Dorivor preparatlar tarkibidagi yetti a`zoli aromatik birikmalar
Dorivor preparatlar tarkibidagi yetti a`zoli aromatik
birikmalar.
Reja:



1.Geterosiklik birikmalarning xususiyatlari.
2. Besh va olti a'zoli birikmalarga xos xususiyatlar.
3.Dorivor preparatlar tarkibidagi aromatik birikmalar.
Dorivor preparatlar tarkibidagi yetti a`zoli aromatik
birikmalar.



Geterohalqali birikmalarning ko‘pchiligi dorivor moddalar va metabolizmda
qatnashuvchi moddalar sifatida tibbiyotda muhim ahamiyatga ega.
Geterohalqali birikmalarning ko‘pchiligi dorivor moddalar va metabolizmda
qatnashuvchi moddalar sifatida tibbiyotda muhim ahamiyatga ega.
Ularning ichida tibbiyot, biologiya va farmatsevtikada eng ko‘p tarqalgani – bu azot
saqlovchi besh va olti a’zoli geterohalqali va kondensirlangan birikmalar.
Dorivor preparatlar tarkibidagi yetti a`zoli aromatik
birikmalar.


Besh a’zoli geterohalqali birikmalar o‘z tarkibida bitta, ikkita va undan ko‘p geteroatom
tutishi mumkin. Bitta geteroatomli halqali birikmalar qatorida pirriol, furan va tiofen va
ularning hosilalari ayniqsa e’tiborga sazovardir, chunki ular ko‘p metabolitlar va dorivor
moddalar tarkibida uchraydi:
Furan – tarkibida bitta (kislorod) geteroatom saqlovchi besh a’zoli geterohalqali
birikmadir. Furan rangsiz xloroform hidiga ega bo‘lgan suyuq modda. Furan xossalari
jihatidan pirrolga o‘xshash. Pirrol kabi furan molekulasi ham atsidofob xossaga ega.
Dorivor preparatlar tarkibidagi yetti a`zoli aromatik
birikmalar.

Furan o‘zi tibbiyotda ishlatilmaydi, uning hosilasi bo‘lgan furfurol (furan-2karbaldegid)ning turli xil hosilalari tibbiyotda dorivor modda sifatida ishlatiladi.
Furfurolning 5-nitrohosilalari furatsilin va Furazolidon kuchli bakteritsid xossaga ega.
Furfuroldan 5-nitrohosilalarini sintezlash uchun avval furfurol sirka angidrid ishtirokida
nitrat kislota bilan nitrolanib 5-nitrofurfurol olinadi, so‘ng NH2 guruh
saqlovchi reagentlar yordamida tegishli iminhosilalar (Shiff asoslari) sintezlanadi.
Dorivor preparatlar tarkibidagi yetti a`zoli aromatik
birikmalar.
Dorivor preparatlar tarkibidagi yetti a`zoli aromatik
birikmalar.


Terpenoidlar: Rosiridin, Rosiridol. Zararlarga to'qima qarshiligini oshiring,
Flavonoidlar: kaempferol, astragalin, 7-rhamnoside kaempferol, rodiolin, tricin,
rhodionin, 5-glukozid va trikinning 7-glyukozidi, rhodiyosin, asetilrodalgin, 8metilgerbasetin. Qon tomirlari o'tkazuvchanligini pasaytirish, bosimni va yurak tezligini
normallashtirish, ko'z ichi bosimini pasaytirish, safro hosil bo'lish jarayonida ishtirok
etish, adrenal korteks funktsiyasini rag'batlantirish va siydik chiqarishni tartibga solish,
Dorivor preparatlar tarkibidagi yetti a`zoli aromatik
birikmalar.




Tannins. Ular oqsillarni tarkibini o'zgartiradilar va bakteritsid yoki bakteriyostatik ta'sirga
ega bo'lgan himoyalanadigan albominat kino hosil bo'lishida ishtirok etadilar. Baquvvat
ta'sirga ega bo'ling
Alkaloidlar. Ular antispazmodik, hemostatik, analjezik, sedativ va hipotansif ta'sirga ega,
Sterollar. Xolesterolni kamaytirish, yurak-qon tomir tizimini mustahkamlash,
immunitetni oshirish, otoimmun reaktsiyalarining rivojlanishidan himoya qiluvchi
yordamchi hujayralar sifatini va sonini ta'sir qiladi,
Aromatik birikmalar: rosavin, rosin, rosarin, dolchin alkogol. Markaziy nerv tizimi ishini
yaxshilash.
Foydalanilgan adabiyot va saytlar:



1.Hozir.org
2.Ziyo.net
3.google.uz
http://fayllar.org