1 Basic EOD Course KURSI THEMELOR PËR EOD 2 Introduction HYRJE 3 4 Definition DEFINICIONI • EOD The Detection, Identification, Evaluation, Render safe, Recovery and Final Disposal of Unexploded Ordnance • EOD ZBULIMI, IDENTIFIKIMI, VLERSIMI,SIGURIMI ,LARGIMI DHE SË FUNDI ELEMINIMI I MJETEVE EKSPLODUESE TË PASHPËRTHYERA 5 Types of EOD LLOJET E EOD-së • Conventional Munition Disposal (CMD) • ELEMINIMI I MUNICIONIT KONVENCIONAL (CMD) 6 • Improvised Explosive Device Disposal (IEDD) • ELEMINIMI I MEKANIZMAVE TË IMPROVIZUAR EKSPLODUES(IEDD) 7 Types of EOD LLOJET E EOD-së • Biological and Chemical Munition Disposal (BCMD) • ELEMINIMI I MUNICIONIT BIOLOGJIK DHE KIMIK (BCMD) • Nuclear Weapon Disposal (NWD) • ELEMINIMI I ARMËVE NUKLEARE (NWD) 8 • Underwater Munition Disposal (UMD) • ELEMINIMI I MUNICIONIT NËN UJOR (UMD) 9 Any Questions Ndonje Pyetje 10 11 Terms Used in EOD TERMET E PERDORURA NE EOD • UXO • MSHP Unexploded Ordnance MJETET SHPERTHYESE TE PAEKSPLODUARA • Stray Ammunition • MUNICIONET E HUMBURA • Access Procedure • PROCEDURA E NDËRHYRJES 12 UXO MSHP Unexploded Ordnance MJETET SHPERTHYESE TE PAEKSPLODUARA 13 Terms Used in EOD TERMET E PERDORURA NE EOD •ICP •ICP Incident Control Point PIKA E KONTROLLIT TË NGJARJES •EOR •EOR Explosive Ordnance Reconnaissance ZBUZLIMI I MUNICIONIT EKSPLOSIV 14 More EOD Terms TERME TJERA TE EOD-së • False/Discredit • E PAVERTETË • Hoax • DEZINFORMATË • Improvised Explosive Device (IED) • MEKANIZËM I IMPROVIZUAR EKSPLODUES (IED) 15 More EOD Terms TERME TJERA TE EOD-së • Incident Commander • KOMANDUESI I NGJARJES • Render Safe Procedure (RSP) • PROCEDURA E SIGURIMIT(RSP) • Soak Times • PERIODAT E PRITJES 16 17 18 Any Questions Ndonje Pyetje 19 20 EOD Test NO 01 EOD TEST NO 01 1. 2. 3. 4. 5. EXPLAIN CMD WHAT IS THE DEFINITION OF EOD WHAT IS EXPLOSIVE ORDNANCE RECONNAISSANCE WHAT IS MEANT BY SOAK TIME WHAT IS A DISCREDIT 1. 2. 3. 4. 5. 21 SPJEGOJE CMD-ne CILI ËSHTË DEFINICIONI I EOD-se CKA ËSHTË ZBULIMI I MUNICIONIT EKSPLOSIV CKA ËSHTË PERIODA E PRITJES CKA ËSHTË TERMI “I PAVËRTET˨ 22 Explosive Theory TEORIA E EKSPLOZIVIT 23 Types of Explosion LLOJET E EKSPLODIMEVE •1 Mechanical 1 MEKANIK •2 Atomic 2 ATOMIK •3 •Fission FIZION (ndarje) •Fusion FUZION (bashkim) Chemical 3 24 KIMIK Chemical Explosions EKSPLODIMET KIMIKE •Combustion DJEGIE •Explosion EKSPLODIM •Detonation DETONIM 25 Types of Detonation LLOJET E DETONIMIT •Full Detonation DETONIM I PLOTË •(High Order) •Partial Detonation (HIGH ORDER) DETONIM I PJESËRISHËM •(Low Order) (LOW ORDER) •Sympathetic Detonation DETONIM SIMPATETIK •Burning to Detonation DJEGIE DERI NË DETONIM 26 27 28 29 30 Sympathetic Detonation Distances DISTANCAT E DETONIMIT SIMPATETIK • Explosive Weight • PESHA EKSPLOZIVE • • • • • • Distance • DISTANCA • • • • • 11 . 34 Kg 22 . 7 Kg 45 . 4 Kg 90 . 7 Kg 363 Kg 31 0 . 6m deri 3 m 1 m deri 4 m 1 . 3 m deri 6 m 2 m deri 7 m 3 . 5 m deri 8 m Any Questions Ndonje Pyetje 32 33 Explosives EKSPLOZIVËT 34 Definition of Explosive DEFINICIONI I EKSPLOZIVËVE 35 An EXPLOSIVE is a CHEMICAL COMPOSITION, either SOLID LIQUID or GASEOUS, that is in a state of UNSTABLE EQUILIBRIUM. When suitably INITIATED by either HEAT, SHOCK or FRICTION, explosives will undergo a VERY RAPID CHANGE into MORE STABLE SUBSTANCES - USUALLY GASSES. During the process of this change ENERGY IS RELEASED in the form of HEAT, LIGHT, SOUND and PRESSURE. The result being a VIOLENT EXPANSION OF GASEOUS MATTER. 36 EKSPLOZIVI ËSHTË NJË BASHKEDYZIM KIMIK NE GJENDJE TE NGURTË,LENGËT OSE TË GAZËT I CILI ËSHTË NË GJENDJE JOSTABILE.KUR NË MËNYRË TË PËRSHTATSHME INICIOHET NGA NXEHTËSIA,GODITJA APO FËRKIMI, EKSPLOZIVI DO TË PËSOJ NDRYSHIM SHUMË TË SHPEJTË TË GJENDJES DHE DO TË SHËNDRROHET NË SUBSTANCA TJERA MË STABILE-ZAKONISHT NË GAZRA.GJATË PROCESIT TË KËTIJ NDRYSHIMI , LIROHET ENERGJIA NË FORMË TË NXEHTËSISË , DRITËS , ZËRIT DHE PRESIONIT.SI REZULTAT I KËSAJ ËSHTË EKSPANSIONI (SHPËRNDARJA) E FUQISHME E MATERIEVE TË GAZTA. 37 Classification of Explosive KLASIFIKIMI I EKSPLOZIVËVE • Low Explosive EKSPLOZIV I DOBËT • High Explosive EKSPLOZIV I FORTË 38 Low Explosives EKSPLOZIVËT E DOBËT • Gunpowder BARUTI I ZI • Incendiaries DJEGËS • Cordite KORDITI • Propellants BARUTET 39 High Explosive EKSPLOZIVËT E FORTË • Primary or Initiating Explosive • EKSPLOZIVËT PRIMARË OSE INICUES • Secondary High Explosive • EKSPLOZIVËT SEKONDARË TË FORTË 40 Primary or Initiating Explosive EKSPLOZIVËT PRIMARË OSE INICIUES •LEAD AZIDE •LEAD STYPHNATE •MERCURY FULMINATE •These explosives will not burn, they will always detonate when exposed to heat •KËTA EKSPLOZIVË NUK DIGJEN , GJITHMONË DETONOJNË NËSE I EKSPOZOHEN NXEHTËSISË 41 Secondary High Explosives EKSPLOZIVËT E FORTË SEKUNDARË •Primers or Boosters •PRIMARËT OSE SHPËRTHYESIT •Main Charges •MBUSHJET KRYESORE 42 Primers or Boosters PRIMARËT OSE PËRFORCUESIT •TRINITROPHENYLMETHYLNITRAMINE (Composition Exploding) •CYCLOTRIMATHYLENETRINITRAMINE (RDX) •PENTERYTHRITOL TETRANITRATE (PETN) 43 Main Charges MBUSHJET KRYESORE •TRINITROPHENOL (Picric Acid) •TRINITROTOLUENE (TNT) •AMOTOL •TORPEX •MINOL 44 Explosives Summary Low Explosive (Cordite Propellants & Incendiaries) High Explosive Primary HE (eg Lead Azide) Primers & Boosters (eg RDX, PETN) 45 Secondary HE Main Charges (eg TNT, Amatol, Torpex) EKSPLOZIVËT- PËRMBLEDHJE EKSPLOZIVËT E DOBËT (MAT,SHTYTËSE DHE DJEGËSE) EKSPLOZIVËT E FORTË Primar (eg Lead Azide) Secondar Primarët/përforcuesit (eg RDX, PETN) 46 Mbushja kryesore (eg TNT, Amatol, Torpex) Any Questions Ndonje Pyetje 47 48 The Explosive Train ZINGJIRI EKSPLOZIV 49 Explosive Train ZINGJIRI EKSPLOZIV • Low Explosive Train • ZINGJIRI I EKSPLOZIVIT TË DOBËT • High Explosive Train • ZINGJIRI I EKSPLOZIVIT TËFORTË 50 High Explosive Train Initiator Detonator Primer /Booster Provides energy in the form of friction shock or electricity to function the detonator Ensure that enough energy is provided to initiate the Primer/Booster Ensures that the detonation wave is amplified sufficiently to function the main charge 51 Initiator (Striker/Electric) Primary Explosive (Detonator) Secondary Explosive (Primer/Booster) Secondary Explosive (Main Charge) ZINGJIRI I EKSPLOZIVIT INICUESI Furnizon inicuesin me energji(temp.goditje)që të funkcionoj detonatori. DETONATORI: Siguron energji të mjaftueshme(goditje)që të inicon primarin/përforcuesin. PRIMARI /PËRFORCUESI: Siguron energji të mjaftueshme që të inicon mbushjenkryesore. 52 Initiator (Striker/Electric) Primary Explosive (Detonator) Secondary Explosive (Primer/Booster) Secondary Explosive (Main Charge) High Explosive Train ZINGJIRI I EKSPLOZIVIT TË FORTË •EG Projectile EG PROJEKTILI Initiator INICIUESI Primary HE HE PRIMARË Primer/Booster PRIMARË/SHPËRTHUES Main Charge MBUSHJA KRYESORE (GODITËSI) (Striker) (Detonator) (DETONATORI) (RDX) (RDX) (TNT) (TNT) HE = EKSPLOZIVËT E FORTË 53 PRIMAR HE FOI 0-50 VOD 3000-4999 NDEZËSI SECONDAR HE FOI 50-100+ VOD 5000-9000M/SEC PRIMARI /PËRFORCUESI: MBUSHJET KRYESORE 54 Low Explosive Train ZINGJIRI I EKSPLOZIVIT TË DOBËT •EG Rocket Motor EG MOTORRI RAKETOR Initiator INICIUESI (Electrical Bridge Wire) (URA ME TEL ELEKTRIK) LE PRIMARË LE Primer (Black Powder) (BARUT I ZI) LE Charge LE MBUSHJE (Cordite) (KORDITE) •LE = Low Explosive LE = EKSPLOZIV I DOBËT 55 Any Questions Ndonje Pyetje 56 57 Characteristics of Explosives KARAKTERISTIKA T E EKSPLOZIVIT 58 Velocity Of Detonation SHPEJTËSIA E DETONIMIT •The speed of the shock wave passing through the explosive material •SHPEJTËSIA E VALËS GODITËSE QË KALON NËPERMJET MATERIALIT EKSPLOZIV •The speed at which the explosive is transformed into gasses •SHPEJTËSIA NË CILËN EKSPLOZIVI TRANSFORMOHET NË GAZRA 59 Velocity of Detonation = VOD SHPEJTËSIA E DETONIMIT = VOD 60 VOD for Low Explosives is up to 300m per second VOD PËR EKSPLOZIVËT E DOBËT ËSHTË DERI NË 300 METRA NË SEKONDË 61 VOD for Primary High Explosive is 3000 to 4999m per second VOD PËR EKSPLOZIVËT E FORTË PRIMARË ËSHTË 3000 DERI 4999 METRA PËR SEKONDË 62 VOD for Secondary High Explosive is 5000 to 9000m per second VOD PËR EKSPLOZIVËT E FORTË SEKONDARË ËSHTË PREJ 5000 DERI 9000 METRA NË SEKONDË 63 Some VOD Examples DISA SHEMBUJ TË VOD-it •AMATOL 5,100-5,850 M/S •MINOL 5,900-6,300 M/S •PICRIC ACID 6,800-7,250 M/S •TNT 6,950 •TORPEX 7,360-7,500 M/S •NITROGLYCERINE 7,700 M/S 64 M/S VOD Low Explosive VOD 300M/SEC Primary High Explosive VOD 3000-4999M/SEC Secondary High Explosive 5000-9000M/SEC 65 VOD EEKSPLOZIVI I DOBËT VOD 300M/SEC EKSLOZIVI I FORT PRIMAR VOD 3000-4999M/SEC EKSPLOZIVI I FORT SEKONDAR 5000-9000M/SEC 66 Any Questions Ndonje Pyetje 67 68 Explosive Sensitivity NDJESHMËRIA E EKSPLOZIVIT Explosive sensitivity is measured by the falling block test NDJESHMËRIA E EKSPLOZIVIT ËSHTË MATUR ME TESTIN E RENIES SË BLLOKUT 69 Falling Block Test Examples SHEMBUJ TË RËNIES SË BLLOKUT Explosive Classification Height of Fall EKSPLOZIVI KLASIFIKIMI LARTËSIA E RËNIES NITROGLYCERINE PRIMARY 12 mm PETN PRIMER/BOOSTER 150 mm RDX/CE PRIMER/BOOSTER 200 mm PICRIC ACID MAIN CHARGE 325 mm TNT MAIN CHARGE 375 mm 70 Figure of Insensitivity FOI FIGURA E PANDJESHMËRISË FOI 71 The height of fall from the falling block test is converted to a figure of insensitivity (FOI) using RDX as a standard. The lower the FOI the more sensitive the explosive. LARTËSIA E RËNIES E FITUAR NGA TESTI I NDJESHMËRISË ,SHËNDROHET NË FIGURË TË PANDJESHMËRISË(FOI) DUKE PËRDORUR RDX SI STANDARD .SA MË I VOGËL QË ËSHTË FOI AQ MË I NDJESHËM ËSHTË EKSPLOZIVI 72 FOI Primary Explosive 0-50 Primers & Boosters 50-100 Main Charges 100 + 73 FOI EKSPLOZIVI PRIMAR 0-50 PRIMAR /PËRFORCUES 50-100 MBUSHJET KRYESORE 100 + 74 Additives to effect Sensitivity Abrasive Additive Picric acid Picric acid + sand FOI = 120 FOI = 43 Lubricant Additive RDX RDX + 13% Wax FOI = 80 FOI = 120 75 PËRDORIMI I ELEMENTEVE SHTESË LËNDËT ABRAZIVE-GËRRYESE Picric acid FOI = 120 Picric acid + Rërë(sand) FOI = 43 LUBRIKANTET RDX RDX + 13% LUBRIKANT 76 FOI = 80 FOI = 120 The Power of Explosives Measured by determining the total work the explosive will do when detonated. Figure of Power TNT 95 Picric 100 Amatol 120 PE4 128 Torpex 155 RDX 170 77 FORCA E EKSPLOZIVEVE E matur sipas percaktimit te punes totale do te . beje kur te detonon. llogaritjet e forces TNT 95 Picric 100 Amatol 120 PE4 128 Torpex 155 RDX 170 78 Effects of Explosives • Earth Shock • Blast • Fragmentation • Incendiary 79 EFEKTET E EKSPLOZIVIT • SHPËRTHYES- SHKATRRIMI I OBJEKTIT • DRIDHJET-GODITJET- KRATERET • FRAGMENTIMI-SHRAPNEL,GURË ETJ. • DJEGJE- ZJARRI 80 Any Questions Ndonje Pyetje 81 82 Methods Of Loading HE METODAT E MBUSHJES SË HE 83 HE Can be Loaded in the Following Ways HE MUND TË MBUSHET NË KËTO MENYRA •Cast E FUTUR •Pressed E SHTYPUR •Poured E DERDHUR •Block Fitted E VENDOSUR NË BLLOQE 84 Shaped Charge Theory TEORIA E MBUSHJES FORMUESE 85 86 Shaped Charge effects used in EOD EFEKTET E MBUSHJES FORMUESE QË PERDOREN NË EOD •MUNROE effect --Hot Plasma Jet •EFEKTI MUNROE --BORDI I PLAZMËS SË NXEHTË •MISNAY SHARDIN PLATE –Self Forming Slug •PJATA E MISNAY SCHARDIN –GODITJA VETËFORMUESE 87 Increased Effects – By Design Rritja e Efektit – Sipas Dizajnit Mbushje Formuese Shaped Charge Explosiv e Plasma jet Cone ‘ liner ‘ - copper 2. Time = 30 u secs 1. Time = 0 88 89 90 Factors Effecting Shaped Charge Design and Use • • • • • • Stand off is 3 to 4 times the cone diameter Detonator placement central to cone apex Explosive to be filled uniformly Cone material eg copper, magnesium Cone angle of 80o Angle of attack 90o to target 91 MBUSHJET FORMUESE FAKTORËT E RREZIKSHËM NË DIZAJNIM DHE PËRDORIMI • • • • • • QËNDRO LARG OBJEKTIT (3-4 HERË) VENDOSJA E DETONATORIT NË MES VENDOSJA E EKS.- TË SHTYPET PËRMBAJTJA E MAT. BAKËR KËNDI I MAT. TË KONIT 80 SHKALLË KËNDI I GODITJES 92 93 94 X1-E1 95 SM EOD Systems 96 97 Increased Effect - By Design MISNAY SHARDIN Effect A concave plate thick in a middle (soft) and thin on both edges (hard) The plate forms a molten copper slug to penetrate the target. 98 RRITJA E EFEKTIT-SIPAS DIZAJNIT MISNAY SHARDIN EFFEKTI Një enë-pjat konkave e trashë në mesë(e butë) e hollë në skaje (e fort) dhe jo në form të rrjedhshme, ena është ajo që e kryen punën. 99 100 101 102 103 Increased effects – By Design HESH The Munition is so designed that the explosive will be spread over the target prior to initiation and results in a spalling/scabbing effect on the inside of the target. 104 RRITJA E EFEKTIT – SIPAS DIZAJNIT HESH Municioni eshte aq i dizajnuar qe eksplozivi do te perhapet mbi objekt perparat inicimit dhe rezulton ne efekt qares/fragmentues 105 106 Any Questions Ndonje Pyetje 107 108 EOD TEST 02 1. What are the three types of explosion 2. What are the four types of detonation 3. What are the two types of explosive 4. What is the Munroe effect 5. Name the parts of the High Explosive train 1. CILAT JANË 3 LLOJET E EKSPLODIMEVE 2. CILAT JANË 4 LLOJET E DETONIMEVE 3. CILAT JANË 2 LLOJET E EKSPLOZIVËVE 4. CKA ËSHTË EFEKTI MUNROE 5. NUMËROJI PJESËT E ZINGJIRIT EKSPLOZIV TË HE 109 110