Toshkent axborot texnologiyalari
Unveristeti
Dasturiy injinering fakulteti
.
317—22 guruh talabasi
.
Azimov Murodjonning .
Malumotlar tuzilmasi va algoritmlar
. fanidan 2- amaliy topshiriq
.
yechimlari
Fan o`qituchisi : Nurdullayev Alisher
Niyatillayevich
.
2-tajriba ishi. QIDIRUV USULLARINI TADQIQ
QILISH
Ishdan maqsad: talabalar berilgan tuzilmaning
shakliga qarab biror kalitga mos elementni qidirishning
optimal usulini qo’llashni o’rganishlari va qidiruv
usullarining samaradorligini taqqoslashlari kerak.
Qo’yilgan masala: topshiriq variantidagi masalani
so’ralayotgan qidiruv usuli yordamida yechishning C++
tilidagi dasturini yaratish ko’nikmasiga ega bo’lish.
Ish tartibi:
 Laboratoriya ishi nazariy ma’lumotlarini
o’rganish;
 Berilgan topshiriqning algoritmini ishlab chiqish;
 C++ dasturlash muhitida dasturni yaratish;
 Natijalarni tekshirish;
 Hisobotni tayyorlash va topshirish.
Ishni bajarish boyicha tartib raqam 4.
1-topshiriq yechilishi :
1. Ketma-ket va binar qidiruv usulidan foydalanib,
A massivdan elementni va taqqoslashlar sonini toping.
Ishni bajarish uchun avval binar qidiruv usuli qanday
ishlashini tushinib olishga harakat qildib yani germaniya
bayrog`i algoritmi
Bizda mavjud bolgan massivni o`rtasini toppish va keyin
taqqoslashni amalga oshirish uchun def kalit so`zi bilan
funksiya hosil qildim .va binar qidirishni amalga oshirdim.
def binar_qidiruv(arr, x):
left = 0
right = len(arr) – 1
comparisons = 0
while left <= right:
mid = (left + right) // 2
comparisons += 1
if arr[mid] == x:
return arr[mid], comparisons
elif arr[mid] < x:
left = mid + 1
else:
right = mid - 1
return None, comparisons
A = [1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9]
k=int(input("k--"))
element, comparisons = binar_qidiruv(A, k)
print("Element: ", element)
print("Taqqoslashlar soni: ", comparisons)
bizning massivda birinchi navbatda element borligi
aniqlab u chop etadi keyin esa 5 o`rtadagi elementdan
ajratib olib taqqoslaydi.va 1,2,3,4 ga yetganda 9 ga
keladi va bu uning 4 taqqoslashi hisoblanadi.
Kod python dasturlash tilida yozildi robotics lab ochiq
manbalaridan foydalanildi.
Kod ish vaziatidagi screenshot:
2-topshiriq yechilishi :
Binar qidiruv usulida bu misol uchun ham algoritm
yaratib olamiz .biz qidirayotgan har bitta elementni
alohida qidirib taqqoslashlar soni bilan chop etamiz.
def binar_qidiruv(arr, x):
left = 0
right = len(arr) - 1
comparisons = 0
while left <= right:
mid = (left + right) // 2
comparisons += 1
if arr[mid] == x:
return arr[mid], comparisons
elif arr[mid] < x:
left = mid + 1
else:
right = mid - 1
return None, comparisons
# Massivni o'rnating
A = [1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10]
# Qidiriladigan elementlar
qidiriladigan_elementlar = [4, 8, 12]
for element in qidiriladigan_elementlar:
found_element, comparisons = binar_qidiruv(A,
element)
if found_element is None:
print(f"{element} topilmadi")
else:
print(f"{element} topildi: {found_element}")
print(f"Taqqoslashlar soni: {comparisons}")
print()
Bu kodda binar_qidiruv funksiyasiga comparisons deb
nomlangan o'zgaruvchi qo'shilgan. Bu o'zgaruvchi har
qanday qidiruv jarayonida taqqoslashlar sonini saqlaydi.
Dastur natijasida har bir qidiriladigan element uchun
topilgan element va taqqoslashlar soni chiqadi.
Kod ishlash jarayonidan screenshot:
python dasturlash tilida qilindi .barcha funcsiya va
methodlar coplier tomonidan genratsiya qilinadi .