Kalimi i Gingivitit ne Periodontit Gingiviti dhe Periodontiti,raporti midis tyre Vendi qe ze dhe perhapja e secilit A jane semundje te ndryshme apo faza te ndryshme te se njejtes semundje? Faktoret qe ndikojne ne kalimin e Gingivitit ne Periodontit Nderrimi i shpeshte i virulences se flores bakteriale Pergjigjia e bujtesit Ndryshimet mikrobiale Ecuria e gingivitit drejt paradontitit: - Kohe te ndryshme - muaj, vite Stadet e kalimit te gingivitit ne periodontit 1- Stadi paraprak--- dite, jave 2- Stadi fillestar--- jave, muaj 3- Stadi i stabilizimit--- muaj, vite 4- Stadi i ancuar--- vite XHEPI PERIODONTAL eshte nje thellim patologjik i sulkusit gingival eshte nje nga shfaqjet klinike me te rendesishme te semundjeve periodontale. KLASIFIKIMI gingivale (pseudoxhepa) – formohen si rezultat i zmadhimit gingival pa pranine e demtimit te indeve periodontale te vendosura ne te. Xhepa periodontale – ky xhep shfaqet kur kemi demtim te indeve mbajtese periodontale. Thellimi perparues i xhepit con ne demtimin e indeve mbeshtetese periodontale dhe ne humbjen e dhembeve. Xhepa Ekzistojne dy tipe: Suprabony – mbikockor (supracrestal ose supraalveolar), ne te cilin pjesa e poshtme e xhepit eshte koronale kundrejt kockes alveolare te ndodhur nen te. Intrabony – brendakockore (infrabony, subcrestal ose intraalveolar), ne te cilin pjesa e poshtme e xhepit eshte apikale kundrejt nivelit te kockes alveolare kufizuese. Ne kete tip,muri anesor i xhepit shtrihet ndermjet siperfaqes dhembore dhe kockes alveolare. TIPARET DALLUESE TE XHEPAVE MBIKOCKORE DHE NENKOCKORE XH.MBIKOCKORE Baza koronalisht kundrejt nivelit te kockes alveolare Kuadri i shkaterrimit eshte horizontal Xh.NENKOCKORE Baza eshte apikalisht kundrejt kreshtes se kockes alveolare, ne menyre qe kocka eshte prane murit te indeve te buta Kuadri i shkaterrimit te kockes eshte vertikal, kendor, duke krijuar nje difekt ne kocke ne forme krateri te permbysur Klasifikimi i xh. nenkockor Xh. MBIKOCKOR Ne siperfaqet faciale dhe linguale, fibrat e ligamentit periodontal nen xhep ndjekin drejtimin e tyre normal horizontal – oblik ndermjet dhembit dhe kockes Xh.NENKOCKORE Ne siperfaqet faciale dhe linguale, fibrat e ligamentit periodontal ndjekin formen kendore te kockes prane. Ato shtrihen nga cementi nen bazen e xhepit pergjate kockes dhe mbi kreshte per tu lidhur me periostin e jashtem Sulkus gingivar normal Xhepi mbikockor & nenkockor KLASIFIKIMI Sipas numrit te siperfaqeve te perfshira kemi kete klasifikim: I THJESHTE – perfshihet nje siperfaqe dhembi I PERBERE – perfshihen dy ose me teper siperfaqe dhembi. Baza e xhepit eshte ne komunikim direkt me margon gingivale pergjate cdo siperfaqeje te perfshire. KOMPLEKSE – eshte nje xhep ne forme spiraleje qe fillon ne nje siperfaqe dhembi dhe rrotullohet rreth tij duke perfshire nje ose me teper siperfaqe. Komunikimi i vetem me margon gingivale eshte ne siperfaqen ku filon xhepi. KLINIKA gingiva me buze te trashura ne ngjyre te kuqe mavi zona vertikale ne ngjyre te kuqe-mavi qe nga buza e gingives deri tek mukoza e alveolus gjakosje te gingivave qelbezim te saj levizje te dhembeve formacione diastemike apo simptoma te tilla si dhimbje e lokalizuar dhimbje te thelle ne kocke. Klinika e mesiperme eshte orientuese per pranine e xhepave periodontale. Metoda e vetme per lokalizimin e xhepave periodontale dhe percaktimin e permasave te tyre eshte inspektimi testues i kujdesshem i buzes (kufirit) gingival pergjate cdo siperfaqeje dhembi me ane te sondes paradontale. PATOGJENEZA Nuk ka kushte sistemike qe te shkaktojne nje xhep periodontal Shkaku: Irritantet lokale – MO, toksinat e tyre, mbetjesh ushqimore, etj.-----te cilet sjellin ndryshime patologjike te indeve dhe thellimin e sulkusit gingival PATOGJENEZA Kontaminimi bakterial Inflamac. i gingives Inflamac. I i.lidhor ne muret e sulkusit ging. exudat+fluid inflam. Degjenerim te i.lidhor & fibrave gingivale - shkeputja nga rrenja e pjeses koronale te epitelit te atashuar - migrimi I pjeses apikale - rritja e PMN ne fundin koronal te epitelit te atashuar PATOGJENEZA Inflamacioni I zgjatur hipertrofi gingivare + vazhdon shkeputja e epitelit te atashuar nga rrenja. Leukocitet dhe edema e i.lidhor te inflamuar veshin xhepin Grade te ndryshme: degjenerimi dhe nekroze HISTOPATOLOGJIA Pasi formohet,xhepi paradontal paraqet disa tipare mikroskopike: Muri I indeve te buta: Indi lidhor- edematoz, me inflitrat te dendur me qel.plazmatike, limfocite,PMN Prania e vatrave nekrotike(shkalle te ndryshme degjenerimi) Proliferim I qel.endoteliale me kapilare, fibroblaste, fije kolagjeni(te formuara rishtas) HISTOPATOLOGJIA Ndryshime degjenerative te renda peson muri anesor ---vazhdon deri ne drejtim apikal Qelizat pesojne degjenerime vakuolare Degjenerim + Nekroza epiteliale ULCERACION TE MURIT ANESOR QELBEZIM Epiteli i kreshtes gingivare te xhepit paradontal eshte i paprekur & I trashe por kur preket siperf. e xhepit, ai peson gjithashtu ndryshime Xhep interdentar me 2mure kockore Xhep me 1 mur kockor Xhep ne forme kurore(defekti kockor ka perfshire gjithe sipef. E dhembit) PERMBAJTJA E XHEPIT Mbeturina si: MO & produktet e tyre (enzima, endotoksina dhe produkte te tjera metabolike) pllake dentare Fluid gingivar gingival mbeturina ushqimore mucine te peshtymes qeliza epiteliale te deskuamuara leukocite PERMBAJTJA E XHEPIT Kur kemi pranine e eksudatit purulent ka gjithashtu: leukocite (kryesisht PMNs) bakterie serum nje sasi te vogel fibrine. KURIOZITET! Permbajtja e xhepave periodontale , e filtruar nga permbajtja e mikroorganizmave dhe mbeturinave eshte pare te jete toksike nese injektohet nen lekure ne kafshet eksperimentale. Roli i formimit te qelbit Ne vitet e perparshme mendohej se lidhej prania e eksudatit purulent me shkallen e rendeses se sem.periodontale. Atehere, nxirrej perfundimi se pusi ishte pergjegjes per levizjen & humbjen e dhembit. Ne fakt nuk eshte keshtu! Roli i formimit te qelbit Prania e qelbit ne xhep vetem sa pasqyron natyren e ndryshimeve inflamatore ne murin e xhepit. Ai nuk eshte nje tregues i thellesise se tij apo i shkalles se shkaterrimit te indit mbeshtetes!! P.sh: Formimi i shprehur i qelbit mund te vihet re ne xhepa te ceket, ne nje kohe qe ne xhepa te thelle mund te vihet re pak ose aspak qelb. Ne bazen e nje xhepi periodontal gjenden keto zona: Cementi i mbulurar nga gurezat – ku ndodhin te gjitha ndryshimet qe jane permendur me perpara. Pllaka aderente– e cila mbulon gurezat dhe perhapet ne drejtim te apeksit Zona e pllakes joaderente– qe mbeshtjell pllaken e lidhur dhe perhapet apikalisht kundrejt saj. Zona ku epiteli i atashuar eshte i lidhur me dhembin – perhapja e kesaj zone ne sulkuse normale arrin 500µm dhe ne xhepat periodontale eshte e pakesuar ne me pak se 100µm. Apikalisht kundrejt epitelit atashues, mund te gjendet nje zone e fibrave gjysem te shkaterruara te indit lidhor.