แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
1
คานา
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ ชุดที่ 5 เรื่อง
แสงสีและการมองเห็นแสงสี
จัดทาขึ้นเพื่อใช้เป็นสื่อประกอบการจัดการเรียนรู้ รายวิชา ฟิสิกส์ 3
รหัสวิชา ว30203 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
โรงเรียนกาญจนาภิเษกวิทยาลัย กระบี่
โดยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ชุดนี้
จะเน้นทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ การสืบค้นข้อมูล
การคิดอย่างเป็นเหตุเป็นผล ทั้งรายบุคคลและรายกลุ่ม
ผ่านกิจกรรมที่นักเรียนจะได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง
ลงมือปฏิบัติจริง สามารถคิดเป็น แก้ปัญหาเป็น
นอกจากนี้จะช่วยกระตุ้นให้นักเรียนเกิดเจตคติที่ดีต่อการเรียนรายวิช
าฟิสิกส์
เห็นคุณค่าการเรียนรู้และสามารถนาความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์
โดยครูเป็นผู้ให้คาปรึกษา อานวยความสะดวก
ตลอดจนติดตามกระบวนการเรียนการสอนเพื่อให้เป็นไปตามผลการเ
รียนรู้ตามที่กาหนดไว้ในหลักสูตร
ใ น ก า ร ใ ช้ ชุ ด กิ จ ก ร ร ม ก า ร เ รี ย น รู้ นี้
จ ะ มี แ บ บ ฝึ ก หั ด ท บ ท ว น ค ว า ม รู้ ซึ่ ง จ ะ ช่ ว ย พั ฒ น า ก า ร เรี ย น รู้
ส่ ง ผ ล ใ ห้ นั ก เ รี ย น ส า ม า ร ถ คิ ด วิ เ ค ร า ะ ห์
แ ก้ โ จ ท ย์ ปั ญ ห า ไ ด้ เ ป็ น ล า ดั บ ขั้ น ต อ น
นักเรียนสามารถศึกษาเนื้อหาและประเมินผลการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง
ห รื อ ดู พั ฒ น า ก า ร ข อ ง ต น เ อ ง
และนาไปปรับปรุงเพื่อพัฒนาและแก้ไขต่อไปได้
ผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่าชุดกิจกรรมการเรียนรู้ รายวิชาฟิสิกส์
เ รื่
อ
ง
แ
ส
ง
เ ชิ
ง
รั
ง
สี
จะเป็นประโยชน์ต่อการจัดการเรียนรู้และช่วยพัฒนานักเรียนให้มีทัก
ษ ะ ก ร ะ บ ว น ก า ร สื บ เส า ะ ห า ค ว า ม รู้ ทั ก ษ ะ ก า ร คิ ด วิ เค ร า ะ ห์
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
2
ก า ร แ ก้ ปั ญ ห า ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง วิ ท ย า ศ า ส ต ร์
และเป็นประโยชน์ต่อผู้สนใจศึกษาต่อไป
สุทิศา ปานแดง
สารบัญ
เรื่อง
คานา
1
สารบัญ
2
สารบัญภาพประกอบ
4
ผังมโนทัศน์
5
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
หน้า
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
คาชี้แจงเกี่ยวกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้
6
คาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้สาหรับครู
7
คาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้สาหรับนักเรียน
8
ขั้นตอนการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
9
ผลการเรียนรู้
10
จุดประสงค์การเรียนรู้
11
แบบทดสอบก่อนเรียน
12
กิจกรรมชวนคิด 1
16
กิจกรรมชวนคิด 2
17
เกณฑ์การให้คะแนน
18
ใบความรู้ ที่ 1 เรื่อง นัยน์ตา
19
กิจกรรมที่ 1 เรื่อง การคานวณเกี่ยวกับสายตา
27
เกณฑ์การให้คะแนนกิจกรรม
31
บันทึกคะแนนกิจกรรมที่ 1
32
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
3
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
กิจกรรมที่ 2 เรื่อง การมองเห็นสี
33
เกณฑ์การให้คะแนนกิจกรรม
35
บันทึกคะแนนกิจกรรมที่ 2
35
ใบความรู้ ที่ 2 เรื่อง การมองเห็นสี
36
สรุปความรู้เป็นแผนผังความคิด
40
สารบัญ
(ต่อ)
เรื่อง
เกณฑ์การให้คะแนนกิจกรรม
41
แบบฝึกหัดทบทวนความรู้ ชุดที่ 1
42
เกณฑ์การให้คะแนน
43
บันทึกคะแนน
43
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
หน้า
4
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
แบบฝึกหัดทบทวนความรู้ ชุดที่ 2
44
เกณฑ์การให้คะแนน
45
บันทึกคะแนน
45
แบบทดสอบหลังเรียน
46
บรรณานุกรม
50
ภาคผนวก
ใบสรุปคะแนน
53
แนวคาตอบชุดกิจกรรม
54
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
52
5
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
สารบัญภาพปร
ะกอบ
ภาพที่
หน้า
ภาพที่ 1 ส่วนประกอบของตา
19
ภาพที่ 2 การมองเห็นภาพของคนที่สายตาปกติ
20
ภาพที่ 3 การมองเห็นภาพของคนที่สายตาสั้น
21
ภาพที่ 4 การแก้ไขสายตาสั้น
22
ภาพที่ 5 ลักษณะของคนสายตายาว
23
ภาพที่ 6 การแก้ไขสายตายาว
23
ภาพที่ 7 แสดงเมื่อแสงขาวเคลื่อนที่ผ่านปริซึม
36
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
6
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ภาพที่ 8 การมองเห็นสี
36
ภาพที่ 9 การมองเห็นสี
37
ภาพที่ 10 การผสมสารสี
38
ภาพที่ 11 การผสมแสงสี
39
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
7
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ผังมโนทัศน์
แสงเชิงรังสี
การสะท้อนของแสง
การหักเหของแสง
ภาพจากเลนส์บาง
ภาพจากกระจกเงาทรงกลม

แสงสีและการมองเห็นแสงสี
การอธิบายปรากฏการณ์ธรร
มชาติ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
8
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
คาชีแ
้ จงเกีย
่ วกับ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
ขัน
้ 1
ที่ 1
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ชุดนี้
เป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามวัฏจักรการเรียนรู้ 5
ขั้น วิชาฟิสิกส์ เรื่อง แสงเชิงรังสี
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
รหัสวิชา
ว30203 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
ขัน
้ 2
ที่ 2
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ประกอบด้วย
คาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้สาหรับครู
คาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้สาหรับนั
กเรียน
ขั้นตอนการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
ผลการเรียนรู้/สาระสาคัญ/จุดประสงค์การเรียนรู้
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
9
10
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
แบบทดสอบก่อนเรียน – หลังเรียน
ใบกิจกรรม
ใบความรู้
แบบฝึกหัดทบทวนความรู้
บรรณานุกรม
เฉลยแบบฝึกหัด
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน – หลังเรียน
ขัน
้ 3
ที่ 3
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ชุดนี้ ใช้เวลาในการเรียนรู้ 2
ชั่วโมง
คาแนะนาการใช้ชด
ุ กิจ
คาแนะนย
านรูส
กรรมการเรี
้ าหรับ
ครู
ขัน
้ ที่ 1
ครูควรศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาฟิสิกส์
เรื่องแสงเชิงรังสี และอ่านเนื้อหาสาระอย่างละเอียด
และทาความเข้าใจในกิจกรรมและเนื้อหาทุกชุดกิจกร
รมก่อนการใช้ประกอบการจัดการเรียนรู้
ขัน
้ ที่ 2
แบ่งกลุ่มนักเรียนออกเป็นกลุ่มๆ ละ 4 – 5 คน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
11
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ขัน
้ ที่ 3
ขัน
้ ที่ 4
ขัน
้ ที่ 5
ขัน
้ ที่ 6
ครูควรชี้แจงให้นักเรียนทราบเกี่ยวกับบทบาทของนักเ
รียนในการเรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
และเน้นย้าให้นักเรียนมีความซื่อสัตย์
ไม่เปิดดูเฉลยก่อนลงมือปฏิบัติกิจกรรม
ให้นักเรียนศึกษาจุดประสงค์การเรียนรู้ดาเนินการจัด
การเรียนรู้และให้นักเรียนลงมือปฏิบัติตามกิจกรรมใน
ทุกชุดกิจกรรมการเรียนรู้
ครูคอยให้คาปรึกษา แนะนา รวมถึงให้ความรู้เพิ่มเติม
รวมถึงคอยสังเกตความตั้งใจ ความสนใจ
การทางานร่วมกันเป็นกลุ่ม
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
ครูสามารถยืดหยุ่นเวลาในการดาเนินกิจกรรมการเรีย
นรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาฟิสิกส์
เรื่องแสงเชิงรังสี ได้ตามความเหมาะสม
ให้นักเรียนทาแบบทดสอบหลังเรียน
ขัน
้ ที่ 7
เพื่อประเมินความก้าวหน้าในการเรียน
คาแนะนาการใช้ชด
ุ กิจ
คาแนะนย
านรูส
กรรมการเรี
้ าหรับ
นักยเรี
สาหรับนักเรี
นยน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
12
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ขัน
้ ที่ 1
ขัน
้ ที่ 2
อ่านคาแนะนาเกี่ยวกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้สาหรับนั
กเรียนให้เข้าใจก่อน
ลงมือใช้
ทาแบบทดสอบก่อนเรียน จานวน 10 ข้อ โดยใช้เวลา
10 นาที เพื่อประเมินความรู้เดิม
ขัน
้ ที่ 3
ขัน
้ ที่ 4
ขัน
้ ที่ 5
ศึกษาเนื้อหาจากชุดกิจกรรม ใบความรู้
ลงมือปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนที่กาหนดไว้อย่างตั้งใ
จ และทาแบบฝึกหัดทบทวนความรู้ สอบถามข้อมูล
หาความรู้เพิ่มเติมจากครู
นาเสนอผลการปฏิบัติกิจกรรม
ตรวจแบบฝึกหัดทบทวนความรู้ตามเฉลย
หากพบว่ายังไม่ถูกต้องให้นักเรียนกลับไปทบทวนควา
มรู้อีกครั้งและนามาแก้ไขอีกครั้งจนถูกต้อง
ทาแบบทดสอบหลังเรียน
เพื่อประเมินความก้าวหน้าของตนเอง
หากนักเรียนทาแบบทดสอบได้ถูกต้องไม่ถึงร้อยละ 80
ของคะแนนเต็ม
ให้ทาการซ่อมเสริมจากครูในข้อที่ไม่แน่ใจ
แล้วลองทาใหม่อีกครั้งจนกว่าจะเข้าใจและสอบผ่านไ
ด้ จึงจะสามารถใช้ชุดกิจกรรมชุดต่อไปได้
ขัน
้ ที่ 6
ในการทาแบบทดสอบก่อน – หลังเรียน
แบบฝึกหัดทบทวนความรู้
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
13
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ให้นักเรียนพยายามทาด้วยความตั้งใจและมีความซื่อ
สัตย์ต่อตนเอง ไม่เปิดดูเฉลยก่อน
ให้นักเรียนทาแบบทดสอบหลังเรียน
เพื่อประเมินความก้าวหน้าในการเรียน
ขัน
้ ที่ 7
ขัน
้ ตอนการเรียนรู้โดยใช้ชด
ุ กิจกรร
มการเรียนรู้
ศึกษาคูม
่ อ
ื การใช้ชด
ุ กิจกรรมสาหรั
บนักเรียน
ทาแบบทดสอบก่อนเรี
ยน
กระบวนการจัดการเรียนรู้
ทาแบบทดสอบหลั
งเรียน
ให้นก
ั เรียนปฏิบัตก
ิ จ
ิ กรรมตามขัน
้
ตอน ดังนี้
1. ปฏิบต
ั ิตามกิจกรรม
2. ศึกษาใบความรู้
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
14
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ประเมินผล
ไม่ผ่านเกณฑ์
ผ่านเกณฑ์ 80 %
ศึกษาชุดกิจกรรมชุด
ต่อไป

ผลการเรียน
รู้
สังเกตและอธิบายการมองเห็นแสงสี สี ของวัตถุ การผสมสารสี
และการผสมแสงสี
รวมทั้งอธิบายสาเหตุของการบอดสี

สาระสาคัญ
ต า ม นุ ษ ย์ มี ก า ร ท า ง า น ค ล้ า ย กั บ ก ล้ อ ง ถ่ า ย รู ป
ซึ่งส่วนประกอบของตาและกล้องถ่ายรูปมีส่วนประกอบที่ทาหน้าที่ค
ล้ายกันมาก ตาประกอบด้วยเลนส์ตาที่เป็นเลนส์นูนทาหน้าที่รับแสง
เ ร ติ น า จ ะ ท า ห น้ า ที่ ค ล้ า ย กั บ ฟิ ล์ ม ถ่ า ย ภ า พ
ถัดจากเรตินาเป็นเส้นใยประสาทซึ่งติดต่อกับประสาทตาผ่านไปยัง
สมอง เมื่อมีแสงจากวัตถุกระทบบนเสนส์ตาจะเกิดภาพชัดที่เรตินา
ตาจะเห็นวัตถุในลักษณะเดียวกับภาพของวัตถุที่ตกกระทบบนฟิล์ม
ถ่
า
ย
รู
ป
นอกจากนี้ม่านตาทาหน้าที่ในการปรับความเข้มของแสงบนเรตินาใ
ห้ พ อ เ ห ม า ะ โ ด ย ก า ร เ ป ลี่ ย น ข น า ด ข อ ง พิ ว พิ ล
า น ต า ท ายห
าดทีที่ ค่ 5ล้ แสงสี
า น กั แบละการมองเห็
ไ ด อ ะ เฟ ร มนข
อ ง ก ล้ อ ง ถ่ า ย รู ป
ชุดกิจม่
กรรมการเรี
นรูน้้ ชุ
แสงสี
นอกจากนี้ตามีกล้ามเนื้อยึดเลนส์ตาหน้าที่บังคับเลนส์ตาให้นูนมาก
15
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี

จุดประสงค์การเ
รียนรู้
1. ด้านความรู้ (K)
1.1 อธิบายสารสีปฐมภูมิได้
1.2 บอกสีของแผ่นพลาสติกใสสีต่างๆ
เมื่อมีแสงขาวตกกระทบ
1.3 อธิบายความแตกต่างของสเปกตรัมของแสงขาวแ
ละสเปกตรัมของแสงสีที่ผ่านปริซึมได้
1.4 อธิบายโครงสร้างและหน้าที่ของตาและการมองเห็
นสี
ชุดกิจกรรมการเรียนรู
้ ชุไดด้ที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
16
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี

สาระการเรีย
นรู้
 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
17
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
แบบ
ทดส
อบ
ก่อน
รายวิชา ฟิสก
ิ ส์
เรือ
่ ง
แสงสีและการมองเห็นแสงสี 3 รหัสวิชา
เรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปี
ที่ 5
ว30203
คาชีแ
้ จง
1. แบบทดสอบนีเ้ ป็นข้อสอบชนิดเลือกตอบ มี 4 ตัวเลือก
2. ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถก
ู ต้องที่สด
ุ เพียงข้อเดียว
แล้วทาเครือ
่ งหมาย (X) ลงในกระดาษคาตอบ
3. แบบทดสอบมีจานวน 10 ข้อ ข้อละ 1 คะแนน
ใช้เวลาในการทา 10 นาที
1
เมื่อแสงสีแดงและแสงสีน้าเงินผ่านเข้าไปในปริซึมอันเดียว
กันข้อใดถูกต้อง
ก.
แสงสีแดงหักเหมากกว่า ดังนั้น ดรรชนีหักเหของปริซึมสาหรับแสงสี
แดงจึง
มากกว่าดรรชนีหักเหของปริซึมสาหรับแสงสีน้าเงิน
ข.
แสงสีแดงหักเหเท่ากับแสงสีน้าเงิน ดังนั้น ดรรชนีหักเหของปริ
ซึมสาหรับแสงสีทั้งสองจึงเท่ากัน
ค.
แสงสีแดงหักเหน้อยกว่า ดังนั้น ดรรชนีหักเหของปริซึมสาหรับ
แสงสีแดงจึงน้อยกว่าดรรชนีหักเหของปริซึมสาหรับแสงสีน้าเงิน
ง. ไม่สามารถสรุปได้เนื่องจากข้อมูลไม่เพียงพอ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
18
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
2
การที่เรามองเห็นแสงสีต่าง ๆ นั้นเกี่ยวข้องกับแสงในข้อใด
ก. อัตราเร็ว
ค. ความเข้ม
3
ข. ความถี่
ง. แอมพิจูด
ไดอะเฟรมของกล้องถ่ายรูปทาหน้าที่คล้ายกับส่วนใดของ
นัยน์ตา
ก. เลนส์ตา
ค. ม่านตา
4
ข. พิวพิล
ง. เรตินา
ถ้าเราจ้องมองแผ่นกระดาษสีเขียวนานชั่วครู่แล้วหันไปมอ
งก้อนเมฆที่ขาวบนท้องฟ้า
เราจะเห็นก้อนเมฆสีขาวเป็นสีอะไร
ก. แดงม่วง
ค. เหลือง
5
ข. เขียว
ง. น้าเงินเขียว
สารสีปฐมภูมิ ได้แก่ สารสีเหลือง สีแดงม่วง
และสีน้าเงินเขียว
ถ้าเรานาสารสีปฐมภูมิทั้งสามสีในอัตราส่วนต่าง ๆ
ผสมกัน เราจะไม่สามารถผสมสีให้เกิดสีในข้อใดต่อไปนี้
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
19
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ก. แดง
ค. น้าเงิน
6
ข. ขาว
ง. เขียว
ถ้าเราต้องการมองเห็นวัตถุมีสีดาควรใช้แผ่นกรองแสงสีใ
ดต่อไปนี้วางซ้อนกัน
1. สีแดงกับสีเขียว
สีเขียวกับสีน้าเงิน
2.
3. สีแดงกับสีเหลือง
สีเหลืองกับสีเขียว
4.
ก. ข้อ 1 เท่านั้น
ค. ข้อ 2 และ 3
7
ข. ข้อ 1 และ 2
ง. ข้อ 3 และ 4
“ดอกดาวเรืองมีสีเหลือง” จากข้อความนี้ ข้อสรุปใดผิด
ก. ดอกดาวเรืองดูดกลืนแสงสีน้าเงิน
ข. ดอกดาวเรืองสะท้อนแสงสีแดงและเขียว
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
20
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ค.
ดอกดาวเรืองจะมีสีเขียวเมื่ออยู่ภายในห้องที่ฉายเฉพาะแสงสีเขี
ยว
ง.
ดอกดาวเรืองจะมีสีขาวเมื่ออยู่ภายในห้องที่ฉายเฉพาะแสงสีน้าเ
งิน
8
ลักษณะใดเป็นการผสมแสงสี
ก. ปริมาณแสงเข้าตามาก สีเข้มขึ้น
ข. ปริมาณแสงเข้าตามาก สีอ่อนลง
ค. ปริมาณความเข้มของแสงมากขึ้นสีเข้มขึ้น
ง. ปริมาณความเข้มของแสงน้อยลงสีจางลง
9
1
0
สถานที่ใดที่ต้องมีความสว่างของแสงมากที่สุด
ก. ห้องครัว
ข. ห้องเรียน
ค. ห้องผ่าตัด
ง. ห้องตรวจโรค
การผสมแสงสีใดเมื่อนามาผสมบนฉากสีขาวแล้วไม่เกิดเป็
นแสงสีขาว
ก. แสงสีแดงกับแสงสีน้าเงิน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
21
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ข. แสงสีน้าเงินกับแสงสีเหลือง
ค. แสงสีเขียวกับแสงสีแดงม่วง
ง. แสงสีน้าเงินเขียวกับแสงสีแดง
กระดาษคาตอบแบบทดสอบ
ก่อนเรียน
ข้อที่
ตัวเลือก
ก ข ค ง
1
2
3
4
5
ี ละการมองเห็น
เรือ
่ ง แสงสแ
แสงส ี
1
เกณฑ์การประเมิน
1. ตอบถูกต้อง
คะแนน
ให้ข้อละ 1
22. ตอบไม่ถูกต้อง
คะแนน
ผลการประเมิน
ให้ข้อละ 0
6
7
8
9
10

คะแนน

ดี
ได้คะแนน 8 – 10
พอใช้
ได้คะแนน 5 –
7 คะแนน

ปรับปรุง ได้คะแนน 0 – 4 คะแนน
3
สรุปผลการประเมิน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
22
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
 ได้คะแนน 8 คะแนนขึ้นไป
ผ่าน
 ได้คะแนนต่ากว่า 8 คะแนน
ไม่ผ่าน
กิจกร
รม
คิด
คาชีแ
้ จง
ให้นก
ั เรียนสังเกตและวิเคราะห์สถานการณ์ทเี่ ห็นแล้วตอบคาถ
ามต่อไปนี้
“ให้นักเรียนจับคู่กับเพื่อนและจ้องตาคู่ของตนเอง
หากกระพริบตาก่อนถือว่าแพ้”
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
1.
23
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
คาถาม
กิจกร
รม
คิด
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
24
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
คาชีแ
้ จง
ให้นก
ั เรียนสังเกตและวิเคราะห์สถานการณ์ทเี่ ห็นแล้วตอบคาถ
ามต่อไปนี้
“ให้นักเรียนนากระดาษสีแดง สีเขียว สีน้าเงินตัดเป็นวงกลม
ทากาวติดกัน จากนั้นนาไม้เสียบลูกชิ้นเสียบตรงกลางกระดาษ
หมุนสังเกตและบันทึกผล”
1. จากกิจกรรมนักเรียนสังเกตเห็นสีใด
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
………
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
………
2. เพราะเหตุใดจึงไม่มองเห็นสีของกระดาษ
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
………
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
………
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
25
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
เกณฑ์การให้คะแนน
ตอบคาถามครบถ้วน
ตอบคาถามไม่ครบถ้วน หรือไม่ตอบ
(ไม่ผ่าน)
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
√ (ผ่าน)
X
26
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ตาและการมองเห็นสี
ภาพที่ 1 ส่วนประกอบของตา
ที่มา : https://tiranad.wordpress.com/2012/08/22
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
27
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ส่วนประกอบของตาที่สาคัญ
ตาเป็นอวัยวะที่สาคัญของคนประกอบด้วย
1. เลนส์ตา เป็นเซลล์นูนรับแสงจากวัตถุที่ต้องการมองเห็น
2. เรตินา
เป็นเซลล์รับภาพของวัตถุแล้วส่งผ่านประสาทตาไปยังสมอง
3. ม่านตา
ทาหน้าที่ปรับความเข็มของแสงไปตกลงบนเรตินาให้เหมาะสม
4. พิวพิล
เป็นช่องเป็นดวงกลมที่สามารถปรับความกว้างได้ด้วยม่านตา
5. กระจกตา อยู่ด้านนอกสุดทาหน้าที่เป็นส่วนป้องกันลูกตา
ถ้าเปรียบเทียบตากับกล้องถ่ายรูปจะมีลักษณะการทางานคล้ายค
ลึงกัน ดังตารางเปรียบเทียบ
ระหว่างส่วนของลูกตาที่ทางานคล้ายกล้องถ่ายรูป ดังนี้
ตา
1. เลนส์ตา
2. เรตินา
3. ม่านตา
กล้องถ่ายรูป
เลนส์นูนของกล้อง
ฟิล์มถ่ายรูป
ไดอะเฟรม
ลั ก ษ ณ ะข องตามนุ ษ ย์ มี ก ารท างาน คล้ า ยกั บ กล้ อ งถ่ า ยรู ป
ซึ่งส่วนประกอบของตาและกล้องถ่ายรูปมีส่วนประกอบที่ทาหน้าที่คล้า
ยกั น มาก ตาประกอบด้ ว ยเลนส์ ต าที่ เป็ น เลนส์ นู น ท าหน้ า ที่ รั บ แสง
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
28
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
เ ร ติ น า จ ะ ท า ห น้ า ที่ ค ล้ า ย กั บ ฟิ ล์ ม ถ่ า ย ภ า พ
ถัดจากเรตินาเป็นเส้นใยประสาทซึ่งติดต่อกับประสาทตาผ่านไปยังสม
อง เมื่ อ มี แ สงจากวั ต ถุ ก ระทบบนเสนส์ ต าจะเกิ ด ภาพชั ด ที่ เรติ น า
ตาจะเห็นวัตถุในลักษณะเดียวกับภาพของวัตถุที่ตกกระทบบนฟิล์มถ่า
ย
รู
ป
นอกจากนี้ม่านตาทาหน้าที่ในการปรับความเข้มของแสงบนเรตินาให้
พ อ เ ห ม า ะ โ ด ย ก า ร เ ป ลี่ ย น ข น า ด ข อ ง พิ ว พิ ล
ม่ า น ต า ท า ห น้ า ที่ ค ล้ า น กั บ ไ ด อ ะ เฟ ร ม ข อ ง ก ล้ อ ง ถ่ า ย รู ป
นอกจากนี้ตามีกล้ามเนื้อยึดเลนส์ตาหน้าที่บังคับเลนส์ตาให้นูนมากหรื
อ น้ อ ย
เ พื่ อ ใ ห้ เ กิ ด ภ า พ ชั ด บ น เ ร ติ น า
ส่ ว น นี้ จ ะ แ ต ก ต่ า ง จ า ก ก ล้ อ ง ถ่ า ย รู ป
เพราะกล้องถ่ายรูปใช้วิธีเลื่อนตาแหน่งเลนส์เพื่อให้เกิดภาพชัดบนฟิ ล์
ม
ในการมองวัตถุตาแหน่งใกล้สุดที่ตาเห็นภาพชัดเรียกว่า จุดใกล้
และตาแหน่งไกลสุดที่ตาเห็นภาพชัดเรียกว่าจุดไกล
สาหรับคนที่มีสายตาปกติ จุดใกล้อยู่ที่ระยะประมาณ 25 เซนติเมตร
จากตา และจุดไกลอยู่ที่ระยะมากกว่าหรือที่ระยะอนันต์
ภาพที่ 2 การมองเห็นภาพของคนที่สายตาปกติ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
29
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ที่มา :
http://119.46.166.126/self_all/selfaccess8/m2/559/559/lesson
3/
การผิดปกติทางสายตา
สายตาปกติ
ต า ค น ป ก ติ ถ้ า ม อ ง ดู วั ต ถุ ที่ ร ะ ย ะ อ นั น ต์
ภาพจริง ของวัตถุจะเกิด ที่จุด โฟกัสของเลนส์ตาซึ่งอยู่บนเรติน าพอดี
โดย ระยะใกล้ สุ ด ของวั ต ถุ ที่ ต าคนปกติ ม องเห็ น ได้ ชั ด เจนเรี ย กว่ า
ร ะ ย ะ ใ ก ล้ ต า ห รื อ จุ ด ใ ก ล้ สุ ด ( Near
Point) โดยระยะใกล้ ต าของคนที่ มี ส ายตาปกติ คื อ ประมาณ 25
เ ซ
น
ติ
เ ม
ต
ร
แ
ล
ะ
ระยะไกลสุดที่ตาคนปกติมองเห็นได้ชัดเจนเรียกว่าระยะไกลตาหรือจุด
ไกลสุ ด (Far Point) โด ยระยะไกลตาของคนที่ มี ส ายตาปกติ คื อ
ระยะอนันต์
สายตาสัน
้
(Myopia)
คนที่ มี สายตาสั้น มองเห็ น วัต ถุ ไ ด้ชั ด ระยะใกล้ ตาที่ ร ะยะไม่ ถึ ง
2 5 เ ซ น ติ เ ม ต ร ร ะ ย ะ ไ ก ล ต า ไ ม่ เ ห็ น ถึ ง ร ะ ย ะ อ นั น ต์
อ าจ แ ก้ ไ ข ไ ด้ โด ย ใ ช้ เล น ส์ เว้ า ช่ วย ให้ แ ส งไ ป ต ก ที่ เรติ น าพ อ ดี
จะทาให้จุดไกลเห็นที่ระยะอนันต์ได้
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
30
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ภาพที่ 3 การมองเห็นภาพของคนที่สายตาสั้น
การแก้ไขสายตาสั้นให้มองเห็นชัดเจนเหมือนสายตาปกติจะต้อง
ส ว ม แ ว่ น ต า ที่ ท า ด้ ว ย เ ล น ส์ เ ว้ า
เพื่ อ ช่ ว ย ใ ห้ รั ง สี ข น า น จ า ก วั ต ถุ ไ ป ร ว ม กั น ที่ เร ติ น า พ อ ดี
เลนส์เว้าช่วยให้แสงกระจายกว้างมากขึ้นก่อน ทาให้เลนส์ตารวมแสง
ตกไกลมากขึ้นและไปตกที่เรตินาได้พอดี ความยาวโฟกัสของเลนส์เว้
าส าหรั บ สายตาสั้ น f = ระยะชั ด ไกลที่ สุ ด ขณะยั ง ไม่ ส วมแว่ น เช่ น
เด็ ก ค น ห นึ่ ง ป ก ติ ม อ ง ชั ด ไ ด้ ไ ก ล ที่ สุ ด ไ ม่ เกิ น 120 เซ น ติ เม ต ร
จะต้ อ งสวมแว่ น ที่ ท าจากเลนส์ เ ว้ า ที่ มี ค วามยาวโฟ กั ส เท่ า กั บ –
120 เซนติเมตร (ติดลบเพราะเป็นโฟกัสของเลนส์เว้า) ดังภาพ
ภาพที่ 4 การแก้ไขสายตาสั้น
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
31
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ที่มา : http://thaihealthlife.com
สายตายาว
(Hyperpia)
ค
น
ที่
มี
ส
า ย
ต
า ย
า ว
มองเห็ น วั ต ถุ ไ ด้ ชั ด ระยะใกล้ ต ามี ร ะยะเกิ น กว่ า 25 เซ น ติ เ มต ร
แ ล ะ ร ะ ย ะ ไ ก ล ต า ม อ ง ไ ด้ ไ ก ล ถึ ง ร ะ ย ะ อ นั น ต์
อ า จ แ ก้ ไ ข โ ด ย ใ ช้ เล น ส์ นู น ช่ ว ย ใ ห้ แ ส ง ไ ป ต ก ที่ เร ติ น า พ อ ดี
มีผลให้มองเห็นวัตถุจุดใกล้ได้ชัดที่ระยะ 25 cm
ภาพที่ 5 ลักษณะของคนสายตายาว
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
32
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
จั ก ษุ แพ ท ย์ บ อกข น าด ข องแว่ น ตาเป็ น ก าลั ง ได ออปเตอร์
(diopter power) หรื อ เรี ย กว่ า ก าลั ง ของเลนส์ โดยก าลั ง ของเลนส์
คานวณได้ดังนี้
𝑃=
โดย
P
f
1
𝑓(𝑚)
แทนกาลังของเลนส์ มีหน่วยไดออพเตอร์
แทนความยาวโฟกัส คิดในหน่วยเมตร
การแก้ไขต้องสวมแว่นตาที่ทาจากเลนส์นูน
เมื่อลาแสงจากวัตถุหักเหผ่านเลนส์นูนจะทาให้เกิดภาพเสมือนหน้าเล
นส์ (ด้านที่แสงตกกระทบ)
ภาพเสมือนนั้นทาหน้าที่เป็นวัตถุจริงของการหักเหต่อไปที่เลนส์ตา
ซึ่งจะรวมแสงไปตัดกันเกิดเป็นภาพจริงบนเรตินา
ทาให้ระยะของการเห็นชัดจะเหมือนตาของคนปกติ ดังภาพ
ภาพที่ 6 การแก้ไขสายตายาว
ที่มา : http://thaihealthlife.com
สายตาเอียง
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
33
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
คือ การที่มองเห็นบิดเบี้ยวจากรูปทรงที่แท้จริง
บางคนมองเห็นภาพในแนวดิ่งชัด แต่มองภาพในแนวระดับมองไม่ชัด
เช่น มองดูนาฬิกา เห็นเลข 3,9 ชัด แต่เห็นเลข 6,12 ไม่ชัด
สาเหตุ ส่วนใหญ่เกิดจากความโค้งนูนของแก้วตาไม่สม่าเสมอ
จอตาจึงรับภาพได้ไม่ชัดเจนเท่าทุก
การแก้ไข ใส่แว่นตาเลนส์พิเศษ รูปกาบกล้วย
หรือรูปทรงกระบอก แก้ไขภาพเฉพาะส่วนที่ตกนอกจอตา
ให้ตกลงบนจอตาให้หมด
ตาส่อน ตาเอก ตาเข
ตาเหล่
คื อ ค น ที่ มี ต า ด า ส อ ง ข้ า ง อ ยู่ ใ น ต า แ ห น่ ง ไ ม่ ต ร ง กั น
ถ้ า เป็ น มากขึ้ น เรี ย กว่ า ตาเข และถ้ า ตาเขมากๆ เรี ย กว่ า ตาเหล่
ซึ่ ง จ ะ ม อ ง เห็ น ภ า พ เดี ย ว กั น เป็ น 2 ภ า พ เพ ร า ะ ภ า พ จ า ก
ตาสองข้างทับกัน ไม่สนิท
สาเห ตุ ส่ ว น ให ญ่ เกิ ด จาก ก ล้ า มเนื้ อ บ างมั ด ที่ ใช้ ก ล อกต า
อ่ อ นก าลั ง หรื อ เสี ย ก าลั ง ไป กล้ า มเนื้ อ มั ด ตรงข้ า ม ยั ง ท างานปกติ
จะดึง ลู ก ตาให้เอียงไป ท าให้ ส มองไม่ สามารถบัง คับ ตาด าให้ มองไป
ยังสิ่งที่ต้องการ เหมือนลูกตาข้างที่ดีได้
ก า ร แ ก้ ไ ข ค ว ร ป รึ ก ษ า จั ก ษุ แ พ ท ย์ ใ น ร ะ ย ะ ที่ เริ่ ม เป็ น
แ พ ท ย์ อ า จ รั ก ษ า โ ด ย ก า ร ใ ช้ แ ว่ น ต า
หรือฝึกกล้ามเนื้อที่อ่อนให้ทางานดีขึ้น หรืออาจรักษาโดยการผ่าตัด
ก า ร ม อ ง เ ห็
น
สี ต่ า ง
ๆ
ส่วนสาคั ญ ของตาที่ทาหน้ าที่คือจอตามีเซลล์ รั บแสงเป็ น จานวนมาก
เซ ล ล์ นี้ มี ส อ ง ช นิ ด คื อ เ ซ ล ล์ รู ป ก ร ว ย แ ล ะ เ ซ ล ล์ รู ป แ ท่ ง
เ ซ ล ล์ รู ป แ ท่ ง จ ะ ไ ว เ ฉ พ า ะ ต่ อ แ ส ง ที่ มี ค ว า ม เ ข้ ม น้ อ ย
แ ต่ ไ ม่ ส า ม า ร ถ จ า แ น ก สี ข อ ง แ ส ง ไ ด้
ส่ ว น เ ซ ล ล์ รู ป ก ร ว ย จ ะ ไ ว เ ฉ พ า ะ ต่ อ แ ส ง ที่ มี ค ว า ม เข้ ม สู ง
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
34
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
และสามารถจาแนกแสงแต่ละสีได้ เซลล์รูปกรวยแบ่งออกเป็น 3 ชนิด
แ ต่ ล ะ ช นิ ด มี ค ว า ม ไ ว ต่ อ แ ส ง สี นั้ น ๆ จ ะ ถู ก ก ร ะ ตุ้ น
สั ญ ญ า ณ ที่ เ กิ ด ขึ้ น จ ะ ถู ก ส่ ง ผ่ า น ป ร ะ ส า ท ต า
เ ซ ล ล์ รั บ แ ส ง รู ป ก ร ว ย ที่ ไ ว ต่ อ สี นั้ น ๆ จ ะ ถู ก ก ร ะ ตุ้ น
สัญญาณที่เกิดขึ้นจะถูกส่งผ่านประสาทตาไปยังสมองเพื่อให้สมองแป
ลความหมายออกมาเป็นความรู้สึกของการเห็นสีของแสงนั้น
ถ้ า มี แ สงอื่ น นอกจากสี แ ดง สี เ ขี ย ว หรื อ สี น้ าเงิ น มาเข้ า ตา
เ ซ ล ล์ รั บ แ ส ง รู ป ก ร า ย จ า น ว น ม า ก ก ว่ า ห นึ่ ง ช นิ ด
จะถู ก กระตุ้ น พร้ อ มกั น ด้ ว ยปริ ม าณ มากน้ อ ยของแสงที่ ต กกระทบ
สัญญาณทุกสัญญาณจะถูกส่งไปสู่สมองเพื่อให้สมองแปลออกเป็นควา
มรู้สึกในการเห็นสีผสมของแสงนั้น
ในการมองเห็นแสงสีเขียวที่มีความสว่างมากเป็นเวลานานแล้วหั
น ไ ป ม อ ง แ ส ง ข า ว ใ น ทั น ที จ ะ เห็ น เป็ น สี แ ด ง ม่ ว ง แ ท น สี ข า ว
เนื่องจากเพราะเซลล์รูปกรวยที่ไวต่อแสงสีเขียวเมื่อยล้าจนไม่พร้อมที่
จ ะ รั บ รู้ แ ส ง สี เ ขี
ย ว ใ ด ๆ
เมื่ อ สั ญ ญ า ณ ที่ ส่ ง ไ ป สู่ ส ม อ ง มี แ ต่ แ ส ง สี แ ด ง แ ล แ ส ง สี น้ า เงิ น
ดังนั้นเราจึงเห็นแต่แสงสีแดงม่วง
ต า ข อ ง ค น บ า ง ค น อ า จ เ ห็ น ไ ด้ ไ ม่ ค ร บ ทุ ก สี
ทั้ ง นี้ เ พราะเซลล์ รู ป กรวยชนิ ด ใดชนิ ด หนึ่ ง ท างานบกพร่ อ ง เช่ น
ถ้าเซลล์รูปกรวยที่ไวต่อแสงสีเขียวบกพร่องก็จะไม่สามารถเห็นสีเขียว
แต่จะเห็นสีอื่นที่ต่างไปจากตาคนปกติ เรียกความผิดปกตินี้ว่าตาบอดสี
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
35
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ตัวอย่างการคานวณ
ตัวอย่างที่ 1
ช า ย ส า ย ต า ย า ว ผู้ ห นึ่ ง เห็ น จุ ด ใ ก ล้ ต า ที่ สุ ด ที่ 100
เ ซ น ติ เ ม ต ร จ ง ห า แ ว่ น ต า ที่ ท า ใ ห้ จุ ด ใ ก ล้ ข อ ง เ ข า
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
36
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ปัญหาของโ
จทย์
เซนติเมตร
ข้อมูลทีโ่ จท
ย์ให้
หาจุดใกล้ที่ทาให้มองเห็นภาพปกติที่ระยะ 25
f 1 เป็นความยาวโฟกัสของเลนส์ตา
f 2 เป็นความยาวโฟกัสของเลนส์ที่ทาแว่นตา
วิธีทา
เมื่อมองวัตถุด้วยตาเปล่า ถ้าวัตถุที่ระยะ 100
เซนติเมตร จากจาจะมองเห็นภาพวัตถุ
แต่ถ้าวัตถุเข้าใกล้ตาเข้ามาจะมองเห็นไม่ชัด
จากสูตร
แทนค่า
1
𝑠
+
1
100
1
𝑠′
+
1
=
1
𝑠′
𝑓
=
1
𝑓1
......................................... (1)
เมื่อใส่แว่นตาที่ทาจากเลนส์นูนจะเห็นวัตถุที่ระยะ 25
เซนติเมตร จากตาได้ชัดเจน กรณีนี้จึงต้องคิดจาก เลนส์ 2
อันประกบกัน ดังนี้
1
25
+
1
𝑠′
=
1
𝑓1
+
1
𝑓2
...................................(2)
ในสมการ (1) และ (2) ระยะภาพ 𝑠′
จะเป็นตัวเดียวกันเนื่องจากเห็นภาพชัดเจนทั้งคู่
สมการ (2)-(1) จะได้
1
25
−
1
100
1
3
=
𝑓2 100
=
1
𝑓2
𝑓2 = 3.33 เซนติเมตร
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
37
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ดังนั้น ต้องใช้แว่นตาที่ทาด้วยเลนส์นูนความยาวโฟกัส 3.33
เซนติเมตร
1
กิจกรรมที่
การคานวณเกี่ยวกับสายต
า
คาชีแ
้ จงให้นักเรียนแสดงวิธีการคานวณโจทย์ต่อไปนี้ให้ถูกต้อง
โดยใช้ความรู้เรื่องการคานวณเกี่ยวกับสายตา ข้อละ 5 คะแนน
1. ชายคนหนึ่งสายตาสั้นมองวัตถุได้ไกลสุดที่ระยะ 250 เซนติเมตร
ชายคนนี้จะต้องใช้แว่นตา
ซึ่งทาด้วยเลนส์ชนิดใด
ปัญหาของโจทย ์
่ ยใ์ห้
ข้อมูลทีโจท
วิธีทา
1. หาชนิดของเลนส์
ระยะไกลสุดที่มองเห็นวัตถุ 250 เซนติเมตร
กรณีไม่สวมแว่นตา
1
𝑓𝑒
=
1
250
+
.....................(1)
1
1
1
1
กรณีสวมแว่นตา + = +
𝑓𝑒
𝑓𝑠
∞
𝑠′
ชุดกิจ..........................................(2)
กรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
1
𝑠′
38
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
2. บุคคลสายตายาวคนหนึ่ง ไม่สามารถเห็นวัตถุได้ชัดเจน
ถ้าวัตถุ นั้นอยู่ใกล้ตาน้อย กว่า 60 ซม.จงหาความยาวโฟกัส
และกาลังรวมแสงของเลนส์ทจ
ี่ ะทาให้เขาอ่านหนังสือระยะที่ 25
ปัญหาของโจทย ์
1. หาความยาวโฟกัส
2. กาลังรวมแสงของเลนส์
่ ยใ์ห้
ข้อมูลทีโจท
u = +25 cm, v= -60 cm
วิธีทา
1
1
1
จากสูตร
= +
𝑓
𝑣
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสี
แ𝑢ละการมองเห็
นแสงสี
1
1
1
39
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
3. นิตยาเกิดอาการผิดปกติเกี่ยวกับสายตา
โดยมีอาการมองเห็นตัวหนังสือบนกระดานไม่ชัด
หากนิตยานั่งห่างจากกระดานเป็นระยะ 4 เมตร
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
40
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ปัญหาของโจทย ์
1. หาความยาวโฟกัส
2. ชนิดของเลนส์
่ ยใ์ห้
ข้อมูลทีโจท
𝑠 ′ = −4
วิธีทา
อาการของนิตยาคืออาการของผู้ที่มีปัญหาสายตาสั้น
จึงต้องใช้เลนส์เว้าในการตัดแว่นตา โดยหาระยโฟกัสดังนี้
จากสูตร
1
𝑓
1
1
𝑠
𝑠′
= +
1
แทนค่า
𝑓
𝑓=
=
1
∞
+
1
−4
−4 𝑚
ดังนั้น ความยาวโฟกัสที่ 4 เมตร
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
41
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
4. ขณะมองวัตถุที่อยู่ห่าง 50 เซนติเมตร และ 50 เมตร
แต่ละครั้งเลนส์ตาจะปรับความยาวโฟกัสเพื่อให้เกิดภาพบนจอตา
ถ้าระยะระหว่างศูนย์กลางเลนส์ตาและจอตาเท่ากับ 2.5
เซนติเมตร
จงหา
ก. ความยาวโฟกัสของเลนส์ตาขณะมองใกล้มีค่าเท่าใด
ปัญหาของโจทย ์ ก.
ความยาวโฟกัสของเลนส์ตาขณะมองใกล้มีค่าเท่าใด
ข.
ความยาวโฟกัสของเลนส์ขณะมองไกลมีค่าเท่าใด
่ ยใ์ห้
ข้อมูลทีโจท
วิธีทา
1
𝑓
1
1
𝑠
𝑠′
= +
𝑠 = 50 𝑐𝑚, 𝑠 ′ = 2.5 𝑐𝑚
หาความยาวโฟกัสของเลนส์ตาจากสมการ
ก.ความยาวโฟกัสของเลนส์ตาขณะมองใกล้ จากสมการ
1
𝑓
1
1
𝑠
𝑠′
= +
แทนค่า
1
𝑓
=
1
+50 𝑐𝑚
+
1
+2.5 𝑐𝑚
=
+2.38 𝑐𝑚
ข.ความยาวโฟกัสของเลนส์ตาขณะมองไกล จากสมการ
1
1
1
= +
𝑓
𝑠ยนรู
𝑠′้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ชุดกิจกรรมการเรี
1
1
1
42
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
เกณฑ์การให้คะแนนกิจกรรมที่ 1
1. บอกสิง่ ทีโ่ จทย์ถาม (คะแนนเต็ม 1 คะแนน)
บอกข้อความส่วนที่เป็นคาถามหรือบอกปัญหาจากโจทย์ได้ถู
กต้อง
ครบถ้วน สมบูรณ์
1.0 คะแนน
บอกข้อความส่วนที่เป็นคาถามหรือบอกปัญหาจากโจทย์ได้ถู
กต้อง
แต่ไม่ครบถ้วน สมบูรณ์
0.5 คะแนน
บอกข้อความส่วนที่เป็นคาถามหรือบอกปัญหาจากโจทย์ไม่ถู
กต้อง
หรือไม่ตอบเลย
คะแนน
0
2. บอกข้อมูลจากโจทย์ (คะแนนเต็ม 1 คะแนน)
บอกข้อมูลจากที่โจทย์กาหนดได้ถูกต้อง ครบถ้วน สมบูรณ์
1.0 คะแนน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
บอกข้อมูลจากที่โจทย์กาหนดได้ถูกต้อง แต่ไม่ครบถ้วน
43
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
บันทึกคะแนนกิจกรรมที่ 1
ข้อ
1
รายการ
บอกสิ่งที่โจทย์ถาม
บอกข้อมูลจากโจทย์
คะแนนเต็ม คะแนนทีไ
่ ด้
1
……….
1
……….
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
44
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
2
3
4
การแสดงวิธีทา
3
……….
บอกสิ่งที่โจทย์ถาม
1
……….
บอกข้อมูลจากโจทย์
1
……….
การแสดงวิธีทา
3
……….
บอกสิ่งที่โจทย์ถาม
1
……….
บอกข้อมูลจากโจทย์
1
……….
การแสดงวิธีทา
3
……….
บอกสิ่งที่โจทย์ถาม
1
……….
บอกข้อมูลจากโจทย์
1
……….
การแสดงวิธีทา
3
20
……….
รวมคะแนน
2
กิจกรรมที่
2
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
……….
45
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
การมองเห็นสี
จุดประสงค์
1. นักเรียนสามารถบอกสีของแผ่นพลาสติกใสสีต่าง ๆ ได้
เมื่อมีแสงขาวตกกระทบ
2.
นักเรียนสามารถอธิบายความแตกต่างของสเปกตรัมของแสงขาวและ
สเปกตรัมของแสงสีที่ผ่านปริซึม
อุปกรณ์
1. กล่องแสง
1 กล่อง
2. หม้อแปลงโวลล์ต่า
1 เครื่อง
3. แผ่นช่องแสงชนิด 1 ช่อง
4. กระดาษเอ 4
1 แผ่น
1 แผ่น
5. แผ่นพลาสติกสีต่างๆ
6. ปริซึม
1 อัน
วิธีการทากิจกรรม
1. ต่อหลอดไฟฟ้าของกล่องแสงเข้ากับหม้อแปลงโวลต์ต่า 12
โวลต์
2. ใช้แผ่นช่องที่มี 1 ช่องปิดหน้ากล่องแสง
ให้แสงผ่านปริซึมสามเหลี่ยมที่วางบนกระดาษขาว
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
46
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ปรับมุมตกกระทบที่ปริซึม
เพื่อให้เห็นการกระจายแสงมากที่สุด
3. นาแผ่นพลาสติกใสสีม่วง สีน้าเงิน สีเขียว สีเหลือง สีส้ม
และสีแดง วางกั้นหน้าช่องแสงทีละแผ่น
สังเกตและบันทึกแถบสี
ใบบันทึกกิจกรรมที่ 2
เรือ
่ ง การมองเห็นสี
สมาชิกในกลุม
่
1. .............................................................
............................................................
3.............................................................
4..............................................................
5.............................................................
6.............................................................
ตารางบันทึกผลกิจกรรม
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
2.
47
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
สีของแผ่ สีของแผ่นพลาสติ แถบสีทเี่ ห็นเมื่อใช้ปริซม
ึ สามเหลี่ยมกั้
นพลาสติ กใสทีเ่ ห็นด้วยตาเ นระหว่างแสงทีผ
่ ่านแผ่นพลาสติกใสสี
กใส
ปล่า
ม่วง น้าเงิ เขีย เหลือ ส้ม แดง
น
ว
ง
สีน้าเงิน
สีเขียว
สีเหลือง
สีแดง
สรุปผลการทากิจกรรม
............................................................................................
..................................................
............................................................................................
..................................................
............................................................................................
..................................................
............................................................................................
..................................................
............................................................................................
..................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
เกณฑ์การให้คะแนนกิจกรรมที่ 2
........
1. การบันทึกผลการทากิจกรรม
บันทึกผลลงในตารางบันทึกผลได้ถูกต้อง ครบถ้วน
สมบูรณ์ 1.0 คะแนน
บันทึกผลลงในตารางบันทึกผลไม่ถูกต้องหรือไม่ครบถ้วน
0 คะแนน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
วาดภาพการทากิจกรรมได้ถูกต้อง
1.0
48
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
บันทึกคะแนนกิจกรรมที่ 2
รายการ
คะแนนเต็ คะแนนทีไ
่
ม
ด้
บันทึกผลการทากิจกรรมในตารางบันทึ
กผล
สรุปผลการทากิจกรรม
1
……….
1
……….
รวมคะแนน
2
……….
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
49
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ในชีวิตประจาวันเราจะพบแสงอาทิตย์มากที่สุด
ซึ่งเป็นแสงสีขาว แต่ความจริงแล้วถ้านาแสงสีขาวผ่าน
ปริซึมจะแยกแสงออกได้ 7 สีไปปรากฏบนฉากจะมีสีม่วงและค่อยๆ
เปลี่ยนเป็นสีน้าเงิน เขียว เหลือง ส้ม และ แดง โดยลาดับของสี (Color
) จะเรียงตามการกระจายแสงจากมากไปน้อย
เรียกแสงสีที่เกิดขึ้นนี้ว่าสเปกตรัมของแสง (Spectrum) ดังภาพ
ภาพที่ 7 แสดงเมื่อแสงขาวเคลื่อนที่ผ่านปริซึม
ที่มา :
http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/62/light1/ligh_25.
htm
เราสามารถเห็นสีของวัตถุแตกต่างกันก็เพราะเมื่อให้แสงกระทบ
ผิ
ว
วั
ต
ถุ
ปริมาณแสงสะท้อนจากผิววัตถุหรือปริมาณแสงที่ผ่านจากวัตถุเข้าสู่ตา
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
50
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
มี ป ริ ม า ณ ต่ า ง กั น ก า ร ที่ จ ะ เ ห็ น สี ที่ แ ท้ จ ริ ง ข อ ง วั ต ถุ
วัตถุนั้นจะต้องส่องด้วยแสงสีเดียวกัน หรือมีแสงสีเดียวกันรวมอยู่ด้วย
จึ ง จะมองเห็ น วั ต ถุ ด้ ว ยสี แ ท้ จ ริ ง ของมั น และถ้ า ส่ อ งด้ ว ยแสงแดด
จะเห็นสีที่แท้จริงของวัตถุทั้งนี้เพราะแสงแดดประกอบด้วยแสงสีต่าง ๆ
ทุ ก สี ดั ง นั้ น แ ส ง ที่ มี สี เดี ย ว กั บ วั ต ถุ จ ะ ส ะ ท้ อ น เข้ า สู่ ต า เช่ น
ถ้ า ฉ า ย แ ส ง ข า ว ผ่ า น แ ผ่ น ก ร อ ง แ ส ง สี แ ด ง
แ ผ่ น ก ร อ ง แ ส ง สี แ ด ง จ ะ ย อ ม ใ ห้ สี แ ด ง แ ล ะ สี แ ส ด ผ่ า น ไ ด้
เพราะแผ่นกรองแสงสีแดงจะยอมให้แสงที่มีสีเดียวกันหรือสีที่ใกล้เคียง
กับสีแดงผ่านเท่านั้น ดังภาพ
ภาพที่ 8 การมองเห็นสี
ที่มา :
http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/62/light1/ligh_25.
htm
ก.
ชนิดของวัตถุกรณีนี้เป็นการพิจารณาชนิดของวัตถุแยกตามสมบัติการ
ดูดกลืนแสง เมื่อมีแสงตก กระทบวัตถุซึ่งสามารถแยกได้ 3 ชนิด คือ
วัตถุโปร่งใส หมายถึง
วัตถุที่ยอมให้แสงเดินทางทะลุผ่านไปได้อย่างเป็นระเบียบ เช่น
กระจกใส
วัตถุโปร่งแสง หมายถึง
วัตถุที่ยอมให้แสงเดินทางผ่านทะลุไปได้อย่างไม่เป็นระเบียบ เช่น
กระจกฝ้า
วัตถุทึบแสง หมายถึง วัตถุที่ไม่ยอมให้แสงผ่านไปได้เลย
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
51
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ภาพที่ 9 การมองเห็นสี
ที่มา :
http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/62/light1/ligh_25.
htm
ข. การผสมสารสี
กรณีวัตถุโปร่งแสงหรือโปร่งใสที่เรามองเห็นเป็นสีต่างๆ เช่น
แผ่นพลาสติกสีแดง นั้นแสดงว่าแผ่น พลาสติกสีแดงดูดกลืนสีอื่น ๆ
ไว้จนเกือบหมดปล่อยแสงสีแดงผ่านไปได้โดยสะดวกเราจึงเห็นสีแดง
และถ้านาแผ่นพลาสติกสีแดงนี้เข้าไปในห้องมืดฉายด้วยแสงสีเขียว
เราจะมองเห็นแผ่นพลาสติกเป็นสีดา
ก ร ณี วั ต ถุ ทึ บ แ ส ง เ ช่ น ป ก ส มุ ด สี แ ด ง
ที่ เ ร า เ ห็ น เ ช่ น นี้ เ พ ร า ะ แ ส ง สี แ ด ง ส ะ ท้ อ น ที่ ป ก ส มุ ด เ ป็ น
ส่ ว น ใ ห ญ่ ใ น ข ณ ะ ที่ แ ส ง สี อื่ น ๆ ถู ก ดู ด ก ลื น เป็ น ส่ ว น ใ ห ญ่
และถ้านาปกสมุดเข้าไปในห้องมืดแล้วฉายด้วยแสงสีอื่นที่ ไม่ใช่สีแดง
เ ช่ น
ฉ า ย ด้ ว ย แ ส ง สี น้ า เ งิ น
เราจะเห็นปกสมุดสีแดงเป็นสีดาเพราะสีน้าเงินถูกดูดกลืนไว้เป็นส่วนใ
หญ่ จึงไม่สะท้อนออกมา
วั ต ถุ ที่ เป็ น สี ต่ า ง ๆ เพ ร า ะ เกิ ด จ า ก ส า ร สี ป ฐ ม ภู มิ ผ ส ม กั น
สารสี ป ฐม ภู มิ มี 3 สี คื อ สี เ ห ลื อ ง สี แ ด ง ม่ ว ง และสี น้ าเงิ น เขี ย ว
ถ้ า น า ส า ร สี ป ฐ ม ภู มิ ทั้ ง 3 สี ม า ผ ส ม กั น ด้ ว ย ป ริ ม า ณ ที่ เท่ า ๆ
กั น เร า จ ะไ ด้ ส า ร สี ด า ก า ร ผ ส ม ร ะห ว่ า ง ส า ร สี ป ฐ ม ภู มิ คู่ ต่ า ง ๆ
ไ
ด้
ส
า ร สี
ต่
า ง
ๆ
เ ช่
น
ถ้านาสารสีน้าเงินเขียวมาผสมกับสารสีเหลืองจะได้ สารสีเขียวเป็นต้น
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
52
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ค . ก า ร ผ ส ม แ ส ง สี
สี
ใ น ที่ นี้ ห ม า ย ถึ ง
ความรู้ สึ ก ของมนุ ษ ย์ ใ นการมองเห็ น คลื่ น แสงซึ่ ง มี 7 สี ได้ แ ก่ ม่ ว ง
คราม น้ าเงิ น เขี ย ว เหลื อ ง แสดและแดง มี ค วามยาวคลื่ น ประมาณ
430, 450, 500, 535, 580, 600, และ 700 นาโน เมตร ตามล าดั บ
แ ส ง ข า ว เ มื่ อ ผ่ า น ป ริ ซึ ม จ ะ ถู ก แ ย ก อ อ ก ม า ม า ใ ห้ เ ป็ น 7
สี ดั งก ล่ า วซึ่ งไ ด้ ท ราบมาแล้ ว สี ข องแสงที่ ถื อว่ า เป็ น แม่ สี ห รื อ
แ ส ง สี ป ฐ ม ภู มิ ( primary color ) ไ ด้ แ ก่ แ ด ง เขี ย ว แ ล ะน้ า เงิ น
สี เ ห ล่ า นี้ เป็ น สี ที่ มี ค วามบ ริ สุ ท ธิ์ ไ ม่ ส ามารถแยก ออกเป็ น สี อื่ น ๆ
ได้ อี ก แล้ ว สี อื่ น นอกจากสามสี นี้ เ กิ ด จากการผสม สี ป ฐมภู มิ เช่ น
แสงสีเหลืองเกิดจากการใช้แสงสี แดงและเขียวผสมกันในอัตราส่วนข
องความเข็มแสง 1 : 1
ภาพที่ 10 การผสมสารสี
ที่มา : http://physic512.blogspot.com/2014/10/blogpost_88.html
สีที่ไม่ใช่แม่สีเหล่านี้เรียกว่า แสงสีประกอบ ( compound color
) สาหรับคู่แสงที่ผสมกันแล้ว ได้แสงขาว เช่น
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
53
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
แสงสีเขียวกับสีแดงม่วงเรียกว่า แสงสีเติมเต็ม ( complementary
color)
ภาพที่ 11 การผสมแสงสี
ที่มา : http://physic512.blogspot.com/2014/10/blogpost_88.html
ตัวอย่าง 1
คนปกติเมื่อให้มองแผ่นกระดาษสีน้าเงินนานประมาณ 1 นาที
แล้วละสายตาไปมองแผ่นกระดาษสี ขาว
เขาจะมองเห็นกระดาษสีขาวเป็นสีอะไร
วิธีทา ตอนแรก
ขณะมองกระดาษสีน้าเงินเซลล์รูปกรวยที่ไวต่อแสงสีน้าเงินของเรตินา
จะทางานหนัก มากจนเกิดความล้า ตอนหลัง
เมื่อเซลล์รูปกรวยที่ไวต่อแสงสีน้าเงินความล้าทาให้ตาบอดสีน้าเงินชั่ว
คราว ดังนั้น
เมื่อตามองผ่านกระดาษสีขาวซึ่งจะมีแสงสีทุกสีตกกระทบเรตินา
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
54
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
เซลล์รูปกรวยที่ไวต่อแสงสีแดงและแสงสีเขียว
เท่านั้นที่ยังคงทางานตามปกติ
จึงทาให้ตาขณะนี้เห็นแสงสีแดงและสีเขียวผสมกันเท่านั้น
ซึ่งจะผสมออกมาแล้ว เห็นเป็นสีเหลือง นั่นคือ
ตาจะเห็นกระดาษสีขาวเป็นสีเหลือง
ตัวอย่าง 2 กาหนดให้ R+O+Y+G+B+V = W
R+BG = W
และ B+Y = W
โดยที่ R, O, Y, G, B, V, W และ BG คือสี แดง แสด เหลือง เขียว
น้าเงิน ม่วง ขาว และสีน้าเงินเขียว
ทั้งสามสมการเป็นการนาแสงสีต่างๆ ผสมกันแล้วได้แสงขาว
อยากทราบว่าถ้าผสม R+O+G+B+V จะได้ แสงสีอะไร
วิธีทา
ตามที่โจทย์กาหนด
R+O+Y+G+B+V = W ……( 1 )
R+BG = W ……( 2 )
B+Y = W ……( 3 )
จาก ( 1 ) ; R+O+G+B+V = W –Y ……( 4 )
จาก ( 3 ); B = W – Y ……( 5 )
( 4 ) = ( 5 ) ; R+O+G+B+V= B
นั่นคือ การผสมแสงสี R+O+G+B+V จะได้แสงสีน้าเงิน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
55
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
สรุปความรูเ้ ป็นแผนผังความคิด
คาชีแ
้ จง
ให้นักเรียนเขียนแผนภาพความคิดหรือผังมโนทัศน์สรุปสา
ระสาคัญ เรื่อง ตาและการมองเห็นสี
ให้ถูกต้องและสมบูรณ์ที่สุด
แผนผังความคิด เรือ
่ ง ตาและการมองเห็นสี
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
56
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
เกณฑ์การให้คะแนน แผนผังความคิด
บอกรายละเอียดได้ถูกต้อง ครบถ้วน
2.0 คะแนน
บอกรายละเอียดได้ถูกต้อง แต่ไม่ครบถ้วน
1.0 คะแนน
บอกรายละเอียดไม่ถูกต้อง หรือไม่ทาเลย
0 คะแนน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
57
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
แบบฝึกหัดทบท
1
ชุดที่
วนความรู้
คาชีแ
้ จง
ให้นักเรียนตอบพิจารณาภาพต่อไปนี้แล้วเติมข้อความส่วนประกอบข
องตา พร้อมทั้งบอกหน้าที่ให้ถูกต้อง ข้อละ 2 คะแนน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
58
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
หมายเลข 1 ………………………………………
หน้าที่
..................................................................................................
............................
หมายเลข 2 ………………………………………
หน้าที่
..................................................................................................
............................
หมายเลข 3 ………………………………………
หน้าที่
..................................................................................................
............................
หมายเลข 4 ………………………………………
หน้าที่
..................................................................................................
............................
หมายเลข 5 ………………………………………
หน้าที่
..................................................................................................
............................
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
59
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
หมายเลข 6 ………………………………………
หน้าที่
..................................................................................................
............................
หมายเลข 7 ………………………………………
หน้าที่
..................................................................................................
............................
เกณฑ์การให้คะแนนฝึกหัดทบทวนความรูท
้ ี่ 1
1. ระบุตาแหน่ง (คะแนนเต็ม 1 คะแนน)
ระบุตาแหน่งถูกต้อง
1.0 คะแนน
ระบุตาแหน่งไม่ถูกต้อง หรือไม่ตอบเลย
0 คะแนน
2. บอกหน้าที่ (คะแนนเต็ม 1 คะแนน)
บอกหน้าที่ถูกต้อง ครบถ้วน
1.0 คะแนน
บอกหน้าที่ไม่ถูกต้อง หรือไม่ตอบเลย
บันทึกคะแนนแบบฝึกหัดทบทวนความรู้ ที่ 1
0 คะแนนรายการ
คะแนนเต็ม คะแนนทีไ
่ ด้
แบบฝึกหัดทบทวนความรู้ ที่ 1
ข้อ 1
2
……….
ข้อ 2
2
……….
ข้อ 3
2
……….
ข้อ 4
2
……….
ข้อ 5
2
……….
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
60
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ข้อ 6
2
……….
ข้อ 7
รวมคะแนน
2
……….
14
………
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
61
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
แบบฝึกหัดทบท
ชุดที่
วนความรู้
2
คาชีแ
้ จง
ให้นักเรียนพิจารณาข้อความต่อไปนี้แล้วนาตัวอักษรหน้าข้อความทา
งขวามือเติมลงหน้าข้อความทางซ้ายมือที่มีความสัมพันธ์กัน ข้อละ 1
คะแนน
…
…..
ข้
โจทย์
อ
1 ถ้าเรานาพลอยที่มีสีน้าเงินเข้าไปภ ก.
ายในห้องที่ฉายด้วยแสงสีแดง
ความรู้สึกของมนุษย์ใน
เราจะมองเห็นพลอยเป็นสีอะไร
การมองเห็นคลื่นแสง
..
… 2 ถ้าเราใส่เสื้อผ้าสีเหลืองเข้าไปในร้ ข. แสงขาว
…..
..
านอาหารที่เปิดไฟสีแดง
เราจะมองเห็นเสื้อผ้าเป็นสีอะไร
… 3 การผสมแสงสี สี ในที่นี้หมายถึง
ค. สีเหลือง
…..
..
… 4 แสงอาทิตย์
…..
ง.เซลล์รูปกรวยทางาน
บกพร่อง
..
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
62
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
… 5 วัตถุโปร่งแสง
…..
จ. สีแดง สีเขียว
สีน้าเงิน
..
… 6 วัตถุโปร่งใส
ฉ. สีดา
…..
..
… 7 การผสมสารสี
…..
ช. สีแดง สีน้าเงิน
สีเหลือง
..
… 8 ตาบอดสี
…..
..
… 9 แม่สี
ซ.
วัตถุที่ยอมให้แสงเคลื่อ
นที่ผ่านทั้งหมด
ฌ. สีส้ม
…..
..
… 1 คนปกติเมื่อให้มองแผ่นกระดาษสี
…..
..
ญ. มองวัตถุเป็นสีดา
0 น้าเงินนานประมาณ 1 นาที
แล้วละสายตาไปมองแผ่นกระดาษ
สีขาว
เขาจะมองเห็นกระดาษสีขาวเป็นสี
อะไร
ฎ.
วัตถุที่ยอมให้แสงเคลื่อ
นที่ผ่านบางส่วน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
63
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
เกณฑ์การให้คะแนนฝึกหัดทบทวนความรูท
้ ี่ 2
1. เติมตัวอักษร (คะแนนเต็ม 1 คะแนน)
เติมตัวอักษรหน้าข้อความได้ถูกต้อง
1.0 คะแนน
เติมตัวอักษรหน้าข้อความไม่ถูกต้อง หรือไม่ตอบเลย
0 คะแนน
บันทึกคะแนนแบบฝึกหัดทบทวนความรู้ ที่ 2
รายการ
คะแนนเต็ม คะแนนทีไ
่ ด้
แบบฝึกหัดทบทวนความรู้ ที่ 2
ข้อ 1
1
……….
ข้อ 2
1
……….
ข้อ 3
1
……….
ข้อ 4
1
……….
ข้อ 5
1
……….
ข้อ 6
1
……….
ข้อ 7
1
……….
ข้อ 8
1
……….
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
64
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ข้อ 9
1
……….
ข้อ 10
รวมคะแนน
1
……….
10
……….
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
65
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
แบบ
ทดส
อบ
เรือ
่ ง
แสงสีและการมองเห็นแสง
สี
คาชีแ
้ จง
หลัง
รายวิชา ฟิสก
ิ ส์
3 รหัสวิชา
เรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปี
ที่ 5
ว30203
1. แบบทดสอบนีเ้ ป็นข้อสอบชนิดเลือกตอบ มี 4 ตัวเลือก
2. ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถก
ู ต้องที่สด
ุ เพียงข้อเดียว
แล้วทาเครือ
่ งหมาย (X) ลงในกระดาษคาตอบ
3. แบบทดสอบมีจานวน 10 ข้อ ข้อละ 1 คะแนน
ใช้เวลาในการทา 10 นาที
1
เมื่อแสงสีแดงและแสงสีน้าเงินผ่านเข้าไปในปริซึมอันเดียว
กันข้อใดถูกต้อง
ก.
แสงสีแดงหักเหมากกว่า ดังนั้น ดรรชนีหักเหของปริซึมสาหรับแสงสี
แดงจึง
มากกว่าดรรชนีหักเหของปริซึมสาหรับแสงสีน้าเงิน
ข.
แสงสีแดงหักเหเท่ากับแสงสีน้าเงิน ดังนั้น ดรรชนีหักเหของปริ
ซึมสาหรับแสงสีทั้งสองจึงเท่ากัน
ค.
แสงสีแดงหักเหน้อยกว่า ดังนั้น ดรรชนีหักเหของปริซึมสาหรับ
แสงสีแดงจึงน้อยกว่าดรรชนีหักเหของปริซึมสาหรับแสงสีน้าเงิน
ง. ไม่สามารถสรุปได้เนื่องจากข้อมูลไม่เพียงพอ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
66
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
2
การที่เรามองเห็นแสงสีต่าง ๆ นั้นเกี่ยวข้องกับแสงในข้อใด
ก. อัตราเร็ว
ค. ความเข้ม
3
ข. ความถี่
ง. แอมพิจูด
ไดอะเฟรมของกล้องถ่ายรูปทาหน้าที่คล้ายกับส่วนใดของ
นัยน์ตา
ก. เลนส์ตา
ค. ม่านตา
4
ข. พิวพิล
ง. เรตินา
ถ้าเราจ้องมองแผ่นกระดาษสีเขียวนานชั่วครู่แล้วหันไปมอ
งก้อนเมฆที่ขาวบนท้องฟ้า
เราจะเห็นก้อนเมฆสีขาวเป็นสีอะไร
ก. แดงม่วง
ค. เหลือง
5
ข. เขียว
ง. น้าเงินเขียว
สารสีปฐมภูมิ ได้แก่ สารสีเหลือง สีแดงม่วง
และสีน้าเงินเขียว
ถ้าเรานาสารสีปฐมภูมิทั้งสามสีในอัตราส่วนต่าง ๆ
ผสมกัน เราจะไม่สามารถผสมสีให้เกิดสีในข้อใดต่อไปนี้
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
67
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ก. แดง
ค. น้าเงิน
6
ข. ขาว
ง. เขียว
ถ้าเราต้องการมองเห็นวัตถุมีสีดาควรใช้แผ่นกรองแสงสีใ
ดต่อไปนี้วางซ้อนกัน
1. สีแดงกับสีเขียว
สีเขียวกับสีน้าเงิน
2.
3. สีแดงกับสีเหลือง
สีเหลืองกับสีเขียว
4.
ก. ข้อ 1 เท่านั้น
ค. ข้อ 2 และ 3
7
ข. ข้อ 1 และ 2
ง. ข้อ 3 และ 4
“ดอกดาวเรืองมีสีเหลือง” จากข้อความนี้ ข้อสรุปใดผิด
ก. ดอกดาวเรืองดูดกลืนแสงสีน้าเงิน
ข. ดอกดาวเรืองสะท้อนแสงสีแดงและเขียว
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
68
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ค.
ดอกดาวเรืองจะมีสีเขียวเมื่ออยู่ภายในห้องที่ฉายเฉพาะแสงสีเขี
ยว
ง.
ดอกดาวเรืองจะมีสีขาวเมื่ออยู่ภายในห้องที่ฉายเฉพาะแสงสีน้าเ
งิน
8
ลักษณะใดเป็นการผสมแสงสี
ก. ปริมาณแสงเข้าตามาก สีเข้มขึ้น
ข. ปริมาณแสงเข้าตามาก สีอ่อนลง
ค. ปริมาณความเข้มของแสงมากขึ้นสีเข้มขึ้น
ง. ปริมาณความเข้มของแสงน้อยลงสีจางลง
9
1
0
สถานที่ใดที่ต้องมีความสว่างของแสงมากที่สุด
ก. ห้องครัว
ข. ห้องเรียน
ค. ห้องผ่าตัด
ง. ห้องตรวจโรค
การผสมแสงสีใดเมื่อนามาผสมบนฉากสีขาวแล้วไม่เกิดเป็
นแสงสีขาว
ก. แสงสีแดงกับแสงสีน้าเงิน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
69
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ข. แสงสีน้าเงินกับแสงสีเหลือง
ค. แสงสีเขียวกับแสงสีแดงม่วง
ง. แสงสีน้าเงินเขียวกับแสงสีแดง
ี ละการมองเห็น
กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลัง เรือ
่ ง แสงสแ
เรียน
แสงส ี
ข้อที่
ตัวเลือก
ก ข ค ง
1
1
เกณฑ์การประเมิน
2
1. ตอบถูกต้อง
ข้อละ 1
2. ตอบไม่ถูกต้อง
ข้อละ 0
3
4
5
6
7
คะแนน
คะแนน
ผลการประเมิน
2
8
9
10

คะแนน

ดี
พอใช้
ได้คะแนน 8 – 10
ได้คะแนน 5
– 7 คะแนน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
70
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี

ปรับปรุง ได้คะแนน 0 – 4 คะแนน
3
สรุปผลการประเมิน
 ได้คะแนน 8 คะแนนขึ้นไป
ผ่าน
 ได้คะแนนต่ากว่า 8 คะแนน
ไม่ผ่าน
บรรณานุ
บรรณานุกกรม
รม
กระทรวงศึกษาธิการ. (2554). คู่มือครูรายวิชาเพิม
่ เติมฟิสก
ิ ส์เล่ม
3.กรุงเทพฯ : คุรุสภาลาดพร้าว.
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
71
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
กระทรวงศึกษาธิการ.(2554).
หนังสือเรียนรายวิชาเพิม
่ เติมฟิสิกส์เล่ม3 .กรุงเทพฯ :
คุรุสภาลาดพร้าว.
คณาจารย์แม็ค. (2551). Compact ฟิสิกส์ม.5.กรุงเทพฯ :
สำนักพิมพ์แม็ค,
คู่มือสื่อการสอนวิชาฟิสิกส์โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษา
ขั้นพื้นฐาน และคณะวิทยาศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
จารึก สุวรรณรัตน์. (2555). คู่มือวิชาฟิสิกส์ ม. 4-6. กรุงเทพฯ:
เดอะบุคล์.
จักรินทร์วรรณโพธิ์กลาง. (2554).
คู่มอ
ื ประกอบการเรียนรายวิชาเพิ่มเติม (ฟิสก
ิ ส์) เล่ม 3
ม. 4-6. กรุงเทพฯ: สานักพิมพ์ พ.ศ. พัฒนา.
เฉลิมชัยมอญสุขา. (2554). หนังสือเสริมการเรียนฟิสก
ิ ส์เพิ่มเติมเล่ม
3.กรุงเทพฯ : สานักพิมพ์เดอะบุคส์.
ช่วง ทมทิตชงค์ และคณะ. (2555). ฟิสิกส์ มัธยมศึกษาปีที่ 4-6 เล่ม
3. กรุงเทพฯ : ไฮเอ็ดพับลิชชิ่ง.
ชานาญ เชาวกีรติพงษ์. (2555).
การจัดประสบการณ์การเรียนรูว
้ ท
ิ ยาศาสตร์
(แสงและทัศนูปกรณ์). นนทบุรี :
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
นพ. ประกิตเผ่า ทมทิตชงค์. (2556) .
ตะลุยคลังข้อสอบบเข้ามหาวิทยาลัย ฟิสิกส์.กรุงเทพฯ :
ไฮเอ็ดพับลิชชิ่ง.
นิรันทร์สุวรัตน์ .(2550).
คู่มอ
ื สาระการเรียนรู้พน
ื้ ฐานและเพิ่มเติมกลุม
่ สาระการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์ฟส
ิ ิกส์ม.5 เล่ม 2. กรุงเทพฯ : ธนธัชการพิมพ์.
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
72
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ประสิทธิ์จันต๊ะภา. (2554). ฟิสิกส์เพิม
่ เติมเล่ม 3.กรุงเทพฯ :
สานักพิมพ์ภูมิบัณฑิต
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
กระทรวงศึกษาธิการ. (2556). หนังสือเรียน
มานัสมงคลสุข. (2548). 1001TESTS IN PHYSICS 2.กรุงเทพฯ :
สานักพิมพ์แม็ค.
แหล่
งเรียก
นรู
อ
้ อ
บรรณานุ
รม
นไลน์
http://physic512.blogspot.com/2014/10/blog-post_88.html
สืบค้นเมื่อวันที่ 28 เมษายน 2558
http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/62/light1/ligh_25.
htm
สืบค้นเมื่อวันที่ 29 เมษายน 2558
http://thaihealthlife.com
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 เมษายน 2558
http://119.46.166.126/self_all/selfaccess8/m2/559/559/lesson
3/
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
73
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 เมษายน 2558
https://tiranad.wordpress.com/2012/08/22
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 เมษายน 2558
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
74
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ภาคผนว
ก
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
75
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ตารางสรุปคะแนน
รายการกิจกรรม
คะแนนเต็ คะแนนทีไ
่
ม
ด้
แบบทดสอบก่อนเรียน
...............
ร้อยละของคะแ
นน
(ผ่าน)
...............
กิจกรรมที่ 1
20
...............
กิจกรรมที่ 2
2
...............
แผนผังความคิด
2
...............
14
...............
10
...............
รวมคะแนนกิจกรรม
48
...............
...............
แบบทดสอบหลังเรียน
10
...............
...............
สรุปผลการประเมิน
68
...............
กิจกรรมชวนคิด1,2
แบบฝึกหัดทบทวนความรู้ชุ
ดที่ 1
แบบฝึกหัดทบทวนความรู้ชุ
ดที่ 2
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
76
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
เกณฑ์การประเมิน
ผ่านเกณฑ์ เมื่อได้คะแนนกิจกรรมตั้งแต่ 54.4 คะแนนขึ้นไป
หรือคิดเป็นร้อยละ 80 ของคะแนนเต็มขึ้นไป
และได้คะแนนแบบทดสอบหลังเรียนตั้งแต่ 8
คะแนนขึ้นไป หรือคิดเป็น
ร้อยละ 80 ของคะแนนเต็มขึ้นไป
ไม่ผ่านเกณฑ์ เมื่อได้คะแนนกิจกรรมน้อยกว่า 35.2 คะแนน
หรือคิดเป็นน้อยกว่า
ร้อยละ 80 ของคะแนนเต็ม
และได้คะแนนแบบทดสอบหลังเรียนน้อยกว่า 8
คะแนน หรือคิดเป็นน้อยกว่าร้อยละ 80
ของคะแนนเต็ม
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
77
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
แนวคาตอบของชุดกิจ
กรรม
เฉลยกิจกรรมชวนคิด
1. จากกิจกรรมนักเรียนคิดว่าเพราะเหตุใดจึงต้องกระพริบตา
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
78
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
เพราะการกระพริบตานั้นเป็นการป้องกันอันตรายให้กับดวงตา
2. หากไม่กระพริบตาจะเกิดอะไรกับดวงตา
อาจจะทาให้ฝุ่นควัน เศษผงต่างๆ
เข้าตาเกิดการอักเสบและเป็นอันตรายต่อดวงตาได้
1. จากกิจกรรมนักเรียนสังเกตเห็นสีใด
สีดา
2. เพราะเหตุใดจึงไม่มองเห็นสีของกระดาษ
เกิดการผสมสีทาให้ไม่มองเห็นสีของกระดาษ
กิจกรรมที่
1
การคานวณเกี่ยวกับสายต
า
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
79
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
คาชีแ
้ จงให้นักเรียนแสดงวิธีการคานวณโจทย์ต่อไปนี้ให้ถูกต้อง
โดยใช้ความรู้เรื่องการคานวณเกี่ยวกับสายตา ข้อละ 5 คะแนน
1. ชายคนหนึ่งสายตาสั้นมองวัตถุได้ไกลสุดที่ระยะ 250 เซนติเมตร
ชายคนนี้จะต้องใช้แว่นตา
ซึ่งทาด้วยเลนส์ชนิดใด
ปัญหาของโจทย ์
่ ยใ์ห้
ข้อมูลทีโจท
วิธีทา
1. หาชนิดของเลนส์
ระยะไกลสุดที่มองเห็นวัตถุ 250 เซนติเมตร
กรณีไม่สวมแว่นตา
1
𝑓𝑒
=
1
250
+
1
𝑠′
.....................(1)
กรณีสวมแว่นตา
1
𝑓𝑒
+
1
𝑓𝑠
=
1
∞
+
1
𝑠′
..........................................(2)
(2) – (1)
1
𝑓𝑠
=
1
∞
−
1
250
𝑓𝑠 = −250
𝑓𝑠 = −𝑠1
ดังนั้นชายคนนี้จะต้องใช้เลนส์เว้าในการทาแว่นตา
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
80
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
2. บุคคลสายตายาวคนหนึ่ง ไม่สามารถเห็นวัตถุได้ชัดเจน
ถ้าวัตถุ นั้นอยู่ใกล้ตาน้อย กว่า 60 ซม.จงหาความยาวโฟกัส
และกาลังรวมแสงของเลนส์ทจ
ี่ ะทาให้เขาอ่านหนังสือระยะที่ 25
ปัญหาของโจทย ์
1. หาความยาวโฟกัส
2. กาลังรวมแสงของเลนส์
่ ยใ์ห้
ข้อมูลทีโจท
u = +25 cm, v= -60 cm
วิธีทา
จากสูตร
1
𝑓
𝑢
𝑣
𝑓
𝑓=
แทนค่า
1
1
แทนค่า
จากสูตร
1
= +
𝑃=
=
1
25
+
1
−60
+42.9 𝑐𝑚
1
𝑓
𝑃=
1
42.9×10−2
= 2.33 𝐷
ดังนั้น ความยาวโฟกัสที่ 45.9 เซนติเมตร และกาลังรวมแสงคือ
2.33
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
81
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
3. นิตยาเกิดอาการผิดปกติเกี่ยวกับสายตา
โดยมีอาการมองเห็นตัวหนังสือบนกระดานไม่ชัด
หากนิตยานั่งห่างจากกระดานเป็นระยะ 4 เมตร
ปัญหาของโจทย ์
1. หาความยาวโฟกัส
2. ชนิดของเลนส์
่ ยใ์ห้
ข้อมูลทีโจท
𝑠 ′ = −4
วิธีทา
อาการของนิตยาคืออาการของผู้ที่มีปัญหาสายตาสั้น
จึงต้องใช้เลนส์เว้าในการตัดแว่นตา โดยหาระยโฟกัสดังนี้
1
1
1
จากสูตร
= +
𝑓
𝑠
𝑠′
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
1
1
1
82
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
4. ขณะมองวัตถุที่อยู่ห่าง 50 เซนติเมตร และ 50 เมตร
แต่ละครั้งเลนส์ตาจะปรับความยาวโฟกัสเพื่อให้เกิดภาพบนจอตา
ถ้าระยะระหว่างศูนย์กลางเลนส์ตาและจอตาเท่ากับ 2.5
เซนติเมตร
จงหา
ก. ความยาวโฟกัสของเลนส์ตาขณะมองใกล้มีค่าเท่าใด
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
83
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ปัญหาของโจทย ์ ก.
ความยาวโฟกัสของเลนส์ตาขณะมองใกล้มีค่าเท่าใด
ข.
ความยาวโฟกัสของเลนส์ขณะมองไกลมีค่าเท่าใด
่ ยใ์ห้
ข้อมูลทีโจท
วิธีทา
1
𝑓
1
1
𝑠
𝑠′
= +
𝑠 = 50 𝑐𝑚, 𝑠 ′ = 2.5 𝑐𝑚
หาความยาวโฟกัสของเลนส์ตาจากสมการ
ก.ความยาวโฟกัสของเลนส์ตาขณะมองใกล้ จากสมการ
1
𝑓
1
1
𝑠
𝑠′
= +
แทนค่า
1
𝑓
=
1
+50 𝑐𝑚
+
1
+2.5 𝑐𝑚
=
+2.38 𝑐𝑚
ข.ความยาวโฟกัสของเลนส์ตาขณะมองไกล จากสมการ
1
𝑓
1
1
𝑠
𝑠′
= +
แทนค่า
1
𝑓
=
1
+500 𝑐𝑚
+
1
+2.5 𝑐𝑚
=
+2.49 𝑐𝑚
ดังนั้น ก. ความยาวโฟกัสของเลนส์ตาขณะมองใกล้มีค่า 2.38
cm
ข. ความยาวโฟกัสของเลนส์ขณะมองไกลมีค่า 2.49 cm
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
84
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
2
กิจกรรมที่
การมองเห็นสี
ตารางบันทึกผลกิจกรรม
สีของแผ่ สีของแผ่นพล แถบสีทเี่ ห็นเมื่อใช้ปริซม
ึ สามเหลี่ยมกัน
้ ร
นพลาสติ าสติกใสทีเ่ ห็
ะหว่างแสงทีผ
่ ่านแผ่นพลาสติกใสสี
กใส
นด้วยตาเปล่า ม่วง น้าเงิ เขีย เหลื ส้ม แดง
น
ว
อง
สีน้าเงิน
สีน้าเงิน





สีเขียว
สีเขียว
สีเหลือง
สีเหลือง
สีแดง
สีแดง







สรุปผลการทากิจกรรม
เมื่อนาแผ่นพลาสติกใสสีต่าง ๆ มาวางกั้นหน้าหลอดไฟ
แล้วมองลาแสงที่ออกมาจากช่องแสงได้ผลดังตาราง
เมื่อนาปริซึมสามเหลี่ยมกระจายแสงสีที่ผ่านแผ่นพลาสติกใสสี
จะพบว่าแผ่นพลาสติกใสสียอมให้สเปกตรัมของแสงขาวบางช่วง
ผ่านไปได้ แต่จะดูดกลืนบางช่วงไว้
แผ่นพลาสติกใสสีดังกล่าวเรียว่าแผ่นกรองแสงสี
แถบสีที่เห็นเมื่อใช้ปริซึมสามเหลี่ยมกระจายแสง
สีที่ผ่านแผ่นพลาสติกใสสีนั้นอาจแตกต่างจากสีที่บันทึกไว้ในตาร
าง ขึ้นกับชนิดของแผ่นกรองแสงสี
ชุดกิจแสงสี
กรรมการเรี
ยนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีวแ
ละการมองเห็สรุ
นแสงสี
แดงในตารางประกอบด้
ยหลายแสงสี
ปได้ดังนี้

85
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
แบบฝึกหัดทบท
1
ชุดที่
วนความรู้
คาชีแ
้ จง
ให้นักเรียนตอบพิจารณาภาพต่อไปนี้แล้วเติมข้อความส่วนประกอบข
องตา พร้อมทั้งบอกหน้าที่ให้ถูกต้อง ข้อละ 2 คะแนน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
86
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
หมายเลข 1 กระจกตา
ทาหน้าที่เป็นส่วนป้องกันลูกตา
หมายเลข 2 รูม่านตา ทาหน้าที่
เบี่ยงเบนแสงให้ตกที่บริเวณหลังสุดของลูกตา
หมายเลข 3 ม่านตา
ทาหน้าที่ปรับความเข็มของแสงไปตกลงบนเรตินาให้เหมาะสม
หมายเลข 4 กล้ามเนื้อตา ควบคุมการเคลื่อนไหวของตาการหรี่ม่านตา
และช่วยในการลืมตา
หมายเลข 5 เลนต์ตา ทาหน้าที่
เป็นเซลล์นูนรับแสงจากวัตถุที่ต้องการมองเห็น
หมายเลข 6 เรตินา ทาหน้าที่
เป็นเซลล์รับภาพของวัตถุแล้วส่งผ่านประสาทตาไปยังสมอง
หมายเลข 7 เส้นประสาทตา ทาหน้าทีร่ บ
ั ภาพจากจอตาที่ดวงตา
เพื่อไปแปลผลที่สมอง
แบบฝึกหัดทบท
ชุดที่
วนความรู้
2
คาชีแ
้ จง
ให้นักเรียนพิจารณาข้อความต่อไปนี้แล้วนาตัวอักษรหน้าข้อความทา
งขวามือเติมลงหน้าข้อความทางซ้ายมือที่มีความสัมพันธ์กัน ข้อละ 1
คะแนน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
87
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
ข้อ
ฉ 1
ฌ 2
ก
ข
ญ
ฎ
ญ
ง
จ
ค
โจทย์
ถ้าเรานาพลอยที่มีสีน้าเงินเข้าไปภายในห้องที่ฉายด้วยแสงสีแดง
เราจะมองเห็นพลอยเป็นสีอะไร
ถ้าเราใส่เสื้อผ้าสีเหลืองเข้าไปในร้านอาหารที่เปิดไฟสีแดง
เราจะมองเห็นเสื้อผ้าเป็นสีอะไร
การผสมแสงสี สี ในที่นี้หมายถึง
แสงอาทิตย์
วัตถุโปร่งแสง
วัตถุโปร่งใส
การผสมสารสี
ตาบอดสี
แม่สี
3
4
5
6
7
8
9
10 คนปกติเมื่อให้มองแผ่นกระดาษสีน้าเงินนานประมาณ 1 นาที
แล้วละสายตาไปมองแผ่นกระดาษสีขาว
เขาจะมองเห็นกระดาษสีขาวเป็นสีอะไร
เฉลยแบบทดสอบ
ก่อนเรียน – หลังเรียน
ข้อ
เฉลย
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี
88
แสงเชิงรังสี : แสงสีและการมองเห็นแสงสี
1.
ค
2.
ข
3.
ค
4.
ก
5.
ข
6.
ค
7.
ง
8.
ข
9.
ค
10.
ก
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 5 แสงสีและการมองเห็นแสงสี