Giôùi thieäu moân hoïc Trang Bò Ñieän-Ñieän Töû trong máy Công Nghiệp TS. Nguyễn Duy Anh Khoa Cô Khí Boä moân Cô Ñieän Töû Noäi dung chính Ñoäng cô ñieän Caùc maïch ñieän Trang Bò Ñieän -Ñieän Töû Khí cuï ñieän vaø ñieän töû Taøi lieäu tham khaûo • [1] Nguyeãn ngoïc Caån : Trang bò ñieän trong MCKL - ÑHSPKT Thuû Ñöùc - 1994 • [2] Nguyeãn xuaân Phuù : Khí cuï ñieän - NXB KHKT - Haø Noäi - 1991 • [3] Cyril W. Lander : Power Electronic - NXB KHKT dòch – 1994 • [4] Ñieän töû coâng suaát – Leâ Vaên Doanh • [5] Giaùo trình ñieän töû coâng suaát – Nguyeãn Vaên Nhôø • [6] Ñieän töû coâng suaát – Nguyeãn Bính Caùc hieåu bieát, caùc kyõ naêng caàn ñaït ñöôïc • Phaân tích ñeå tìm hieåu caùc maïch ñieän coù saün treân maùy. • Phaùc hoaï moät vaøi sô ñoà ñôn giaûn khi caàn phaûi thieát keá maùy. Caùch ñaùnh giaù moân hoïc 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Coâng taéc • Coâng taéc laø moät loaïi khí cuï ñieän ñöôïc söû duïng ñeå ñoùng caét hoaëc ñoåi noái sô ñoà keát daây cuûa maïch ñieän coâng suaát nhoû thao taùc tröïc tieáp baèng tay. 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Phaân loaïi vaø kyù hieäu trong sô ñoà ñieän: • công tắc đóng cắt loại đơn : • công tắc chuyển mạch loại đơn : 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Phaân loaïi vaø kyù hieäu trong sô ñoà ñieän: • coâng taéc ñoùng caét loaïi keùp: • coâng taéc chuyeån maïch loaïi keùp: • coâng taéc ñaûo chieàu doøng ñieän: 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Phaân loaïi theo phöông phaùp taùc ñoäng • Daïng nuùt nhaán • Daïng nuùt gaït 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Moät soá thoâng soá chính: • Doøng ñieän ñònh möùc • Ñieän aùp ñònh möùc 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Caàu dao • Caàu dao laø moät loaïi khí cuï ñieän haï aùp ñöôïc söû duïng ñeå ñoùng caét hoaëc ñoåi noái sô ñoà keát daây cuûa maïch ñieän thao taùc tröïc tieáp baèng tay. • Kyù hieäu trong sô ñoà ñieän: 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Hình daïng thöïc teá thöôøng gaëp: 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Phaân loaïi: • Caàu dao moät pha, caàu dao ba pha. • Caàu dao moät chieàu, caàu dao hai chieàu • Caàu dao coù caàu chì, caàu dao khoâng coù caàu chì. • Caàu dao coù löôõi dao phuï vaø caàu dao khoâng coù löôõi dao phuï. 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Caáu taïo moät soá loaïi caàu dao thöôøng gaëp: • Caáu taïo chính cuûa caàu dao goàm : Tieáp xuùc ñoäng vaø tieãp xuùc tónh, • Coát baét daây töø nguoàn vaøo caàu dao vaø töø caàu dao ra taûi, • Tieáp xuùc ñoäng thöôøng laø löôõi dao, • Ngoaøi ra caàu dao coøn coù tay ñoùng caét baèng vaät lieäu caùch ñieän laø goã, söù, nhöïa... ñeå ñaûm baûo an toaøn cho ngöôøi thao taùc, caàu dao coøn ñöôïc bao boïc baèng voõ nhöïa caùch ñieän. • Caàu dao söû duïng trong maïch ñieän haï aùp thöôøng laép keøm theo caàu chì ñeå baûo veä quaù taûi hoaëc ngaén maïch. 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Öu ñieåm caàu dao laø ñôn giaûn, deã laép ñaët vaø deã thao taùc, deã kieåm tra vaø söõa chöõa, giaù thaønh reû neân ñöôïc söû duïng roäng raõi. 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Caàu chì: • Caàu chì laø moät loaïi khí cuï ñieän ñöôïc söû duïng ñeå baûo veä quaù taûi hoaëc ngaén maïch cho thieát bò vaø löôùi ñieän. Thaønh phaàn chính laø daây kim loaïi coù nhieät ñoä noùng chaûy thaáp. Kyù hieäu trong sô ñoà maïch ñieän 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Nguyeân taéc taùc ñoäng caét maïch: • Caàu chì taùc ñoäng theo nguyeân taéc döïa vaøo hieäu öùng nhieät cuûa doøng ñieän. • Cấu tạo: Cấu tạo cầu chì gồm caùc bộ phận chính như sau : • Thaân cầu chì đñược chế tạo từ gốm sứ hoặc nhựa tổng hợp coù thể coù nắp hoặc khoâng coù nắp. • ốc, đinh vít bắt daây chảy coøn đöợc gọi laø cốt bắt daây được chế tạo từ kim loại dẫn điện như đồng, bạc, nhoâm ... • Daây chảy cầu chì đñược chế tạo từ hợp kim chì hoặc đồng hoặc caùc kim loại coù nhiệt độ noùng chảy thấp vaø ñược chia ra daây chảy nhanh, daây chảy chậm . 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Yeâu caàu kyõ thuaät cô baûn khi laép ñaët caàu chì: • Caàu chì phaûi ñöôïc laép ñaët noái tieáp ôû daây pha, khoâng laép ñaët ôû daây trung tính. • Ñaëc tính A-s cuûa daây chaûy caàu chì phaûi thaáp hôn ñaëc tính A-s cuûa ñoái töôïng ñöôïc laép ñaët caàu chì ñöôïc baûo veä vaø phaûi oån ñònh. • Khi laép ñaët caàu chì baûo veä phaûi baûo ñaûm tính choïn loïc theo thöù töï töø taûi veà nguoàn töùc laø phaàn töû naøo bò söï coá ngaén maïch hoaëc quaù taûi lôùn thì caàu chì baûo veä noù phaûi taùc ñoäng. • Caàu chì laøm vieäc baûo ñaûm tin caäy töùc laø khi phaàn töû ñöôïc caàu chì baûo veä bò quaù taûi lôùn hoaëc ngaén maïch, thì caàu chì phaûi taùc ñoäng caét phaàn töû bò quaù taûi hoaëc ngaén maïch ra khoûi heä thoáng ñieän. Khoâng ñöôïc töø choái taùc ñoäng. • Khi caàn thay theá söõa chöõa caàu chì phaûi ñaûm baûo an toaøn tieän lôïi. 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Phaân loaïi caàu chì: • Caàu chì hoäp 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Caàu chì caù 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Cầu chì kiểu nắp vặn. 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Cầu chì kiểu ống sứ. 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Cầu chì kính 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Moät soá thoâng soá chính: • Doøng ñieän ñònh möùc • Ñieän aùp ñònh möùc 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Bộ chuyển ñổi • Laø thieát bò chuyeån maïch duøng ñeå löïa choïn hoaëc chuyeån maïch ñeán caùc keânh khaùc nhau. 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Dạng nút gạt • Daïng thanh tröôït 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Caùc thoâng soá caàn chuù yù: • Soá möùc • Doøng ñieän ñònh möùc • Ñieän aùp ñònh möùc 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Nuùt nhaán • Laø khí cuï ñieän duøng ñeå ñoùng caét maïch ôû löôùi ñieän haï aùp. Nuùt nhaán thöôøng ñöôïc duøng ñeå ñieàu khieån caùc rôø le, coâng taéc tô, chuyeån ñoåi maïch tín hieäu. • Nuùt nhaán coù loaïi hôû vaø loaïi kín ñeå choáng buïi, nöôùc, phoøng noå,...vaø coù loaïi coù caû ñeøn baùo ñeå hieån thò traïng thaùi. 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Phaân loaïi: • Thöôøng ñoùng • Thöôøng hôû • Keát hôïp 1.1 Khí cụ ñiều khiển bằng tay: • Caùc daïng thöôøng gaëp