Uploaded by didialbantani4545

KKO

advertisement
Tabel 1. Tingkat Kompetensi Kata Kerja Operasional
No
1
2
Klasifikasi
Tingkat
Kompetensi
Berhubungan
dengan
mencari
keterangan
(dealing with
retrieval)
Kata Kerja Operasional yang Digunakan
Memproses
(processing)
.
.
.
.
.
3
Menerapkan
dan
mengevaluasi
Mendeskripsikan (describe)
Menyebutkan kembali (recall)
Melengkapi (complete)
Mendaftar (list)
Mendefinisikan (define)
Menghitung (count)
Mengidentifikasi (identify)
Menceritakan (recite)
Menamai (name)
Mensintesis (synthesize)
Mengelompokkan (group)
Menjelaskan (explain)
Mengorganisasikan (organize)
Meneliti/melakukan eksperimen (experiment)
Menganalogikan (make analogies)
Mengurutkan (sequence)
Mengkategorikan (categorize)
Menganalisis (analyze)
Membandingkan (compare)
Mengklasifikasi (classify)
Menghubungkan (relate)
Membedakan (distinguish)
Mengungkapkan sebab (state causality)
Menerapkan suatu prinsip (applying a principle)
Membuat model (model building)
Mengevaluasi (evaluating)
Merencanakan (planning)
Memperhitungkan/meramalkan kemungkinan
(extrapolating)
Memprediksi (predicting)
No
Klasifikasi
Tingkat
Kompetensi
Kata Kerja Operasional yang Digunakan
Menduga/Mengemukakan pendapat/ mengambil
kesimpulan (inferring)
Meramalkan kejadian alam/sesuatu (forecasting)
Menggeneralisasikan (generalizing)
. Mempertimbangkan /memikirkan kemungkinankemungkinan (speculating)
. Membayangkan /mengkhayalkan/
mengimajinasikan (Imagining)
. Merancang (designing)
. Menciptakan (creating)
. Menduga/membuat dugaan/ kesimpulan awal
(hypothezing)
Selain tingkat kompetensi, penggunaan kata kerja menunjukan penekanan aspek
yang diinginkan, mencakup sikap, pengetahuan, serta keterampilan. Pengembangan
indikator harus mengakomodasi kompetensi sesuai tendensi yang digunakan SK dan
KD. Jika aspek keterampilan lebih menonjol, maka indikator yang dirumuskan harus
mencapai kemampuan keterampilan yang diinginkan. Klasifikasi kata kerja
berdasarkan aspek kognitif, Afektif dan Psikomotorik disajikan dalam tabel 2, 3, dan
4.
Kata Kerja Ranah Kognitif
C-1
C-2
C-3
Pengetahuan Pemahaman Penerapan
(Aplikasi)
Mengutip
Memperkira Menugaska
Menyebutkan kan
n
Menjelaskan Menjelaskan Mengurutk
Menggambar Mengkategor an
Membilang
ikan
Menentuka
Mengidentifik Mencirikan
n
asi
Merinci
Menerapka
Mendaftar
Mengasosias n
Menunjukkan ikan
Menyesuai
Memberi
Membanding kan
label
kan
Mengkalkul
Memberi
Menghitung asi
indeks
Mengkontras Memodifik
Memasangka kan
asi
n
Mengubah
Mengklasifi
Menamai
Mempertaha kasi
Menandai
nkan
Menghitun
Membaca
Menguraikan g
Menyadari
Menjalin
Membangu
Menghafal
Membedaka n
Meniru
n
Membiasak
Mencatat
Mendiskusik an
Mengulang
an
Mencegah
Mereproduksi Menggali
Menentuka
Meninjau
Mencontohk n
Memilih
an
Menggamb
Menyatakan Menerangka arkan
Mempelajari n
Menggunak
Mentabulasi
Mengemuka an
Memberi
kan
Menilai
kode
Mempolakan Melatih
Menelusuri
Merangkum Menggali
Menulis
Menjabarka Mengopera
n
sikan
Meramalka memproses
n
C-4
Analisis
C-5
Evaluasi
C-6
Kreasi
Menganalisi
s
Mengaudit
Memecahka
n
Menegaskan
Mendeteksi
Mendiagnos
is
Menyeleksi
Merinci
Menominasi
kan
Mendiagram
kan
Megkorelasi
kan
Merasionalk
an
Menguji
Mencerahka
n
Menjelajah
Membagank
an
Menyimpul
kan
Menemukan
Menelaah
Mengedit
Mengaitkan
Mentransfe
r
Melatih
Mempertimb
angkan
Menilai
Membanding
kan
Menyimpulka
n
Mengkontras
kan
Mengarahkan
Mengkritik
Menimbang
Mempertahan
kan
Memutuskan
Memisahkan
Memprediksi
Menilai
Memperjelas
Merangking
Menugaskan
Menafsirkan
Memberi
pertimbanga
n
Membenark
an
Mengukur
Memroyeksi
Mengabstra
ksi
Menganima
si
Mengatur
Mengumpul
kan
Mendanai
Mengkatego
rikan
Mengkode
Mengkombi
nasikan
Menyusun
Mengarang
Membangun
Menanggula
ngi
Mengubung
kan
Menciptaka
n
Mengkreasi
kan
Mengkoreks
i
Memotret
Merancang
Mengemban
gkan
Merencanak
an
Memadukan
Memproduk
si
Kata Kerja Ranah Afektif
A-1
Menerima
A-2
Menanggapi
A-3
Menilai
A-4
Mengelola
A-5
Menghayati
Memilih
Mempertanyak
an
Mengikuti
Memberi
Menganut
Mematuhi
Meminati
Menjawab
Membantu
Mengajukan
Mengompromik
an
Menyenangi
Menyambut
Mendukung
Menyetujui
Menampilkan
Melaporkan
Memilih
Mengatakan
Memilah
Menolak
Mengasumsik
an
Meyakini
Melengkapi
Meyakinkan
Memperjelas
Memprakarsai
Mengimani
Mengundang
Menggabungk
an
Mengusulkan
Menekankan
Menyumbang
Menganut
Mengubah
Menata
Mengklasifikasik
an
Mengombinasika
n
Mempertahanka
n
Membangun
Membentuk
pendapat
Memadukan
Mengelola
Menegosiasi
Merembuk
Mengubah
perilaku
Berakhlak
mulia
Mempengaru
hi
Mendengarka
n
Mengkualifik
asi
Melayani
Menunjukkan
Membuktikan
Memecahkan
Membiasakan
Kata Kerja Ranah Psikomotorik
Menirukan
Mengaktifkan
Menyesuaikan
Menggabungkan
Melamar
Mengatur
Mengumpulkan
Menimbang
Memperkecil
Membangun
Mengubah
Membersihkan
Memposisikan
Memanipulasi
Pengalamiahan
Artikulasi
Mengoreksi
Mendemonstrasikan
Merancang
Memilah
Melatih
Memperbaiki
Mengidentifikasikan
Mengisi
Menempatkan
Membuat
Memanipulasi
Mereparasi
Mengalihkan
Menggantikan
Memutar
Mengirim
Memindahkan
Mendorong
Menarik
Memproduksi
Mencampur
Mengoperasikan
Mengemas
Membungkus
Mengalihkan
Mempertajam
Membentuk
Memadankan
Menggunakan
Memulai
Menyetir
Menjeniskan
Menempel
Menseketsa
Melonggarkan
Menimbang
Mengonstruksi
Mencampur
Download