NO’KIS KANSHILIK INSTITUTI Tema: Statistik xarakteristikalarni regression usul bo’yicha aniqlash Avtomatik basqariw teoriyasi pani: TAYARLADI : ________________________ Qadirbergenov.Z JOBA : 1. STATISTIKANIŃ REGRESSION MODELLERI. 2. SIZIQLI HÁM SIZIQLI BOLMAǴAN REGRESSIYA. FAKTORLARNIG HÁR BIR MA`NISINE TÚRLI ZAMAN HÁM MÁKAN SHARAYATLARDA JUWMAQLAWSHI BELGI ANIQ BAHALARI EMES, BÁLKI HÁR TÚRLI BAHALARI SÁYKES KELETUǴIN BAYLANISIW KORRELYATSION BAYLANISIW DEP ATALADI. KORRELYATSION BAYLANISIWLARDIŃ XARAKTERLI ÓZGESHELIGI SONDA IBARAT, BUNDA FAKTORLARDIŃ TOLIQ SANI BELGISIZ BOLADI. BUNNAN TISQARI, FORMULALAR JÁRDEMINDE KORRELYATSION BAYLANISIWLARDIŃ TEK ÁMELIY AŃLATPALARDI JAZIW MÚMKIN. Korrelyatsiya sózi latınsha “correlation” sózinen alınǵan bolıp, óz-ara munasábet, muwapıqlıq, baylanıslılıq degen leksikalogik mániske iye. Bul termindi statistika pánine ingliz biologi hám statistigi Frensis Galton XIX ásir aqırında kirgizgen. Sol waqıtta bul sóz “correlation” (muwapıqlıq ) kórinisinde jazılatuǵın edi hám ápiwayı baylanısıw (correlation) emes, bálki baylanısıwǵa jaqınlaw mazmunga iye edi, sebebi baylanısıw sózi ádetde tek funktsional forma daǵı baylanısıwǵa salıstırǵanda isletilingen. Ulıwma pán salasında “korrelyatsiya” termini talay murın, XvIII ásir aqırında frantsuz paleontologi Jorj Kuv'e tárepinen qollanılǵan. Korrelyatsion baylanısıw ulıwma halda tómendegishe tariyplew múmkin. ÓZ-ARA BAYLANISQAN EKI BELGINEN BIRI X DIŃ AYIRIM BAHALARIN YAMASA ARQALI, EKINSHI BELGI Y DIŃ BIRINSHI BELGI X DIŃ HÁR BIR MA`NISINE SÁYKES KELETUǴIN BAHALARIN YAMASA DEP BELGILEYLIK. BIR BELGI X DIŃ HÁR BIR MA`NISINE EKINSHI ÓZGERIWSHEN Y BELGINIŃ BÓLISTIRIWI UYQAS KELSE, BUNDAY MUNASÁBETTE KORRELYATSION BAYLANISIW DEP JÚRITILEDI. ATAP AYTQANDA FUNKTSIONAL BAYLANISIWLARDI TEKSERIW USHIN BALANS HÁM INDEKSLER METODI, KORRELYATSION BAYLANISIWLARDI ÚYRENIW USHIN BOLSA PARALLEL QATARLAR, ANALITIK GRUPPALAW, DISPERSION ANALIZ HÁM REGRESSION HÁM KORRELYATSION ANALIZ USILLARI KEŃ QOLLANILADI. KORRELYATSION BAYLANISIWLARDI ÚYRENIWDE EKI TAYPA DAǴI MÁSELELER KESE BOLADI. OLARDAN BIRI ÚYRENILIP ATIRǴAN HÁDIYSELER (BELGILER) ARASINDA QANSHELLILIK TIǴIZ BAYLANISIW BAR EKENLIGIN BAHALAWDAN IBARAT. BUL KORRELYATSION ANALIZ DEP ATATLUVCHI USILDIŃ WAZIYPASI ESAPLANADI. KORRELYATSION ANALIZ KORRELYATSION KOEFFICIYENTLERDI ANIQLAW HÁM OLARDIŃ ZÁRÚRLIGINI, ISENIMLILIGIN BAHALAWǴA TIYKARLANADI. EKI BELGI ARASINDA KORRELYATSION BAYLANISIW BAR EKENLIGI YAMASA JOQ EKENLIGI ANIQLAW USHIN KORRELYATSION KOEFFITSENTI TABILADI. O'LCHANUVLAR NÁTIYJESINDE ALINǴAN ÚYRENEIP ATIRǴAN BELGINIŃ SAN BAHALARI JAZILADI. BUL JERDE X LAR BIR BELGINIŃ SAN MA`NISILERI Y LAR 2SHI BELGINIŃ SAN BAHALARI. BUL MAǴLIWMATLAR TIYKARINDA KORRELYATSIYA KOEFFICIYENTI TÓMENDEGI FORMULA BOYINSHA ESAPLANADI : BUL JERDE - N _ X LAR (YAMASA Y LAR) SANI KORRELYATSIYA KOEFFICIYENTI Σ LARNI ESAPLAMASTAN TÓMENDEGI FORMULA MENEN ESAPLAW MÚMKIN: