OSI modelidagi fizik darajasi



Ma’lumot uzatish vositasi orqali bit oqimini uzatiladi.
O’tkazilgan ma’lumotlar hech qanday ma’noga ega emas, tahlil qilinmaydi.
Axborot uzatish birligi – bit.
Tarmoqda kommutatsiya jarayoni


Full-duplex
Half duplex
Ma’lumot uzatish vositalari
Kabel





Telefon kabeli
Koaksiyal kabel
O’ralgan juftlik
Optik kabel
220V kuchlanishli simlar
Simsiz texnologiyalar


Radio to’lqinlari
Infraqizil nurlanish
Sun’iy yo’ldosh kanallari
Simsiz optikasi (lazer)
Radioto’lqinlar
Simsiz muhitning xususiyatlari



Signal bir necha yo’nalishda uzatiladi;
Axborotni qabul qiluvchilar ko’p bo’lishi mumkin;
Bir nechta signal manbalari bir-birini buzadi va ishni muvofiqlashtirishni talab qiladi


GSM – 900 MHz
Litsenziyalash talab qilinadi



2,4 GHz va 5 GHz
Litsenziyalash talab qilinmaydi
Boshqa qurilmalar ham shu chastotada ishlaydi
Wifi
Aloqa kanallaridagi qurilmalar
OSI Model
Qurilma
Fizik
Hub
Kanal
Switch, Access Point
Tarmoq
Router
Tarmoqning apparat tashkiletuvchilari:
Tarmoq kartasi – Hisoblash qurilmasining ajralmas qismi bо‘lib, qurilmani tarmoqqa
ulash imkoniyatini taqdim etadi.
Tarmoq repetiri – odatda signalni tiklash yoki qaytarish uchun foydalaniladi.
Repetirlarning quyidagi turlari mavjud:



telefon repetirlari;
optik aloqa repetirlari;
radio repetirlar.
Hub – tarmoq qurilmasi bо‘lib, kо‘plab tarmoqlarni ulash uchun yoki LAN segmentlarini
bog‘lash uchun xizmat qiladi.



Hubga bir portdan qabul qilingan ma’lumotlar nuxsalangan holda chiqishdagi bir
qancha portlar orqali uzatiladi.
Hublarga turli sondagi chiqish portlari bо‘lishi mumkin (masalan, 12, 14, 24).
Hublarning bir qancha turlari mavjud bо‘lib, ularga passiv xablarni, aktiv xablarni,
intelektual hublarni, ulovchi xablarni, repetir xablarni misol keltirish mumkin.
Switch – tarmoq qurilmasi bо‘lib, kо‘plab tarmoqlarni ulash uchun yoki LAN
segmentlarini bog‘lash uchun xizmat qiladi.



Simli va simsiz LANlar uchun tarmoq switchlari asos qurilma hisoblanadi.
Har ikkala holda ham qabul qilgan signalni LAN orqali kompyuterlarga uzatadi.
Switchlar hublardan farqli qabul qilingan signalni barcha chiquvchi portlarga emas
balki paketda manzili keltirilgan portga uzatadi.
ARP
ARP-Adress Resolution Protocol manzilni aniqlash degan ma’noni anglatadi. MAC
manzillarni aniqlash va keyin ularni IP manzilga yo’nlatirish uchun mo’ljallangan.
HUB, Bridge, ASIC, Switch






HUB (ARP)
Bridge
Switch
ASIC
CAM table
Stackwise






Switchdagi CAM table cheklangan;
MAC – Media Access Control;
MAC 48 bitdan tashkil topgan bo’ladi;
MAC table = CAM table;
Switch qurilmasi IP addressni bilmaydi, u faqat MAC addresslar bilan ishlaydi;
L3 switchlari aqlli hisoblanadi, IP addresslar bilan ishlay oladi;
Routerlar yuqorida keltirilgan tarmoq qurilmalariga qaraganda murakkab tuzilishga
ega qurilma bо‘lib, OSI sathining tarmoq sathida ishlaydi.


Router qabul qilingan ma’lumotlarni tarmoq sathiga tegishli manzillarga kо‘ra (IP
manzil) uzatadi.
Bundan tashqari routerlar qabul qilingan paketlarni uzatishda kо‘plab protokollar
ishlashini madadlaydi va paketlarni filterlash amallarini bajaradi.






Ikkita yoki undan ortiq tarmoqlarni bog’lash;
Tarmoqlar o’rtasida ma’lumot almashish;
Console port;
Ethernet port;
Serial port;
Qo’shimcha modul (fa 0/1).
Bridge




Kо‘priklar tarmoq chegarasida trafikni filterlashni amalga oshiradi.
Kо‘prik har bir ma’lumotlar paketidagi MAC manzillarni о‘qib oladi va ularni
masofadagi qurilmaga yuboradi.
Kо‘priklar OSI modelini kanal sathida ishlaydi.
Kо‘priklarda MAC manzillar saqlanuvchi jadvallar bо‘lib, u asosida qabul qilingan
paketlarni yuborishni amalga oshiradi.
WAP & Controller





WAP (Wireless Access Point)
2.4 GHz & 5 GHz
11 channel
Clear channel (1,6,11)
Controller