Osi modeli haqida
Mamatov Otabek
Osi modeli
 Ushbu model 1983 yilda Xalqaro Standartlar Tashkiloti (ISO)
tomonidan ishlab chiqilgan. Bu turli qatlamlarda ishlatiladigan
xalqaro protokollarni standartlashtirish bo'yicha birinchi
qadam edi. Bu ochiq tizimlarni, ya'ni boshqa tizimlar bilan
aloqa qilish uchun ochiq bo'lgan tizimlarni ulash bilan bog'liq
bo'lib, model ISO-OSI (Ochiq tizimning o'zaro
aloqasi) Yo'naltiruvchi model. OSI - bu tarmoq tizimlari uchun
mo'ljallangan qatlamli ramka. Ushbu model tufayli kompyuter
tizimining barcha turlari o'rtasida ulanish mumkin. Uning ettita
qatlami bor, lekin har bir qatlam bir-biri bilan bog'liq. Har bir
qatlam tarmoq orqali ma'lumotlarni uzatish jarayonining bir
qismini tavsiflaydi.
Osi modeli 7 pog`onasi
OSI modelining 7ta qatlami
 OSI modeli 7ta qatlamdan iborat.
 1-fizik yani (jismoniy) qatlami.
 2-Kanal qatlami.
 3-Tarmoq qatlami.
 4-Transport qatlami.
 5-Seans qatlami.
 6-Taqdimot qatlami.
 7-Amaliy qatlami.
Osi modelining 7 pog`onasi
Jismoniy qatlam
 1-Jismoniy qatlam
 Bu OSI modelining eng quyi qatlami. Ushbu qatlam
tufayli qurilmalar orasidagi jismoniy aloqa mumkin.
Jismoniy qatlamda saqlanadigan ma'lumotlar bit
shaklida bo'ladi. Bitta tugundan ikkinchisiga
individual bitlar ushbu qatlam yordamida uzatiladi.
Ushbu qatlam tomonidan olingan ma'lumotlar 0 va 1
sonlariga aylantiriladi va u ma'lumotlar havolasi
qatlamiga o'tkaziladi.
Kanal pog`onasi
Tarmoq pog`onasi
 2-Kanal qatlami
 Xabarni tugunga etkazish tugmachasi ma'lumotlar havolasi qatlami tufayli
mumkin. Ushbu qatlam ma'lumotlarni uzatish fizik qatlam ustida bir
tugundan ikkinchisiga xatosiz o'tishiga ishonch hosil qiladi. Ma'lumotlar
to'plami kelganida tarmoqqa ma'lumotlar uzatish qatlami uni MACmanzilidan foydalanib xostga uzatish uchun javobgardir.
 3-Tarmoq qatlami. Paketlarni bir nechta tarmoqlar (havolalar) orqali
manbadan manzilga etkazib berish tarmoq sathi uchun javobgardir. Ikkala
tizim ham bir xil havolaga ulanganda tarmoq qatlami kerak emas. Garchi,
ikkita tizim turli xil tarmoqlarga ulangan bo'lsa, bu ma'lumotlar bir xostdan
boshqasiga uzatilishini ta'minlashi uchun talab qilinadi. Ushbu qatlamni
amalga oshirish uchun yo'riqnoma kabi tarmoq qurilmalari ishlatiladi.
Transport qatlami
Sessiya qatlami
Taqdimot qatlami
 4-Transport qatlami.
 Xabarni to'liq manbadan manzilga etkazish (oxiridan oxirigacha) ushbu




qatlam uchun javobgardir. Ma'lumotlar sifatida tanilgan Segmentlar bu
qatlamda. Tarmoq sathi har bir paketni oxiridan oxirigacha etkazib berishni
boshqarar ekan, ushbu paketlar o'rtasida hech qanday aloqani tan olmaydi.
Xabarning to'liq etib borishi ushbu qatlam tomonidan ta'minlanadi.
5-Seans qatlami.
Ulanishni o'rnatish, texnik xizmat ko'rsatish, sinxronizatsiya va ulanishni
to'xtatish ushbu qatlam uchun javobgardir. Ushbu qatlam shuningdek
ulanish va autentifikatsiya xavfsizligini ta'minlaydi.
6-Taqdimot qatlami.
Taqdimot qatlami aloqa qiluvchi mashinalarning to'g'ri ishlashini
ta'minlaydi. Qabul qiluvchilar tomonidan olingan ma'lumotlar tushunarli
bo'lishi kerak va bu qatlam uchun javobgardir. Agar aloqada bo'lgan ikki
foydalanuvchi o'rtasida sintaksis boshqacha bo'lsa, u holda bu qatlam
tarjimon sifatida ishlaydi.
7-Amaliy qatlami.
 OSI modelining eng yuqori darajasida ushbu qatlam
tarmoq dasturi tomonidan amalga oshiriladi. Ushbu
qatlam foydalanuvchiga tarmoqqa kirishga imkon
beradi. Tarmoq orqali uzatilishi kerak bo'lgan
ma'lumotlar ushbu dasturlar tomonidan ishlab
chiqariladi. UI (foydalanuvchi interfeysi) va elektron
pochta va fayllarga masofadan kirishni boshqarish
kabi xizmatlarga xizmat ko'rsatish ushbu qatlam
orqali amalga oshiriladi.
E`tiboringiz uchun rahmat.