9 Edukasyon sa Pagpapakatao Ikaapat na Markahan – Modyul 4 Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay Tungo sa Kabutihang Panlahat Edukasyon sa Pagpapakatao – Ika-siyam na Baitang Ikaapat na Markahan – Modyul 4: Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay Tungo sa Kabutihang Panlahat Unang Edisyon, 2020 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad. Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito. Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul Manunulat: Jerlyn P. Pablo Editor: Tagasuri: Robert C. Doria, Jeannie Pearl Y. Niñonuevo Tagaguhit: Tagalapat: Richard N. Escobido Tagagawa ng Template: Neil Edward D. Diaz Tagapamahala: Evelyn R. Fetalvero Reynaldo M. Guillena Mary Jeanne B. Aldiguer Alma C. Cifra, Analiza C. Almazan Aris B. Juanillo Ma. Cielo D. Estrada Lydia V. Ampo Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________ Department of Education – Region XI Davao City Division Office Address : DepEd Davao City Division, E. Quirino Ave., Davao City, Davao del Sur, Philippines Telefax : (082) 224 0100 E-mail Address : info@deped-davaocity.ph 9 Edukasyon sa Pagpapakatao Ikaapat na Markahan – Modyul 4 Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay Tungo sa Kabutihang Panlahat Paunang Salita Para sa tagapagdaloy Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang magaaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul. Para sa mag-aaral: Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto. Ang mga sumusunod ay mga paalala kung paano gagamitin ang modyul: 1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag susulatan ang bawat pahina nito. Gumamit ng ibang papel na maaaring sulatan ng mga kasagutan mula sa iba’t ibang kasanayan. 2. Huwag kalimutang sagutan ang Subukin Natin bago dumako sa susunod na gawain. 3. Basahin at unawaing mabuti ang mga panuto bago isagawa ang mga gawain. 4. Inaasahan ang inyong katapatan at integridad sa pagsagawa, pagsagot at pagwawasto ng mga gawain. 5. Tapusin muna ang kahingian ng bawat bahagi bago pa dumako sa susunod na gawain. 6. Isauli/ Ipasa ang modyul sa inyong guro o tagapagdaloy pagkatapos ng mga gawain. Kung meron kayong kinahihirapan sa pagsagot sa mga inilaang gawain, huwag mag-atubiling komunsulta sa inyong guro o tagapagdaloy. Tandaan na hindi ka nagiisa sa gawaing ito. Inaasahan namin na sa pamamagitan ng modyul na ito, ay mararanasan mo ang isang makabuluhan, masining at malalim na pagkatuto at pagunawa sa mga kasanayang pampagkatuto. Kaya mo yan! 1 Alamin Natin Sa nakaraang aralin, natukoy natin ang kahalagahan ng Pahayag ng Personal na Misyon sa Buhay. Napag-aralan din natin ang mga hakbang sa pagbuo nito. Ayon kay Stephen Covey, sa pagbuo ng PPMB, magsimula sa pagtukoy sa sentro ng iyong buhay – Diyos, pamilya, kaibigan at pamayanan. Bawat isa sa atin ay may kani-kaniyang misyon sa buhay na dapat tuparin. Ang iba sa atin ay hindi pa tukoy kung ano ito. Ang iba naman ay napagtanto lamang nila sa paglipas ng panahon. Mas naintindihan lamang nila ito sa pamamagitan ng kanilang mga karanasan. Ang ating personal na pahayag ng misyon sa buhay ay nagsasaad ng ating mga pinapahalagahan at kung paano natin binibigyang kahulugan ang tagumpay. Ito ay nagbibigay ng gabay sa pagpapasiya at tumutulong upang mas tutok tayo sa ating pangmatagalang mithiin o misyon sa buhay. Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod na kaalaman, kakayahan at pag-unawa: 1. Nahihinuha na ang kaniyang Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay ay dapat na nagsasalamin ng kaniyang pagiging natatanging nilalang na nagpapasiya at kumikilos nang mapanagutan tungo sa kabutihang panlahat. (EsP9PK-IVd-14.3) 2. Nakapagbubuo ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay. (EsP9PKIVd-14.4) 2 Subukin Natin PAUNANG PAGTATAYA Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na mga tanong. Piliin ang pinakaangkop na sagot at isulat ang titik gamit ang sagutang papel. 1. Sa paggawa ng pahayag ng personal na misyon sa buhay, ano ang unang gagawin? a. Kopyahin ang gawa ng iba dahil iyon ay mas magandang pakinggan b. Kilalanin ang sarili at tingnan kung ano ang iyong ugali at mga katangian na makatutulong upang makabuo ng PPMB c. Tanungin ang mga magulang kung ano ang gusto nila para sa iyo d. Gawin kung ano ang ginagawa ng nakararami dahil ito ay mabuti 2. Alin sa sumusunod ang nagpapakita ng tiyak (specific) na kraytirya ng paggawa ng PPMB? a. “Gusto kong gamitin ang aking kakayahan sa pagsulat upang maging inspirasyon at upang maturuan ang iba at makagawa ng mabuting pagbabago sa mundong ating ginagalawan.” b. “Gusto kong mapaunlad ang pamumuhay ng iba.” c. “Gagamitin ko ang aking mga kakayahan para makapagbigay ng inspirasyon sa iba” d. “Ang aking misyon ay iligtas ang mga naaapi” 3. Sa pagbuo ng iyong pahayag ng personal na misyon sa buhay, nangangailangan ito ng sapat na panahon. a. Mali. Kailangang makabuo agad ng PPMB para mas maaga mong masisimulan ang mga gawain b. Mali. Mas madaling kopyahin ang PPMB ng iba. c. Tama. Hindi madali ang pagbuo ng PPMB dahil nangangailangan ito ng sapat na panahon para pagnilayan upang mas maging makabuluhan. d. Tama. Kung may sapat na panahon, mas marami akong maisusulat na mga gusto kong gawin baling araw. 3 4. Ang personal na pahayag ng misyon sa buhay ay dapat na nagsasalamin ng kaniyang pagiging natatanging nilalang na nagpapasiya at kumikilos nang mapanagutan tungo sa kabutihang panlahat. a. Sa pamamagitan ng pagkilala sa sarili, natutukoy ang mga katangiang natatangi sa ibang nilalang at mas mauunawaan ang halaga ng pag-iral natin sa mundo bilang tao. Ito ang magiging daan upang makabuo ng ating misyon tungo sa kabutihang panlahat. b. Ang pagiging natatanging nilalang ay mahalaga upang malaman ang gusto natin sa buhay. c. Mas madali ang pagpaplano kung mas kilala natin ang ating sarili. d. Ang kabutihang panlahat ay nakasalalay sa ating misyon sa buhay. 5. Aling salitang Latin ang pinaghanguan ng salitang bokasyon? a. “vocatios” c. “vocaios” b. “vocation” d. “vocatio” Aralin Natin Gawain 1 Basahin ang mga situwasyon sa ibaba at lagyan ng tsek kung ito ay naglalahad ng makabuluhan at tunay na Pahayag ng Personal na Misyon sa Buhay at ekis naman kung hindi. ____1. “Gusto kong maging doktor para makatulong sa mga mahihirap na may sakit.” ____2. “Gusto kong yumaman para mabili ko ang lahat ng aking luho” ____3. “Gusto kong maging inspirasyon ng ibang mga kabataan upang mas mapabuti ang kanilang buhay.” ____4. “Gusto kong maging isang mahusay na guro para maturuan ang mga batang mahihirap.” ____5. “Gusto kong magkaroon ng trabaho na mataas ang sahod na hindi mahirap ang mga gawain.” 4 Gawin Natin Gawain 2 Gumawa ng listahan ng mga katangian na naglalarawan kung ano ang pagkakakilala mo sa iyong sarili at ang tingin ng iba sa iyo. Paano mo mailalarawan ang iyong sarili? 1. Ano ang tingin ng ibang tao sa iyo? 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5. 1. Sagutin ang mga tanong sa ibaba: 1. Magkapareho ba ang iyong sagot sa iba? Kung oo, ano ang pagkakatulad? 2. Ano naman ang pagkakaiba sa iyong sagot sa kanila? 3. Sang-ayon ka ba sa kanilang sagot? 4. Nakakatulong ba ang gawain na ito upang mas makilala ang sarili? Pagpapalalim Bawat isa sa atin ay natatanging nilalang na may kakayahan na pumili ng landas na tatahakin. Hindi madali ang pagpapasiya na gagawin dahil kinabukasan natin ang nakataya. Maraming boses ang ating naririnig sa ating paligid na minsan hindi na natin alam kung ito ba ay ang gusto natin o ang gusto nila. Sa pagsulat ng iyong Pahayag na Personal na Misyon sa Buhay (PPMB), isa sa mahalagang isaalang-alang ay ang pagkakaroon ng pansariling pagtataya o personal assessment sa iyong kasalukuyang buhay. 1. Kilalanin mo ang iyong sarili. a. Suriin mo ang iyong ugali at katangian. Isa-isahin ang iyong ugali at mga katangian na makakatulong sa pagsasakatuparan ng iyong misyon. b. “Ano ang mahalagang rason kung bakit ako nabubuhay sa mundo?” Ito ang magbibigay linaw kung ano ang misyon mo para sa sarili, sa pamilya, sa Diyos at ibang tao. Ano ang kailangan mong gawin para sa kanila? c. Tukuyin ang iyong mga pinahahalagahan. Saan ba nakatuon ang iyong lakas, oras, at panahon? Maaring naglalaan ka ng oras para sa iyong pamilya, pagaaral at pagpapaunlad ng iyong mga kakayahan. 5 2. Ang mga hakbang na gagawin. a. Kung tukoy mo na kung sino ka at ang misyon mo sa buhay, ang susunod na hakbang ay kung ano ang gagawin. Paano mo magagamit ang iyong mga kakayahan, karanasan tungo sa makabuluhang misyon sa buhay? b. Paano ko ito gagawin? Tipunin ang mga impormasyon na kakailanganin sa paggawa ng iyong PPMB. At kung ano ang magagawa nito sa kabuuan ng iyong pagkatao. Hindi madali ang pagbuo ng PPMB sapagkat nangangailangan ito ng sapat na panahon upang pagnilayan. Ang PPMB ay magsisilbing saligan ng iyong buhay. Ito ay makakatulong sa iyo upang mas mapagtibay mo ang tiwala sa sarili na kakailanganin mo upang malampasan ang mga pagsubok sa buhay. Ayon kay Will Smith, isang sikat na aktor, ang konsepto ng pagpapaunlad ng pamumuhay ay siyang nagiging sentro ng kaniyang layunin sa kaniyang mga ginagawa. "To make people happy", iyan ang sinabi ng isang sikat na prodyuser na si Walter Elias Disney na tanyag sa kaniyang konstribusyon sa larangan ng animated cartoons na nagpasikat sa mga karakter ni Mickey Mouse and Minnie Mouse. Sa paglipas ng panahon, maaring mabago ang iyong misyon sa buhay. Maaring ito ay mas makabuluhan at mapanagutan upang makapagbahagi sa pagkamit ng kabutihang panlahat. Sa gitna ng iyong paglalakbay, mas mauunawaan mo ang halaga ng iyong pag-iral sa mundo bilang tao. Mula sa ating misyon, mabubuo ang tinatawag na bokasyon. Ito ay galing sa salitang Latin na “vocatio” na ang ibig sabihin ay “calling” o tawag. Ang bawat tao ay tinawag ng Diyos upang gampanan ang misyon na ibinigay Niya sa atin. Bilang magaaral, mahalaga ito para sa pagpili ng propesyong akademik, teknikal-bokasyonal, sining at disenyo, at isports pagkatapos mo ng Senior High School. Mas nagiging kawili-wili ang paggawa ng propesyon para sa tao kung ito ay ang bokasyon sa buhay. Ang propesyon ay hindi na magiging isang simpleng trabaho kundi isang misyon na nagiging isa bokasyon. Nagkakaroon ang tao ng tunay na pananagutan sapagkat naibabahagi niya ang kaniyang sarili at kumikilos para sa kabutihang panlahat. Sa paggawa ng PPMB, kailangang isaalang-alang ang kraytiryang SMART, ibig sabihin, Specific, Measurable, Attainable, Relevant, at Time Bound. 1. Tiyak (Specific) – Kailangan ispisipiko ang pagsulat. Siguraduhin ang iyong gustong gawin. 2. Nasusukat (Measurable) – Pagnilayan nang mabuti kung ang iyong gustong gawin ay tumutugma sa iyong kakayahan. Sa pamamagitan nito, malalaman mo kung ito ay posibleng maisakatuparan. 6 3. Naabot (Attainable) – Maging totoo sa sarili sa pagsulat ng PPMB. Suriin ang mga gustong gawin kung ito ba ay kayang abutin o gawin. 4. Angkop (Relevant) – Kailangang tukuyin kung ito ba ay angkop para matugunan ang pangangailangan ng iba. Laging iisipin na ang buhay ay kailangan na ibahagi sa iba at hindi para sa sarili lamang. 5. Nasusukat ng Panahon (Time Bound) – Ang pagkakaroon ng takdang panahon o oras kung kailan mo maisasakatuparan ang iyong isinulat. Dito mo malalaman kung ang PPMB ay iyong nagawa o hindi. Kailangan mong suriin kung ito ba ay pangmadalian o pangmatagalan upang maging gabay sa pagpaplano at mga pagpapasiyang gagawin. Bilang mag-aaral, may nabuo ka na ba sa iyong isipan kung ano ang misyon mo sa buhay? Handa ka na ba na tuparin ito? Sapat na ba ang iyong kaalaman at pag unawa sa iyong sarili? Kung oo, narito ang gabay sa paggawa ng PPMB. Basahin ang halimbawa sa ibaba. Ako ay malikhain, matibay ang loob, may takot sa Diyos, mapagmahal sa pamilya at pursigido sa buhay. Ang misyon ko sa buhay ay maging isang doktor at makatulong sa mga may sakit lalong lalo na sa mga mahihirap. Gusto ko na ibahagi sa mga tao ang kabutihan ng Panginoon na siyang nagpapagaling sa may mga karamdaman sa pisikal o ispirituwal na aspeto ng buhay. Magagawa ko ang lahat ng ito sa pamamagitan ng pag-aaral nang mabuti, pagsasaliksik, at matibay na pananampalataya sa Diyos. Upang maging tiyak ang mga isusulat sa pahayag, gumawa ng matrix o talahanayan. Elemento Pag-aaral nang mabuti Pagsasaliksik Pananampalataya sa Diyos Hakbang sa Gagawin • Pagbabalik-aral sa mga aralin • Paglalaan ng oras para mag-aral • Pananaliksik sa mga problema na nangyayari sa lipunan • • Pagdarasal araw-araw Pagbabasa ng Bibliya/Koran Takdang Oras/Panahon • Isang oras araw-araw • Isa o dalawang beses isang Linggo • • Araw-araw Isang beses sa isang araw Isang beses isang Linggo • • Pakikilahok sa mga gawain sa simbahan 7 Sanayin Natin Gawain 3: Piliinat isulat ang tamang sagot ng bawat pangungusap sa inyong sagutang papel. 1. Nagkakaroon ang tao ng tunay na pananagutan sapagkat naibabahagi niya ang kanyang sarili at kumikilos para sa (kabutihang panlahat, sariling pangangailangan). 2. Sa pagsulat ng PPMB, kailangang (tiyak o ispisipiko, hindi direkta) kung ano ang gusto mong gawin. 3. Ang PPMB ay magsisilbing (saligan, balakid) ng iyong buhay. 4. Kailangan mong suriin kung ang iyong (misyon, pangangailangan) sa buhay ay pangmadalian o pangmatagalan. 5. Isa sa mahalagang isaalang-alang sa pagsulat ng PPMB ay ang pagkakaroon ng (pansariling pagtataya, kabutihang panlahat) o personal assessment sa iyong kasalukuyang buhay. Tandaan Natin Gawain 4 Sagutin ang mga tanong: 1. Ano ang kahulugan ng bokasyon? 2. Sa pagtataya sa sarili, ano-ano ang mga kraytirya na dapat isaalang-alang? Magbigay ng halimbawa sa bawat isa. 3. Ano ang kaibahan ng propesyon at bokasyon? Magbigay ng halimbawa. Suriin Natin Gawain 5 Bilang mag-aaral sa ika-siyam na baitang, may napili ka na bang karera o kurso? Sa iyong palagay, makatutulong ba ang pagbuo mo ng Personal na Pahayag ng Misyon sa buhay upang maging malinaw sa iyo ang karera o kurso na iyong pipiliin? Ipaliwanag. ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ 8 Payabungin Natin Ang pagbuo ng Pahayag ng Personal na Misyon sa Buhay ay hindi natatapos ng isang araw lamang. Ito ay nangangailangan ng panahon, malinaw na pag-iisip at pagninilay. Kailangan mo pang gumawa ng banghay hanggang sa maging pinal ang iyong PPMB. Maari mo itong idikit kahit saan na madali mong makita at masuri para mas mapaunlad mo pa ang PPMB. Handa ka na bang gumawa ng iyong Pahayag ng Personal na Misyon sa Buhay o PPMB? Sa pagkakataong ito, ihanda ang kakailanganin sa paggawa ng PPMB. Gawain 6 Gumawa ng checklist at isulat sa talahanayan sa ibaba ang mga kailangan sa paggawa ng PPMB na ating napag-aralan sa araling ito. Lagyan ng Tsek (⁄) kung mayroon na at Ekis (x) kung gagawin pa Mga kailangan 1. Pansariling Pagtataya assessment) 2. (Self- 3. 4. 5. Pagnilayan Natin Isang malaking hamon ang gumawa ng pagpapasiya bilang isang kabataan. Hindi pa natin minsan lubos na kilala ang ating sarili. Pabago-bago ang gusto natin sa buhay sa paglipas ng panahon. Ngunit kailangan nating simulan ang pagpaplano hindi lamang para sa ating sarili kundi para sa mga taong nakapaligid sa atin. Kung paano natin tutuparin ang misyon natin sa buhay ay nakasalalay sa kung ano ang mga pagpapasiya na ating ginagawa sa kasalukuyan. Ang pahayag ng personal na misyon sa buhay ay nakakatulong upang mabigyan ng katuturan ang ating pagiging natatangiang nilalang na nakagagawa ng pagpapasiya tungo sa kabutihang panlahat. 9 Gawain 7: Gumawa ng iyong pahayag ng personal na misyon sa buhay. Gamitin ang template sa ibaba. Pagkatapos mong gumawa ng PPMB, gumawa ng matrix o talahanayan para tukuyin ang mga elemento, hakbang na gagawin at takdang oras/panahon. Ako ay (ang iyong mga ugali o katangian) __________________________ ____________________________________________. Ang misyon ko sa buhay ay maging isang (karera o propesyon at ang misyon sa buhay para sa kabutihang panlahat)__________________________________________________________ _____________________________________________________.Gusto ko na ibahagi sa mga tao ang (gagawin para sa iba)____________________________. Magagawa ko ang lahat ng ito sa pamamagitan ng (mga gagawin o elemento sa pagtupad ng misyon)________________________________________________. Elemento Hakbang sa Gagawin 10 Takdang Oras/Panahon Rubrik para sa Gawin Natin: Gawain 2 Mga Kraytirya 3 Nilalaman Naisa-isa ang mga katangian o ugali at ang pagkakatulad at pagkakaiba. 2 Hindi lahat nasagutan ang pamprosesong tanong. Rubrik para sa Tandaan Natin: Gawain 4 Mga Kraytirya 3 2 Nilalaman Naipahayag ang Kulang ang sagot mga konsepto ng sa mga konsepto bokasyon, misyon ng bokasyon, at propesyon. misyon at Naipaliwanag ang propesyon. Kulang mga kraytirya na ang naibigay na SMART sa halimbawa sa paggawa ng pagpapaliwanag PPMB. ng SMART. Malinaw at Malinaw at Hindi gaanong maayos ang maayos ang pagmalinaw at pagpapaliwanag uugnay sa mga maayos ang pagkonsepto sa uugnay sa mga tanong konsepto sa tanong Pagkabuo Angkop at wasto May iilang salitang ang mga salitang ginamit na hindi ginamit sa angkop at wasto pagbubuo Rubrik para sa Suriin Natin: Gawain 5 Mga Kraytirya 3 Nilalaman Naipaliwanag ang mga sagot gamit ang mga konseptong napag-aralan sa aralin. 2 Kulang ang pagpapaliwanag sa mga konseptong napag-aralan sa aralin. Rubrik para sa Payabungin Natin: Gawain 6 Mga Kraytirya 3 2 Nilalaman Naisulat ang lahat Hindi kumpleto ng kakailanganin ang checklist sa paggawa ng PPMB 11 1 Hindi magkatugma ang sagot sa pamprosesong tanong. 1 Hindi maliwanag na naipayahag ang mga konseptong nabanggit. Hindi malinaw at maayos ang paguugnay sa mga konsepto sa tanong Walang kaugnayan at hindi wasto ang mga salitang ginamit 1 Walang pagpapaliwanag sa sagot. 1 Wala o isa lang ang naisulat sa checklist Rubrik para sa Pagnilayan Natin: Gawain 7 Mga Kraytirya 3 2 Nilalaman Nasunod ang Nasunod ang format sa format sa paggawa ng paggawa ng PPMB. Natukoy ng PPMB ngunit hindi tama ang mga natukoy ng tama elemento, ang mga hakbang sa elemento, gagawin at hakbang sa takdang oras o gagawin at panahon. takdang oras o panahon. Malinaw at Malinaw at Hindi gaanong maayos ang maayos ang pagmalinaw at hindi pagpapaliwanag uugnay sa mga gaanong maayos konsepto sa ang pag-uugnay tanong sa mga konsepto sa tanong Pagkabuo Angkop at wasto May iilang salitang ang mga salitang ginamit na hindi ginamit sa angkop at wasto pagbubuo 12 1 Hindi nasunod ang format at kulang ang mga elemento, hakbangsa gagawin at takdang oras o panahon. Hindi malinaw at hindi maayos ang pag-uugnay sa mga konsepto sa tanong Walang kaugnayan at hindi wasto ang mga salitang ginamit Sanggunian Edukasyon sa Pagpapakatao- Ika-siyam na Baitang. Modyul para sa Mag-aaral. Unang Edisyon 2015. FEP Printing Corporation. 13 Subukin Natin: Answers 1. B 2. A 3. C 4. A 5. D 14 Aralin Natin Gawain 1 Answers 1. ⁄ 2. X 3. ⁄ 4. ⁄ 5. x Sanayin Natin Gawain 3 Answers 1.Kabutihang Panlahat 2.Tiyak o Ispisipiko 3.saligan 4. misyon 5.pansariling pagtataya Susi sa Pagwawasto Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: Department of Education –Region XI F. Torres St., Davao City Telefax: (082) 291-1665; (082) 221-6147 Email Address: lrms.regionxi@deped.gov.ph