T SESOTHO Gr 7 8 9 LPs

PROFENSI YA KAPA BOTJHABELA LEFAPHA LA THUTO SESOTHO PUO YA LAPENG/ HAE MEHLALA YA MERALO YA THUTO MOKATO/ SEHLOPHA 7 - 9 1 Bokantle ba Buka Tse Kahare Tlhokomediso ho titjhere Dikejule Tsa Mosebetsi Mokato/ Kereite 7 -9 3.Meralo ya ho ruta: Dipale : Moralo/Kereiti 7 Moralo/Kereiti 8 Moralo/Kereiti 9 Leqephe 1 2 3---4 5----8 12---19 20---25 26---31 Diphatlalatsi tsa Tlhahisoleseding: Dithothokiso : Moralo/ Kereiti 32--37 Moralo/Kereiti 8 38--42 Moralo/Kereiti 9 43---48 Moralo/ Kereiti 7 49---61 Moralo/ Kereiti 8 62---70 Moralo/Kereiti 9 71---77 Ditema ho tswa Dithutong tse ding: Moralo /Kereiti 7 Tshwantshiso: 107-119 Moralo /Kereiti 8 120---131 Moralo/Kereiti 9 132--143 Moralo /Kereiti 7 78---89 Moralo/Kereiti 8 91---100 Moralo/Kereiti 9 101---106 2 TLHOKOMEDISO HO TITJHERE Tokomane ena ke pokello ya meralo ya ho ruta e hlophisitsweng ho ya ka mekga e mehlano ya puo (contexts) e leng dipale, dithothokiso ,ditema ho tswa thutong tse ding, diphatlalatsi tsa tlhahisoleseding, ho ya ka sekejule le tataiso ya tekolo(assessment. guidelines). Sepheo sa yona Tokomane ena ke ho tataisa dititjhere ho itokisetsa ho ruta, mokato/kereiti 7, 8, 9 (mophato o phahameng). Ho lebeletswe hore dititjhere di etse boiteko ba ho amahanya mosebetsi wa letsatsai le leng le le leng wa ngwana le thuto (life experience) Ka ditsela tsohle, dititjhere di tshwanela ho ela hloko Meralo ya Thuto. Di tshwanela ho sebetsa ka yona ka thahasello le ho sebedisa tsebo moo ho hlokeheng teng. Tshebedisano ho ntshetsopele ya Meralo ya Thuto e fihlelletse/ tsamaile ho metjha yohle e lokelwang ho kgokahanyeng puo ho mekgwa le mokotaba. Lebaka e le ho lekalekanya dihlooho le mekotaba e ka hohelang baithuti ho phatlalla, le ho rarolla mathata kapa hona ho botsa dipotso moo ho hlokehang. 3 Mesebetsi/ mehato e teng bukeng mona e tshwanela ho etswa, titjhere o tshwanela ho ntshetsapele mesebetsi eo e le ho nolofaletsa baithuti bophelong ba bona, le titjhere e fihlelle moo moithuti a ke keng a fihlella teng. Ka tshebediso ya Tokomane ya Meralo ya Thuto, titjhere o koptjwa ho sebedisa mokotaba le dihlooho tse tla kgothalletsa baithuti ho nka karolo ho dintlha tse amanang le Ditokelo Tsa Botho le Tikoloho. Tshebediso ya Tokomane ena (NCS Orientation Course Resource Book) ya mophato o mahareng/ phahameng e kgothaletswa haholo hore dititjhere di ikamahanye le yona ho fumana mekgwa ya ho ruta (methods), mehlala ya dithusa-tekolo. Re na le tshepo ya hore Tokomane ena e tla ba thuso le ho matlafatsa boemo ba thuto le katleho ya Bana. 4 SEKEJULE YA MOSEBETSI;SESOTHO PUO YA LAPENG KEREITI/MOKAT0 7 & 8 KOTARA YA 1 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Tshwantshiso Beke: 1-5 SI 1.MT 1,4,6 SI 2.MT 1,4,5,6 SI 3.MT 1,2,5,6 SI 4.MT 1,3,4 SI 5.MT1 SI 6.MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Diphatlalatsi tsa tlhahisoleseding Beke:6-9 SI 1.MT 2,3,7 SI 2.MT 2,3,4,5,6 SI 3. MT 1,2,3,4,5,7,8,9,10 SI 4. MT 1,2,4 SI 5.MT 1,2,3,4 SI 6.MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Dithothokiso Beke 10-11 SI 1.MT 1,5 SI 2.MT 5 SI 3.MT 1,5,8 SI 4.MT 1,3 SI 5.MT 5 SI 6.MT 1,2,3,4,5 5 KOTARA YA 2 KOTARA YA 3 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Ditema ho tswa dithutong tse ding Beke : 1-4 SI 1.MT 2,3,7 SI 2 MT 2,3,5,6 SI 3. MT 1,2,3,47,8,9,10 SI 4.MT 2,4 SI 5 MT 1,2,3,4 SI 6 MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Dipalekgutshwanyane Beke: 5-8 SI 1 MT 1,7 SI 2.MT 1,4,5,6 SI 3 MT 1,2,4,5,6,8 SI 4 MT 1,3,4 SI 5. MT 1,5 SI 6 MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Diphatlalatsi tsa tlhahisoleseding Beke: 9-11 SI 1. MT 2,3,7 SI 2. MT 2,3,4.5,6 SI 3. MT 1,2,3,4,5,7,8,9,10 SI 4.MT 1,2,4 SI 5 MT 1,2,3,4 SI 6. MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Dithothokiso Beke 1-2 SI 1. MT 1,5 SI 2. MT 5 SI 3. MT 1,5,8 SI 4. MT 1,3 SI 5 MT 5 SI 6. MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Dipalekgutshwanyane Beke :3-6 SI 1.MT 1,7 SI 2. MT 1,4,5,6 SI 3. MT 1,2,4,5,6,8 SI 4. MT 1,3,4 SI 5. MT 1,5 SI 6. MT1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Ditema tse tswang dithutong tse ding. Beke :7-10 SI 1. MT 2,3,7 SI 2.MT 2,3,5,6 SI 3.MT 1,2,3,4,7,8,9,10 SI 4 MT 2,4 SI 5 MT 1,2,3,4 SI 6 MT 1,2,3,4,5 6 KOTARA 4 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Diphatlalatsi tsa tlhahisoleseding Beke 1-3 SI 1 MT 2,3,7 SI 2 MT 2,3,4,5,6 SI 3 MT 1,2,3,4,5,7,8,9,10 SI 4 MT 1,2,4 SI 5. MT 1,2,3,4 SI 6. MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Tshwantshiso Beke 4 -7 SI 1 MT 1,4,6 SI 2. MT 1,4,5,6 SI 3. 1,2,5,6 SI 4. MT 1,3,4 SI 5 MT 1 SI 6 MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Dipalekgutshwanyane Beke 8 -10 SI 1 .MT 1,7 SI 2. MT 1,4,5,6 SI 3. MT 1,2,4,5,6,8 SI 4 MT 1,3,4 SI 5. MT SI 6. MT 7 8 SEKEJULE YA MOSEBETSI;SESOTHO PUO YA LAPENG KEREITI/MOKAT0 9 KOTARA YA 1 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Tshwantshiso Beke: 1-5 SI 1.MT 1,4,6 SI 2.MT 1,4,5,6 SI 3.MT 1,2,5,6 SI 4.MT 1,3,4 SI 5.MT1 SI 6.MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Diphatlalatsi tsa tlhahisoleseding Beke:6-9 SI 1.MT 2,3,7 SI 2.MT 2,3,4,5,6 SI 3. MT 1,2,3,4,5,7,8,9,10 SI 4. MT 1,2,4 SI 5.MT 1,2,3,4 SI 6.MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Dithothokiso Beke 10-11 SI 1.MT 1,5 SI 2.MT 5 SI 3.MT 1,5,8 SI 4.MT 1,3 SI 5.MT 5 SI 6.MT 1,2,3,4,5 9 KOTARA YA 2 KOTARA YA 3 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Ditema ho tswa dithutong tse ding Beke : 1-4 SI 1.MT 2,3,7 SI 2 MT 2,3,5,6 SI 3. MT 1,2,3,47,8,9,10 SI 4.MT 2,4 SI 5 MT 1,2,3,4 SI 6 MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Dipalekgutshwanyane Beke: 5-8 SI 1 MT 1,7 SI 2.MT 1,4,5,6 SI 3 MT 1,2,4,5,6,8 SI 4 MT 1,3,4 SI 5. MT 1,5 SI 6 MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Diphatlalatsi tsa tlhahisoleseding Beke: 9-11 SI 1. MT 2,3,7 SI 2. MT 2,3,4.5,6 SI 3. MT 1,2,3,4,5,7,8,9,10 SI 4.MT 1,2,4 SI 5 MT 1,2,3,4 SI 6. MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Dithothokiso Beke 1-2 SI 1. MT 1,5 SI 2. MT 5 SI 3. MT 1,5,8 SI 4. MT 1,3 SI 5 MT 5 SI 6. MT 1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Dipalekgutshwanyane Beke :3-6 SI 1.MT 1,7 SI 2. MT 1,4,5,6 SI 3. MT 1,2,4,5,6,8 SI 4. MT 1,3,4 SI 5. MT 1,5 SI 6. MT1,2,3,4,5 DIKAHARE LE TSEBO YA SEHLOOHO Ditema tse tswang dithutong tse ding. Beke :7-10 SI 1. MT 2,3,7 SI 2.MT 2,3,5,6 SI 3.MT 1,2,3,4,7,8,9,10 SI 4 MT 2,4 SI 5 MT 1,2,3,4 SI 6 MT 1,2,3,4,5 10 KOTARA YA 4 CTA CTA CTA 11 MORALO WA HO ITHUTA THUTO: SESOTHO PUO YA LAPENG NAKO E LEKANTSWENG: DOHORA 10 METSOTSO 15 MOKOTABA: DIPALE SEHLOOHO: PALE E KGETHILWENG MOKATO: 7 KGOKAHANYO: BONONO LE BOTJHABA, MAHLALE A PHEDISANO DIPHETHO TSA HO ITHUTA MEHATO YA MEHATO YA DINTLHA TSA MEKGWA YA HO DITSHITA TSA LE MAEMO A TEKOLO (SI le TITJHERE YA HO MOITHUTI YA TEKOLO RUTA HO ITHUTA MT) RUTA HO ITHUTA SI 1 HO MAMELA Mohato 1 Mohato 1 Mokgwa wa tekolo Dipotso le dikarabo Baithutibnehwa MT 1 Ho mamela le ho ananela Titjhere o bala pale a Baithuti ba mamela Dipotso le dikarabo pampitshana e ditema tse hlahisang maikutlo, tsa hlalosa se paleng .A ka hloko ho Molekodi nang le boiqapelo le tse phetang pale (j.k. tsepamisitse maikutlo ho itokiselletsa ho araba Titjhere tshomo/pale. pina e phetang pale, setshwantsho sa buka, ho dipotso. Ba araba Dithusa tekolo Baithuti ba nkang palekgutshwe, ditshomo ). botho ba baphetwa, moo dipotso ka ho ngola Memorandamo butle ba kopangwa MT 7 Hlwaya maemo a pale e etsahalang teng, se botsitsweng ke bokgabane, boahisane le setso a maikutlo, setso sa titjhere. le ba hlwahlwa. 12 dingolwa tse kgethilweng. bophelo le botjhaba. SI 2 HO BUA Mohato 2 Mohato 2 Mokgwa wa tekolo MT 1 Buisana ka mehopolo le Titjhere o botsa baithuti Baithuti ba tla le Dikarabo tse ngolwang le mathata a ho maikutlo le ka boiqapelo le ho dipotso ka kakaretso j.k. ditema tseo ba Molekodi bua le ba sa bolela ka boitshepi le ka thuso e Pale ena e etsahala ho dilokisitseng ho tla Titjhere kgoneng ho qeta itseng, a sebedisa mefuta e kae? O nahana hore dibala ka bonngwe le Dithusa tekolo mosebetsi ka nako kgethilweng ya dingolwa tse sehlooho se ho fana ka dikarabo Memorandamo ba elekeletswa buuwang (j.k. dipale, metlae, le tshwanelana le pale e? nako le ho fuwa ditshwantshiso). Neha le baka. monyetla wa ho MT 4 Bontsha bokgoni ba ho O ithutile eng paleng e? thuswa ke ba ikakgela ka setotswana ho Dipotso le dikarabo Moithuti ya nang bang. ditherisano, dipuisano. MT 5 Nehelana ka puo ya molomo a sebedisa boemo bo itseng ba nepahalo le boiqapelo a tsepamisitse maikutlo ho qapodiso e hlakileng le e utlwahalang, kgefutso, phetoho ho lebelo la ho bua le ho phahama ha lentswe, sepheo le bamamedi, 13 seemo le ho bua ka tshebediso ya ditho tsa mmele. MT 6 Elellwa le ho hlalosa katleho ya hae ho buisana/ fetisa molaetsa ka puisano. SI 3 HO BALA LE HO BOHA Mohato 3 Mohato 3 Mokgwa wa tekolo Ho bala Baithuti ba atisang MT 1 O bala ka ho boithaopo, a Titjhere o hlalosa Baithuti ba balla Ho bala Dipotso le dikarabo ho qeta ka pele balla boithabiso le ho fumana sepheo sa ho bala mme hodimo, ka tshehetso Molekodi mosebetsi, ba tlhahisoleseding ho phatlalla le o tla le se ka balwang ya titjhere.Ba botsa Titjhere fuwa buka e nang mefuta e fapaneng ya ditema eo a j.k. dikoranta le dipotso. Baithuti le mongolo o ithutileng yona, a hlalosa ho dimakasine. Dithusa tekolo mongolo o moholo Memorandamo kapa ba fuwe nako ntsha maikutlo ha hae ebile a hlalosa mefuta ya dingolwa eo a e e telele le ho ratang. sebedisa MT 2 O balla hodimo kapa o bala dilaeborari. a thotse. MT 4 Bontsha kutlwisiso ya dingolwa tsa tlhahisoleseding ka ho hlwaya mohopolo wa sehlooho le ho hlalosa mokgwa oo dintlha 14 ditshehetsang mohopolo oo wa sehlooho. MT 5 Hlwaya mefuta ya dingolwa e fapaneng le matshwao a tsona a sehlooho le ho hlalosa ka moo sengolwa/tema e hlophiswang ka teng. MT 6 Bontsha kutlwisiso ya dingolwa/ditema, sepheo sa tsona le dikamano, tsa tsona ho bophelo ba hae ka ho buisana ka poloto, mokotaba, baphetwa le sebaka sa moo diketsahalo di etsahallang teng. MT 8 Ntsha maikutlo ka tshekatsheko temeng/dingolweng j.j. 15 SI 4 HO NGOLA Mohato 4 Mohato 4 Mokgwa wa tekolo Mosebetsi o Baithuti ba MT 1 Ngola mefuta e Titjhere o hlalosa dintlha Baithuti ba rala Mmapa wa kelello ngolwang bonahalang ba e kgethilweng tsa bohlokwa le sepheo mmapa wa kelello Molekodi Puisano na le mathata a ho ya ditema tsa kgopolelo ho sa mmapa wa kelello (mind map) o Titjhere ngola, ba -bontsha kgopolelo, mehopolo le (mind map) itshetlehileng Dithusa tekolo tshwanela ho maikutlo ka yena le ka ba bang. sehloohong seo ba Sekala sa tekolo fumana thuso ya -utulla tshebediso ya puo ya ho sebadileng ka (checklist) titjhere. bopa le ya ho bapala ka bonngwe. tshebediso ya meqoqo e phetang taba le e hlalosang, ka didayari, mangolo setswalle, puisano,dikhathuni tsa dithothokiso, temana ya mela e mehlano e qabolang le dipina. MT 3 Bontsha bokgoni ba motheo ho matshwao a kgethilweng a ho ngola a dumellanang le mefuta wa tema,( ho theha sebaka moo diketsahalo di etsahallang teng le tema ho meqoqo ya phetelo, a 16 kgona ho bontsha morethetho le raeme thothokisong, a sebedisa puo e otlolohileng ka ditlhaloso tse bonolo a bile a bontsha tatelano ho tsamaiso ya ditaba). MT 4 Sebedisa ketsahalo ya ho ngola ka thuso le kopanelo ho hlahisa ditema ka ho kgetah le ho utulla dihlooho ka dipuisano tse tebileng. Dipuisano Baithuti ba nang le SI 5 HO NAHANA LE HO Mohato 5 Mohato 5 Mokgwa wa tekolo FANA KA MABAKA Titjhere o neha baithuti Baithuti ba ngola Dipuisano mathata a ho MT 1 Sebedisa puo bakeng sa ho ditema tse nang le tema ya dintlha tsa Sengolwang(tema) nahana le ho nahana le ho fana ka mabaka. dihlooho tse jwalo ka bohlokwa ba Molekodi tshetlaha mabaka MT Sebedisa puo ho dikotsi, tshilafalo ya tsepamisitse maikutlo Titjhere le maikutlo, ba nahana/bontsha se itseng ka ho moya , ya metsi ho mabaka, Dithusa tekolo tshwanela ho hlahloba. botlokotsebe j.j. mme o ditlamorao le Ruburiki nehwa menyetla hlalosa dintlha tsa ditharollo tsa ya ho iphumana bohlokwa temeng. sehlooho seo ba se hantle. nehilweng. 17 Puisano Baithuti ba nang le SI 6 SEBOPEHO SA Mohato 6 Mohato 6 Mokgwa wa tekolo THUTAPUO LE Titjhere o hlalosa Baithuti ba etsa Mopeleto mathata a TSHEBEDISO sepheo le tshebediso ya lethathama la Teko tshebediso ya puo, MT 1 Sebetsa ka mantswe ka ho bukantswe le dintlha tse mantswe a tswang ho sebedisa mawa a fapaneng ho itseng tsa puo. ditema tse Molekodi ya ho ikwetlisetsa peleta mantswe a sa tlwaelehang, Titjhere o tla hlalosetsa kgethilweng. Ba a Titjhere puo. ipopela lenane la hae la mopeleto baithuti ka ngola ka ho latellana Baithutimmoho le bukantswe ka hara mahlalosonngwe, ba ntse ba lekola kharikhulamo yohle, ho sebedisa malatodi, tlhaloso le Dithusa tekolo bukantswe le bukantswe ya dihlongwanthao tshebediso ya ona ho Memorandamo mahlalosonngwe le malatodi bukantswe. Ba ngola (Thesaurus).Ho sebedisa pitsetso ya mantswe dikgutsufatso, dihlongwapele le .Baithuti ba qolla dihlongwanthao. mahlaosonngwe, ba fuwa menyetla malatodi, dihlongwanthao. 18 MT 2 Sebetsa ka dipolelo ka ho Mohato 7. Mohato 7 Mekgwa ya tekolo hlwaya le ho sebedisa mabitso, Titjhere o neha baithuti Baithuti ba seha ba Porojeke maetsi, mathusi, makgethi, mosebetsi wa ho batla bile ba manamisa Tse ngolwang maemedi, mahokedi, makopanyi, ditshwantsho tse tla ditshwantsho ho Molekodi malahlelwa, makalo, bontsha makgethi, dimakasine tse Titjhere leetsisamodumo, lebadi.Ho mathusi, mahokedi, bontshang makgethi, Baithuti sebedisa mefuta ya dipolelwana maetsi. mahokedi, mathusi, Dithusa-tekolo ka nepo le ka tshwanelo. A hlalosetse bana ka maetsi. Tjhebo ya mahlo malahlelwa, makalo, Ba bopa dipolelo ka Ruburiki letsisamodumo, malahlelwa, makalo, maemedi, lebadi. maetsisamodumo, maemedi, lebadi, ho bontsha kutlwisiso ya bona. Disebediswa/ mehlodi: Dibuka tsa dipale, dibukantswe, dikoranta, makasine j.j. Boitekolo : Keketso ya menyetla: 19 MORALO WA HO ITHUTA THUTO: SESOTHO PUO YA LAPENG MOKOTABA: DIPALE NAKO E LE KANTSWENG: DIHORA 10 METSOTSO 15 SEHLOOHO: PALE E KGETHILWENG KGOKAHANYO: MAHLALE A TSA TLHAHO LE BONONO LE BOTJHABA MOKATO: 8 DIPHETHO TSA HO ITHUTA LE MEHATO YA MEHATO YA DINTLHA MEKGWA YA DITSHITA TSA MAEMO A TEKOLO (SI le MT) TITJHERE YA HO MOITHUTI YA HO TSA TEKOLO RUTA RUTA ITHUTI SI 1 HO MAMELA Mohato 1 Mohato 1 Mokgwa wa MT 1 Ho mamela le ho ananela ditema tse Titjhere o balla baithuti Baithuti ba mamela ka tekolo buuwang tse phephetsang (j.k. pale mme a ntse a ba hloko ho itokiselletsa ho Tse ngolwang tshwantshiso ya seyalemoya, dithothokiso hlalosetsa yona. Kapa o araba dipotso . Baithuti ba Molekodi tse tshwantshisang , puo e kgutshwanyane, mamedisa baithuti pale ya araba dipotso. Titjhere papatso ya le seyalemoya le seyalemoya, a ntano ba Dithusa tekolo dikganyetsano) botsa dipotso ho seo ba Memorandamo MT 7 Hlwaya maemo a bokgabane, neng ba se mametse. HO ITHUTA boahisane le setso a dingolwa tse fapaneng. SI 2 HO BUA Mohato 2 Mohato 2 Mokgwa wa MT 1 Buisana ka mehopolo le maikutlo Titjhere o hlalosetsa Baithuti etsisa baphetwa ka tekolo Tshwantshiso 20 ka boiqapelo le ho bolela ka boitshepi le baithuti hore ba tla dihlopha ba boele ba phete Moqoqo- ka thuso e fokoditsweng ( j.k. tshwanela ho etsisa pale ka bonngwe. phetelo ditshwantsho, bonketsisane le dipina). baphetwa mme ba be ba Molekodi MT 4 Bontsha bokgoni ka ho ikakgela ka phete pale. Baithuti ka bo setotswana ho ditherisano, Baithuti ba arolwa ka bona dipuisano,dikanyetsano le diphuphutso tsa dihlopha. Dihlopha sehlopha),botsa dipotso tse lokelang, Dithusa tekolo sebetsana le dintlha tsa bohlokwa. Sekala sa tekolo MT 5 Nehelana ka puo ya molomo a (Checklist) sebedisa boemo bo boholo ba nepahalo le Ruburiki boiqapelo, a tsepamisitse maikutlo ho : qapodiso e hlakileng le e utlwahalang, kgefutso phetoho ho lebelo la ho bua le ho phahama ha lentswe, sepheo le bamamedi, sehalo, seemo le ho bua ka ho tshebediso ya ditho tsa mmele.) MT 6 Hlwaya le ho hlahlosa matshwao a nang le seabo ho katleho ya hae ya ho buisana / fetisa molaetsa ka puisano. 21 SI 3 HO BALA LE BOHA Mohato 3 Mohato 3 Mokgwa wa MT 1 O tla bala ka boithaopo , a balla Titjhere o hlalosa sepheo Baithuti ba balla ditema tekolo boithabiso. sa ho bala mme otla le se hodimo ntle ho thuso ya Ho bala MT 2 O balla hodimo kapa o bala a thotse ka balwang (j.k. dikoranta titjhere, o botsa dipotso, o Moqoqo . le dimakasine). nehelana ka phapang Mokgwa wa MT 4 Bontsha kutlwisiso ya dingolwa tse pakeng tsa pale le tekolo ngata tsa thlahisoleseding ka ho hlwaya dingolwa tse ding. Molekodi mohopolo wa sehlooho le ho hlalosa le ho Dithusa tekolo hlalosa mokgwa oo dintlha Ruburiki Di tshehetsang mohopolo oo wa sehlooho, fatisisa mohopolo ka dipotso , etsa kahlolo le ho nka diqeto ka mohopolo a itshetlehileng hodima bopaki, hlwaya le ho hlalosa ntlhakemo tse fapaneng. MT 5 Hlalosa mokgwa oo karolo tsa sehlooho le ho hlophiswa ha mefuta e fapaneng ya dingolwa ho bang le seabo ka teng ho mokgwa oo sengolwa se sebetsang ka teng. MT 6 Bontsha kutlwisiso ya dingolwa / 22 ditema, sepheo sa tsona le dikamano tsa tsona ho bophelo ba hae ka ho buisana ka poloto, mokotaba, makgabane, baphetwa le sebaka sa moo diketsahalo di etsahallang teng. MT 8 Ntsha maikutlo ka tshekatseko dingolweng j.j.. SI 4 HO NGOLA Mohato 4 Mohato 4 Mokgwa wa MT 1 Ngola mefuta e fapaneng ya ditema Titjhere o hlalosetsa Baithuti ba ngola moqoqo tekolo tsa kgopolelo ho : baithuti ditshiya tsa wa boiqapelo. Ho ngola -bontsha kgopolelo, mehopolo le maikutlo meqoqo. Baithuti ba bontsha moralo moqoqo ka yena le ka ba bang. wa pele ba le moo ba Molekodi -utulla tshebetso ya puo ya ho bopa, ho hlahlobaneng diphoso Titjhere sekaseka ka hloko le ya ho bapala ka teng. Baithuti tshebediso ya meqoqo e phethang taba le e Dithusa tekolo hlalosang. Puisano, dithothokiso, dipina le Ruburiki mangolo. MT 3 Bontsha bokgoni ba motheo ho matshwao a fapaneng a ho ngola a dumellanag le mofuta tema (j.k. ho tsebisa 23 baphetwa, le ho theha sebaka moo diketsahalo di etsahallang teng. MT 4 Sebedisa ketsahalo ya ho ngola ka kopanelo le ka boyena ho hlahisa ditema. . S1 5 HO NAHANA LE HO FANA KA MABAKA MT 1 Sebedisa puo bakeng sa ho nahana le ho fana ka mabaka . MT Sebedisa puo ho batlisisa le ho utulla SI 6 SEBOPEHO SA THUTAPUO LE Mohato 5 Mohato 5 Mokgwa wa TSHEBEDISO Titjhere o hlalosa dintlha Baithuti ba ngola tekolo MT 1 Sebetsa ka mantswe ka ho sebedisa tse fapaneng tsa mosebetsi ka thutapuo le Mopeleto mawa a mefuta e fapaneng ho peleta karolwana tsa polelo . O mopeleto. Mesebetsi ka mantswe a sa tlwaelehang, ipolela lenane hlalosa mokgwa wa ho thutapuo la hae la mopeleto , sebedisa bukantswe, sebedisa moetsi, ketso, Molekoli 24 dikgutsufatso, mantswe a leloko, moetsuwa, dipolelo le Baithuti dihlongwapele le dihlongwanthao. dipolelwana. Dithusa tekolo MT 2 Sebetsa ka dipolelo ka ho hlwaya le O hlalosetsa baithuti tsela Memorandamu ho sebedisa mabitso, maetsi, mathusi, ya ho sebedisa bukantswe. makgethi, maemedi, mahokedi, makopanyi, malahlelwa, makalo, leetsisamodumo, lebadi. Disebediswa/ mehlodi: Dipale, dipale tse hatisitsweng, bukantswe, dikoranta, makasine, dibuka j.j. Boitekolo: Keketso ya menyetla: 25 MORALO WA HO ITHUTA THUTO: SESOTHO PUO YA LAPENG MOKOTABA: DIPALE NAKO E LE KANTSWENG: DIHORA 10 SEHLOOHO : PALE E KGETHILWENG KGOKAHANYO: MOKATO : 9 BONONO LE BOTJHAB A, MAHLALE A BOPHELO DIPHETHO TSA HO MEHATO YA MEHATO YA DINTLHA TSA MEKGWA ITHUTA LE MAEMO A TITJHERE YA HO MOITHUTI YA HO TEKOLO RUTA TEKOLO (SI le MT) RUTA ITHUTA SI 1 HO MAMELA Mohato 1 Mohato 1 Mokgwa wa Puisano MT 1 Ho Mamela le ho Titjhere o neha bana Bana ba kgetha tekolo ananela ditema tse buuwang dipampiri tse nang le dintlha tse ka Puo le ho ngola j.k. seyalemoya, dintlha tse ka sehlohong ka mora Molekodi dithothokiso tse sehlohong tsa palenyana e Titjhere tshwantshisong le ho palenyana, ho ya ka badilweng ke titjhere. Dithusa tekolo lekolwa hape dibuka. dihlopha tsa bona. Ba tshwanela ho Memorandamo MT 7 hlwaya le ho buisana Titjhere o bala pale kgetha ba be bangole Sekala sa tekanyo ka maemo a bokgabane, makgetlo a seng tse dumellanang (checklist) bohaisane le setso a makae. (positive) le tse dingolwa tsa mofuta. YA DITSHITA TSA HO ITHUTA phehisanang (negative) le boleng seratswaneng ka 26 nngwe. SI 2 HO BUA Mohato 2 Mohato 2 Mokgwa wa MT 1 Buisana ka mehopolo Titjhere o hlalosetsa Baithuti ba buisana ba tekolo le maikutlo ka boiqapelo le bana ka dihlopha fana ka maikutlo, Puisana ho bolela ka boitshepi le ditshiya tsa puisano, le boleng bo Molekodi boipuso (j.k. ditshwantshiso dintlha tseo ba dumellanang le bo Titjhere le dithothokiso) tshwanetseng ho diela phehisanang, tsela ya Dithusa tekolo MT4 Bontsha bokgoni ka hloko (j.k. dipapadi, ho phedisana le Ruburiki ho ikakgela ka setotswana ho diketsahalo, maikutlo dithuto tsa Sekalo sa tekanyo ditherisano, dipuisano, boitshwaro, ba etsa (checklist) j.j.) dikgakanyetsano, teko ya hoo ka mokgwa wa dipotso tse hlophisitsweng puisano. Puisano tsa sehlopha/mokgopi. Ho etella pele ditherisano, botsa dipotso tse qholotsang maikutlo le ho sebetsana le dintlha tsa bohlokwa. MT5 Nehelana ka puo ya molomo ka boitshepo le ka boiqapelo a tsepamisitse 27 maikutlo ho kgefutso le phetoho lebelong la ho bua, sepheo le bamamedi, sehalo, seemo, ketsiso, tshebediso ya mmele). MT Hlahloba katleho ya hae ya ho buisana/fetisa molaetsa ka puisano le ho etsa dintlafatso ho yona. SI 3 HO BALA LE HO Mohato 3 Mohato 3 Mokgwa wa Ho bala BOHA Titjhere o kopa bana ho tekolo Ho tshwantshisa MT 1 O tla bala ka balla hodimo le ho etsa Baithuti ba balla hodimo ka bonngwe Baithuti ba boithaopo le ka botebo a ditshwantshiso ka balla boithabiso. diketsahalo tse ding, ba MT 2 O balla hodimo kapa o etsa hoo ka dihlopha. bala a thotse ntle le thuso. MT 4 Bontsha kutlwisiso ya dingolwa ka ho hlwaya mohopolo wa sehloooho le kgothalletswa ho Ho bala Ho tshwantshisa hlahisa maikutlo a Molekoli bona tshekatshekong Titjhere ya mokotaba, dibapadi Baithuti le bolengj.j.ba tshwantshise ka Dithusa tekolo diketsahalo tse itseng Ruburiki ho hlalosa mokgwa oo 28 dintlha di tshehetsang paleng. mohopolo oo wa sehlooho, hlahloba mohopolo, buisana ka ntlhkemo tse fapaneng. SI 4 HO NGOLA Mohato 4 Mohato 4 Mokgwa wa MT 1 Ngola mefuta e Titjhere o hlalosetsa Baithuti ka tekolo fapaneng e bile e phatlaletse bana ka disebediswa tse dihlotshwana ba Ho ngola ya ditema tsa kgopolelo ho: tsamaelanang le kgetha sehlooho mme Molekoli -bontsha kgopolelo, sehlooho ho etse phuputso (ba bua Titjhere mehopolo le maikutlo ka baithuti.(j.k. mohala wa le batswadi, matitjhere Dithusa tekolo yena l ka ba bang. thekeng, moaparo, j.j).Ba etse -utulla tshebediso ya puo ya dipapadi, botlokotsebe setshwantsho ba ngole ho bopa, ho sekaseka ka le mesebetsi j.j.O raporoto e hloko le ya ho bapala ka hlalosa melao ya kgutshwane. tshebediso ya meqoqo e diphuphutso le mabaka phetang taba, e hlalosang, hammoho le mokgwa puisana, dithothokiso. wa raporoto le Dipina, dipale……… setshwantsho. Gallery Sekala sa tekolo MT 3 Bontsha bokgoni bo tswetseng pele ho matshwao 29 a fapaneng. MT 4 Sebedisa ketsahalo ya ho ngola ka boyena ntle le mathata ho hlahisa ditema tse rarahaneng. SI 5 HO NAHANA LE HO FANA KA MABAKA MT 1 Sebedisa puo bakeng sa ho nahana le ho fana ka mabaka. MT 2 Sebedisa puo ho batlisisa le ho utulla SI 6 SEBOPEHO SA Mohato 5 Mohato 5 Mokgwa wa THUTAPUO LE Titjhere o hlalosa Baithuti ba sebedisa tekolo TSHEBEDISO dintlha tse fapaneng tsa dikapolelo, maele Ho bua MT 1 Sebetsa ka mantswe ditho tsa puo le dipolelong ba bile ba Ho ngola ka ho sebedisa mawa a mekgwa e fapaneng ya ngola mopeleto o sa Molekoli mefuta ho peleta mantswe, ho sebedisa bukantswe tlwaelehang bukeng Bana ba ya ipopela lenane la hae la ho hlahloba mopeleto tsa bona. tshwayana Buzz groups 30 mopeleto, sebedisa le tshehetsa dipolelo, Dithusa Tekolo bukantswe, sebedisa dikapolelo, maele le Memorandamo dihlongwapele le tlhaloso ya wona. dihlongwanthao j.j Tlhaloso ya ho sebedisa MT 2 Sebetsa ka dipolelo ka dikapolelo, maele le ho hlwaya le ho sebedisa, tshehetso ka nepo j.j. mabitso, maetsi, mathusi, makgethu, maemedi, mahokedi, makopanyi, malahlelwa, makalo, leetsisamodumo, le lebadi dipolelong.(Sebedisa leetswa, moetsi, ketso, moetsuwaj.j.). Dithusa thuto:Dipale, dipale ts hatisitsweng, bukantswe, dikoranta, makasine, dibuka j.j. Boitekolo: Keketso ya menyetla: THUTO: SESOTHO PUO YA LAPENG NAKO E LEKANTSWENG: DIHORA 10 31 MOKOTABA: DIPHATLALATSI TSA TLHAHISOLESEDING SEHLOOHO: DIKHATHUNI MOKATO/ KEREITI 7 KGOKAHANYO: TLWAETSO HO TSA BOPHELO, MAHLALE A PHEDISANO MEHATO YA TITJHERE YA MEHATO YA DIPHETHO TSA HO HO RUTA MOITHUTI YA HO ITHUTA LE MAEMO A ITHUTA TEKOLO KGATO 1 KGATO 1 SI 1 Ho Mamela MT 2 mamela ka Titjhere o bolella baithuti ho ntsha Baithuti ba ntsha mafolofolo le ka hloko maikutlo (brainstorming) ka maikutlo ka mefuta e bakeng sa ho fumana mefuta e fapaneng ya fapaneng ya tlhahisoleseding e itseng le dikgokahanyo le mekgwa e dikgokahanyo le melaetsa ya sehlooho; mme fapaneng ya ho fetisa melaetsa. mekgwa e fapaneng ya a be a arabele ka tshwanelo ho fetisa melaetsa ka j.k. nepahalo.  DINTLHA TSA TEKOLO Mekgwa Wa tekolo Dipotso le Dikarabo Molekodi Titjhere Baithuti Dithusa-thuto MEKGWA DITSHITA YA HO TSA HO RUTA ITHUTA Dipotso le dikarabo Ho ngola ntlhanyana tse itseng tsa bohlokwa; ho kgutsufatsa; le ho fetisa ditaba ka tshwanelo. 32 SI 2 Ho Bua MT 2 Buisana ka mehopolo, dintlha le maikutlo ka ho hlaka, le ka ho napahala ho itseng ho tshwarahana ha KGATO 2 Titjhere o laela baithuti ho etsa phapang pakeng tsa ditsela tsa ho fetisa melaetsa ka molomo le tse ngolwang. KGATO 2 Mokgwa Wa Baithuti ba arolelana Tekolo maikutlo ho etsa Karolelano ya lethathama, mme ba maikutlo diataba j.k. ditherisano le bapisa ditsela tsa diphethisano tse tse kgokahanyo kgutshwane. Molekodi Titjhere Moithuti, Moiithutimmoho Motswadi Dithusathuto Sekala sa tekanyo SI 3 Ho Bala le ho Boha KGATO 3 KGATO 3 MT 1. Sebedisa temoso tsa Titjhere o abela baithuti Baithuti ba boha ba Mokwa wa tekolo 33 tshwantshiso ho fana ka dikhathune tse fapaneng hore ba bile ba toloka Tsa molomo moelelo, a toloka di bohe le ho di toloka ka dikhatone. Molekodi tlhahisoleseding ho dihlopha. Titjhere kenyeletsa manane le Moithutimmoho ditshwantsho tsa kerafo tse Motswadi bonolo tse fumanwang Dithusa –tekolo mongolong, diphatlalatsing Mokgwa wa tse ngotsweng tse jwalo ka tekolo dialemanakaj.j. KGATO 4 KGATO 4 Dikarabo tsa Titjhere o botsa dipotso tse Baithuti ba araba molomo itshetlehileng ho dikhathune. dipotso ka ho bua(ka Dithusa-thuto molomo) Mokgwa wa tekolo KGATO 5 KGATO 5 Ho ngola Titjhere o neha baithuti Baithuti ba ngola Molekodi setshwantsho se bontshang dintlha tsa bohlokwa Titjhere ketsahalo e itseng, mme o botsa mme ba sekaseka Moithuti dipotso tse itshetlehileng ka ketsahalo eo ba e Dithusa-thuto ketsahalo eo ya khathuni. nehilweng ho utlwisisa khathuni malebana le 34 bamamedi, maemo le tema ya sengolwa. SI 4 Ho Ngola Mokgwa wa MT 1. Ngola mefuta e tekolo kgethilweng ya ditema tsa Khathuni KGATO 6 kgopolelo ho bontsha KGATO 6 kgopolelo, mehopolo le Titjhere o neha baithuti Baithuti ba rala Tijthere maikutlo ka yena le ka ba setshwantsho se bontshang khathuni ka Motswadi bang le ho utulla tshebediso ketsahalo eo ba tlang ho itshetleha setshwantsho se Moithutimmoho ya puo ya ho bopa le ya ho ka yona ha ba rala khathuni. bontshang ketsahalo bapala ka tshebediso ya Molekodi seo ba se nehilweng. meqoqo e phetang taba le e hlalosang dikhathuni. 35 SI 5 Ho Nahana le ho Fana ka KGATO 7 KGATO 7 Mabaka Titjhere o neha baithuti Baithuti ba fana nako MT 1 . Sebedisa puo bakeng setshwntsho se bontshang ho hlahisa le ho sa ho nahana le ho fana ka ketsahalo eo ba tlang ho itshetleha nehelana ka puo mabaka ka ho etsa diqeto le ka yona ha ba rala khathuni. mabapi le dikhathuni ho ntsha moelelo ; le ho tsa bona. Mekgwa ya tekolo Molekodi Dithusa-thuto hlalosa maikemisetso a mongodi ka ho toloka ditema tse bonwang le tse mamelwang kharikhulamong yohle le hlalosa sesosa le ditlamorao. 36 SI 6 Sebopeho sa Thutapuo le Tshebediso MT 5. Ntshetsopele ya temoho e hlokolosi ya puo ka ho hlwaya puo e sa fapaneng KGATO 8 Titjhere o abela/ neha baithuti khathuni e nngwe ho hlahloba puo KGATO 8 Mokgwa a Baithuti ba ngola Tekolo mosebetsi ka bonngwe. Mosebetsi o e sebedisitsweng ho toloka khathuni. ngolwang Molekodi ka moelelo o potetseng wa Titjhere seo e se buang- ho ela hloko Moithutimmoho moelelo o potetseng. Dethusa-thuto Dithusa thuto: Dibuka, Dikoranta, Makasine, Seyamoleya, TV, Boitekolo Boitekolo Keketso ya menyetla 37 MORALO WA HO ITHUTA THUTO: SESOTHO PUO YA LAPENG NAKO E LEKANTSWENG: Dihora 10 MOKOTABA: DIPHATLALATSI TSA THLAHISO LESEDING SEHLOOHO:DIKHATHUNE MOKATO: 8 KGOKAHANYO:MAHLALE A PHEDISANO, TLWAETSO HO TSA BOPHELO DIPHETHO TSA HO ITHUTA MEHATO YA TITJHERE YA MEHATO YA DINTLHA TSA MEKGWA YA DITSHITA TSA HO LE MAEMO A TEKOLO(SI le HO RUTA MOITHUTI YA HO TEKOLO HO RUTA Mohato 1 Mekgwa ya Dipotso le MT 2 Mamela ka mafolofolo le ka Titjhere o bolella baithuti ka Baithuti ba arolelana tekolo dikarabo hloko mme a arabele ka tshwanelo dihlopha ho ntsha maikutlo ka maikutlo ka tsela tse Dipotso le j.k. ho etsa diqeto, a botsa dipotso ditsela tse fapaneng tsa ho fetisa fapaneng tsa ho fetisa dikarabo tse melaetsa ka ho nepahala Molekodi ba bile ba ngola le Titjhere mehopolo ya ba bang. Baithuti MT) ITHUTA ITHUTA SI 2 HO MAMELA fuputsang le Mohato 1 mehopolo e melaetsa le mekgwa ya phephetsang. -ho ngola ntlhanyana tse itseng tsa bohlokwa, ho kgutsufatsa le ho etsa kgokahanyo. Dithusa tekolo 38 diqeto Memorandamo SI 2 HO BUA Mohato 2 Mohato 2 Mekgwa ya MT 3 Bontsha bokgoni ba motheo Titjhere o laela baithuti ho etsa Baithuti ba qolla dintlha tekolo ho mefuta e phatlaletseng ya phapang pakeng tsa tsela tsa ho tsa bona tse bontshang Puisano dingolwa tse buuwang a bontsha fetisa melaetsa ka molomo le tse phapang mme ba bapisa Molekodi hlahlamano e nepahetseng ya ditaelo ngolwang. tsela tsena tsa Titjhere kgokahanyo. Dithusa tekolo tse rarahaneng tsa molomo le ditlhaloso. Dipuisano Sekala sa tekanyo SI 3 HO BALA LE HO BOHA Mohato 3 Mohato 3 Mokgwa wa Dipuisano MT 1 O bala ka boithaopo, a balla Titjhere o abela baithuti ka Baithuti ba bala mme ba tekolo Ho fata boithabiso le ho fumana tlhahiso dihlopha dikhathune tse toloka dikhathune ho ya Puisano maikutlo leseding ho phatlalla le ditema tse fapaneng hore ba dibohe ba be ka kutlwisiso. Ho fata maikutlo fapaneng tseo a ithutileng tsona a ba ditoloke. Molekodi hlalosa ho ntsha maikutlo ha hae Titjhere ebile a hlalosa mefuta ya dingolwa Dithusa tekolo eo a e ratang a nto kgothaletsa ba Ruburiki 39 bang ho bala dingolwa tseo. MT 3 Buisana ka sepheo, bamamedi le maemo le tema sengolwa. Mohato 4 (Mosebetsi wa dihlopha) Mohato 4 Mokgwa wa Dipotso le Titjhere o botsa dipotso tse Baithuti ba araba dipotso tekolo dikarabo itshetlehileng ho dikhathune. ka ho bua Dikarabo tsa molomo Molekodi Titjhere Dithusa tekolo Ruburiki SI 4 HO NGOLA Mohato 5 Mohato 5 Mokgwa wa Mosebetsi o MT 1 Ngola mefuta e fapaneng ya Titjhere o hlalosetsa baithuti Baithuti ba ngola dintlha tekolo ngolwang ditema tsa kgopolelo ho bontsha mehato ya ho etsa khathune. O tsa bohlokwa mme ba Ho ngola dintlha kgopolelo, mehopolo le maikutlo ka neha baithuti setshwantsho se sekaseka ketsahalo eo ba tsa bohlokwa yena le ka babang le ho utulla bontshang ketsahalo mme o e nehilweng ho utlwisisa Molekodi tshebediso ya puo ya ho bopa, ho botsa dipotso tse itshetlehileng khathune malebana le Titjhere sekaseka ka hloko le ya ho bapala ka ka ketsahalo –dikhathune bamamedi, maemo le Dithusa tekolo tema ya sengolwa. Ruburiki tshebediso ya meqoqo e phetang 40 taba le e hlalosang, puisano, Mohato 6 Mohato 6 Mokgwa wa dithothokiso, dipina le mangolo. Titjhere o neha baithuti Baithuti ba rala khathune tekolo setshwantsho se bontshang ka setshwantsho se Mongolo o ketsahalo eo ba tlang ho bontshang ketsahalo seo hlalosang itshetleha ka yona ha ba rala ba se nehilweng. Molekodi khathune. Titjhere Dithusa tekolo Ruburiki SI 5 HO NAHANA LE HO FANA Mohato 7 Mohato 7 Mokgwa wa KA MABAKA Titjhere o neha baithuti monyetla Baithuti ba fana nako ho tekolo MT 1 Sebedisa puo bakeng sa ho wa ho hlahisa le ho nehelana ka hlahisa le ho nehelana ka Nehelano nahana ka mabaka ka ho sebedisa puo mabapi le khathune. puo mabapi le (Presentation) dikhathune tsa bona. Molekodi bokgoni ba ho nahana le ho fana ka mabaka maemong a fapaneng, Dihlopha buisana le ho hlalosa lehlakore leo Titjhere mongodi a shebang ditaba ka lona le Dithusa tekolo sebaka seo a shebang ditaba a le Ruburiki Nehelano hona teng, hlalosa le ho buisana ka sesosa le ditlamorao. 41 Mokgwa wa Mosebetsi o Titjhere o neha baithuti khathune Baithuti ba ngola tekolo ngolwang MT 5 Ntshetsa pele temoho e enngwe ho hlahloba puo e mosebetsi ka bonngwe Mosebetsi o hlokolosi ya puo ka ho hlwaya sebedisitsweng ho toloka ho toloka khathuni. ngodilweng moelelo o potetseng le meelelo e khathune. SI 6 SEBOPEHO SA Mohato 8 THUTAPUO LE TSHEBEDISO Mohato 8 Molekodi mengata, ho hlwaya puo ka bohlale Titjhere le ho ngola botjha sena ntle le sehalo Dithusa tekolo se amang maikutlo.Ho momahanya Memorandum ho hlwaya le tshebediso ya mantswe a bontshang kelohloko e phahamang ya bong, bomorabe, tikoloho, bophelo bo bottle, le dintlha tse ding tsa setso. Dithusa thuto:Dibuka. Dikoranta, Makasine, Seyalemoya, Thelevishini Boitekolo: Keketso ya menyetla: 42 MORALO WA THUTO THUTO : SESOTHO PUO YA LAPENG MOKOTABA: DIPHATLALATSI TSA THLAHISO LESEDING SEHLOPHA: 09 SEHLOOHO : HO TLATSWA HA DAYARI NAKO E LEKANTSWENG: DIHORA 10 KGOKAHANYO : LIFE ORIENTATION DIPHETO TSA MESEBETSI YA HOITHUTA LE TITJHERE MESEBETSI YA MOITHUTI DINTLHA TSA MEKGWA YA DITSHITISO TEKOLO HO RUTA MAEMO A TSA HO ITHUTA TEKOLO ( SI le MT) SI 1 HO MAMELA Kgato 1 Kgato 1 Mokgwa wa tekolo MT 3 Ho mamela le ho Titjhere o neha baithuti Baithuti ba thuhisa le ho Puisano ananela ditema. difomo tsa didayari ka manolla sepheo sa Molekodi dihlopha tsa bona. diforomo tsa didayari ho Titjhere ya ka maemo a tsona. Moithuti ka mong Puisano Baithuti ka dihlopha Dithusa tekolo 43 Sekala sa tekanyo ( Observation sheet) SI 3 HO BALA LE Kgato 2 Kgato 2 Mokgwa wa tekolo HO BOHA Titjhrere o hlalosetsa Baithuti ba boha mohlala Baithuti baya MT 5 Moithuti o baithuti ka mokgwa wa ho wa dayari mme ba buisana ba bile ba buisana ka mefuta ya tlatsa dayari, sepheo le puo buisana ka mefuta e ngola dingolwa le ho hlalosa e ka sebediswang, ho fapaneng ya di dayari. Molekodi mokgwa oo karolo tsa hlokomela mohla le Titjhere sehlooho di letsatsi. O laela bana ho Dithusa tekolo Puisano 44 hlophiswang ka boha mohlala wa dayari. Sekala sa tekanyo teng.(j.k. Dithothokiso (Checklist) tse telele, dipale tse kgutswanyane, dikoranta , didayari) SI 2 HO BUA Kgato 3 Kgato 3 Mokgwa wa tekolo MT 5 Nehelana ka puo Titjhere o neha baithuti Baithuti ba araba ka ho Puo ya molomo ya molomo ka monyetla wa ho hlahisa nehelana ka puo ya Molekoldi boitshepo le ka mokgwa le puo e molomo ka mokgwa oo Titjhere boiqapelo, a sebedisitsweng ho dayari dayari e hlophiswang ka Dithusa tekolo tsepamisitse maikutlo eo teng. Puo ya molomo ho: 45 Kgefutso le phetoho ho ba ithutileng ka yona. lebelo la ho bua, le ho (Ruburiki) phahama ha lentswe dinthleng tsa sehlooho, sepheo le namamedi, ho bua ka tshebediso ya ditho tsa mmele le tshebeliso ya sefahleho. SI 4 HO NGOLA Kgato 4 Kgato 4 Mokgwa wa tekolo MT 1 Ngola mefuta e Titjhere o neha baithuti Baithuti ba rala di dayari Moralo wa dayari fapaneng e bile e moloa kapa taelo ya ho dibukeng tsa bona. Molekodi phatlaletse ya ditema ngola di dayari tsa bona Titjhere tsa kgopolelo ho: dibukeng. Dithuso tekolo - bontsha kgopolelo, Brainstorming Ruburiki mehopolo le maikutlo ka yena le ka ba bang. - Utulla tshebediso ya puo ya ho bopa, 46 ho sekaseka ka hloko le ya ho bapala ka tshebediso ya meqoqo e phetang taba, e hlalosang, puisano, dithothokiso. Dipina, dipale ………. SI 5 HO NAHANA Kgato 5 Kgato5 Mokgwa wa tekolo Dipotso le LE HO FANA KA Titjhere o neha baithuti Baithuti ba manolla Hlakiso dikarabo MABAKA dipolelo, dipotso le ditaelo. diphapang tsa puo Molekodi MT1 Sebedisa puo Titjhere o neha baithuti dipakeng tsa dipolelo, Titjhere bakeng sa ho nahana le mosebetsi wa ho fetolela dipotso le ditaelo ( ka ho Dithusa tekolo ho fana ka mabaka ka ditemana tse tswang ngola) Dikarabo dipotsong ho : dipopolelong, dipotsong, le - manolla ka botebo ka ditaelong. (Memorandamo) sesosa Le ditlamorao, 47 bongoding ba dingolwa le dingodilweng kharikhulamong yohle. SI 6 SEBOPEHO Kgato 6 Kgato 6 Mokgwa wa tekolo SATHUTAPUO LE Titjhere o fa bana Bana ba ngola mosebetsi Mosebetssi o TSHEBEDISO mosebetsi hore ba sekaseke bukeng tsa bona. ngolwang MT 2 Sebetsa ka phapang tsa dipolelo tse Molekodi dipolelo: behang, tse botsang, tse Titjhere - sekaseka/ manolla laelang le tsa makalo. Bana phapang ya thutapuo Dithusa tekolo pakeng tsa dipolelo tse Dikarabo dipotsong Gallery work botsang, tse laelang le tsa makalo. Resources :Mehlala ya di dayari, dibuka, masedinyana, dimakasine Boitekolo: Keketso ya menyetla: 48 MORALO WA HO ITHUTA: SESOTHO PUO YA LAPENG/HAE NAKO E LEKANTSWENG: Dihora tse 10 GRADE: 7 DIKAHARE :DITHOTHOKISO SEHLOOHO :BALWANEDI BA TOKOLOHO KGOKAHANYO : MAHLALE A PHEDISANO LE TSA BONONO LE BOTJHABA DIPHETHO TSA HO ITHUTA DIKGATO TSA DIKGATO TSA DINTLHA TSA MEKGWA YA DITSHITA LE TITJHERE TSA HO HO ITHUTA TSA TEKOLO HO RUTA TSA HO RUTA MOITHUTI MOHATO WA 1 MOHATO WA 1 MESEBETSI Titjhere o lokisa bana Baithuti ba Dikarabo tsa Dipotso le Bothata ba Mamela le ho ananela hore bakgone ho mamela ka molomo. dikarabo ho buwa:- ditema(j.k. pina e phetang mamela dithothokiso mamello ha Dikarabo tse Baithuti ba pale, palekgutshwe, ka thahasello le ka emong wa bona ngotsweng. fuwa ditshomo). tsebo ya bona ya a etsa dithothokiso (j.k. thothokiso eo a MOKGWA WA ho buwa ha baetsa thothokiso eo etsebang. TEKOLO babang ba le MAEMO A TEKOLO SI 1: HO MAMELA ITHUTA MT 1 monyetla wa 49 ba etsebang) Titjhere MOHATO WA 2 MOHATO WA 2 DITHUSA – MT 3 Titjhere o bala pale ka Baithuti ba TEKOLO Elellwa ka moo ditema tse emong wa balwanedi mamela ka hloko tlwaeleileng tse buuwang ba tokoloho. ba ntano ngola mme a hlalosa matshwao a dintlha tsa itseng a bohlokwa (jk tsa bohlokwa bolepi, tshupiso ya tsela, dibukeng tsa metlae le dipina) bona. MOHATO WA 3 MT 7 Hlwaya maemo a bokgabane, boahisane le setso a dingolwa tse kgethilweng. Titjhere o botsa baithuti dipotso ho hlahloba mamelo ya Memorandamo MESEBETSI kantle. Dipotso le Bothata ba dikarabo ho utlwa:Baithuti ba fuwa Tsa molomo monyetla wa Ho ngola ho fuputsa tsebo ho ba MOHATO WA 3 MOKGWA WA Baithuti ba TEKOLO araba dipotso ka Titjhere bang. tshwanelo bona DITHUSA TEKOLO MOHATO WA 4 Titjhere o neha MOHATO WA 4 Baithuti ba Memorandamo 50 baithuti sehloho a arolelana Karolelano ya ntano ba arola ka maikutlo ka maikutlo dihlopha a ba laela ho sehloho ba MESEBETSI arolelana maikutlo ka boele ba phete Arolelana sehloho. pale hape. maikutlo Tsa molomo MOKGWA WA TEKOLO Titjhere Sehlopha DITHUSA TEKOLO Ruburiki Sekala a tekolo SI 2: HO BUA MOHATO WA 5 MHATO WA 5 MESEBETSI Moqoqo(brains 51 MT 2 torming) Buisana ka mehopolo dintlha Titjhere o ruta baithuti Baithuti ba Tsa molomo le maikutlo ka ho hlaka le ka matshwao a ho bala a kanyeletsa Ngola ho nepahala ho itseng le ho ntano ba fa matshwao a ho tshwarahana ha ditaba (jk. seratswana ho ho bala MoKGWA WA Ditherisano le dipuisano tse kenyeletsa matshwao seratswaneng TEKOLO kgutshwanyane). a ho bala. Titjhere DITHUSA TEKOLO Memorandam MT 3 MOHATO WA 6 Bontsha bokgoni ba motheo Titjhere o ruta bana MOHATO WA 6 MESEBETSI Ho sebetsa ka ho mefuta e kgethilweng ho ka tsela e Baithuti ba Tsa molomo bonngwe dingolwa tse buuwang. nepahetseng ya arolelana puo ka nahelano ka puo ya molomo ka MOKGWA molomo le ho ba bonngwe. Tijhere hlokomedisa qapidiso,kgefutso, DIITHUSA 52 sepheo le bamamedi. TEKOLO Tjhebo ya mahlo MT 5 Nehelana ka puo ya molomo a sebedisa boemo bo itseng ba nepahalo le boiqapelo, a tsepamesitse maikutlo ho: Qapodiso e hlakileng le e utlwahalang MT 6 Elellwa le ho hlahisa katleho ya hae ya ho buisana/fetisa molaetsa ka puisano SI 3: HO BALA LE HO BOHA MOHATO WA 7 MOHATO WA 7 MESEBETSI MT 1 Ho balla hodimo Moithuti o tla bala ka Titjhere o neha bana Moithuti ka Bala boithaopo, a balla ditemana tse buwang mong o fuwa MOKGWA WA 53 boithabiso,le ho fumana ka balwanedi ba sebaka sa ho TEKOLO tlhahisoleseding ebile a tokoloho jwalo ka bala mme a balla Titjhere hlalosa mefuta ya dingolwa eo dipale tse tswang hodimo a e ratang. dithutong tse ding, Baithuti ba fuwa DITHUSA mohlala, Mahlale a monyetla wa ho TEKOLO phedisano. hlahisa maikutlo Ruburiki ka seo ba neng ba se bala. MT 2 Balla hodimo kap a thotse bakeng sa maemo a fapaneng a sebedisa mawa a loketseng a ho bala(jk ho di okola hodimo, ho kena ho tsona ka botebo, ho lepa) MT 3 Hlwaya sepheyo, bamamedi le maemo a tema/ sengolwa. 54 MT 4 Bontsha kutlwaisiso ya dingolwa tsa tlhaisoleseding ka ho hlwaya mohopolo wa sehloooho le ho hlalosa mokgwa oo dintlha di tshehetsang mohopolo wa sehlooho. MT 7 Hlwaya le ho boisana ka mawa a sebediswang ho bopa ditlamorao tse itseng ho dingolwa tse kgethilweng tse bonwang, tse ngotsweng le tse haswang. MT 8 Ntsha maikutlo ka 55 tshekatsheko temeng/dingolweng:-Hlwaya ntlhakemo ya mongodi,molaetsa o patehileng, tshekamelo le leeme le pepeneneng le mekgwa eo mongodi a bopang ho balwa ha sengolwa ka kgetho ya mantswe e hlokolosi. MT 9 Hlwaya le ho buisana ka dintlha tse phedisano, setso, tikoloho le bomorabe tse fumanwang ka hara sengolwa (jk dikahare, puo mosebetsi wa botaki le tlhaiso ya baphetwa) 56 MT 10 Bontsha bokgoni ba hae jwalo ka mmadi. SI 4: HO NGOLA MOHATO WA 8 MOHATO WA 8 MESEBETSI Hlahisa mefuta e kgethilweng Titjhere o etsa moralo Ka dihlopha Ngola ya ditema tsa dintlha tse wa pampiri baithuti ba tlatsa MOKGWA WA ngotsweng le tse sebedisang tshebetso(Worksheet) pampiritshebets TEKOLO motlanyo le ditshwantsho e tla tlatswa ke o hoya ka Sehlopha bakeng sa mabaka a mangata baithuti. dinako tsa Titjhere ka tshebediso ya pehelo ya dikatsahalo DITHUSA dipaki, diposetare, papatso, jwalo ka letsasti TEKOLO ho bala buka botjha hape, la tswalo la Memorandamo dirisepe le ditaelo tsa papadi e molwanedi wa itseng. tokoloho, Gallery walk MT 2 sebaka seo a hlahetseng ho MT 4 sona, sekolo,jj. Sebedisa ketsahalo ya ho ngola ka thuso le kopanelo ho 57 hlahisa ditema ka ho kgetha MOHATO WA 8b le ho utulla dihlooho ka dipuisano tse tebileng, Baithuti ba bala sebedisa dimmapa tsa buka botjha hlalohanyo le manane. hape(book review) mohlala lebitso la buka , mongodi, mophatlalatsi, letsatsi la phatlalatso le dikarolo tsa buka tse ka hare le manane a tshupiso (Glosary) SI 5: HO NAHANA LE HO FANA KA MABAKA MT 1 MOHATO WA 9 MOHATO WA 9 MESBETSI Buzz groups Kgaello ya Ngola dibuka tsa ho Puo ya bala molomo(oral 58 Sebedisa puo bakeng sa ho Titjhere o etsetsa Bana ba hlahisa nahana le ho fana ka mabaka bana dipotso ka ho ngola seo (questinaire) bakeng ba se fumaneng MOKGWA WA MT 2 sa ho ya etsa ha ba ne ba TEKOLO Sebedisa puo ho batlisisa le dipatlisiso ka tsela ya fuputsa. Titjhere ho utulla. ho ya buisana le batho ba bahlano ba Bana fana ka DITHUSA MT 3 sebetsang mesebetsi tlaleho TEKOLO Sebetsana le e fapaneng. ya molomo e Ruburiki tlhahisoleseding. presentation) mabapi le seo ba Sekala sa ho se fumaneng ha MT 4 lekola ba fuputsa. Nahana ka boiqapelo SI 6: SEBOPEHO SA MOHATO WA 10 MOHATO WA 10 THUTAPUO LE TSHEBEDISO MESEBETSI Puo ya Titjhere o laela Baithuti ba molomo MT 1 baithuti ho hlwaya sebedisa Ngola Sebetsa ka mantswe mantswe a matjha le a mantswe sa tlwaelehang ba MT 2 Dipuisano ntano fumana dipolelong. MOKGWA WA TEKOLO 59 Sebetsa ka dipolelo moelelo wa mantswe bukantsweng. Titjhere MT 3 Sebetsa ka ditema DITHUSA TEKOLO MT 4 Sekala sa Ntshetsa pele ya temoho ya tekolo(Check tshebediso le setaele list) MT 5 MOHATO WA 11 MOHATO WA 11 MESEBETSI Ntshetsopele ya temoho e Titjhere o ruta baithuti Ka dihlopha Ho etswa ha hlokolosi ya puo. mokgwa wa ho etsa baithuti ba posetare posetare ba be ba bokella dintho kgomaretse tsohle tse tla MOKGWA WA mabitso hlokeha ha ba TEKOLO a ditho tsa se etsa posetare Titjhere posetareng jwalo ka jwalo ka Motswalle kgomo, ba be ba a ditshwantsho le sebedise polelong. mantswe ao ba DITHUSA tla a sebedisa THUTO Galley walk 60 dipolelong, Ruburiki mohlala Sekala sa makgethi, tekolo(check mabitso list) mahokedi jj. DISEBADISWA Dibuka, Masedinyana, makasini, bukantswe, MONYETLA O EKEDITSWENG BOITEKOLO 61 MORALO WA HO ITHUTA THUTO:SESOTHO PUO YA LAPENG NAKO E LEKANTSWENG: 5 Hours MOKOTABA: DITHOTHOKISO SEHLOOHO:THOTHOKISO E KGETHILWENG SEHLOPHA: 8 KGOKAHANYO: ARTS CULTURE , SOCIAL SCIENCES, EMS, LIFE ORINTATION DIPHETHO TSA HO MEHATO YA MEHATO YA DINTLHA TSA MEKGWA YA DITSHITA TSA HO ITHUTA LE MAEMO A TITJHERE YA HO MOITHUTI YA HO TEKOLO HO RUTA ITHUTA TEKOLO (SI le MT) RUTA BALA 62 SI 1 HO MAMELA Mohato 1 MT 2 Mamela ka mafofolo le Titjhere o balla baithuti ka hloko mme a arabele ka thothokiso mme o re ba Baithuti ba mamela ka Dipotso le dikarabo tshwanelo j.k. ho etsa diqeto, a bale thothokiso. hloko mme ba araba Dikarabo tsa botsa dipotso tse fuputsang le dipotso j.k. molomo mehopolo ephepetsang. Mela ya thothokiso e Molekodi MT 4 Hlwaya le ho buisana ka mekae? Titjhere Mohato 2 Mohato 2 Dihlopha Titjhere o ngola mantswe a ( Ba sebetsa ka Dithusa tekolo thata dikareteng. dihlopha) Sekala sa tekolo tshebediso ya mawa a ho bua o sa sebedise puo j.k. ho shebana ka mahlo, tshebediso ya ditho Mohato 1 Mokgwa wa tekolo Dipuisano Puisano Baithuti ba sebedisa tsa mmele ho fetisa molaetsa. bukantswe ho batla se bolelwang ke mantswe ao ba bile ba sebedisa ho ngola dipolelo. Mohato 3 Baithuti ka dihlopha ba buisana ka thothokiso Mohato 3 ba bile ba ngola maikutlo a mongodi 63 Titjhere o boela a bala wa thothokiso j.k. O thothokiso hape a laela nahana hore mongodi baithuti ho buisana ka o bua ka eng? thothokiso mme ba ela O kare maikutlo a hloko maikutlo a mongodi. mongodi ke afe? Qotsa thothokisong ho tshehetsa karabo ya hao. 64 SI 2 HO BUA Mohato 4 Mohato 4 MT 3 Bontsha bokgoni ba Titjhere o bala thothokiso a Baithuti ba etsa Ho etswa thothokiso motheo ho mefuta e hatella tshebediso ya puo e thothokiso ba bontsha Molekodi phatlaletseng tse buuwang a buuwang j.k.kgatello ya tshebediso ya kgatello Titjhere bontsha hlahlamano e dithlaku, dikapuo j.j. ya dintlha, dikapuo j.j. Dithusa tekolo nepahetseng ya ditaelo tse Mokgwa wa tekolo Dipuisano Sekala sa tekolo rarahaneng tsa molomo le Mohato 5 ditlhaloso. Titjhere o laela baithuti ho Mohato 5 MT 5 Nehelana ka puo ya hlalosa se bolelwang ke Baithuti ba hlalosa se molomo ka boitshepo le ka dipolelwana thothokisong. bolelwang ke boiqapelo a tsepamisitse dipolelwana. maikutlo ho kgefutso le ho phetoho lebelong la ho bua, sepheo le bo mamedi, sehalo. SI 3 HO BALA LE HO Mohato 6 Mohato 6 Mokgwa wa tekolo BOHA Titjhere o hlalosa dikapuo. Baithuti ba kgetha Mosebetsi o MT 2 O balla hodimo kappa o O bontsha baithuti engwe dikapuo thothokisong ngolwang bala a thotse bakeng sa maemo thothokiso mme ba laelwa enngwe ba be hlalose Molekodi a fapaneng a momahanya ho kgetha dikapuo. hore di sebedisitswe Titjhere jwang. Dithusa tekolo mawa a loketseng a ho bala a bopilweng dikereiting tse Memorandamo 65 fatshe. MT 6 Hlalosa mokgwa oo karolo tsa sehlooho le ho Mohato 7 hlophiswa ha mefuta e Titjhere o heha baithuti Mohato 7 fapaneng ya dingolwa ho bang thothokiso enngwe e Baithuti ba sekaseka le seabo ka teng ho mokgwa oo senang sehlooho hore ba tshebediso ya mantswe sengolwa se sebetsang ka teng. sekaseke tshebediso sa thothokisong. MT 9 Buisana ka dintlha tsa mantswe. -ba sekaseka sehlooho phedisano le setso, tikoloho le -ba lekola maikutlo a bomorabe tse fumanwang mongodi kahara sengolwa a nto hlwaya -ba bolela boemo ba matshwao a sengolwa a jereng lentswe la mongodi makgabane a tsamaelanang le wona (j.k. dikahare, puo, mosebetsi wa botaki, ntlhakemo le hlahiso ya ba phetwa ) 66 SI 4 HO NGOLA Mohoto 8 Mohato 8 Mokgwa wa tekolo MT 4 Sebedisa ketsahalo ya ho Titjhere o bolella baithuti Baithuti ba ngola Ho ngolwa ngola ka boyena ntle le ho ngola dithothokiso tseo dithothokiso tsa bona dithothokiso mathata ho hlahisa ditema tse ba iqapetseng tsona ka bo ba bontsha, Molekodi rarahaneng. bona.Baela hloko ho morethetho, raeme j.j. Titjhere MT 6 Bala ka sepheo sa ho sebediswa ha dikapuo. Baithuti lokisa diphoso ho moralo ka ho Dithusa tekolo sebedisa tsebo ya puo Mohato 9 Sekala sa tekolo maemong a itseng a loketseng Titjhere o bontsha baithuti Mohato 9 kereiti eo. tsela ya ho sebedisa Baithuti ba ngola ketsahalo ya ho ngola ka thothokiso ba sebedisa kopanelo le ka boyena ho ketsahalo ya ho ngola hlahisa ditema j.k.ho utulla j.k. ho utulla dihlooho, dihlooho, sebedisa ditema sebedisa ditema tse tse rarahaneng ka potlako e rarahaneng ka potlako le malebela (drafting), e le malebela, ho hlopha le ho hlahisa hlophisa mehopolo ka dihlooho (scanning), ho e nyalanya ho hlophisa mehopolo ka ho e sebediswa tatelano ho nyalanya ho sebediswa hlahisa mehopolo ya tatelano ho hlahisa pele. Ruburiki 67 mehopolo ya pele (editing) 68 SI 5 HO NAHANA KA Mohato 10 Mohato 10 Mokga wa tekolo MABAKA Titjhere o balla baithuti Baithuti ba araba Dipotso MT 2 Sebedisa puo ho batlisisa thothokiso eo ba sa e dipotso (questionnaire) (questionnaire) le ho utulla ka ho botsa boneng mme ba araba tse ka thothokiso. Molekodi dipotso, bapisa le ho sekaseka dipotso (questionnaire) j.k. Titjhere kgetho j.j. -Sehlooho sa thothokiso ke Dithusa tekolo --------- Memorandamo -Dikapuo moleng wa bobedi ke ---SI 6 SEBOPEHO SA Mohato 11 Mohato 11 Mokgwa wa tekolo THUTAPUO LE Titjhere o neha baithuti Baithuti ba tlatsa Ho ngolwa TSHEBEDISO mosebetsi wa ho hlalosa moralo wa ho sebetsa dithothokiso MT 5 Ntshetsapele temoho e mokotaba wa (worksheet) oo bao Molekodi hlokolosi ya puo ka ho hlwaya thothokiso.Titjhere o neilweng o nang le Titjhere moelelo o potetseng le meelelo hlalosetsa baithuti mokgabiso wa puo Dithusa tekolo e mengata, hlwaya puo ka mekgabiso ya puo. Gallery walk Sekala sa tekolo bohlale, momahanya ka ho hlwaya le tshebediso ya mantswe a bontshang kelohloko e phahamang ya bong, bomorabe, tikoloho, 69 bophelo bo botle, le dintlha tse ding tsa setso. Dithusa-Thuto: Seyalemoya, TV, Dibuka Boitekolo Keketso ya menyetla 70 MORALO WA HO ITHUTA THUTO: SESOTHO PUO YA LAPENG MOKOTABA: DITHOTHOKISO NAKO E LE KANTSWENG: Dihora 10 SEHLOOHO : THOTHOKISO E KGETHILWENG KGOKAHANYO: ARTS & CULTURE, SOCIAL SCIENCE, EMS, LIFE ORIENTATION. MOKATO: 9 DIPHETHO TSA HO MEHATO YA MEHATO YA DINTLHA TSA MEKGWA YA DITSHITA ITHUTA LE MAEMO A TITJHERE YA HO MOITHUTI YA HO TEKOLO RUTA TEKOLO (SI le MT) RUTA ITHUTA SI 1 HO MAMELA Maitokisetso apele Maitokisetso a pele ho ho ho ho bala: mamela: Titjhere o botsa bana Baithuti ba araba dipotso. TSA HO ITHUTA dipotso ka thothokiso eo ba e tsebang. MT 1 Ho mamela le ho Mohato 1 Mohato 1 Mokgwa wa ananela ditema tse buuwang Tijhere o hlalosetsa Baithuti ba mamela ka tekolo (j.k.tshwantshiso ya baithuti mefuta e hloko mme ba arabe mefuta Puo ya molomo seyalemoya, dithothokiso tse arohaneng ya e fapaneng ya dithothokiso, Mosebetsi o tshwantshiswang leho dithothokiso, a ba sebedisa moralo wa ho ngolwang 71 lekolwa hape dibuka). tsepamisitse maikutlo sebetsa(worksheet) oo ba o Molekodi a hae maemong a Tijhere neilweng. fapaneng a tsona jk. Dithusa tekolo Dithoko, Memorandamo kodiyamalla. MT 5 Buisana ka mantswe a itseng, dipolelwana, Mokgwa wa ditshusumetso e nag le Mohato 2 Mohato 2 tekolo setaele se itseng ho Titjhere o kgetha le Baithuti ba mamela ho Dipotso susumetsa bamamedi le ho ho bala e nngwe ya ultwisisa molaetsa wa Molekodi hlalosa ditla morao tsa dithothokiso a ntse a thothokiso mme ba ngola Titjhere tshusumetso eo (jk. hokahana le baithuti dintlha tsa bohlokwa Dithusa tekolo Tshebediso ya ka boomo ya ho hlalosa mefuta e dibukeng tsa bona. Memorandamo mantswe a arohaneng ya phelekanyetsanang, ho dithothokiso. bontsha phapang pakeng tsa dintlha le maikutlo, ho hlwaya ntlha kemo ya sebui, Mohato 3 Mohato 3 ho elellwa le buisana ka Titjhere o botsa Baithuti ba araba dipotso ka tshekamelo e itseng(bias and dipotso tse elellaneng ho hlalosa sehlooho sa 72 prejudice), leeme le dintlha le thothokiso tse thothokiso, ba tlaleha tse hlokang motheo o maemong a tlase le a karolelano ya bona ya tsitsitseng wa hodimo, a botsa ka maikutlo ka thothokiso, nnete(Propaganda) sehlooho sa mme ba hlahisa maikutlo a thothokiso le puo ya bona. maikutlo, tshekamelo e itseng le ntlha kemo ya sebui. SI 2 HO BUA Mohato 4 Mohato 4 Mokgwa wa Ho bua MT5 Nehelana ka puo ya Titjhere o neha bana Baithuti ba bala mme ba tekolo Bana ba bang ba molomo ka boitshepo le ka dikarate tse nang le buisana ka mantswe a Puo ya molomo na le dithlong boiqapelo a tsepamisitse mantswe le dikareteng, ba ela hloko puo Molekudi tsa ho bua le ho maikutlo ho kgefutso le dipolelwana. ya thothokiso, ba nehelana Titjhere bala:- phetoho lebelong la ho bua, Titjhere o laela bana ka tlhaloso ya mantswe ba Dithusa-tekolo B newa nako ya sepheo le bomamedi, sehalo, ho bua ka mantswe le sebedisa bukantswe Memorandamo ho etsa seemo, ketsiso, tshebediso ya dipolelwana tse Sekalo sa tekolo thothokiso kapa mmele). dikareteng ho bina Titjhere o hlalosa mantswe ao ba sa a tsebeng 73 Mohato 5 Mohato 5 Titjhere o laela Bana ba etsa thothokiso baithuti ho etsa kapa ba e bine, ba ela hloko thothokiso, ho e bina kgefutso le phetoho kapa ho e bapala. lebelong la ho bua, sepheo le bomamedi,sehalo, seemo, ketsiso, tshebediso ya mmele. SI 3 HO BALA LE HO Mohato 6 Mohato 6 Mokgwa wa Bana ba nang le BOHA Titjhere o neha bana Bana ba bala thothokiso ka tekolo mathata a ho MT 1 O tla bala ka boithaopo dikopi tsa thothokiso dihlopha ba ela hloko tsela Ho balla hodimo bala:- le ka botebo a balla a hlalosa tsela e bang eo thohokiso e ngotsweng Ngola dintlha Ba neuwa nako boithabiso. thothokiso e ngotswe ka yona le mantswe a Ngola mantswe a ya ho bala ha ba ka yona, a ba laela sebedisitsweng matjha bang ba le siko MT 5 Ba buisana ka mefuta e hore ba bale jk.pebofatso, fapaneng ya dingolwa. thothokiso ba ele tshwantshanyo,tshwantshiso hloko tsela eo Baithuti ba amanya thothokiso e thothokiso le maphelo a ngotsweng ka yona bona. Molekodi tlelaseng. Tijhere Bona Dihlopha 74 jk. Pebofatso, raeme, Dithusa-tekolo tshwantshiso le Ruburiki tshwantshanyo Titjhere o laela bana ho amanya thothokiso le maphelo a bona SI 4 HO NGOLA Mohoto 7 Mohoto 7 Mokgwa wa MT 1 Ngola mefuta e Titjhere o neha bana Bana ka dihlopha le ka tekolo fapaneng e bile e phatlaletse ka ho phatlalla bobedi ba qapa dithothokiso Qapa/Ngola ya ditema tsa kgopolelo ho: mehato ya boiqapelo tsa bona. Molekodi -bontsha kgopolelo, ya thothokiso ho Ba ba qapa dithothokiso tsa Dihlopha mehopolo le maikutlo ka kgothaletsa boqapi. mefuta e fapaneng. Titjhere yena le ka ba bang. Dithusa tekolo -utulla tshebediso ya puo ya Ruburiki ho bopa, ho sekaseka ka Sekala sa tekolo hloko le ya ho bapala ka tshebediso ya meqoqo e 75 phetang taba, e hlalosang, puisana, dithothokiso. Dipina, dipale……… MT 3 Bontsha bokgoni bo tswetseng pele ho matshwao a fapaneng. SI 5 HO NAHANA LE HO FANA KA MABAKA SI 6 SEBOPEHO SA Mohato 5 Mohato 5 Mokgwa wa THUTAPUO LE Titjhere o ruta bana Baithuti ba kgutsufatsa tekolo TSHEBEDISO(MT1,2,4, kgutsufatso ya thothokiso. Tse ngolwang thothokiso le ka moo Molekodi MT 1 sebetsa ka mantswe ka a ka sebedisang Titjhere ho sebedisa dikgutsufatso tse mahokedi, Dithusa-tekolo 76 tlwaelehileng. makopanyi ho MT 2. Hlwaya le sebedisa kgutsufatsa mabitso, maetsi, mathusi, thothokiso. Ruburiki makgethi, maemedi, mahokedi, makopanyi, malahlelwa, makalo, leetsisamodumo le lebadi polelong. MT4 ntshetsopele temoho e hlokolosi ya puo ka ho hlwaya moelelo o potetseng, moelelo wa mantlha le moelelo o mo ngata. Dithusa thuto:Dipale, dipale ts hatisitsweng, bukantswe, dikoranta, makasine, dibuka j.j. Boitekolo: Keketso ya menyetla: 77 MORALO WA HO ITHUTA MORALO WA HO ITHUTA: SESOTHO PUO YA LAPENG/HAE KEREITI: 7 NAKO E LEKANTSWENG: Dihora tse 10 DIKAHARE : DITSHWANTSHISO SEHLOOHO : KETSISO (ROLE PLAY) KGOKAHANYO : BONONO LE BOTJHABA DIPHETHO TSA HO ITHUTA DIKGATO TSA DIKGATO TSA DINTLHA TSA MEKGWA YA DITSHITA LE MAEMO A TEKOLO TITJHERE TSA HO HO ITHUTA TSA TEKOLO HO RUTA TSA HO RUTA MOITHUTI SI 1: HO MAMELA MT 1 Ho mamela le ho ananela ( natefelwa) ditema tse hlahisang maikutlo, tsa boiqapelo le tse phetang pale (j.k. palekgutswe, ditshomo) MT 4 Hlwaya le ho toloka ka nepo tshebediso ya sefahleho ho MOHATO WA 1 MOHATO WA 1 ITHUTA Mokgwa wa Ho ntsha tekolo maikutlo ( Titjhere o laela Baithuti ba boha baithuti ho boha tshwantshiso e Tsa molomo tshwantshiso e bapalwang ke etswang ke baithuti Molekodi baithuti ba bang babang/ ho boha DVD kapa ba boha DVD jj. A ntano ba botsa ba araba dipotso tsa Titjhere Dithusa tekolo brainstorming) Bothata ba ho buwa:Dipotso le Baithuti ba dikarabo fuwa monyetla wa ho buwa 78 bontsha seo a ratang ho se bua, dipotso. molomo. Memorandamo ketsiso le bophahamo ba lentswe. ha babang ba le kantle. MT 6 Elellwa le ho amohela mefuta e fapaneng ya puo e MOHATO WA 2 jwaloka mokgwa o fapaneng wa ho qapodisa, puo ya tikoloho e itseng le puo ya batho ba itseng. MOHATO WA 2 Baithuti ba seka Mokgwa wa Titjhere o botsa baithuti seka sehlooho sa tekolo dipotso mabapi le tshwantshiso le Mosebetsi o setshwantsho se ka ntle sa setshwantsho se ka ngolwang wa buka ya tshwantshiso. ntle sa bukeng. phaposing Bothata ba ho utlwa:Baithuti ba fuwa monyetla Molekodi wa Metswalle ho fuputsa tsebo ho ba Dithusa tekolo bang. Memorandamo 79 SI 2: HO BUA MT 1 Buisana ka mehopolo le maikutlo ka ho di bolela ka boitshepi le ka thuso e itseng ya dingolwa tse buuwang ( j.k. dipale, metlae le ditshwantshiso). MOHATO WA 3 MOHATO WA 3 Titjhere o laela baithuti Baithuti ka Mokgwa a tekolo ho fana ka dihlooho tsa dihlotshwana ba Ketsiso (role tshwantshiso eo ba neng arolelana maikutlo play) ba e shebelletse ka ho ya ka dihlooho tseo ba ka kutlwisiso ya bona diqollotseng tshwantshisong eo ba neng ba e bohile. Bana ba nang Molekodi Titjhere Dihlopha le bothata ba Ketsiso ho buwa: (Role play) Titjhere o ba fa nako ya ho buwa ha ba bang ba le ka MT 4 Bontsha bokgoni ba mantlha ba - Baithuti ba Dithusa tekolo ho phedisana ka ho ikakgela ka etsisa dibapadi Ruburiki setotswana ho ditherisano, dipuisano tse jj. tshwanthisong(rol ntle. e play) -nka dikarolo tse fapaneng -dumela maikutlo amang -hlalosa ntlhakemo ya hae -nehelana ka tshekatsheko ya hae ya 80 maikutlo a ba bang. -bontsha kutlwelobohloko ho ditokelo le maikutlo a ba bang. 81 SI 3: HO BALA LE HO BOHA MOHATO WA 4 MOHATO WA 4 Mekgwa ya MT 3 Hlwaya sepheo, bamamedi Titjhere o botsa baithuti Baithuti ba seka tekolo le maemo a tema/ sengolwa. dipotso mabapi le seka sehlooho sa MT 6 Bontsha kutlwisiso ya setshwantsho se ka ntle sa tshwantshiso se ka dingolwa/ ditema, sepheo sa tsona buka ya tshwantshiso. ntle sa le dikamano tsa tsona ho bophelo tshwantshiso. ba hae ka ho buisana ka poloto, Ho balla hodimo Bothata ba ho se bone Molekodi Titjhere Dithusa tekolo Ruburiki mokotaba, baphetwa le sebaka sa moo diketsahalo di etsahallang teng. MOHATO WA 5 MOHATO WA 5 Kgaello ya MT 5 Hlwaya mefuta ya dingolwa Titjhere o arola baithuti Baithuti ba bala dibuka tsa ho e fapaneng le matshwao a tsona a ka dihlotshwana ka tshwantshiso ho ya bala sehlooho le ho hlalosa kamoo hoya ka dibapadi tse ka dibapadi tse sengolwa/tema e hlophiswang ka tshwantshisong e be o tshwantshisong. teng (j.k. dithothokiso, ditema tsa ba laela ho bala dikoranta, le ditema tse tshwantshiso kgutshwanyana tsa dimakasine) MT 6 Bontsha kutlwisiso ya dingolwa/ ditema, sepheo sa tsona le dikamano tsa tsona ho bophelo 82 ba hae ka ho buisana ka poloto, mokotaba, baphetwa le sebaka sa moo diketsahalo di etsahallang teng. SI 4 HO NGOLA MT 1 Ngola mefuta e kgethilweng Mohato 6 ya ditema tsa kgopolo ho -bontsha kgopolelo, mehopolo le Mohato 6 Baithuti ba ngola maikutlo ka yena le ka ba bang Titjhere o arola baithuti moralo wa pele wa -utulla tshebediso ya puo ya ho ka dihlotshwana mme o tshwantshiso ya bopa le ya ho bapala ka ba laela ho kgetha bona, ba ntano tshebediso ya meqoqo e phetang dihlooho tseo ba tla tshwayana ka taba le e hlalosang, ka didayari, ngola tshwantshiso ka dihlopha ho ya ka mangolo a setswalle, puisano, tsona, a ntano ba fa ruburiki dikhathuni tsa dithothokiso, tataiso ya ho temana ya mela e mehlano e tshwayana (Rubric) qabolang le dipina. Mokgwa wa tekolo Ho ngolwa ketsiso (Role play) Molekodi Dihlopha Titjhere Dithusa tekolo Ruburiki 83 MT 3 Bontsha bokgoni ba motheo ho matshwao a kgethilweng a ho ngola a dumellanang a dumellanang le mofuta wa tema. MT 4 Sebedisa ketsahalo ya ho Mohato 7 Mohato 7 Titjhere o laela baithuti Baithuti ba ngola ho ngola moralo wa moralo wa bobedi bobedi. wa tshwantshiso. Sekala sa tekolo (Checklist) ngola ka thuso le kopanelo ho hlahisa ditema ka ho kgetha le ho utulla dihloooho, ho sebedisa ditema tse ding e le malabela bakeng sa hongola, ho hlopha le ho hlahisa dihlooho, hlophisa mehopolo ka ho e nyalanya. 84 SI 5 HO NAHANA LE HO FANA KA MABAKA MT 5 Sebedisa puo ho nahana/bontsha se itseng ka ho -nahana ka seo a se utlwileng kapa a se badileng a nto botsa dipotso tse Mohato 8 Mohato 8 phephetsang; Titjhere o fa baithuti Baithuti ba bala Mokgwa wa tekolo -nahana ka ntshetsopele ya bokgoni ba mosebetsi wa hae wa ho tshwantshiso hae ba Tlaleho (Report hae jwaloka sebui, momamedi, le bala mofuta o mong wa ntano fana ka back) mongodi maemong a tlwaelehileng a buka ya tshwantshiso. tlaleho ya seo nto hlwaya dikarolo tseo a lokelang ho moithuti a se di ntlafatsa; badileng ka Molekodi Titjhere Dihlopha -nahana ka matla a motho ka mong a bonngwe. Dithusa tekolo Ruburiki 85 ho ba le seabo ho diketsahalo tsa sehlopha a nto hlwaya menyetla ya ntshetsopele. Mokgwa wa tekolo Mohato 9 Tse Titjhere o laela baithuti Mohato 9 ngolwang/Mosebet ho etsa lethathama la Baithuti ba kgetha si wa phaposeng mopeleto wa mantswe mantswe ka mora Molekodi ho arolelana Titjhere maikutlo ho eketsa Dithusa tekolo lethathama la bona Tjhebo ya mahlo la mopeleto. (Observation sheet) 86 MOHATO 10 MOHATO WA 10 Titjhere o laela baithuti Baithuti ba bala ho bala le ho ngola temana ba ntse ba mantswe a matjha bulking hlwaya le ho tsa bona hlokomela ka ho ngola bukeng mantswe a matjha a sa tlwaelehang. 87 SI 6 SEBOPEHO SA THUTA PUO MESEBETSI LE TSHEBEDISO MT 1Sebetsa ka mantswe ka ho: MOHATO WA 11 -sebedisa mawa a fapaneng Titjhere o laela baithuti MOHATO WA 11 ho peleta mantswe a sa ho sheba mantswe a sa Ka dihlopha tlwaelehang kapa a baithuti ba sheba matjha bukantsweng ba mantswe a sa be ba a sebedise tlwaelehang kapa a dipolelong. matjha tlwaelehang; - ipopela lenane la hae la mopeleto le bukantswe ka hara kharikhulamo yohle; - sebedisa bukantswe le bukantswe ya mahlalosonngwe le malatodi - sebediso ya dikgutsufatso bukantsweng mme ba a sebedise dipolelong ka ho nepahala le ka Ho Ngola MOKGWA WA TEKOLO Titjhere Motswalle DITHUSA TEKOLO Ruburiki kutwlisiso e 88 - hlwaya mefuta ya tebileng.Ba dihlongwapele le hlophisa mantswe dihlongwanthao. ao ho ya ka ditho/dikarolo tsa puo. . DISEBEDISWA Dibuka, Masedinyana, TV, DVD makasini, bukantswe, MONYETLA O EKEDITSWENG BOITEKO 89 90 MORALO WA HO ITHUTA THUTO: SESOTHO PUO YA LAPENG MOKOTABA:DITSHWANTSHISO NAKO E LEKANTSWENG:Dihora SEHLOOHO: TSHWANTSHISO E KGUTSHWANE KGOKAHANYO: LIFE ORIENTATION , ARTS AND CULTURE MOKATO: 8 DIPHETHO TSA HO ITHUTA MEHATO YA TITJHERE MEHATO YA DINTLHA TSA MEKGWA YA HO DITSHITA TSA LE MAEMO A TEKOLO (SI le YA HO RUTA TEKOLO RUTA HO MT) MOITHUTI ITHUTA 91 SI 1 HO MAMELA Mohato 1 Mohato 1 Mokgwa wa MT 1 Ho mamela le ho ananela Mohato wa pele ho hobala. Mohato wa pele ho tekolo ditema tse buuwang Tema: Tshwantshiso ya ba hobala. (Mind map (j.k.dithothokiso, dithothokiso tsa ho babedi. Titjhere o kgetha Tema: Tshwantshiso ya ba Puisano) phafa,dipale tse nang le dikgaolo tse tema e arohileng ya babedi. Molekodi ka bang pedi kapa tse tharo). tshwantshiso ya pele. Baithuti ba lekola sehlooho Titjhere MT 4 Hlwaya le ho buisana ka Titjhere o ngola dikarabo tsa mme ba buisana ka hore Dithusa tekolo tshebediso ya mawa o ho buwa o sa baithuti ( tshebediso ya tshwantshiso e bua ka eng. Memorandamo sebedise puo (j.k. ho shebana ka mmapa wa kelello abile mahlo, tshebediso ya ditho tsa ahlalosetsa baithuti mmele ho fetisa molaetsa, sehalo sa tshwantshiso. Mohato 2 Mokgwa wa Dipotso le dikarabo lentswe, le kgufutso). MT 6 Ho elellwa le ho amohela mefuta e phatlaletseng e mengata ebile e fapane e jwaloka mokgwa wa ho qapodisa, puo ya tikoloho e itseng le ho buisana ka puo ya batho ba dilemong tse itseng. SI 2 HO BUA Mohato 2 ( mmapa wa 92 MT 1Buisana ka mehopolo le Titjhere o ruta baithuti ho Baithuti ba sebedisa tekolo maikutlo ka boiqapelo le ho bolela bopa polelo le ho ngola mantswe ho mmapa wa Mosebetsi o ka boitshepi bo boholo le ka thuso e seratswana. mohopolo ho bopa ngolwang fokoditsweng (j.k. ditshwantshiso, dipolelwana ba sebedisa Molekodi bonketsisane le dipina). dibukantswe. Titjhere MT 4 Bontsha bokgoni ka ho kelello)Mind map Dithusa tekolo ikakgela ka setotswana ho Baithuti ba sebedisa ditherisano, dipuisano, dipolelwana ho bopa dikganyetsano le diphuphutso tsa diratswana. Memorandamo sehlopha.Ho botsa dipotso tse lokelang, nka dikarabo tse fapaneng, tshehetsa ntlhakemo ya hae ka mabaka le ho kgona ho susumetsa ba bang. MT 5 Nehelana ka puo ya molomo a sebedisa boemo bo boholo ba nepahalo le boiqapelo, a tsepamisitse maikutlo qapodiso e hlakileng le e utlwahalang, kgefutso, phetoho ho lebelo la ho bua, sepheo 93 le bamamedi, sehalo. MT 6 Hlwaya le ho hlalosa matshwao a nang le seabo ho katleho ya hae ya ho buisana/fetisa molaetsa ka puisano. 94 SI 3 HO BALA LE HO BOHA Mohato 3 Mohato 3 Mokgwa wa MT 1 O bala ka boithaopo, a balla Ho bala le ho qoqa Baithuti ka dihlopha ba tekolo boithabiso . Titjhere o abela sehlopha ka bala tshwantshiso.Ba bala Ho bala MT 2 Balla hodimo kapa a bala a seng sebapadi ho bala ka tshwantshiso ho fumana Molekodi thotse. sona. mooko wa yona. Titjhere Titjhere o shebella mme o Dithusa tekolo lekola baithuti ka bonngwe. Sekala sa tekolo Ho bala (checklists) Mohato 4 Mohato 4 Titjhere o botsa dihlopha Dihlopha di buisana ka MT 5 Hlalosa mokgwa oo karolo tsa dipotso ho kgona ho bona nthla ya bohlokwa. sehlooho le ho hlophiswa ha mefuta hore baithuti ba utlwisisa tekolo e fapaneng ya dingolwa ho bang le tshwantshiso. Puisano Dipotso le dikarabo Mokgwa wa seabo kateng ho mokgwa oo Molekodi sengolwa se sebetsang ka teng (j.k. Titjhere dipale , dithothokiso j.j.). Dithusa tekolo MT 6 Bontsha kutlwisiso ya Sekala sa tekolo dingolwa. Sepheo sa tsona le 95 dikamano tsa tsona, ho buisana ka poloto, mokotaba, makgabane, baphetwa le sebaka sa moo diketsahalo di etsahallang teng. 96 SI 4 HO NGOLA Mohato 5 Mohato 5 Mokgwa wa Mosebetsi o MT 1 Ho ngola mefuta e fapaneng Tithere o ngola dinthla tsa Baithuti ba ngola mme ba tekolo ngolwang ya diteme tsa kgopolelo. Ho bontsha bohlokwa tse kgethilweng ke kgutsufatsa tshwantshiso. Ho ngola kgopolelo, mehopolo le maikutlo ka dihlopha, mme o hlahloba Ba hlahisa mosebetsi wa kgutsufatso yena le ka ba bang. Ho utulla mosebetsi wa dihlopha abile pele ho titjhere. Ha a se a Molekodi tshebediso ya puo ya ho bopa, ho a tshwaya diphoso. O busetsa tshwaile diphoso bana ba Titjhere sekaseka ka hloko le ya ho bapala ka mosebetsi ho dihlopha mme lokisa ka moo ba Dithusa tekolo tshebediso ya meqoqo e phetang tsona di ngola mosebetsi o bontshitsweng ka teng Ruburiki taba le e hlalosang, puisano, lokisitsweng botjha . dithothokiso, dipina le mangolo. MT 3 Bontsha bokgoni ba motheo Mohato 6 Mohato 6 ho matshwao a fapaneng a ho ngola Titjhere o hlahloba ha Baithuti ba bapala a dumellanang le mofuta wa tema baithuti ba sehlopha se seng tshwantshiso. (j.k.ho tsebisa baphetwa, ho theha bapala tshwantshiso mme Mokgwa wa sebaka mmo diketsahalo di baithuti ba bang ba shebella. tekolo Ho bapalwa etsahalang teng le ho hlahisa tema Tshwantshiso ho meqoqo ya phetelo, a sebedisa le Molekodi papiso e bonolo thothokisong. Titjhere MT 4 Sebedisa ketsahalo ya ngola Mohato 7 ka kopanelo le ka boyena ho hlahisa Titjhere o rola baithuti tshwantshiso Baithuti Mohato 7 Dithusa tekolo 97 ditema ka ho kgetha le ho utulla dihlopha mme o laela Baithuti ba ngola Ruburiki dihlooho, sebedisa ditema tse dihlopha ho ngola tshwantshiso ya bona. rarahaneng, hlopha le ho hlahisa tshwantshiso ya sehlopha.Ba dihloohole ho hlophisa mehopolo. hlalosetswa dintlha tse Mokgwa wa latelang: tekolo -ba nahane ka molaetsa wa Tshwantshiso e tshwantshiso ya bona ngodilweng -ba nahane ka sehlooho Molekodi -dibapadi e tla ba tse kae Titjhere -Dithusa tsa ho bapala Dithusa tekolo tshwantshiso. Ruburiki 98 SI 5 HO NAHANA LE HO FANA Mohato 8 Mohato 8 Mokgwa wa KA MABAKA Titjhere o neha baithuti Baithuti ba fuwa monyetla tekolo MT 1 Sebedisa puo bakeng sa ho monyetla wa ho hodisa tsebo wa ho hodisa tsebo ya puo Puisano nahana le ho fana ka mabaka ka ho ya puo. j.k. ho sebedisa nako ya Molekodi jwale le nako fetileng. Titjhere sebedisa bokgoni ba ho nahana, buisana le ho hlalosa lehlakore leo Dithusa tekolo mongodi e shebang ditaba ka lona, Memorandamo Dipotso le dikarabo hlalosa le ho buisana ka sesosa le ka ditla morao le ho sebedisa boitemohelo bahae ho tshehetsa ntlhakemo ya hae. MT 2 Ho sebedisa puo ho batlisisa le ho utulla ka ho botsa dipotso, ho bapisa le ho sekaseka SI 6 SEBOPEHO SA THUTA Mohato 9 Mohato 9 Mokgwa wa Mosebetsi o PUO LE TSHEBEDISO Titjhere o hlalosetsa baithuti Baithuti ba bontsha tsebo tekolo ngolwang MT 1 Sebetsa ka mantswe ka ho ka tshebediso ya mantswe le ka ho sebedisa mantswe le Mosebetsi o sebedisa mawa a mefuta e fapaneng dipolelo. dipolelo. ngolwang ho peleta mantswe a sa tlwaelehang, Molekodi ipulela lenane la hae la mopeleto, Titjhere 99 sebedisa bukantswe a leloko, Baithuti dihlongwapele le dihlongwanthao. Dithusa tekolo MT 2 Sebetsa ka dipolelo ka ho Memorandumo hlwaya le ho sebedisa mabitso, maetsi, mathusi, makgethi, maemedi, mahokedi, makopanyi, malahlelwa, makalo, leetsisamodumo, lebadi. Dithusa thuto: Seyalemoya, Thelevishini. Dibuka, Boitekolo: Keketso ya menyetla: 100 MORALO WA HO ITHUTA THUTO: SESOTHO PUO YA LAPENG MOKOTABA: DITSHWANTSHISO NAKO E LE KANTSWENG:Dihora 6 SEHLOOHO:TSHWANTSHISO E KGUTSHWANE KGOKAHANYO: LIFE ORIENTATION MOKATO: 9 DIPHETHO TSA HO ITHUTA MEHATO TSA MEHATO TSA DINTLHA TSA MEKGWA DITSHITA LE MAEMO A TEKOLO (SI le TITJHERE TSA HO MOITHUTI TSA HO TEKOLO YA HO TSA HO MT) RUTA ITHUTA RUTA ITHUTA SI HO MAMELA Mohato 1 Mohato 1 Mokgwa wa tekolo Dipuisano Ditla bonwa ke MT 1 Ho mamela le ho ananela Mosuwe o bapalla bana Bana ba qoqa ka Mosebetsi o Dipotso le titjhere ka ditema tse buuwang (j.k. Television. O hlalosetsa diketsahalo le ka dibapali ngolwang- dikarabo nngwe ka tshwantshiso ya seyalemoya , bana hore ba mamele ka (Dibapali tsa sehloho le tse seratswana phaposing ya dithothokiso tse tshwantshiswang hloko hobane batla araba nyenyane).Ka Molekodi borutelo, mme a le ho lekolwa hape dibuka). dipotso ka papadi le dihlotshwana ba qoqa ka Titjhere leke mokgwa dipapadi. sebapali seo ba ka Dithusa tekolo wa hore bana ba ikamahanyang le sona, ba Sekala sa tekanyo sebetse kaofela. bile ba fana ka mabaka. (checklist) 101 MT 4 Hlwaya le ho buisana ka Mohato 2 Mohato 2 Mokgwa wa tekolo tshusumetso ya mawa a ho bua o Titjhere o tataisa bana Bana ba qoqa ka Puisano sa sebedise puo (ka ho shebana ka dipuisanong. diketsahalo tsa bohlokwa. Molekoli mahlo, tshebediso ya ditho tsa Puisano e tla itshetleha ho Bana ba hlahlobana mmele , tshebediso ya sebaka, leraba, mokotaba, mokgwa ka bobona (Peer sehalo sa lentswe, le motsamayo wa papadi (e qabolang ya Assessment) wa puo (Speech tempo). batho, kodiyamalla). Dithusa tekolo MT 6 Ho elellwa le ho amohela Dipuisano Ruburiki mefuta e phatlaletseng ya puo (j.k. slang) SI 4 HO NGOLA Mohato 3 Mohato3 Mokgwa wa tekolo MT I Ngola mefuta e fapaneng e Titjhere o laela bana ho Bana ba a ngola ka mora Mosebetsi o bile e phatlaletse ya ditema tsa ngola ka seo ba neng ba se puisano, ba kopanya ngolwang kgopolo bohile ho TV. diratswana tse nang le Molekoli dinthla tse tshwanang. Titjhere MT3Bontsha bokgoni bo tswetseng pele (j.k. ho hlahisa Dithusa tekolo baphetwa, ho theha sebaka moo Ruburiki Puisano diketsahalo di etsahallang teng). MT 4 Sebedisa ketsahalo ya ho ngola ka boyena ntle le mathata 102 ho hlahisa ditema tse rarahaneng. SI 2 HO BUA Mohato 4 Mohato 4 Mokgwa wa tekolo MT 1 Buisana ka mehopolo le Titjhere o ya sheba a nke Bana baya ithaopa ho Puisano maikutlo ka boiqapelo le ho ntlha tsa bohlokwa etsisa dibapadi tseo ba di Molekodi bolela ka boitshepi le boipuso boning ba ikamahanya le Bana ba a hlahlobana (j.k. ditshwantshiso le tsona. Dithusa tekolo dithothokiso) Puisano Ruburiki Sekala sa tekolo MT 4 Bontsha bokgoni ka ho Mohato 5 Mohato 5 Mokgwa wa tekolo ikakgela ka setotswana ho Titjhere o hlahloba ho -Barutwana ba bokella Ho bala ditherisano, dipuisano, tsamaelana ha ditshwantsho ditshwantsho ho tswa Molekodi dikgakanyetsano, teko ya dipotso le dikoranta ba bile ba makaseneng tse bontshang Titjhere tse hlophisitsweng tsa diseha. dibapadi tseo ba diratang. Dithusa tekolo sehlopha/mokgopi. Ho etella pele -Ba ithuta ho bala ka Ruburiki ditherisano, botsa dipotso tse bonngwe ka baphetwa bao. qholotsang maikutlo le ho -Ngwana ka mong o balla sebetsana le dintlha tsa bohlokwa. sehlopha Gallery walk 103 MT 5 Nehelana ka puo ya Mohato 6 Mohato 6 Mokgwa wa tekolo molomo ka boitshepo le ka Titjhere o tataisa bana Ka dihlotshwana bana ba Puisano boiqapelo a tsepamisitse maikutlo puisanong a bile a ntse a etsa eka ba buisana le Molekodi ho kgefutso lephetoho ho lebelo lokisa diphosa moo ho kgalala tsa bona. Moqoqo Titjhere le bana la ho bua, sepheo le hlokahalang. ona o nkuwa jwalo ka Dithusa tekolo bamamedi,sehalo, seemo, ketsiso, puisano (dialogue) Ba Sekala sa tekanyetso. tshebediso ya mmele ). iketsetsa tekoloho ya bona. Puisano MT 6 Hlahloba katleho ya hae ya ho buisana/fetisa molaetsa ka puisano le ho etsa dintlafatso ho Yona SI 3 HO BALA LE HO BOHA Mohato 7 Mohato 7 Mokgwa wa tekolo MT 2 Balla hodimo kapa o bala a Titjhere o botsa bana dipotso Bana ba bala makasineng Ho araba dipotso ka Dipotso le thotse ntle le thuso ka di tshwantsho tsa ka bo nngwe. molomo dikarabo MT 5 Moithuti o buisana ka dibapadi tseo yena a tlileng Molekodi mefuta ya dingolwa le ho hlalosa le tsona mme o laela bana ba Titjhere mokgwa oo karolo tsa sehlooho di bala ka bo nngwe se Dithusa tekolo 104 hlophiswang ka teng (j.k. ngotsweng ka bona Dithothokiso tse telele, dipale tse makasineng. Ruburiki kgutswanyane, dikoranta, didayari). SI 5 HO NAHANA LE HO FANA KA MAKABA MT 1 Sebedisa puo bakeng sa ho nahana le ho fana ka mabaka: -manolla ka botebo ka sesosa le ditlamorao, bongoding ba dingolwa le dingodilweng kharikhulamong yohle. SI 6 SEBOPEHO SA Mohato 9 Mohato 9 Mokgwa wa tekolo THUTAPUO LE Mosuoe o etsa bonnete ba Bana ba kgetha mantswe Ho ngola mantswe TSHEBEDISO hore bana ba etsa lethathama puisanong ho eketsa ho dibukeng MT 1 Sebetsa ka mantswe ka ho la mopeleto wa mantswe. lethathama le bona la Molekodi Buzz groups 105 ipopela lenane la hae la mopeleto mopeleto. le bukantswe ka hara kharikhulamo yohle a nto Titjhare Dithusa tekolo . Sekalo sa tekanyo sekaseka/manolla hore ke mantswe a mofuta o feng a fanang ka mathata. Dithusa thuto: dibua tsa tshwantshiso Boitekolo Keketso ya menyetla 106 MORALO WA HO ITHUTA MORALO WA HO ITHUTA: SESOTHO PUO YA LAPENG/HAE SEHLOPHA: 7 NAKO E LEKANTSWENG: Dihora tse 10 DIKAHARE :DITEMA HO TSWA DITHUTONG TSE DING SEHLOOHO :BALWANEDI BA TOKOLOHO KGOKAHANYO : MAHLALE A PHEDISANO LE TSA BONONO LE BOTJHABA DIPHETHO TSA HO ITHUTA DIKGATO TSA DIKGATO TSA DINTLHA TSA MEKGWA YA DITSHITA LE TITJHERE TSA HO HO ITHUTA TSA TEKOLO HO RUTA TSA HO RUTA MOITHUTI MOHATO WA 1 MOHATO WA 1 MAEMO A TEKOLO SI 1: HO MAMELA ITHUTA MESEBETSI 107 MT 2 Titjhere o hlahloba Baithuti ba Dikarabo tsa Dipotso le Bothata ba Mamela mme a arabe ka baithuti tsebo eo ba araba dipotso molomo. dikarabo ho buwa:- tshwanelo nang le yona mabapi tse malebana le le demokerasi ka ho demokerasi, MOKGWA WA fuwa ba botsa dipotso. tokoloho, TEKOLO monyetla wa balwanedi ba Titjhere ho buwa ha Baithuti ba tokoloho le babang ba le mokgwa wa ho DITHUSA – MT 3 tsamaisa TEKOLO Elellwa ka moo ditema tse dikgetho. tlwaeleileng tse buuwang kantle. Memorandamo mme a hlalosa matshwao a MOHATO WA 2 itseng a bohlokwa (jk tsa Titjhere o bala pale ka MOHATO WA 2 bolepi, tshupiso ya tsela, emong wa balwanedi Baithuti ba metlae le dipina) ba tokoloho. mamela ka hloko Tsa molomo Baithuti ba ba ntano ngola fuwa MESEBETSI Ho ngola dintlha tsa MT 7 Dipotso le Bothata ba dikarabo ho utlwa:- monyetla wa bohlokwa MOKGWA WA ho fuputsa dibukeng tsa TEKOLO tsebo ho ba 108 Hlwaya maemo a bokgabane, boahisane le setso a dingolwa tse kgethilweng. MOHATO WA 3 Titjhere o botsa baithuti dipotso ho hlahloba mamelo ya bona bona. Titjhere MOHATO WA 3 DITHUSA Baithuti ba TEKOLO bang. araba dipotso ka tshwanelo Memorandamo MOHATO WA 4 MESEBETSI Karolelano ya Baithuti ba Arolelana maikutlo arolelana maikutlo maikutlo ka Tsa molomo MOHATO WA 4 Titjhere o neha baithuti sehloho a ntano ba arola ka dihlopha a ba laela ho arolelana maikutlo ka sehloho. sehloho ba boele ba phete MOKGWA WA pale hape. TEKOLO Titjhere Sehlopha DITHUSA 109 TEKOLO Ruburiki Sekala a tekolo SI 2: HO BUA MOHATO WA 5 MHATO WA 5 MESEBETSI MT 2 Moqoqo(brains torming) Buisana ka mehopolo dintlha Titjhere o ruta baithuti Baithuti ba Tsa molomo le maikutlo ka ho hlaka le ka matshwao a ho bala a kanyeletsa Ngola ho nepahala ho itseng le ho ntano ba fa matshwao a ho tshwarahana ha ditaba (jk. seratswana ho ho bala MoKGWA WA Ditherisano le dipuisano tse kenyeletsa matshwao seratswaneng TEKOLO kgutshwanyane). a ho bala. Titjhere DITHUSA TEKOLO Memorandam MT 3 MOHATO WA 6 Bontsha bokgoni ba motheo Titjhere o ruta bana MOHATO WA 6 MESEBETSI Ho sebetsa ka 110 ho mefuta e kgethilweng ho ka tsela e Baithuti ba Tsa molomo dingolwa tse buuwang. nepahetseng ya arolelana puo ka nahelano ka puo ya molomo ka MOKGWA molomo le ho ba bonngwe. Tijhere bonngwe hlokomedisa qapidiso,kgefutso, DIITHUSA sepheo le bamamedi. TEKOLO Tjhebo ya mahlo MT 5 Nehelana ka puo ya molomo a sebedisa boemo bo itseng ba nepahalo le boiqapelo, a tsepamesitse maikutlo ho: Qapodiso e hlakileng le e utlwahalang MT 6 Elellwa le ho hlahisa katleho 111 ya hae ya ho buisana/fetisa molaetsa ka puisano SI 3: HO BALA LE HO BOHA MOHATO WA 7 MOHATO WA 7 MESEBETSI MT 1 Ho balla hodimo Moithuti o tla bala ka Titjhere o neha bana Moithuti ka Bala boithaopo, a balla ditemana tse buwang mong o fuwa MOKGWA WA boithabiso,le ho fumana ka balwanedi ba sebaka sa ho TEKOLO tlhahisoleseding ebile a tokoloho jwalo ka bala mme a balla Titjhere hlalosa mefuta ya dingolwa eo dipale tse tswang hodimo a e ratang. dithutong tse ding, Baithuti ba fuwa DITHUSA mohlala, Mahlale a monyetla wa ho TEKOLO phedisano. hlahisa maikutlo Ruburiki ka seo ba neng ba se bala. MT 2 Balla hodimo kapo a thotse bakeng sa maemo a fapaneng a sebedisa mawa a loketseng a ho bala(jk ho di okola hodimo, ho kena ho tsona ka 112 botebo, ho lepa) MT 3 Hlwaya sepheyo, bamamedi le maemo a tema/ sengolwa. MT 4 Bontsha kutlwaisiso ya dingolwa tsa tlhaisoleseding ka ho hlwaya mohopolo wa sehloooho le ho hlalosa mokgwa oo dintlha di tshehetsang mohopolo wa sehlooho. MT 7 Hlwaya le ho boisana ka mawa a sebediswang ho bopa ditlamorao tse itseng ho 113 dingolwa tse kgethilweng tse bonwang, tse ngotsweng le tse haswang. MT 8 Ntsha maikutlo ka tshekatsheko temeng/dingolweng:-Hlwaya ntlhakemo ya mongodi,molaetsa o patehileng, tshekamelo le leeme le pepeneneng le mekgwa eo mongodi a bopang ho balwa ha sengolwa ka kgetho ya mantswe e hlokolosi. MT 9 Hlwaya le ho buisana ka dintlha tse phedisano, setso, 114 tikoloho le bomorabe tse fumanwang ka hara sengolwa (jk dikahare, puo mosebetsi wa botaki le tlhaiso ya baphetwa) MT 10 Bontsha bokgoni ba hae jwalo ka mmadi. SI 4: HO NGOLA MOHATO WA 8 MOHATO WA 8 MESEBETSI Hlahisa mefuta e kgethilweng Titjhere o etsa moralo Ka dihlopha Ngola ya ditema tsa dintlha tse wa pampiri baithuti ba tlatsa MOKGWA WA ngotsweng le tse sebedisang tshebetso(Worksheet) pampiritshebets TEKOLO motlanyo le ditshwantsho e tla tlatswa ke o hoya ka Sehlopha bakeng sa mabaka a mangata baithuti. dinako tsa Titjhere ka tshebediso ya pehelo ya diketsahalo DITHUSA dipaki, diposetare, papatso, jwalo ka letsasti TEKOLO ho bala buka botjha hape, la tswalo la Memorandamo dirisepe le ditaelo tsa papadi e molwanedi wa Gallery walk MT 2 115 itseng. tokoloho, sebaka seo a hlahetseng ho sona, sekolo,jj. MT 4 MOHATO WA 8b Sebedisa ketsahalo ya ho ngola ka thuso le kopanelo ho Baithuti ba bala hlahisa ditema ka ho kgetha buka botjha le ho utulla dihlooho ka hape(book dipuisano tse tebileng, review) mohlala sebedisa dimmapa tsa lebitso la buka , hlalohanyo le manane. mongodi, mophatlalatsi, letsatsi la phatlalatso le dikarolo tsa buka tse ka hare le manane a 116 tshupiso (Glosary) SI 5: HO NAHANA LE HO MOHATO WA 9 MOHATO WA 9 FANA KA MABAKA MT 1 MESBETSI dibuka tsa ho Puo ya bala molomo(oral Titjhere o etsetsa Bana ba hlahisa nahana le ho fana ka mabaka bana dipotso ka ho ngola seo (questinaire) bakeng ba se fumaneng MOKGWA WA MT 2 sa ho ya etsa ha ba ne ba TEKOLO Sebedisa puo ho batlisisa le dipatlisiso ka tsela ya fuputsa. Titjhere ho utulla. ho ya buisana le batho ba bahlano ba Bana fana ka DITHUSA MT 3 sebetsang mesebetsi tlaleho TEKOLO Sebetsana le e fapaneng. ya molomo e Ruburiki presentation) mabapi le seo ba Sekala sa ho se fumaneng ha MT 4 Kgaello ya Ngola Sebedisa puo bakeng sa ho tlhahisoleseding. Buzz groups lekola ba fuputsa. Nahana ka boiqapelo 117 SI 6: SEBOPEHO SA MOHATO WA 10 MOHATO WA 10 THUTAPUO LE TSHEBEDISO MESEBETSI Dipuisano Puo ya Titjhere o laela Baithuti ba molomo MT 1 baithuti ho hlwaya sebedisa Ngola Sebetsa ka mantswe mantswe a matjha le a mantswe sa tlwaelehang ba MT 2 ntano fumana Sebetsa ka dipolelo moelelo wa mantswe dipolelong. MOKGWA WA TEKOLO bukantsweng. Titjhere MT 3 Sebetsa ka ditema DITHUSA TEKOLO MT 4 Sekala sa Ntshetsa pele ya temoho ya tekolo(Check tshebediso le setaele list) MT 5 MOHATO WA 11 MOHATO WA 11 MESEBETSI Ntshetsopele ya temoho e Titjhere o ruta baithuti Ka dihlopha Ho etswa ha hlokolosi ya puo. mokgwa wa ho etsa baithuti ba posetare posetare ba be ba bokella dintho Galley walk 118 kgomaretse tsohle tse tla MOKGWA WA mabitso hlokeha ha ba TEKOLO a ditho tsa se etsa posetare Titjhere posetareng jwalo ka jwalo ka Motswalle kgomo, ba be ba a ditshwantsho le sebedise polelong. mantswe ao ba DITHUSA tla a sebedisa THUTO dipolelong, Ruburiki mohlala Sekala sa makgethi, tekolo(check mabitso list) mahokedi jj. DISEBEDISWA Dibuka, Masedinyana, makasini, bukantswe, MONYETLA O EKEDITSWENG BOITEKOL O 119 MORALO WA HO ITHUTA MORALO WA HO ITHUTA: SESOTHO PUO YA LAPENG/HAE KEREITI: 8 NAKO E LEKANTSWENG: Dihora tse 10 DIKAHARE :DITEMA HO TSWA DITHUTONG TSE DING SEHLOOHO :BALWANEDI BA TOKOLOHO KGOKAHANYO : MAHLALE A PHEDISANO LE TSA BONONO LE BOTJHABA DIPHETHO TSA HO ITHUTA DIKGATO TSA DIKGATO TSA DINTLHA TSA MEKGWA YA DITSHITA LE TITJHERE TSA HO HO ITHUTA TSA TEKOLO HO RUTA TSA HO RUTA MOITHUTI MOHATO WA 1 MOHATO WA 1 MAEMO A TEKOLO SI 1: HO MAMELA ITHUTA MESEBETSI MT 2 ( ho tsha maikutlo) Brainstormin Mamela ka mafolofolo le ka hloko Titjhere o letsetsa bana Baithuti ba Dikarabo tsa bakeng sa ho fumana tlhaisoleding sealemoya /DVD/ tape mametse ka hloko molomo. buwa:- le itseng le melaetsa ya sehlooho a recorder e bapalang tse ba bile ba ntse ba Ngola Baithuti ba arabele ka tshwanelo. mabapi le tsa Bophelo MOKGWA WA ngola dintlha tsa g Dipotso le Bothata ba ho fuwa monyetla 120 bo Botle. bohlokwa dibukeng TEKOLO Titjhere o ruta bana tsa bona. Titjhere dikarabo wa ho buwa ha babang ba tsela ya ho ngola le kantle. dintlha dibukeng ha antes a ruta. MT 3 MOHATO WA 2 Baithuti ba araba Utlwaisisa ka moo ditema tse MOHATO WA 2 tlwaeleiling tse buuwang di Titjhere o neha bana Ho ngola Bothata ba ho hlphisitsweng ka teng mme a dipotso(questionnaire) tse MOKGWA WA utlwa:- hlalosa matshwao a itseng a mabapi le tsa bophelo bo TEKOLO Baithuti ba bohlokwa jwalo ka palekgutshwe, botle. Titjhere dithothokiso jj. dipotso MESEBETSI DITHUSA TEKOLO MT 7 fuwa monyetla Dipotso le dikarabo wa ho fuputsa Dipotso(question tsebo ho ba naire) bang. Hlwaya maemo a bokgabane, boahisane le setso a dingolwa tse fapaneng. 121 SI 2: HO BUA MOHATO WA 3 MHATO WA 3 MESEBETSI Bana ba nang MT 2 le bothata ba Buisana ka mehopolo,dintlha le Titjhere o ruta baithuti Baithuti ba mamela Tsa molomo maikutlo ka ho hlaka, ho tsela e nepahetseng ya ka hloko ba ntse ba Ngola nepahala le ho tshwarahana ha ho etsa kganyetsano ngola dinltha tsa ditaba ho phahameng tsa dihlopha (debate) bohlokwa dibukeng fa nako ya ho tsa bona buwa ha ba dihloohong tse qholotsang ho buwa: Puisano Titjhere o ba maikutlo a sebedisa mefuta ya bang ba le ka ditema/dingolwa tse buuwang ntle. tsa dintlha tseo e leng tsa nnete(jk ditherisano le dikganyetsano) MT 3 MESEBETSI Bontsha bokgoni ba motheo ho MOHATO WA 4 MOHATO WA 4 mefuta e phatlaletseng ya Titjhere o kgethela Baithuti ba dingolwa tse buuwang. bana sehlooho seo ba Tsa molomo 122 tla hanyetsana (debate) itokisetsa ba bile MT 5 ka sona. ba etsa diphuputso ka Nehelana ka puo ya molomo a sehlooho seo ba sebedisa boemo bo boholo ba se se fuweng ke nepahalo le boiqapelo, a titjhere. tsepamisitse maikutlo:- Baithuti ba etsa - Qapodiso e hlakileng le e MOKGWA Tijhere DIITHUSA TEKOLO Ruburiki kganyetsano ya utlwahalang, kgefutso, phetoho dihlopha(debate) ho lebelo la ho buwa le ho ha lentswe, sepheo le bamamedi, sehalo jj. MT 6 Hlwaya le ho hlalosa matshwao a nang le seabo le katleho ya hae ya ho buisana/ fetisa molaetsa ka puisano. SI 3: HO BALA LE HO BOHA MOHATO WA 5 MOHATO WA 5 MESEBETSI 123 MT 1 Bothata ba ho Moithuti o tla bala ka boithaopo, Titjhere o laela bana ho Baithuti ba bala a balla boithabiso,le ho fumana bala tema e malebana tema e malebana tlhahisoleseding, ho phatlalla le le tsa bophelo bo bottle le tsa bophelo Bala a thotse Buzz groups se bone ditema tse fapaneng tseo a ithutileng tsona a hlalosa ho ntsha maikutlo a hae ebile a hlalosa mefuta ya dingolwa eo a e ratang a nto kgothaletsa ba bang ho bala dingolwa tseo. MT 2 Balla hodimo kapa thotse bakeng sa maemo a fapaneng a momahanya mawa a loketseng a ho bala a bopilweng 124 dikereiting tse fatshe. MT 3 Buisana ka sepheo, bamamedi le maemo a teng/sengolwa MT 4 Bontsha kutlwaisiso ya dingolwa tsa tlhaisoleseding ka ho hlwaya mohopolo wa sehloooho le ho MOHATO 6a MOHATO WA 6 Titjhere o botsa baithuti Baithuti ba araba mabapi le seo ba se dipotso tse Sekaseka/ manolla mawa a sebediswang ho bopa ditlamorao tse itseng ho dibuka tse Ngola balwang mookotaba wa temana ng ba bile ba fana MOKGWA WA kapa seratswana ka mabaka moo TEKOLO ho hlokehang Titjhere Dipotso le MHATO WA 6b DITHUSA dikarabo Titjhere o etsa moralo wa TEKOLO pampiritshebetso e Pampiritshebetso tshehetsang mohopolo wa MT 7 Tlhokeho ya badileng, mohlala, fana ka pampiritshebetso hlalosa mokgwa oo dintlha di sehlooho. MESEBETSI bontshang maikutlo a (worksheet) baithuti ka ho hanana kapa ho dumellana le 125 dingolwa tse bonwang, tse sehlooho le ho fana ka ngotsweng le tse haswang ha mabaka ngata tse jwalo ka katleho ya mekgwa e bonolo ya bongodi le tshebediso ya puo. MT 8 Ntsha maikutlo ka tshekatsheko dingolweng:-uisana ka ntlhakemo ya mongodi,molaetsa o patehileng sengolweng le tshekamelo le leeme le ho botsa hore na o dumellana le molaetsa o ka hara sengolwa. MT 9 Buisana ka dintlha tse 126 phedisano, tikoloho le bomorabe tse fumanwang ka hara sengolwa a nto hlwaya matshwao a sengolwa a jereng makgabane a tsamalanang le ona(jk dikahare, puo, mosebetsi wa botaki, ntlhakemo le tlhahiso ya baphetwa). MT 10 Bontsha le ho buisana ka bokhoni Ba hae jwalo ka mmadi. SI 4: HO NGOLA Baithuti ba fuwa MT 2 Titjhere o bontsha bana sehlooho seo ba tla Hlahisa mefuta e phatlaletseng ya ditsela tsa ho etsa etsa diphuputso ka ditema tse ngotsweng le tse dimmapa tsa tsa bophelo bo sebedisang motlanyo le hlalohanyo(mindmap) bottle ka ho ngola MEKGWA YA Dipuisano TEKOLO (brainstorming) Ngola 127 ditshwantsho bakeng sa mabaka ka di le ka ho fana ka Tlaleho ya amangata a sebedisa mefuta ya puisano(brainstorming) tlaleho ya molomo. molomo MOLEKODI matshwao a bonwang le a moralo moo ho lokelang ka tshebediso ya Titjhere diketsahalo tse phethwang, DITHUSA diraporoto tse diporojeke tsa TEKOLO dipatlisisi, diphamfolete, diposetara, Ruburiki le ho bala buka botjha hape. MOHATO WA 8 Titjhere o ruta baithuti MT 4 Sebedisa ketsahalo ya ho ngola ka kopanelo le ka boyena ho hlahisa ho etsa posetara, ho e sekaseka ka kopanelo le ho e hlalosa. MOHATO WA 8 Baithuti ba etsa posetara ka kopanelo, ba ya e sekaseka ba be ba e hlalose. ditema ka ho kgetha le utulla dihlooho ka dipuisano tse tebileng, a sebedisa dimmapa tsa hlalohanyo le manane. MOHATO WA 9 Tijhere o ruta bana tsela ya lengolo la se MOHATO WA 9 Baithuti ba ngola DITHUSA lengolo la se TEKOLO Buzz groups mmuso 128 mmuso SI 5: HO NAHANA LE HO MOHATO WA 10 Ruburiki MOHATO WA 10 FANA KA MABAKA MT 1 MEKGWA YA Kgaello ya TEKOLO dibuka tsa ho Puo ya bala molomo(oral Sebedisa puo bakeng sa ho Titjhere o ruta bana Baithuti ba araba nahana le ho fana ka mabaka papadi ya puo dipolelo tse tswang (Language game) tse ho baithuti ba bang MT 2 malebana le tsa ka ho ngangisana Sebedisa puo ho batlisisa le ho bophelo bo botle e.g. mme ba fane ka Titjhere utulla. ho tsuba ke ntho e nlte, dipolelo tse ding ho Motswalle jwala bo loketse tswellisa DITHUSA banana. ngangisano pele. TEKOLO MT 3 Sebetsana le tlhahisoleseding. presentation) Buzz groups MOLEKODI Ruburiki MT 4 Nahana ka boiqapelo 129 SI 6: SEBOPEHO SA MOHATO WA 10 MOHATO WA 10 Titjhere o fa baithuti Baithuti ba bala temana ho e bala a bile a temana ba ntse ba ba laela ho hlwaya kapa hlwaya le ho ho hlokomela mantswe a hlokomela ka ho THUTAPUO LE TSHEBEDISO MT 1 Sebetsa ka mantswe MT 2 Sebetsa ka dipolelo MEKGWA YA TEKOLO Dipuisano Puo ya molomo Ngola matjha le a sa tlwaelehang ngola bukeng ka ho ngola bukeng. mantswe a matjha a sa tlwaelehang. MT 3 Sebetsa ka ditema MT 4 Ntshetsa pele temoho ya tshebediso le setaele MT 5 Ntshetsopele temoho e hlokolosi ya 130 puo. MOHATO WA 11 MOHATO WA 11 Titjhere o laela baithuti Ka dihlopha MEKGW YA ho sheba mantswe a sa baithuti ba sheba TEKOLO tlwaelehang kapa a mantswe a sa matjha bukantsweng ba tlwaelehang kapa be ba a sebedise a matjha dipolelong. bukantsweng mme ba a sebedise dipolelong ka ho Dipuisano Ho Ngola MOLEKODI Titjhere Motswalle nepahala le ka kutwlisiso e tebileng.Ba hlophisa mantswe ao ho ya ka ditho/dikarolo tsa DITHUSA TEKOLO Ruburiki puo. DISEBEDISWA Dibuka, Masedinyana, TV, DVD makasini, bukantswe, 131 MONYETLA O EKEDITSWENG BOITEKOLO MORALO WA HO ITHUTA THUTO : SESOTHO PUO YA LAPENG NAKO E LEKANTSWENG: Dihora 10 MOKOTABA: DITEMA HO TSWA DITHUTONG TSE DING SEHLOOHO: THUTO KA TSA TIKOLOHO MOKATO: 9 KGOKAHANYO: LIFE ORIENTATION AND MATHEMATICS 132 DIPHETHO TA HO ITHUTA MEHATO YA MEHATO YA DINTLHA TSA MEKGWA YA HO DITSHITA TSA HO LE MAEMO A TEKOLO(SI le TITJHERE YA HO MOITHUTI YA TEKOLO RUTA ITHUTA MT) RUTA HO ITHUTA SI 1 HO MAMELA Mohato 1 Mohato1 Mokgwa wa tekolo Dipotso le dikarabo Bothata ba ho bua: MT 2 Mamela ka mofolofolo le Titjhere o tla le tema Baithuti ba Tsa molomo Baithuti ba fuwa ka hloko bakeng sa ho fumana ho tswa ho tsa mamelamka hloko Molekodi monyetla wa ho buwa tlhahisoleseding e itseng le tikoloho mohlala ; mme ba araba dipotso Titjhere ha babang ba le kantle melaetsa ya sehlooho a arabele ka metsi, tsa bophelo j.j. tse latelang: Dithusa tekolo tshwanelo. Mme o balla baithuti -Ke e fe nthla ya Memorandamo MT 3 Utlwisisa ka moo ditema tema a balla hodimo. bohlokwa? Bothata ba ho utlwa: tse tlwaelehileng tse buuwang di -E etsahala ho kae? Baithuti ba fuwa hlophisitsweng ka teng mme a -Lebaka ke le feng? monyetla wa ho hlalosa matshwao a itseng a -Ke sefe setlamorao? fuputsa tsebo ho bohlokwa jwalo ka palekgutswe, -Tharollo ke e feng? babang. dithothokisoj.j. MT 7 Hlwaya maemo a bokgabane, boahisane le setso a dingolwa tse kgethilweng. SI 2 HO BUA Mohato 2 Mohato 2 Mokgwa wa tekolo Dipotso le dikarabo 133 MT 2 Buisana ka mehopolo Titjhere o thusa Baithuti ba bua Tsa molomo dintlha le maikutlo ka ho nepahala baithuti ho bua ka seo nehelana ka puo Molekodi le ho tshwarahana ha ditaba ba sengotseng (oral (present) ba Titjhere dihloohong tse qholotsang presentation) e le tsepamisitse maikutlo Dihlopha maikutlo a sebedisa mefuta ya dikarabo tsa dipotso dintlheng tsa Dithusa tekolo ditema/dingolwa tse ngata tse mohatong wa pele. bohlokwa j.k. Ruburiki buuwang tsa dintlha tseo e leng tsa phetoho ho lebelo la nnete j.k. tlhaloso ya diketsahalo ho bua le ho phahama tsa thekenologi tse jwalo ka ha lentswe, sepheo le mekgwa ya ho sebedisa bamamedi,sehalo.j.j. khomputara kapa video. MT 3 Bontlha bokgoni bo tswetseng pele ho mefuta e phatlaletseng ya dingolwa tse buuwang. MT 5 Nehelana ka puo ya molomo ka boitshepo le ka boiqapelo, a tsepamisitse maikutlo ho; -kgefutso le phetoho ho lebelo la ho bua le ho phahama ha lentswe 134 dintlheng tsa sehlooho. -Sepheo le bamamedi -Sehalo j.j. MT 6 Hlahloba katleho ya hea ya ho buisana/fetisa molaetsa ka puisano le ho etsa dintlafatso ho yena. Mohato 3 Mohato 3 SI 3 HO BALA LE HO BOHA Titjhere o laela Baithuti ba balla tema Mokgwa wa tekolo Ho bala le ho pheta MT 1 Moithuti o tla bala ka baithuti ho fumana hodimo ka ntle ho Ho bala le ho pheta pale boithaopo le ka botebo a balla ditema tse arohileng thuso. Ba pheta pale pale boithabiso le ho fumana ho tswa ho pokella ya ka mantswe a bona. Molekodi tlhahisoleseding ho phatlalla le disebediswa (resource Motswalle mefuta e fapaneng tseo a ithutileng centre) kapa ho Titjhere ya ditema eo a ithutileng yona, a masepala wa sebaka Dithusa tekolo bapisa ho ntsha maikutlo ha hae sa bona. Ruburiki 135 ebile a etsa dikgothaletso tse tsheheditsweng ka mabaka ho ba bang. MT 2 Balla hodimo kapa a bala a thotse ntle le thuso bakeng sa maemo a fapaneng a momahanya mawa a loketseng a ho bala a bopilweng dikeiriting tse fatshe. MT 3 Buisana le ho hlalosa sepheo, bamamedi le maemo a tema/ sengolwa. MT 4 Bontsha kutlwisiso ya dingolwa tse ngata tsa tlhahisoleseding ka ho hlwaya mohopolo wa sehlooho le ho hlalosa mokgwa oo dintlha I tshehetsang mohopolo oo wa sehlooho, ho hlahloba mohopolo le buisana ka ntlhakemo tse fapaneng. 136 MT 7 Hlwaya le ho buisana ka mawa a sebediswang ho bopa ditlamorao tse itseng ho dingolwa tse bonwang, tse ngotsweng le tse haswang hangata tse jwaloka katleho ya mekgwa e bonolo ya bongodi le tshebediso ya puo, ditlamorao tsa karolo tsa moralo le ditlamorao tsa mawa a khamera. MT 8 Ntsha maikutlo ka tshetsheko dingolweng ka ho hlahlobo ntlhakemo ya mongodi, hlahloba molaetsa o patehileng sengolweng, tshekamelo le leeme. MT 9 Etsa kahlolo ka dintlha tsa phedisano le setso, tikoloho le bomorabe tse fumanwang ka hara sengolwa le ho buisana ka ditlamorao tsa sengolwa. MT 10 Bontsha le ho hlahloba 137 bokgoni ba hae jwalo ka mmadi. Mohato 4 Mokgwa wa tekolo Diposetare Titjhere o nehelana ka botjha raporoto ya tsa Ho ralwa ha Dikhathuni phatlaletseng ya ditema tsa dintlha mehlala ya mehato e tikoloho. dikhathuni/diposetare Diraporoto tse ngotsweng le tse sebedisang bontshang ho ngola Ba rala posetara , Molekodi motlanyo le ditshwantsho bakeng ele ketsahalo khathuni kapa Motswalle sa mabaka a mangata a sebedisa (process) kholaje.Ela sena Titjhere mefuta e phatlaletseng ya hloko ho latelwa Dithusa tekolo matshwao a bonwang le a moralo mehato ya ho ngola Ruburiki SI 4 HO NGOLA Mohato 4 MT 2 Hlahisa mefuta e Dihlopha di ngola 138 moo ho lokelang ka tshebediso ya j.k. ho sekaseka/ di e-mail, diraporoto ka dintlha tse manolla ho ngola ha ntseng di etsahala, dipapatso, hae le ho bala diposetara, ho bala buka botjha ha mongolo wa hae ka difilimi, pehelo ya dipaki, raporoto sepheo sa ho lokisa tsa dikoranta, CV, ditaba tse tla diphoso ho moralo wa tshohlwa kopanong le metsosto ya ho qetela. kopano. MT 4 Sebedisa ketsahalo ya ho ngola ka boyena ntle le mathata ho hlahisa ditema tse rarahaneng ka ho kgetha le ho utulla dihlooho tse rarahaneng, hlopha le ho hlahisa dihlooho, hlophisa mehopolo, sekaseka/manolla ho ngola ha hae le ha baithutimmoho le yena. 139 SI 5 HO NAHANA LE HO Mohato 5 Mohato 5a FANA KA MABAKA Titjhere mmoho le Baithuti ba laelwa Mokgwa wa tekolo Dipotso MT 1 Sebedisa puo bakeng sa baithuti ba rala mehloding e meng ho Dipotso ( Ngangisano honahana le ho fana ka mabaka. dipotso fuputsa ba sebedisa Questionnaire) MT 2 Sebedisa puo ho batlisisa le (questionnaire) ka dipotso Ngangisano ho utulla. sewa sa Cholera seo (questionnaire) Molekodi MT 3 Sebetsana le e bang sesosa sa lefu Titjhere tlhahisoleseding. lena ke maemo a sa Dihlopha MT Nahana ka boiqapelo. hlwekang a tikoloho. Dithusa tekolo Mehlala ya dipotso: Mohato 5b Sekala sa tekolo -Cholera ke eng? Baithuti ba etsa Ruburiki -ke eng sesosa sa ngangisano ka yona? sehlooho mohlala: -ke dife ditlamorao Mmuso o na le tsa Cholera tse boikarabelo ka sewa amang sechaba sa Cholera. (socially and economically) NB 140 -Ditharollo ke difeng? Mohato 6 Mohato 6 SI 6 SEBOPEHO SA Titjhere ofa baithuti Baithuti bangola Mokgwa wa tekolo THUTAPUO LE TSHEBEDISO taelo hore ba ngole mantswe a matjha ho Tsa molomo MT 1 Sebetsa ka mantswe mantswe a matjha ho tloha ditemeng tse Tse ngolwang MT 2 Sebetsa ka dipolelo tloha moralong wa 3, fapaneng tse Molekodi MT 3 Sebetsa ka ditema ba shebe hore a sebedisitsweng Titjhere MT 5 Ntshetsa pele temoho ya bolelang ho mohatong wa 3. Dithusa tekolo tshebediso le setaele bukantswe mme ba a Baithuti ba sebedisa Sekala sa tekolo sebedise ho etsa bukantswe ho sheba (checklist) Gallery walk 141 dipolelo. se bolelwang se bolelwang ke mantswe a matjha. Ba sebedisa mantswe ana ho bopa dipolelo ho kgona ho utlwisisa moelelo wa ona. Ba sebedisa mantswe ana ho bopa dipolelo ho kgona ho utlwisisa moelelo wa ona. Dithusa thuto: dibuka 142 Boitekolo Keketso ya menyetla 143

T SESOTHO Gr 7 8 9 LPs

Products

Support

T SESOTHO Gr 7 8 9 LPs

Add this document to collection(s)

Add this document to saved

Suggest us how to improve StudyLib