Uploaded by lochinbekxojageldiyev

Ratsional sonlar to’plami-fayllar.org

advertisement
Ratsional sonlar to’plami
Mavzu: Ratsional sonlar ustida arifmetik amallar.Qo’shish
va ko’paytirish qonunlari. Ratsional sonlar to’plamining
xossalari.O’nli kasrlar va ular ustida arifmetik amallarni
bajarish algoritmi.
RATSIONAL SONLAR TO’PLAMI
Q = { 𝒂 𝒃 : a ∈ Z , b ∈ N + } Ratsional sonlar — ikki butun sonning nisbati sifatida
ifodalanadigan sonlar.

Ratsional son mohiyatiga ko'ra oddiy kasr bo'lgani uchun, talabalar ratsional sonlarning
yig'indisi, farqi va hosilasi ham ratsional sonlar degan qoidani osonlikcha o'rganadilar.
Ushbu bayonotni qo'llab -quvvatlash uchun ovozli harakatlarni bajarish zarur bo'lgan bir
qancha misollar ko'rib chiqiladi. Bundan tashqari, o'quvchilarga ikkita ratsional sonning
bo'linishi ham ratsional ekanligi misol ko'rsatiladi. Biroq, bo'linuvchi noldan farq qilishi
kerakligiga e'tibor qaratiladi.
Ratsional sonlarga misollar: 3/4, 8/5, -16/3 va quyidagi rasmda ko'rinadiganlar. Ratsional sonda
kvota ko'rsatilgan, agar kerak bo'lsa, keyinroq buni amalga oshirish mumkin.
Shakl har qanday ob'ektni aks ettiradi, yanada qulaylik uchun yumaloq. Agar biz uni o'ng
tomonda bo'lgani kabi 2 ta teng qismga bo'lishni istasak, bizda ikkita yarmi qoldi va ularning har
biri 1/2 ga teng.
Masalan, 1/4 va 1/2 mantiqiy asoslar orasida 3/10, 7/20, 2/5 (va yana ko'p narsalar) mantiqiy
asoslari mavjud bo'lib, ularni o'nlik sifatida ifodalash orqali tekshirish mumkin.
-Har qanday ratsional sonni quyidagicha ifodalash mumkin: i) butun son yoki ii) cheklangan
(qat'iy) yoki davriy o'nlik: 4/2 = 2; 1/4 = 0,25; 1/6 = 0.16666666 ……
http://fayllar.org
Download