2
Araling Panlipunan
Kumapat ya Markaan: Modyul 1:
Say Kabaliksan Tan Iyan a
Kanepegan na Ugaw
Araling Panlipunan – Ikalawang Baitang
Self-Learning Module
Ikaapat na Markahan – Modyul 1:Say Kabaliksan Tan iyan a
Kanepegan na ugaw
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi
maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ang
Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang
pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda
ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring
gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng
kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan
ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon,
pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng
karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga
ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi
inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang
karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa modyul na
ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda
ng mga ito.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat
: Shalimar D. Uson
Pandistritong Tagapamahala:
Tagamasid Pampurok
: Roberto Z. Barongan, Ed.D
Punongguro sa Araling Panlipunan : Maria Fe G. Dela Cruz, Ed. D.
Tagasuri : Imelda F. Parayno Head Teacher III
: Clariza C. Dela Cruz,MT-I
Tagalapat: Shalimar D. Uson
Pansangay na Tagapamahala:
Pansangay na Tagapamanihala, OIC : Ely S. Ubaldo, CESO VI
Pangalawang Tagapamanihala: Marciano U. Soriano Jr., CESO VI
Punong Tagamasid Pansangay, CID : Carmina C. Gutierrez, Ed.D
Tagamasid Pansangay, LRMDS : Michael E.Rame, Ed.D
Tagamasid Pansangay,Araling Panlipunan:Rustico P. Abalos Jr.,
Ed.D
Inilimbag sa Pilipinas ng Schools Division Office 1 Pangasinan
Department of Education – SDO Pangasinan 1
Office Address: Alvear St., East Capitol Ground, Lingayen,
Pangasinan
Telefax: (075) 522-2202
E-mail Address: pangasinan1@deped.gov.ph
2
Araling Panlipunan
Kumapat ya Markaan: Modyul 1:
Say Kabaliksan Tan Iyan a Kanepegan na Ugaw
Pangigapo
Para ed pangawat ed asignaturan (Araling Panlipunan 2, Grado 2
na Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para ed aaralen a Say
Kabaliksan Tan Iyan a Kanepegan na Ugaw. Sayan modyul et
nantulungan a dinisenyo, kinimey, tan sinuri na saray edukador a
nanlapo ed pampubliko tan pampribadon institusyon piyan sika’y
antabayen, say bumabangat a mangantabay piyan natulungan a
nagamuran na man-aaral so panuntunan ya inggetar na Kurikulum
na K to 12 legan a pabubulaslasen so dili, komunidad tan
ekonomikon hamon ed panaaral. Sayan tulong et iilaluan a
makapibansag so man-aaral ed maantabay tan mawayan
pakaaral na saray gagawaen unong ed dilin pakayari, peles, tan
oras. Getma met na sayan natulungan so man-aaral piyan
nagamuran iray pakayarin para’d 21 siglo legan ya ikokonsidera iray
pangkaukulan tan kipapasen da. Bilang manangantabay, iilaluan ya
itdan mon a manunan kakabatan so man-aaral no panun usaren
iyan modyul. Nakaukulan met ya ikurit so iyaliguwas da legan iran
papaulyanan a man-uley ed dili dan pakaaral. Likud ed saya,
iilaluan ed sika ya lalom nin tangguyuren tan antabayan so manaaral legan a gagawaen iray nilugan ed modyul.
Antaem:
Sayan modyul ginawa para ed saray manaaral ed kumaduwan
grado. Wala iray gagawaen ya makatulong piyan naantaan tan
natalusan yo ya maong so aaralen.
Say getma na sayan modyul et:
- Naipaliliwanag na ang bawat kasapi ng komunidad ay may
karapatan. AP2PKK-IVg-j-6 (MELC)
Subuken
Ayusen so saray letra piyan makatugyop na salitan walay koneksiyon
to ed aaralen tayo.
awgu
baansim
ralmana
rannga
yamilpa
Aralin 4: Say Kabaliksan Tan Iyan a
Kanepegan na Ugaw
Kanepegan so tawag ed saray kaukulan a nepeg y a iter ed sika
piyan nasiguro ya maliket, maabig tan ligtas ka.
PAWILEN:
Panuntunan: Anto so nanenengneng yo ed saray manuntumbok ya
litrato.
_____________________________1.
_____________________2.
_____________________3.
____________________4.
___________________5.
TUKLASEN:
Ed sayan aaralen, naantaan so kanepegan na ugaw.
Manpili diya éd loob na kahon na dugan ebat. Isulat so letra ed gulis
na dugan ebat.
a. Kanepegan a naiyanak
b. Kanepegan a naitdan na ngaran
c. Kanepegan a makapanaral
d. Kanepegan a naitdan a susto panangan
e. Kanepegan
________1.piyan maksil so laman tan arawi ed sakit.
________2.piyan nabilay ed tapew na mundo.
________3.piyan magmaliw na kristiyano.
________4. Makasumpal na panaral tan makaanap na maong na
trabaho diyad panakar ya agew.
________5.Tawag ed saray kaukulan o nepeg na iter ed sara’y
ugugaw.
SURIEN:
Say Kabaliksan tan Kanepegan na ugaw
Walay kanepegan na amin ya ugugaw.Kanepegan so tawag ed
saray kaukulan o nepeg ya na iter ed sika piyan na siguro ya
maliket,maabig tan ligtas ka.
Kanepegan a naiyanak- piyan nabilay ed tapew na mundo.
Kanepegan a naitdan na ngaran- piyan magmaliw na kristiyano.
Kanepegan a makapanaral- makasumpal na panaral tan
makaanap na maong na trabaho diyad panakar ya agew.
Kanepegan a naitdan na susto tan dugan panangan- piyan
maksil so laman tan arawi ed sakit.
Pakanunuten :
Kanepegan so tawag ed saray bengatlan nepeg ya iter ed ugaw.
Mantutulungan so pamilya tan amin ya manutugyop na komunidad
piyan niiter so kanepegan da ya makatulong ed ibabaleg da.
Gawaen:
Direksiyon: Itdan a tsek (/) so gulis no kanepegan na ugaw tan ekis(×)
no andi. Isulat ed gulis so dugan ebat.
__1. Aroen tan asikasuen na atateng?
__2. Pantrabahuen so ugaw piyan makaalmo na kuwarta?
__3. Paulyanan a mansakit so ugaw?
__4. Panaralen ed eskuwelaan.
__5. Itdan eray susto na panangan.
__6. Naitdan na ngaran.
__7.Pankimeyen ed arum na abong.
__8. Angapo so kanepegan na ugaw.
__9. Paulyanan eran ag mangan.
__10. Isaliwan eray kaukulan ed eskuwelaan.
Sumalen:
A.Idrowing ed papel so maliket ya lupa(😊)no manpapanengneng ya
kanepegan mo tan maermen na lupa (☹) no andi.
1._________
2._______
3.________
4.________
5._________
Kaaruman a Gagawaen:
Ipaliwawa so sarayan sitwasyon? Isulat ed gulis so ebat.
1.Agew agew na mipapayabol ed kalsada si Ana piyan walay isaliw
to a kanen na agi to?
_________________________________________________
2.Pinaugip nen Nanay eray anak to ed silong na taytay?
____________________________________________________
Saray Suston Ebat:
Subuken:
1.ugaw
2.simbaan
3.manaral
4.ngaran
5.pamilya
Pawilen:
1. malinisnakomunidad
2. marutaknakomunidad
3. mapolusyonnakomunidad
4. bayanihan
5. patulonged arum na totoo
Tuklasen:
1.d
2.a
3.b
4.c
5.e
Gawaen:
1./
2.x
3.x
4./
5./
6./
7.X
8.X
9.X
10./
Sumalen:
1.😊
2.😊
3.😊
4.☹
5.😊
Kaaruman a gagawaen:
Awaten so nanduruman ebat ya ugugaw.
Pangabatan:
• ARALING PANLIPUNAN 2 (Kagamitan ng mag-aaral) pp.223-230
• ARALING PANLIPUNAN 2 ( Kagamitan ng guro) pp. 290-296
https://www.google.com/search?q=malinis+na+komunidad+na+
calasiao+pangasinan&tbm=isch&ved=2ahUKEwisquqmtjuAhXkJaYKHR_SB38Q2cCegQIABAA&oq=malinis+na+komunidad+na+calasiao+pangasi
nan&gs_lcp=CgNpbWcQAzoGCAAQBxAeOggIABAHEAUQHlCj1F
ZY8qZXYLKzV2gAcAB4AIAB6AKIAaUdkgEIMS4xOS4yLjKYAQCgAQ
GqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=wZgoYOzFDuTLmA
WfpJ_4Bw&bih=657&biw=1366#imgrc=EcI4ZZ1nHkGrgM
https://www.google.com/search?q=madumi+na+komunidad&tb
m=isch&ved=2ahUKEwjGgtzg0ujuAhUaBaYKHfcyBucQ2cCegQIABAA&oq=madumi+na+komunidad&gs_lcp=CgNpbWc
QAzoCCAA6BggAEAgQHlCTugVYyqoVYNeuFWgAcAB4AIABjQKIA
akVkgEGMC4xNS4zmAEAoAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWfAAQE&sclie
nt=img&ei=irUoYMaVGJqKmAX35Zi4Dg&bih=657&biw=1366#imgr
c=EwEK_6OgVlPtDM
https://www.google.com/search?q=mausok+na+pabrika&tbm=is
ch&ved=2ahUKEwiI3ui01ejuAhXHSfUHHTOdAJoQ2cCegQIABAA&oq=mausok+&gs_lcp=CgNpbWcQARgFMgQIABB
DMgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAAyBggAEAUQHjIECAAQGDIEC
AAQGDIECAAQGDoFCAAQsQNQjnlY5LYBYNTaAWgAcAB4BIABh
wKIAYMSkgEFMi45LjSYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ7ABAMABA
Q&sclient=img&ei=U7goYMjoJseT1e8Ps7qC0Ak&bih=600&biw=13
49&hl=en#imgrc=gKZ6Rmtn5KZ0IM
https://www.google.com/search?q=bayanihan&tbm=isch&ved=
2ahUKEwiOlZPD1ejuAhXSAN4KHcm_AhIQ2cCegQIABAA&oq=bayan&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMgcIABCxA
xBDMgUIABCxAzIHCAAQsQMQQzICCAAyCAgAELEDEIMBMgIIADI
CCAAyBAgAEEMyAggAMgIIADoECAAQGDoGCAAQBRAeUOWc
DFiEQxg_awNaABwAHgCgAH_A4gBmhaSAQs3LjguMS4xLjAuMZgBAK
ABAaoBC2d3cy13aXotaW1nsAEAwAEB&sclient=img&ei=cbgoYM
6YKtKBAbJ_4qQAQ&bih=600&biw=1349&hl=en#imgrc=M2uKUeVBxwuac
M
https://www.google.com/search?q=pagtulong+sa+kapwa&tb
m=isch&ved=2ahUKEwins-es1ujuAhUQA6YKHWrLAHsQ2cCegQIABAA&oq=pagtulong+sa+&gs_lcp=CgNpbWcQARgBM
gUIABCxAzIFCAAQsQMyBQgAELEDMgUIABCxAzIFCAAQsQMyB
QgAELEDMgIIADICCAAyAggAMgIIADoECAAQQzoHCAAQsQM
QQ1DN6iBYtcMhYI_uIWgBcAB4BIAB_QOIAYgakgELNS44LjEuMC
4zLjGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ7ABAMABAQ&sclient=im
g&ei=T7koYOfPEJCGmAXqloPYBw&bih=600&biw=1349&hl=en#i
mgrc=74z_vCuVbJlWPM