ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
Коммерциялық емес акционерлік қоғам
ҒҰМАРБЕК ДӘУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ
БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
«Энергетика және жасыл технологиялар» институты
«Инженериядағы экология және менеджмент» кафедрасы
5 - ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС
Пәні: «Су және топырақ ресурстарын қорғау мен рационалды қолдану»
БББ: 6B11201 «Өміртіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау»
Тобы: БЖДк-20-3
Орындаған: Оспаналы Д.Т.
Тексерген: проф. Жандаулетова Ф.Р.
Алматы 2023ж
Тапсырма. Есептік массалық концентрацияны анықтау
жеке кәріз жүйесіндегі ластану
1. Қалқымалы қатты заттардың концентрациясы.
В тұрмыстық сарқынды сулар, г/м3:
𝑏быт =
𝑏∗1000
𝑛
(1)
мұндағы, b – бір тұрғынға шаққандағы қалқымалы заттардың массасы,
г/сут; 1000 – литрден түрлендіру коэффициенті м3;
n – бір тұрғынға шаққандағы орташа тәуліктік су бұру нормасы, л/сут.
𝑏быт =
65∗1000
550
= 118.1 г/м3
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың ағынды суларында концентрациясы
қалқымалы заттар bпр г/м3 3-кестеде келтірілген технологиялық
сипаттамаларға сәйкес қабылданады.
Жалпы қорда, г/м3:
𝑏общ =
𝑏быт ∗𝑄быт +𝑏пр ∗𝑄пр
𝑄быт + 𝑄пр
(2)
мұндағы, Qпр - кәсіпорындар тобының ағынды суларының күнделікті
түсуі, м3;
bбыт және bпр – қалқымалы қатты заттардың концентрациясы тұрмыстық
және өндірістік ағынды сулар, г/м3;
𝑏общ =
3
118.1∗330000∗250∗36200
330000+ 36200
= 35.3 г/м3
Qбыт – тұрмыстық сарқынды сулардың орташа тәуліктік шығыны,
м /сут.
𝑄быт =
𝑛∗𝑁
1000
мұндағы, N – болжамды қала халқы, адам.;
1000 – литрден түрлендіру коэффициенті, м3.
𝑄быт =
550∗600000
1000
= 330000 м3/сут
2
(3)
2. Концентрация БПКполн
Тұрмыстық сарқынды суларда, г/м3:
𝐿быт =
𝑙∗1000
𝑁
(4)
мұндағы l – БПКполн бір тұрғынға шаққанда тазартылған қалдық
сұйықтық, г/сут;
1000 – литрден түрлендіру коэффициенті, м3.
𝐿быт =
40∗1000
600000
= 0.066 г/м3
Өнеркәсіптік ағынды суларда БПКполн Lпр г/м3 концентрациясы 3-кестеде
келтірілген технологиялық сипаттамаларға сәйкес қабылданады.
Жалпы қорда, г/м3:
𝐿общ =
𝐿общ =
0.066∗330000+140∗36200
330000+ 36200
𝐿быт ∗𝑄быт +𝐿пр ∗𝑄пр
𝑄быт + 𝑄пр
(5)
= 13.90 г/м3
3. Мұнайдың құрамы
Өнеркәсіптік ағынды суларда мұнай өнімдерінің мөлшері Спр, г/м3
кестеде келтірілген технологиялық сипаттамаларға сәйкес алынады. 3
Жалпы қорда, г/м3:
Собщ =
Собщ =
20∗22800
330000+36200
Спр ∗𝑄пр
𝑄быт +𝑄пр
(6)
=1.24 г/м3
Тапсырма
Жеке кәріз жүйесінің ағынды суларындағы ластаушы заттардың
массалық концентрациясын есептеңіз: жалпы ағындағы концентрациясы:
тоқтатылған заттар; БПКполн; мұнай өнімдері.
3
Кесте 1 - Көрсеткіштер
П/п
Параметры
1
n, л/сут
150
2
N, чел
140 000
3
Qпр, м3
22 800
Кесте 2 - Көрсеткіштер
Количество
загрязняющих
веществ на одного жителя, г/сут
Показатель
Взвешанные вещества
65
БПКполн осветленной жидкости
40
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың
заттардың мөлшері t = 22°C
ағынды
суларындағы
ластаушы
Кесте 3 - Көрсеткіштер
Содержание
загрязняющих веществ, г/м3
Показатель
Взвешенные вещества
bпр = 250
БПК20
Lпр = 140
Нефтепродукты
Спр = 20
Кесте 4 - Көрсеткіштер
4
5
Қорытынды
Мен бұл практикалық жұмыста есептік массалық концентрацияны
анықтадщым және жеке кәріз жүйесіндегі ластануды есептедім. Бірінші бөлім
де қалқымалы қатты заттардың концентрациясын қарастырым. Ол жерде
𝑏общ = 35.3 г/м3 тең болды. Екінші бөлім бойынша концентрация БПКполн
таптым, ол 𝐿общ = 13.90 г/м3 анықтадым. Үшінші бөлім бойнша мұнай
құрамын қарастындым Собщ = 1.24 г/м3 тең болды.
6
Әдебиеттер тізімі
1. Николадзе Г.И. Технология очистки природных вод.. – М: РГАУМСХА,
2017 / li b r a r y .ti m a c a d . ru
2. Водоснабжение. Проектирование систем и сооружений. Том 3. Под. ред.
Журбы М. Г. Вологда – Москва, 2015. – 698 б./ li b r a r y .ti m a ca d. ru
3. Воронов, «Водоотведение и очистка сточных вод» М.2016. Изд.
Ассосциации строительных вузов. 512 стр.
4. Жандаулетова Ф.Р., Абдимуратов Ж.С. Экология және тұрақты даму. О
уқ құралы. АУЭС. Алматы, 2016. – 98 б.
5. Водный кодекс Республики Казахстан. - Астана:БИКО, 2020. - 64 с.
6. Жандаулетова Ф.Р. Учебное пособие «Охрана и рациональное
использование водных ресурсов и почв». Алматы, 2015 г.
7. Assessment, Restoration and Reclamation of Mining Influenced Soils - 1st
ht t p s :// ww w . el s e vi e r. c o m/ b o o k s/ a s s e s s m e nt
- r e st o r ati o n - a n d - r e cl a m a ti o n - o f mi ni n g - .....
8. Environmentaland Pollution Science - 2nd Edition h tt p s :// ww w . el s
e vi e r. c o m/ b o o k s/ e n vi r o n m e nt al - a n d - p o ll u
ti o n - s ci e n c e/ p e p p e r/ 9 7 8 - 0
7