Tajuk: Etnik Melayu Cuba kita ambil sebatang lidi dan patahkan. Tentu dengan mudah sahaja kita dapat mematahkannya. Bagaimana pula jika lidi itu seberkas? Tentu tidak mudah atau sukar untuk kita mematahkannya. Analogi ini dapat dikaitkan dengan perpaduan 31 juta penduduk di Malaysia yang berbilang bangsa. Semangat muhibah dan bersatu pada amat diperlukan oleh negara dalam menjamin kestabilan politik, ekonomi dan sosial negara. Mutakhir ini, begitu banyak kes membabitkan sensitiviti kaum, agama dan adat resam kaum dilaporkan. Daripada tindakan membaling Molotov Cocktail di perkarangan gereja oleh individu tidak dikenali kepada tindakan meletakkan kepala lembu di hadapan rumah orang India sehinggalah kepada pertikaian terhadap kesetiaan sesebuah kaum di negara ini, semuanya menunjukkan kejahilan pihak yang mendalangi perbuatan tidak bertanggungjawab itu. Oleh yang demikian, pengetahuan tentang budaya pelbagai kaum terutamanya kaum Bumiputera Melayu yang merangkumi 68.7% daripada jumlah komposisi etnik adalah penting untuk interaksi antara satu sama lain yang berkesan dalam masyarakat majmuk. Dengan adanya pengetahuan sebegini, kita akan lebih senang lagi menerima cara hidup kaum lain sebagai keunikan, seperti yang disarankan dalam Gagasan 1Malaysia. Rajah 1: Taburan peratus penduduk mengikut kumpulan etnik Malaysia, 2016 Menyingkap sejarah silam, terdapat dua teori yang menyatakan asal usul bangsa melayu iaitu Teori Yunnan dan Teori Nusantara. Teori Yunnan menyatakan bahawa asal usul nenek moyang kita berasal dari Yunnan, China. Berdasarkan teori ini, dikatakan orang Melayu datang dari Yunnan ke Kepulauan Melayu menerusi tiga gelombang yang utama, iaitu orang Negrito, Melayu Proto dan Melayu Deutro. Orang Negrito merupakan penduduk paling awal (1000 SM) di Kepulauan Melayu dan mereka dipercayai berasal daripada golongan Austronesia di Yunnan. Gelombang kedua pula dikenali sebagai Melayu Proto yang berlaku kira-kira 2500 SM. Kira-kira dalam tahun 1500 SM, datang pula gelombang ketiga yang dikenali sebagai Melayu Deutro. Mereka mendiami daerah-daerah yang subur di pinggir pantai dan tanah lembah Asia Tenggara. Kehadiran mereka ini menyebabkan orang-orang Melayu Proto seperti orang-orang Jakun, Mahmeri, Jahut, Temuan, Biduanda dan beberapa kelompok kecil yang lain berpindah ke kawasan pedalaman. Justeru itu, Melayu Deutro ini merupakan masyarakat Melayu yang ada pada masa kini. Rajah 2: Tiga gelombang utama (Teori Yunnan) Dari perspektif yang lain, Teori Nusantara menyatakan bahawa asal mula manusia yang menghuni wilayah Nusantara ini tidak berasal dari luar, melainkan dari wilayah Nusantara itu sendiri. Teori ini didukung oleh sarjan-sarjana, seperti J.Crawford, K.Himly, Sutan Takdir Alisjahbana, dan Gorys Keraf. Namun, teori ini kurang popular dan sukar diterima oleh masyarakat. Teori Nusantara didasarkan pada alasan-alasan seperti di bawah. 1. Bangsa Melayu merupakan bangsa yang berperadaban tinggi. Peradaban tidak mungkin dapat dicapai apabila tidak melalui proses perkembangan dari kebudayaan sebelumnya. 2. Bahasa Melayu memang memiliki kesamaan dengan bahasa Champa (Kamboja), namun persamaan tersebut hanyalah suatu kebetulan saja. 3. Kemungkinan bahawa orang Melayu adalah keturunan dari Homo soloensis dan Homo Wajakensis. 4. Perbezaan bahasa antara bahasa Austronesia yang berkembang di Nusantara dengan bahasa Indo-Eropa yang berkembang di Asia Tengah. Sehingga tahun 1957, keturunan penduduk Melayu di Tanah Melayu berjumlah 2,427,834 orang, iaitu 49.8% daripada jumlah penduduk Tanah Melayu. Kegiatan ekonomi utama masyarakat Melayu persisir ialah perdagangan. Bagi negeri-negeri di pantai timur Semenangjung, penduduk Tanah Melayu tertumpu kepada kegiatan menangkap ikan dan bertani. Tambahan pula, kaum wanita di negeri Kelantan dan Terengganu bergiat dalam aktiviti perniagaan kecil-kecilan. Penguasaan ekonomi kaum Melayu semakin berubah dan merosot setelah campur tangan British. Kemasukan buruh asing telah mengubah struktur ekonomi masyarakat Melayu. British memegang dasar agar orang Melayu kekal sebagai petani sara diri dan mengusahakan hasil setakat mampu menyara hidup. Masyarakat Melayu tidak digalakkan utk menyertai sektor ekonomi moden. Namun, kehidupan yang mundur dan tradisional telah berubah setelah Malaysia mencapai kemerdekaan dan menlancarkan dasar ekonomi baru. Di malaysia, jika merujuk kepada orang melayu menunjukkan orang itu beragama Islam dan mengamalkan kebudayaan Melayu , berbahasa Melayu dan mempunyai keturunan melayu. Agama Islam adalah agama yang dibawa oleh Nabi Muhammad shallallahu ‘alaihi wa sallam. Pada awalnya, orang Melayu adalah umat animisme yang mempercayai kewujudan semangat dalam semua benda. Pada permulaan Zaman Kristian, agama Hindu dan agama Buddha Mahayana diperkenalkan oleh para pedagang India ke Kepulauan Melayu, di mana ia berkembang dengan pesat sehingga kedatangan Islam yang dibawa oleh pedagang Arab, India dan Cina. Kini, agama Islam menjadi agama rasmi Malaysia sebagaimana diperuntukkan dalam Perkara 3 Perlembagaan Persekutuan. Agama Islam mempunyai beberapa ciri dan keistimewaan unggul yang membezakannya daripada ajaran-ajaran lain. Ciri-ciri dan keistimewaan Islam termasuklah Rabbani(ketuhanan), Al-Thabat wa al-Murunah (Tetap dan anjal), Waq’iyyah (Realistik), Tawazun (Keseimbangan), Syumul (Menyeluruh), ‘Alamiyyah (Sejagat) dan Wasatiyyah (Kesederhanaan). Rajah 3: Ciri-ciri dan keistimewaan agama Islam Dalam agama Islam, solat merujuk kepada sembahyang. Solat terbahagi kepada solat fardu dan solat sunat. Solat fardu ialah solat yang diwajibkan ke atas orang Islam sebanyak lima kali sehari pada waktu-waktu tertentu menurut rukun solat yang ditentukan manakala solat sunat ialah solat yang mendapat pahala jika dikerjakan dan tidak mendapat dosa jika ditinggalkan bagi penganut agama Islam. Solat fardu lima waktu sehari semalam ialah ibadat yang paling asas dalam Islam. Penganut agama Islam percaya bahawa di Akhirat kelak, amalan yang pertama sekali disoal ialah solat. Waktu-waktu yang telah ditetapkan untuk menunaikan solat adalah seperti berikut: 1. Solat subuh - bermula dari fajar menyinsing hinggalah terbit matahari. Masa yang diperuntukkan kira-kira 2 jam. - 2 rakaat. 2. Solat zohor - bermula selepas matahari mulai condong daripada puncaknya sehingga bayang melebihi separuh panjangnya. - 4 rakaat. 3. Solat asar - bermula selepas berakhirnya waktu solat Zuhur sehinggalah matahari terbenam. - 4 rakaat. 4. Solat maghrib - bermula selepas matahari terbenam sehingga hilang mega merah di ufuk barat. - 3 rakaat. 5. Solat isyak - bermula selepas mega merah di ufuk timur hilang dan berterusan sehingga terbit fajar pada hari keesokannya. - 4 rakaat. Dari segi bahasa, bahasa Melayu yang menjadi lingua franca penduduk Nusantara sejak sekian lama bukan sahaja merupakan bahasa utama kaum Melayu bahkan bahasa kebangsaan Malaysia seperti yang diperuntukkan dalam Perkara 152 Perlembagaan Malaysia. Bahasa Melayu digunakan untuk semua urusan rasmi di peringkat kerajaan persekutuan, kerajaan negeri dan juga badan berkanun. Sebagai contoh, bidang pentadbiran undang-undang, kehakiman dan mahkamah telah menggunakan bahasa Melayu. Bahasa Melayu juga berfungsi sebagai alat untuk menyatupadukan rakyat. Perpaduan negara kita dapat dilihat di mana-mana sahaja. Sebagai contohnya, masyarakat Melayu sekarang ramai yang mengusahakan perniagaan nasi ayam yang menjadi lambang masyarakat Cina, manakala masyarakat India juga banyak mengusahakan restoran yang menghidangkan makanan orang Melayu seperti nasi lemak. Selain itu, kaum Melayu juga terkenal dengan keenakan makanan tradisionalnya. Salah satu makanan tradisional yang digemari umum ialah nasi lemak. Nasi lemak merupakan salah satu makanan kegemaran bagi rakyat Malaysia terutamanya sebagai sarapan pagi. Nama Nasi Lemak mendapat gelaran daripada penggunaan santan untuk memasak nasi. Santan khususnya merupakan bahan masakan yang kerap digunakan oleh masyarakat melayu tradisional. Dek itu, Nasi Lemak dikaitkan dengan penggunaan santan dalam nasi yang membuatkan rasa nasi itu berlemak. Nasi lemak biasanya dihidangkan dengan telur, ikan bilis goreng, timun, kacang goreng dan sambal. Kini, pelbagai hidangan disajikan bersama nasi lemak seperti ayam, daging, sotong dan udang. Selain nasi lemak, lemang turut merupakan makanan tradisi yang disukai orang ramai. Lemang dijual sepanjang tahun, tetapi lebih meluas pada hari perayaan seperti Hari Raya Aildilfitri. Lemang biasa dihidangkan bersama rendang atau serunding. Lazimnya, lemang diperbuat daripada beras pulut dan santan yang dimasukkan ke dalam ruas buluh yang dilapik dengan daun pisang, sebelum dibakar sehingga masak. Kaedah memasak yang menggunakan buluh ialah cara memasak kaum asli di Malaysia. Di samping itu, makanan tradisional melayu seperti dodol merupakan sejenis makanan yang boleh dikategorikan dalam kumpulan makanan yang manis (atau manisan/penganan). Dodol sangat terkenal di Melaka dan di Muar, Johor. Selain dodol berwarna coklat biasa, kini dodol mempunyai banyak perasa lain. Yang paling popular ialah dodol perasa durian yang dipanggil lempuk. Ia berwarna kuning dan lebih popular di Thailand, Kelantan dan Terengganu. Rajah 4: Makanan tradisional Melayu – Nasi Lemak Rajah 5: Makanan tradisional Melayu – Lemang Rajah 6: Makanan tradisional Melayu – Dodol Setelah mengenali makanan tradisional Melayu yang sedap-sedap belaka, marilah kita bersama-sama belajar tentang kesenian kaum Melayu. Kesenian tradisional Melayu difokuskan kepada empat kategori iaitu seni tari, seni kraf tangan, seni suara dan seni muzik. Antara seni tari tradisional Melayu termasuk tarian Mak Yong, tarian Kuda Kepang dan sebagainya. Mak Yong merupakan gabungan antara unsur drama, komedi, tarian dan muzik. Mak Yong biasa dimainkan setelah selesai musim menuai dalam kalangan masyarakat nelayan untuk upacara memuja pantai. Sehubungan itu, tarian kuda kepang turut mendapat sambutan hangat dalam kalangan kaum Melayu terutamanya di negeri Johor dan Selangor. Tarian ini biasa dipersembahkan dalam upacara sambutan dan majlis-majlis keramaian. Kuda-kudaan yang diperbuat daripada anyaman buluh ini tidak berkaki, cuma ada bahagian kepala, badan dan ekor sahaja. Rajah 7: Seni tari tradisional Melayu. (a) Tarian Mak Yong (kiri), (b) tarian Kuda Kepang (kanan) Semoga dengan mengetahui budaya kaum lain, rakyat Malaysia akan lebih senang lagi menerima cara hidup kaum lain sebagai keunikan, seperti yang disarankan dalam Gagasan 1Malaysia. Penerimaan ini diharapkan akan membawa kepada filsafat yang cuba disampaikan peribahasa ‘tak kenal maka tak cinta’, iaitu kita akan lebih mudah menerima sesuatu itu selepas kita mula mengenalinya. Rujukan http://atikasaputri.blogspot.my/2014/04/melayu-dan-asal-usul-melayu.html https://ms.wikipedia.org/wiki/Etnik_Melayu https://ms.wikipedia.org/wiki/Orang_Melayu_Malaysia https://www.slideshare.net/najwahilmi/pengajian-malaysia-sejarah-dan-latar-belakang-kaum-dimalaysia http://farhanaupsi.blogspot.my/2011/11/adat-resam-masyarakat-melayu.html https://www.slideshare.net/ggiidoo/budaya-dan-adat-resam-orang-melayu https://id.wikipedia.org/wiki/Masyarakat_Melayu_di_Malaysia https://zanas.wordpress.com/pembinaan-bangsa-dan-negara-malaysia-yang-berdaulat/identitimasyarakat-dan-budaya-melayu/ http://www.themalaymailonline.com/opinion/bartholomew-chan/article/pentingnya-memahamisensitiviti-masyarakat-berbilang-kaum#zA1lQ8oAWHRjfMy0.97 https://ms.wikipedia.org/wiki/Demografi_Malaysia