Muhammad al-Xorazmiy
nomidagi TATU universiteti
Tevelizion tenologiyalar
fakulteti 513-20 guruh
talabasi Hamroyev Zufarning
Kompyuter animatsiyasi
fanidan bajargan
MUSTAQIL ISHI
Uch o’lchovli grafikaning dasturiy ta’minoti
Reja:
1.Dastur va dasturiy ta’minot
2. 3 o’lchovli grafikada dasturiy ta’minot
Tayanch so’zlar: Dasturiy ta’minot, softwere,3D dasurlar
Savol barcha kompyuterlar ham bir xil vazifa bajaradimi yo’qmi?
Masalan oddiy uy kompyuteri, maktab kompyuteri, me’morchilik tashkiloti
kompyuteri yoki koitshunos muhandis kompyuteri ularning barchasi bir xil vazifa
bajaradimi?
Tabiiyki yo’q ularning har biri standart vazifalar to’plamidan tashqari, mazkur
holat uchun zarur maxsus vazifalarni ham bajaradi.
Biz qisman kompyuterni inson aqliy salohiyatining modeli sifatida qabul qilish
mumkin ekanligini bilamiz. U axborotni kiritai, chiqaradi, saqlaydi va qayta
ishlaydi, biroq inson aqliy salohiyatini kompyuter harakatlari bilan to’liq taqqoslab
bo’lmaydi. Mashin faqat inson tomonidan yozilgan buyruqlar ketma-ketligini
bajarishi mumkin, bunday buyuqlar ketma-ketligi dastur deb nomlanadi.
Kompyuter esa uning ijrochisi hisoblanadi.
Dastur- qo’yilgan vazifani bajarish uchun ma’lumotlar ustida bajarilishi kerak
bo’lgan harakatlar ketma-ketligining maxsus kompyuter tilida yozilgan bayonidir.
Dasturiy ta’minot-inson tominidan kompyuter chun yozilgan dasturlar to’plami.
Aynan shu dasturiy ta’minot o’zaro bog’liq qurilmalar to’plamini aqilli mashinaga
aylantiradi.
Kompyuter- texnik qurilmalarning apparat qismlari va dasturiy ta’minot jmuasidan
iborat texnika. Avval ayib o’tganimizdek kompyuterlarga o’rnatilgan dasturlar
to’plami turlicha bo’lishi mumkin, uydagi kompyuterlarda matn va grafik
muharrirlari, o’yinlar, musiqa va filmlarni ijro etuvchi dasturlar o’rnatilsa,
konstruktorning kompyuterida chizma va hisob-kitoblarni bajarish uchun
mo’ljallangan murakkab tizimlar o’rnatiladi.
Dasturiy ta’minot foydalanuvchi bajaradigan vazifalar bilan aniqlanadi. Ba’zan
kompyuter dasturiy ta’minotining narxi uning apparat qismidan ham yuqori
bo’lishi mumkin. Bugungi kunda har xil vazifalarni bajaruvchi ko’plab dasturlar
mavjud. Ular to’xrovsiz rivojlanib va tkomillashib bormoqda. Ularning ayrimlari
taqdir taqozosi bilan safdan chiqsa, boshqalari komyuterning ajralmas qismiga
aylanmoqda
Kompyuter dasturlarini quyidagicha tasniflash mumkin:tizim dasturiy ta’minoti,
amaliy dasturiy ta’minot, dasturlash tizimlari.
Dasturiy ta’minot bu barcha kompyuter datuslari yoki shu dasturda ishlaydigan
kodlardir . Dasturiy ta’minot ilova o’yinlardan tortib, Web-sahifalar va axborot
bilan ishlovchi dastur.
Markaziy protsessor bu kompyuterning barcha boshqa qismlarini boshqaradigan
asosiy chip. U turli ishlarni bajarishi kerakligi uchun uning ichida ma’lum bir
vazifalarni qayta ishlovchi juda kichik qismlar bor. Unda hisoblash va mantiqiy
amallarni bajarish uchun maxsus mikrosxema, shuningdek kompyuterning turli
qismlariga axborotni yuborish va ulardan qabul qilish uchun ham turli boshqa
mikrosxemalar mavjud. Markaziy protsessorning ajoyib tomoni qaysi
mikrosxemalardan qachon foydalanishni bilishidadir. U aniq bir ishni bajarish
uchun qaysi mikrosxemadan foydalanishi kerkligini xabar qiluvchi oddiy
buyruqlarni qabul qiladi. Misol uchun qo’shish buyrug’i uning qaysi
mikrosxemasidan foydalanish kerakligini ko’rsatadi, keyin saqlash buyrug’i
natijani saqlash uchun protsessorga boshqa mikrosxemadan foydalanishini xabar
qiladi. Bu barcha buyruqlar 1lar va 0 nal yordamida ikkilik sanoq sisteamsi
ko’rinishida yoki elektrosignallarning yoqilgan va o’chirilgan tarzida ifodalanihi
mumkin.
Biz yozadigan dasturiy ta’minot ko’rinishlari:
Dasturiy ta’minot protsessor nimalar qilish kerakligini xabar qiladi. Ammo biz bir
nechta funksiyalarni bir paytda qilganimizdachi?
Buning uchun OS yordamga keladi va u orqali biz bir vaqtda bir nechta
dasturlardan foydalana olamiz
3D grafiklarni yaratish va manipulyatsiya qilish uchun bir nechta dasturiy ilovalar
mavjud. Bu erda eng mashhurlaridan ba'zilari:
Autodesk Maya: Maya keng qoʻllaniladigan 3D animatsiya va modellashtirish
dasturi boʻlib, real 3D grafikalar, animatsiyalar va vizual effektlarni yaratish uchun
kuchli vositalarga ega. U odatda kino, televidenie va o'yinlarni ishlab chiqish
sanoatida qo'llaniladi.
Blender: Blender bepul va ochiq manbali 3D modellashtirish va animatsiya
dasturidir. U modellashtirish, teksturalash, rigging, animatsiya, simulyatsiya,
renderlash va kompozitsiyalash uchun keng qamrovli vositalar to'plamini taklif
etadi. Blender keng va faol hamjamiyatga ega bo'lib, uning rivojlanishiga hissa
qo'shadi va ko'plab o'quv qo'llanmalari va resurslarini taqdim etadi.
3ds Max: Autodesk tomonidan ishlab chiqilgan 3ds Max 3D grafik va
animatsiyalarni yaratish uchun ishlatiladigan yana bir mashhur dastur hisoblanadi.
U arxitektura, interyer dizayni va o'yinlarni ishlab chiqish kabi sohalarda keng
qo'llaniladi. 3ds Max mustahkam modellashtirish, animatsiya va renderlash
imkoniyatlarini taklif etadi.
Cinema 4D: Cinema 4D professional 3D grafik dasturi bo‘lib, o‘zining qulay
interfeysi va kuchli xususiyatlari bilan mashhur. U tez-tez harakatlanuvchi
grafikalar, vizual effektlar va mahsulotni vizualizatsiya qilishda qo'llaniladi.
Cinema 4D modellashtirish, teksturalash, animatsiya va renderlash uchun keng
turdagi vositalarni taklif etadi.
ZBrush: ZBrush - bu asosan yuqori aniqlikdagi 3D modellarni yaratish uchun
foydalaniladigan raqamli haykaltaroshlik va bo'yash dasturi. U 3D belgilar,
mavjudotlar va ob'ektlarni haykaltaroshlik, teksturalash va detallashtirish uchun
ilg'or vositalarni taqdim etadi. ZBrush ko'ngilochar industriyada o'yin ishlab
chiqish, kino va kolleksion figurani yaratish uchun keng qo'llaniladi.
Substance Painter: Substance Painter - bu rassomlarga 3D modellar uchun real
materiallar va teksturalarni yaratishga imkon beruvchi teksturani bo'yash dasturi. U
PBR (Jismoniy asoslangan ko'rsatish) ish oqimlari, dinamik materiallar qatlamlari
va real vaqt rejimida ko'rsatishni oldindan ko'rish kabi ilg'or xususiyatlarni taklif
etadi.
Bu 3D grafik dasturiy ta'minotning bir nechta misollari va sizning maxsus
ehtiyojlaringiz va afzalliklaringizga qarab yana ko'p narsalar mavjud. Har bir
dasturiy ta'minot o'zining kuchli va ixtisoslashuviga ega, shuning uchun sizning
talablaringizga va ish jarayoniga eng mos keladiganini tanlash muhimdir.
3D dizayn - bu uch o'lchovli ob'ekt yoki shaklning matematik tasvirini yaratish
uchun dasturiy ta'minotdan foydalanish jarayoni. Yaratilgan ob'ekt 3D model deb
ataladi va bu 3 o'lchovli modellar kompyuterda yaratilgan (CG) dizayn uchun
ishlatiladi