Uploaded by SHANE GARCIA

INTRO REVIEWER (FINAL)

advertisement
FED 324 - INTRO SA PAMAMAHAYAG
ARALIN 1: PAMAHAYAGAN
Pamamahayag – aktibong gawain na ang tao ay
nagbabahagi ng mga impormasyon o ideya na
maaaring batay sa mga pangyayari sa kaniyang paligid,
isyu, pananw sa buhay, kaalaman atbp.
-
Maaaring ipahayag sa paraang pasulat o
pasalita
Kung wala ito hindi mabubuo ang mga
pamahayagan at pahayagan
Pahayagan – inihayaga sa paraang pasulat tulad ng
nababasa sa aklat, polyeto, pahayagan at pamphlet
Pamamahayag – sa paraang pasalita tulad ng radio,
talumpati, debate.
KATUTURAN NG PAMAMAHAYAG
-
-
-
Isang uri ng hanapbuhay na ang gawain ay
maglimbag ng mga pahayagan at magasin
(Miller 425)
Uri ng hanapbuhay na ang gawain ay magsulat
ng mga bagay na naipalilimbag sa mga
pahayagan (Merriam Webster)
Gawain ng pangangalap ng impormasyon,
pagsusulat, pag-eedit, at paglilimbag o
pangangalap ng balita. (Merriam Webster)
SAKLAW NG PAHAYAGAN
2. Opinyong Tungkulin – sa pamamagitan ng
editorial, bibigyang kahulugan ng editor ang
balita at ibinibigay rin ang kanyang opinion sa
mahalagang bagay
3. Edukasyong
Tungkulin
–
isa
sa
piinakamahalagang tungkulin nito ay ang
maturuan hindi lamang ang mga mag-aaral
kundi pati ang mga mamamayan sa
komunidad.
4. Tagapagbantay na Tungkulin – gumaganap
bilang taga-pamatnubay sa Karapatan ng mga
mag-aaral, magsisilbing mata ng mga
mambabasa.
5. Laboratoryong Tungkulin – nagsisilbing
kagamitan sa pagtuturo tungo sap ag-unlad ng
isang mamamahayag. Tinatalakay rin ang mga
gawaing pampaaralan at ang pagsulatt ng
balita para sa publikasyon.
6. Dokumentaryong Tungkulin – mabatid ang mga
pangyayari sa paaralan at angg mga kapakipakinabang na nagawa ng mga mag-aaral. Ang
pinakamainam na kasaysayan na nasaliksik
mula sa lumang tinipong pahayagan ay
kabilang din.
7. Panlibangang Tungkulin – tinuturing na kasama
ang mga mambabasa lalo na kung siya ay nagiisa.
8. Pangkalinangang Tungkulin – katulad din ng
komersiyal na pamamahayag na nagkakaloob
ng kahalagahan.
Pagsulat – pahayagan, magasin atbp.
Pagsasalita – nagaganap sa radio sa pamamagitan ng
pagbabalita at pamumuna
BAHAGI AT PANGKAT NG PAHAYAGANG PANGARAW-ARAW
Pampaningin – pagbabalita sa telebisyon, ng mga on
the spot telecast, komentaryo, pag-aanunsyo

-
PAMAHAYAGAN PANGKAMPUS
-
-
Isang publikasyon na maaaring nakaimyograp
o inilimbag
Ang mga balita ay tinipon ng mga kasapi ng
pamunuan ng paaralan
TUNGKULIN NG PAMAMAHAYAG
-
Maglathala ng balita
Magbigay puna sa balita
Tumulong sa mambabasa
Manlibang sa mambabasa
Maglathala ng anunsyo
Obligasyon ng peryodismo ang magsiwalan ng
katotohanan (American Press Institute,
Kovach, Rosestial)
TUNGKULIN
NG
MAKABAGONG
PAMAHAYAGANG PANGKAMPUS
1.
Impormasyong Tungkulin – ipabatid ang mga
pangyayaring
naganap,
nagaganap
at
maaaring maganap. Maaaring magmulat sa
mga lathalain, editorial at iba pang seksyon.

-

-
Pangmukhang Pahina
Pangalan ng paaralang pahayagan o
nameplate – pangalan at lugar
Tainga o ears – kasabihan
ulo ng pinakapangunahing balita/ banner line –
pamagat ng pinakamahalaga at piinakatampok
na balita
ulo ng balita o headline – iba pang balita na
nakasulat sa maliliit na tipo
mga larawan o photos – larawan na kalakip ng
ulo ng balita.
Pahingang Editoryal
Polyo – bilang ng pahina, pangalan ng
pahayagan, petsa ng pagkakalimbagg
Editorial – tampok na isyu na binibigyan ng
paliwanag sa pansariling opinion
Karting editorya – naiguhit na kartun na
naglalarawan sa nilalaman ng editorial
Mga opinion o kuro-kuro ng manunudling
Kahon ng patnugotan – pangalan ng
pahayagan, mga pangalan ng patnugot,
tagapayo, konsultan at mga kritiko
Pahinag Lathalain
Naglalaman ng natatanging lathalain hinggil sa
mga pangyayari sa kapaligiran, pansariling
karanasa, sa buhay ng mga karaniwan o
tanyag
-

-
Naglalaman din ng mga bagong tuklas na
imbensyon o mga pag-unlad ng pamayanan o
lipunan, agham at teknolohiya
Pahinang Pampalakasan
naglalaman ng mga balita, editorial, lathalain,
mga larawan at kartun sa iba’t ibang sports na
naganap sa loob at labas ng paaralan
MAG SANGKAP NG BALITA
1. Kapanahunan/Napapanahon – kailangan ang
pangyayari ay kagaganap o katutuklas pa
lamang. Napapanahon pa rin ang balita kung
ang pangyayari ay matagal nang naganap
ngunit ngayon lamang nabunyag o natuklasan.
2. Kalapitan – higit na kinagigiliwan ang balita
kung ito ay malapit lamang sa kanilang lugar
kaysa sa malalayong pook. Tumutukoy sa
kalagayang
heograpiya,
kaangkaan,
kapakanan
3. Katanyagan – kung ang paksa ay bantog o
tanyag. Maaaring tumukoy sa pinuno ng
pamahalaan, lider ng purok, mga taong kilala o
dahila.
4. Tungglian – naglalarawan sa paglalaban,
pagpapaligsahan at pagsasapalaran ay
balitang interesante. Maaaring pagtutunggali
ng katawang pisikal at mental, tao laban sa tao,
tao laban sa hayop, tao laban sa kalikasan at
tao laban sa kanyang sarili
5. Kahulugan o kalabansan – pangyayari o bagay
ay may ibubugang kabutihan o kasamaan, ano
ang kalalabasan kung ang kumyunismo ay
ating tatangkilikin
6. Di karaniwan o Pambihira – anumang bagay na
di-karaniwan ay laging bago. “anumang
pangyayaring di-karaniwan ay isang balita”
7. Pagbabago – ano ang pagbabago maging sap
ag-unlad o sa pagsama ay nakakatawag
pansiin
8. Pamukaw damdamin o kawilihan - umaantig ng
damdamin
at
kaukulang
reksyon
ng
mambabasa upang siya ay paiyakin,
patawanin, pagalitan at pahangain
9. Romansa at pakikipagsapalaran – ang
romansa ay hindi nauukol sap ag-iibigan lang.
10. Hayop – magandang paksa ng balita ang hayop
na may katalinuhan
11. Pangalan – kung marami ang mga pangalang
nakalathala na nasasangkot sa balita,
dumarami rin ang mambabasa
12. Drama – ang daigdig ay isang dulaan at ang
mga tao ay nagsisipaganap ng dula ng tunay na
buhay. Ang misteryo o komedya ay nagbibigay
ng kulay sa isang kwento.
13. Kasarian
–
romansa,
pag-aasawa,
paghihiwalay at pagdidiborsyo. Nailalarawan
ang kasarian
14. Pag-unald o pagsulong – magandang paksa ng
balita
15. Mga bilang – estatistiks tilad ng ulat sa
pananalapi, kinalabasan ng eleksyon, panalong
numero sa sweeptaes, vital statistics ng dalaga
atbp.
16. Kalamidad – kapag nagkaroon ng malakas ng
bagyo, lindol, pagputok ng bulkan at iba pa
ANG PAMATNUBAY
-
Panimula ng balita na tinatawag na “Lead” sa
Ingles
Pinakamahalagang bahagi ng balita sa
kabuuan dahil ito ang unang binibigyang pansin
at umaakit sa mambabasa
URI NG PAMATNUBAY
1. Batay sa Layunin
Kumbensyunal na pamatnubay – buod ng
pamatnubay. Karaniwang sumasagot sa Sino,
Ano, Kailan, Saan, Bakit, Paano
Di-Kumbensyunal na pamatnubay – balitang
lathalain ang gumagamit. Inilalahad ang
intension ng pagpupunyagi ng manunulat sa
pagpapakilala ng kanyang balita sa paraang
naiiba
2. Katanungang Pamatnubay
Sino – ang pangalan ay ang gumawa ng balita
lalo na ang mga kilala, ito ay kilala sapagkat
bantog o may kinalaman sa pangyayari sa
balita
Ano – pinakamatuwid na pamatnubay na
naghahayag ukol sa balita
Bakit – nagsasaad higgil sa pinagmulan o
sanhin ng itinampok na pangyayari
Paano – ginagamit sa hindi inaasahang mga
pangyayari at mga aksyon, itinatampok ang
pamamaraan ng kaganapan
Kailan – kapag ang pangyayari ay naganap sa
hindi inaasahang panahon
Saan – ang mga naganap ay hind isa
pangkaraniwang lugar
3. Batay sa kabuuan
Gramatikong panimula
Di pangkaraniwang pamatnubay
ARALIN 2: KASAYSAYAN NG PAHAYAGAN
PANAHON NG KASTILA
Succesos Felices (1637 - 1809)
-
-
Nagsimula ng pamamahayag sa Pilipinas sa
paglalathala ni Tomas Pinpin, isang polyeto
(newsletter) sa Maynila.
Natutuhan ni Pinpin ang sining ng paglilimbag
sa mga prayle
Aviso Al Publico (1799) – Notices to the Public
-
Hojas Volantes o flying sheets
Tungkol sa kampanya laban mga mga Moslem
at pagkakabihag ng mga pirate sa Sulu ng mga
hukbong Kastila sa pangunguna ng Jose
Gomez
Del Superior Gobierno (1811)
-
-
Kauna-unang pahayagan sa Pilipinas na
lumabas ng palagian sa patnugot ni
Gobernador-heneral Manuel Fernandez de
Folgueras noong Aug. 8, 1811.
Namatay matapos ang labinlimang labas
La Esperanza (1846)
-
-
Unang pahayagang pang-araw-araw maliban
nalang ng araw ng lunes, sa pagnugot nina
Felipe Lacorte at Evarisco Calderon
Pampilosopiya,
panrelihiyon
at
pangkasaysayan
Tumagal ng tatlong tao at nagging pang-arawaraw
El Comercio (1858)
-
Pahayagang panghapon mula sa patnugot ni
Ulpiano Fernandez at kalaunan ay pinamunuan
ni Gobernador Heneral Soler y Ovejero
Gaceta De Manila (1861 - 1895)
-
-
Dating Boletin de Oficial
Gobernador Henerl Blanco
Naglathala ng batas militas sa 8 lalawigan ng
Luzon, mga patalastas ang gobyerbo, opisyal
na kautusan, mga court orders atbp.
Nagtapos ng Aug. 8, 1895, limang araw bago
tayo sakupin ng Amerikano
Itinuturing
na
pinakamatagumpag
na
pahayagan sa panahon ng Kastila
El Catolico Filipino
-
Kauna-unahang relihiyosong pahayagan mula
sa patnugo ni Mariano Sevilla
El Pasig
-
-
Pahayagang Kastila na minsay nasasamahan
ng mga artikulong Tagalog upang magbigay
edukasyon
Dalawang beses sa isang buwan maglathala
Boletin del Ejercito (1864)
-
Pahayagang nakatutok sa mga sandatahang
lakas ngunit d binigyan ng sapat na interes
PANAHON NG HIMAGSIKAN
El Povenir Filipino (1865 – 1877)
-
-
Labindalawang tao na nakipagsapalaran nang
muntik nang bumagsak sa hindi pagkakasunod
ng mga patnugot.
Naging babasahin ng mga tumututok sa
lingguhang bull fighting na pinangungunahan ni
Lorenzo Sanchez
Revista Mercantil
-
Isang
lingguhang
pahayagang
pangkomersyon na pinangunahan ni Joaquin de
Loyzaga at nakipagsanib sa El Comercio bilang
ontributor
El Comercio (1869)
-
-
Panghapong pahayagan na muling ninuo ni
Joaquin de Loyzaga at Francisco Dian Puertas
ngunit kaparehong panagalan noong 1858
Pinakaprogresibong
pahayagan
noong
panahon ng Kastila
PANAHON NG PAGBABAGO
Diaryong Tagalog (1882)
-
Ikaapat na pahayagang lumabas
“it is possible to love the PH without hating
Spain and to love Spain without hating PH.”
El Eco de Vigan
-
Unang pamprobinsyang pahayagan
nailathala sa labas ng maynila
na
La Regeneracion
-
Katalikong pahayagan noong Oct. 1886
La Opinion
-
Naglalathala ng hayagang pagsalungat sa mga
prayle, pagpapaalis sa arsobispo at paghingi ng
reporma sa pamumuno ni Benito Quiroga na
sinundan ni Jesus Polanco hanggang 1889
La Voz de Espafia
-
Pangkontra sa La Opinio sa patnugot ni Agustin
Alfonso Moseras
1892, pinangalanan itong La Voz de Espanola
ni Federico Antonio “The PH by Spain and for
Spain
La espana Oriental
-
Laan sa pagbibigay-puri sa mga Espanyol ukol
sa kanilang nagawa sa bansa
Nadaig ang La Opinion
La Solidaridad
-
Unang lumabas nung Feb 15, 1889 sa Mdrid
Spain na ginastusan ni Dr. Pablo Riazares sa
patnugot ni Garciano Lopez jaena
La lectura Popular
-
Patungkol sa mga kautubo sa patnugot ni
Isabelo delos Reyes
El Bello Sexo
-
Pahayagan para sa kababaihan
Ang Kalayaan (1896)
-
-
Kauna-unahang rebolusyonaryong pahayagan
nng Kataas-taasang Kagalang-galangang
Katipunan ng mga Anak ng Bayan
Jan 18, 1896
-
-
Ipahayaga ang lahata ng kasamaan at
kasakiman ng mga prayle at mga kastilang
opisyal
Itinuring
bilang
pinakamahalagang
ppahayagan sa kasaysyan ng Pilipinas
La Independencia (1898)
-
Itinayo ni Heneral Antonio Luna sa tulong ni
Joaquin noong Sept. 3 1898
Isa sa pinakaimportanteng pahayagan sa
panahon ng rebolusyon
El Herado de la Revolicion Filipina
-
Sept 29, 1898
Inilathala sa Malolos Bulacan
Nagging opisyal na publikasyong pahayagan
sa panahong may rebolusyon sina Heneral
Emilio Aguinaldo
La Revolution
-
Ipaglaban ang Karapatan ng Pilipino
PANAHON NG AMERIKANO
Columnas Volantes (1899)
-
March 24, 1899
Inilathala saa Lipa, Batangas
Artikulo ukol sa politika att mga sandatahang
lakas
Binuo ng mga propesyunal na nabibilang sa
samahang Club Democratico Independeiente
Bounding Billow
-
Kauna-unahang pahayagang Amerikano kung
saan inihayag ang pagkapanalo ni Heneral
Dewey at pagsugpo sa pwersang AAmerikano
sa Manila Bay
The Manila Times
-
Unang pang-araw-araw na pahayagan sa
panahong Amerikano sa ang namamahala sa
bansa
Manila Bulletin
-
Isa ring pang-araw-araw na pahayagan noong
1900 na tinatangkilik pa sa ngayon
El Nuevo Dia
-
ANG BAGONG ARAW ni Segio Osmena 1900
PANAHON NG HAPON
The Daily Tribute, Manila Bulletin at Daily Herald
-
-
Tatlong pahayagang umiral sa panahong ito
Nabuo rin ang TV oo mas kilala bilang TalibaLa Vanguardian- Tribute at DMHM bilang
Debate-Mabuhay-Herald-Monday Mail
Matapos ay umusbong na rin ang Magasin at
Komiks na Liwayway bago ang pananakop ng
Hapon
PANAHON NG LIBERASYON
-
Nagging masigla ang paglabas ng pahayagan
Yank, Daily Pacifican, The Stars amd Stripes at
pinaikling bersyon ng Times and Newsweek
Free Philippines sa Leyte
Morning Sun
-
Sergio Osmena
Daily News at Balitta
-
Manuel Roxas
Bilang [ahayagan ng partidong liberal
Manila Times
-
Dating lingguhan nagging tabloid May 27, 1945
ARALING 3: PAGSULAT NG BALITA
Pasalita – radio at telebisyon
Pasulat – ipinalimbag sa pahayagan at babasahin
Pampaningin – telebisyon at sine
KAHALAGAN NG BALITA
1.
2.
3.
4.
Nagbibiggay- impormasyon
Nagtuturo
Lumilinang
Nakapagpapabago
KATANGIAN NG BALITA
1. Kawastuhan – walang labis, walang kulang
2. Katimbangan – walang kinikilingan sa alimang
panig
3. Makatotohanan – tunay at aktwal at hindi gawagawa lamang
4. Kaiklian – diretsahan at hindi maligoy
URI NG BALITA
a. Ayon sa istilo ng paglalahad ng datos
1. Tuwirang Balita – diretsahan ang
pagkakahanay
ng
mga
datos
at
ginagamitan ng kumbensyonal o kabuuang
pamatnubay
2. Pabalitang lathalain – hindi diretsahan ang
paglalahad at ginagamitan ng makabagong
pamatnubay
b. Ayon sa Lugar
1. Lokal na Balita
2. Balitang pang-ibang bansa
c. Ayon sa Nilalaman
1. Pang-agham at teknolohiya
2. Pangkaunlaramg komunikasyon
3. Pang-isports o pampalakasan
d. Ayon sa pinagbabatayan o pinagkunan
1. Batay sa aksyon – ang mambabalita ay
naroon mismo sa pinagganapan ng aksyon
2. Batay sa tala – ang pinagbabatayan ay
mga talang nakalap mula sa talaan ng
pulisya, ospital atbp.
3. Batay sa talumpati – ang pinagkunan ay
ang talumpati ng mga kilalang tao
4. Batay sa pakikipanayam – ang mga datos
ay
nalikom
sa
pamamagitan
ng
pakikipanayam sa mga taong sangkot
e. Ayon sa pagkakaayos at pagkakaanyo sa
pahina
1. Balitang mag iisang tala – iisang
pangyayari lamang
2. May maraming tala itinampok – naglalahad
ng higit sa isang pangyayaring naganap sa
isang araw o halos sa magkaparehong oras
3. Balitang kinipil – balitang pinaikli dahil sa
kawalan ng espasyo
4. Dagliang balita – pahabol na balita dahil sa
kawalan ng espasyo ay ginawang flash
5. Balitang pangkatnig – maikling balita na
isinulat ng hiwalay ngunit kaagapay sa
kaugnay na pangunahing balita
6. Bulitin – habol at karagdagan sa
mahahalagang balita at inilagay sa
pangmukhang pahina na nakakahon at
nasa tipong margin
f. Ayon sa pagkakalahad ng nilalaman
1. Balitang pumukaw-kawilihan – karaniwang
maiikling balita tungkol sa tao, bagay,
hayop na umaantig sa damdamin ng
mambabasa
2. Balitang
nagpapakahulugan
–
nagpapaunawa tungkol sa dahilan, saligan,
katauhan ng mga sangkot
BALITA

-

-
Ulo ng Balita o Headline
Pamagat ng isang balita na makikilala sa
pamamagitan ng paggamit ng higit na
malalaking titik kaysa nilalaman
Estilo sa Pagsulat ng Ulo ng Balita
Malalaking titik
Malaki-maliit na titik
Pababa o down style
MGA URI NG ULO NG BALITA
1. Banner o Banner Headline – ulo ang
pinakamahalaga at pinakatampok na balitang
nagtataglay ng pinakamalaking titik at
pinakamaitim
na
tipo
2. Streamer – isang banner na tumatawid o
sumasakop sa buong pahina
PAG-UULO NG BALITA



Dapat na maliwanag at madaling maunawaan
Sa unang tngin ay matatawag agad ang pansin
ng mambabasa
Mailahad ang buod o diwa ng balita ng at
maipakita ang kahalagahan ng bawat balita
3. Binder – ulo ng balita na tumatawid sa buong
pahina at matatagpuan sa itaas na bahagi ng
panloob na pahina
TUNTUNIN SA PAG-ULO NG BALITA
1. Gamitin ang kuwit sa halip na pangatnig at
paggtukoy
2. Iwasang gumamit ng salitang may dalawang
kahulugan
3. Huwag puputulin ang salita sa dulo ng linya
4. Iwasang maglagay ng pantukoy, pang-angkop
at pang-ukol sad ulo ng linya
5. Huwag gumamit ng pang-abay na panaggi
6. Daglatin lamang ang mga salitang kilala at
nakaugalian nang daglatin
7. Iwasang ulitin ang mga salita
8. Gamitin ang pandiwang lantad
9. Gamitin lamang ang pangalan ng tanyag o
kilala
10. Gumamit ng pang-uring pamilang kung
mahalaga
4. Deck – pangalawang ulo ng balitang bahagi pa
rin ng banner na nagtataglay pa rin ng banner
na nagtataglay ng maliit na titik at gumagamit
ng naiibang tipo kaysa sa unang ulo
5. Umbrella o Skyline – natatanging ngalan sa
streamer na matatagpuan sa itaas ng pangalan
ng pahayagan o nameplate at tile isang paying
na sumasakop
matatagpuan sa ilalim ng pangunahing ulo upang pagtibayin
ang impormasyong dala ng balita?
PAHINANG PAMPALAKASAN 7. Ang mga laro, patimpalak,
pananawsa mga koponan ay nakapaloobsa bahagi ng
pahayagan na ito.
6. Subhead – isang nakaikling pamagat na
nagsisilbing pahinga o ang tinatawag na white
space upang hindi kabagot-bagot sa
mambabasa
PAHINA NG EDITORYAL 8. Dito makikita ang mga opinion
ng mag-aaral at liham sa patnugot.
PAHINA NG LATHALAIN 9. Anong bahagi ng pahayagan
ang naglalaman ng mga impormasyon patungkol sa mga
pagbabago sa paaralan, mga nagwagi sa paligsahan, at mga
patakarang may kinalaman sa pag-unlad ng institusyon?
LNNAMT 10. Bakit kinakailangang gumamit ng inverted
pyramid sa istruktura ng pagsulat ng balita?
7. Tagline, Teaser o Kicker – isang maikiling linya,
maaaring isang salita, na makikita sag awing
itaas na bahagi ng pinakaulong balita sa
bahaging kaliwa o sentro, may salungguhit at
ginagamit bilang pagganyak
-
Napapadali ang pagbabasa
Napapadali ang pagpuputol ng balita
Napapadali ang pag-uulo ng balita
COLUMNAS VOLANTES 11. Nailathala sa Lipa, Batangas at
naglalaman ng artikulo ukol sa pulitika at mga sandatahang
lakas.
EL BELLO SEXO 12. Pahayagang laan para sa mga
kababaihan.
8. Boxed Head – ulo ng balitang ikinahon upang
higit na maitampok
9. Jump Head – ulo ng jump story na matatagpuan
sa ibang pahina
QUIZ
TAMA 1. Ang pamatnubay ang pinakamahalagang bahagi ng
balita sapagkat ito ay unang pinagtutuunan ng pansin at
siyang umaakit sa mambabasa dahil ito ang buod.
TAMA 2. Ang kapanahunan/napapanahon ay isa sa mga
sangkap ng balita kung saan nagsasaad na ang mga
pangyayaring kagaganap o katutuklas lamang ay
napapanahon.
MALI 3. Ang dokumentaryong tungkulin ay tumutukoy na ang
pamahayagang pangkampus ay nagsisilbi bilang kagamitan
sa pagtuturo tungo sap ag-unlad ng isang mamamahayag.
MALI 4. Ang pamatnubay na di-kumbensyunal o makabagong
pamatnubay ay ginagamit ng mga manunulat sa
pamamaraang inaakala niyang madaling makatawag o
makapukaw ng pansin o kawilihan at pananabik.
MALI 5. Isa sa sangkap ng balita ay pagbabago na kung saan
itoy nagbibigay ng kawilihan na karaniwang natutunghayan sa
romansa, pag-aasawa, paghihiwalay at pagdidiborsyo.
DECK 6. Ang isang pahayagan ay maraming bahagi sa
pahina. Ano ang tawag sa pangalawang ulo ng artikulo na
LA REVOLUTION 13. Inilathala sa Jaro Iloilo na naglalayong
ipaglaban ang mga karapatan ng Pilipino.
THE MANILA TIMES 14. Ang kauna-unahang pang-arawaraw na pahayagan sa panahon ng Amerikano at ang
patnugot ay si Thomas Cowan at negosyanteng si George
Sellner.
TUNGGALIAN/ CONFLICT 15. Ito ay tumutukoy hindi lamang
sa labang ng tao laban sa kapwa tao, maaari itong pakikibaka
ng tao laban sa kalikasan o ng tao laban sa kaniyang sarili.
PANGALAN O NAMES 16. Tumutukoy sa mga pangalang
nasasangkot sa balita tulad ng mga nakapasa sa mga board
examinations.
PAMUKAW DAMDAMIN O HUMAN INTEREST 17. Ito ay
tumutukoy sa mga pangyayaring nakapupukaw sa iba‘t ibang
uri ng emosyon ng tao: pag-ibig, poot, simpatiya, inggit, at iba
pa.
KAWASTUHAN 18. Katangian ng balita na tumutukoy na ang
mga datos ay inilahad nang walang labis, walang kulang.
KAIKLIAN 19. Katangian ng balita na tumutukoy na ang mga
datos ay inilahad nang diretsahan, hindi maligoy.
TUWIRANG BALITA 20. Ayon sa istilo ng pagkalahad ng
datos ito ay tumutukoy sa diretsahan ang pagkahanay ng mga
datos at ginagamitan ng kombensyonal o kabuurang
pamatnubay.
Download