ISANG MASUSING BANGHAY-ARALIN SA FILIPINO 8
I.
Mga Layunin: Pagkatapos ng animnapung minutong talakayan, 75% ng mga mag-aaral ay
inaasahang:
a. Nakatutukoy ng komunikatibong paggamit ng mga pahayag o mga paraan ng
pagpapahayag;
b. Nakabubuo ng sariling pangungusap na gamit ang iba’t ibang komunikatibong paggamit o
paraan ng pagpapahayag.
II. Nilalaman
Paksa: Mga Komunikatibong Paraan ng Pagpapahayag
Panitikan: “ Pintig, Ligalig at Daigdig” ni Jet Oria Gellecanao (Sanaysay)
Sanggunian: Modyul para sa Mag-aaral (Batayang Aklat Filipino 8)
Kagamitan: mga larawan, istrip ng mga salita, istrip ng mga pahayag, kuwadrong pasalaysay
Pagpapahalaga: “Mabilis na lumilipas at nagbabago ang panahon kaya’t laging maging handa
sa mga panibagong hamon.”
III. Proseso ng Pagkatuto
GAWAING GURO
A. BALIK-ARAL:
Magandang umaga sa lahat!
GAWAING MAG-AARAL
Magandang umaga po mga guro.
Ngayong umaga ay magkakaroon tayo ng
panibagong aralin. Ngunit bago iyan ay balikan
muna natin ang huling paksa na ating tinalakay.
Ano ang paksa na tinalakay natin noong nakaraang
pagkikita?
Ang tinalakay natin noong nakaraang pagkikita ay
tungkol sa mga karaniwang uri ng anggulo at kuha ng
kamera sa isang dokumentaryong pampelikula.
Tama. Ano-ano ang mga ito?
(Random na pagsagot)
Establishing/ long shot, Medium Shot, Close-up Shot,
Extreme Close-up, High Angle Shot, Low Angle Shot,
Bird’s Eye View, at Panning Shots.
Magaling. Ang tatalakayin natin ngayong umaga ay
karugtong ng ating naunang talakayan tungkol sa
dokumentaryong pelikula. Handa na ba kayo?
Opo.
Magsimula na tayo.
B. PAGGANYAK
Mayroon ako ritong inihandang mga larawan sa
pisara.
Ang gagawin niyo ay papangkatin ang mga larawan
sa dalawa ayon sa inyong pagkakaunawa.
Maliwanag ba?
Opo.
(Random na pagpili ng mga mag-aaral )
(Papangkatin ang mga larawan sa dalawa)
Ngayon, base sa inyong pagpapangkat ng mga
larawan. Ano ang inyong napansin sa mga ito?
Simulan natin sa unang pangkat.
Tama. Magaling! Ang unang pangkat ng mga
larawan ay nagpapakita ng mga gawi at kaasalan ng
mga tao noon lalong-lalo na ng mga kabataan.
Sa ikalawang pangkat ng mga larawan naman.
Tama. Ang ikalawang pangkat ng mga larawan ay
nagpapakita ng mga kasalukuyang gawi ng mga
kabataan.
C. PAGLALAHAD
Ang mga larawang ito ay may kaugnayan sa
paksang ating tatalakayin sa umagang ito.
Ang unang pangkat ng mga larawan ay nagpapakita ng
magagandang gawi ng mga tao noon.
Ang ikalawang pangkat ng mga larawan ay nagpapakita
ng mga nakagawian ng mga kabataan ngayon.
Ngayong umaga ay tatalakayin natin ang isang
sanaysay tungkol sa ang mga kinagawian ng mga
kabataan noon na unti-unting binago ng mabilis na
paglipas ng panahon.
Ito ay pinamagatang “Pintig, Ligalig at Daigdig” ni
Jet Oria Gellecanao.
Sagot
Ano ang inyong nahihinuha sa pamagat ng ating
sanaysay?
D. PAG-ALIS NG SAGABAL
Bago natin talakayin ang sanaysay ay alamin
muna natin ang mga mahihirap na salita na ating
makasasalubong sa sanaysay na maaring
makasagabal sa atin sa lubusang pag-intindi nito.
Mayroon ako ritong inihandang mga
pangungusap na naglalaman ng mga mahihirap na
salita na nakasalungguhit. Katabi nito ay ang kanikanilang kasingkahulugan. Buuin ang
kasingkahulugan ng mga mahihirap na salita sa
pamamagitan ng pagsasaayos ng mga letra upang
mabuo ang tamang kasingkahulugan.
Maliwanag ba?
1. Bago ka gumawa ng mahahalagang desisyon,
magbulay-bulay ( AGM-IPIS-SIPI) ka muna.
Opo. Ma’am
MAG-ISIP-ISIP
2. Biglang lumakas ang pintig (OITBK ) ng kanyang
puso ng makita ang hinahangaan.
TIBOK
3. Nagkatuwaan ang umpukan ( RUGOP ) ng mga
kabataan sa plaza.
GRUPO
4. Sama-sama nating ipaglaban ang pagpigil sa
kasamaan dito sa ating maligalig ( UGMAOL )na
lipunan.
MAGULO
5. Hindi ganoon kadali ang pagpuksa ( IGLPAGIP )
sa mga katiwaliang nagaganap sa bansa.
PAGPIGIL
 PAMATNUBAY NA TANONG
Ano ang nais ipahiwatig ng sanaysay?
E. PAGTATALAKAY NG AKDA
(Uupo ng matuwid ang lahat at makikinig sa guro)
“Pintig, Ligalig at Daigdig “ ni Jet Oria Gellecanao
(Pangkatang Pagbabasa ng Malakas)
 Pagsagot sa Pamatnubay na Tanong
Ano ang nais ipahiwatig ng sanaysay?

(Magbabasa ng salitan ang bawat pangkat.)
Nais po ipahiwatig ng sanaysay na mabilis na lumilipas
ang panahon at sa paglipas nito ay maraming
pagbabago, maraming hamon na kailangang harapin at
tanggapin lalong lalo na naming mga kabataan upang
mapatunayan ang aming mga sarili.
Mga Komunikatibong Paraan ng
Pagpapahayag.
Ang bawat pahayag na ating sinasabi ay tumutugon
sa anumang layunin at pangkomunikatibong
pahayag gamit ang wika upang maiparating ang
ninanais na mensahe at reaksyion.
Isa pang mahalagang aspekto ng dokumentaryong
pampelikula ay ang Komunikatibong Paggamit ng
mga pahayag o mga Uri ng pagpapahayag. Sa
pamamagitan nito, higit nating naipauunawa ang
mga ibig ipahiwatig ng tauhan sa paraan ng
kaniyang pananalita.
a. Pagpapahayag at Pag-alam sa kaisipan at
saloobin
1. “Taos-puso kong tinatanggap ang iyong
mga ipinayo.” (PAGTANGGAP)
Salitang karaniwang ginagamit sa Pagtanggap.
 Tinatanggap/ Taos-puso kong
tinatanggap
Bumuo ng pangungusap gamit ang
mga salitang ito.
“Tinatanggap ko na hindi na magiging tayo.”
“Taos-puso kong tinatanggap ang iyong paghingi ng
tawad.”
2. “Maaari kayang mangyari ang kanyang mga
hinala?(PAG-AALINLANGAN)
Mga salitang karaniwang ginagamit sa
pag-aalinlangan. Ito’y karaniwang nagiiwan ng mga katanungan sa isip ng isang
tao.
 Maaari
 Hindi ako nakasisiguro
 “Kaya”
Bumuo ng pangungusap gamit ang mga
salitang ito.
“Maaari kaya akong dumalo sa pagtitipon?
“Hindi ako nakasisiguro sa magiging kalalabasan nito.”
“Kailangan kaya na pumunta ako sa pagpupulong?”
3. “Talagang sumasang-ayon ako sa iyong mga
suhestiyon.” (PAGSANG-AYON)
Mga pahayag na karaniwang nagsasaad ng pagsangayon.
 Sang-ayon ako
 Tama
 Iyan ang nararapat
 Pareho tayo ng iniisip
 Ganyan din ang palagay ko
 Oo
 Tunay
Bumuo ng pangungusap gamit ang mga salita. Pumili
lamang ng dalawa.
“Tunay ngang kahanga-hanga ang kanyang katapangan.”
“Pareho tayo ng iniisip tungkol sa kanya.”
b. Pagpapahayag at Pag-alam sa angkop na
ginagawi, ipinakita ipinadarama.
c.
1. Mag-ingat ka sa iyong mga lakad.”
(PAGBIBIGAY-BABALA)
Mga salitang ginagamit sa pagbibigaybabala
“Mag-ingat ka sa iyong pagbibigay ng tiwala sa iba.”
- Mag-ingat
“Huwag kang padalos-dalos sa iyong mga pasya.”
- Huwag
Bumuo ng pangungusap gamit ang
mga salita.
2. “Sayang, tama sana ang aking
kasagutan.” (PANGHIHINAYANG)
Mga salitang ginagamit na nagpapakita
ng Panghihinayang.
- Sayang
“Sayang at hindi ko inabutan ang iyong pag-awit.”
- Sana
“Sana hindi na ako umibig para hindi ako nasaktan.”
-
Kung
“Kung nakinig lamang ako kay ina hindi ako
Bumuo ng pangungusap gamit ang mapapariwara.”
mga salita.
F. ABSTRAKSYON
Balikan natin ang sanaysay. Hanapin niyo sa
sanaysay ang mga halimbawa ng mga
komunikatibong paraan ng pagpapahayag na ating
tinalakay.
Pagtanggap- “ Taos-puso po naming tinatanggap ang
inyong mahalagang mga paalala at mga gintong
kaisipan.”
Pag-aalinlangan- “Maari kayang mangyari ang iba’t
ibang mga hula ng mga tao tungkol dito.”
Pagsang-ayon- “Talagang sang-ayon ako sa mga
pahayag na ito.”
Pagbibigay-babala- “Mag-ingat ka sa iyong paglakad, at
baka ika’y madapa, mas malalim ang sugat.”
Panghihinayang- “Sayang, kung ginawa ko lamang sana
iyon.”
Sa kabuuan, ano ang natutunan niyo sa sanaysay?
Natutunan po namin sa sanaysay na tinalakay na mabilis
na nababago ng panahon ang kinagawian ng mga tao
dahil sa pag-usbong ng teknolohiya.
G. PAGLALAPAT
Ngayon ay magkakaroon kayo ng pangkatang
gawain. Papangkatin ko kayo sa lima. Bumunot ang
bawat isa sa kahon.
Ang may magkaparehang kulay ay magkagrupo.
Hanapin niyo ang inyong mga kasama at umupo
kasama sila.
(Bubunot sa kahon ang bawat mag-aaral)
(Hahanapin ng bawat mag-aaral ang kanilang mga
kapangkat)
Ang gawain natin ay pinamagatang “Feeling ko,
Hulaan mo”
Mayroon akong inihandang sampung mga
pahayag. Itataas ko ang bawat pahayag at sabasabay ninyo itong babasahin. Bibigyan ko kayo ng
mga istrip ng inyong kasagutan. Pagkatapos niyo
basahin ang pahayag ay bibigyan ko kayo ng limang
segundo upang itaas ang inyong mga sagot.
Huhulaan niyo kung ano ang damdamin
(Komunikatibong Paraan ng Pagpapahayag) ang
ginamit sa pahayag.
(Ang bawat pangkat ay nakikinig sa guro)
Ang pangkat na makakakuha ng pinakamataas na
puntos ay siyang mananalo at magkakaroon ng
gantimpala. Maliwanag ba?
Opo. Ma’am.
IV. Pagtataya
Mga Panuto: Tukuyin ang damdamin o saloobin na ipinahihiwatig ng bawat pahayag. Isulat
ang sagot sa patlang bago ang bawat bilang.
__________ 1. “Nakapagtapos sana ako ng pag-aaral kung nagpakatino ako.”
__________ 2. “Totoo kaya ang lahat ng kanyang ipinagtapat sa akin?”
__________ 3. “Tama ang iyong sinabi, kailangan natin ng pagbabago sa gobyerno.”
__________ 4. “Tinatanggap kong nagkamali ako at dapat lang na ako’y maparusahan.”
__________ 5. “Ama, mag-ingat ka sa iyong paglalakbay, mapanganib sa daan.”
V. Kasunduan/Takda
Maghanap ng isang maikling kuwento na gumagamit ng iba’t ibang paraan ng
pagpapahayag na tinalakay. Isulat ang mga pahayag sa kalahating papel at tukuyin ang
pagkakagamit nito sa kuwento.
Inihanda ni : Angela Mae D. Lim BSE-Filipino (PNU-VISAYAS)
Critic Teacher: Mrs. Josephine Martinez