Uploaded by trung to

Network

advertisement
Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn ph¶ l¹i
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn
====== o0o ======
M¹ng m¸y tÝnh
vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Ph¶ l¹i 12/2003
Lêi më ®Çu
Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn nh− vò b·o cña c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng
nghÖ vi ®iÖn tö, c«ng nghÖ truyÒn th«ng ®· t¹o ra sù chuyÓn biÕn c¬ b¶n
trong h−íng ®i cho c¸c gi¶i ph¸p tù ®éng hãa c«ng nghiÖp. Xu h−íng ph©n
t¸n, mÒm hãa vµ chuÈn hãa lµ ba ®Æc tr−ng c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn chung
cña sù ph¸t triÓn nµy. Nh÷ng xu h−íng nµy ®· ®−îc thÓ hiÖn trong c¸c gi¶i
ph¸p c«ng nghÖ trong c«ng nghiÖp mét c¸ch m¹nh mÏ vµ kh«ng ngõng ph¸t
triÓn nh»m h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao chÊt l−îng hÖ thèng.
Víi sù cã mÆt cña c¸c h·ng, c¸c tËp ®oµn næi tiÕng thÕ giíi nh−
YOKOGAWA, GE, MBEL, ABB... Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn Ph¶ l¹i lµ mét trong
nh÷ng nhµ m¸y cã hÖ thèng tù ®éng hãa vµo d¹ng hiÖn ®¹i nhÊt trong khu
vùc §«ng nam ¸ vµ ®· vµ ®ang trë thµnh t©m ®iÓm nghiªn cøu vµ øng dông
cña c¸c tæ chøc tù ®éng hãa vµ c¸c tr−êng ®¹i häc trong toµn quèc.
Tµi liÖu “M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp” lµ mét tµi liÖu c¬ së
nh»m trî gióp c¸c kü s− chuyªn ngµnh Tù ®éng ho¸ c¸c kiÕn thøc vÒ tin häc vµ m¹ng m¸y
tÝnh .
§Ó hoµn thµnh tµi liÖu nµy chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n l·nh ®¹o nhµ m¸y
vµ ®ång chÝ NguyÔn V¨n Thñy l·nh ®¹o ph©n x−ëng SC T§-§K ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì
chóng t«i rÊt nhiÒu trong qu¸ tr×nh biªn so¹n.
MÆc dï chóng t«i ®· rÊt cè g¾ng song trong tµi liÖu kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng
thiÕu sãt, rÊt mong ®−îc sù gióp ®ì vµ ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c ®ång nghiÖp. Mäi chi tiÕt
xin liªn hÖ: Tæ PhÇn mÒm PX-SC T§-§K Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn Ph¶ l¹i.
Ng−êi biªn so¹n:
Phan ThÕ H−ng
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Phô lôc
PhÇn I
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Ch−¬ng I
Tæng quan vÒ m¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒN th«ng c«ng nghiÖp.
I.
LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn m¹ng m¸y tÝnh....................................... 2
II.
C¸c yÕu tè h×nh thµnh m¹ng m¸y tÝnh ....................................................... 3
1. §−êng truyÒn vËt lý ............................................................................... 4
2. TriÕn tróc m¹ng...................................................................................... 4
III.
§iÓm kh¸c biÖt gi÷a m¹ng truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
vµ m¹ng viÔn th«ng..................................................................................... 5
IV.
Ph©n lo¹i vµ c¸c ®Æc tr−ng chÝnh cña c¸c hÖ thèng MCN........................ 7
Ch−¬ng II
M« h×nh tham chiÕu kÕt nèi c¸c hÖ thèng më
I.
M« h×nh tham chiÕu kÕt nèi c¸c hÖ thèng më........................................... 13
II.
TÇng øng dông ............................................................................................. 15
III.
TÇng biÓu diÔn th«ng tin.............................................................................. 16
IV.
TÇng phiªn ................................................................................................ 16
V.
TÇng vËn t¶i ................................................................................................ 17
VI.
TÇng m¹ng ................................................................................................ 17
VII. TÇng liªn kÕt d÷ liÖu .................................................................................... 17
VIII. TÇng vËt lý ................................................................................................ 18
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Ch−¬ng III
M¹ng côc bé
I.
Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh ......................................................................... 19
II.
C¸c kü thuËt m¹ng côc bé.........................................................................19
III.
M¹ng Ethernet
IV.
m¹ng Token ring....................................................................................... 24
1. KÕt nèi c¸c thµnh phÇn trong m¹ng Token ring ................................. 24
2. ViÖc truyÒn th«ng trªn m¹ng Token ring............................................. 25
V.
M¹ng FDDI................................................................................................ 26
Ch−¬ng IV
Hä giao thøc TCP/IP vµ ®Þa chØ IP
I.
Hä giao thøc TCP/IP.................................................................................... 27
II.
§Þa chØ IP
................................................................................................ 28
Ch−¬ng V
C¸c thiÕt bÞ sö dông
trong m¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng
I.
Card m¹ng ................................................................................................ 30
II.
Bé tËp trung ................................................................................................ 30
III.
Bé lÆp
................................................................................................ 31
IV.
CÇu nèi
................................................................................................ 32
V.
Bé dån kªnh................................................................................................ 32
VI.
Modem
VII.
Bé ®Þnh tuyÕn ............................................................................................. 33
VIII.
Bé chän ®−êng cÇu .................................................................................... 33
IX.
CSU/DSU ................................................................................................ 34
X.
Gateway
................................................................................................ 33
................................................................................................ 34
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
PhÇn II
øng dông hÖ ®iÒu hµnh WindowsNT trong viÖc
kÕt nèi vµ qu¶n trÞ m¹ng
Ch−¬ng I
Cµi ®Æt WindowsNT Workstation
vµ WindowsNT Server
I.
Tæng quan vÒ WindowsNT ............................................................ 36
II.
Cµi ®Æt microsoft WindowsNT...................................................... 36
III.
Cµi ®Æt Windows NT 4.0 WorkStation......................................... 38
1. C¸c c«ng viÖc b¾t ®Çu khi cµi ®Æt 38
2. Cµi ®Æt Windows WindowNT ...................................................... 38
3. Cµi ®Æt m¹ng WindowsNT ......................................................... 39
4. Hoµn tÊt qu¸ tr×nh cµi ®Æt ........................................................... 40
5. CËp nhËt VGA Driver .................................................................. 40
6. Cµi ®Æt Windows NT Service Pack6 ........................................... 41
IV.
Cµi ®Æt Windows NT Server.......................................................... 41
1. C¸c c«ng viÖc b¾t ®Çu khi cµi ®Æt 41
2. Cµi ®Æt Windows WindowNTServer............................................ 42
3. Cµi ®Æt m¹ng WindowsNT ......................................................... 43
4. Hoµn tÊt qu¸ tr×nh cµi ®Æt ........................................................... 43
5. CËp nhËt VGA Driver .................................................................. 44
6. Cµi ®Æt Windows NT Service Pack6 ........................................... 44
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Ch−¬ng II
TiÕn tr×nh khëi ®éng cña WindowsNT,
vµ c¸c tiÖn Ých cña WindowsNT
I. TiÕn tr×nh khëi ®éng cña WindowsNT............................................. 53
II. Ph−¬ng ph¸p xö lý lçi khëi ®éng cña WindowsNT ........................ 54
III. C¸c tiÖn Ých trong Control panel cña WindowsNT........................ 56
Ch−¬ng III
I.
Qu¶n trÞ m¹ng
Ng−êi qu¶n trÞ m¹ng ...................................................................... 63
II.
C«ng viÖc cña ng−êi qu¶n trÞ m¹ng .............................................. 63
III.
C¸c chøc n¨ng hç trî qu¶n trÞ m¹ng trong WindowsNT .......... 63
1. Backup .......................................................................................... 63
2. Disk Addministrator .................................................................... 65
3. Event viewer ................................................................................ 66
4. Server manager............................................................................ 68
5. System Policy Editor.................................................................... 69
6. Qu¶n lý ng−êi sö dông................................................................. 73
7. Chia sÎ æ ®Üa vµ th− môc ............................................................. 83
8. Lµm viÖc víi Registry editor........................................................ 87
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
PhÇn I
M¹ng m¸y tÝnh
vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Néi dung:
· Tæng quan vÒ m¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· M« h×nh OSI
· C¸c kü thuËt m¹ng côc bé
· M¹ng Ethernet
· M¹ng FDDI
· M¹ng Token Ring
· Hä giao thøc TCP/ IP vµ ®Þa chØ IP
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
1
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Ch−¬ng I:
Tæng quan vÒ m¹ng truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
I.
LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn m¹ng m¸y tÝnh:
Tõ nh÷ng n¨m 1960 ®· xuÊt hiÖn nh÷ng tr¹m xö lý trong ®ã c¸c
tr¹m cuèi (Terminal) thô ®éng ®−îc nèi vµo mét m¸y xö lý trung t©m. M¸y
xö lý trung t©m lµm tÊt c¶ mäi viÖc, tõ qu¶n lý c¸c thñ tôc truyÒn d÷ liÖu,
qu¶n lý sù ®ång bé cña c¸c tr¹m cuèi, qu¶n lý c¸c hµng ®îi… cho ®Õn xö lý
c¸c ng¾t tõ c¸c tr¹m cuèi. §Ó gi¶m nhÑ nhiÖm vô cña m¸y xö lý trung t©m,
ng−êi ta thªm vµo c¸c bé tiÒn xö lý (Preprocessor) ®Ó kÕt nèi thµnh mét
m¹ng truyÒn tin, trong ®ã c¸c thiÕt bÞ tËp trung (Concentrator) vµ dån kªnh
(Multiplexor) dïng ®Ó tËp trung trªn cïng mét ®−êng truyÒn c¸c tÝn hiÖu
göi tíi tr¹m cuèi. Sù kh¸c nhau ë chç: Bé dån kªnh cã kh¶ n¨ng chuyÓn
song song c¸c th«ng tin do c¸c tr¹m cuèi göi ®Õn, cßn bé tËp trung kh«ng
cã kh¶ n¨ng ®ã nªn ph¶i dïng bé nhí ®Öm (Buffer) ®Ó l−u tr÷ t¹m thêi c¸c
th«ng tin. S¬ ®å sau lµ mét vÝ dô vÒ mét s¬ ®å m¹ng xö lý víi bé tiÒn xö lý.
M¸y trung t©m
Bé tiÒn xö lý
Bé tËp trung hoÆc
hoÆc dån kªnh
Bé tËp trung
Nèi
theo
vßng
H×nh 1.1.1- M¹ng xö lý víi bé tiÒn xö lý
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
2
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1970, c¸c m¸y tÝnh ®· ®−îc nèi víi nhau trùc
tiÕp ®Ó t¹o thµnh mét m¹ng m¸y tÝnh nh»m ph©n t¸n t¶i vµ t¨ng ®é tin cËy
cña hÖ thèng.
Còng tõ n¨m 1970, b¾t ®Çu xuÊt hiÖn m¹ng truyÒn th«ng trong ®ã
c¸c thµnh phÇn chÝnh cña nã lµ c¸c nót m¹ng, ®−îc gäi lµ c¸c bé chuyÓn
m¹ch (Switching unit) dïng ®Ó h−íng th«ng tin tíi ®Ých cña nã.
C¸c nót m¹ng ®−îc nèi víi nhau b»ng ®−êng truyÒn (Transmission
line), cßn c¸c m¸y tÝnh xö lý th«ng tin cña ng−êi sö dông (Host) hoÆc c¸c
tr¹m cuèi (Terminal) ®−îc nèi tiÕp vµo c¸c nót m¹ng ®Ó khi cÇn th× trao ®æi
tin qua m¹ng. B¶n th©n c¸c nót m¹ng th−êng còng lµ m¸y tÝnh nªn cã thÓ
®ång thêi ®ãng c¶ hai vai trß m¸y tÝnh cña ng−êi sö dông.
C¸c m¸y tÝnh ®−îc kÕt nèi thµnh m¹ng m¸y tÝnh nh»m ®¹t tíi c¸c
môc ®Ých sau:
· Lµm cho c¸c tµi nguyªn cã gi¸ trÞ cao (thiÕt bÞ, ch−¬ng tr×nh, d÷ liÖu…)
trë nªn kh¶ dông ®èi víi bÊt kú ng−êi sö dông nµo trªn m¹ng (kh«ng cÇn
quan t©m ®Õn vÞ trÝ ®Þa lý cña tµi nguyªn vµ ng−êi sö dông).
· T¨ng ®é tin cËy cña hÖ thèng nhê kh¶ n¨ng thay thÕ khi x¶y ra sù cè ®èi
víi mét m¸y tÝnh nµo ®ã (rÊt quan träng ®èi víi c¸c øng dông thêi gian
thùc).
Nh÷ng môc tiªu ®ã thËt hÊp dÉn nh−ng còng ph¶i tõ thËp kû 80 trë ®i
th× viÖc kÕt nèi m¹ng míi ®−îc thùc hiÖn phæ biÕn nhê gi¸ thµnh m¸y tÝnh vµ
truyÒn tin ®· gi¶m ®i râ rÖt do sù bïng næ cña c¸c thÕ hÖ m¸y tÝnh c¸ nh©n.
II.
C¸c yÕu tè h×nh thµnh m¹ng m¸y tÝnh.
Tõ ®©y, chóng ta cã thÓ ®Þnh nghÜa: M¹ng m¸y tÝnh lµ mét tËp hîp c¸c
m¸y tÝnh ®−îc kÕt nèi víi nhau bëi c¸c ®−êng truyÒn vËt lý theo mét kiÕn tróc
nµo ®ã.
Cã hai kh¸i niÖm cÇn lµm râ trong ®Þnh nghÜa trªn, ®ã lµ ®−êng truyÒn
vËt lý vµ kiÕn tróc cña mét m¹ng m¸y tÝnh.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
3
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
1. §−êng truyÒn vËt lý
§−êng truyÒn vËt lý ®Ó chuyÓn c¸c tÝn hiÖu ®iÖn tö gi÷a c¸c m¸y tÝnh.
C¸c tÝn hiÖu ®iÖn tö ®ã biÓu diÔn gi¸ trÞ d÷ liÖu d−íi d¹ng xung nhÞ ph©n (ONOFF) tÊt c¶ c¸c tÝn hiÖu ®−îc truyÒn gi÷a c¸c m¸y tÝnh ®Òu thuéc sãng ®iÖn tõ
nµo ®ã. Tuú theo tÇn sè cña sãng ®iÖn tõ cã thÓ dïng c¸c ®−êng truyÒn vËt lý
kh¸c nhau ®Ó truyÒn c¸c tÝn hiÖu. Cã thÓ chia lµm hai lo¹i ®−êng truyÒn nh−
sau:
· §−êng truyÒn h÷u tuyÕn:
§−êng truyÒn h÷u tuyÕn bao gåm:
- C¸p ®ång trôc(Coaxial cable)
- C¸p ®«i xo¾n (Twisted - pair cable) gåm hai lo¹i: cã vá bäc vµ
kh«ng cã vá bäc.
- C¸p sîi quang(Fiber optic cable)
· §−êng truyÒn v« tuyÕn:
§−êng truyÒn v« tuyÕn gåm cã:
- Sãng Radio
- Sãng cùc ng¾n (Viba)
- Tia hång ngo¹i
2. KiÕn tróc m¹ng:
KiÕn tróc m¹ng (Network Architecture) thÓ hiÖn ph−¬ng ph¸p nèi c¸c
m¸y tÝnh víi nhau vµ tËp hîp c¸c qui t¾c vµ qui −íc mµ tÊt c¶ thùc thÓ tham gia
truyÒn th«ng trªn m¹ng ph¶i tu©n theo ®Ó ®¶m b¶o cho m¹ng ho¹t ®éng th«ng
suèt.
Ph−¬ng ph¸p nèi c¸c nót m¹ng víi nhau gäi lµ h×nh tr¹ng (Topology)
cña m¹ng (Cã thÓ gäi t¾t lµ topo m¹ng).
Cßn tËp hîp c¸c qui t¾c, qui −íc truyÒn th«ng th× ®−îc gäi lµ giao thøc
(Protocol) cña m¹ng. Topo vµ giao thøc m¹ng lµ hai kh¸i niÖm c¬ b¶n cña
m¹ng vµ sÏ ®−îc tr×nh bµy cô thÓ ë phÇn sau.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
4
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
III.
®iÓm kh¸c biÖt gi÷a m¹ng truyÒn th«ng c«ng
nghiÖp vµ m¹ng viÔn th«ng.
Sù phæ biÕn cña c¸c gi¶i ph¸p tù ®éng hãa hÖ thèng truyÒn th«ng sè
lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña c¸c tiÕn bé trong kü thuËt vi tÝnh ®iÖn tö, kü thuËt
m¸y tÝnh, kü thuËt th«ng tin vµ ®−¬ng nhiªn lµ cña c¶ kü thuËt tù ®éng ho¸.
M¹ng truyÒn th«ng c«ng nghiÖp hay m¹ng c«ng nghiÖp (MCN) lµ kh¸i
niÖm chung chØ c¸c hÖ thèng m¹ng truyÒn th«ng sè, truyÒn bit nèi tiÕp,
®−îc sö dông ®Ó ghÐp nèi c¸c thiÕt bÞ c«ng nghiÖp. C¸c hÖ thèng truyÒn
th«ng c«ng nghiÖp phæ biÕn hiÖn nay cho phÐp liªn kÕt m¹ng ë nhiÒu møc
kh¸c nhau, tõ c¸c bé c¶m biÕn, c¬ cÊu chÊp hµnh d−íi cÊp tr−êng cho ®Õn
c¸c m¸y tÝnh ®iÒu khiÓn, thiÕt bÞ quan s¸t, m¸y tÝnh ®iÒu kiÓn gi¸m s¸t vµ
c¸c m¸y tÝnh trªn cÊp ®iÒu hµnh xÝ nghiÖp, qu¶n lý c«ng ty.
VÒ c¬ së kü thuËt, m¹ng c«ng nghiÖp vµ c¸c hÖ thèng m¹ng viÔn th«ng
cã nhiÒu ®iÓm t−¬ng ®ång, tuy nhiªn còng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt sau:
· M¹ng viÔn th«ng cã ph¹m vi ®Þa lý vµ sè l−îng thµnh viªn tham
gia lín h¬n rÊt nhiÒu, nªn c¸c yªu cÇu kü thuËt (cÊu tróc m¹ng,
tèc ®é truyÒn th«ng, tÝnh n¨ng thêi gian thùc,…) rÊt kh¸c, còng
nh− c¸c ph−¬ng ph¸p truyÒn th«ng (truyÒn t¶i d¶i réng/ d¶i c¬ së,
®iÒu biÕn, dån kªnh, chuyÓn m¹ch,…) th−êng phøc t¹p h¬n so víi
m¹ng c«ng nghiÖp.
· §èi víi c¸c m¹ng viÔn th«ng bao gåm c¶ ng−êi vµ thiÕt bÞ kü
thuËt, trong ®ã c«ng nghiÖp ng−êi ®ãng vai trß chñ yÕu. V× vËy
c¸c d¹ng th«ng tin cÇn trao ®æi bao gåm c¶ tiÕng nãi, h×nh ¶nh,
v¨n b¶n vµ d÷ liÖu. §èi t−îng cña m¹ng c«ng nghiÖp thuÇn tóy lµ
c¸c thiÕt bÞ c«ng nghiÖp, trªn d¹ng th«ng tin ®−îc quan t©m duy
nhÊt lµ d÷ liÖu. Kü thuËt truyÒn th«ng ®−îc dïng trong m¹ng viÔn
th«ng còng rÊt phong phó, trong khi kü thuËt truyÒn d÷ liÖu theo
chÕ ®é bit nèi tiÕp lµ ®Æc tr−ng cña m¹ng c«ng nghiÖp.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
5
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
M¹ng truyÒn th«ng c«ng nghiÖp thùc chÊt lµ d¹ng ®Æc biÖt cña
m¹ng
m¸y tÝnh, cã thÓ ®−îc so s¸nh víi m¹ng m¸y tÝnh th«ng th−êng ë
nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau nh− sau:
· Kü thuËt truyÒn th«ng sè hay truyÒn d÷ liÖu lµ ®Æc tr−ng chung.
· M¹ng m¸y tÝnh sö dông trong c«ng nghiÖp ®−îc coi lµ mét phÇn
(ë c¸c cÊp ®iÒu khiÓn gi¸m s¸t, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt vµ qu¶n lý c«ng
ty ) trong m« h×nh ph©n cÊp cña m¹ng c«ng nghiÖp.
· Yªu cÇu vÒ tÝnh n¨ng thêi gian thùc, ®é tin cËy vµ kh¶ n¨ng t−¬ng
thÝch trong m«i tr−êng c«ng nghiÖp cña m¹ng truyÒn th«ng c«ng
nghiÖp cao h¬n so víi m¹ng m¸y tÝnh th«ng th−êng vµ ®ßi hái cao
h¬n vÒ ®é b¶o mËt cña th«ng tin.
· M¹ng m¸y tÝnh cã ph¹m vi tr¶i réng rÊt kh¸c nhau, vÝ dô cã thÓ nhá
nh− m¹ng LAN cho mét nhãm vµi m¸y tÝnh, hoÆc lín nh− m¹ng
Internet. Trong nhiÒu tr−êng hîp, m¹ng m¸y tÝnh gi¸n tiÕp sö dông
dÞch vô truyÒn d÷ liÖu cña m¹ng viÔn th«ng. Trong khi ®ã, cho ®Õn
nay c¸c hÖ thèng m¹ng c«ng nghiÖp th−êng cã tÝnh chÊt ®éc lËp,
ph¹m vi ho¹t ®éng t−¬ng ®èi hÑp.
VËy m¹ng truyÒn th«ng c«ng nghiÖp cã vai trß quan träng nh− thÕ nµo
trong c¸c lÜnh vùc ®o l−êng, ®iÒu khiÓn vµ tù ®éng ho¸ ngµy nay?
Sö dông m¹ng truyÒn th«ng c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ bus tr−êng ®Ó thay
thÕ c¸ch nèi ®iÓm - tíi - ®iÓm cæ ®iÓn gi÷a c¸c thiÕt bÞ c«ng nghiÖp mang l¹i
hµng lo¹t nh÷ng lîi Ých nh− sau:
· §¬n gi¶n ho¸ cÊu tróc liªn kÕt gi÷a c¸c thiÕt bÞ c«ng nghiÖp.
· Gi¶m ®¸ng kÓ gi¸ thµnh d©y nèi víi c«ng l¾p ®Æt hÖ thèng.
· N©ng cao ®é tin cËy vµ ®é chÝnh x¸c cña th«ng tin nhê truyÒn th«ng sè.
· N©ng cao ®é linh ho¹t, tÝnh n¨ng më cña hÖ thèng.
· §¬n gi¶n ho¸/ tiÖn lîi ho¸ viÖc chuÈn ®o¸n, ®Þnh vÞ lçi, sù cè cña c¸c
thiÕt bÞ.
· N©ng cao kh¶ n¨ng t−¬ng t¸c gi÷a c¸c thµnh phÇn (phÇn cøng vµ
phÇn mÒm) nhê c¸c giao diÖn chuÈn.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
6
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· Më ra nhiÒu chøc n¨ng vµ kh¶ n¨ng øng dông míi cña hÖ thèng, vÝ
dô c¸c øng dông ®iÒu khiÓn ph©n t¸n, ®iÒu khiÓn gi¸m s¸t hoÆc
chuÈn ®o¸n lçi tõ xa qua Internet.
Trong ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh, c¸c hÖ thèng bus tr−êng còng ®· dÇn
thay thÕ c¸c m¹ch dßng t−¬ng tù (Current loop) 4-20mA. ¦u thÕ cña gi¶i
ph¸p dïng m¹ng c«ng nghiÖp kh«ng nh÷ng n»m ë ph−¬ng diÖn kü thuËt,
mµ cßn phÝa c¹nh hiÖu qu¶ kinh tÕ. ChÝnh v× vËy, øng dông cña nã réng r·i
trong hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc c«ng nghiÖp, nh− ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh, tù ®éng
ho¸ xÝ nghiÖp, tù ®éng ho¸ toµ nhµ, ®iÒu khiÓn giao th«ng v.v… Nãi tãm
l¹i, sö dông m¹ng truyÒn th«ng c«ng nghiÖp lµ kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong
viÖc tÝch hîp c¸c hÖ thèng tù ®éng ho¸ hiÖn ®¹i.
IV.
Ph©n lo¹i vµ c¸c ®Æc tr−ng chÝnh cña c¸c hÖ
thèng MCN:
§Ó x¾p xÕp, ph©n lo¹i vµ ph©n tÝch ®Æc tr−ng c¸c hÖ thèng m¹ng truyÒn
th«ng c«ng nghiÖp, ta dùa vµo m« h×nh ph©n cÊp quen thuéc cho c¸c c«ng ty, xÝ
nghiÖp s¶n xuÊt. Víi m« h×nh nµy, c¸c chøc n¨ng ®−îc ph©n thµnh nhiÒu cÊp
kh¸c nhau. ( Nh− ®−îc minh häa trªn h×nh 1.3.1)
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
7
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Cµng ë nh÷ng cÊp d−íi th× c¸c chøc n¨ng cµng mang tÝnh chÊt c¬ b¶n
h¬n vµ ®ßi hái yªu cÇu cao h¬n vÒ ®é nhanh nh¹y, thêi gian ph¶n øng. Mét chøc
n¨ng ë cÊp trªn ®−îc thùc hiÖn dùa trªn c¸c chøc n¨ng cÊp d−íi, tuy kh«ng ®ßi
hái thêi gian ph¶n øng nhanh nh− ë cÊp d−íi, nh−ng ng−îc l¹i l−îngth«ng tin
cÇn trao ®æi vµ xö lý l¹i cµng lín h¬n nhiÒu. Cã thÓ coi ®©y lµ m« h×nh hÖ thèng
tù ®éng ho¸ nãi chung còng nh− cho hÖ thèng truyÒn th«ng nãi riªng cña mét
c«ng ty.
Qu¶n lý c«ng ty
§iÒu hµnh s¶n xuÊt
§iÒu khiÓn gi¸m s¸t
§iÒu khiÓn
ChÊp hµnh
H×nh 1.3.1 - M« h×nh ph©n cÊp chøc n¨ng cña mét m¹ng c«ng nghiÖp
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
8
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
T−¬ng øng víi n¨m cÊp chøc n¨ng lµ bèn cÊp cña hÖ thèng truyÒn
th«ng. Tõ cÊp ®iÒu khiÓn gi¸m s¸t trë xuèng thuËt ng÷ “bus” th−êng ®−îc dïng
thay cho “m¹ng”, víi lý do phÇn lín c¸c hÖ thèng m¹ng phÝa d−íi ®Òu cã cÊu
tróc vËt lý hoÆc logic kiÓu bus.
Nh− ta sÏ thÊy, m« h×nh ph©n cÊp chøc n¨ng sÏ tiÖn lîi cho viÖc thiÕt kÕ
hÖ thèng vµ lùa chän thiÕt bÞ. Trong thùc tÕ øng dông, sù ph©n cÊp chøc n¨ng cã
thÓ kh¸c mét chót so víi tr×nh bµy ë ®©y(vÝ dô: ë d©y chuyÒn 2 nhµ m¸y ®iÖn
Ph¶ l¹i), tuú thuéc vµo møc ®é tù ®éng ho¸ vµ cÊu tróc hÖ thèng cô thÓ. Trong
nh÷ng tr−êng hîp øng dông ®¬n gi¶n nh− ®iÒu khiÓn trang thiÕt bÞ d©n dông
(m¸y giÆt, tñ l¹nh, ®iÒu hoµ ®é Èm ,…), sù ph©n chia nhiÒu cã thÓ hoµn toµn
kh«ng cÇn thiÕt. Ng−îc l¹i, trong tù ®éng ho¸ mét nhµ m¸y lín h¬n hiÖn ®¹i
nh− ®iÖn nguyªn tö, nhiÖt ®iÖn, s¶n xuÊt xi m¨ng, läc dÇu, ta cã thÓ chia nhá
h¬n n÷a c¸c cÊp chøc n¨ng ®Ó tiÖn theo dâi.
Bus tr−êng, bus thiÕt bÞ.
Bus tr−êng (Fieldbus) thùc ra lµ kh¸i niÖm chung ®−îc dïng trong c¸c
ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®Ó chØ c¸c hÖ thèng bus nèi tiÕp, sö dông kü thuËt
truyÒn tin sè ®Ó kÕt nèi c¸c thiÕt bÞ thuéc cÊp ®iÒu khiÓn (PC, PLC) víi nhau vµ
víi thiÕt bÞ ë cÊp chÊp hµnh, hay c¸c thiÕt bÞ tr−êng. C¸c chøc n¨ng chÝnh cña
cÊp chÊp hµnh lµ ®o l−êng, dÉn ®éng vµ chuyÓn ®æi tÝn hiÖu trong tr−êng hîp
cÇn thiÕt. C¸c thiÕt bÞ cã kh¼ n¨ng nèi m¹ng lµ c¸c bé vµo/ ra ph©n t¸n
(Distributed I/O), c¸c thiÕt bÞ c¶m biÕn (Sensor) hoÆc c¬ cÊu chÊp hµnh
(Actuator) cã tÝch hîp kh¶ n¨ng xö lý truyÒn th«ng. Mét sè bus tr−êng chØ thÝch
hîp nèi m¹ng c¸c thiÕt bÞ c¶m biÕn vµ c¬ cÊu chÊp hµnh víi c¸c bé ®iÒu khiÓn,
®−îc gäi lµ bus chÊp hµnh/ c¶m biÕn.
Trong c«ng nghiÖp chÕ t¹o (Tù ®éng ho¸ d©y chuyÒn s¶n xuÊt, gia c«ng,
l¾p r¸p) hoÆc mét sè lÜnh vùc øng dông kh¸c nh− tù ®éng ho¸ toµ nhµ, s¶n xuÊt
xe h¬i, kh¸i niÖm bus thiÕt bÞ l¹i ®−îc sö dông phæ biÕn. Cã thÓ nãi, bus thiÕt bÞ
vµ bus tr−êng cã chøc n¨ng t−¬ng ®−¬ng, nh−ng do nh÷ng ®Æc tr−ng biÖt cña
hai ngµnh c«ng nghiÖp, nªn mét sè tÝnh n¨ng còng kh¸c nhau. Tuy nhiªn, sù hai
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
9
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
lo¹i ®Òu ®−îc më réng vµ ®an chÐo sang nhau. Trong thùc tÕ, ng−êi ta còng
dïng chung mét kh¸i niÖm lµ bus tr−êng.
Do nhiÖm vô cña bus tr−êng lµ chuyÓn d÷ liÖu qu¸ tr×nh lªn cÊp ®iÒu
khiÓn ®Ó xö lý vµ chuyÓn quyÕt ®Þnh ®iÒu khiÓn xuèng c¸c c¬ cÊu chÊp hµnh, v×
vËy yªu cÇu vÒ tÝnh n¨ng thêi gian thùc ®−îc ®Æt nªn hµng ®Çu. Trong thêi gian
ph¶n øng tiªu biÓu n»m trong ph¹m vi tõ 0.1 tíi vµi mili gi©y. Trong khi ®ã,
yªu cÇu vÒ l−îng th«ng tin trong mét bøc ®iÖn th−êng chØ h¹n chÕ trong kho¶ng
mét vµi byte, v× vËy tèc ®é truyÒn th«ng th−êng chØ cÇn ë ph¹m vi Mbit/s hoÆc
thÊp h¬n. ViÖc trao ®æi th«ng tin vÒ c¸c biÕn qu¸ tr×nh chñ yÕu mang tÝnh chÊt
®Þnh kú, tuÇn hoµn, bªn c¹nh c¸c th«ng tin c¶nh b¸o cã tÝnh chÊt bÊt t−êng.
C¸c hÖ thèng bus tr−êng ®−îc sö dông réng r·i nhÊt hiÖn nay lµ
PROFIBUS, ContrlNet, Interbus-S. CAN, WorldFIP, P-NET, Modbus vµ gÇn
®©y ph¶i kÓ tíi Foundation Fieldbus. DeviceNet, AS-i, EIB vµ Bitbus lµ mét vµi
hÖ thèng bus c¶m biÕn/ chÊp hµnh tiªu biÓu cã thÓ nªu ra ë ®©y
Bus hÖ thèng, bus qu¸ tr×nh
C¸c qu¸ tr×nh m¹ng c«ng nghiÖp ®−îc dïng ®Ó kÕt nèi c¸c m¸y tÝnh ®iÒu
khiÓn vµ c¸c m¸y tÝnh trªn cÊp ®iÒu khiÓn gi¸m s¸t víi nhau ®−îc gäi lµ bus hÖ
thèng (System bus) hay bus qu¸ tr×nh (Process bus). Kh¸i niÖm sau th−êng chØ
®−îc dïng trong lÜnh vùc ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh. Qua bus hÖ thèng mµ c¸c m¸y
tÝnh ®iÒu khiÓn cã tÝnh phèi hîp ho¹t ®éng, cung cÊp d÷ liÖu qu¸ tr×nh cho c¸c
tr¹m kü thuËt vµ tr¹m quan s¸t (Cã thÓ gi¸n tiÕp th«ng qua hÖ thèng qu¶n lý c¬
së d÷ liÖu trªn c¸c tr¹m chñ) còng nh− nhËn mÖnh lÖnh, tham sè ®iÒu khiÓn tõ
c¸c tr¹m phÝa trªn. Th«ng tin kh«ng nh÷ng ®−îc trao ®æi theo chiÒu däc, mµ
cßn theo chiÒu ngang. C¸c tr¹m kü thuËt, tr¹m thao t¸c vµ c¸c tr¹m chñ còng
trao ®æi d÷ liÖu qua bus hÖ thèng. Ngoµi ra c¸c m¸y in b¸o c¸o vµ d÷ liÖu l−u tr÷
còng ®−îc kÕt nèi qua m¹ng nµy.
Chó ý: Sù ph©n biÖt gi÷a c¸c kh¸i niÖm bus tr−êng vµ bus hÖ thèng
kh«ng b¾t buéc n»m ë sù kh¸c nhau vÒ kiÓu bus ®−îc sö dông, mµ ë môc ®Ých
sö dông - hay nãi c¸ch kh¸c lµ ë c¸c thiÕt bÞ ®−îc ghÐp nèi. Trong mét sè gi¶i
ph¸p, mét kiÓu bus duy nhÊt ®−îc dïng cho c¶ hai cÊp nµy.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
10
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
§èi víi bus hÖ thèng, tuú theo lÜnh vùc øng dông mµ ®ßi hái vÒ tÝnh n¨ng
thêi gian thùc cã ®−îc ®Æt ra mét c¸ch ngÆt nghÌo hay kh«ng. Thêi gian ph¶n
øng tiªu biÓu n»m trong kho¶ng mét vµi tr¨m miligi©y, trong khi l−u l−îng
th«ng tin cÇn trao ®æi lín h¬n nhiÒu so víi bus tr−êng. Tèc ®é truyÒn th«ng tiªu
biÓu cña bus hÖ thèng n»m trong ph¹m vi tõ vµi tr¨m KBit/s ®Õn vµi Mbit/s.
Do yªu cÇu vÒ tèc ®é truyÒn th«ng vµ kh¶ n¨ng kÕt nèi dÔ dµng nhiÒu
lo¹i m¸y tÝnh, kiÓu bus hÖ thèng th«ng dông nhÊt lµ Ethernet còng nh−
Industrial Ethernet. Bªn c¹nh ®ã ph¶i kÓ ®Õn PROFIBUS – FMS, Modbus Plus
vµ Fieldbus Foundations High Speed Ethernet.
M¹ng xÝ nghiÖp
M¹ng xÝ nghiÖp thùc ra lµ m¹ng LAN b×nh th−êng, cã chøc n¨ng kÕt nèi
c¸c m¸y tÝnh v¨n phßng thuéc cÊp ®iÒu khiÓn ®iÒu hµnh víi cÊp ®iÒu khiÓn
gi¸m s¸t. Th«ng tin ®−îc ®−a lªn trªn bao gåm tr¹ng th¸i lµm viÖc cña qu¸ tr×nh
kü thuËt, c¸c giµn m¸y còng nh− cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng, c¸c sè liÖu
tÝnh to¸n, thèng kª vÒ diÔn biÕn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ chÊt l−îng vµ s¶n xuÊt vµ
chÊt l−îng s¶n phÈm. Th«ng tin theo chiÒu ng−îc l¹i lµ c¸c th«ng sè thiÕt kÕ,
c«ng thøc ®iÒu khiÓn vµ mÖnh lÖnh ®iÒu khiÓn ®iÒu hµnh. Ngoµi ra th«ng tin
còng ®−îc trao ®æi theo chiÒu ngang gi÷a cac m¸y tÝnh thuéc cÊp ®Òu hµnh s¶n
xuÊt. VÝ dô:
Hç trî kiÓu lµm viÖc theo nhãm, c«ng t¸c trong dù ¸n, sö dông chung c¸c
tµi nguyªn nèi m¹ng (m¸y in, m¸y chñ,…).
Kh¸c víi c¸c hÖ thèng bus cÊp d−íi, m¹ng xÝ nghiÖp kh«ng yªu cÇu
nghiªm ngÆt vÒ tÝnh n¨ng thêi gian thùc. ViÖc trao ®æi d÷ liÖu th−êng diÔn ra
kh«ng ®Þnh kú, nh−ng cã khi víi sè l−îng lín tíi hµng Mbyte. Hai lo¹i m¹ng
®−îc dïng phæ biÕn cho môc ®Ých nµy lµ Ethernet vµ Token - Ring, trªn c¬ së
c¸c giao thøc chuÈn nh− TCP/IP vµ IPX/SPX.
M¹ng c«ng ty
M¹ng c«ng ty, n»m trªn cïng m« h×nh ph©n cÊp hÖ thèng truyÒn th«ng
cña mét c«ng ty s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. §Æc tr−ng cña m¹ng c«ng ty gÇn víi mét
m¹ng viÔn th«ng hoÆc mét m¹ng m¸y tÝnh diÖn réng nhiÒu h¬n trªn c¸c ph−¬ng
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
11
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
diÖn ph¹m vi vµ h×nh thøc dÞch vô, ph−¬ng ph¸p truyÒn th«ng vµ c¸c yªu cÇu vÒ
kü thuËt. Chøc n¨ng cña m¹ng c«ng ty lµ kÕt nèi c¸c m¸y tÝnh v¨n phßng cña
c¸c xÝ nghiÖp, cung cÊp c¸c dÞch vô trao ®æi th«ng tin néi bé vµ víi c¸c kh¸ch
hµng nh− th− viÖn ®iÖn tö, héi th¶o tõ xa qua ®iÖn tho¹i, h×nh ¶nh, cung cÊp
dÞch vô truy nhËp Internet vµ th−¬ng m¹i ®iÖn tö, v.v…H×nh thøc tæ chøc ghÐp
nèi m¹ng, còng nh− c¸c c«ng nghiÖp ®−îc ¸p dông rÊt ®a d¹ng, tuú thuéc vµo
®Çu t− cña c«ng ty. Trong nhiÒu tr−êng hîp, m¹ng c«ng ty vµ m¹ng xÝ nghiÖp
®−îc thùc hiÖn b»ng mét hÖ thèng m¹ng duy nhÊt vÒ mÆt vËt lý, nh−ng chia
thµnh nhiÒu ph¹m vi vµ nhãm m¹ng lµm viÖc riªng biÖt.
M¹ng c«ng ty cã vai trß nh− mét ®−êng cao tèc trong hÖ thèng h¹ tÇng
c¬ së truyÒn th«ng cña mét c«ng ty, v× vËy ®ßi hái vÒ tèc ®é truyÒn th«ng vµ ®é
an toµn, tin cËy ®Æc biÖt cao. Fast Ethernet, FDDI, ATM lµ mét vµi vÝ dô c«ng
nghiÖp tiªn tiÕn ®−îc ¸p dông ë ®©y trong hiÖn ®¹i vµ t−¬ng øng.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
12
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Ch−¬ng II:
M« h×nh tham chiÕu kÕt nèi
c¸c hÖ thèng më OSI
I.
M« h×nh tham chiÕu kÕt nèi c¸c hÖ thèng më OSI
(Reference Model for Open Systems Interconnection)
Trong nh÷ng n¨m 70, khi c¸c h·ng s¶n xuÊt b¾t ®Çu x©y dùng c¸c
phÇn mÒm, phÇn sôn vµ phÇn cøng m¹ng ®Ó nèi kÕt c¸c m¸y tÝnh, mçi h·ng
®· ph¸t triÓn c¸c tiªu chuÈn truyÒn th«ng cña riªng hä trong ph¹m vi thiÕt
kÕ m¹ng ®éc quyÒn cña hä. Vµo nh÷ng n¨m 80, c¸c h·ng s¶n xuÊt b¾t ®Çu
cè g¾ng chuÈn hãa m¹ng ®Ó c¸c m¹ng tõ c¸c h·ng s¶n xuÊt kh¸c nhau cã
thÓ truyÒn th«ng ®−îc víi nhau. Hai tæ chøc dÉn ®Çu trong viÖc chuÈn ho¸
nµy lµ International Organization for Standardization (ISO) vµ Institute of
Electrical and Electronics Engineers (IEEE). Ch¼ng h¹n, mét nç lùc quan
träng cña IEEE lµ chuÈn ho¸ c¸c giao thøc Token Ring vµ Ethrnet, c¶ hai
®Òu xem lµ c¸c tiªu chuÈn c«ng nghiÖp dµnh cho c¸c card m¹ng vµ c¸c
thiÕt bÞ phÇn cøng m¹ng kh¸c vèn cïng nhau t¹o thµnh c¸c thiÕt bÞ vËt lý
hîp thµnh mét m¹ng. C¸c m¹ng Ethernet vµ Token Ring sÏ ®−îc giíi thiÖu
ë mét phÇn sau cña c¸c tµi liÖu nµy.
B»ng mét nç lùc toµn diÖn nh»m nhËn diÖn vµ chuÈn ho¸ tÊt c¶ c¸c
cÊp ®é cña sù truyÒn th«ng cÇn thiÕt trong m¹ng m¸y tÝnh, tæ chøc ISO ®·
ph¸t triÓn mét m« h×nh m¹ng ®−îc gäi lµ m« h×nh tham chiÕu OSI (Open
Sytems Interconnect: m« h×nh nèi kÕt c¸c hÖ thèng më). M« h×nh nµy ®−îc
chia sù truyÒn th«ng vèn cÇn thiÕt ®Ó mét ng−êi dïng hoÆc mét øng dông
hoÆc mét øng dông cã thÓ truyÒn th«ng víi mét ng−êi dïng hoÆc hoÆc mét
øng dông kh¸c qua mét m¹ng, thµnh bÈy cÊp ®é luËt lý. Sù truyÒn th«ng
gi÷a c¸c tÇng liÒn kÒ ®−îc xem lµ trùc tiÕp, nh−ng sù truyÒn th«ng gi÷a c¸c
tÇng ®ång cÊp (®èi t¸c) ®−îc xem lµ mang tÝnh chÊt luËn lý, hay ¶o
(Virual).
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
13
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Khi nghiªn cøu vÒ m« h×nh OSI, b¹n cÇn l−u ý r»ng kh«ng ph¶i tÊt c¶
c¸c m¹ng ®Òu cã ®Çy ®ñ c¸c tÇng phÇn mÒm hoÆc phÇn sôn riªng biÖt t−¬ng
øng víi mçi tÇng trong sè bÈy tÇng OSI. Trong thùc tÕ, hÇu nh− kh«ng cã
m¹ng nµo hiÖn nay tu©n thñ triÖt ®Ó theo m« h×nh OSI. Tuy vËy, m« h×nh
OSI phôc vô cho ngµnh c«ng nhiÖp m¹ng m¸y tÝnh nh− lµ mét ®iÓm tham
chiÕu khi ®Ò cËp tíi c¸c cÊp ®é hoÆc c¸c tÇng trong mét m¹ng. VÝ dô, phÇn
sôn trªn mét card m¹ng ho¹t ®éng trong tÇng vËt lý vµ tÇng liªn kÕt d÷ liÖu
trong m« h×nh nµy. Ta cã thÓ thÊy r»ng c¸c tÇng nµy cã tr¸ch nhiÖm (1)
ph©n nhá c¸c d÷ liÖu ra thµnh c¸c ®o¹n råi g¸n cho c¸c gãi riªng biÖt, (2)
s¸u ®ã l¾p r¾p c¸c gãi trë l¹i thµnh c¸c d÷ liÖu liªn tôc, vµ (3) chuyÓn c¸c
gãi vµ tiÕp nhËn c¸c gãi tõ ph−¬ng tiÖn m¹ng hay hÖ thèng d©y c¸p.
Trong tµi liÖu nµy, thùc sù sÏ kh«ng cã ý nghÜa nÕu chóng ta cè g¾ng
ph©n biÖt phÇn nµo cña phÇn sôn trªn mét card giao tiÕp m¹ng (NIC) Token
Ring hoÆc Ethernet lµ thuéc vÒ tÇng liªn kÕt d÷ liÖu vµ phÇn nµo lµ thuéc vÒ
tÇng vËt lý. Tuy nhiªn , sÏ h÷u Ých h¬n nÕu chóng ta bµn vÒ Token Ring vµ
Ethernet, vèn bao gåm hai tÇng nªu trªn vµ sau ®ã xem xÐt c¸c phÇn mÒm
hoÆc phÇn sôn kh¸c trªn m¹ng vèn qu¶n lý tõ c¸c cÊp ®é nµy trë lªn trong
m« h×nh. Ch¼ng h¹n, mét khi b¹n biÕt r»ng mét m¹ng Ethernet chÞu tr¸ch
nhiÖm ®èi víi hai tÇng d−íi cña mät sù truyÒn t¶i d÷ liÖu, b¹n cã thÓ ®Æt c©u
hái “PhÇn mÒm nµo trªn m¹ng nµy sÏ gi¶i quyÕt ®Þnh lé tr×nh tèt nhÊt ®ª
göi mét gãi tin, ®Ó nã cã thÓ ®Õn ®−îc ®Ých cña nã?” C©u hái nµy ®−îc
nh»m tíi tÇng m¹ng. C©u tr¶ lêi sÏ kh«ng thÓ ®−îc t×m thÊy trong phÇn sôn
cña card Ethernet, v× Ethernet kh«ng thÓ bao gåm tÇng m¹ng cña m« h×nh
OSI, c¸c h·ng s¶n xuÊt cã ®−îc mét cÊu tróc ®Ó tõ ®ã hä ph¸t triÓn vµ c¶i
tiÕn c¸c phÇn mÒm, c¸c giao thøc vµ c¸c thiÕt kÕ
m¹ng míi.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
14
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
HÖ thèng më A
HÖ thèng më B
Giao thøc tÇng 7
7
Application
6
Presentation
5
Session
4
Transport
3
Network
2
Data Link
1
Physical
7
øng dông
6
Tr×nh diÔn
5
Phiªn
4
Giao vËn
3
M¹ng
2
Liªn kÕt d÷ liÖu
1
VËt lý
Giao thøc tÇng 6
Giao thøc tÇng 5
Giao thøc tÇng 4
Giao thøc tÇng 3
Giao thøc tÇng 2
Giao thøc tÇng 1
§−êng truyÒn vËt lý
H×nh 2.1.1- M« h×nh OSI
Kh«ng ®i qu¸ s©u vµo c¸c giao thøc vµ c¸c thiÕt kÕ m« h×nh OSI,
phÇn sau ®©y sÏ cung cÊp cho b¹n mét c¸i nh×n tæng quan vÒ vai trß cña mçi
tÇng OSI trong mét m¹ng, b¾t ®Çu tõ tÇng cao nhÊt.
II.
TÇng øng dông (Application layer)
TÇng øng dông.( Application layer) cña m« h×nh OSI chÞu tr¸ch
nhiÖm giao tiÕp víi c¸c phÇn mÒm øng dông vèn ®ang sö dông m¹ng. VÝ
dô: gi¶ sö b¹n ®ang sö dông mét m« h×nh xö lý tõ, ch¼ng h¹n nh− Microsoft
Word cã thÓ më mét tËp tin tµi liÖu ®−îc l−u tr÷ trªn mét m¸y phôc vô tËp
tin (File server) vèn ®−îc nèi kÕt tíi m¹ng Lan. §èi víi Word, m¸y phôc
vô tin nµy gièng hÖt nh− mét æ ®Üa kh¸c cña hÖ më tµi liÖu C:\ Data\ Myfile.
Doc hoÆc F: \ Data\ Myotherfile. Doc. Khi Word cè g¾ng më tËp tin trªn æ
®Üa F. B¹n cã thÓ më tµi liÖu C:\ Data\ Myfile. Doc hoÆc F: \ Data\
Myotherfile. Doc. Khi Word cè g¾ng më tËp tin trªn æ ®Üa F (vèn lµ m¸y
phôc vô tËp tin), nã sÏ truyÒn c¸c yªu cÇu nµy cho tÇng øng dông cña phÇn
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
15
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
mÒm m¹ng. Sù truyÒn th«ng qua m¹ng lµ v« h×nh (transpartment) ®èi víi
word tõ ®iÓm nµy trë ®i. TÇng øng dông cña m« h×nh OSI sÏ truy lôc tËp tin
nµy trªn m¹ng råi trao cho Word.
III.
TÇng biÓu diÔn th«ng tin (Presention layer)
TÇng biÓu diÔn th«ng tin (Presention layer) tiÕp nhËn c¸c yªu cÇu tËp
tin tõ tÇng øng dông råi tr×nh c¸c yªu cÇu nµy cho t©ng phiªn (s¾p ®−îc m« t¶
kÕ tiÕp ). BÊt kú c«ng viÖc t¸i ®Þnh d¹ng nÐn hoÆc m¸ ho¸ d÷ liÖu nµo còng
®Òu ®−îc tÇng biÓu diÔn th«ng tin thùc hiÖn ®Ó tÇng øng dông vµ tÇng phiªn
cã thÓ truyÒn th«ng víi nhau, ®Ó c¸c d÷ liÖu cã thÓ chuyÓn ®i nhanh h¬n
hoÆc ®Ó b¶o mËt d÷ liÖu.
IV. TÇng phiªn (Senssion layer)
TÇng phiªn (Senssion layer) chÞu tr¸ch nhiÖm thiÕt lËp vµ duy tr× mét
phiªn truyÒn th«ng gi÷a hai tr¹m hoÆc nót m¹ng. Mét phiªn truyÒn th«ng
qua mét m¹ng ho¹t ®éng cã phÇn gièng víi mét cuéc gäi qua ®−êng d©y
®iÖn tho¹i. Ng−êi gäi thùc hiÖn mét cuéc gäi, mét ng−êi nµo ®ã tr¶ lêi ë
®Çu d©y bªn kia. Sau khi c¶ hai bªn ®Òu biÕt r»ng sù truyÒn th«ng ®· ®−îc
thiÕt lËp, cuéc nãi chuyÖn sÏ diÔn ra theo c¶ hai chiÒu cho tíi khi cuéc gäi
kÕt thóc. TÇng phiªn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô t−¬ng tù nh− vËy. Nã sÏ cè
g¾ng thiÕt lËp mét phiªn truyÒn th«ng qua hai nót trªn mét m¹ng. C¶ hai
nót ®Òu thõa nhËn phiªn truyÒn th«ng nµy vµ phiªn truyÒn th«ng nµy th−êng
sÏ ®−îc g¾n mét sè hiÖu nhËn diÖn. Mçi nót cã thÓ g¾n phiªn truyÒn th«ng
khi sù truyÒn th«ng theo c¶ hai chiÒu ®· hoµn tÊt. §«i khi mét phiªn truyÒn
th«ng gi÷a hai nót trªn mét m¹ng ®−îc gäi lµ mét cæng luËn lý (Socket).Khi
mét phiªn truyÒn th«ng ®−îc tiÕp lËp, mét cæng luËn lý sÏ më ra. Mét phiªn
truyÒn th«ng ®−îc kÕt thóc gäi lµ mét cæng luËn lý bÞ ®ãng (Close socket).
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
16
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
V.
TÇng vËn t¶i (Transport layer)
TÇng vËn t¶i (Transport layer) cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra lçi vµ yªu cÇu
truyÒn l¹i c¸c d÷ liÖu nÕu c¸c lçi ®−îc ph¸t hiÖn thÊy. TÇng vËn t¶i ®¶m b¶o
r»ng c¸c d÷ liÖu sÏ ®i tíi ®Ých thµnh c«ng.
VI.
TÇng m¹ng (Network layer)
TÇng m¹ng (Network layer) cã tr¸ch nhiÖm t×m ra lé tr×nh (Route) tèt
nhÊt ®Ó göi c¸c khung d÷ liÖu qua mét liªn m¹ng(mét m¹ng gåm c¸c
m¹ng). C¸c giao thøc th«ng dông nhÊt vèn t¹o nªn tÇng vËn t¶i vµ tÇng
m¹ng bao gåm: (TCP/IP Transmission Control Protocol /Internet
Protocol) vµ IPX/SPX(InterNetwork Packet Exchange/ Sequenced Packet
Exchange): Trao ®æi gãi tin liªn m¹ng/ trao ®æi gãi tin tuÇn tù. C¶ hai giao
thøc nµy ®Òu ®−îc hç trî bëi WindowsNT vµ Windows 9x. §èi víi TCP/IP
vèi ®−îc sö dông bëi Internet phÇn TCP cña giao thøc nµy chÞu tr¸ch nhiÖm
vÒ viÖc kiÓm tra lçi vµ ho¹t ®éng trong tÇng vËn t¶i; phÇn IP cña giao thøc
nµy t¹o nªn tÇng m¹ng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm viÖc ®Þnh tuyÕn (Routing). IPX/
SPX lµ mét giao thøc ®−îc ®−îc sö dông bëi phÇn mÒm NetWare cña
Novell, vèn lµ mét trong nh÷ng hÖ ®iÒu hµnh m¹ng phæ dông nhÊt dµnh cho
c¸c m¹ng Lan. PhÇn IPX cña giao thøc nµy chÝnh lµ tÇng m¹ng chÞu tr¸ch
nhiÖm ®Þnh tuyÕn vµ phÇn SPX cña giao thøc nµy qu¶n lý viÖc kiÓm tra lçi,
tøc ho¹t ®éng trong tÇng vËn t¶i. C¸c giao thøc m¹ng nµy sÏ cßn ®−îc
chóng ta ®Ò cËp tíi kü h¬n ë mét phÇn sau cña tµi liÖu.
VII. TÇng liªn kÕt d÷ liÖu (Data- link layer)
TÇng liªn kÕt d÷ liÖu (Data-link layer) cã tr¸ch nhiÖm tiÕp nhËn c¸c
khung d÷ liÖu tõ tÇng m¹ng råi chia nhá chóng ra thµnh c¸c ®o¹n gåm c¸c
bit ®Ó giao cho tÇng vËt lý vËn chuyÓn. Khi c¸c d÷ liÖu ®−îc tÇng liªn kÕt d÷
liÖu nhËn tõ tÇng vËt lý, c¸c bit sÏ ®−îc x©y dùng trë thµnh c¸c khung råi
®−îc chuyÓn cho tÇng m¹ng. PhÇn sôn Token Ring vµ Ethernet trªn c¸c
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
17
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
card m¹ng lµ c¸c vÝ dô vÒ c¸c ®o¹n m· vèn qu¶n lý tÇng liªn kÕt d÷ liÖu vµ
tÇng vËt lý cña m« h×nh OSI.
VIII. TÇng vËt lý (Physical layer)
TÇng vËt lý (Physical layer) cña m« h×nh OSI kh«ng hÒ mang ý nghÜa
lµ thiÕt bÞ m¹ng vËt lý, ch¼ng h¹n nh− hÖ thèng d©y c¸p hoÆc c¸c card
m¹ng, mµ thùc sù lµ giao thøc (Protocol), tøc c¸c ph−¬ng thøc truyÒn t¶i d÷
liÖu qua c¸c ph−¬ng tiÖn vËt lý. ë cÊp ®é nµy, c¸c d÷ liÖu tån tµi ë d¹ng c¸c
bit vèn kh«ng thÓ ph©n biÖt ®−îc (D÷ liÖu th«). Nh− b¹n ®· biÕt, c¸c d÷ iÖu
®−îc ®ãng gãi thµnh c¸c khung hay c¸c gãi tr−íc khi chóng ®−îc vËn
chuyÓn. C«ng viÖc ®ãng gãi d÷ liÖu nµy ®· x¶y ra ë phÝa trªn tÇng vËt lý.
Do ®ã tÇng nµy kh«ng ph©n biÖt phÇn ®Çu hoÆc phÇn cuèi cña khung d÷ liÖu
víi b¶n th©n d÷ liÖu chøa bªn trong khung nµy(vèn ®−îc gäi lµ payload:
hµng cÇn vËn chuyÓn). TÇng vËt lý ®¬n thuÇn xem toµn bé chóng nh− lµ c¸c
bit cÇn ®−îc chuyÓn ®i.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
18
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Ch−¬ng III
M¹ng côc bé
I.
Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh:
Cã nhiÒu c¸ch ®Ó ph©n lo¹i m¹ng kh¸c nhau tïy thuéc vµo yÕu tè
chÝnh ®−îc chän lµm chØ tiªu ®Ó ph©n lo¹i. VÝ dô: kho¶ng c¸ch ®Þa lý, kü
thuËt chuyÓn m¹ch hay kiÕn tróc m¹ng.
NÕu lÊy kho¶ng c¸ch ®Þa lý lµm yÕu tè chÝnh ®Ó ph©n lo¹i th× ta cã:
m¹ng côc bé, m¹ng ®« thÞ, m¹ng diÖn réng vµ m¹ng toµn cÇu.
· M¹ng côc bé - LAN(Local area Network) lµ m¹ng ®−îc thiÕt kÕ
trong ph¹m nhá nh− nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, toµ nhµ…
· M¹ng ®« thÞ - MAN(Metropolitan- area Network) lµ m¹ng ®−îc
thiÕt kÕ cho mét khu ®« thÞ hoÆc trung t©m kinh tÕ cã b¸n kÝnh
kho¶ng 100 km.
· M¹ng diÖn réng –WAN(Wide area Network) ph¹m vi cña m¹ng
cã thÓ v−ît qua biªn giíi, quèc gia thËm chÝ trong mét lôc ®Þa.
· M¹ng toµn cÇu(Global area Network) m¹ng ho¹t ®éng trªn
ph¹m vi toµn thÕ giíi.§iÓn h×nh cña m¹ng nµy lµ m¹ng internet.
II.
C¸c kÜ thuËt m¹ng côc bé:
Do nh÷ng ®Æc thï riªng cña m¹ng côc bé nªn chØ cã 3 Topology th−êng
®−îc sö dông dã lµ: H×nh sao(STAR), vßng (RING) vµ d¹ng (§−êng trôc ) BUS.
· STAR:
ë d¹ng h×nh sao tÊt c¶ c¸c tr¹m ®−îc nèi vµo mét thiÕt bÞ trung
t©m cã nhiÖm vô nhËn tÝn hiÖu tõ c¸c tr¹m vµ chuyÓn ®Õn tr¹m ®Ých cña tÝn
hiÖu. Tïy theo yªu cÇu tryÒn th«ng trong m¹ng, thiÕt bÞ trung t©m cã thÓ lµ
bé ph©n kªnh (HUB), bé chuyÓn m¹ch (SWITCH) hoÆc mét bé ®Þnh tuyÕn
(ROUTER). Vai trß thùc chÊt cña thiÕt bÞ trung t©m nµy chÝnh lµ viÖc “b¾t
tay” gi÷a c¸c tr¹m cÇn trao ®æi th«ng tin víi nhau, thiÕt lËp liªn kÕt ®iÓm ®iÓm gi÷a chóng.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
19
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
H×nh 3.2.1 - M¹ng h×nh sao sö dông HUB trung t©m
¦u ®iÓm cña m¹ng cã topology d¹ng h×nh sao lµ l¾p ®Æt, ®¬n gi¶n, dÔ
cÊu h×nh l¹i vµ dÔ kiÓm so¸t vµo kh¾c phôc sù cè.
§Æc biÖt do ng−êi sö dông liªn kÕt ®iÓm - ®iÓm nªn tËn dông tèi ®a
®−îc tèc ®é ®−êng truyÒn vËt lý. Nh−îc ®iÓm chñ yÕu cña topology nµy lµ
®é dµi ®−êng truyÒn nèi tõ tr¹m ®Òn thiÕt bÞ trung t©m bÞ h¹n chÕ (trong
vßng kho¶ng 100 m).
· RING:
Topology d¹ng vßng tÝn hiÖu ®−îc l−u chuyÓn trªn vßng theo chiÒu
duy nhÊt. Mçi tr¹m cña m¹ng ®−îc nèi vßng qua mét bé chuyÓn tiÕp
(Repeater) cã nhiÖm vô nhËn tÝn hiÖu råi chuyÓn tíi tr¹m kÕ tiÕp trªn vßng.
Nh− vËy tÝn hiÖu ®−îc l−u chuyÓn trªn vßng theo mét chuçi liªn tiÕp c¸c
H×nh 3.2.2 - S¬ ®å topology d¹ng vßng
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
20
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
liªn kÕt ®iÓm - ®iÓm gi÷a c¸c repeater. CÇn thiÕt ph¶i cã mét giao thøc ®iÒu
khiÓn viÖc cÊp ph¸t “QuyÒn” ®−îc truyÒn d÷ liÖu trªn vßng cho c¸c tr¹m cã
nhu cÇu.
§Ó t¨ng ®é tin cËy cña m¹ng, tïy theo tõng tr−êng hîp ng−êi ta cã
thÓ l¾p ®Æt d− thõa c¸c ®−êng truyÒn trªn vßng ®Ó t¹o thµnh mét vßng dù
phßng. Khi ®−êng truyÒn trªn vßng chÝnh bÞ sù cè th× vßng dù phßng sÏ
®−îc sö dông víi chiÒu cña tÝn hiÖu ng−îc víi chiÒu cña tÝn hiÖu trªn vßng
chÝnh.
Topology d¹ng vßng còng cã nh÷ng −u ®iÓm nh− tèc ®é nhanh, ®é
tin cËy cao. §iÒu kh¸c biÖt quan träng lµ d¹ng vßng ®ßi hái giao thøc
truyÒn tin kh¸ phøc t¹p vµ khi ®−êng d©y bÞ d¸n ®o¹n toµn bé m¹ng sÏ
ngõng ho¹t ®éng.
· BUS:
Topology d¹ng BUS tÊt c¶ c¸c tr¹m ®Òu ph©n chia chung mét
®−êng truyÒn chÝnh (BUS) ®−êng truyÒn chÝnh nµy ®−îc giíi h¹n hai ®Çu
bëi mét lo¹i ®Çu nèi ®Æc biÖt gäi lµ Terminator. Mçi tr¹m ®−îc nèi vµo BUS
th«ng qua mét ®Çu nèi ch÷ T (T- Connector) hoÆc mét bé thu ph¸t
(Transceiver) khi mét tr¹m truyÒn d÷ liÖu, tÝn hiÖu sÏ ®−îc qu¶ng b¸ trªn
hai chiÒu cña BUS cã nghÜa lµ mäi tram cßn l¹i ®Òu nhËn ®−îc tÝn hiÖu trùc
tiÕp. §èi víi BUS mét chiÒu th× tÝn hiÖu chØ ®i vÒ mét phÝa, lóc ®ã
terminator ph¶i ®−îc thiÕt kÕ sao cho c¸c tÝn hiÖu ph¶i ®−îc déi ng−îc l¹i
trªn BUS ®Ó cã thÓ ®Õn ®−îc c¸c tr¹m cß l¹i ë phÝa bªn kia. Nh− vËy víi
topology d¹ng BUS, d÷ liÖu ®−îc truyÒn dùa trªn c¸c liªn kÕt ®iÓm - nhiÒu
®iÓm (Point to multipoint) hay qu¶ng b¸ (Broadcast).
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
21
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Terminator
Terminator
H×nh 3.2.3 – S¬ ®å m¹ng d¹ng BUS
Chóng ta còng cã thÓ thÊy trong tr−êng hîp nµy còng cÇn ph¶i cã giao
thøc ®Ó qu¶n lý tËp trung ®−êng truyÒn. Tuy nhiªn møc ®é qu¶n lý cã thÓ gÇn
nh− th¶ næi (truy cËp ngÉu nhiªn) hoÆc rÊt chÆt chÏ (truy cËp cã ®iÒu khiÓn) mçi
ph−¬ng thøc ®Òu cã nh÷ng −u ®iÓm vµ nh−îc ®iÓm riªng.
STAR, BUS, RING chØ lµ 3 topology c¬ b¶n vµ ®−îc sö dông phæ biÕn
hiÖn nay trong tr−êng hîp cô thÓ ng−êi ta cã thÓ chän mét topology lai cña
nhiÒu tæ hîp.
III.
M¹ng Ethernet
Ethernet lµ mét kiÓu m¹ng ®−îc sö dông kh¸ phæ biÕn hiÖn nay.
Ethernet cã thÓ ®−îc ®Þnh cÊu h×nh theo d¹ng BUS hoÆc d¹ng h×nh sao.
M¹ng Ethernet sö dông topology h×nh sao cã −u ®iÓm thiÕt kÕ vµ b¶o d−ìng
do v©y Ethernet h×nh sao ®−îc sö dông phæ biÕn h¬n d¹ng BUS bëi v× sö
dông d¹ng BUS h− h¹i mét nót cã thÓ g©y ¶nh h−ëng cho tÊt c¶ c¸c nót cßn
l¹i. Ethernet sö dông topology h×nh sao cã thÓ sö dông mét SWITCH trung
t©m (HUB th«ng minh) v× chóng cã thÓ kiÓm so¸t tõ xa b»ng phÇn mÒm
console. C¸c SWITCH cã thÓ gi¸m s¸t mét m¹ng vµ bµo c¸o c¸c lçi hoÆc
c¸c sù cè x¶y ra. Víi HUB th«ng minh, c¸c tr¹m gÆp sù cè cã thÓ bÞ v« hiÖu
hãa tõ xa kh¶ n¨ng truy xuÊt m¹ng mµ kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn phÇn cßn l¹i
cña m¹ng.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
22
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
H×nh 3.3.1 - M¹ng Ethernet h×nh sao
Mét m¹ng Ethernet lµ mét m¹ng thô ®éng (Passive network), cã
nghÜa lµ chÝnh c¸c m¸y tÝnh, chø kh«ng ph¶i lµ mét thiÕt bÞ m¹ng chuyªn
dông, sÏ khëi x−íng c¸c tÝn hiÖu qu¶n lý m¹ng (mét thiÕt bÞ m¹ng chuyªn
dông lµ mét thiÕt bÞ ®−îc sö dông ®Ó hç trî cho m¹ng). M¹ng Ethernet ho¹t
®éng rÊt gièng ®−êng d©y ®iÖn tho¹i chung sè (m¾ch song song) thÕ hÖ cò,
trong ®ã mçi m¸y PC gièng nh− mét ng−êi sö dông ®iÖn tho¹i b»ng ®−êng
d©y chung sè nµy. Khi mét ng−êi nµo ®ã trªn ®−¬ng d©y chung sè muèn sö
dông mét m¸y ®iÖn tho¹i, anh ta nhÊc m¸y lªn vµ l¾ng nghe. NÕu nghe thÊy
mét ©m thanh quay sè anh ta cã thÓ thùc hiÖn mét cuéc gäi nÕu nghe thÊy
mét ai ®ã ®ang nãi chuyÖn anh ta ph¶i g¸c m¸y vµ thö gäi l¹i sau, nÕu c¶
hai ng−êi ®Òu cè g¾ng thùc hiÖn cuéc gäi th× c¶ hai cuéc gäi ®Òu thÊt b¹i.
Mçi ng−êi cÇn ph¶i g¸c m¸y vµ b¾t ®Çu l¹i mét lÇn n÷a. ng−êi ®Çu tiªn
quay trë l¹i ®−êng d©y sÏ cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn cuéc gäi.
T−¬ng tù nh− vËy mét m¸y tÝnh muèn göi c¸c gãi tin qua Ethernet
tr−íc hÕt cÇn l¾ng nghe xem m¹ng cã yªn tÜnh hay kh«ng. Khi kh«ng nghe
thÊy g× c¶ th× nã b¾t ®Çu truyÒn t¶i. Trong khi truyÒn t¶i th× m¸y tÝnh vÉn
tiÕp tôc l¾ng nghe. NÕu nã nghe thÊy mét thø nµo ®ã ®ang ®−îc truyÒn t¶i
víi d÷ liÖu kh¸c víi d÷ liÖu cña riªng nã th× m¸y tÝnh nµy sÏ ng−ng viÖc
truyÒn t¶i vµ ®−a ra th«ng ®iÖp b¸o ®· cã sù xung ®ét (Collision), mét ®iÒu
vèn x¶y ra khi hai m¸y tÝnh cè g¾ng göi d÷ liÖu ®ång thêi. Mét sù xung ®ét
cã thÓ khiÕn c¸c gãi tin võa ®−îc göi bÞ h− h¹i. Mçi m¸y tÝnh sÏ chê trong
mét kho¶ng thêi gian ngÉu nhiªn råi sau ®ã cè g¾ng truyÒn t¶i mét lÇn n÷a,
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
23
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
nh−ng tr−íc hÕt lµ l¾ng nghe xem m¹ng cã yªn tÜnh hay kh«ng. KiÓu kiÕn
tróc nµy ®−îc gäi lµ hÖ thèng dùa trªn c¬ së tranh chÊp, v× mçt m¸y tÝnh
ph¶i tranh nhau c¬ héi truyªng t¶i trªn m¹ng c¸c m¸y tÝnh trong m¹ng
Ethernet giµnh quyÒn truy xuÊt m¹ng nµy b»ng c¸ch sö dông ph−¬ng thøc
CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access with Collission Detection- §a
truy xuÊt c¶m biÕn tÝn hiÖu mang cã kÌm theo dß xung ®ét). Tªn gäi cña
ph−¬ng thøc nµy ¸m chØ tíi ba ®Æc tÝnh cña c¸ch m¸y tÝnh truyÒn th«ng qua
m¹ng Ethernet. Tr−íc khi khëi x−íng mét tÝn hiÖu, mét m¸y tÝnh ph¶i c¶m
nhËn ®−îc r»ng m¹ng ®ang r¶nh rçi ®Ó xö lý nhu cÇu truyÒn t¶i cña nã
(Carrier Sense), nhiÒu m¸y tÝnh sö dông chung mét m¹ng (Multi Access) vµ
mçi m¸y tÝnh ph¸t hiÖn vµ qu¶n lý c¸c xung ®ét (Collection Detection)
M¹ng Ethernet cã thÓ sö dông nhiÒu lo¹i c¸p kh¸c nhau nh−ng
th«ng th−êng nhÊt lµ: Fast Ethernet 10BaseT, Fast Ethernet 100BaseT, c¸p
®ång trôc hay c¸p quang nh−ng ph¶i qua bé chuyÓn ®æi.
IV.
M¹ng Token Ring
C¸c nèi m¹ng theo kiÓu Token Ring , vèn ®−îc ph¸t tiÓn bëi IBM,
phøc t¹p vµ ®¾t tiÒn h¬n, nh−ng còng m¹nh mÏ vµ ®¸ng tin cËy h¬n kiÓu
Ethemet. Ngoµi ra, do tÝnh chÊt phøc t¹p h¬n, nªn viÖc b¶o d−ìng Token
Ring còng rÊt khã kh¨n h¬n viÖc b¶o d−ìng m¹ng Ethemet.
1. KÕt nèi c¸c thµnh phÇn trªn mét Token Ring
XÐt vÒ mÆt luËn lý, c¸c m¹ng Token Ring lµ c¸c vßng m¹ch (Ring). Tuy
nhiªn, vÒ mÆt vËt lý, c¸c tr¹m ®−îc nèi kÕt tíi m¹ng nµy theo c¸ch bè trÝ h×nh
sao. Mçi tr¹m nèi kÕt tíi mét hub trung t©m ®−îc gäi lµ mét ®¬n vÞ truy xuÊt
®−îc kiÓm so¸t (CAU: Controlled – Access Unit), mét ®¬n vÞ truy xuÊt ®a tr¹m
(MSAU: Multistation Access Unit), hay chØ ®−îc gäi t¾t lµ MAU, hoÆc mét ®¬n
vÞ truy xuÊt ®a tr¹m th«ng minh ( SMAU: Smart Multistation Access Unit).
Mçi MSAU cã thÓ nèi tíi mét MSAU kh¸c b»ng mét sîi c¸p ®−îc gäi lµ d©y
c¸p nèi (patch cable). Mçi ®Çu cña MSAU cã mét nèi kÕt Ring in (D÷ liÖu ®i
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
24
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
vµo MSAU) hoÆc chÝnh (main ring) cña m¹ng Token Ring bao gåm c¸c
MSAUvµ c¸c d©y c¸p ®−îc sö dông ®Ó nèi kÕt chóng, vèn ®−îc gäi chung lµ
d©y c¸p vßng chÝnh (main ring cable). (L−u ý r»ng sîi c¸p nèi Ring out cña
MSAU sau cïng tíi Ring In cña MSAU ®Çu tiªn kh«ng ®−îc xem lµ d©y c¸p
nèi). Ng−êi ta cã thÓ sö dông c¸p quang lµm d©y c¸p vßng chÝnh.
Toµn bé Token Ring nµy kh«ng chØ bao gåm vßng chÝnh (Main ring),
mµ cßn bao gåm c¶ c¸c d©y c¸p vèn nèi tíi mçi m¸y PC trªn m¹ng. Mçi
tr¹m lµm viÖc chøa mét card LAN Token Ring, trªn ®ã cã mét ®Çu nèi mçi
tr¹m lµm viÖc tíi mét MSAU. Mçi card m¹ng Token Ring ®−îc g¸n mét
®Þa chØ mang tÝnh duy nhÊt (kh«ng trïng lÆp) khi nã ®−îc s¶n xuÊt vµ ®Þa
chØ nµy ®−îc m· ho¸ trong phÇn sôn cña hoÆc STP gåm hai cÆp d©y xo¾n.
2. ViÖc truyÒn th«ng trªn mét Token Ring
ViÖc truyÒn th«ng vµ sù giao th«ng trªn mét m¹ng Token Ring ®−îc
kiÓm so¸t bëi mét m· th«ng b¸o (Token), ®©y lµ mét khung (frame) nhá mang
mét ®Þnh d¹ng ®Æc biÖt di chuyÓn quanh vßng trßn theo mét chiÒu duy nhÊt.
Mét tr¹m sÏ tiÕp nhËn m· th«ng b¸o nµy tõ tr¹m tr−íc nã, ®−îc gäi lµ NADN
( nearest active downstream neighbor: tr¹m kÕ bªn xu«i dßng tÝch cùc gÇn
nhÊt). Khi mét tr¹m chuyÓn th«ng b¸o cho tr¹m kÕ tiÕp, nã cã thÓ g¾n kÌm
(attach) métkhung d÷ liÖu vµo m· th«ng b¸o nµy. Tr¹m kÕ tiÕp sÏ tiÕp nhËn m·
th«ng b¸o cïng víi khung d÷ liÖu ®−îc g¾n kÕt vµ ®−îc dù tÝnh dµnh cho nã, nã
sÏ thay ®æi 2 bit trong khhung ®Ó chØ ra r»ng c¸c d÷ liÖu ®· ®−îc ®äc bëi tr¹m
®−îc dù tÝnh. KÕ ®ã nã sÏ göi m· th«ng b¸o vµ khung d÷ liÖu quay trë l¹i víi
tr¹m ®· göi khung nµy, nã sÏ nhËn r»ng khung d÷ liÖu nµy mét lÇn n÷a. Trong
tr−êng hîp nµy, nã sÏ gi¶i phãng m· th«ng b¸o b»ng c¸ch chuyÓn cho tr¹m kÕ
tiÕp mµ kh«ng g¾n kÌm khung d÷ liÖu nµo. Tuy nhiªn, nÕu khèi l−îng d÷ liÖu
cÇn göi lín h¬n kÝch th−íc mét khung d÷ liÖu, th× thay v× gi¶i phãng m· th«ng
b¸o, tr¹m nµy sÏ g¾n kÌm khung d÷ liÖu kÕ tiÕp vµo m· thèng b¸o tr−íc khi göi
nã ®i. Trong c¶ hai tr−êng hîp, m· th«ng b¸o ®Òu ®−îc chuyÓn tíi tr¹m kÕ tiÕp
vµ c¸c d÷ liÖu kh«ng bao giê hiÖn diÖn trªn vßng m¹ch mµ kh«ng cã m· th«ng
b¸o ®i tr−íc nã.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
25
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
BÊt kú m¸y PC nµo tiÕp nhËn ®−îc mét m· th«ng b¸o kh«ng g¾n
kÌm khung d÷ liÖu còng ®Òu cã thÓ tù do g¾n kÌm mét khung d÷ liÖu vµo
®ã tr−íc khi chuyÓn nã ®i tiÕp. M· th«ng b¸o lóc nµy trë nªn “bËn” vµ sÏ
kh«ng ®−îc gi¶i phãng cho mét m¸y PC kh¸c cho tíi khi m¸y PC göi
(Sending PC) nhËn ®−îc dÊu hiÖu b¸o r»ng c¸c d÷ liÖu ®· ®−îc tiÕp nhËn
thµnh c«ng t¹i ®Ých ®Õn cña nã. Nãi mét c¸ch kh¸c, m¸y PC duy nhÊt cã thÓ
th¸o dì ®−îc khung d÷ liÖu nµy vµo m· th«ng b¸o.
V.
M¹ng FDDI (Fiber Ditributed Data Interface)
FDDI (Fiber Ditributed Data Interface: Giao tiÕp d÷ liÖu ph©n phèi
b»ng sîi quang) lµ mét m¹ng dùa trªn c¬ së vßng m¹ch gièng nh− Token Ring,
nh−ng kh«ng ®ßi hái mét hub trung t©m, do ®ã nã thùc hiÖn lµ mét vßng trßn c¶
vÒ mÆt vËt lý, lÉn luËn lý. FDDI cung cÊp kh¶ n¨ng vËn chuyÓn d÷ liÖu ë tèc ®é
100Mbps, mét tèc ®é vèn nhanh h¬n nhiÒu so víi tèc ®é cña Token Ring hay
Ethernet b×nh th−êng vµ h¬i nhanh h¬n so víi tèc ®é cña cña Fast Ethernet (vèn
còng kho¶ng 100 Mbps), nh−ng hiÖn nay nã cã thÓ ho¹t ®éng trªn c¸p UTP.
FDDI ®«i khi ®−îc sö dông lµm mét m¹ng x−¬ng sèng. Mét x−¬ng sèng lµ mét
m¹ng ®−îc dïng ®Ó liªn kÕt nhiÒu m¹ng l¹i víi nhau. VÝ dô, nhiÒu m¹ng Token
Ring vµ Ethernet cã thÓ ®−îc nèi kÕt l¹i b»ng c¸ch sö dông mét x−¬ng sèng
FDDI ®¬n lÎ.
FDDI còng sö dông mét ph−¬ng thøc chuyÓn m· th«ng
b¸o (Token - passing method) ®Ó kiÕm so¸t sù l−u th«ng trªn m¹ng, nh−ng
ph−¬ng thøc cña FDDI phøc t¹p vµ m¹nh mÏ h¬n ph−¬ng thøc ®−îc sö
dông trong Token Ring. C¸c tr¹m FDDI cã thÓ chuyÓn nhiÒu h¬n mét
khung d÷ liÖu däc theo vßng m¹ch mµ kh«ng cÇn ph¶i chê ®îi khung d÷
liÖu ®Çu tiªn quay trë l¹i. Ngoµi ra, mét khi c¸c khung ®· ®−îc truyÒn t¶i,
tr¹m göi (Sending station) cã thÓ truyÒn m· th«ng b¸o FDDI cho tr¹m sö
dông, do vËy c¸c khung d÷ liÖu cña nhiÒu h¬n mét tr¹m cã thÓ thÑc hiÖn
diÖn ®ång thêi trªn vßng m¹ng. Víi Token Ring, mét khung d÷ liÖu chØ cã
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
26
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
thÓ chuyÓn ngay sau m· th«ng b¸o. Trong khi ®ã víi FDDI, c¸c khung d÷
liÖu cã thÓ di chuyÓn trªn vßng m¹ng mµ kh«ng cÇn tíi m· th«ng b¸o. ViÖc
së h÷u m· th«ng b¸o cho phÐp mét m¸y PC ®−îc quyÒn göi c¸c d÷ liÖu.Mét
m· th«ng b¸o ®−îc gi¶i phãng (®−îc göi ®i tiÕp) khi m¸y PC nµy hoµn
Token Ring hoµn tÊt viÖc truyÒn t¶i
Mét søc m¹nh quan träng kh¸c cña FDDI chÝnh lµ ë hiÖn hÖ thèng vßng
kÐp ng−îc chiÒu nhau cña nã. Thay v× mét vßng ®¬n nh− nh− vßng ®¬n mµ
Token Ring sö dông FDDI sö dông 2 vßng m¹ng ®−îc gäi lµ FDDI Rings ®Ó
liªn kÕt mçi thiÕt bÞ trªn m¹ng, bao gåm mét vßng chÝnh vµ mét vßng phô th«ng
th−êng c¸c d÷ liÖu sÏ di chuyÓn trªn vßng chÝnh. Tuy nhiªn, nÕu mét sù gi¸n
®o¹n x¶y ra trªn vßng chÝnh, bÊt kú thiÕt bÞ nµo còng cã thÓ chuyÓn c¸c d÷ liÖu
qua vßng phô vµ ®iÒu nµy khiÕn c¸c d÷ liÖu ng−îc l¹i theo vßng nµy. Khi c¸c
d÷ liÖu tíi ®iÓm gi¸n ®o¹n mét tr¹m sÏ chuyÓn c¸c d÷ liÖu trë l¹i vßng chÝnh vµ
chóng sÏ tiÕp tôc di chuyÓn theo chiÒu ng−îc l¹i mét lÇn n÷a. B»ng c¸ch nµy,
viÖc truyÒn th«ng sÏ diÔn ra liªn tôc cho dï mét vßng FDDI bÞ gi¸n ®o¹n.
Ch−¬ng IV
Hä giao thøc TCP/IP vµ ®Þa chØ IP
I.
Hä giao thøc TCP/ IP (Transmission Control Protocol/
Internet Protocol )
TCP/ IP lµ mét hä giao thøc cïng lµm viÖc víi nhau ®Ó cung cÊp
ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng liªn m¹ng.
IP cung cÊp kh¶ n¨ng kÕt nèi c¸c m¹ng con thµnh liªn m¹ng ®Ó truyÒn
d÷ liÖu vai trß cña IP t−¬ng tù giao thøc tÇng m¹ng trong m« h×nh OSI. Do ®ã
yªu cÇu tÊt c¶ c¸c hÖ thèng thµnh viªn cña liªn m¹ng ph¶i cµi dÆt IP ë tÇng
m¹ng.
TCP lµ mét giao thøc kiÓu cã kiªn kÕt cã nghÜa lµ ph¶i thiÕt lËp liªn kÕt
gi÷a hai thùc thÓ tr−íc khi tiÕn hµnh truyÒn d÷ liÖu.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
27
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
II.
§Þa chØ IP (IP address)
§Þa chØ hãa ®Ó ®Þnh danh c¸c tr¹m (Host) trong liªn m¹ng ®−îc gäi lµ
®Þa chØ IP 32 bit(32 bit IP address). Mçi ®Þa chØ IP cã ®é dµi lµ 32 bits vµ ®−îc
chia thµnh 4 vïng (mçi vïng cã 1 byte) cã thÓ ®−îc biÓu thÞ d−íi d¹ng thËp
ph©n, nhÞ ph©n, b¸t ph©n hoÆc thËp lôc ph©n. C¸ch viÕt phæ biÕn nhÊt lµ dïng ký
phÊp thËp ph©n cã dÊu chÊm ®Ó t¸ch vïng . Môc ®Ých cña ®Þa chØ IP lµ ®Ó ®Þnh
danh duy nhÊt cho mét tr¹m bÊt kú trªn liªn m¹ng. Do tæ chøc vµ ®é lín cña c¸c
m¹ng con (subnet) cña liªn m¹ng cã thÓ kh¸c nhau, ng−êi ta chia ®Þa chØ IP
thµnh 5 líp, ký hiÖu lµ A, B, C, D vµ E.
H4.2.1- CÊu tróc c¸c líp ®Þa chØ IP
Trong ®Þa chØ IP c¸c bit ®Çu tiªn cña byte ®Çu tiªn chØ dïng ®Ó ®Þnh danh
líp ®Þa chØ.
- Líp A cho phÐp ®Þnh danh tíi 126 m¹ng, víi tèi ®a 16 triÖu Host
trªn mçi m¹ng. Líp nµy th−êng dïng cho m¹ng cã sè tr¹m cùc lín.
- Líp B cho phÐp ®Þnh danh tíi 16384 m¹ng víi tèi ®a 65534 host
trªn mçi m¹ng.
- Líp C cho phÐp ®Þnh danh tíi 2097152 m¹ng víi tèi ®a 254 host
trªn mçi m¹ng. Líp nµy dïng cho c¸c m¹ng cã Ýt tr¹m.
- Líp D dïng ®Ó göi IP datagram tíi mét nhãm c¸c host trªn cïng
mét m¹ng
- Líp E dïng ®Ó dù phßng trong t−¬ng lai.
VÝ dô vÒ ®Þa chØ IP:
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
28
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Líp A:
00001010
00000000
00000000
00000000
Líp B:
10000000
00000011
00000010
00000011
Líp C:
ë vÝ dô trªn
11000000
00000000
00000001
00000110
- Líp A:
- Líp B:
- Líp C:
Netid=10
§Þa chØ IP: 10.0.0.0
Netid=128.3
§Þa chØ IP: 128.3.2.3
Hostid=2.3
Netid=192.0.1
§Þa chØ IP: 192.0.1.10
Hostid=255 h−íng ®Õn tÊt c¶ c¸c Host
Trong nhiÒu tr−êng hîp, mét m¹ng cã thÓ chia thµnh nhiÒu m¹ng con
(Subnet) lóc ®ã cã thÓ ®−a thªm c¸c vïng subnetid ®Ó ®Þnh danh c¸c
m¹ng c«ng nghiÖp. Vïng subnetid ®−îc lÊy tõ hostid cô thÓ ®èi víi 3 líp
A, B, C nh− sau:
H×nh 4.2.2 – §Þa chØ IP trong m¹ng cã c¸c m¹ng con
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
29
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Chó ý:
§Þa chØ IP dïng ®Ó ®Þnh danh c¸c host ë tÇng m¹ng cña m« h×nh OSI
vµ chóng kh«ng ph¶i lµ ®Þa chØ vËt lý.
Ch−¬ng V
C¸c thiÕt bÞ sö dông trong m¹ng m¸y
tÝnh vµ truyÒn th«ng
I.
Card m¹ng (NIC – Network Interface Card)
C¸c card m¹ng cã thÓ ®−îc tÝch hîp trªn Mainboard hoÆc cã thÓ
thiÕt kÕ rêi vµ c¾m vµo mét slot nµo ®ã. Trong NIC ®−îc thiÕt kÕ cã mét bé
thu ph¸t tÝn hiÖu (Transceiver) ®Ó chuyÓn ®æi tÝn hiÖu trong m¸y tÝnh thµnh
c¸c tÝn hiÖu mµ m¹ng yªu cÇu. Tïy theo c¸c lo¹i c¸p ®Êu nèi mµ cã thÓ sö
dông c¸c lo¹i ®Çu nèi cho phï hîp.
Th«ng th−êng hay sö dông c¸c lo¹i ®Çu nèi sau:
- BNC Conector sö dông cho Thin Ethernet
- K- 45 Conector sö dông cho UTP Ethernet
- AUI Conector sö dông cho Thick Ethernet
- RJ- 45 Conector sö dông cho UTP
- DB-15 Conector sö dông cho STP
II.
Bé tËp trung (HUB):
Hub lµ bé tËp trung c¸c tÝn hiÖu tõ c¸c tr¹m nguån sau ®ã ph©n chia
HUB
H×nh 4.2.1 Nèi m¹ng sö dông
tíi tr¹m ®Ých.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
30
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Cã thÓ ph©n o¹i thµnh c¸c lo¹i Hub sau:
· Passive Hub (bÞ ®éng): Lo¹i Hub nµy ®¬n thuÇn lµ mét bé ®Êu nèi ®Ó
tËp trung c¸c tÝn hiÖu mµ hoµn toµn kh«ng xö lý c¸c tÝn hiÖu nµy.
Hub nµy chØ ®−îc sö dông cho c¸c m¹ng cã tèc ®é chËm vµ ph¹m vi
hÑp.
·
Active Hub (chñ ®éng): Lo¹i Hub nµy chøa c¸c linh kiÖn ®iÖn tö cã
thÓ khuyÕch ®¹i vµ xö lÝ c¸c tÝn hiÖu ®iÖn tö truyÒn gi÷a c¸c thiÕt bÞ
m¹ng. Sö dông Hub lo¹i nµy cã thÓ lµm t¨ng tèc ®é m¹ng, t¨ng
kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c tr¹m vµ h¹n chÕ lçi.
· Hub th«ng minh (Intelligent Hub): Hub th«ng minh lµ hub chñ ®éng
vµ cã thªm mét sè chøc n¨ng nh− qu¶n lý lçi. Hub nµy cã chøc n¨ng
hç trî giao thøc truyÒn tin, nã cho phÐp hub “c¾t ®øt” mét liªn kÕt
®ang g©y ra lçi.
· Hub chuyÓn m¹ch (Switching Hub): §©y lµ lo¹i hub cã tÊt c¶ c¸c
chøc n¨ng cña hub th«ng minh ngoµi ra nã cã c¸c m¹ch cho phÐp
chän ®−êng rÊt nhanh cho c¸c tÝn hiÖu gi÷a c¸c cæng trªn hub. Lo¹i
hub nµy cã nhiÒu tÝnh −u viÖt cã thÓ thay thÓ cho router vµ bridge
trªn nhiÒu m¹ng tuy nhiªn gi¸ thµnh cña lo¹i Hub nµy lµ t−¬ng ®èi
cao.
III.
Bé lÆp (Repeater)
Repeater cã c¸c chøc n¨ng tiÕp nhËn vµ chuyÓn tiÕp c¸c tÝn hiÖu,
th−êng ®−îc dïng nèi hai ®o¹n c¸p Ethernet ®Ó më réng m¹ng.
R
H×nh 5.3.1 Më réng m¹ng Ethernet dïng
t
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
31
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Mét sè repeater cã chøc n¨ng ®¬n gi¶n tiÕp nhËn vµ khuyÕch ®¹i tÝn hiÖu.
Tuy nhiªn khi ®ã nhiÔu mang còng khuyÕch ®¹i theo. NÕu tÝn hiÖu gèc ®· bÞ
mÐo th× lo¹i repeater nµy còng kh«ng thÓ kh¾c phôc ®−îc.
C¸c lo¹i repeater hiÖn ®¹i cã hai chøc n¨ng chÝnh ®ã lµ phôc håi vµ
khuyÕch ®¹i tÝn hiÖu do vËy chóng cã kh¶ n¨ng läc nhiÔu vµ hiÖu chØnh mÐo
tÝn hiÖu.
IV.
CÇu nèi (Bridge)
CÇu nèi lµ mét thiÕt bÞ mÒm dÎo h¬n repeater. Mét repeater chuyÓn
®i tiÕp tÊt c¶ c¸c tÝn hiÖu mµ nã nhËn ®−îc. Cßn bridge cã chän läc vµ chØ
chuyÓn ®i c¸c tÝn hiÖu cã ë m¹ng phÝa bªn kia. Bridge cã thÓ lµm ®−îc ®iÒu
®ã v× mçi thiÕt bÞ m¹ng ë phÝa bªn kia chØ cã mét ®Þa chØ duy nhÊt. Mµ ®Þa
chØ ®Ých trong phÇn Header cña mçi gãi tin ®−îc truyÒn.
M¹ng LAN 1
Bridge
M¹ng LAN 2
H×nh 5.3.1 Më réng m¹ng Ethernet dïng
t
V.
Bé dån kªnh (Mutiplexor)
Bé dån kªnh lµ mét thiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng tæ hîp mét sè tÝn hiÖu ®Ó
chóng cã thÓ ®−îc truyÒn víi nhau vµ sau ®ã nhËn l¹i ®−îc vµ t¸ch ra trë l¹i
Channel B
Channel C
MULA
Channel A
DMULA
c¸c tÝn hiÖu gèc(ThiÕt bÞ phôc håi c¸c tÝn hiÖu gèc gäi lµ bé ph©n khªnh).
Channel A
Channel B
Channel C
H×nh 5.5.1 – Bé dån kªnh vµ ph©n
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
32
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
VI.
Modem (Modulation/ Demodulation)
Modem lµ mét thiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi tÝn hiÖu sè thµnh tÝn
hiÖu t−¬ng tù vµ ng−îc l¹i(digital/analog) ®Ó kÕt nèi c¸c m¸y tÝnh qua
®−êng d©y ®iÖn tho¹i. Modem cã hai lo¹i lµ modem ngoµi vµ modem
trong(External modem/Internal modem ) th«ng th−êng modem ngoµi cã tèc
®é vµ ®é tin cËy cao h¬n modem trong.
External modem
RS232
§−êng d©y ®iÖn tho¹i
Analog/ Digital
H×nh 5.6.1- M« h×nh kÕt nèi internet qua
VII. Bé ®Þnh tuyÕn (Router)
Router lµ mét thiÕt bÞ “th«ng minh” h¬n bridge v× nã cßn cã thÓ thùc
hiÖn c¸c gi¶i thuËt chän ®−êng ®i tèi −u(theo mét chØ tiªu nµo ®ã).
Nh− vËy bridge cã chøc n¨ng t−¬ng øng víi 2 tÇng thÊp nhÊt(TÇng
vËt lý vµ tÇng liªn kÕt d÷ liÖu) trong khi ®ã router cßn cã thÓ “víi” lªn tÇng
m¹ng.
Net1
R2
Net2
R1
R3
Net3
R4
Net4
H×nh 5.7.1- M« h×nh m¹ng cã sö dông bé ®Þnh tuyÕn
VIII. Bé chän ®−êng cÇu(Brouter)
ThiÕt bÞ nµy cã thÓ dãng vai trß cña c¶ router vµ bridge. Khi nhËn c¸c
gãi tin, router chän ®−êng cho c¸c gãi tin mµ nã hiÓu giao thøc
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
33
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
IX.
CSU/DSU(Channel Service Unit/ Digital Service Unit)
§©y lµ lo¹i thiÕt bÞ dïng ®Ó kÕt nèi c¸c m¹ng LAN thµnh c¸c m¹ng
WAN th«ng qua ®−¬ng ®iÖn tho¹i c«ng céng.
X.
Gateway:
Gateway lµ mét thiÕt bÞ sö dông ®Ó liªn kÕt c¸c hÖ thèng m¹ng kh¸c
nhau(C¸c hÖ thèng bus kh¸c nhau). NhiÖm vô cña gateway lµ chuyÓn ®æi
giao thøc ë cÊp cao, th−êng ®−îc thùc hiÖn b»ng c¸c thµnh phÇn phÇn mÒm.
Nh− vËy gateway kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ mét thiÕt bÞ ®Æc biÖt, cã thÓ chØ lµ
mét m¸y PC cµi ®Æt c¸c phÇn mÒm cÇn thiÕt.
IP: 128.1.1.42
Ethernet
IP(Enet): 128.1.1.62
IP(Vnet): 172.16.1.62
Gateway
Vnet
IP: 172.16.1.1
FCS1
FCS2
H×nh 5.10.1 –Sö dông gateway ®Ó kÕt nèi hai m¹ng Ethernet vµ Vnet
Theo m« h×nh OSI th× gateway lµm viÖc ë tÇng øng dông (Aplication
layer)
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
34
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
PhÇn II
øng dông hÖ ®iÒu hµnh WindowsNT
trong viÖc kÕt nèi vµ qu¶n trÞ m¹ng
Néi dung:
· Ph−¬ng ph¸p cµi ®Æt WindowsNT Wordstation vµ WindowsNT
Server
· Mét sè chøc n¨ng c¬ b¶n cña Microsoft WindowsNT
· Mét sè thñ tôc kiÓm tra vµ kh¾c phôc lçi cho Microsoft WindowsNT
· Lµm viÖc víi File Regedit trong Microsoft WindowsNT
· Mét sè ®Æc tr−ng cña Microsoft WindowsNT trong kÕt nèi vµ
qu¶n trÞ m¹ng.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
35
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Ch−¬ng I:
Cµi ®Æt WindowsNT Workstation
vµ WindowsNT Server
I.
Tæng quan vÒ WindowsNT:
Ngµy nay víi sù ra ®êi cña rÊt nhiÒu hÖ ®iÒu hµnh m¸y tÝnh nh−
Windows2000, WindowsXP vµ gÇn ®©y lµ Windows Server 2003 nh−ng
trong ®iÒu khiÓn c«ng nghiÖp WindowsNT vÉn ®−îc c¸c chuyªn gia ®¸nh
gi¸ cao vµ ®−îc sö dông kh¸ phæ biÕn. WindowsNT cã c¸c −u ®iÓm sau
®©y:
· HÖ ®iÒu hµnh WindowsNT ch¹y víi tèc ®é vµ ®é tin cËy cao.
· Cã nhiÒu tiÖn Ých hç trî c«ng t¸c qu¶n trÞ m¹ng vµ b¶o mËt ®¶m
b¶o an toµn d÷ liÖu.
· WindowsNT t−¬ng thÝch víi nhiÒu ch−¬ng tr×nh øng dông ®iÒu
khiÓn nh− CS3000, Citect, RS logix…
· C¸c giao diÖn th©n thiÖn víi ng−êi sö dông.
· DÔ dµng thiÕt kÕ m¹ng vµ qu¶n trÞ m¹ng
II.
Cµi ®Æt microsoft WindowsNT:
Cµi ®Æt WindowsNT theo c¸o b−íc sau:
1. Khëi ®éng ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt (B»ng ®Üa cµi WindowsNT )
2. Chän Custom hoÆc Express setup
3. Chän cµi ®Æt míi hoÆc Update mét file vµo WindowsNT ®ang sö
dông trong m¸y tÝnh hiÖn t¹i.
4. Cung cÊp c¸c th«ng tin cho hÖ thèng nh−: Cdkey vµ c¸c th«ng tin
vÒ ng−êi sö dông.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
36
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
5. Lùa chän ng«n ng÷ cho hÖ thèng: Th«ng th−êng chän tiÕng Anh.
6. NÕu b¹n chän lµ Custom install b¹n sÏ ph¶i chän c¸c thµnh phÇn
cµi ®Æt trong WindowsNT.
7. Cµi ®Æt m¹ng bao gåm: Cµi ®Æt cÊu h×nh Card m¹ng vµ cµi ®Æt
giao thøc truyÒn tin cho m¹ng. Th«ng th−êng giao thøc m¹ng lùa
chän TCP/IP.
8. Lùa chän ph−¬ng thøc qu¶n trÞ m¹ng lµ Domain Controller hoÆc
Workstation. Chän Domain controller tõ m¸y chñ sÏ qu¶n lý
toµn bé c¸c m¸y cßn l¹i. Cßn nÕu b¹n chän Workstation c¸c m¸y
sÏ b¶o mËt mét c¸ch riªng rÏ do ng−êi qu¶n trÞ qui ®Þnh. Th«ng
th−êng ë c¸c m¹ng nhá ng−êi sö dông nªn chän ph−¬ng thøc
Work station.
9. Cµi ®Æt m¸y in.
10. ThiÕt lËp mËt khÈu cho ng−êi qu¶n trÞ Administrator account.
MËt khÈu nµy sö dông ®Ó ng−êi qu¶n trÞ ®¨ng nhËp vµo hÖ thèng
lÇn ®Çu sau ®ã ng−êi qu¶n trÞ cã thÓ dïng chøc n¨ng User
manage cña WindowsNT ®Ó thay ®æi vµ bæ sung c¸c ng−êi sö
dông kh¸c.
11. NÕu b¹n chän lµ Custom install b¹n sÏ ph¶i lùa chän bé nhí ¶o
(Vitual memory) cho WindowsNT th«ng th−êng b¹n nªn chän
tèi ®a mµ phÇn ®Üa trèng trªn ®Üa cøng cña b¹n cho phÐp nã cã
thÓ c¶i thiÖn tèc ®é m¸y tÝnh.
12. Cuèi cïng b¹n ph¶i thiÕt lËp thêi gian cho hÖ thèng. Trong c«ng
nghiÖp ®èi víi c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông thêi gian thùc th× viÖc
thiÕt lËp thêi gian cho hÖ thèng lµ rÊt cÇn thiÕt. Th«ng th−êng
trªn mét m¹ng ®iÒu khiÓn ph¶i cã ch−¬ng tr×nh vµ thiÕt bÞ ®ång
bé thêi gian cho tÊt c¶ c¸c tr¹m trªn m¹ng.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
37
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
III. Cµi ®Æt Windows NT 4.0 WorkStation
1. C¸c c«ng viÖc b¾t ®Çu khi cµi ®Æt
Khëi ®éng PC víi ®Üa cµi ®Æt Windows NT vµ b¾t ®Çu cµi hÖ ®iÒu
hµnh míi nh− sau:
·
Ph©n chia æ ®Üa cøng vµ t¹o Primary partition - Lùa chän
"Create new partition in unpartition space".
T¹o æ ®Üa C - Chøa WindowsNT cÇn mét partition lµ 2 GB.
NhËp
2048MB
Víi phÇn cßn l¹i ch−a ®−îc ph©n chia (Unpartition), ng−êi qu¶n
trÞ m¹ng cã thÓ ®Þnh d¹ng l¹i ®Üa sau qu¸ tr×nh cµi ®Æt hoµn thµnh.
·
§Þnh d¹ng phÇn partition trªn (th«ng th−êng lµ æ ®Üa C) lµ
NTFS (WindowsNT File System).
Ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt sÏ ®−îc ®Þnh d¹ng vµ kiÓm tra æ ®Üa C vµ
sau ®ã copy c¸c file hÖ thèng WindowsNT vµo ®Üa cøng. Sau ®ã ch−¬ng
tr×nh yªu cÇu khëi ®éng l¹i m¸y
2. Cµi ®Æt Windows NT
Sau khi khëi ®éng l¹i m¸y, ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt sÏ tiÕp tôc copy c¸c
file hÖ thèng cho ®Õn khi c¸c mµn h×nh sau xuÊt hiÖn. B¹n sÏ ph¶i cung cÊp
mét sè th«ng tin cho m¸y tÝnh.
· Setup Option - Lùa chän Custom Setup ( §Ó b¹n cã thÓ cµi ®Æt theo
lùa chän)
· Name Organisation
Name:
PHALAI
Orgnisasion: EVN
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
38
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· Registration - NhËp mËt m· sè Product ID ®Ó ®¨ng ký quyÒn sö
dông phÇn mÒm (Th«ng th−êng m· nµy n»m trong file Cdkey.txt
trong ®Üa cµi WindowsNT ).
· Computer Name: NhËp tªn cña m¸y tÝnh cña b¹n. VÝ dô :
HIS0364
· Administrator account password: NhËp mËt khÈu cña ng−êi
qu¶n trÞ hÖ thèng
·
Emergency Repair Disk - Lùa chän No (®Üa nµy b¹n cã thÓ t¹o
sau b»ng lÖnh rdisk)
· Select Components
Bá qua c¸c lùa chän (Kh«ng nhÊt thiÕt nh−ng nÕu b¹n cµi c¸c
HIS hoÆc tr¹m vËn hµnh th× b¹n nªn bá)
- Accsessibility Options
- Communications
- Game
- Multimedia
- Windows Messaging
H·y ®Ó "Accessibilities" nh− hiÓn thÞ mÆc ®Þnh.
3. Cµi ®Æt Windows NT Networking
· Lùa chän "this computer will participate on a network"vµ
"Wired to a network"sau ®ã nhÊn chuét vµo Next.
· Víi Network Adapters nhÊn chuét vµo "Select from a list" vµ sau
®ã nhÊn vµo "Have disk", ®−a ®Üa CD hoÆc ®Üa mÒm vµ nhËp
®−êng dÉn cña file OEMSETUP.INF.
· Lùa chän ®óng tr×nh ®iÒu khiÓn cña card m¹ng tõ danh s¸ch hiÓn
thÞ.
· Lùa chän giao thøc "TCP/IP".
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
39
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· TiÕp tôc cµi ®Æt ( h·y ®−a ®Üa cµi ®Æt Windows NT vµo nÕu
ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt yªu cÇu).
· Lùa chän "No" cho DHCP.
· NhËp ®Þa chØ IP vµ subnet mask cho PC, Nh− c¸c vÝ dô sau:
Domain ID
IP Adress:
128.1.3.64
Subnet Mask:
255.255.0.0
Node ID
· Lùa chän "Workgroup"trong hép tho¹i "Make this Computer a
member of...".
4. Hoµn tÊt qu¸ tr×nh cµi ®Æt
Lùa chän Next ®Ó tiÕp tôc hoµn tÊt qu¸ tr×nh cµi ®Æt.
· Time Zone- Lùa chän mói giê Hanoi (GMT+7). §Æt ®óng
thêi gian cho PC.
· Display - H·y ®Ó Standard VGA (Driver sÏ ®−îc cËp nhËt
sau khi khëi ®éng l¹i m¸y).
· Khëi ®éng l¹i m¸y tÝnh
5. CËp nhËt VGA Driver
Khi khëi ®éng m¸y, m¸y tÝnh sÏ hiÓn thÞ cöa sæ "Display Properties".
· NhÊn vµo nót "Display type" trªn tab "Settings" cña cöa sæ.
· NhÊn vµo "Change" vµ sau ®ã "Have disk".
· §−a ®Üa CD Driver hoÆc ®Üa mÒm vµ sau ®ã nhËp ®−êng
dÉn cña file ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ Driver.
· Lùa chän c¸c mµn h×nh t−¬ng øng tõ danh s¸ch hiÓn thÞ.
· Lùa chän ®é ph©n gi¶i cña mµn h×nh
· Khëi ®éng l¹i m¸y
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
40
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
6. Cµi ®Æt Windows NT Service Pack6
· §−a ®Üa CD chøa Service Pack dµnh cho windows NT (víi nhµ m¸y ®iÖn
Ph¶ L¹i, phiªn b¶n nµy lµ Service 6a).
· NhÊn chuét vµo file"idesp6.exe"vµ vµo Enter ®Ó ch¹y ch−¬ng tr×nh cµi
®Æt.
· Khëi ®éng l¹i m¸y tÝnh.
IV. Cµi ®Æt Windows NT Server
1. C¸c c«ng viÖc b¾t ®Çu khi cµi ®Æt
Khëi ®éng PC víi ®Üa cµi ®Æt Windows NT vµ b¾t ®Çu cµi hÖ ®iÒu hµnh
míi nh− sau:
·
Ph©n chia æ ®Üa cøng vµ t¹o c¸c partition - Lùa chän "Create new
partition in unpartition space".
T¹o æ ®Üa C-Chøa WindowsNT cÇn mét partition lµ 2 GB.
NhËp
2048MB
Víi phÇn cßn l¹i ch−a ®−îc ph©n chia (Unpartition), ng−êi qu¶n trÞ
m¹ng cã thÓ ®Þnh d¹ng l¹i ®Üa sau qu¸ tr×nh cµi ®Æt hoµn thµnh.
·
§Þnh d¹ng phÇn partition trªn (th«ng th−êng lµ æ ®Üa C) lµ NTFS
(WindowsNT File System).
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
41
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt sÏ ®−îc ®Þnh d¹ng vµ kiÓm tra æ ®Üa C vµ sau
®ã copy c¸c file hÖ thèng WindowsNT vµo ®Üa cøng. Sau ®ã ch−¬ng tr×nh
yªu cÇu khëi ®éng l¹i m¸y
2. Cµi ®Æt Windows NT
Sau khi khëi ®éng l¹i m¸y, ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt sÏ tiÕp tôc copy c¸c file
hÖ thèng cho ®Õn khi c¸c mµn h×nh sau xuÊt hiÖn. B¹n sÏ ph¶i cung cÊp mét sè
th«ng tin cho m¸y tÝnh.
· Setup Option - Lùa chän Custom Setup ( §Ó b¹n cã thÓ cµi ®Æt theo
lùa chän)
· Name Organisation
Name:
uongbi
Orgnisasion: EVN
· Registration - NhËp mËt m· sè Product ID ®Ó ®¨ng ký quyÒn sö
dông phÇn mÒm.(Th«ng th−êng m· nµy n»m trong file Cdkey.txt
trong ®Üa cµi WindowsNT )
· Computer Name: NhËp tªn cña m¸y tÝnh cña b¹n. VÝ dô : HIS0364
· Administrator account password: NhËp mËt khÈu cña ng−êi qu¶n
trÞ hÖ thèng
·
Emergency Repair Disk - Lùa chän No (®Üa nµy b¹n cã thÓ t¹o sau
b»ng lÖnh rdisk)
· Select Components
Bá qua c¸c lùa chän (Kh«ng nhÊt thiÕt nh−ng nÕu b¹n cµi c¸c HIS
hoÆc tr¹m vËn hµnh th× b¹n nªn bá)
- Accsessibility Options
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
42
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
- Communications
- Game
- Multimedia
- Windows Messaging
H·y ®Ó "Accessibilities" nh− hiÓn thÞ mÆc ®Þnh.
3. Cµi ®Æt Windows NT Networking
· Lùa chän "this computer will participate on a network"vµ "Wired
to a network"sau ®ã nhÊn chuét vµo Next.
· Víi Network Adapters nhÊn chuét vµo "Select from a list" vµ sau
®ã nhÊn vµo "Have disk", ®−a ®Üa CD hoÆc ®Üa mÒm vµ nhËp ®−êng
dÉn cña file OEMSETUP.INF.
· Lùa chän ®óng tr×nh ®iÒu khiÓn cña card m¹ng tõ danh s¸ch hiÓn thÞ.
· Lùa chän giao thøc "TCP/IP".
· TiÕp tôc cµi ®Æt ( h·y ®−a ®Üa cµi ®Æt Windows NT vµo nÕu ch−¬ng
tr×nh cµi ®Æt yªu cÇu).
· Lùa chän "No" cho DHCP.
· NhËp ®Þa chØ IP vµ subnet mask cho PC, Nh− c¸c vÝ dô sau:
Domain ID
IP Adress:
128.1.3.64
Subnet Mask:
255.255.0.0
Node ID
· Lùa chän "Workgroup"trong hép tho¹i "Make this Computer a
member of...".
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
43
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
4. Hoµn tÊt qu¸ tr×nh cµi ®Æt
Lùa chän Next ®Ó tiÕp tôc hoµn tÊt qu¸ tr×nh cµi ®Æt.
· Time Zone- Lùa chän mói giê Hanoi (GMT+7). §Æt ®óng thêi
gian cho PC.
· Display - H·y ®Ó Standard VGA (Driver sÏ ®−îc cËp nhËt sau
khi khëi ®éng l¹i m¸y).
· Khëi ®éng l¹i m¸y tÝnh
5. CËp nhËt VGA Driver
Khi khëi ®éng m¸y, m¸y tÝnh sÏ hiÓn thÞ cöa sæ "Display Properties".
· NhÊn vµo nót "Display type" trªn tab "Settings" cña cöa sæ.
· NhÊn vµo "Change" vµ sau ®ã "Have disk".
· §−a ®Üa CD Driver hoÆc ®Üa mÒm vµ sau ®ã nhËp ®−êng dÉn
cña file ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ Driver.
· Lùa chän c¸c mµn h×nh t−¬ng øng tõ danh s¸ch hiÓn thÞ.
· Lùa chän ®é ph©n gi¶i cña mµn h×nh
· Khëi ®éng l¹i m¸y
6. Cµi ®Æt Windows NT Service Pack6
· §−a ®Üa CD chøa Service Pack dµnh cho windows NT (víi nhµ m¸y ®iÖn
Ph¶ L¹i, phiªn b¶n nµy lµ Service 6a).
· NhÊn chuét vµo file"idesp6.exe"vµ vµo Enter ®Ó ch¹y ch−¬ng tr×nh cµi
®Æt.
· Khëi ®éng l¹i m¸y tÝnh.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
44
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
V.
Cµi ®Æt m¸y in:
ViÖc cµi ®Æt c¸c Driver cho c¸c m¸y in theo thø tù lµ rÊt quan träng. Do
mét sè file cña bé ®iÒu khiÓn m¸y in 4050 míi h¬n c¸c file cña m¸y in 4500.
§Çu tiªn h·y cµi Driver cho m¸y in mµu 4050N.
1. Thñ tôc cµi m¸y in 4050
· §−a ®Üa CD "HP Laserjet 4050 monochrome printers" vµ ch¹y
ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt "setup.exe".
· H·y ®ãng tÊt c¶ c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông ®ang ch¹y. ChÊp thuËn
tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ mÆc ®Þnh. Kh«ng lùa chän "Internet Install" vµ sau ®ã
· Lùa chän "Custom InStation" vµ nhÊn vµo "next>.
· Lùa chän "HP laserJet 4050N" sau ®ã nhÊn vµo "next>".
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
45
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· Lùa chän "Connected Directly to a network", sau ®ã nhÊn vµo Next>".
· Lùa chän "Create Port". C¸c Driver cña Jetdirect sÏ ®−îc copy vµo
m¸y nh−ng chóng sÏ kh«ng ®−îc kÝch ho¹t cho ®Õn khi ch−¬ng tr×nh
cµi ®Æt hoµn tÊt. TiÕp tôc cµi ®Æt.
· Tõ c¸c thµnh phÇn cµi ®Æt, chØ lùa chän "....4050N PCL 6 Driver
..." sau ®ã nhÊn vµo Next.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
46
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· C¸c file ®−îc yªu cÇu sÏ ®−îc copy. VÉn ®Ó ®Üa CD trong æ ®Üa vµ
lùa chän "Restart>".
· Khi m¸y tÝnh ®−îc khëi ®éng l¹i, viÖc cµi ®Æt cæng JetDirect vµ m¸y
in sÏ ®−îc tiÕp tôc.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
47
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· Lùa chän "Easy Setup" vµ nhËp ®Þa chØ TCP /IP cña m¸y in vµ lùa
chän "Finish".
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
48
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
L−u ý r»ng c¸c ®Þa chØ IP cña c¸c m¸y in cña hÖ thèng DCS ®−îc cÊu
h×nh nh− sau:
U1 4500 Colour
U1 4050B&W
U2 4500 Colour
U2 4050 B &W
128.1.1.101
128.1.1.102
128.1.2.101
128.1.2.102
Stn.4500 Colour
128.1.3.101
Stn.4050B&W
128.1.3.102
· Ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt cña m¸y in vÉn tiÕp tôc. NhËp tªn cho m¸y in vµ
chÊp thuËn c¸c mÆc ®Þnh cho ®Õn khi phÇn cµi ®Æt kÕt thóc. Lùa chän
"Do not print a test page yet”.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
49
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· Sau khi cµi ®Æt xong nhÊt thiÕt ph¶i khëi ®éng l¹i m¸y tÝnh.
2. Thñ tôc cµi ®Æt m¸y in 4500
· §ãng tÊt c¶ c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông ®ang ch¹y, ®−a ®Üa CD "HP
Colour LaserJet 4500 Printing System and documentation” vµo æ ®Üa
CD. Ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt sÏ ch¹y mét c¸ch tù ®éng.
· ChÊp thuËn c¸c tuú chän mÆc ®Þnh vµ lùa chän "Custom
Installation".
· ChØ lùa chän cµi PostScipt driver. Do tr×nh ®iÒu khiÓn PCL kh«ng
t−¬ng thÝch víi PI ProcessBook vµ lµm treo hÖ thèng. Lùa chän
"Next>".
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
50
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· Lùa chän "Add a port" vµ "Next>".
· Lùa chän "HP JetDirect port" vµ lÆp l¹i c¸c b−íc 9 vµ 10 trong thñ
tôc cµi ®Æt m¸y in 4050 m« t¶ ë phÇn tr−íc.
· Ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt sau ®ã sÏ copy c¸c file yªu cÇu vµo m¸y tÝnh.
Kh«ng thùc hiÖn thñ tôc ®¨ng ký ®iÖn tö vµ khëi ®éng l¹i m¸y tÝnh
khi cã yªu cÇu.
· Ch−¬ng r×nh cµi ®Æt sÏ hoµn tÊt khi m¸y tÝnh ®−îc khëi ®éng l¹i.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
51
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Mét sè chó ý khi cµi ®Æt WindowsNT:
· V× WindowsNT chØ ch¹y trªn FAT(File Allocation Table) vµ NTFS
(WindowsNT File System). Trong ®ã kiÓu FAT chØ cã thÓ qu¶n lý tèi ®a
lµ 2.1 GB cßn NTFS chØ cã thÓ qu¶n lý tèi ®a 4GB cho nªn nÕu b¹n cã
®Üa cøng cã dung l−îng lín b¹n ph¶i ph©n chia thµnh c¸c vïng nhá ph¶i
®−îc ph©n chia thµnh c¸c vïng nhá. §Ó thùc hiÖn c«ng viÖc trªn b¹n sö
dông lÖnh Fdisk tõ ®Üa khëi ®éng hoÆc sö dông ch−¬ng tr×nh Patition
Magic.
· Th«ng th−êng c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông ®iÒu khiÓn nh− CS3000 vµ
Citect chØ ch¹y trªn WindowsNT cã ph©n chia vïng lµ NTFS.
· B¹n chØ cÇn ph©n chia phÇn ®o¹n ®Çu tiªn cña ®Üa cøng sau ®ã dïng tiÖn
Ých Disk Administrator cña WindowsNT hoÆc dïng ch−¬ng tr×nh
Patition Magic ®Ó ph©n chia c¸c phÇn cßn l¹i cña ®Üa cøng. Chó ý c¸c
b¹n ph¶i cÈn thËn khi dïng c¸c chøc n¨ng nµy v× nÕu sai sãt cã thÓ lµm
mÊt toµn bé d÷ liÖu trªn ®Üa cøng.
· Khi b¹n chän ph©n chia vïng ®Üa cøng lµ NTFS Window9.X sÏ kh«ng
nhËn ra sù tån t¹i cña æ ®Üa nµy.
· NÕu b¹n ®· lì cµi WindowsNT víi FAT th× b¹n cã thÓ sö dông tiÖn Ých
CONVERT.EXE trong th− môc WinNT\System32 ®Ó chuyÓn thµnh
NTFS hoÆc b¹n cã thÓ sö dông phÇn mÒm Patition Magic ®Ó chuyÓn l¹i
thµnh NTFS.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
52
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Ch−¬ng II:
TiÕn tr×nh khëi ®éng cña WindowsNT,
vµ c¸c tiÖn Ých cña WindowsNT
I. TiÕn tr×nh khëi ®éng cña WindowsNT:
TiÕn tr×nh khëi ®éng WindowsNT sÏ qua c¸c b−íc sau ®©y:
· Khi bËt m¸y WindowsNT sÏ tù ®éng kiÓm tra ®Ó ph¸t hiÖn lçi hÖ
thèng(Self test).
· Dß t×m c¸c thiÕt bÞ khëi ®éng vµ n¹p ch−¬ng tr×nh khëi ®éng(C¸c
b−íc nµ ®−îc thiÕt lËp thong BIOS). MBR (Master boot record) sÏ
®äc b¶ng ph©n chia vïng ®Üa vµ x¸c ®Þnh thiÕt bÞ khëi ®éng vµ nh¶y
tíi sector ®Çu tiªn ®Ó b¾t ®Çu thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh.
· WindowsNT t×m vµ n¹p file NTLDR(WindowsNT Loader).
· NTLDR sÏ chØ cho bé vi xö lÝ biÕt bé nhí ®ang ë chee ®é 32 bit.
· NTLDR ®äc file BOOT.INI vµ hiÓn thÞ lùa chän hÖ ®iÒu hµnh.
· Ng−êi sö dông lùa chän hÖ ®iÒu hµnh.
· NTLDR tiÕp tôc n¹p NTDETECT.COM
· NTDETECT.COM sÏ x©y dùng danh s¸ch c¸c phÇn cøng cã trong
m¸y tÝnh cña b¹n.
· NTLDR n¹p NTOSKRNL.EXE
· NTOSKRNL.EXE n¹p c¸c file ®¨ng ký trong Registry ®Ó n¹p vµ cµi
®Æt c¸c Driver vµ c¸c th«ng tin thiÕt lËp hÖ thèng.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
53
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
II. Ph−¬ng ph¸p xö lý lçi khëi ®éng
WindowsNT:
Ph−¬ng ph¸p t¹o ®Üa khëi ®éng cho WindowsNT:
Ta cã thÓ t¹o mét ®Üa khëi ®éng WindowsNT b»ng c¸ch copy c¸c file
hÖ thèng sau: NTLDR, BOOT.INI, NTDETECT, NTOSKRNL.EXE
Víi ®Üa khëi ®éng ®−îc t¹o ra ë trªn cã thÓ kh¾c phôc ®−îc c¸c lçi
khëi ®éng sau ®©y:
· Lçi BOOT sector lçi do sector ®Çu tiªn trªn æ cøng bÞ h− háng.
· Lçi MASTER BOOT RECORD (MBR).
·
Lçi do trong BIOS cã ®Æt chøc n¨ng Virus infections t¸c ®éng.
· Lçi hoÆc c¸c file NTLDR hoÆc NTDETECT.COM.
· Lçi do NTBOOTDD.SYS chøa c¸c driver thiÕt bÞ kh«ng ®óng.
Víi c¸c lçi sau ®Üa khëi ®éng kh«ng cßn kh¶ n¨ng kh¾c phôc:
· Lçi do WindowsNT kh«ng nhËn ra driver thiÕt bÞ ®· ®−îc cµi ®Æt
trong th− môc cña WindowsNT .
· Lçi khëi ®éng sau khi mµn h×nh OSLOADER ®· hiÓn thÞ.
§Ó kh¾c phôc c¸c lçi trªn b¹n cã thÓ dïng ®Üa Emergency Repair Disk,
n¹p l¹i cÊu h×nh khëi ®éng cßn tèt cña lÇn tr−íc b»ng c¸ch Ên phÝm Space khi
khëi ®éng sau ®ã chän L (Load the known good control set) hoÆc cµi l¹i
WindowsNT nÕu cÇn thiÕt.
Ph−¬ng ph¸p t¹o mét ®Üa Emergency Repair Disk:
§Üa mÒm Emergency Repair Disk chøa mét sè file quan träng cña
WindowsNT vµ mét sè file cÊu h×nh cña hÖ thèng. B¹n cã thÓ t¹o ra ®Üa
Emergency Repair Disk khi b¹n cµi ®Æt WindowsNT hoÆc sö dông tiÖn Ých
RDISK.EXE. Ch¹y RDISK.EXE trong th− môc.WinNT\System32 sau ®ã cho
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
54
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
®Üa mÒm vµo æ A vµ chän Creat Repair Disk
Chøc n¨ng Update Repair Info sö dông khi m¸y tÝnh cña b¹n cã sù thay
®æi phÇn cøng b¹n cã thÓ cho ®Üa Emergency Repair Disk vµo æ mÒm sau ®ã
chän Update Repair Info.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
55
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
III. C¸c tiÖn Ých trong Control pannel cña
WindowsNT
§Ó vµo cöa sæ Control pannel b¹n chän Start/Settings/Control pannel.
Control pannel chøa rÊt nhiÒu tiÖn Ých phôc vô cho viÖc cµi ®Æt vµ thiÕt lËp
c¸c th«ng sè cho m¸y tÝnh. Cöa sæ Control pannel hiÖn ra nh− sau:
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
56
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
B¶ng chi tiÕt c¸c chøc n¨ng trong Control panel:
BiÓu
Chøc n¨ng
t−îng
Sö dông ®Ó thiÕt lËp thuéc tÝnh cho mét sè thiÕt bÞ nh− chuét,
bµn phÝm …
Sö dông ®Ó cµi ®Æt thªm mét sè chøc n¨ng, hoÆc ®Ó gì bá cña
ch−¬ng tr×nh d· cµi ®Æt
ThiÕt lËp thuéc tÝnh cho mµn h×nh MS-DOS
Sö dông ®Ó thiÕt lËp thêi gian hÖ thèng
Sö dông ®Ó khëi ®éng hoÆc dõng c¸c driver thiÕt bÞ
ThiÕt lËp c¸c thuéc tÝnh cña mµn h×nh nÒn, b¶o vÖ mµn h×nh,
cöa sæ Window
Sö dông ®Ó thªm hoÆc bít c¸c font ch÷ trong Window
Lùa chän cÊu h×nh cho Internet Explore
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
57
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
ThiÕt lËp c¸c thuéc tÝnh cho bµn phÝm
C¸c chøc n¨ng göi mail, fax vµ nhËn mail fax trong
WindowsNT
Cµi ®Æt vµ thiÕt lËp thuéc tÝnh cho Modem
ThiÕt lËp c¸c thuéc tÝnh cho chuét
ThiÕt lËp mét sè th«ng sè cho xö lý ©m thanh vµ h×nh ¶nh
trong WindowsNT
Cµi ®Æt, thiÕt lËp cÊu h×nh cho card m¹ng vµ c¸c giao thøc
truyÒn tin trªn m¹ng
Mét sè chøc n¨ng khi lµm viÖc víi c¸c hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷
liÖu
ThiÕt lËp cÊu h×nh cho PC Card
Lùa chän nµy sö dông ®Ó thiÕt lËp cÊu h×nh cæng nèi tiÕp
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
58
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Cµi ®Æt vµ thiÕt lËp mét m¸y in
Sö dông ®Ó ®Æt mét sè thuéc tÝnh nh−: Mói giê, c¸c kiÓu viÕt
thêi gian cã qui c¸ch.
HiÓn thÞ vµ qu¶n lÝ c¸c thuéc tÝnh cña local server
Lùa chän nµy sö dông ®Ó khëi ®éng vµ ngõng c¸c Services
trong m¸y tÝnh hiÖn t¹i.
Sö dông ®Ó kiÓm tra c¸c cÊu h×nh phÇn cøng trong m¸y tÝnh
hiÖn t¹i.
Sö dông ®Ó cµi ®Æt vµ thiÕt lËp cÊu h×nh cho æ b¨ng tõ cña m¸y
tÝnh
Lùa chän nµy ®Ó thiÕt lËp cÊu h×nh cho ®iÖn tho¹i sö dông
m¸y tÝnh ®Ó quay sè
Lùa chän nµy ®Ó cÊu h×nh cho UPS ®−îc nèi víi m¸y tÝnh
Sau ®©y lµ mét sè tiÖn Ých quan träng hay ®−îc sö dông trong Control
panel:
· DEVICES
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
59
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Devices ®−îc sö dông ®Ó khëi ®éng hoÆc dõng c¸c driver thiÕt bÞ. NÕu
driver thiÕt bÞ ®−îc chän lµ Automatic mµ khi WindowsNT khëi ®éng tr×nh
®iÒu khiÓn thiÕt bÞ kh«ng khëi ®éng ®−îc cã nghÜa lµ tr×nh ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ
bÞ lçi hoÆc thiÕt bÞ cã thÓ bÞ láng hoÆc bÞ lçi.
NÕu ®Æt lµ tr×nh ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ lµ Manual b¹n cã thÓ khëi ®éng hoÆc
dõng thiÕt bÞ b»ng tay.
§Ó vµo DEVICES b¹n vµo Start\Settings\Control panel\ Devices cöa
sæ Devices sÏ hiÖn ra nh− sau:
q
SERVER
§Ó chän tr×nh ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ tù ®éng khëi ®éng khi WindowsNT
logon b¹n vµo Startup… tõ cöa sæ Devices mµn h×nh sau sÏ hiÓn thÞ:
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
60
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· Boot: Khi khëi ®éng hÖ thèng sÏ khëi ®éng tr×nh ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ
nµy tr−íc khi khëi ®éng c¸c tr×nh ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ kh«ng lùa chän
lµ boot.
· System: Mçi lÇn khëi ®éng hÖ thèng sÏ khëi ®éng tr×nh ®iÒu khiÓn
thiÕt bÞ, nh−ng sau khi khëi ®éng Boot Device
· Automatic: Víi lùa chän nµy mçi lÇn khëi ®éng hÖ thèng sÏ khëi
®éng tr×nh ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ nh−ng sau c¸c thiÕt bÞ lùa chän lµ Boot
vµ System Devices. Do vËy thiÕt bÞ sÏ kh«ng tham gia vµo qu¸ tr×nh
®iÒu khiÓn hÖ thèng.
· Manual: Víi lùa chän lµ Manual b¹n cã thÓ khëi ®éng vµ dõng b»ng
tay c¸c tr×nh ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ.
· Disabled: Kh«ng cho phÐp khëi ®éng tr×nh ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ vµ
còng cã nghÜa lµ thiÕt bÞ kh«ng lµm viÖc ®−îc.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
61
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Thùc hµnh
1. Cµi ®Æt WindowsNT (Thùc hiÖn tuÇn tù theo c¸c b−íc trong gi¸o tr×nh)
2. T¹o ®Üa khëi ®éng WindowsNT
· ChuÈn bÞ mét ®Üa mÒm trèng
· Copy c¸c file sau vµo ®Üa khëi ®éng:NTLDR, BOOT.INI,
NTDETECT, NTOSKRNL.EXE
·
Vµo BIOS cña m¸y tÝnh chän khëi ®éng tõ ®Üa mÒm,
· L−u l¹i vµ khëi ®éng l¹i m¸y tÝnh.
3. T¹o ®Üa Emergency Repair Disk
· Cho ®Üa mÒm vµo æ mÒm
· Vµo Start\Run
· Gâ lÖnh RDISK
· Chän Creat Repair Disk
4. ThiÕt lËp thêi gian hÖ thèng
· ThiÕt lËp thêi gian hÖ thèng th«ng qua Date and time, time zone
· §Þnh d¹ng th«ng qua Regional Settings trong Control Panel
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
62
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Ch−¬ng IIi
Qu¶n trÞ m¹ng
I.
Ng−êi qu¶n trÞ:
Lµ ng−êi hiÓu vµ n¾m ®−îc ®Çy ®ñ vµ th−êng xuyªn c¸c th«ng tin vÒ
cÊu h×nh, sù cè vµ c¸c sè liÖu thèng kª liªn quan ®Õn viÖc sö dông m¹ng.
Lµ ng−êi cã quyÒn vµ mËt khÈu møc cao nhÊt cã thÓ thùc hiÖn mäi chøc
n¨ng trªn m¹ng ®Ó ®¶m b¶o cho m¹ng ho¹t ®éng tèt.
II.
C«ng viÖc cña ng−êi qu¶n trÞ m¹ng:
· KiÓm tra, b¶o d−ìng, kh¾c phôc sù cè ®Ó m¹ng ho¹t ®éng liªn tôc.
· Ph©n quyÒn mét c¸ch hîp lÝ cho ng−êi sö dông vµ nhãm ng−êi sö dông.
· Ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn mäi truy cËp kh«ng cho phÐp cã thÓ dÉn ®Õn
thiÖt h¹i cho hÖ thèng vµ d©y chuyÒn s¶n xuÊt.
· Qu¶n lý toµn bé mËt khÈu ®¨ng nhËp vµo hÖ thèng.
·
III. C¸c chøc n¨ng hç trî qu¶n trÞ m¹ng
Trong WindowsNT:
§Ó hç trî cho ng−êi qu¶n trÞ hÖ thèng WindowsNT ®· cung cÊp mét sè
chøc n¨ng hç trî hiÖu qu¶ cho ng−êi qu¶n trÞ m¹ng sau ®©y lµ c¸c chøc n¨ng
chÝnh :
1. Backup:
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
63
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Lùa chän nµy dïng ®Ó t¹o c¸c file dù phßng cho hÖ thèng. Khi hÖ
thèng bÞ háng hãc ta cã thÓ dïng b¶n Backup nµy ®Ó phôc håi l¹i.
§Ó Backup toµn bé c¸c file trong æ ®Üa(trõ c¸c file Èn) ta lµm nh− sau:
- Chän Start\Programs\Addministrative Tool\Backup
- Cöa sæ Backup hiÖn ra nh− sau:
- Cho b¨ng tõ vµo æ, chän æ ®Üa cÇn backup
- Chän Window\Check
- Chän Backup trªn thanh c«ng cô
§Ó Backup mét sè file riªng rÏ ta lµm nh− sau:
- Chän Start\Programs\Addministrative Tool\Backup
- Trªn cöa sæ Backup b¹n nhÊn ®óp vµo æ ®Üa
- Chän c¸c th− môc cÇn Backup
- Trong tr×nh ®¬n Window chän Check
- Cho b¨ng tõ vµo æ, chän Backup
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
64
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
§Ó phôc håi l¹i æ ®Üa ®· backup b¹n chän æ ®Üa cÇn phôc håi sau ®ã cho
b¨ng tõ vµo æ, chän vÞ trÝ cÇn phôc håi, chän Restore.
Chó ý: Trong c¸c tr¹m cã chøa c¬ së d÷ liÖu quan träng sau khi thay
®æi d÷ liÖu ng−êi qu¶n trÞ ph¶i t¹o ®Üa Backup cña hÖ thèng.
2. Disk Addministrator:
Chøc n¨ng nµy hiÓn thÞ toµn bé c¸c æ ®Üa cøng cã trong m¸y tÝnh hiÖn
t¹i vµ cung cÊp mét sè chøc n¨ng c¬ b¶n khi lµm viÖc víi æ ®Üa cøng.
§Ó thùc hiÖn chøc n¨ng nµy ng−êi sö dông lµm nh− sau:
Chän Start\Programs\Administrative Tools\Disk Administrator
Cöa sæ Disk Administrator hiÖn ra nh− sau:
Disk Administrator cã c¸c chøc n¨ng nh− sau:
Creat
T¹o mét æ ®Üa tõ phÇn ®Üa trèng trªn æ cøng
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
65
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Creat Extended
T¹o mét æ ®Üa më réng tõ phÇn ®Üa trèng trªn æ cøng
Delete
Xo¸ mét æ ®Üa hiÖn t¹i
Make active
Lùa chän æ ®Üa hiÖn t¹i lµ æ ®Üa khëi ®éng
Format
§Þnh d¹ng l¹i æ ®Üa
Chó ý: Khi lµm viÖc víi c¸c chøc n¨ng nµy sÏ mÊt toµn bé d÷ liÖu trong æ
cøng v× vËy b¹n ph¶i ®Æc biÖt thËn träng.
3. Event viewer:
Event viewer ®−îc sö dông ®Ó ghi l¹i c¸c th«ng tin ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng
ho¹t ®éng cña hÖ thèng. C¸c th«ng tin ®ã bao gåm:
· T×nh tr¹ng hÖ thèng khi khëi ®éng WindowsNT
· NhËt kÝ ghi l¹i sù kiÖn khi ng−êi sö dông ®¨ng nhËp vµo hÖ thèng
· L−u b¶ng ghi sù kiÖn vÒ t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c øng dông
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
66
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
B¹n cã thÓ xem c¸c th«ng tin trong Event viewer ®Ó biÕt t×nh tr¹ng ho¹t
®éng cña hÖ thèng vµ t×nh tr¹ng cña c¸c øng dông khi WindowsNT khëi
®éng.
§Ó vµo Event viewer b¹n chän: Start\Programs\Administrative
Tool\Event viewer.
Tõ tr×nh ®¬n Log b¹n cã thÓ lùa chän néi dung cña c¸c th«ng tin ®−îc
hiÓn thÞ trong danh s¸ch:
- System: HiÓn thÞ c¸c sù kiÖn vÒ hÖ thèng trong danh s¸ch.
- Security: HiÓn thÞ c¸c sù kiÖn ®¨ng nhËp vµo hÖ thèng
- Application: HiÓn thÞ c¸c sù kiÖn cña c¸c øng dông khi WindowsNT khëi
®éng.
- Clear All Event: §Ó xo¸ toµn bé sù kiÖn trong danh s¸ch
- Log Settings: ThiÕt lËp dung l−îng tèi ®a cho c¸c sù kiÖn vµ ph−¬ng thøc
l−u sù kiÖn.
Trong tr×nh ®¬n View cã c¸c chøc n¨ng sau:
- All events: HiÓn thÞ toµn bé sù kiÖn trong danh s¸ch
- Filter events: Läc sù kiÖn trong mét
kho¶ng thêi gian(H×nh d−íi ®©y)
- Newest First: C¸c sù kiÖn míi sÏ
®−îc cËp nhËt lªn phÝa trªn cña danh
s¸ch
- Oldest First: C¸c sù kiÖn míi sÏ
®−îc cËp nhËt vµo cuèi danh s¸ch.
- Find: T×m c¸c sù kiÖn
- Details: Xem thªm th«ng tin chi tiÕt
cña c¸c sù kiÖn.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
67
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
- Option\Font: §Ó thiÕt lËp kiÓu ch÷ cho c¸c sù kiÖn trong danh s¸ch.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
68
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
4. Server manager
Chøc n¨ng nµy ®−îc sö dông ®Ó qu¶n lý kÕt nèi gi÷a mét m¸y tr¹m vµ
m¸y chñ hoÆc ®Ó tiÕn hµnh ch¹y c¸c dÞch vô tõ c¸c tr¹m kh¸c trªn m¹ng.
§Ó thùc hiÖn chøc n¨ng nµy b¹n vµo Start\Run gâ lÖnh SRVMNG hoÆc
vµo Start\Administrative Tools\ Sever manage
Cöa sæ Server manager sÏ hiÖn ra nh− sau:
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
69
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
C¸c chøc n¨ng chÝnh cña tiÖn Ých Server manager:
- Chän Domain b¹n cÇn lµm viÖc: Chän Select Domain…gâ vµo tªn tr¹m
b¹n cÇn lµm viÖc sau ®ã gâ Enter.
- Services: Cho phÐp b¹n cã thÓ khëi ®éng hoÆc dõng c¸c dÞch vô øng dông
t¹i tr¹m mµ b¹n ®· lùa chän lµm viÖc.
- Add Domain: Thªm mét tr¹m lµm viÖc vµo danh s¸ch qu¶n lÝ cña m¸y
chñ.
- Remove domain: Xo¸ mét tr¹m lµm viÖc khái danh s¸ch qu¶n lÝ cña m¸y
chñ.
5.
System Policy Editor:
TiÖn Ých nµy sö dông ®Ó qu¶n lÝ hÖ thèng vµ ph©n quyÒn ng−êi sö dông.
§Ó thùc hiÖn chøc n¨ng nµy b¹n vµo Start\Run sau ®ã gâ lÖnh PolEdit
hoÆc ch¹y file PolEdit.exe trong th− môc C:\WinNT\System32\PolEdit.exe
Cöa sæ System Policy Editor hiÖn ra nh− sau:
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
70
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
B¹n cã thÓ t¹o mét Policy míi hoÆc sö dông Policy ®ang ®−îc sö dông.
§Ó t¹o Policy míi b¹n vµo tr×nh ®¬n File\New Policy sau ®ã t¹o c¸c
User cña Policy ®ã.
§Ó sö dông Policy ®· ®−îc thiÕt lËp b¹n chän Open Policy…sau ®ã
chän ®−êng dÉn C:\WinNT\System32\Repl\Import\ Scripts\Ntcofig.pol.
§Ó ph©n quyÒn cho mét ng−êi sö dông b¹n cã thÓ chän Edit\ Add User\
Browse sau ®ã lùa chän ng−êi sö dông trong danh s¸ch.
§Ó thiÕt lËp b¶o mËt cho ng−êi sö dông, b¹n bÊm ®óp chuét vµo ng−êi
sö dông ®ã, cöa sæ User properties sÏ xuÊt hiÖn nh− sau:
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
71
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
-
NÕu b¹n chän mÇu tr¾ng
trong c¸c hép chän tøc lµ b¹n
kh«ng chän chøc n¨ng nµy.
-
NÕu b¹n chän mÇu x¸m tøc
lµ kh«ng cã sù thay ®æi ®èi víi
chøc n¨ng nµy.
NÕu b¹n chän ν chøc n¨ng
-
nµy sÏ ®−îc lùa chän.
VÝ dô:
Kh«ng cho phÐp ng−êi sö dông lµm viÖc víi cöa sæ Display properties:
· Chän Control panel\Display\Restrict Display.
· §¸nh dÊu vµo c¸c thuéc tÝnh trong danh môc Settings for Restrict
Display.
- Sau ®©y lµ mét sè chøc n¨ng chÝnh trong danh s¸ch:
Control Panel
Kh«ng cho phÐp ng−êi sö dông lµm
Control Panel\Display\Restrict
viÖc víi mét sè chøc n¨ng trong
Control Panel\Display
Shell\Restrictions
Remove Run command from Start Bá lÖnh Run tõ Start menu cña
menu
WindowsNT
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
72
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Remove folders from Setings on Bá nót Settings tõ Start menu cña
Start menu
WindowsNT
Remove Taskbar from Start menu
Bá nót Taskbar tõ Start menu
Remove Find command from Start Bá lÖnh t×m kiÕm tõ tr×nh ®¬n Start
menu
cña WindowsNT
Hide My drivers in My Computer
Èn c¸c æ ®Üa l«gic trong My computer
Èn biÓu t−îng Network neighborhood
Hide Network Neighborhood
trªn mµn h×nh WindowsNT
No Entire Network in the Network
Neighborhood
Kh«ng cho phÐp ng−êi sö dông cã thÓ
truy cËp c¸c m¸y kh¸c trªn m¹ng tõ
m¸y nµy.
No network workgroup in
Network Neighborhood
Hide all items on desktop
Disable Shutdown command
the
Kh«ng cho phÐp ng−êi sö dông lµm
viÖc víi Workgroup tõ Network
Neighborhood
Èn tÊt ¶ biÓu t−îng trªn mµn h×nh
chÝnh cña WindowsNT
Ng−êi sö dông kh«ng thÓ t¾t m¸y
th«ng qua lÖnh Shutdown
Kh«ng
Don’t save and exit
thÓ
l−u
vµ
tho¸t
khái
WindowsNT
System\Restrictions
Disable Registry editing tools
Kh«ng cho phÐp ng−êi sö dông cã thÓ
hiÓn thÞ ®−îc cöa sæ Registry
Run only allowed Windows
ChØ cho phÐp ch¹y c¸c øng dông cña
application
WindowsNT
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
73
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
WindowsNT Shell\Custom folders\Restrictions
Remove common program groups
Èn toµn bé c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông
from Start menu
trong Start\Programs
6. Qu¶n lý ng−êi sö dông
Qu¶n lÝ ng−êi sö dông (User Manager) lµ mét c«ng cô b¶o mËt cho
m¸y tÝnh ch¹y Windows NT Workstation. Víi c«ng cô nµy b¹n cã thÓ:
· T¹o vµ qu¶n lÝ c¸c tµi kho¶n(accounts) cña ng−êi sö dông.
· T¹o vµ qu¶n lÝ c¸c nhãm (groups)ng−êi sö dông
· T¹o vµ qu¶n lý c¸c ®iÒu kho¶n (policies) cña ng−êi sö dông
a) Thªm ng−êi sö dông vµ nhãm ng−êi sö dông:
Cöa sæ ng−êi sö dông ®−îc chia lµm hai danh s¸ch: Danh s¸ch ng−êi
sö dông vµ danh s¸ch nhãm ng−êi sö dông. Lùa chän danh s¸ch ng−êi sö
dông vµ nhãm ng−êi sö dông sau ®ã chän c¸c lÖnh trong tr×nh ®¬n User trªn
thanh tr×nh ®¬n ®Ó thiÕt lËp cÊu h×nh.
Thanh tr×nh ®¬n: Bao gåm 4 tr×nh ®¬n:
· User: Cã c¸c chøc n¨ng ®Ó t¹o vµ qu¶n lÝ c¸c tµi kho¶n cña ng−êi
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
74
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
sö dông vµ nhãm ng−êi sö dông.
· Policies: Sö dông ®Ó qu¶n lÝ c¸c tµi kho¶n ng−êi sö dông vµ nhãm
ng−êi sö dông.
· Option: Sö dông ®Ó lùa chän x¸c nhËn(Confirmation) vµ l−u tµi
kho¶n tr−íc khi tho¸t khái ch−¬ng tr×nh (Save setting on exit), lùa
chän Font ch÷.
· Help: Trî gióp ng−êi sö dông
· Danh s¸ch ng−êi sö dông(List of user)
· BiÓu t−îng cña ng−êi sö dông(User icon)
· Tªn ng−êi sö dông:(Username) HiÓn thÞ trªn danh s¸ch ng−êi sö
dông. Khi Logon m¸y tÝnh yªu cÇu b¾t buéc ph¶i cã tªn ng−êi sö
dông cã nghÜa lµ nÕu kh«ng cã tªn ng−êi sö dông kh«ng thÓ ®¨ng
nhËp vµo m¸y tÝnh.
· Tªn ®Çy ®ñ:(Fullname) §Ó m« t¶ tµi kho¶n ng−êi sö dông, cã thÓ
cã hoÆc ®Ó trèng
· Danh s¸ch nhãm ng−êi sö dông:(List of group): ë nöa phÝa d−íi
cña cöa sæ User Manager lµ danh s¸ch nhãm ng−êi sö dông.
· BiÓu t−îng nhãm ng−êi sö dông:(User group icon)
· Nhãm ng−êi sö dông: (Groups) Mét sè ng−êi cã chøc n¨ng lµm
viÖc gièng nhau gäi lµ nhãm ng−êi sö dông. Mét nhãm ng−êi sö
dông ®−îc g¾n víi mét tµi kho¶n cña nhãm vµ ®−îc quy ®Þnh bëi
ng−êi qu¶n trÞ.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
75
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· M« t¶ (Decriptions) M« t¶ c¸c th«ng tin kh¸c vÒ nhãm ng−êi sö
dông, th«ng tin nµy kh«ng b¾t buéc ®èi víi mét nhãm ng−êi sö
dông cã thÓ ®Ó trèng.
b) Security Policies:
Bao gåm 3 chøc n¨ng sau: Account Policy, UserRights, Audit Policy
· Account Policy: KiÓm so¸t c¸c tµi kho¶n cña ng−êi, nhãm ng−êi sö
dông trong m¸y tr¹m. NÕu mËt khÈu ®¨ng nhËp hÖ thèng kh«ng phï
hîp víi mét trong c¸c ®iÒu kiÖn cña Account Policy th× m¸y sÏ tù
logout ra khái hÖ thèng.
- Computer: Tªn cña m¸y tÝnh hiÖn t¹i
-
Maximum Password Age: ThiÕt lËp giíi h¹n thêi gian cho mËt khÈu
sau khi hÕt h¹n ng−êi sö dông ph¶i thay ®æi l¹i mËt khÈu. NÕu chøc
n¨ng nµy ®−îc lùa chän th× d¶i ®Æt giíi h¹n thêi gian lµ tõ 1-999 ngµy.
-
Minimum Password Age: ThiÕt lËp thêi gian tèi thiÓu mµ ng−êi sö
dông cã thÓ thay ®æi ®−îc mËt thÈu. NÕu chøc n¨ng nµy ®−îc lùa chän
th× gi¶i ®Æt giíi h¹n thêi gian lµ tõ 1-999 ngµy.
-
Minimum Password Length: Sè ký tù tèi thiÓu mµ mËt khÈu ph¶i
cã. D¶i lùa chän lµ 1-14 ký tù.
- Password Uniqueness: Giíi h¹n sè tµi kho¶n c¶u hÖ thèng, nÕu muèn
thªm ng−êi sö dông míi th× ph¶i xãa mét ng−êi sö dông cò.
- Account Lockout: NÕu ng−êi sö dông chän chøc n¨ng nµy th× mËt
khÈu sÏ bÞ khãa sau mét sè lÇn Logon kh«ng thµnh c«ng, vµ sau mét
kho¶ng thêi gian Reset count b¹n míi cã thÓ nhËp l¹i mËt khÈu.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
76
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
-
No Account Lockout: HÖ thèng sÏ kh«ng kiÓm tra sè lÇn ®¨ng nhËp
sai.
-
Users Must Log On In Order To Change Password: Khi chøc
n¨ng nµy ®−îc lùa chän ng−êi sö dông ph¶i logon l¹i m¸y tÝnh nÕu
muèn thay ®æi mËt khÈu. ChÝnh v× vËy khi mËt khÈu hÕt h¹n sö dông,
ng−êi sö dông kh«ng thÓ tù thay ®æi mËt khÈu cña m×nh mµ chØ cã
ng−êi qu¶n trÞ hÖ thèng míi cã thÓ cung cÊp mËt khÈu cho ng−êi sö
dông.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
77
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· User Rights: Ph©n quyÒn cho ng−êi sö dông vµ nhãm ng−êi sö dông.
§ Computer: Tªn m¸y tÝnh hiÖn t¹i
§ Right: §−a ra danh s¸ch lùa chän c¸c quyÒn cña ng−êi sö dông cã thÓ
®−îc lµm viÖc. Danh s¸ch c¸c quyÒn nh− sau:
- Access this computer from network: Cho phÐp c¸c m¸y tÝnh kh¸c
cã thÓ kÕt nèi ®Õn m¸y tÝnh nµy th«ng qua m¹ng.
- Back up files and directories: Cho phÐp ng−êi sö dông cã thÓ
Backup tÖp tin vµ th− môc trong m¸y tÝnh nµy. Sö dông quyÒn nµy
b¹n cã thÓ bá qua c¸ch ®Æt Permission cña tÖp tin vµ th− môc trong
Window Explore.
- Change the system time: Cho phÐp ng−êi sö dông cã thÓ thay ®æi
thêi gian cña hÖ thèng.
- Force shutdown from a remote system: Cã thÓ t¾t m¸y c−ìng bøc
tõ hÖ thèng ®iÒu khiÓn tõ xa. Chøc n¨ng nµy hiÖn t¹i kh«ng sö
dông, thiÕt kÕ dù phßng cho t−¬ng lai.
- Load and unload device drivers: Cho phÐp ng−êi sö dông cã thÓ
Load hoÆc Unload driver cña thiÕt bÞ.
- Manage auditing and security log: KiÓm so¸t c¸c ®¨ng nhËp.
- Restore files and directories: Restore tÖp tin vµ th− môc
- Shut down the system: T¾t hÖ thèng b»ng c¸ch Shutdown WinNT
Workstation.
- Take ownership of files or other objects: Cho phÐp ng−êi sö dông
cã thÓ ®Æt c¸c chøc n¨ng trong Ownership trong Window Explore
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
78
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
- Bypass traverse checking (advanced right)
- Log on as a service (advanced right) Cho phÐp xö lý ®¨ng ký víi hÖ
thèng c¸c service.
q
Chó ý:
Trong c¸c quyÒn cña ng−êi sö dông ë trªn, mét sè quyÒn cÊp cao
còng cã thÓ ®−îc qu¶n lý bëi User Rights policy. HÇu hÕt c¸c quyÒn cÊp cao
nµy chØ h÷u Ých cho ng−êi lËp tr×nh viÕt c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông ch¹y trªn
Windows NT Workstation hoÆc Windows NT Server. C¸c quyÒn cÊp
cao nµy kh«ng ®−îc sö dông cho nhãm ng−êi sö dông.
- Grant To:
- Show Advanced User Rights: HiÓn thÞ c¸c quyÒn cÊp cao cña ng−êi sö
dông
- Add:
- Remove:
§Ó qu¶n lý User Rights policy chóng ta lµm nh− sau:
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
79
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Trªn tr×nh ®¬n Policies, chän User Rights.
*Chó ý:
§Ó trong danh s¸ch cã c¶ c¸c quyÒn cÊp cao, chän Show
Advanced User Rights.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
80
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Thùc hµnh
Bµi tËp thùc hµnh
(PhÇn qu¶n trÞ m¹ng)
Bµi 1. T¹o mét ng−êi sö dông ®−îc ph©n quyÒn lµ ng−êi qu¶n trÞ hÖ
thèng víi tªn ng−êi sö dông lµ “UONGBI”mËt khÈu lµ “EVN”
(Chó ý: WindowsNT ph©n biÖt ch÷ hoa vµ ch÷ th−êng)
- B¹n ®¨ng nhËp hÖ thèng víi møc Administrator
- Vµo Start\Administrative Tools (Common)\User manage
- Vµo user\ New user
§
User name:
UONGBI
§
Fullname:
NHA MAY NHIET DIEN UONG BI
§
Decription:
GHI T£N CñA B¹N
§
Password:
EVN
§
Confirm Password: EVN
§
Chän Password Never Expires
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
81
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
- Chän Groups
- Chän user sau ®ã chän Remove ®Ó bá user khái danh s¸ch.
- Chän Administrators trong danh s¸ch Not member of sau ®ã chän
Add ®Ó chän quyÒn ng−êi sö dông lµ ng−êi qu¶n trÞ (Addministrator)
Bµi 2: T¹o mét ng−êi sö dông ®−îc ph©n quyÒn lµ sö dông víi tªn
ng−êi sö dông lµ “OPERATOR”mËt khÈu lµ “OPERATOR”
- B¹n ®¨ng nhËp hÖ thèng víi møc Administrator
- Vµo Start\Administrative Tools(Common)\User manage
- Vµo user\ New user
§
User nam:
UONGBI
§
Fullname:
NHA MAY NHIET DIEN UONG BI
§
Decription:
GHI T£N CñA B¹N
§
Password:
OPERATOR
§
Confirm Password: OPERATOR
§
Chän Password Never Expires
Bµi 3. Sö dông chøc n¨ng System Policy Editor cña WindowsNT thùc
hiÖn b¶o mËt víi ng−êi sö dông lµ “OPERATOR” ®· t¹o ra ë trªn.
- Thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh System Policy Editor cña WindowsNT b»ng
c¸ch vµo Start\Run gâ lÖnh POLEDIT hoÆc vµo C:\WinNT\System32 ch¹y
file Poledit.exe
- Trong cöa sæ System Policy Editor chän File\Open Policy…chän
Browse më file Ntconfig.pol trong th− môc
C:\WinNT\System32\Repl\Import\Scripts
- Chän Edit\Add User sau ®ã chän Browse ®Ó thªm ng−êi sö dông cã
tªn lµ “Operator”
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
82
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
- KÝch dóp chuét vµo ng−êi sö dông cã tªn lµ “OPERATOR” trong cöa
sæ Operator Properties cÊm mét sè chøc n¨ng sau cña WindowsNT:
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
83
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
- Logon l¹i hÖ thèng víi ng−êi sö dông lµ “OPERATOR”
7. Chia sÎ æ ®Üa vµ c¸c th− môc trªn m¹ng
Sau khi m¹ng ho¹t ®éng nhiÖm vô b¶o vÖ c¸c th«ng tin lµ rÊt quan
träng chÝnh v× vËy mµ ng−êi qu¶n trÞ hÖ thèng vµ mäi ng−êi sö dông ph¶i
tiÕn hµnh chia sÎ c¸c th«ng tin cña hÖ thèng.
VÝ dô:
- Ng−êi qu¶n trÞ chØ cho phÐp ng−êi vËn hµnh c«ng nghÖ lµm viÖc víi
c¸c ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn mµ kh«ng cho phÐp ng−êi vËn hµnh truy cËp vµo
c¸c file hÖ thèng cña ch−¬ng tr×nh vµ WindowsNT.
B¹n cã thÓ chia sÎ c¸c æ ®Üa vµ c¸c th− môc mét c¸ch dÔ dµng víi
WindowsNT . Víi WindowsNT b¹n cã thÓ tiÕn hµnh chia sÎ b»ng nhiÒu
ph−¬ng thøc kh¸c nhau. Sau ®©y lµ ph−¬ng ph¸p phæ biÕn:
· B¹n vµo Start\Programs\Windows NT explorer. Cöa sæ WindowsNT
explore sÏ xuÊt hiÖn nh− sau:
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
84
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· Chän æ ®Üa C:\ sau ®ã bÊp ph¶i chuét chän Properties\Sharing cöa sæ
Properties sÏ xuÊt hiÖn nh− sau:
· Chän Shared as ®Ó c¸c m¸y trªn m¹ng cã thÓ truy cËp vµo æ C:\ cña m¸y
nµy.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
85
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
· B¹n cã thÓ chän Permissions ®Ó cho phÐp ng−êi sö dông ®−îc lµm g× víi
æ ®Üa nµy(Th«ng th−êng b¹n nªn ®Ó ë Full Control)
· B¹n cã thÓ chän Add ®Ó thªm mét sè ng−êi sö dông vµ nhãm ng−êi sö
dông kh¸c vµo trong danh s¸ch vµ chän kiÓu truy cËp (Type of access )
trong hép th¶ xuèng
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
86
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
C¸c kiÓu truy cËp:
- No Access: Kh«ng cho phÐp ng−êi sö dông cã thÓ truy cËp vµo file
hoÆc th− môc nµy.
- Read: Cho phÐp ng−êi sö dông chØ ®−îc ®äc th«ng tin mµ kh«ng cho
phÐp cËp nhËt, thay ®æi vµ xo¸ th«ng tin ®ã.
- Change: Ng−êi sö dông cã thÓ ®äc, söa ®æi, nh−ng kh«ng ®−îc xãa
file hoÆc th− môc ®ã.
- Full Control: Ng−êi sö dông cã thÓ lµm viÖc víi bÊt k× chøc n¨ng nµo.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
87
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
8. Lµm viÖc víi Registry editor
Registry chøa c¸c th«ng tin vÒ hÖ thèng vµ th«ng tin vÒ ng−êi sö dông
c¸c øng dông vµ hÖ ®iÒu hµnh WindowsNT.
Khi lµm viÖc víi Registry Editor b¹n ph¶i hÕt søc cÈn thËn bëi v× nÕu
sai cã thÓ dÉn ®Õn háng WindowsNT. Trong tr−êng hîp b¹n ph¶i lµm viÖc víi
Registry Editor
§Ó lµm viÖc víi Registry ta ®¨ng nhËp hÖ thèng víi møc Administrator
sau ®ã vµo Start\Run gâ lÖnh Regedit hoÆc Regedt32 cöa sæ Registry Editor
hiÓn thÞ nh− sau:
CÊu tróc Registry bao gåm c¸c phÇn sau:
Registry
HKEY_LOCAL_MACHINE\SAM
HKEY_LOCAL_MACHINE\SECURITY
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
M« t¶
Chøa néi dung cña c¸c file
Sam vµ Sam.log
Chøa néi dung cña c¸c file
88
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Security vµ Security.log
HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE Chøa m· ®¨ng ký cña c¸c
phÇn mÒm ®−îc cµi trong hÖ
thèng
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM
Chøa c¸c th«ng tin ®¨ng ký
cña hÖ thèng
HKEY_CURRENT_USER
Chøa néi dung cña
User/Admin
HKEY_USER\DEFAULT
Chøa néi dung cña c¸c file
default vµ default.log
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
89
M¹ng m¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Thùc hµnh
Bµi 1. TiÕn hµnh chia sÎ æ ®Üa vµ th− môc ®Ó c¸c m¸y kh¸c nh×n ®−îc æ
®Üa vµ th− môc b¹n ®· chia sÎ.
Bµi 2. B¹n cã thÓ dïng Regedt32 ®Ó khi m¸y tÝnh khëi ®éng sÏ tù ®éng
Logon vµo hÖ thèng theo tªn ng−êi sö dông vµ mËt khÈu ngÇm ®Þnh:
B1. Gäi cöa sæ Registry Editor
B2.Vµo th− môc sau:
\HKEY_LOCAL_MECHINE
\Software
\Microsoft
\Windows NT
\Current Version
\Winlogon
B3. B¹n nhËp mËt khÈu vµ tªn ng−êi sö dông vµo môc:
DefaultUsername OPERATOR
DefaultPassword OPERATOR
B4. §Æt REG_SZ cho AutoLogon lµ 1
B5. B¹n l−u l¹i vµ khëi ®éng l¹i m¸y tÝnh.
PX Tù ®éng - §iÒu khiÓn- Nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ l¹i
90
Tµi liÖu tham kh¶o
1. M¹ng m¸y tÝnh vµ c¸c hÖ thèng më
Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc
2. M¹ng truyÒn th«ng c«ng nghiÖp
Nhµ xuÊt b¶n khoa häc vµ kü thuËt
3. M¹ng m¸y tÝnh vµ Internet
Nhµ xuÊt b¶n trÎ
4. Microsoft WindowsNT Trainning Certification
Microsoft
5. DCS. Vol2. PhÇn WindowsNT trainning course
YOKOGAWA
6. Citect - Advanced trainning course
Ci Technologies Pty. Limited
7. Computer Network
Andrew S . Tanenbaum
8. ISO Information processing systems – Open Systems Interconnection
International Standardization Organization
Download