Uploaded by Abdulatif Rakhimov

1681315502

advertisement
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot
Texnologiyalari Universiteti
Tizimli Tahlil fanidan
Mustaqil ishi
Variant 4.
Guruh: 215 - 19
Topshirdi: Toshpulatov Suxrobjon
Tekshirdi: Usmanova Nargiza
Toshkent-2023
1-TOPSHIRIQ
Variant 4. Internetdan foydalanib, sizni qiziqtirgan kompaniya yoki
tashkilotda axborot va axborot tizimlaridan foydalanish bo‘yicha ma’lumotlarni
qidiring. Tashkilot faoliyatini tahlil qiling. Tashkilot o‘z maqsadlariga erishish
uchun texnologiyadan qanday foydalanishiga oid qisqa taqriz keltiring.
OpenAI kompaniyasi, yuqorida belgilangan sana bo'yicha meni o'qitgan holda,
axborot tizimlaridan o'z foydalanishini oshirib borayotgan yuqori texnologiyali
kompaniyalardan biridir.
OpenAI, axborot tizimlarini tuzatish va ulardan foydalanishning yana qiziqishga
sazovor yuzini aniqlagan, inson kompyuter interfeysi (HCI) sohasidagi eng yangi
yondashuvlaridan biridir. Bu kompaniya, boshqa kompaniyalarga o'xshash
xizmatlarni ko'rsatish uchun axborot tizimlarini yaratishda ham ishtirok etadi.
OpenAI, o'zining oson yordamchi tizimlarini yaratishda ham axborot tizimlaridan
foydalanadi. Masalan, GPT-3 deb nomlangan eng katta axborot tizimini tuzatishda
ham, undan kelib chiqadigan yordamchi tizimlarni yaratishda ham axborot
tizimlaridan foydalaniladi.
Shuningdek, OpenAI, axborot tizimlaridan o'z foydalanishini ma'lumotlar tahlilini
oshirish va prognostika yaratishda ham muvaffaqiyatli bo'lgan. Ushbu sohada
yaratilgan OpenAI's GPT-3 tizimi, boshqa tahlil va prognostik tizimlarga nisbatan
yuqori natijalarga erishgan.
Shuningdek, OpenAI, axborot tizimlaridan foydalanish orqali turli sohalar bo'yicha
yaratilgan ko'plab tizimlar va o'yinlar yaratadi. Masalan, OpenAI yaratgan DALLE nomli tizim, rasmlardan matn yaratishga imkon beradi. Bu tizim, sifatli tasvirni
ko'rsatishda ham yuqori natijalarga erishgan.
Shu sababli, OpenAI kompaniyasi, axborot tizimlaridan foydalanishda eng yuqori
texnologiyalarni ishlatadi va bu tizimlarni yaratishda ham ishtirok etadi.
OpenAI kompaniyasi, Sun Microsystem va Google kabi katta texnologiya
kompaniyalari tomonidan o'zlashtirilgan oddiy (OpenAI) nomli axborotni ishlab
chiqarish va uni yuqori darajada texnologiyalar yordamida tahlil qilish maqsadida
tashkil etilgan. Bu kompaniya o'z faoliyatida yuqori darajali mexanik ta'lim,
tayyorlangan nazoratli o'rganish, so'z qayta ishlash, axborot izohlarini tahlil qilish,
dastlabki ta'lim, yodlash va boshqa maqsadlarga erishish uchun xizmatlarni taklif
qiladi.
OpenAI, xususan, qilgan ta'lim va o'z-o'zini o'zgartiruvchi mexanizmlar yordamida
maqsadlariga erishishga harakat qiladi. Bu, o'z-o'zini o'rganish va o'zlashtirishga
qodir modellarning yaratilishi, axborot tahlil qilishning yuqori darajada
avtomatlashtirilishi va boshqa yuqori darajali texnologiyalarni integratsiya qilishni
o'z ichiga oladi. Bu ko'rsatkichlar OpenAI kompaniyasining maqsadlariga erishish
uchun texnologiyadan foydalanishiga misoldir.
Bundan tashqari, OpenAI kompaniyasi o'z kasblarining dunyosini yaxshiroq qilish
uchun xizmatlarni taklif qiladi. Bu, yuqori sifatli tarjimonlik, yozuvchi ta'limi va
elektron tijorat kabi xizmatlarini o'z ichiga oladi. Shuningdek, OpenAI
kompaniyasi yuqori darajadagi umumiy maqsadlarga erishishni o'z ichiga olgan va
yaxshi natijalar ko'rish uchun hamkorlik va hamkorlik tashkil qilishni xohlaydi.
Xulosa:
Internetdan foydalanib, OpenAI kompaniyasi axborot va axborot tizimlaridan
foydalanish bo‘yicha ma’lumotlarni qidirib. Tashkilot faoliyatini tahlil qilib
chiqdim. Bu kompaniya o'z faoliyatida yuqori darajali mexanik ta'lim,
tayyorlangan nazoratli o'rganish, so'z qayta ishlash, axborot izohlarini tahlil qilish,
dastlabki ta'lim, yodlash va boshqa maqsadlarga erishish uchun xizmatlarni taklif
qiladi. OpenAI, axborot tizimlarini tuzatish va ulardan foydalanishning yana
qiziqishga sazovor yuzini aniqlagan, inson kompyuter interfeysi (HCI) sohasidagi
eng yangi yondashuvlaridan biridir. Bu kompaniya, boshqa kompaniyalarga
o'xshash xizmatlarni ko'rsatish uchun axborot tizimlarini yaratishda ham ishtirok
etadi.
2-TOPSHIRIQ
4-Guruh. Internetdagi moliyaviy manbalarini turkumlashgan web sayti.
Keltirilgan manba bilan tanishib chiqing:
https://pages.stern.nyu.edu/~igiddy/index.bak
Guruhdagi har bir talaba rukn tanlab (‘General Finance and The Economy’,
‘Financial Markets’, ‘Company, Fund and Investment Research’, ‘Corporate
Finance’, ‘Risk Management’, ‘International Finance’, ‘Newspapers &
Magazines’, ‘Financial Associations’ va boshq.) keltirilgan ma’lumotlarni
atroflicha tahlil qilib, eng ahamiyatlisini belgilab chiqishi talab qilinadi.
Keltirilgan manba Stern NYU yuridik fakulteti professori Ian Giddy tomonidan
tuzilgan veb-sayt hisoblanadi. Bu sayt, finans va iqtisodiyot sohasidagi ko'plab
mavzular bilan bog'liq ma'lumotlarni jamlagan bo'lib, bu yo'nalishdagi talabalarga
yordam berish uchun tayyorlangan. Har bir mavzu uchun ruknlar mavjud, masalan
"Umumiy moliya va iqtisodiyot", "Moliya bozorlari", "Kompaniya, fond va
investitsiya tadqiqotlari", "Korporativ moliya", "Risk boshqaruvi", "Xalqaro
moliya", "Gazetalar va jurnallar", "Moliya assotsiyatsiyalari" va boshqalar. Sayt
talabalariga yordam berish uchun ko'plab imkoniyatlar taqdim etadi va finans
sohasida yangiliklarni kuzatuvchi bir nechta maqolalar ham jamlanadi.
‘General Finance and The Economy’ - Umumiy moliya va iqtisodiyot, ularning
kelajakdagi o'zgarishlari va xabarlariga oid tadbirlar va ma'lumotlar barcha
mamlakatlarda ahamiyatli masalalardir. Ularning bajarilishi va muvaffaqiyati bir
mamlakatni rivojlantirish uchun juda muhimdir.
Moliyaviy savdo, tijorat, kreditlash, pul siyosati, moliyaviy institutlar va
hokimiyatlar, moliyaviy xavfsizlik, soliq siyosati va boshqalar kabi tushunchalar
umumiy moliya va iqtisodiyotga kiradi.
Iqtisodiyot olamidagi mamlakatlar o'rtasidagi aloqalarni oshirish, xususan, savdosotiq munosabatlarni rivojlantirish, xalqaro iqtisodiy aloqalar va jalb qiluvchi
investitsiyalar mavjud bo'lishi uchun umumiy moliya va iqtisodiyotni
mustahkamlashtirish muhimdir.
Umumiy moliya va iqtisodiyot o'zida moliyaviy xavfsizlik, xalqaro iqtisodiy
aloqalar, iqtisodiy integratsiya, sanoat, qishloq xo'jaligi, transport, banklar va
boshqa sohalarga oid tushunchalar mavjud.
Bundan tashqari, moliyaviy va iqtisodiyot sohasidagi yangiliklarni, yangi xabar va
ma'lumotlarni kuzatib borish, ularga oid tahlillar va murojaatlar xizmat qiluvchi
xizmatlar ham muhim ahamiyatga ega.
‘Financial Markets’ - Moliya bozori, moliyaviy asbob-uskunalar va moliyaviy
resurslarning sotilish va xarid qilinishini oʻz ichiga olgan ommaviy tizimdir.
Moliya bozori, kapital mablagʻlari, valyuta, ularning kreditlar, aksiyalar va boshqa
turdagi moliyaviy taʼminotlar bilan shugʻullanadi. Moliya bozorlarida mijozlar,
tadbirkorlar, xukuk egalar va valyuta tashkilotlari, hamda insonlar va hukumatlar
moliyaviy operatsiyalarni amalga oshiradilar.
Moliya bozori, insonlarning oʻzaro moliya almashishini osonlashtiradi va moliya
resurslarining muntazam va barqaror oqimi va taraqqiyoti uchun kerakli shartsharoitlarni yaratadi. Moliya bozori, moliyaviy riskni minimallashtirish, kapitalni
toʻplash va sarmoya qilishni, tashqi iqtisodiy faoliyatni koʻtarishni va moliya
resurslarini ishlab chiqarish, tijorat va xizmatlarni rivojlantirishni osonlashtiradi.
Moliya bozori, biznesning, insonlar va hukumatlar uchun moliyaviy imkoniyatlar
yaratadi va moliya tizimining samaradorligini taʼminlash uchun zarur boʻlgan
nazorat va boshqaruv mekanizmlarini taʼminlaydi. Moliya bozori dunyo boʻylab
tashkil etilgan va moliya tizimining islohotini koʻrib chiqishda muhim ahamiyatga
ega.
‘"Company, Fund and Investment Research" yoki "kompaniya, fond va investitsiya
tadqiqoti" – bu biznesning bir qismi bo'lib, xususan, investorlar uchun ma'lumotlar
yig'ish va ularning turli moliyaviy resurslarga qo'yilishiga yordam beradi.
Bu tadqiqotlar kompaniyalar, fondlar va investitsiya omonatlariga qaratilgan
risklarni tushuntirib, ularning moliyaviy tizimini va moliyaviy natijalari o'rganib
chiqadi. Shuningdek, bu tadqiqotlar, investitsiya qilish va boshqa moliyaviy
operatsiyalarga qarshi ta'sirga ega bo'lish, shu jumladan, kapitalni saqlash va
boshqa moliyaviy murojaatlar bilan bog'liq, ilgari sifatida investitsiya
strategiyalarini belgilashga yordam beradi.
Bu ko'rsatkichlarga amal qilish uchun, tadqiqotchilar, bir nechta statistik
ma'lumotlarni to'plab, ulardan tahlil qilish, ma'lumotlarni tuzatish va ulardan
foydalanib, yaxshi natiyjalar chiqarishni o'rganishadi. Shu bilan birga, ular
kompaniyalar, fondlar va investitsiya omonatlari haqidagi ma'lumotlarni ham
to'plab olishlari kerak bo'lgan boshqa ilovalar va boshqa ma'lumotlarni ham
foydalanishadi.‘Risk Management’-Risk menejmenti, bir tashkilot yoki faoliyatning zarar yetkazib
beruvchi voqealar bilan qarshilash uchun tashkil etilgan tizim va usullar birligi
hisoblanadi.
Bu tizim, zarar yetkazib beruvchi voqealarning kuzatilishi, baholash va
taqqoslashini o‘z ichiga oladi. Bunday qarorlar tashkilotni muvaffaqiyatli
bajarishga yordam beradi va zarar yetkazib beruvchi voqealar sonini va shiddatini
kamaytiradi.
Risk menejmentining asosiy maqsadi - zarar yetkazib beruvchi voqealarni oldini
olishdir. Bu jarayon tashkilotning mustaqil yuritiladigan bir qismi hisoblanadi va
uni tashkil etish, tashkil etishni boshqarish va boshqa tashkilot faoliyatlari bilan
integratsiyalashdir.
Risk menejmenti, tashkilotning o‘zining o‘ziga xos risklari bilan bog‘liq bo‘lgan
barcha faktorlarini, ularning ta’sirini baholash uchun bir necha usullar va shakllar
jamlashuvidir. Bu usullar o‘zgaruvchan va dinamik bo‘lib, tashkilotning faoliyat
ko‘rsatishida o‘zgarishlar ko‘rsatishi mumkin.
‘Newspapers & Magazines’- Newspapers va jurnallar, insonlar uchun yangiliklar,
ma'lumotlar va ta'lim olishning muhim manbalari hisoblanadi.
O'zbekistonda xalq ochiq axborot vositalarining tarixi ko'p yillarga yo'q, ammo
hozirgi kunda qo'shimcha axborot vositalarining yirik roli mavjud. O'zbekistonda
milliy matbuot markaziy va mahalliylashtirilgan bo'lib, yangiliklarni, siyosat,
iqtisod, madaniyat va sport xabarlarini o'z ichiga oladi.
Bugungi kunda O'zbekistonda ko'plab chet tillardagi jurnallar, hamma turlar va
yo'nalishdagi ma'lumotlar bilan xizmat qilish uchun chiqarilgan. Bu jurnallar,
dunyodagi eng yuqori sifatli ma'lumotlarga muvofiq ravishda taqdim etiladi.
Bundan tashqari, internetning o'sishi bilan birga, online axborot saytlari ham
ko'proq istiqomat qilmoqda. Bu saytlar, barcha ko'prikli va mahalliy yangiliklarni,
dunyodagi yangiliklarni va boshqa turlardagi ma'lumotlarni kuzatishga imkon
beradi.
Jumladan, qo'shimcha axborot vositalari, insonlarga dunyo va mamlakat
xodisalariga oid yangiliklarni va ma'lumotlarni kuzatish imkonini beradi.
3-TOPSHIRIQ
MATLAB MUHTITIDA NEYRON TARMOG’INI ISHLAB CHIQISH
Neyron tarmoqning (NN - Neural Networks) chiqish funksiyasi (y) jadvalda
keltirilgan. x – neyron tarmoqning kirishi (kirishlari).
GUI (Graphical User Interface) NN - nntool yordamida neyron tarmoqni
yarating.
Hisobotda ma’lumotlarni tayyorlashning barcha bosqichlarining tavsifi va
skrinshotlari (neyron tarmoqni yaratish, tarmoqni o‘qitish va ishga tushirish)
bo‘lishi kerak.
Neyron tarmoqning (NN - Neural Networks) chiqish funksiyasi jadvalda quyidagi
ko'rinishda keltirilgan:
Neyron tarmoqning (NN - Neural Networks) chiqish funksiyasi quyidagi jadvalda
keltirilgan:
y = 5*asin(x) + 1
GUI (Graphical User Interface) NN-nntool dasturi yordamida neyron tarmoqni
yaratish uchun quyidagi bosqichlarni amalga oshirishingiz kerak:
Nntool dasturini oching va "new" tugmasini bosing.
"Network type" oynasida "Feedforwardnet"ni tanlang.
"Performance function" oynasida "mse"ni tanlang.
"Number of neurons" oynasida 1-sonini kiriting.
"Add inputs" tugmasini bosing va "number of inputs"ni 1-ga o'zgartiring.
"Add layers" tugmasini bosing va "number of hidden layer neurons"ni 10-ga
o'zgartiring.
"Transfer function" oynasida "Purelin"ni tanlang.
"Add outputs" tugmasini bosing va "number of outputs"ni 1-ga o'zgartiring.
"Transfer function" oynasida "Tansig"ni tanlang.
"Train" tugmasini bosing va "nntraintool" oynasida kerakli ma'lumotlarni kiriting.
"Simulate" tugmasini bosing va "nntraintool" orqali o'rgangan neyron tarmoqni
ishga tushiring.
Hisobotda ma'lumotlarni tayyorlashning barcha bosqichlarining tavsifi va
skrinshotlari quyida keltirilgan:
Nntool dasturini oching va "new" tugmasini bosing.
"Network type" oynasida "Feedforwardnet"ni tanlang.
step 2
"Performance function" oynasida "mse"ni tanlang.
step 3
"Number of neurons" oynasida 1-sonini kiriting.
step 4
"Add inputs" tugmasini bosing va "number of inputs"ni 1-ga o'zgartiring.
step 5
"Add layers" tugmasini bosing va "number of hidden layer neurons"ni 10-ga
o'zgartiring.
step 6
"Transfer function" oynasida "Purelin"ni tanlang.
step 7
"Add outputs" tugmasini bosing va "number of outputs"ni 1-ga o'zgartiring.
step 8
"Transfer function" oynasida "Tansig"ni tanlang.
step 9
"Train
Download