Trường Tiểu học Yên Hòa Lớp: 4 Ngày soạn: Người soạn: KẾ HOẠCH BÀI DẠY Tập làm văn THẾ NÀO LÀ MIÊU TẢ? I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức - Hiểu được thế nào là miêu tả (Miêu tả là vẽ lại bằng lời những đặc điểm nổi bật của cảnh, của người, của vật để giúp người nghe, người đọc hình dung được các đối tượng ấy). 2. Kĩ năng - Nhận biết được câu văn miêu tả trong truyện Chú Đất Nung (BT1, mục III); bước đầu viết được 1, 2 câu miêu tả một trong những hình ảnh yêu thích trong bài thơ Mưa (BT2). - Giúp HS óc quan sát, giàu trí tưởng tượng 3. Phát triển năng lực và phẩm chất - Giúp hình thành và phát triển năng lực văn học: bước đầu viết được văn miêu tả giàu hình ảnh, chân thực, sáng tạo - NL tự học: HS tích cực, tự giác học bài - NL giao tiếp: HS thảo luận, trao đổi nhóm - Phẩm chất: trau dồi cho HS những hiểu biết sâu rộng và tình yêu thiên nhiên, cây cỏ tiến tới hoàn thiện nhân cách và nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường thiên nhiên. II. CHUẨN BỊ: - GV: Bút dạ và một số tờ giấy khổ to kẻ sẵn nội dung bài tập 2 (phần nhận xét), SGK TV lớp 4, bài giảng điện tử, kế hoạch bài dạy - HS: SBT, vở viết văn III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC: ND 1. Ổn định tổ chức (1 phút) 2. Khởi động HD của GV - GV ổn định tổ chức lớp học HD của HS - HS giữ trật tự, ngồi học ngay ngắn Trò chơi “Bạn của em” Mục tiêu: Phát triển vốn từ, kĩ năng quan sát của HS. Tạo hứng thú trước khi vào bài mới. Thời gian: 5 phút 3. Hình thành kiến thức Mục tiêu: Hiểu được thế nào là miêu tả Thời gian: 15 phút a. Giới thiệu bài - GV tổ chức cho HS chơi trò chơi - HS lắng nghe luật chơi “Bạn của em” - GV phổ biến luật chơi: Em sẽ giới thiệu với các bạn về một người bạn em thích trong lớp bằng cách nêu đặc điểm, ngoại hình, cử chỉ, biểu cảm,… và không được nói tên của bạn đó. Cả lớp sẽ suy nghĩ và đoán tên - 2-3 HS lên bảng. Cả lớp bạn. Bạn nào đoán đúng được đoán thưởng sticker - GV gọi 2-3 HS lên bảng - GV có thể gợi ý cho HS nếu chưa giới thiệu được. - GV giới thiệu bài: Qua hoạt động khởi động vừa rồi, muốn giới thiệu bạn của mình, - HS lắng nghe các em phải nói như nào cho các bạn dễ hình dung, dễ nhận biết. Nói như vậy là em đang miêu tả bạn của em để các bạn biết đặc điểm của bạn đó. Tiết học hôm nay sẽ giúp các em hiểu được Thế nào là miêu tả. – GV ghi tên bài. b. Nhận xét Bài 1: Đoạn văn - Gọi HS đọc yêu cầu và nội dung. - Đọc và xác định yêu sau miêu tả những - YC HS cả lớp theo dõi và tìm cầu bài tập. sự vật gì? những sự vật được miêu tả. - Một HS đọc thành tiếng đoạn văn. HS cả lớp theo dõi. dùng bút chì gạch chân những vật được miêu tả. - Gọi 1 HS phát biểu ý kiến. - Các sự vật được miêu tả: cây sòi- cây cơm nguội, lạch nước. - GV gọi HS nhận xét - HS nhận xét - Gv nhận xét - GV chốt, chuyển sang bài 2 Bài 2: Viết vào vở những điều em hình dung được về các sự vật trên theo lời miêu tả - Gọi HS đọc yêu cầu và nội dung. - GV tổ chức cho HS thảo luận theo nhóm 4 (phát phiếu và bút cho HS trao đổi và hoàn thành. Nhóm nào làm xong trước dán phiếu lên bảng) - GV gọi các nhóm nhận xét - GV nhận xét - GV chốt chuyển sang bài 3 - HS đọc yêu cầu bài tập. - HS làm theo nhóm 4 – Chia sẻ lớp - Gọi HS đọc yêu cầu và nội dung. Bài 3: Qua những -Yêu cầu HS suy nghĩ và trả lời nét miêu tả trên, câu hỏi: em thấy tác giả đã + Để tả được hình dáng của cây quan sát sự vật sòi, màu sắc của lá cây sòi,cây bằng những giác cơm nguội, tác giả phải quan sát quan nào? bằng giác quan nào? + Để tả được chuyển động của lá cây tác giả phải quan sát bằng giác quan nào? + Còn sự chuyển động của dòng nước, tác giả phải quan sát bằng giác quan nào? + Muốn miêu tả được sự vật một cách tinh tế, người viết phải làm gì? - GV chốt kiến thức: Miêu tả là vẽ lại bằng lời những đặc điểm nổi bật của sự vật để giúp người đọc, người nghe hình dung được các sự vật ấy. Khi miêu tả người viết phối hợp rất nhiều giác quan để quan sát khiến cho sự vật được miêu tả thêm đẹp hơn, sinh động hơn. c) Ghi nhớ: . - GV gọi 1-2 HS đọc ghi nhớ - HS đọc yêu cầu bài - Đọc thầm lại đoạn văn và trả lời câu hỏi cá nhân + Tác giả phải quan sát bằng mắt. - HS nhận xét + Tác giả phải quan sát bằng mắt. + Tác giả phải quan sát bằng mắt và bằng tai. + Muốn như vậy người viết phải quan sát kĩ bằng nhiều giác quan. - Lắng nghe. - HS đọc, cả lớp đọc thầm - GV gọi 1 HS đặt 1 câu văn miêu tả đơn giản. - HS đọc thành tiếng. Cả - GV chốt chuyển sang hoạt động lớp đọc thầm luyện tập. - Ví dụ: Mẹ em hơi gầy, chú chó nhà em lông đen mượt 4. Luyện tập Bài 1: Tìm những câu văn miêu tả trong bài “Chú Đất Nung”. Mục tiêu: Nhận biết được câu văn miêu tả trong truyện Chú Đất Nung Thời gian: 8 phút Bài 2: Em thích những hình ảnh nào trong đoạn trích dưới đây? Hãy viết 1,2 câu miêu tả một trong những hình ảnh đó. Mục tiêu: Bước đầu viết được 1, 2 câu miêu tả một trong những hình ảnh yêu thích trong bài thơ Mưa Thời gian 10 phút - GV gọi HS đọc yêu cầu bài - GV tổ chức lớp thảo luận nhóm đôi - GV gọi 2-3 nhóm lên chia sẻ và HS nhận xét - GV nhận xét - GV chốt kiến thức và chuyển sang bài tập 2 - HS đọc yêu cầu bài - HS thảo luận nhóm 2 - GV gọi HS đọc yêu cầu và nội dung. - GV yêu cầu HS quan sát tranh minh hoạ và giảng: Hình ảnh sự vật trong cơn mưa được Trần Đăng Khoa tạo nên rất sinh động và hay. Phải có con mắt tinh tế khi nhìn sự vật mới miêu tả được như vậy. Chúng mình cùng thi xem lớp ta ai sẽ viết được những câu văn miêu tả sinh động nhất. + Trong bài thơ Mưa, em thích hình ảnh nào? - HS đọc - HS trình bày - HS nhận xét - Câu văn: “Đó là một chàng kị sĩ rất bảnh, cưỡi ngựa tía, dây cương vàng và một nàng công chúa mặt trắng, ngồi trong mái lầu son”. - Lắng nghe - HS làm bài cá nhân – Chia sẻ lớp VD: + Em thích hình ảnh: Sấm ghé xuống sân, khanh khách cười. Cây dừa sải tay bơi. Ngọn mùng tơi nhảy múa. Khắp nơi toàn màu trắngcủa nước. Bố bạn nhỏ đi cày về… 5. Vận dụng, liên hệ Mục tiêu: Củng cố lại nội dụng bài học giúp HS ghi nhớ Thời gian: 2-3 phút - Yêu cầu HS viết đoạn văn miêu tả. - GV gọi 1-2 HS đọc bài của mình trước lớp - Tự viết bài. - Đọc bài văn của mình trước lớp. + Cây dừa ngoài ngõ oằn mình theo chiều gió. Lá dừa như những cánh tay người đang sải bơi giữa dòng nước trắng xóa, mênh mông. + Sấm rền vang rồi bỗng nhiên “đùng đùng, đoàng đoàng” làm cho mọi người giật nảy mình, tưởng như sấm đang ở ngoài sân, cất tiếng cười khanh khách. - GV hỏi: Thế nào là miêu tả? - GV: Muốn miêu tả sinh động những cảnh, người, sự vật trong thế giới xung quanh, các em cần chú ý quan sát, học quan sát để có những hiểu biết phong phú, có khả năng miêu tả sinh động đối tượng. - Dặn HS ghi lại 1 , 2 câu miêu tả một sự vật mà các em quan sát được trên đường đi học. - Chuẩn bị bài Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật. - Nhận xét tiết học. - Ghi nhớ kiến thức về miêu tả - Miêu tả thêm một vài hình ảnh ở BT 2 IV. ĐIỀU CHỈNH SAU BÀI DẠY