Uploaded by Jelly Beans

Aralin-1DALUMAT

advertisement
Aralin 1
ANG WIKANG FILIPINO BILANG WIKANG PAMBANSA
Panimula:

Bumilang na ng maraming taon ang kasaysayan ng Wikang Filipino
bago pa nito narating ang kasalukuyang kalagayan bilang
Pambansang wika. Angkin nito ang proseso ng papili,
pagsasabatas, pagpapalaganap, pagtanggap at
pagpapatanggap sa tinaguriang wikang mababasa sa Saligang
Batas upang kilalanin ang Filipino bilang wikang pambanasa. Sa
araling ito , tatalakayin ang pag unlad ng Filipino bilang isang
wikang pambansa.
Tagalog

Sa Artikulo 13 ng Saligang Batas ng 1935 ay simulang mababasa ang pangangailangan na
pagsasainstitusyon ng wikang pambansa sa Pilipinas. Isang wika na makapag-iisa at
makapagbibigkis sa mga mamamayan ng bansa. Ito rin ang nag-udyok upang maitatag ang
Surtian ng Wikang Pambansa sa ilalim ng Batas Komonwelt bilang 184 noong Nobyembre 13,
1936.

Gampanin ng Surian na masuri at mapili ang wikang pambansa mula sa mga umiiral na wika sa
bansa gamit ang mga sumusunod na kriterya:

1. May maunlad na mekaniks,estruktura, at panitikan

2. Wikang tinatanggap at ginagamit ng maraming Pilipino

Ang mga tumutol:

1. Hermegildo Villanueva ng Negros Oriental

2. Wenceslao Vinzons ng Camarines Norte

3. Felipe Jose ng Mountain Province

4. Norberto Romualdez ng Leyte na sumulat ng Batas Komonwelt Blg 184. At kinikilalang Arkitekto
ng Wikang Pambansa

Subalit , ang pagpigil dito ay hindi naging matagumpay sapagkat nagpatuloy ang pananaig
ng Tagalog bilang sentro o nukleyo ng nais itadhanang wikang pambansa.
Tagalog

Hinirang ang Tagalog bilang wikang pundasyon ng nais
itadhanang. Ang pagkakapili sa Tagalog ay senaryo na tinutulan ng
mga kinatawan ng iba pang wika sa ibang rehiyon, sapagkat ayon
sa kanila ang sentralisasyon sa Tagalog para sa pagtatadhana ng
wikang pambansa ay hindi kumakatawan at sumasalig sa interes
ng iba pang wikang katutubong umiiral sa Pilipinas at inilaban ito ng
isang deligasyon sa Kumbensyon Konstitusyunal.
Tagalog

Ang mga tumutol:

1. Hermegildo Villanueva ng Negros Oriental

2. Wenceslao Vinzons ng Camarines Norte

3. Felipe Jose ng Mountain Province

4. Norberto Romualdez ng Leyte na sumulat ng Batas Komonwelt
Blg 184. At kinikilalang Arkitekto ng Wikang Pambansa

Subalit , ang pagpigil dito ay hindi naging matagumpay sapagkat
nagpatuloy ang pananaig ng Tagalog bilang sentro o nukleyo ng
nais itadhanang wikang pambansa.
Wikang Pambansang Pilipino

Ito ay itinadhana sa ilalim ng Batas Komomwelt Blg 570 na mula sa
Tagalog, ito ay naging Wikang Pambansang Pilipino noong 1946.
Ang pagpapalit ng pangalang ito ay dahil sa patuloy na
pagbalikwas sa kaisipang sentralisadong maka-Tagalog.
Pilipino

Lumipas ang labintatlong taon pinaikli ang pangalan nito sa
Pilipino alinsunod sa Kautusang Pangkagawaran Blg 7 ng Kalihim ng
Edukasyon Jose B. Romero upang mailagan na ang mahaba nitong
pangalan.
Filipino

Ayon sa Saligang Batas ng 1973 na ipinag-utos ang paggawa ng
hakbang ng Batasang Pambansa tungo sa paglinang at pormal na
adapsyon ng isang panlahat na wikang pambanasang tatawaging
Filipino.

Noong 1987, tuwirang inihayag sa Artikulo 14 Seksyon 6 na ang
wikang pambanasa ay Filipino. Kasabay ng paalala ng
pagpapayabong at pagpapayaman sa mga umiiral na wika ng
Pilipinas at iba pang wika. Kasa rin niyon ang puspusang
pagtataguyod sa paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na
komunikasyon at bilang wikang panturo.
Wikang Opisyal

Wikang Opisyal

Katuwang ng wikang pambansa ang wikang opisyal bilang
midyum ng pakikipagtalastasan sa bansa. Ipinaliwanag ni Omoniyi
(2010,mula aklat ni Reyes (2016) sa artikulong language and
Postcolonial Identities: An African Perspective, na ang wikang
opisyal ay wikang itinalaga ng tiyak na institusyon para maging
wikang opisyal ng pakikipagtalastasan at pakikipagtransaksyon
dito. Ito ay wikang kinikilala at sinasang-ayunan ng isang institusyon
upang maging wika ng opisyal na pakikipagkomunikasyon
alinsunod sa pormal, opisyal at panloob na pakay nito.
Wikang Opisyal

Higit na nagging hayag ang pagkilala sa wikang opisyal noong
Panahon ng Amerikano,subalit, nang ipagkaloob ng mga Amerikano
ang pamumuno sa pamamahalaan ng bansa ay nagkaroon ito ng
kalituhan.Ito ay dahil sa umiiral sa panahong iyon ang paggamit ng
Kastila, Ingles, at Tagalog.

Sa ilalim ng Saligang Batas ng 1935, Artikulo 13 Seksyon 3, pinakitang
ang Ingles at Kastila ang mga Opisyal na Wika ng bansa. Hindi
gaanong nanaig ang Kastila bilang wikang opisyal, pagkat hindi gaya
ng Ingles ay hindi nagging malawakan ang paggamit at pagtuturo ng
Kastila. Samantalang sa ilalim ng Saligang Batas ng 1973, Artikulo 15
Seksyon 3, Ingles at Pilipino. Sa kasaalukuyan, sa ilalim ng Artikulo 14,
Seksyon 7 ng Saligang Batas 1987, binanggit na opisyal na wika ng
Pilipinas ang wikang Filipino at hanggang walang tinatadhana ang
batas.
Download