Borsa Yatırımı *Şirket büyüdüğü sürece ortak olmaktır. O büyüdükçe sende büyürsün.Uzun vade. *Yatırım ihtiyaç fazlası para ile yapılır. Risk aldığın gibi sınırlamasını dabilmelisin. *Vaden kısaldıkça kazanç oranının öngörülebilirliği azalır. *Al-satın pokerden farkı yoktur. * Daldan dala bilmediğin dala atlarsan dal kırılır altında kalırsın. Sadece Mükemmel şirketler alınır. Diğerlerinden uzak durulur.. * Bu iş sabır işidir fazla kurcalama işi değil. Almak ve satmak için çok sabır göstermelisin. Uygun alım fiyatı yoksa almayacaksın. Bu sebeple alınca ederine gelmeden, işler bozulmadan satmayacaksın (her firma batabilir) ve satınca da uygun yere gelince işler düzelince fazlasıyla yerine koyacaksın. *Ortaklığa girmen ya da çıkman için makul sebeplerin olmalı. Reel sektörde ortak oluyor yada ayrılıyor gibi, ev-arsa alıp satıyor gibi düşünüp makul, tutarlı sebeplerin varsa işlem yapmalısın. *Beklemesini bilirsen 100lerce kat kazanabilirsin. Ama kim bekledi, hiç kimse. Çok gerekmediği sürece elindeki hisseleri nakit paraya çevirme. *Mükemmel firmaları ederinde satmak bile kardan zarar ettirebilir. *Zarar eden şirketi ortak olanlar zarar edecektir. Herkesle ortak olunmaz. *Her hızlı sanayi er yada geç yavaşlar(Uzmanlar beklemese bile), her firma batabilir. Ortak olunca da sürekli firmayı kontrol edeceksin. YATIRIMCI KARAKTERİ NASIL OLMALI? *IQ ile başarının alakası yoktur. Başını belaya sokacak dürtülerine kulak asmamayı öğrenmelisin *Başarıyı belirleyen dayanma gücündür. *Disiplin olmazsa olmazdır. Kuralların dışına asla çıkmayacaksın. *Teknik analizin renkli grafikerline dalmayacaksın. Tekniği alım satımda zamanla için araç olarak kullanacaksın. Hisse belirlemede değil. *Manik-depresif hiperaktif piyasaya uymayacaksın. Volatilite normaldir, kafaya takmayacaksın. Kendine işlem kotası koyacaksın. *Kimseyi, bu defa başka diyen, hafta sonu kaygılarını dile getiren profesonelleri asla dinlemeyeceksin. *Gelecek kesin bilinemez,. Gaybı yalnız Allah bilir. . MÜKEMMEL ŞİRKETLER hangileridir? *Büyük resimde grafik ve geçmiş dönem bilançolarından çıkar.. *KARA listede değillerdir. %100’ünü almak isteyeceği şirketlerdir. *Sürekli kar eden ve/veya karı artan, yüksek temettü verenlerdir *Borçları ödenebilir düzeydedir. Her yıl toplam varlıkları, özkaynakları büyür. *Ar-Geye önem verir. Uluslar arası oyuncudur. Marka değeri vardır. Kar marjı yüksektir. *Karlılığını arttıracak yeni gelişmeler vardır. *Yatırımcı kuruluşlar farkına varmadan alabilmelisin. *En moda sanayinin en moda kuruluşu değildirler. Basında hakkında en çok yazı çıkan, toplumsal baskı yüzünden kendini satın almak zorunda hissettiğin hisseler olmazlar. Akıllı girişimciler rekabetler az bulunurluk gücünü azaltamayacağı şirketlerdir. *Geleceğin X’i denmez, çeşitlenme peşinde değildirler, haklarında fısıltı haberleri olmaz, ürünlerini çok satıcıya satarlar *Geri zekalının bile idare edebileceği, sıkıcı iş yapan (gübre) şirketlerdir. *Sonradan bağımsız olmuş, hiçbir kurumun ilgilenmediği, sektörünün daha fazla büyümeyeceği söylenen, rekabetin olmadığı, sürekli kullanım ürünü satan, teknoloji kullanıcısı olan, üreticisi değil. *Calısanların hisselerini aldığı HİSSELER NASIL GRUPLANDIRILIR. Büyüme temposuna göre Ağır hızla büyüyenler : Büyüme kar artışı ile olur. Bunlar çok büyüktürler ve ekonomik büyümeye paralel büyürler. Ulaşabilecekleri son noktaya ulaşmışlardır. Kazandıkları parayı işlerini büyütmede kullanamadıkları için temettü olarak dağıtırlar. Hızla büyümedikleri için fiyatları da az artar.. Orta hızla büyüyenler: Bunlarda büyüktürler ve senede %10-12 büyürler. Kısa vadeli bakmak gerekir.%30-50 kar görünce satılır. Krizde değer kaybetmediklerinden mutlaka bulunmalıdırlar Hızla büyüyenler: Küçük şirketlerdir. %20-25 oranında büyürler. 1’e 100 kazandırabilirler. Hızlı büyüyen sektörde olmayabilirler hatta olmamaları avantajdır. İşin püf noktası ne zaman yavaşlayacağını ve o zamana kadar yeterince büyüyüp büyüyemeyeceğini saptayabilmektir. Döngüsel şirketler: Karları ve satışları düzenli olarak inip-çıkan hisselerdir. Demir,Aluminyum, havayolu, lastik, araba, savunma,kimya sanayi gibi. Toparlanma dönemlerinde orta tempolulardan daha fazla kazandırırlar. Mal varlığı açısından zengin Yeniden canlanan! MÜKEMMEL HİSSELERDEN HANGİLERİ ALINIR *Kar artışının olacağını düşündüğün hisseler belirlenir. *Küçükler 2-3 kat büyüyebileceğinden onlar şeçilir. *Sonra şirketler büyüme hızı, döngüsel karakter, mal varlığı zengini, yeniden canlanan olarak gruplara ayrılır. *Güvenlik marjı olup, ucuza satılanlar alınır. *Ödenebilir Borç(<4yıl/ Karlılık devamlı/F/K oranı/Özsermaye karlılığı/PD:DD > 10 olmasını/Karın asıl işten olup olmadığına bakarım. MAL NASIL UCUZA ALINIR? Hiçbir zaman yüksek alımları tek seferde yapma… Malın ederini bilmen gerekir. Sabırla ederinin altına gelmesini beklemen gerekir. Alış zamanı herkesin korkup kaçtığı kriz ve düşüş zamanlarıdır. Alış fiyatın Vay anasına amma düştü dediğin fiyat olmalıdır. Alımın tüm gücünle olmalıdır Reel sektörde nasıl her zaman fırsat bulamıyorsan, borsada da bulamazsın. Ekonomi döngülerden oluşur. Ve büyük fırsat zamanları 5-7 yıl bir kötü zamanlarda olur. Diğer zamanlarda düşüş zamanları fırsattır. Bunun dışında ortak olarak beklemek ya da fırsat beklemekle zaman geçiyor. Olağanüstü fırsatlar, olağanüstü korkuların neticesinde kötü olayların gerçekleşmesiyle olur. İyimser zamanlarda, çoğunluğun hisse senetlerine sahip olma isteğinin arttığı zamanlarda alım için hisse senedi piyasasından uzak durmak gerekir. Başkaları korkak iken aç gözlü, onlar açgözlü iken korkak olmak gerekir. Aldıktan sonrada ederine gelmeden, işler bozulmadan satmayacaksın Bu fiyattan daha aşağılara geldikçe yeni alımlar yapmak en mantıklı olanı. Evinin fiyatı 150bin olsa bir tane daha alırsın 100bin olunca bir tane daha 75bin olunca bir tane daha alırsın!!! 75 e alınca 150 oluncada satmazsın!!! (Brisa 30-40-50-60-100-110-120-130 alıp-satanlar zarar etti, para oldukça aldım yukarı doğru.) MALIN EDERI NASIL HESAPLANIR? Zarar eden hisseyi alan zarar, kar eden hisseyi alan kar eder. Ederini belirleyen kardır. İlk önce güncel kara bakılır. İlk F/K oranına bakılır (Polaroid, AVON, EDS aldırmaz.) Ağır büyüyende 7-9, orta hızla büyüyende 10-14, hızla büyüyende ise 14-20 olur. Genellikle büyüme hızına eşittir. Geçmişteki F/K oranı sektör içi F/K oranı da yol göstericidir. İkinci olarak da gelecekteki kara bakılarak eder hesaplanır. Bir çok uzman bunu tahmine çalışır ama yanılırlar. Faaliyet raporu, yeni yatırımlar, yeni pazarlara açılma, giderleri kısma, zarar eden kuruluşları satma-yeniden yapılanma ile olur. Üçüncü aşamada kasadaki nakit hisse fiyatından düşülür Dördüncü aşamada yan kuruluşların fiyatı hisse fiyatından düşülür. ALDIKTAN SONRA NASIL TAKIP EDILIR? Alınan hisseye reel sektördeki gibi ortaklık gibi bakmalısın. Yönetim, bilançolar bozulmadıkça da satmamalısın. Aldıktan sonra asla vazgeçme. Haberlere, krizlere, sözlere aldırış etmem. Sebat ederim, çok sabırlıyımdır. Firmayı sürekli kontrol eder, gerekirse hiç satmam her bilanço döneminde uygunsa yeni alımlar yaparım. Eninde sonunda ederini bulucaklar buluncada satarım!!! Haftada bir saat güncel F/K oranı, KAP haberleri, sektör haberleri izlenir. Üç aylık bilançolar, faaliyet raporları,haberler okunur. Kar artışı devam edip etmediği, stokların satışlarla orantısına bakılır. Durum değerlendirmesine göre daha iyiyse artırılır, daha kötüyse azaltılır, aynıysa tutulur veya başka taşların altına bakılır. Durumu çok daha iyi, fakat hisse fiyatı 2 kat artsa bile daha da almalıdır. Fiyatı yarısına düşünce tekrar analiz yapılır, işler yolundaysa daha da alınmalıdır. (Mesela;brisayı,30'dan alıp 40'tan satanlar..40'tan alıp 50'den satanlar..50'den alıp 60'tan satanlar....100'den alıp 110'dan satanlar..110'dan alıp 120'den satanlar..120'den alıp 130'dan satanlar...Hepsi zararda..!! Evet..Ne kadar zarar ettiklerini ileriki yıllarda daha net anlıyacaklar..Ben bunları yaşadım arkadaşlar..o yüzden,30'dan aldığım lotlar bile hala duruyor..ve hep duracak..!! Çünkü ;elimdeki lotun değerini,çok iyi biliyorum..!! HİSSE NE ZAMAN SATILIR? Sürekli kar eden firmaların lotlarını,ederinde de olsa satmak,çoğu zaman zarar ettirir..Öylesi kağıtları,ederinin en az üç katını buluncaya kadar,yine satmayacaksınız..!! Temettüsünü alır, onların satım yerine geldikçe aşamalı satarım!!! Satmak için sabır gösterdiğim gibi yeniden almak içinde sabır gösteririm. Ne kadar mükemmel olursa olsun alım aralığına gelmesini beklerim… Gerekirse hiç yatırım yapmam, sattıklarım uygun alım aralığına gelirse belki 1-2 yıl sonra fazlasıyla tekrar alırım. Borsada kriz veya düşüş gibi bunun için fırsatlar asla bitmez!!! Sattığınız lotlar,uygun alım aralığına geri gelince, Lotlarınızı fazlasıyla yerine koyacaksınız..!!! .. Ya da bilançolar, yönetim bozulursa sat. Ama asla çıkmıyor diye satma. Sıranı her zaman bekle, karın karşısında kimse duramaz. PÖRTFÖY nasıl olmalıdır? 1.Kaç firma olmalı İlgilenebildiği sayıda olmalı.EN fazla 10 2.Hangi firmalardan oluşmalı Ağır hızla büyüyenler çok makul fiyata düşmedikçe olmamalı Orta hızla büyüyen şirket mutlaka bulunmalıdır. Bu hisseler kriz döneminde emniyet fonksiyonu görürler. Hızlı büyüyen şirketlerde asıl kazanç olduğundan mutlaka bulunmalıdır. Döngüsel şirketlerde döngü başı olduğu hissedersen kademeli alıma başla. Zengin şirketler sabit oranda bulunmalı. 3. Ne zamana kadar elde tutulmalılar. Hızla büyüyenler hisselerini kazançlar arttığı ve yayılma sürdüğü sürece elinde tutmalısın. Orta hızla büyüyenlerde %30-50 kar görünce satmalı yerine benzer bir şirket almalısın. Döngüselde ise döngü sonuna kadar ya da aşırı değerlendiğinde satabilirsin. Zengin şirketlerde ise ederine gelmeden elden çıkarmamalısın. 4.Hisseler düşerse ne yapmalısın? Düşen hissede işler yolundaysa eşitleme tekniği ile hareket et. Diyelim 1bin lira 700 olduysa 300tl ek alım yap. Hepsi düşerse paran varsa ilave yap, yoksa orta tempoluları sat diğerlerine transfer et. 5.Hisseler değerlenirse Hissenin durumu her zamankinden daha iyiyse arttırabilirsin. Aynı ise karı diğer hisselere dağıtabilirsin. İşler kötüleşiyorsa yarısını satıp, diğerlerine dağıtırsın. Bir sonraki bilançoda bozulursa elveda deyip yeni fırsatlar ararsın. 7.Hisse fiyatları sabitse İşler kötüleşenleri satar, (En fazla bir anda %50) yerine daha iyisini ya da elindekilere dağılım yaparsın. 8. Para girişin ne zamanlar olucak Cazip fırsat yoksa, her 3 aylık değerlendirmeye göre olmalıdır.