I. Layunin
Sa loob ng limampung minutong talakayan, 85% ng mga mag-aaral ay inaasahang:
A. Natutukoy/naipapaliwanag ang apat na uri ng pangungusap ayon sa gamit.
B. Nakabubuo ng mga pangungusap ayon sa apat na uri ng pangungusap.
C. Naipapakita ang kooperasyon at pagpapahalaga sa pangkatang gawain.
II. Paksang Aralin
A. Paksa: Pagpapahayag ng kaisipan at damdamin na ginagamit ang iba'
B. Sangunian: F6WG-IVA-J-13
Hiyas sa Filipino 6 Wika p. 11-14
URI NG PANGUNGUSAP (Alikabuk Ep.9)
http://www.slideshare.net/JenyHernandez/mga-uri-ng-pangungusap-filipino-i
C. Kagamitan: Laptop, Projector/Manila paper, Construction paper, mga larawan
D. Pagpapahalaga: Ang pagtutulungan at pagkakaisa ay susi sa tagumpay na minimithi.
III. Pamamaraan
1. Panimulang Gawain
Magandang umaga mga bata!
Magandang umaga Ginoo!
Halina at tayo ay tumayo para sa ating
panimulang panalangin ngayong umaga. ____,
maari mo bang pamunuan ang ating
panimulang panalangin?
(mananalangin)
1, Bago tayo maupo tignan nyo muna ang
inyong nasasakupan kung ito ay malinis at
maayos, damputin na rin ninyo ang inyong mga
kalat at itapon sa basurahan.
(Nagpulot at nag ayos ng nasasakupan ang
bawat estudyante)
2. Pag-uulat ng liban
Meron bang lumiban ngayong araw?
At dahil walang lumiban sa inyong klase,
bigyan nyo ang ingyong mga sarili ng isang
fireworks clap!
Wala Ginoo.
(Ginawa ang fireworks clap)
A. Balik-aral
Bago pala tayo mag simula sa ating paksa,
tayo muna ay maglalaro at eto ang aking
panuto. Pipili ako ng sampung bata at
ipapangkat nila ang kanilang sarili ng tig
dadalawa at magpapaputok ang bawat grupo
ng tig iisang lobo. Ang bawat lobo ay may
nakapaloob na pangungusap. Kanilang
tutukuyin kung alin ang simuno at panaguri sa
bawat pangungusap.
Magaling, naunawaan na ninyo ang ating aralin
kahapon. Ngayon, dadako tayo sa ating
susunod na aralin.
B. Pagganyak
Maari po, Ginoo. (uupo ng maayos)
Bago tayo mag umpisa, maari ba kayong
maupo nang maayos?
Ngayong umaga meron akong katanungan sa
inyo.
Ano ang karaniwang nangyayari saisang lugar
na naapektohan ng isang kalamidad, sige nga
___?
Masisira po ang kanilang mga pananim na
gulay.
Mawawalan po ng tahanan.
Maraming masasaktan o kung minasn may
namamatay.
Maaring magkaroon ng pagguho ng lupa.
C. Paglalahad
Ngayon ay magbabasa tayo ng isang kwento.
Bago tayo mag simula, maari nyo bang ibigay
ang mga pamantayan sa pagbasa ng tahimik?
Ginoo, ang una ay maupo ng matuwid.
Ano ano ang mga pamantayan sa pagbabasa
ng tahimik?
Ang pangalawa naman ay hawakan ng
dalawang kamay ang binabasa.
Pangatlo naman po ay gamitin ang mga mata
sa pagbabasa at itikom ang bibig.
Pang-apat naman po ay unawaing mabuti ang
binabasa.
At ang panghuli po ay itabi ng marahan ang
binabasa pagkatapos basahin.
Tama ang inyong ibinigay na mga pamantayan,
kung gayon ay bigyan ninyo ang inyong sarili
ng isang angel clap!
Mayroon akong ipamimigay na kopya ng
kwento at gawin ninyo ang pagbasa sa loob ng
tatlong minuto.
“Sopas na Bato”
Ito ang Baryo Tahimik. Tahimik dahil walang
pakialaman ang mga tao sa kanilang paligid.
Nakakaranas sila ng tag- gutom dahil sa
bagyong nanira ng kanilang pananim at
kabuhayan.
“Wow! Nanay ang bango ng ulam!” “Shhhh…
Huwag kang maingay. Baka marinig ka ng
kapitbahay at humingi pa sila ng pagkain natin.”
Itinatago ng mga tao ang kani-kanilang
pagkain. Natatakot na baka hingan sila ng
pagkain ng mga kapitbahay.
Isang araw may isang matandang
manlalakbay na may bitbit na sako na hugis
bilog. Ang matanda ay pagod na pagod at
gutom na gutom. Kumatok siya sa mga bahay
upang humingi ng pagkain, subalit wala ni isa
(Ginawa ang angel clap)
ang nagbigay. Sa gitna ng daan inilabas ng
matanda ang kaserola at saka nagwikang “ nais
kong ipatikim sa inyo ang pinakamasarap na
Sopas na bato.” Sigurado kayo na sa batong
iyan makagagawa kayo ng masarap na sabaw?
" Mas masarap ito kung lalagyan natin ito ng
karne ng baka. Wala naman siguro kayong
karne ng baka?” “ Ahh, ehh, parang may natira
pa akong karne ng baka sa bahay.” Tinawag ng
ale ang kanyang anak at nagwikang “ Kunin mo
ang karne ng baka sa mesa.”
At inilagay nga sa sabaw ang karne. “Mas
sasarap ito kung lalagyan natin ito ng gulay at
mais. Wala naman siguro kayong mga gulay at
mais?” “Ahh, ehh parang mayroon pa akong
mais.” Tinawag ang kanyang anak at
nagwikang “Kunin mo ang mais doon sa
lalagyan ng pagkain”. At mayroong nagwika na
“parang may natira pa akong konting gulay at
mais na pandagdag para sa sopas”. Nagwika
din siya na “paki kuha ang ating gulay anak” at
“pakikuha na din ang natitirang mais kuya”.
Lahat ng mga taga-baryo ay nagbigay ng
kanilang sangkap.
“Mmmm! Ang bango naman ng sopas! Luto
napo ba ang sopas? Ang lahat ng mga tagabaryo ay kumain ng pinakamasarap na sopas
na bato. Panalo!
Simula noon hindi na ganoon katahimik ang
baryo Tahimik, dahil natutunan nila na ang
pagtutulungan ay susi upang sila ay
makabangong muli.
D. Pagtalakay sa mga tanong
Naunawaan ba ang kwentong inyong binasa?
Kung gayon, aking titignan kung tunay na
naintindihan nyo ang sa pamamagitan ng pag
sagot sa mga sumusunod na tanong.
Sopas na Bato po.
1. Ano ang pamagat ng kuwento?
Bagyo po.
2. Ano ang naranasan kalamidad sa baryo
Tahimik?
Isang matandang manlalakbay po.
3. Sino ang dumating sa baryo?
Wala ni isa ang nagbigay ng pagkain.
4. Ano ang ginawa ng mga tao ng humingi ng
pagkain ang matanda?
6. Ano naman ang aral na natutunan ninyo sa
kwento, sige nga ____?
E. Paglinang ng kasanayan
(Powerpoint Presentation)
Ang pagtutulungan po at pagkakaisa ay susi sa
tagumpay na minimithi.
Mga Uri ng Pangungusap
Buhat sa kwentong binasa kanina, tatalakayin
din natin kung paano ipapahayag ang iba’t
ibang uri ng pangungusap.
Narito ang iba’t-ibang uri ng pangungusap mula
sa kwento ng Sopas na Bato. Basahin nga
ninyo ang unang pangungusap.
(babasahin ang pangungusap)
Ang matanda ay pagod na pagod at gutom na
gutom.
Nagsasaad po ng pangyayari.
Ngayon, ano ang sinasaad ng pangungusap?
Tuldok po.
Magaling! Sa anong bantas naman ito nag
tatapos?
Tama, ang pangungusap na inyong binasa ay
tinatawag na pangungusap na paturol o
pasalaysay.
(ipapakita at ipapabasa ang kahulugan ng
pasalaysay)
1. Paturol o Pasalaysay- ginagamit sa
pagsabi ng pangyayari o katotohanan.
Natatapos din ito sa tuldok.
Ngayon maari ba kayong mag bigay ng sariling
halimbawa?
(nagbibigay ng halimbawa)
(nagbigay ng halimbawa)
Tama, isa pa ngang halimbawa?
Magaling, ang lahat ng inyong isinagot ay tama. (babasahin ang pangungusap)
Ngayon, basahin naman ang susunod na
pangungusap.
Wala naman siguro kayong karne ng baka?
Ito po ay nagtatanong.
Ano naman ang masasabi ninyo dito sa
pangungusap?
Sa tandang pananong po.
Magaling! Sa anong bantas naman ito
nagtatapos?
Tama ang pangungusap na inyong binasa ay
tinatawag na pangungusap na patanong.
(ipapakita at ipapabasa ang kahulugan ng
patanong)
2. Ginagamit ito sa pananong at
ginagamitan ito ng tandang pananong
(?) sa hulihan.
Sino naman ang makakapagbigay ng
halimbawa?
Magaling, isa pang halimbawa.
(nagbigay ng halimbawa)
(nagbigay ng halimbawa)
(nagbasa)
Magaling, mga bata. Ngayon naman basahin
ninyo ang pangungusap na ito.
Kunin mo ang mais doon sa lalagyan ng
pagkain.
Ang pangungusap po ay nag uutos.
Ngayon mga bata, ano naman ang inyong
masasabi sa pangungusap na inyong binasa?
Sa tuldok po.
Tama, ngayon naman anong bantas naman ito
nag tatapos?
Tama nanaman, ngayon naman ay pakibasa
naman ang susunod na pangungusap.
(nagbasa)
Ang pangungusap po ay nakikiusap.
Pakikuha ang ating gulay anak.
Tuldok nanaman po.
Ano ang inyong masasabi sa pangungusap?
Tama, sa anong bantas naman ito nagtatapos?
Tama kayo mga bata, ang tawag naman natin
sa mga dalawang pangungusap na inyong
binasa ay pangungusap na pautos/pakiusap.
(Ipakita ang kahulugan at ipabasa ang
pautos/pakiusap)
3. Pautos/Pakiusap- ginagamit sa pag
uutos o pakikiusap. Nilalagyan ito ng
tuldok sa hulihan.
Sino naman ang pwedeng mag bigay ng
halimbawa sa pautos?
(nagbigay ng halimbawa)
(nagbigay ng halimbawa)
Tama, sino ang maaring magbigay ng
halimbawa sa pakiusap?
Tama! Ngayon mga bata, basahin ninyo ang
huling pangungusap.
(binasa ang pangungusap)
Nagpapakita po ito ng matinding damdamin.
Wow! Nanay ang bango ng ulam!
Nagtatapos po ito sa tandang padamdam po.
Ano ang ipinapakita ng pangungusap?
Magaling, sa anong bantas naman ito
nagtatapos?
Tama nanaman! Ang tawag nga pala dito sa
pangungusap na ito ay pangungusap na
padamdam.
(ipakita ang kahulugan ng padamdam at
ipabasa)
4. Ginagamit sa pagpapakita ng matinding
damdamin gaya ng tuwa, galit, gulat,
sakit at ibapa. Nagtatapos ito sa tandang
padamdam.
Mag bigay nga kayo ng pangungusap na
(nagbigay ng halimbawa)
(nagbigay ng halimbawa)
padamdam?
Tama, sino pa?
Tama!
Ayan ang mga apat na uri ng pangungusap.
Ang mga ito ay; paturol o pasalaysay,
patanong, pautos/pakiusap/ at padamdam.
Opo, Ginoo.
F. Paglalahat
Naintindihan nyo ba ang ating paksa ngayong
araw?
Opo, Ginoo. Paturol o pasalaysay,
patanong/pautos, at padamdam po.
Kung gayon, ano-ano ang mga uri ng
pangungusap ayon sa gamit, at maari nyo bang
ilahad ang mga ito, sige nga ____?
(pumalakpak ng limang beses)
Naglalahad po ng katotohanan o pangyayari.
Tama, bigyan si ____ ng limang palakpak!
Sino naman ang makakapag bigay kung ano
ang paturol o pasalaysay, sige nga____ ?
Ginagamit po sa pagtatanong.
Magaling, e sa patanong naman, sige nga
____?
Ginagamit po ito sa pag-uutos o pakiusap
Tama, dumako naman tayo sa pautos, sino ang
makakapagsabi kung ano ang pautos at
pakiusap?
Ginagamit sa pagpapahayag ng matinding
damdamin.
Magaling, at ang panghuli ay ang padamdam
naman mga bata.
Tama, lahat ng inyong sinabi ay tama. Ngayo’y
tayo naman ay dumako sa ating pangkatang
gawain.
G. Pagsasanay
(pangkatang gawain)
Ngayon naman ay mayroon tayong pangkatang
gawain at making kayo sa ating panuto na
gagamitin dito sa ating pangkatang gawain.
Kailangan po ng kooperasyon.
Magtrabaho po ng tahimik.
Bago tayo mag magsimula ano muna ang mga
dapat gawin kapag kayo ay nag papangkatang
gawain?
Magaling, ano ang kakalabas ng inyong gawain
kung may kooperasyon ang bawat miyembro
ng pangkat?
Tama! Ngayon ay bibigyan ko kayo ng isang
sobre ang bawat grupo at naka paloob sa sobre
ang mga gagawin ng bawat grupo. Bibigyan
ang bawat grupo ng sampung minuto para
matapos ang bawat aktibidad na naka laan
para sakanila. Pagkatapos ng sampung minuto
ay pipili ng isang kinatawan ang bawat grupo
para ipaliwanag ang kanilang gawa.
Mas maganda po ang resulta ng gawain at
matatapos ito kaagad.
Unang grupo: Sumulat ng isang pangungusap
na; pasalaysay, patanong, pautos, pakiusap, at
padamdam.
Ikalawang grupo: Gumawa ng pangungusap
hango sa bawat larawani.
Ikatlong grupo: Isulat kung anong uri ng
pangungusap ang ginamit sa bawat bilang.
Ika-apat na grupo: Lagyan ng bantas ang mga
sumusunod na pangungusap.
Mayroon kayong tig iisang minuto para
ipaliwanag ang inyong mga ginawa.
Opo
Naintindihan ba?
Magsimula na!
(iuulat ang ginawa sa harapan)
Tapos na ba? Ngayon naman ay iulat sa harap
ang inyong ginawa.
(pumalakpak)
Magaling! Ngayon bigyan ninyo ang inyong
sarili ng sampung palakpak.
IV. Pagtataya
Panuto: Isulat sa patlang ang uri ng
pangungusap ayon sa gamit. Gamitin ang
mga sumusunod na titik: PS (pasalaysay),
PT (patanong), PD (padamdam), PU
(pautos) at lagyan nang angkop na bantas.
______1) Aray ang sakit
______2) Kinagat ako ng langgam
kanina
______3) Pakisabi kay Nanay na
dumating na si Tatay
______4) Ipasok mo sa bahay si
bantay
______5) Nasaan na ang pagkain
______6) Paki abot nga ang akin
inumin
______7) Naku mayroong ahas
______8) Nasaan ang aking mga
ipinadala sa iyo
______9) Ako ay labing dalawang
taong gulang
______10) Ano ang pangalan ng iyong
guro
V. Takdang Aralin:
Panuto: Gumawa ng limang
pangungusap para sa paturol o pasalaysay,
lima din para sa patanong, lima din para sa
pautos at pakiusap at ang panghuli limang
pangungusap din para sa padamdam.
Republic of the Philippines
Don Honorio Ventura Technological State University
Bacolor, Pampanga
Banghay Aralin sa Filipino VI
Inihanda ni: Rio Mark C. Cabrera
BEED 4-B Gen. Ed.
LUNINGNING H. CALING
Cooperating Teacher
LEONA M. CRUZ
Principal III