គណនេយ្យគ្គប់គ្គង
F2: Management Accounting
អត្ថ បទសិក្សានេញទាំងគ្សុង
បណ្ដ
ា សា
i
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាង។ គ្មានចំណែក្សណ្ដមួយននសសៀវសៅសនេះគ្រូវបានចមលង ឬ
ផលិរស ើង វិញ សោយគ្មានការអនុញ្ញារគ្រឹមគ្រូវតាមផលូវចាប់សោយអនក្សនិពនធស េះសទ្
© រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាង
ii
បណ្ដ
ា សា
សរៀបសរៀងនិងណក្សសគ្មួលសោយ៖នោក្ស ថង សុខុម
អរថបទ្សៅក្សនុងសសៀវសៅសនេះគ្រូវបានណគ្បសគ្មួលជាសេមរភាសាពីចាប់ស ើមននសសៀវសៅ © KAPLAN ទំងគ្សុង
ស ើមបីសគ្មួល ល់សិសស និសិសរ និង អនក្សមានបំែងចង់ស្វើការគ្សាវគ្ជាវ ឲ្យមានភាពងាយគ្សួល អាចយល់
បានយ៉ាងទ្ូលំទ្លា
ូ យនូវ េល ម
ឹ សារសុីជសគ្ៅក្សនុងអរថបទ្ននសសៀវសៅសនេះឲ្យបានកាន់ណរចាស់ ។
ការណគ្បសគ្មួលជាសេមរភាសាននសសៀវសៅសនេះមិនមានបំែងអវីសគ្ៅពីការចូលរួមចំណែក្សពគ្ងឹងនិង
ជំនយ
ួ
ល់ការផតលន
់ ូវភាពសំបូរណបបននឯក្សសារ សិក្សាអប់រំ គ្សាវគ្ជាវ ស ើមបីជារនលឹេះជួយគ្សាយនូវចមងល់ និងផតល់
នូវពុទ្ធិ ល់អនក្សណ លមានបំែងសិសា និង គ្សាវគ្ជាវទំងអស់សៅក្សនុងគ្ពេះរាជាណ្ដចគ្ក្សក្សមពុជា
និងមិនស ើមបីណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញសទ្។
អាំណះអាំណាង៖
គ្មានការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវណផនក្សណ្ដមួយចំស េះការបារ់បង់ណ លសក្សើរស ើង ល់បុរល
គ ណ្ដមួយរាល់សក្សមាភាពឬការ
មិនចូលរួមសក្សមាភាពសោយសារលទ្ធ ផលណ្ដមួយស យ
ើ រាល់ឯក្សសារទំងសនេះ សៅក្សនុងសរឿង
ការសបាេះពុមពផាយ អាចមិនគ្រូវបានទ្ទ្ួលសោយអនក្សនិពនធនិពនធ យក្សឬអនក្សសបាេះពុមពស ើយ។
ន ះេុមពន
ើក្សទី១៖
សៅនងងអាទ្ិរយ ១៥សក្សើរណេពិសាេ ឆ្នំចសំ រទ្
ឹ ធ ិស័ក្ស ពុទ្ធសក្សរាជ ២៥៦១
គ្រូវនឹងនងងទ្ី២៩ណេសមសាឆ្នំ២០១៨ នងងសនេះជានងងសីល និងសពញបូែ៌មី។
មានរមកល់ទ្ុក្សសៅក្សនុងបណ្ដាល័យជារិ
ន ះេុមពនៅគ្េះរាជាណាណា្គ្ក្សក្សមពុណា
បណ្ដ
ា សា
iii
បណា
ា សា
េ្ុ ំសូមឧទ្ទ ស
ិ
ល់អនក្សណ្ដណ លបានជាវចាប់ស ើមននសសៀវសៅសនេះឱ្យមានការរីក្សចំសគ្មើន,
រក្សសុីមានរពូជស ា ន,មានការងារលអៗស្វ,ើ ទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់សបៀវរសេព ស់,និងការស្វើ ំសែើរបាន
សុវរថិភាពសុជ
ំ ួបគ្បទ្េះណរសសចក្សតីសុេគ្រប់គ្បការ។
! ចំណែក្សអនក្សណ លងរចមលងសសៀវសៅសនេះសោយគ្មានការអនុញ្ញារពីមាាស់ក្សមាសិទ្ធិ
សូមឲ្យជួបណរការផទុយពីការជូនពរទំងអស់ខាងសលើ។
iv
បណ្ដ
ា សា
បណ្ដ
ា សា
v
រក្សាសិទធិអនក្សេិេេធ
រាល់ការផលិរ ឫចមលងស ើង វិញនូវសានន សនេះ សទេះទំងគ្សុងក្សាី សទេះសោយភារក្សាី និងសទេះសោយ
សគ្បើមស្ោបាយអវីក្ស៏សោយ គ្រូវហាមឃារ់កាលសបើពមា
ុំ នការអនុញ្ញារជាលាយលក្សខ័អក្សសរពីអនក្សនិពនធ។
ការបំ នសលើសិទ្ធិ អនក្សនិពនធរឺជាបទ្សលាើសគ្ពហ្ាទ្ែឌ ណ លគ្រូវផា ទ សទសពិនយ
័ ជាគ្បាក្ស់ និងោក្ស់
ពនធ គ្មរសោយអនុសលាមតាមចាប់សីព
ា ីសិទ្ធិអនក្សនិពនធនិងសិទ្ធិគ្បហាក្ស់គ្បណហ្លណ លឲ្យសគ្បើសោយគ្ពេះរាជា
គ្ក្សមសលេ៖េស /រក្សម /០៣០៣ /០០៨ ចុេះនងងទ្ី ០៥ ណេ មិ
េុសគ្រូវ ណផនក្សរ ះបបសវែី ចំស េះពយសនក្សមាណ លបានបងកស ើង។
vi
បណ្ដ
ា សា
ឆ្នំ ២០០៣ និងគ្រូវផា ទ សទសឲ្យទ្ទ្ួល
សមត្ថភាេសាំខាេ់
(ក្ស).ពនយល់ព្
ី មាជារិគ្បពពនិងសគ្មលបំែងននការគ្រប់គ្រងព័រ៌មាន
(រ)ការសរៀបចំង វិកា
(ឃ)ការសរៀបចំង វិកានឹងនងលស ម
ើ សាងោ
់ រ
(េ)បសចាក្សសទ្ស
រែសនយយរនមលស ើម
(ង) ការវាស់ណវងសមិទ្វផ
ិ ល
ឆ្នំសិក្សា ២០២០
បណ្ដ
ា សា
vii
មាត្ិកាជាំេក្ស
ូ
បណា
ា សា ...........................................................................................................................iv
នស្ក្សាីណណនាំរនបៀបនគ្បើនសៀវនៅ ......................................................................................... xv
ជាំេូក្សទី ០១៖ ក្សខណៈេិង នោ
បាំណង នេ គណនេយ្យគ្គប់គ្គង ................................................... 1
១.លក្សខែៈ្មាជារិននព័រមា
៌ នលអ .................................................................................. 2
២. ំសែើរការគ្រប់គ្រងការស្វើសសចក្សតីសសគ្មចនិង ការគ្រួរពិនរ
ិ យ ............................................. 7
៣.សគ្មលបំែងសបសក្សមា.......................................................................................... 10
៤.ក្សគ្មិរននការស្វើណផនការ ......................................................................................... 12
៥.មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ,គ្បាក្ស់ចំសែញ វិនសិ យរនិងគ្បាក្ស់ចំែូល .......................... 15
៦.រែសនយយហ្ិរញ្ាវរថឬរែសនយយទ្ូសៅ,រែសនយយនងលស ើម និង រែសនយយគ្រប់គ្រង .............. 19
៧.ណ នក្សំែរ់ននការគ្រប់គ្រងព័រមា
៌ នវិទ្ោ ..................................................................... 22
៨.សសងខបជំពក្ស
ូ ...................................................................................................... 26
ជាំេូក្សទី ០២ ៖គ្បនេទ្ាំណាយ្នថៃន ើម េិង ឥរិយាបថ្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ ........................................... 29
១.ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា និង ការចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនផលិរក្សមា ............................. 32
២.ការចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់ និង ការចំណ្ដយនងលស ើមគ្បសយល ............................................ 37
៣.ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ និង ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ ................................................... 38
៤.ការវិភារចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ជូលជាចំណ្ដយនងលស ើមសងរនិងចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ .................... 45
៥.សមីការចំណ្ដយនងលស ើម ........................................................................................ 50
៦.សគ្មលបំែងនងលស ើម,នងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាតនិងមជឈមែទលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ....................... 53
៧.សសងខបជំពក្ស
ូ ...................................................................................................... 56
ជាំេូក្សទី ០៣៖ គណិត្ វិទាពាណិជក្ស
ជ មម .................................................................................... 61
១.លទ្ធ ភាពននលទ្ធ ផលក្សនុងឆ្នំសផសងៗនិងរនមលសងឃឹមរែិរ ................................................. 62
២.ណ នក្សំែរ់ននបសចាក្សសទ្សរនមលសងឃឹមរែិរ .............................................................. 66
៣.ការវិភារតាមវិ្ីសាស្តសតេពស់ឬទប ........................................................................... 67
៤.ការវិភារបនសីប ទ រ់លីសនណអ៊ែរ .................................................................................. 73
៥.សហ្ព័នធ ........................................................................................................... 81
៦.សសងខបជំពក្ស
ូ ...................................................................................................... 88
ជាំេូក្សទី ០៤៖ការបញ្ជ
ជ ទិញទាំេិញ េិង គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់សេន ិធិទាំេញ
ិ ..................................... 93
១.រែសនយយសគ្មាប់សនន្
ិ ិ(រែសនយយសននិ្ិវរថធា
ុ រុស ើម) .............................................. 100
viii
បណ្ដ
ា សា
២.ការវាយរនមលសននិ្ិ ............................................................................................ 102
៣.សនន្
ិ ិជាក្ស់ណសាងនិងសនន្
ិ ិក្សនុងសសៀវសៅ្ំសនន្
ិ ិ .......................................................... 107
៤.សសងខបជំពក្ស
ួ .................................................................................................... 111
ជាំេូក្សទី ០៥៖ បរិមាណបញ្ជ
ជ ទិញទាំេញ
ិ េិងក្សគ្មិត្គ្ត្ូវនធវ ើបញ្ជ
ជ ទិញន
ង
ើ វិញ ................................115
១.ការចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិក្សនុង១ឯក្សតាសៅកាលបរិសចេទ្មួយ ................................... 117
២.បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធិភាពសស ះក្សិចា (EOQ) ......................................................... 119
៣.បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធិភាពសស ះក្សិចា (EOQ)ជាមួយនឹងអបបហារ ................................. 123
៤.ការការរំរូវស ើង វិញបនតច
ិ មតងៗននការស្វើបញ្ជីសននិ្ិ ...................................................... 124
៥.ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញសាជាងាី ............................................................................ 128
៦.សសងខបជំពក្ស
ូ .................................................................................................... 131
ជាំេូក្សទី ០៦៖គណនេយ្យក្សមម សគ្មាប់្ណា
ាំ
យ្នថៃន ម
ើ ន ើក្សមាៃង
ាំ េ ក្សមម .........................................135
១.ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់និង សោយគ្បសយល ............................................... 137
២.រែ
ក្សមាលំងពលក្សមា សៅក្សនុងផលិរផល និងសសវា .................................................... 140
៣.រែសនយយ សគ្មាប់ ការចំណ្ដយសលើ ក្សមាលំងពលក្សមា ................................................... 143
៤. វិ្ីទ្ូទរ់សបៀវរសលាពការែ៍ ................................................................................ 145
៥.ការលាឈប់ពីការងាររបស់ក្សមាក្សរ ........................................................................... 151
៦.ការងារគ្បសិទ្ធភាព សមរថភាព និងអនុបារ ផលិរក្សមា .................................................. 153
៧.សសងខបជំពក្ស
ូ .................................................................................................... 157
ជាំេូក្សទី ០៧៖ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណេថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើមសពញសលញ .........162
១.រំនិរជាទ្សនសទនននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ........................................................ 164
២.ផលប៉ាេះ ល់ននការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញនិងការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម.. 168
៣.រុែសមបរតិនិងរុែ វិបរតិននការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ និង ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១..177
៤.ការវិភារសលើចណំ ែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ សៅនឹងទ្ំហ្ទ្
ំ ឹក្សគ្បាក្ស់ផលរបលក្ស់នង
ិ ចំែច
ុ រួចស ើម ...... 178
៥.ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញនិងគ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មលសៅ............................................. 180
៦.រូសគ្កាបសមើលចំែច
ុ រួចស ើមនិងរូសគ្កាបការវិភារបរិមាែនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ( P/V) . 183
៧.សសងខបជំពក្ស
ូ .................................................................................................... 188
ជាំេូក្សទី ០៨៖ការងារណា ្់ឬគ្គុម េិងការងារនថៃន ម
ើ ក្សាំេុង នាំ ណើរការ ...........................................194
១.គ្បសពទ្សផសងគ្មនននការផលិរក្សមា ............................................................................. 196
២.រែ គ្បាក្ស់ចំសែញសគ្មាប់ការងារនិងគ្ក្សុមឬបាច់តាមបញ្ញជទ្ិញ ................................... 200
បណ្ដ
ា សា
ix
៣. ំសែើរការ្មាតារនមល......................................................................................... 202
៤.ការក្សំែរ់នងលស ើម ំសែើរការជាមួយនឹងការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្សនិងបានចំសែញមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស204
៥.ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច (WIP) និងឯក្សតាសមមូល (EUs) ........................................ 212
៦.រែ ពីការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមននផលិរក្សមា ..................................................... 216
៧.រែ ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាតាមវិ្សា
ី ស្តសត FIFO ................................................ 220
៨.ការខារបង់ណផនក្សមួយបានស្វើ ំសែើរតាមរយៈផលិរក្សមា ................................................. 225
៩.ការចូលរួមផលិរផលនិងផលិរនូវផលិរផលមួយសផសង ................................................ 227
១០.រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ផលិរផលមានចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មន ........................................ 229
១១.រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ ំសែើរការផលិរសគ្មាប់ផលិរផលរួមគ្មននិងផលិរផលប ទ ប់បនស ....
ំ 234
១២. សសងខបជំពក្ស
ូ ................................................................................................ 237
ជាំេូក្សទី ០៩៖្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ ណាប់ពាក្ស់េ័េធ ..............................................................................245
១.សសចក្សាីសផាម
ើ ..................................................................................................... 246
២.ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធនិងគ្បាក្ស់ចំែូល ក្ស់ព័នធ ................................................. 246
៣.កាលានុវរតភាពចំណ្ដយ ឬនងលចំណ្ដយឱ្កាស ............................................................ 249
៤.ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធនឹងនងលស ើមវរថធា
ុ រុស ើម..................................................... 250
៥.ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធនិងក្សមាលំងពលក្សមា .......................................................... 252
៦.ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធនឹងគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង ............................................. 252
៧.ការសសគ្មចចិរផ
ត លិរឬការសសគ្មចចិរទ្
ត ញ
ិ ............................................................... 253
៨.ការផលិរឬទ្ិញជាមួយក្សតាតក្សំែរ់ ......................................................................... 254
៩.រុែសមបរតិ និងរុែ វិបរតិរបស់សសវាមានគ្បពពពីខាងសគ្ៅ ........................................... 256
១០.ការសសគ្មចចិរផ្ទ
ត អ ក្សការផលិរឬបិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស ....................................................... 257
១១.ក្សិចាសនោសក្សើរស ើងមានណរមាង............................................................................. 260
១២. ំសែើរការននការសសគ្មចចិរប
ត ណនថម ...................................................................... 266
១៣.សសងខបជំពូក្ស ................................................................................................. 272
ជាំេូក្សទី ១០៖្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ ន នើ សវាក្សមម េិងគ្បត្ិបត្ាកា
ិ រ .........................................................283
១.ចារិរ្មាជារិននចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ .......................................... 285
២. វិធានការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាសមគ្សបសគ្មាប់នងលសសវាក្សមាគ្បរិបរតកា
ិ រ .................... 286
៣.ការវិភារនងលស ើមសសវាក្សមា.................................................................................... 289
៤.សសងខបជំពក្ស
ូ .................................................................................................... 293
x
បណ្ដ
ា សា
ជាំេូក្សទី ១១៖នោ ការណ៍្ណា
ាំ
យ្នថៃន ម
ើ ជាំេួស ......................................................................296
១.បរិយកាសផលិរក្សមាទ្ំសនើប .................................................................................. 298
២.ចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC) ............................................................... 298
៣.ការរិរនងលស ើមសគ្មលសៅ ..................................................................................... 304
៤.វ ឬ
ត េួបជី វរ
ិ ននចំណ្ដយនងលស ើម............................................................................. 305
៥.ការគ្រប់គ្រងរុែភាពសរុប (TQM) ....................................................................... 310
៦.សសងខបជំពក្ស
ូ .................................................................................................... 313
ជាំេូក្សទី ១២ ៖ការនធវ ើណែេការណាមួយ្េឹងក្សតាាធេធាេមាេក្សគ្មិត្ ..................................................314
១.សសចក្សតីណែ ំ .................................................................................................. 316
២.ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាតក្សគ្មិរណរមួយ .............................................................. 316
៣.ក្សតាតក្សគ្មិរជាសគ្ចើន - សគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសតលីសនណអ៊ែរ ..................................................... 318
៤.សសងខបជំពក្ស
ូ .................................................................................................... 336
ជាំេូក្សទី ១៣៖ការនរៀប្ាំណែេការថវិកា ...................................................................................350
១.សគ្មលបំែងននងវិកា ......................................................................................... 351
២.ងវិកា និង ការគ្រប់គ្រងការងារ ............................................................................. 352
៣.ការបំសពញមុេងារឋា នុគ្ក្សម .............................................................................. 353
៤.ទ្ិ ះភាពអាក្សបបក្សិ រយ
ិ ននងវិកា ............................................................................... 354
៥.ក្សំែរ់ក្សគ្មិរពិបាក្សននងវិកា ................................................................................. 356
៦.សគ្មលបំែងការគ្បឆ្ំងគ្មនរបស់ង វិកា...................................................................... 357
៧. វិ្ីសាស្តសតង វិកា ................................................................................................ 359
៨.ងវិកានិងការចូលរួម ........................................................................................... 359
៩.ការគ្រប់គ្រងមរិគ្រ ប់ ....................................................................................... 378
១០.ការគ្រួរពិនរ
ិ យមរិពរ
័ មា
៌ ន ................................................................................. 379
១១.ការសគ្ជើសសរីសគ្បព័នធង វិកាសមគ្សប ..................................................................... 381
១២.សសងខបជំពក្ស
ូ ................................................................................................. 390
ជាំេូក្សទី ១៤៖ការនរៀប្ាំថ វិកា វិេនិ យាគ .................................................................................397
១.ស ើមទ្ុន វិនិសយរ............................................................................................... 398
២.ចំណ្ដយមូល្ន និង ចំណ្ដយបសងករ
ើ ចំែូល ............................................................ 399
៣.ងវិកា វិនិសយរជាមូល្ន និង ការវាយរនមលរសគ្មាងវិនិសយរ ........................................ 400
បណ្ដ
ា សា
xi
៤. លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សគ្បើសគ្មាប់ការវាយរនមលរសគ្មាងវិនិសយរ ........................................... 402
៥.សពលសវលាននរនមលរូបយ
ិ វរថុ ................................................................................... 406
៦.អគ្តាការគ្បាក្ស់ .................................................................................................. 408
៧.អគ្តាអបបហារឬសមរុែអបបហារ ........................................................................... 412
៨.ការវាយរនមលស ម
ើ ទ្ុន វិនិសយរ ............................................................................... 414
៩.កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ ........................................................................... 415
១០. រនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV) .................................................................................. 421
១១.អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) .................................................................................. 425
១២.រនមលបចាុបបននសុទ្ធ NPV និង អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង( IRR)សសាើរនិងលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ ................. 431
១៣.សសងខបជំពូក្ស ................................................................................................. 442
ជាំេូក្សទី ១៥៖្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ សាងដា
់ រ ....................................................................................450
១.សគ្មលបំែងននចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ .................................................................. 453
៣.ការវិភារសលើភាពលំសអៀង .................................................................................... 457
៤.ភាពលំសអៀងសលើផលរប ....................................................................................... 458
៥.ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ើមវរថធា
ុ រុស ើម ............................................................... 461
៦.ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាមានភាពេុសគ្មន ........................................................... 465
៧.ភាពលំសអៀងសលើចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ........................................................
ំ
468
៨.ភាពលំសអៀងសលើចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ.......................................................... 473
៩.មូលសហ្រុននភាពលំសអៀង ..................................................................................... 484
១០.ទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងណ លអាចសក្សើរមានរវាងភាពលំសអៀង ....................................................... 487
១១. ំសណ្ដេះគ្សាយណ លអាចសក្សើរមានចំនន
ួ សគ្មាប់ភាពលំសអៀង....................................... 488
១២.របាយការែ៍គ្បរិបរតកា
ិ រ .................................................................................. 489
១៣.ការស្វគ្ើ បមាែវិ្ីងយសគ្កាយ ............................................................................ 497
១៤.ការរាយការែ៍អំពីភាពេុសគ្មនឬលំសអៀង ................................................................ 502
១៥.សសងខបជំពក្ស
ូ .................................................................................................. 505
ជាំេូក្សទី ១៦៖បន្េក្សនទសវាស់ណវងសមិទធែ
ិ
..........................................................................516
១.សសចក្សតីណែ ំ .................................................................................................. 519
២.ក្សតាតខាងសគ្ៅណ លប៉ាេះ ល់ ល់ការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថ......................................
ុ
521
៣.ក្សតាតសជារជ័យសំខាន់ៗ ...................................................................................... 523
xii
បណ្ដ
ា សា
៤.ការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថុ ............................................................................. 526
៥.កាវាស់ណវងភាពចំសែញឬវិនទភាព ........................................................................... 527
៦.ការវាស់ណវងសនទីយភាព ....................................................................................... 530
៧.ការវាស់ណវងសក្សមាភាព ........................................................................................ 531
៨.ការវាស់ណវងហានិពយ
័ ......................................................................................... 535
៩.បញ្ញាក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់សច
ូ
ក្សរណរមួយននការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថុ.......................... 536
១០.សូច ក្សរគ្បរិបរតកា
ិ រមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ (NFPIs) ...................................................... 538
១១.ផលិរភាព .................................................................................................... 539
១២.រុែភាព ..................................................................................................... 544
១៣.បញ្ញាជាមួយសូច ក្សរលទ្ធ ផលមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ (NFPIs) ......................................... 545
១៤.តារាងពិនទុមានរុលយភាព .................................................................................... 546
១.ទ្សសនវិស័យហ្ិរញ្ាវរថ៖
ុ ................................................................................... 547
២.ទ្សសនវិស័យអរិងិជន .................................................................................... 547
៣.ទ្សសនវិសយ
័ នផទក្សនុង (គ្បសិទ្ធភាពនន ំសែើរការគ្ក្សុមហ្៊ែុនឬសាថប័ន) ............................... 548
៤.ទ្សសនៈវិស័យការសរៀនសូគ្រនិងក្សំសែើន ................................................................ 548
១៥.និយមសគ្មលមក្សស្វើការសគ្បៀបស្ៀប(Benchmarking) ............................................... 552
១៦.សសងខបជំពក្ស
ូ .................................................................................................. 556
ជាំេូក្សទី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទធែ
ិ
ក្សនុងសាថេភាេណាក្ស់ណសាង.......................................................563
១.សសចក្សាីសផាម
ើ ..................................................................................................... 566
២.ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លសគ្មាប់ការវិនសិ យរតាមណផនក្ស ................................................... 566
(ក្ស).ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនពីការវិនសិ យរ (ROI)..................................................... 569
(េ).កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល (RI) ................................................................... 571
៣.ឧសាហ្ក្សមាផលិរក្សមា ....................................................................................... 577
៤. វិស័យសសវាក្សមា ................................................................................................. 581
៥. ការណសវងរក្ស និង ណផនក្សសាធារែៈននសាថប័នណ លមិនរិរពីគ្បាក្ស់ចំសែញ ........................... 584
៦.ការគ្រប់គ្រងនិងការការ់បនថយនងលស ើម ..................................................................... 591
៧.របាយការែ៍គ្រួរពិនរ
ិ យ ...................................................................................... 598
៨.សសងខបជំពក្ស
ូ .................................................................................................... 600
ជាំេូក្សទី ១៨ ៖ក្សមម វិធនី គ្បើគ្ ស់ MS EXCEL ............................................................................604
បណ្ដ
ា សា
xiii
១.សសចក្សតីណែ ំ .................................................................................................. 605
២.រុែសមបរតិនិងរុែ វិបរតិននក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL ............................................ 609
ជាំេូក្សទី ១៩ ៖សាំណួរ ហា
ាំ ត្់ ................................................................................................624
ជាំេូក្សទី ២០៖្នមៃ ើយ្ .........................................................................................................668
ឯក្សសារគ្សាវគ្ណាវណានោ ក្សនុងការបក្សណគ្ប .............................................................................691
ក្សយបសចាក្សសទ្ស ................................................................................................................693
សេទ សសេ៍ពាក្សយ ................................................................................................................694
xiv
បណ្ដ
ា សា
នស្ក្សាីណណនាំរនបៀបនគ្បើនសៀវនៅ
រនបៀបនគ្បើគ្ ស់នសៀវនៅនេះ
ុ គ្បយ័រនស ើមបីស្វើឱ្យបទ្ពិសសា្សិក្សារបស់
នសៀវនៅសិក្សារបស់ Kaplanបានរច ស ើងសោយគ្បង
អនក្សជាការងាយគ្សួល ច
ូ ណ លអាចស្វបា
ើ ននិងស ើមបីផល
ត ់ឱ្យអនក្សនូវឱ្កាសលអបំផរ
ុ ននភាពសជារជ័យ
សៅក្សនុងការគ្ប ងរបស់សលាក្សអនក្ស។
ការផលិរផលនសៀវនៅសនេះពិរជាមានលក្សខែៈពិសសសមួយចំនួនស ើមបីជយ
ួ អនក្សក្សនុងសពល សំ ែើរការការ
សិក្សាវាបានរួមបញ្ាូ ល ូចខាងសគ្កាម៖
(១) មរគសុ ទ្សក្ស៍ការសិក្សាលមអិរនិងសគ្មលសៅរសគ្មាងសមសរៀន
(២) បរិយយពីការគ្បលង
(៣) សិក្សាសលើជំ ញនិងការណែ ំពន
ិ រ
ិ យស ើង វិញ
(៤) អរថបទ្សពញសលញឬគ្សង់ណរអរថបទ្មានសារៈសំខាន់ៗ
(៥) ការអនុវរតន៍សំែួរសផសងៗ
ណផនក្សមរគសុ ទ្សក្ស៍ការសិក្សាមានសគ្មលបំែងរសគ្មាងសមសរៀនក្សនុង ការគ្ប ងនិងសិក្សាសលើជំ ញ
ទំងអស់គ្រូវបានអានរួរមុនសពលអនក្សចាប់សផាើមសិក្សារបស់អនក្ស។
ការរច នសៀវនៅសនេះស ង
ើ ស ើមបីយល់ឱ្យបានចាស់អនក្សជាមួយនឹង្មា ជារិនិងមារិកានន
ការគ្បលងនិងផតល់ឱ្យអនក្សនូវរនលឹេះអំពីរសបៀបស ើមបីបានលអបផ
ំ រ
ុ ស ើមបីទក្ស់ទ្ងការសរៀនសូគ្ររបស់អនក្ស។
អត្ថបទនេញន ញឬគ្សង់ណត្អត្ថបទមាេសារៈសាំខាេ់ៗរួមមានការសរៀនសូគ្រសំខាន់
សមាារឧបសទ្សនិងផតល់នូវការណែ ំជាការ ំចល
ូ ននគ្បធានបទ្និងក្សណនលងណ ល
្នធានណ លទក្ស់ទ្ងសផសងសទ្ៀរអាចគ្រូវបានរក្សសឃើញ។ ជំរាល់ពូក្សនីមយ
ួ ៗរួមបញ្ាូ លទំង:
នោ
បាំណងនមនរៀេមានសៅក្សនុងជំពូក្សនីមយ
ួ ៗមានគ្រូវបានរូសណផនទ្ីសោយគ្បុងគ្បយ័រនស ើមបីសរៀនសូគ្រ
រសគ្មាងសមសរៀនរបស់សាថប័នគ្រួរពិនរ
ិ យសមើលរបស់សគ្មលបំែងឬលទ្ធ ផល។ អនក្សរួរណរសគ្បើវាស ើមបីពិនរ
ិ យសមើល
ថាអនក្សមានការយល់ ឹងចាស់លាស់ននគ្បធានបទ្ទំងអស់ណ លអនក្សអាចនឹងគ្រូវបានវាយរណមលសៅ
ក្សនុងការគ្ប ង។
ាគ្កាមជាំេក្ស
ូ ផាល់នូវសសចក្សាីសយងណ លសមើលសឃើញសគ្មាប់មារិកាសៅក្សនុងជំពូក្សណ លផតលន
់ ូវទ្ិ ះភាពទ្ូសៅ
ននគ្បធានបទ្មួយៗនិងរសបៀបភាជប់គ្មន។
សសចក្សាីណែ ំ រសបៀបសគ្បើសសៀវសៅ
xv
មាត្ិកានមនរៀេសគ្មាប់គ្បធានបទ្ចាប់សផតើមជាមួយនឹងការពនយល់សសងខបឬនិយមន័យោក្ស់ចល
ូ សៅក្សនុងបរិបទ្
គ្បធានបទ្មុនសពលរសរៀរាប់គ្បធានបទ្លមអរ
ិ ។អនក្សរួរណរអនុវរតតាមការសិក្សាពីមារិការបស់អនក្សជាមួយនឹងការ
ពិនិរយស ើង វិញសលើការបងាាញសសងខបបាន។ការសសងខបទំងសនេះគ្រូវបានស្វើការឧទ្ហ្រែ៍ណ លនឹងជួយអនក្សឱ្យ
យល់ ឹងអំពីរសបៀបស ម
ើ បីអនុវរតមារិកាសគ្មាប់គ្បធានបទ្។
ក្សបទេិនសាធេ៍សមត្ថភាេណផនក្សការយល់ ឹងរបស់អនក្សផតល់នូវឱ្កាសស ើមបីជាការវាយរនមលការយល់ ឹងរបស់
អនក្សននគ្បធានបទ្សំខាន់សនេះសោយអនុវរាតាមអវីណ លអនក្សបានសរៀនសៅនឹងសំែួរេល ។
ី
ចសមលើយរបស់វាអាចនឹងគ្រូវបានរក្សសឃើញសៅខាងចុងននជំពក្ស
ូ សមសរៀន។
ាគ្កាមសនងខបបញ្េ ប់ជំពក្ស
ូ គ្មនស ើមបីបងាាញពីសារៈសំខាន់ណ លបានទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងរវាងគ្បធានបទ្និងមារិកា
សរុបននក្សគ្មិរ P4។ ោគ្កាមទំងសនេះរួរគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីពិនរ
ិ យសមើលថាអនក្សបានយល់គ្រប់គ្ជុងសគ្ជាយសោយ
គ្រប
ែតប់និងយល់បានពីគ្បធានបទ្សនូលមុនសពលការផ្ទលស់បូរត ផនរ់រំនរ
ិ ពីខាងសលើ។
សាំណួរការអេុវត្ាេគ្៍ រូវបានផតល់ជូនសៅខាងចុងសគ្កាយននជំពក្ស
ូ នីមយ
ួ ៗ។
រុែភាពនិងសុគ្ក្សិរភាពរឺមានសារៈសំខាន់បផ
ំ រ
ុ ស ើមបី ល់សយើងេ្ុ ំ ូសចនេះគ្បសិនសបើអនក្សសមើលសឃើញក្សំហ្ុសណ្ដ
មួយននសសៀវសៅរបស់សយើងសូមសផ្ើអុីណមលសៅ thorngsokhom@gmail.com។
អនក្សសគ្មបសគ្មួលរុែភាពរបស់សយើងនឹងស្វកា
ើ រជាមួយគ្ក្សុមបសចាក្សសទ្សរបស់សយើងស ើមបី
សផទៀងផ្ទទរ់ក្សំហ្ុសនិងការចារ់ វិធានការស ើមបីធា ថាវាគ្រូវបានណក្សរគ្មូវសបាេះពុមព សពលអ ររ។
រូបសញ្ជាត្ាំណាងការេេយ ់
េិយ្មេ័យ្៖និយមន័យ ៏សំខាន់ណ លអនក្សនឹងគ្រូវការស ើមបីសរៀនពីមារិកាសនូល។
្ាំណុ្ ៏សាំខាេ់៖ក្សំែរ់គ្បធានបទ្ណ លមានរនលឹេះក្សនង
ុ ការទ្ទ្ួលបានសជារជ័យសហ្ើយគ្រូវបានពិនរ
ិ យជាញឹក្ស
ញាប់។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖អរថបទ្ពគ្ងីក្សផាល់ឱ្យអនក្សនូវពរ៌មានបណនថមសទ្ៀរអំពរ
ី ំបន់គ្បធានបទ្មួយណ លនិង
អាចជួយអនក្សក្សនុងការទ្ទ្ួលបានការយល់ ឹងកាន់ណរគ្បសសើរស ើងននមារិកាសនូល។
អនក្សសគ្បើគ្បាស់អាចទញយក្សការអរថបទ្ ៏សំខាន់សនេះមារិកាបណនថមសទ្ៀរក្សនុងសសៀវសៅសនេះ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៖ឧទហ្រែ៍បានស្វកា
ើ រជួយអនក្សបានយល់ពេ
ី ល ឹមសារសនូលលអគ្បសសើរជាងមុន។
នត្សាសមត្ថភាេ៖លំហារ់សគ្មាប់អនក្សស ើមបីបញ្ា ប់សមសរៀននឺងស ើមបីធា ថាអនក្សបានយល់គ្បធានបទ្សនេះគ្គ្មន់
ណ លបានសរៀន។
xvi
សសចក្សាីណែ ំ រសបៀបសគ្បើសសៀវសៅ
គ្បធាេបទមាេ
បិ្៖សៅសពលណ លពិនរ
ិ យស ើង វិញរំបន់ទង
ំ សនេះរួរណរគ្រូវបានការណងទំបាន ំយក្សនិង
ការបងាាញទំងអស់និងសាក្សលបងស្វល
ើ ំហារ់គ្បាែការយល់ ឹងរបស់អនក្សរួរគ្រូវបានបញ្ា បស់ ើមបីធា ថា
គ្បធានបទ្សនេះគ្រូវបានសរយល់។
ជាំហាេ៖ព័រ៌មានជំនយ
ួ មានគ្បសយជន៍
្ាំណា ាំឯក្សសារបនគ្ងៀេ៖ រួមបញ្ាូ លស ើមបីពនយល់មួយចំនួនននចំែច
ុ បសចាក្សសទ្សសៅក្សនុងការលមអរ
ិ
បណនថមសទ្ៀរ។
ថមី៖ក្សំែរ់គ្បធានបទ្ណ លមានសាលក្សសញ្ញាងាីសៅក្សនុងឯក្សសារណ លបានក្សសាងសៅសលើសហ្ើយ សូ ចនេះក្ស៏មានសរៀន
គ្រប ែតប់សៅក្សនុងឯក្សសារមុន។
សមត្ថភាេសាំខាេ់ៗ
ឹ និងការយល់ ឹងអំពី
សគ្មលបំែងនន សសៀវសៅ F2៖"គណនេយ្យគ្គប់គ្គង"រឺស ើមបីអពិវឌ្ឍចំសែេះ ង
បសចាក្សសទ្សរែសនយយគ្រប់គ្រងក្សនុងការគ្មំគ្ទ្ ល់អនក្សគ្រប់គ្រងក្សនុងការស្វណើ ផន ការការគ្រប់គ្រងគ្រួរពិនរ
ិ យនិង
តាមោនសមិទ្ធផ
ិ លការអនុវរតសៅតាបបរិបទ្អាជីវក្សមាគ្បសពទ្សផសងៗគ្មន។
សនូ
នេគនគ្មាងនមនរៀេគ្ត្ូវបនគ្ងៀេ
(ក្ស).ពនយល់ពីច រិរ្មាជារិគ្បពពនិងសគ្មលបំែងននការគ្រប់គ្រងព័រមា
៌ ន
(េ).ពនយល់និងអនុវរតបសចាក្សសទ្សសគ្មាប់រែសនយយរនមលស ើម
(រ).សរៀបចំណផនការងវិកា និងការគ្រួរពិនរ
ិ យងវិកា
(ឃ).សគ្បៀបស្ៀបការអនុវរតង វិកានឹងនងលស ើមសាង់ោរនិង ការវិភារសលើភាពេុសគ្មនឬរមាលរ
(ង).ពនយល់និងអនុវរតការវាស់ណវងសមិទ្វិផលការងារ និងការតាមោនសមិទ្វិផលហ្ិរញ្ាវរថនុ នអាជីវក្សមា។
វត្ថុបាំណងគនគ្មាង

ចរិរ្មាជារិគ្បពពនិងសគ្មលបំែងននការគ្រប់គ្រងព័រមា
៌ ន

បសចាក្សសទ្សរែសនយយនងលស ើមឬវិភារណសវងរក្សនងលស ើម

ការសរៀបចំង វិកា

ការចំណ្ដយនងលស ើមតាមបទ្ោះនឬសាងោ
់ រ

ការវាស់ណវងការអនុវរតឬសមិទ្ធិផល។
គេៃ ឹះេិេិត្យការគ្ប ងសនសរនដាយ្ន នៅនេ
គ្ប ង
ចំណ្ដយសពលសវលា១៥ ទ្ីក្សនុងការអានវិញ្សា
ា រគ្បលងនិងការសរៀបចំណផនការចសមលយ
ើ របស់អនក្ស។
ក្សនុងអំ ុងសពលស េះសរបានពនយល់ក្សនុង វិញ្សា
ា រគ្បលងប៉ាុណនតមន
ិ ឲ្យសរសសរក្សនុងក្សូនសសៀវសៅចសមលយ
ើ ។
ក្សនុងក្សរែីពិសសសអនក្សរួរណរសៅសគ្បើសពលសនេះស ើមបីធា ថាអនក្សយល់ពរ
ី គ្មូវការការបនលិច
ក្សិ រយា
ិ ស័េទគេៃ ឹះៗពិចារណ្ដណផនក្សណ្ដមួយននរសគ្មាងសមសរៀនរឺជារនលឹេះសំខាន់ ក្ស់ព័នធនិងរសគ្មាង
សសចក្សាីណែ ំ រសបៀបសគ្បើសសៀវសៅ
xvii
រែ ។
ណបងណ្ក្សនេ
នវោណ លអនក្សបានចំណ្ដយសលើសំែួរសៅក្សនុងសមាមាគ្រសៅនឹងពិនទុណ លបាន
ផតល់ជូន។ការផាល់សយបល់មួយសគ្មាប់ការគ្ប ងសនេះរឺស ើមបីបគ្មុងទ្ុក្ស 1 និង 4/5
ទ្ីស ើមបីឱ្យពិនទុ
ណ លអាចយក្សបាន សូ ចនេះសំែួរមាន១០ពិនទុរួរណរគ្រូវបានបញ្ា ប់សៅគ្បមាែ18 ទ្ី។
លុេះគ្តាណរអនក្ស ឹងចាស់អំពរី សបៀបស្លយ
ើ នឹងសំែួរសនេះចំណ្ដយសពលសវលាមួយចំនន
ួ ក្សនុងការសរៀបចំណផនការ
ចសមលើយរបស់អនក្សឲ្យទន់សពលវាលា។
គ្រូវសផ្ទារខាលំងសៅនឹងសំែួរនិងចសមលយ
ើ របស់អនក្ស រួរណរលមលរ
ិ សលើចសមលយ
ើ ណ លសរសួររក្ស។
យក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់ជាពិសសសសៅក្សិ រិយាស័េទសៅក្សនុងសំែួរគ្បលង។
ចំណ្ដយសពលគ្បាំ
ទ្ីចង
ុ សគ្កាយអានតាមរយៈចសមលយ
ើ របស់អនក្សនិងការបណនថមឬណក្សរគ្មូវចសមលយ
ើ ។
គ្បសិនសបើអនក្សទ្ទ្ួលបានជាប់គ្មំងទំងគ្សុងសលើសំែួរណ្ដមួយចូរអនក្សទ្ុក្សទ្ំហ្គ្ំ ក្សោសសៅក្សនុងចសមលើយរបស់
អនក្សសសៀវសៅនិងគ្រ ប់សៅស្វើវា សពលសគ្កាយបាន។
គ្បសិនសបើអនក្សមិនយល់ពីអវីណ លជាសំែួរមួយណ លគ្រូវបានសួរបញ្ញាក្ស់របស់អនក្សអនក្សគ្រូវសនារ។
សូមបីណរគ្បសិនសបើអនក្សមិនស្លើយយ៉ាងចាស់ណ្ដស់ពីរសបៀបណ លអនក្សគ្រួរពិនរ
ិ យគ្បលង
សងឃឹមថា អនក្សរួរណរគ្រូវបានផតល់ឱ្យឥែទនេល េះសបើការសនាររបស់អនក្សមានសមសហ្រុសមផល។
អនក្សរួរណរស្វើអវីគ្រប់យ៉ាងណ លអនក្សអាចស្វបា
ើ នស ើមបីស្វឱ្
ើ យសរឿងងាយគ្សួលសគ្មាប់អនក្សផាល់ពិនទុ។
អនក្សផាល់ពិនទុនឹងរក្សសឃើញវាងាយគ្សួលក្សនុងការក្សំែរ់ចែ
ំ ច
ុ ណ លអនក្សបានស្វើគ្បសិនសបើ
ចសមលើយរបស់អនក្សអាចយល់បាន។
សរនសរ្នមៃើយ្ខៃីៗ:សំែួរេល េះណ លអនក្សអាចមានរសបៀបសសសរេល ីៗតាមរគ្មូវការ។
អរថបទ្សសសររបស់អនក្សណ លបានសសសររួរណរមានរច សមព័នធចាស់លាស់។ វារួរណរមាន
សសចក្សតីណែ ំសសងខបមួយណផនក្ស្ំសហ្ើយការសននោ
ិ ះ នមួយ។ ចូរមានសសងខបឲ្យបានគ្សួលយល់។ វារឺជាការលអ
គ្បសសើរជាងមុនការសរសសររិចរួចអំពីការជាសគ្ចើនននចំែច
ុ េុសគ្មនមួយជាងយ៉ាងខាលំងអំពីមួយឬពីរចំែុច។
គ្បមាណវិធីគណន:វារឺជាការចាំបាច់ស ើមបីរួមបញ្ាូ លក្សិចាការរបស់អនក្សទំងអស់សៅក្សនុងរបស់អនក្សចសមលយ
ើ ។
សំែួរគណនជាសគ្ចើនរគ្មូវឱ្យមានការសគ្បើគ្បាស់ននគ្ទ្ង់គ្ទយសាងោ
់ រ។ សូមគ្បាក្ស ថាអនក្សបាន ឹងថា
គ្ទ្ង់គ្ទយទំងសនេះហ្ារ់ចរ់មុនសពលគ្ប ងសហ្ើយសគ្បើគ្ទ្ង់គ្ទយណ ល
អនក្សសមើលសឃើញសៅក្សនុងចសមលយ
ើ ណ លបានផាល់ឱ្យសៅក្សនុងសសៀវសៅសនេះនិងចសមលើយរំរូ។
ក្សរណីសិក្សា: សំែួរភារសគ្ចើនបំផរ
ុ នឹងគ្រូវបានណផអក្សសលើសសណ្ដរីយ៉ាូជាក្ស់លាក្ស់។
ស ើមបីសរសសរក្សរែីសិក្សា ប
ំ ូងក្សំែរ់អរតសញ្ញាែរំបន់ណ លក្សនុងស េះមានបញ្ញា
អំពីសគ្មលការែ៍សំខាន់ / គ្ទ្ឹសីណត លអនក្សក្សំពុងនឹងសគ្បើគ្បាស់ស ើមបីស្លើយរប
សំែួរសហ្ើយប ទ ប់មក្សអនុវរតតាមសគ្មលការែ៍ / គ្ទ្ឹសីសត ៅនឹងក្សរែីសនេះ។
xviii
សសចក្សាីណែ ំ រសបៀបសគ្បើសសៀវសៅ
រ យ្ការណ៍ អេុសសរណៈេិងឯក្សសារ នទនទៀត្:
សំែួរមួយចំនន
ួ សុំឱ្យអនក្សបទ្បងាាញចសមលយ
ើ របស់អនក្សសៅក្សនុងសំែំណុ បបបទ្ននរបាយការែ៍ឬ អេុសសរណៈ
សនងខបឬឯក្សសារសផសងសទ្ៀរ។
ូសចនេះសគ្បើគ្ទ្ង់គ្ទយគ្រឹមគ្រូវ - វាអាចនឹងមានភាពងាយគ្សួលក្សនុងការទ្ទ្ួលបានពិនទុ។
ជាំនញសិក្សាេិងការណណនាំការេិេិត្យន
ើង វិញ
ណផនក្សសនេះមានសគ្មលបំែងស ើមបីផល
ត ន
់ ូវការណែ ំអំពីរសបៀបស ើមបីសិក្សាសគ្មាប់ការគ្ប ង ACCA របស់អនក្ស
និងស ើមបីផល
ត ់ឱ្យរំនរ
ិ សលើរសបៀបស ើមបីណក្សលមអការបសចាក្សសទ្សការសិក្សាណ លមានគ្សាប់របស់អនក្ស។
ការនរៀប្ាំន ើមបីសិក្សា
ក្សាំណត្់នោ
នៅរបស់អនក្ស
មុនសពលចាប់សផតើមសិក្សាសសគ្មចចិរន
ត ូវអវីណ លអនក្សចង់សសគ្មចបាន - គ្បសពទ្ននការគ្បលងជាប់អនក្សមាន
បំែងចង់ទ្ទ្ួលបាន។ អនក្សនឹងសសគ្មចចិរក្ស
ត គ្មិរននការសបតជា្ចិរន
ត ិងសពលសវលាអនក្សគ្រូវការស ើមបីឧទ្ទ ិស ល់
ការសិក្សារបស់អនក្ស។
បនងកើត្ណែេការសិក្សាណាក្ស់ោក្ស់
ក្សំែរ់ចំនន
ួ ងននសបាតហ្៍ណ លអនក្សនឹងសិក្សា។
ពុេះបំណបក្សចំនួន ងក្សនុងវរគសិក្សារយ៉ាងសហាចណ្ដស់មួយ្នមា៉ងសគ្មាប់ការសិក្សាសមសរៀនងាី។
សបើសិនមានរយៈសពលេល ីអាចគ្រូវបានសគ្បើសសៀវសៅសសងខបសលើការពិនរ
ិ យស ើង វិញឬអនុវរត។
ោក្ស់សពលសវលាណ លអនក្សមានរសគ្មាងស ើមបីសិក្សាសៅសលើណផនការសិក្សាសគ្មាប់១សបាតហ្៍ចាប់ពីសពលសនេះ
រហ្ូរ ល់សពលគ្ប ងនិងក្សំែរ់សោយេលួ នឯងសគ្មលសៅសគ្មាប់សពលសិក្សា ក្សនុងវរគរបស់អក្សនក្សស្វើឱ្យគ្បាក្ស ថាអនក្សបានគ្រប ែតប់វរគសិក្សានិមយ
ួ ៗ និងភារក្សិចាពិរណ្ដស់
ការពិនរ
ិ យស ើង វិញ។
គ្បសិនសបើអនក្សក្សំពុងសិក្សាសសៀវសៅសគ្ចើនជាង១សៅសពលពោយមេុសគ្មនរបស់អនក្សមុេ វិជាជ ូចណ លសនេះ
អាចជួយអនក្សក្សនុងការរក្សាការចាប់អារមាែ៍និងសមើលសឃើញមុេ វិជាជណ លជាណផនក្សមួយចំសែេះ ឹងទ្ូលំទ្លា
ូ យ។
សពលក្សិចាការតាមរយៈការសិក្សាររបស់អនក្សសគ្បៀបស្ៀបការរីក្សចំស រីនរបស់អនក្សជាមួយនឹងណផនការរបស់អនក្សសហ្ើយ
សបើចាំបាច់ អនក្សសរៀបចំណផនការស ើង វិញសលើក្សិចាការរបស់អនក្ស (គ្បណហ្លជារួមបណនថមណផនក្សសផសងសទ្ៀរ) ឬ
គ្បសិនសបើអនក្សគ្មានការពិបាក្សសទ្ ចូរអនក្សស្វើសំែួរពិនរ
ិ យស ើង វិញ / ការអនុវរតន៍មយ
ួ ចំនួនបណនថមសទ្ៀរ។
ការសិក្សាស័ក្សាិសិទធិ
ការអាេមាេ
ក្សខណៈសក្សមម
អនក្សមិនគ្រូវបានសររំពឹងថានឹងសរៀន ណ លសនេះអរថបទ្សោយជាអនក្សគ្រូវណរយល់អណវី លអនក្សក្សំពុងអាន
និងអាចសគ្បើវាស ើមបីគ្ប ងជាប់និងការអពិវឌ្ឍការអនុវរតន៍លអ។
សសចក្សាីណែ ំ រសបៀបសគ្បើសសៀវសៅ
xix
បសចាក្សសទ្សសរៀនបានលអក្សង
នុ ការសគ្បើ វិ្រ
ី ឺ SQ3Rs
(១)ការសទង់មរិជំពក្ស
ូ សមសរៀនជាមុេ (២)សោេះគ្សាយសំែួរ (៣)សូមអានឲ្យបានយល់ (៤)សូមនឹក្សចាំពិនរ
ិ យ
ស ើង វិញ៖
(១)ការសទង់មត្ិជាំេក្ស
ូ នមនរៀេណាមុខ(Survey)៖ជំពូក្ស
សមើលសៅសៅចំែងសជើងសមសរៀននិងអានសសចក្សាីណែ ំ
សសចក្សតីសសងខបសគ្មលបំែង ូសចនេះស ម
ើ បីទ្ទ្ួលបានទ្ិ ះភាពទ្ូសៅននជំពក្ស
ូ អាចយល់បានេល េះ។
(២)នដាះគ្សាយ្សាំណួរ(Question)-សូមសួរេលួ នអនក្សនូវសំែួរណ លអនក្សសងឃឹមថានឹងស្លើយរបជំពូក្សសមសរៀន។
(៣)សូមអាេឲ្យ េយ្ ់(Read)-ស្លើយសំែួរនិងស្វឱ្
ើ យគ្បាក្ស ពីសគ្មលបំែងសមសរៀន។
ពោយមស្វល
ើ ំហារ់និងការសក្សមាភាពសៅក្សនុងអរថបទ្ និងក្សិចាការតាមរយៈឧទហ្រែ៍ទង
ំ អស់។
(៤)សូមេឹក្សចាំេិេិត្យន
ើង វិញ(Recall)- សៅចុងបញ្ា បន់ នណផនក្សនីមយ
ួ និងសៅចុងបញ្ា បន់ នជំពក្ស
ូ សនេះសូម
ពោយម
ស ើមបីរល
ំ ឹក្សនូវរំនរ
ិ ចមបងននណផនក្សនិមយ
ួ ៗ / ជំពក្ស
ូ សោយមិនសំសៅសៅសលើអរថបទ្។
សនេះគ្រូវបានស្វើបានលអបផ
ំ រ
ុ ប ទ ប់ពីការសគ្មាក្សេល នី នការពីរបី ទ្ី
េិេិត្យន
ំណ្ដក្ស់កាលប ទ ប់។
ើង វិញ - ពិនិរយសមើលថាក្សំែរ់គ្តារបស់អនក្សរឺគ្រឹមគ្រូវ។ អនក្សអាចណសវងរក្សវាគ្បសយជន៍ស ម
ើ បី
អានស ើង វិញជំពក្ស
ូ ពោយមសមើលរាល់គ្បធានបទ្ វាទក្ស់ទ្ងគ្មន។
ជាអងគរបស់អនក្សសរៀន, បានសសចក្សាីថា “អនក្សសរៀនលុេះណរគ្បក្សបសោយអងគ ៤ រឺ សាាប់, រិរ, សួរ, សរសសរ ឬ ក្សរ់
គ្តា, ចមលង សទ្ើបអាចនឹងស ង
ើ ជាអនក្សសចេះគ្រប់គ្គ្មន់បាន” ។ អងគ ៤ សនេះសៅថា សិក្សាចរុរាងគ ។
តាមរសបៀគ្ពេះពុទ្ធសាស
ក្សតាត សុ.្ិ.បុ. ិ.
១
សុ.
សុរ
សាាប់
Listening
២
្ិ.
ចិនត
រិេះរិរ
Thinking
៣
បុ.
បុច េ
សលើក្សសំែួរ
Asking or Questing
៤
ិ.
លិេ
សរសសរក្សរ់គ្តា Noting or Recording or Writing
ក្សត្់គ្តា្ាំណា ាំ
ការទ្ទ្ួលយក្សក្សំែរ់គ្តារឺជា វិ្ីមានគ្បសយជន៍ននការសរៀនប៉ាុណនតមិនគ្គ្មន់ណរចមលងសចញអរថបទ្ក្សនុងសមសរៀន។
គ្រូវចំណ្ដំ៖
មានសៅក្សនុង ក្សយផ្ទទល់របស់អនក្សក្សនុងការក្សរ់គ្តា
ស្វើសសងខបសមសរៀន
ធា
ល់ចំែច
ុ សំខាន់ៗ
សរៀបចំចារ់ណចងឲ្យបានលអ
xx
សសចក្សាីណែ ំ រសបៀបសគ្បើសសៀវសៅ
គ្រូវបានណក្សណគ្ប ូចណ លអនក្សបានសិក្សាជំពក្ស
ូ បណនថមសទ្ៀរសៅក្សនុងអរថបទ្សនេះឬទក្ស់ទ្ងសផសងសទ្ៀរ។
វិធីបីនេការទទួ
យ្ក្សក្សាំណត្់្ាំណា ាំ៖
សសងខបចំែច
ុ សំខាន់ននជំពក្ស
ូ សនេះ។
នធវ ើឱ្យក្សាំណត្់គ្តា
ីនេណអ៊ែរ -បញ្ជីននក្សាលមួយណបងណចក្សស ើងជាមួយនឹងចំែងសជើងរងរនលឹេះសំខាន់ៗ។
គ្បសិនសបើអនក្សសគ្បើក្សំែរ់ចណ្ដ
ំ
ំលីសនណអ៊ែរ អនក្សអាចសគ្បើពែ៍សផសងគ្មនៗស ើមបីបញ្ញជក្ស់ពច
ី ំែច
ុ សំខាន់
និងរក្សារំបន់គ្បធានបទ្រួមគ្មន។
សគ្បើគ្បាស់ទ្ំហ្ច
ំ ស ល េះទ្ំសនរក្សនុងសសៀវសៅស ើមបីស្វើឱ្យក្សំែរ់គ្តារបស់អនក្សងាយគ្សួលក្សនុងការសគ្បើ។
បងសាំណុាំណបបបទណាគាំេូសតាងនែសងៗ - ជាទ្ូសៅបំផរ
ុ ននការណ លជាណែេទីក្សនុង្ិត្ា1។
សូមសាក្ស
ស ើមបីស្វើឱ្យមានណែេទីក្សនុង្ិត្ាមួយោក្ស់ក្សាលសមសរៀនសៅក្សនុងក្សណ្ដ
ត លគ្ក្សោសសសៀវសៅនិង
រូសរងវង់សៅជុំ វញ
ិ វា។
ប ទ ប់មក្សរូរប ទ រ់េលី មានរងវង់មូលរូចៗសៅសមសរៀនសគ្មល និង ចំែងសជើងរងងាីមានរងវងស់ ៅជុំ វញ
ិ
ចំែងសជើងរូចនិង្ំ។
ប ទ ប់មក្សបនត ំសែើរការពីចំែងសជើងរងស ើមបីរក្សរុែសមបរតិនិងរុែ វិបរតិ
ការគូសេនេៃ ្េិងគូសបនទត្់្ាំណងនជើង
អនក្សអាចណសវងរក្សវាសោយមានគ្បសយជន៍ស ម
ើ បីគូសេនេៃ្ពីចំែច
ុ ឬគូសបនទត្់្ាំណងនជើងពីការសិក្សា
របស់អនក្សសៅក្សនុងអរថបទ្
ប៉ាុណនាសរើមានការសគ្ជើសសរីសសហ្ើយអនក្សអាចនឹងមានបំែងស ើមបីស្វើឱ្យក្សំែរ់គ្តាសៅក្សនុង រឹមទ្ំព័រ។
ការេិេិត្យន
ើង វិញ
វិ្ីសាស្តសតលអបផ
ំ រ
ុ ក្សនុងការពិនរ
ិ យស ើង វិញរឺស ើមបីណក្សណគ្បការពិរណ្ដស់ ូចណ លអនក្សបានស្វកា
ើ រតាមរយៈ
ការពិនរ
ិ យស ើង វិញពោយមសគ្មាក្សពី៤សៅ៦សបាតហ្៍មន
ុ សពលគ្ប ងសគ្មាប់ការពិនរ
ិ យរមលឹក្សស ើង វិញ
ជាចុងសគ្កាយ។
សូមគ្បាក្ស ថាអនក្សបានគ្រប ែតប់រសគ្មាងទំងមូលនិងយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់ពិសសសសៅនឹងអនក្សណ ល
រំបន់ណ លជាក្សណនលងណ លចំសែេះ ឹងរបស់អនក្សរិរថាទ្ន់សេាយ។ ខាងសគ្កាមសនេះជាអនុសាសន៍មយ
ួ ចំនួនរឺ:
ការអាេ៖តាមរយៈអរថបទ្និងចំណ្ដំរបស់អនក្សមតងសទ្ៀរនិងបានចូលសៅក្សនុងការចំណ្ដំរបស់អនក្ស
ឃាលរនលឹេះសំខាន់ៗ។ វាអាចជួយក្សនុងការោក្ស់ជាចំែច
ុ ពិនរ
ិ យស ើង វិញសលើការសនទសសន៍សំខាន់
ស ើមបីឱ្យសមើលសៅសៅសពលណ លអនក្សមានសពលទ្ំសនរមួយ,ពីរ,បី ទ្ី។
េិេិត្យន
1
ើង វិញ៖នូវក្សិចាការណ្ដមួយណ លអនក្សបានបញ្ា បន
់ ិងរក្សសមើលសៅក្សណនលងណ លអនក្សបានបារ់បង់
Mind-map:ណផនទ្ីក្សនុងចិរត
សសចក្សាីណែ ំ រសបៀបសគ្បើសសៀវសៅ
xxi
ពិនទុ - បានោក្ស់ការងារជាសគ្ចើនសទ្ៀរចូលសៅក្សនុងរំបន់ទង
ំ ស េះណ លជាក្សណនលងណ លអនក្សមាន
ភាពទ្ន់សេាយ។
នរៀេសាំណួរសាង់ដារនគ្ត្ៀមគ្ប
ង៖ ស្វើ ូចជាសៅសគ្កាមលក្សខេែឌ សពលគ្ប ង គ្បសិនសបើអនក្សមាន
េល ីននសពលសវលា ចំែច
ុ ណ លអនក្សអាចនឹងគ្រប ែតប់សៅក្សនុងចសមលយ
ើ របស់អនក្សសហ្ើយប ទ ប់មក្សអានចសមលើយ
រំរូប៉ាុណនតពោយមស ើមបីបំសពញសំែួរមួយចំនន
ួ ណ លយ៉ាងសហាចណ្ដស់សៅសគ្កាមលក្សខេែឌគ្ប ង។
ូចគ្មនសនេះផងណ រអនុវរតនកា
៍ រផលិរណផនការរបស់អនក្សចសមលើយនិងសគ្បៀបស្ៀបវាសៅចសមលយ
ើ រំរូ។
គ្បសិនសបើអនក្សគ្រូវបានណាប់ោង
ាំ សៅសលើគ្បធានបទ្មួយណ លបានរក្សសឃើញនរណ្ដមានក្ស់ (គ្រូ) ស ើមបីពនយល់វា
ល់អនក្ស។
អាេកាណសត្ទសសនវ ីណា
ី ៈ អ េិងណាេិនសស
មាេជាំនញវិណាជជវ
ACCA របស់រែនីសិសស -អាចផតល់ឱ្យអនក្សសគ្បៀបសៅក្សនង
ុ ការការគ្ប ង។
ធានថាអនក្ស េ ឹងេីរ្នសមព័េធនេការគ្ប
ង-រសបៀបសំែួរជាសគ្ចើន
និងអំពីអវីណ លគ្បសពទ្ណ្ដណ លជួយនឹងស្លយ
ើ គ្រូវស្លើយ។
ក្សនុងអំ ុងសពលននការពិនរ
ិ យស ើង វិញរបស់អនក្សប៉ាុនប៉ាងរច ប័ទ្ាេុសគ្មនទំងអស់ននសំែួរណ លអនក្សអាចនឹងគ្រូវ
បានសួរ។
អាេបណេថ ម៖
អនក្សអាចរក្សសឃើញអរថបទ្ការអាននិងបសចាក្សសទ្សបណនថមសទ្ៀរសៅសគ្កាមសិសសណផនក្សននសរហ្ទ្ំព័ររបស់សមារម
ACCA។
xxii
សសចក្សាីណែ ំ រសបៀបសគ្បើសសៀវសៅ
FORMULA AND TABLES
Regression analysis
y = a + bx
a=
b=
∑
∑
∑
∑ ∑
∑
r=
√( ∑
∑
∑
∑ ∑
∑
)
∑
∑
PRESENT VALUE TABLE
-1
Present value of $1, that is (1+r) where r = interest rate; n = number of periods until payment or receipt.
Period
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
25
30
35
40
50
1%
0.990
0.980
0.971
0.961
0.951
0.942
0.933
0.923
0.914
0.905
0.896
0.887
0.879
0.870
0.861
0.853
0.844
0.836
0.828
0.820
0.780
0.742
0.706
0.672
0.608
2%
0.980
0.961
0.942
0.924
0.906
0.888
0.871
0.853
0.837
0.820
0.804
0.788
0.773
0.758
0.743
0.728
0.714
0.700
0.686
0.673
0.610
0.552
0.500
0.453
0.372
3%
0.971
0.943
0.915
0.888
0.863
0.837
0.813
0.789
0.766
0.744
0.722
0.701
0.681
0.661
0.642
0.623
0.605
0.587
0.570
0.554
0.478
0.412
0.355
0.307
0.228
11%
0.901
0.812
0.731
0.659
0.593
0.535
0.482
0.434
0.391
0.352
0.317
0.286
12%
0.893
0.797
0.712
0.636
0.567
0.507
0.452
0.404
0.361
0.322
0.287
0.257
13%
0.885
0.783
0.693
0.613
0.543
0.480
0.425
0.376
0.333
0.295
0.261
0.231
4%
0.962
0.925
0.889
0.855
0.822
0.790
0.760
0.731
0.703
0.676
0.650
0.625
0.601
0.577
0.555
0.534
0.513
0.494
0.475
0.456
0.375
0.308
0.253
0.208
0.141
Interest rates (r)
5%
6%
0.952
0.943
0.907
0.890
0.864
0.840
0.823
0.792
0.784
0.747
0.746
0.705
0.711
0.665
0.677
0.627
0.645
0.592
0.614
0.558
0.585
0.527
0.557
0.497
0.530
0.469
0.505
0.442
0.481
0.417
0.458
0.394
0.436
0.371
0.416
0.350
0.396
0.331
0.377
0.312
0.295
0.233
0.231
0.174
0.181
0.130
0.142
0.097
0.087
0.054
7%
0.935
0.873
0.816
0.763
0.713
0.666
0.623
0.582
0.544
0.508
0.475
0.444
0.415
0.388
0.362
0.339
0.317
0.296
0.277
0.258
0.184
0.131
0.094
0.067
0.034
8%
0.926
0.857
0.794
0.735
0.681
0.630
0.583
0.540
0.500
0.463
0.429
0.397
0.368
0.340
0.315
0.292
0.270
0.250
0.232
0.215
0.146
0.099
0.068
0.046
0.021
9%
0.917
0.842
0.772
0.708
0.650
0.596
0.547
0.502
0.460
0.422
0.388
0.356
0.326
0.299
0.275
0.252
0.231
0.212
0.194
0.178
0.116
0.075
0.049
0.032
0.013
10%
0.909
0.826
0.751
0.683
0.621
0.564
0.513
0.467
0.424
0.386
0.350
0.319
0.290
0.263
0.239
0.218
0.198
0.180
0.164
0.149
0.092
0.057
0.036
0.022
0.009
17%
0.855
0.731
0.624
0.534
0.456
0.390
0.333
0.285
0.243
0.208
0.178
0.152
18%
0.847
0.718
0.609
0.516
0.437
0.370
0.314
0.266
0.225
0.191
0.162
0.137
19%
0.840
0.706
0.593
0.499
0.419
0.352
0.296
0.249
0.209
0.176
0.148
0.124
20%
0.833
0.694
0.579
0.482
0.402
0.335
0.279
0.233
0.194
0.162
0.135
0.112
Continued
Period
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
14%
0.877
0.769
0.675
0.592
0.519
0.456
0.400
0.351
0.308
0.270
0.237
0.208
15%
0.870
0.756
0.658
0.572
0.497
0.432
0.376
0.327
0.284
0.247
0.215
0.187
16%
0.862
0.743
0.641
0.552
0.476
0.410
0.354
0.305
0.263
0.227
0.195
0.168
សសចក្សាីណែ ំ រសបៀបសគ្បើសសៀវសៅ
xxiii
13
14
15
16
17
18
19
20
25
30
35
40
50
0.258
0.232
0.209
0.188
0.170
0.153
0.138
0.124
0.074
0.044
0.026
0.015
0.005
0.229
0.205
0.183
0.163
0.146
0.130
0.116
0.104
0.059
0.033
0.019
0.011
0.003
0.204
0.181
0.160
0.141
0.125
0.111
0.098
0.087
0.047
0.026
0.014
0.008
0.002
0.182
0.160
0.140
0.123
0.108
0.095
0.083
0.073
0.038
0.020
0.010
0.005
0.001
0.163
0.141
0.123
0.107
0.093
0.081
0.070
0.061
0.030
0.015
0.008
0.004
0.001
0.145
0.125
0.108
0.093
0.080
0.069
0.060
0.051
0.024
0.012
0.006
0.003
0.001
0.130
0.111
0.095
0.081
0.069
0.059
0.051
0.043
0.020
0.009
0.004
0.002
0.000
0.116
0.099
0.084
0.071
0.060
0.051
0.043
0.037
0.016
0.007
0.003
0.001
0.000
0.104
0.088
0.074
0.062
0.052
0.044
0.037
0.031
0.013
0.005
0.002
0.001
0.000
0.093
0.078
0.065
0.054
0.045
0.038
0.031
0.026
0.010
0.004
0.002
0.001
0.000
Cumulative present value of $1 per annum, Receivable or Payable at the end of each year for n years
1-(1+r)-1
r
Period
(n)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
25
30
35
40
50
Continued
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
xxiv
1%
0.990
1.970
2.941
3.902
4.853
5.795
6.728
7.652
8.566
9.471
10.368
11.255
12.134
13.004
13.865
14.718
15.562
16.398
17.226
18.046
22.023
25.808
29.409
32.835
39.196
2%
0.980
1.942
2.884
3.808
4.713
5.601
6.472
7.325
8.162
8.983
9.787
10.575
11.348
12.106
12.849
13.578
14.292
14.992
15.678
16.351
19.523
22.396
24.999
27.355
31.424
3%
0.971
1.913
2.829
3.717
4.580
5.417
6.230
7.020
7.786
8.530
9.253
9.954
10.635
11.296
11.938
12.561
13.166
13.754
14.324
14.877
17.413
19.600
21.487
23.115
25.730
4%
0.962
1.886
2.775
3.630
4.452
5.242
6.002
6.733
7.435
8.111
8.760
9.385
9.986
10.563
11.118
11.652
12.166
12.659
13.134
13.590
15.622
17.292
18.665
19.793
21.482
11%
0.901
1.713
2.444
3.102
3.696
4.231
4.712
5.146
5.537
5.889
6.207
6.492
6.750
6.982
12%
0.893
1.690
2.402
3.037
3.605
4.111
4.564
4.968
5.328
5.650
5.938
6.194
6.424
6.628
13%
0.885
1.668
2.361
2.974
3.517
3.998
4.423
4.799
5.132
5.426
5.687
5.918
6.122
6.302
14%
0.877
1.647
2.322
2.914
3.433
3.889
4.288
4.639
4.946
5.216
5.453
5.660
5.842
6.002
សសចក្សាីណែ ំ រសបៀបសគ្បើសសៀវសៅ
Interest rates (r)
5%
6%
0.952
0.943
1.859
1.833
2.723
2.673
3.546
3.465
4.329
4.212
5.076
4.917
5.786
5.582
6.463
6.210
7.108
6.802
7.722
7.360
8.306
7.887
8.863
8.384
9.394
8.853
9.899
9.295
10.380
9.712
10.838 10.106
11.274 10.477
11.690 10.828
12.085 11.158
12.462 11.470
14.094 12.783
15.372 13.765
16.374 14.498
17.159 15.046
18.256 15.762
15%
0.870
1.626
2.283
2.855
3.352
3.784
4.160
4.487
4.772
5.019
5.234
5.421
5.583
5.724
16%
0.862
1.605
2.246
2.798
3.274
3.685
4.039
4.344
4.607
4.833
5.029
5.197
5.342
5.468
7%
0.935
1.808
2.624
3.387
4.100
4.767
5.389
5.971
6.515
7.024
7.499
7.943
8.358
8.745
9.108
9.447
9.763
10.059
10.336
10.594
11.654
12.409
12.948
13.332
13.801
8%
0.926
1.783
2.577
3.312
3.993
4.623
5.206
5.747
6.247
6.710
7.139
7.536
7.904
8.244
8.559
8.851
9.122
9.372
9.604
9.818
10.675
11.258
11.655
11.925
12.233
9%
0.917
1.759
2.531
3.240
3.890
4.486
5.033
5.535
5.995
6.418
6.805
7.161
7.487
7.786
8.061
8.313
8.544
8.756
8.950
9.129
9.823
10.274
10.567
10.757
10.962
10%
0.909
1.736
2.487
3.170
3.791
4.355
4.868
5.335
5.759
6.145
6.495
6.814
7.103
7.367
7.606
7.824
8.022
8.201
8.365
8.514
9.077
9.427
9.644
9.779
9.915
17%
0.855
1.585
2.210
2.743
3.199
3.589
3.922
4.207
4.451
4.659
4.836
4.988
5.118
5.229
18%
0.847
1.566
2.174
2.690
3.127
3.498
3.812
4.078
4.303
4.494
4.656
4.793
4.910
5.008
19%
0.840
1.547
2.140
2.639
3.058
3.410
3.706
3.954
4.163
4.339
4.486
4.611
4.715
4.802
20%
0.833
1.528
2.106
2.589
2.991
3.326
3.605
3.837
4.031
4.192
4.327
4.439
4.533
4.611
15
16
17
18
19
20
25
30
35
40
50
7.191
7.379
7.549
7.702
7.839
7.963
8.422
8.694
8.855
8.951
9.042
6.811
6.974
7.120
7.250
7.366
7.469
7.843
8.055
8.176
8.244
8.304
6.462
6.604
6.729
6.840
6.938
7.025
7.330
7.496
7.586
7.634
7.675
6.142
6.265
6.373
6.467
6.550
6.623
6.873
7.003
7.070
7.105
7.133
5.847
5.954
6.047
6.128
6.198
6.259
6.464
6.566
6.617
6.642
6.661
5.575
5.668
5.749
5.818
5.877
5.929
6.097
6.177
6.215
6.233
6.246
5.324
5.405
5.475
5.534
5.584
5.628
5.766
5.829
5.858
5.871
5.880
5.092
5.162
5.222
5.273
5.316
5.353
5.467
5.517
5.539
5.548
5.554
4.876
4.938
4.990
5.033
5.070
5.101
5.195
5.235
5.251
5.258
5.262
4.675
4.730
4.775
4.812
4.843
4.870
4.948
4.979
4.992
4.997
4.999
គ្គប់គ្គងសេន ិធិ(Inventory Management)
Economic Order Quantity (EOQ)
√
Co
=
រនមលបញ្ញជទ្ិញមាងៗ(cost of placing an order)
Ch
=
រនមលរក្សាសននិ្ិទ្ន
ំ ញ
ិ ក្សនុង១ឯក្សតាសគ្មាប់រយៈសពល១ឆ្នំ
(cost of holding one unit in Inventory for one year)
D
=
បរិមានរគ្មូវការគ្បចាំឆ្នំ(annual demand)
សសចក្សាីណែ ំ រសបៀបសគ្បើសសៀវសៅ
xxv
ជាំេក្ស
ូ ទី ០១៖
ក្សខណៈេិង នោ
បាំណង នេ គណនេយ្យគ្គប់គ្គង
ជាំេូក្សទី១
ក្សខណៈេិង នោ
នោ
បាំណង នេ គណនេយ្យគ្គប់គ្គង(វិភាគ)
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ភាពេុសគ្មនរវាងទ្ិនននយ
័ និងព័រមា
៌ ន

ក្សំែរ់និងពនយល់ពល
ី ក្សខែៈសមបរតនិ នព័រមា
៌ នលអ

ក្សំែរ់សគ្គ្មង ំសែើរការគ្រប់គ្រងននការស្វើណផនការ ការស្វើសសចក្សតីសសគ្មចនិងការគ្រួរពិនរ
ិ យ

ពនយល់ពី ភាពលមសអៀង រវាងការស្វើណផនការយុទ្ធសាស្តសត សសនៀរនិងការស្វណើ ផនការគ្បរិបរតិការ

ភាពេុសគ្មនរវាងមជឈមែឌល មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ2,គ្បាក្ស់ចំសែញ, វិនិសយរនិងគ្បាក្ស់ចំែូល

ពែ៌ អំពីរគ្មូវការ ភាពលំសអៀង វាងសគ្មាប់ព័រមា
៌ នននអនក្សគ្រប់គ្រងសលើ មជឈមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញ ,គ្បាក្ស់ចំសែញ, វិនិសយរនិងគ្បាក្ស់ចំែូល។

ពិពែ៌ អំពីសគ្មលបំែងនិងរួ ទ្ីននអនក្សគ្រប់គ្រងនងលស ើមនិងរែសនយយគ្រប់គ្រង3ក្សនុងសាថប័ន

សគ្បៀបស្ៀបនិងផទុយរែសនយយហ្ិរញ្ាវរថជា
ុ មួយនឹងរែសនយយនងលស ើមនិងរែសនយយគ្រប់គ្រង

ពនយល់ពីណ នក្សំែរ់ននការគ្រប់គ្រងព័រ៌មានក្សនុងការផតល់នូវការណែ ំសគ្មាប់ការសសគ្មចចិរត
គ្រប់គ្រង
2
Cost Center:មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
3
Management Accounting:រែសនយយគ្រប់គ្រង
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
1
លក្សខែៈនិងសគ្មលបំែងននរែសនយយគ្រប់គ្រង
រែសនយយគ្រប់គ្រងនិងការគ្រប់គ្រងព័រ៌មាន
លក្សខែៈ្មាជារិននព័រ៌មានលអ

មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
ំសែើរការគ្រប់គ្រងននការស្វើណផនកានិង

មជឍមែឌលរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
ការស្វើសសចក្សាីសសគ្មចចិរត ការគ្រួរពិនិរយ

មជឍមែឌលវិនសិ យរ

មជឍមែឌលរក្សគ្បាក្ស់ចំែូល
យុទ្ធសាស្តសត សសនៀរ និងណផនការគ្បរិបរតិការ
១. ក្សខណៈធមមណាត្ិនេេ័ត្មា
៌ េ អ
ទ្ិនននយ
័ និងព័រមា
៌ ន
"ទិេនេ័យ្"មានន័យថាជាគ្ពឹរិកា
ត រែ៍ឬអងគសហ្រុ។ទ្ិននន័យបនស ំសោយមានជា សលេ អក្សខរា អក្សសរ និមរ
ិ ស
ត ញ្ញា
ការពិរននគ្ពឹរិកា
ត រែ៍និងគ្បរិបរិកា
ត រណ លគ្រូវបានក្សរ់គ្តាទ្ុក្សប៉ាុណនតមិនបាន ំសែើរការសៅក្សនុងសំែំណុ បបបទ្
សមគ្សបសគ្មាប់ការសគ្បើគ្បាស់សៅស ើយសទ្។
"េ័ត្៌មាេ"រឺជាទ្ិនននយ
័ ណ លគ្រូវបាន សំ ែើរការសៅក្សនង
ុ រសបៀបមួយណ លវាមានអរថន័យសៅមនុសសណ លបាន
ទ្ទ្ួលវា ។ (សគ្មាប់ការស្វកា
ើ រសសគ្មចចិរ)ត

ព័រមា
៌ ននិងទ្ិនននយ
័ ជា ក្សយណ លគ្រូវបានសរសគ្បើជំនួសគ្មនជាញឹក្សញាប់សៅក្សនុងភាសាជាសរៀងរាល់នងង។
សូមគ្បាក្ស ថាអនក្សអាចណបងណចក្សរវាងពីរព័រមា
៌ ននិងទ្ិនននយ
័ ។

ទ្ិនននយ
័ គ្រូវបានបណមលងសៅជាព័រ៌មាទ្ិនននយ
័ លមអរ
ិ មួយចំនួនគ្រូវបានលុបនិងជំនស
ួ សោយសសចក្សាី
សសងខបណ លមានភាពងាយគ្សួលយល់។
ទ្ិនននយ
័
2
អរតន័យ
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
ព័រមា
៌ ន
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
សាំណួរ៖
សរើអវី គ្បសិនសបើមានណ លជាភាពេុសគ្មនរវាងេ័ត្មា
៌ េនិងទិេនេ័យ្?
(ក្ស).េ័ត្៌មាេនិងទិេនេ័យ្ ច
ូ គ្មនឬសទ្?
(េ).ទិេនេ័យ្អាចជារួរសលេណរប៉ាុសណ្ដាេះរីឯព័រមា
៌ នអាចជាអងគសហ្រុឬការពិរឬជារួរសលេ?
(រ).េ័ត្៌មាេបានលទ្ធ ផលពីការរសគ្មៀបនិង វិភារទ្ិននន័យបាន?
(ឃ).ទិេនេ័យ្បានលទ្ធ ផលពីការទ្ទ្ួលបានបំណែក្សនីយួយៗជាសគ្ចើនននេ័ត្មា
៌ េ?
រុែលក្សខែៈននព័រមា
៌ នលអឬភាពសុគ្ក្សិរ
ព័រមា
៌ នគ្រូវបានផតល់សៅឱ្យការគ្រប់គ្រងស ើមបីជយ
ួ
ល់អនក្សគ្រប់គ្រងជាមួយនឹងការស្វើណផនការ,គ្រួរពិនរ
ិ យនិង
ការសសគ្មចចិរសត លើគ្បរិបរាកា
ិ រគ្ក្សុមហ្៊ែុន។ អនក្សគ្រប់គ្រងស្វើការសសគ្មចចិរទ្
ត ន
ំ ងជាកាន់ណរគ្បសសើរស ើងសៅ
សពលណ លព័រមា
៌ នផាលន
់ ូវព័រមា
៌ នណ លមានរុែភាពគ្បសសើរ។
លក្សខែៈសមបរតនិ នព័រមា
៌ នលអអាចគ្រូវបានបានក្សំែរ់សោយអក្សសរការ់"ACCURATE" ូចណ លបានបងាាញ
ខាងសគ្កាម៖
(A).ភាពសុគ្ក្សិរ (Accurate)

ក្សគ្មិរននភាពចាស់លាស់ រឺអាគ្ស័យសៅសលើមល
ូ សហ្រុណ លព័រមា
៌ នរឺគ្រូវបានគ្រូវការ

ឧទហ្រែ៍សគ្មាប់របាយការែ៍សីព
ត ីសមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថក្ស
ុ នុងការអនុវរតននណផនក្សសផសងៗគ្មន
របាយការែ៍សនេះអាចបងាាញពីរួរសលេេទ ង់ លា
ុ លរឬ

ជសគ្មើសសផសងសទ្ៀរសៅសពលរែ
ន់ លា
ុ លរ
នងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតា ននទ្ិននផលឬផលិរផលក្សនង
ុ ១ឯក្សតា អនក្ស
គ្រប់គ្រងទ្ូសៅគ្បណហ្លជាចង់ឱ្យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាននទ្ិននផលឬផលិរផលក្សនង
ុ ១ឯក្សតាមានភាព
ិ បំផរ
ចាស់លាស់សៅេិរជរ
ុ ជាេទ ង់សសន លា
ុ ល រ។
(C.).ភាពសពញសលញ (Complete)

អនក្សគ្រប់គ្រងរួរណរគ្រូវបានផាល់ព័រមា
៌ នណ លពួក្សសរគ្រូវការប៉ាុណនតពរ
័ មា
៌ នស េះមិនរួរផាល់ឲ្យហ្ួស
គ្បមាែស េះសទ្។

ឧទហ្រែ៍របាយការែ៍សពញសលញសតីពកា
ី រគ្រួរពិនរ
ិ យវា៉ារយ៉ាង់ឬលំសអៀងគ្មន(អនុវរតបាននិងណផនការ)
រួរណររួមបញ្ាូ លសលើនងលស ើមសាង់ោរនិងអនុវរតនងលស ើម(អនុវរតបាននិងណផនការ)ទំងអស់ចាំបាច់ស ើមបីយល់ពកា
ី រ
រែ វា៉ារយង់(អនុវរតបាននិងណផនការ)។
(C.).ចំណ្ដយនងលស ម
ើ មានគ្បសិទ្ធភា
ិ ព (Cost effective)

រនមលពរ
័ ៌មានរួរណរសលើសពីរនមលផលិរក្សមា។

ព័រមា
៌ នគ្រប់គ្រងរឺមានរនមលសោយសារណរវាជួយ ល់ក្សនុងការស្វើសសចក្សាីសសគ្មចចិរ។
ត
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
3

គ្បសិនសបើសសចក្សតីសសគ្មចណ លគ្មំគ្ទ្សោយព័រ៌មានេុសពីអវីណ លវានឹងមានបានសោយគ្មានព័រមា
៌ ន
រនមលននព័រ៌មានសសាើសៅនឹងចំនួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ណ លបានរក្សាទ្ុក្សជាលទ្ធ ផល។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖
រនមលផលិរក្សមាសៅក្សនុងសរាងចគ្ក្សអាចគ្រូវបានរាយការែ៍ជាមួយនឹងក្សំ ររ
ិ េុសគ្មនៗ
សគ្បក្សង់គ្បចាំនងងចាប់ពី (365 ងក្សនុងមួយឆ្នំ)សៅមួយឆ្នំ (ក្សនុងមួយឆ្នំមង
ត )។
ការចំណ្ដយនងលស ើមឬអរថគ្បសយជន៍ននការរាយការែ៍មាននិ ន ការផ្ទលស់បូរត ូចខាងសគ្កាមក្សនង
ុ ការស្លយ
ើ រប
ស ើមបីបសងកន
ើ ភាពញឹក្សញាប់ននការរាយការែ៍។

ព័រមា
៌ នគ្រូវគ្បមូលផតំគ្ុ បមូលផតំន
ុ ិងរាយការែ៍តាមសមាមាគ្រសៅនឹងភាពញឹក្សញាប់និងការចំណ្ដយនងល
ស ើមនឹងផ្ទលស់បូរត សៅក្សនុងណេសសកាង។

ជាបំមអរថគ្បសយជន៍សក្សើនស ើងយ៉ាងខាលំងប៉ាុណនតការសក្សើនស ើងសនេះចាប់សផតើមពីក្សនទុយ។ ចំែច
ុ អាចនឹង
មក្សក្សណនលងណ ល 'សក្សើរមានពរ៌មាន' ក្សំែរ់និងអរថគ្បសយជន៍ពរ
ិ ជាចាប់សផតើមធាលក្ស់ចុេះសហ្ើយសូមបីណរ
កាលយជាអវិជមា
ជ ន។ គ្បសិនសបើអនក្សគ្រប់គ្រងរស៊ែូពោយមមានគ្រប ែតប់ជាពរ៌មាន,ប ទ ប់មក្សសនេះ
ពិរជាចាប់សផតើមស ើមបីទ្ទ្ួលបានការងារស្វើ។
រូបភាពសនេះអាចគ្រូវបានបងាាញគ្កាហ្វក្ស
ិ ៖
(U).ភាពងាយយល់បាន (Understandable)
4
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង

ការសគ្បើបសចាក្សសទ្សភាសាឬភាសាសាមញ្ាគ្រូវមានណ នក្សំែរ់។រែសនយយក្សរគ្រូវណរមានការគ្បុង
គ្បយ័រនអំពីរសបៀបណ លស្វលា
ើ រគ្រោងបងាាញពីពរ
័ មា
៌ នហ្ិរញ្ាវរថសុ ៅកាន់អនក្សគ្រប់គ្រងទ្ូសៅណ លមិន
មានជំ ញខាងហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ
(R).ភាពទក្ស់ទ្ងគ្មន (Relevant)

ព័រមា
៌ នណ លមានសៅក្សនុងរបាយការែ៍មួយរួរណរមានការទក្ស់ទ្ង សៅនឹងសគ្មលបំែងរបស់សាថប័ន។

ណផនក្សមិនចាំបាច់រួរគ្រូវបាន ក្សសចញ។ឧទហ្រែ៍ គ្ក្សុមលក្ស់គ្រូវ ឹងពីការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបនន
ការផលិរក្សនុង១ឯក្សតាស ើមបីរែ រនមលលក្ស់ ប៉ាុណនត គ្ក្សុមលក្ស់មន
ិ ចាំបាច់គ្រូវ ឹងពីរនមលវរថធា
ុ រុស ើម, ពលក្សមា
និងចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំក្សនង
ុ ផលិរក្សមា4ស េះសទ្។
(A).ភាពអាចទញយក្សសគ្បើគ្បាស់បាន (Accessible)

ព័រមា
៌ នរួរណរគ្រូវបានទញយក្សសគ្បើគ្បាស់បាន តាមរយៈបណ្ដ
ត ញសមគ្សបននទ្ំ ក្ស់ទ្ំនង ( ក្សយសមាី,
តាមរយៈរបាយការែ៍,ក្សំែរ់គ្តា,សារសអ ិចគ្រូនិចឬអុីណមលជាស ើម)

ក្សនុងបរិបទ្ននរែសនយយភាព5,ព័រមា
៌ នអំពីនងលស ើមនិងចំែូលរួរណរគ្រូវបានរាយការែ៍សៅកាន់អនក្ស
គ្រប់គ្រងទ្ូសៅណ លមានមុេងារស ើមបីគ្រប់គ្រងស ើមនិងចំែូល។
(T).ភាពទន់សពលសវលា (Timely)

ព័រមា
៌ នរួរណរគ្រូវបានផតល់សៅឱ្យអនក្សគ្រប់គ្រងសៅសពលស្វើការសសគ្មចចិរគ្ត រូវបានស្វើស ើងសោយណផអក្ស
សលើពរ
័ មា
៌ នស េះ។
(E).ភាពងាយគ្សួលក្សនង
ុ ការសគ្បើគ្បាស់ (Easy to use)
ភាេខុសោនរវាងេ័ត្មា
៌ េេិងទិេនេ័យ្
ជួនកាលបញ្ញាននរុែភាពទ្ិនននយ
័ គ្រូវបានសលើក្សស ើងសហ្ើយជាសរឿយៗមិនមានសទ្ការយល់ ឹងចាស់ពីបញ្ញា
សនេះ។ ទ្ិននន័យរុែភាពមានសគ្ចើនលក្សខែៈរួមមាន៖

ក្សំហ្ុសមានសោយអសចរ

អាចរក្សបានតាមគ្រប់សពលវាលា

អាចរក្សបានសៅគ្រប់ទ្ីក្សណនលង

អាចរក្សបានសគ្មាប់នីមយ
ួ ៗ
4
Overhead cost:ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំក្សនុងផលិរក្សមា
5
Accountability:រែសនយយភាព
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
5
ការមក្ស ល់ននអុិន្ឺែិរបានស្វើឱ្យកាន់ណរងាយគ្សួលសគ្មាប់សាថប័ននិងបុរល
គ ស ម
ើ បីទ្ទ្ួលបានទ្ិននន័យសៅ
គ្រប់សពលសវលានិងគ្រប់ទ្ីក្សណនលង។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដ,ក្សនុងសពលជាមួយគ្មនសនេះអុន
ិ ងឺែិរបានសបើក្សចំហ្សំែួរ
អំពីទ្ិនននយ
័ ក្សំហ្ុសសោយអសចរ និងអំពីអនក្សណ លអាចចូលទញយក្សសគ្បើគ្បាស់វា។
ក្ស៏ ូចជាបញ្ញាននរុែភាពទ្ិនននយ
័ មានសំែួរអំពីរសបៀបទ្ិនននយ
័ ,ព័រមា
៌ ននិងចំសែេះ ឹងមានទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងគ្មន
សៅវិញសៅមក្ស។ Russell Ackoffរឺជាមនុសសមានក្ស់និងជាមនុសស ំបូងស ើមបីនិយយថាមានឋា នុគ្ក្សមណ ល
គ្មរ់បានសំសៅសៅជាឋា នុគ្ក្សម ទ្ិននយ
័ ពរ៌មានគ្បក្សបសោយពុទ្ធខា
ិ ងគ្បាជា្ (DIKW6) ឋា នុគ្ក្សម
សយងតាមរំរូសនេះទ្ិនននយ
័ រឺជាសហ្រុការែ៍ឬអងគសហ្រុឬរួសលេ ៏សាមញ្ាឬគ្បណហ្លជាមួយរូបងរឬរូបភាព។
សៅក្សនុងសំែំណុ បបបទ្ទ្ិនននយ
័ សនេះរឺគ្មានរច សមព័នធសទ្និងមិនមានការរំខានបានសទ្។
ព័រមា
៌ នមក្សពីការ ំសែើរការឬរច សមព័នធទ្ន
ិ ននយ
័ សៅក្សនង
ុ វិ្ីសទ្ើបមានន័យយល់បាន។
វិ្ីមួយសទ្ៀរននការពិនរ
ិ យសមើលសនេះរឺថាព័រមា
៌ នស េះរឺបក្សណគ្បទ្ិនននយ
័ ។ សរឿងរា៉ា វរួរឱ្យចាប់អារមាែ៍មយ
ួ គ្រូវ
បានគ្បាប់សោយ សលាក្សគ្សី Joan Magrettaសៅក្សនុងសសៀវសៅរបស់ ងសរើការគ្រប់គ្រងអវី? អំពីសលាក្ស Steve
Jobs ណ លបងាាញយ៉ាងចាស់ភាពេុសគ្មនរវាងទ្ិនននយ
័ និងព័រមា
៌ ន។
សបើសទេះបីជាចំណែក្សរូចមួយននទ្ីផារសរុបសគ្មាប់ក្សព
ុំ យូទ្័រផ្ទទល់េួ ល នមា៉ា ក្សណផលសបា៉ា ម(Apple)ជាយូរមក្សសហ្ើយជា
អនក្ស ំមុេក្សនុងការលក្ស់សៅសាលាសរៀននិងសាក្សលវិទ្ោល័យ។
ុ ហ្៊ែុន Steve Jobsបាន ង
ឹ ថាការលក្ស់ក្សុំពយូទ្័ររបស់គ្ក្សម
ុ ហ្៊ែុន Apple
សៅសពល យក្សគ្បរិបរតគ្ិ ក្សម
សៅសាលាសរៀនរឺ 12.5% ក្សនុងឆ្នំ 1999 គ្មរ់មានការភា្ក្ស់សផអល
ើ ប៉ាុណនតលេះុ គ្តាណរអនក្សរឺជាអនក្ស វិភារឧសាហ្ក្សមា
ណ លសាគល់ថាលអ អនក្សនឹងមិនសូមសការសសងច
ើ ចំស េះអវីណ លគ្មរ់មាន។ ស េះរឺសោយសារណរសៅក្សនុងឆ្នំ 1998
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ Appleរឺជាអនក្ស ឹក្ស ំណផនក្សមួយណ លមានចំណែក្សទ្ីផារ 14.6 ភាររយ។ សហ្ើយ,
េែៈសពលណ លគ្ក្សុមហ្៊ែុនសអ ិចគ្រូនិក្ស Apple បានជាប់ចំណ្ដរ់ថានក្ស់សលេ 2 ក្សនុងឆ្នំ 1999 គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ Dell
បានរីក្សចសគ្មើននិងបានយក្សការ ំមេ
ុ សោយ 15.1 ភាររយ។ ណរសលេនីមយ
ួ ៗរឺគ្មានន័យសទ្។រួមគ្មនពួក្សសរ
មានបញ្ញាគ្បសិនសបើអនក្សជា Steve Jobs អនក្សនឹងសឃើញនិ ន ការមួយអនក្សនឹងរក្សសឃើញពីរសបៀបបស្តញ្ញាស។ សនេះ
មិនណមនជាសលេក្សូ សទ្ស្វើឱ្យយល់។ (Magretta, 2003, ទ្ំព័រ 123)
សៅក្សនុងឧទហ្រែ៍សនេះ 12.5% ភាររយរឺជាទ្ិនននយ
័ សហ្ើយសៅសពលណ លវាគ្រូវបានសរសឃើញ
ការភាជប់ទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងជាមួយ 15.1% វាបានកាលយសៅជាព័រមា
៌ ន។
6
Data Information Knowledge Wisdom (DIKW):ទ្ិនន័យពរ៌មានគ្បក្សបសោយពុទ្ធិខាងគ្បាជា្
6
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
ចំសែេះ ឹងជាងាីមង
ត សទ្ៀររឺេុសពីទិេនេ័យ្និងេ័ត្មា
៌ េ។ ចំសែេះ ឹងសគ្ចើនសគ្ចើនសទ្ៀរផ្ទទល់និងវរតមាន
ឬអវរតមានននចំសនេះ ឹងអាចជា្មាតាណរគ្រូវបានសរសមើលសឃើញតាមរយៈសក្សមាភាពរបស់បុរល
គ ។ សៅសពល
ចំសែេះ ឹងសរសសរចុេះសគ្កាមវាមានគ្បសិទ្ធភាពកាលយជាព័រមា
៌ ន។
ទ្ីបំផរ
ុ សោយសគ្មរពសៅនឹងគ្បាជា្វាពិបាក្សក្សនុងការក្សំែរ់រំនិរសនេះ។ គ្បាជា្មានអវីណ លគ្រូវស្វើជាមួយពុទ្ធិ
ឬការយល់ ឹង។គ្រូវណរស្វើជាមួយសសគ្មចបាននូវលទ្ធ ផលរយៈសពលណវងលអទក្ស់ទ្ងនឹងកាលៈសទ្សៈណ លអនក្ស
សថិរក្សនុង។
២. ាំនណើរការគ្គប់គ្គងការនធវ ើនស្ក្សាីសនគ្ម្េិង ការគ្ត្ួត្េិេិត្យ
មុេងារ ៏សំខាន់ ល់ការគ្រប់គ្រង ក្ស់ព័នធស េះរួមមានការស្វើណផនការ,ការស្វើការសសគ្មចចិរន
ត ិង
ការគ្រួរពិនរ
ិ យជាស ើម។
ការស្វរ
ើ សគ្មាងណផនការ

ការស្វើណផនការជាប់ ក្ស់ពន
័ ធនឹងការបសងករ
ើ សគ្មលបំែងគ្ក្សុមហ្៊ែុន សហ្ើយសរៀបចំយុទ្ធសាស្តសត ក្ស់ព័នធ
ណ លអាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីសសគ្មចបានសគ្មលបំែងគ្ក្សុមហ្៊ែុនទំងស េះ។ ស ើមបីសរៀបចំំរសគ្មាង
ណផនការបាន សរគ្រូវណរ ឹងអំពីព័រមា
៌ នទក្ស់ទ្ង ណ លបានសក្សើរស ើងកាលពីអរីរកាល ច
ូ សនេះសទ្ើបសរ
អាចស្វកា
ើ រសសគ្មចចិរ ត នូវអវីណ លគ្ក្សុមហ្៊ែុនអាចទ្ទ្ួលបាន សពលអ ររបានគ្រឹមគ្រូវ។
ឧទហ្រែ៍ គ្បសិនសបើអនក្សគ្រប់គ្រងចង់សរៀបរសគ្មាងពីប រិមាែ លក្ស់ សពលអ រររបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ គ្មរ់គ្រូវ
ណរ ឹងអំពីប រិមាែលក្ស់ក្សនុងសពលក្សនលងមក្សឲ្យបានចាស់ជាមុនសិន សទ្ើបអាចស្វើរសគ្មាងណផនការ សពល
អ ររបាន។

ការស្វើណផនការអាចជារយៈសពលេល ី (ការស្វើណផនការជាសសនៀរ) ឬរយៈសពលណវង (ការស្វើណផនការយុទ្ធ
សាស្តសតសគ្មាប់រយៈសពលណវង) ។

ការស្វើណផនការសនេះ នឹងគ្រូវបានសរៀបរាប់លមអរ
ិ បណនថមសទ្ៀរសៅក្សនុងណផនក្សប ទ ប់ននជំពក្ស
ូ សនេះ។
ការស្វសើ សចក្សាស
ី សគ្មចចិរ៖
ត

ការស្វើសសចក្សតីសសគ្មចរឺទក្ស់ទ្ងនឹងការពិចារណ្ដសលើព័រមា
៌ នណ លគ្រូវបានផតល់ឲ្យ និងស្វើឱ្យការ
សសគ្មចចិរម
ត ួយសគ្កាយពីការសសុើបអសងកររួចរាល់។

សៅក្សនុងសាថនភាពសគ្ចើនសណ្ដ
ះ ន ការសសគ្មចចិររ
ត ឺស្វើស ើងរវាងជសគ្មើសសលើសពិពីរស ើងសៅ ឬសគ្ចើន
ជាងសនេះ។ អនក្សគ្រប់គ្រងគ្រូវការព័រ៌មាន ឬទ្ិនននយ
័ ជាក្ស់លាក្ស់ ស ើមបីអាចសគ្បៀបស្ៀបបាននូវជសគ្មើស
ទំងសនេះ ថាសរើមួយណ្ដលអជាងមួយណ្ដ។ ូចសនេះពួក្សសរអាចយល់ចាស់អំពីផលវិបាក្ស ននជសគ្មើស
នីមួយៗ មុននឹងស្វកា
ើ រសសគ្មចចិរ។
ត

ណផនក្ស ំបូងនន ំសែើរការស្វសើ សចក្សតីសសគ្មច រឺ រសគ្មាងណផនការ រី ឯណផនក្សទ្ីពីររឺការគ្រួរពិនរ
ិ យ។
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
7
១.ក្សំែរ់សគ្មលសៅសគ្មាប់សសគ្មចសមិទ្ធផល
២.ក្សំែរ់អរតសញ្ញាែវិ្ណី លអាចស្វើឲ្យសសគ្មចបានសគ្មលសៅ
ការស្វើណផនការ
៣.ស្វើសសចក្សាីសសគ្មចចិរអ
ត ំពីរសបៀបណ លអាចស្វើឲ្យសសគ្មចបាន
សគ្មលសៅសោយណផអក្សសលើព័រមា
៌ នបានផតល់
ការសសគ្មចចិរសត ើមបីអនុវរត
ការសសគ្មចចិរត
១.ការគ្បមូលព័រមា
៌ នអំពល
ី ទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស ណ លសសគ្មចបាន
២.លទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស និងលទ្ធ ផលរំពឹងទ្ុក្ស ការវាយរនមលលទ្ធ
ផលសសគ្មចបាន
ការគ្រួរពិនិរយ
៣.សរៀបចំសគ្មលបំែងស ម
ើ គ្បសិនសបើចាំបាច់
ការគ្រួរពិនរ
ិ យ
ព័រមា
៌ នទក្ស់ទ្ងសៅនឹងលទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស របស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនរឺគ្រូវបានរាយការែ៍សៅកាន់អនក្សគ្រប់គ្រង។
 អនក្សគ្រប់គ្រងសគ្បើពរ
័ ៌មានណ លជាប់ទក្ស់ទ្ងសៅនឹងលទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស ស ើមបីចារ់ វធា
ិ នការគ្រួរពិនរ
ិ យ
និងការវាយរនមលស ើង វិញរូមទំងការស្វើ វិសសា្នក្សមាសលើគ្បពពងវិកា ំបូងឬណផនការស ើមរបស់ពួក្សសរ។
 “មរិរេះរន់គ្រ ប់មក្សវិញ” គ្រូវបានបងាាញក្សនុងឧទហ្រែ៍ខាងសគ្កាម។
8
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
ាំនណើរការគ្គប់គ្គងនេការនធវ ើណែេការ,ការនធវ ើនស្ក្សាីសនគ្ម្្ិត្ា
ធារុចល
ូ
គ្បព័នធ
គ្រួរពិនរ
ិ យ
ធារុសចញ
ណផនការឬសគ្គ្មងការ
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
9
សៅក្សនុងឧទហ្រែ៍សនេះ ការគ្រប់គ្រងរឺស្វើស ើងសោយមានរសគ្មាងសហ្ើយរសគ្មាងស េះនឹងគ្រូវពិនរ
ិ យសោយអនក្ស
គ្រប់គ្រង សៅសលើ្នធានបញ្ាូ ល (រួមមាន ពលក្សមា ពក្សមា វរថធា
ុ រុស ម
ើ និងឧបក្សរែ៍សផសងៗសទ្ៀរ) ។ ទ្ិននផល
ឬផលិរផល ពីគ្បរិបរាិការគ្រូវបានវាស់និងរាយការែ៍ ('មរិរេះរន់គ្រ ប់មក្សវិញ') ស ើមបីគ្រប់គ្រង។
រីឯលទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងនឹងគ្រូវយក្សសៅសគ្បៀបស្ៀបនឹងណផនការសៅក្សនុងរបាយការែ៍វរថគ្ុ រួរពនិរយ។
យក្សគ្រប់គ្រងនឹងចារ់ វធា
ិ នការណក្សណគ្បក្សណនលងណ លមិនសមគ្សបជាពិសសសសៅក្សនុងក្សរែីននការបំសពញ
ការងារមិនលអ។ មរិរេះរន់គ្រ ប់មក្សវិញក្ស៏អាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីណក្សណគ្បណផនការឬការសរៀបចំណផនការ
សគ្មាប់រយៈសពលសគ្កាយ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
សាំណួរ៖
ណផនការ
ការគ្រួរពិនរ
ិ យ
ការសសគ្មចចិរត
ការសរៀបចំង វិកាគ្បចាំឆ្នំ សគ្មាប់មជឈមែឌលចំណ្ដយសផសងៗ
ពិនិរយសមើលងវិកាសគ្មាប់សពលសគ្កាយ រយៈសពលសគ្មាប់
មជឈមែឌលចំណ្ដយសផសងៗ
អនុវរតការសសគ្មចចិរសត ោយណផអក្សសលើសលើព័រមា
៌ នណ ល
បានផតលឱ្
់ យ
ក្សំែរ់សគ្មលបំែងសាថប័នសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្ប ទ ប់
សគ្បៀបស្ៀបអនុវរតនិងលទ្ធផលរំពឹងទ្ុក្សសគ្មាប់សពលអនុវរត
៣.នោ
បាំណងនបសក្សមម
មុននឹងរសគ្មាងណផនការអាចសលចរូបរាងស ើងមាាស់អាជីវក្សមានីមួយៗគ្រូវណរតាក្ស់ណរងស ើង នបសក្សមមសគ្មាប់
អាជីវក្សមារបស់េួ ល នជាមុនសិន។
សសចក្សតីណងលងការែ៍នននបសក្សមមរឺជាសសចក្សតីណងលងការែ៍ណ លសរសសរសរៀបរាប់អំពីសគ្មលបំែងជារួមជាទ្ូសៅ
របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឬជាអវីណ លគ្ក្សុមហ្៊ែុនគ្រូវណរពោយមសសគ្មចឲ្យបានស ើមបីឲ្យអាជីវក្សមារបស់េួ ល ន ំសែើរការសៅមុ
េ។អាចនិយយបានសផសងសទ្ៀរថាវាជាការក្សំែរ់សចញសគ្មលបំែងទំងមូលរបស់អាជីវក្សមា។
ក្សនុងស េះមានធារុសំខាន់ៗមាន៤ សគ្មាប់សសចក្សតណី ងលងការែ៍នបសក្សមមរបស់អាជីវក្សមា៖

សគ្មលបំែង៖សហ្រុអបា
វី នជាបសងកើរឲ្យមានអាជីវក្សមាសនេះស ើង ?
សហ្ើយសរើវាបសងករ
ើ ស ើងសគ្មាប់អនក្សណ្ដ

10
យុទ្ធសាស្តស៖
ត សរើអាជីវក្សមាសនេះផតល់នូវសសវាក្សមាណបបណ្ដេល េះ?
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង

សគ្មលនសយបាយនិងវបប្ម៌៖សរើបុរល
គ ិក្សគ្រូវមានអាក្សបបក្សិ រិយឬអរតច រិរណបបណ្ដក្សនុងការផតល់សសវា
ក្សមា ល់អរិងិជន ក្សនុងអាជីវក្សមាសនេះ?

ុ ហ្៊ែន
រនមលគ្ក្សម
ុ ៖ សរើអវីជាសគ្មលការែ៍សូល
ន ននអាជីវក្សមាមានអវេ
ី ល េះ?
សបសក្សក្សមារួរបងាាញពីអវីណ លអាជីវក្សមាចង់សសគ្មចបានទំងគ្សុងសគ្មលសៅនិងអនក្សគ្រប់គ្រងសគ្មលសៅផលិរ
ទំងអស់រួរណរស្វើការសឆ្ពេះសៅរក្សការសសគ្មចបានសនេះ។
មានឧទហ្រែ៍សសចក្សតីណងលងការែ៍សបសក្សក្សមានឹងមានលក្សខែៈមួយចំនន
ួ ឬទំងអស់ ូចខាងសគ្កាម៖

ជាទ្ូសៅសសចក្សតីណងលងេល ីៗមិនសលើសពីទ្ំព័រណ លមានគ្បណវងជាងសនេះ

សសចក្សតីណងលងការែ៍ជាទ្ូសៅននវបប្ម៌គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ

បងាាញពីសគ្មលបំែងរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឬសាថប័ន

ោក្ស់បញ្ាូ លរំបន់ ែិជក្ស
ជ មាណ លគ្ក្សុមហ្៊ែុនឬសាថប័នមានបំែងគ្បរិបរតកា
ិ រ

ការសបើក្សចំហ្រ (មិនមានលក្សខេែឌណ លអាចក្សំែរ់បាន)

មិនរួមបញ្ាូ លលក្សខេែឌ ែិជក្ស
ជ មា ូចជាគ្បាក្ស់ចំសែញ

មិនក្សំែរ់សពលសវលា

ុ ហ្៊ែុនឬសាថប័ននិង
បសងកើរជាមូលោះនននការគ្បាគ្ស័យទក្ស់ទ្ងជាមួយមនុសសសៅក្សនុងគ្ក្សម
មនុសសណ លសៅសគ្ៅគ្ក្សុមហ្៊ែុន

គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីតាក្ស់ណរងសសចក្សតីណងលងការែ៍សគ្មលបំែងសគ្មលសៅនិងសគ្មលសៅរយៈសពលេល ី

មានមាគ្ម៍ ឹក្ស ំ ទ្ិសសៅននយុទ្ធសាស្តសតរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឬសាថប័ននិងណផនក្សននការព័រមា
៌ នគ្រប់គ្រង។
សសចក្សតណី ងលងការែ៍សបសក្សក្សមារបស់ Kaplan UK រឺ៖
Kaplan ជួយបុរល
គ មានក្ស់ៗឱ្យសសគ្មចបានសគ្មលសៅអប់រំនិងអាជីពរបស់ពួក្សសរ។ សយើងសាងសង់
អ រររឺជាសរឿងសជារជ័យមួយក្សនុងសពលណរមួយ។
ុ ហ្៊ែន
រនមលសូល
ន របស់សយើងក្សំែរ់ពីវបប្ម៌របស់គ្ក្សម
ុ សយើងនិងផតលន
់ ូវគ្ក្សបេ័ែឌសគ្មាប់ អវីណ លសយើងផតល់ជូន
ិ របស់សយើងជាសរៀងរាល់នងង។
ល់អរិងិជននិងនិសយជរ
សុច រិរភាព៖ សយើងគ្បកាន់ខាជប់នូវបទ្ោះនសីល្ម៌េពស់បំផរ
ុ ក្សនុងគ្រប់យ៉ាងណ លសយើងស្វើ។
ឹ ខាងពុទ្ធ៖
ចំសែេះ ង
ិ សយើងផតល់ជូននូវ្នធានអនក្សជំ ញស ម
ើ បីជយ
ួ អនក្សឲ្យសសគ្មចបាននូវការសិក្សា
និងការងារឲ្យបានលអបផ
ំ រ
ុ ។
ការគ្មំគ្ទ្៖ សយើងផតល់ឱ្យអនក្សនូវឧបក្សរែ៍ណ លអនក្សគ្រូវការស ើមបីទ្ទ្ួលបានសជារជ័យ។
ឱ្កាសឬគ្ក្សលានុវរតភាព៖សយើងសបើក្សទវរនិងពគ្ងីក្សលទ្ធ ភាពទ្ទ្ួលបានការអប់រំទង
ំ អស់គ្មន។
លទ្ធ ផល៖សយើងសបតជា្ជួយអនក្សឱ្យសសគ្មចសគ្មលសៅរបស់អនក្ស - សយើងទ្ទ្ួលសជារជ័យសៅសពលណ លអនក្សទ្ទ្ួល
បានសជារជ័យ។
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
11
ឧទហរណ៍អាំេនី ស្ក្សាណី ថៃងការណ៍នបសក្សក្សមម
ុ ហ្៊ែន
គ្ក្សម
ុ ហ្ុងោ៖
រក្សាទ្សសនៈទ្ូសៅសៅទ្ូទង
ំ ពិពពសលាក្សសយើងសបតជា្ស ើមបីផរ
គ ផ
់ ង
គ ់ផលិរផលណ លមានរុែភាពេព ស់បផ
ំ រ
ុ សៅ
ស ើយសទ្សៅក្សនុងរនមលសមរមយសគ្មាប់អរិងិជនសៅទ្ូទង
ំ ពិពពសលាក្សការសពញចិរ។
ត
ុ ហ្៊ែន
គ្ក្សម
ុ Walt Disney៖
សបសក្សក្សមារបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ Walt Disney រឺស ើមបីកាលយជាណផនក្សមួយននពិពពសលាក្សអនក្សផលិរឈានមុេសរនិង
អនក្សផតលស់ សវាក្សមាក្សសា
ំ នតនង
ិ ព័រមា
៌ ន។ សគ្បើផលប័គ្ររបស់សយើងននយីសហាស ើមបីភាពេុសគ្មនរវាងមារិកាសសវាក្សមា
និងអរិងិជនផលិរផលសយើងណសវងរក្សការអពិវឌ្ឍគ្បក្សបសោយការនចនគ្បឌ្ិរគ្បក្សបសោយភាពនចនគ្បឌ្ិរនិងមាន
ផលចំសែញបទ្ពិសសា្ក្សំសានតនិងផលិរផលណ ល ក្ស់ព័នធសៅក្សនុងពិពពសលាក្ស។
ុ ហ្៊ែន
គ្ក្សម
ុ Virgin Atlantic៖
សុវរថិភាពសុវរថភា
ិ ពនិងការផតល់មល
ូ ោះនគ្រឹេះននមូលោះនជាមូលោះនគ្រឹេះននអវគ្ី រប់យ៉ាងណ លសយើងស្វើ។
ភាពសជារជ័យននយុទ្ធសាស្តសតរយៈសពល 3 ឆ្នំរបស់សយើងរគ្មូវឱ្យសយើងក្សសាងនូវចំែច
ុ ទំងសនេះមូលោះនគ្រឹេះ
សោយសផ្ទតរសលើទ្ផ
ី ារអាជីវក្សមានិងការសបើក្សបរនិងការសបើក្សបរគ្បសិទ្ធភាពនិងគ្បសិទ្ធភាព។
ុ ហ្៊ែន
គ្ក្សម
ុ Tesco PLC
ចក្សខុ វិស័យរបស់សយើងរឺសគ្មាប់ Tesco ណ លគ្រូវបានវាយរនមលេពស់បផ
ំ រ
ុ សោយអរិងិជនរបស់សយើង
បសគ្មើសហ្រមន៍ណ លសយើងស្វើគ្បរិបរតកា
ិ របុរល
គ ិក្សសសាាេះគ្រង់របស់សយើងនិងភារទ្ុនិក្សរបស់សយើង កាលយជាគ្ក្សុម
ហ្៊ែុន រីក្សចសគ្មើន។ ទ្ំសនើបនិងគ្បក្សបសោយភាពនចនគ្បឌ្ិរគ្ក្សុមហ្៊ែុននិងការឈន េះសៅក្សនុងគ្សុក្សអនុវរតជំ ញរបស់
សយើងសៅទ្ូទង
ំ ពិពពសលាក្ស។
៤.ក្សគ្មិត្នេការនធវ ណើ ែេការ
ស ើមបីសសគ្មចបាននូវគ្បសិទ្ធិភាពនិងសគ្មលសៅសគ្មាប់បុរល
គ ិក្សនិងគ្ក្សុមហ្៊ែុនទំងមូលគ្រូវបានសគ្បើក្សំ ុងសពល
ំសែើរការណផនការននរបាយការែ៍សបសក្សក្សមាអាជីវក្សមាសនេះ។ សហ្ើយសគ្មលបំែងនិងសគ្មលសៅគ្រូវណរសគ្បើ
គ្បាស់ វិធានសៅការ់ថា "SMART" ។


(S).ភាពជាក្ស់លាក្ស់បាន(Specific)៖ សរើសរអាចក្សំែរ់សគ្មលសៅបានយ៉ាងលអនិងអាចយល់បានឬសទ្?
(M). វិធានការភាពអាចវាស់ណវងបាន (Measurable) ៖សរើសរអាចសសគ្មចបាននូវសគ្មលបំែងននការ
ណ លគ្រូវបានសរបា៉ា ន់សាានវាស់ណវងបាន និងអាចនិយយបានថាសពលណ្ដបានចប់?

(A).ភាពសសគ្មចបាន (Attainable/Achievable) ៖សពលេល េះគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថាជាការសសគ្មចសគ្មល
បំែង។ សរើសគ្មលបំែងណ លគ្រូវបានសគ្គ្មងទ្ុក្សស េះ គ្រូវបានសសគ្មចជាមួយនឹង្នធាននិងជំ ញ
ណ លអាចគ្រូវបានសគ្បើឬក្ស៍អរ់?
12
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង

(R).ភាពជាប់ ក្ស់ពន
័ ធ(Relevant)៖សរើមានសគ្មលបំែងជាប់ការ ក្ស់ព័នធសគ្មាប់សគ្មលបំែងណ ល
ទក្ស់ទ្ងសៅនឹងសបសក្សក្សមារបស់អាជីវក្សមាសនេះឬសទ្?

(T).ភាពទន់សពលសវលា (Timeless) ៖ សរើនងងផុរក្សំែរ់នឹងគ្រូវបានក្សំែរ់សគ្មាប់សគ្មលសៅណ ល
អាចសសគ្មចបានឬសទ្សៅនងងណ្ដបានបាន?
សោយការស ើរតាម ឋា នុគ្ក្សម " SMART" រឺរួរណរអាចបសងករ
ើ ណផនការមួយណ ល ំឱ្យមានការបានសៅ ល់
សគ្មលសៅ យ៉ាងសមសមយសៅទ្ូទង
ំ
យក្សោះន មជឈមែឌលនិង ឬការិយល័យគ្បចាំរំបន់ (អាជីវក្សមា
ទំងមូល)។

មានក្សគ្មិរចំនួនបីសផសងគ្មនននការស្វណើ ផនការ (សរសាគល់ថាជា "ការស្វើណផនការននការយល់ ឹង ')។
ចំនួនសផសងគ្មនចំនន
ួ បីទង
ំ សនេះនិងអរីរភាពការងារននការគ្រប់គ្រងនឹង ទ្ទ្ួលេុសគ្រូវចំស េះភារក្សិចា
របស់ពួក្សសរ។
សរើគ្រូវបានសរក្សំែរ់ ំណ្ដក្ស់កាលណ លមានការសគ្គ្មងស ើមបីតាមោនវឌ្ឍនភាពសឆ្ពេះសៅរក្សសគ្មលសៅសនេះបាន
ពិនិរយណ រឬសទ្?
ការស្វណើ ផនការយុទ្ធសាស្តសត៖
ការស្វណើ ផនការយុទ្ធសាស្តសត "ក្ស៏អាចគ្រូវបានសរសាគល់ថាជា" ការស្វើណផនការរយៈសពលណវង 'ឬ' ការស្វើណផនការ
សាជីវក្សមា "។ វាសសគ្មចនូវចំែច
ុ មួយចំនួន ច
ូ ជា៖

រយៈសពលណវង (រយៈសពល៥ឆ្នំបូក្ស)

គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ទំងមូល
ឮការគ្រប់គ្រងជាន់េពស់ក្សនុងការបសងករ
ើ សគ្មលសៅរយៈសពលណវង (សគ្មលសៅ) និងណផនការ (ជាយុទ្ធសាស្តសត)
សគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ទំងមូល។
សគ្មលសៅទំងសនេះនិងណផនការរួរណរគ្រូវសសគ្មចបាននូវសបសក្សក្សមារបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន។
ការស្វណើ ផនការសសនៀរ
ការស្វើណផនការសសនៀរគ្រូវណរមានរសគ្មាងននយុទ្ធ វិ្ី និងការបំណបក្សចុេះចូលសៅក្សនុងចំែច
ុ ណ លជាណផនការរយៈ
សពលេល ស
ី គ្មាប់រំបន់ឯក្សជនននអាជីវក្សមាណផនការយុទ្ធ វ្
ិ ីណ លគ្រូវបានសសគ្មចបាន។
អនក្សគ្រប់គ្រងជាន់េពស់និងអនក្សគ្រប់គ្រងជាន់ទបស្វណើ ផការណ ល េល ីឲ្យសៅជាណផនការរយៈសពលម្យមសគ្មាប់ឆ្នំ
ប ទ ប់។
គ្បរិបរាកា
ិ រស្វណើ ផនការ
ការស្វើណផនការគ្បរិបរាកា
ិ រ ក្ស់ព័នធនឹងការសសគ្មចចិរសត ៅនងងសនេះរឺជានងងមួយអំពីអវីណ លគ្រូវស្វើប ទ ប់សទ្ៀរនិង
រសបៀបសោេះគ្សាយជាមួយបញ្ញា ូចណ លពួក្សវាអាចសក្សើរស ើងជាសរឿយៗ។
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
13
អនក្សគ្រប់គ្រងទ្ូសៅទំងអស់គ្រូវបានចូលរួមសៅក្សនុងការសសគ្មចចិរព
ត ម
ី ួយនងងសៅមួយនងង។
ឋា នុគ្ក្សម សា
៍ មញ្ាននការគ្រប់គ្រងក្សិចាការអាចគ្រូវបានបងាាញ ូចខាងសគ្កាម៖
ណផនការយុទ្ធសាស្តសតនង
ិ
ការគ្រួរពិនិរយ
រយៈសពលណវង
ការស្វើណផនការសសនៀរនិង
រយៈសពលម្យម
ការគ្រួរពិនរ
ិ យ
ការសរៀបចំគ្បរិបរាកា
ិ រនិងការគ្រួរពិនរ
ិ យ
រយៈសពលេល ី
ណែេការយ្ុទធសាស្រសា,នសនៀត្,ការនរៀប្ាំគ្បត្ិបត្ាិការ
ណផនការយុទ្ធសាស្តសត,សសនៀរ,ការសរៀបចំគ្បរិបរាិការ
សាលាសរៀនឯក្សជន
នោ
បាំណង(នបសក្សមម)
សាថប័នរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
ស ើមបីផតល់នូវរុែភាពេព ស់
ស ើមបីសសគ្មចបាន %20
ការអប់រំ ូសចនេះក្សនុងរយៈសពល៥
សៅសលើស ើមទ្ុនជាសរៀងរាល់ឆ្នំ។
ឆ្នំ %95ននសិសសសសគ្មចបាន
ស ើមបីបសងកើនគ្បាក្ស់ចំសែញក្សនុង១ភារហ្៊ែុនបាន
ពិនទុ និសទ្ស A ឬ B សៅក្សនុងវរគផ្ទតច់គ្ព័គ្រ
%10សរៀងរាល់ឆ្នំសគ្មាប់៥ឆ្នំបនតប ទ ប់។
របស់ពួក្សសរការគ្ប ង។
ណែេការណាយ្ុទធសាស្រសា
ការ់បនថយទ្ំហ្ំថានក្ស់សរៀន។
ការ់បនថយចំណ្ដយគ្រឹម %15ទ្ីផារក្សនុងគ្សុក្ស។
បសងកើនការគ្បមូលនិ្ិងាីស ើមបី វិនិសយរឲ្យបាន
ពគ្ងីក្សសៅក្សនុងទ្ីផារអាសុី។
១លាន
បសងកើនចំណែក្សទ្ីផារ ក្សនុងគ្សុក្ស %10សគ្មាប់រយៈ
ុលាលរ ក្សនុងការទ្ិញឧបក្សរែ៍ងាីៗនិង
បរិកាខរសផសងៗ។
សពល៥ឆ្នំប ទ ប់។
ទក្ស់ទញរក្សគ្រូបសគ្ងៀនមានរុែភាពេព ស់
បំផុរសោយផាល់នូវគ្បាក្ស់សបៀវរសលអ។
ណែេការណានសនៀត្
14
ក្សំែរ់សគ្មលសៅសគ្មាប់ឆ្នំសនេះសគ្មាប់
អនុវរតក្សមា វិ្ីការ់បនថយចំណ្ដយប ទ ប់មក្សសទ្ៀរឆ្នំ
លទ្ធ ផលគ្ប ង។បសងកើនចំនួនគ្រូ ឲ្យបាននន
។បសងកើរ ទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងអាជីវក្សមាជាមួយអរិងិជនសៅ
ឆ្នំចាស់ %10សៅចុងបញ្ា ប់ននឆ្នំសនេះ។
អាសុីនិងអនុវរតទ្ផ
ី ារការគ្សាវគ្ជាវ។
សរៀបចំណផនការននយុទ្ធ ការនរអងាគសគ្បាក្ស់
បសងកើនទ្ំហ្ំក្សមាលំងពលក្សមាស ើមបីបសងកើន
ជាមូល្ន។
ការលក្ស់សរុប។
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
សាលាសរៀនឯក្សជន
ណែេការគ្បត្ិបត្ា ិការ
សាថប័នរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
សរៀបចំកាលវិភារបសគ្ងៀន
ទ្ទ្ួលបាននងលលក្ស់សគ្ចើនគ្រូវមានអនក្សផគរផ
់ គង់សគ្ចើន
សគ្មាប់បសវសនកាលប ទ ប់។
ក្សនុងការទ្ិញសំភារៈ។
គ្រួរពិនិរយតាមោនសិសសពិនទុណ លទ្ទ្ួល
ការទ្ិញភារសគ្ចើននិងទ្ទ្ួលមវិញអបបហារ %10
បានសោយសិសសសៅក្សនុងការគ្ប ង
សគ្មាប់សទ្អរិងិជន្ំសំខាន់ៗ។
សាក្សលបង។
ផតល់ការបែតុេះបណ្ដ
ត លមានកាាសេៀន ល់
បុរល
គ ិក្សបសគ្ងៀន ។
៥.មជឍមណឌ
មិេរក្សគ្ ក្ស់្ាំនណញ,គ្ ក្ស់្ាំនណញ វិេិនយាគេិងគ្ ក្ស់្ាំណូ
ការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវរែសនយយ
ការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវរែសនយយគ្រូវបានណផអក្សសលើការក្សំែរ់ណផនក្សនីមយ
ួ ៗនន អាជីវក្សមាណ លមានការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវ
របស់អនក្សគ្រប់គ្រងណរមានក្ស់ររ។
មែឌលសគ្មាប់ការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវរឺជាណផនក្សមួយននអាជវី ក្សមា ណ លអនក្សគ្រប់គ្រងទ្ូសៅគ្រូវមានការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវ
ផ្ទទល់េួ ល នសគ្មាប់ទ្សងវើរបស់េួ ល ន។មែឌលសគ្មាប់ការទ្ទ្ួលេុស7 ៏សំខាន់រ៖
ឺ

មជឍមែឌលនងលស ើមមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ8

មជឍមមែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចំែូល9

មជឍមមែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចំសែញ10

មជឍមមែឌលសគ្មាប់ការវិនិសយរ11
មជឍមែឌលនងលស ម
ើ មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
មជឍមែឌលនងលស ម
ើ មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញរឺជាទ្ីតាំង ការផលិរ ឬសសវាក្សមា មុេងារ សក្សមាភាព ឬធារុចល
ូ នន
ឧបក្សរែ៍ប រិកាខរ ណ លមានការចំណ្ដយនងលស ម
ើ គ្រូវបានក្សំែរ់នង
ិ ក្សរ់គ្តាទ្ុក្ស។

សគ្មាប់គ្ក្សុមហ៊ែុេែ ិត្មជឍមែឌលនងលស ម
ើ មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចជា៖


យក្សោះនលាយផលិរផល
យក្សោះនសវចេា ប់ យក្សោះន
7
Responsibility Center:មែឌលសគ្មាប់ការទ្ទ្ួលេុស
8
Cost Center:មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
9
Revenue Center:មជឍមែឌលរក្សគ្បាក្ស់ចំែូល
10
Profit Center:មជឍមែឌលរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
11 Investment Center:មជឍមែឌលវិនិសយរ
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
15


យក្សោះនរ ះបាល

យក្សោះនណផនក្សលក្ស់និង

យក្សោះនទ្ីផារជាស ើម។
ុ ហ្៊ែន
សគ្មាប់គ្ក្សម
ុ សនងការរែសនយយមជឍមែឌលនងលស ម
ើ មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចជា៖
 ណផនក្សស្វសើ សវាសវនក្សមា
 ណផនក្សសសវាពនធោរ
 ណផនក្សរែសនយយ

ណផនក្សសរសសររបាយការែ៍ពិនិរយ ក្សយសពជន៍អក្សសរ
 ណផនក្សរ ះបាល
 ណផនក្សអាហារោះន។
ូចគ្មនសនេះណ រ វាអាចនឹងជាទ្ីតាំងពូមិសាស្តសត
,ឧ.ការិយល័យទ្ីគ្ក្សុងពនសំ ពញ ការិយល័យ សសៀបរាប,
ការិយល័យ គ្ក្សុងគ្ពេះសីហានុ ជាស ើម។

អនក្សគ្រប់គ្រងមជឍមែឌលនងលស ម
ើ មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្រូវមានពរ៌មានអំពកា
ី រចំណ្ដយនងលស ើម
ទំងឡាយណ ល គ្រូវបានសក្សើរស ើង និង ការវិភាជន៍ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ណ លទក្ស់ទ្ងសៅនឹងមជឍមែឌល
នងលស ម
ើ មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញនីមួយៗ។

សមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថរុ បស់អនក្សគ្រប់គ្រងមជឍមែឌលនងលស ើមមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញនីមួយៗ
សនេះគ្រូវបាន វិនិច័យ
េ សលើ វិសាលភាពទំងឡាយណ្ដ ណ លការចំណ្ដយបានសសគ្មចសគ្មលសៅបាន។
មែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល
ុ ហ្៊ែន
មែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលរឺជាណផនក្សមួយននគ្ក្សម
ុ មួយណ លរក្សបានគ្បាក្ស់ចំែូលពីការលក្ស់។វារឺគ្សស ៀង
គ្មនសៅនឹងមជឍមែឌលនងលស ម
ើ មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ,ប៉ាុណនតមែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលវាបានគ្រឹមណរទ្ទ្ួលេុស
គ្រូវចំស េះគ្បាក្ស់ចំែូលនិងមិនណមនជានងលស ម
ើ សទ្។

មែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលជាទ្ូសៅគ្រូវបានផារភាជប់ជាមួយនឹងសក្សមាភាពននការលក្ស់ ឧទហ្រែ៍
អនក្សគ្រប់គ្រងការលក្ស់ក្សនុងរំបន់អាចនឹងមានការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវចំស េះគ្បាក្ស់ចំែូលពីណផនក្សលក្ស់ណ លគ្រូវ
បានបសងករ
ើ ។

អនក្សគ្រប់គ្រងគ្បចាំរំបន់នម
ី យ
ួ គ្បណហ្លជានឹងមានការលក្ស់ណ លឈានសៅ ល់ សគ្មលសៅសហ្ើយនឹង
គ្រូវទ្ទ្ួលេុសគ្រូវចំស េះការឈាន ល់សគ្មលសៅទំងសនេះ។

ការទ្ទ្ួលបានចំែូលពីការលក្ស់ គ្រូវណរអាចគ្រូវបាន្លុេះបញ្ញាង
ំ គ្រ ប់សៅ (រំបន់) មែឌលសគ្មាប់
គ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល ជាលក្សខែេះបុរកល ូសចនេះសមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថុ របស់អនក្សគ្រប់គ្រង ននមែឌលសគ្មាប់
គ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលនីមយ
ួ ៗ អាចគ្រូវបានវាយរនមល។
16
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
មែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
មជឍមែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចសំ ែញ រឺជាណផនក្សមួយននអាជីវក្សមាណ លការចំណ្ដយសក្សើរស ើងនិងចំែូលណ ល
ទ្ទ្ួលបានគ្រូវ ក្សំែរ់សំគ្មល់។

ុ ហ្៊ែុន ៏្ំជាមួយ
មជឍមែឌលមែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្រូវបានរក្សសឃើញជាញឹក្សញាប់សៅក្សនុងគ្ក្សម
នឹងរច សមព័នធណបងណចក្សតាមរំបន់និងណផនក្សសផសងៗសទ្ៀរណ លគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថាជាចំែច
ុ ក្សណ្ដ
ត ល
អាចរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញបាន។

ជាមួយនឹងមែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចំសែញ, វាអាចនឹងមាន មជឍមែឌលនងលស ម
ើ មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
និងមជឍមែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចសំ ែញជាសគ្ចើន។

សមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថរុ បស់អនក្សគ្រប់គ្រងសលើមជឍមែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចសំ ែញ រឺគ្រូវ បានវាស់សៅក្សនុង
លក្សខេែឌននគ្បាក្ស់ចំសែញណ លស្វសើ ើងសោយមែឌលទំងសនេះ។

ូសចនេះអនក្សគ្រប់គ្រងគ្រូវណរមានការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវសគ្មាប់ ការចំណ្ដយនិងចំែូល និងសៅក្សនុងទ្ីតាំង
សៅសលើរសគ្មាងនិងការគ្រួរពិនិរយ។

ទ្ិនននយ
័ និងពរ៌មានណ លទក្ស់ទ្ងសៅនឹងការចំណ្ដយនិងចំែូលគ្រូវ ណរ បានគ្បមូលនិងសគ្រៀម វិភាជ
ន៍ទ្ុក្សសគ្មាប់មែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ណ ល ក្ស់ព័នធ។
មជឍមែឌលសគ្មាប់ការវិនសិ យរ
អនក្សគ្រប់គ្រងននមែឌលសគ្មាប់ការវិនសិ យរគ្រូវមានទ្ទ្ួលេុសគ្រូវចំស េះការសសគ្មច ចិរសត លើ
រសគ្មាង វិនិសយរក្ស៏ ូចជាការសសគ្មចចិរណត លប៉ាេះ ល់ ល់ការចំណ្ដយនិងចំែូល។

អនក្សគ្រប់គ្រងននមជឍមែឌលសគ្មាប់ការវិនសិ យររឺមានការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវ
ចំស េះសមិទ្ធ ផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថុ ល់
ការសគ្បើគ្បាស់មល
ូ ្នក្ស៏ ច
ូ ជាផលចំសែញ(ការចំណ្ដយនងលស ើមនិងចំែូល)។

សមិទ្ធ ផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថនុ នមជឍមែឌលសគ្មាប់ការវិនសិ យរគ្រូវបានវាស់សៅក្សនុង លក្សខេែឌរបស់គ្បាក្ស់
ចំសែញណ លរក្សបានសហ្ើយទក្ស់ទ្ងសៅនឹងការសគ្បើគ្បាស់ស ើមទ្ុន វិនិសយរ (សគ្បើគ្បាស់មល
ូ ្ន)
(ROCE)។
ិ រផលសងគ្រ ប់មក្សវិញសៅក្សនង
លទ្ធ ផលសនេះគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាប កា
ុ ការសគ្បើគ្បាស់ស ម
ើ ទ្ុន(ROCE)

ិ រផលសងគ្រ ប់មក្សវិញសៅក្សនង
ROCE = គ្បាក្ស់ចំសែញ / ប កា
ុ ការសគ្បើគ្បាស់ស ម
ើ ទ្ុន។
ការរែ សនេះនឹងគ្រូវបក្សគ្សាយរួមគ្មនយ៉ាងលមអរ
ិ បណនថមសទ្ៀរសៅក្សនុងជំពក្ស
ូ សគ្កាយ។
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
17
ការទទួ
ខុសគ្ត្ូវមណឌ
សរើវាជាអវ?ី
What is it?
មជឍមែឌលនងលស ម
ើ
មជឍមែឌលសគ្មាប់
មជឍមែឌលសគ្មាប់
មជឍមែឌលសគ្មាប់
មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
ចំែល
ូ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
វិនសិ យរ
ណផនក្សមួយននអាជីវក្សមាណ លនងលស ើម
ណផនក្សមួយននអាជីវក្សមាណ ល
ណផនក្សមួយននអាជីវក្សមាណ លមាន
ណផនក្សមួយននអាជីវក្សមាណ លគ្បាក្ស់
គ្រូវបានក្សំែរ់និងក្សរ់គ្តា
គ្បាក្ស់ចំែូលណ លរក្សបានគ្រូវ
ការចំណ្ដយនិងគ្បាក្ស់ចំែូល
ចំសែញនិងការគ្ប់គ្បាស់ស ើមទ្ុន
បានក្សំែរ់នង
ិ ក្សរ់គ្តា
ណ លរក្សបានគ្រូវបានក្សំែរ់នង
ិ
គ្រូវបានសរស្វើការវាស់ណវងវា។
ក្សរ់គ្តាទ្ុក្ស
រាល់ផលិរផលឬសសវាក្សមាមាន
ណផនក្សលក្ស់
ណផនក្សសផសងៗសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ្ំ
អងគភាពអាជីវក្សមារសគ្មាប់
សាថប័ន្ំៗ
សរើរក្សអាចរក្សវាក្សណនលងណ្ដបាន?
ទ្ីតាំងវា, មុេងារ, សក្សមាភាព,
ៗ ។អាចរួមបញ្ាូ លនូវ
Where might it be found?
ធារុចល
ូ ននឧបក្សរែ៍ប រិកាខរ
មជឈមែឌលចំណ្ដយនងលស ើម
និងមជឈមែឌលគ្បាក្ស់ចំែូល។
សរើអវីជាគ្បាក្ស់ចំែូលទ្ទ្ួល
សរើមជឈមែឌលគ្បាក្ស់ចំសែញ
សរើប ិការផលសង វិលគ្រ ប់មក្ស
គ្រូវបានសសគ្មចបានណ រឬសទ្?
បាន?
បានស្វអ
ើ វីេលេះ?
វិញពីការវិនិសយរបានប៉ាុ ា ន?
ការចំណ្ដយនងលស ើមនិងការ
គ្បាក្ស់ចំែូលពីចំែូលផល
ពរ៌មានអំពកា
ី រចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ព័រមា
៌ នសតីពកា
ី រចំណ្ដយនងលស ម
ើ ,
ចំណ្ដយសៅមជឍមែឌលនងលស ម
ើ
របរណ លរក្សបានសោយ មជឍ
និងចំែូលគ្រូវបានណបងណចក្សឬ
ចំែូលនិងការគ្ប់គ្បាស់ស ើមទ្ុន
មិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ។
មែឌលចំែូលនីមួយៗ
វិភាជន៍សគ្មាប់មជឈមែឌល
សោយមជឈមែឌលវិនិសយរ។
សរើវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថតា
ុ មរសបៀបណ្ដ? សរើទ្ីសសៅណផនការចំណ្ដយនងលស ើម
How is performance measured?
សរើអក្ស
ន គ្រប់គ្រងគ្រូវការព័រមា
៌ នអវេ
ី ល េះ?
What are the manager’s information
needs?
គ្បាក្ស់ចំសែញ។
ឧទហ្រែ៍
យក្សោះនរែសនយយសៅក្សនង
ុ គ្ក្សុម
ហ្៊ែន
ុ សនងការរែសនយយ
រំបន់លក្ស់មយ
ួ ណផនក្សលក្ស់រាយនន
ណផនក្សលក្ស់ ន
ុំ ិងរាយសៅក្សនុងគ្ក្សុម
អង់សរលសនិងអឺរ៉ាុបននគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ពហ្ុ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ផលិរ។
ហ្៊ែន
ុ
ជារិ។
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
18
៦.គណនេយ្យហិរញ្ាវត្ថឬគណនេយ្យទូនៅ,គណនេយ្យនថៃន ើម េិង គណនេយ្យគ្គប់គ្គង
រែសនយយហ្ិរញ្ាវរថុ
រែសនយយហ្ិរញ្ាវរថុ ឬរែសនយយទ្ូសៅ៖ ក្ស់ពន
័ ធនឹងការក្សរ់គ្តាននគ្បរិបរតិការហ្ិរញ្ាវរថរុ បស់សាថប័នមួយ
សហ្ើយសសងខបសៅក្សនុងរបាយការែ៍ហ្ិរញ្ាវរថកា
ុ លក្សំែរ់ឬសមាយិសគ្មាប់អនក្សសគ្បើពីខាងសគ្ៅណ លចង់ វភា
ិ រនិង
ុ ហ្៊ែុន។
បក្សគ្សាយសាថនភាពហ្ិរញ្ាវរថរុ បស់សាថប័នឬគ្ក្សម

ភារក្សិចា ៏សំខាន់ននការរែសនយយក្សរហ្ិរញ្ាវរថរុ ួមមាន៖ ការរក្សាបាននូវគ្បព័នធរក្សាបញ្ជី
 សសៀវសៅ្ំទង
ំ អស់
 រែនីអនក្សផគរ់ផង
គ ,់
 រែនីអរិងិជន និងសផសងសទ្ៀរ ូសចនេះសហ្ើយស ើមបីសរៀបចំរបាយការែ៍ហ្ិរញ្ាវរថុ ច
ូ ណ លរគ្មូវ
សោយចាប់និងតាមសតងោ
់ រែសនយយអនតរជារិននក្សមពុជា។

ព័រមា
៌ នបានផលិរសោយគ្បព័នធរែសនយយហ្ិរញ្ាវរថរ
ុ ជា
ឺ ្មាតាមិនគ្រប់គ្គ្មន់សគ្មាប់រគ្មូវការននការ
គ្រប់គ្រងសគ្មាប់ការស្វើសសចក្សតីសសគ្មចចិរ។
ត
រែសនយយនងលស ម
ើ
អនក្សគ្រប់គ្រងទ្ូសៅជា្មាតាចង់ ឹងអំពីការចំណ្ដយនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចំសែញពីផលិរផលនិងសសវាក្សមាអវីមយ
ួ ។
ស ើមបីទ្ទ្ួលបានពរ៌មានសនេះ,ពរ៌មានលំអរ
ិ គ្រូវការចំបាច់ជានិចាសលើ មជឍមែឌលនងលស ម
ើ មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ,
មជឍមែឌលគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល, មជឍមែឌលគ្បាក្ស់ចសំ ែញ, និង មជឍមែឌលសគ្មាប់ការវិនសិ យរ ។ ព័រ៌មានណបប
សនេះគ្រូវបានផាល់សោយគ្បព័នធ រែសនយយនងលស ម
ើ និង រែសនយយគ្រប់គ្រង ។
រែសនយយនងលស ម
ើ រឺជាគ្បព័នធសគ្មាប់ក្សរ់គ្តាទ្ិនននយ
័ និងផលិរពរ៌មានអំពីការ នងលស ម
ើ សគ្មាប់ផលិរផល
ណ លផលិរសោយគ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយ និង/ឬ ការផាល់សសវាក្សមា។ វាក្ស៏គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីបសងកើរការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
សគ្មាប់សក្សមាភាពឬមជឈមែឌលទ្ទ្ួលេុសគ្រូវនីមយ
ួ ៗ។

រែសនយយនងលស ម
ើ
ក្ស់ព័នធនឹងការគ្បុងគ្បយ័រនក្សនុងការវាយរនមលនន្នធានណ លបាន
សគ្បើសៅក្សនុងសហ្គ្គ្មស។

បសចាក្សសទ្សគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់ក្សនុង"រែសនយយនងលស ម
ើ " គ្រូវបសងករ
ើ ស ើងស ើមបីផល
ត ន
់ វូ ពរ៌មានហ្ិរញ្ាវរថុ
អំពីការអនុវរតរបស់សហ្គ្គ្មសនិង អាចបងាាញសគ្មលសៅណ លសមគ្សបសគ្មាប់ អា ររ។

វាក្សយសពទសៅថា “រែសនយយនងលស ម
ើ ” និង “រែសនយយគ្រប់គ្រង” ជាញឹក្សញាប់គ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់ក្សនុង
ន័យ ច
ូ គ្មន។
រែសនយយគ្រប់គ្រង
រែសនយយគ្រប់គ្រងមាន"រែសនយយនងលស ម
ើ "សៅសលើគ្រឹេះសំខាន់របស់េួ ល ន។
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
19
េ័ត្៌មាេមិេណមេណាហិរញ្ាវត្ថុ
ព័រមា
៌ នណ លផតល់តាមគ្បព័នធ“រែសនយយនងលស ម
ើ ” រឺជាហ្ិរញ្ាវរថគ្ុ បពពស ើម។ ព័រមា
៌ នហ្ិរញ្ាវរថរ
ុ ឺមានសារៈ
សំខាន់សគ្មាប់ការគ្រប់គ្រងសោយសារណរសគ្មលសៅជាសគ្ចើនរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយសនេះរឺណផនក្សហ្ិរញ្ាវរថសុ ៅក្សនង
ុ
គ្បពពស ើម។ ូចជាការស្វឱ្
ើ យគ្បាក្ស់ចំសែញនិងសជៀសវាងការក្សស័យ្ន។ អនក្សគ្រប់គ្រងទ្ូសៅក្ស៏គ្រូវការព័រ៌មាន
ព័រមា
៌ នមិនណមនជាហ្ិរញ្ាវរថសុ ៅក្សនុងគ្បពពស ើម។

សៅក្សនង
ុ ក្សគ្មិរជាយុទ្ធសាស្តសត ៖ណ លការគ្រប់គ្រងគ្រូវការ ឹងអំពីការអពិវឌ្ឍសៅក្សនុងទ្ីផាររបស់ពួក្សសរ
សហ្ើយសៅក្សនុងសាថនភាពសស ះក្សិចា។ ពួក្សសរក្ស៏គ្រូវ ឹងអំពប
ី សចាក្ស វិទ្ោងាីណ្ដមួយណ លសក្សើរមានស ើងស េះ
និងអំពីសក្សមាភាពរបស់ន រូគ្បក្សួរគ្បណជងរបស់ពួក្សសរ។

សៅក្សគ្មិរសសនៀរ៖ណ លពួក្សសរចង់ ឹងអំពីបញ្ញា ូចជាផលិរផលឬសសវាក្សមាណ លមានរុែភាព,
សលបឿនននការសោេះគ្សាយ ក្សយបែតឹងអរិងិជន, ក្សគ្មិរសពញចិរអ
ត រិងិជន, ក្សគ្មិរជំ ញរបស់
បុរល
គ ិក្សនិងទ្ឹក្សចិរប
ត ុរល
គ ិក្ស។

សៅក្សគ្មិរគ្បរិបរតកា
ិ រ៖ណ ល ពួក្សសរអាចនឹងចង់ ឹងអំពីចំនួនននការប ិសស្ននមា៉ា សុីន, សពលសវលា ំ
មុេសគ្មាប់ការផតល់វរថធា
ុ រុស ើម និងចំនួនននក្សមាលំងពលក្សមា និងមា៉ា សុន
ី សមា៉ា ងអាចសគ្បើគ្បាស់បាន។
គ្បព័នធរែសនយយគ្រប់គ្រងសៅក្សនុងសាថប័នធជាសគ្ចើនណ លអាចទ្ទ្ួលយក្សអវីណ លមិនណមនជាហ្ិរញ្ាវរថក្ស
ុ ៏ ច
ូ ជា
ព័រមា
៌ នហ្ិរញ្ាវរថស
ុ គ្មាប់រាយការែ៍សៅអនក្សគ្រប់គ្រង ។ សារៈសំខាន់ននព័រមា
៌ នអវណី លមិនណមនជាហ្ិរញ្ាវរថុ
ក្សនុងគ្បព័នធរបាយការែ៍សនេះមិនរួរគ្រូវបំសពលចសចាលស េះសទ្។
ភាពេុសគ្មនរវាងរែសនយយនងលស ម
ើ និង រែសនយយគ្រប់គ្រង មាន ច
ូ ខាងសគ្កាម
រំនូរ ូចខាងសគ្កាមការសគ្បៀបស្ៀប"រែសនយយគ្រប់គ្រង"ជាមួយនិង"រែសនយយហ្ិរញ្ាវរថ"ុ ។
ការនគ្បៀបនធៀប"គណនេយ្យគ្គប់គ្គង"ណាមួយ្េិង"គណនេយ្យហិរញ្ាវត្ថុ "
រែសនយយគ្រប់គ្រង"ជាមួយនិង"រែសនយយហ្ិរញ្ាវរថ"ុ
ព័រមា
៌ នណ លផលិរជាចមបងសគ្មាប់
សគ្មលបំែងននពរ៌មាន
រែសនយយ
រែសនយយ
គ្រប់គ្រង
ហ្ិរញ្ាវរថុ
ការសគ្បើគ្បាស់នផទក្សនុងឧ. អនក្សគ្រប់គ្រង
សគ្បើខាងសគ្ៅឧ. មាាស់ភារហ្៊ែន
ុ , អនក្សផគរ់
និងបុរល
គ ក្ស
ិ ។
ផគង,់ អនក្សឲ្យេា ីគ្បាក្ស់, ្ គ្មរ,រោះពិបាល។
ជំជយ
ួ
ល់ការស្វើណផនការការ
ស ើមបីក្សរ់គ្តាសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថក្ស
ុ នុងរយៈ
គ្រប់គ្រងនិងការសសគ្មចចិរ។
ត
សពលមួយនិងសាថនភាពហ្ិរញ្ាវរថសុ ៅចុង
បញ្ា បន់ នកាលបរិសចេទ្។
រគ្មូវការណផនក្សចាប់
គ្មាន
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ទ្ទ្ួលេុលគ្រូវមានក្សគ្មិរគ្រូវណរ
ផលិររបាយការែ៍រែនីហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ
20
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
គ្ទ្ង់គ្ទយ
អនក្សគ្រប់គ្រងសសគ្មចចិរសត លើពរ
័ ៌មាន
គ្ទ្ង់គ្ទយនិងមារិកាននរែនីហ្ិរញ្ាវរថុ
ណ លពួក្សសរគ្រូវការនិងសគ្ចើនបំផរ
ុ
មានបំែងផតលន
់ វូ ទ្សសនៈពិរយគ្រឹមគ្រូវ
វិ្ីមានគ្បសយជន៍ក្សង
នុ ការបងាាញវា។
និងយុរិ្
ត ម៌រួរស្វតា
ើ មបទ្ោះនរែសនយយ
អនតរជារិននក្សមពុជានិងចាប់គ្ក្សុមហ្៊ែុន។
្មាជារិននព័រមា
៌ ន
រ៌មានហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ង
ិ
ភារសគ្ចើនហ្ិរញ្ាវរថុ
រ៌មានមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ
រយៈសពល
គ្បវរតិសាស្តសតនិងការសមើលសឃើញ
ជាទ្ូសៅក្សំែរ់គ្តាគ្បវរតិសាស្តសត
រួ ទ្ីរបស់ រែសនយយគ្រប់គ្រង សៅក្សនុងគ្បព័នធគ្រប់គ្រងព័រមា
៌ នរបស់សាថប័នធនីមយ
ួ ៗ
គ្បព័នធគ្រប់គ្រងព័រមា
៌ នរបស់សាថប័នធមយ
ួ រឺទ្ន
ំ ងជាអាចសរៀបចំ ចំនច
ុ ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

រែនីស្វើសវនក្សមាគ្បចាំឆ្នំ

ងវិកានិងការពោក្សរ

របាយការែ៍គ្បាក្ស់ចំសែញពីផលិរផល

របាយការែ៍លហ្
ំ ូរសាច់គ្បាក្ស់

របាយការែ៍វាយរនមលរសគ្មាងវិនិសយរ

របាយការែ៍ វិភារចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ និងរគ្មារ(ការអនុវរតស្ៀបនិងងវិការសគ្គ្មង) សផសងគ្មន
សគ្ចើនសទ្ៀរ

របាយការែ៍គ្បកាស់ពនធោរគ្រប់គ្បសពទ្សៅ យក្សោះនរោះពិបាល ឧ.អាក្សរសលើរនមលបណនថម(អរប)។
ព័រមា
៌ នននការគ្រប់គ្រងរីទ្ូសៅគ្រូវបានផគរផ
់ ង
គ ់សៅឱ្យការគ្រប់គ្រងសៅក្សនុងសំែំណុ បបបទ្នន
របាយការែ៍សផសងៗ។ របាយការែ៍អាចជារបាយការែ៍្មាតាណ លបានសរៀបចំសៅសលើមល
ូ ោះន្មាតាមួយ
(ឧទហ្រែ៍៖ របាយការែ៍សរៀងរាល់ណេ) ឬពួក្សសរអាចគ្រូវបានសរៀបចំសគ្មាប់សគ្មលបំែងពិសសស
(ឧទហ្រែ៍៖របាយការែ៍ពិសសសៗ12) ។
12
Ad hoc:ណ លមានស ើងសគ្មាប់ណរសរឿងរា៉ា វឬក្សិចាការអវីមួយពិសសសឬមួយ ងមួយកាល
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
21
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
សាំណួរ៖
ចូរបញ្ញជក្ស់អំពកា
ី រអេះអាងខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងសៅនឹងរែសនយយហ្ិរញ្ាវរថ៖
ុ
(១).សគ្មលបំែងសំខាន់ននព័រមា
៌ នហ្ិរញ្ាវរថរ
ុ ឺស ើមបីផល
ត ់នូវភាពពិរនិងទ្ិ ះភាពយុរិ្
ត ម៌ននសាថនភាពហ្ិរញ្ាវរថុ
របស់សាថប័នសៅចុងបញ្ា បន់ នកាលបរិសចេទ្រែសនយយ។
(២).ព័រមា
៌ នហ្ិរញ្ាវរថអា
ុ ចគ្រូវបានបងាាញក្សនុងគ្ទ្ង់គ្ទយណ្ដមួយសមរមយ ល់អនក្សគ្រប់គ្រង
សរើរបាយការែ៍ខាងសគ្កាមមួយណ្ដជាការពិរ?
(ក្ស)ការអេះអាង (១) និង (២) រឺគ្រឹមគ្រូវ។
(េ)ណរការអេះអាង (១) គ្រឹមគ្រូវ។
(រ)អេះអាងណរប៉ាុសណ្ដាេះ (២) គ្រឹមគ្រូវ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
សាំណួរ៖
រែសនយយក្សរសគ្មាប់រែសនយយគ្រប់គ្រងបានផតល់ង វិកាលមអរ
ិ ស ើមបីធា ថាសគ្មលសៅននការសនស ំគ្បាក្ស់
គ្រូវបានសសគ្មចក្សនុងរយៈសពលខាងមុេសនេះ។
ឧទហ្រែ៍៖
(ក្ស)ការស្វើណផនការគ្បរិបរាកា
ិ រ13
(េ)ការស្វើណផនសសនៀរ14
(រ)ការស្វើណផនការយុទ្ធសាស្តសត15
៧.ណ េក្សាំណត្់នេការគ្គប់គ្គងេ័ត្៌មាេ វិទា
មានការសគ្មរពជាសគ្ចើនណ លក្សនុងស េះព័រមា
៌ នរែសនយយគ្រប់គ្រង អាចនឹងបរាជ័យក្សនុងការបំសពញសគ្មល
បំែងរបស់េួ ល នក្សនុងការជួយការគ្រប់គ្រងសៅក្សនុង ំសែើរការស្វើសសចក្សតីសសគ្មចចិរ។
ត
ទំងសនេះអាចសសងខប ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

ការបរាជ័យក្សនុងការបំសពញតាមរគ្មូវការននព័រមា
៌ នណ លមានគ្បសយជន៍

បញ្ញាននការ ក្ស់ព័នធ ចំណ្ដយនងលស ើមនិងចំែូល

ព័រមា
៌ នមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ
13
Operational planning:ការស្វើណផនការគ្បរិបរាកា
ិ រ
14
Tactical Planning:ការស្វណើ ផនសសនៀរ
15
Strategic Planning:ការស្វណើ ផនការយុទ្ធសាស្តសត
22
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង

ព័រមា
៌ នខាងសគ្ៅ។
ការបរាជ័យក្សនង
ុ ការអនុវរតតាមរុែភាពននពរ៌មានណ លមានគ្បសយជន៍
គ្បសិន សបើពរ
័ មា
៌ នណ លបានផតល់សៅឱ្យអនក្សគ្រប់គ្រងរឺសៅេវ េះខារអវីមយ
ួ មិនសគ្មរពសៅតាមវិជាជជីវៈព័រមា
៌ ន
ទំងសនេះប ទ ប់មក្សការសសគ្មចចិរម
ត ិនសមរមយរបស់អនក្សគ្រប់គ្រងនឹងអាចសក្សើរស ង
ើ ។ សូមពិចារណ្ដ ូចខាង
សគ្កាម៖

ភាពគ្រឹមគ្រូវ (Accuracy)៖ ការវិភារ ល់សលើសលុបននការចំណ្ដយនងលស ើមអាចបណ្ដ
ត លឲ្ការ
សសគ្មចចិរម
ត ិនបានក្សនុងការផលិរ ផលិរផលណ លអាចផតល់ការចំណ្ដញ ល់គ្ក្សុមហ្ុិនឬសាថប័នធ៖
ម៉ាោងវិញសទ្ៀរ ការវិភារ ល់សលើសលុបននរនមល ស ើមសគ្មាប់ផលិរលទ្ធ ផលជា(ទ្ំនញ
ិ ឬសសវាក្សមា)អាច
នឹងគ្រូវបានោក្ស់លក្ស់សនេះអាចមានផលិរលទ្ធ ផលជា(ទ្ំនញ
ិ ឬសសវាក្សមា)សៅក្សនង
ុ សាថប័នណ លអាចផលិ
រលទ្ធ ផលជា(ទ្ំនិញឬសសវាក្សមា)ណ លមិនអាចនឹងលក្ស់បានក្សនុងរនមលណ លមានការចំសែញបាន។

ិ ជាណផនក្សមួយ
ភាពទន់សពលសវលា (Timeliness)៖ទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងរវាងការសសគ្មចចិរសត ម
ើ បីេរ
ិ ជរ
គ្បសិនសបើពរ
័ ៌មានសនេះគ្រូវបានបងាាញ ល់អនក្សគ្រប់គ្រងប ទ ប់ពកា
ី រសសគ្មចចិរអ
ត ម
វី យ
ួ ណ លគ្រូវ
បានសរស្វសើ ើងស ើមបីការ់បនថយបុរល
គ ិក្សណ លអាចជួលឱ្យគ្បាក្ស់ចំសែញក្សនុងសក្សមាភាពសផសងសទ្ៀរ, គ្ក្សុមហ្៊ែុន
សនេះបានសក្សើរស ើងមិនចាំបាច់ចំណ្ដយសលើការណលងគ្រូវការរសៅសទ្ៀរ, គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ
ំមក្សនូវការចំណ្ដយណ ល
មិនចាំបាច់, ការបារ់បង់គ្បាក្ស់ចំែូល សពលអ ររ និង ការមិនចំរញ
ុ បុរល
គ ិក្សណ លសៅសសសសល់សៅសពល
ណ លពួក្សសរ ឹងថាគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឈប់គ្រូវការពួក្សសររសៅសទ្ៀរ។

ភាពអាចយល់បាន (Understandable)៖ការសផ្ទតរអារមាែ៍ហ្ួសសហ្រុសោយរែសនយយក្សរសគ្មាប់
រែសនយយគ្រប់គ្រង សលើបសចាក្សសទ្ស សាុគ្រសាាញកាន់ណរសគ្ចើនណ លគ្រប់គ្រងទ្ូសៅឬការយល់ ឹងមាន
ចំសែេះ ឹងរិចរួចឬមិនមានចំសនេះ ឹង ឬ ការយល់ ឹងអាចនឹងមានន័យថា ំបូ ា នរែសនយយក្សរនឹង
គ្រូវបានមិនសអើសពើ ។ មានការយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់សំខាន់គ្រូវបានផតលស់ ៅឱ្យរួ ទ្ីរបស់រែសនយយក្សរ
សគ្មាប់រែសនយយគ្រប់គ្រង ជាអនក្សសិក្សាអប់រំ ក្សនុងការពនយល់អំពីពរ៌មាននិង ការបែតុេះបណ្ដ
ត ការ
គ្រប់គ្រងទ្ូសៅស ើមបីជួយពួក្សសរឱ្យយល់ ឹងពី ពរ៌មានសនេះរឺលអគ្បសសើរជាងមុន។
ក្ស់ពន
័ ធនង
ឹ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ និងគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល
មិនមានព័រ៌មានទំងអស់ណ លបានផលិរសោយគ្បព័នធរែសនយយរឺសុទ្ធណរ ក្ស់ពន
័ ធសៅនឹងការសសគ្មចចិរត
ណ លស្វើស ើងសោយអនក្សគ្រប់គ្រងស ើយ។ ជាពិសសស, ព័រមា
៌ នបានផលិរជាសំខាន់សគ្មាប់សគ្មលបំែងរបាយ
ការែ៍ហ្ិរញ្ាវរថសុ ហ្ើយប ទ ប់មក្សបានយក្សជាមូលោះនសគ្មាប់អនក្សគ្រប់គ្រងក្សនុងការសសគ្មចចិរជា
ត ញឹក្សញាប់នង
ឹ
គ្រូវការណក្សណគ្បយ៉ាងសំខាន់ស ើមបីជាគ្បសយជន៍ ល់ការគ្រប់គ្រង។ សគ្មលការែ៍សៅទ្ីសនេះរឺថារួសលេសនេះបាន
បងាាញស ើមបីជយ
ួ ក្សនុងការសសគ្មចចិររត បស់អនក្សគ្រប់គ្រងរឺជាអនក្សណ លនឹងគ្រូវបានរងផលប៉ាេះ ល់សោយការ
សសគ្មចចិរសត នេះស លរឺពួក្សសររួរណរគ្រូវបាន៖
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
23

អ ររ (Future)៖ការចំណ្ដយនិងចំែូលណ លនឹងគ្រូវសក្សើរស ើងសៅក្សនង
ុ សពលអ ររ។ ការ
ចំណ្ដយនងលស ើមនិងចំែូលណ លបានសក្សើរស ើងរួចសៅសហ្ើយណ លគ្រូវបានសរសាគល់ថាជា
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លច
ិ បារ់បង់16 និងមិន ក្ស់ព័នធសៅនឹងការសសគ្មចចិរគ្ត រូវបានស្វើស ើងស េះសទ្។

ការចំណ្ដយសក្សើនស ង
ើ បណនថម (Incremental)៖ ការចំណ្ដយបណនថមសទ្ៀរឬគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលណ លគ្រូវបាន
បសងកើរស ើងជាលទ្ធ ផលននការស្វើការសសគ្មចចិរត

លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់ (Cash Flow)៖ សាច់គ្បាក្ស់ពរ
ិ គ្បាក្ស ណ លគ្រូវបានចំណ្ដយក្សនុងលក្សខែៈជាធារុ
ណ លមិនបានទ្ទ្ួលឬរូបយ
ិ វរថណុ លគ្រូវបានផលិរស ើងតាមរយៈឧអនុសញ្ញារែសនយយ រនមល ពិ
រយរែសនយយ ឬបនទុក្សរមលសស់ លើគ្ទ្ពយសមា។
ព័រមា
៌ នមិនណមនជាហ្ិរញ្ាវរថុ
អនក្សគ្រប់គ្រងទ្ូសៅនឹងមិនណរងណរគ្រូវបាន ឹក្ស ំ សោយគ្បសពទ្ននព័រមា
៌ នណ លផតល់សោយគ្បព័នធ
រែសនយយហ្ិរញ្ាវរថឬ
ុ រែសនយយទ្ូសៅនិងព័រ៌មានសផសងសទ្ៀរណ លផគរផ
់ ង
គ ់សោយគ្បព័នធរែសនយយគ្រប់គ្រង ។
ពួក្សសរនឹងសមលឹងសមើលសៅសលើរុែភាព, ឥរិយបង, ការសលើក្សទ្ឹក្សចិរ,ត ក្សតាតបរិយកាសផង ណ រ។
ក្សតាតណ លមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថទ
ុ ង
ំ សនេះរឺជាការសំខាន់ក្សនុងការទក្ស់ទ្ងសៅនឹងការសសគ្មចចិរជា
ត ព័រមា
៌ នហ្ិរញ្ាវរថុ
ប៉ាុណនតវាជាញឹក្សញាប់មានការលំបាក្សក្សនុងការបា៉ា ន់គ្បមាែនិងបរិមាែ។
ក្សតាាេ័ត្មា
៌ េមិេណមេណាហិរញ្ាវត្ថុ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ណក្សនចនមយ
ួ ណ លគ្រូវការស ើមបីបសងកើនទ្ិននផលផលិររបស់េួ ល នស ើមបីទញយក្សគ្បសយជន៍ពីការសក្សើនស ើង
ុ ហ្៊ែុនសនេះបានក្សំែរ់ វិ្ីសផសងននការសសគ្មចចិរបា
សៅក្សនុងទ្ីផារសរុបសគ្មាប់ផលិរផលរបស់េួ ល ន។ គ្ក្សម
ត ននូវ
ភាពសក្សើនស ើងសៅក្សនុងលទ្ធ ផលសនេះ។
ជសគ្មើសទ្ី(ក្ស)
វិ្ីណ លផតលរ
់ នមលសថាក្សបំផរ
ុ (តាមលក្សខេែឌហ្ិរញ្ាវរថ)ុ សមរថភាពននការផលិររឺស ើមបីបសងករ
ើ ណផនក្សបណនថមងាីនន
ី សរាងចគ្ក្សនឹងគ្រូវបានសមើលសឃើញសោយគ្ក្សុមគ្បឹក្សាក្សនង
សរាងចគ្ក្ស។ សទេះយ៉ាងណ្ដមានសគ្គ្មេះថានក្ស់ក្សនុងការពគ្ងក្ស
ុ
រំបន់និងសោយគ្បជាពលរ ះណ លជាណពនក្ស។ ការងារសរៀបចំសទ្សភាពនិងការរច ស ើង វិញេល េះអាចជាអនុវរតសៅ
ក្សនុងការចំណ្ដយបណនថមសៅឱ្យគ្ក្សុមហ្៊ែុនស ើមបីស្វើឱ្យណផនក្សបណនថមសទ្ៀរក្សនុងការពគ្ងីក្សសរាងចគ្ក្សស ើមបីទ្ទ្ួលយក្សប
រិសាថនលអ។
ជសគ្មើសទ្ី(េ)
សនេះរគ្មូវឱ្យរក្សាសរាងចគ្ក្សសៅក្សនុងទ្ំហ្ំបចាុបបននរបស់េួ ល នប៉ាុណនតការបសងកើនសមា៉ា ងស្វកា
ើ រក្សនុងមួយសបាតហ្៍សគ្មាប់
បុរល
គ ិក្សសក្សើនស ើង 20% ។ សគ្កាយមក្សសទ្ៀរអាចនឹងមាន ំសណ្ដេះគ្សាយណ លមានរនមលសថាក្សសៅក្សនុងលក្សខេែឌ
16
Sunk Cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លិចបារ់បង់
24
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
ហ្ិរញ្ាវរថប
ុ ៉ាុណនតអាចមានផលប៉ាេះ ល់អ វិជមា
ជ នសលើទ្ឹក្សចិរន
ត ិងលទ្ធ ផលបុរល
គ ិក្សសៅក្សនង
ុ ការសក្សើនស ើងយ៉ាងសំខាន់
បុរល
គ ិក្សលាឈប់ស្វកា
ើ រ។
វាមិនណមនជាការងាយគ្សួលសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សនុងការក្សសាងការចំណ្ដយមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថច
ុ ល
ូ សៅក្សនុង ំសែើរ
ការស្វើសសចក្សតីសសគ្មចចិររត បស់វា ូចជាពួក្សសរជាញឹក្សញាប់មានការលំបាក្សក្សនុងការក្សំែរ់រុែភាពផលិរផល។
ព័រមា
៌ នខាងសគ្ៅ
បរិសាថនសំសៅសៅសលើទង
ំ អស់ននក្សតាតខាងសគ្ៅណ លប៉ាេះ ល់ ល់ គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយនិងរួមបញ្ាូ លទំងសក្សមាភាព
របស់រោះពិបាលសក្សមាភាព គ្បក្សួរគ្បណជង, ការទមទររបស់អរិងិជននិងក្សតាតសផសងសទ្ៀរឧទហ្រែ៍អាកាស
ធារុ។
គ្បព័នធរែសនយយ្មាតាសផ្ទតរទំងគ្សុងសលើពរ
័ ៌មាននផទក្សង
នុ ូចជាការចំណ្ដយសលើផលិរក្សមានិងបរិមាែននទ្ិនន
ផលផលិរ។ គ្ក្សុមហ្៊ែុននិងសាថប័នធជាការពិរណ្ដស់មន
ិ មានសៅក្សនុងការេវ េះចស ល េះមួយ -ពួក្សសរបានរស់សៅ
ក្សនុងបរិសាថនណ លសៅក្សនុងស េះពួក្សសរគ្រូវបានរង ឥទ្ធ ិពលសោយចំនន
ួ ននសាថប័នធ នទ្សទ្ៀរណ លសក្សើរស ើងពីខាង
សគ្ៅសាថប័នធ។ សនេះ ំសៅជាមួយរំបន់ននការសិក្សាបានសំសៅជាញឹក្សញាប់ថាជាការវិភារបរិសាថន។
សយើងមិនចាំបាច់គ្រូវចូលសៅក្សនុងរំបន់លមអរ
ិ សៅទ្ីសនេះសទ្ប៉ាុណនតជាការ ណ លមានក្សតាតហ្ិរញ្ាវរថម
ុ ិនណមនសំសៅសៅ
ខាងសលើអនក្សរួរណរ ឹងថា បរិសាថន (សនេះរឺគ្គ្មន់ណរសាថនភាពខាងសគ្ៅណ លសៅក្សនុងគ្ក្សុមហ្៊ែុនសនេះបាន ំសែើរ
ការ) នឹងមានឥទ្ធ ិពលសលើ សក្សមាភាពរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយណ លរួរគ្រូវបាន្លុេះបញ្ញាង
ំ សៅក្សនុង ំសែើរការស្វើសសច
ក្សតីសសគ្មចរបស់េួ ល ន។
ុ ហ្៊ែុនមួយរួរណរមានព័រមា
វា ូចខាងសគ្កាមពីសនេះថាគ្ក្សម
៌ នសតីពី បរិសាថនរបស់វាអាចសគ្បើបានសៅវាសៅក្សនុងគ្បព័នធ
ព័រមា
៌ នរែសនយយ របស់េួ ល ន - សាថប័នធសនេះគ្រូវការព័រមា
៌ នពីខាងសគ្ៅក្ស៏ ូចជាព័រមា
៌ ននផទក្សនុង ។
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
25
៨.សនងខបជាំេូក្ស
លក្សខែៈនិងសគ្មលបំែងននរែសនយយគ្រប់គ្រង
រែសនយយគ្រប់គ្រងនិងការគ្រប់គ្រងព័រ៌មាន
លក្សខែៈ្មាជារិននព័រមា
៌ នលអ
 សុគ្ក្សិរ
 មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
 បំសពញសលញ
រែសនយយគ្រប់គ្រងនិងការគ្រប់គ្រងព័រ៌មាន
 មជឍមែឌលរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
 ចំណ្ដយនងលស ើមមានគ្បសិទ្ធភា
ិ ព
1. រែសនយយហ្ិរញ្ាវរថឬ
ុ រែសនយយទ្ូសៅ
 មជឍមែឌលវិនសិ យរ
 ភាពអាចយល់បាន
2. រែសនយយណសវងរក្សនងលស ើម
 មជឍមែឌលរក្សគ្បាក្ស់ចំែូល
 ភាព ក្ស់ពន
័ ធ
3. រែសនយយគ្រប់គ្រង
 អាចសគ្បើគ្បាស់បាន
 ទន់សពលសវលា
 ងាយគ្សួលសគ្បើគ្បាស់
ំសែើរការគ្រប់គ្រងននការស្វើណផនកានិង
ការស្វើសសចក្សាីសសគ្មចចិរត ការគ្រួរពិនរ
ិ យ
ណផនការ៖ សងកើរសគ្មលបំែងននយុទ្ធសាស្តសតនិងការសរៀបចំសាថប័ន
ការស្វសើ សចក្សតស
ី សគ្មចចិរ៖
ត ស្វើការសសគ្មចចិរសត ោយសគ្បើព័រមា
៌ នស ើមបី
គ្រប់គ្រង
ការគ្រួរពិនរ
ិ យ៖ ចារ់ វធា
ិ នការគ្រួរពិនរ
ិ យឬ
រងវិលជុំគ្បរិក្សមាមក្សវិញ
យុទ្ធសាស្តសត៖រយៈសពលណវង
សសនៀរ៖រយៈសពលម្យម
ណផនការគ្បរិបរតកា
ិ រ៖រយៈសពលេល ី
26
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (រ)
ក្សយទំងពីរសនេះគ្រូវបានសគ្បើជាញឹក្សញាប់ ូចគ្មនប៉ាុណនតនយ
ិ យយ៉ាងរឹង រុឹងពួក្សសរមានន័យេុស ៗ គ្មន។
ទ្ិនននយ
័ ទ្ទ្ួលបានពីការសទង់មរិមយ
ួ សហ្ើយគ្រូវបានណគ្បកាលយព័រមា
៌ នសោយការរសគ្មៀបនិង វិភារ។
ទ្ិនននយ
័ និងព័រមា
៌ នទំងពីរអាចមានទំងការពិរឬរួសលេ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ណផនការ
ការសរៀបចំង វិកាគ្បចាំឆ្នំ សគ្មាប់មជឈមែឌលចំណ្ដយសផសងៗ
ការគ្រួរពិនរ
ិ យ
ការសសគ្មចចិរត
Ù
ពិនរ
ិ យសមើលងវិកាសគ្មាប់សពលសគ្កាយ រយៈសពលសគ្មាប់មជឈមែឌលចំណ្ដយសផសងៗ
Ù
Ù
អនុវរតការសសគ្មចចិរសត ោយណផអក្សសលើសលើព័រមា
៌ នណ លបានផតល់ឱ្យ
ក្សំែរ់សគ្មលបំែងសាថប័នសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្ប ទ ប់
សគ្បៀបស្ៀបអនុវរតនិងលទ្ធ ផលរំពឹងទ្ុក្សសគ្មាប់សពលអនុវរត
Ù
Ù
Ù
Ù
Ù
Ù
សូមក្សរ់សមាគល់ថារាល់មុេងារននការស្វើណផនការនិងការគ្រប់គ្រងរឺជាណផនក្សននការសសគ្មចចិរសត ្វើឱ្យ ំសែើរការ
សហ្ើយ សូ ចនេះគ្រូវបានសរក្សំែរ់ថាជាទំងពីរ។ ណរប៉ាសុ ណ្ដាេះក្សរែីសលើក្សណលងរឺ 'អនុវរតការសសគ្មចចិរសត ោយណផអក្ស
សលើពរ
័ មា
៌ នណ លបានផតល'់ ណ លមិនណមនជាណផនក្សននណផនការនិងការគ្រប់គ្រងស េះសទ្ប៉ាុណនតការសសគ្មចចិរម
ត យ
ួ
ណ លស្វើឱ្យក្សិចាការស េះមាន។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (េ)
ព័រមា
៌ នហ្ិរញ្ាវរថរ
ុ ួរណរគ្រូវបានបងាាញតាមសតងោ
់ ររែសនយយអសនតជារិននក្សមពុជានិងចាប់របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (េ)
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
27
រែសនយយក្សរសគ្មាប់រែសនយយគ្រប់គ្រងក្សំពុងផតល់ង វិកាងាីសគ្មាប់រយៈសពលខាងមុេសនេះស លរឺ
អនក្សប់គ្រងជាន់េពស់ណ លស្វណើ ផនការរយៈសពលេល ី។
28
ជំពូក្សទ្ី ០១៖លក្សខែៈនិង សគ្មលបំែង នន រែសនយយគ្រប់គ្រង
ជាំេក្ស
ូ ទី ០២ ៖គ្បនេទ្ាំណាយ្នថៃន ើម េិង ឥរិយាបថ្ាំណាយ្នថៃន ើម
ជាំេូក្សទី២
គ្បនេទ្ាំណាយ្នថៃន ើម េិង ឥរិយាបថ្ាំណាយ្នថៃន ើម
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពនយល់អំពីក្សមានសា
ត លមុេជំនួញ ភាពេុសគ្មនរវាង ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា និង ការចំណ្ដយនងល
ស ើមមិនណមនផលិរក្សមា

ពែ៌ អំពីក្សមានសា
ត លមុេជំនួញ ធារុសផសងគ្មន ននការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា វរថធា
ុ រុស ើម,
ពលក្សមា និង ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ

ពែ៌ អំពីក្សមានសា
ត លមុេជំនួញ ធារុសផសងគ្មន ននការចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនផលិរក្សមា
ការចំណ្ដយរ ះបាល, ការចំណ្ដយសលើការលក្ស់, ការចំណ្ដយសលើការណចក្សចាយ និង បនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ

ពនយល់អំពសា
ី រៈសំខាន់ននភាពេុសគ្មនរវាង ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមា និង ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មិន
ណមនផលិរក្សមា សៅសពលណ ល ទ្ិននផលផលិរក្សមាឱ្យរនមល និង សននិ្ិទ្ន
ំ ញ
ិ សគ្មាប់អាជីវក្សមា

ឧទហ្រែ៍ភាពេុសគ្មន ននការសរៀបចំការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមា និង ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មិនណមន
ផលិរក្សមាផ្ទទល់ និងគ្បសយល

ពនយល់ និង បងាាញ អំពីរំនរ
ិ ននសគ្មលបំែងការចំណ្ដយនងលស ើម, នងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា និង
ុ ហ្៊ែុនទ្ូសៅ។
មជឍមែឌលនងលស ម
ើ មិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ សគ្មាប់គ្ក្សម

ពែ៌ អំពី ការសគ្បើគ្បាស់គ្កាហ្វិចសៅតាមគ្បសទ្ពននឥរិយបងការចំណ្ដយនងលស ើម និង ឱ្យឧទហ្រែ៍
ូចជាការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ17,ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ18 ,នងលស ើមសងរជាជំហា៊ែន19 និង
នងលស ើមអសងរ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល20

សគ្បើគ្បាស់ការស្វើ វិភារក្សគ្មិរេព ស់ ឬ ទប ស ម
ើ បីណបងណចក្សការចំណ្ដយនងលស ើមសងរនិង ការចំណ្ដយនងល
ស ើមអសងរ បានសរុបរួមមបញ្ជូលចំណ្ដយនងលស ម
ើ ទំង សក្សមាភាពណ ល ក្ស់ព័នធនឹងនងលស ើមសងរជាជំ
ហា៊ែនននការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ និង ការផ្ទលស់បូរត ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតា

ពនយល់អំពីរច សម័ពនធននអនុរមន៍លីណនណអ៊ែរ និង សមីការការចំណ្ដយនងលស ើម
17
Fixed cost:នងលស ើមសងរ
18
Variable Cost:នងលស ើមអសងរ
19
Stepped Fixed Cost:នងលស ើមសងរជាជំហា៊ែន
20
Semi-variable Cost:នងលស ើមអសងរ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
29
( តាមរូបមនត y = a + bx )
30
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
សគ្មលបំែងនងលស ើម,នងលស ក្ស
ើ ង
នុ ១ឯក្សតានិងមជឈមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
ការចំណ្ដយផលិរក្សមា
គ្បសពទ្នងលស ើមនិង
ការចំណ្ដយនងលស ើម
វរថធា
ុ រុស ើម,ក្សមាលំងពល
និងការចំណ្ដយមិន
ឥរិយបងចំណ្ដយ
ផ្ទទល់នង
ិ នងលស ើម
ក្សមា,ចំណ្ដយនងលស ើម
ផលិរក្សមា
នងលស ើម
គ្បសយល
ប ទ ប់បនស ំ
ក្សនុងផលិរក្សមា
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរនិង
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
ការវិភារននការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សៅក្សនុងធារុ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរនិង
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
ការវិភារតាម
សមីការការ
វិ្ីសាស្តសតេពស់ ឬ ទប
ចំណ្ដយនងលស ើម
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
31
១.ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមែ ិត្ក្សមម េិង ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមមិេណមេែ ិត្ក្សមម
ចំណ្ដរ់ថានក្ស់ននចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ចំណ្ដយនងលស ើមអាចណបងណចក្សជាចំណ្ដរ់ថានក្ស់សៅតាមគ្បសពទ្សផសងៗគ្មន៖


ធាត្ុ្ូ
៖ ការចំណ្ដយនងលស ើម រឺណបងណចក្សជាចំណ្ដរ់ថានក្ស់មានជា វរថធា
ុ រុស ើម,ពលក្សមា ឬក្ស៏ចំណ្ដយ
ក្សខណៈ្ាំណាយ្នថៃន ើម៖ការចំណ្ដយនងលស ើម រឺណបងណចក្សជាចំណ្ដរ់ថានក្ស់ជា
ចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់ និងគ្បសយល

ឥរិយាបថ្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ ៖ការចំណ្ដយនងលស ើម រឺណបងណចក្សជាចំណ្ដរ់ថានក្ស់មានជា នងលស ើមសងរជាជំ
ហា៊ែន,នងលស ើមអសងរ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល,នងលស ើមសងរ,នងលស ើមអសងរ។

មុខងារការ្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ ៖ការចំណ្ដយនងលស ើមរឺណបងណចក្សជាចំណ្ដរ់ថានក្ស់មានជា
ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា និង ការចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនផលិរក្សមា។
ចំណ្ដរ់ថានក្ស់ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ សោយធារុចល
ូ
ចំណ្ដយនងលស ើមសោយធារុចូល ៏សខា
ំ ន់ណ លអនក្សគ្រូវការ ឹងមាន ច
ូ ជា៖
 វរថធា
ុ រុស ើម,
 ក្សមាលំងពលក្សមា និង
 ការចំណ្ដយសផសងៗ។

ចំណ្ដយសលើវរថធា
ុ រុស ម
ើ ៖ ការចំណ្ដយទំងអស់ននចំណ្ដយសលើវរថធា
ុ រុស ម
ើ ណ លបានទ្ិញសគ្មាប់
សក្សមាភាពផលិរក្សមា និង សគ្មាប់សក្សមាភាពមិនណមនផលិរក្សមា ។ ឧទហ្រែ៍ វរថធា
ុ រុស ើម
សមាសភារ សំអារសមាារៈលាងសំអារ, ការណងទំសមាារៈ និង សមាារៈការិយល័យ ។

រនមលក្សមាលំងពលក្សមា៖ ការចំណ្ដយរបស់បុរល
គ ក្ស
ិ ទំងអស់ណ លទក្ស់ទ្ង និង
ការសបើក្សគ្បាក្ស់សបៀវរសរបស់បុរល
គ ិក្ស។

ការចំណ្ដយការចំណ្ដយសផសងៗទំងអស់ ណ លមិនណមនជាសមាារៈ ឬក្ស៏ការងារ ។ សនេះរឺបានរួមបញ្ជូល
ទំងការទ្ិញសសវាក្សមា ឧទហ្រែ៍មាន ចំណ្ដយជួលសរាងចគ្ក្ស, ចំណ្ដយទ្ូរស័ពទ, ការសៅ៉ា និង ការ
ចំណ្ដយ ូចជាបនទុក្សរមលសស់ ៅសលើ ឧបក្សរែ៍និងបរិកាខរ។
ចំណ្ដរ់ថានក្ស់នងលស ម
ើ តាមអនុរមន៍សមីការប ទ រ់ ជាអាង៌ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមា
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមារឺជាការចំណ្ដយនងលស ើមណ លបានសក្សើរស ើងសៅសពលវរថធា
ុ រុស ើមគ្រូវបានបណមលង
សៅជាផលិរផលសសគ្មច និង ណផនក្សមួយននផលិរផលសសគ្មច (ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច) ។
32
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមា៖
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
ចំណ្ដយផ្ទទល់
ចំណ្ដយនងលស ើម
ចំណ្ដយនងលស ើម
ប ទ ប់បនស ំក្សនុងផលិរក្សមា
ប ទ ប់បនស ំក្សនុងផលិរក្សមា សងរ
អសងរ
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖

វរថធា
ុ រុស ម
ើ ផ្ទទល់ ៖វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់ណ លចូលសៅក្សនុងផលិរផលិរផល។ ឧទហ្រែ៍គ្ក្សណ្ដរ់ក្សនុងការ
ផលិរអាវយឺរ។

ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ ៖ការចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមាសោយផ្ទទល់ក្សនុងការបសងករ
ើ ផលិរផលមួយ។
ឧទហ្រែ៍រនមលគ្បាក្ស់ឈួ ន លសគ្មាប់សមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី ក្សនុងការផលិរអាវយឺរ។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផ្ទទល់៖ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផ្ទទល់ក្សនុងការផលិរផលិរផល។ ឧទហ្រែ៍គ្បាក្ស់សួយសារ
ណ លគ្រូវបង់សៅឱ្យអនក្សរច ម៉ាូ ឬនងល ឹក្សទ្ំនញ
ិ សគ្មាប់សមាារៈពិសសសណ លគ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បីផលិរ
អាវយឺរ។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំអសងរ21៖ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំសលើការផ្ទលស់បូរត
សោយផ្ទទល់តាមបរិមាែផលិរផលផលិរ។ ឧទហ្រែ៍ ចំណ្ដយសលើសគ្បងឥនធនៈណ លសគ្បើស ើមបី
ំសែើរការមា៉ា សុន
ី ។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំសងរ22៖ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំណ លសងរអវីក្ស៏សោយ
បរិមាែននផលិរផល។ ឧទហ្រែ៍ ការជួលសរាងចគ្ក្សផលិរ។
21
Variable Production Overhead:ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំអសងរ
22
Fixed Production Overhead:ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំសងរ
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
33
ចំណ្ដរ់ថានក្ស់នងលស ម
ើ តាមមុេងារ ជាអាង៌ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមា
ការចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនផលិរក្សមា
ចំណ្ដយសលើការលក្ស់ផលិរផល
ចំណ្ដយសលើរ ះបាល
ចំណ្ដយសលើការណចក្សចាយផលិរផល
បនទុ ក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖

ការចំណ្ដយរ ះបាល ៖រឺជាការចំណ្ដយណ ល ក្ស់ព័នធក្សង
នុ ការ ំសែើរការ យក្សោះនរ ះបាល ទ្ូសៅ
របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឬសហ្គ្គ្មស ឧទហ្រែ៍

យក្សោះនរែសនយយ ។
ការចំណ្ដយសលើការលក្ស់ផលិរផលទ្ំនញ
ិ ឬសសវាក្សមា ៖រឺជាការចំណ្ដយ ណ លបានផារភាជប់ជាមួយការ
ុ ហ្៊ែុនឬសហ្គ្គ្មស
ទ្ទ្ួលយក្ស បញ្ញជរ ទ្ិញ ពីអរិងិជនណ លមានបំែងទ្ិញនូវផលិរផលរបស់គ្ក្សម
(ការចំណ្ដយ យក្សោះនលក្ស់ផលិរផល) និង ការចំណ្ដយសលើការស្វើទ្ផ
ី ារផលិរផល ។

ការចំណ្ដយសៅសលើការណចក្សចាយ ៖រឺជាការចំណ្ដយណ ល ក្ស់ពន
័ ធសៅនឹង ផលិរផលសសគ្មច របស់
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឬសហ្គ្គ្មស ណចក្សចាយមាន ូចជា រនមលចាច់ណចងគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ជួលឃាលង
ំ ឬ
ការចំណ្ដយណចក្សចាយការ ។

បនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ ៖ រឺជាការចំណ្ដយណ លសក្សើរស ើងក្សនង
ុ សគ្មលបំែងស ើមបីផល
ត ់ ហ្ិរញ្ាបបទន ល់
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឬសហ្គ្គ្មស ឧទហ្រែ៍ អគ្តាការគ្បាក្ស់ក្សមាី ។
ភាពេុសគ្មនរវាងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមា និង ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មិនណមនផលិរក្សមា
សៅសពលណ លការចំណ្ដយបានវិភារសៅតាម ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមា និង ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មិនណមន
ផលិរក្សមា អនក្សគ្រប់គ្រង់គ្បណហ្លជាចង់គ្បមូលការចំណ្ដយរួមគ្មនសៅសលើការឬប័ែាចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ។ ការឬប័
ែាចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ (ឬក្ស៏ការឬប័ែាចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតា) ក្សរ់គ្តាទំងអស់នូវការចំណ្ដយណ ល ក្ស់
ព័នធក្សនុងការបសងករ
ើ មួយឯក្សតាននការផលិរផល ។
ការឬប័ែាចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ៖សសចក្សតីណងលងការែ៍ននចំណ្ដយសរុបផលិរផលក្សនុង១ឯក្សតា
កាត្ឬប័ណណ្ាំណាយ្នថៃន ើម
34
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ម
ើ ផ្ទទល់
X
ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
X
ចំណ្ដយផ្ទទល់
X
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមែ ិត្ផ្ទទ
23
់
XX
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំអសងរ24
X
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម25
XX
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំសងរ
X
ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមែ ិត្ក្សមមសរុប
XX
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មិនណមនផលិរក្សមា
 ចំណ្ដយសគ្មាប់ ំសែើការរ ះបាល
X
 ចំណ្ដយសលើការលក្ស់ផលិរផល
X
 ចំណ្ដយក្សនុងការណចក្សចាយផលិរផល
X
ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមសរុប
XX
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
X
នងលលក្ស់ផលិរផល
XXX
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖

ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាសរុប រឺជាការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម (ការចំណ្ដយនងល
ស ើមសរុបផ្ទទល់) បូក្សជាមួយនិងការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសផសងសទ្ៀរ ។

វារឺមានសារៈសំខាន់ សបើការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សនុង១ឯក្សតាបណនថមសរុបននផលិរផលរឺមានការ
ជាក្ស់លាក្ស់ ។ ការចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនផលិរក្សមា រឺគ្រូវណរវិភារសោយណ ក្សពីគ្មន ។

សនេះរឺសគ្ េះណរ សៅសពលណ លផលិរផលសសគ្មចមួយបានសផទរសៅឃាលង
ំ ផលិរផលសសគ្មចបានណចក្ស
ចាយផលិរផលសសគ្មចទំងស េះសៅក្សនុងរនមលមយ
ួ ណ ល្លុេះបញ្ញាង
ំ ពីការចំណ្ដយផលិរផល សោយ
ផ្ទទល់ ណ លបាន ក្ស់ព័នធសៅនឹងការផលិររបស់ពួក្សសរ ។ ឧ.ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរផលសរុប ។

សៅសពលណ លផលិរផលសសគ្មច បានណចក្សចាយសៅឃាល ំង ឃាលង
ំ រឺជាក្សណនលងណ លពួក្សសរ បានកាលយ
ជាសននិ្ិសក្ស
តុ ទ្ំនញ
ិ ទ្ុក្សរហ្ូរ ល់ពួក្សសរគ្រូវបានលក្ស់សៅឱ្យអរិងិជន ឬ ក្ស៏ទ្ុក្សជាសននិ្ិសក្ស
តុ ទ្ំនញ
ិ ។

សៅសពលណ លជាសនន្
ិ ស
ិ ក្ស
តុ ទ្ំនញ
ិ គ្រូវបានលក្ស់ វារឺមានសារៈសំខាន់ណ្ដស់សគ្ េះវាបានផតល់នូវ រនមល
មួយណ លបាន្លុេះបញ្ញាង
ំ ពីរនមលននការលក្ស់ផលិរផល ូសចនេះ វារឺជាគ្បាក្ស់ចំសែញមួយ ណ ល គ្រូវ
រែ ក្សនុង របាយការែ៍លទ្ធ ផល។
23
Prime Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់
24
Variable Production Overhead:ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំអសងរ
25
Marginal cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
35

គ្សស ៀងគ្មនសនេះណ រ សៅចុងបញ្ា បន់ នរយេះសពលរែសនយយ ជាសនន្
ិ ស
ិ ក្ស
តុ ទ្ំនញ
ិ រឺរនមលសៅក្សនុងរបាយ
ការែ៍តារាងរុលយការរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឬសហ្គ្គ្មស សៅក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ើនផលិរក្សមាសរុបរបស់
េលួ ន ។

វារឺមានសារៈសំខាន់ សហ្រុសនេះសហ្ើយបានជា ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិក្សមា និង ការចំណ្ដយនងលស ើម
មិនណមនផលិរក្សមា មានលក្សខែៈណបលក្សគ្មនយ៉ាងចាស់ សគ្មាប់សគ្មលបំែងននការឱ្យរនមលទ្ន
ិ នផល
ផលិរផល និង សនន្
ិ ស
ិ ក្ស
តុ ទ្ំនញ
ិ ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
សមាភារចំណ្ដយ
ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ចំនួនសមា៉ា ងសគ្មាប់ក្សមាក្សរមា៉ា សុីនជារួម
ការចំណ្ដយសលើទ្ឹក្សថានមា
ំ ៉ា សុន
ី សបាេះពុមពសគ្មាប់គ្ប់គ្បាស់ក្សនុងការិយល័យទ្ូសៅ
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសសគ្មាប់គ្បធានសរាងចគ្ក្ស
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសសគ្មាប់គ្បធានគ្បាក្ស់សបៀវរស
ចំណ្ដយសលើការជួលឃាលង
ំ សគ្មាប់ផទុក្សរក្សាទ្ំនញ
ិ សគ្រៀមសគ្មាប់ទ្ុក្សលក្ស់
ចំណ្ដយបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសសគ្មាប់សនតិសុេចាំយនសរាងចគ្ក្ស
ចំណ្ដយទ្ូទរ់អបបហារជូន ល់អរិងិជនឲ្យបង់គ្បាក្ស់បានសលឿន
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសសគ្មាប់ ជំនួយការគ្បធានគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ
ចំណ្ដយអាជា្ប័ែាពនធផូ លវសគ្មាប់រងយនតណចក្សចាយទ្ំនញ
ិ
ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់សលើឥែទនវិបារូបន៍
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់ក្សនគ្មសជើងសារ ល់ការលក្ស់
បំសពញតារាងខាងសគ្កាមសោយចំណ្ដរ់ថានក្ស់នូវការចំណ្ដយនីមយ
ួ ៗឱ្យបានគ្រឹមគ្រូវ
ការស្វច
ើ ណ្ដ
ំ
រ់ថានក្ស់តាមខាងសគ្កាម៖
(១) = ចំណ្ដយនងលស ើមការផលិរ
(២) = ចំណ្ដយសលើការលក្ស់ផលិរផល
(៣) = ចំណ្ដយសលើការណចក្សចាយផលិរផល
(៤) = ចំណ្ដយសលើ ំសែើការរ ះបាលទ្ូសៅ
(៥) =បនតក្ស
ុ ននហ្ិរញ្ាវរថុ
36
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
ចំណ្ដរ់ថានក្ស់
២.ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមផ្ទទ ់ េិង ការ្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ គ្បនយា
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផ្ទទល់
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផ្ទទល់ រឺជាការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មួយណ លអាចរក្សសឃើញសោយផ្ទទល់ជាការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ម
១ឯក្សតាជាក្ស់លាក្ស់ ឬក្ស៏មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ 26។ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផ្ទទល់ មាន៣ចំែច
ុ ្ំរបស់
ការចំណ្ដយផ្ទទល់ ៖

ចំណ្ដយវរថធា
ុ រុស ម
ើ ផ្ទទល់ ឧទហ្រែ៍ គ្ក្សណ្ដរ់សគ្មាប់ផលិរអាវ ។

ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ ឧទហ្រែ៍ គ្បាក្ស់ឈួ ន លរបស់ក្សមាក្សរស រគ្ក្សណ្ដរ់ស ើមបីផលិរអាវ ។

ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផ្ទទល់ ឧទហ្រែ៍ សួយសារណ លបានបង់សៅឱ្យអនក្សរច ម៉ាូ ឬក្ស៏ នងល ឹក្ស ជញ្ជូន
សគ្មាប់ការ ំចល
ូ សមាារៈឬវរថធា
ុ រុស ើមពិសសសៗ ។
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបននចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផ្ទទល់គ្រូវបានសរសាគល់ថាជាការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរផ្ទទល់ 27។
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ គ្បសយល
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ គ្បសយល រឺជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ មួយណ លមិនអាចរក្សសឃើញសោយផ្ទទល់ថាជាចំណ្ដយនងល
ស ម
ើ ក្សនង
ុ មួយឯក្សតាទ្ជាក្ស់លាក្ស់សទ្ ឬក្ស៏មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ។ ឧទហ្រែ៍ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
គ្បសយល មាន ូច ចំែច
ុ ខាងសគ្កាម ៖

ចំណ្ដយវរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្បសយល ទំងសនេះរួមមានវរថធា
ុ រុស ម
ើ ណ លមិនអាច្លុេះបញ្ញជង
ំ សៅនឹងអាវប
នីមួយៗបាន ឧទហ្រែ៍ "ក្សបាស" ។

ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល ឧទហ្រែ៍ ការចំណ្ដយនងលស ើមរបស់អនក្សគ្រប់គ្រងណ លបានគ្រួរអនក្សផលិរ
អាវយឺរ ។

ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ គ្បសយល ឧទហ្រែ៍ ការចំណ្ដយ ការជូលសរាងចគ្ក្ស ស ម
ើ បីផលិរអាវ ។
ចំនួនសរុបននការចំណ្ដយនងលស ម
ើ គ្បសយល គ្រូវបានសរទ្ទ្ួលសាគល់ថាជា
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស28
ំ ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
សាំណួរ៖
ចូរក្សំែរ់អរតសញ្ញាែថា ការចំណ្ដយនងលស ើមខាងសគ្កាយសនេះថាសរើវាជាវរថធា
ុ រុស ើម, ក្សមាលំងពលក្សមា ឬក្ស៏ការ
ចំណ្ដយសផសងៗ មានលក្សខែៈចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផ្ទទល់ ឬក្ស៏ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ គ្បសយល ។
26
Cost Center:មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
27
Prime Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់
28
Overhead cost: ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
37
វរថធា
ុ រុស ម
ើ ក្សមាលំង,ពលក្សមា
នងលស ម
ើ ផ្ទទល់
ឬក្ស៏ការចំណ្ដយសផសងៗ
នងលស ម
ើ គ្បសយល
ចំណ្ដយជួលហ្រថប
ូ ក្សរែ៍29
ចំណ្ដយជួលសរាងចគ្ក្សផលិរ
ចំណ្ដយសលើការសវចេជ ប់សមាារៈ ឧសក្សស ឬគ្បអប់ .
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសសមការ
ចំណ្ដយសគ្បងរំអិលសគ្មាប់មា៉ាសុីន
គ្បាក្ស់ឈួ ន លក្សមាក្សរសរាងចគ្ក្សណ ល ក្ស់ព័នធនឹងការផលិរ
បនទុក្សរមលសគ្់ ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវងសរាងចគ្ក្ស
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
សាំណួរ៖
សរើការបងាាខាងសគ្កាមមួយណ្ដអាចស្វើចំណ្ដរ់ថានក្ស់ជាជាក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល?
(១)ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល៖
(ក្ស) ចំណ្ដយសគ្មាប់ក្សមាក្សរសលើណផនក្សផគរ
ំុ សមលើងផលិរផល30
(េ) ចំណ្ដយជំនួយសមើលហាង សៅក្សនុងហាងសរាងចគ្ក្សមួយក្សណនលង
(រ) ចំណ្ដយមានងសិលាសៅក្សនុងអគ្មរគ្ក្សុមហ្៊ែុន
(ឃ) ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសសសាៀនសវនក្សមា ជាគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សនងការរែសនយយ
(២)ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផ្ទទល់៖
(ក្ស) ការចំណ្ដយនងលស ើមណ លអាចគ្រូវបានក្សំែរ់អរតសញ្ញាែ ជាមជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
មិនណមន ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាណរវាបានសទ្។
(េ)ការចំណ្ដយនងលស ើមណ លអាចគ្រូវបានក្សំែរ់អរតសញ្ញាែជាចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបាន។
(រ)ការចំណ្ដយណ លចូលរួមក្សនុងរយៈសពលកាលបរិសចេទ្រែសនយយ
(ឃ)ចសមលើយខាងសលើមិនណមនចសមលយ
ើ ទំងអស់
៣.ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមនថរ េិង ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមអនថរ
ឥរិយបងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
29
Tools:ហ្រថប
ូ ក្សរែ៍
30
Assembly:ណផនក្សផគរ
ុំ សមលើងផលិរផល
31
Cost Center:មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
38
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
31
ប៉ាុណនត
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អាចនឹងគ្រូវបានចារ់ចំណ្ដរ់ថានក្ស់ សនេះសបើសយងតាមវិ្នី នឥរិយបងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
របស់ពួក្សសរ ។ឥរិយបងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ រឺជា វិ្ីមយ
ួ ណ លធារុចល
ូ វរថធា
ុ រុស ម
ើ មានការណគ្បគ្បួល សៅតាម
មានក្សគ្មិរសក្សមាភាពសផសងគ្មនននផលិរផល ក្សមា។ ។ឥរិយបងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សទរទ្ន់សៅតាមចំណ្ដរ់ថានក្ស់
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ូចខាងសគ្កាម ៖

ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ

ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ

នងលស ើមសងរជាជំហា៊ែនសងរ

នងលស ើមអសងរ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ រឺជាការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណ លសទរទ្ន់សៅរក្សការណគ្បគ្បួលសៅតាមក្សគ្មិរនន
សក្សមាភាពផលិរក្សមា ។ ក្សគ្មិរសក្សមាភាពមានការសក្សើនស ើង ស េះ ំឱ្យការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ សរុបក្ស៏មាន
ការសក្សើនស ើងផងណ រ ។
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ បានបងាាញគ្កាហ្វិច ជាការអនុវរតន៍តាម៖

្ាំណា ាំ៖ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សរុបសក្សើនស ើងតាមក្សគ្មិរននសក្សមាភាព ផលិរ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង១
ឯក្សតាជាការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរណរវារក្សាបានរនមលសងរក្សនុង១ឯក្សតា ។

ឧទហ្រែ៍ ការចំណ្ដយអសងររួមបញ្ជូល ការចំណ្ដយសោយផ្ទទល់ ូចជា វរថធា
ុ រុស ើម នឹង ពលក្សមា
សោយផ្ទទល់ ។
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរ
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
39
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងររឺជាការចំណ្ដយណ លគ្រូវបានសក្សើរស ើងក្សនុងកាបរិសចេទ្រែសនយយមួយសហ្ើយណ ល
មិនណគ្បគ្បួលសៅតារក្សគ្មិរសក្សមាភាពសទ្។
40
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរអាចគ្រូវបានបងាាញជាលក្សខែៈគ្កាហ្វិក្ស ូចខាងសគ្កាម៖

ចំណ្ដំ៖ថាការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុបសៅណររក្សាបានសងរមិនបានណគ្បគ្បួលសៅតាមក្សគ្មិរសក្សមាភាព
ផលិរសទ្ ប៉ាុណនតថាការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាអាចនឹងធាលក្ស់ចេះុ សៅតាមក្សគ្មិរននសក្សមាភាពផលិរ
និងសក្សើនស ើង។

ឧទហ្រែ៏ននការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ៖
 ការចំណ្ដយសលើការជួលសរាងចគ្ក្ស
 ការចំណ្ដយបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ
 ការចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរស យក្សគ្បរិបរតិគ្ក្សុមហ្៊ែុន។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖េេយ ់រូបភាេខាងន

ើ
គ្បសិនសបើចំណ្ដយសលើការជួលសរាងចគ្ក្សក្សនុងរនមល 5,000 ុលាលរក្សនុង១ណេ, ការចំណ្ដយនងលស ើមសនេះនឹង
សគ្មាប់ផលិរនូវផលិរផល 2គ្បសពទ្ គ្កាហ្វិក្សសគ្មាប់ផលិរនូវផលិរផល 200ឯក្សតា ជាគ្កាហ្វិក្សទ្ី១
បានលារគ្រោងបងាាញ។

គ្បសិនសបើផលិរនូវផលិរផល 2គ្បសពទ្ ស េះចំណ្ដយនងលស ើមសងរក្សនុង១ឯក្សតារឺ មានរនមល 5,000/ 2
ស លរឺ 2,500 ុលាលរក្សនុងឯក្សតា។

គ្បសិនសបើផលិរនូវផលិរផល 2គ្បសពទ្ សគ្មាប់ផលិរនូវផលិរផលចំនន
ួ 200ឯក្សតា
ចំណ្ដយនងលមសងរក្សនុង១ឯក្សតា រឺ 5,000/200=25 ុលាលរក្សនុងឯក្សតា។ ូសចនេះកាចំណ្ដយនងលស ើមសងរក្សនុង១ឯក្សតា
បានធាលក្ស់ចុេះប៉ាណុ នតមន
ិ អាចធាលក្ស់ចុេះឈាន ល់សូនយសទ្ គ្កាហ្វក្ស
ិ ទ្ី២បានលារគ្រោងបងាាញ។។
នងលស ម
ើ សងរជាជំហា៊ែនរាង ច
ូ កាំជសែារើ
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
41
នងលស ម
ើ សងរជាជំហា៊ែនរាង ច
ូ កាំជសែារើ សនេះជាគ្បសពទ្ននការចំណ្ដយនងលស ើមសងរណ រណរសៅក្សនុងក្សគ្មិរជាក្ស់លាក្ស់
មួយសលើសក្សមាភាពផលិរក្សមា។ សៅសពលណ លបានក្សំែរ់ខាងសលើសននក្សគ្មិរសក្សមាភាពមួយណ លគ្រូវបាន
ឈាន ល់ក្សគ្មិរេព ស់ជាងមុនប ទ ប់មក្សនងលស ម
ើ សងរងានី នការចំណ្ដយសងរកាលយជា ក្ស់ព័នធឬណគ្បគ្បួល។
នងលស ម
ើ សងរជាជំហា៊ែនរាង ច
ូ កាំជសែារើ អាចគ្រូវបានបងាាញជាលក្សខែៈគ្កាហ្វិក្ស ូចខាងសគ្កាម៖

ឧទហ្រែ៏នននងលស ម
ើ សងរជាជំហា៊ែនរាង ច
ូ កាំជសែារើ
 ការចំណ្ដយសលើការសតក្ស
ុ ទ្ំនញ
ិ ( ូចជាទ្ំហ្ំររ
ិ ជាគ្ក្សលានផទ ឃាលង
ំ កាន់ណរសគ្ចើនគ្រូវណរទ្ិញឬជួល)
 គ្បាក្ស់សបៀវរសអនក្សគ្រប់គ្រង '(ជាចំនួនបុរល
គ ិក្សសក្សើនស ើងគ្រូវការអនក្សគ្រប់គ្រងបណនថមសទ្ៀរ) ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖េេយ ់រូបភាេខាងន

ើ
សគ្មាប់ការផលិរឲ្យបានចំនួន 50 ឯក្សតា, មានគ្បធានគ្រប់គ្រងណរមានក្ស់ប៉ាុណនតគ្បសិនសបើផលិរក្សមារ
ក្សនុងចស ល េះពី 50 និង 100 ឯក្សតា, ទមទរឲ្យមានអនក្សគ្រប់គ្រង២ ក្ស់។

ការចំណ្ដយគ្បាក្សសបៀវរសសគ្មាប់អនក្សគ្រប់គ្រងមានក្ស់មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 18,000 ុលាលរក្សនុង1ឆ្នំនិងការ
សបើមានអនក្សគ្រប់គ្រង២ ក្ស់នឹងមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 36,000 លា
ុ ល រក្សនុង1ឆ្នំ ។

សហ្រុ ូសចនេះសហ្ើយការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរនឹងសក្សើនស ើងជានងលស ម
ើ សងរជាជំហា៊ែនរាង ច
ូ កាំជសែារើ
ូចណ លបានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វចខាងសលើ។
42
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា លមានផទុក្សនងលស ម
ើ ទំង២សងរនិងអសងរនិង ូសចនេះគ្រូវបានរង ផលប៉ាេះ ល់
សោយការស ើងចុេះមួយណផនក្សសៅក្សនុងក្សគ្មិរននសក្សមាភាពផលិរក្សមា។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា លអាចគ្រូវបានបងាាញជាលក្សខែៈគ្កាហ្វិក្ស ូចខាងសគ្កាម៖

ឧទហ្រែ៏ននចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល៖

វិក្ស័យប័គ្រចំណ្ដយសគ្បើគ្បាស់ថាមពលអរគីសនី (បនទុក្សចំណ្ដយសងរឈរបូក្សអសងរក្សនុងមួយឯក្សតានន
ចំណ្ដយសគ្បើគ្បាស់ថាមពលអរគីសនី)

វិក្ស័យប័គ្រចំណ្ដយការសគ្បើគ្បាស់ទ្ូរស័ពទ (ការជួលការសគ្បើគ្បាស់ទ្ូរស័ពទសងរបូក្សចំណ្ដយអសងរសៅ
សចញសគ្ៅមាងៗ)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
សាំណួរ៖
ចូរចារ់ថានក្ស់ធារុ ូចខាងសគ្កាមននការចំណ្ដយសនេះសបើ សយងតាមឥរិយបងរបស់េួ ល នស លរឺមានជា
 ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
 ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
 ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា លនិង
 នងលស ើមសងរជាជំហា៊ែនរាង ច
ូ កាំជសែាើរ ។
១
ចំណ្ដយសលើជួលសរាងចគ្ក្សគ្បចាំណេ
២
ចំណ្ដយសសវាគ្បឹក្សាពនធោរ
៣
ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់ក្សមាីរបស់្ គ្មរ
៤
ចំណ្ដយសគ្បង
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
43
៥
ចំណ្ដយវិក្ស័យប័គ្រអរគីសនី
៦
ចំណ្ដយវិក្ស័យប័គ្រទ្ូរស័ពទ
៧
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀបវរសគ្បចាំឆ្នំ
៨
បនទុក្សរមលសន់ នមា៉ា សុីនមួយពីរនិងបី
៩
ចំណ្ដយវរថធា
ុ រុស ើម
សូមចំណ្ដំថាបនទុក្សរមលស់ននមា៉ា សុីនមួយពីរសគ្មាប់មា៉ាសុន
ី សរាងចគ្ក្ស (8) រឺជានងលស ើមសងរជាជំហា៊ែនរាង ូចកាំ
ជសែាើរ សោយសារណរជាសក្សមាភាពបសងកន
ើ ល់ក្សគ្មិរមួយ ណ លមា៉ា សុីនសលើក្សទ្ីពីរនិងទ្ីបីរឺគ្រូវបានទមទរ,
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរនឹងសក្សើនស ើងសទ្វ ងសហ្ើយបនតប ទ ប់។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
សាំណួរ៖
ចូឬសិក្សាគ្កាហ្វិចខាងសគ្កាមណ លជាក្សណនលងអ័ក្សសបញ្ឈររំណ្ដងឱ្យ "ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សរុប" ឬ
"ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ មួយឯក្សតា"។ ប ទ ប់មក្សស្លើយសំែួរណ លបានបងាាញខាងសគ្កាម។
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរបានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វិចទ្ីប៉ាុ ា ន?
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរបានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វិចទ្ីប៉ាុ ា ន?
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លអសងរបានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វច
ិ ទ្ីប៉ាុ ា ន?
44
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរក្សនុង១ឯក្សតាបានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វិចទ្ីប៉ាុ ា ន?
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរក្សនង
ុ មួយឯក្សតាបានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វច
ិ ទ្ីប៉ាុ ា ន?
នងលស ម
ើ សងរជាជំហា៊ែនរាង ច
ូ កាំជសែារើ បានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វិចទ្ីប៉ាុ ា ន?
៤.ការវិភាគ្ាំណាយ្នថៃន ើមបញ្ជូ
ណា្ាំណាយ្នថៃន ើមនថរេិង្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ អនថរ
ការបា៉ា ន់សាានការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ចំនួនននវិ្សា
ី ស្តសតមយ
ួ មានសគ្មាប់ វភា
ិ រការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លអសងរចូលសៅ
ក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរនិងអសងររបស់ពួក្សសរ។ វិ្ីសាស្តសតសំខាន់ៗពីរយ៉ាង៖

វិ្ីសាស្តសត ក្សគ្មិរេព ស់ /ក្សគ្មិរទប

បំ ក្ស់ឫសកាសរ៉ាបនសុីប ទ រ់លីណនណអ - (សយើងនឹងសមលឹងសមើលសៅក្សនុងជំពក្ស
ូ ប ទ ប់) ។
វិ្សា
ី ស្តសក្ស
ត គ្មិរេព ស់ /ក្សគ្មិរទប

ជំហានទ្ី១៖សគ្ជើសក្សគ្មិរសក្សមាភាពេព ស់បផ
ំ រ
ុ និងទបបំផរ
ុ សហ្ើយចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មន។
(ចំណ្ដំ៖ មិនយក្សចំណ្ដយនងលស ើមទបបំផរ
ុ និងេព ស់បផ
ំ រ
ុ សទ្)

ជំហានទ្ី២៖ រក្សសឃើញការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា។
ការចំណ្ដយនងលស ើមសៅក្សនុងក្សគ្មិរសក្សមាភាពេព ស់
នងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា=
- ការចំណ្ដយនងលស ើមសៅក្សនង
ុ ក្សគ្មិរសក្សមាភាពទប
ក្សគ្មិរសក្សមាភាពេព ស់-ក្សគ្មិរសក្សមាភាពទប

ជំហានទ្ី៣៖ រក្សសឃើញការចំណ្ដយនងល លមសងរសោយជំនួសសោយសគ្បើក្សគ្មិរសក្សមាភាពេព ស់ឬទប។

ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ =ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសៅក្សគ្មិរសក្សមាភាព -ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសរុប
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖
សនារ វិ្ីសាស្តសតក្សគ្មិរេព ស់ /ក្សគ្មិរទប រឺមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

ការចំណ្ដយសៅសគ្កាមការពិចារណ្ដស េះរឺមានសកាតនុពលនងលស ើម ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លអសងរ (ឧ.វាមានធារុ
សងរនិងអសងរទំងពីរ)

ម៉ាូណ លលីសនណអ៊ែរននឥរិយបទ្ការចំណ្ដយរឺ គ្រឹមគ្រូវស លរឺជា y = a + bx (សយើងនឹងសិក្សាសនេះ
សៅក្សនុងលមអរ
ិ បណនថមសទ្ៀរសៅសពលសគ្កាយសៅក្សនង
ុ ជំពូក្សសនេះ) ។
ការស្វឱ្
ើ យមានភាពេុសគ្មនរវាងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរនិងអសងរអាចគ្រូវបានសគ្បើ៖

ក្សនុងចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលក្សមា

វិភារផលចំសែញពីផលិរផលឬតាម យក្សោះន

ស ើមបីជួយឱ្យអនក្សចារ់ការទ្ូសៅក្សនុងការស្វើការសសគ្មចចិរអ
ត ំពីការបសងកន
ើ / បនថយក្សគ្មិរសក្សមាភាព

ក្សនុងការបា៉ា ន់គ្បមាែការចំណ្ដយនងលស ើម សពលអ ររ (ការទ្សសទយនិងងវិកា)
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
45

ស ើមបីបា៉ាន់សាានពីចំណ្ដយនងលស ើមរួរណរមាន (សគ្មាប់ការគ្រប់គ្រងងវិកានិងវាយរនមលការអនុវរត) ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី១៖ វិភាគ្ាំណាយ្នថៃ ន ើមនៅក្សនុងការ្ាំណាយ្នថៃ ន ម
ើ នថរេិងអនថរ
ទ្ិននផលឬផលិរផល
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
(ឯក្សតា)
លា
ុ លរ
200
7,000
300
8,000
400
9,000
សាំណួរ៖
(ក្ស)ចូររែ ណសវងរក្សការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា។
(េ)ចូរណសវងរក្សការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប។
(រ)ចូរបា៉ា ន់សាានថាការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបគ្បសិនសបើសរផលិរបាន 350 ឯក្សតា។
(ឃ)ចូរបា៉ា ន់សាានថាការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបគ្បសិនសបើសរផលិរបាន 600 ឯក្សតា។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា
នងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា=
9,000- 7,000
400-200
=
2,000
200
=
10 ុលាលរក្សនុងមួយឯក្សតា
(េ)ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុបសោយជំនស
ួ សៅក្សគ្មិរសក្សមាភាពេព ស់៖
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប
=
ការចំណ្ដយអសងរសរុប
=
ការចំណ្ដយសងរសហ្រុសនេះសហ្ើយបានជា
=
9,000 លា
ុ លរ
400 X 10 លា
ុ លរ
5,000 លា
ុ លរ
(រ)គ្បសិនសបើគ្បសិនសបើសរផលិរបាន 350 ឯក្សតា៖
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
=350 X10 ុលាលរ
=
3,500
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
=
5,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
=
8,500
=
6,000
=
5,000
(ឃ)គ្បសិនសបើគ្បសិនសបើសរផលិរបាន 600 ឯក្សតា៖
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
46
=600 X10 ុលាលរ
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
= 4,000 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
=
11,000
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសក្សើរស ើងសៅក្សគ្មិរទ្ិននផលឬផលិរផលសផសងៗជាសគ្ចើនសៅក្សនុងសរាងចគ្ក្សមួយគ្រូវ
បានសរវាស់ណវង ូចខាងសគ្កាម៖
ទ្ិននផលឬផលិរផល
(ឯក្សតា)
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
លា
ុ លរ
26
6,566
30
6,510
33
6,800
44
6,985
48
7,380
50
7,310
សាំណួរ៖
ចូរការសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតេពស់ /ទបស ើមបី វិភារការចំណ្ដយសរុបសៅក្សនុងសមាសភារ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរនិងចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ។
វិ្សា
ី ស្តសក្ស
ត គ្មិរទបេព សជា
់ មួយនឹងនងលស ម
ើ សងរជាជំហា៊ែនរាង ច
ូ កាំជសែារើ
ការចំណ្ដយសលើចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ សងរសពលេល េះជាចំណ្ដយនងលស ើមសងរសៅតាមក្សគ្មិរជាក្ស់លាក្ស់មយ
ួ ននសក្សមាភាព
និងការសក្សើនស ើងសៅក្សនុងនងលស ើមសងរជាជំហា៊ែនរាង ូចកាំជសែាើរ ូចជា ការបសងកើនសក្សមាភាព (ស លរឺពួក្សសរ
គ្រូវបានបសងកើននងលស ើមសងរជាជំហា៊ែនរាង ូចកាំជសែាើរ) ។

វិ្ីសាស្តសត េព ស់/ទបសៅណរអាចគ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បីបា៉ាន់សាានថាចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ។

ការនិយរ័ក្សមាចាំបាច់គ្រូវបានស្វើស ើងសគ្មាប់ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ សងរសោយណផអក្សសលើក្សគ្មិរសក្សមាភាព
សគ្កាមការពិចារណ្ដ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី២៖ការ្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ នៅក្សនុងធាត្ុ្ណា
ាំ
យ្នថៃន ម
ើ នថរេិង្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ នថរអនថរ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយមានការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបខាងសគ្កាមមានក្សគ្មិរសក្សមាភាពចំនន
ួ បី៖
ក្សគ្មិរននសក្សមាភាព (ឯក្សតា)
ការចំណ្ដយសរុប( លា
ុ ល រ)
4,000
6,000
7,500
40,800
50,000
54,800
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតារឺសងរសៅក្សនុងចំណ្ដរ់ថានក្ស់ននសក្សមាភាពនិងមានការស ើងជំហាន10% នន
សៅក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសងរសៅសពលក្សគ្មិរសក្សមាភាពសលើសពី 5,500 ឯក្សតា។
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
47
សាំណួរ៖
សរើការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសៅក្សនុងក្សគ្មិរសក្សមាភាពននចំនួន 5,000 ឯក្សតាមានរនមលទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប៉ាុ ា ន?
លា
ុ លរ
ក្ស
44,000
េ
44,800
រ
45,400
ឃ
46,800
ាំនណាះគ្សាយ្៖
រែ ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតាសោយសគ្បៀបស្ៀបក្សគ្មិរទ្ិននផលឬផលិរផលចំនន
ួ ពីរណ លជា
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរនឹងមាន ច
ូ គ្មន៖
លា
ុ លរ
= [(54,800 - 50,000)í(7500-6000)]
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតា
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុបសលើសពី 5,500 ឯក្សតា = [54.800 - (7,500 x 3.20)]
=
3.20
=
30,800
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុបសគ្កាម 5,500 ឯក្សតា
= (10í11) x 30,800
=
28,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសគ្មាប់ 5,000 ឯក្សតា
= [(5000 x 3.20) + 28,000]
=
44,000
វិ្សា
ី ស្តសក្ស
ត គ្មិរេព ស/់ ទបជាមួយនឹងការផ្ទលស់បូរត ក្សនង
ុ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរក្សនង
ុ ១ឯក្សតា
សពលេល េះអាចមានការផ្ទលស់បូរត ក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា , និង វិ្ីសាស្តសតក្សគ្មិរេព ស់ /ទប
សៅណរអាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីក្សំែរ់ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរនិងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរនន ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លអសងរ។ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរក្សនុងមួយឯក្សតាអាចផ្ទលស់បូរត សោយសារណរ៖

រនមលអាចគ្រូវបានពោក្សរថានឹងសក្សើនស ើងសៅក្សនុងក្សំ ុងសពលសពលអ ររ
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី២៖ការវិភាគ្ាំណាយ្នថៃ ន ម
ើ នៅក្សនុង្ាំណាយ្នថៃ ន ើមនថរេិងអនថរ
ពរ៌មាន ច
ូ ខាងសគ្កាមសនេះទក្ស់ទ្ងសៅនឹងការផលិរននផលិរផលមា៉ា ក្ស ក្សេរ ក្សនុង ឆ្នំ20X8។
ទ្ិននផលឬផលិរផល
(ឯក្សតា)
48
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
លា
ុ លរ
200
7,000
300
8,000
400
8,600
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
ចំស េះបរិមាែទ្ិននផលឬផលិរផលសលើសចំនន
ួ 350 ឯក្សតាណ លការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតាធាលក្ស់
10%។ (ចំណ្ដំ៖ការធាលក្ស់ចុេះសនេះនឹងអនុវរតគ្រប់ឯក្សតាទំងអស់ - មិនណមនគ្គ្មន់ណរសលើស 350ឯក្សតា ខាងសលើ
សនេះសទ្) ។
សាំណួរ៖
ចូរបា៉ា ន់សាានថាការចំណ្ដយនងលស ើមសលើការផលិរ 450 ឯក្សតាននផលិរផលមា៉ា ក្ស ក្សេរ ផលិរផលក្សនុង 20X9។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
នងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា=
8,000- 7,000
=
300-200
1,000
100
=
10 ុលាលរក្សនុងមួយឯក្សតា
គ្បសិនសបើការបងាាញលទ្ធ ផល <350 ឯក្សតា
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប 300ឯក្សតា
ការចំណ្ដយអសងរសរុប
=
8,000 លា
ុ លរ
=
ការចំណ្ដយសងរសរុប
300 X 10 លា
ុ លរ
=
= 3,000 លា
ុ លរ
5,000 លា
ុ លរ
គ្បសិនសបើការបងាាញលទ្ធ ផល 450 ឯក្សតាក្សនុង 20X9
លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប 450ឯក្សតា
=
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប
=
450X9 ុលាលរ
4,050
5,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
9,050
តាមគ្បមាែវិ្ី(ក្សិ១) ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតាសៅ 20X9 (សៅសពលទ្ិននផល> 350 សគ្រឿង) =
10 ុលាលរx 0.9 = 9 ុលាលរ ក្សនុងមួយឯក្សតា ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧
នងលស ើមសរុបបានសក្សើរស ើងសៅក្សនុងឆ្នំ 20X3 មានផលិរផលសផសងៗគ្មនសៅក្សនុងសរាងចគ្ក្សគ្រូវបានសរវាស់ថាមាន
ក្សគ្មិរទ្ិននផលសគ្ចើន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ទ្ិននផលឬផលិរផល
(ឯក្សតា)
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
លា
ុ លរ
26
6,566
30
6,510
33
6,800
44
6,985
48
7,380
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
49
50
7,310
សៅសពលណ្ដណ លសរផលិរផលិរផលចំនួន 80 ឯក្សតា ឬក្ស៏សគ្ចើនជាងសនេះ សរាងចគ្ក្សមួយសផសងសទ្ៀរនឹងគ្រូវ
បានជួល និង ចំសណ្ដយនងលស ើមសងរគ្រូវបានសក្សើនស ើង 100%។
សៅសពលស េះចំសណ្ដយនងលស ើមសងរក្សនុង១ឯក្សតាគ្រូវបានពោក្សរថានឹងសក្សើនស ើង 10 %សៅក្សនុង ឆ្នំ20X4 ។
សាំណួរ៖
ចូររែ ការបា៉ា នសាានចំណ្ដយនងលស ើមសរុបក្សនុងការផលិរផលិរផលចំនន
ួ 100ឯក្សតាសៅក្សនុងឆ្នំ20X4 ។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖
ចំែច
ុ សំខាន់របស់ វិ្សា
ី ស្តសេ
ត ព ស់ឬ ទប រឺងាយគ្សួយបំផរ
ុ ក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់។
វិ្សា
ី ស្តសេ
ត ព សឬ
់ ទបមានក្សគ្មិរ ូចខាងសគ្កាម៖

វិ្សា
ី ស្តសេ
ត ព សឬ
់ ទប,វាពឹងណផអក្សសលើទ្ន
ិ ននយ
័ ននការចំណ្ដយនងលស ើមគ្បវរតិសាស្តសតនិងសនារថាទ្ិននន័យ
សនេះទ្ុក្សចិរអា
ា ចពោក្សរ សពលអ ររបាន។

វិ្សា
ី ស្តសេ
ត ព សឬ
់ ទប,វាសនារថាក្សគ្មិរសក្សមាភាពរឺជាក្សតាតណរមួយររ់ណ លប៉ាេះ ល់ ល់
ការចំណ្ដយនងលស ើម។

វិ្សា
ី ស្តសេ
ត ព សឬ
់ ទប,វាជាការសគ្បើណរពីររនមល (េព ស់និងទបបំផរ
ុ ) ស ើមបីទ្សសន៍ទយការចំណ្ដយនងល
ស ើម សពលអ ររនិងលទ្ធ ផលទំងសនេះគ្បណហ្លជាេុសសោយសារណរការណគ្បគ្បួលនច នយណ ល
អាចបានសក្សើរស ើង។

អបបហាររនមលភារសគ្ចើនអាចជាអាចរក្សបានសគ្មាប់ការទ្ិញ្នធានក្សនុងបរិមាែទ្ំហ្ំ្ំ។
៥.សមីការ្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ
សមីការប ទ រ់
សមីការណេសប ទ រ់ រឺជា អនុរមន៍លណី នណអ៊ែ និង រំណ្ដងសអាយ ការ គ្សប់តាមសមីការផងណ រ។
50
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
គ្កាបរបស់អនុរមន៍លីណនណអ៊ែ y= a + bx

Y= a +bx

a រឺជា ចំនុចគ្បសពវ, មានន័យថា ជាចំែច
ុ ណ លណេស y = a + bx ការ់អ័ក្សសអាប់សុិស Y (រនមល
របស់ Y គ្រង់ X=0

b រឺជាសមរុែគ្បាប់ទ្ិស ឬ ក្ស៏រូបរាង របស់ណេសប ទ ប់ Y = a + bx ( វាផ្ទលស់បូរត Y សៅសពលណ ល X
សក្សើនស ើង សោយសារការផលិរមួយ
x = អសងរឯក្សរាជយ
Y = អសងរមិនឯក្សរាជយ (រនមលអាគ្ស័យសៅសលើរនមល x)
សមីការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
សមីការចំណ្ដយនងលស ម
ើ គ្រូវបានសចញមក្សពីទ្ិននន័យចំណ្ដយគ្បវរតិសាស្តសត។ សៅសពលណ លសមីការចំណ្ដយនងល
ស ើមបាន ូចជា វិ្សា
ី ស្តសតេពសឬ
់ ទបបានបសងករ
ើ ស ើងណ លវាអាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីបា៉ាន់សាានថាចំណ្ដយនងល
ស ម
ើ
សពលអ ររ។ សមីការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មានហាក្ស់ ូចជារូបមនតជាអនុរមន៍លីសនណអ៊ែរ។

a ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរអំ ុងសពល(ការ់ឬគ្បសពវគ្មន)

b ចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរក្សនុង១ឯក្សតា

x រឺមានក្សគ្មិរសក្សមាភាព (អសងរឯក្សរាជយ)

Y ជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ សរុប = ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរ = ចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ (អាគ្ស័យសលើក្សគ្មិរ
សក្សមាភាព)
ឧបមាថាសមីការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មួយណ លមានសមីការ y = 5,000 + 10x សនេះអាចបងាាញជាគ្កាហ្វិក្ស ូច
ខាងសគ្កាម៖
គ្កាហ្វច
ិ ននសមីការ y ណ លថាសមីការចំណ្ដយនងលស ម
ើ Y = 5,000 + 10X
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
51
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី៤៖ថាសមីការ្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ
សាំណួរ៖
គ្បសិនសមីការចំណ្ដយនងលស ម
ើ Y = 8,000 + 40X
រែ
(ក្ស)
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ( ុលាលរ)
(េ)
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតា( ុលាលរ)
(រ)
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសគ្មាប់ផលិរផលចំនន
ួ 200ឯក្សតា( លា
ុ ល រ)
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ( ុលាលរ)
8,000
(េ)
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតា( ុលាលរ)
(រ)
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសគ្មាប់ផលិរផលចំនន
ួ 200ឯក្សតា( លា
ុ ល រ)
40
16,000
គ្បមាណវិធី៖
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ( ុលាលរ)
=
8,000
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតា =( ុលាលរ)200x40 លា
ុ លរ
=
8,000
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសគ្មាប់ផលិរផលចំនន
ួ 200ឯក្សតា
=
16,000
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ + ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ = 8,000 លា
ុ ល រ + 8,000 លា
ុ ល រ=16,000
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨
សាំណួរ៖
52
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
ថាសមីការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មួយណ លមានសមីការ Y = 1,488 + 20X និង ចសមលយ
ើ មាន ូចខាងសគ្កាម៖
(ក្ស)
ណេសប ទ រ់បានសៅការ់អ័ក្សសYសៅគ្រង់ចំែច
ុ
(េ)
សមរុែគ្បាប់ទ្ិសសមីការបនទរ់រឺ
(រ)
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរឯក្សរាជយ
(ឃ)
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរមិនឯក្សរាជយ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៩
សាំណួរ៖
ថាសមីការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មួយណ លមានសមីការ Y = 4,800 + 8X
(ក្ស)
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ( ុលាលរ)
(េ)
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតា( ុលាលរ)
(រ)
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសគ្មាប់ផលិរផលចំនន
ួ 100ឯក្សតា( លា
ុ ល រ)
៦.នោ
បាំណងនថៃន ើម,នថៃន ើមក្សនុង១ឯក្សតាាេិងមជឈមណទ
មិេរក្សគ្ ក្ស់្នាំ ណញ
ការវិភារចំណ្ដយនងលស ម
ើ
អនក្សគ្រប់គ្រងនឹងរគ្មូវឱ្យមានសសចក្សាីសសងខបចំណ្ដយនងលស ម
ើ េុស ៗ គ្មនរួមមាន៖

ចំណ្ដយនងលសឲ្យផលិរផលពិសសសនិងចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាឬ សគ្មលបំែងចំណ្ដយនងលស ើម។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សគ្បើគ្បាស់ក្សង
នុ ការសរៀបចំស្វើរបាយការែ៏ហ្ រិវរថខា
ុ ងសគ្ៅ

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ មាន យក្សោះនពិសសស និងមជឈមែទលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណ លសគ្បើគ្បាស់ក្សនុងការស្វើសសចក្សាីសសគ្មចចិរត

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សគ្មាប់ស្វរ
ើ ំសរាងណផនការ និង ការគ្រួរពិនិរយ
សគ្មលបំែងចំណ្ដយនងលស ម
ើ
សគ្មលបំែងចំណ្ដយនងលស ម
ើ រឺជាសក្សមាភាពមួយណ លណបងណចក្សការវាស់ណវងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណ លមិនទន់
យក្សសគ្បើគ្បាស់។
ឧទហ្រែ៏សគ្មលបំែងចំណ្ដយនងលស ម
ើ

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរផល

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សសវាក្សមា(ឧ.សគ្មលនសយបាយធា រា៉ា បរ់ ង)

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ំសែើរការ យក្សោះនទ្ូសៅ

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ំសែើរការ យក្សោះនទ្ូសៅកា រិយល័យក្សណ្ដ
ត ល
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ មូយឯក្សតា
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
53
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតារឺជាឯក្សតាមួយរបស់ផលិរផល ឬ ក្ស៏សសវាក្សមា ណ លទក្ស់ទ្ងសៅនិងចំណ្ដយនងល
ស ម
ើ ណ លគ្រូវបានក្សំែរ់ទ្ក្ស
ុ ។
ឧទហ្រែ៏ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតា

បនទប់ (ក្សនុងសណ្ដ
ះ គ្មរ)

ចំនួនលីគ្រននការសគ្បើគ្បាស់បាញ់ថាន ំ

អនក្សជំងឺ (ក្សនុងមនទីសពទ្យ)
មជឈមែទលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
មជឈមែទលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញរឺជាផលិរផល ឬ ក្ស៏សសវាក្សមាទ្ីក្សណនលង មុេងារ សក្សមាភាព ឬក្ស៏ចំនន
ួ មូយនន
ឧបក្សរែ៍ សគ្មាប់អណវី លគ្រូវបានអេះអាងពីការចំណ្ដយនងលសនេះ។
ឧទហ្រែ៏មជឈមែទលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ

យក្សោះន

មា៉ា សុីន

រំសរាង ឬ ណផនការ
ការឬប័ែាចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ
អវីៗណ លមានការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ាូ លគ្មន និង ក្សរ់គ្តាសលើ ការឬប័ែាចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ។

វរថធា
ុ រុស ើមសោយផ្ទទល់

ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់

ចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់

ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់ (សរុបចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់)

ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុងផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ

ចំណ្ដយនងលស ើមសងរក្សនុងផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ

ចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនក្សនង
ុ ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
នោ
នៅ្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ ,នថៃន ើមក្សនុង១ឯក្សតា េិង មជឈមណទ
មិេរក្សគ្ ក្ស់្ាំនណញ
ការឬប័ែាចំណ្ដយនងលស ើម សគ្មាប់ផលិរផលិរផលស្វើអំពីសឈើសោយន គ្រូវបានបងាាញ ូចខាងសគ្កាម

ណផនក្ស ការ់ និងគ្បមូលផតរ
ំុ សមលើង និងណផនក្ស លាបពែ៍ រឺមជឈមែទលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ

ផលិរផលិរផលស្វើអំពីសឈើសោយន រឺចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា (ណរសពលេល េះអាចចាប់ទ្ុក្សជា
សគ្មលសៅចំណ្ដយនងលស ើម វិញ)
ការឬប័ែាចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ សគ្មាប់ផលិរផលិរផលស្វអ
ើ ព
ំ សី ឈើសោយន
កាត្ឬប័ណណ្ាំណាយ្នថៃន ើម
54
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
ខានរ
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ម
ើ ផ្ទទល់
សឈើ
5.2mx2.50
ណម៉ារកាសរ៉ា
12.50
0.1Lx10$/1L
លិគ្រ
1.00
ណផនក្សការ់និងរសមលើង
0.5hx6 ុលាលរ
សមា៉ា ង
3.00
ណផនក្សថានលា
ំ បពែ៍
1.00hx7 លា
ុ លរ
សមា៉ា ង
7.00
អជា្ប័ែx2 លា
ុ លរ
សមា៉ា ង
2.00
ថានលា
ំ បពែ៍
ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
ចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់
ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមែ ិត្ផ្ទទ
32
់
25.50
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំអសងរ33
ចំណ្ដយសគ្បើគ្បាស់ថាមពលអរគីសនី (អាសឈើ)
0.25hx2 លា
ុ លរ
សមា៉ា ង
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម34
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំសងរ
0.50
26.00
1.5hx10 លា
ុ ល រ សមា៉ា ងពលក្សមា
ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមែ ិត្ក្សមមសរុប
15.00
41.00
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មិនណមនផលិរក្សមា
ចំណ្ដយរ ះបាល,ការលក្ស់,ការណចក្សចាយ
20%ផលិរផលសរុប
ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមសរុប
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
8.20
49.20
30%ផលិរផលសរុប
នងលលក្ស់ផលិរផល
14.76
63.96
32
Prime Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់
33
Variable Production Overhead:ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំអសងរ
34
Marginal cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
55
៧.សនងខបជាំេូក្ស
សគ្មលបំែងនងលស ើម,នងលស ក្ស
ើ ង
នុ ១ឯក្សតានិងមជឈមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
ការចំណ្ដយផលិរក្សមា
គ្បសពទ្នងលស ើមនិង
ការចំណ្ដយនងលស ើម
វរថធា
ុ រុស ើម,ក្សមាលំងពល
និងការចំណ្ដយមិន
ឥរិយបងចំណ្ដយ
ផ្ទទល់នង
ិ នងលស ើម
ក្សមា,ចំណ្ដយនងលស ើម
ផលិរក្សមា
នងលស ើម
គ្បសយល
ប ទ ប់បនស ំ
ក្សនុងផលិរក្សមា
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរនិង
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
ការវិភារននការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សៅក្សនុងធារុ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរនិង
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
56
ការវិភារតាម
សមីការការ
វិ្ីសាស្តសតេពស់ ឬ ទប
ចំណ្ដយនងលស ើម
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
សមាភារចំណ្ដយ
ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ចំណ្ដរ់ថានក្ស់
ចំនួនសមា៉ា ងសគ្មាប់ក្សមាក្សរមា៉ា សុីនជារួម
(១)
ការចំណ្ដយសលើទ្ឹក្សថានមា
ំ ៉ា សុន
ី សបាេះពុមពសគ្មាប់គ្ប់គ្បាស់ក្សនុងការិយល័យទ្ូសៅ
(៤)
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសសគ្មាប់គ្បធានសរាងចគ្ក្ស
(១)
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសសគ្មាប់គ្បធានគ្បាក្ស់សបៀវរស
(៤)
ចំណ្ដយសលើការជួលឃាលង
ំ សគ្មាប់ផទុក្សរក្សាទ្ំនញ
ិ សគ្រៀមសគ្មាប់ទ្ុក្សលក្ស់
(៣)
ចំណ្ដយបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ
(៥)
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសសគ្មាប់សនតិសុេចាំយនសរាងចគ្ក្ស
(១)
ចំណ្ដយទ្ូទរ់អបបហារជូន ល់អរិងិជនឲ្យបង់គ្បាក្ស់បានសលឿន
( ២)
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសសគ្មាប់ ជំនួយការគ្បធានគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ
(៤)
ចំណ្ដយអាជា្ប័ែាពនធផូ លវសគ្មាប់រងយនតណចក្សចាយទ្ំនញ
ិ
(៣)
ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់សលើឥែទនវិបារូបន៍
(៥)
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់ក្សនគ្មសជើងសារ ល់ការលក្ស់
( ២)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
35
វរថធា
ុ រុស ម
ើ មាលំងក្ស,ពលក្សមា
នងលស ម
ើ ផ្ទទល់
ឬក្ស៏ការចំណ្ដយសផសងៗ
នងលស ម
ើ គ្បសយល
ចំណ្ដយជួលហ្រថប
ូ ក្សរែ៍35
ចំណ្ដយ
ផ្ទទល់
ចំណ្ដយជួលសរាងចគ្ក្សផលិរ
ចំណ្ដយ
គ្បសយល
ចំណ្ដយសលើការសវចេជ ប់សមាារៈ ឧសក្សស ឬគ្បអប់ .
វរថធា
ុ រុស ើម
ផ្ទទល់
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសសមការ
ក្សមាលំងពលក្សមា
គ្បសយល
ចំណ្ដយសគ្បងរំអិលសគ្មាប់មា៉ាសុីន
វរថធា
ុ រុស ើម
គ្បសយល
គ្បាក្ស់ឈួ ន លក្សមាក្សរសរាងចគ្ក្សណ ល ក្ស់ព័នធនឹងការផលិរ
ក្សមាលំងពលក្សមា
ផ្ទទល់
Tools:ហ្រថប
ូ ក្សរែ៍
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
57
បនទុក្សរមលសគ្់ ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវងសរាងចគ្ក្ស
ចំណ្ដយ
គ្បសយល
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) (េ) ជំនួយការហាងមិនគ្រូវបានចូលរួមសោយផ្ទទល់ក្សនុងការផលិរទ្ិននផល (ទ្ំនញ
ិ ឬសសវា) របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ
សទ្។
(េ) (េ) សនេះជាសំែួរនិយមន័យជាមូលោះន។ ការចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់រឺមានការចំណ្ដយងលសស ើមណ ល
អាចគ្រូវបានក្សំែរ់អរតសញ្ញាែនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា និងមជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ36។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
ាំនណាះគ្សាយ្៖
១
ចំណ្ដយសលើជួលសរាងចគ្ក្សគ្បចាំណេ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
២
ចំណ្ដយសសវាគ្បឹក្សាពនធោរ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
៣
ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់ក្សមាីរបស់្ គ្មរ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
៤
ចំណ្ដយសគ្បង
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
៥
ចំណ្ដយវិក្ស័យប័គ្រអរគីសនី
ចំណ្ដយនងលស ើម ក្ស់ក្សណ្ដ
ា លអសងរ
៦
ចំណ្ដយវិក្ស័យប័គ្រទ្ូរស័ពទ
ចំណ្ដយនងលស ើម ក្ស់ក្សណ្ដ
ា លអសងរ
៧
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀបវរសគ្បចាំឆ្នំ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
៨
បនទុក្សរមលសន់ នមា៉ា សុីនមួយពីរនិងបី
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរជាជំហា៊ែន
៩
ចំណ្ដយវរថធា
ុ រុស ើម
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
ាំនណាះគ្សាយ្៖
36
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរបានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វិចទ្ីប៉ាុ ា ន?
គ្កាហ្វច
ិ ទ្ី៤
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរបានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វិចទ្ីប៉ាុ ា ន?
គ្កាហ្វច
ិ ទ្ី១
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លអសងរបានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វច
ិ ទ្ីប៉ាុ ា ន?
គ្កាហ្វច
ិ ទ្ី៣
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរក្សនុង១ឯក្សតាបានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វិចទ្ីប៉ាុ ា ន?
គ្កាហ្វច
ិ ទ្ី៦
Cost Center:មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
58
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរក្សនង
ុ មួយឯក្សតាបានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វច
ិ ទ្ីប៉ាុ ា ន?
គ្កាហ្វច
ិ ទ្ី៤
នងលស ម
ើ សងរជាជំហា៊ែនរាង ច
ូ កាំជសែារើ បានបងាាញក្សនុងគ្កាហ្វិចទ្ីប៉ាុ ា ន?
គ្កាហ្វច
ិ ទ្ី២
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
ាំនណាះគ្សាយ្៖
នងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា=
7,310- 6,566
=
50-26
744
24
=
31 ុលាលរក្សនុងមួយឯក្សតា
តាមក្សគ្មិរសក្សមាភាពេព ស់បផ
ំ រ
ុ
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប
=
ការចំណ្ដយអសងរសរុប
=
ការចំណ្ដយសងរសរុប
7,310 លា
ុ លរ
7,310
50 X 31 លា
ុ លរ
1,550
=
5,760
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧
ាំនណាះគ្សាយ្៖
នងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា=
7,310- 6,566
=
50-26
744
24
=
31 ុលាលរក្សនុងមួយឯក្សតា
តាមក្សគ្មិរសក្សមាភាពេព ស់បផ
ំ រ
ុ
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប
ការចំណ្ដយអសងរសរុប
ការចំណ្ដយសងរសរុប
=
=
7,310 លា
ុ លរ
7,310
50 X 31 លា
ុ លរ
1,550
=
5,760
គ្បសិនសបើការបងាាញលទ្ធ ផល 100 ឯក្សតាក្សនុង 20X4
លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប 100ឯក្សតា
=
100X31x1.1 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប
=
5,760x2 លា
ុ លរ
3,410
11,520
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
14,930
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)
ណេសប ទ រ់បានសៅការ់អ័ក្សសYសៅគ្រង់ចំែច
ុ
1,448
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
59
(េ)
សមរុែគ្បាប់ទ្ិសសមីការបនទរ់រឺ
20
(រ)
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរឯក្សរាជយ
x
(ឃ)
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរមិនឯក្សរាជយ
y
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៩
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ( ុលាលរ)
4,800
(េ)
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតា( ុលាលរ)
(រ)
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសគ្មាប់ផលិរផលចំនន
ួ 100ឯក្សតា( លា
ុ ល រ)
8
5,600
គ្បមាណវិធី៖
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ( ុលាលរ)
=
4,800
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតា =( ុលាលរ)100x8 លា
ុ លរ
=
800
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសគ្មាប់ផលិរផលចំនន
ួ 100ឯក្សតា
=
5,600
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ + ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ = 4,800 លា
ុ ល រ + 800 លា
ុ ល រ=5,600
60
ជំពូក្សទ្ី ០២ ៖គ្បសពទ្ចំណ្ដយនងលស ម
ើ និង ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៣៖ គណិត្ វិទាពាណិជក្ស
ជ មម
ជាំេក្ស
ូ ទី៣
គណិត្ វិទាពាណិជក្ស
ជ មម
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពនយល់រែ និងបងាាញពីការសគ្បើគ្បាស់នន រនមលសងឃឹមរែិរ សៅក្សនុងសាថនភាពស្វើការសសគ្មចចិរ។
ត

ពនយល់ពីណ នក្សំែរ់ននការបសចាក្សសទ្សរនមលរនមលសងឃឹមរែិរសនេះមិនបានរាប់បញ្ាូ លការសគ្បើគ្បាស់នន
ការសសគ្មចចិរមា
ត នលក្សខែៈជាណមក្សសឈើ37និងលក្សខេែឌក្សនុងតារាងគ្បាក្ស់ចំសែញ។

ការសគ្បើគ្បាស់ វិ្ីសាស្តសតេពស់ឬទបស ើមបីណសវងរក្សចំណ្ដយអសងរក្សនុង1ឯក្សតា។

បសងកើរអនុរមន៍លីសនណអ៊ែរសោយការសគ្បើការវិភាររំណររំរង់និងបក្សណគ្បលទ្ធ ផលរួមទំងរំបន់ណ លជាការ
ណងទំរឺគ្រូវបានគ្រូវការ (និយយសរុបនិងជួរ ក្ស់ព័នធ)

37
រែ សមរុែសហ្សមព័នធនិងសមរុែននការសបតជា្ចិរជា
ត មួយការបក្សគ្សាយនិងពនយល់ r និង r2
Decision Trees:ការសសគ្មចចិរមា
ត នលក្សខែៈជាណមក្សសឈើ
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
61
រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
ផទ្ធ ផលននលទ្ធ ភាពសផសងៗគ្មន
សមីកាប ទ រ់លីណនណអ
និងរនមលសងឃឹមរែិរ
សមរុែសហ្ព័នធ
ណ នក្សំែរ់ននបសចាក្សសទ្ស
រនមលសងឃឹមរែិរ
១. ទធ ភាេនេ
ទធ ែ ក្សនុងឆ្ន38
ាំ សផសងៗនិងរនមលសងឃឹមរែិរ
រនមលរព
ំ ង
ឹ ទ្ុក្សឬរនមលសងឃឹមរែិរ
រនមលសងឃឹមរែិររឺជាម្យមររ់មួយរយៈសពលយូរ។ វាជាម្យមទ្មងនន់ នការណចក្សចាយគ្បូបាបមួយ។

រូបមនតសគ្មាប់រនមលបានរំពឹងទ្ុក្សសនេះរឺមាន ូចខាងសគ្កាម។
រនមលសងឃឹមរែិរ (EV) = Σpx
តាងសោយ៖
Σ = 'ផលបូក្ស "
p = គ្បូបាបននលទ្ធ ផលសក្សើរស ើង
X =លទ្ធ ផលក្សនុងឆ្នំ

រនមលសងឃឹមរែិរគ្រូវបានសរសគ្បើសៅក្សនុងការស្វសើ សចក្សតីសសគ្មចសាថនភាព សា
៏ មញ្ាមួយសៅក្សនុងសគ្មល
បំែងស ើមបីសសគ្មចវរគសិក្សា ល
៏ អបំផរ
ុ ននសក្សមាភាពសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។

គ្បណហ្លជាគ្រូវបានណផអក្សសលើការវិភារទ្ិនននយ
័ ពីអរីរកាលមួយ។ វាគ្រូវបានសនារថា
់ ក្សនលងមក្សរឺជាការ
ចងអុលបងាាញ ល
៏ អននការ សពលអ ររ។

សៅសពលសគ្បើរនមលសងឃឹមរែិរស ើមបីវាយរនមលរសគ្មាងទ្ទ្ួលយក្សរសគ្មាងណរប៉ាុសណ្ដាេះគ្បសិន
សបើ EV វិជមា
ជ ន។ គ្បសិនសបើមាន EV អវិជមា
ជ ន (ស លរឺការខារបង់ណ លរំពឹងទ្ុក្សមួយ) រសគ្មាងសនេះ
រួរណរគ្រូវបានប ិសស្។
38
Outcome:លទ្ធ ផលក្សនុងឆ្នំ
62
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា

សបើការសសគ្មចចិររត វាងរសគ្មាងណ លទំងអស់មាន EVs ជា វិជមា
ជ នប ទ ប់មក្សរសគ្មាងណ លមានរនមល
សងឃឹមរែិរេព ស់បំផុរសនេះរួរណរគ្រូវបានសគ្ជើស។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖ត្នមៃសងឃឹមគណិត្៖
រនមលសងឃឹមរែិរនឹងមានសក្សមាភាពពិសសសមួយរឺជាការបូក្សននរនមលលទ្ធ ផលណ លអាចស្វើបានជាសរៀងរាល់
រុែគ្បណហ្លជារបស់េួ ល នស េះ។
សបើគ្បូបាប៊ែល
៊ី ីសរននការឈន េះ $ X និង p ការរំពឹងទ្ុក្ស (ឬរនមលសងឃឹមរែិរ) ជា p រុែនឹង X ។
សនេះរឺជារំនរ
ិ រែិរ វិទ្ោ (ឬគ្ទ្ឹសី)ត ជានឹងគ្រូវបានសរសមើលសឃើញពីឧទហ្រែ៍ ូចខាងសគ្កាម។
សៅនងងននការសបាេះគ្គ្មប់ ុក្សឡាក្ស់មួយ 5 លា
ុ ល រ រឺគ្រូវបង់
6ទ្ល់និង 4 ុលាលរ
3 លា
ុ ល រទ្ល់នង
ឹ 4 លា
ុ ល រនិង
មិនមានអវីសគ្មាប់ 1, 2 ឬ 3 ការរំពឹងទ្ុក្សគ្រូវបានរែ
ូចខាងសគ្កាម៖
P(6)
=
1/6 ូសចនេះការរំពឹងទ្ុក្ស = 1/6X 5 លា
ុ លរ
=
0.83
P(5)
=
1/6 ូសចនេះការរំពឹងទ្ុក្ស = 1/6X4 លា
ុ លរ
=
0.63
P(4)
=
1/6 ូសចនេះការរំពឹងទ្ុក្ស = 1/6X3 លា
ុ លរ
=
0.50
P(1, 2 ឬ 3)
=
3/6 ូសចនេះការរំពឹងទ្ុក្ស = 3/6X 0 លា
ុ លរ
=
0.00
2.00
សនេះបានឈន េះសររំពឹងថានឹងមាន 2 លា
ុ លរ។
សៅក្សនុងការពិរមនុសសមានក្ស់សលងសហ្គមមួយគ្បសពទ្សនេះនឹងឈន េះទំង 5 លា
ុ ល រ ឬ 4 ុលាលរ ឬ 3 លា
ុ ល រ ឬអវីសសាេះ។
ពួក្សសរពិរជាមិនអាចឈន េះ 2 លា
ុ ល រ ។ ការរំពឹងទ្ុក្សសនេះរឺជាចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ណ លពួក្សសរអាចរំពឹងថានឹងទ្ទ្ួល
ជ័យជមនេះក្សនុងមួយគ្បក្សួរជាម្យមជាងមួយសស៊ែ រី ណ៏ វងននការគ្បក្សួរសនេះ។ វាក្ស៏មានរនមលសមរមយស ើមបីចំណ្ដយ
សគ្មាប់ការសលងសហ្គម។
វិ្ីសាស្តសត ូចគ្មនសនេះអាចគ្រូវបានអនុវរតសៅស្វើការសសគ្មចចិរ។
ត វរគសិក្សាអាចស្វសើ ៅបានពីរឬសគ្ចើននន
សក្សមាភាពអាចគ្រូវបានសបើក្សចំហ្សៅឱ្យគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយនិងជាមូលោះនណរសៅសលើការណ លពួក្សសរអាចស្វឱ្
ើ យការ
សសគ្មចចិរម
ត ួយរឺថារនមលបានសររំពឹងថា (ជា្មាតាគ្មានគ្បសយជន៍) ។
វិភារសសចក្សតស
ី សគ្មច៖
ការសសគ្មចចិររ
ត ឺជាជសគ្មើសរវាងជសគ្មើសពីរឬសគ្ចើន។

ចាស់ឬមិនចាស់លាស់? ការសសគ្មចចិរអា
ត ចនឹងគ្រូវបានសរយក្សសថិរសៅសគ្កាមលក្សខេែឌននការចាស់
ឧទហ្រែ៍េ្ុបា
ំ នទ្ទ្ួលការផតលជ
់ ូនការលក្ស់រងយនតរបស់េ្ុំសគ្មាប់ 5,000 លា
ុ ល រ។
សរើេ្ុរ
ំ ួរទ្ទ្ួលយក្សការផតលជ
់ ូនសនេះ?
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
63

ការសសគ្មចចិរសត នេះមានលក្សខែៈសាមញ្ាបាទ្ / ជសគ្មើសណ លអាចគ្រូវបានវាយរនមលសទ្:

ទ្ទ្ួលយក្ស៖ ទ្ទ្ួលបាន 5,000 លា
ុ ល រនិងមានរងយនតសទ្។

ប ិសស្៖ រក្សារងយនតសនេះណរមិនទ្ទ្ួលបាន 5,000 ុលាលរ។

ជំនួសការសសគ្មចចិរសត នេះអាច ក្ស់ព័នធនឹង៖
 ការរក្សារងយនត
 ពោយមលក្ស់វាសោយផ្ទទល់សគ្មាប់ 5,000 លា
ុ លរ
 ពោយមលក្ស់វាសៅស ញនងលសគ្មាប់ 4,800 លា
ុ លរ។

ចាស់ណ្ដស់លទ្ធ ផលនន (េ) និង (រ) សនេះរឺមិនចាស់លាស់; រងយនតសនេះអាចមិនគ្រូវបានោក្ស់លក្ស់
សៅទំងអស់សហ្ើយគ្បសិនសបើវាគ្រូវបានលក្ស់បនតសនេះអាចនឹងមិនគ្រូវបានសគ្មាប់បូក្សបានសសនើ។

ការសសគ្មចចិរភា
ត រសគ្ចើនបំផរ
ុ ណ លការគ្រប់គ្រងរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយណ លមានស ើមបីស្វើឱ្យអាចគ្រូវ
បានពិពែ៌ ថាជាការសសគ្មចចិរណត លស្វើស ើងសៅសគ្កាមភាពមិនចាស់លាស់។ សនេះជាលក្សខែៈ
ពិសសស ៏សំខាន់ននការស្វើឱ្យការសសគ្មចចិរម
ត ួយណ លសថិរសៅសគ្កាមលក្សខេែឌមិនគ្បាក្ស គ្បជារឺ:
 គ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិរការសសគ្មចចិរសត នេះគ្រូវបានគ្បឈមមុេជាមួយនឹងជសគ្មើសមួយរវាងវរគសិក្សានន
សក្សមាភាពជសគ្មើសជាសគ្ចើន
 ជាការពិរណ្ដស់រាល់សក្សមាភាពអាចមានលទ្ធ ផលអាចស្វើសៅបានជាសគ្ចើនពឹងណផអក្សសលើចំនួនននក្សតាតមិន
គ្បាក្ស គ្បជាមួយស លរឺសូមបីណរសៅសពលការសសគ្មចចិរម
ត យ
ួ គ្រូវបានស្វសើ ើងលទ្ធ ផលរឺសោយមាន
ន័យថាគ្មានការជាក្ស់លាក្ស់
ុ ហ្៊ែុនផលិរការសសគ្មចចិរត
ណ លជសគ្មើសគ្រូវបានស្វើស ើងអាគ្ស័យសលើលក្សខែៈ វិនិច័យ
េ ណ លបានសគ្បើសោយគ្ក្សម
ក្សនុងការ វិនិច័យ
េ រវាងលទ្ធ ផលននវរគសិក្សាណ លអាចស្វើបានននសក្សមាភាពសនេះ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖
ទធ ភាេនេ ទធ ែ ក្សនុងឆ្ន ាំ នែសងៗេិងត្នមៃសងឃឹមគណិត្
គ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយបានក្សរ់គ្តាការលក្ស់គ្បចាំនងង ូចខាងសលើ 200 នងងចុងសគ្កាយសនេះ។
ការលក្ស់គ្បចាំនងង (ឯក្សតា)
ចំនួននងងបានលក្ស់
100
40
200
60
300
80
400
20
សាំណួរ៖ រែ រនមលសងឃឹមរែិរលក្ស់ណ លបានរំពឹងថានឹងមានក្សនុងសពលអ ររ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
64
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
សយើងអាចបណមលងលទ្ធ ផលខាងសលើសនេះចូលសៅក្សនុងការណចក្សចាយគ្បណហ្លមួយ (ឧ.បងាាញជួរលទ្ធ ផលណ លអាច
ស្វើបាននិងគ្បណហ្លជាជាប់ទក្ស់ទ្ងរបស់ពួក្សសរ) ូចខាងសគ្កាម៖
ការលក្ស់គ្បចាំនងង (ឯក្សតា)
គ្បូបាប៊ែល
៊ី សី រ
100
40/200 = 0.2
200
60/200 = 0.3
300
80/200 = 0.4
400
20/200 = 0.1
(ចំណ្ដំថាគ្បូបាបបណនថមរហ្ូរ ល់សៅមួយ) ។
រនមលសងឃឹមរែិរ ( EV) ននការលក្ស់ សពលអ ររគ្រូវបានរែ
ូចខាងសគ្កាម៖
EV = ∑px = ការបូក្សនន (ការលក្ស់គ្បចាំនងងរុែនឹងរនមលគ្បូបាប៊ែ៊ីលសី រ)
= (0.2 x 100) + (0.3 x 200) + (0.4 x 300) + (0.1 x 400) = 240 ឯក្សតា
សូមចំណ្ដំថាការលក្ស់គ្បចាំនងងសនេះរឺជា 'បានលទ្ធ ផល "សៅក្សនុងសាថនភាពណ លបានផាលឱ្
់ យសៅទ្ីសនេះ។
ូសចនេះសរើមានន័យយ៉ាង ូចសមាច?

ម្យមណ លសយើងនឹងលក្ស់ចំនួន 240 ឯក្សតាក្សនុងមួយនងង។
សៅនងងស េះសយើងនឹងលក្ស់ 100 ឬ 200 ឬ 300 ឬ 400 ូសចនេះជាម្យម (240) ពិរជាមិនអាចសក្សើរមានស ើង។
នត្សាសមត្ថភាេទី១៖
គ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយក្សំពុងស ញនងលយក្សក្សិចាសនោចំនួន 3ក្សិចាសនោណ លគ្រូវបានទ្ទ្ួលរងាវន់សោយឯក្សរាជយពីគ្មន។
គ្ក្សុមគ្បឹក្សាពិបាលបានបា៉ា ន់គ្បមាែឱ្កាសរបស់េួ ល នក្សនុងការឈន េះក្សិចាសនោ X បាន 50% ននការឈន េះក្សិចា
សនោ Y ជា 1 ក្សនុង 3 សហ្ើយននការឈន េះក្សិចាសនោ Z បាន 1 ក្សនុង 5 គ្បាក្ស់ចំសែញពី X , Y និង Z បានគ្រូវ
បានសរបា៉ា ន់គ្បមាែថាមាន 40,000 ុលាលរ, 60,000 លា
ុ ល រនិង 100,000 លា
ុ ល រ ជាសរៀងគ្មន ។
ុ ហ្៊ែុនគ្បាក្ស់ចំសែញពីក្សិចាសនោទំង 3សនេះជា ុលាលរ៖
រនមលសងឃឹមរែិររបស់គ្ក្សម
ក្ស
40,000
េ
60,000
រ
90,000
ឃ
100,000
នត្សាសមត្ថភាេទី២៖
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
65
រនមលគ្បូបាប៊ែល
៊ី ីសររបស់សាថប័នស្វឱ្
ើ យគ្បាក្ស់ចំសែញចំនន
ួ 420,000 លា
ុ ល រ ក្សនុងមួយណេសគ្កាយសនេះរឺ
គ្បណហ្លបាន ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លននគ្បាក្ស់ចំសែញរបស់វាណ លស្វើឱ្យគ្បាក្ស់ចំសែញចំនួន 270,000 ុលាលរ។
សាំណួរ៖
ការរំពឹងទ្ុក្សសគ្មាប់ការរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញសៅណេសគ្កាយមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប៉ាុ ា ន?
ក្ស
300,000 លា
ុ លរ
េ
320,000
រ
345,000 លា
ុ លរ
ឃ
480,000 លា
ុ លរ
ុលាលរ
នត្សាសមត្ថភាេទី៣៖
យក្សគ្រប់គ្រងននគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយគ្រូវបានស្វើឱ្យការសសគ្មចចិរណត លអាច ំ ឱ្យគ្គ្មន់ណរ3លទ្ធ ផលក្សនុងឆ្នំណ ល
អាចស្វើបាន - 'ក្សគ្មិរេព ស់' 'ក្សគ្មិរម្យម' និង 'ក្សគ្មិរទប' ។
ព័រមា
៌ នរនមលសងឃឹមរែិរគ្បាក្ស់ចំសែញនិងមាន ូចខាងសគ្កាម៖
លទ្ធ ផលក្សនុងឆ្នំ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញXគ្បូបាប៊ែល
៊ី សី រននលទ្ធ ផលក្សនុងឆ្នំ
ក្សគ្មិរេព ស់
125,000
25,000
ក្សគ្មិរម្យម
105,000
52,500
ក្សគ្មិរទប
98,000
29,400
សាំណួរ៖
ក្សគ្មិរទ្ំនងភារសគ្ចើនបំផរ
ុ ននគ្បាក្ស់ចំសែញពីការស្វើឱ្យការសសគ្មចចិរសត នេះមានរឹក្សគ្បាក្ស់ប៉ាុ ា ន?
ក្ស
105,000 លា
ុ លរ
េ
106,000 លា
ុ លរ
រ
109,000 លា
ុ លរ
ឃ
125,000 លា
ុ លរ
២.ណ េក្សាំណត្់នេបន្េក្សនទសត្នមៃសងឃឹមគណិត្
មានក្សតាតននណ នក្សំែរ់ននការសគ្បើគ្បាស់បសចាក្សសទ្សរនមលសងឃឹមរែិរមួយចំនន
ួ ស ើមបីវាយរនមលការសសគ្មចចិរត
មួយ។
66
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា

ភាវូបនីយភាព39ជាគ្រូវបានសគ្បើក្សនុងការរែ រនមលសងឃឹមរែិរមានមូលោះនជា្មាតាសៅសលើ
ទ្ិនននយ
័ កាលពីមុននិងមាន ូសចនេះទ្ំនងជាការពោក្សរ។ មានសគ្គ្មេះថានក្ស់មួយរឺ ូសចនេះថាការពោក្សរទំងសនេះ
រឺទ្ំនងជាមិនរួរទ្ុក្សចិរបា
ត នសទ្សគ្ េះពួក្សសរមិនមានភាពគ្រឹមគ្រូវ។

រនមលសងឃឹមរែិរមិនណរងណរសមគ្សបសគ្មាប់ការស្វើឱ្យការសសគ្មចចិរម
ត ួយបិទ្។ សនេះរឺសោយសារណរ
មានការរំពឹងថានឹងមានរនមលជាម្យមរយៈសពលណវងនិងលក្សខេែឌជុំ វិញការសសគ្មចចិរម
ត ួយ
នឹងមានការលំបាក្សក្សនុងការបា៉ា ន់សាាន។

រនមលសងឃឹមរែិរមិនរិរ ល់ 'រនមលសពលសវលាននរនមលរម
ូ បីវរថន
ុ ិងការពិរណ លថា 1,000 លា
ុ លរ
ឥ ូវសនេះរឺមានរនមលរិចជាង 1,000 លា
ុ ល រក្សនុងរយៈសពល 5ឆ្នំសៅមុេ។
ការរែ រនមល EV គ្រូវបានណផអក្សសលើរនមលរម
ូ បីវរថុ "បចាុបបននណរប៉ាុសណ្ដាេះ។

រនមលសងឃឹមរែិរបានណររិររូរក្សតាតមួយចំនួនជុំ វិញការសសគ្មចចិរម
ត ួយនិងមិនណមនទំងអស់របស់
ពួក្សសរ។ឧទហ្រែ៍ពួក្សសរមិនបានសមលឹងសមើលសៅអាក្សបបក្សិ រិយមានហានិពយ
័ ការសសគ្មចចិរត
ក្សនុងការគ្បឈមនឹងណគ្បគ្បួលពីមនុសសមានក្ស់សៅមនុសសមានក្ស់។
៣.ការវិភាគតាមវិធីសាស្រសាខស
ព ់ឬទប
វិ្ីសាស្តសតននការវិភារការចំណ្ដយ ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លអសងរសៅក្សនុងចំណ្ដយសងរនិងអសងររបស់េួ ល ន
សោយណផអក្សសលើការវិភារននពរ៌មានគ្បវរតិសាស្តសតអំពីការចំណ្ដយនងលស ើមសៅតាមក្សគ្មិរសក្សមាភាពសផសងគ្មន។
ការចំណ្ដយសងរនិងចំណ្ដយអសងរអាចគ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បីពោក្សរពីការចំណ្ដយសរុបសៅក្សគ្មិរននសក្សមាភាព។
ការវិភារតាមវិ្សា
ី ស្តសតេពស់ឬទបសនេះមាន ូចខាងសគ្កាម៖
ជាំហាេទី១៖
សគ្ជើសសរីសតាមក្សគ្មិរសក្សមាភាពេព ស់បផ
ំ រ
ុ និងទបបំផរ
ុ និងការចំណ្ដយសក្សើរមានស ើង។
ជាំហាេទី២៖រក្សរនមលស ើមអសងរ /ក្សនុង១ឯក្សតា។
រនមលអសងរ /ក្សនុង១ឯក្សតា=
(រនមលស ើមតាមក្សគ្មិរសក្សមាភាពេព ស់ ក្សសចញរនមលស ើមតាមសក្សមាភាពក្សគ្មិរទប)
(សក្សមាភាពក្សគ្មិរេព ស់ ក្សសចញសក្សមាភាពក្សគ្មិរទប)
ជាំហាេទី៣៖
រក្សចំណ្ដយនងលស ើមសងរសោយសគ្បើតាមវិ្ីសាស្តសតក្សគ្មិរសក្សមាភាពេព ស់ឬទប។
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរចំណ្ដយ= នងលស ើមសរុបសៅក្សគ្មិរសក្សមាភាព ក្សន្ញចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសរុប
ជាំហាេទី៤៖
សគ្បើចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ អសងរ និងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរ ស ើមបីពោក្សរពីចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ សងរ សរុប
សគ្មាប់ក្សគ្មិរណ លបានបញ្ញជក្ស់ននក្សគ្មិរសក្សមាភាព។
39
Probability:ភាវូបនីយភាព
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
67
រុែសមបរតនិ នការវិភារតាមវិ្សា
ី ស្តសេ
ត ព ស់ ឬទប

វិ្ីសាស្តសតទបេព ស់មានអរថគ្បសយជន៍ ៏សសមបើមននកាបគ្មួញ។

វាងាយយល់និងងាយគ្សួលសគ្បើ។
រុែ វិបរតនិ នការវិភារតាមវិ្សា
ី ស្តសេ
ត ព ស់ ឬទប

វាសនារថាសក្សមាភាពរឺជាក្សតាតណរមួយររ់ណ លប៉ាេះ ល់ ល់ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា។

វាសនារថាការចំណ្ដយគ្បវរតសា
ិ ស្តសតអាចទ្ុក្សចិរបា
ត ននូវការចំណ្ដយនងលស ើម សពលអ ររ។

វាសគ្បើណរ២រនមលេពស់បផ
ំ រ
ុ និងទបបំផរ
ុ ូសចនេះលទ្ធ ផលអាចជាបានបងខូចគ្ទ្ង់គ្ទយសោយសារ
ការណគ្បគ្បួលសំណ្ដររំរូនច នយសៅក្សនុងរនមលទង
ំ ។
នត្សាសមត្ថភាេទី៤៖
ទ្ិនន័យសគ្មាប់រយៈសពល 6ណេ ល់31 ្នូ 20X8 មាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ណេ
ឯក្សតា ចំណ្ដយស្វើអ្ិការក្សិចា
ក្សក្សកោ
340
2,240
សីហា
300
2,160
ក្សញ្ញា
380
2,320
រុលា
420
2,400
វិចកា
េ
400
2,360
្នូ
360
2,280
សាំណួរ៖
សគ្បើការវិភារតាមវិ្សា
ី ស្តសតេពស់ឬទបស ើមបីរក្សចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតានិង
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប។ក្សនុងការពោក្សរែ៍ពីការចំណ្ដយសរុបស ើមបីផលិរបាន 500 ឯក្សតា។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយមានផលិរផលនិងចំណ្ដយសរុប ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ផលិរផល(ឯក្សតា)
ចំណ្ដយសរុប
200
7,000
300
8,000
400
9,000
(ក្ស) រក្សនងលស ើមអសងរសរុបក្សនុងមួយឯក្សតា
(េ) រក្សចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប
68
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
(រ) បា៉ា ន់គ្បមាែថាចំណ្ដយនងលសរុបគ្រូវផលិរផល 350ឯក្សតា
(ឃ) បា៉ា ន់គ្បមាែថារនមលសរុបគ្រូវគ្រូវផលិរផល 600ឯក្សតា
សំ ណ្ដេះគ្សាយ៖
(ក្ស) រនមលអសងរសរុបក្សនុងមួយឯក្សតា: = (9,000-7,000)៖(400-200)=10 ុលាលរក្សនុងមួយឯក្សតា
(េ) ការសគ្បើសក្សមាភាពក្សគ្មិរេព ស់
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយសរុបសរុប
=
រនមលស ើមអសងរសរុប
=
រនមលសងរសរុប
=
400X10 លា
ុ លរ
=
9,000
=
4,000
=
5,000
18,000
(រ) គ្បសិនោក្ស់ណងម 350 ឯក្សតា៖
លា
ុ លរ
រនមលស ើមអសងរសរុប
=
រនមលសងរសរុប
=
350X10 លា
ុ លរ
=
3,500
=
5,000
8,500
(ឃ) គ្បសិនោក្ស់ណងម 600ឯក្សតា៖
លា
ុ លរ
រនមលស ើមអសងរសរុប
=
រនមលស ើមសងរសរុប
=
600X10 លា
ុ លរ
=
6,000
=
5,000
11,000
នត្សាសមត្ថភាេទី៥៖
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបណ លបានសក្សើរស ើងសៅក្សគ្មិរទ្ិននផលសផសងៗសៅក្សនុងសរាងចគ្ក្សវាស់ណវង
ូចខាងសគ្កាម៖
ផលិរផល
សរុប
ឯក្សតា
ចំណ្ដយនងលស ើម
26
6,566
30
6,510
33
6,800
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
69
44
6,985
48
7,380
50
7,310
សាំណួរ៖
ចូរសគ្បើ វិ្សា
ី ស្តសតេពស់ឬទបវិភារចំណ្ដនងល លមសរុបសៅជាសមាសភារចំណ្ដយសងរនិងចំណ្ដយអសងរ។
សគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសេ
ត ព សឬ
់ ទបជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរ
សពលេល េះការចំណ្ដយសងរជាចំណ្ដយនងលស ើមមិនណគ្បគ្បួលសៅតាមក្សគ្មិរននសក្សមាភាព(ការចំណ្ដយសលើសងរ)។
វិ្ីសាស្តសតេពស់ / ទបសៅណរអាចសគ្បើស ើមបីបា៉ាន់សាានសលើការចំណ្ដយសងរនិងចំណ្ដយអសងរ។

សគ្ជើសសរីសក្សគ្មិរសក្សមាភាព២ណ លការចំណ្ដយសងរសៅណរមិនផ្ទលស់បូរត និងរែ រនមលអសងរក្សនុងមួយ
ឯក្សតានិងការចំណ្ដយសងរសរុបសោយសគ្បើបសចាក្សសទ្ស វិ្ីសាស្តសតេពស់ ឬទប។

ការណក្សរគ្មូវអាចគ្រូវបានស្វសើ ើងចំស េះការចំណ្ដយសងរសៅក្សនុងការរែ ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
សគ្មាប់ក្សគ្មិរសក្សមាភាពងាីមួយ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយមានការចំណ្ដយសរុបខាងសគ្កាម ូចខាងសគ្កាម៖
ក្សគ្មិរសក្សមាភាព (ឯក្សតា)
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
4,000
40,800 ុលាលរ
6,000
7,500
50,000 ុលាលរ
54,800 ុលាលរ
រនមលអសងរក្សនុងមួយឯក្សតាសងរសៅក្សនុងចស ល េះសក្សមាភាពសនេះសហ្ើយបសងកើន 10%ននការចំណ្ដយសងរសរុប
សៅសពលណ លក្សគ្មិរសក្សមាភាពសលើសពី5,500ឯក្សតា។
សាំណួរ៖
សរើការចំណ្ដយសរុបមានប៉ាុ ា នសៅសពលណ លក្សគ្មិរសក្សមាភាពស ើង ល់ចន
ំ ួន 5,000ឯក្សតា?
ក្ស
44,000 លា
ុ លរ
េ
44,800 ុលាលរ
រ
45,400 ុលាលរ
ឃ
46,800 ុលាលរ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)
រែ នងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតាសោយសគ្បៀបស្ៀបក្សគ្មិរទ្ិននផលពីរការចំណ្ដយសងរនឹងមាន ូចគ្មន៖
នងលស ើមអសងរ1មួយឯក្សតា = [(54,800 - 50,000) ៖ (7,500 - 6,000)] = 3.20 ុលាលរ
70
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
នងលស ើមសងរសរុបសលើសពី 5,500 ឯក្សតា = [54,800 - (7,500x3.20)] = 30,800 លា
ុ លរ
នងលស ើមសងរសរុបសៅខាងសគ្កាម 5,500 ឯក្សតា = 30,800 / 110 x 100 = 28,000 លា
ុ លរ
នងលស ើមសងរសរុបគ្រឹម 5,000 ឯក្សតា = [(5,000 x 3.20) + 28,000] = 44,000 លា
ុ លរ
វិ្សា
ី ស្តសេ
ត ព សឬ
់ ទបណ លមានការណគ្បគ្បួលរនមលអសងរក្សនង
ុ មួយឯក្សតា
ជួនកាលអាចមានការផ្ទលស់បូរត ក្សនុងនងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតានិងជាមួយ វិ្សា
ី ស្តសតេពស់ឬទប
សៅណរអាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីក្សំែរ់ចំណ្ដយនងលស ើមសងរនិងចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ ធារុននការចំណ្ដយ ក្ស់ក្ស
ណ្ដ
ត លអសងរ។
ូចជាការចំណ្ដយសងរ -សគ្ជើសសរីសក្សគ្មិរសក្សមាភាពណ លការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា
មិនផ្ទលស់បូរត ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖
ុ ហ្៊ែុន LLសគ្មាប់ឆ្នំ20X8៖
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងនឹងការផលិរផលិរផលគ្ក្សម
ទ្ិននផល (ឯក្សតា) ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
200
7000
300
8000
400
8,600
សគ្មាប់ប រិមាែទ្ិននផលេព ស់ជាង 350 ឯក្សតា ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតាធាលក្ស់គ្រឹម 10% ។
(ក្សំែរ់សមាគល់៖ការធាលក្ស់ចេះុ សនេះគ្រូវអនុវរតចំស េះគ្រប់ឯក្សតាទំងអស់ - មិនឲ្យសលើសពី 350ឯក្សតាសទ្) ។
សាំណួរ៖
ចូរបា៉ា ន់គ្បមាែរនងលស ើមននការផលិរផលិរផលចំនន
ួ 450ឯក្សតាននគ្ក្សុមហ្៊ែុន LL សៅក្សនុងឆ្នំ 20X9។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
នងលស ើមអសងរក្សនុង1ឯក្សតា=
8,000 លា
ុ ល រ- 7,000 លា
ុ លរ
300-200
=
1,000
100
=
10 ុលាលរ/ឯក្សតា
លា
ុ លរ
សរុបនងលស ើមចំនន
ួ 300 ឯក្សតា
=
សរុបនងលស ើមអសងរសរុប
=
ូសចនេះនងលស ើមសងរ
=
8,000
300x10 ុលាលរ
3,000
5,000
គ្បសិនសបើទ្ិននផលមាន 450 ឯក្សតាក្សនុង 20X9៖
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
71
នងលស ើមសងរ
=
450 x9 លា
ុ ល រ (W1)
4,050
នងលស ើមអសងរ
=
5,000
ចំណ្ដយសរុប
=
9,050
(W1) នងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតាក្សនុង 20X9 (សៅសពលទ្ិននផល> 350 ឯក្សតា)
= 10 ុលាលរ x0.9 = 9 ុលាលរ ក្សនុងមួយឯក្សតា
នត្សាសមត្ថភាេទី៦៖
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបណ លបានសក្សើរស ើងសៅក្សនុង 20X3 សៅក្សគ្មិរទ្ិននផលសផសងគ្មនសៅក្សនុងសរាងចគ្ក្សមាន
គ្រូវបានវាស់ណវង ូចខាងសគ្កាម៖
ផលិរផល
ឯក្សតា
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
លា
ុ លរ
26
6,566
30
6,510
33
6,800
44
6,98
48
7,380
50
7,310
សៅសពលណ លទ្ិននផលបានចំនួន 80 ឯក្សតាឬសគ្ចើនជាងសនេះសរាងចគ្ក្សមួយសផសងសទ្ៀរគ្រូវណរគ្រូវបានជួលសហ្ើយ
ូសចនេះការចំណ្ដយសងរសក្សើនស ើង 100%ននចំណ្ដយនងលស ើមសងរ។
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតាគ្រូវបានពោក្សរែ៍ថានឹងសក្សើនស ើង 10% ក្សនុង ឆ្នំ20X4 ។
សាំណួរ៖
ចូររែ ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសោយបា៉ា ន់គ្បមាែការផលិរឈាន ល់ 100ឯក្សតា ក្សនុងឆ្នំ20X4 ។
អរថគ្បសយជន៍ចមបងននវិ្សា
ី ស្តសតេពស់ឬទបរឺថាវាងាយគ្សួលក្សនង
ុ ការយល់នង
ិ ងាយសគ្បើ។
ណ នក្សំែរ់ននវិ្សា
ី ស្តសេ
ត ព ស់ / ទបមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

វាពឹងណផអក្សសលើទ្ិននន័យចំណ្ដយជាគ្បវរតិសាស្តសតសហ្ើយសនារ់ថាទ្ិនននយ
័ សនេះអាចទ្ុក្សចិរបា
ត នពោក្សរែ៍ពី
ការចំណ្ដយ សពលអ ររ។

វាសនារថា
់ ក្សំ ររ
ិ សក្សមាភាពរឺជាក្សតាតណរមួយររ់ណ លប៉ាេះ ល់ ល់ការចំណ្ដយ

វាសគ្បើណររនមលពីរ (ទបបំផរ
ុ និងទបបំផរ
ុ ) ស ើមបីទ្សសទយពីការចំណ្ដយ
សពលអ ររសហ្ើយលទ្ធ ផលទំងសនេះអាចគ្រូវបានបងខូចគ្ទ្ង់គ្ទយសោយសារណរការណគ្បគ្បួល
72
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
នច នយណ លអាចសក្សើរស ើង

ការអបបហារភារសគ្ចើនអាចរក្សបានសគ្មាប់ការទ្ិញ្នធានយ៉ាងសគ្ចើនបរិមាែ។
៤.ការវិភាគបេសីបនទត្់
ីនេណអ៊ែរ
ប ទ រ់ននសម ល
៏ អបផ
ំ រ
ុ
សូមពិចារណ្ដទ្ិនននយ
័ ខាងសគ្កាមណ លទក្ស់ទ្ងសៅនឹងការចំណ្ដយសរុបសក្សើរស ើងសៅក្សគ្មិរទ្ិននផលសគ្ចើនសៅ
ក្សនុងសរាងចគ្ក្សមួយ៖
ផលិរផល(ឯក្សតា)
រនមលសរុប លា
ុ លរ
26
6,566
30
6,510
33
6,800
44
6,985
48
7,380
50
7,310
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
73
គ្បសិនសបើទ្ិននន័យណ លបានបងាាញខាងសលើសនេះគ្រូវបានសរៀបចំណផនការស្វើសៅសលើគ្កាហ្វមួយណ ល
វានឹងសមើលសៅ ូចសនេះ។
ុ គ្កាហ្វក្ស
រគ្មយ
ិ បងាាញពីការចំណ្ដយសរុបសក្សើរស ើងសៅក្សគ្មិរទ្ិននផលសគ្ចើនសៅក្សនុងសរាងចគ្ក្ស។
Cost
Output

ុ គ្កាហ្វិក្ស (ឬរំនូស)។
គ្កាហ្វិក្ស ូចសនេះគ្រូវបានសរសាគល់ថាជារគ្មយ

រគ្មុយគ្កាហ្វិក្សអាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីស្វើឱ្យការពោក្សរននចំណ្ដយសងរនិងអសងរមួយសោយរូរ
'ប ទ រ់ននសម ៏លអបំផរ
ុ ' តាមរយៈចំែច
ុ ណ លរំណ្ដងឱ្យទំងអស់ននចំែច
ុ សរៀបចំណផនការ។

ប ទ រ់សម ៏លអបំផរ
ុ សនេះរឺជាសមីការចំណ្ដយ (ឬ អនុរមន៍ប ទ រ់លសី នណអ៊ែរ) ននទ្គ្មង់ជា
y = a + bx ណ លមាន "a"= ការចំណ្ដយសងរ និង "b" =ការចំណ្ដយអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា។

ការវិភាររំណររំរង់អាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីបសងកើរសមីការប ទ រ់ននសម ល
៏ អបំផរ
ុ សហ្ើយ ូសចនេះការ
ចំណ្ដយសងរនិងអសងរ។
បសងករ
ើ អនុរមន៍ប ទ រ់លសី នណអ៊ែរ
ការវិភាររំណររំរង់ ូចជាេព ស់ វិ្សា
ី ស្តសត / ទបអាចគ្រូវបានសគ្បើក្សនុងការទ្សសន៍ទយទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងលីសនណអ៊ែររវាង
អសងរពីរ (ជាអនុរមន៍ប ទ រ់លីសនណអ៊ែរ y = a + bx ) ។
(១) រំណររំរង់លណី នណអ៊ែរ (ឬការវិភាររំណររំរង់) រែ រនមលនន " a " និង "b" ពីទ្ិនននយ
័ ការចំណ្ដយក្សនលងមក្ស
សោយការសគ្បើរូបមនត ូចខាងសគ្កាម៖
74
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
∑y
a=
n.
b∑x
-
n
n∑xy -∑x∑y
b=
n∑x2- (∑x)2
(១)៖"a" រឺជាការចំណ្ដយសងរឬសៅថា (Intercept)
(២)៖"b" ជាការចំណ្ដយអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា (សមរុែគ្បាប់ទ្ិស)
(៣)៖"x" ក្សគ្មិរសក្សមាភាព (អសងរឯក្សរាជយឬអញ្ញារិ)ត
(៤)៖"y" រឺជាការចំណ្ដយសរុប = ការចំណ្ដយសងរ +ការចំណ្ដយអសងរ (អាគ្ស័យសលើក្សគ្មិរសក្សមាភាព)
(៥)៖"∑"មានន័យថា "ផលបូក្ស "
(៦)៖"n" ជាទ្ំហ្ស
ំ ំណ្ដររំរូ
រូបមនតប ទ រ់រណគ្មរគ្មង់(Regression40)បានបងាាញខាងសលើ
(សគ្មាប់ការរែ រនមលសគ្មាប់ "a "និង" b ") គ្រូវបានផតល់ជូនសៅក្សនុងការគ្ប ង។ ក្សុំេជេះខាជយសពលសវលា ៏
មានរនមលសរៀនពួក្សសរសោយសបេះ ូងប៉ាុណនតស្វើឱ្យគ្បាក្ស ថាអនក្ស ឹងពីរសបៀបសគ្បើពួក្សវា
បានគ្រឹមគ្រូវ
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖
សយើងអាចបសងករ
ើ អនុរមន៏សមីកាចំណ្ដយលីសនណអ៊ែរននគ្កាហ្វបានបងាាញខាងសលើសោយសគ្បើទ្ន
ិ ននយ
័ សៅក្សនុង
ក្សថាេ័ែឌ 3.1 ូចខាងសគ្កាម។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ផលិរផល(ឯក្សតា)
X
26
30
33
44
48
50
231
∑x
∑y
∑xy
40
រនមលសរុប
XY
Y
6,566
170,716
6,510
195,300
6,800
224,400
6,985
307,340
7,380
354,240
7,310
365,500
41,551 1,617,496
X2
676
900
1,089
1,936
2,304
2,500
9,405
= 231
= 41,551
= 1,617,496
Linear Regression:ប ទ រ់រណគ្មរគ្មង់
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
75
∑x2
n
= 9,405
=6
ឥ ូវសនេះសយើងបានអនុវរតរប
ូ មនតសគ្មាប់ការរែ សមរុែគ្បាប់ទ្ិស b។
n∑xy -∑x∑y
b=
n∑x2- (∑x)2
6 × 1,617,496 – 231× 41,551
6 × 9,405 – (231)2
b=
=
106,695
3,069
=34.765
ឥ ូវសនេះសយើងបានអនុវរតរប
ូ មនតសគ្មាប់ការរែ ចំណ្ដយសងរ a។
∑y
a=
a=
n
41,551
6
a = ការចំណ្ដយសងរ
b∑x
-
n
-
34.765x231
6
=
5,587
= 5,587 លា
ុ លរ
b = ការចំណ្ដយអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា = 34.77 លា
ុ ល រ ការ់យក្ស 2 េទ ង់ទ្សភារ
សមីការចំណ្ដយសរុប តាងសោយ y = 5,587 + 34.77x
ឬការចំណ្ដយសរុប = 5,587 ុលាលរ + 34.77xឯក្សតា
ក្សណេៃ ងគ្ត្ូវយ្ក្ស្ិត្ាទក្ស
ុ ដាក្ស់ឬការណថទាំគ្ត្ូវការ
ប ទ រ់រណគ្មរគ្មង់41៖អាចគ្រូវបានសគ្បើជាមួយនឹងទ្ំនុក្សចិរសត ម
ើ បីរែ រនមលម្យមននអសងរណ លរនមលស លរឺ
សថិរក្សនុងលំោប់ជួរណ លសរសាគល់ថា ("ណក្សនេ Interpolation") ។
ការនិយយជាទ្ូសៅសរុបរួម៖គ្រូវបានទញសចញសោយគ្បុងគ្បយ័រន, ចាប់តាំងពីសពលណ លសៅខាងសគ្ៅជួរ
ណ ល ក្ស់ព័នធ (ជួរននរនមលគ្រូវបានសរសាគល់រច
ួ ) ក្សតាតសផសងសទ្ៀរអាចមានឥទ្ធ ិពលសលើសាថនភាពនិងទ្ំ ក្ស់ទ្ំនង
ណ លគ្រូវបានសរបា៉ា ន់គ្បមាែថាជាលីសនណអ៊ែរសៅសលើជួរមានក្សំែរ់មយ
ួ ណ លមិនអាចគ្រូវបានលីសនណអ៊ែរខាង
សគ្ៅជួរណ លមាន ។
បណនថមសលើសពីរែិរ វិទ្ោសៅសទ្ៀរ៖ការបសងករ
ើ បានសមីការមួយសបើសទេះបីជាមិនមាន "សហ្រុនិងផល" ចាស់
ណ្ដស់ទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងរវាងរួសលេទំងពីរសនេះ។
ក្សមាលំងននទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងសនេះគ្រូវបានរក្សសឃើញសៅសគ្កាម "ការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មន" ខាងសគ្កាម។ ការណងទំជាពិសសស
គ្រូវណរគ្រូវបានយក្សសៅសពលណ លចំនន
ួ ននការអានរឺមានក្សគ្មិរទប។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖ សមីការចំណ្ដយនងលស ើមលីសនណអ៊ែរគ្រូវបានសរបា៉ា ន់គ្បមាែថាមានរនមល
41
Linear Regression:ប ទ រ់រណគ្មរគ្មង់
76
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
y = 5,587 + 34.77x ។ សមីការសនេះអាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីបា៉ាន់គ្បមាែការចំណ្ដយសរុបសគ្មាប់ក្សគ្មិរ
ទ្ិននផលមួយណ លបានផតលឱ្
់ យក្សនុងជួរស លរឺ ក្ស់ព័នធរវាង 26 និង 50 ឯក្សតា។
សនេះគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាការណក្សនេសហ្ើយវាជាណផនក្សមួយននការសគ្បើគ្បាស់ ស
៏ ំខាន់ននប ទ រ់រណគ្មរគ្មង់។
វាក្ស៏អាចស្វើសៅបានស ើមបីពគ្ងីក្សប ទ រ់រណគ្មរគ្មង់សលើសពីជរួ របស់រនមលគ្រូវបានសគ្បើក្សនុងការរែ របស់ពួក្សសរ
(ជួរ ក្ស់ព័នធ) ។ វាជាការប ទ ប់មក្សអាចស្វើសៅបានស ើមបីរែ រនមលរបស់អសងរណ លមានសៅខាងសគ្ៅណ ន
ក្សំែរ់ននទ្ិននន័យស ើម។ សនេះគ្រូវបានសរសាគល់ថាជានិយយសរុប។

មានបញ្ញាជាមួយនឹងការនិយយសរុបរឺថាវាសនារ់ថាទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងបានរែ រួចសៅសហ្ើយរឺសៅណរ
មានសុពលភាព។ សនេះអាចឬមិនអាចគ្រូវបាន សូ ចនេះ។

ឧទហ្រែ៍គ្បសិនសបើទ្ិននផលគ្រូវបានសក្សើនស ើងសៅសគ្ៅជួរណ លបានផតល់ឱ្យមានចំែច
ុ ណ លអាច
ចូលមក្សគ្បសទ្សសស ះក្សិចាខានរការ់បនថយការចំណ្ដយនិងការចំណ្ដយសរុបអាចនឹងពិរជាធាលក្ស់ចុេះមួ
យ។ ូសចនេះគ្កាហ្វណ លជាសរសមើលសឃើញពីជរួ ណ លសរសាគល់ថា (ការចាក្សសចញពីរសួ លេខាងសគ្កាម)
អាចពគ្ងីក្ស ូចជាសៅក្សនុងរួសលេខាងសាតខា
ំ ងសគ្កាម។
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
77
សហ្រុសនេះសហ្ើយបានជាការចំណ្ដយននការស្វើជាការបា៉ា ន់គ្បមាែថាមានចំនួន 1500 ឯក្សតា
ពីប ទ រ់រណគ្មរគ្មង់សនេះអាចនឹងេុសគ្មនខាលំងណ្ដស់ពកា
ី រពិរណ លសសគ្មចបានក្សនង
ុ ការអនុវរតជាក្ស់ណសតង។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖
ីណេណអ៊ែរ
គ្ក្សុមហ៊ែុេសាំ រិទធបានក្សរ់គ្តាការចំណ្ដយ ូចខាងសគ្កាមសគ្មាប់រយៈសពល 6ណេ។
ណេ
ក្សគ្មិរសក្សមាភាព
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
1
80
6,500
2
60
6,200
3
72
6,400
4
75
6,500
5
83
6,700
6
66
5,400
សាំណួរ៖
(ក្ស) បា៉ា ន់សាានថាការចំណ្ដយសងរនិងចំណ្ដយអសងរក្សនុងមួយឯក្សតាក្សនុងមួយណេនិងការសគ្បើ
ការវិភាររណគ្មរគ្មង់លីសនណអ៊ែរ។
(េ) បា៉ា ន់សាានថាការចំណ្ដយសរុបតាមក្សគ្មិរសក្សមាភាព ូចខាងសគ្កាមសៅក្សនុងមួយណេខាងសគ្កាម៖
(១) 75 ឯក្សតា
(២) 90 ឯក្សតា
78
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)
x
y
x2
xy
លា
ុ លរ
80
6,500
520,000
6,400
60
6,200
372,000
3,600
72
6,400
460,800
5,184
75
6,500
487,500
5,625
83
6,700
556,100
6,889
66
5,400
356,400
4,356
37,700 2,752,800
32,054
436
∑y
=
37,700
∑xy
=
2,752,800
∑x2
=
32,054
n.
=
6
ឥ ូវសនេះសយើងបានអនុវរតរប
ូ មនតសគ្មាប់ការរែ សមរុែគ្បាប់ទ្ិស b។
n∑xy -∑x∑y
b=
n∑x2- (∑x)2
6x2,752,800 – 436 x37,700
b=
6×32,054 – 436
∑y
a=
a=
37,700
2,228
=35.7
n
-
35.7x 436
6
សមីការចំណ្ដយរឺy
2
79,600
b∑x
-
n
=
=
3,689
6
= 3,689 + 35.7x
ចំណ្ដយសងរក្សនុងមួយណេ = 3,689 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា =35.7 លា
ុ លរ
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
79
(េ)
(១) សៅសពល x = 75ឯក្សតា
ចំណ្ដយសរុប = 3,689 ុលាលរ + 35.7 (75) = 6,367 ុលាលរ
សៅចស ល េះ ក្ស់ព័នធរមា
ឺ នចស ល េះពី 60 សៅ 83 ឯក្សតា។
ការពោក្សរននការចំណ្ដយសរុបសនេះរួរណរអាចសជឿទ្ុក្សចិរបា
ត នយុរិ្
ត ម៌ជាវាសថរ
ិ សៅក្សនង
ុ ចស ល េះនន
ទ្ិនននយ
័ ណ លគ្រូវបានសរសាគល់ស េះសទ្។
(២) សពល x = 90
ចំណ្ដយសរុប = 3,689 + 35.7 (90) = 6,902 ុលាលរ
សទេះជាយ៉ាងណ្ដវារួរណរគ្រូវបានក្សរ់សមាគល់ថាមានអនុរមន៏លសី នណអ៊ែរ y = 3,689+ 35.7x ទ្ទ្ួលបាន
សគ្មាប់ណរជួរស លរឺចស ល េះពី 60 សៅ 83 ឯក្សតាណ ល ក្ស់ព័នធ។
ក្សគ្មិរសក្សមាភាព 90ឯក្សតា រឺសៅសគ្ៅចស ល េះជួរសរសាគល់ថាសហ្ើយវាមិនអាចគ្រូវបានសនារ់ថា
ទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងលីសនណអ៊ែរ y = 3,689 លា
ុ ល រ + 35.7x រឺសៅណរមានសុពលភាព។
នត្សាសមត្ថភាេទី៧៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយក្សំពុងសសុើបអសងកររច សមពន
័ ធការចំណ្ដយនងលស ើម សពលបចាុបបននរបស់េួ ល ន។
ការវិភារក្សគ្មិរផលិរក្សមានង
ិ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងរយៈសពល 6ណេ ំបូងននឆ្នំសនេះបានបងាាញ ូចខាងសគ្កាម៖
ណេ
ផលិរផលគ្បចាំណេ
ផលិរ
លា
ុ លរ
នងលស ើម
ផលិរផល
មក្សរា
9,125
240
ក្សុមាេះ
10,255
278
9,700
256
សមសា
10,500
258
ឧសភា
11,000
290
មិងុ
11,500
300
មិ
សាំណួរ៖
សគ្បើការវិភារប ទ រ់សមីការស ើមបីក្សំែរ់៖
(១)នងលស ើមអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា
(២)ចំណ្ដយសងរគ្បចាំណេ
80
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ បានសររំពឹងទ្ុក្សថាសៅក្សនុងណេក្សក្សកោនឹងផលិរបានចំនួន 12,000 ឯក្សតា។ បា៉ា ន់សាានថាការចំណ្ដយ
ស ើមផលិរសៅណេក្សក្សកោសហ្ើយបានអតាថ្ិបាយសលើភាពគ្រឹមគ្រូវ
ននការបា៉ា ន់គ្បមាែរបស់អនក្ស។
៥.សហេ័េធ

សហ្ព័ន42
ធ ឬជាប់ទក្ស់ទ្ងវាស់ក្សមាលំងននទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងរវាង២អសងរឬអញ្ញារិ។
ត ជាពិសសសថាសរើចល សនេះ
គ្រូវបានទក្ស់ទ្ងសៅនឹងឧ.សរើការចំណ្ដយបណនថមសទ្ៀរសលើ
ការផសពវផាយ ែិជក្ស
ជ មាចាំបាច់មានលទ្ធ ផលសៅក្សនុងការលក្ស់កាន់ណរសគ្ចើន?

វិ្ីមួយននការវាស់ "អំពរី សបៀបជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មន" អសងរពីររឺសោយការរូរគ្កាហ្វិក្សមួយ
ុ ជាគ្កាហ្វិច ឬរំនូសរាយបា៉ា យជាស ើម) ស ើមបីសមើលថាសរើទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងណ្ដមួយណ លអាចសមើល
(រគ្មយ
សឃើញបាន។ សនេះ 'ប ទ រ់ននសម ៏លអបំផរ
ុ "រូរសៅសលើ គ្កាហ្វច
ិ មួយណ លបងាាញពីទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងលីណន
ណអ៊ែរអាចស្វើសៅបាន។សៅសពលណ លជាប់ទក្ស់ទ្ងខាលំង,ប ទ រ់គ្បមាែសម ល
៏ អបំផរ
ុ ណ លអាចសជឿ
ទ្ុក្សចិររ
ត ួរ
មានសគ្ចើនជាងសនេះ។

វិ្ីមួយសផសងសទ្ៀរននការវាស់ "អំពីរសបៀបជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មន" អសងរពីររឺស ើមបីរែ សមរុែសហ្សមពន
័ ធ
r និងស ម
ើ បីបក្សគ្សាយលទ្ធ ផល។
42
Correlation:សមរុែសហ្ព័នធ
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
81
ក្សគ្មិរននភាពសផសងគ្មនននការជាប់ទក្ស់ទ្ងឬសហ្ព័នធ
អសងរអាចនឹងគ្រូវបានទក្ស់ទ្ងទំងឥរសខាាេះទក្ស់ទ្ងណផនក្សេល េះឬ េុស.។ ក្សគ្មិរននការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនសផសងគ្មនអាច
គ្រូវបានបងាាញជាលក្សខែៈគ្កាហ្វិក្សសៅខាងសគ្កាម។
82
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា

ទ្ំ ក្ស់ទ្ំនង ល
៏ អឥរសខាាេះមានន័យថាគ្បសិនសបើរូទង
ំ អស់ននរនមលគ្រូវបានសរៀបចំណផនការពួក្សសរ
នឹងក្សុហ្ក្សសៅសលើប ទ រ់គ្រង់។ សនេះរឺសោយសារណរទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងរវាងលីសនណអ៊ែរមានអសងរពីរ។

ការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនណផនក្ស (ឬម្យម) មានន័យថាគ្មានទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងលីសនណអ៊ែរពិរគ្បាក្ស រវាងអសងរពីរ ក្ស់
ប៉ាុណនតថារនមលេពស់ / ទបននអសងរមួយណ លមាននិ ន ការសៅគ្រូវបានផារភាជប់ជាមួយនឹងរនមលេពស់ /
ទបននអសងរសផសងសទ្ៀរ។

គ្មានទ្ំ ក្ស់ទ្ំនង(Uncorrelated)មានន័យថាមានការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនរវាងអសងរទំងពីរស េះសទ្។

ការជាប់ទក្ស់ទ្ងអវិជមា
ជ ន ល
៏ អឥរសខាាេះមានន័យថារនមលទបននអសងរមួយគ្រូវបានភាជប់ជាមួយ
រនមលេពស់មយ
ួ សផសងសទ្ៀរ (និងផទុយមក្សវិញ) ។

ការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនជាវិជមា
ជ ន ល
៏ អឥរសខាាេះមានន័យថារនមលេពស់ននអសងរមួយគ្រូវបានភាជប់ជាមួយរនមល
េព ស់មួយសផសងសទ្ៀរឬរនមលទបននអសងរមួយណ លគ្រូវបានផារភាជប់ជាមួយនឹងរនមលទបមួយ
សផសងសទ្ៀរ។
សមរុែសហ្សមពន
័ ធ
ជសគ្មើសស ើមបីរូរគ្កាហ្វរាល់សពលណ លអនក្សចង់ ឹងថាសរើអសងរពីរគ្រូវបានទក្ស់ទ្ង, និងទ្ំហ្ំននការជាប់ទក្ស់ទ្ង
គ្មនសនេះគ្បសិនសបើមានណ្ដមួយណ លមួយរឺការរែ សមរុែសហ្សមព័នធ (r) និងស ើមបីបក្សគ្សាយលទ្ធ ផល។

សមរុែសហ្សមព័នធ (r) វាស់ភាពខាលំងននទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងរវាងលីសនណអ៊ែរអសងរពីរ។ ូសចនេះវាអាចផតលកា
់ រ
ចងអុលបងាាញពីរសបៀបណ លអាចសជឿទ្ុក្សចិរបា
ត នមុេងារលីសនណអ៊ែរបានបា៉ា ន់គ្បមាែថារឺសគ្មាប់សំែំុ
ទ្ិនននយ
័ មួយ។

ឧទហ្រែ៍អនុរមន៍លីសនណអ៊ែរនន រគ្មុយគ្កាហ្វិក្ស ក្សនុងក្សថាេែឌ 3.1 សនេះគ្រូវបានសរបា៉ា ន់គ្បមាែថា
មានរនមល y = 5,587 + + 34.77x ។ សបើសយើងរែ សមរុែសហ្សមព័នធណ លទក្ស់ទ្ងសយើងអាច
ទ្ទ្ួលបានរំនរ
ិ ពីរសបៀបណ លអាចសជឿទ្ុក្សចិរបា
ត នបា៉ា ន់គ្បមាែថាមានមុេងារលីសនណអ៊ែររបស់សយើងរឺ
មួយចំនួន។

សមរុែសហ្សមព័នធអាចទ្ទ្ួលយក្សបានណរសៅសលើរនមលចស ល េះពី -1 និង +1 បាន។
 r = + 1 បងាាញពីការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនជា វិជមា
ជ ន ៏លអឥរសខាាេះ
 r = 0 បងាាញពីការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនស េះសទ្
 r = - 1 បងាាញពីការជាប់ទក្ស់ទ្ងអវិជមា
ជ នលអឥរសខាាេះ។

សមរុែសហ្សមព័នធគ្រូវបានរែ សោយសគ្បើរូបមនត ូចខាងសគ្កាម៖
r=
n∑xy - ∑x∑y
√[(n∑x2 - (∑x)2)(n∑y2 - (∑y)2) ]
ចំណ្ដំ៖ រូបមនតសនេះគ្រូវបានផាលឱ្
់ យអនក្សក្សនុងការគ្ប ងសនេះ។
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
83
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៣៖នមគុណសហសមព័េធ
តារាងខាងសគ្កាមបងាាញពីចន
ំ ួនជាឯក្សតាផលិរលអនិងការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបបានសក្សើរស ើង។
ឯក្សតា
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
ផលិរ
លា
ុ លរ
100
40,000
200
45,000
300
50,000
400
65,000
500
70,000
600
70,000
700
80,000
សាំណួរ៖
រែ សមរុែសហ្សមព័នធសគ្មាប់ទ្ិនននយ
័ ណ លបានផតលឱ្
់ យនិងការអតាថ្ិបាយសលើលទ្ធ ផល
ណ លទ្ទ្ួលបានមក្សសនេះ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ការរែ សនេះគ្រូវបានក្សំែរ់ ូចខាងសគ្កាមណ ល x ជាក្សគ្មិរសក្សមាភាពសៅរាប់រយឯក្សតានិង y
នងលស ើមនន 1,000 ឯក្សតា។
X
Y
xy
x2
y2
1
40
40
1
1,600
2
45
90
4
2,025
3
50
150
9
2,500
4
65
260
16
4,225
5
70
350
25
4,900
6
70
420
36
4,900
7
80
560
49
6,400
1,870
140
26,550
28
84
420
∑x
=
28
∑y
=
420
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
∑xy
=
1,870
∑x2
=
140
∑y2
=
26,550
n
=
7
ឥ ូវសនេះសយើងបានអនុវរតរប
ូ មនតសគ្មាប់រែ
r។
n∑xy - ∑x∑y
r=
√[(n∑x2 - (∑x)2)(n∑y2 - (∑y)2) ]
(7 x1,870) - (28 x 420)
r=
√[(7 x 140) - (28 x 28)(7 x 26,550) - (420 x 420 ]
(13,090 - 11,760)
r=
√[(980 - 784)(185,850 - 176,400)]
1,330
r=
√[(196 x 9,450]
=+ 0.98
សមរុែសហ្សមព័នធ (r) +0,98 បងាាញថាក្សគ្មិរេព ស់ននការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនជា វិជមា
ជ នរវាងអសងរសនេះ។
ជាទ្ូសៅកាន់ណរជិរ r ណ លគ្រូវនឹង +1 (ឬ - 1) េព ស់ជាងក្សគ្មិរននការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មន។
នត្សាសមត្ថភាេទី៨៖
គ្បសិនសបើមាន Σx = 440, Σy = 330 Σx2 = 17,986, Σy2 = 10,366, Σxy = 13,467 និង
n = 11 ប ទ ប់មក្សរនមល សមរុែសហ្ព័នធននជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មន r មាន ទ្សភារពីរេទ ង់។
ក្ស
0.98
េ
0.63
រ
0.96
ឃ
0.59
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
85
នត្សាសមត្ថភាេទី៩៖
មាន ូចខាងសគ្កាមសនេះសរើរនមលមួយណ្ដណ លមិនអាចស្វើជាសមរុែសហ្សមព័នធបាន?
(ក្ស)
+1.2
(េ)
+0.6
(រ)
0
(ឃ)
-0.9
គ្បសិនសបើអនក្សបានរែ សមរុែសហ្សមព័នធមួយណ លមានរនមលមួយ > +1 បានឬ <-1 សៅគ្រ ប់មក្ស វិញ
និងពិនិរយសមើលការរែ របស់អនក្សជាងាីមង
ត សទ្ៀរ ូចណ លអនក្សនឹងទ្ទ្ួលបានចសមលយ
ើ េុស។
សូមចងចាំ៖រនមលននសមរុែសហ្សមព័នធណ លអាចសៅក្សនុងចស ល េះ -1 និង +1។
ការក្សំែរ់សមរុែសហ្ព័នធ
ការក្សំែរ់សមរុែសហ្ព័នធរឺកាសរ៉ាននសមរុែសហ្សមព័នធនិង ូសចនេះគ្រូវបានតាងសោយ r2 ។

ការក្សំែរ់សមរុែសហ្ព័នធរឺជារងាវស់ននរសបៀបជាសគ្ចើនននការបំណរបំរួលក្សនុងការពឹងណផអក្សសលើអសងរគ្រូវ
បាន "ពនយល់សោយបណគ្មបគ្មួលននអសងរឯក្សរាជយ។

បណគ្មបគ្មួលសោយមិនគ្រូវមានការណគ្បគ្បួលក្សនុងអសងរឯក្សរាជយសនេះនឹងមានសោយសារណរការណគ្បគ្បួល
នច នយឬក្សតាតជាក្ស់លាក្ស់សផសងសទ្ៀរណ លមិនគ្រូវបានក្សំែរ់អរតសញ្ញាែសៅក្សនុងការពិចារណ្ដការពីរ
អសងរបញ្ញា។

ឧទហ្រែ៍គ្បសិនសបើ r = 0.98 r2 = 0,96 ឬ 96% ។

សនេះមានន័យថា 96% ននបំណរបំរួលក្សនុងការពឹងណផអក្សសលើអសងរ (Y) គ្រូវបានពនយល់សោយការណគ្បគ្បួល
ក្សនុងអសងរឯក្សរាជយ (x) ។ សរឿងសនេះនឹងគ្រូវបានបក្សណគ្បជាជាប់ទក្ស់ទ្ងេព ស់។

ឧទហ្រែ៍អនុរមន៍ y ណ លលីសនណអ៊ែរ = 5,587 + 34.77x គ្រូវសរៀបចំណផនការ ( ូចជា "ប ទ រ់នន
សម ៏លអបំផរ
ុ ') ក្សនុងការគ្សាយបំពប
លឺ ណនថម 3.1 ។ សមរុែសហ្សមព័នធណ លទក្ស់ទ្ងបានរែ សៅ
ជា 0,957, និងសមរុែននការសបតជា្ចិរ,ត r2 ូសចនេះរឺ៖
r2 = 0.9572 = 0.92 ឬ 92%

សនេះមានន័យថា 92% ននការណគ្បគ្បួលក្សនុងការចំណ្ដយសរុបគ្រូវបានពនយល់សោយការការណគ្បគ្បួល
ក្សនុងក្សគ្មិរននសក្សមាភាព។ សផសងសទ្ៀរ 8% ននការណគ្បគ្បួលសៅក្សនុងការចំណ្ដយសរុបគ្រូវបានសរសនារ់
ថាសោយសារការណគ្បគ្បួលនច នយ។
ចំណ្ដំ៖សោយមានទំងការសមរុែជាប់ទក្ស់ទ្ងនិងការក្សំែរ់សមរុែសហ្ព័នធរឺមានលទ្ធ ភាពណ លរួសលេ
រែ មិនបានបងាាញពីការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនពិរ។ ការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មន "ភាលំងភាលរ់អាចសក្សើរមានស ើងសៅសពល
86
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
ណ លឥរិយបទ្ននសំែំរ
ុ សួ លេទំងពីរសនេះរឺសោយសារណរក្សតាតទ្ីបីឧ. រូបិយប័ែាពគ្ងឹងមួយណ លនឹងស្វើឱ្យ
រគ្មូវការ ំចូលបារីសុីហាគនិងចាក្ស់សុីឌ្សី ក្សើនស ើង។ ការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនរវាងការលក្ស់បា រីសុីហាគនិងក្សីឡាក្សរសុីឌ្ី
សនេះអាចនឹងមានេព ស់សបើសទេះជាទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងស្វើសអាយសទ្។
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
87
៦.សនងខបជាំេូក្ស
ណ េក្សាំណត្់នេបន្េក្សនទសត្នមៃ សងឃឹមគណិត្
 គ្បូបាប៊ែល
៊ី សី រណផអក្សសលើការពោក្សរទ្ិនននយ
័ ក្សនល ងមក្ស
 មិនណរងណរសមគ្សបសគ្មាប់ការសសគ្មចចិរម
ត ួយសទ្
 សោយមិនរិរសលើរនមលសពលសវលាននរូបីវរថុ
 ក្សុំរិរអំពីក្សតាតទំងអស់ណ លទក្ស់ទ្ងនឹងការសសគ្មចចិរត
ទធ ែ ខុសោនេិងត្នមៃណ
រឹេឹងទុក្ស
រនមលណ លរំពឹងទ្ុក្សរឺជាម្យមរយៈសពលណវង។ វាជាម្យមទ្មងនន់ នការ
ណចក្សចាយគ្បូបាប៊ែ៊ីលសី រ
រនមលសងឃឹមរែិរ (EVs) = ∑px
រែិរ វិទ្ោពែិជក្ស
ជ មា
ត្ណគ្មត្គ្មង់

ីនេណអ៊ែរ
សគ្បើស ើមបីពោក្សរែ៍ទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងលីសនណអ៊ែរ (អនុរមន៏ននសមីកាលីសនណអ៊ែ
ររនមលស ើមសរុប) រវាងអសងរ 2

រូបមនតស ើមបីរែ ចំណ្ដយសងរ "a"និង "b" សមរុែរនមលអសងរគ្រូវ
បានផតល់ជន
ូ សៅក្សនុងការគ្ប ង

អនុរមន៏ននសមីកាលីសនណអ៊ែរ ''
ក្ស់ព័នធ ''
ទាំនក្ស់ទាំេង

វិធានការជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនភាពខាលំងននទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងរវាងអសងរពីរ

វិធានការសោយសមរុែសហ្ព័នធឬជាប់ទក្ស់ទ្ង r (រូបមនតណ លគ្រូវបានផត
ល់ឱ្យសៅក្សនុងការគ្បលង)

ការក្សំែរ់សមរុែសហ្ព័នធ r, វាស់ណវងថាសរើបណគ្មបគ្មួលននអសងរពឹង
ណផអក្សទំងប៉ាុ ា នគ្រូវបានពនយល់
សោយបណគ្មបគ្មួលសៅក្សនុងឯក្សរាជយ
88
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ៖
នត្សាសមត្ថភាេទី១៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(េ)
EV = (40,000 លា
ុ ល រ x 0.5) + (60,000 លា
ុ ល រ x 1/3) + (100,000 ុលាលរ x 1/5)
EV = 60,000 ុលាលរ
នត្សាសមត្ថភាេទី២៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(េ)
[(420,000 ុលាលរ x 1) + (270,000 លា
ុ ល រ x 2)]៖ [1+2] = 320,000 ុលាលរ
នត្សាសមត្ថភាេទី៣៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)
ការសនេះទ្ំនងជាក្សគ្មិរននការរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញរឺជាលទ្ធ ភាពទំងបីសោយគ្បូបាប៊ែ៊ីលសី រេព ស់បំផុរននការសក្សើរ
ស ើងសនេះ។
លទ្ធ ផល
គ្បូបាប៊ែល
៊ី សី រននលទ្ធ ផល
ក្សគ្មិរេព ស់(High)
25,000 ុលាលរ /125,000 លា
ុ លរ
=
0.2
52,500 ុលាលរ /105,000 លា
ុ លរ
=
0.5
29,400 ុលាលរ / 98,000 ុលាលរ
=
0.3
ក្សគ្មិរម្យម(Medium)
ក្សគ្មិរទប(Low)
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
89
នត្សាសមត្ថភាេទី៤៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
នងលស ើមអសងរក្សនុង1ឯក្សតា=
7,310 លា
ុ ល រ- 6,566 លា
ុ លរ
50-26
=
744
24
=
31 ុលាលរ/ឯក្សតា
ក្សគ្មិរសក្សមាភាពេព ស់បផ
ំ រ
ុ
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
=
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសរុប
=
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប
=
50X31 ុលាលរ
=
7,310
=
1,550
=
5,760
14,620
នត្សាសមត្ថភាេទី៥៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
សគ្មាប់ឆ្នំ20X3
នងលស ើមអសងរក្សនុង1ឯក្សតា=
7,310 លា
ុ ល រ- 6,566 លា
ុ លរ
50-26
=
744
24
=
31 ុលាលរ/ឯក្សតា
គ្មិរសក្សមាភាពេព ស់បផ
ំ រ
ុ សគ្មាប់ឆ្នំ20X3
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
=
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសរុប
=
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប
=
50X31 ុលាលរ
សរុប
=
7,310
=
1,550
=
5,760
14,620
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបបានបា៉ា ន់គ្បមាែក្សនុងការផលិរឲ្យបានចំនួន 100 ឯក្សតាក្សនុងឆ្នំ 20X4ក្សនុង
ក្សរែីមានក្សំសែើន10%ននចំណ្ដយនងលស ើមសងរ៖
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសរុប
=
100X31 X 1.1 លា
ុ លរ
=
3,410
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប
=
5,760 លា
ុ ល រ X2
=
11,520
សរុប
90
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
14,930
នត្សាសមត្ថភាេទី៦៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)
គ្បចាំ
ក្សគ្មិរផលិរផល នងលស ើមផលិរផល
ណេ
X
រនមលនន
រនមលនន
xy
x2
83,265,000
Y
មក្សរា
9,125
240,000
2,190,000
ក្សុមាេះ
10,255
278,000
2,851,000 105,165,000
9,700
256,000
2,483,000
សមសា
10,500
258,000
2,709,000 110,250,000
ឧសភា
11,000
290,000
3,190,000 121,000,000
មិងុ
11,500
300,000
3,450,000 132,250,000
សរុប
62,080
មិ
94,090,000
1,622,000 16,873,000 646,020,000
(១) នងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា=b
b=
b=
n∑xy -∑x∑y
n∑x2- (∑x)2
6x16,873,000 - 62,080x1,622,000
(២) នងលស ើមសងរ
a=
a=
=
6x646,020,000 - (62,080)2
=
∑y
n
544,780
22,197
=24.54
a
b∑x
-
1,622,000
6
n.
-
24.54x62,080
=
16,426 ុលាលរ
6
ការចំណ្ដយគ្បមាែ 12,000 ឯក្សតានឹងគ្រូវបានផតលឱ្
់ យសោយសមីការលីសនណអ៊ែរចំណ្ដយ៖
y = 16,426 ុលាលរ + 24.54x
y = 16,426 + (24.54 x 12) = 310,906 លា
ុ លរ
វារួរណរគ្រូវបានក្សរ់សមាគល់ថាចាប់តាំងពីសនេះរឺសៅសគ្ៅជួររបស់រនមលណ លចំណ្ដយសលើគ្រូវបានសរសាគល់វាអាច
នឹងមិនគ្រឹមគ្រូវ។ ឧទហ្រែ៍វាអាចគ្រូវបានបសងកើនការចំណ្ដយសងរ ូចជាអនក្សគ្រប់គ្រងបណនថមសទ្ៀរណ លគ្រូវ
បានទមទរសៅ 11,800ឯក្សតា។
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
91
នត្សាសមត្ថភាេទី៧៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
r=
r=
n∑xy - ∑x∑y
√[(n∑x2 - (∑x)2)(n∑y2 - (∑y)2)]
11 x 13,467 - 440 x 330
√[(11 x 17,986 - 4402)(11 x 10,366 - 3302)]
នត្សាសមត្ថភាេទី៨៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(េ)
នត្សាសមត្ថភាេទី៩៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)
92
ជំពូក្សទ្ី ០៣៖ រែិរ វិទ្ោ ែិជក្ស
ជ មា
=0.63
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៤៖ការបញ្ជ
ជ ទិញទាំេញ
ិ េិង គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់សេន ិធិទាំេិញ
ជាំេូក្សទី៤
ការបញ្ជ
ជ ទិញទាំេិញ េិង គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់សេន ិធិទាំេិញ
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពិពែ៌ អាជីវក្សមាផលិរមួយ អនក្សនឹងអាច ឹងអំពន
ី រ
ី ិ វ្
ិ ីសផសងគ្មននិងឯក្សសាររែសនយយចាំបាច់
សគ្មាប់បញ្ញជទ្ិញ, ការទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ និងការបសញ្ា ញវរថធា
ុ រុស ើមពីសនន្
ិ ិទ្ំនញ
ិ

បក្សគ្សាយការក្សរ់គ្តាបញ្ជស
ី ននិ្ិនិងសមរុលយរែនីវរថធា
ុ រុស ើមពីសនន្
ិ ិទ្ំនញ
ិ សគ្មាប់
អាជីវក្សមាផលិរ

ពិពែ៌ អំពីនីរិ វិ្គ្ី រួរពិនរ
ិ យណ លអាចគ្រូវបានសគ្បើសៅក្សនុងអាជីវក្សមាផលិរស ើមបីគ្រួរពិនរ
ិ យ សននិ្ិ
រូបវនតពិរ និងសលើ "សសៀវសៅបញ្ជីសននិ្ិ"សននិ្ិអបបរមានិងស ើមបីការ់បនថយភាពេុសគ្មន
និងការខារបង់។
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
93
នីរិ វិ្ីរែសនយយក្សមាសគ្មាប់
ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនិញ និង
ការបញ្ញជទ្ិញនិងបសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ិទ្ំនញ
ិ
រូបវ័នតសនន ិ្ន
ិ ិងបញ្ជីសនន ិ្ិ
រែសនយយសគ្មាប់សនន ិ្ិ -រែនីសនន្
ិ ិ
វរថធា
ុ រុស ើមធារុ
១.េិត្ិ វិធីគណនេយ្យសគ្មាប់បញ្ជ
ជ ទិញេិងបនញ្េ ញសេន ិធិ
និរិ វិ្ីរែសនយយនិងការគ្រួរពិនរ
ិ យសគ្មាប់ការបញ្ញជទ្ិញនិងបសញ្ា ញសននិ្ិរួមមានរួ ទ្ី ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ

ការទ្ិញទ្ំនញ
ិ

ការទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ

ការបសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ ពីឃាលង
ំ

ការរក្សាទ្ុក្សនិងការរាប់សនន្
ិ ិ
ការបញ្ញជទ្ិញ ការទ្ិញ និង ការទ្ទ្ួលសនន្
ិ ិ
94
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
និរិ វិ្ីក្សនុងការបញ្ញជទ្ិញ ការទ្ិញ និង ការទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ រឺ ូចខាងសគ្កាម៖
ការបញ្ជ
ជ ទិញេិងទិញ
យក្សោះនរគ្មូវឱ្យមានវរថធា
ុ រុស ើមងាីៗ
អនុមរ
័ សសនទ្
ើ ញ
ិ
យក្សោះនទ្ិញ
ប៍ែាបញ្ញជទ្ិញ
ងរចមលង
គ្ក្សុមហ្៊ែុនផគរ់ផគង់
យក្សោះនរែសនយយ
ងរចមលង
យក្សោះនទ្ទ្ួលទ្ំនិញ (ហាង)
គ្ក្សុមហ្៊ែុនផគរ់ផគង់
ទ្ំនញ
ិ មានប័ែាគ្បរល់ទ្ន
ំ ញ
ិ
ទទួ
ទាំេិញ
យក្សោះនទ្ទ្ួលទ្ំនិញ (ហាង)
ប័ែាទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
យក្សោះនទ្ិញ
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
95
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖

សពលណ ល យក្សោះនមួយគ្រូវការវរថធា
ុ រុស ម
ើ ងាី គ្រូវស្វប
ើ ែ
័ ាសសនស
ើ ទ្
ុំ ញ
ិ 43គ្រូវបំសពញ
(សោយមានការឯក្សភាពពីអនក្សគ្រប់គ្រង ក្ស់ពន
័ ធ) សហ្ើយគ្រូវសផ្ើជូន

យក្សោះនទ្ិញ44
សពលណ លទ្ទ្ួលបាននូវប័ែាសសនស
ើ ទ្
ុំ ញ
ិ ណ លមានលក្សខែៈសពញសលញសហ្ើយ
យក្សោះនទ្ិញ និងស្វើ
ការសគ្ជើសសរីសអនក្សផគរផ
់ ង
គ ន
់ ង
ិ ស្វើការបញ្ញជទ្ិញសៅសលើ ទ្គ្មង់បែ
័ ាបញ្ញជទ្ិញ45

ទ្គ្មង់បែ
័ ាបញ្ញជទ្ិញគ្រូវសផ្ជ
ើ ួនសៅឲ្យអនក្សផគរ់ផង
គ ន
់ ិងឯក្សសារងរចំលងក្ស៏គ្រូវសផ្ើជន
ូ
យក្សោះន
រែសនយយនិង យក្សោះនទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ ។

សៅសពលទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ រួច យក្សោះនទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ និងគ្រួរពិនរ
ិ យនូវទ្ំនញ
ិ ស្ៀបនឹងទ្គ្មង់បែ
័ ាបញ្ញជ
ទ្ិញ សហ្ើយគ្រួរពិនរ
ិ យ ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ គ្បរល់ទ្ន
ំ ញ
ិ 46ណ លភាជប់ជាមួយទ្ំនញ
ិ ។
ព័រមា
៌ នលមអរ
ិ សផសងៗទក្ស់ទ្ងនិងទ្ំនញ
ិ គ្រូវបានសរបញ្ាូ លក្សនុង ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ 47

ចាប់ចមលងនន ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ គ្រូវបានភាជប់សៅនឹងការបញ្ញជទ្ិញណ ល ក្ស់ព័នធសហ្ើយ
ចាប់ចមលងគ្រូវបានបញ្ជូនសៅកាន់ យក្សោះនទ្ិញណ លជាក្សណនលងណ លចាប់ចមលងគ្រូវបានយក្សមក្ស
ផគូរផគងសៅនឹង វិក្សយ
័ ប័គ្រទ្ិញ48។ សៅសពលគ្រូវបាន អនុមរ
័ វិក្សយ
័ ប័គ្រទ្ិញ សនេះអាចយក្សមក្សទ្ូទរ់។
ទ្គ្មង់រំរូសគ្មាប់លោ
ំ ប់ទ្ញ
ិ និងការទ្ទ្ួលបានសននិ្ិណ លគ្រូវបានបងាាញសៅក្សនុង ឧទហ្រែ៍ខាងសគ្កាម៖
ការបសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ (Issuing Inventory)
និរិ វិ្ីរែសនយយក្សនុងការបសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ មានរសបៀប ូចខាងសគ្កាម៖

ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ សសនស
ើ ទ្
ុំ ន
ំ ញ
ិ វរថធា
ុ រុស ម
ើ 49ណ លគ្រូវបានសចញឱ្យ
យក្សោះនផលិរក្សមា។ សគ្មល
បំែងរបស់ពួក្សសររឺស ើមបី អនុញ្ញារឲ្យអនក្សគ្រប់គ្រង ឃាលង
ំ បសញ្ា ញនូវទ្ំនញ
ិ ណ លគ្រូវការ និងស ម
ើ បីណក្ស
រគ្មូវនូវការក្សរ់គ្តាឃាលង
ំ ។

ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ គ្រ ប់វរថធា
ុ រុស ម
ើ វិញ50គ្រូវបានសគ្បើស ើមបី ក្សរ់គ្តាវរថធា
ុ រុស ម
ើ ណ លមិនបានសគ្បើ
សហ្ើយ ណ លគ្រូវបានវិលគ្រ ប់មក្សឃាលង
ំ វិញ។ វាក្ស៏គ្រូវ បានសគ្បើស ម
ើ បីស្វណើ ក្សរគ្មូវនូវការក្សរ់គ្តាឃាល ំង
ផងណ រ។
43
Purchase requisition:ប័ែាសសនើសុំទ្ញ
ិ
44
Purchasing Department: យក្សោះនទ្ិញ
45
Purchase order form:ទ្គ្មង់បែ
័ ាបញ្ញជទ្ិញ
46
Delivery note:ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ គ្បរល់ទ្ន
ំ ញ
ិ
47
Goods Received Note(GRN):ក្សំែរ់បងាាញលិេិរទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
48
Purchase Invoice: វិក្ស័យប័គ្រទ្ិញ
49
Material requisition notes:ក្សំែរ់បងាាញលិេិរសសនើសុំទ្ន
ំ ញ
ិ វរថធា
ុ រុស ើម
50
Material returned notes:ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ គ្រ ប់វរថធា
ុ រុស ើម វិញ
96
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ

ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ សផទរវរថធា
ុ រុស ម
ើ 51គ្រូវបានក្សរ់គ្តានូវកា រសផទរវរថធា
ុ រុស ម
ើ ពី
យក្សោះនផលិរក្សមា
មសៅមួយសផសងសទ្ៀរៗ។ ពួក្សសរក្ស៏គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីណក្សរគ្មូវនូវការក្សរ់គ្តាឃាលង
ំ ផងណ រ។
51
Material transfer notes:ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ សផទរវរថធា
ុ រុស ើម
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
97
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖ េិត្ិ វិធីគណនេយ្យសគ្មាប់ការបញ្ជ
ជ ទិញេិងការបនញ្េ ញសេន ិធិ
ឯក្សសាររំរូេលេះណ លគ្រូវបានសរសគ្បើគ្បាស់ក្សនុងការបញ្ញជទ្ិញ ការទ្ទ្ួល និងការបញ្ា ញសននិ្ិគ្រូវបានសរបងាាញ
ូចខាងសគ្កាម៖
ប័ណណនសនើសុាំទិញ(Purchase Requisition)
កាលបរិសចេទ្......../...../......
ល...........................សមាគល់.រ.
សគ្មលបំែង៖
សនន ិ្ិ
ចំណ្ដយមូល្ន៖
(សយងងវិការ)
បរិមាែ
បរិយយ
សលេក្សូ ទ្ំនញ
ិ
សលេបញ្ញជផលិរ
QTY
Description
Material Code
Job Code
ចំនន
ួ គ្បរល់
នងលទ្ី
យក្សោះន.........................
បញ្ញជទ្ិញ(Purchase order)
ទ្ីតាំង
លរ.
នងលទ្ី
អនក្សផករផ
់ គង់
អនុមរ
័ យល់គ្ពម.....................
ប័ណណបញ្ជ
ជ ទិញ(Purchase Order)
ប័ណណបញ្ជ
ជ ទិញ)Purchase Order)
ជូន ល់អនក្សផគរផ
់ គង់......................
ល...................................សមាគល់.រ.
...........................................
កាលបរិសចេទ្.....................................
...........................................
សយងសលេប័ែាសសនើសុំទ្ិញ....................
សូមសគ្មរែលក្សខេែឌបញ្ញជទ្ិញបានភាជប់
បរិមាែ
បរិយយ
សលេក្សូ ទ្ំនញ
ិ
នងងគ្បរល់ទ្ន
ំ ញ
ិ
នងលក្សនុង១ឯតា
រនមល
សយងសលេសគ្មង់រនមល ...................
គ្បរល់ លក្សខេែឌទ្ូទរ់
សយងសលេបញ្ញជទ្ិញ........
សគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែុនក្សខគ
........................................................
ក្សំែរ់បងាាញប័ែាទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ (Goods Received Note)
ក្សាំណត្់បងាាញប័ណណទទួ
98
ទាំេិញ)Goods Received Note)
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
ជូន ល់អនក្សផគរផ
់ គង់.......................
ល......................................សមាគល់.រ.
មស្ោបាយ ឹក្សជញ្ជូន.....................
កាលបរិសចេទ្បសញ្ា ញទ្ំនិញ.....................
កាលបរិសចេទ្គ្បរល់ទ្មនិញ.............
សយងសលេប័ែាបញ្ញជទ្ិញ......................
បរិយយ
សលេក្សូ ទ្ំនញ
ិ
បរិមាែ
ក្សញ្ញាប់ទ្ន
ំ ញ
ិ
ទ្មងន់
របាយការែ៍អ្ិការក្សិចាគ្រួរពនិរយទ្ំនញ
ិ
បរិមាែគ្ពម
បរិមាែមិគ្ពម
អ្ិការក្សិចាសោយ៖.......................
កាលបរិសចេទ្៖
សផសងៗ
បានទ្ទ្ួលសោយ៖
....................
រគ្មូវការសោយ៖
....................
ទ្ទ្ួលយល់គ្ពម៖
....................
កាលបរិសចេទ្៖
....................
សមាគល់
.......................
ប័ែាសសនើសុំទ្ិញវរថធា
ុ រុស ើម(Material Requisition)
ប័ណណនសនើសុាំទិញវត្ថុធាត្ុន ើម(Material Requisition)
សលេបញ្ញជផលិរ
ល...........................សមាគល់.រ.
មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ.............................
កាលបរិសចេទ្......../...../......
សលេក្សូ ទ្ំនញ
ិ
បរិយយ
បរិមាែ
Material Code
Description
ឬទ្មងន់
ចំណ្ដយសគ្មាប់កា រិយល័យ
រនមល
ឯក្សតា
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
រែនី
អនុមរ
័ យល់គ្ពមសោយ៖..........
អនក្សកាន់សនន ិ្ិ..............
បញ្ជូលរនមលសោយ៖...........................
ទ្ទ្ួលសោយ៖.......................
បញ្ជូលសនន ិ្ិ................
រែ គ្រួរពិនរ
ិ យ៖..........................
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ (GRN) ផាល់ (រូសសលើអវីណ លគ្រូវអនុវរត)
ព័រ៌មានណ លសគ្បើស ើមបីស្វើបចាុបបនន ភាពក្សំែរ់គ្តាសតក្ស
ុ ឬសនន ិ្។
ិ
ព័រ៌មានស ើមបីពិនិរយសមើលថារនមលគ្រឹមគ្រូវគ្រូវបានក្សរ់គ្តាសៅសលើ វក្ស
ិ ័យប័គ្ររបស់អនក្សផគរ់ផគង់។
ព័រ៌មានស ើមបីពិនិរយសមើលថាបរិមាែគ្រឹមគ្រូវននទ្ំនិញគ្រូវបានក្សរ់គ្តាសៅសលើ វិក្ស័យប័គ្ររបស់អនក្សផគរ់ផគង។
់
ព័រ៌មានស ើមបីក្សរ់គ្តាវរថធា
ុ រុស ើមមិនសគ្បើណ លគ្រូវបានគ្រ ប់សៅឃាលង
ំ វិញ។
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
99
១.គណនេយ្យសគ្មាប់សេន ិធិ(គណនេយ្យសេន ិធិវត្ថុធាត្ុន ើម)
រែសនយយសនន្
ិ វិ រថធា
ុ រុស ម
ើ
វរថធា
ុ រុស ម
ើ បានណ លទ្ុក្សក្សនង
ុ ឃាលង
ំ រឺមានគ្ទ្ពយសក្សមាមយ
ួ និងគ្រូវបានក្សរ់គ្តាទ្ុក្សក្សនង
ុ តារាងរុលយការ
របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។
គ្បរិបរតិការរែសនយយណ លទក្ស់ទ្ងសៅនឹងវរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្រូវបានក្សរ់គ្តាក្សនុង រែសនយយសនន្
ិ វិ រថធា
ុ រុស ម
ើ ។
គណនេយ្យសេន ិធិវត្ថុធាត្ុន ើម52
ឥណេេធ សក្សើនស ើង
លា
ុ លរ
ឥណទេ ងយចុេះ
សមរុលយស ម
ើ គ្គ្ម
X
ការទ្ិញវរថធា
ុ រុស ើម
X
បសញ្ា ញផលិរ
បងវិលគ្រ ប់វរថធា
ុ រុស ើម
X
បងវិលគ្រ ប់ពីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់
សមរុលយស ម
ើ គ្គ្ម
X
លា
ុ លរ
X
X
សមរុលយស ម
ើ គ្គ្ម
X
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖
គណនេយ្យសេន ិធិវត្ថុធាត្ុន ើម
ន់
សមរុលយស ម
ើ គ្គ្ម(១)
ការទ្ិញវរថធា
ុ រុស ើមឥែទន(២)
បងវិលគ្រ ប់វរថធា
ុ រុស ើម(៣)
លា
ុ លរ
ន់
លា
ុ លរ
33
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច(៤)
146
បងវិលគ្រ ប់ពីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់(៥)
2
នងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ(៦)
4
របាយការែ៍លទ្ធ ផល(៧)
3
4
សមរុលយចុងគ្គ្ម(៨)
183
137
37
183
(១).សមរុលយស ើមគ្គ្មវរថធា
ុ រុស ម
ើ ណ លមានក្សនុងសនន្
ិ ិស ើមស ើមគ្គ្មនន រយៈសពលមួយណ លគ្រូវបានបងាាញជា
ឥែពនធ (ឥព)ក្សនុងរែនីសនន្
ិ វិ រថធា
ុ រុស ម
ើ ។
(២).ទ្ិញវរថធា
ុ រុស ម
ើ ជាឥែទនគ្រូវបានចុេះខាងឥែពនធសៅក្សនុងរែនីសនន្
ិ វិ រថធា
ុ រុស ម
ើ ។
(៣).កាលណ្ដវរថធា
ុ រុស ម
ើ បងវិលគ្រ ប់សៅឃាលង
ំ វិញបណ្ដ
ត លឱ្យសននិ្ិសក្សើនស ើង ូសចនេះ គ្រូវបានចុេះខាងឥែ
ពនធ សៅក្សនុងរែនីសនន្
ិ វិ រថធារុ
ុ ស ម
ើ ។
52
Material Inventory Account:រែនីសនន ិ្ិវរថធា
ុ រុស ើម
100
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
(៤).វរថធា
ុ រុស ម
ើ ផ្ទទល់គ្រូវបានសគ្បើក្សនុងការផលិរគ្រូវបានសផទរសៅរែនីផលិរផលមិនទន់សសគ្មចខាងឥែ
ទនននរែនីសនន្
ិ វិ រថធា
ុ រុស ម
ើ ។
(៥).កាលណ្ដវរថធា
ុ រុស ម
ើ វិលគ្រ ប់សៅឲ្យអនក្សផគរ់ផង
គ ប
់ ណ្ដ
ត លឱ្យក្សគ្មិរសននិ្ិធាលក្ស់ចុេះណ លជាសហ្រុស្វើឲ្យ
សយើងគ្រូវចុេះខាងឥែទនសននិ្ិសចញពីរែនីសនន្
ិ វិ រថធា
ុ រុស ម
ើ ។
(៦).វរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្បសយលមិនណមនជាការចំណ្ដយនងលស ើមសោយផ្ទទល់ននការផលិរសទ្និង គ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថា
ជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស53
ំ ។ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំពួក្សសរគ្រូវបានសផទរសៅ
រែនីផលិរក្សមាប ទ ប់បនស54
ំ សោយវិ្ច
ី ុេះខាងឥែទនសៅក្សនុងរែនីសនន្
ិ វិ រថធា
ុ រុស ម
ើ ។
(៧).វរថធា
ុ រុស ម
ើ ណ្ដមួយណ លលុសចាលឬការ់សចញគ្រូវចុេះខាងឥែទនសចញពីរែនីសនន្
ិ វិ រថធា
ុ រុស ម
ើ និង
ការសផទរសៅរបាយការែ៏លទ្ធ ផលសៅសពលណ លវរថធា
ុ រុស ម
ើ ពួក្សសរគ្រូវបានលុសចាលឬការ់សចញពីរែនីសនន្
ិ ិ
វរថធា
ុ រុស ម
ើ ។
(៨).រួសលេរុលយភាពសៅសលើរែនីសនន្
ិ វិ រថធា
ុ រុស ម
ើ មានសមរុលយភាពចុងគ្គ្មសនន្
ិ វិ រថធា
ុ រុស ម
ើ ។
សនន្
ិ វិ រថធា
ុ រុស ម
ើ វាក្ស៏មានសមរុលយស ម
ើ គ្គ្មសៅកាលបិ រិសចេទ្ជាបនតប ទ ប់។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ឯក្សសារខាងសគ្កាមគ្រូវបានសគ្បើសៅក្សនុងគ្បព័នធរែសនយយនងលស ើមឬគ្រប់គ្រង់៖
(១) វិក្ស័យប័គ្រពីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់
(២) ប័ែាបញ្ញជទ្ិញ
(៣) ប័ែាសសនើសុំទ្ិញ
(៤) ប័ែារគ្មូវការពីឃាលង
ំ
សាំណួរ៖
ចូរសគ្ជើស រីសឯក្សសារចំនួនពីរគ្បសពទ្ណ្ដគ្រូវបានផគូរផគងជាមួយនឹងក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ សៅក្សនុង
ំសែើរការទ្ិញ?
ក្ស
(១) និង (២)
េ
(១) និង (៤)
រ
(២) និង (៣)
ឃ
(៣) និង (៤)
53
Overhead cost: ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
54
Production overhead:ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
101
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ឯក្សសារខាងសគ្កាមសនេះគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់ក្សនុងរែសនយយនងលស ើមឬគ្រប់គ្រង់៖
(១) ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ (Goods Received Note(GRN))
(២) ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ គ្រ ប់វរថធា
ុ រុស ម
ើ វិញ(Material returned notes)
(៣) ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ សសនើសុំទ្ំនញ
ិ វរថធា
ុ រុស ើម(Material requisition notes)
(៤) ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ គ្បរល់ទ្ំនញ
ិ (Delivery note)
សាំណួរ៖
សរើឯក្សសារណ្ដេល េះណ លអាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីស្វើបចាុបបននភាព ល់ការឬប័ែាសនន្
ិ ិ?
ក្ស
(១) និង (២)
េ
(១) និង (៤)
រ
(២) ប៉ាុសណ្ដាេះ
ឃ
(២) និង (៣)
២.ការវាយ្ត្នមៃសេន ិធិ
សៅសពលណ លសននិ្គ្ិ រូវបានទ្ទ្ួលចូលសៅក្សនុងឃាលង
ំ ពីអនក្សផគរ់ផង
គ ស់ ផសងៗនិងក្សនុងរនមលសផសងគ្មនជាសរៀង
រាល់សបាតហ្៍ វាមានសារៈសំខាន់ណ លថា វាគ្រូវបានវាយរនមលសៅក្សនុង វិ្សា
ី ស្តសតមានសងគរភាពគ្សបមួយ
ូសចនេះណ លអាចគ្រូវបានវាយរនមលចុងគ្គ្មសហ្ើយបសញ្ា ញពីឃាលង
ំ សននិ្ិយ៉ាងគ្រឹមគ្រូវ។

អនក្សគ្បណហ្លជា ឹងថាសននិ្ជា
ិ ្មាតាមានរនមលទបជាងនងលស ើមសៅថារនមលសទ្
ុ ធ ររួ ឲ្យទ្ុក្សចិរបា
ត ន55។
សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយ វិ្ីសាស្តសតជាសគ្ចើនគ្រូវបានសគ្បើ ក្សនុងវាយរនមលសនន្
ិ ិចុងគ្គ្មនិងបសញ្ា ញពី
ឃាល ំងពីរែសនយយគ្រប់គ្រង។

មានវិ្សា
ី ស្តសត៣យ៉ាងក្សនុងការវាយរនមលសននិ្ិ៖

ទ្ិញមុនលក្ស់មុន(FIFO)

ទ្ិញសគ្កាយលក្ស់មន
ុ (LIFO)

រនមលជាម្យមភារ(Weighted average cost)
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មហាគ្គុឌ មានគ្បរិបរតកា
ិ រសចញ ល
ូ វរថធា
ុ រុស ម
ើ ូចខាងសគ្កាមក្សនុងសបាាហ្៍ ំបូងក្សនង
ុ ណេមី ។
សមរុលយស គ្ើ គ្ម
55
កាលបរិសចេទ្
បរិមាែទ្ំនញ
ិ
គ្បរិបរតកា
ិ រ
ឯក្សតា
01 ណេមី
Net realisable value:រនមលសទ្
ុ ធ រួរឲ្យទ្ុក្សចិរបា
ត ន
102
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
រនមលជាឯក្សតា
លា
ុ លរ
10
2.00
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
02 ណេមី
70
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
03 ណេមី
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
04 ណេមី
50
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
05 ណេមី
70
2.20
40
2.30
ទ្ិញមុនលក្ស់មន
ុ (FIFO)

សនារថាវរថធា
ុ រុស ើមគ្រូវបានសចញពីសននិ្ិក្សនុងលំោប់ណ លពួក្សសរគ្រូវបានបញ្ជូនសៅក្សនុងបញ្ជីសននិ្ិ។

សមគ្សបសគ្មាប់អាជីវក្សមាជាសគ្ចើន ឧ).អនក្សលក្ស់រាយលក្ស់អាហារគ្សស់សោយសគ្បើបសចាក្សសទ្សបងវល
ិ
កាលបរិសចេទ្លក្ស់។ (
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៣៖ទិញមុេ
ក្ស់មុេ(FIFO)
ទ្ិញមុនលក្ស់មុន(FIFO)
ទ្ទ្ួលទ្ំនិញ
នងលទ្ី
ឯក្សតា
បសញ្ា ញទ្ំនិញ
ឯក្សតា
សរុប
ុលាលរ
ុលាលរ
ឯក្សតា
សមរុលយ
ឯក្សតា
សរុប
ុលាលរ
ុលាលរ
ស ើមគ្គ្ម
02
70
2.20
154.00
ឯក្សតា
ឯក្សតា
សរុប
ុលាលរ
ុលាលរ
10
2.00
20.00
10
2.00
20.00
70
2.20
154.00
174.00
03
10
2.00
20.00
30
2.20
66.00
40
2.20
88.00
40
2.20
88.00
50
2.30
115.00
86.00
04
50
2.30
115.00
203.00
05
40
2.20
88.00
30
2.30
69.00
20
2.30
46.00
157.00

រនមលសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្ម = 20 ឯក្សតាx2.30 ុលាលរ = 46 ុលាលរ

ការក្សំែរ់រនមលសនន្
ិ ិចុងគ្គ្ម = រនមលសនន្
ិ ិស ើមគ្គ្ម +រនមលទ្ញ
ិ សននិ្ិចល
ូ ក្សនុងគ្គ្ម - រនមលសននិ្ិសចញ
ឬលក្ស់សចញ = 20 លា
ុ ល រ + (154 ុលាលរ + 115 លា
ុ ល រ) - (86 លា
ុ ល រ +157 លា
ុ ល រ) = 46 លា
ុ លរ
រុែសមបរតិ
រុែ វិបរតិ

អាចគ្រូវបានសចញសននិងិសៅរនមលកាលបរិសចេទ្
រក្សកៈភាព្លុេះបញ្ញាង
ំ ពីលំហ្ូររូបវនត
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
103

ងាយគ្សួលយល់
សពលការបសងកន
ើ រនមលេពស់ ( ូចជាឧទហ្រែ៍), គ្បាក្ស់
ចំសែញបានរាយការែ៍រឺេពស់ជាង
(រនមលសននិ្ិចុងគ្គ្មេព ស់)។

រនមលសននិ្សិ ៅរនមលចរនត(បចាុបបននភាព)

អាចទ្ទ្ួលយក្សបានចំស េះពនធោរក្សមពុជា
ការសគ្បៀបស្ៀបការចំណ្ដយតាមការផលិរពិបាក្ស។
និងរយក្សនិង ស.រ.អ.ក្ស២។
ទ្ិញសគ្កាយលក្ស់មន
ុ (LIFO)
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៤៖ទិញនគ្កាយ្ ក្ស់មុេ(LIFO)
ទ្ទ្ួលទ្ំនិញ
នងលទ្ី
ឯក្សតា
បសញ្ា ញទ្ំនិញ
ឯក្សតា
សរុប
ុលាលរ
ុលាលរ
ឯក្សតា
សមរុលយ
ឯក្សតា
សរុប
ុលាលរ
ុលាលរ
ស ើមគ្គ្ម
02
70
2.20
154.00
ឯក្សតា
ឯក្សតា
សរុប
ុលាលរ
ុលាលរ
10
2.00
20.00
10
2.00
20.00
70
2.20
154.00
174.00
03
40
2.20
88.00
10
2.00
20.00
30
2.20
66.00
86.00
04
50
2.30
115.00
10
2.00
20
30
2.20
66.00
50
2.30
115.00
201.00
05
50
2.30
115.00
2.00
20.00
20
2.20
44.00
2.20
22.00
159.00
42.00

រនមលសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្ម = 10 ឯក្សតាx 2.00 លា
ុ ល រ + 10ឯក្សតាx 2.20 លា
ុ ល រ = 42 ុលាលរ

ការក្សំែរ់រនមលសនន្
ិ ិចុងគ្គ្ម = រនមលសនន្
ិ ិស ើមគ្គ្ម +រនមលទ្ញ
ិ សននិ្ិចល
ូ ក្សនុងគ្គ្ម - រនមលសននិ្ិសចញ
= 20 ុលាលរ + (154 លា
ុ ល រ + 115 លា
ុ ល រ) - (88 លា
ុ ល រ + 159 លា
ុ ល រ) = 42 ុលាលរ
រុែសមបរតិ
រុែ វិបរតិ

ជាទ្ូសៅមិនអាចទ្ទ្ួលយក្សបាននូវពនធនិងរយនិង
104
រនមលសចញសននិ្ិរឺទន់សម័យ
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
បទ្ោះនរែសនយយសៅក្សមពុជា។

ក្សនុងការបសងកន
ើ គ្បាក្ស់ចំសែញបានរាយ
រនមលសននិ្អា
ិ ចនឹងហ្ួសកាលបរិសចេទ្
ការែ៍គ្រូវបានការ់បនថយ
ការសគ្បៀបស្ៀបការចំណ្ដយតាមការផលិរពិបាក្ស។
ូចក្សនុង)
ឧទហ្រែ៍សនេះណ លសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មគ្រូវ
ការចំណ្ដយនងល "ទប" បានវាយរណមលសៅ
ស ើម
រនមលជាម្យមភារ(Weighted average cost)
រនមលជាម្យមភារ

យក្សរួសលេបសញ្ជញសនន្
ិ ិទ ង
ំ អស់នង
ិ ការស្វប
ើ ញ្ជីសារសពើពែឌគ្រូវបានវាយរនមលរនមលជាម្យមភារ។

រនមលម្យមភារគ្រូវបានរែ ស ើង វិញប ទ ប់ពីទ្ទ្ួលបានទ្ំនញ
ិ ។
រនមលជាម្យមភារ=
រនមលស ើមសរុប
បរិមាែសរុបបានទ្ិញឬផលិរងាី
អាចជាការសមរមយសគ្មាប់អាជីវក្សមា ូចជាអនក្សជំនញ
ួ សគ្បងណ លការ ឹក្សជញ្ជូនគ្រូវបានលាយបញ្ាូ លគ្មនយ៉ាង
សពញសលញជាមួយនឹងសនន្
ិ ិណ លមានគ្សាប់។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៥៖ត្នមៃណាមធយមភាគ(Weighted average cost)
ទ្ទ្ួលទ្ំនិញ
នងលទ្ី
ឯក្សតា
បសញ្ា ញទ្ំនិញ
ឯក្សតា
សរុប
ុលាលរ
ុលាលរ
ឯក្សតា
សមរុលយ
ឯក្សតា
សរុប
ុលាលរ
ុលាលរ
ស ើមគ្គ្ម
02
70
2.20
154.00
03
04
40
50
2.30
2.175
87.00
115.00
05
ឯក្សតា
2.244
157.08
សរុប
ុលាលរ
ុលាលរ
10
2.00
20.00
80
2.175
174.00
40
90
70
ឯក្សតា
87
2.244
20
202.00
44.92
រនមលម្យមទ្មងន់សរុបប ទ ប់ពីការណចក្សចាយសៅណេមី ទ្ី 2
= (20 ុលាលរ + 154 លា
ុ ល រ) / (10+ 70) = 174 ុលាលរ/80 =2.175 ុលាលរ ក្សនុងមួយឯក្សតា

រនមលសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្ម = 44.92 លា
ុ លរ

ការក្សំែរ់រនមលសនន្
ិ ិចុងគ្គ្ម = រនមលសនន្
ិ ិស ើមគ្គ្ម +រនមលទ្ញ
ិ សននិ្ិចល
ូ ក្សនុងគ្គ្ម - រនមលសននិ្ិសចញ
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
105
= 20 ុលាលរ + (154 លា
ុ ល រ + 115 លា
ុ ល រ) - (87 លា
ុ ល រ + 157.08 ុលាលរ) = 44.92 ុលាលរ
រុែសមបរតិ
រុែ វិបរតិ

រនមលសចញផាយនិងរនមលននសតក្ស
ុ ទ្ំនញ
ិ មិនអាចជានងល
អាចទ្ទ្ួលយក្សបានចំស េះពនធោរក្សមពុជា
និងរយក្សនិង ស។២ក្ស.អ.រ.
ទ្ិញពិរគ្បាក្ស ( ូចឧទហ្រែ៍ខាងសលើសទ្)
ូជីេលសោយសារណររាល់ឯក្សតាទំងអស់មាន
រនមល ូចគ្មន។
រនមលសក្ស
តុ និងនងលសចញអាចនឹងងយចុេះសគ្កាយរនមល
បចាុបបនន ឧទហ្រែ៍សចញសៅនងងទ្ី)0ណេមី រឺ 5
ចំណ្ដយនងលស ើមអស់ លា
ុ ល រក្សនុង 2.30១ឯក្សតាណ ល
រនមលទ្ញ
ិ ងាីៗបំផុរ រក្សនុង លា
ុ ល 2.30១ឯក្សតា។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី ៤ នៅ ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី ៧
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងនឹងការ ក្សពិសសា្ន៍សមរថភាពទ្ី៤ សៅការ ក្សពិសសា្ន៍សមរថភាពទ្ី៧ ។
អាជីវក្សមាមួយមានសននិ្ិស ម
ើ គ្គ្មចំនួន 300 ឯក្សតាណ លមានរនមល 4.50 លា
ុ ល រក្សនង
ុ ១ឯក្សតា។ណេសៅនងងទ្ី0 1
ណេឧសភា។ មានទ្ំនញ
ិ ជាសននិ្ិចល
ូ និងបសញ្ជញខាងសគ្កាមគ្រូវបានក្សរ់គ្តាសៅក្សនង
ុ ណេឧសភា៖
កាលបរិសចេទ្
បរិមាែទ្ំនញ
ិ
គ្បរិបរតកា
ិ រ
ឯក្សតា
រនមលជាឯក្សតា
លា
ុ លរ
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
02 ណេឧសភា
200
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
07 ណេឧសភា
500
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
13 ណេឧសភា
400
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
20 ណេឧសភា
500
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
28 ណេឧសភា
450
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលស ម
ើ សចញលក្ស់សននិ្ិសោយសគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសតទ្ញ
ិ មុនលក្ស់មុន(FIFO)
លា
ុ លរ
106
ក្ស
4,750
េ
5,000
រ
5,030
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ំ នញ
ិ
4.80
5.00
ឃ
5,080
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលស ម
ើ សចញលក្ស់សោយសគ្បើគ្បាស់ វិ្ីសាស្តសតទ្ិញសគ្កាយលក្ស់មន
ុ (LIFO)
លា
ុ លរ
ក្ស
4,750
េ
5,000
រ
5,030
ឃ
5,070
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
ចូររែ រនមលសននិ្ិចុងគ្គ្មសោយសគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសតទង
ំ ២(FIFO និង LIFO)
វិ្សា
ី ស្តសត FIFO
វិ្ីសាស្តសត LIFO
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ក្ស
1,180
1,250
េ
1,250
1,180
រ
1,250
730
ឃ
1,180
730
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧
ចូររែ រនមលសននិ្ិចុងគ្គ្មសោយសគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសតរនមលជាម្យមភារ(Weighted average cost)
លា
ុ លរ
ក្ស
1,180
េ
1,232
រ
1,250
ឃ
1,282
៣.សេន ិធិណាក្ស់ណសាងេិងសេន ិធិក្សនុងនសៀវនៅធាំសេន ិធិ
សនន្
ិ អ
ិ ចិនស្តនយ
ត ៍
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
107
សននិ្ិអចិនស្តនតយ៍ជាការក្សរ់គ្តាសៅសពលណ លសននិ្គ្ិ រូវបានសរទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ ឬ បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ និងជាលទ្ធ ផល
សមរុលយននមុេសននិ្ិមយ
ួ ៗ ំណ្ដយគ្មនសននិ្ិ ទំងបរិមាែ ឬ រនមលស ើម។

ក្សំែរ់គ្តាសននិ្ិគ្រូវបានស្វប
ើ ចាុបបភាពសោយសគ្បើគ្បាស់ការសននិ្ិ សសៀវសៅ្ំសនន្
ិ ិនិងការប៊ែន
៊ី (bin
card)។

ប័ែាសននិ្ិ(bin card)ក្ស៏បានបងាាញពីក្សំែរ់គ្តាននការទ្ទ្ួលនិងរុលយភាពបរិមាែននសារ សពើព័ែឌ
ណ លបានគ្រប់គ្រងសោយឃាលង
ំ ។

ជាសសៀវសៅ្ំសននិ្,ិ ការប៊ែន
៊ី នឹងបងាាញវរថធា
ុ រុស ើមទ្ទ្ួលបាន (ពីការទ្ិញនិងការ, គ្រ ប់មក្សវិញ)
និងបានសចញ។
ប័ែាសសៀវសៅ្ំឃាល ំង(STORE LEDGER CARD)
បរិយយទ្ំនិញ............
ឯក្សតា.......................
ទ្ីតាំង...................................
សលេក្សូ ................
អរិបបរិមា..................
អបបរិមា....................
ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញ.......................
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញ....
ទ្ទ្ួលទ្ំនិញ
នងងសយង/
បរិមាែ
បសញ្ា ញទ្ំនិញ
ុលាលរ
នងងសយង/
បរិមាែ
ក្សំពុងបញ្ញជទ្ិញ
ុលាលរ
នងងសយង/
បរិមាែ
ុលាលរ
ការគ្រួរពិនរ
ិ យឃាល ំងឬរាប់សនន្
ិ ិ
ំសែើរការននការគ្រួរពិនរ
ិ យឃាល ំងឬរាប់សនន្
ិ 56
ិ សនេះ ក្ស់ពន
័ ធនឹងការពិនរ
ិ យបរិមាែរូបវ័ននត នសននិ្ិdណ លមាន
ក្សនុងកាលបរិសចេទ្ជាក្ស់លាក្ស់មួយសហ្ើយប ទ ប់មក្សការពិនរ
ិ យសមើលរុលយភាពសនេះស្ៀបនឹងសមរុលយសៅសលើការ
សសៀវសៅ្ំសននិ្និ នឃាលង
ំ ឬការប៊ែ៊ីន។ ការគ្រួរ ពិនរ
ិ យអាចគ្រូវបានអនុវរត សៅសលើមូលោះនសទ្ៀងទរ់
(មូលោះនរាប់មានកាលក្សំែរ់ឬរាប់តាមគ្គ្ម57) ឬមូលោះនអចិនស្តនយ
ត 58
៍ ។

ការគ្រួរពិនរ
ិ យសននិ្ិតាមមូលោះនរាប់មានកាលក្សំែរ់ឬរាប់តាមគ្គ្មឬសមាយិ ក្ស់ព័នធនឹងការពិនរ
ិ យ
រុលយភាពននមុេងារននសនន្
ិ ិនីមួយៗសៅកាលបរិសចេទ្ ូចគ្មនសនេះ,ជា្មាតាសៅចុងគ្គ្មននកាលបរិសចេទ្
រែសនយយ(សៅថាបិទ្បញ្ជរ
ី ែសនយយ)។

ការគ្រួរពិនរ
ិ យសននិ្ិតាមមូលោះនអចិនស្តនយ
ត ជា
៍ ប់ ក្ស់ពន
័ ធនឹងការរាប់និងការឱ្យរនមលធារុននសននិ្បា
ិ ន
សគ្ជើសសៅសលើមល
ូ ោះនបងវល
ិ មួយ។គ្ក្សុមអនក្សជំ ញរាប់និងពិនរ
ិ យសមើលមុេងារននសននិ្ិនីមយ
ួ ៗមួយ
56
Stocktaking:ការគ្រួរពិនរ
ិ យឃាលង
ំ ឬរាប់សនន ិ្ិ
57
Periodic Basis:មូលោះនរាប់មានកាលក្សំែរ់ឬរាប់តាមគ្គ្មឬសមាយិ
58
Perpetual Basic:មូលោះនអចិនស្តនតយ៍
108
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
ចំនួននន សននិ្ិសៅនងងនីមយ
ួ ។មុេងារននសននិ្ិនីមយ
ួ ៗរឺគ្រូវបានពិនរ
ិ យយ៉ាងសហាចណ្ដស់មង
ត ក្សនុងមួយ
ឆ្នំជាមួយនឹងមុេងារននសនន្
ិ ិនីមួយៗ ៏មានរនមលជាសគ្ចើនសទ្ៀរក្សំពុងគ្រូវបានពិនរ
ិ យជាញឹក្សញាប់។

មុេងារននសននិ្ន
ិ ីមយ
ួ ៗមានភាពេុសគ្មនណ្ដមួយ (ឬភាពេុសគ្មន) ណ លសក្សើរស ង
ើ រវាង
'សសៀវសៅ្ំសននិ្'ិ និងសននិ្ិរាប់ជាក្ស់ណសាងគ្រូវណរស្វកា
ើ រសសុើបអសងករ។

សៅក្សនុងគ្ទ្ឹសីភា
ត ព េុសគ្មនណ្ដមួយ, ូចណ លបានក្សរ់គ្តាសៅក្សនុងហាងសនេះសសៀវសៅ្ំសនន្
ិ ិឬ ការប៊ែន
៊ី
(bin card)ស េះ គ្រូវបានសលចស ើងតាមរយៈក្សំហ្ុស ននការក្សរ់គ្តា។

សពលមានភាពេុសគ្មនសនេះគ្រូវបានសររក្សសឃើញថាសននិ្ទ្
ិ ុក្សសចាលយូរសពក្ស(slow-moving) ឬហ្ួស
កាលក្សំែរ់មន
ិ អាចសគ្បើគ្បាស់បានសរគ្រូវ ំ ំែឹងសៅកាន់ថានក្ស់គ្រប់គ្រងសលឿន
តាមណរអាចស្វើសៅបាន។

ប ទ ប់មក្សអនក្សគ្រប់គ្រងនឹងសសគ្មចថាសរើសននិ្ិទ្ុក្សទំងសនេះរួរគ្រូវបានសបាេះសចាលនិងលុបសចាល
ពីរបាយការែ៍លទ្ធ ផល។

សននិ្ិទ្ុក្សសចាលយូរសពក្សរឺសំសៅសលើមេ
ុ ងារននសនន្
ិ ន
ិ ីមួយៗ ណ លមិនសគ្បើគ្បាស់សៅស យ
ើ ក្សនុងរយៈ
សពលយូរ។

មុេងារននសននិ្ន
ិ ីមយ
ួ ៗណ លណលងសគ្បើមេ
ុ ងារននសនន្
ិ ិនីមួយៗទំងស េះរឺមានការសននិ្ណិ លបាន
កាលយសៅជាហ្ួសសម័យសហ្ើយណលងគ្រូវការសទ្ៀរសហ្ើយ។
ការបារ់បង់សនន្
ិ ិ និង កាក្សសំែល់សនន្
ិ ិ

ការខារបង់សននិ្ិណ លអាចគ្រូវបានក្សំែរ់ប រិមាែសោយសគ្បៀបស្ៀបបរិមាែននសននិ្ិ
ណ លរាប់ជាក្ស់ណសតងសៅនឹងបរិមាែរុលយភាព បានក្សរ់គ្តា សៅសលើការប៊ែ៊ីន(bin card)និង / ឬក្ស៏ការសសៀវសៅ
្ំននឃាល ំង។

ការខារបង់សននិ្ិគ្រូវណរគ្រូវបានលុបសចាលជាចំណ្ដយស្ៀបនឹងគ្បាក្ស់ចំសែញឱ្យបានឆ្ប់តាមណ ល
តាមណរអាចស្វបា
ើ ន។គ្បសិនសបើរនមលណ លនឹងគ្រូវបានលុបសចាលជាចំណ្ដយរឺ មានសារៈសំខាន់ប ទ ប់
មក្សការសសុើបអសងករមួយ រួរណរគ្រូវបានស្វើស ើងចំស េះបុពវសហ្រុននការលុបសចាល។

បញ្ញាសៅណរបនតសហ្ើយរែ រនមល សននិ្ិ សោយ មិនស្វន
ើ ិយរ
័ ក្សមានិងភាពេុសគ្មនសៅចុងគ្គ្មននកាល
បរិសចេទ្រែសនយ។

ជាជសគ្មើសរនមលណ លបញ្ញាសនេះគ្រូវបានបសងកើនស ើមបីទ្ទ
ូ រ់សងសគ្មាប់កាក្សសំែល់រំពឹងទ្ុក្ស។

ឧបមាថាទ្ង់ណ ងមួយមានគ្បណវង 100 ណម៉ាគ្រ បានទ្ិញក្សនុងរនមល 99 លា
ុ ល រ។ ការបារ់បង់បា៉ាន់សាាន
ថាបណ្ដ
ត លមក្សពីការការ់ចល
ូ សៅក្សនុងគ្បណវងេល ីតាមការចង់បានស េះរឺ 1% ។

នងលលក្ស់សចញអាចនឹងគ្រូវបានណផអក្សសលើការរំពឹងទ្ុក្សនឹង 99ណម៉ាគ្រ ស ល រឺរនមល 1 ុលាលរក្សនុង1ណម៉ាគ្រជា
ជាងរនមលសាពន់ទ្ង់ណ ងសៅ៖
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
109
នងលលក្ស់សចញ =

99
100
=
0.99 លា
ុ ល រ/ណម៉ាគ្រ
នីរិ វ្
ិ ីគ្រួរពិនរ
ិ យស ើមបីការ់បនថយភាពេុសគ្មននិងការខារបង់។ក្សគ្មិរននការវិនិសយរសៅក្សនុងសនន្
ិ ិនិង
ការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមានិងការក្សរ់គ្តា/ការគ្រប់គ្រងនូវសននិ្ិរឺជាសរឿងចាំបាច់ សៅក្សនង
ុ គ្ក្សុមហ្៊ែុន
ជាសគ្ចើន ។ សោយសារសហ្រុផលសនេះសទ្ើបអងគភាព គ្រូវណរមាននិរិ វិ្ីការគ្រួរពិនរ
ិ យសៅនឹងក្សណនល ងសៅ
ក្សនុងសគ្មលបំែងស ើមបីការ់បនថយភាព េុសគ្មននិងការខារបង់សនេះ។
នីរិវ្
ិ គ្ី រប់គ្រងស ម
ើ បីការ់បនថយភាពេុសគ្មននិងការខារបារ់បង់
ក្សគ្មិរននការវិនិសយរសៅក្សនង
ុ បញ្ជីសននិ្ន
ិ ិងនងលឈួ ន លក្សមាលំងពលក្សមានិងការក្សរ់គ្តា /គ្រប់គ្រងពួក្សសររឺមាន
ុ ហ្៊ែន
សគ្ចើនសៅក្សនុងគ្ក្សុមហ្៊ែុនជាសគ្ចើន។ សនេះជាសហ្រុផលណ លគ្ក្សម
ុ គ្រូវណរមាននីរិ វ្
ិ ីគ្រប់គ្រងក្សនុងសគ្មលបំែង
ស ើមបីការ់បនថយភាពេុសគ្មននិងភាពមិនចាស់លាស់។
បញ្ញាគ្បឈម
បញ្ញជទ្ំនិញក្សនុងសពលមានរនមលអរិផរណ្ដ
និរិវ្
ិ គ្ី រប់គ្រង
ការសគ្បើគ្បាស់នងលស ើមសតងោរសគ្មាប់ការទ្ិញ។
សគ្មង់រនមលសគ្មាប់ទ្ំនិញឬសនន្
ិ ិពិសសស
ការបំណបក្សការបញ្ញជទ្ិញនិងការទ្ិញ។
ការទ្ិញសោយគ្បឌ្ិរណក្សលងកាលយ
ការគ្រួរពិនិរយរូបវនតសលើវរថធា
ុ រុស ើមការសគ្បើគ្បាស់ ការទ្ទ្ួលទ្ំនិញ
ក្សយក្ស
សគ្បើគ្បាស់ទ្ំនិញនិងសនន ិ្។
ិ
ក្សងវេះខារទ្ទ្ួលទ្ំនិញ
ការខារបង់ពីសនន ិ្ិ
លុបសចាលសនន ិ្ិណ លណលងសគ្បើឬេូចខារណរសៅលអ។
ការបារ់បង់ប ទ ប់ពីសចញសនន ិ្ិសៅណផនក្សផលិរក្សមា
ពិនិរយសមើលទ្ំនិញចូលទំងអស់សៅគ្ចក្សទវរចូលឃាលង
ំ
ហ្រថសលខាអនក្សគ្បរល់ទ្ទ្ួលទ្ំនិញ។
ការគ្រួរពិនិរយឃាលង
ំ ឬរាប់សនន ិ្ិទ្ក្ស
ុ ជាគ្បចាំ។
មាននីរិ វិ្ីសុវរថភា
ិ ពទ្ំនិញជាក្ស់ណសាងរូបវនត
គ្រួរពិនិរយគ្រប់គ្រងមស្តនតីទ្ទ្ួលេុសគ្រូវសលើការលុបសចាលឬចំណ្ដយទំងអស់
ក្សំែរ់គ្តានន យក្សោះនរាល់ការបសញ្ា ញសនន ិ្ិទង
ំ អស់។
ការសគ្បើគ្បាស់សង
ត ់ោសំ វិធាន្នសលើទ្ំនិញ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨
សាំណួរ៖
សរើគ្បរិបរតកា
ិ រមួយណ្ដចុេះខាងឥែពនធនិង មួយណ្ដចុេះខាងឥែទន?
រែនីឥែពនធ
ការបសញ្ា ញវរថធា
ុ រុស ម
ើ សៅកាន់ណផនក្សផលិរក្សមា
ការទ្ិញវរថធា
ុ រុស ម
ើ ងាជា
ី ឥែទន
វរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្រូវបានបងវល
ិ សៅកាន់ឃាល ំង វិញ
វរថធា
ុ រុស ម
ើ លុបសចាលពីបញ្ជវី រថធា
ុ រុស ម
ើ ងាី
110
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
រែនីឥែទន
៤.សនងខបជាំេួក្ស
នីរិ វិ្ីរែសនយយក្សមាសគ្មាប់
រូបវ័នតសនន ិ្ន
ិ ិងបញ្ជីសនន ិ្ិ
ការបញ្ញជទ្ិញនិងបសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
តាមកាលក្សំែរ់៖
ការបញ្ញជទ្ិញ៖
ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនិញ និង
ការសសនើសទ្
ុំ ិញ
រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ិទ្ំនញ
ិ
ពិនរ
ិ យគ្រប់សនន ិ្ិសៅចុងគ្គ្មនន
កាលបរិសចេទ្រែសនយយ
ទ្ិញសំែំណុ បបបទ្បញ្ញជទ្ិញ
សនន្
ិ អ
ិ ចិនស្តនតយ៖
៍ ស្វើការរាប់ស
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ ៖
នន ិ្ន
ិ ិងរនមលសនន ិ្សិ គ្ជើសមូល
ក្សំែរ់បងាាញគ្បរល់ទ្ន
ំ ញ
ិ
ក្សំែរ់បងាាញទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
ោះនរាប់ជាគ្បចាំ។
រែសនយយសគ្មាប់សនន ិ្ិ -រែនីសនន្
ិ ិ
វរថធា
ុ រុស ើមធារុ
ការបសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ ៖
សសៀវសៅសនន ិ្សិ ្វើបចាុបបននភាព
សសនើសុំទ្ញ
ិ វរថធា
ុ រុស ើម
តាមរយៈការសនន ិ្ិសគ្បៀបស្ៀប
គ្បរល់មក្សវិញវរថធា
ុ រុស ើម
សៅនិងសសៀវសៅក្សរ់គ្តាសនន ិ្ិ
ការសផទសចញវរថធា
ុ រុស ើម
និងប័ែាសនន ិ្ិរជាគ្បព័នធទ្ទ្ួល
និងបសញ្ជញគ្បព័នធសនន ិ្ិ
សមរុលយសៅក្សនុងរែនីវរថធា
ុ រុ
ក្សរ់គ្តាក្សនុងរែនីវរថធា
ុ រុស ម
ើ
រែនីវរថធា
ុ រុស ើមក្សរ់គ្តាខាងឥែពនធស េះវរថធា
ុ រុស ើមសក្សើនស ើង៖

ការទ្ិញទ្ំនញ
ិ

វរថធា
ុ រុស ើមគ្រ ប់សៅអនក្សផគរផ
់ គង់ វញ
ិ
រនមលសនន ិ្សិ ៅសល់និងវាយរនមលតាមវិ្ី
សាស្តសត ូចខាងសគ្កាម៖
រែនីវរថធា
ុ រុស ើមក្សរ់គ្តាខាងឥែទនស េះវរថធា
ុ រុស ើមងយចុេះ៖

សមរុលយសនន ិ្ិចុងគ្គ្មសៅបានរំណ្ដងឱ្យ
 FIFO
ការសផទរវរថធា
ុ រុស ើមសៅផលិរផលមិនទន់សសគ្មច( WIP)
 LIFO
(ផលិរក្សមា)
 AVCC

វរថធា
ុ រុស ើមគ្រ ប់សៅអនក្សផគរផ
់ គង់ វញ
ិ

វរថធា
ុ រុស ើមសោយគ្បសយលបានសផទ រសៅចំណ្ដយនងលស ើម
ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ

វរថធា
ុ រុស ើមជាចំណ្ដយការ់សចញពីសនន ិ្ិ
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
111
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
Ù
ព័រ៌មានណ លសគ្បើស ើមបីស្វើបចាុបបនន ភាពក្សំែរ់គ្តាសតក្ស
ុ ឬសនន ិ្។
ិ
ព័រ៌មានស ើមបីពិនិរយសមើលថារនមលគ្រឹមគ្រូវគ្រូវបានក្សរ់គ្តាសៅសលើ វក្ស
ិ ័យប័គ្ររបស់អនក្សផគរ់ផគង់។
Ù
ព័រ៌មានស ើមបីពិនិរយសមើលថាបរិមាែគ្រឹមគ្រូវននទ្ំនិញគ្រូវបានក្សរ់គ្តាសៅសលើ វិក្ស័យប័គ្ររបស់អនក្សផគរ់ផគង់។
ព័រ៌មានស ើមបីក្សរ់គ្តាវរថធា
ុ រុស ើមមិនសគ្បើណ លគ្រូវបានគ្រ ប់សៅឃាលង
ំ វិញ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (ក្ស)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (ក្ស)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (េ)
លា
ុ លរ
សននិ្ិស ើមគ្គ្ម
300
X
4.50
=
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
200
X
4.50
=
07 ណេឧសភា
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
500
X
4.80
=
13 ណេឧសភា
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
100
X
4.50
=
450
300
X
4.80
=
1,440
500
X
4.80
=
200
X
4.80
=
960
500
X
5.00
=
1,250
03 ណេឧសភា
20 ណេឧសភា
28 ណេឧសភា
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
900
5,000
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
112
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (ឃ)
លា
ុ លរ
សននិ្ិស ើមគ្គ្ម
300
X
4.50
=
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
200
X
4.50
=
07 ណេឧសភា
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
500
X
4.80
=
13 ណេឧសភា
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
400
X
4.80
=
20 ណេឧសភា
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
500
X
4.80
=
28 ណេឧសភា
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
450
X
5.00
=
03 ណេឧសភា
900
1,920
2,250
5,070
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (េ)
លា
ុ លរ
FIFO
250
X
5.00
=
LIFO
1,250
លា
ុ លរ
100
X
4.50
=
450
100
X
4.80
=
480
50
X
5.00
=
250
1,180
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (េ)
លា
ុ លរ
សននិ្ិស ើមគ្គ្ម
300
X
4.50
=
1,350
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
-200
X
4.50
=
-900
500
X
4.80
=
2,400
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមាសគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
113
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
បសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ
600
X
4.75
=
-400
X
4.75
= -1,900
500
X
4.80
=
2,500
700
X
4.929
=
3,450
-450
X
4.929
= -2,218
250
2,850
1,232
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨
ាំនណាះគ្សាយ្៖
រែនីឥែពនធ
រែនីឥែទន
ការបសញ្ា ញវរថធា
ុ រុស ម
ើ សៅកាន់ណផនក្សផលិរក្សមា
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច
រែនីសនន ិ្ីវរថធា
ុ រុស ើម
ការទ្ិញវរថធា
ុ រុស ម
ើ ងាីជាឥែទន
រែនីសនន ិ្ីវរថធា
ុ រុស ើម
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច
វរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្រូវបានបងវល
ិ សៅកាន់ឃាលង
ំ វិញ
រែនីសនន ិ្ីវរថធា
ុ រុស ើម
រែនីសនន ិ្ីវរថធា
ុ រុស ើម
វរថធា
ុ រុស ម
ើ លុបសចាលពីបញ្ជវី រថធា
ុ រុស ម
ើ ងាី
រែនីផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
រែនីសនន ិ្ីវរថធា
ុ រុស ើម
114
ជំពូក្សទ្ី ០៤៖ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និង រែសនយយក្សមា សគ្មាប់សនន ិ្ទ្
ិ ន
ំ ញ
ិ
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៥៖ បរិមាណបញ្ជ
ជ ទិញទាំេញ
ិ េិងក្សគ្មិត្គ្ត្ូវនធវ ើបញ្ជ
ជ ទិញន
ើង វិញ
ជាំេូក្សទី៥
បរិមាណបញ្ជ
ជ ទិញទាំេញ
ិ េិងក្សគ្មិត្គ្ត្ូវនធវ ើបញ្ជ
ជ ទិញន
នោ
ើង វិញ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ក្សំែរ់និងពនយល់ពកា
ី រចំណ្ដយនងលស ើមសលើការបញ្ញជនិងរនមលរក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ ក្ស
ិ ង
នុ ១ឯក្សតាសៅកាលបរិសចេទ្
មួយ59,ភាពេុសគ្មនរវាងការចំណ្ដយនងលស ើមសងរនិងអសងរ

ពីទ្ិនននយ
័ ណ លបានផាល់ រែ និងបក្សគ្សាយសលើប រិមាែបញ្ញជទ្ិញមានគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ 60
ា

ពីទ្ិនននយ
័ ណ លបានផាល់ រែ និងបក្សគ្សាយសលើ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញមានគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ាសៅ
សពលណ លមានទ្ទ្ួលបាន អបបហារ ។

បសងកើរការរែ ស ើមបីការ់បនថយការចំណ្ដយនងលស ើមសលើសននិ្ិ សៅសពលណ លសននិ្ិគ្រូវបានបំសពញ
បណនថមជាបនតប ទ ប់។

ពែ៌
និងការអនុវរតអំពី វ្
ិ ីសាស្តសតសមគ្សបសគ្មាប់ការបសងករ
ើ ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញមតងសទ្ៀរសៅសពល
ណ ល រគ្មូវការសៅក្សនុងសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ 61សងរ។
59
Cost of holding Inventory(UK):រនមលរក្សាទ្ុក្សសនន ិ្ិក្សនុង១ឯក្សតាសៅកាលបរិសចេទ្មួយ
60
Economic Order Quantity:បរិមាែបញ្ញជទ្ិញមានគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សិចា
61
Lead time:សពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
115
ក្សគ្មិរស្វើការបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
បរិមាែនិងក្សគ្មិរស្វើការបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញមានគ្បសិទ្ធិភាពសស ះក្សិចា
116
រនមលរក្សាទ្ុក្សសនន ិ្ិក្សនុង១ឯក្សតា
បរិមាែស្វើការបញ្ញជទ្ិញចំសែញ
សៅកាលបរិសចេទ្មួយ
សស ះក្សិចាអរិបបរមាមានអបបហារ
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
ការបំសពញបណនថមសនន ិ្ិទ្ំនិញ
១.ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមរក្សាទុក្សសេន ិធិក្សនុង១ឯក្សតានៅកា
បរិន្េទមួយ្
សហ្រុផលសគ្មាប់ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ រក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ ក្ស
ិ ង
នុ ១ឯក្សតាសៅកាលបរិសចេទ្មួយ62
ុ ហ្៊ែុនមួយរក្សាសននិ្ិរឺក្សនុងសគ្មលបំែងស ើមបីស្វើ ឱ្យគ្បាក្ស ថារគ្មូវការរបស់អរិងិ
សហ្រុផល ៏សខា
ំ ន់ណ លគ្ក្សម
ជនមានសននិ្គ្ិ រប់គ្គ្មន់ឱ្យបានឆ្ប់តាមណ លអាចស្វើសៅបាន។

គ្បសិនសបើរគ្មូវការរបស់អរិងិជនមានសននិ្គ្ិ រប់គ្គ្មន់អរិងិជននឹងសបាយចិរ។
ត

គ្បសិនសបើអរិងិជនមានការសបាយរីក្សរាយ ូសចនេះការលក្ស់សហ្ើយផលចំសែញនឹងសក្សើនស ើង។

ការកាន់សននិ្ិវរថធា
ុ រុស ើមនឹងការ រមិនឱ្យមានការបងាអក្ស់សៅក្សនុង ំសែើរការផលិររបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សរាង
ចគ្ក្សផលិរ។
រនមលរក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ ក្ស
ិ ង
នុ ១ឯក្សតាសៅកាលបរិសចេទ្មួយ
ការចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ទក្ស់ទ្ងជាមួយនឹងការរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិគ្រូវបានសរសាគល់ថារនមលរក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ ក្ស
ិ ង
នុ ១ឯក្ស
តាសៅកាលបរិសចេទ្មួយ។

រនមលរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិក្សនុង១ឯក្សតាសៅកាលបរិសចេទ្មួយរួមមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

អគ្តាការគ្បាក្ស់សគ្មាប់ស ើមទ្ុនសៅក្សនង
ុ សននិ្ិ

ចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាទ្ុក្ស

ចំណ្ដយនងលស ើមសគ្មាប់ការធា រា៉ា ប់រងសននិ្ិ។

សនន្
ិ ប
ិ សណ្ដ
ត េះអាសនន រឺជាក្សគ្មិរមូលោះនននសននិ្ិបានស្វើស ើងសគ្មាប់ប ទ ន់និងស ើមបីការ រពីការ
ោច់សក្ស
តុ សក្សើរមានស ើង។ វាគ្រូវបានសរសាគល់ផងណ រថាជាសនន្
ិ ស
ិ វុ រថភា
ិ ព ឬសននិ្ក្ស
ិ គ្មិរអបបបរមា។

រនមលរក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ ក្ស
ិ ង
នុ ១ឯក្សតាសៅកាលបរិសចេទ្មួយអាចគ្រូវបានសមាគល់រវាងការកាន់ការចំណ្ដយនងល
ស ើមសងរនិងរនមលរក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ អ
ិ សងរ។

រនមលរក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ សិ ងររួមមានការចំណ្ដយននទ្ំហ្ផ
ំ ទុក្សនិងការចំណ្ដយននការធា រា៉ា ប់រង។ចំណ្ដំថាការ
ចំណ្ដយននទ្ំហ្ំផទុក្សអាចជាការចំណ្ដយសងរគ្បសិនសបើការសក្សើនស ើងសតក្ស
ុ ទ្ំនញ
ិ សរគ្រូវការសៅសពលណ ល
បរិមាែេព ស់ននការរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិ។

រនមលរក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ អ
ិ សងររួមមានអគ្តាការគ្បាក្ស់សៅសលើស ើមទ្ុនបានសក្សើរស ើងសៅក្សនង
ុ សននិ្ិ។ រក្សាទ្ុក្សស
នន្
ិ ណិ រសគ្ចើនណ លគ្រូវរក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ សិ ៅស ើមទ្ុនកាន់ណរយូរណ រ។

រនមលរក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ ជា
ិ ញឹក្សញាប់គ្រូវបានបញ្ញជក្ស់ថាជារនមលសៅភាររយណ្ដមួយននសននិ្ិជាម្យមបាន
រក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ ិ។
ចំណ្ដំ៖ចំណ្ដយសលើសក្ស
តុ សចញរឺជាការចំណ្ដយ ក្ស់ព័នធនឹងសននិ្ទ
ិ ង
ំ អស់និងវាបានរួមបញ្ាូ លទំងការ
បារ់បង់ននការលក្ស់ ការបារ់បង់អរិងិជន (និងសុ្នទៈរបស់អរិងិជន)និងការការ់បនថយគ្បាក្ស់ចំសែញ។
62
Cost of holding Inventory(UK)/ Carrying costs per unit per period(US):រនមលរក្សាទ្ុក្សសនន ិ្ិក្សនុង១ឯក្សតាសៅកាលបរិសចេទ្មួយ
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
117
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ
រាល់សពលណ ល បានស្វើការបញ្ញជទ្ិញវរថធា
ុ រុស ើម,ចំណ្ដយនងលស ើមសលើការបញ្ញជទ្ិញមាងគ្រូវបានសក្សើរស ើង។
ការចំណ្ដយនងលស ើម ក្ស់ព័នធនឹងការោក្ស់ការបញ្ញជទ្ិញគ្រូវបានសរសាគល់ថាជា
 ចំណ្ដយនងលស ើមសលើការបញ្ញជទ្ិញនិងរួមបញ្ាូ ល
 ចំណ្ដយរ ះបាលនិង
 ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការគ្បរល់ទ្ំនញ
ិ ។

ចំណ្ដយរ ះបាលក្សនង
ុ ស្វប
ើ ញ្ញជទ្ិញជា្មាតាជាការចំណ្ដយនងលស ើមសងរមាងសគ្មាប់បញ្ញជទ្ិញមួយសលើក្ស។
ការចំណ្ដយណផនក្សរ ះបាលសរុបក្សនុងស្វើបញ្ញជទ្ិញនឹងសក្សើនស ើងសមាមាគ្រសៅនឹងចំនន
ួ ងននការបញ្ញជ
ទ្ិញមួយ ងៗ។
ូសចនេះសហ្ើយការចំណ្ដយណផនក្សរ ះបាលពួក្សសរបងាាញឥរិយបទ្ននការចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ការគ្បរល់ទ្ន
ំ ញ
ិ រឺជាណ លជា្មាតាជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរក្សនង
ុ ការបញ្ញជទ្ិញមាងៗ
(បញ្ញជទ្ិញ) ។ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការគ្បរល់ទ្ំនញ
ិ សរុបនឹងសក្សើនស ើងសៅក្សនង
ុ សមាមាគ្រសោយផ្ទទល់
សៅនឹងចំនន
ួ ងនន។ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ការគ្បរល់ទ្ន
ំ ញ
ិ សៅក្សនុងរយៈសពលមួយសហ្ើយ ូសចនេះចំណ្ដយ
នងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ការគ្បរល់ទ្ន
ំ ញ
ិ មានឥរិយបទ្ជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ។

សបើក្សគ្មិរសនន្
ិ មា
ិ នក្សគ្មិរទបសពក្ស សនន្
ិ ិវាអាចមានសគ្គ្មេះថានក្ស់ណ លគ្មានសននិ្ស
ិ គ្មាប់ផរ
គ ផ
់ ង
គ ់នឹង
សក្សើនស ើងសហ្ើយ ូសចនេះសននិ្វា
ិ នឹងមានការសក្សើនស ើងចំនន
ួ ននការបញ្ញជទ្ិញ វិញ។

ការសក្សើនស ង
ើ ចំនន
ួ ននការបញ្ញជទ្ិញសនេះនឹងបណ្ដ
ត លឱ្យមានការសក្សើនស ើងចំណ្ដយនងលស ម
ើ បញ្ញជទ្ិញ។

សនន្
ិ វា
ិ រឺមានសារៈសំខាន់ ស ើមបីរក្សាបាននូវសននិ្ិសៅក្សគ្មិរមួយ (សរសាគល់ថាជាក្សគ្មិរគ្បសសើរ
បំផរ
ុ ) ណ លជាចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់សរុបននចំណ្ដយនងលស ើមរក្សារសននិ្ិ ,ចំណ្ដយនងលស ើមសលើការបញ្ញជទ្ិញ
និងចំណ្ដយនងលស ម
ើ មិនឲ្យសនន្
ិ អ
ិ ស់ពឃា
ី ល ំងរឺសៅគ្រឹមក្សគ្មិរអបបបរមា។
សនេះរឺជាសគ្មលបំែងសំខាន់ននការគ្រប់គ្រងសននិ្ិ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមរក្សាទុក្សសេន ិធិ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មហាមិត្ាសគ្បើសមាសភាររគ្មូវការ 6,000 ឯក្សតាក្សនុង១ឆ្នំ,ណ លគ្រូវបានទ្ិញសៅក្សនុងរនមល 1.20
លា
ុ ល រក្សនុង១ឯក្សតាពីការអនក្សផគរ់ផង
គ រ់ បស់េួ ល ន។ គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មហាមិត្ាបានបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ ចំនួន 1,000 ឯក្សតា
រាល់សពលណ លវាបានបញ្ញជទ្ិញនិងសននិ្ិជាម្យមភារមានចំនួន 500 ឯក្សតា។ រនមលបញ្ញជទ្ិញមាងមានរនមល
20 ុលាលរ រាល់សពលណ លបញ្ញជទ្ិញសោយមិនរិរពីប រិមាែបញ្ញជទ្ិញស េះសទ្។
រនមលរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិសរុបរឺ 20%ក្សនុងមួយឆ្នំជាម្យមននការរក្សាសននិ្ិ។
រនមលរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិសរុបគ្បចាំឆ្នំនឹងមានទ្ឺក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ ៖
ការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំនឹងមានទ្ឺក្សគ្បាក្ស់ចំនួន៖
118
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
រនមលរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិសរុបគ្បចាំឆ្នំនឹងមានទ្ឺក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ ៖
120
ការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំនឹងមានទ្ឺក្សគ្បាក្ស់ចំនួន៖
120
គ្បមាែវិ្៖
ី
រនមលរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិសរុបគ្បចាំឆ្នំនឹងមានទ្ឺក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ ៖
= សននិ្ិជាម្យមភារ xចំណ្ដនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាx20%
= 500ឯក្សតា x 1.20 x 20%= 120 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំនឹងមានទ្ឺក្សគ្បាក្ស់ចំនួន៖
ការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំ
=
បរិមាែរគ្មូការគ្បចាំឆ្នំ
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញមាងៗ
x20=
6,000x20
1,000
=120 លា
ុ លរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ បានក្សរ់គ្តាព័រមា
៌ នលំអរ
ិ ូចខាងសគ្កាមសគ្មាប់សមាសភារ 427 ុំ ណ លគ្រូវបានោក្ស់លក្ស់សៅក្សនុង
1គ្បអប់ននសមាសភារ 10 ុំ។
ចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញ
32 ុលាលរក្សនុង១បញ្ញជទ្ិញ
រនមលទ្ញ
ិ
20 ុលាលរក្សនុងគ្បអប់មាន10 ុំ(សមាសភារ)
ចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាសននិ្ិ 10%ននរនមលទ្ញ
ិ
រគ្មូការគ្បចាំណេ
1,500 ុំ(សមាសភារ)
សមាសភារ 427 ុំ បចាុបបននគ្រូវបានបញ្ញជសៅក្សនុងបរិមាែចំនួន 240គ្បអប់សៅសពលណរមួយ។
សននិ្ិជាម្យមរឺមានគ្បអប់ 120 ុំ ។
សាំណួរ៖
ចូររែ ការចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិគ្បចាំឆ្នំនង
ិ ចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំសគ្មាប់សមាស
ភារ 427 ុំ ។
២.បរិមាណបញ្ជ
ជ ទិញគ្បសិទធិភាេនស ក្ស
ឋ ិ្េ (EOQ)
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)រឺប រិមាែបញ្ញជទ្ិញមតងសទ្ៀរណ លការ់បនថយការចំណ្ដយ
សរុបបានភាជប់ជាមួយនឹងការកាន់និងការបញ្ញជសននិ្ិ (ឧ.(ការចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិ+ចំណ្ដយនងលស ើម
បញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំ) រឺសៅក្សគ្មិរអបបបរមាសៅ ក្សនុងបរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) ។
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
119
សយើងអាចបា៉ា ន់សាានថា បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) បានសោយសគ្បើគ្កាហ្វិក្សសគ្គ្មងការការ
ចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិ, ចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំនិងចំណ្ដយនងលស ើមសរុបក្សនុងក្សគ្មិរសផសងគ្មន
ននសក្សមាភាព។

ចំណ្ដំថាបរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)គ្រូវបានរក្សសឃើញសៅចំែច
ុ ណ លជាក្សណនលង
ណ លចំណ្ដយនងលស ើមសរុប (រនមលរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិ+ការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញ)រឺ
សៅក្សគ្មិរអបបបរមា។

សូមអានពីគ្កាហ្វិក្សសនេះជាចស ល េះពី 3,000 និង 3,200 សគ្បង្ុង។

ចំែច
ុ ូចគ្មនសនេះណ រសៅសពល រនមលរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិរឺសសាគ្ម
ើ ន សៅនឹងការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញ។

ជាអក្សុសលវារឺមានណរអាចស្វើបានស ើមបីបា៉ាន់សាានបរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)
សោយការរូរគ្កាហ្វិក្សមួយ។

ជាសំណ្ដងលអវាមានរូបមនតណ លអនុញ្ញារឱ្យពួក្សសយើងស ម
ើ បីរែ
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ព
សស ះក្សច
ិ ា (EOQ)បណនថមសទ្ៀរបានគ្រឹមគ្រូវនិងមានក្សនុងរយៈសពល េ
៏ ល ីមយ
ួ ។
រូបមនតប រិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)
រូបមនតរូបមនតប រិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) (ឬQ)រឺមាន ូចខាងសគ្កាម៖
តាងសោយ៖
120
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
D
=
រគ្មូវការបរិមាែទ្ំនញ
ិ ក្សនង
ុ 1ឆ្នំ
Co
=
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការោក្ស់បញ្ញជទ្ិញមាងៗ
Ch
=
ចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាសននិ្ទ្
ិ ុក្សក្សនុង1ឯក្សតាសគ្មាប់រយៈសពល1ឆ្នំ
Q
=
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា) EOQ)
ចំណ្ដំថារូបមនតសគ្មាប់ប រិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)សនេះគ្រូវបានផតល់ជូនសៅ
ក្សនុងសពលគ្ប ង។ អនក្សគ្រូវណរគ្បាក្ស ថាអនក្សបាន ឹងនូវអវីណ លរំណ្ដងឱ្យនិមរ
ិ ស
ត ញ្ញាសផសងគ្មន ូសចនេះអនក្សអាចសគ្បើ
រូបមនតគ្រឹមគ្រូវ។ការសនារ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)។
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)វាមានចំនួនននការសនារនិងរូបមនត ៏សំខាន់ណ លទក្ស់ទ្ងសៅ
នឹងបរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)ណ លអនក្សរួរក្សរ់សគ្ម
ំ ល់ស េះរឺ៖

សននិ្ិបានរក្សាទ្ុក្សជាម្យមភាររឺសសាើ ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លនន EOQ = EOQ / 2 ។

ចំនួន ងននការបញ្ញជទ្ិញ(ក្សម៉ាាង)ក្សនុង1ឆ្នំ =ការរំពឹងទ្ុក្សរគ្មូវការបរិមាែទ្ំនញ
ិ គ្បចាំឆ្នំ /EOQ ។

ចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាសននិ្ទ្
ិ ុក្ស =ម្យមភារសននិ្ិសរុប គ្បចាំឆ្នំ (EOQ / 2) x ចំណ្ដយនងលស ើមរក្សា
សននិ្ិទ្ុក្សក្សនុង1ឯក្សតា។

ការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញសរុបគ្បចាំឆ្នំ =ចំនួនននការបញ្ញជទ្ិញ xចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញមាង។

វាមានរូបមនតណ លអនុញ្ញារឱ្យសយើងស ើមបី រែ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សរុបគ្បចាំឆ្នំ (TAC63) ស លរឺ
ចំនួនសរុបននការទ្ិញ ការចំណ្ដយកាន់ និងការចំណ្ដយបញ្ញជសនេះ៖
រែ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សរុបគ្បចាំឆ្នំ = PD + (Co x D/Q) + (Ch x Q/2)
តាងសោយ៖
P
=
ការចំណ្ដយនងលស ើមសលើការទ្ិញក្សនុង1ឯក្សតា
D
=
រគ្មូវការបរិមាែទ្ំនញ
ិ ក្សនង
ុ 1ឆ្នំ
Co
=
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការោក្ស់បញ្ញជទ្ិញមាងៗ
Ch
=
ចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាសននិ្ទ្
ិ ុក្សក្សនុង1ឯក្សតាសគ្មាប់រយៈសពល1ឆ្នំ
Q
=
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)
ចំណ្ដំថារូបមនតសគ្មាប់ រែ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សរុបគ្បចាំឆ្នំ (TAC64) សនេះមិនគ្រូវបានផតល់ជូនសៅសពល
គ្ប ង។
63
Total Annual Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបគ្បចាំឆ្នំ
64
Total Annual Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបគ្បចាំឆ្នំ
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
121
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖បរិមាណបញ្ជ
ជ ទិញគ្បសិទធិភាេនស ក្ស
ឋ ិ្េ (EOQ)
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយសគ្បើសមាសធារុសៅអគ្តាចំនន
ួ 500 ឯក្សតាក្សនុង1ណេនិងបានទ្ិញសៅក្សនុងរនមលទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 1.20
លា
ុ ល រក្សនុង1ឯក្សតាពីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់។ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការបញ្ញជទ្ិញមាងៗមានរនមលទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនួន 20 លា
ុ លរ
រាល់សពលណ លបញ្ញជទ្ិញសោយមិនរិរពីប រិមាែបញ្ញជទ្ិញស េះសទ្។
ការចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិសរុបរឺ 20%ននរនមលរក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ ិគ្បចាំឆ្នំ។
ចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ ៖
សមាសភារ
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ ៖
1,000
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន៖
សមាសភារ
240
គ្បមាណវិធី៖
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សិចា (EOQ)=
√
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន=
=
1,000សមាសភារ
លា
ុ លរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី ២
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មានរសគ្មាងណផនកាទ្ិញទ្ំនញ
ិ បរិមាែចំនួន 90,800 ឯក្សតាននមុេទ្ំនញ
ិ ពិសសសមួយសៅក្សនុងឆ្នំខាង
មុេសនេះ។ មុេទ្ំនញ
ិ ពិសសសសនេះគ្រូវបានទ្ិញខានរជាគ្បអប់ណ លក្សនុង1គ្បអប់នីមយ
ួ ៗមានចំនន
ួ 10 ឯក្សតានន
មុេទ្ំនញ
ិ ពិសសសសនេះនិងមានរនមលទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 200 ុលាលរក្សនុង1គ្បអប់។ សននិ្ិសវុ រថិភាពននទ្ំនញ
ិ ជាគ្បអប់
ចំនួន 250គ្បអប់គ្រូវបានរក្សាទ្ុក្ស។
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការរក្សាទ្ំនញ
ិ សៅក្សនុងឃាលង
ំ ក្សនុង1ឆ្នំ (រួមបញ្ាូ លទំងចំណ្ដយសលើការធា រា៉ា ប់រង,បនទុក្ស
ននហ្រិញ្វា រថ,ុ និងការចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សណនលងជួលឃាល ំង)មានរនមល 15% ននរនមលទ្ិញទ្ំនញ
ិ ។ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ
បញ្ញជទ្ិញនិងចំណ្ដយទ្ទ្ួលការបញ្ញជទ្ិញសនេះនឹងគ្រូវបានបា៉ា ន់គ្បមាែពីទ្ិនននយ
័ ណ លគ្បមូលបានទក្ស់ទ្ងសៅ
នឹងការចំណ្ដយបញ្ញជទ្ិញគ្សស ៀងគ្មនសនេះមានរនមលទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 5,910 លា
ុ ល រ បានសក្សើរស ើងក្សនុងការបញ្ញជទ្ិញ
ចំនួន 30 ង។វារួរណរគ្រូវបានសនារថាការចំណ្ដយនងលស ើមសលើការបញ្ញជផ្ទលស់បូរត សមាមាគ្រសៅនឹងចំនន
ួ នន
ការបញ្ញជទ្ិញមាងៗ។ មានអគ្តាអរិផរណ្ដ 2% រួរគ្រូវបានបណនថមសៅការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញខាងសលើ។
សនារការសគ្បើគ្បាស់ននមុេទ្ំនញ
ិ សគ្មាប់រយៈសពល1ឆ្នំ។
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញការ់បនថយការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបអបបរមា
ការសនេះនឹងមានន័យថាការបញ្ញជមុេទ្ំនញ
ិ ជាសរៀងរាល់
122
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
សបាតហ្៍
៣.បរិមាណបញ្ជ
ជ ទិញគ្បសិទធិភាេនស ក្ស
ឋ ិ្េ (EOQ)ណាមួយ្េឹងអបបហារ
អបបហារជាបរិមាែ
អបបហារជាបរិមាែវាជាញឹក្សញាប់អាចស្វបា
ើ នស ើមបីចរចារសលើអបបហារបរិមាែសៅសលើរនមលទ្ញ
ិ គ្បសិនសបើការ
បញ្ញជទ្ិញមានបរិមាែចំនន
ួ សគ្ចើនសលើសលុប។

សបើអបបហារបរិមាែមួយគ្រូវបានទ្ទ្ួលយក្សទ្សងវើរសនេះនឹងមានផលប៉ាេះ ល់ ូចខាងសគ្កាម៖
 រនមលទ្ញ
ិ ទ្ំនញ
ិ គ្បចាំឆ្នំនឹងមានការងយចុេះ។
 ការចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិគ្បចាំឆ្នំនឹងសក្សើនស ើង។
 ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំនឹងមានការងយចុេះ។

ស ើមបីថាមានអបបហារទ្ទ្ួលបានសនេះរួរណរគ្រូវបានទ្ទ្ួលយក្សឬអរមានការរែ
ូចខាងសគ្កាមសនេះ
រួរណរគ្រូវបានអនុវរត។
 រែ រែ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សរុបគ្បចាំឆ្នំ (TAC65)ជាមួយនឹងអបបហារបរិមាែ។
 សគ្បៀបស្ៀបជាមួយនឹងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សរុបគ្បចាំឆ្នំ សោយមិនមានអបបហារ (ចំែច
ុ EOQ)។
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)សពលមានអបបហារបរិមាែ
ជំហានណ លបានចូលរួមសៅក្សនុងការរែ
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) សពលមាន
អបបហារបរិមាែណ លអាចរក្សបាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
(១) រែ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) សោយផ្ទរ់សចាលអបបហារបរិមាែ។
(២) សបើសិនជាបរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) រឺមានទ្ំហ្រ
ំ ូចជាងបរិមាែទ្ិញអបបរមា
ស ើមបីទ្ទ្ួលអបបហារបរិមាែសគ្ចើនមួយ រែ ចំនួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់សរុប បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា
(EOQ) ននការចំណ្ដយនងលស ម
ើ រក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ គ្ិ បចាំឆ្នំ និងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើការបញ្ញជទ្ិញសនន្
ិ ិ និងនងល
ទ្ិញសននិ្ិ។
(៣) រែ ស ើង វិញនូវការចំណ្ដយនងលស ម
ើ រក្សាទ្ុក្សសនន្
ិ គ្ិ បចាំឆ្នំ, ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើការបញ្ញជទ្ិញសននិ
្ិនង
ិ នងលទ្ញ
ិ មានទ្ំហ្ំរឺគ្រប់គ្គ្មន់ស ើមបីមានលក្សខែៈទ្ទ្ួលបានទ្ទ្ួលអបបហារបរិមាែ។
(៤) សគ្បៀបស្ៀបការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសៅសពលណ លបរិមាែបញ្ញជទ្ិញសនេះគ្រង់ចំែច
ុ បរិមាែបញ្ញជ
ទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) ជាមួយនឹងការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសៅសពលណ លបរិមាែបញ្ញជទ្ិញសនេះរឺ
គ្គ្មន់ណរមានទ្ំហ្ំប រិមាែសគ្ចើនបានគ្រប់គ្គ្មន់ស ើមបីទ្ទ្ួលអបបហារបរិមាែ។
សគ្ជើសជសគ្មើសការចំណ្ដយនងលស ើមអបបបរមា។
(៥) គ្បសិនសបើអាចរក្សបានទ្ទ្ួលអបបហារបរិមាែបណនថមសទ្ៀរ សគ្មាប់ការក្សុមា៉ាងមា
់ នទ្ំហ្ំ្ំជាងមុន, ស្វើស ើង
វិញការរែ
65
ូចគ្មនសនេះណ រសគ្មាប់ក្សគ្មិរការទ្ទ្ួលបានអបបហារេព ស់។
Total Annual Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបគ្បចាំឆ្នំ
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
123
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖បរិមាណបញ្ជ
ជ ទិញគ្បសិទធិភាេនស ក្ស
ឋ ិ្េ (EOQ)ណាមួយ្េឹងអបបហារ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយសគ្បើសមាសធារុសៅអគ្តាចំនន
ួ 500 ឯក្សតាក្សនុង1ណេនិងបានទ្ិញសៅក្សនុងរនមលទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 1.20
លា
ុ ល រក្សនុង1ឯក្សតាពីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់។ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការបញ្ញជទ្ិញមាងៗមានរនមលទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 20 លា
ុ លរ
រាល់សពលណ លបញ្ញជទ្ិញសោយមិនរិរពីប រិមាែបញ្ញជទ្ិញស េះសទ្។
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ផគរផ
់ ង
គ បា
់ នផាល់ជូននូវអបបហារ 5% សលើរនមលទ្ិញសបើប រិមាែបញ្ញជទ្ិញ លចំនួន 2,000ឯក្សតាឬ
សគ្ចើនជាងសនេះសទ្ៀរ។ បចាុបបននចំែច
ុ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធិភាពសស ះក្សិចា (EOQ)ចំនួន 1,000ឯក្សតា។
ការចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាសននិ្ិសរុបរឺ 20% ននរនមលសននិ្ិរក្សាទ្ុក្សសគ្មាប់រយៈសពល1ឆ្នំ។
សាំណួរ៖
ចូរែ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់អបបហារទ្ទ្ួលបានចំនួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប៉ាុ ា ន?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញ
=
1,000ឯក្សតា
ុលាលរ
ចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញ
=
(6,000/1,000 x 20 ុលាលរ)
=
120
(6,000/2,000 x 20 ុលាលរ)
=
60
ចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាទ្ុក្សសនន ិ្ិ
=
(20% x 1.20 ុលាលរ x 1,000/2)
=
120
(0.24 ុលាលរ x 0.95x 2,000/2)
=
228
នងលទ្ិញ
=
(6,000 x 1.20 ុលាលរ)
=
7,200
(6,000 x 1.20 ុលាលរ x 0.95)
=
6,840
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបគ្បចាំឆ្នំ
ុលាលរ
2,000ឯក្សតា
7,440
ទ្ទ្ួលអបបហាររួរណរគ្រូវបានទ្ទ្ួលយក្សសោយសារណរសនស ំគ្បាក្ស់បាន ល់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ នចំនួន
312 លា
ុ ល រ (7,440 លា
ុ ល រ -7,128 លា
ុ ល រ)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ គាំរក្សនោមេគ្សាជាគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ លក្ស់រាយគ្សាសបៀរគ្រប់គ្បសពទ្។ គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សនេះមានរគ្មូវការគ្បចាំឆ្នំ
36,750្ុង។ រនមលក្សនុង1្ុងមានរនមល 12 លា
ុ ល រ ។ គ្ក្សុមហ្៊ែុន រោយ្នថៃើម ជាអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់អាចគ្រូវបានទ្ទ្ួល
បានភាលម ប៉ាុណនតការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការបញ្ញជទ្ិញនិងការចំណ្ដយននការ ឹក្សជញ្ជូនមានរនមល 200 លា
ុ ល រក្សនុង
បញ្ញជទ្ិញមួយ ង ។ រនមលរក្សាទ្ុក្សសននិ្គ្ិ បចាំឆ្នំក្សនុង1្ុង សរបា៉ា ន់សាានថាចំណ្ដយនងលស ើម 1.20 ុលាលរ។
បចាុបបននបានរែ ប រិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សិចា (EOQ)ចំនួន 3,500 ្ុង។
អនក្សផគរ់ផង
គ ស់ នេះបានផាល់អបបហារជូន 2% សលើប រិមាែបញ្ញជទ្ិញយ៉ាងសហាចណ្ដស់ 5,000 ្ុងនិងអបបហារ
ជូន 2.5% សៅសលើការបញ្ញជទ្ិញយ៉ាងសហាចណ្ដស់ 7,500 ្ុង។
សាំណួរ៖
ចូររែ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធិភាពសស ះក្សិចា (EOQ)គ្រង់ន 3,500 ្ុង។
៤.ការការត្ាំរូវន
ើង វិញបេា ិ្មាងៗនេការនធវ ើបញ្ជ ស
ី េន ិធិ
ការបំសពញរគ្មូវការសនន្
ិ សិ ង
ើ វិញបនតច
ិ មតងៗ
124
ជំពក្ស
ូ ទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
7,128
សាថនភាពណ លសយើងបានជួបគ្បទ្េះ រយៈសពលក្សនលងមក្សគ្រូវបានក្សគ្មិរអំពកា
ី រចុេះសននិ្ិយ៉ាងចាំបាចស ើមបី
ុ ហ្៊ែន
ោក្ស់បំសពញបណនថមស ើង វិញសារជាងាីភាលមៗសៅសពលណ លគ្ក្សម
ុ ទ្ិញសននិ្ិពីអនក្សផគរ់ផង
គ ់ ។ បញ្ញាគ្សស ៀងគ្មន
សនេះណ ររឺគ្រូវបានគ្បឈមមុេសោយគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សៅសពលណ លបំសពញស ើង វិញនូវក្សគ្មិរបនតិចបនតួចននសននិ្ិ
សោយការផលិរផលិរផលរបស់ពក្ស
ួ សរោក្ស់បញ្ជូលស ង
ើ វិញ ។

ការវិនិចយ
័ េ គ្រូវបានគ្បឈមមុេសោយគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ណ លបសងកើរនិងរក្សាស ើង វិញនូវផលិរផល ៏ចាំបាច់
របស់ពួក្សសររឺទល់ណរផលិរឲ្យបានសគ្ចើនណរសគ្បើរយៈសពលណវង ឬផលិររូចសគ្បើរយៈសពលេល ី ។

ការ វិសសា្នក្សមាប រិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)រំរូរឺគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់ស ើមបីផល
ត ់ឲ្យ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ នូវការសសគ្មចចិរក្ស
ត នុងការសគ្ជើសសរីស ។

ការ វិសសា្នក្សមាប រិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) រំររ
ូ ឺគ្រូវបានទ្ទ្ួលសាគល់សោយ
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)រំរូ (បរិមាែសស ះក្សិចា) ។

សោយណផនក្សនីមយ
ួ ៗគ្រូវបានផលិរ, រនមលមា៉ាសុន
ី គ្រូវបានបសងកើរស ើង ។ សោយការបសងកើរស ើងសនេះគ្រូវ
បានក្សំែរ់រនមលនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញននបរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) ។

សៅក្សនង
ុ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ), ការចាក្ស់បំសពញបណនថមសនន្
ិ ិគ្រូវបានស្វើស ើង
ភាលមៗសៅទ្ីសនេះ, វាគ្រូវបានបំសពញស ើង វិញភាលមៗសៅតាមរយៈសពលក្សំែរ់ ។

សោយពឹងណផអក្សសៅសលើអគ្តារគ្មូវការបរិមានទ្ំនញ
ិ ណផនក្សននសំែំជា
ុ បាច់ទ្មនិញគ្រូវបានលក្ស់សចញ ឬ
គ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់សៅសពលណ លសំែល់ក្សំពុងណរ ំសែើរការផលិរ ។

សគ្មាប់ទ្ហ្
ំ ំ ូចគ្មនននសំែំប
ុ រិមាែទ្ំនញ
ិ (Q), ជាម្យមភារននសននិ្គ្ិ រូវបានបសងកើរជា បរិមាែ
បញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) រំរូ (Q/2) រឺគ្បសសើរជាងម្យមភារជាក្ស់ណសតង (សមើល ោគ្កាម
ខាងសគ្កាម) ។

បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) រំរូគ្រូវបានបងាាញ ច
ូ គ្កាពិចខាងសគ្កាម៖
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
125

ក្សគ្មិរសននិ្ិអរិប រិមានិងមិនលអគ្បសសើរជាងទ្ំហ្ំសំែំសុ ទ្ពីសគ្ េះសំែំម
ុ ួយចំនួនគ្រូវបាន
សគ្បើគ្បាស់េែៈណ លសំែល់ក្សំពុងណរផលិរ ។
ុ ឬបាច់ (EBQ)
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ាជាគ្ក្សម
ុ ឬបាច់ (EBQ)រំរូគ្រូវបានយក្សចិរទ្
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ាជាគ្ក្សម
ត ក្ស
ុ ោក្ស់ជាបងមជាមួយនឹងការ
ក្សំែរ់ចំនន
ួ ននផលិរផលណ លរួរណរគ្រូវបានផលិរជាសំែំម
ុ ួយ (សគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងទ្ំហ្នំ នលំោប់ជាមួយ
នឹងបរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ) ។
ុ ឬបាច់ (EBQ) គ្រូវបានបងាាញ ច
រូបមនតនន បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ាជាគ្ក្សម
ូ ខាងសគ្កាម៖
តាងនដាយ្៖
ទ្ំហ្ំប រិមាែសំែំបា
ុ ច់ឬគ្ក្សុម66
Q
=
D
=
បរិមាែរគ្មូវការគ្បចាំឆ្នំ67
Ch
=
រនមលរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិក្សនុង១ឯក្សតាសៅកាលបរិសចេទ្មួយ68
Co
=
រនមលសំែំបា
ុ ច់ឬគ្ក្សុមមួយណ លគ្រូវផលិរ69
R
=
អគ្តាបំសពញបណនថមសននិ្ិគ្បចាំឆ្នំ70
66
Batch size
Demand per annum(year)
68
Cost of holding one unit for one year
69
Cost of setting up a batch ready to be produced
70
Annual replenishment rate
67
126
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
ុ ឬបាច់ (EBQ)រឺគ្រូវបានផតល់ឲ្យ
សំគ្មល់៖រូបមនតសគ្មាប់ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ាជាគ្ក្សម
សគ្មាប់ការគ្បលងរបស់អនក្ស ។ អនក្សគ្រូវគ្បាក្ស ក្សនុងចិរថា
ត អនក្សសាគល់ភាពេុសគ្មនរបស់សញ្ញារំណ្ដង ូសចនេះអនក្ស
អាចសគ្បើគ្បាស់រូបមនតយ៉ាងគ្រឹមគ្រូវ ។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖

ុ ឬបាច់សគ្ចើនសនធឹក្សនិងសគ្បើគ្បាស់រយៈសពលណវងនឹងគ្រូវការសពលសវលាបញ្ជូន
ការផលិរទ្ំហ្ំសំែជា
ំុ គ្ក្សម
ទ្ំនញ
ិ មានរនមលមា៉ាសុន
ី ៏សថាក្ស (គ្រូវការការរំស ើងមា៉ា សុន
ី រិចរួច) សហ្ើយរនមលេពស់ (ម្យមភារសននិ្ិ
េព ស់ជាងរនមលការរក្សាសននិ្ទ្
ិ ុក្ស ) ។

ុ ឬបាច់រច
ការផលិរទ្ំហ្ំសំែជា
ំុ គ្ក្សម
ិ សគ្បើគ្បាស់រយៈសពលេល ន
ី ឹងគ្រូវការសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ មាន
រនមលមា៉ាសុន
ី េ
៏ ព ស់ (គ្រូវការការរំស ើងមា៉ា សុន
ី សគ្ចើន)សហ្ើយរនមលទប (ម្យមភារសននិ្ិទបជាងរនមល
ការរក្សាសននិ្ិទ្ុក្ស ) ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៤៖ ការបាំនេញបណេថ មសេន ិធិន
ើង វិញ
ការបងាាញខាងសគ្កាមសនេះរឺទក្ស់ទ្ងសៅនឹងផលិរផល X

អគ្តាផលិរបានចំនន
ួ 500 ឯក្សតាក្សនុង1សបាតហ្៏

បរិមាែរគ្មូវការគ្បចាំឆ្នំមានចំនួន10,000ឯក្សតា, រួមបញ្ាូ លទំងការពគ្ងីក្សរយៈសពល ំសែើរការ
50សបាតហ្៏ក្សនង
ុ 1ឆ្នំ។

រនមលស ើមរសមលើងមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 2,700ក្សនុង1គ្ក្សុមឬបាច់។

រនមលរក្សាទ្ុក្សទ្ំនញ
ិ ក្សនុងឃាលង
ំ 2.50 ុលាលរ ក្សនុងមួយឯក្សតាសគ្មាប់រយៈសពល១ឆ្នំ
សាំណួរ៖
ុ ឬបាច់ (EBQ) សគ្មាប់ផលិរផល X ។
ចូររែ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ាជាគ្ក្សម
ាំនណាះគ្សាយ្៖

អគ្តាផលិរគ្បចាំឆ្នំ, R = 500 x 50 = 25,000 ឯក្សតា

បរិមាែរគ្មូវការគ្បចាំឆ្នំ = 10,000 ឯក្សតា

ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា Co = 2,700 លា
ុ លរ

រនមលរក្សាទ្ុក្សសននិ្ិក្សនុង១ឯក្សតាសៅកាលបរិសចេទ្មួយ Ch =2.50 លា
ុ លរ
√
√
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
127
= 6,000 ឯក្សតា
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សខគ បានផលិរផលិរផលមាន សមាសផលិរផលមួយននមា៉ា សុន
ី ។ ផលិរផលវាសគ្បើជាម្យម
2,000
ឯក្សតាននសមាសភារទំងសនេះជាគ្បចាំឆ្នំសពញ1ឆ្នំ។ សមាសផលិរផលមានរនមល 16 លា
ុ ល រក្សនុង1
ឯក្សតាស ើមបីស្វើឱ្យសហ្ើយសមាសផលិរផលវាមានចំណ្ដយនងលស ើមទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 320 លា
ុ ល របណនថមសទ្ៀរស ម
ើ បី
ចំណ្ដយសគ្មាប់ផលិរសមាសភារមួយជាគ្ក្សុមឬបាច់។ ការចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាសននិ្ិក្សនុង1ឯក្សតារឺមាន
10% ននការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សនុង1ឯក្សតា។
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សខគ បានផលិរសមាសភារទំងសនេះសៅក្សនុងអគ្តានន 200ឯក្សតា ក្សនុង1សបាតហ្៍សហ្ើយសរាងចគ្ក្សសនេះ
អាចផលិរបានណរក្សនុងរយៈ 50 សបាតហ្៍ក្សនុង1ឆ្នំប៉ាុសណ្ដាេះ។
សាំណួរ៖
ចូររែ
ុ ឬបាច់ (EBQ)។
ចូររែ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ជា
ា គ្ក្សម
៥.ក្សគ្មិត្បញ្ជ
ជ ទិញន
ើង វិញសាណាថមី
ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញស ង
ើ វិញសាជាងាី
ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញស ង
ើ វិញសាជាងា៖
ី សៅសពលណ លសននិ្បា
ិ នស្វសើ ើងឈាន ល់ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញមតង
សទ្ៀរប ទ ប់មក្សការបំសពញបណនថមសននិ្ិ។

រយៈសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ ៖រឺជាសពលសវលាសររំពឹងថាក្សនលងសៅរវាងការការបញ្ញជទ្ិញនិងទ្ទ្ួលបាន
បញ្ញជទ្ិញសគ្មាប់សននិ្ិ។

បរិមាែបញ្ញជទ្ិញសាជាងា៖
ី សៅសពលណ លក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញសាជាងាីសក្សើនស ើង ល់ប រិមាែបញ្ញជទ្ិញន
សននិ្ិណ លគ្រូវបានសរសាគល់ថាចំែច
ុ បញ្ញជទ្ិញឬបរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សិចា (EOQ)។

បរិមាែរគ្មូវការទ្ំនញ
ិ ៖រឺជាអគ្តាណ លសននិ្បា
ិ នសគ្បើគ្បាស់អស់។ វាបានសរសាគល់ថាជាការសគ្បើ
គ្បាស់សននិ្ិអស់ពីឃាលង
ំ ។

សបើមានរគ្មូវការរយៈសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ 71សងរ ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញមតងសទ្ៀរ បានគ្រូវបានរែ
ខាងសគ្កាម៖
71
Lead time:សពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ
128
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
ច
ូ
ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញសាជាងាី (សៅសពលរគ្មូវការរយៈសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ សងរ)
ការសគ្បើគ្បាស់ =xរយៈសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៤៖ក្សគ្មិត្បញ្ជ
ជ ទិញសាណាថមី
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ នគ្ណាះគ្េះេិមិត្ាមានសគ្បើសមាសភារផលិរផល(ក្សេរ) ក្សនុងអគ្តាបរិមាែ ចំនួន
1,500ឯក្សតា ក្សនុង1សបាតហ្៍។ រយៈសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ សពលសវលារវាងបញ្ញជទ្ិញនិងការទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
រឺមានរយៈសពលប5សបាតហ្៍។ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញមួយសលើក្សៗមានបរិមាែចំនួន 12,000ឯក្សតា។
សាំណួរ៖
ចូររែ ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញសាជាងាី។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញសាជាងាី
=
ការសគ្បើគ្បាស់សននិ្ិទ្ន
ំ ញ
ិ x រយៈសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ
=
1,500ឯក្សតាX5សបាតហ្៍
7,500ឯក្សតា
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
ណេសសងាវក្ស់ផលិរផលសំបក្សក្សង់រងយនតជា សំបក្សក្សង់សពញនិយមណ លមានព័រមា
៌ ន ូចខាងសគ្កាម
រឺអាចរក្សបាន៖
ការសគ្បើគ្បាស់
សំបក្សក្សង់ 175គ្រប់ក្សនុង1នងង
រយៈសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ
16 នងង
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
129
ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញសាជាងាីសំបក្សក្សង់
3,000 គ្រប់
សាំណួរ៖
ណផអក្សសលើទ្ន
ិ ននយ
័ ខាងសលើសៅក្សគ្មិរសននិ្ប
ិ ំសពញបណនថមសៅក្សនុងសគ្មលបំែងមួយណ លរួរស្វកា
ើ របញ្ញជទ្ិញ
ស ើមបីធា ថាមិនមានោច់សក្ស
តុ ពីឃាលង
ំ ?
លា
ុ លរ
130
(ក្ស)
2,240
(េ)
2,800
(រ)
3,000
(ឃ)
5,740
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
៦.សនងខបជាំេូក្ស
ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញស ង
ើ វិញ៖ ការស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញងាីសៅសពលណ លសនន ិ្ិឈាន ល់ក្សគ្មិរបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
=សពលសវលាអរិបរមាបញ្ជូនទ្ំនិញ
ក្សគ្មិរគ្រប់គ្រងសផសងសទ្ៀរ៖សនន្
ិ ិអរិបរមានិងសនន ិ្ិអបបបរមា
បរិមាែនិងក្សគ្មិរស្វកា
ើ របញ្ញជទ្ិញស ង
ើ វិញ
បរិមាែស្វើការបញ្ញជទ្ិញចំសែញសស ះក្សិចាអរិបបរមា
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញណ លការ់បនថយជាអបបបរមានូវ
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបណ លទក្ស់ទ្ងនឹងរនមលរក្សាទ្ុក្សសនន ិ្ិក្សនុង១
√ C D
Ch
សៅកាលបរិសចេទ្មួយ
បនទុ ក្សននមូល្ន

ចំណ្ដយនងលសលើការរក្សាទ្ំនញ
ិ

ចំណ្ដយនងលសលើការធា រា៉ា ប់រង

ការចំណ្ដយនងលស ើមសនន ិ្េ
ិ ូចខារ
រផលិរផល EBQ របស់េួ ល ន។ EBQ
𝐸𝐵𝑄
រនមលរក្សាទ្ុក្សសនន ិ្ិក្សនុង១ឯក្សតា

ទក្ស់ទ្ងសៅនឹងគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ផលិ
ណក្សវបានណក្សណគ្បស ើមបីផលិរ
ឯក្សតាសៅកាលបរិសចេទ្មួយ
EOQ=
ការបំសពញបណនថមសនន ិ្ិទ្ំនិញ

√
/
បរិមាែស្វើការបញ្ញជទ្ិញចំសែញ
ចំណ្ដយនងលស ើមននការបញ្ញជទ្ិញ
សស ះក្សិចាអរិបបរមាមានអបបហារ
ទ្ំនិញស ើង វិញ
សគ្បៀបស្ៀបការចំណ្ដយគ្បចាំឆ្នំសរុប

ចំណ្ដយរ ះបាល
ជាមួយអបបហារទ្ទ្ួលបានសៅនឹងការ

ចំណ្ដយនងលស ើមសរៀបចំមា៉ាសុន
ី
ចំណ្ដយគ្បចាំឆ្នំសរុបសោយគ្មានអបប
ហារទ្ទ្ួលបាន។

ទ្ទ្ួលយក្សអបបហារទ្ទ្ួលបាន
គ្បសិនសបើការចំណ្ដយសរុបទបជាង
អបបហារទ្ទ្ួលបាន
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
131
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ការចំណ្ដយនងលស ើមគ្បចាំឆ្នំ= ម្យមភារសននិ្xិ រនមលក្សនុង1គ្បអប់ x 10%
= 120 x 20 លា
ុ ល រ x 10% = 240 លា
ុ លរ
បរិមាែសគ្បើគ្បាស់គ្បចាំឆ្នំ(គ្បអប់)
=
ការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំ
=
ការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំ
1,500
10
បរិមាែសគ្បើគ្បាស់គ្បចាំឆ្នំ
បរិមាែបញ្ញជរិញ
=
1,800
240
X12ណេ
=1,800គ្បអប់
X32 ុលាលរ
X32 ុលាលរ
=240 លា
ុ លរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញការ់បនថយការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបអបបរមា
ការសនេះនឹងមានន័យថាការបញ្ញជមុេទ្ំនញ
ិ ជាសរៀងរាល់
3,487
2
សបាតហ្៍
គ្បមាណវិធី៖
ស ើមបីសជៀសវាងការភាន់គ្ចលំសំែួរសនេះសោេះគ្សាយ ល
៏ អបផ
ំ រ
ុ សគ្មាប់ស្វកា
ើ ររឺររ
ិ វាក្សនុងមួយគ្បអប់មន
ិ ណមន
ឯក្សតាទ្ំនញ
ិ មួយៗសទ្។
Co
5,910
=
30
Ch = 0.15x200
=
30 ុលាលរ/គ្បអប់
D = 90,800/10
=
9,080គ្បអប់
√
X1.02
=200.94
=349 គ្បអប់
ចំនួនណ លគ្រូវបញ្ញជទ្ិញក្សនង
ុ 1ឆ្នំមាន 9,080/349=26
26 ងននការបញ្ញជទ្ិញ/មួយឆ្នំ រឺសសាើនឹងការោក្ស់ការបញ្ញជទ្ិញសរៀងរាល់ 2សបាតហ្៍ (52សបាតហ្៍ / 26បញ្ញជ
ទ្ិញ) ។
132
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
បរិមាែ =EOQ ពី 3,500 ្ុង
លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយសលើការទ្ិញទ្ំនញ
ិ (36,750 X 12 ុលាលរ)
441,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាទ្ំនញ
ិ គ្បចាំឆ្នំ (1.20 លា
ុ ល រ X 3,500 / 2)
2,100
ការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំ(200 លា
ុ ល រ x 36,750/3,500)
2,100
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
445,200
បរិមាែ = 5,000 ្ុង
លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយសលើការទ្ិញទ្ំនញ
ិ (36,750 x 12 លា
ុ ល រ x 98%)
432,180
ការចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាទ្ំនញ
ិ គ្បចាំឆ្នំ (1.20 លា
ុ ល រ x 5,000/2)
3,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំ(200 លា
ុ ល រ x 36,750/5,000)
1,470
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
436,650
បរិមាែ = 7,500 ្ុង
លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយសលើការទ្ិញទ្ំនញ
ិ (36,750 x 12 លា
ុ ល រ x 97.5%)
429,975
ការចំណ្ដយនងលស ើមរក្សាទ្ំនញ
ិ គ្បចាំឆ្នំ (1.20 លា
ុ ល រ x 7,500/2)
4,500
ការចំណ្ដយនងលស ើមបញ្ញជទ្ិញគ្បចាំឆ្នំ(200 លា
ុ ល រ x 36,750/7,500)
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
980
435,455
ការចំណ្ដយសរុបគ្រូវបានបគ្ងួមអបបបរមាជាមួយទ្ំហ្ប
ំ ញ្ញជទ្ិញគ្រង់ប រិមាែចំនន
ួ 7,500 ្ុង។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
ាំនណាះគ្សាយ្៖
D
R
=
200 x 50
Co
Ch
=
10% x16
=
2,000 ទ្ំនញ
ិ
=
10,000 ទ្ំនិញ
=
320 លា
ុ លរ
=
1.60 លា
ុ លរ
√
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
133
√
=1,000 ឯក្សតា
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (េ)
ក្សគ្មិរការបញ្ញជទ្ិញជាងាី = ការសគ្បើគ្បាស់ x រយៈសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ
= 175 x 16
= 2,800 ឯក្សតា
134
ជំពូក្សទ្ី ០៥៖ បរិមាែបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ និងក្សគ្មិរគ្រូវស្វើបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៦៖គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់្ាំណាយ្នថៃន ើមន
ើក្សមាៃង
ាំ េ ក្សមម
ជាំេូក្សទី៦
គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់្ាំណាយ្នថៃន ើមន
នោ
ើក្សមាៃង
ាំ េ
ក្សមម
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

រែ ចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់នង
ិ ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយលសគ្មាប់ វិសយ
័ ទំងពីរ
ផលិរក្សមា និង សសវាក្សមា។

ពនយល់ពី វិ្ីសាស្តសត ណ លគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់ ស ើមបី ទក្ស់ទ្ងនឹងធារុចល
ូ ជាក្សមាលំងពលក្សមា បញ្ាូ ល
សៅ ក្សនុងការផលិរសគ្មាប់ឧសាហ្ក្សមា ផលិរក្សមា និង សសវាក្សមា។

សគ្មាប់ទ្ន
ិ ននយ
័ ណ លបានផតល់ឱ្យសរៀបចំធារុចល
ូ ក្សនុងទ្ិ នុបបវរតិ និង សសៀវសៅ្ំស ើមបីក្សរ់គ្តា
ចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់និងក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល ្នធាន និងធារុសចញជាផលិរផល
និងការបក្សគ្សាយការក្សរ់គ្តាសៅក្សនុង រែនីសសវាក្សមា។

ពិពែ៌ អំពី វិ្ីសាស្តសត ទ្ូទរ់សបៀវរសលាពការែ៍72សផសងគ្មន មូលោះនគ្បព័នធសពលទ្ូទរ់ គ្បព័នធ , វិ្ី
ទ្ូទរ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមប៉ាង
ុ 73,យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត រ
ុ ល
គ ក្ស
ិ មានក្ស់ៗ74 ,យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរត
ុ 75
បុរល
គ ក្ស
ិ ជាគ្ក្សម

រែ ក្សគ្មិរនិងការវិភារចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមានិង មូលសហ្រុននការផ្ទលស់បូរា ក្សមាលំងពលក្សមា
ឬការលាឈប់ក្សមាក្សរ76ពីគ្ក្សុមហ្៊ែុន ទ្ូសៅ។

ពនយល់ និងការ រែ អនុបារទ្ិននន័យអនុបារគ្បសិទ្ធភាពសលើក្សមាលំងពលក្សមា អនុបារសមរថភាពសលើ
ក្សមាលំងពលក្សមា អនុបារសលើទ្ំហ្ំផលិរក្សមា។
72
Remuneration method: វិ្ីទ្ូទរ់សបៀវរសលាពការែ៍
73
Piecework: វិ្ីទ្ូទរ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុង
74
Individual Incentive scheme:យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត រ
ុ ល
គ ិក្សមានក្ស់ៗ
75
Individual Incentive scheme:យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត រ
ុ ល
គ ិក្សជាគ្ក្សុម
76
Labor Turnover:ការផ្ទលស់បូ រា ក្សមាលំងពលក្សមា
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
135
វិ្ីទ្ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍
គ្បសិទ្ធភាពក្សមាលំងពលក្សមាសមរថភាព
រែសនយយក្សមាសគ្មាប់
ផលិរក្សមានិងអនុបារទ្ំហ្ំផលិរក្សមា
ក្សមាលំងពលក្សមា
ការផ្ទលស់បូ រា ក្សមាលំងពលក្សមា
រែសនយយក្សមាសគ្មាប់
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា
136
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់និង
រែ ចំណ្ដយនងលស ើមល់ក្សមាលំងពលក្សមាសៅក្សនុង
សោយគ្បសយល
ផលិរផលនិងសសវាក្សមា
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
១.្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សមាៃង
ាំ េ
ក្សមមផ្ទទ
់េិង នដាយ្គ្បនយា
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់នង
ិ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា ជាញឹក្សញាប់ជាការចំណ្ដយ ៏សំខាន់ក្សិចាការជំនញ
ួ ។ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំង
ពលក្សមាមានភាពេុសោច់ពីគ្មន ៏សំខាន់បំផរ
ុ រឺរវាងចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់នង
ិ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល ។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់៖សក្សើរស ើងជាណផនក្សមួយននការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរផ្ទទល់77 នន
ផលិរក្សមាមយ
ួ និងជាមូលោះន រួមមានគ្បាក្ស់ឈួ ន លរបស់ក្សមាក្សរសោយផ្ទទល់។

ិ សោយផ្ទទល់ ៖រឺមានពួក្សអនក្សណ លគ្រូវបានចូលរួមផ្ទទល់ក្សនុងការ
ក្សមាក្សរនិសយជរ
ផលិរផលរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល ៖សក្សើរស ើងជាណផនក្សមួយ ននចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំ
( ការចំណ្ដយគ្បសយល ) និងរួមបញ្ាូ លមាន ចំណ្ដយសលើការគ្បាក្ស់ឬបនទុក្សហ្ិរញ្ាវរថជា
ុ គ្បសយល
ជាមូលោះនគ្បាក្ស់សបៀវរសក្សមាក្សរ ។

ិ ក្សមាក្សរគ្បសយល៖ រឺមាន ពួក្សអនក្សណ លមិនបានចូលរួម សោយផ្ទទល់សៅក្សនុង ការ
ចំណ្ដយសលើនសិ យជរ
ផលិរ (ឧទហ្រែ៍ ចំណ្ដយសលើបុរល
គ ិក្ស, ការណងទំ , អនក្សគ្រប់គ្រង និងបុរល
គ ិក្សអាហារោះនរបស់
សរាងចគ្ក្ស ជាស ើម។

ការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយលផងណ រ រួមបញ្ាូ លទំងការ ូចខាងសគ្កាម។
 ការទ្ូទរ់គ្បាក្ស់រងាវន់ឬគ្បាក្ស់ប៉ាូវ ។

វិភារទន ជារិធា រា៉ា ប់រង ល់និសយជក្ស ។
 សពលទ្ំសនរមិនបានសគ្បើគ្បាស់ ៖(សពលវា ណ លក្សមាក្សរ ទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់សបៀវរស ណរមិនបានផលិរ ណ្ដ
មួយ, ឧទហ្រែ៍សៅសពល មា៉ា សុីនេូចជាស ើម ) ។
 គ្បាក្ស់ឈួ ន លសពលមានជមងឺ ។
 សពលសវលា ណ លបានចំណ្ដយផ្ទទល់ ល់ក្សមាក្សរ ស្វើ "ការងារសោយគ្បសយល " ឧទហ្រែ៍ ការងារ
សំអារ ឬ ជួសជុល មា៉ា សុីនជាស ើម ។
គ្បាក្ស់បណនថមសមា៉ា ងនិងបុពលា
វ ពបណនថមសមា៉ា ង
សៅសពលណ លបុរល
គ ិក្សស្វកា
ើ របណនថមសមា៉ា ងណ លពួក្សសរ ទ្ទ្ួលបាន គ្បាក្ស់សបៀវរសជាធារុ មួយណ ល ជាមូលោះន
និង បុពវលាពបណនថមសមា៉ា ង។
77
Prime Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
137

ឧទហ្រែ៍គ្បសិនសបើ សលាក្ស នៅ ទ្ទ្ួលបានទ្ូទរ់ 8 លា
ុ ល រក្សនុងមួយសមា៉ា ង(្មាតា)និង ការបណនថម
សមា៉ា ង រឺបានបង់គ្រឹម ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លននមូលោះនសពលសវលារបស់គ្មរ់និង សៅសពលណ ល សលាក្ស នៅ
ស្វើការបណនថមសមា៉ា ង,គ្មរ់នឹង ទ្ទ្ួលបាន 12 លា
ុ ល រ ក្សនុងមួយសមា៉ា ងរឺ
(8 លា
ុ ល រ +4 លា
ុ ល រ (50% X 8 លា
ុ ល រ ))។ គ្បាក្ស់បណនថមសមា៉ា ងវាជាការសំខាន់ ណ លថា គ្បាក្ស់សបៀវរស របស់
សលាក្ស នៅ គ្រូវបានវិភារ សៅក្សនុងចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់និងចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា
គ្បសយល ។
ការទ្ូទរ់បព
ុ វលាពគ្បាក្ស់សមា៉ា ងបណនថម
12 ុលាលរ
គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះន
ការទ្ូទរ់បព
ុ វលាពគ្បាក្ស់សមា៉ា ងបណនថម
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ = 8 ុលាលរ
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល = 4 ុលាលរ
ការទ្ូទរ់បព
ុ លា
វ ពគ្បាក្ស់សមា៉ា ងបណនថម៖ គ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថាជា"ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ "គ្បសិនសបើ
សៅ សំសែើ ជាក្ស់លាក្ស់ របស់អរិងិជនមួយសោយសារណរ ពួក្សសរចង់បាន "ការងារបញ្ញជទ្ិញ" ណ លគ្រូវបញ្ា បឱ្
់ យ
បានឆ្ប់ តាមណ លអាចស្វើសៅបាន ។

ិ ណ លស្វើការបតូរសវនសៅសពលយប់ ឬ សមា៉ា ងការងារគ្បឆ្ំងជំទស់នឹងសងគមសផសងសទ្ៀរៗអាច
និសយជរ
នឹងមានសិទ្ធិទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់បុពវលាពក្សនុងការផ្ទលស់បូរត សវន ឬ ការផ្ទលស់បូរត ។ការផ្ទលស់បូរត ការទ្ូទរ់បព
ុ វ
លាពគ្បាក្ស់សមា៉ា ងបណនថម រឺគ្សស ៀងគ្មន សៅនឹងគ្បាក្ស់បណនថមសមា៉ា ង ណ ល ចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់បណនថមសមា៉ា ង
ណ លបានទ្ូទរ់បង់ខាងសលើតាមអគ្តាមូលោះនគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថាជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមា
គ្បសយល ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សមាៃង
ាំ េ ក្សមមផ្ទទ
់េិងគ្បនយា
ក្សញ្ញា ្រិយា
៉ ជាបុរល
គ ិក្ស ការងារបសគ្មើការងារសោយផ្ទទល់សង
ា ោ
់ រ មួយចំនួនសមា៉ា ងសរុប
35 សមា៉ា ងក្សនុង1សបាតហ្៍ សហ្ើយអគ្តាទ្ូទរ់ជាមូលោះន មានរនមល 12 លា
ុ ល រ ក្សនុង1សមា៉ា ង។ គ្បាក្ស់បណនថមសមា៉ា ង រឺ
គ្រូវបានបង់ 1/3(មួយភារបី)ននអគ្តាទ្ូទរ់ជាមូលោះន ។ ក្សនុងសបាតហ្៍ ទ្ី 8 ក្សញ្ញា ្រិយា
៉ បានស្វកា
ើ រមាន
ចំនួន 42 សមា៉ា ងនិង ទ្ទ្ួលបាន គ្បាក្ស់ប៉ាូវចំនួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 50 ុលាលរ។
សាំណួរ៖
138
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
ចូរបំសពញតារាងខាងសគ្កាម ។
រនមលពលក្សមា
រនមលពលក្សមា
ផ្ទទល់
គ្បសយល
(១)គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះនសតង់ោរក្សនុង1 សមា៉ា ង
(២)គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះន សគ្មាប់សមា៉ា ងបណនថមក្សនុង1សមា៉ា ង
(៣)គ្បាក្ស់បុពវលាពបណនថមសមា៉ា ងក្សនុងក្សនុង1សមា៉ា ង
(៤)គ្បាក្ស់លាពការគ្បាក្ស់ប៉ាូវ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(១)គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះនសតង់ោរក្សនុង1 សមា៉ា ង
រនមលពលក្សមា
រនមលពលក្សមា
ផ្ទទល់
គ្បសយល
420 លា
ុ លរ
(២)គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះន សគ្មាប់សមា៉ា ងបណនថមក្សនុងក្សនុង1សមា៉ា ង
84 ុលាលរ
(៣)គ្បាក្ស់បុពវលាពបណនថមសមា៉ា ងក្សនុងក្សនុង1សមា៉ា ង
28 ុលាលរ
(៤)គ្បាក្ស់លាពការគ្បាក្ស់ប៉ាូវ
50 ុលាលរ
គ្បមាែវិ្៖
ី
(១) គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះនសតង់ោរក្សនុង1សមា៉ា ង = 35សមា៉ា ង X12 លា
ុ ល រ = 420 ុលាលរ
គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះនសតងោ
់ រ រឺជាការចំណ្ដយ ក្សមាលំងពលក្សមាសោយផ្ទទល់សោយសារណរការងារ ក្ស់ពន
័ ធ
សោយផ្ទទល់សៅ ផលិរក្សមា។
(២) គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះន សគ្មាប់សមា៉ា ងបណនថមក្សនុងក្សនង
ុ 1សមា៉ា ង = 7 សមា៉ា ង X12 លា
ុ ល រ = 84 លា
ុ លរ
សនេះក្ស៏ជា ការចំណ្ដយ ក្សមាលំងពលក្សមា សោយផ្ទទល់ សោយសារណរ អគ្តាគ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះនសគ្មាប់សមា៉ា ង
បណនថម រឺជាណផនក្សមួយ ននការចំណ្ដយ ពលក្សមាសោយផ្ទទល់។ វារឺជាបុពវលាពគ្បាក្ស់សមា៉ា ងបណនថមណ លជា្មាតា
ជាណផនក្សមួយ ននចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល ។
(៣) គ្បាក្ស់បុពវលាពបណនថមសមា៉ា ងក្សនុងក្សនុង1សមា៉ា ង = 1/3 នន 12 ុលាលរ = 4 លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់បុពវលាពបណនថមសមា៉ា ង សរុប = 7 សមា៉ា ង X4 លា
ុ ល រ = 28 ុលាលរ
លុេះគ្តាណរ ការបណនថមសមា៉ា ង រឺគ្រូវបានបសគ្មើការងារ សៅក្សនុងសំសែើ ជាក្ស់លាក្ស់ របស់អរិងិជនមួយបុពវលាព
បណនថមសមា៉ា ងជាណផនក្សមួយនន ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មហាមិត្ា បានសបើក្ស ំសែើរការ សរាងចគ្ក្ស ណ លបាន ជួល ក្សមាក្សរ សោយផ្ទទល់ ចំនួន 40 ក្ស់
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
139
សៅទ្ូទង
ំ ស្វកា
ើ របាន រយៈសពល 4 សបាតហ្៍ ក្សនុងការបញ្ា បកា
់ រងារមួយ។ បុរល
គ ិក្ស គ្រូវបានទ្ូទរ់បង់សោយផ្ទទល់
តាមអគ្តាមូលោះន ចំនួន 4 ុលាលរក្សនុង1សមា៉ា ង។
សគ្មាប់រយៈសពល1សបាតហ្៍ស្វើការបានចំនួន 38សមា៉ា ងក្សនង
ុ មានក្ស់ៗ។ សរុបចំនួន សមា៉ា ងស្វើការ របស់ក្សមាក្សរផ្ទទល់
សៅក្សនុង រយៈសពល 4 សបាតហ្៍ មានចំនន
ួ 6,528សមា៉ា ង ។ ការស្វើការបណនថមសមា៉ា ង ជាបុពវលាពបណនថមសមា៉ា ងសសាើ
រនឹង 35 %ននអគ្តាមូលោះន។បុពវលាពបណនថមសមា៉ា ង គ្រូវបានបសគ្មើការងារសៅក្សនុងសគ្មលបំែងស ើមបីបំសពញ
តាមរគ្មូវការផលិរក្សមា ទ្ូសៅ។ការ់ក្សងគ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុបគ្រូវបានពីបរ
ុ ល
គ ក្ស
ិ សរុប 30% នន គ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុប។
ចំនួនសមា៉ា ង 188 សមា៉ា ង របស់ក្សមាក្សរ ផ្ទទល់ គ្រូវបាន ក្សក្ស់គ្តាថាជាចំនន
ួ សមា៉ា ងសៅទ្ំសនរ មិនបានគ្ប់គ្បាស់សទ្។
សាំណួរ៖
ចូររែ
ូចខាងសគ្កាមសគ្មាប់ រយៈសពល 4 សបាតហ្៍ ក្សនុងការបញ្ា បផ
់ លិរ។
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុប ( ុលាលរ) ( គ្បាក្ស់ចំែូល)
ការ់ក្សងគ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុបគ្រូវបានពីបុរល
គ ិក្សសរុប( លា
ុ ល រ)
គ្បាក្ស់សបៀវរសឬឈនួ លសុទ្ធ( លា
ុ ល រ)
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ ( លា
ុ ល រ)
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល ( លា
ុ ល រ)
២.គណន ក្សមាៃង
ាំ េ
ក្សមម នៅក្សនុងែ ិត្ែ
េិងនសវា
ក្សំែរ់សពលសវលា,ចំណ្ដយសពល ស្វកា
ើ រងារ
វិ្ីសាស្តសតសនេះអាច រួមមាន៖

តារាងសពលសវលាការងារ78

ការសពលសវលា79

សនលឹក្សការងារ
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖
ក្សំែរ់គ្តាសពលសវលា៖
ុ ហ្៊ែុនផតល់ការងារ ល់ វិ្ីសាស្តសត ក្ស់ព័នធទង
ក្សំែរ់គ្តាសពលសវលា,វាជាការសំខាន់ណ លគ្ក្សម
ំ ក្សនុង
វិស័យឧសាហ្ក្សមាផលិរក្សមានិងសសវក្សមាទក្ស់ទ្ងនឹងការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាណ លសក្សើរស ើងឱ្យស្វើ
ការងារបានស្វើរច
ួ ។ វិ្ីមួយក្សនុងចំសណ្ដមវិ្ីណ លសនេះអាចគ្រូវបានស្វើរឺស ើមបីស្វើឱ្យក្សំែរ់គ្តាននការសពលសវលា
ណ លបានចំណ្ដយសោយបុរល
គ ិក្សស្វកា
ើ រងារ។
78
Time sheet:តារាងសពលសវលាការងារ
79
Time card:បែាក្សំែរ់សពល ((time-clock card))
140
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា

ការក្សរ់គ្តានូវសពលសវលាគ្រូវបានទមទរសគ្មាប់សគ្មលបំែងទ្ូទរ់និងការចំណ្ដយផងណ រសគ្មាប់
ការក្សំែរ់ណ លជាចំណ្ដយសលើការងារជាក្ស់លាក្ស់។

ក្សនុង វិស័យឧសាហ្ក្សមាផលិររបស់ក្សមាក្សរមានចំណ្ដយទំងពីរផ្ទទល់និងគ្បសយលនឹងគ្រូវបានផគរផ
់ ង
គ ់
ជាមួយនឹងក្សំែរ់គ្តាននការចូលរួមមួយណ លគ្រូវក្សរ់គ្តាសពលសវលារបស់ពួក្សសរននការមក្សស្វើការនិង
ការចាក្សសចញពីសរាងចគ្ក្ស។ ការក្សរ់គ្តាណបបសនេះគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាការសពលសវលា (ទវរឬ
ិកា
តាមោនសពលស្វកា
ើ ររបស់បុរល
គ ិក្ស)និងគ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បីរែ អគ្តាននគ្បាក្ស់ឈួ ន លនិង
គ្បាក្ស់សបៀវរស។

ការក្សរ់គ្តានូវសពលណ លសាគ្ុ រសាាញបំផរ
ុ ណ លបានសគ្បើបាលសទិច "បញ្ឈ" ការណ លគ្រូវបានរភាជប់
សោយផ្ទទល់សៅក្សុំពយូទ្័រក្សណ្ដ
ត ល។
ក្សំែរ់គ្តាសពលស្វស
ើ ក្សមាភាព៖
វិ្ីសាស្តសតមយ
ួ សផសងសទ្ៀរននការងារណ លបានស្វើទក្ស់ទ្ងសៅនឹងការចំណ្ដយណ លសក្សើរស ើងរឺសោយការសគ្បើ
គ្បាស់ននការក្សរ់គ្តាសពលសវលាជាសក្សមាភាព។ ក្សំែរ់គ្តាសពលសវលាណ លអាចមានសក្សមាភាព ក្ស់ព័នធនឹងឬ
ណ លទក្ស់ទ្ងនឹងរយៈសពលសពលសវលាណ រ។

តារាងសពលសវលាការងារ៖ ទក្ស់ទ្ងនឹងរយៈសពលគ្រូវបានសរសគ្បើជាទ្ូសៅសៅក្សនង
ុ ឧសាហ្ក្សមាសសវា
ឧទហ្រែ៍សៅក្សនុងគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រែសនយយណ លជាក្សណនលងណ លចំណ្ដយសពលស្វើការឱ្យមា៉ា សុីនសព្ៀវសផសង
ិ បំផរ
គ្មនគ្រូវបានវិភារជាញឹក្សញាប់សៅណ លសៅជរ
ុ 15

ទ្ី។
តារាងសពលសវលាការងារ៖ណ លទក្ស់ទ្ងនឹងរយៈសពលមានក្សំែរ់គ្តាណ លអាចគ្រប ែតប់នងងសបាតហ្៍
ឬសពលេល េះរយៈសពលយូរជាងសនេះ។

ក្សំែរ់គ្តាសពលសវលាសក្សមាភាពណ លទក្ស់ទ្ងនឹងការងារគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាសនលក្ស
ឹ ការងារតារាង
គ្បរិបរាិការឬបុងការងារ។ ជាទ្ូសៅពួក្សសរកាន់ណរមានភាពគ្រឹមគ្រូវនិងអាចសជឿទ្ុក្សចិរជា
ត ងក្សំែរ់គ្តា
សពលណ លសក្សមាភាពទក្ស់ទ្ងនឹងសពលសវលានិងមានសារៈសំខាន់សៅសពលណ លរសគ្មាងការសលើក្សទ្ឹក្ស
ចិររ
ត ឺសរ
ិ ថ សៅក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់។
ឧទហ្រែ៏ មួយននតារាងសពលសវលាការងារ គ្បចាំនងងរឺគ្រូវបានបងាាញ
ូចខាងសគ្កាម។
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
141
សនលក្ស
ឹ សពលវាលា
សឈា
ា េះបុក្សល
គ ិក្ស៖
ល៖.រ.
នងងចាប់សផាើម៖
នងងបញ្ា ប់៖
យក្សោះន៖
នងងទ្.ី ...
គ្បរិបរតិការ៖
ចាប់សផាម
ើ
បានបញ្ជប់
សពលវាលា
ផលិរក្សមា
ហ្រថសលេសមការ
សមា៉ា ង
អគ្តា( លា
ុ ល រ)
ទ្ូទរ់បង់( លា
ុ ល រ)
១
២
៣
៤
៥
សរុប
សពលអនុញ្ញារិ
សពលសនស ំបាន
សពលគ្បាក្ស់ឈូ ន ល
គ្បាក្សបណនថមសមា៉ា ង
សរុបគ្បាក្ស់ឈូ ន ល
យក្សោះនសបើក្សគ្បាក្ស់សបៀវរស
យក្សោះនសបើក្សគ្បាក្ស់សបៀវរស សនេះគ្រូវបាន ចូលរួមសៅធារុចល
ូ ការយក្សសចញពី មុេងារណ ល ទក្ស់ទ្ងនឹង ការ
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា បញ្ាូ លសៅ "ការងារ"បានស្វើ។

សរៀបចំបញ្ជីសបើក្សគ្បាក្ស់សបៀវរស ក្ស់ព័នធនឹង ការរែ គ្បាក្ស់ឈួ ន ល សរុប ពីសពលសវលា និងសក្សមាភាព
ក្សំែរ់គ្តា ។

យក្សោះនសបើក្សគ្បាក្ស់សបៀវរស សនេះក្ស៏បាន រែ គ្បាក្ស់ឈួ ន លសុទ្ធប ទ ប់ពី ការ់ក្សងសចញពីបញ្ជីសបើក្ស
គ្បាក្ស់សបៀវរស ( វិភារទនជារិធា រា៉ា ប់រង និសយជក្ស និង ធា រា៉ា ប់រង ជារិ បុរល
គ ិក្ស របស់ វិភារទន
,ពនធសលើគ្បាក្ស់សបៀវរស ) ។

យក្សោះនសបើក្សគ្បាក្ស់សបៀវរស សនេះក្ស៏បាន អនុវរា ការវិភារនន គ្បាក្ស់ឈួ ន លផ្ទទល់, គ្បាក្ស់ឈួ ន ល សោយ
គ្បសយល , និង សាច់គ្បាក្ស់ ណ លបានទមទរ សគ្មាប់ការទ្ូទរ់។
142
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
៣.គណនេយ្យ សគ្មាប់ ការ្ាំណាយ្ន
ើ ក្សមាៃង
ាំ េ ក្សមម
ការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមា រឺជា ការចំណ្ដយ មួយនិង គ្រូវបានក្សរ់គ្តាទ្ុក្ស ក្សនុងរបាយការែ៍លទ្ធ ផល
របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយ។ គ្បរិបរតកា
ិ ររែសនយយ ណ លទក្ស់ទ្ងសៅនឹងការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមា គ្រូវបានក្សរ់
គ្តា ក្សនុងរែនីចណ្ដ
ំ
យសលើក្សមាលំងពលក្សមា ។

រែនីចណ្ដ
ំ
យសលើក្សមាលំងពលក្សមាគ្រូវ ការ់គ្បាក្ស់សចញ ជាមួយនឹង ការចំណ្ដយសលើពលក្សមាសក្សើរស ើង
សោយ គ្ក្សុមហ្៊ែុន។ ប ទ ប់មក្ស ការចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមាសរុបគ្រូវបានវិភារ សៅជាការចំណ្ដយ
ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់និង សោយគ្បសយល ។

ការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ រឺគ្រូវ ចុេះខាងឥែទនពីរែនីការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមា
និងចុេះចូលខាងឥែពនធសៅក្សនុងរែនីផលិរផលមិនទន់សសគ្មច ( WIP )។ សូមចាំថា ការចំណ្ដយ
សលើក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ បានចូលរួមសោយផ្ទទល់សៅក្សនង
ុ ផលិរក្សមានិង គ្រូវបានសផទរ សៅផលិរផលមិន
ទន់សសគ្មច ( WIP ) មុនសពលទ្ទ្ួលបានផលិរផលសសគ្មចឬទ្ំនញ
ិ សហ្ើយប ទ ប់មក្ស ការចំណ្ដយ
នងលស ើម។

ការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល ក្ស៏គ្រូវគ្រូវ ចុេះខាងឥែទន " សចញពី " រែនី ការចំណ្ដយ
សលើក្សមាលំងពលក្សមានង
ិ ចុេះចូលខាងឥែពនធ រែនីចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ ។ វាជាការ
សំខាន់ ណ លថា ការចំណ្ដយសលើ ក្សមាលំងពលក្សមាសរុប គ្រូវបានវិភារ សៅក្សនុង ធារុសោយផ្ទទល់នង
ិ
សោយគ្បសយល។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សមាៃង
ាំ េ ក្សមម ផ្ទទ
់េិងគ្បនយា
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់នង
ិ គ្បសយល
លា
ុ លរ
្ គ្ម (១)
80,000
លា
ុ លរ
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច (WIP)(២)
60,000
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ(៣)
ការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
80,000
14,000
គ្បាក្ស់បុពវលាពបណនថមសមា៉ា ង
2,000
គ្បាក្ស់បូរា សវន
2,000
គ្បាក្ស់ឈួ ន លសពលមានជមងឺ
1,000
សពលទ្ំសនរមិនបានសគ្បើគ្បាស់
1,000
80,000
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
143
(១)ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមា សក្សើរស ើង គ្រូវបានបង់សចញពី ្ គ្មរ មុនសពលពួក្សសរ គ្រូវបានវិភារ
បណនថមសទ្ៀរសៅក្សនុងរែនីចណ្ដ
ំ
យនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា។
(២) ភារសគ្ចើនននចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមា ណ លសក្សើរស ើងសោយគ្ក្សុមហ្៊ែុន ផលិរ រឺសៅក្សនង
ុ ការសគ្មរព
ននចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាសោយផ្ទទល់។ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមា ផ្ទទល់ បានចូលរួម សោយផ្ទទល់
សៅក្សនុងផលិរក្សមានិង គ្រូវបានសផទរ សចញពីរែនីចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមា តាមរយៈ ធារុ ឥែទន សៅ
ក្សនុងរែនីផលិរផលមិនទន់សសគ្មច ( WIP ) ូចណ លបានបងាាញ ខាងសលើ។
(៣)ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល រួមបញ្ាូ លទំងចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមា គ្បសយល ( ការ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមា របស់ក្សមាក្សរ សោយគ្បសយល ), មានគ្បាក្ស់បុពវលាព បណនថមសមា៉ា ង (លុេះគ្តាណរ
បណនថមសមា៉ា ង រឺគ្រូវបានបសគ្មើការងារ សៅក្សនុងសំសែើជាក្ស់លាក្ស់នន អរិងិជន ) គ្បាក្ស់បុពវលាព ការផ្ទលស់បូរត ,
គ្បាក្ស់ និងសពលសវលាទ្ំសនរ ,ឈឺ ។ ការទំងអស់ននចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល ទំងសនេះគ្រូវបាន
គ្បមូលសៅក្សនុងរែនីចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ។ ពួក្សសរ គ្រូវបានសផទរ សៅទ្ីស េះ តាមរយៈ ធារុ
ឥែទន សចញពីរែនី ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមា សហ្ើយប ទ ប់មក្សចុេះខាងឥែពនធ ការ់ចល
ូ សៅ
រែនីចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ក្សមាលំង
ក្សមាលំង
ក្សមាលំង
ពលក្សមាផ្ទទល់
គ្បសយល
ពលក្សមាសរុប
គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះនសតងោ
់ រក្សនុង1 សមា៉ា ង
43,000
17,000
60,000
គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះន សគ្មាប់សមា៉ា ងបណនថមក្សនុង1សមា៉ា ង
10,000
4,500
14,500
គ្បាក្ស់បុពវលាពបណនថមសមា៉ា ងក្សនុងក្សនុង1សមា៉ា ង
5,000
2,250
7,250
គ្បាក្ស់ឈួ ន លសពលមានជមងឺ
2,500
1,250
3,750
750
250
1,000
1,200
0
1,200
សពលទ្ំសនរមិនបានសគ្បើគ្បាស់
គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះនសតងោ
់ រក្សនុង1 សមា៉ា ង
ុ ហ្៊ែុន មួយ។
សយងតាមព័រមា
៌ នខាងសគ្កាម រឺគ្រូវបានយក្ស សចញពី បញ្ជីសបើក្សគ្បាក្ស់សបៀវរស ននគ្ក្សម
សាំណួរ៖
144
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
ការសគ្បើគ្បាស់ពរ
័ ៌មានបានផាល់ឱ្យបានបញ្ា ប់រែនីចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមា បានបងាាញខាងសគ្កាម ។
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់នង
ិ គ្បសយល
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
៤. វិធីទូទត្់នបៀវត្សោេការណ៍
វិ្ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍ មាន វិ្ីសាស្តសតជាមូលោះនសបៀវរសលាពការែ៍ មានចំនន
ួ ពីរណ លទក្ស់ទ្ងនឹង
សពលសវលានិងទ្ិននផល ក្ស់ព័នធ។
វិ្ីសាស្តសតជាមូលោះនពីររឺ

គ្បព័នធមល
ូ ោះនអាគ្ស័យសលើសពលសវលានិង

វិ្ីទ្ូទរ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុង។
គ្បព័នធមល
ូ ោះនអាគ្ស័យសលើសពលសវលា
សយើងសមើលសៅសៅគ្បព័នធមល
ូ ោះនអាគ្ស័យសលើសពលសវលាសំែងទ្ូសៅបំផរ
ុ សៅស ើមននជំពក្ស
ូ សនេះ។

ិ គ្រូវបានទ្ូទរ់បង់អគ្តាមូលោះនក្សនុង1សមា៉ា ងក្សនង
និសយជរ
ុ ជា នងង,សបាតហ្៍ឬណេជាស ើម។

គ្បព័នធមល
ូ ោះនអាគ្ស័យសលើសពលសវលាមិនផតលន
់ ូវការសលើក្សទ្ឹក្សចិរណ្ដ
ត
មួយសទ្សគ្មាប់បុរល
គ ិក្សស ើមបី
ិ សនិទ្ធជាញឹក្សញាប់ចាំបាច់។
សលើក្សក្សមពសផ
់ លិរភាពនិងការគ្រួរពិនរ
ិ យយ៉ាងជរ

រូបមនតមល
ូ ោះនសគ្មាប់គ្បព័នធមល
ូ ោះនអាគ្ស័យសលើសពលសវលាណ លមាន ូចខាងសគ្កាម។
គ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុប = (សមា៉ា ងបានស្វកា
ើ រ xអគ្តាមូលោះនននគ្បាក្ស់ឈួ ន លក្សនុង1សមា៉ា ង) + (គ្បាក្ស់សមា៉ា ងបណនថមសមា៉ា ង
បានស្វកា
ើ រ xគ្បាក្ស់បុពវលាពសមា៉ា ងបណនថមក្សនុង1សមា៉ា ង)
វិ្ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុង
គ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងទ្ូទរ់ស្វសើ ើងតាមចំនន
ួ សងរក្សនុង1ឯក្សតាផលិរ។ រូបមនតមល
ូ ោះន
សគ្មាប់ វិ្ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុរមា
ឺ ន ច
ូ ខាងសគ្កាម។
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
145
គ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុប = (ផលិរផលជាឯក្សតា xអគ្តាទ្ូទរ់ក្សនុង1ឯក្សតា)
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖
គ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងនិងគ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងឌ្ីសផរ៉ាងណ់ សយល

មានគ្បព័នធសខា
ំ ន់ពីរសៅ៉ា ការណ លអនក្សគ្រូវ ឹងអំពមា
ី ន។

គ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងគ្រង់៖គ្បព័នធទង
ំ សនេះរឺមានសសទើរណរផុរពូជណលងសគ្បើគ្បាស់
សទ្ៀរសហ្ើយសៅនងងសនេះណ លជាបុរល
គ ិក្សទ្ំនងជាគ្រូវបង់គ្បាក្ស់ឈួ ន លអបបបរមាធា ក្សនង
ុ គ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់
សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងគ្រង់។ បំណរបំរល
ួ សលើគ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងគ្រង់ណ ល
ជាប់គ្មនរឺជាគ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងណគ្បគ្បួល។

គ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងឌ្ីសផរ៉ាងណ់ សយល៖គ្បព័នធទង
ំ សនេះរឺជាគ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរស
លាពការែ៍តាមបុងភារសគ្ចើនបំផរ
ុ គ្រូវបានសរសគ្បើយ៉ាងទ្ូលំទ្លា
ូ យនិងការចូលរួមបំណែក្សសផសងគ្មន
សគ្មាប់អគ្តាការគ្បាក្ស់មានក្សគ្មិរេុសគ្មនននការផលិរ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖គ្បេ័េធ វិធីទូទត្់នបៀវត្សោេការណ៍តាមបុង
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ គ្បរិបរតកា
ិ រសគ្បើគ្បាស់គ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងប៉ាុណនតក្សបា
៏ នធា បុរល
គ ិក្សរបស់េួ ល ន
ចំនួន 75% ននគ្បព័នធមល
ូ ោះនអាគ្ស័យសលើសពលសវលាមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 19 ុលាលរក្សនង
ុ 1សមា៉ា ង។មួយនងងស្វើការ 8
សមា៉ា ង។ សគ្មាប់រយៈសពល 3 ទ្ីជាសតងោ
់ រណ លបានអនុញ្ញារក្សនុង1ឯក្សតាននផលិរផល។ គ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់
សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងសតងោ
់ រមានរនមល 18 លា
ុ ល រ ក្សនង
ុ 1សមា៉ា ង ។
សាំណួរ៖
គ្បសិនសបើមានបុរល
គ ិក្សមានក្ស់ផលិរបានចំនន
ួ 200 ឯក្សតាផលិរក្សនុងរយៈសពល 8សមា៉ា ងសៅនងងពិសសស
បានគ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុបបុរល
គ ក្ស
ិ សគ្មាប់នងងស េះមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប៉ាុ ា ន?
លា
ុ លរ
(ក្ស)
114
(េ)
152
(រ)
180
(ឃ)
190
ចសមលយ
ើ គ្រឹមគ្រូវរឺ (រ)
200ឯក្សតា x រយៈសពលសតង់ោរ 3
ទ្ីក្សនុង1ឯក្សតា = 600
ទ្ីឬ 10 សមា៉ា ង។
គ្បាក្ស់ឈួ ន លបុរល
គ ិក្សសរុប = 10 សមា៉ា ង X18 ុលាលរ =180 លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ឈួ ន លបុរល
គ ិក្សសរុប មានការធា
146
(19 លា
ុ ល រ X 8 សមា៉ា ង) x75% =152 លា
ុ ល រ x75% =114 លា
ុ លរ
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
គ្បាក្ស់ឈួ ន លបុរល
គ ិក្ស ល
ុ សរុបសលើសពីចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ណ លបានធា ស េះចសមលយ
ើ រឺ 180 លា
ុ លរ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
សនេះជាគ្កាហ្វិក្សខាងសគ្កាមបងាាញពីគ្បាក្ស់ឈួ ន លបុរល
គ ិក្សមានក្ស់ក្សនុងអំ ុងសពលណរមួយនងងររ។
សាំណួរ៖
សរើណផនក្សមួយណ្ដជាគ្បព័នធ វ្
ិ ទ្
ី ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍ ច
ូ ខាងសគ្កាមសនេះសរើគ្កាហ្វិក្សជារំណ្ដងអវី?
(ក្ស)
គ្បព័នធ វិ្ីទ្ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងឌ្ីសផរ៉ាង់ណសយល
(េ)
អគ្តាសងរមួយក្សនុង1សមា៉ា ងសោយមានបុពវលាពបណនថមសមា៉ា ង
(រ)
គ្បព័នធ វិ្ីទ្ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងគ្រង់
(ឃ)
វិ្ីទ្ូទរ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងសោយមានគ្បាក្ស់ឈួ ន លអបបបរមាគ្បចាំនងង
យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត រ
ុ ល
គ ក្ស
ិ
យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត រ
ុ ល
គ ក្ស
ិ មានសគ្មលបំែងជាយនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត ុរល
គ ិក្សមានក្ស់ៗនិង /ឬគ្ក្សុម។

គ្បព័នធេស
ុ គ្មនជាសគ្ចើនណ លមានសៅក្សនុងការអនុវរតសគ្មាប់ការរែ លាពការែ៍គ្បាក្ស់រងាវន់ប៉ាូវ។
ចាប់ទ្ូសៅរឺមាន ូចខាងសគ្កាម៖
 យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត ុរល
គ ក្ស
ិ ពួក្សសររួរគ្រូវបានទក្ស់ទ្ងយ៉ាងជិរសនិទ្ធសៅនឹងការេិរេំគ្បឹងណគ្បង
ចំណ្ដយសោយបុរល
គ ិក្សស េះសទ្។
ិ មុន
 យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត ុរល
គ ក្ស
ិ ពួក្សសររួរគ្រូវបានយល់គ្ពមសោយនិសយជក្ស /ក្សមាក្សរនិសយជរ
សពលគ្រូវបានអនុវរត។
 យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត ុរល
គ ក្ស
ិ ពួក្សសររួរណរមានភាពងាយគ្សួលក្សនង
ុ ការយល់និងសាមញ្ាស ម
ើ បី
គ្បរិបរតិ។
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
147
ិ ទំង
 យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត ុរល
គ ក្ស
ិ ពួក្សសរគ្រូវណរមានអរថគ្បសយជន៍ ល់ទង
ំ អស់ននក្សមាក្សរនិសយជរ
ស េះចូលរួមក្សនុងរសគ្មាងសនេះ។

រសគ្មាងគ្បាក្ស់រងាវន់បវ៉ាូ សគ្ចើនបំផរ
ុ ទ្ូទរ់បង់តាមអគ្តាមូលោះនសពលសវលា បូក្សនឹងជាណផនក្សមួយននការ
សពលសវលាណ លបានរក្សាទ្ុក្សមួយសនេះសបើសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងសពលសវលាណ លបានអនុញ្ញារឱ្យគ្ពម
សគ្ពៀងគ្មនមួយចំនន
ួ ។ រសគ្មាងទំងសនេះគ្រូវបានសរសាគល់ថាជារសគ្មាងគ្បាក្ស់រងាវន់បវ៉ាូ ណផនការ
ធា រា៉ា ប់រង។ ឧទហ្រែ៍ននរសគ្មាងណបបសនេះរឺ Halsey និង Rowan។

Halsey - បុរល
គ ិក្សណ លទ្ទ្ួលបាន 50% ននសពលវាលាសនស ំ។
គ្បាក្ស់រងាវន់បវ៉ាូ =

សពលវាលាអនុញ្ញារិ80 -សពលវាលាសគ្បើគ្បាស់
2
Xអគ្តាសពលវាលា
ROWAN- សមាមាគ្របង់សៅបុរល
គ ិក្សណ លគ្រូវបានណផអក្សសលើសមាមាគ្រននសពលសវលាណ លបានយក្ស
សៅសពលសវលាណ លបានអនុញ្ញារស េះសទ្។
គ្បាក្ស់រងាវន់បវ៉ាូ =

សពលវាលាសគ្បើគ្បាស់81
សពលវាលាអនុញ្ញារិ
Xអគ្តាសពលវាលាXសពលវាលាសនស ំ
ការវាស់ណវងនងងស្វកា
ើ រ ៖រំនរ
ិ ននអពិគ្ក្សមសនេះរឺស ើមបីឲ្យបង់នូវអគ្តាការសពលសវលាេព ស់ប៉ាុណនតអគ្តាសនេះ
គ្រូវបានណផអក្សសលើការវិភារននការអនុវរតក្សនលងមក្ស។ ំបង
ូ ការវាស់ណវងការងារគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីរែ
សពលសវលាណ លបានអនុញ្ញារក្សនុង1ឯក្សតា។ សពលសវលាបានអនុញ្ញារសនេះគ្រូវបានសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹង
សពលសវលាពិរជាក្ស់ណសាងបានសក្សើរស ើងក្សនុងសពលក្សនលងមក្សសោយបុរល
គ ិក្សនិងគ្បសិនសបើសនេះជាការលអ
គ្បសសើរជាងសពលសវលាណ លបានអនុញ្ញារឱ្យការសលើក្សទ្ឹក្សចិរម
ត ួយណ លគ្រូវបានយល់គ្ពមឧ .ឧបមាថា
សពលសវលាណ លបានអនុញ្ញារស េះរឺ 1 សមា៉ា ងក្សនុង1ឯក្សតាសហ្ើយថាសនេះជាសលើក្សម្យមបានក្សរ់គ្តា
សោយបុរល
គ ិក្សក្សនុងរយៈសពលបីណេចុងសគ្កាយសនេះមានរយៈសពល 50
ទ្ី។ សបើអគ្តា្មាតាទ្ូទរ់មាន
យរនមល 12 លា
ុ ល រ / សមា៉ា ងប ទ ប់មក្សអគ្តាននការសលើក្សទ្ឹក្សចិរម
ត យ
ួ ណ លបានគ្ពមសគ្ពៀងគ្មនក្សនុងការ
(និយយ) 14 លា
ុ ល រ/ សមា៉ា ងអាចនឹងសគ្បើ។

ការណចក្សរំណលក្សតាមការផលិរ ៖ចំណែក្សននណផនការផលិរគ្រូវបានណផអក្សសលើការទ្ទ្ួលយក្សសោយរំណ្ដង
ក្សមាក្សរនិងអនក្សគ្រប់គ្រងនិងចំណែក្សសងរននរនមលបណនថមសគ្មាប់ការសបើក្សគ្បាក្ស់សបៀវរស។ ូសចនេះក្សំសែើន
ណ្ដមួយសៅក្សនុងរនមលបណនថម - សរើសោយការសនស ំសណមតងការផលិរឬការស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើងការចំណ្ដយ
-គ្រូវបានណចក្សរំណលក្សសោយបុរល
គ ិក្សក្សនុងសមាមាគ្រសនេះ។
80
Time allowed: សពលវាលាអនុញ្ញារិ
81
Time taken:សពលវាលាសគ្បើគ្បាស់
148
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖វិធីទូទត្់នបៀវត្សោេការណ៍
ទ្ិនននយ
័ ខាងសគ្កាមសនេះ ក្ស់ព័នធនឹងការងារ គ្បសពទ្ (ក្ស)
អគ្តាមូលោះនសគ្មាប់ក្សមាក្សរ
=
4.80 លា
ុ ល រ ក្សនុង1សមា៉ា ង
សពលអនុញ្ញារសគ្មាប់ការងារ គ្បសពទ្(ក្ស)
=
1សមា៉ា ង
សពលសវលាបានសគ្បើគ្បាស់សគ្មាប់ការងារ គ្បសពទ្(ក្ស)
=
6 ទ្ី
រសគ្មាង Halsey ៖ការទ្ូទរ់សរុបសគ្មាប់ការងារ គ្បសពទ្ (ក្ស) =
រសគ្មាង Rowan- ការទ្ូទរ់សរុបសគ្មាប់ការងារ គ្បសពទ្ (េ)
=
ាំនណាះគ្សាយ្៖
លា
ុ លរ
រសគ្មាង Halsey ៖ការទ្ូទរ់សរុបសគ្មាប់ការងារ គ្បសពទ្ (ក្ស) =
3.84
រសគ្មាង Rowan- ការទ្ូទរ់សរុបសគ្មាប់ការងារ គ្បសពទ្ (ក្ស)
4.03
=
គ្បមាែវិ្៖
ី
Halsey
គ្បាក្ស់រងាវន់បវ៉ាូ =
60-36
4.80
X
2
=
60
0.96 លា
ុ លរ
អគ្តាការគ្បាក្ស់មូលោះន
អគ្តាការគ្បាក្ស់មូលោះន=
36
X
60
4.80
=
ការទ្ូទរ់សរុបសគ្មាប់ការងារ គ្បសពទ្ (ក្ស)
2.88 លា
ុ លរ
3.84
Rowan
គ្បាក្ស់រងាវន់បវ៉ាូ =
36
X
60
4.80
60
x24= 1.15 លា
ុ លរ
អគ្តាការគ្បាក្ស់មូលោះន
អគ្តាការគ្បាក្ស់មូលោះន=
36
60
ការទ្ូទរ់សរុបសគ្មាប់ការងារ គ្បសពទ្ (ក្ស)
X
4.80
=
2.88 លា
ុ លរ
4.04
ការ ក្សពិសសា្ន៍សមរថភាពបណនថម
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
149
ុ សលើសពីសង
មានបុរល
គ ិក្ស ប់ ក្ស់ស្វើការជាគ្ក្សុម។ សៅសពលណ លការផលិររបស់គ្ក្សម
ត ់ោរ - 200 សមា៉ា ងសលើស បុរល
គ ិក្សគ្មនសៅក្សនុងគ្ក្សុមសនេះគ្រូវបានបង់គ្បាក្ស់រងាវន់ប៉ាូវសគ្មាប់ការផលិរសលើសបណនថមពីសលើគ្បាក្ស់ឈួ ន លក្សនុងអគ្តា
ជាសមា៉ា ង។
គ្បាក្ស់រងាវន់ប៉ាូវសនេះគ្រូវបានរែ
ជាភាររយននផលិរក្សនុងបរិមាែសលើសពីសង
ា ោ
់ គ្រូវបានរក្សសឃើញនិងមួយ
ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លននចំនួនភាររយគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថាជាចំណែក្សបុរល
គ ិក្ស។ បុរល
គ ិក្សគ្មនសៅក្សនុងគ្ក្សុមសនេះគ្រូវបានបង់
ណ លជាគ្បាក្ស់រងាវន់មួយភាររយននអគ្តាការគ្បាក្ស់ឈួ ន លរនមល 5.20 លា
ុ ល រក្សនុង1សមា៉ា ង។ មានការទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ង
រវាងអគ្តាសមា៉ា ងណ លក្សមាក្សរបុរល
គ និងអគ្តាការគ្បាក្ស់បណនថម។
ការក្សរ់គ្តាក្សនុង1អាទ្ិរយ
ចំនួនសមា៉ា ងស្វើការ
ផលិរក្សមា
នងងចនទ
90
24,500
នងអងាគរ
88
20,600
នងងពុ្
90
24,200
នងងគ្ពហ្សបរិ៍
84
20,100
នងងសុគ្ក្ស
88
20,400
នងងសៅរ៍
40
10,200
480
120,000
ក្សនុងអំ ុងសពលននសបាតហ្៍សនេះសលាក្ស បូរាជា៊ បានស្វើការ ចំនួន 42 សមា៉ា ងនិង
មូលោះនបង់ជាសមា៉ា ងនមល 3 ុលាលរក្សនុង1សមា៉ា ង។
ចូរបំសពញ ូចខាងសគ្កាម។
លា
ុ លរ
(១)
អគ្តាគ្បាក្ស់រងាវន់ប៉ាូវសគ្មាប់សបាតហ្៍សនេះ
(២)
គ្បាក្ស់រងាវន់ប៉ាូវសរុបសគ្មាប់សបាតហ្៍សនេះ
(៣)
គ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុបសគ្មាប់ សលាក្ស បូរាជា៊ សគ្មាប់សបាតហ្៍សនេះ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
លា
ុ លរ
(១)
អគ្តាគ្បាក្ស់រងាវន់ប៉ាូវសគ្មាប់សបាតហ្៍សនេះ
0.65
(២)
គ្បាក្ស់រងាវន់ប៉ាូវសរុបសគ្មាប់សបាតហ្៍សនេះ
153.30
(៣)
គ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុបសគ្មាប់ សលាក្ស បូរាជា៊ សគ្មាប់សបាតហ្៍សនេះ
គ្បមាែវិ្៖
ី
150
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
312
ផលិរក្សមាសង
ត ោ
់ រ(ងវិកា)សគ្មាប់សបាតហ្៍= 480 សមា៉ា ង x 200 = 96,000 ុំ
ផលិរក្សមាពរ
ិ គ្បាក្ស សគ្មាប់សបាតហ្៍= 120,000 ុំ
ការផលិរសលើស = 120,000 - 96,000 = 24,000 ុំ
(១) អគ្តាគ្បាក្ស់រងាវន់ប៉ាូវ = 24,000í 96,000 x 0.5 x 5.20 = 0.65 ុលាលរក្សនង
ុ 1សមា៉ា ង
គ្បាក្ស់រងាវន់ប៉ាូវសរុប = 480 សមា៉ា ង x 0.65 ុលាលរ= 312 លា
ុ លរ
ការទ្ូទរ់បង់គ្បាក្ស់ឈួ ន លសគ្មាប់ សលាក្ស បូរាជា៊ = 42 x (3.00 + 0.65) = 153.30 លា
ុ លរ
៥.ការោឈប់េីការងាររបស់ក្សមមក្សរ
សៅក្សនុងការគ្ប ងមួយណ លអនក្សនឹងគ្រូវបានផាល់ការណែ ំបានចាស់លាស់សលើរសគ្មាងគ្បាក្ស់រងាវន់ឬគ្បាក្ស់ប៉ាូវ
ណ្ដមួយសៅក្សនុងគ្បរិបរាកា
ិ រ។ អនក្សរួរណរអនុវរតតាមការណែ ំ ណ លបានផាល់ឱ្យសោយគ្បុងគ្បយ័រនសៅក្សនុងសគ្មល
បំែងស ើមបីរែ គ្បាក្ស់រងាវន់ឬគ្បាក្ស់ប៉ាូវពីទ្ិននន័យណ លបានផតល់ឱ្យស េះសទ្។
ការលាឈប់ពកា
ី រងាររបស់ក្សមាក្សររឺជារងាវស់ននសមាមាគ្រននគ្បជាជនចាក្សសចញពីទក្ស់ទ្ងសៅនឹងចំនន
ួ ម្យម
ននមនុសសណ លការងារសនេះ។

អនក្សគ្រប់គ្រងអាចចង់គ្រួរពិនរ
ិ យសលើការលាឈប់ពកា
ី រងាររបស់ក្សមាក្សរ ូសចនេះ វិធានការគ្រួរពិនរ
ិ យអាច
គ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថាគ្បសិនសបើអគ្តាននការលាឈប់ពីការងាររបស់ក្សមាក្សរហាក្ស់ ច
ូ ជាេព ស់សពក្ស, និង
អាជីវក្សមាបារ់បង់បទ្ពិសសា្និងបុរល
គ ិក្ស មា
៏ នរនមលសៅក្សនុងអគ្តាមួយយ៉ាងសលឿនផងណ រ។

ការលាឈប់ពីការងាររបស់ក្សមាក្សរគ្រូវបានរែ សគ្មាប់រយៈសពលណ លបានផតល់ឱ្យណ្ដមួយនន
សពលសវលាសោយសគ្បើរូបមនត ូចខាងសគ្កាម៖
ចំនួនននការលាឈប់ពីការងាររគ្មូវឱ្យជំនួស
ចំនួនម្យមភារននក្សមាក្សរនិសយជិរសរុប
X100
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៥៖ការោឈប់េីការងាររបស់ក្សមមក្សរ
សៅទ្ី 01 ណេមក្សរា,គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយបានជួលបុរល
គ ិក្សស្វកា
ើ រសរុបចំនួន 3,641 ក្ស់ និងសៅសៅទ្ី 31 ណេ្នូសលេ
ចំនួនបុរល
គ ិក្សមានចំនន
ួ 3,735 ក្ស់ ។ សៅឆ្នំសនេះមាន បុរល
គ ិក្សចំនន
ួ 624 ក្ស់ បានចាក្សសចញពីគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។
សាំណួរ៖
សរើអគ្តាការលាឈប់ពីការងាររបស់ក្សមាក្សរសគ្មាប់ឆ្នំសនេះមានប៉ាុ ា នភាររយ?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
អគ្តាការលាឈប់ពីការងាររបស់ក្សមាក្សរ =
ចំនួនននការលាឈប់ពីការងាររគ្មូវឱ្យជំនួស
ចំនួនម្យមភារននក្សមាក្សរនិសយជិរសរុប
X100%
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
151
ចំនួនម្យមភារននក្សមាក្សរនិសយជិរសៅក្សនុងឆ្នំសនេះ= (3,641 + 3,735)í 2 = 3,688។
624
X100=16.9%
3,688
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សរាងចគ្ក្សការ់ស រមួយមានបុរល
គ ិក្សក្សមាក្សរចំនន
ួ 4,000 ក្ស់ សៅស ម
ើ ឆ្នំ 20X8។ ក្សនុងឆ្នំសនេះមានការ
សរៀបចំរច សមព័នធ ៏្រំ បស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ និងគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មានបុរល
គ ិក្សចំនួន 1,500
និងមានបុរល
គ ិក្សចំនន
ួ 400
ក្ស់គ្រូវបានស្វើឱ្យទ្ូលំទ្លា
ូ យ
ក្ស់បានចាក្សសចញពីគ្ក្សុមហ្៊ែុនក្សនុងឆ្នំ បានស្វកា
ើ រឱ្យរូគ្បក្សួរគ្បណជងមួយ ៏សំខាន់
របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សនេះ។ បុរល
គ ក្ស
ិ ងាីចំនួន 400
ក្ស់បានចូលរួមជាមួយគ្ក្សុមហ្៊ែុនសៅក្សនង
ុ ឆ្នំសនេះស ើមបីជន
ំ ួសអស់អនក្ស
ណ លបានសៅស្វើការគ្បក្សួរគ្បណជង។
សាំណួរ៖
ចូររែ អគ្តាការលាឈប់ពីការងាររបស់ក្សមាក្សរសគ្មាប់ ឆ្នំ20X8។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖
មូលសហ្រុននការលាឈប់ពកា
ី រងាររបស់ក្សមាក្សរ
ុ
វាជាការសំខាន់ស ើមបីពោយមស ើមបីក្សំែរ់អរតសញ្ញាែថាសហ្រុអបា
វី នជាមនុសសណ លបានចាក្សសចញពីគ្ក្សម
ហ្៊ែុនមួយសហ្ើយស ម
ើ បីណបងណចក្សរវាងមូលសហ្រុសជៀសផុរនិងមិនអាចសជៀសវាងបានននការលាឈប់ពកា
ី រងារ
របស់ក្សមាក្សរ។

មូលសហ្រុននការលាឈប់ពីការងាររបស់ក្សមាក្សរ- អាចសជៀសផុរបាន៖
 សបៀវរសលាពការែ៍មិនលអ
 លក្សខេែឌការងារមិនលអ
 ក្សងវេះឱ្កាសបែតុេះបណ្ដ
ត
 ក្សងវេះននការរំពឹងទ្ុក្សការរសមលង
ើ ឋានៈឬរួ ទ្ីក្សនុងគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ
 ការរំរាមក្សំណហ្ងសៅក្សណនលងស្វើការ។

មូលសហ្រុននការលាឈប់ពីការងាររបស់ក្សមាក្សរ - មិនអាចសចៀសផុរ៖
 ចូលនិវរតន៍
 ជំងឺ /ការសាលប់
 សហ្រុផលគ្រួសារអនក្ស (ឧ.មាននផទស េះ)
 ផ្ទលស់បូរត ទ្ីលំសៅ។
152
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា

អនក្សចារ់ការទ្ូសៅមានគ្បសិទ្ធិភាពនឹងស្វកា
ើ រសសុប
ើ អសងករក្សគ្មិរេព ស់ននការលាឈប់ពកា
ី រងាររបស់
ក្សមាក្សរនិងមានបំែងស ើមបីរក្សាអគ្តាការលាឈប់ពកា
ី រងាររបស់ក្សមាក្សរសៅអបបបរមា។
ិ ឬក្សមាក្សរ
ការចំណ្ដយសលើការលាឈប់ពកា
ី រងាររបស់នសិ យជរ
រាល់សពលណ លបុរល
គ ិក្សចាក្សសចសញពីគ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយសនេះនឹងទ្ទ្ួលរងការចំណ្ដយណ លគ្រូវបានផារភាជប់ជាមួយ
ិ ឬក្សមាក្សរ។ ការចំណ្ដយទំងសនេះគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាការចំណ្ដយោក្ស់ជំនួស
នឹងការជំនួសនិសយជរ
ិ ឬក្សមាក្សរ។
និសយជរ

ិ ឬក្សមាក្សររួមមាន ូចខាងសគ្កាម៖
ការចំណ្ដយសលើការចំណ្ដយោក្ស់ជំនួសនិសយជរ
 ការចំណ្ដយសលើការផសពវផាយ ែិជក្ស
ជ មា សគ្ជើស រីសបុរល
ក ិក្ស
 ការចំណ្ដយននការសគ្ជើសសរីស (ចំណ្ដយសពលសមាាស)
 ការបែតុេះបណ្ដ
ត លបុរល
គ ិក្សងាី
 ការការ់បនថយគ្បសិទ្ធភា
ិ ពរហ្ូរ ល់ការឈាន ល់បុរល
គ ិក្សងាីណ លជំ ញណ លគ្រូវការ។

ិ ឬក្សមាក្សរេព ស់មួយមាននិ ន ការបនថយសមិទ្ធិផលរបស់បុរល
អគ្តាការលាឈប់ពកា
ី រងាររបស់នសិ យជរ
គ ិក្ស
ណ លបានសថរ
ិ សៅក្សនុងគ្ក្សុមហ្៊ែុន។ បុរល
គ ិក្សណបបសនេះអាចកាលយជា េះ េះនិងការសបាយននបនទុក្សបណនថម
សទ្ៀរននការបែតុេះបណ្ដ
ត សមាជិក្សងាីនិងការបណនថមភារក្សិចាបសណ្ដ
ត េះអាសននបានោក្ស់សលើពួក្សសរ។

ិ ឬក្សមាក្សរអបបបរមាគ្ក្សុមហ្៊ែន
ស ើមបីរក្សាអគ្តាការលាឈប់ពកា
ី រងាររបស់នសិ យជរ
ុ រួរណរមានបំែងស ម
ើ បី
ការ របុរល
គ ិក្សចាក្សសចញពីគ្ក្សុមហ្៊ែុន។ វិធានការបងាករណបបសនេះមក្សជាមួយការចំណ្ដយផ្ទទល់េួ ល នរបស់
ពួក្សសរសាគល់ថាជាការចំណ្ដយសលើការការ រ។

ការចំណ្ដយសលើការការ ររួមបញ្ាូ លទំងការចំណ្ដយ ក្ស់ព័នធនឹងការសរចសចញមូលសហ្រុសជៀសផុរពី
ិ ឬក្សមាក្សរ៖
ការលាឈប់ពកា
ី រងាររបស់នសិ យជរ
 បង់គ្បាក្ស់ឈួ ន លនិងគ្បាក្ស់សបៀវរសគ្បសិនសបើការគ្បក្សួរគ្បណជងលាពគ្បសសើស ើង
 ការណក្សលមអលក្សខេែឌការងារឲ្យបានគ្បសសើស ើង
 ការផតល់ជន
ូ ល
៏ អឱ្កាសបែតុេះបណ្ដ
ត
 ស្វើឱ្យគ្បាក្ស ថាការរំពឹងទ្ុក្សការស ើងរួ ទ្ីឬឋានៈសក្សើរស ើង ូចជាការចាំបាច់។
 លុបបំបារ់ការរំរាមក្សំណហ្ងសៅក្សនុងក្សណនលងការងារ
ិ ឬក្សមាក្សរេព ស់។
 ការសសុើបអសងករបំែែងននអគ្តាការលាឈប់ពកា
ី រងាររបស់នសិ យជរ
៦.ការងារគ្បសិទធភាេ សមត្ថភាេ េិងអេុ ត្ ែ ិត្ក្សមម
អនុបារគ្បសិទ្ធភាពការងារ
ការងារសនេះរឺជាការចំណ្ដយ ៏សំខាន់សៅក្សនុងគ្ក្សុមហ្៊ែុនជាសគ្ចើនសហ្ើយវាជាការសំខាន់ស ើមបីបនតវាស់គ្បសិទ្ធិភាព
ស្ៀបនឹងការងារមុនការក្សំែរ់សគ្មលសៅ។
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
153

អនុបារគ្បសិទ្ធភាពការងារវាស់អនុវរតននក្សមាលំងពលក្សមាសោយសគ្បៀបស្ៀបសពលសវលាពិរគ្បាក្ស យក្ស
សៅស្វកា
ើ រងារជាមួយនឹងសពលសវលាណ លរំពឹងទ្ុក្ស។

អនុបារគ្បសិទ្ធភាពការងារគ្រូវបានរែ សោយសគ្បើរប
ូ មនត ូចខាងសគ្កាម៖
សមា៉ា ងសតងោ
់ ននទ្ិននផលឬផលិរផល
សមា៉ា ងពិរគ្បាក្ស បានផលិរជាទ្ិននផលឬផលិរផល
X100%
អនុបារសពលសវលាទ្ំសនរមិនបានសគ្បើគ្បាស់
អនុបារសពលសវលាទ្ំសនរមិនបានសគ្បើគ្បាស់មានសពលេល េះក្សមាលំងការងាររឺ "សវលាទ្ំសនរមិនបានសគ្បើគ្បាស់"
តាមរយៈក្សំហ្ុសរបស់េួ ល នសរផ្ទទល់សទ្និងមិនអាចទ្ទ្ួលបានសៅសលើជាមួយនឹងការងារមានផលិរភាព។ ការសនេះ
សក្សើរស ើងសបើមា៉ាសុន
ី បំណបក្សឬគ្រូវការស ើមបីគ្រូវបានក្សំែរ់ស ើង វិញសគ្មាប់ការររ់ផលិរក្សមាងាីមួយ។ សមាមាគ្រ
សពលសវលាទ្ំសនរអាចគ្រូវបានរែ
ូចខាងសគ្កាម៖
សមា៉ា ងសពលសវលាទ្ំសនរមិនបានសគ្បើគ្បាស់មាន
សមា៉ា ងរយេះសពលសរុប
X100%
អនុបារសមរថភាពការងារ
អនុបារសមរថភាពការងារ វាស់ចំនន
ួ សមា៉ា ងណ លចំណ្ដយសពលស្វកា
ើ រយ៉ាងសក្សមាជាភាររយននសមា៉ា ងសរុបណ ល
មានសគ្មាប់ការងារ (សពញសមរថភាពឬសមា៉ា ងណ លរំពឹងទ្ុក្ស)។
អនុបារសមរថភាពការងារគ្រូវបានរែ សោយសគ្បើរប
ូ មនត ូចខាងសគ្កាម៖
សមា៉ា ងពិរគ្បាក្ស បានស្វើការ (ផលិរសក្សមាសក្សមា)
ណផនការងវិកាចំនន
ួ សមា៉ា ងណ លរំពឹងទ្ុក្សសរុប
X100%
អនុបារបរិមាែការងារផលិរ (អនុបារ "សក្សមាភាព")

អនុបារបរិមាែការងារផលិរ ស្ៀបចំនួនននការរំពឹងថានឹងគ្រូវបានស្វើការផលិរទ្ិននផលពិរគ្បាក្ស
ជាមួយនឹងការសរុបចំនួនសមា៉ា ងណ លអាចរក្សបានសគ្មាប់ការងារ (សពញសមរថភាពឬសមា៉ា ងណ លរំពឹង
ទ្ុក្ស)សមា៉ា ង។

អនុបារបរិមាែផលិរក្សមាក្សមាលំងពលក្សមាគ្រូវបានរែ សោយសគ្បើរូបមនត ូចខាងសគ្កាម៖
សមា៉ា ងសតងោ
់ រននទ្ិននផលឬផលិរផល
ណផនការងវិកាចំនន
ួ សមា៉ា ងណ លរំពឹងទ្ុក្សសរុប
X100%
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖
គ្បសិទ្ធភាពការងារ,សមរថភាពនិងអនុបារបរិមាែឬទ្ំហ្ំផលិរក្សមា សមា៉ា ងសតងោ
់ រ
154
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
សមា៉ា ងសាងោ
់ ររឺជាចំនន
ួ ននឯក្សតាផលិរណ លរួរគ្រូវបានសសគ្មចសោយបុរល
គ ិក្សណ លមានបទ្ពិសសា្ក្សនុងរយៈ
សពលមួយសមា៉ា ង។
សពលវាលាសាងោ
់ របានអនុញ្ញារក្សនុង1ឯក្សតា
30 ទ្ី
ទ្ិននផលឬផលិរផលជាក្ស់ណសតងសៅក្សនុងរយៈសពល
840 ឯក្សតា
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតងបានស្វកា
ើ រ
410
ចំនួនណផនកាងវិកាជាសមា៉ា ងរំពឹងទ្ុក្ស
400
ចំនួនសមា៉ា ងរំពឹងថាស ើមបីផលិរទ្ិននផលពិរគ្បាក្ស = 840ឯក្សតា x 0.5សមា៉ា ងក្សនុង1ឯក្សតា = 420សាង់ោរសមា៉ា ង
សហ្រុសនេះសហ្ើយបានជាសាងោ
់ រសមា៉ា ង (សតង់ោរ) សមា៉ា ងរឺជាសមា៉ា ងរំពឹងទ្ុក្សស ើមបីស្វឱ្
ើ យទ្ិននផលពិរគ្បាក្ស ។
អនុបារគ្បសិទ្ធភាពការងារ៖
សមា៉ា ងសតងោ
់ រននទ្ិននផលឬផលិរផល
សមា៉ា ងពិរគ្បាក្ស បានផលិរជាទ្ិននផលឬផលិរផល
420
X100%
X100%=102%
410
អនុបារសមរថភាពការងារ៖
សមា៉ា ងពិរគ្បាក្ស បានស្វើការ (ផលិរសក្សមាសក្សមា)
ណផនការងវិកាចំនន
ួ សមា៉ា ងណ លរំពឹងទ្ុក្សសរុប
410
X100%
X100%=102.50%
400
អនុបារបរិមាែផលិរក្សមា៖
សមា៉ា ងសតងោ
់ រននទ្ិននផលឬផលិរផល
ណផនការងវិកាចំនន
ួ សមា៉ា ងណ លរំពឹងទ្ុក្សសរុប
420
400
X100%
X100%=105%
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
155
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយស ើមបីស្វើឱ្យងវិកាផលិរចំនួន 40,000 ឯក្សតា ជាផលិរផល DOY សគ្បើគ្បាស់អស់រយៈសពលចំនន
ួ
4,000 សមា៉ា ង (ក្សនុងឯក្សតាអស់ង វិកាជាសមា៉ា ង 0.1 សមា៉ា ង) ក្សនុងឆ្នំ។ ទ្ិននផលផលិរផលជាក្ស់ណសតងក្សនុងឆ្នំសនេះរឺ
38,000ឯក្សតា ណ លបានអស់ង វិកាជាសមា៉ា ង 4,180 សមា៉ា ងស ើមបីផលិរ។
សាំណួរ៖
ចូររែ អនុបារគ្បសិទ្ធភា
ិ ពការងារ,អនុបារសមរថភាពនិងអនុបារបរិមាែផលិរក្សមា។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦៖
ខាងសគ្កាមសនេះចំែច
ុ មួយណ្ដណ លរួរណរគ្រូវបានចារ់ថានក្ស់ជាក្សមាលំងពលក្សមាសោយផ្ទទល់?
156
(ក្ស)
គ្បាក្ស់សបៀវរសរបស់អនក្សគ្រប់គ្រង សៅក្សនុងសរាងចគ្ក្ស។"
(េ)
ក្សមាក្សរណងទំសមើលឧបក្សរែ៍សៅមនទីរសពទ្យ។
(រ)
ុ ហ្៊ែុនសាងសង់អគ្មរផទេះ
បូ រីមហាសំណ្ដងសៅក្សនុងគ្ក្សម
(ឃ)
គ្បាក្ស់ឈួ ន លននបុរល
គ ិក្សការលាងសំអារនិងណផនក្សសរហ្ក្សិចា។
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
៧.សនងខបជាំេូក្ស
វិធីទូទត្់នបៀវត្សោេការណ៍
គ្បសិទ្ធភាពក្សមាលំងពលក្សមាសមរថភាព
ការផ្ទលស់បូ រា ក្សមាលំងពលក្សមា
 គ្បព័នធណផអក្សសលើសពលសវលា
ផលិរក្សមានង
ិ អនុបារទ្ំហ្ផ
ំ លិរក្សមា
 គ្បព័នធនងលគ្បាក្ស់ណ លគ្រូវបង់សគ្មាប់កា់រងារណ លស្វើបាន
ចំណ្ដនងលស ើមសលើពលក្សមារឺជាចំណ្ដយ ៏
សចញជាប់ទក្ស់ទ្ងសៅនឹងចំនន
ួ ម្យមនន
 យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត ុរល
គ ិក្សមានក្ស់ៗ
សំខាន់សៅក្សនុងគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ជាសគ្ចើនណ លមាន
មនុសសបានជួលមក្សស្វកា
ើ រ។
 យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត ុ រល
គ ិក្សជាគ្ក្សុម
សារៈសំខាន់ក្សនុងការសគ្បើអនុបារទំងសនេះ
ការវាស់ណវងសមាមាគ្រនននិសយជិរចាក្ស
ស ើមបីបនត 'វាស់ណវងបាន' រសបៀបណ លចំណ្ដ
វាមានមូលហ្រុជាសគ្ចើនសលើចំណ្ដយនងល
នងលស ើមសលើពលក្សមាវាគ្រូវបានស្វើសោយសយង
ស ើមក្សមាលំងពលក្សមា-ទំងអាចសចៀសវាង
សៅមានអនុបារ គ្បសិទ្ធភាព សមរថភាពនិង
បាននិងមិនអាចសជៀសវាងបាន
រែសនយយក្សមាសគ្មាប់
ផលិរក្សមា
ក្សមាលំងពលក្សមា
វិធីទូទត្់នបៀវត្សោេការណ៍
រែសនយយក្សមាសគ្មាប់
 គ្បព័នធណផអក្សសលើសពលសវលា
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមា
 គ្បព័នធនងលគ្បាក្ស់ណ លគ្រូវបង់សគ្មាប់កា់រងារណ លស្វើបាន
 យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត ុរល
គ ិក្សមានក្ស់ៗ
 យនតការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត ុ រល
គ ិក្សជាគ្ក្សុម
ចុេះខាងឥែពនធ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា
សក្សើរស ើង។
ចុេះរែនីខាងឥែទនចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំង
ពលក្សមាផ្ទទល់ -បញ្ជូនសផទរសៅ ផលិរផលមិន
ទន់សសគ្មចចុេះរែនីខាង ឥែទនចំណ្ដយ
នងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល-សផទរសៅរែនី
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
157
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់នង
ិ
រែ ចំណ្ដយនងលស ើមល់ក្សមាលំងពលក្សមាសៅក្សនុង
សោយគ្បសយល
ផលិរផលនិងសសវាក្សមា
ពលក្សមាផ្ទទល់៖ជាណផនក្សមួយននការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរ
ក្សំែរ់គ្តាសពលសវលា
ផ្ទទល់និងរួមបញ្ាូ លទំងគ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះន

ការសពលសវលា
ននក្សមាក្សរផ្ទទល់។

ការតាមសមា៉ា ង
ពលក្សមាគ្បសយល៖ជាណផនក្សមួយននការចំណ្ដយនងលស ើម
ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំនិងបានរួមបញ្ាូ លគ្បាក្ស់ឈួ ន លមូល
ោះនននក្សមាក្សរគ្បសយល។
បុពវលាពគ្បាក្ស់បណនថមសមា៉ា ង៖គ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សជាការ
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ លុេះគ្តាណរស្វើការ
តាមសំសែើជាក្ស់លាក្ស់របស់អរិងិជនសៅសពលគ្រូវបានចារ់
ទ្ុក្សជាការចំណ្ដយផ្ទទល់។
158
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
ក្សំែរ់គ្តាសក្សមាភាព

រយៈសពល ក្ស់ព័នធ
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
លា
ុ លរ
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុប ( ុលាលរ) ( គ្បាក្ស់ចំែូល)
26,739.20
ការ់ក្សងគ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុបគ្រូវបានពីបុរល
គ ិក្សសរុប( លា
ុ ល រ)
8,021.76
គ្បាក្ស់សបៀវរស ឬឈនួ លសុទ្ធ( លា
ុ ល រ)
18,717.44
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ ( លា
ុ ល រ)
25,360
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល ( លា
ុ ល រ)
1,379.20
គ្បមាែវិ្៖
ី
សពលសវលាមូលោះន
=
40ក្សមាក្សរx38សមា៉ា ង/សបាតហ្៍xសបាតហ្៍
=
6,080
សមា៉ា ង
ការបណនថមសមា៉ា ង
=
សពលសវលាសរុប-សពលជាមូលោះន(6,528-6,080)
=
448
សមា៉ា ង
គ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុប
=
គ្បាក្ស់មូលោះនបុពវលាពគ្បាក្ស់សមា៉ា ងបណនថម+
=
26,112
ុលាលរ
=
6,080សមា៉ា ងx4 ុលាលរ+448សមា៉ា ងx1.4 ុលាលរ
=
627.20
ុលាលរ
26,739.20
ុលាលរ
ការ់ក្សង
=
26,739.20x30%
8,021.76
ុលាលរ
គ្បាក្ស់ឈួ ន លការ់ក្សងរួច
=
26,739.20x70%
18,717.44
ុលាលរ
សពលសវលាផលិរ
=
សពលសវលាសរុប-សពលទ្ំសនរមិនបានគ្ប់គ្បាស់
=
6,528-188
=
6,340h
ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
=
6,340សមា៉ា ងx4 ុលាលរ
=
25,360
ុលាលរ
ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល
=
សមា៉ា ងបណនថម+សពលទ្ំសនរមិនបានគ្ប់គ្បាស់
=
1,379.20
ុលាលរ
26,739.20
ុលាលរ
627.20+752 (188សមា៉ា ងxx4 ុលាលរ)
គ្បាក្ស់ឈួ ន លសរុប
សមា៉ា ង
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់នង
ិ គ្បសយល
លា
ុ លរ
្ គ្ម (១)
87,700
លា
ុ លរ
WIP(43,000+10,000)
53,000
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
ការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយល
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
159
(17,000+4,500)
21,500
គ្បាក្ស់បុពវលាពបណនថមសមា៉ា ង
7,250
គ្បាក្ស់បសណ្ដ
ា េះបណ្ដ
ា យ
3,750
គ្បាក្ស់ឈួ ន លសពលមានជមងឺ
1,000
សពលទ្ំសនរមិនបានសគ្បើគ្បាស់
1,200
87,700
87,700
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
គ្កាហ្វ D សនេះ ណ លរំណ្ដងឱ្យគ្បព័នធ វិ្ីទ្ទ
ូ រ់សបៀវរសលាពការែ៍តាមបុងមួយ ( ូចណ លបានបងាាញសោយ
ប ទ រ់ស ើងចំសណ្ដរស េះ) សោយមានគ្បាក្ស់ឈួ ន លអបបបរមាគ្បចាំនងងធា
( ូចណ លបានបងាាញសោយសផាក្ស
ប ទ រ់) ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចំនួនបុរល
គ ិក្សសៅស ម
ើ ឆ្នំ 4,000 ក្ស់ = ចំនន
ួ បុរល
គ ិក្សសៅចុងឆ្នំ
= 4,000 - 1,500 - 400 + 400= 2,500
ក្ស់។
អគ្តាការលាឈប់ពីការងាររបស់ក្សមាក្សរ =
ចំនួនននការលាឈប់ពីការងាររគ្មូវឱ្យជំនួស
ចំនួនម្យមភារននក្សមាក្សរនិសយជិរសរុប
X100%
ចំនួនម្យមភារននក្សមាក្សរនិសយជិរសៅក្សនុងឆ្នំសនេះ= (4,000 + 2,500)í 2 = 3,250 ក្ស់។
400
3,250
X100=12.3%
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
ាំនណាះគ្សាយ្៖
អនុបារគ្បសិទ្ធភាពការងារ៖
សមា៉ា ងសតងោ
់ រននទ្ិននផលឬផលិរផល
សមា៉ា ងពិរគ្បាក្ស បានផលិរជាទ្ិននផលឬផលិរផល
160
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
X100%
3,800
X100%=91%
4,180
អនុបារសមរថភាពការងារ៖
សមា៉ា ងពិរគ្បាក្ស បានស្វើការ (ផលិរសក្សមាសក្សមា)
ណផនការងវិកាចំនន
ួ សមា៉ា ងណ លរំពឹងទ្ុក្សសរុប
4,180
X100%
X100%=104.50%
4,000
អនុបារបរិមាែផលិរក្សមា៖
សមា៉ា ងសតងោ
់ រននទ្ិននផលឬផលិរផល
ណផនការងវិកាចំនន
ួ សមា៉ា ងណ លរំពឹងទ្ុក្សសរុប
3,800
4,000
X100%
X100%=95%
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (រ)
ជំពូក្សទ្ី ០៦៖រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា
161
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៧៖ការ្ាំណាយ្នថៃ ន ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណេថ មេិងការន
បឬគ្សូប្ូ ក្សនុងនថៃ ន ើមនេញន ញ
ជាំេូក្សទី៧
ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណេថ មេិង
គ្សូប្ូ ក្សនុងនថៃន ើមនេញន ញ
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពនយល់ពីសារៈសំខាន់ អនុវរតរំនរ
ិ ជាទ្សនសទនននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ 82សោយសគ្បើគ្បាស់
ទ្ិនននយ
័ មានគ្សាប់

រែ និងពិភាក្សាផលប៉ាេះ ល់ននការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ83និង
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម84សៅសលើការវាយរនមលសននិ្ន
ិ ិងការក្សំែរ់គ្បាក្ស់ចំសែញសោយ
ការសគ្បើទ្ិននន័យណ លបានផតល់ឱ្យ។

សរៀបរាប់ពីរុែសមបរតិនិងរុែ វិបរតិនន ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ និង

ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមសគ្មាប់អាជីវក្សមាផលិរ

ការយល់ ឹងនិងសគ្បើសគ្មលរំនិរននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងអនុបារផលរបរ អនុវរតការ
រែ សោយសគ្បើទ្ិននន័យបានផតល់ឱ្យ។

រែ និងសគ្បើគ្បាស់ការបក្សគ្សាយ ចំែច
ុ រួចស ម
ើ 85ពីព័រមា
៌ នបានផតល់ឱ្យមានគ្សាប់។

រែ និងសគ្បើគ្បាស់ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ86ពីព័រមា
៌ នបានផតល់ឱ្យមានគ្សាប់

ការយល់ ឹងនិងសគ្បើអនុវរតរំនិរជាទ្សនសទនននគ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មលសៅ87ឬការរែ គ្បាក្ស់ចំែូល
ណ លបានមក្សពីទ្ិននន័យណ លបានផតល់ឱ្យ និងបរិមាែននរគ្មូវការលក្ស់ស ើមបីឈានសៅ
ល់សគ្មលសៅបានក្សំែរ់។

អរតសញ្ញាែសៅសលើរន
ំ ូសតាងផគរផ
់ ង
គ ់ធារុក្សនុង ោគ្កាមចំែច
ុ រួចស ម
ើ ជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់; ោគ្កាមចំែច
ុ រួច
ស ម
ើ ជាគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ; ោគ្កាមជាគ្បាក្ស់ចំសែញ / ោគ្កាមបរិមាែ (P/V)
82
Contribution:ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ
83
Absorption Costing:ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
84
Marginal cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
85
Breakeven Point:ចំែច
ុ រួចស ើម
86
Margin of Safety:ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចំសែញ
87
Target Profit:គ្បាក្ស់ចំសែញសគ្មលសៅ
162
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ

អនុវរតការវិភារបរិមាែនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ(PVC88) វិភារសាថនភាពផលិរផលណរ១មុេសោយ
សគ្បើគ្បាស់ទ្ន
ិ ននយ
័ មានគ្សាប់។
ោគ្កាមសសងខប
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថមនិងការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
របាយគ្បាក្ស់ចំសែញនិងការវាយរនមលសនន្
ិ ិ
ការវិភារ CVP និង គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
ការផគូរផគងរបាយការែ៍
ចំែច
ុ រួចស ើម
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់
ចំសែញ
88
Cost Volume Profit Analysis:ការវិភារបរិមាែនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចំសែញ(PVC)
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
163
១.គាំេិត្ណាទសេសទេនេ្ាំណណក្សគ្ ក្ស់្នាំ ណញ ុ
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមរឺជាគ្បព័នធរែសនយយមួយណ លគ្រូវបានសររិរពីការ ចំណ្ដយនងលស ើម
សលើអសងរក្សនុង1ឯក្សតាសៅនិងចំណ្ដយនងលស ើមសងសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្រែសនយយការ់ជាចំណ្ដយក្សនុងរបាយ
ការែ៍លទ្ធ ផលសពញសលញ។

ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមជាគ្បព័នធស ើមបីសគ្ជើសសរីសការបា៉ា នសាានការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើម
សពញសលញ។

ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមននផលិរផលសរុបការចំណ្ដយរនមលអសងរននផលិរផល
(វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់ស លរឺការងារសោយផ្ទទល់និងចំណ្ដយរនមលអសងរ) បាន។

ការចំណ្ដយប ទ ប់បនស ំននផលិរផលរឺការចំណ្ដយបណនថមសទ្ៀរននការផលិរមួយឯក្សតាបណនថមនន
ផលិរផលស េះ។
រំនរ
ិ ជាទ្សនសទនននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
រំនរ
ិ ជាទ្សនសទនននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សនេះសថរ
ិ សៅក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម។
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ អាចគ្រូវបានរែ
្ាំណណក្សគ្ ក្ស់្នាំ ណញ ុ
=
ច
ូ ខាងសគ្កាម។
ែ របរ
ក្ស់
-
្ាំណាយ្នថៃន ើមអនថរ
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖គាំេិត្ណាទសេសទេនេ្ាំណណក្សគ្ ក្ស់្ាំនណញ ុ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ លក្ស់ចមាលក្ស់វរថប
ុ រា
ុ ែយ បានផលិរតាមព័រ៌មាន ូចខាងសគ្កាមសនេះ សៅនឹងគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយណ លផលិរនូវ
ផលិរផលណរមួយមុេណ លជាអនក្សជំ ញណ លគ្រូវបានសគ្បើសៅក្សនុងអាជីវក្សមាការ់ងា។
ិ ពីងាពក្ស់រឺមាន ូចខាងសគ្កាម។
ប័ែាចំណ្ដយសគ្មាប់ប មា
លា
ុ លរ
នងលលក្ស់ផលិរផលក្សនុង1ឯក្សតា
164
600
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
200
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនមលពលក្សមាផ្ទទល់
150
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបផ្ទទល់
លា
ុ លរ
0
ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់
350
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាអសងរ
50
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរ
100
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
500
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរគ្រូវបានសរបា៉ា ន់គ្បមាែថាមាន រនមល120,000 ុលាលរ សោយណផអក្សសលើក្សគ្មិរនន
ការផលិរ ចសងកៀងចំនួន 1,200ឯក្សតា ។
សូមឱ្យសយើងសមលឹងសមើលសៅចំណ្ដយនងលស ើមនិងចំែូលជាប់ ក្ស់ព័នធសៅសពលណ លបរិមាែេុសគ្មនននការលក្ស់
ិ ពីងាពក្ស់៖
ប មា
ិ ពីងាពក្ស់ចន
ការលក្ស់ប មា
ំ ន
ួ
ិ ពីងាពក្ស់ចន
ការលក្ស់ប មា
ំ ន
ួ
1,200 ឯក្សតា
1,500 ឯក្សតា
គ្បាក្ស់ចំែូលពីការលក្ស់
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
720,000
900,000
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
240,000
300,000
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនមលពលក្សមាផ្ទទល់
180,000
225,000
0
0
420,000
525,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់
ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមសរុបផ្ទទ
89
់
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាអសងរប ទ ប់បនស ំ
60,000
75,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
480,000
600,000
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
240,000
300,000
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរប ទ ប់បនស ំ
120,000
120,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសរុប
120,000
180,000
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតា
200
200
គ្បាក្ស់ចសំ ែញក្សនុង1ឯក្សតា
100
120

ិ ពីងាពក្ស់សគ្រឿងសនេះបានសក្សើនស ើងពី 100 លា
សយើងអាចសមើលសឃើញថាគ្បាក្ស់ចំសែញក្សនុងប មា
ុ លរ
ិ ពីងាពក្ស់ចន
ិ
សៅសពល ផលិរប មា
ំ ន
ួ 1,200ឯក្សតា និងលក្ស់ក្សនុងរនមល 120 ុលាលរណរសៅសពលផលិរផលិរប មា
ពីងាពក្ស់ចន
ំ ន
ួ 1,500ឯក្សតា។

សនេះរឺសោយសារណរការចំណ្ដយនងលស ើមអសងររួមមាន (វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់,ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនមលពលក្សមា
ផ្ទទល់,ការចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់និងចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំអសងរ90) បានសក្សើនស ើងសទ្
ប៉ាុណនតការចំណ្ដយសងរសៅណរសងរមិនណគ្បគ្បួលសៅតាមបរិមាែផលិរមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 120,000
លា
ុ ល រ ៏ណ ល ។
89
Prime Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់
90
Variable Production Overhead:ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំអសងរ
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
165
សោយណផអក្សសលើអវីណ លសយើងបានសមើលសឃើញខាងសលើរន
ំ រ
ិ ជាទ្សនសទនននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
រឺមិនណមនជាការមានគ្បសយជន៍ជាពិសសសមួយ ូចណ លវាអាគ្ស័យសលើសរើប រិមាែជាឯក្សតាគ្រូវបានលក្ស់។
ចំស េះសហ្រុផលសនេះ, រំនរ
ិ ជាទ្សនសទនននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ញឹក្សញាប់សគ្បើគ្បាស់សោយ
រែសនយយក្សរគ្រប់គ្រង។

ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ផតល់នូវរំនរ
ិ សរើមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ "គ្បាក្ស់ "អាចរក្សបានស ើមបី" ចំណែក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញ ល
ុ "សឆ្ពេះសៅរក្សការទ្ូទរ់សគ្មាប់ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។

សៅេុសណបលក្សគ្មនក្សគ្មិរននទ្ិននផលនិងការលក្ស់, ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតាសងរ។

សៅេុសណបលក្សគ្មនក្សគ្មិរននទ្ិននផលឬផលិរផលនិងការលក្ស់, ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតាមាន
រនមលសងរមិនណគ្បគ្បួលសទ្។
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សរុប
=
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតា
X បរិមាែលក្ស់ផលិរផល
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
=
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សរុប
-
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
រែ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិង សំ ែើរការស្វសើ សចក្សតស
ី សគ្មចចិរត
រែ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម (រំនរ
ិ ជាទ្សនសទនននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ) គ្រូវបានសរ
សគ្បើយ៉ាងទ្ូលំទ្លា
ូ យសៅក្សនង
ុ ំសែើរការស្វើសសចក្សតីសសគ្មចចិរ។
ត

ការសិក្សាននការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថមនិងការសសគ្មចចិរសត នេះរឺមានសារៈសំខាន់ខាលំង
ណ្ដស់សៅក្សនុងរែសនយយគ្រប់គ្រង។ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម វាមានជាប់ ក្ស់ព័នធនឹង
គ្បធានបទ្ខាងសគ្កាមសនេះណ ល ក្ស់ព័នធសៅនឹងការសិក្សាសសៀវសៅសនេះ។
 ការវិភារបរិមាែនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ(PVC)
 ការចំណ្ដយនងលស ើម ក្ស់ព័នធ
 ក្សំែរ់សលើក្សតាតការវិភារ ។

េែៈណ លការសិក្សាគ្បធានបទ្ទំងសនេះអនក្សគ្រូវណររក្សា
"រំនរ
ិ ជាទ្សនសទនននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ "សៅក្សនុងចិររត បស់អនក្ស។
166
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
ោគ្កាមណ លបងាាញពី សំ ែើរការស្វើសសចក្សតីសសគ្មចចិរម
ត យ
ួ ណ លគ្រូវបានបងាាញ ូចខាងសគ្កាម។
សំ ែើរការននការស្វសើ សចក្សតស
ី សគ្មចចិរត
បញ្ញជបការយល់ ឹងអំពីរគ្មូវការក្សនុងការស្វើសសគ្មចចិរត
សសគ្មចចិរថា
ត សរើមាន
ការសគ្ជើសសរីសផលូវសផសងសទ្ៀរអវីេលេះ
ការសគ្ជើសសរីសផលូវទ្ី១
ការសគ្ជើសសរីសផលូវទ្ី២
ការសគ្ជើសសរីសផលូវទ្ី៣
វាយរនមលការសគ្ជើសសរីសផលូវសផសងសទ្ៀរ
សសគ្មចចិរសត លើសមរិក្សមាននសក្សមាភាព
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
167
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ នមឃចេយ្91 បានស្វើឱ្យផលិរផលណរមួយមុេររ់, មានការការចំណ្ដយ ូចខាងសគ្កាមរឺ៖
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
3
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនមលពលក្សមាផ្ទទល់
6
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាអសងរប ទ ប់បនស ំ
2
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរប ទ ប់បនស ំ
4
ចំណ្ដយសលើការលក្ស់ផលិរផលអសងរមានរនមល
5
នងលលក្ស់ផលិរផលក្សនុងមួយឯក្សតា
21
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំជា វិកាគ្រូវបានណផអក្សសលើង វិកាននបរិមាែផលិរចំនួន 5,000 ឯក្សតា។
មានសននិ្ិស ើមគ្គ្មបរិមាែចំនួន 1,000 ឯក្សតានិងសននិ្ិចុងគ្គ្មមានបរិមាែចំនួន 4,000 ឯក្សតា។
បរិមាែលក្ស់ក្សនុងគ្គ្មចំនន
ួ 3,000 ឯក្សតានិងការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរពិរជាក្ស់ណសាង
សក្សើរស ើងមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 25,000 លា
ុ លរ។
សាំណួរ៖
(ក្ស) ចូររែចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សរុបក្សនុងកាលបរិសចេទ្។
(េ) ចូររែ របាយលទ្ធ ផលសរុបក្សនុងកាលបរិសចេទ្។
២.ែ ប៉ះពា
នៅន
់នេការគ្សូប្ូ ក្សនុងនថៃ ន ើមនេញន ញេិងការ្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណេថ ម..
ើការវាយ្ត្នមៃសេន ិធិេិងការក្សាំណត្់គ្ ក្ស់្ាំនណញ
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញនិងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមសនន្
ិ ិសៅរនមលផលិរក្សមា ជាការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសរុបគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ
ននផលិរផល។
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញជារនមលសននិ្ិសៅឯការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលសពញសលញននឯក្សតា។

រនមលសននិ្ន
ិ ឹងមានភាពេុសគ្មនសៅស ើមគ្គ្មនិងចុងគ្គ្មននកាលបរិសចេទ្មួយសគ្កាមការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងល
ស ម
ើ សពញសលញ និងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម។

សបើរនមលសននិ្ិមានការេុសគ្មន, ប ទ ប់មក្សសនេះនឹងមានឥទ្ធ ិពលសៅសលើរបាយការែ៍លទ្ធ ផលសៅក្សនុង
កាលបរិសចេទ្មួយ។
91
( សំ. បា. សមឃ + ឆ្យ ) គ្សសមាលសមឃ ។ សឈា
ា េះវិជាជមួយគ្បសពទ្ សគ្បើ វិ្ីសមលឹងសមឃ . . . សហ្ើយទយតាមចំណ្ដំ, សៅថា យឹរ សមឃចាេយ ( សគ្ចើនមានណរពី
ក្សនង
ុ សម័យបុរាែ ) ។
168
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្រូវបានក្សំែរ់សោយការសគ្បើសគ្មលការែ៍ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម សូ ចនេះសហ្ើយនឹង
មានភាពេុសគ្មនសៅនឹងអនក្សណ លសគ្បើសគ្មលការែ៍ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ។
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញក្សនង
ុ របាយការែ៍លទ្ធ ផល (របាយការែ៍លទ្ធ ផលគ្រប់គ្ជុងសគ្ជាយ)
សៅក្សនុងសគ្មលបំែងស ើមបីអាចសរៀបចំរបាយការែ៍លទ្ធ ផល (របាយការែ៍លទ្ធ ផលគ្រប់គ្ជុងសគ្ជាយ) សគ្កាម
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ, អនក្សគ្រូវណរអាចបញ្ា ប់ទ្គ្មង់ ូចខាងសគ្កាម។
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញក្សនង
ុ របាយការែ៍លទ្ធ ផល (របាយការែ៍លទ្ធ ផលគ្រប់គ្ជុងសគ្ជាយ)
លា
ុ លរ
ផលរបរលក្ស់
លា
ុ លរ
X
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើម( ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរសពញ)
សននិ្ិស ើមគ្គ្ម
X
ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលអសងរ
X
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញពីចណ្ដ
ំ
យសងរប ទ ប់បនស ំ
X
ក្ស៖សននិ្ិចុងគ្គ្ម
(X)
ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ(សលើស)/េវ េះ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
(X)
X/(X)
X
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនផលិរក្សមា
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ខារបង់ /
(X)
X
រនមលននការសនន្
ិ ៖
ិ សននិ្ិស គ្ើ គ្មនិងសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មមានរនមលសៅក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងផលិរផលសពញ
សលញសៅសគ្កាមការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ។

ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ(សលើស)/េវ េះ ៖និយរ
័ ក្សមាសគ្មាប់ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញ
សលញ(សលើស)/េវ េះរឺជាការចាំបាច់ក្សនុងការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញក្សនង
ុ របាយការែ៍លទ្ធ ផល។
ុ សគ្ជាយ)
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមក្សនង
ុ របាយការែ៍លទ្ធ ផល (របាយការែ៍លទ្ធ ផលគ្រប់គ្ជង
លា
ុ លរ
ផលរបរលក្ស់
លា
ុ លរ
X
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើម
(ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថមផលិរសពញណរមួយមុេ)
សននិ្ិស ើមគ្គ្ម
X
ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលអសងរ
X
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
169
ក្ស៖សននិ្ិចុគ្គ្ម
(X)
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសផសងសទ្ៀរ
(X)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
X
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ (សក្សើរស ើងពិរជាក្ស់ណសាង)
(X)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ / ខារបង់
X
រនមលននការសនន្
ិ ៖
ិ សននិ្ិស គ្ើ គ្មនិងសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មមានរនមលសៅក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមសៅ
សគ្កាមការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម(អសងរ)។

ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរណ លសក្សើរស ើងពិរគ្បាក្ស គ្រូវបាន ក្សពីគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ស ើមបីក្សំែរ់
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មាប់កាបរិសចេទ្រែសនយយមួយ។
ែ ប៉ះពា
់នេការគ្សូប្ូ ក្សនុងនថៃ ន ើមនេញន ញេិងការ្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណេថ មទី២
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ែ គុ េបានចាប់សផតម
ើ អាជីវក្សមាសៅសលើទ្ី 01 ណេមី បានផលិរ ផលិរផលមួយណរប៉ាសុ ណ្ដាេះ
និងមានការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មាន ូចខាងសគ្កាម៖
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំពលក្សមាផ្ទទល់
5
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើវរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
8
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងផលិរផលអសងរ
2
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងផលិរផលសងរ
5
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងផលិរក្សមាសង
ា ់ោរសរុប
20
ផលិរក្សមាមានរួសលេចំណ្ដយនងលស ើមសងរគ្រូវបានរែ សៅសលើមល
ូ ោះនននងវិកាទ្ិននផលផលិរផល្មាតា
បរិមាែចំនន
ួ 36,000 ឯក្សតាក្សនុងមួយឆ្នំ។ ចំណ្ដយនងលស ើមសងរសក្សើរស ើងសៅក្សនង
ុ ណេមី រឺ 15,000 ុលាលរ
ក្សនុងមួយណេ។
ការចំណ្ដយសលើ ការលក្ស់ ណចក្សចាយនិងរ ះបាល៖
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
10,000 ុលាលរ
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
15% ននទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ផលរបលក្ស់សរុប
នងលលក្ស់ផលិរផល 50 លា
ុ ល រ ក្សនុង1ឯក្សតា និងបរិមាែននការផលិរនិងលក្ស់បានមាន ូចខាងសគ្កាម៖
(សូមបាូរនងលលក្ស់ផលិរផល 50 ុលាលរមក្សនងលលក្ស់ផលិរផល 36 លា
ុ ល រសគ្មាប់អនុវរត)
ណេមី
170
(ឯក្សតា)
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
បរិមាែផលិរផលិរផលបាន
2,000
បរិមាែលក្ស់ផលិរផល
1,500
សាំណួរ៖
ចូរសរៀបចំរបាយការែ៍លទ្ធ ផលតាមវិ្ីសាស្តសត ខាងសគ្កាម៖
(ក្ស)ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញនិង
(េ) ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម
ាំនណាះគ្សាយ្៖
របាយការែ៍លទ្ធ ផលតាមវិ្ីសាស្តសត -ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ សគ្មាប់ ណេមិ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ផលរបរលក្ស់
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើម( ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរសពញ)
សននិ្ិស ើមគ្គ្ម
ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលអសងរ
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញពីចណ្ដ
ំ
យសងរប ទ ប់បនស ំ
ក្ស៖សននិ្ិចុងគ្គ្ម
ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ(សលើស)/េវ េះ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនផលិរក្សមា
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ខារបង់ /
រនមលសននិ្សិ ើគ្គ្មនិងសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មក្សនុងណេមិ
សៅសគ្កាម(ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើមសពញសលញ)
របាយការែ៍លទ្ធ ផលតាមវិ្ីសាស្តសត -ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម សគ្មាប់ ណេមិ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ផលរបរលក្ស់
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើម
(ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថមផលិរសពញណរមួយមុេ)
សននិ្ិស ើមគ្គ្ម
ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលអសងរ
ក្ស៖សននិ្ិចុងគ្គ្ម
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
171
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសផសងសទ្ៀរ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ (សក្សើរស ើងពិរជាក្ស់ណសាង)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ខារបង់ /
រនមលសននិ្សិ ើគ្គ្មនិងសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មក្សនុងណេមិ
សៅសគ្កាម(ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម)
ាំនណាះគ្សាយ្៖
របាយការែ៍លទ្ធ ផលតាមវិ្ីសាស្តសត -ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ សគ្មាប់ ណេមិ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ផលរបរលក្ស់ (1,500x50 ុលាលរ)
75,000
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើម( ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរសពញ)
សនន្
ិ សិ ម
ើ គ្គ្ម
ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលអសងរ(2,000x15 លា
ុ ល រ)
30,000
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញពីចណ្ដ
ំ
យសងរប ទ ប់បនស ំ
10,000
(2,000x5 លា
ុ ល រ)
ក្ស៖សននិ្ិចុងគ្គ្ម(500x20 លា
ុ ល រ)
(10,000)
(30,000)
45,000
ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ(សលើស)/េវ េះ(ក្សិ១)
(5,000)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
40,000
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនផលិរក្សមា(ក្សិ២)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ /ខារបង់
រនមលសននិ្សិ ើគ្គ្មនិងសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មក្សនុងណេមិ
(21,250)
18,750
សៅសគ្កាម(ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើមសពញសលញ)
គ្បមាែវិ្៖
ី
ក្សិចាការទ្ី១៖
សគ្មាប់ណេមី
លា
ុ លរ
ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញប ទ ប់បនស ំ (2,000 x 5 ុលាលរ)
10,000
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំសក្សើរស ង
ើ ជាក្ស់ណសាង
15,000
172
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
10,000
ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញេវ េះឬមិនគ្រប់គ្គ្មន់
5,000
ក្សិចាការទ្ី១៖
ការចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនផលិរក្សមា
លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
=
10,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
=
15% x 52,500 លា
ុ លរ
=
7,875
សរុបការចំណ្ដយនងលស ើម
=
(10,000 លា
ុ ល រ + 7,875 លា
ុ ល រ)
=
17,875
របាយការែ៍លទ្ធ ផលតាមវិ្ីសាស្តសត -ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណេថ ម សគ្មាប់ ណេមិ
លា
ុ លរ
ផលរបរលក្ស់(1,500x50 លា
ុ ល រ)
លា
ុ លរ
75,000
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើម
(ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថមផលិរសពញណរមួយមុេ)
សននិ្ិស ើមគ្គ្ម
ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលអសងរ(2,000x15 លា
ុ ល រ)
ក្ស៖សននិ្ិចុងគ្គ្ម(500x15 លា
ុ ល រ)
30,000
(7,500)
(22,500)
52,500
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសផសងសទ្ៀរ)15%x75,000 ុលាលរ)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
(11,250)
41,250
ក្ស៖ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ (សក្សើរស ើងពិរជាក្ស់ណសាង)
(25,000)
(15,000 លា
ុ ល រ+10,000 ុលាលរ)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ / ខារបង់
16,250
រនមលសននិ្សិ ើគ្គ្មនិងសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មក្សនុងណេមិ
សៅសគ្កាម(ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម)
7,500
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សណេសងយ្េា នខមរៈបានស្វើឱ្យនិងលក្ស់ផលិរផលទំង2 (ក្ស) និង (េ) ។ ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមរឺអាច
រក្សបានសគ្មាប់រយៈសពល3កាលបរិសចេទ្រែសនយយ។
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
173
ផលិរផល(ក្ស)
ផលិរផល(េ)
បរិមាែផលិរផល(ឯក្សតា)
2,500
1,750
បរិមាែលក្ស់ផលិរផល(ឯក្សតា)
2,300
1,600
0
0
បរិមាែសននិ្សិ ើមគ្គ្ម(ឯក្សតា)
ទ្ិនននយ
័ ហ្ិរញ្ាវរថុ
ផលិរផល(ក្ស)
នងលលក្ស់ផលិរផលក្សនុង1ឯក្សតា
ផលិរផល(េ)
90
75
ចំណ្ដយវរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
15
12
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
18
12
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាអសងរ
12
8
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរ
30
20
ចំណ្ដយសលើការលក្ស់ផលិរផល
1
1
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ជាឯក្សតា៖
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាសងរប ទ ប់បនស ំសគ្មាប់រយៈសពលណ លបានផលិរមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 105,000
លា
ុ ល រ និងចំណ្ដយរ ះបាលសងរមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 27,000 លា
ុ ល រ។
សាំណួរ៖
(ក្ស) សរៀបចំរបាយការែ៍លទ្ធ ផលសគ្មាប់រយៈសពល 3កាលបរិសចេទ្រែសនយយសោយ
ណផអក្សសលើសគ្មលការែ៍"ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម92"។
(េ) សរៀបចំរបាយការែ៍លទ្ធ ផលសគ្មាប់រយៈសពល3កាលបរិសចេទ្រែសនយយ
សោយណផអក្សសលើសគ្មលការែ៍"ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ93"។
គ្បាក្ស់ចសំ ែញជារបាយការែ៍សៅសគ្កាមវិ្សា
ី ស្តសសត ផសងគ្មន
ឥ ូវសនេះសយើងបានសមើលសឃើញពីរសបៀបណ លគ្បាក្ស់ចសំ ែញេុសគ្មនសៅសគ្កាមការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញ
សលញនិងចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមសៅសពលណ លសននិ្ិសក្សើនស ើងឬងយចុេះសៅក្សនុងរយៈសពលមួយ។

សបើក្សគ្មិរសននិ្ិចុងគ្គ្មសក្សើនស ើងស េះការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញបានផតលន
់ ូវគ្បាក្ស់ចំសែញ
េព ស់ជាងមុន។

សបើសបើក្សគ្មិរសននិ្ិចង
ុ គ្គ្មងយចុេះស េះបនថយចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមផតល់គ្បាក្ស់ចំសែញ
េព ស់ជាងមុន។

សបើក្សគ្មិរសននិ្ិមានសងរ, វិ្ីសាស្តសតទង
ំ 2សនេះបានផតល់នវូ គ្បាក្ស់ចំសែញ ូចគ្មន។
92
Marginal costing:ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
93
Absorption Costing:ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
174
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ

សបើសននិ្ិចុងគ្គ្មសក្សើនស ើងក្សនង
ុ កាលបរិសចេទ្រែសនយយស េះសគ្កាមការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
នឹងបងាាញរួសលេគ្បាក្ស់ចំសែញេព ស់ជាងមុន។ សនេះរឺសោយសារណរចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរសក្សើរស ើងសៅ
ក្សនុងសននិ្ិចុងគ្គ្មសយង (ការការ់បនថយការចំណ្ដយនងលស ើមទ្ំនញ
ិ ) សៅនឹងក្សនុងកាលបរិសចេទ្
រែសនយយប ទ ប់ជំនួសការការ់ចំណ្ដយនងលស ើមសៅក្សនុងកាលបរិសចេទ្រែសនយយបចាុបបនន (ការ
ចំណ្ដយនងលស ើមទ្ំនញ
ិ ក្សនុងកាលបរិសចេទ្រែសនយយមួយ, ូចជាសៅក្សនុងចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា
បណនថមណ រ) ។

សបើសននិ្ិចុងគ្គ្មងយចុេះក្សនុងកាលបរិសចេទ្រែសនយយមួយប ទ ប់មក្សគ្បាក្ស់ចំសែញតាមរយៈការគ្សូប
ចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញនឹងមានរនមលទបជាងគ្បាក្ស់ចំសែញតាមរយៈចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា
បណនថម។ សនេះរឺសោយសារណរចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំបានសយងសៅក្សនុងសននិ្ិស ើមគ្គ្មគ្រូវបាន
ចជាសហ្រុសក្សើនការចំណ្ដយនងលស ើមទ្ំនិញនិងការការ់បនថយគ្បាក្ស់ចំសែញ។

សបើសននិ្ិចុងគ្គ្មមានរនមល ច
ូ គ្មន (គ្បសិនសបើក្សគ្មិរបរិមាែផលិរក្សមារឺ ូចគ្មនក្សគ្មិរបរិមាែលក្ស់)
ក្សនុងកាលបរិសចេទ្រែសនយយមួយ (មិនមានការសក្សើនស ើងឬងយចុេះសទ្)
ប ទ ប់មក្សគ្បាក្ស់ចំសែញតាមរយៈការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញនឹងមាន ូចគ្មននឹងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
តាមរយៈចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម ។
ែ ប៉ះពា
់នេការគ្សូប្ូ ក្សនុងនថៃ ន ើមនេញន ញេិងការ្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណេថ មទី៣
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ែ គុ េបានចាប់សផតម
ើ អាជីវក្សមាសៅសលើទ្ី 01 ណេមី បានផលិរ ផលិរផលមួយណរប៉ាសុ ណ្ដាេះ
និងមានការចំណ្ដយនងលស ម
ើ មាន ូចខាងសគ្កាម៖
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំពលក្សមាផ្ទទល់
5
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើវរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
8
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងផលិរផលអសងរ
2
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងផលិរផលសងរ
5
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងផលិរក្សមាសង
ា ់ោរសរុប
20

ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលក្សនុង1ឯក្សតាត = (5 លា
ុ ល រ+ 8 លា
ុ ល រ + 2 លា
ុ ល រ) = 15 ុលាលរ

ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសពញរនមល 20 លា
ុ ល រក្សនុង1ឯក្សតា

ភាពេុសគ្មនរនមលសមរុលយសននិ្ិស ើមគ្គ្មនិងចុងគ្គ្ម 5 លា
ុ ល រននចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរ
ប ទ ប់បនស ំនននងលស ម
ើ ផលិរក្សមាសពញ។
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
175

សនេះមានន័យថាសបើរនមលសមរុលយសននិ្សិ ើមគ្គ្មនិងចុងគ្គ្ម នឹងគ្រូវបានរនមល 5កាន់ណរសគ្ចើនសៅសគ្កាម
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញេវ េះ។
ចំនួនបរិមាែទ្ំនញ
ិ ជាឯក្សតាបានផលិរនិងបានលក្ស់រមា
ឺ ន ច
ូ ខាងសគ្កាម។
ណេមី
(ឯក្សតា)
បរិមាែផលិរផលិរផលបាន
2,000
បរិមាែលក្ស់ផលិរផល
1,500
រនមលសមរុលយសននិ្សិ ើមចុងគ្គ្មសៅចុងណេមី រឺមានភាពេុសគ្មនរវាងចំនួនបរិមាែផលិរផលជាឯក្សតាបាន
ផលិរនិងបរិមាែផលិរផលជាឯក្សតា បានលក្ស់ស លចំនួន 500 ឯក្សតា (2,000ឯក្សតា - 1,500ឯក្សតា)។

ការបារ់បង់សគ្មាប់ណេមី សគ្កាមការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញេវ េះ = 18,750 លា
ុ លរ
(ផលប៉ាេះ ល់ននការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញនិងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមទ្ី២)។

ការបារ់បង់សគ្មាប់ណេមី សគ្កាមការរែ ពីចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម =16,250 ុលាលរ
(ផលប៉ាេះ ល់ននការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញនិងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមទ្ី២) ។

ភាពេុសគ្មនសៅក្សនុងការបារ់បង់ (គ្បាក្ស់ចំសែញ) = 18,750 - 16,250 =2,500 លា
ុ លរ ។

មានភាពេុសគ្មនសនេះអាចគ្រូវបានវិភារថាជាសោយសារណរការចំណ្ដយនងលស ើមសងរបានសក្សើរស ើងសៅ
ក្សនុងការសននិ្សិ លមានបរិមាែចំនួន 500 ឯក្សតា សននិ្ិ "បានរក្សាទ្ុក្ស ' 5 ុលាលរជា
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ ក្សនុង1ឯក្សតា។

ភាពេុសគ្មន បរិមាែចំនួន 500ឯក្សតា x 5 ុលាលរ = 2,500 លា
ុ ល រ ណ លជាភាពេុសគ្មនរវាងគ្បាក្ស់
ចំសែញក្សនុងរបាយការែ៍លទ្ធ ផលសៅសគ្កាមវិ្ីសាស្តសតចំណ្ដយនងលស ើមសផសងគ្មនៗ(ការគ្សូបចូលក្សនុងនងល
ស ើមសពញសលញនិងការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម)សគ្មាប់ណេមី ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
(ក្ស) ក្សនុងកាលបរិសចេទ្រែសនយយមួយសមរុលយសននិ្សិ ើមគ្គ្មមានបរិមាែចំនួន 5,000 ឯក្សតា
និងសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មមានបរិមាែចំនួន 3,000 ឯក្សតា។ក្សនុងគ្គ្មស េះគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មានគ្បាក្ស់ចំសែញទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន
92,000 ុលាលរ សោយ សគ្បើគ្បាស់ វិ្ីសាស្តសតការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ។ សបើអគ្តាននការគ្សូបចូលក្សនង
ុ
នងលស ម
ើ សពញសលញមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 9 ុលាលរក្សនុង1ឯក្សតា។
សាំណួរ៖
រែ គ្បាក្ស់ចសំ ែញសោយសគ្បើគ្បាស់ វិ្ីសាស្តសតការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម។
(េ)ក្សនុងកាលបរិសចេទ្រែសនយយមួយសមរុលយសននិ្សិ ើមគ្គ្មមានបរិមាែចំនួន 8,500 លីគ្រនិងសននិ្ិចុង
គ្គ្មមានបរិមាែចំនួន 62,000 លីគ្រ។ ក្សនុងគ្គ្មស េះគ្ក្សុមហ្៊ែុនមានគ្បាក្ស់ចំសែញទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 62,000
176
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
លា
ុ ល រ សោយ សគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសតការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម។ សបើអគ្តាននការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ
សពញសលញមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 3 លា
ុ ល រក្សនុង1លីគ្រ។
សាំណួរ៖
រែ គ្បាក្ស់ចសំ ែញសោយសគ្បើគ្បាស់ វិ្ីសាស្តសតការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ។
៣.គុណសមបត្ាិេិងគុណ វិបត្ា ិនេការគ្សូប្ូ ក្សនុងនថៃ ន ើមនេញន ញ េិង ការ្ាំណាយ្នថៃ ន ើមក្សនុង១..
ឯក្សតាបណេថ ម
រុែសមបរតន
ិ ង
ិ រុែវិបរតនិ នការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ និង ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម
គុណសមបត្ាិ
គុណសមបត្ាិ
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ
 ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតាសងរ មិន ូច
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើមសពញសលញ រួមបញ្ាូ លទំងការ
គ្បាក្ស់ចំសែញក្សនុង1ឯក្សតាសទ្ ណ លបានណគ្បគ្បួល
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំននរនមលសនន្
ិ ិ
សៅតាមនឹងការផ្ទលស់បូរត បរិមាែននការលក្ស់ផលិរ
(គ្សបតាមស.រ.អ.ក្ស.២94)។
ផល។
 គ្មានរនមលសលើសឬ េវ េះក្សនុងការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើម
 វិភារសៅសលើការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ
សពញសលញប ទ ប់បនស ំ (សហ្រុ ូចសនេះសហ្ើយមិន
ប ទ ប់បនស ំននរនមលសលើសឬ េវ េះ មានគ្បសយជន៍ក្សង
នុ ការ
រគ្មូវការនិយ័រក្សមាស េះសទ្សៅក្សនុងរបាយការែ៍
គ្រួរពិនរ
ិ យការចំណ្ដយនងលស ម
ើ របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។
លទ្ធផល)
 ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរ រឺ ជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ កាល
ក្សនុងគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រូចៗការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
បរិសចេទ្រែសនយយមួយ និង គ្រូវបានរិររូមបញ្ាូ ល
ប ទ ប់បនស ំននផលិរផលរឺជា វិ្ី ល
៏ អបផ
ំ ុរននការបា៉ា ន់
នងលស ើមទំងអស់ក្សង
នុ កាលបរិសចេទ្រែសនយយ។
គ្បមាែការចំណ្ដយនងលស ើមសលើរែ នងលស ើមតាមការ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរ រឺមានការចំណ្ដយរយៈសពល
បញ្ញជទ្ិញ និងគ្បាក្ស់ចំសែញសៅសលើនងលស ើមតាមការបញ្ញជ
មួយនិងគ្រូវបានរិររូមបញ្ាូ លនងលស ើមសពញសៅនឹង
ទ្ិញ95។
កាលបរិសចេទ្រែសនយយសថិរសគ្កាមការពិចារណ្ដ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ។
 ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម រឺ មាន
គ្បសយជន៍ សៅក្សនង
ុ ំសែើរការស្វើសសចក្សតីសសគ្មច
ចិរ។
ត
 ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម វាជាការ
ងាយគ្សួលក្សនុងការរិបរតិការ។
94
95
CIAS2/ SSAP 9(UK)
Job Order Costing:រែ នងលស ម
ើ តាមការបញ្ញជទ្ិញ
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
177

រុែ វិបរតិចមបងននការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម រឺសមរុលយសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មមិនគ្រូវបាន
វាយរនមលសោយអនុសលាមតាម សគ្មលការែ៍ ស.គ.អ.ក្ស.២ សហ្ើយណ លចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរមិន
បាន "ណបងណចក្សសទ្" រវាងផលិរផលក្សនុង1ឯក្សតា ប៉ាុណនតបានលុបជាចំណ្ដយនងលស ើមទំងគ្សុងជំនួស វិញ។

រុែ វិបរតិចមបងននការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញប ទ ប់បនសរឺ
ំ ថាវាមានការសាុគ្រសាាញសគ្ចើនជាង
ស ើមបីស្វគ្ើ បរិបរតកា
ិ រ ជាងការរែ ពីការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម សហ្ើយវាមិនផាល់ពរ
័ ៌មាន
មានមានគ្បសយជន៍ណ្ដមួយសគ្មាប់ស្វកា
ើ រសសគ្មចចិរសត ទ្។
៤.ការវិភាគន
ើ្ាំណណក្សគ្ ក្ស់្ាំនណញ ុ
នៅេឹងទាំហាំទក្ស
ឹ គ្ ក្ស់ែ រប
ក្ស់េិង្ាំណុ្រួ្ន ើម
ការវិភារបរិមាែនងលស ម
ើ និងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ(PVC)
ការវិភារបរិមាែនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ(PVC96)យក្សការសគ្បើគ្បាស់រន
ំ រ
ិ ជាទ្សនសទនននចំណែក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញ ល
ុ ស ើមបីវាយរនមលពី វិធានការ ច
ូ ខាងសគ្កាមសនេះសគ្មាប់ផលិរផលណរមួយ មុេ។

អនុបារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់(C/S97) ratio

ចំែច
ុ រួចស ើម

ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ

គ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មលសៅ
អនុបារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់ (C/S)
អនុបារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់ នន ផលិរផលមួយរឺជាសមាមាគ្រនន
នងលលក្ស់ផលិរផលណ លជាចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
ល់ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំនិង
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ។ អនុបារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់ វាសគ្បៀបបានសៅនឹងគ្បាក្ស់
ចំសែញ ល
ុ ។ រូបមនតសគ្មាប់រែ អនុបារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់ នន
ផលិរផលមួយសនេះរឺ ូចខាងសគ្កាម៖
អនុបារ C⁄S=
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
ឬ
នងលលក្ស់ក្សនុង1ឯក្សតា
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សរុប
ផលរបរលក្ស់សរុប
អនុបារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់( C/S) ណ លសពលេល េះគ្រូវបានសំសៅ ល់ថាជា
អនុបារការវិភារបរិមាែនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចំសែញ(PVC) ។
អេុ ត្្ាំណណក្សគ្ ក្ស់្ាំនណញ ុ
នធៀបនៅេឹងែ របរ
ក្ស់( C/S) េិង ្ាំណុរួ្ន ើម
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមសនេះទក្ស់ទ្ងសៅនឹងផលិរផល (ផ)
96
Cost Volume Profit Analysis:ការវិភារបរិមាែនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចំសែញ(PVC)
97
Contribution to Sales ratios(C/S):អនុបារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់
178
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
លា
ុ លរ
នងលលក្ស់ក្សនុង1ឯក្សតា
20
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង1ឯក្សតា
12
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
100,000
សាំណួរ៖
ចូររែ អនុបារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់( C/S)?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា = (20 លា
ុ ល រ -12 ុលាលរ) = 8 លា
ុ លរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
អនុបារ C⁄S=
នងលលក្ស់ក្សនុង1ឯក្សតា
=
8 លា
ុ លរ
20 ុលាលរ
=0.40ឬ 40%
ចំែច
ុ រួចស ម
ើ

ចំែច
ុ រួចស ម
ើ 98រឺជាចំែច
ុ ណ លមិនទ្ទ្ួលគ្បាក្ស់ចំសែញសហ្ើយក្ស៏មិនណមនជាការខារបារ់បង់បាន
សក្សើរស ើងសទ្។

ចំែច
ុ រួចស ម
ើ ក្សនុងសាថនភាព ូចខាងសគ្កាមសនេះសក្សើរមានស ើង។
គ្បាក្ស់ចំែូលពីការលក្ស់សរុប = ការចំណ្ដយសរុប ស លរឺគ្បាក្ស់ចំសែញ = សូនយ
ឬ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សរុប = ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ, ស លរឺគ្បាក្ស់ចំសែញ = សូនយ

រូបមនតខាងសគ្កាមគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីរែ ចំែច
ុ រួចស ម
ើ សៅក្សនុងលក្សខេែខននចំនួនបរិមាែលក្ស់។
ចំែច
ុ រួចស ើម(ក្សនុងលក្សខេែខជាបរិមាែផលិរផលបានលក្ស់)
ចំែច
ុ រួចស ើម =
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
វាក្ស៏អាចស្វើសៅបានស ើមបីរែ ចំែច
ុ រួចស ើមសៅក្សនុងលក្សខេែឌជាទ្ំហ្ំគ្បាក្ស់ចំែូលពីការលក្ស់សោយសគ្បើអនុ
បារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ុលស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់( C/S) ។ សមីការសនេះរឺមាន ូចខាងសគ្កាម៖
ចំែច
ុ រួចស ើម(ក្សនង
ុ លក្សខេែខជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ផលិរផលបានលក្ស់)
ចំែច
ុ រួចស ើម =
ឧទហរណ៍ ៥98
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
បារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ុលស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់ )C/S)
ត្្ាំណណក្សគ្ ក្ស់្ាំនណញ ុ
នធៀបនៅេឹងែ របរ
ក្ស់( C/S)េិង្ាំណុ្រួ្ន ើម
Break-even Point៖ចំែច
ុ រួចស ើម
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
179
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មហាគ្ សាទនខមរិេទ ផលិរផលិរផល( ) ណ លព័រមា
៌ ន ច
ូ ខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ង។
លា
ុ លរ
នងលលក្ស់ក្សនុង1ឯក្សតា
20
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង1ឯក្សតា
12
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
100,000
បរិមាែលក្ស់បានចំនន
ួ 16,000 ឯក្សតា ក្សនុងកាលបរិសចេទ្រែសនយយ។
សាំណួរ៖
(ក្ស) រែ ចំែច
ុ រួចស ើមទក្ស់ទ្ងក្សនង
ុ លក្សខេ័ែឌបរិមាែជាឯក្សតាបានលក្ស់។
(េ) រែ ចំែច
ុ រួចស ើមទក្ស់ទ្ងក្សនុងលក្សខេ័ែឌគ្បាក្ស់ចំែូលពីការលក្ស់។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)ចំែច
ុ រួចស ើម(ក្សនុងលក្សខេែខជាបរិមាែផលិរផលបានលក្ស់)
ចំែច
ុ រួចស ើម =
ចំែច
ុ រួចស ើម =
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
100,000 លា
ុ លរ
(20 ុលាលរ-12 ុលាលរ)
=
12,500 ឯក្សតា
(េ) បារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់( C/S) = 8/20 = 0.4%
ចំែច
ុ រួចស ើម(ក្សនុងលក្សខេែខជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ផលិរផលបានលក្ស់)
ចំែច
ុ រួចស ើម =
ចំែច
ុ រួចស ើម =
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
បារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ុលស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់( C/S)
100,000 លា
ុ លរ
0.40
=
250,000 លា
ុ លរ
(ចំែច
ុ រួចស ើម = 12,500 ឯក្សតា x20 លា
ុ ល រ = 250,000 លា
ុ ល រ)
៥.ក្សគ្មិត្សុវត្ថភាេគ្ ក្ស់្ាំនណញេិងគ្ ក្ស់្ាំនណញនោ នៅ
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ99រឺជាចំនួនណ លការរំពឹងទ្ុក្សពីការលក្ស់ (រិរជាបរិមាែឯក្សតា) អាចធាលក្ស់ចុេះ
សគ្កាមងវិកាសគ្គ្មងមុនសពលណ លមុេជំនញ
ួ មួយណ លស្វើឱ្យខារបារ់បង់។ ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ វា
អាចគ្រូវបានរែ សៅក្សនុងលក្សខេែឌននរិរជាបរិមាែឯក្សតាឬជាភាររយននផលរបលក្ស់ជាងវិកាក្ស៏បាន។
99
Margin of Safety:ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចំសែញ
180
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
សនេះជារូបមនត ូចខាងសគ្កាមគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីរែ ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ៖
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
(សៅក្សនុងលក្សខេែឌរិរជាបរិមាែឯក្សតា)
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ = ការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់ - ចំែច
ុ រួចស ើម
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
(សៅក្សនុងលក្សខេែឌរិរជាភាក្សរយ(%)ននការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់)
ការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់-ចំែច
ុ រួចស ើម
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ =
ការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់
ឧទហរណ៍ ៦-ក្សគ្មិត្សុវត្ថភាេគ្ ក្ស់្នាំ ណញេិងគ្ ក្ស់្ាំនណញនោ
X100%
នៅ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មហាគ្ សាទនខមរិេទ ផលិរផលិរផល( ) ណ លព័រមា
៌ ន ច
ូ ខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ង។
លា
ុ លរ
នងលលក្ស់ក្សនុង1ឯក្សតា
20
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង1ឯក្សតា
12
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
100,000
បរិមាែលក្ស់បានចំនន
ួ 16,000 ឯក្សតា ក្សនុងកាលបរិសចេទ្រែសនយយ។
សាំណួរ៖
(ក្ស) រែ ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញសៅក្សនុងលក្សខេែឌរិរជាបរិមាែឯក្សតា។
(េ) រែ ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ សៅក្សនុងលក្សខេែឌរិរភាក្សរយ(%)ននការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ(សៅក្សនុងលក្សខេែឌរិរជាបរិមាែឯក្សតា)
ចំែច
ុ រួចស ើម(ក្សនុងលក្សខេែខជាបរិមាែផលិរផលបានលក្ស់)
ចំែច
ុ រួចស ើម=
ចំែច
ុ រួចស ើម=
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
100,000 លា
ុ លរ
(20 ុលាលរ-10 ុលាលរ)
=12,500 ឯក្សតា
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ = ការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់ - ចំែច
ុ រួចស ើម
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
181
=
16,000ឯក្សតា - 12,500ឯក្សតា = 3,500 ឯក្សតា
(េ) ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
(សៅក្សនុងលក្សខេែឌរិរជាបរិមាែឯក្សតា)
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ = ការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់ - ចំែច
ុ រួចស ើម
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
(សៅក្សនុងលក្សខេែឌរិរជាភាក្សរយ(%)ននការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់)
ការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់-ចំែច
ុ រួចស ើម
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ =
ការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់
16,000ឯក្សតា - 12,500ឯក្សតា
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ =
=
16,000ឯក្សតា
X100%
X100%
21.88%
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មសៅ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មសៅ100ជាសគ្មលបំែងចង់ ឹងថាសរើ មានបរិមាែផលិរផលចំនួនប៉ាុ ា នឯក្សតាណ លនិងគ្រូវ
ការលក្ស់សៅស ើមបីទ្ទ្ួលបានក្សគ្មិរជាក្ស់លាក្ស់មយ
ួ ននគ្បាក្ស់ចំសែញ (ឬគ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មសៅ) ។
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មសៅសនេះអាចគ្រូវបានរែ សោយសគ្បើរូបមនត ច
ូ ខាងសគ្កាម។
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មសៅ =
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ +រគ្មូវការគ្បាក្ស់ចំសែញ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
ឬ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មសៅ =
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សគ្មសៅ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
ឧទហរណ៍ ៧-ក្សគ្មិត្សុវត្ថភាេគ្ ក្ស់្នាំ ណញេិងគ្ ក្ស់្ាំនណញនោ
នៅ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មហាគ្ សាទនខមរិេទ ផលិរផលិរផល( )និងមានបំែងស ើមបីសសគ្មចបាននូវគ្បាក្ស់ចំសែញ
ល់ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 20,000 លា
ុ ល រ មានព័រមា
៌ ន ូចខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ង។
លា
ុ លរ
100
នងលលក្ស់ក្សនុង1ឯក្សតា
20
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង1ឯក្សតា
12
Target Profit:គ្បាក្ស់ចំសែញសគ្មលសៅ
182
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
100,000
សាំណួរ៖
ចូររែ បរិមាែរិរជាឯក្សតាក្សនុងការលក្ស់ស ើមបីឲ្យទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់ចសំ ែញទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 20,000 លា
ុ លរ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា = (20 លា
ុ ល រ - 12 ុលាលរ) = 8 លា
ុ លរ
ឯក្សតាក្សនុងការលក្ស់ស ើមបីឲ្យទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់ចសំ ែញទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ +រគ្មូវការគ្បាក្ស់ចំសែញ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មសៅ =
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
100,000 លា
ុ ល រ +20,000 លា
ុ លរ
=
8 លា
ុ លរ
=
15,000ឯក្សតា
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
ព័រមា
៌ ន ច
ូ ខាងសគ្កាមសនេះទក្ស់ទ្ងសៅនឹងផលិរផល (ក្ស)
នងលលក្ស់ផលិរផលក្សនុង1ឯក្សតា
100 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង1ឯក្សតា
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
ការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់
56 ុលាលរ
220,000 លា
ុ លរ
7,500 ឯក្សតា
សាំណួរ៖
(ក្ស)
រែ
អនុបារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់ (C/S)
(េ)
រែ ចំែច
ុ រួចស ើមសៅក្សនង
ុ លក្សខេែឌរិរជាបរិមាែឯក្សតាបានលក្ស់។
(រ)
រែ ចំែច
ុ រួចស ើមសៅក្សនង
ុ លក្សខេែឌរិរជាចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំែូលពីការលក្ស់។
(ឃ)
រែ រិរជាបរិមាែឯក្សតាបានលក្ស់ស ើមបីទ្ទ្ួលបាននូវគ្បាក្ស់ចំសែញ
សគ្មលសៅទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 550,000 ុលាលរ ។
(ង)
រែ ក្សគ្មិរសុវរថិភាពគ្បាក្ស់ចំសែញ (បញ្ញជក្ស់ជាភាររយននការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់) ។
៦.គូសគ្កាបនមើ
្ាំណុ្រួ្ន ើមេិងគូសគ្កាបការវិភាគបរិមាណនថៃន ើមេិងគ្ ក្ស់្ាំនណញ( P/V)
រូសគ្កាហ្វក្ស
ិ សមើលចំែច
ុ រួចស ម
ើ និងរូសគ្កាហ្វក្ស
ិ ការវិភារបរិមាែនងលស ម
ើ និងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ( P/V)
វិធានការណ លសយើងបានរែ ខាងសលើ (ចំែច
ុ រួចស ើម, ក្សគ្មិរសុវរថភា
ិ ពគ្បាក្ស់ចំសែញ ..) ក្ស៏អាចគ្រូវបាន
ក្សំែរ់សោយការរូសគ្កាហ្វក្ស
ិ និងការបក្សគ្សាយ ច
ូ ខាងសគ្កាមសនេះ៖
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
183

គ្កាហ្វិក្សរក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមណបបគ្បនពែី

គ្កាហ្វិក្សរក្សចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ

គ្កាហ្វិក្ស វិភារបរិមាែនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចំសែញ( P/V)
វាជាការសំខាន់ណ លអនក្សអាចក្សំែរ់អរតសញ្ញាែចំែច
ុ រួចស ើមណ លរំណ្ដងឱ្យក្សគ្មិរសុវរថិភាពគ្បាក្ស់
ចំសែញ, ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ សរុប, ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ, ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ,ចំណ្ដយនងល
ស ើមសរុបនិងង វិកាលក្ស់សរុបសៅសលើគ្កាហ្វិក្សណ លសយើងនឹងសរៀនក្សនុងជំពក្ស
ូ សនេះ។
គ្កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមណបបគ្បនពែី(Traditional breakeven charts)
គ្កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមណបបគ្បនពែី101រំណ្ដងឱ្យការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបនិងចំែូលសរុបសៅគ្រប់
ក្សគ្មិរេុសគ្មនននលទ្ធ ផលឬផលិរផល។
ឧទហរណ៍ ៨ -គ្កាហវ ក្ស
ិ វិភាគបរិមាណនថៃន ើមេិងគ្ ក្ស់្ាំនណញ( P/V)
គ្កាហ្វិក្សរក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមណបបគ្បនពែី
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖

គ្កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមណបបគ្បនពែី គ្រូវបានសង់គ្កាហ្វច
ិ ូចខាងសគ្កាម៖
 គ្រង់ចំែច
ុ ប ទ រ់ចំណ្ដយនងលស ើមសងរសៅនឺងប ទ រ់គ្សបននអ័ក្សសសផាក្ស(អ័ក្សសអាប់សស
ុី )
 គ្រង់ចំែច
ុ ប ទ រ់គ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល ពីគ្បពពស ើមរល់អក្ស
័ ស។
 គ្រង់ចំែច
ុ ប ទ រ់ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបរឺគ្រូវបានរំណ្ដងសោយចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរបូក្ស
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ។
101

ចំណ្ដំចែ
ំ ច
ុ រួចស ម
ើ និង ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ សក្សើរស ើង

ចំែច
ុ រួចស ម
ើ រឺជាចំែច
ុ ណ លជាក្សណនលងគ្បាក្ស់ចំែូលពីការលក្ស់សសាើនឹងការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប។
Traditional breakeven charts:គ្កាហ្វិក្សរក្សចំែច
ុ រួចស ើមតាមណបបគ្បនពែី
184
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ

ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ជារំបន់រវាងចំែច
ុ រួចស ម
ើ និងការលក្ស់ង វិកាឬអនុវរតបានជាក្ស់ណសាង។
គ្កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
បំណរបំរល
ួ សៅសលើគ្កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមណបបគ្បនពែី ជាគ្កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមចំណែក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញ ល
ុ 102 ភាពេុសគ្មន ស
៏ ំខាន់រវាងគ្កាហ្វក្ស
ិ រពីរ ច
ូ ខាងសគ្កាម។

គ្កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមណបបគ្បនពែីបានបងាាញប ទ រ់ចំណ្ដយនងលស ើមសងរេែៈគ្កាហ្វក្ស
ិ រក្ស
ចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ បងាាញប ទ រ់ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ។

ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ អាចគ្រូវបានអានសគ្ចើនជាងសនេះយ៉ាងងាយគ្សួលពីគ្កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ
តាមចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ជាងគ្កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមណបបគ្បនពែី។
ឧទហរណ៍ ៨ -គ្កាហវ ក្ស
ិ វិភាគបរិមាណនថៃន ើមេិងគ្ ក្ស់្ាំនណញ( P/V)
គ្កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
102
Contribution Breakeven Charts:គ្កាហ្វិក្សរក្សចំែច
ុ រួចស ើមតាមចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
185
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
ការសិក្សាអំពគ្ី កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមណបបគ្បនពែី ណ លបងាាញខាងសគ្កាម
សាំណួរ៖
(ក្ស) សរើប ទ រ់ Aរំណ្ដងឱ្យអវីននគ្កាហ្វិក្ស?
(េ) សរើប ទ រ់ B រំណ្ដងអវីននគ្កាហ្វិក្ស?
(រ) សរើប ទ រ់ Cរំណ្ដងឱ្យអវីននគ្កាហ្វិក្ស?
(ឃ) សរើគ្បណវងចមាងយ D រំណ្ដងឱ្យអវីននគ្កាហ្វិក្ស?
(ង) សរើចំែច
ុ E រំណ្ដងឱ្យអវីននគ្កាហ្វិក្ស?
គ្កាហ្វក្ស
ិ វិភារបរិមាែនងលស ម
ើ និងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ( P/V)
គ្កាហ្វក្ស
ិ រក្សចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមណបបគ្បនពែី្មាតាទំង 2មានចំណ្ដយនងលស ើមសរុបនិងចំែូលសរុបសៅ
ក្សគ្មិរទ្ិននផលឬផលិរផលសផសងគ្មនៗ និងបានបងាាញពីក្សគ្មឹរ ននសក្សមាភាពណ លសគ្មាក្សសូមបីណរគ្រូវបានស
សគ្មច។ ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបនិងចំែូលសរុប ពួក្សសរមិនបានបងាាញនូវចំនួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់សោយផ្ទទល់ ននការ
ចំសែញឬការខារបង់សៅសលើសក្សមាភាពសផសងៗគ្មនប៉ាុណនតគ្កាហ្វក្ស
ិ វិភារបរិមាែនងលស ម
ើ និងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
( P/V) បានបងាាញអរតសញ្ញាែ សៅសលើគ្បាក្ស់ចសំ ែញសុទ្ធ ឬខារបង់សៅតាមសក្សមាភាពផលិរសផសងៗគ្មន។
186
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
ឧទហរណ៍ ១០ -គ្កាហវ ិក្ស វិភាគបរិមាណនថៃន ើមេិងគ្ ក្ស់្ាំនណញ( P/V)
គ្កាហ្វិក្ស វិភារបរិមាែនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចំសែញ( P/V)
សាំណួរ៖
គ្កាហ្វិក្សខាងសលើបានបងាាញអំពីចំនួយទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំសែញសុទ្ធ ឬខារបង់ណ លមានក្សគ្មិរសផសងៗគ្មន (ការលក្ស់)។
ចូរអនក្សគ្រូវយល់ចាស់ថាអនក្សអាចក្សំែរ់ចំែច
ុ ណ លបងាាញសៅសលើយ៉ាគ្កាមខាងសលើយ៉ាងចាស់លាស់។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
ការសិក្សាអំពគ្ី កាហ្វិចការវិភារបរិមាែនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចំសែញ(PVC)ណ លបងាាញខាងសគ្កាម៖
សាំណួរ៖
(ក្ស)បា៉ា ន់សាានបរិមាែជាឯក្សតាស ើមបីបានចំែច
ុ រួចស ម
ើ តាមគ្កាហ្វិក្សខាងសលើ។
(េ)បា៉ា ន់សាានចំណ្ដយនងលស ើនសងរតាមគ្កាហ្វិក្សខាងសលើ។
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
187
៧.សនងខបជាំេូក្ស
ឥទ្ធព
ិ លននការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញនិង
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមសលើរនមលសនន្
ិ ន
ិ ង
ិ
ការក្សំែរ់គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
សននិ្សិ ក្សើនស ើង៖

AC > MC គ្បាក្ស់ចសំ ែញ

AC < MC គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថមនិង
ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
រុែសមបរតន
ិ ង
ិ រុែវិបរតនិ នការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ
និងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម
វិ្ីសាស្តសច
ត ណ្ដ
ំ
យនងលស ើមនីមួយៗមានរុែសមបរតន
ិ ិង
រុែ វិបរតិរបស់វា
រំនរ
ិ ននគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
គ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ = នងលលក្ស់-ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
ឧ.ការស្វើសសចក្សតស
ី សគ្មចចិរសត ោយសគ្បើគ្បាស់ការវិភារ CVPយ៉ាង
ទ្ូលំទ្លា
ូ យ
គ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ អនុបារផលរបលក្ស់នង
ិ ចំែច
ុ រួចស ើម
ចំណ្ដយនងលសងើមសងរ
ចំែច
ុ រួចស ើម (ឯក្សតា)=
អនុបារ C / S
ចំែច
ុ រួចស ើម (ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំែូល)=
ក្សគ្មិរសុវរថភាពសននិ្ន
ិ ង
ិ គ្បាក្ស់ចសំ ែញជាសគ្មលសៅ
ចំណ្ដយនងលសងើមសងរ
អនុបារ C / S
អនុបារ C / S
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ុលក្សនង
ុ 1ឯក្សតា
ក្សគ្មិរសុវរថភាពសននិ្ិ (ក្សនង
ុ លក្សខេែឌជាឯក្សតា)
ការវិភារ CVP និង គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
ក្សគ្មិរសុវរថភាពសននិ្ិ អាចគ្រូវបានបញ្ញជក្ស់ជាភាររយននសគ្គ្មងការងវិកាលក្ស់
នងលលក្ស់ក្សង
នុ 1ឯក្សតា
គ្បាក្ស់ចំសែញជាសគ្មលសៅ៖
ឬ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ុលសរុប
ចំែូលពីការលក្ស់សរុប
ោគ្កាមចំែច
ុ រួចស ើមនិង វិភាក្ស P / V
ោគ្កាមចំែច
ុ រួចស ើមតាមគ្បនពែី
ោគ្កាមគ្បាក្ស់ចំសែញ ុល
ោគ្កាមវិភាក្ស P / V
188
សគ្គ្មងការងវិកាលក្ស់ - ផលរបរជាបរិមាែលក្ស់គ្រង់ចំែច
ុ រួចស ើម
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
ចំណ្ដយសងរ + គ្បាក្ស់ចំសែញចង់បាន
ការចូលរួមចំណែក្សណ លគ្រូវការក្សនុងមួយឯក្សតា
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) ចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុប =( 3 លា
ុ ល រ+6 ុលាលរ+2 លា
ុ ល រ+5 លា
ុ ល រ) = 16 លា
ុ លរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាត
= ( នងលលក្ស់ផលិរផលក្សនុង១ឯក្សតាត -ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង១ឯក្សតាត)
= 21 ុលាលរ-16 លា
ុ ល រ=5 ុលាលរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សរុប= 3,000 x 5 លា
ុ ល រ = 15,000 ុលាលរ
(េ)ចំសែញ /ខារសរុប= ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សរុប -ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលសងរប ទ ប់បនស ំសក្សើរ
ស ើង =(15,000 ុលាលរ- 25,000 លា
ុ ល រ) =(10,000 លា
ុ ល រ)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) សរៀបចំរបាយការែ៍លទ្ធ ផលសគ្មាប់រយៈសពល 3កាលបរិសចេទ្រែសនយយសោយ
ណផអក្សសលើសគ្មលការែ៍"ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម "។
ែ ិត្ែ
រិរជា ន់ លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ផលរបលក្ស់ផលិរផល
(ក្ស)
ែ ិត្ែ (ខ)
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
207
លា
ុ លរ
ទឹក្សគ្ ក្ស់សរុប
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
120
សនន្
ិ សិ ម
ើ គ្គ្ម
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលអសងរ
112.5
56
(9)
(4.8)
(2500 x 45; 1750 x 32)
សននិ្ិចុងគ្គ្ម
(200 x 45;150 x 32)
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើការលក្ស់អសងរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
(103.5)
(51.2)
103.5
68.8
(2.3)
(1.6)
101.2
67.2
168.4p
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
189
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលសងរ
(105)
ចំណ្ដយនងលស ើមរ ះបាលសងរ
(27)
ចំសែញ
36.4
(េ) សរៀបចំរបាយការែ៍លទ្ធ ផលសគ្មាប់រយៈសពល3កាលបរិសចេទ្រែសនយយ
សោយណផអក្សសលើសគ្មលការែ៍"ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ "។
ែ ិត្ែ
រិរជា ន់ លា
ុ លរ
(ក្ស)
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ផលរបលក្ស់ផលិរផល
ែ ិត្ែ
លា
ុ លរ
(ខ)
ទឹក្សគ្ ក្ស់សរុប
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
207
លា
ុ លរ
120
សនន្
ិ សិ ម
ើ គ្គ្ម៖
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលអសងរ
(2500 x 75; 1750 x 52)
សននិ្ិចុងគ្គ្ម
187.5
91
(15)
(7.8)
(200 x 75; 150 x 52)
(172.5)
(83.2)
34.5
36.8
71.3
ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញសលើស
5
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
76.3
ក្ស៖ចំណ្ដយនងលស ើមមិនផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
ក្ស៖ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសលើការលក្ស់
(3.9)
ក្ស៖ចំណ្ដយនងលស ើមសងរសលើរ ះបាល
(27.0)
45.4
គ្បមាណវិធី៖
លា
ុ លរ
ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ) = 2,500 x 30 លា
ុ ល រ) + (1,750 x 20 ុលាលរ)
=
110,000
ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញសក្សើរស ើងជាក្ស់ណសាង
=
105,000
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញសលើស (Over-absorbed Overhead)
190
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
5,000
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) គ្បាក្ស់ចំសែញសោយសគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសតការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម។
លា
ុ លរ
ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
=
92,000
ចំសែញសផសងគ្មន ការផ្ទលស់បូរត ទ្ំនញ
ិ =x រនមលសងរក្សនុង១ឯក្សតាត =2,000 x 9 លា
ុ លរ
=
18,000
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម
=
110,000
តាំងពីអំ ុងសពលណ លទ្ំនញ
ិ មានការធាលក្ស់ចុេះ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ
18,000 ុលាលរ េព ស់ជាងការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ ជាឧទហ្រែ៏មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 110,000 លា
ុ លរ
(េ)គ្បាក្ស់ចំសែញសោយសគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសតការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ។
លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម
=
62,100
ភាពេុសគ្មនននការចំសែញ ការបតូរទ្ំនញ
ិ =x រនមលសងរក្សនុង១ឯក្សតាត
=
(5,250)
(8,500 - 6,750) x 3 ុលាលរ
ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
56,850
ក្សគ្មិរសននិ្បា
ិ នធាលក្ស់ចុេះ ក្សនង
ុ អំ ុងសពល ូសចនេះគ្បាក្ស់ចសំ ែញសោយសគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសតការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមរឺេពស់ជាជាង គ្បាក្ស់ចំសែញសោយសគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសតការគ្សូបចូលក្សនុង
នងលស ើមសពញសលញ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាត = (100 លា
ុ ល រ - 56 លា
ុ ល រ) = 44 លា
ុ លរ
អនុបារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់
អនុបារ C⁄S=
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
នងលលក្ស់ក្សនុង1ឯក្សតា
=
44
100
= 0.44ឬ 44%
(េ) ចំែច
ុ រួចស ម
ើ ជាបរិមាែឯក្សតាបានលក្ស់
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
191
ចំែច
ុ រួចស ម
ើ =
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
220,000
=
44
= 5,000 ឯក្សតា
(រ) ចំែច
ុ រួចស ម
ើ ជាចំែូលននការលក្ស់
ចំែច
ុ រួចស ម
ើ =
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
=
អនុបារចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ស្ៀបសៅនឹងផលរបរលក្ស់
220,000
0.44
= 500,000 លា
ុ លរ
(ពសតតាង៖ចំែច
ុ រួចស ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាត xនងលលក្ស់ក្សនុង១ឯក្សតាត = 5,000 x100 ុលាលរ= 500,000 ុលាលរ)
(ឃ) បរិមាែជាឯក្សតាបានលក្ស់សគ្មាប់គ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មលសៅ
=
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ+ រគ្មូវការគ្បាក្ស់ចំសែញ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
=
220,000+550,000
44
= 17,500 ឯក្សតា
(ង) ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចំសែញ (ភាររយននទ្ឹក្សគ្បាក្ស់លក្ស់បាន)
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ =
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ =
ការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់-ចំែច
ុ រួចស ើម
ការសគ្គ្មងងវិកាលក្ស់
7,500ឯក្សតា - 5,000ឯក្សតា
7,500ឯក្សតា
X100%
X100%
=33.33%
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) សរើប ទ រ់ Aរំណ្ដងឱ្យគ្កាហ្វិក្សរំណ្ដងឱ្យគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលសរុប (ប ទ រ់គ្បាក្ស់ចំែូលសរុប)
(េ) សរើប ទ រ់ B រំណ្ដងឱ្យការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សរុប (ណេសការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប)
(រ) សរើប ទ រ់ Cរំណ្ដងឱ្យការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរសរុប (ប ទ រ់ណ លមានរនមលសងរ)
(ឃ) សរើគ្បណវងចមាងយ D រំណ្ដងឱ្យក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ។
(ង) សរើចំែច
ុ E រំណ្ដងឱ្យចំែច
ុ រួចស ម
ើ
192
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) ចូរអានពីគ្កាហ្វិច បរិមាែឯក្សតាតណ លគ្រូវបានសរឲ្យចំែច
ុ រួចស ម
ើ អាចបា៉ា ន់សាានថា 5,000ឯក្សតាត។
ចំែច
ុ រួចស ម
ើ ក្សនុង ការវិភារបរិមាែនងលស ើមនិងគ្បាក្ស់ចំសែញ(PVC) រឺជាចំែច
ុ ណ លណេសប ទ រ់ចំសែញ
ការ់ក្សនុងអ័ក្សស x ឧទហ្រែ៏ ចំែច
ុ គ្បាក្ស់ចសំ ែញសសារើ សូនយ។
(េ)ចំណ្ដយនងលស ើមសងរអាចបា៉ា ន់សាានបានមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនួន 225,000 លា
ុ ល រជាឧទហ្រែ៏ណេសប ទ រ់
ចំែច
ុ ចំសែញការ់អ័ក្សស y។ ចំែច
ុ សនេះរឺជាចំណ្ដយនងលស ើមណ លសក្សើរស ើងសៅសពលណ លសក្សមាភាពលក្ស់
សៅសលេសូនយ ។
ជំពូក្សទ្ី ០៧៖ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
193
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៨៖ការងារណា ្់ឬគ្គុម េិងការងារនថៃន ម
ើ ក្សាំេុង ាំនណើរការ
ជាំេូក្សទី ៨
ការងារណា ្់ឬគ្គុមេិងការងារនថៃន ើមក្សាំេុង ាំនណើរការ
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពិពែ៌ អំពីលក្សខែៈនន រិរនងលស ម
ើ តាមការងារ103,រិរនងលស ម
ើ តាមបាច់104,ការងារនងលស ម
ើ ក្សំពង
ុ
សំ ែើរការ105និងសាថនភាពសមរមយសោយសគ្បើគ្បាស់ឧទ្ហ្រែ៍ក្សនុងការពិែ៌

សរៀបចំការក្សរ់គ្តាការចំណ្ដយនងលស ើមនិងរែនីក្សនុងការងារនិងស ម
ើ តាមបាច់សាថនភាពពីព័រមា
៌ នបាន
ផាល់។

រនមលសគ្មាប់ការងារនងលស ម
ើ ក្សំពង
ុ សំ ែើរការសោយសគ្បើឧទហ្រែ៍សលេសាមញ្ាពនយល់ពីសគ្មលរំនរ
ិ នន
ការខារបង់មន
ិ បានរំពង
ឹ ទ្ុក្ស106និងបានចំសែញមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្ស107បានផាល់ឲ្យ។

រែ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាននលទ្ធ ផលឬផលិរផលពីទ្ិននន័យបានផតល់

សរៀបចំរែនីការក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការ108 ក្ស់ព័នធនឹងការខារបង់មន
ិ បានរំពង
ឹ ទ្ុក្សនិងបានចំសែញ
មិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្សពីទ្ន
ិ ននយ
័ ណ លបានផតល់។

ការរែ និងការពនយល់អព
ំ ីរំនិរនន ឯក្សតាសមមូល109នឹងបានមក្សពីទ្ន
ិ ននយ
័ បានផតល់

ការណបងណចក្សការក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការ រវាងការងារសៅសសសសល់សៅក្សនុង ំសែើរការនិងការសផទរ
សចញពី ំសែើរការសោយសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតម្យមភារពីទ្ិនននយ
័ បានផតល់ (ចំណ្ដំ៖សាថនភាព ក្ស់ព័នធនឹង
ការងារផលិរផលមិនទន់សសគ្មច (WIP)និងការខារបង់សៅក្សនុង សំ ែើរការ ូចគ្មនសនេះគ្រូវបានសរ ក្ស
សចញ)
103
Job Costing:រិរនងលស ើមតាមការងារ
104
Batch Costing:រិរនងលស ើមតាមបាច់
105
Job in Processing:ការងារក្សំពុង ំសែើរការ
106
Abnormal loss:ការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
107
Abnormal Gain:បានចំសែញមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
108
Process costing:ការក្សំែរ់នងលស ម
ើ ំសែើរការ
109
Equivalent Unit:ឯក្សតាសមមូល
194
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ

ការណបងណចក្សការក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការ រវាងការងារសៅសសសសល់សៅក្សនុង ំសែើរការនិងការសផទរ
សចញពី ំសែើរការផលិរសោយសគ្បើ វិ្ីសាស្តសត FIFO ពីទ្ិនននយ
័ បានផតល់ឱ្យ។

សរៀបចំរែនី សំ ែើរការផលិរក្សមាសៅក្សនុងសាថនភាពណ លការងារសៅណរមិនបញ្ា ប,់ ពីទ្ិនននយ
័ ណ ល
បានផតល់

សរៀបចំរែនី សំ ែើរការ ការខារបង់មន
ិ បានរំពង
ឹ ទ្ុក្ស និងបានចំសែញមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្សគ្រូវបាន
ក្សំែរ់អរតសញ្ញាែសៅក្សនុង ំណ្ដក្ស់កាលសផសងគ្មននន សំ ែើរការពីទ្ិនននយ
័ បានផតល់

ណបងណចក្សសោយផលិរផលសទលនិងផលិរផលរួមគ្មនសោយការសគ្បើឧទហ្រែ៍សមរមយ

រនមលសោយផលិរផលនិងផលិរផលរួមគ្មនសៅចំែច
ុ ននការណញក្សសចញពីគ្មនសោយសគ្បើភាពេុសគ្មនននវិ្ី
ននការចំណ្ដយសលើការពុេះបំណបក្សជាមុនពីទ្ិននន័យបានផតល់

បងាាញពីរសបៀបណ លការចំណ្ដយនងលស ើមសគ្កាយការណញក្សសចញពីគ្មនគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សសៅរនមល
ផលិរផលរួមគ្មនសៅវរគផ្ទតច់គ្ព័គ្រពីទ្ិនននយ
័ ណ លបានផតល់

សរៀបចំរែនី សំ ែើរការនងលស ើមក្សនុងសាថនភាពណ លសក្សើរស ើងពីទ្ិនននយ
័ ណ លបានផតល់សោយ
ផលិរផលប ទ ប់បនស110
ំ និង /ឬផលិរផលរួមគ្មន។
110
By Product:ផលិរផលប ទ ប់បនស ំ
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
195
នងលស ើមផលិរក្សមា
រិរនងលស ើមតាមការបញ្ញជទ្ិញ
ការក្សំែរ់នងលស ើម ំសែើរការ
ការបារ់បង់គ្បាក្ស់ចំសែញនិងខារ
ឯក្សតាសមមូល
នងលស ើមជាគ្ក្សុម
នងលស ើមរួមគ្មននិងផលិរផល
១.គ្បនេទនែសងោននេការែ ិត្ក្សមម
គ្បព័នធនងលស ម
ើ ផលិរក្សមា៖

ការបញ្ញជទ្ិញជាក្ស់លាក្ស់មាននងលស ើមរឺជាគ្បព័នធនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាណ លគ្រូវបានសគ្បើសៅសពលណ លការ
បញ្ញជទ្ិញការងារបានស្វើស ង
ើ សោយគ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយមានការងារណ លបានក្សំែរ់អរតសញ្ញាែសោយ
ណ ក្សពីគ្មនឬជាបាច់ឬគ្ក្សុម។

គ្បរិបរាិការបនតមានគ្បព័នធនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាជា វិ្សា
ី ស្តសតណ លបានសគ្បើសៅសពលណ លទ្ំនញ
ិ ឬសសវាក្សមា
គ្រូវបានផលិរជាលទ្ធ ផលសោយផ្ទទល់ននលំោប់ននការគ្បរិបរាិការជាបនតឬ ំសែើរការផលិរក្សមា
ឧទហ្រែ៍ ំសែើរការនិងនងលស ើមសសវាក្សមា។
រិរនងលស ម
ើ តាមការងារ
រិរនងលស ម
ើ តាមការងាររឺជាទ្គ្មង់ននការបញ្ញជទ្ិញជាក្ស់លាក្ស់សហ្ើយវាគ្រូវបានសរសគ្បើសៅសពលអរិងិជនបញ្ញជទ្ិញ
ការងារជាក្ស់លាក្ស់ណ្ដមួយ។ ការងារនីមយ
ួ ៗគ្រូវបានក្សំែរ់រនមលសោយណ ក្សពីគ្មនសហ្ើយការងារនីមយ
ួ ៗរឺមាន
ណរមួយ។

សគ្មលបំនងសំខាន់ននរិរនងលស ម
ើ តាមការងាររឺស ម
ើ បីក្សែ
ំ រ់រនមលណ លគ្រូវបានផារភាជប់ជាមួយនឹងការ
ុ គ្បយ័រន។
បំសពញការបញ្ញជទ្ិញនិងក្សរ់គ្តាវាសោយគ្បង
196
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ

ការងារបញ្ញជទ្ិញនីមយ
ួ ៗគ្រូវបានផតលស់ លេក្សូ ការងារមួយសហ្ើយរិរនងលស ម
ើ តាមការងារជាប់ ក្ស់ព័នធ
ក្សនុងការបំសពញការងារគ្រូវបានក្សរ់គ្តាសៅសលើ តារាងការងារ ឬប័ែាការងារ។

នងលលក្ស់ពីការងារគ្រូវបានរែ សោយបណនថមចំនួនគ្បាក្ស់ចំសែញមួយចំនន
ួ ល់នងលស ើមការងារ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖គ្បនេទនែសងោននេការែ ិត្ក្សមម
JOB CARD
អរិងិជន
គ្ក្សុមហ្៊ែុនមហាមិរត
Job No: 342
បរិយយ
Transfer machine
កាលបរិសចេទ្សនោគ្បរល់
3.11.X1
កាលបរិសចេទ្ចាប់សផាើមផលិរ
25.9.X1
កាលបរិសចេទ្គ្បរល់ជាក្ស់ណសាង
13.11.X1
រនមល
2,400 ុលាលរ
សលេប័ែាបសញ្ា ញ៖
7147
ការបា៉ា ន់សាានវរថធា
ុ រុ
ការបា៉ា ន់សាានពល
ការបា៉ា ន់សាាននងលស ើម
ស ើម
ក្សមា
ប ទ ប់
1,250 ុលាលរ
100 ុលាលរ
បនស ំ
កាលបរិសចេទ្....សយង.........
20X1 b/f
176 ុលាលរ
ការបា៉ា ន់សាានបនទុ ក្ស
សផសងៗ
25 ុលាលរ
នងលស ើម
បូក្សសយង
អគ្តាសមា៉ា ង11 ុលាលរ
នងលស ើម
ុលាលរ
បូក្សសយង
ុលាលរ
1,200
6 Nov MR 1714
182
សមា៉ា ង
ុលាលរ
17
បូក្សសយង
ុលាលរ
110
1,382
នងលស ើម
ុលាលរ
បូក្សសយង
ុលាលរ
ុលាលរ
ុលាលរ
187
13
13
7 Nov Consultant
10
8 Nov MR 1937
9 Nov MRN
10 Nov Labor
19
1,401
(26)
1,375
analysis
5
138
55
242
សសងខប
សសងខប
វរថធា
ុ រុស ើម
លា
ុ លរ
ពនយល់
1,375
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា
138
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
242
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
197
ចំណ្ដយនងលស ើមសផសងៗ
23
សរុប
1,778
វិក្សយ
័ បគ្រលក្ស់
សលេក្ស័យបគ្រ:7147នងងទ្ី12.12.X1
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
2,400
622
លំហ្ូរននឯក្សសារសៅក្សនុងគ្បព័នធររ
ិ នងលស ម
ើ តាមការងារគ្រូវបានបងាាញ ូចខាងសគ្កាម៖
ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ
ប័ែាទ្ញ
ិ ទ្ំនញ
ិ
បញ្ញជលក្ស់ផលិរផល
បញ្ញជទ្ិញផលិរផល
ប័ែាសពលវាលា
តារាងតាមោននងលស ម
ើ
ពលក្សមាផ្ទទល់
តាមការបញ្ញជទ្ិញ
ក្សំែរ់អគ្តាចំណ្ដយនងលស ើម
ផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
ុ ឬបាច់
រិរនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាជាគ្ក្សម
ុ ឬបាច់111រឺជាទ្គ្មង់មួយននការរែ ពីការចំណ្ដយតាមលំោប់ជាក្ស់លាក្ស់ណ ល
រិរនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាជាគ្ក្សម
មានលក្សខែៈគ្សស ៀងគ្មនសៅនឹងរិរនងលស ម
ើ តាមការងារ112។
111
Batch Costing:រិរនងលស ើមផលិរក្សមាជាគ្ក្សុមឬបាច់
112
Job Costing:រិរនងលស ើមតាមការងារ
198
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
១.រាល់ររ
ិ នងលស ើមផលិរក្សមាជាគ្ក្សុមឬបាច់នីមយ
ួ ៗ រឺមានសលេក្សូ
ច
ូ គ្មនប៉ាុណនតររ
ិ នងលស ើមផលិរក្សមាជាគ្ក្សុមឬ
បាច់នឹងមានភាពេុសគ្មន។
២.រាល់ររ
ិ នងលស ើមផលិរក្សមាជាគ្ក្សុមឬបាច់នីមយ
ួ ៗ បានក្សំែរ់អរតសញ្ញាែសោយណ ក្សពីគ្មនការចំណ្ដយនងល
ស ើមក្សនុង1ឯក្សតាគ្រូវបានផតល់ឱ្យមានសលេក្សូ ជាគ្ក្សុមឬបាច់នម
ី ួយៗសៅក្សនុង វិ្ី ូចគ្មនការរិរនងលស ម
ើ តាមការងារ
ជាសរៀងរាល់គ្រូវបានផតល់ សលេក្សូ រិរនងលស ម
ើ តាមការងារ ។
៣.ការចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់មក្សអាចគ្រូវបានក្សំែរ់សគ្បៀបស្ៀបនឹងសលេក្សូ ជាគ្ក្សុមឬបាច់នម
ី យ
ួ ៗ។
ឧទហ្រែ៏ការសសនើរសុំទ្ញ
ិ វរថធា
ុ រុស ើមផលិរចាំបាច់នឹងគ្រូវោក្ស់សលេក្សូ ជាគ្ក្សុមឬបាច់នម
ី ួយៗស ើមបីធា ថា
ការចំណ្ដយនងលស ើមននវរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្រូវបានសរសគ្បើគ្រូក្សរ់គ្តាជាចំណ្ដយគ្រឹមគ្រូវសៅកាន់គ្ក្សុមឬបាច់នម
ី ួយៗ
គ្រឹមគ្រូវ។
ុ ឬបាច់នម
ុ ឬ
៤.សពលគ្ក្សម
ី យ
ួ ៗគ្រូវបានបញ្ា បកា
់ រចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាននវរថធា
ុ រុស ើមនីមយ
ួ ៗសៅក្សនុងគ្ក្សម
ុ ឬបាច់នម
បាច់នម
ី យ
ួ ៗគ្រូវបានរក្សសឃើញសោយណបងណចក្សការចំណ្ដយនងលស ើមគ្ក្សម
ី យ
ួ ៗសរុបមានសលេក្សូ ននវរថុ
ុ ឬបាច់នម
ធារុស ើមនីមួយៗសៅក្សនុងគ្ក្សម
ី យ
ួ ៗ។
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងមួយឯក្សតាជាគ្ក្សុមឬបាច់នម
ី ួយៗ

=
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសរុបននគ្ក្សុមឬបាច់នីមួយៗ
ចំនួនននឯក្សតាជាគ្ក្សុមឬបាច់នម
ី យ
ួ ៗ
ុ ឬបាច់រឺជាសរឿង្មាតាណ្ដស់សៅក្សនុងឧសាហ្ក្សមាណផនក្ស វិសវក្សមាឧសាហ្ក្សមា
រិរនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាជាគ្ក្សម
សមាសភារណសបក្សសជើងនិងសរាងចគ្ក្សផលិរសសមលៀក្សបំ ក្ស់។

ុ ឬបាច់គ្រូវបានរែ ក្សនុង វិ្ី ូចគ្មនជានងលលក្ស់ជាការងារស លរឺសោយបណនថមគ្បាក្ស់
នងលលក្ស់ជាគ្ក្សម
ុ ឬបាច់។
ចំសែញ ល
ុ
ល់ររ
ិ នងលស ម
ើ ផលិរក្សមាជាគ្ក្សម
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
សរើមានលក្សខែៈសមបរតិ ូចខាងសគ្កាមមួយណ្ដជារិរនងលស ើមតាមការងារ?
(១) ផលិរផល ូចគ្មន
(២) ការជំរញ
ុ ផលិរផល ល់អរិងិជន។
(៣) ផលិរផលអាចនឹងគ្រូវបញ្ា ប់ក្សនុងរយៈសពលមួយកាលបរិសចេទ្រែសនយយ។
(ក្ស)
(១) ប៉ាុសណ្ដាេះ
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
199
(េ)
(១) និង )២) ប៉ាុសណ្ដាេះ
(រ)
(ឃ)
(២) និង (៣) ប៉ាុសណ្ដាេះ
(១) និង (៣) ប៉ាុសណ្ដាេះ
ុ ឬ ្់តាមបញ្ជ
២.គណនគ្ ក្ស់្ាំនណញសគ្មាប់ការងារេិងគ្ក្សម
ជ ទិញ
ូចណ លសយើងបានសឃើញរួចសៅសហ្ើយរិរនងលស ើមតាមការងារនិងរិរនងលស ើមផលិរក្សមាជាគ្ក្សុមឬបាច់បានសក្សើរ
ស ើងពីចំណ្ដយនងលស ើមសលើវរថធា
ុ រុស ើមបានទ្ិញ,ចំណ្ដយសលើគ្បាក្ស់ឈួ ន លស ើមបីបញ្ា ប់ការផលិរការងារឬបាច់ឬ
គ្ក្សុមនិងចំណ្ដយនងលស ើមសោយផ្ទទល់និងចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ។
ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសរុបសលើការងារឬបាច់ណ លគ្រូវបានបសងករ
ើ ស ើង ស េះគ្បាក្ស់ចំសែញមួយអាច
រែ បាននិងបណនថមសៅក្សនង
ុ ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសរុប។ មានវិ្សា
ី ស្តសតសំខាន់ពីរននការរែ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញតាមការងារបញ្ញជទ្ិញនិងបាច់បាន។

គ្បាក្ស់ចសំ ែញតាមក្សគ្មិរចំសែញសលើនងលស ម
ើ 113 (ឬគ្បាក្ស់ចសំ ែញពីចំណ្ដយនងលស ើមសរុប) សណមតង
គ្បាក្ស់ចសំ ែញជាភាររយននចំណ្ដយនងលស ើមសរុបរបស់ផលិរផលិរផលមួយៗ។

ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ 114 (ឬគ្បាក្ស់ចំសែញពីលក្ស់ឬផលរប) យ៉ាងណ្ដមិញណ លបងាាញពីគ្បាក្ស់
ចំសែញជាភាររយនននងលលក្ស់ផលិរផលមួយៗ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖្ាំណាយ្នថៃន ើមសគ្មាប់្ាំណាយ្នថៃន ើមការងារបញ្ជ
ជ ទិញេិង ្់
ុ ហ្៊ែន
គ្ក្សម
ុ ន ះេុមព យ្័េណ លមានជំ ញក្សនុងការសបាេះពុមពេរ
ិ ប
ត ័ែាផសពវផាយ ែិជក្ស
ជ មានិងជាសៅក្សនុង
ំសែើរការននការសរៀបចំបញ្ជរ
ី នមលរបស់េួ ល ន។ រគ្មូវការសពញនិយមបំផរ
ុ រឺសគ្មាប់េិរប
ត ័ែាបរ់មយ
ួ ណ លស្វើពី
សនលឹក្សណរមួយននគ្ក្សោសគ្បសពទ្ A4។ ចាប់តាំងពីការក្សរ់គ្តាក្សនលងមក្សនិងរួសលេងវិកាណ លជាទ្ិនននយ
័ ខាង
សគ្កាមសនេះគ្រូវបានសរបា៉ា ន់គ្បមាែថាសគ្មាប់បាច់្មាតាចំនួន 10,000 េិរប
ត ័ែា៖
រំរូសគ្ពងសបាេះពុមព
65 ុលាលរ
រនមលក្សំែរ់មា៉ានសុន
ី រសមលើង
គ្បសពទ្គ្ក្សោស់
4 សមា៉ា ងx22 លា
ុ ល រក្សនុង 1សមា៉ា ង
12.50 លា
ុ ល រមានចំនួន 1,000សនលឹក្ស
រនមលសគ្បើគ្បាស់ទ្ឹក្សថានសំ បាេះពុមព
រនមលគ្បាក្ស់ឈូ ន លក្សមាក្សរ
113
Profit mark-up:គ្បាក្ស់ចំសែញតាមក្សគ្មិរចំសែញសលើនងលស ើម
114
Profit margin:ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
200
40 ុលាលរ
4 សមា៉ា ង រនមល 8 លា
ុ ល រក្សនុង 1សមា៉ា ង
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ចំណ្ដំ៖ រនមលគ្បាក្ស់ឈូ ន លក្សមាក្សរសគ្មាប់មា៉ាសុន
ី សបាេះពុមពបានណគ្បគ្បួលសៅតាមទ្ំហ្ផ
ំ លិរ។
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរទ្ូសៅមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 15,000 ុលាលរក្សនុងមួយរយៈសពលមានចំនួនសមា៉ា ងសរុបចំនន
ួ
600 សមា៉ា ងក្សនុងការងារបញ្ញជទ្ិញមួយណ លគ្រូវបានសររំពឹងថានឹងស្វកា
ើ រឲ្យសហ្ើយ។
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ន ះេុមព យ្័េមានបំែងស ើមបីសសគ្មចបាននូវក្សគ្មិរចំសែញសលើនងលស ើម 30% នននងលស ើម សៅ
សពលផលិរេិរប័ែាចនួន 10,000សនលឹក្ស គ្រូវបានផលិរនិងទ្ទ្ួលបានក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ 30%នន
ផលរបរ សៅសពលផលិរេិរប័ែាចនួន 20,000 សនលក្ស
ឹ ។
សាំណួរ៖
(ក្ស) រែ នងលលក្ស់សគ្មាប់ប រិមាែផលិរេិរប
ត ័ែា ល់ចនួន 10,000សនលឹក្ស ។
(េ) រែ នងលលក្ស់សគ្មាប់ប រិមាែផលិរេិរប
ត ័ែា ល់ចនួន 20,000សនលឹក្ស ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)
(េ)
ផលិរបរិមាែ
ផលិរបរិមាែ
ចំនន
ួ 10,000សនលក្ស
ឹ
ចំនន
ួ 20,000សនលក្ស
ឹ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
រំរូសគ្ពងសបាេះពុមព
65
65
រនមលក្សំែរ់មា៉ានសុន
ី រសមលើង(4សមា៉ា ង @ 22 លា
ុ ល រ)
88
88
125
250
រនមលសគ្បើគ្បាស់ទ្ឹក្សថានសំ បាេះពុមព
40
80
រនមលគ្បាក្ស់ឈូ ន លក្សមាក្សរ(8 ុលាលរក្សនុង 1សមា៉ា ង)
32
64
ចំណ្ដយនងលស ើម
350
547
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរទ្ូសៅ (ក្សិ១)
100
200
ការគ្សូបនងលស ើមផលិរក្សមា
450
747
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ (ក្សិ២)
135
320
នងលលក្ស់ផលិរផល
585
1,067
គ្បសពទ្គ្ក្សោស់
គ្បមាណវិធី
(ក្សិរ) អគ្តាគ្សូបយក្សនងលស ើមផលិរក្សមា= 15,000 ុលាលរí600 = 25 ុលាលរក្សនង
ុ មួយសមា៉ា ង
សគ្មាប់ 10,000 េិរប័ែា, ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរទ្ូសៅ = 4 សមា៉ា ងx25 = 100 លា
ុ លរ
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
201
សគ្មាប់ 20,000 េិរប័ែា, ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរទ្ូសៅ = 8 សមា៉ា ងx 25 =200 លា
ុ លរ
(ក្សិ២) គ្បសិនសបើគ្បាក្ស់ចំសែញតាមក្សគ្មិរចំសែញសលើនងលស ើម 30%
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ = 30% x 450 = 135 លា
ុ លរ។
សហ្រុសនេះសហ្ើយបានជារនមលលក្ស់ = 135 លា
ុ ល រ + 450 លា
ុ ល រ = 585 ុលាលរ សគ្មាប់ 10,000 េិរប
ត ័ែា។
គ្បសិនក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចំសែញ ុល 30% ផលរប (គ្បាក្ស់ចំសែញ 30%), ការចំណ្ដយនងលស ើមមាន70% នននងល
ស ើមផលិរ។ គ្បាក្ស់ចំសែញរឺមានភាពេុសគ្មនរវាងផលរបនិងរនមលនននងលស ើមផលិរ។
ផលរប =
នងលស ើមផលិរ
70%
=
747 លា
ុ លរ
70%
=
1,067 លា
ុ ល រសគ្មាប់20,000សនលឹក្ស
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ = (0.67 ុលាលរ- 747 លា
ុ ល រ) = 320 លា
ុ ល រ សគ្មាប់ 20,000 សនលឹក្ស
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
មុេជំនញ
ួ មួយមាន គ្បព័នធការងារបញ្ញជទ្ិញមានរនមលនង
ិ ជាសគ្មលសៅរបស់វារឺស ម
ើ បីស្វើឱ្យក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចំសែញ
ុល25% សលើផលរបលក្ស់។គ្ក្សុមហ្៊ែុនការបា៉ា ន់គ្បមាែការចំណ្ដយនងលស ើមសគ្មាប់សលេការងារ បញ្ញជទ្ិញ
264 មាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់ 50 រី ូគ្កាម x 4 ុលាលរក្សនុង1រី ូគ្កាម

ក្សមាលំងពលក្សមាសលើការងារផ្ទទល់ 30 សមា៉ា ង x 9 ុលាលរក្សនង
ុ 1សមា៉ា ង

ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាអសងរទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 6 ុលាលរក្សនុង1សមា៉ា ងក្សមាលំងពលក្សមាសលើការងារផ្ទទល់

ងវិកាចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 80,000 លា
ុ ល រនិងគ្រូវបានគ្សូបចំណ្ដយនងល
ស ើមសៅសលើមល
ូ ោះនននក្សមាលំងពលក្សមាសលើការងារផ្ទទល់។ ងវិកាសរុបសមា៉ា ងជាក្សមាលំងពលក្សមាសលើការងារ
ផ្ទទល់សគ្មាប់រយៈសពលសនេះមានចំនួន 20,000 សមា៉ា ង។

ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសផសងសទ្ៀរគ្រូវបានរក្សសឃើញសៅមានអគ្តា 40 លា
ុ ល រក្សនង
ុ 1
ការងារបញ្ញជទ្ិញ។
សាំណួរ៖
ចូររែ នងលលក្ស់រួរគ្រូវសគ្មង់រនមលសគ្មាប់ការងារបញ្ញជទ្ិញសលេ 264 ។
៣. ាំនណើរការធមមតាត្នមៃ
ការក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការ
ការក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការរឺជា វិ្ីសាស្តសតនងលស ើមមួយណ លបានសគ្បើសៅសពលផលិរក្សមា ្
៏ ំមួយននផលិរផល
ូចគ្មនជាសគ្ចើនសក្សើរស ើងជាឧទហ្រែ៍ការផលិរបារននសូក្សូឡាក្សំប៉ាុងស៊ែុបឬ ្ុនថានលា
ំ ប។
202
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ

មួយននលក្សខែៈពិសសសសំគ្មល់ននការក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការរឺថាផលិរផលទំងអស់សៅក្សនុង
ំសែើរការសនេះរឺ ូចគ្មនសបេះបិទ្និងមិនមានអវីណបលក្សពីគ្មនសៅវិញសៅមក្ស។

ចំស េះសហ្រុផលសនេះ, ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ជាម្យមភាក្សក្សនង
ុ 1ឯក្សតាគ្រូវបានរែ សគ្មាប់ ំសែើរការ
គ្មន។
115
ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា

=
ចំណ្ដយនងលស ើមននផលិរក្សមា
ការរំពឹងទ្ុក្សឬផលិរផល្មាតា
លក្សខែៈពិសសស ៏សខា
ំ ន់មយ
ួ សផសងសទ្ៀរនន កា
ំ រក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការរឺថាផលិរផលឬធារុសចញ
នន ំសែើរការមួយណ លបសងកើរសោយធារុចល
ូ ពីវរថធា
ុ រុស ើមនន ំសែើរការជាបនតប ទ ប់ក្សនុងផលិរក្សមា។
ធាត្ុន្ញ
ធាត្ុ្ូ
ំសែើរការផលិរទ្ី២
ំសែើរការផលិរទ្ី១
ធាត្ុន្ញ
ំសែើរការផលិរទ្ី៣
 ក្សមាលំងពលក្សមា
 ក្សមាលំងពលក្សមា
 ក្សមាលំងពលក្សមា
 វរថធា
ុ រុស ើម
 វរថធា
ុ រុស ើម
 វរថធា
ុ រុស ើម
 នងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
 នងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
 នងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
ផងណ ររែនីស ើមគ្គ្មសគ្មាប់ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច (WIP) សៅចុងការិយបរិសចេទ្សនេះបសងករ
ើ រែនី
ចុងគ្គ្មសគ្មាប់ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច (WIP) សគ្មាប់កា រិយបរិសចេទ្ប ទ ប់។
ពរ៌មានលំអរ
ិ ននការក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការនិងឯក្សតាគ្រូវបានក្សរ់គ្តាក្សនុងរែនី ំសែើរការផលិរមួយណ ល
បងាាញ (ក្សនុងលក្សខេែឌទ្ូសៅបំផរ
ុ ) មានធារុចល
ូ
ូចជា វរថធា
ុ រុស ើម,ក្សមាលំងពលក្សមានិងការចំណ្ដយនងលស ើម
ប ទ ប់បនស ំក្សនុងការ សំ ែើរការនិងវរថធា
ុ រុស ើមជាផលិរផលសៅចុងបញ្ា ប់នន ំសែើរការផលិរក្សមា។
គណេីសគ្មាប់ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមមទី២
ធារុចូលបានសផទពី
ឯក្សតា
ុលាលរ
1,000
1,000
ំសែើរការផលិរទ្ី១
បណនថមវរថធា
ុ រុស ើម
115
ឯក្សតា
ផលិរផលបានសផទពី
5,000
ុលាលរ
1,000
ំសែើរការផលិរទ្ី៣
Average cost per unit:ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
203
ក្សមាលំងពលក្សមា
4,000
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
3,000
1,000
1,000
រែ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ជាម្យមភាក្សក្សនង
ុ 1ឯក្សតាសៅក្សនុងការ ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី2 និងបំសពញរែនី
ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី 2 បានបងាាញខាងសលើ"រែនីសគ្មាប់ សំ ែើរការផលិរក្សមាទ្២
ី "។
៤.ការក្សាំណត្់នថៃន ើម ាំនណើរការណាមួយ្េឹងការខាត្មិេ េរឹេឹងទុក្សេិង េ្ាំនណញមិេ េរឹេឹងទុក្ស
ការបង់ខារ
សពលេល េះសៅក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមា មានបរិមាែធារុចល
ូ មួយចំនួនសរុបជាឯក្សតាអាចនឹងេុសគ្មនពីបចំនន
ួ
សរុបធារុសចញ។សនេះរឺជាការ្មាតាណ្ដស់សៅសហ្ើយជា្មាតាសក្សើរស ើងសៅសពលមានការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
និងបានចំសែញមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្សសៅក្សនុង សំ ែើរការផលិរក្សមាសនេះ។

ការខារបង់អាចសក្សើរស ើងសោយសារណរការហ្ួរឬការេជេះខាជយននវរថធា
ុ រុស ើមសហ្ើយសនេះអាចជាណផនក្ស
មួយនន ំសែើរការផលិរក្សមា ូចជាការរំពឹងទ្ុក្សស េះសទ្។

ការខារបង់គ្បណហ្លជាសពលេល េះគ្រូវបានលក្ស់កាក្សសំែល់និងបសងករ
ើ គ្បាក្ស់ចំែូលណ លជាទ្ូសៅគ្រូវ
បានសំសៅ ល់ថាជាសំែល់សអរចាយគ្បាក្ស់ឬរនមលសអរចាយ។

ការបង់ខារមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្ស116រឺមានការខារបង់ណ លគ្រូវបានសររំពឹងទ្ុក្សថាសៅក្សនង
ុ ំសែើរការ
ផលិរក្សមាមយ
ួ សហ្ើយវាជាញឹក្សញាប់គ្រូវបានបញ្ញជក្ស់ជាភាររយននធារុចល
ូ ជាវរថធា
ុ រុស ើម ល់ ំសែើរ
ការផលិរក្សមា។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៣៖ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមមណាមួយ្េឹងការខាត្បង់ត្នមៃធមមតា
គ្បសិនសបើមានបរិមាែផលិរផលចំនន
ួ 1,000 ឯក្សតារឺមានធារុចល
ូ សៅក្សនុង ំសែើរការផលិរមានចំណ្ដយ
នងលស ើមទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 1,800 ុលាលរនិង្មាតាមានអគ្តាខារបង់ជាភាររយ( 10%) ននធារុចល
ូ ,
ូសចានេះការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា117គ្រូវបានរែ
118
ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
=
116
Abnormal loss:ការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
117
Average cost per unit:ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
118
Average cost per unit:ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
119
Total cost of inputs:ចំណ្ដយនងលស ើមននផលិផលសរុប
120
Units input:ធារុចល
ូ ជាឯក្សតា
121
Normal loss:ការខារបង់្មាតា
204
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ូចខាងសគ្កាម៖
ចំណ្ដយនងលស ើមននផលិផលសរុប119
ធារុចល
ូ ជាឯក្សតា120-ការខារបង់្មាតា121
តាងសោយ៖
ចំណ្ដយនងលស ើមននផលិផលសរុប =1,800
ធារុចល
ូ ជាឯក្សតា = 1,000ឯក្សតា
ការខារបង់្មាតា = 10% នន 1,000ឯក្សតា = 100ឯក្សតា
122
ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
=
ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា123
=
1,800
1,000-100
1,800
900
= 2 លា
ុ ល រក្សនុង1ឯក្សតា
ការបារ់បង់ក្សង
នុ សំ ែើរការផលិរក្សមា្មាតានិងរនមលសែ
ំ ល់ពី សំ ែើរការផលិរក្សមា
គ្បសិនសបើមានការខារបង់្មាតាគ្រូវបានលក្ស់ជាសំែល់សអរចាយវាមិនគ្រូវបានផតល់ឱ្យការចំណ្ដយប៉ាុណនត
គ្បាក្ស់ចំែូលរឺគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីការ់បនថយការចំណ្ដយសលើធារុចល
ូ នន សំ ែើរការផលិរក្សមាសនេះ។
(១)គ្បសិនសបើមានការខារបង់្មាតាគ្រូវបានលក្ស់ជាសំែល់សអរចាយប ទ ប់មក្សរូបមនតសគ្មាប់រែ ការ
ចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតាពី ំសែើរការផលិរក្សមាមយ
ួ គ្រូវបានណក្សណគ្ប ូចខាងសគ្កាម។
ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា124
=
ចំណ្ដយនងលស ើមននផលិផលសរុប125-ការលក្ស់ការសំែល់126
ធារុចល
ូ ជាឯក្សតា127-ការខារបង់្មាតា128
122
Average cost per unit:ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
123
Average cost per unit:ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
124
Average cost per unit:ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
125
Total cost of inputs:ចំណ្ដយនងលស ើមននផលិផលសរុប
126
Scrap value:រនមលការសំែល់
127
Units input:ធារុចល
ូ ជាឯក្សតា
128
Normal loss:ការខារបង់្មាតា
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
205
(២)គ្បសិនសបើការខារបង់្មាតាមានរនមលសំែល់មយ
ួ វាមានរនមលក្សនុងរែនី សំ ែើរការផលិរក្សមា
ក្សនុងរនមល។
(៣)សបើការខារបង់្មាតាមិនមានរនមលសំែល់សទ្វាមានរនមលក្សនុងរែនី សំ ែើរការផលិរក្សមាមានរនមលសូនយ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៤៖ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមមណាមួយ្េឹងការខាត្បង់ត្នមៃធមមតាេិងកាក្សសាំណ
់
ទ្ិនននយ
័ ខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងសៅនឹង សំ ែើរការផលិរក្សមាទ្ី ១
ធារុចល
ូ វរថធា
ុ រុស ើម
1,000 ឯក្សតាមានរនមល 10,000 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមា
8,000 លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមតាម យក្សោះន
6,000 លា
ុ លរ
ការបារ់បង់្មាតារឺ 4% ននធារុចល
ូ ជាវរថធា
ុ រុស ើមនិងបានលក្ស់ជាសំែល់ចន
ំ ួន 12 ុលាលរក្សនុង1ឯក្សតា។
សាំណួរ៖
ចូររែ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ជាម្យមភាក្សក្សនង
ុ 1ឯក្សតាសៅក្សនុងការ ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី 1 និងរែនីបញ្ា ប់
ំសែើរការ និងរែនីសែ
ំ ល់សអរចាយសនេះ។
គណេីសគ្មាប់ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមមទី១
ឯក្សតា
ុលាលរ
ឯក្សតា
ុលាលរ
ឯក្សតា
ុលាលរ
ធារុចូលបានសផទពី
ំសែើរការផលិរទ្ី១
ផលិរផលបានសផទពី
បណនថមវរថធា
ុ រុស ើម
ំសែើរការផលិរទ្ី៣
ក្សមាលំងពលក្សមា
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
ការចំណ្ដយនងល ស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
=
ក្សនុង ំសែើរការផលិរទ្ី១
រែនីកាក្សសំែល់ពិផលិរក្សមា
គណេីកាក្សសាំណ
ឯក្សតា
ំសែើរការផលិរទ្ី១
់េិែ
ិត្ក្សមម
ុលាលរ
សបឡាសាច់គ្បាក្ស់
ាំនណាះគ្សាយ្៖
គណេីសគ្មាប់ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមមទី១
206
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
បណនថមវរថធា
ុ រុស ើម
ឯក្សតា
ុលាលរ
1,000
10,000
ុលាលរ
40
480
960
23,250
1,000
24,000
ឯក្សតា
ុលាលរ
ការខារបង់្មាតា
ក្សមាលំងពលក្សមា
8,000
សផទផលិផលសសគ្មច
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
6,000
(ក្សិ៣)
1,000
ឯក្សតា
24,000
ការចំណ្ដយនងល ស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
=
ក្សនុង ំសែើរការផលិរទ្ី១
រែនីកាក្សសំែល់ពិផលិរក្សមា
គណេីកាក្សសាំណ
ឯក្សតា
់េិែ
ិត្ក្សមម
ុលាលរ
ំសែើរការផលិរទ្ី១
480
សបឡាសាច់គ្បាក្ស់
480
480
480
គ្បមាែវិ្ិ៖
(ក្សិ១)
ការបារ់បង់្មាតា = 4%x 1,000 = 40 ឯក្សតា
រនមលសំែល់បានបារ់បង់ជា្មាតា = 40ឯក្សតា X 12 លា
ុ ល រ = 480 លា
ុ លរ
ចំនួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់សនេះគ្រូវចុេះខាងឥែពនធសៅក្សនុងរែនីសំែល់និងបានចុេះឥែទនសៅក្សនង
ុ រែនី ំសែើរការផ
លិរក្សមា។
(ក្សិ២)
ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា129
=
24,000-480
1,000-40
=
=
23,520
ចំណ្ដយនងលស ើមននផលិផលសរុប130
ធារុចល
ូ ជាឯក្សតា131-ការខារបង់្មាតា132
=24.50 ុលាលរក្សនុង1ឯក្សតា
960
129
Average cost per unit:ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
130
Total cost of inputs:ចំណ្ដយនងលស ើមននផលិផលសរុប
131
Units input:ធារុចល
ូ ជាឯក្សតា
132
Normal loss:ការខារបង់្មាតា
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
207
(ក្សិ៣)
ចំនួនឯក្សតាបានសផទរសៅផលិរផលសសគ្មចមានចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភារក្សនុង1ឯក្សតា 24.50 លា
ុ ល រក្សនុង1
ឯក្សតា។រនមលទ្ន
ំ ញ
ិ បានសផទរ = 24.50 លា
ុ ល រx 960ឯក្សតា =23,520 លា
ុ លរ
ការខារមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្សនិងបានចំសែញមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្ស
ការបារ់បង់្មាតារឺការខារបង់ណ លរំពឹងទ្ុក្សសៅក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមាមយ
ួ ។ បានចំសែញមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្ស
រឺក្សំសែើនណ លរំពឹងទ្ុក្សសៅក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមាមយ
ួ ។ គ្បសិនសបើមានការបារ់បង់ឬចំសែញមិនបានរំពង
ឹ
ទ្ុក្សសៅក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមាមួយសហ្ើយមានភាពេុសគ្មនសៅនឹងអវីណ លសយើងរំពឹងថា (ស លរឺេុសពីការការ
ខារមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្សនិងបានចំសែញមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស), ប ទ ប់មក្សសយើងមានការខារមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្សនិងបាន
ចំសែញមិនបានរំពឹងទ្ុក្សក្សនង
ុ ំសែើរការផលិរក្សមា។

ការចំណ្ដយនងលស ើមសលើការខារមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្សនិងបានចំសែញមិនបានរំពឹងទ្ុក្សមិនគ្រូវបានគ្សូប
ក្សនុងចំណ្ដយនងលស ើមសពញសលញចូលសៅក្សនុងនងលស ើមផលិរផលស េះសទ្ប៉ាណុ នតគ្រូវបានបងាាញថាជាការ
ខារមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្សនិងបានចំសែញមិនបានរំពឹងសៅក្សនុងរែនី ំសែើរការផលិរក្សមា។

ការខារមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្សនិងបានចំសែញមិនបានរំពឹងជាឯក្សតាសៅក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ើម ូចគ្មននឹង
នងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៥៖ នាំ ណើការនថៃន ើមមាេការខាត្េិង េ្ាំនណញមិេ េរឹេឹងទុក្ស
ទ្ិនននយ
័ ខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងសៅនឹង សំ ែើរការផលិរក្សមាទ្ី ។
ធារុចល
ូ ជាវរថធា
ុ រុស ើម
1,000 ឯក្សតាមានរនមល 10,000 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមជាសលើពលក្សមា
8,000 លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមតាមសផនក្ស
6,000 លា
ុ លរ
ការបារ់បង់្មាតាសសាើរ 4%ននធារុចូលជាវរថធា
ុ រុស ើមនិងគ្រូវបានលក្ស់ជាសំែល់បានរនមល 12 លា
ុ ល រក្សនុង1
ឯក្សតា។
ផលិរបានផលិរជាក្ស់ណសាងជាទ្ិននផល = 944 ឯក្សតា
សាំណួរ៖
រែ ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតាសៅក្សនុងការ ំសែើរការផលិក្សមាទ្ី ១ និងបញ្ា ប់រែនីការ
ខារនិងបានចំសែញមិនបានរំពឹងទ្ុក្សនិងរែនីសំែល់ពិផលិរក្សមា។
208
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
គណេីសគ្មាប់ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមមទី១
ឯក្សតា
ុលាលរ
ឯក្សតា
វរថធា
ុ រុស ើម
ការខារបង់្មាតា
ក្សមាលំងពលក្សមា
សផទផលិផលសសគ្មច
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំតាមណផនក្ស
(ក្សិ៣)
ការចំណ្ដយនងល ស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
ុលាលរ
=
ក្សនុង ំសែើរការផលិរទ្ី១
ខារនិងបានចំសែញមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្ស
ខាត្េិង េ្ាំនណញមិេ
ឯក្សតា
េរឹេឹងទុក្ស
ុលាលរ
ឯក្សតា
ុលាលរ
ឯក្សតា
ុលាលរ
រែនីកាក្សសំែល់ពិផលិរក្សមា
គណេីកាក្សសាំណ
ឯក្សតា
់េិែ
ិត្ក្សមម
ុលាលរ
ំសែើរការផលិរទ្ី១
សបឡាសាច់គ្បាក្ស់
ាំនណាះគ្សាយ្
គ្បមាែវិ្ី៖
គណេីសគ្មាប់ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមមទី១
បណនថមវរថធា
ុ រុស ើម
ឯក្សតា
ុលាលរ
1,000
10,000
ឯក្សតា
ុលាលរ
ការខារបង់្មាតា(ក្សិ១)
40
480
16
392
ក្សមាលំងពលក្សមា
8,000
ការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស(ក្សិ៣)
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
6,000
សផទផលិផលសសគ្មច
1,000
24,000
ការចំណ្ដយនងល ស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
944
1,000
=
24,000
24.50
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
209
ក្សនុង ំសែើរការផលិរទ្ី១(ក្សិ២)
ខារនិងបានចំសែញមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
ខាត្េិង េ្ាំនណញមិេ
ឯក្សតា
េរឹេឹងទុក្ស
ុលាលរ
ំសែើរការផលិរទ្ី១(ក្សិ៣)
392
ឯក្សតា
ុលាលរ
ការសំែល់ 56x12
192
របាយការែ៍លទ្ធ ផល
200
392
392
រែនីកាក្សសំែល់ពិផលិរក្សមា
គណេីកាក្សសាំណ
ឯក្សតា
ំសែើរការផលិរទ្ី១
ខារនិងបានចំសែញមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្ស
់េិែ
ិត្ក្សមម
ុលាលរ
ឯក្សតា
480
សបឡាសាច់គ្បាក្ស់
192
(56X12)
672
(ក្សិ១)
ការបារ់បង់្មាតា = 4%x 1,000 = 40ឯក្សតា
រនមលសំែល់សអរចាយននការបារ់បង់្មាតា = 40ឯក្សតា X12 ុលាលរ =480 ុលាលរ
(ក្សិ២)
សររំពឹងថាទ្ិននផល = 1,000ឯក្សតា - 40ឯក្សតា = 960ឯក្សតា
ទ្ិននផលផលិរផលជាក្ស់ណសតង = 944ឯក្សតា
ការបារ់បង់ = ផលិរផលជាទ្ិននផលរំពឹងទ្ុក្ស -ផលិរផលទ្ិននផលពិរគ្បាក្ស = 960 - 944 =16ឯក្សតា
ការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្សមានរនមល ច
ូ គ្មននិងនងលស ើមផលិរផល 24.50 លា
ុ ល រក្សនង
ុ 1ឯក្សតា។
(ក្សិ៣)
រនមលការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស = 16 X 24.50 លា
ុ ល រ = 392 លា
ុ លរ
(ក្សិ៤)
រនមលននឯក្សតាទ្ំនញ
ិ បានសផទរសៅផលិរផលសសគ្មច = 944 X 24.50 ុលាលរ =23,128 ុលាលរ
វិ្សា
ី ស្តសជា
ត សំសែើរសគ្មាប់ការស្លយ
ើ របសៅនិងខារនិងបានចំសែញមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្ស
(១) រូររែនី ំសែើរការផលិរក្សមានិងធារុចល
ូ - ឯក្សតានិងរនមល។
(២) បញ្ាូ លការបារ់បង់្មាតា - ឯក្សតានិងរនមល (សបើមាន) ។
(៣) បញ្ាូ លផលិរផលឬទ្ិននផលលអ - ជាឯក្សតាណរប៉ាសុ ណ្ដាេះ។
210
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ុលាលរ
672
672
(៤)រុលយភាពក្សនុងមួយឯក្សតា។រួសលេសនេះរឺខារនិងបានចំសែញមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
(៥)រែ ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
=
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបននធារុចល
ូ រនមលសំែល់ -បានបារ់បង់្មាតា
ធារុចល
ូ ជាឯក្សតា133-ការខារបង់្មាតា134
(៦)រនមលខារបង់្មាតាសៅរនមលសំែល់(ឬ សូនយ គ្បសិនសបើវាមិនមានរនមលសំែល់) ។
(៧)រនមលផលិរផលទ្លទ្ធ ផលលអនិងការខារនិងបានចំសែញមិនបានរំពឹងទ្ុក្សសៅក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ើមជា
ម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
គ្ក្សុមហ្៊ែុ មាូបេិនសសណខមរអងគរណ លបានផលិរគ្គ្មប់្ញ្ាជារិននអាហារសពលគ្ពឹក្សមួយណ ល ក្ស់ព័នធក្សនុង សំ ែើរ
ការផលិរក្សមាមួយចំនន
ួ ។សៅក្សនុង ំណ្ដក្ស់ផលិរក្សមានីមយ
ួ នន ំសែើរការស េះសគ្រឿងផស ំគ្រូវបានបណនថមរហ្ូរ ល់
ំណ្ដក្ស់កាលចុងសគ្កាយននផលិរក្សមាសៅសពលណ លគ្គ្មប់្ញ្ាជារិគ្រូវបានសវចគ្បអប់ោក្ស់លក្ស់សចញ។
ក្សនុង ំសែើការផលិរក្សមាទ្ី២,គ្ក្សុមហ្៊ែុ មាូបេិនសសណខមរអងគរ បានស្វើអ្ិការក្សិចាគ្រួរពិនិរយរុែភាព។ការអ្ិការ
ក្សិចាគ្រួរពិនរ
ិ យសនេះសក្សើរស ើងមុនសគ្រឿងផស ំងាីណ្ដមួយសទ្ៀរគ្រូវបានបណនថមចូលក្សនុង សំ ែើរការផលិរក្សមាទ្ី ២។
ការអ្ិការក្សិចាគ្រួរពិនរ
ិ យសនេះគ្រូវបានសររំពឹងទ្ុក្សថានឹងទ្ទ្ួលការខារបង់ជា្មាតា 5% នន ំសែើរការ
ផលិរក្សមាទ្ី១។ ការខារបង់ទង
ំ ស េះបានលក្ស់សចញជាចំែីសរវជំនួស វិញក្សនុងរនមល 1 លា
ុ ល រក្សនុង1រី ូគ្កាម។
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមសនេះរឺសគ្មាប់ សំ ែើរការផលិរក្សមាទ្២
ី ណ លនឹងបានបញ្ា ប់៖
ឯក្សតា
ខានរ
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើមបានសផទរសគ្មាប់ ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី១
500 រគ្ក្ស.
750
បណនថមវរថធា
ុ រុស ើមក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី២
300 រគ្ក្ស.
300
ចំណ្ដយនងលស ើមពលក្សមាការងារ
200 សមា៉ា ង
800
ការចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
ផលិរផលរទ្ិននផលបានជាក្ស់ណសតង
500
755 រគ្ក្ស.
សាំណួរ៖
133
Units input:ធារុចល
ូ ជាឯក្សតា
134
Normal loss:ការខារបង់្មាតា
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
211
ចូរស្វើការសរៀបចំរែនី ំសែើរការផលិរក្សមាសនេះ, រែនីសគ្មាប់ការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្សនិងបានចំសែញមិន
បានរំពឹងទ្ុក្ស, និងរែនីសំែល់សគ្មាប់រយៈសពល ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី២ ល់បញ្ា បកា
់ រផលិរ។
៥.ែ ិត្ែ មិេទេ់សនគ្ម្ (WIP) េិងឯក្សតាសមមូ
(EUs)
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច (WIP)
សៅចុងបញ្ា ប់ននកាលបរិសចេទ្រែសនយយមួយអាចសសគ្មចបានជាឯក្សតាផលិរណ លបានចូល សំ ែើរការផលិរ
ប៉ាុណនត ំសែើរការផលិរសនេះមិនទន់គ្រូវបានបញ្ា ប់សៅស ើយ។ឯក្សតាផលិរទំងសនេះគ្រូវបានសៅផលិរផលមិន
ទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម WIP (ឬ WIP)ឯក្សតាផលិរ ។

គ្បសិនសបើសយើងសនារថា
់ គ្មានផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម សទ្ប ទ ប់មក្សផលិរផលឬទ្ិននផលសៅ
ចុងបញ្ា ប់ននកាលរិយបរិសចេទ្នឹងមាន ូចខាងសគ្កាម៖
 ឯក្សតាផលិរ ំសែើរផលិរក្សមាការសពញសលញ
 ឯក្សតាផលិរ ំសែើរផលិរក្សមាមួយណផនក្ស (ឯក្សតាផលិរផលមិនទន់សសគ្មច ចុងគ្គ្ម WIP) ។

ឯក្សតាផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម( WIP) កាលយជាឯក្សតាផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម
(WIP) សៅក្សនុងកាលរិយបរិសចេទ្រែសនយយសពលសគ្កាយ។

វានឹងមិនមានភាពយុរិ្
ត ម៌ក្សនុងការ វិភាជន៍ចល
ូ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាសពញសៅមួយណផនក្សនន
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមាសហ្ើយ ូសចនេះសយើងគ្រូវការសគ្បើរន
ំ រ
ិ នន
ឯក្សតាសមមូល (EUs)ណ លបានរាលោលសចញការចំណ្ដយនងលស ើម ំសែើរការផលិរក្សមាននរយៈសពលសោយ
សសាើភាពគ្មនរវាងឯក្សតាសពញនិងជាណផនក្សមួយក្សនុង១ឯក្សតា ំសែើរការផលិរក្សមា។
រំនរ
ិ ទ្សនសទនននឯក្សតាសមមូល (EUs)
ការចំណ្ដយនងលស ើមសលើ ំសែើរការផលិរក្សមាណ លបានការ វិភាជន៍ចល
ូ ចំណ្ដយនងលស ើមសគ្មាប់ផលិរ
ក្សនុងឯក្សតាសៅសលើមល
ូ ោះនននឯក្សតាសមមូល (EUs)។

រំនិរសៅពីសគ្កាយទ្សសនទនរឺថាណផនក្សមួយនន ំសែើរការផលិរក្សនុងឯក្សតាអាចគ្រូវបានបញ្ញជក្ស់ជាសមា
មាគ្រននឯក្សតាសពញសលញបញ្ា ប់។

ឧទហ្រែ៍គ្បសិនសបើប រិមាែ 100ឯក្សតារឺពរ
ិ ជា ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លផលូវតាមរយៈ សំ ែើរការផលិរក្សមាពួក្ស
សរមានគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសសាើ 50 ឯក្សតាសពញបានបញ្ា ប់។ សហ្រុសនេះសហ្ើយបានជាណផនក្សណក្សនចន 100 ឯក្សតា
ណ លអាចគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សជាសសាើនឹង 50 ឯក្សតាបានផលិរបញ្ា បស់ ពញសលញឬ មានន័យថា 50 ឯក្សតា
សមមូល (EUs) ។
212
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៦៖ែ ិត្ែ មិេទេ់សនគ្ម្ េិង ឯក្សតាសមមូ
(EUs)
មាន សំ ែើរការផលិរក្សមាទ្ី ១ សៅក្សនុងគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សវិត្នទនៅ ខាងសគ្កាមសនេះរឺ ក្ស់ពន
័ ធនឹងរយៈសពលគ្បរិបរិត
ការែ៏ចុងសគ្កាយសរបំផរ
ុ
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងកាលបរិសចេទ្
4,440
ធារុចល
ូ វរថធា
ុ រុស ើម
800ឯក្សតា
ធារុសចញជាផលិរផល 600 ឯក្សតាសពញសលញនិង 200 ឯក្សតាសទ្ៀរណ លបានគ្រឹមណរ 70%ប៉ាុសណ្ដាេះ។
ក្សរែីសនេះពុំមានការខារបង់ស ើយ
សាំាំណួរ៖
ចូររបំសពញតាមរែនី ំសែើរការផលិរក្សមា
ាំនណាះគ្សាយ្៖
រ យ្ការណ៍សមមូ
ធារុសចញឬផលិរផល
ភាររយ
ឯក្សតា
%
EUs
ឯក្សតាសពញសលញ
600
100%
600
ឯក្សតា
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម WIP
200
70%
140
ឯក្សតា
សរុប
800
740
ឯក្សតា
4,440
លា
ុ លរ
6
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើម
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងឯក្សតាសមមូល )EUs)
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងឯក្សតាសមមូល (EUs) 4,440 / 740 ឯក្សតា = 6 លា
ុ ល រ ក្សនុង1ឯក្សតា
រែនី ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី១ អាចនឹងគ្រូវបានបំសពញ ូចខាងសគ្កាម៖
ឯក្សតា
ធារុចល
ូ
800
លា
ុ លរ
4,440 បានសផទសៅ ំសែើរការផលិរប ទ ប់ (600 x6 លា
ុ ល រ)
WIP(140 EUs x6 លា
ុ ល រ)
800
4,440
ឯក្សតា
លា
ុ លរ
600
3,600
200
840
800
4,440
ក្សគ្មិរ សឺ គ្ក្សសផសងគ្មនៗមានលក្សខែេះសពញសលញសាថពរ
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
213
ភារសគ្ចើន ំសែើរការផលិរក្សមាមានវរថធា
ុ រុស ើមជាធារុចូលសៅសពលចាប់សផតើមនន សំ ែើរការផលិរក្សមា
ូសចនេះវា
រឺគ្គ្មន់ណរជាការបណនថមក្សមាលំងពលក្សមានិងការចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំណ លនឹងបានមិនសពញសលញសៅចុង
បញ្ា បន់ នកាលបរិសចេទ្រែសនយយ។

សនេះមានន័យថាចំណ្ដយនងលស ើមរថធា
ុ រុស ម
ើ រួរណរគ្រូវបានរីក្សរាលោលសៅសលើឯក្សតាទំងអស់បណ៉ាុ នតការ
ចំណ្ដយសលើការបណមលងឬបរិវរតរួរណរគ្រូវបានរីក្សរាលោលសៅសលើចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ឯក្សតាសមមូល
(EUs)។

សនេះអាចគ្រូវបានសសគ្មចសោយសគ្បើរបាយការែ៍ក្សននឯក្សតាសមមូល (EUs)ណ លណញក្សចំណ្ដយនងល
ស ើមរថធា
ុ រុស ម
ើ និងចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា។

សូមក្សរ់សមាគល់ថានងលស ើមននការបណមលងជាញឹក្សញាប់គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីពិពែ៌ អំពីការបណនថមក្សមាលំង
ពលក្សមានិងចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមា។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៧៖ែ ិត្ែ មិេទេ់សនគ្ម្ េិង ឯក្សតាសមមូ
(EUs)
ុ ហ្៊ែន
គ្ក្សម
ុ ឈាេអេិវឌឍេ មាន ំសែើរការផលិរក្សមាខាងសគ្កាមសនេះរឺ ក្ស់ព័នធសគ្មាប់រយៈសពលចុងសគ្កាយ
បំផរ
ុ ៖
ចំណ្ដយនងលស ើមវរថធា
ុ រុស ម
ើ
500 ឯក្សតា x 8 លា
ុ ល រ ក្សនុង1ឯក្សតា
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា
លា
ុ ល រ 2,112
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ 150%ននចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា
ទ្ិននផលជាផលិរផល 400 ឯក្សតា បាន ំសែើរការផលិរយ៉ាងសពញសលញគ្រូវបានសផទរសៅ ំសែើរការ
ផលិរក្សមាទ្ី២និងបានបរិមាែ 100 ឯក្សតាមានគ្រឹមណរ 40% ប៉ាុសណ្ដាេះណ លទក្ស់ទ្ងនឹងការបណមលង
ប៉ាុណនត 100% គ្រូវបានបំសពញសោយចំណ្ដយនងលស ើមវរថធា
ុ រុស ើម។
ក្សរែីសនេះមិនមានការបារ់បង់ ំសែើរការសទ្។
សាំណួរ៖
ចូរបំសពញរែនី ំសែើរការផលិរក្សមា
ាំនណាះគ្សាយ្៖
រនមលជាឯក្សតាបានស្វើការសពញសលញនិងផលិផលមិនទន់សសគ្មច( WIP)គ្រូវបានរែ
ឯក្សតាផលិរសពញ
214
ូចខាងសគ្កាម៖
ធារុសចញ
វរថធា
ុ រុស ើម
ឯក្សតា
%
EUs
%
EUs
400
100%
400
100%
400
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
បណមលង
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច(WIP)
100
សរុប
500
100%
ចំណ្ដយនងលស ើម
100
40%
40
500
40
440
4,000
5,280*
8
12
លា
ុ លរ
រនមលននឯក្សតាផលិរសពញ(១ក្សិ)
8,000
លា
ុ លរ
រនមលនន WIP(២ក្សិ)
1,280
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមរិរជា EUs
(*) 2,112+3,168)
គ្បមាែវិ្ី
(ក្សិ១)
រនមលននឯក្សតាផលិរសពញ 20 លា
ុ ល រក្សនុង1ឯក្សតា ( 8 ុលាលរ + 12 លា
ុ ល រ) ។
400 X 20 លា
ុ ល រ = 8,000 លា
ុ លរ
(ក្សិ២)
WIP មានរនមល ូចខាងសគ្កាម៖
ចំណ្ដយនងលស ើមវរថធា
ុ រុស ម
ើ 100 ឯក្សតា x 8 លា
ុ ល រ = 8,000 លា
ុ លរ
បណមលង 40 ឯក្សតា x 12 ុលាលរ = 480 លា
ុ លរ
រនមល WIP សរុប = 480 ុលាលរ +800 លា
ុ ល រ = 1,280 លា
ុ លរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយបាន ំសែើរការគ្បព័នធ សំ ែើរការនងលស ើម។ព័រមា
៌ នលមអរ
ិ នន សំ ែើរការផលិរក្សមាទ្ី ២
សគ្មាប់រយៈសពល 1 មាន ច
ូ ខាងសគ្កាម។
ក្សនុងអំ ុងសពលណ លបាន 8,250 ឯក្សតាគ្រូវបានសរទ្ទ្ួលបានពី ំសែើរការផលិរមុនក្សនុងរនមល 453,750
លា
ុ ល រ ជាក្សមាលំងពលក្សមានង
ិ ការចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំមានចំនន
ួ 350,060 ុលាលរ និងវរថធា
ុ រុស ម
ើ
24,750 ុលាលរ ។
សៅចុងបញ្ា ប់ននរយៈសពលផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម(WIP)មានបរិមាែចំនួន 1,600 ឯក្សតា
ណ លបានបញ្ា ប់ 100% សៅក្សនុងការសគ្មរពននវរថធា
ុ រុស ើម, និង 60% សពញសលញក្សនុងការសគ្មរពននក្សមាលំងពល
ក្សមានិងការចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ។រុលយភាពបរិមាែជាឯក្សតាគ្រូវបានសផទរសៅឱ្យផលិរផលសសគ្មច។
មិនមានWIP (ស ើមគ្គ្ម)ស េះសទ្។
សាំណួរ៖
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
215
ចូររែ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងមួយឯក្សតាសមមូលននផលិរផលសសគ្មចសហ្ើយសមរុលយចុងគ្គ្ម WIP។
ធារុសចញ វរថធា
ុ រុស ើម
ឯក្សតា
%
បណមលង
EUs
%
EUs
ឯក្សតាផលិរសពញ
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម(WIP)
ឯក្សតាសរុប
ចំណ្ដយនងលស ើម
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
ចំណ្ដយនងលស ើមរិរជា EUs
លា
ុ លរ
រនមលននឯក្សតាផលិរផលសសគ្មច(១ក្សិ)
លា
ុ លរ
រនមលនន WIP(២ក្សិ)
លា
ុ លរ
៦.គណនេីការ្ាំណាយ្នថៃន ើមណាមធយមនេែ ិត្ក្សមម
រហ្ូរមក្ស ល់សពលសនេះសយើងបានសនារ់ថាគ្មាន ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម(WIP)។សៅក្សនុងការពិរសនេះ
រឺមិនទ្ំនងស ើមបីឱ្យមានក្សរែីសនេះ។

ការងារណ លសៅសល់សៅក្សនង
ុ ំសែើរផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម(WIP)និងការសផទរសចញពី
ំសែើរការផលិរក្សមា (ឯក្សតាសពញសលញបានបញ្ា ប់) អាចគ្រូវបានវាយរណមលសលើមល
ូ ោះនសផសងគ្មនជា
វិ្ីសាស្តសតម្យមភារនិង វិ្សា
ី ស្តសត FIFO ។

វិ្ីសាស្តសតទង
ំ សនេះរឺគ្សស ៀងគ្មនសៅនឹង វិ្សា
ី ស្តសតការវាយរនមលណ លបានសិក្សាសៅសពលណ លសយើង
បានសមើលសៅសលើសននិ្ិឬវរថធា
ុ រុស ើមសៅក្សនុងជំពក្ស
ូ មុនៗ។

ក្សនុង វិ្ីសាស្តសតវាយរនមលសនន្
ិ ិជាម្យមភារ សននិ្ិស ើមគ្គ្មគ្រូវបានបណនថមសៅការចំណ្ដយនងលស ើម
សពលបចាុបបននស ើមបីផល
ា ន
់ ូវការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភារសរុបក្សនុងចំណ្ដយនងលស ើម1ឯក្សតា។

គ្មានការណវក្សណញក្សគ្រូវបានស្វើស ើងរវាងឯក្សតាក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមាសៅសពលចាប់សផតើមននកាល
បរិសចេទ្និងអនក្សណ លបានបណនថមសទ្ៀរថាក្សនុងអំ ុងកាលបរិសចេទ្។
216
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ចំណ្ដយនងលស ើម
ចំណ្ដយនងលស ើម
ផលិរមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម
ផលិរផលសសគ្មច
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរ
ចំណ្ដយនងលស ើម
(ឯក្សតាធារុចូលងាី..ពលក្សមា..)
ផលិរមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
217
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៨៖មធយមភាគនថៃន ើមែ ិត្ក្សមម
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ យ្ក្សសធាំ បានស្វឱ្
ើ យផលិរផលណ លរគ្មូវឱ្យមាន សំ ែើរការជាបនតប ទ ប់ជាសគ្ចើន។ពរ៌មានលំអរ
ិ នន
ំសែើរជាសលើក្ស ំបូងសគ្មាប់ណេសីហាមាន ូចខាងសគ្កាម៖
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម(WIP)
400 ឯក្សតា
ក្សគ្មិរននការបញ្ា ប់ផលិរផល៖
វរថធា
ុ រុស ើម(រនមល19,880 ុលាលរ)
100%
ការបណមលងផលិរក្សមា(រនមល3,775 លា
ុ ល រ)
25%
ចំនួនឯក្សតាបានសផទរសៅឱ្យ ំសែើរការផលិរក្សមា
1,700ឯក្សតា
300 ឯក្សតា
ក្សគ្មិរននការបញ្ា ប់ផលិរផល៖
វរថធា
ុ រុស ើម
100%
ការបណមលងផលិរក្សមា
50%
ការចំណ្ដយនងលស ើមណ លសក្សើរស ើងសៅក្សនុងកាលបរិសចេទ្
វរថធា
ុ រុស ើម
100,000
ការបណមលងផលិរក្សមា
86,000
ក្សរែីសនេះពុំមានការខារបង់ ំសែើរការស ើយ។
សាំណួរ៖
ចូរសរៀបចំរែនី ំសែើរការផលិរក្សមាសគ្មាប់ណេសីហាសោយសគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសតនងលស ើមម្យមភារ។
នាំ ណាះគ្សាយ្៖
គណេីសគ្មាប់ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមមទី១
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម
ឯក្សតា
ុលាលរ
400
23,655
វរថធា
ុ រុស ើម
សផទផលិផលសសគ្មច
100,000
ការបណមលងផលិរក្សមា
86,000
ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី២
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម
ឯក្សតា
ុលាលរ
1,700
184,394
0
25,261
300
0
2,000
209,655
0
400
209,655
របាយការែ៍
218
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ធារុសចញ
ឯក្សតា
សផទផលិផល ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី២
%
បណមលង
EUs
%
EUs
1,700
100%
1,700
100%
1,700
300
100%
300
50%
150
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម
ឯក្សតាសរុប
វរថធា
ុ រុស ើម
2,000
2,000
1,850
19,880
3,775
ក្សនុងកាលរិយបរិសចេទ្
100,000
86,000
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
119,880
89,775
59.94
48.527
ចំណ្ដយនងលស ើម
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម
ចំណ្ដយនងលស ើមរិរជា EUs( ុលាលរ)
គ្បមាែវិ្ី
រនមលននការសផទស ម
ើ បី ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី ២៖
វរថធា
ុ រុស ើម = (1,700ឯក្សតា X 59.94 លា
ុ ល រ)
=
101,898 លា
ុ លរ
ការបណមលងផលិរក្សមា= (1,700ឯក្សតា X48,527 លា
ុ ល រ)
=
82,496 ុលាលរ
សរុប
=
184,394 លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើម = (300 X 59,94 ុលាលរ)
=
17,982 ុលាលរ
ការបណមលងផលិរក្សមា= (150 X 48,527)
=
7,279 លា
ុ លរ
សរុប
=
25,261 ុលាលរ
រនមលននផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម៖
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
អាជីវក្សមាមួយបានផលិរផលមួយណ ល្លងការ់តាមរយៈ ំសែើរការណរមួយ។អាជវី ក្សមាសនេះបានសគ្បើរែ ពី
ការចំណ្ដយជាម្យមទ្មងន។
់ ពរ៌មានលំអរ
ិ នន ំសែើរការសគ្មាប់រយៈសពលចុងសគ្កាយសនេះមាន ូចខាងសគ្កាម:
វរថធា
ុ រុស ើម
98,000
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា
60,000
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
39,000
លា
ុ លរ
ឯក្សតាបណនថមសៅ សំ ែើរការផលិរក្សមា
1,000
ឯក្សតា
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
219
មានផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម WIP 200ឯក្សតាណ លគ្រូវបានវាយរណមល ច
ូ ខាងសគ្កាមមាន៖
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើម
22,000
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា
6,960
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
3,000
មានផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម WIP 300ឯក្សតា ណ លបានបញ្ា ប់យ៉ាងសពញសលញស ើមបីជាវរថធា
ុ រុ
ស ើម ប៉ាុណនតមានណរ 60%សគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមានិង 50%សគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា
ប ទ ប់បនស ំ។
សាំណួរ៖
ចូររែ
ូចខាងសគ្កាម៖
(ក្ស) រនមលននការទ្ិននផលឬផលិរផលណ លបានបញ្ា បកា
់ លបរិសចេទ្។
(េ) រនមលននផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម (WIP)។
៧.គណន្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ ែ ិត្ក្សមមតាមវិធីសាស្រសា FIFO
សៅក្សនុង វិ្ីសាស្តសតវាយរនមលសននិ្ិស ើមគ្គ្មជាម្យមភារគ្រូវបានបណនថមសៅការចំណ្ដយនងលស ើម សពលបចាុបបនន
ស ើមបីផល
ា ់នូវការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបជាម្យមភារក្សនុង1ឯក្សតា។ជាមួយនឹងការ FIFOs, សមរុលយស ើមគ្គ្មនន
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច( WIP)ក្សនុង1ឯក្សតា ភាពេុសគ្មន ណ លបានបណនថមចំនន
ួ ឯក្សតាក្សនុងកាលបរិសចេទ្។

ជាមួយ វិ្សា
ី ស្តសតវាយរនមលសននិ្ិតាម FIFO វាគ្រូវបានសនារថា
់ សមរុលយស ើមគ្គ្មននផលិរផលមិន
ទន់សសគ្មច( WIP)ក្សនុង1ឯក្សតាបានបញ្ា ប់ជាសលើក្ស ំបង
ូ ។

សនេះមានន័យថាការចំណ្ដយសលើ ំសែើរការផលិរក្សមានងលស ើមសនេះសៅក្សនុងកាលបរិសចេទ្គ្រូវណរគ្រូវបាន
វិភាជន៍រវាង៖
 សមរុលយផលិរផលមិនទន់សសគ្មច( WIP)ជាឯក្សតាស ើមគ្គ្ម
 ចំនួនឯក្សតាបានចាប់សផតើមនិងបញ្ា បស់ ៅក្សនុងកាលបរិសចេទ្ (ឯក្សតាសពញសលញ)
 សមរុលយផលិរផលមិនទន់សសគ្មច( WIP)ជាឯក្សតាចុងគ្គ្ម។

សនេះក្ស៏មានន័យថាគ្បសិនសបើសមរុលយផលិរផលមិនទន់សសគ្មច( WIP)ជាឯក្សតាស ើមគ្គ្មបាន75%
បានបញ្ា ប់សាថពរជាមួយនឹងការសគ្មរពសៅនឹងវរថធា
ុ រុស ម
ើ និងសពញសលញជាមួយនឹង 40%ក្សមាលំងពល
220
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ក្សមាការងារ និង 25% "ការងារបណនថមសទ្ៀរ ' នឹងគ្រូវបានអនុវរតសោយសគ្មរពតាមវរថធា
ុ រុស ើមនិង
60% សោយសគ្មរពតាមក្សមាលំងពលក្សមាការងារ។
ចំណ្ដយនងលស ើម
ចំណ្ដយនងលស ើម
ផលិរមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម
ផលិរផលសសគ្មច
ផលិរផលសសគ្មចស ើមគ្គ្ម WIP

ចំណ្ដយនងលស ើម
ចំណ្ដយនងលស ើមឯក្សតា
ផលិរក្សនុងគ្គ្ម
ផលិរផលសសគ្មច
ចំណ្ដយនងលស ើមឯក្សតាប៉ាុ ា ន
ចំណ្ដយនងលស ើម
មិនផលិរផលសសគ្មច
ផលិរផលមិនសសគ្មចចុងគ្គ្ម
សនេះជាចំែច
ុ ៏សំខាន់ខាលំងណ្ដស់ក្សនុងការចងចាំសៅសពលណ លរែ
EUs ននវរថធា
ុ រុស ើមនិងការ
ចំណ្ដយសលើការបណមលងផលិរក្សមានិងគ្រូវបានបងាាញក្សនង
ុ ការគ្សាយបំពលឺបណនថមខាងសគ្កាម។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៩៖ វិធីសាគ្សាាវាយ្សេន ិធិនថៃន ើមែ ិត្ក្សមមតាមFIFO
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មាសទឹក្ស ប់ បានស្វើឱ្យផលិរផលណ លរគ្មូវឱ្យមាន ំសែើរការជាបនតប ទ ប់ជាសគ្ចើន។ព័រ៌មាន
លំអរ
ិ នន ំសែើរជាសលើក្ស ប
ំ ូងសគ្មាប់ណេសីហាមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
សមរុលយផលិរផលមិនទន់សសគ្មច( WIP)ស ើមគ្គ្ម
400 ឯក្សតា
ក្សគ្មិរននការបញ្ា ប់សាថពរ៖
វរថធា
ុ រុស ើម(រនមល 19,880 លា
ុ ល រ)
100%
ការបណមលងនងលស ើម(រនមល 3,775 ុលាលរ)
25%
ចំនួនឯក្សតាបានសផទរសៅឱ្យ ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី២
សមរុលយផលិរផលមិនទន់សសគ្មច( WIP)ចុងគ្គ្ម
1,700 ឯក្សតា
300
ឯក្សតា
ក្សគ្មិរននការបញ្ា ប់សាថពរ
វរថធា
ុ រុស ើម
100%
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
221
ការបណមលងនងលស ើម
50%
ការចំណ្ដយណ លសក្សើរស ើងសៅក្សនុងរយៈសពលសនេះ៖
វរថធា
ុ រុស ើម
100,000
លា
ុ លរ
86,000
លា
ុ លរ
ការបណមលងនងលស ើម
ក្សរែីសនេះពុំមានការខារបង់ក្សនុង ំសែើរការស ើយ។
សាំណួរ៖
សរៀបចំរែនី សំ ែើរការផលិរក្សមាសគ្មាប់ណេសីហាសោយសគ្បើ វិ្សា
ី ស្តសត FIFO ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
គណេីសគ្មាប់ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមមទី១
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម
ឯក្សតា
ុលាលរ
400
23,655
វរថធា
ុ រុស ើម
ការបណមលងផលិរក្សមា
សផទផលិផលសសគ្មច
100,000
1,600
86,000
ឯក្សតា
ុលាលរ
1,700
183,534
0
26,121
300
0
2,000
209,655
ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី២
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម
0
1,600
209,655
របាយការែ៍៖
ធារុសចញ
វរថធា
ុ រុស ើម
ឯក្សតា
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្មសាថពរ
ំសែើរការផលិរសពញសលញ
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្មសាថពរ
ចំណ្ដយនងលស ើម
%
បណមលង
EUs
400
0
1,300
100%
300
100%
2,000
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
ចំណ្ដយនងលស ើមរិរជា EUs( ុលាលរ)
%
EUs
75%
300
1,300
100%
1,300
300
50%
150
1,600
1,750
100,000
86,000
62.50
49.143
គ្បមាែវិ្ី
រនមលននឯក្សតាបាន្លងការ់ ំណ្ដក្ស់កាលផលិរក្សមា ំសែើរការផលិរទ្ី២៖
រនមលននផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម WIPពី កាលចុងគ្គ្ម = 3,775 +19,880 = 23,655 ុលាលរ
រនមលននផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម WIP បានបញ្ា ប់ក្សង
នុ គ្គ្ម៖
222
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ការណគ្បគ្បួលបានណរ = 300ឯក្សតា X 49.143 ុលាលរ =14,743 លា
ុ លរ
កាលបរិសចេទ្បចាុបបននបំសពញស្វកា
ើ រសពញសលញ្មាតា៖
វរថធា
ុ រុស ើម = 1,300 X 62.50 លា
ុ លរ
=
81,250 ុលាលរ
ការបណមលងផលិរក្សមា = 1,300 X 49.143 លា
ុ លរ
=
63,886 ុលាលរ
សរុប
=
145,136 លា
ុ លរ
រនមលសរុបននចំនួនឯក្សតាបានសផទរសៅឱ្យ សំ ែើរការផលិរក្សមាប ទ ប់សទ្ៀរ =183,534 ុលាលរ
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៩.១៖ វិធីសាគ្សាាវាយ្សេន ិធិនថៃន ើមែ ិត្ក្សមមតាមFIFO
ក្សំែរ់ចំណ្ដំបណនថមសទ្ៀរសគ្មាប់ សំ ណ្ដេះគ្សាយ ការគ្សាយបំពប
លឺ ណនថម ១៣៖
វរថធា
ុ រុស ើម
លា
ុ លរ
ចំនួនឯក្សតាបានសផទរសៅឱ្យ ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី ២
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម WIP
1700
300
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម WIP
(400)
វរថធា
ុ រុស ើមឯក្សតាបណនថមសទ្ៀរសៅក្សនុងកាលបរិសចេទ្
1,600
ក្សនុងចំសណ្ដម 1,600 ឯក្សតាបណនថមសទ្ៀរសៅក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមាស េះ, មានបរិមាែចំនួន 1,300ឯក្សតា
(ឯក្សតាបណនថម ក្សសទ្ៀរក្សនុងផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម WIPគ្រូវបានចាប់សផតើមនិងបញ្ា ប់សៅក្សនុងក្សនុង
កាលបរិសចេទ្ស េះ។
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម WIP៖
ចំណ្ដំថាផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម WIP រឺ 100% បានបញ្ា ប់ជាមួយនឹងការសគ្មរពសៅនឹងវរថធា
ុ រុ
ស ើម ូសចនេះនិងមិនមានចំណ្ដយនងលស ើមការងារស្វឬ
ើ មានការចំណ្ដយនងលស ើមបណនថមសទ្ៀរណ លគ្រូវបានចូលរួម
សៅក្សនុងការបំសពញផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម WIP ឯក្សតា។គ្សស ៀងគ្មនសនេះណ រផលិរផលមិនទន់
សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម WIP ឯក្សតារឺមាន 25% បានបញ្ា បសា
់ ថ ពរសោយសគ្មរពសៅចំណ្ដយនងលស ើមបណមលង ច
ូ ខាង
សលើសនេះណ ល។75% ននចំណ្ដយនងលស ើមបណមលងការងារក្សមាលំងពលក្សមា / ការចំណ្ដយមានសមរុលយសនន្
ិ ិ។
ការចំណ្ដយនងលស ើមស ើមបីបញ្ា ប់ ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម WIP ឯក្សតានិងស្វើការសពញក្សនុងឯក្សតា
ឯក្សតានីមួយៗបានចាប់សផតើមនិងបញ្ា ប់សៅ លា
ុ ល រចំណ្ដយនងលស ើមកាលបរិសចេទ្
(62,50 + 49,143) = 111,643 លា
ុ ល រ។
1,300 ឯក្សតា ណ លគ្រូវបានបំសពញស្វកា
ើ រសពញសៅក្សនុង ំសែើរការ ផលិរក្សមា
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
223
= 1,300 X111.643 =145,136 លា
ុ ល រ។
ការចំណ្ដយស ម
ើ បីបញ្ា ប់ 400 ឯក្សតាននផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម WIP
= 300 ឯក្សតា (ការបណមលង EUs) x 49.143 លា
ុ ល រ = 14,743 ុលាលរ។
ការចំណ្ដយនងលស ើមសៅឱ្យឯក្សតាបានសផទរសៅ សំ ែើរការ ផលិរក្សមាទ្ី២៖
បានបញ្ា បរ
់ នមលននការបំសពញ 1,700 ឯក្សតា (1,300ឯក្សតា ស្វើការសពញបូក្ស 400ឯក្សតា នន
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម WIP =145,136 +14,743 =159,879 ុលាលរ ។
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សរុបននឯក្សតាបានសផទរសៅឱ្យ សំ ែើរការផលិរក្សមាទ្២
ី
=(រនមលននបញ្ា ប់ 1,700 ឯក្សតាបូក្សនឹងការចំណ្ដយនងលស ើមរួចសៅសហ្ើយណ លសក្សើរស ើងសៅក្សនុងផលិរផលមិន
ទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម WIP រឺ (19,880 + 3,775) = 23,655 ុលាលរ។
ូសចនេះរនមលនន 1,700 ឯក្សតាបានសផទរសៅឱ្យ ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី២
159,879 លា
ុ ល រ + 23,655 លា
ុ ល រ= 183,534 លា
ុ លរ
រនមលននផលិរផលមិនទន់សសគ្មចុងគ្គ្ម WIP
រនមលននផលិរផលមិនទន់សសគ្មចុងគ្គ្ម WIP = 300 EUs X 62.50 លា
ុ ល រ = 18,750 លា
ុ ល រ (វរថធា
ុ រុស ើម)
បូក្ស150x49.143 ុលាលរ =7,371.45 លា
ុ ល រ = 26,121.45 លា
ុ លរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សុវណណ េូមិ ណ ល ំសែើរការគ្បព័នធរនមលមយ
ួ ។ ព័រមា
៌ នលមអរ
ិ នន សំ ែើរការផលិរក្សមាទ្ី១
មាន ច
ូ ខាងសគ្កាម។
វរថធា
ុ រុស ើមទំងអស់ណ លបានសគ្បើគ្រូវបានបណនថមសៅក្សនុងការចាប់សផតើមនន ំសែើរការផលិរក្សមា។ ការចំណ្ដយ
នងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមាការងារនិងការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរប ទ ប់បនស ំគ្រូវបានសក្សើរស ើងរាបសសាើជា
ផលិរផលណ លបានសៅតាមរយៈ ំសែើរការផលិរក្សមាសនេះ។ ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរប ទ ប់បនស ំបានគ្សូប
យក្សសៅអគ្តានន 100% ននការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាស េះសទ្។
សនេះជាព័រ៌មានលមអរ
ិ ូចខាងសគ្កាមរឺ ក្ស់ព័នធសៅនឹងការផលិរសៅក្សនុងរយៈសពលសនេះ៖
ចំនួន
វរថធា
ុ រុស ើម
ចំណ្ដយនងលស ើម
ឯក្សតា
បានសគ្បើគ្បាស់
ក្សមាលំងពលក្សមា
សមរុលយសននិ្ិស ើមគ្គ្ម
200 100% បានប ា ប់សាថពរ
75%បានប ា ប់សាថពរ
សមរុលយសននិ្ិចុងគ្គ្ម
100 100%បានប ា ប់សាថពរ
50%បានប ា ប់សាថពរ
សមរុលយសនន្
ិ សិ ម
ើ គ្គ្ម៖
224
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ការចំណ្ដយសលើការជាប់ទក្ស់ទ្ងជាមួយនឹងទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ស ម
ើ គ្គ្ម 1,800 លា
ុ ល រសគ្មាប់វរថធា
ុ រុស ើម។ បណនថម
4,000 លា
ុ ល រជាចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាបូក្សសយងនិងការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ។
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងកាលបរិសចេទ្៖
ការចំណ្ដយនងលស ើមសលើការសក្សើរស ើងក្សនុងក្សនុងកាលបរិសចេទ្៖
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើម
19,000
ក្សមាលំងពលក្សមា
19,000
ក្សនុងកាលបរិសចេទ្មានបរិមាែចំនួន 2,000 ឯក្សតា គ្រូវបាន្លងការ់ក្សនុង សំ ែើរការ ផលិរក្សមាទ្ី២។
ក្សរែីពុំមានការខារបង់ណ្ដស ើយ។
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សនេះបានសគ្បើ វិ្ីសាស្តសត FIFO សគ្មាប់វាយរនមលសននិ្ិក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមា ។
សាំណួរ៖
រែ រនមលចំនន
ួ ឯក្សតាសរុបបានសផទរសៅឱ្យ ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី ២។
៨.ការខាត្បង់ណែនក្សមួយ្ េនធវ ើ ាំនណើរតាមរយ្ៈែ ិត្ក្សមម
ក្សនុងឧទហ្រែ៍សនេះសយើងបានសមើលរហ្ូរមក្ស ល់សពលការខារបង់សនេះបានសក្សើរស ង
ើ សៅចុងបញ្ា ប់នន ំសែើរ
ការផលិរក្សមាសនេះ។ វារឺអាចស្វើបានណ លថាការខារបង់ (ឬសក្សើន) អាចគ្រូវបានរក្សសឃើញ វិ្ីមយ
ួ ណផនក្សតាមរយៈ
ំសែើរការមួយ។ ក្សនុងក្សរែីមួយ EUs គ្រូវណរគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីវាយរនមលពីទ្ំហ្ណំ លការចំណ្ដយគ្រូវបានសក្សើរ
ស ើងសៅសពលណ លបារ់បង់សនេះគ្រូវបានក្សំែរ់អរតសញ្ញាែ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១០៖ការខាត្បង់ណែនក្សមួយ្ េនធវ ើ ាំនណើរតាមរយ្ៈែ ត្
ិ ក្សមម
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មនហាគ្ សាទ បានផលិរសារធារុរីមីនិងមានការខារបង់្មាតា 15%ននធារុចល
ូ វរថធា
ុ រុស ម
ើ ។
ព័រមា
៌ នសគ្មាប់ណេក្សុមាៈរឺមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ធារុចល
ូ វរថធា
ុ រុស ើម
200 រី ូគ្កាមមានរនមល 5 លា
ុ ល រក្សនុង1រី ូគ្កាម
រនមលពលក្សមានិងការចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
4,100 លា
ុ លរ
សសវាសផទរសៅផលិរផលសសគ្មច
160 រី ូគ្កាម
ការខារបង់គ្រូវបានក្សំែរ់សៅសពលណ ល ំសែើរការសនេះគ្រូវបានបញ្ា ប់ 40%
គ្មានផលិរផលមិនទន់សសគ្ម WIPស ើមគ្គ្មឬចុងគ្គ្ម ។
សាំណួរ៖
ចូរសរៀបចំរែនី ំសែើរការផលិរក្សមាសគ្មាប់ណេក្សុមាៈ។
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
225
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(១) ការខារបង់្មាតារឺមាន 15% ននការបញ្ាូ លស លរឺ 15% X 200 រី ូគ្កាម = 30 រី ូគ្កាមការខារ
បង់ពិរគ្បាក្ស រឺ 40 រី ូគ្កាម។ ូសចនេះការខារបង់មន
ិ គ្បគ្ក្សរីរឺ 10 រី ូគ្កាម។
(២) រែ ចំនួនបានរំពឹងទ្ុក្សនន EUs ននទ្ិននផល (ណ លជាក្សណនលងណ លទ្ិននផលរំពឹងទ្ុក្សថាសនេះរឺចំនន
ួ ឯក្សតា
បានបញ្ា ប់ពិរគ្បាក្ស បូក្សខារបង់មិនគ្បគ្ក្សរីសនេះ) ។
សរុប
វរថធា
ុ រុស ម
ើ
ការបណមលង
ឯក្សតាផលិរផលសសគ្មច
160
160
160
ការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
10
10
4
170
170
164
សរុបEUs
(៣) ការចំណ្ដយសលើ ំសែើរការ
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ម
ើ ៖ 200X5
1,000
រនមលពលក្សមានិងចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
4,100
5,100
(៤)រែ នងលចំណ្ដយនងលស ើមសមមូល (EUs)គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីបញ្ា ប់ផលិរនិងការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស) ។
វរថធា
ុ រុស ម
ើ 1,000/170 =5.88 លា
ុ លរ
ការបណមលងផលិរក្សមា 4,100/164 = 25 ុលាលរ
ចំណ្ដយសរុបននឯក្សតាបញ្ា ប់ =(5.88 + 25) = 30.88 លា
ុ លរ
(៥) រែ រែនី ំសែើរការនិងការខារបង់្មាតានិងមិន្មាតា។
រែ
ំសែើរការផលិរក្សមា
គណេីសគ្មាប់ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមម
រ.ក្ស
វរថធា
ុ រុស ើម
200
ការចំណ្ដយនងល ស ើមប ទ ប់បនស ំ
ុលាលរ
រ.ក្ស
ុលាលរ
1,000
ការខារបង់្មាតា
30
0
4,100
ផលិរផលសសគ្មច
160
4,941
10
159
0
ការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
0
200
5,100
គ្បមាែវិ្ី៖
226
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
0
200
5,100
(ក្សិ១) 160 x30.88 =4,941 ុលាលរ
(ក្សិ) ការខារ់បង់មន
ិ ្មាតា (10x5.88 ុលាលរ)+(4x25 លា
ុ ល រ)=159 លា
ុ លរ
រែនីការខារបង់
គណេីការខាត្បង់
រ.ក្ស
ំសែើការផលិរក្សមា
ុលាលរ
30
0
ការខារបង់្មាតា
រ.ក្ស
ុលាលរ
30
0
0
30
0
0
30
0
រ.ក្ស
ុលាលរ
ការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
គណេីការខាត្មិេ
រ.ក្ស
ំសែើការផលិរក្សមា
10
េរឹេឹងទុក្ស
ុលាលរ
159
របាយការែ៍លទ្ធ ផល
159
0
10
159
0
0
159
ការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្សនិងបានចំសែញមិនបានរំពឹងទ្ុក្សគ្រូវណរគ្រូវបានក្សរ់គ្តាទ្ុក្ស និងក្សំែរ់រនមល។ សូមចាំ
ថាការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្សនិងបានចំសែញមិនបានរំពង
ឹ ទ្ុក្ស មិនប៉ាេះ ល់ ល់ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការ
រែ
EUsស េះសទ្។
៩.ការ្ូ
រួមែ ិត្ែ េិងែ ិត្េូវែ ិត្ែ
មួយ្នែសង
សសចក្សតសី ផតម
ើ
្មាជារិននការចំណ្ដយនងលស ើមសលើ ំសែើរការផលិរក្សមាសនេះរឺជាការ ច
ូ ថា សំ ែើរការជាញឹក្សញាប់ផលិរបាន
សគ្ចើនជាងមួយផលិរផល។ ផលិរផលបណនថមទំងសនេះអាចគ្រូវបានពិពែ៌ ថាជាទំងផលិរផលរួមគ្មនឬ
សោយផលិរផល។ ផលិរផលរួមគ្មនជាសារវនតរឺជាផលិរផល ៏សំខាន់ទង
ំ ពីរចំណែក្សសោយផលិរផល ូចគ្មន
សៅនឹងផលិរផល ៏សំខាន់ឬចមបង។
ការចូលរួមផលិរផល
ការចូលរួមផលិរផលមានផលិរផលពីរឬសគ្ចើនណ លបានបំណបក្សក្សនុងវរគសិក្សានន ំសែើរការសនេះគ្មនមានរនមល
លក្ស់ោច់ េព ស់គ្រប់គ្គ្មន់ស ម
ើ បីសមនឹងទ្ទ្ួលនូវការទ្ទ្ួលសាគល់ជាផលិរផល ៏សខា
ំ ន់មយ
ួ ។

ផលិរផលណ លរួមរួមមានផលិរផលណ លបានផលិរជាលទ្ធ ផលនន ំសែើរការចគ្មាញ់សគ្បង
ឧទហ្រែ៍សគ្បងសាំងនិងសគ្បងបា៉ា រាហ្វី។

សគ្បងសាំងនិងសគ្បងបា៉ា រាហ្វមា
ី នបរិមាែលក្ស់គ្សស ៀងគ្មនសហ្ើយ ូសចនេះរឺជាផលិរផល (រួមគ្មន)។
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
227
ផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬអនុផលិរផល
ផលិរផលប ទ ប់បនស135
ំ ណ លមានលទ្ធ ផលឬផលិរផលននបរិមាែផលិរសោយមិន ូចគ្មនសៅក្សនុងការអវីសផសង
សទ្ៀរ (ផលិរផលចមបង) ផលិរ។

ផលិរផលប ទ ប់បនស ំ ូចជាអាចម៍រណ្ដរ136និងសមបក្សសឈើ137 រឺជាផលិរផលម្យមពីឧសាហ្ក្សមា
សឈើ (ណ លជាសឈើសនេះរឺជាផលិរផលសំខាន់ឬចមបងពី ំសែើរការផលិរក្សមា) ។

អាចម៍រណ្ដរ និងសមបក្សសឈើ មានរនមលការលក្ស់បានក្សំ រិរទបសបើសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងសឈើណ លគ្រូវបាន
ផលិរ និងគ្រូវបានចារ់ថានក្ស់ជាផលិរផលប ទ ប់បនស ំ។
135
By Product:ផលិរផលប ទ ប់បនស ំ
136
Sawdust:អាចម៍រណ្ដរ
137
Bark:សមបក្សសឈើ
228
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
១០.គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់ែ ិត្ែ មាេ្ាំណាយ្នថៃន ើមរួមោន
រែសនយយក្សមាសគ្មាបផលិរផលរួមគ្មន
ភាពេុសគ្មនរវាងផលិរផលសោយរួមគ្មននិងមានសារៈសំខាន់សោយសារណរការពោបាលរែសនយយនន
ផលិរផលរួមគ្មននិងសោយផលិរផលេុសគ្មន។
ផលិរផលរួមគ្មន A
ពលក្សមានិងចំណ្ដយ
ពលក្សមានិងចំណ្ដយ
នងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
នងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
ំសែើរការផលិររួមគ្មន
ផលិរផលរួមគ្មន B
ពលក្សមានិងចំណ្ដយ
នងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
វរថធា
ុ រុស ើម
ផលិរផលរួមគ្មន C
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
229

ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សំ ែើរការផលិរក្សមារម
ួ គ្មន138 សក្សើរមានស ើងមុនសពលណ លចំែច
ុ បំណបក្សបិទ្។ ពួក្ស
សរគ្រូវបានសរសៅថាសពលេល េះការចំណ្ដយមុនការបំណបក្សឬការចំណ្ដយរួម។

ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ រួមគ្មន139គ្រូវការ វិភាជន៍រវាងផលិរផលរួមគ្មនសៅចំែច
ុ បំណបក្សបិទ្ស ើមបីទ្ទ្ួលបាន
ចំណ្ដយនងលស ើមនីមយ
ួ ៗននផលិរផលសនេះក្សនុងសគ្មលបំែងសគ្មាប់រនមលសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មនិងចំណ្ដយនងល
ស ើមផលិរផល។

មូលោះនននការ វិភាជន៍រវាងការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនចំស េះផលិរផលណ លជា្មាតាមាន ូចខាង
សគ្កាម៖
 នងលស ើមផលិរផល (គ្រូវបានសរសាគល់ផងណ រថាជារនមលទ្ីផារ)
 ផលិរផលក្សនុង1ឯក្សតា
 រនមលសុទ្ធរួរឲ្យទ្ុក្សចិរបា
ត ន140
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១១៖គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមរួមោន
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមរឺមាន ក្ស់ព័នធសគ្មាប់ សំ ែើរការផលិរក្សមាសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្ទ្ី១មក្ស។
លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយសលើវរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
10,000
ការចំណ្ដយសលើពលក្សមាផ្ទទល់
5,000
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
3,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
18,000
ំសែើរការផលិរផលិរផលរួមផលិរផល A និង B ណ លប ទ ប់មក្សបានលក្ស់ផលិរផលក្សនុងនងលលក្ស់បានផាល់
ខាងសគ្កាម។ រួសលេផលិរផលរំណ្ដងឱ្យទំងអស់ននផលិរផលទំងអស់នន ំសែើរការផលិរក្សមា ។
ផលិរផល A
ផលិរផលរិរជាឯក្សតា
នងលលក្ស់ក្សនុង1ឯក្សតា
សាំណួរ៖
138
Joint Process cost:ការចំណ្ដយនងលស ើម សំ ែើរការផលិរក្សមារម
ួ គ្មន
139
Joint Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មន
140
NRV:រនមលសុទ្ធរួរឲ្យទ្ុក្សចិរបា
ត ន
230
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ផលិរផល B
2,000
8,000
5 លា
ុ លរ
2.50 លា
ុ លរ
ចូររែ ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផលនិងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សគ្មាប់ផលិរផល A និង B សនារថា
់ ៖
(១) ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបាន វិភាជន៍សៅតាមរនមលទ្ផ
ី ារ
(២) ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបាន វិភាជន៍សៅតាមផលិរផលក្សនុង1ឯក្សតា
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(១)មូលោះនរនមលទ្ីផារ
ផលិរផល A
ផលិរផល B
លា
ុ លរ
សរុប
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
10,000
20,000
30,000
(សូមសមើលគ្បមាែវិ្ិ)
6,000
12,000
18,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
4,000
8,000
12,000
នងលលក្ស់ផលិរផល
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបានណបងណចក្ស
គ្បមាែវិ្ី៖
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនសរុប =(10,000 ុលាលរ + 5,000 លា
ុ ល រ + 3,000 លា
ុ ល រ) = 18,000 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបានណបងណចក្សសគ្មាប់ផលិរផល A
A=
10,000
30,000
X18,000
=
6,000 លា
ុ លរ
=
12,000 ុលាលរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបានណបងណចក្សសគ្មាប់ផលិរផល B
B=
(២)
20,000
30,000
X18,000
មូលោះនឯក្សតាផលិរផល
ផលិរផល A
លា
ុ លរ
ផលិរផល B
សរុប
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
10,000
20,000
30,000
(សូមសមើលគ្បមាែវិ្ិ(
3,600
14,400
18,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
6,400
5,600
12,000
នងលលក្ស់ផលិរផល
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបាន វិភាជន៍
គ្បមាែវិ្ី៖
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
231
ផលិរផលសរុប = 2,000ឯក្សតា + 8,000ឯក្សតា = 10,000ឯក្សតា
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបាន វិភាជន៍សគ្មាប់ផលិរផល A
A=
2,000
10,000
X18,000
=
3,600 លា
ុ លរ
=
14,400 ុលាលរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបាន វិភាជន៍សគ្មាប់ផលិរផល B
B=
8,000
10,000
X18,000
រែសនយយក្សមាផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬអនុផលិរផល
ផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬអនុផលិរផលមានរនមលសំខាន់រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ភាពេុសគ្មន។

ការចំណ្ដយនងលស ើមសនេះបានសក្សើរស ើងសៅក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមាគ្រូវបានណចក្សរំណលក្សរវាងផលិរផល
រួមគ្មនណរ១។ ផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬអនុផលិរផលណ លមិនយក្សមួយចំណែក្សននការចំណ្ដយនងលស ើម
ូចជាការបារ់បង់្មាតា។

រនមលលក្ស់ផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬអនុផលិរផលសៅចំែច
ុ បំណបក្សគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថាជាការការ់បនថយ
ការចំណ្ដយជំនួសឱ្យគ្បាក្ស់ចំែូលជាងាីមង
ត សទ្ៀរគ្គ្មន់ណរ ូចគ្មនស្ៀបសៅនឹងការបារ់បង់្មាតា។

គ្បសិនសបើផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬអនុផលិរផលមិនមានរនមលណ លបានសាគល់សៅចំែច
ុ បំណបក្សសទ្ប៉ាុណនត
មានរនមលប ទ ប់ពី ំសែើរការបណនថមមួយណ លមានគ្បាក្ស់ចំែូលសុទ្ធរបស់ផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬអនុ
ផលិរផលគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីការ់បនថយការចំណ្ដយនងលស ើមននការ ំសែើរការផលិរក្សមា។
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសុទ្ធ (ឬរនមលសុទ្ធរួរឲ្យទ្ុក្សចិរបា
ត ន) = រនមលការលក្ស់ចង
ុ សគ្កាយ - ចំណ្ដយនងលស ើមសលើ ំសែើរ
ការផលិរក្សមាបណនថមសទ្ៀរ
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១២៖គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមរួមោន
បាន ំសែើរការផលិរផលិរផល Mបានមក្សពីផលិរផលទំងពីររួមគ្មន (A និង B) និងផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬ
អនុផលិរផល (C) ។ ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបានណបងណចក្សសលើមល
ូ ោះនជាឯក្សតា។
ពរ៌មានខាងសគ្កាមសនេះរឺ ក្ស់ព័នធ។
ផលិរផល A
ផលិរផល B
សរុប
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
នងលលក្ស់ផលិរផល
2,000
8,000
10,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនបានវិភាជន៍
3,600
14,400
18,000
232
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ឥ ូវសនេះវារឺអាចស្វើសៅបានក្សនុងការលក្ស់ផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬអនុផលិរផល (C)សគ្កាយពីការណក្សនចនបណនថម
សទ្ៀរចំណ្ដយនងលស ើម 0.50 លា
ុ ល រ ក្សនុង1ឯក្សតា។ ការចំណ្ដយ ំសែើរការផលិរក្សមាបណនថមសទ្ៀរមានរនមល
0.20 ុលាលរក្សនុង 1ឯក្សតា។ បរិមាែផលិរផល (C) ចំនួន 2,000ឯក្សតាជា ផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬ
អនុផលិរផលបានផលិរ។
សាំណួរ៖
ចូរពនយល់ពរី សបៀបចំណ្ដយនងលស ើមផលិររួមគ្មនចំនន
ួ 18,000 លា
ុ ល រ បានវិភាជន៍ ល់ផលិរផលប ទ ប់បនស ំ
ឬ
អនុផលិរផល C គ្រូវផលិរសោយរសបៀបណ្ដ?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ជាមួយនឹងផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬអនុផលិរផល C ស េះការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបានសរការ់បនថយ
សោយមានគ្បាក្ស់ចំែូលសុទ្ធពីការ ំសែើរការផលិរក្សមា។
គ្បាក្ស់ចំែូលសុទ្ធពីការ ំសែើរការ= (0.5 ុលាលរ - 0.2 លា
ុ ល រ) x 2,000ឯក្សតា = 600 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនឥ ូវ 17,400 (18,000 ុលាលរ- 600 លា
ុ ល រ)
ផលិរផល A
ផលិរផល B
លា
ុ លរ
សរុប
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
នងលលក្ស់ផលិរផល
2,000
8,000
10,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនបានវិភាជន៍
3,480
13,920
17,400
ផលិរផលសរុបរិរជាឯក្សតា = 2,000 + 8,000 = 10,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបាន វិភាជន៍សគ្មាប់ផលិរផល A
A=
2,000
10,000
X17,400
=
3,400 លា
ុ លរ
=
13,920 ុលាលរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបាន វិភាជន៍សគ្មាប់ផលិរផល B
B=
8,000
10,000
X17,400
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
233
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ គ្បរិបរតកា
ិ រ សំ ែើរការផលិរមួយរួមគ្មនផស ំសោយ ផលិរផលិរផល A និង B និងផលិរផល
ប ទ ប់បនស ំឬអនុផលិរផល (C)មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់សរុប 272,926 លា
ុ ល រ បានសក្សើរស ើងសៅក្សនុងការផលិរននការ:
ខានរទ្មងន់
រី ូគ្កាម
នងលលក្ស់ផលិរផល
លា
ុ លរ
ផលិរផល A
16,000
6.10
ផលិរផល B
53,200
7.50
ផលិរផល C
2,770
1.20
ផលិរផល B ណ លរគ្មូវឱ្យមានការណក្សនចនផលិរបណនថមសទ្ៀរប ទ ប់ពីការបំណបក្សពីផលិរផល
ទំងពីរសផសងសទ្ៀរ។ សនេះមានរនមលសរុប 201,930 លា
ុ ល រ។
ផលិរផល C ក្ស៏រគ្មូវឱ្យមានការណក្សនចនបណំ បក្សបណនថមសទ្ៀរស ម
ើ បីស្វើឱ្យវាលក្ស់បានោច់ សហ្ើយសនេះមានរនមល 0.40
លា
ុ ល រក្សនុង1រី ូគ្កាម។
សាំណួរ៖
ចូររែ គ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ សរុបទ្ទ្ួលបានផលិរផល A និង B សៅក្សនុងរយៈសពលសោយសគ្បើរនមលសុទ្ធរួរឲ្យ
ទ្ុក្សចិរបា
ត ន (ចំែូលសុទ្ធ) ស ើមបីការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មន។
១១.គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់ ាំនណើរការែ ិត្សគ្មាប់ែ ិត្ែ រួមោនេិងែ ិត្ែ
បនទប់បេសាំ
អនក្សអាចគ្រូវបានទមទរស ម
ើ បីសោេះគ្សាយជាមួយនឹងរែនីផលិរផលរួមគ្មននិងផលិរផលប ទ ប់បនស ំ។
ផលិរផលរួមរួរគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថាជាទ្ិននផលឬផលិរផល '្មាតា' ពី ំសែើរការផលិរក្សមាមយ
ួ ។ រែសនយយ
ក្សមាសគ្មាប់ផលិរផលប ទ ប់បនស ំរឺមានភាពសាុរសាាញបនតិចបណនថមសទ្ៀរ។

មិនមានរនមលព័រមា
៌ នក្សនុងការរែ ការចំណ្ដយនងលស ើមសគ្មាប់ផលិរផលប ទ ប់បនស ំឬវាស់គ្បាក្ស់
ចំសែញរបស់េួ ល នបាន។ រែសនយយក្សមាសគ្មាប់ផលិរផលប ទ ប់បនស ំក្សនង
ុ ំសែើរការចំណ្ដយនងលស ើម
រឺគ្សស ៀងគ្មនសៅនឹងរែសនយយក្សមាសគ្មាប់ការបារ់បង់្មាតា។

ចំែូលពីផលិរផលប ទ ប់បនស ំអាចគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថាជាគ្បាក្ស់ចំែូលបណនថមសទ្ៀរសៅក្សនុងរបាយ
ការែ៍លទ្ធ ផល។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដវាជាការ្មាតាបណនថមសទ្ៀរស ើមបីការ់ចំែូលពីផលិរផល
ប ទ ប់បនស ំពីចំណ្ដយនងលស ើមនន សំ ែើរការផលិរក្សមា។

ចំែូលពីផលិរផលប ទ ប់បនស ំគ្រូវបានចុេះខាងឥែទនបញ្ាូ លសៅក្សនុងរែនី សំ ែើរការផលិរក្សមា
និងចុេះខាងឥែពនធសៅកាន់រែនីផលិរផលប ទ ប់បនស ំ។
234
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ

ស ើមបីរែ ឯក្សតាសមមូលសៅក្សនុងកាលបិរសចេទ្ជាឯក្សតាផលិរផលប ទ ប់បនស ំ ( ូចជាការបារ់បង់
្មាតា) ក្សនុងការការ់បនថយចំនួនផលិរផលវិញ។

សៅសពលណ លផលិរផលប ទ ប់បនស ំ បានផលិរផល, ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងឯក្សតាសមមូលគ្រូវបាន
រែ
ូចខាងសគ្កាម៖
ំសែើរការផលិរក្សមា ទ ប់បនសផលិ
ំ រផលប-នងលលក្ស់ផលិរផល - រនមលសែ
ំ ល់ននការបារ់បង់្មាតា - (វរថធា
ុ រុស ើមនិងការចំណ្ដយសលើការបណមលង)
ការរំពឹងចំនន
ួ ននឯក្សតាផលិរ ផលិរផលប ទ ប់បនស ំជាឯក្សតា- ការខារ្មាតាជាឯក្សតា - ធារុចល
ូ ជាឯក្សតា)
ឥ ូវសនេះសយើងអាចពគ្ងឹងនូវអវីណ លសយើងបានសរៀនក្សនុងជំពូក្សសនេះសោយសមលឹងសមើលពីរសបៀបណ ល
ផលិរផលរួមគ្មននិងផលិរផលប ទ ប់បនស ំ ណ លគ្រូវបានក្សរ់គ្តាទ្ុក្សក្សនុងរែនី សំ ែើរការផលិរក្សមា។
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
235
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៩
ពរ៌មាន ច
ូ ខាងសគ្កាមសនេះទក្ស់ទ្ងសៅនឹងគ្ក្សុមហ្៊ែុនណ លផលិរផលិរផលទំងពីររួមគ្មន, X និង Y និង
ផលិរផលប ទ ប់បនស ំ Z បានសៅក្សនុង ំសែើរការផលិរក្សមា។
ទ្ិនននយ
័ សគ្មាប់ណេ្នូ
ធារុចល
ូ ជាវរថធា
ុ រុស ើម)43,750 ឯក្សតា)ចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងបណមលងផលិរក្សមា
ការខារបង់មន
ិ បានរំពឹងទ្ុក្ស(3,750 ឯក្សតា)
266,500
105,000
37,500
ផលិរផលរួមគ្មន
ផលិរផលរួមគ្មន X: 18,000ឯក្សតា
180,000
ផលិរផលរួម Y: 15,000 ឯក្សតា
150,000
មានការបារ់បង់្មាតាមានបរិមាែចំនន
ួ 1,000ឯក្សតា។ ការបារ់បង់ជាឯក្សតាក្សនង
ុ រនមលកាក្សសំែល់ចន
ំ ួន
1 លា
ុ ល រ ក្សនុង1ឯក្សតា។
ផលិរផល Zមាន បរិមាែចំនួន 6,000 ឯក្សតាជាផលិរផលប ទ ប់បនស ំ បានផលិរ។ ឯក្សតាជាផលិរផល
ប ទ ប់បនស ំ នីមយ
ួ ៗគ្រូវបានោក្ស់លក្ស់ក្សនុងរនមល 0.50 ុលាលរ ក្សនុង1ឯក្សតា។
សាំណួរ៖
ចូរសរៀបចំរែនី ំសែើរការផលិរក្សមាសគ្មាប់ណេ្នូ។
236
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
១២. សនងខបជាំេូក្ស
នថៃ ន ើមែ ិត្ែ
រួមោន
ផលិរផលរួមគ្មនរឺជាផលិរផលពីរឬសគ្ចើនណ លណបងណចក្សោច់សោយណ ក្សក្សនុង ំសែើរការផលិរផលិផលនីមយ
ួ ៗមានរនមលេពស់។
ផលិរផលរួមគ្មនរឺជាលទ្ធ ផលមួយចំនន
ួ បានផលិរក្សនុងសពលណរមួយកាលយជាផលិរផលរួម។
នងលស ម
ើ ជាគ្ក្សុមឬបាច់
សំែំណុ បបបទ្ជាក្ស់លាក្ស់ស ើមបី
ស្វើឱ្យការចំណ្ដយសលើការ
រិរនងលស ម
ើ តាមការបញ្ញជទ្ិញ
បញ្ញជទ្ិញណ លគ្សស ៀងសៅ
ពីការបញ្ញជទ្ិញនងលស ើមជាក្ស់លាក្ស់សៅសពលអរិងិ
នឹងការចំណ្ដយសលើការងារ
ជនបញ្ញជទ្ិញការងារជាក្ស់លាក្ស់ណ្ដមួយ។
គ្បសពទ្សផសងគ្មនននផលិរក្សមា
បញ្ញជទ្ិញណ រ។
ការងារនីមយ
ួ ៗគ្រូវបានក្សំែរ់នងលលក្ស់ោច់ណ ក្ស
បញ្ញជទ្ិញជាបាច់ឬគ្ក្សុម
ពីគ្មននិងមានឯក្សសណ្ដ
ះ នណរមួយ
នីមួយៗរឺជាការក្សំែរ់អរត
សញ្ញាែោច់សោយណ ក្សពី
គ្មនក្សនុង1ឯក្សតាផតលស់ លេបញ្ញជ
ទ្ិញជាបាច់។
សំ ែើរការនងលស ម
ើ តាមវិ្សា
ី មញ្ា
វិ្ីសាស្តសតចំណ្ដយនងលស ើមបានសគ្បើសៅសពលណ លផលិរក្សមា ៏សគ្ចើនននផលិរផល ូចគ្មនសបេះបិទ្សក្សើរមានឧទហ្រែ៍ការផលិរ នុំ នសូ
ក្សូឡាឬក្សំប៉ាុងននស៊ែុប។
ផលិរផលទំងអស់គ្រូវបានផលិរមិនមានអវីណបលក្សពីគ្មនសទ្សហ្ើយរនមលជាម្យមក្សនុងមួយឯក្សតាគ្រូវបានរែ សគ្មាប់ សំ ែើរការផលិ
នីមួយៗ
សំ ែើរការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ជាមួយនឹង
ការបារ់បង់គ្បាក្ស់ចសំ ែញនិងខារ

លុេះគ្តាណរវាមានរនមលសំែល់សអរចាយ




វិ្ីសាស្តសតវាយរនមលសនន ិ្ិជាម្យម
ការបារ់បង់មន
ិ បានរំពឹងទ្ុក្សរឺជាការបារ់បង់
ភារមិនណបងណចក្សរវាងផលិរផលមិន
ណ លមិនរំពឹងទ្ុក្សបណនថម។
ទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម WIP ណ លបាន
បានចំសែញមិនបានរំពឹងទ្ុក្សសក្សើរស ើងសៅ
បណនថមសៅក្សនុង ំសែើរការផលិរ។
សពលណ លការបារ់បង់ពិរគ្បាក្ស មានរិចជាង

វិ្ីសាស្តសតវាយរនមលសនន ិ្ិ FIFO េុស
ការរំពឹងទ្ុក្ស។
គ្មនរវាងផលិរផលមិនទន់សសគ្មច
ការបារ់បង់មន
ិ បានរំពឹងទ្ុក្សនិងបានចំសែញ
ស ើមគ្គ្ម WIPនិងចុងគ្គ្មក្សនុង ំសែើរ
មិនបានរំពឹងទ្ុក្សសក្សើរស ើងេុស្មាតាគ្រូវបាន
វាយរនមលសោយរនមល ូចគ្មននឹងទ្ិននផលបានលអ
សំ ែើរការនងលស ម
ើ ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ម
ើ គ្គ្ម
ការបារ់បង់ជា្មាតារនមលបារ់បង់រស
ឺ ូនយ លា
ុ លរ
ចុងគ្គ្ម និងឯក្សតាសមមូល

មិនយុរិ្
ត ម៌ក្សនុងការណបងណចក្សនងលស ើមក្សនង
ុ
1ឯក្សតាសពញសលញសៅឱ្យណផនក្សមួយនន
ំសែើរការផលិរ។

រំនិរសៅពីសគ្កាយសគ្មលរំនរ
ិ ននឯក្សតា
សមមូលរឺណផនក្សមួយអាចគ្រូវបានបញ្ញជក្ស់
ជាសមាមាគ្រននឯក្សតាសពញសលញ

ំសែើរការចំណ្ដយនងល គ្រូវបានណបងណចក្ស
ការផលិរ (ស្វកា
ើ រសោយសពញសលញ
ំសែើ
រការផលិ
រសលើមល
ូ
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលជាឯក្សតាក្សន
ស ើមក្សំពុងុងំសែើ
រការ
237
ឯក្សតា) និងផលិរផលមិនទន់
ោះនរបស់ឯក្សតាសមមូល។
សសគ្មចចុងគ្គ្ម WIP
ចសមលើយការ ក្សពិសសា្ន៍សមរថភាព
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (រ)
រិរនងលស ម
ើ តាមការងារជាអរិងិជនជំរញ
ុ ជាមួយអរិងិជនបញ្ញជការងារមួយជាក្ស់លាក្ស់ណ លនឹងគ្រូវស្វើ។ វាក្ស៏អាច
ស្វើសៅបានសគ្មាប់ការផលិរគ្រូវបានបញ្ា ប់សៅក្សនុងកាលបរិសចេទ្រែសនយយ១។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើម 50 រក្ស. x 4 ុលាលរ
200
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា 30 សមា៉ា ង x9 លា
ុ លរ
270
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាអសងរប ទ ប់បនស ំ 30 x 6 ុលាលរ
180
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរប ទ ប់បនស ំ 80,000/20,000 x30
120
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំសផសងៗ
40
សរុបចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា (75%)
810
គ្បាក្ស់ចសំ ែេះ ុល 810x 25/75
270
រិរនងលស ើមតាមការងារ (100%)
1,080
សំគ្មល់៖គ្បាក្ស់ចំសែញសុទ្ធ 25% សលើការលក្ស់មានន័យថាការចំណ្ដយសរុបរំណ្ដងឱ្យ 75% ននការ
ចំណ្ដយសលើរិរនងលស ើមតាមការងារ និងការរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ រំណ្ដងឱ្យ 25% ននរិរនងលស ើមតាមការងារ
សទ្។ គ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ
ូសចនេះអាចគ្រូវបានរែ ជា 25 / 75 ននការចំណ្ដយសរុប។ ូចគ្មនសនេះណ រ
គ្បសិនសបើមានគ្បាក្ស់ចំសែញសុទ្ធចន
ំ ួន 30% សលើការលក្ស់ (ឬក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចំសែញ 30%ននផលរបរ) គ្រូវ
បានសរអនុវរតបានចំណ្ដយសរុបនឹងរំណ្ដងឱ្យ 70% ននរិរនងលស ើមតាមការងារ និងការរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញនឹង
រំណ្ដងឱ្យ 30%ននរិរនងលស ើមតាមការងារ សហ្ើយអាចនឹងគ្រូវបានរែ ជា 30 /70ននការចំណ្ដយនងលស ើម
សរុប។
238
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
141
ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
ចំណ្ដយនងលស ើមននផលិផលសរុប142
=
ការរំពឹងទ្ុក្សឬផលិរផល្មាតា
ចំណ្ដយនងលស ើមននផលិផលសរុប = (24,000 + 5,000 + 4,000 + 3,000) = 36,000 ុលាលរ
ការរំពឹងទ្ុក្សឬផលិរផល្មាតា= 1,000ឯក្សតា
ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា143
=
36,000
1,000
=36,000 លា
ុ លរ
សមាគល់ ស េះជាសគ្រឿងបានបញ្ា បស់ ៅក្សនុងសំែំណុ បបបទ្ ំសែើរការទ្ី 1 WIP សបើក្សក្សនុង ំសែើរការ 2 សហ្ើយ
ណ លអងគភាពបានបញ្ា ប់សៅក្សនុងសំែំណុ បបបទ្ សំ ែើរការទ្ី 2 WIP សបើក្សក្សនុង ំសែើរការ 3 សនេះ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
ាំនណាះគ្សាយ្៖
គណេីសគ្មាប់ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមមទី២
រ.ក្ស
ុលាលរ
រ.ក្ស
ុលាលរ
បានសផទពី ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី១
500
750
ការខារបង់្មាតា
25
25
បណនថមវរថធា
ុ រុស ើម
300
300
ផលិរផលសសគ្មច
755
2,265
ចំណ្ដយនងលស ើមពលក្សមាផ្ទទល់
800
ការខារបង់មិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
20
60
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
500
800
2,350
800
2,350
ការបារ់បង់្មាតា = 5% ននការបណមលងសៅ ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី១ = 500រ.ក្ស x 0.05 = 25រ.ក្ស
រនមលសំែល់បានការបារ់បង់្មាតា= 25រ.ក្ស x 1 ុលាលរ = 25 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា= (2,350 លា
ុ ល រ -25 លា
ុ ល រ) / (800រ.ក្ស - 25រ.ក្ស) =3 លា
ុ លរ
ការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
គណេីការខាត្មិេ
141
Average cost per unit:ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
142
Total cost of inputs:ចំណ្ដយនងលស ើមននផលិផលសរុប
143
Average cost per unit:ការចំណ្ដយនងលស ើមជាម្យមភាក្សក្សនុង1ឯក្សតា
េរឹេឹងទុក្ស
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
239
រ.ក្ស
ំសែើការផលិរក្សមាទ្ី១
ុលាលរ
60
រ.ក្ស
ុលាលរ
កាក្សសំែល់(20 ុលាលរx1)
20
របាយការែ៍លទ្ធ ផល
40
60
0
60
រែនីកាក្សសំែល់
គណេីកាក្សសាំណ
រ.ក្ស
ំសែើការផលិរក្សមា(ខារបង់្មា តា)
ុលាលរ
25
ការខារមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
់
រ.ក្ស
សបឡាសាច់គ្បាក្ស់
ុលាលរ
45
20
10
0
159
0
45
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ធារុសចញ វរថធា
ុ រុស ើម
បណមលង
ឯក្សតា
%
EUs
%
EUs
ឯក្សតាផលិរសពញ
6,650
100%
6,650
100%
6,650
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម(WIP)
1,600
100%
1,600
60%
960
ឯក្សតាសរុប
ចំណ្ដយនងលស ើម
8,250
453,750
350,060*
24,750
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
478,500
350,060
58
46
លា
ុ លរ
រនមលននឯក្សតាផលិរផលសសគ្មច(១ក្សិ)
691,600
លា
ុ លរ
រនមលនន WIP(២ក្សិ)
136,960
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមរិរជា EUs
គ្បមាែវិ្ី៖
(ក្សិ១)
រនមលផលិរផលសសគ្មច៖
វរថធា
ុ រុស ើម៖ 6,650 ឯក្សតា X58 ុលាលរ =385,700 លា
ុ លរ
240
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
ការបណមលងផលិរ៖ 6,650 X46 ុលាលរ =305,900 ុលាលរ
ចំណ្ដនងលស ើមសរុប = 691,600 លា
ុ លរ
(ក្សិ២)
រនមលផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម (WIP)
វរថធា
ុ រុស ើម៖ 1,600ឯក្សតា X 58 លា
ុ ល រ =92,800 ុលាលរ
ការបណមលងផលិរ៖ 960ឯក្សតា X46 ុលាលរ =44,160 ុលាលរ
ចំណ្ដនងលស ើមសរុប =136,960 លា
ុ លរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
ាំនណាះគ្សាយ្៖
វរថធា
ុ រុស ើម
%
ក្សមាលំងពលក្សមា
EUs
ភាររយ
លា
ុ លរ
%
នងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
EUs
ភាររយ
លា
ុ លរ
%
EUs
ភាររយ
លា
ុ លរ
ផលិរផល
100
900
100
900
100
900
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្ម
100
300
60
180
50
150
ចំណ្ដយនងលស ើមរិរជា EUs( ុលាលរ)
1,200
1,080
1,050
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងគ្គ្ម
98,000
60,000
39,000
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម
22,000
6,960
3,000
120,000
66,960
42,000
100
62
40
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា
ចំណ្ដយនងលស ើមរិរជា EUs( ុលាលរ)
រនមលបញ្ា បផ
់ លិរផល= 900 លា
ុ ល រx(100 ុលាលរ + 62 លា
ុ ល រ + 40 លា
ុ ល រ) = 181,800 លា
ុ លរ
(េ)
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើម
300 x100
=
30,000
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា
180 x 62
=
11,160
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
241
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
150 x 40
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម
=
6,000
=
47,160
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧
ាំនណាះគ្សាយ្៖
របាយការែ៍៖
ធារុសចញ
វរថធា
ុ រុស ើម
ឯក្សតា
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្មសាថពរ
ំសែើរការផលិរសពញសលញ
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចចុងគ្គ្មសាថពរ
ចំណ្ដយនងលស ើម
%
បណមលង
EUs
200
0
1,800
100%
100
100%
2,100
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
%
25%
50
1,800
100%
1,800
100
50%
50
1,900
1,900
190,000
38,000*
10
20
ចំណ្ដយនងលស ើមរិរជា EUs( ុលាលរ)
* ចំណ្ដយនងលស ើមគ្រូវបានគ្សូបយក្សសៅ 100% ននការចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមា
ការចំណ្ដយពលក្សមា = 19,000 លា
ុ ល រ [ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំ] = 19,000 លា
ុ ល រ។
រនមលជាឯក្សតាបាន្លងការ សំ ែើរការ ផលិរក្សមាទ្២
ី ៖
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មចស ើមគ្គ្ម(WIP) = 4,000 លា
ុ ល រ + 1,800 ុលាលរ =5,800 លា
ុ លរ
ការបណមលង = 50 x 20 ុលាលរ
= 1,000 លា
ុ លរ
អំ ុងសពលបចាុបបននស្វើការយ៉ាងសពញសលញ
វរថធា
ុ រុស ើម
=
1,800 x 10 លា
ុ លរ
=
18,000 ុលាលរ
ការបណមលងវរថធា
ុ រុស ើម
=
1,800 x20 លា
ុ លរ
=
36,000 ុលាលរ
=
54,000 ុលាលរ
សរុប
រនមលជាបរិមាែឯក្សតាបានសផទរសៅឱ្យ ំសែើរការផលិរក្សមាទ្ី២ = 60,800 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨
ាំនណាះគ្សាយ្៖
242
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
EUs
គ្បាក្ស់ចំែូលសុទ្ធពីផលិរផល C = (1.2 ុលាលរ - 0.4 លា
ុ ល រ) =0.80 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយក្សនុងការណបងណចក្ស
= ការចំណ្ដយនងលស ើម ំសែើរការផលិរផលរួមគ្មន - គ្បាក្ស់ចំែូលសុទ្ធពី
ផលិរផល C= 272,926 ុលាលរ - (2,770 x 0.80 ុលាលរ) = 270,710 លា
ុ លរ
ផលិរផល A
ផលិរផល B
លា
ុ លរ
លក្ស់ផលិរផល
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
97,600
399,000
496,600
0
-201,930
-201,930
97,600
197,070
294,670
ចំណ្ដយនងលស ើមបណនថម
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
សរុប
រនមលសុទ្ធរួរឲ្យទ្ុក្សចិរបា
ត នសរុប =(97,600 លា
ុ ល រ +197,070 លា
ុ ល រ) = 89,664 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបានណបងណចក្សសគ្មាប់ផលិរផល A
A=
97,600
X270,710
294,670
=
89,664 ុលាលរ
=
181,046 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយនងលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបានណបងណចក្សសគ្មាប់ផលិរផល B
B=
197,070
X270,710
294,670
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៩
ាំនណាះគ្សាយ្៖
គណេីសគ្មាប់ ាំនណើរការែ ិត្ក្សមម
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
ឯក្សតា
ុលាលរ
43,750
266,500
105,500
ការចំណ្ដយនងល ស ើមបណមលង
43,750
372,000
ឯក្សតា
ុលាលរ
ការខារបង់្មាតា
1,000
1,000
ការខារបង់មិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
3,750
37,500
ផលិរផលប ទ ប់បនស ំ Zក្សិ២
6,000
3,000
ផលិរផលរួមគ្មន (X)ក្សិ៣
18,000
180,000
ផលិរផលរួមគ្មន (Y)ក្សិ៣
15,000
150,000
43,750
371,500
គ្បមាែវិ្ី៖
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
243
(ក្សិ១) រនមលសំែល់បារ់បង់ការ្មាតាក្សនុង1ឯក្សតា= 1,000 x 1 លា
ុ ល រ =1,000 លា
ុ លរ
(ក្សិ២) រនមលផលិរផលប ទ ប់បនស ំ Z= 6,000 x 0.50 លា
ុ ល រ = 3,000 លា
ុ លរ
(ក្សិ៣)
ំសែើរការផលិរក្សមា - រនមលសែ
ំ ល់ននការបារ់បង់្មាតា - (វរថធា
ុ រុស ើមនិងការចំណ្ដយសលើការបណមលង)នងលលក្ស់ផលិរផលផលិរផលប ទ ប់បនស-ំ
ការរំពឹងចំនន
ួ ននឯក្សតាផលិរ ផលិរផលប ទ ប់បនស ំជាឯក្សតា- ការខារ្មាតាជាឯក្សតា - ធារុចល
ូ ជាឯក្សតា)
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1
371,500-1,000-3,000
ឯក្សតាសមមូល=
43,750-1,000-6,000
244
ជំពូក្សទ្ី ០៨៖ការងារជាបាច់ឬគ្រុម និងការងារនងលស ើមក្សំពុង ំសែើរការ
=
10 ុលាលរក្សនុង1ឯក្សតា
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៩៖្ាំណាយ្នថៃន ើមណាប់ពាក្ស់េ័េធ
ជាំេូក្សទី៩
្ាំណាយ្នថៃន ើមណាប់ពាក្ស់េ័េធ
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពនយល់ពីបញ្ញាជាក្ស់ណសតងណ លសក្សើរស ើងជុំ វញ
ិ ការផលិរសគ្បៀបស្ៀបការទ្ិញនិងការសសគ្មចចិរត
សសវាក្សមាខាងសគ្ៅ144។

សគ្មាប់ទ្ន
ិ ននយ
័ ណ លបានផតល់រែ និងសគ្បៀបស្ៀបរវាងនងលស ើមផលិរនិងនងលស ម
ើ ទ្ិញចូល

សគ្មាប់ទ្ន
ិ ននយ
័ ណ លបានផតល់សគ្បៀបស្ៀបការចំណ្ដយខាងក្សនុងនិងចំណ្ដយសសវាក្សមាខាងសគ្ៅស ើមបី
បំសពញភារក្សិចាសហ្ើយពិចារណ្ដពីបញ្ញាសផសងៗសទ្ៀរជុំ វញ
ិ ការសសគ្មចចិរសត នេះ

សគ្មាប់ទ្ន
ិ ននយ
័ ណ លបានផតល់អនុវរាសគ្មលការែ៍ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ជាប់ ក្ស់ពន
័ ធ145សៅក្សនុងសាថនភាព
ណ ល ក្ស់ព័នធនឹងការផលិរឬការទ្ិញនិងការបិទ្ក្សិចាសនោមួយនិងផលិរក្សមារួមគ្មនស ើមបីស្វកា
ើ រសសគ្មច
ចិរត សំ ែើរការបណនថមសទ្ៀរ
144
Outsource:សសវាក្សមាខាងសគ្ៅ
145
Relevant Cost:ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
245
ការផលិរសគ្បៀបស្ៀបសៅនិងការទ្ិញនឹងការសសគ្មចចិររត យសពលេល ី
ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ពន
័ ធ
ការផលិរសគ្បៀបស្ៀបសៅនិងការទ្ិញ

ទ្ិ ះភាពននការរែ

ការបិទ្ការផលិរផល

ទ្ិ ះភាពពិភាក្សា

ការសសគ្មចចិរក្ស
ត នុងគ្គ្មណ្ដមួយ

ការសសគ្មចចិរោ
ត ក្ស់ផលិរផលរួម
បញ្ាូ លក្សនុង សំ ែើរការផលិរ
១.នស្ក្សាីនែាើម
ជំពូក្សសនេះនឹងសផ្ទតរសៅសលើការសសគ្មចចិររត យៈសពលេល ម
ី ួយចំនួនណ លគ្រូវបានបសងកើរស ើងសោយអាជីវក្សមា៖

ការផលិរស្ៀបនឹងការសសគ្មចចិរទ្
ត ញ
ិ

សសគ្មចចិរផ្ទ
ត អ ក្សការផលិរ

ការសសគ្មចចិរសត លើក្សិចាសនោណរមួយ

ការសសគ្មចចិរសត លើ សំ ែើរការបណនថមសទ្ៀរ។
រាល់ការសសគ្មចចិរទ
ត ង
ំ សនេះគ្រូវបានណផអក្សសលើសគ្មលការែ៍ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ជាប់ ក្ស់ពន
័ ធ។ ូសចនេះការគ្បមូលផាំុ
ននចំណ្ដយនងលស ម
ើ ជាប់ ក្ស់ពន
័ ធនង
ឹ មានគ្បសយជន៍មន
ុ នឹងពិនរ
ិ យសមើលរាល់ការសសគ្មចចិរន
ត ីមយ
ួ ៗ។
២.្ាំណាយ្នថៃន ើមណាប់ពាក្ស់េ័េធេិងគ្ ក្ស់្ាំណូ ពាក្ស់េ័េធ
ការសសគ្មចចិរជា
ត ប់ ក្ស់ពន
័ ធនឹងការសគ្ជើសសរីសរវាងជសគ្មើសពីរឬសគ្ចើន។ សៅសពលណ លអាជីវក្សមាក្សំពុងស្វើការ
សសគ្មចចិរម
ត ួយក្សនុងរយៈសពលេល ណី លបានសលើក្សស ើងស េះវារួរណរពិចារណ្ដសលើលហ្
ំ ូរសាច់គ្បាក្ស់ជាប់ ក្ស់ព័នធ
ណ លសក្សើរស ើងសោយសារការសសគ្មចចិរសត នេះ។
246
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
សាថនភាពសាច់គ្បាក្ស់សៅសពលទ្ទ្ួលយក្សរសគ្មាង
A
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ជាប់ ក្ស់ពន
័ ធ =A-B
សាថនភាពសាច់គ្បាក្ស់សៅសពលប ិសស ះទ្ទ្ួលយក្សរសគ្មាង
B
(គ្រូវរក្សវិ្ីណ្ដឲ្យបានលអគ្បសសើរ)
លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់ជាប់ ក្ស់ពន
័ ធរសឺ ពលអ ររការសក្សើនស ង
ើ លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់
ការគ្បនមើ
នមើ
ាំហូរសា្់គ្ ក្ស់អនគត្៖
មានណរលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ សពលអ ររណ លសក្សើរមានស ើងជាលទ្ធ ផលននការសសគ្មចចិរប
ត ៉ាុសណ្ដាេះ
ឧទហ្រែ៍៖ ការចំណ្ដយនងលស ើមឬចំែូល សពលអ ររ។
ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សប់ ិ្ ត្់146៖(ឧទហ្រែ៍ការចំណ្ដយធាលប់សក្សើរមានពីមន
ុ មក្ស) ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ក្សប់លច
ិ បារ់ វាមិនទក្ស់ទ្ងសៅនឹងការសសគ្មចចិរសត ទ្ ូសចនេះសយើងរួរណរមិនសអើសពើសយើងមិនអាចផ្ទលស់បូរា អរីរ
កាលបានសទ្។
ការ្ាំណាយ្បណេថ ម147៖
មានណរលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់បណនថមណ លសក្សើរមានស ើងជាលទ្ធ ផលននការសសគ្មចចិរប
ត ៉ាុសណ្ដាេះណ លរួរពិចារណ្ដ។
ឧទហ្រែ៍សលើចំណ្ដយបណនថមឬចំែូល។
្ាំណាយ្នថៃន ើមនថរ ៖រួរណរមិនបានសអើសពើលុេះគ្តាណរមានការចំណ្ដយសងរជាបនតប ទ ប់ជាលទ្ធ ផល ល់ការ
សសគ្មចចិរ។
ត
ការធាន្ាំណាយ្148៖(ស លរឺរនមលណ លមិនអាចសចៀសបានសៅសពលអ ររខាងមុេ)មិនគ្រូវបានប៉ាេះ ល់
សោយការសសគ្មចចិរសត េះសទ្សហ្ើយ ូសចនេះរួរណរគ្រូវបានសអើសពើ។
146
Sunk Cost: លិច (ក្សិ. ) លិបចុេះបារ់សៅ, ចូលក្សប់បារ់សៅ ក្សនង
ុ ទ្ឹក្សជាស ើម : ទ្ូក្សលិច, សមទូងលិចទ្ឹក្ស, ប ល មុរលិច ។ អសតងរ
គ : គ្ពេះអាទ្ិរយលិច (នងងលិច)
។ ព. គ្ប. វិ ស, េូច, អនតរាយ; បារ់សឈា
ា េះ; លង់រំនរ
ិ : លិចណលងសងើបរួច វិ សសរីេួ ល នណលងរួច; លិចេលួ ន េូចេលួ នឬបារ់សឈា
ា េះ ។ រុ. ណ ល្ងនម
់ ិនអណែតរទ្ឹក្ស :
ី ិចទ្ឹក្ស, នគ្ពទ្ឹក្សលិច ។ លិចក្សញ្ជង់ ណ លសចេះណរហ្ិនសហាច វិ ស
សឈើមួយក្សំណ្ដរ់សនេះលិចទ្ឹក្ស, មួយក្សំណ្ដរ់នុេះអណែតរ ។ ណ លទបឬសគ្ៅណរងណរលិចទ្ឹក្ស : ល
គ្ទ្ពយសមបរតជា
ិ និចា : មនុសសលិចក្សញ្ជង់ ។ លិចក្សញ្ជង់លង់ក្សសញ្ជើ (ព. សា.) ហ្ិនសហាច វិ ស ូចសរលិចលង់ក្សង
នុ ទ្ឹក្សទំងក្សសញ្ជោ
ើ ក្ស់អីវា៉ាន់ ។ លិចក្សសែតង ី វិ ស ូច
ជាក្សប់បារ់សៅក្សនង
ុ ីក្សសែតង ។ លិចក្សាលគ្ទ្ទ្ូងន ណ លលិចក្សាលបារ់សៅសឃើញណរន ទំងពីរសលើក្សសគ្ជាងស ើង : ទ្ឹក្សសគ្ៅលិចក្សាលគ្ទ្ទ្ូងន ។ លិចគ្ក្សជាំ វិ ស
គ្ទ្ពយ្នអាប់សក្សរសតិ៍ ឈា
ា េះ ។ លិចណរមតង ! េូចណរមតង; ! លិចសៅ ! េូចសៅ ! ( ក្សយឧទន) ។ លិចលង់ វិ សអនតរាយ ូចជាលិចលង់ក្សង
នុ ទ្ឹក្ស ។ លិចលង់ផុងនក្ស (ព.
សា.) វិ សអនតរាយផុងលង់ស រីេួ ល នពុរំ ួច ។ លិចអណែតរ ឬ លិចៗអណែតរៗ ឬក្ស៏ លិចអណែតរៗ លិច ខារសហ្ើយចំសែញៗសហ្ើយខារសៅ វិញ ឬបង់សហ្ើយបានៗ
សហ្ើយបង់សៅ វិញ ។ អាលិច ! អាេូច ! ( ក្សយសជរសលង) ។ល។
147
Incremental cost:ការចំណ្ដយបណនថម
148
Committed Cost:ការធា ចំណ្ដយ
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
247
កាោេុវត្ាភាេ្ាំណាយ្149ឬនថៃ្ាំណាយ្ឱ្កាស៖រួរណរគ្រូវបានរួមបញ្ាូ ល - សមើលសៅការសគ្បើគ្បាស់
ជសគ្មើស ល
៏ អបផ
ំ រ
ុ
សពលប ទ ប់។
ាំហូរសា្់គ្ ក្ស់៖
 មានណរមុេងារសស ះក្សិចាសាច់គ្បាក្ស់ជាប់ ក្ស់ព័នធនង
ឹ ការសសគ្មចចិរ។
ត
 ឧទហ្រែ៍ចណ្ដ
ំ
យបនទុក្សរមលស់ មិនជាប់ ក្ស់ព័នធជាមួយសាច់គ្បាក្ស់សទ្សគ្ េះវាមិនណមនជាលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖
ចូរក្សំែរ់គ្បសពទ្ចំណ្ដយ ច
ូ ខាងសគ្កាមជាប់ ក្ស់ពន
័ ធនង
ឹ ការសសគ្មចចិរគ្ត ពមទំងបញ្ញជក្ស់គ្បសពទ្របស់វា៖
(ក្ស) គ្បាក្ស់សបៀវរសបានបង់ជូន ល់អនក្សគ្សាវគ្ជាវទ្ីផារណ លនឹងគ្រួរពិនរ
ិ យសមើលការអពិវឌ្ឍផលិរផលងាី។
សនេះរឺជារំណែងងាីណ លគ្រូវបានបសងករ
ើ ស ើងជាពិសសសសគ្មាប់ផលិរផលងាីសគ្មាប់គ្បាក្ស់សបៀវរសមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
ចំនួន 12,000 ុលាលរនឹងកាលយជាចំណ្ដយសងរ។
សរើការចំណ្ដយសនេះទក្ស់ទ្ងនឹងការសសគ្មចចិរក្ស
ត នុងការបនតការអពិវឌ្ឍផលិរផលណ រឬសទ្?
(េ) ការចំណ្ដយបណនថមគ្បចាំណេ 2,500 លា
ុ ល រ ក្សនុងការ ំសែើរការមា៉ា សុីនងាីមួយណ លគ្រូវបានទ្ិញស ើមបីផលិរ
ផលិរផលណ លបានបសងករ
ើ ស ើង។ សោយសារណរមា៉ា សុន
ី ងាីសនេះនឹងបានសនស ំសំនចសពលសវលាពលក្សមានិង
ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរណ លគ្រូវបានគ្សូបយក្សក្សនង
ុ នងលស ម
ើ ផលិរក្សមា150នឹងគ្រូវការ់បនថយចំណ្ដយ
ចំនួន 100 លា
ុ ល រ ក្សនុងមួយណេ(មានន័យថាចំសែញ)។
សរើការចំណ្ដយទំងសនេះទក្ស់ទ្ងនឹងការសសគ្មចចិរទ្
ត ញ
ិ មា៉ា សុីនងាីជាគ្បសពទ្ចំណ្ដយអវី?
(រ) ការចំណ្ដយក្សនុងការសមាអរការិយល័យមានរនមល 125 លា
ុ ល រសគ្មាប់ បណេប ទ ប់។ ការិយល័យសនេះគ្រូវ
បានសមាអរសោយគ្ក្សុមហ្៊ែុនសៅ៉ា ការនិងក្សិចាសនោអាចគ្រូវបានលុបសចាលសោយផតល់សសចក្សតីជូន ំែឹងមួយណេ។
សរើការចំណ្ដយសនេះទក្ស់ទ្ងនឹងការសសគ្មចចិរប
ត ិទ្ការិយល័យជាគ្បសពទ្ចំណ្ដយអវី?
(ឃ) ចំណ្ដយចំនួន 75 ុលាលរ បានបង់ទ្ទ
ូ រ់ជូនអនក្សគ្រប់គ្រងទ្ីផារ។ សនេះរឺស ើមបីផល
ត ់គ្បាក្ស់ណេអនក្សគ្រប់គ្រង
សគ្មាប់នងលស្វើ ំសែើរស ើមបីជួបអរិងិជនណ លបចាុបបននគ្ក្សុមហ្៊ែុនក្សំពុងចរចារក្សិចាសនោ្ំ។
សរើការចំណ្ដយសនេះទក្ស់ទ្ងនឹងការសសគ្មចចិរប
ត នតការចរចារជាគ្បសពទ្ចំណ្ដយអវី?
149
Opportunity Cost:កាលានុវរតភាពចំណ្ដយ
150
Absorption cost:ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ
248
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
៣.កាោេុវត្ាភាេ្ាំណាយ្ ឬនថៃ្ាំណាយ្ឱ្កាស
កាលានុវរតភាពចំណ្ដយ151រឺជារំនិរ ៏សំខាន់មយ
ួ សគ្មាប់សគ្មលបំែងសសគ្មចចិរ។
ត វារឺជារនមលននជសគ្មើស ៏
លអបផ
ំ រ
ុ ណ លគ្រូវបានក្សនលងផុរសៅសៅសពលណ លសក្សមាភាពជាក្ស់លាក្ស់ណ្ដមួយគ្រូវបានអនុវរត។ វាបញ្ញជក្ស់ថា
ការសសគ្មចចិរមា
ត នការគ្ពួយបារមាចំស េះជសគ្មើសសហ្ើយថាសោយសគ្ជើសសរីសយក្សណផនការមួយគ្បណហ្លជាមាន
ការលេះបង់សៅក្សណនលងណ្ដសផសងសទ្ៀរសៅក្សនុងមុេជំនញ
ួ ឬ្ុរក្សិចា។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖កាោេុវត្ាភាេ្ាំណាយ្
រសគ្មាងងាីរគ្មូវឱ្យសគ្បើមា៉ាសុន
ី ចាស់សបើមិន សូ ចនេះសទ្គ្រូវបានលក្ស់។
ព័រមា
៌ នទក្ស់ទ្ងនឹងមា៉ា សុន
ី មាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

រនមលស ើមគ្បវរតិសាស្តសតគ្ទ្ពយសក្សមា = 20,000 ុលាលរ

រនមលមិនទន់រមលស់ឬរនមលពរ
ិ ក្សរ់គ្តាក្សនុងបញ្ជីរែសនយយគ្ទ្ពយសក្សមា (NBV) = 5,000 លា
ុ លរ

ការបា៉ា ន់គ្បមាែរនមលលក្ស់គ្ទ្ពយសក្សមាបចាុបបនន =4,000 លា
ុ លរ
សាំណួរ៖
សរើនងលចំណ្ដយណ្ដជាចំណ្ដយជាប់ ក្ស់ព័នធ (គ្បសិនសបើមាន)សបើសន
ិ ជាសគ្បើមា៉ាសុន
ី យក្សមក្សសគ្បើគ្បាស់សៅក្សនុង
រសគ្មាង?
ាំនណាះគ្សាយ្៖

នងលស ើមគ្បវរតិសាស្តសតបានទ្ិញជាការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លច
ិ បារ់152 ូសចនេះមិនជាប់ជាប់ ក្ស់ព័នធសទ្

រនមលមិនទន់រមលស់ឬរនមលពរ
ិ ក្សរ់គ្តាក្សនុងបញ្ជីរែសនយយ (NBV)រឺជាការរួមបញ្ាូ លគ្មននន
នងលស ើមគ្បវរតិសាស្តសតបានទ្ិញ (ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លច
ិ បារ់) និង ចំណ្ដយបនទុលរមលស់
(មិនណមនលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់) ូសចនេះមិន ក្ស់ព័នធគ្មនសទ្។

តាមរយៈការអនុវរតរសគ្មាងសយើងេក្សខានកាលានុវរតភាពចំណ្ដយ153ននការលក្ស់គ្ទ្ពយសក្សមាក្សនុងរនមល
(4,000 លា
ុ ល រ) ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២៖កាោេុវត្ាភាេ្ាំណាយ្
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយបានផលិរនិងលក្ស់ផលិរផលណរមួយសនេះបចាុបបននមានចំណ្ដយសលើគ្បរិបរតកា
ិ រ 85% ននសរុប
ណ លផលិរបានផលិរផលចំនួន 102,000 ឯក្សតាក្សនុងមួយណេ។ ការចំណ្ដយគ្បចាំណេសរុបទំងអស់នន
151
ក្សយសនេះមានន័យថាជានងលស ើម កាលានុវរតភាព ណ លសំសៅ ល់នងលស ម
ើ ននជសគ្មើសលអសផសងសទ្ៀរ ណ លគ្រូវបានសបាេះបង់សចាល។
152
Sunk Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សប់លិចបារ់
153
Opportunity Cost:កាលានុវរតភាពចំណ្ដយ
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
249
ផលិរក្សមារហ្ូរ ល់ 330,000 ុលាលរ ណ លក្សនុងស េះមានចំណ្ដយសងរ 75,000 ុលាលរ សហ្ើយគ្រូវបានសររំពឹង
ថានឹងមិនផ្ទលស់បូរត សគ្មាប់គ្រប់ក្សគ្មិរននសក្សមាភាពផលិររហ្ូរ ល់អស់សមរថភាពសពញសលញ។
អរិងិជនសកាតនុពលងាីបានបងាាញចំណ្ដប់អារមាែ៍ផលិរផលគ្បចាំណេបរិមាែចំនួន 12,000ឯក្សតា នងលលក្ស់
2,80 ុលាលរ ក្សនុងមួយឯក្សតា។
ផលិរផលណ លមានគ្សាប់ទង
ំ អស់គ្រូវបានលក្ស់ក្សនុងណេនងលលក្ស់ 3,25 លា
ុ ល រក្សនុងមួយឯក្សតា។
គ្បសិនសបើអាជីវក្សរងាីគ្រូវបានទ្ទ្ួលយក្សការលក្ស់ណ លមានគ្សាប់គ្រូវបានសររំពឹងថានឹងធាលក្ស់ចុេះ 2 ឯក្សតា
សគ្មាប់រាល់ 15 ឯក្សតាណ លបានលក្ស់សៅអរិងិជនងាី។
សាំណួរ៖
សរើការសក្សើនស ង
ើ ជារួមក្សនង
ុ គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បចាំណេណ លជាលទ្ធ ផលពីការទ្ទ្ួលយក្សអាជវី ក្សរងាមា
ី នប៉ាុ ា ន?
៤.្ាំណាយ្នថៃន ើមណាប់ពាក្ស់េ័េធេឹងនថៃន ើមវត្ថុធាត្ុន ើម
250
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
វរថធា
ុ រុស ើម
វរថធា
ុ រុស ើម ក្សសចញឬលក្ស់សចញ
វរថធា
ុ រុស ើមទ្ិញចូល
ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
វរថធា
ុ រុស ើមោក្ស់ជំនួស
វរថធា
ុ រុស ើមោក្ស់ជំនួស=នងលទ្ិញ
វរថធា
ុ រុស ើមមិនោក្ស់ជំនួស
វរថធា
ុ រុស ើមោក្ស់ជំនួស =
ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
ឧ.កាក្សសំែល់ឬបារ់បង់សពលសាងសង់
(សគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម)
រាល់ការចំណ្ដយនងលស ើមគ្បវរតសា
ិ ស្តសតសគ្មាប់វរថធា
ុ រុស ម
ើ រឺណរងណរមានការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លច
ិ បារ់154
សហ្ើយមិនណ ល ក្ស់ព័នធលេះុ គ្តាណរវាសក្សើរស ើង ូចគ្មននឹងនងលទ្ិញបចាុបបនន។
្ាំណា ាំ៖ ោគ្កាមខាងសលើបានសនារថាអាចទ្ិញវរថធា
ុ រុស ម
ើ បណនថមសទ្ៀរ
គ្បសិនសបើចាំបាច់។ ក្សរែីសនេះមិនណរងណរជាចាំបាច់សទ្។

គ្បសិនសបើវរថធា
ុ រុស ើមមានក្សងវេះខារស េះវិ្ីណរមួយររ់ណ លអាចស្វើបាននឹងគ្រូវបានអនុវរតសោយការ
ុ ហ្៊ែន
ប ិសស្ណផនក្សមួយសផសងសទ្ៀរននគ្ក្សម
ុ ផគរផ
់ ង
គ ់្នធាន។

ក្សនុងក្សរែីសនេះចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ =វរថធា
ុ រុស ើម្មាតា+ការរួមចំណែក្សបារ់បង់សៅក្សនុងណផនក្ស
ផលិរក្សមាសផសងសទ្ៀរ។
154
Sunk Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សប់លិចបារ់
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
251
៥.្ាំណាយ្នថៃន ើមណាប់ពាក្ស់េ័េធេិងក្សមាៃង
ាំ េ
ក្សមម
ក្សមាលំងពលក្សមា
ក្សមាលំងពលក្សមាសគ្បើគ្បាស់
ក្សមាលំងពលក្សមាបគ្មុង
ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ=គ្មាន
ជួលបណនថម
មិនអាចជួលបណនថម
ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ=
ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ=
ចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមាបណនថម
កាលានុវរតភាពចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមា ការរួម
(ទ្ូទរ់គ្បាក្ស់បណនថមសមា៉ា ង..)
ចំណែក្សបារ់បង់និងបណនថមក្សមាលំងពលក្សមា
៦.្ាំណាយ្នថៃន ើមណាប់ពាក្ស់េ័េធេឹងគ្ទេយសក្សមមរយ្ៈនេ
ណវង
សោយណផអក្សសលើមរិសយបល់ខាងសលើសយើងអាចសសងខបចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធនឹងគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពល
ណវង ូចខាងសគ្កាម៖
ជាប់ ក្ស់ពន
័ ធលហ្
ំ រូ សាច់គ្បាក្ស់ជាទ្ូសៅ

រនមលទ្ញ
ិ មា៉ា សុីនងាីណ្ដមួយណ លគ្រូវការទ្ិញ

គ្បសិនសបើមា៉ាសុន
ី ណ លមានគ្សាប់គ្រូវបានសគ្បើសៅក្សនុងរសគ្មាងណ លនឹងគ្រូវលក្ស់សចញរួចសហ្ើយ
កាលានុវរតភាពចំណ្ដយសសាន
ើ ឹងរនមលលក្ស់វា។

សំែល់សអរចាយ / រនមលលក្ស់សចញគ្ទ្ពយសក្សមា ទ្ិញគ្ទ្ពយសក្សមាងាី

គ្បសិនសបើសយើងគ្រូវការយក្សមា៉ា សុីនចាស់ណ លមានគ្សាប់សចញពី យក្សោះនសផសងសទ្ៀរសហ្ើយវាមិនគ្រូវ
បានជំនស
ួ (សោយជសគ្មើសឬសោយសារណរការោក្ស់ជន
ំ ស
ួ មិនអាចស្វបា
ើ ន) ប ទ ប់មក្សកាលានុវរតភាព
ចំណ្ដយសសាើនឹងការបារ់បង់ពីណផនក្សសផសងសទ្ៀរណ លគ្រូវការ គ្រូវបានរួមបញ្ាូ ល។
មុេងារសស ះក្សច
ិ ធា
ា រុណ លមិនជាប់ ក្ស់ពន
័ ធ
252
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ

បនទុក្សចំណ្ដយរមលស់មិនណមនជាលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សទ្ ូសចនេះវាមិនជាចំណ្ដយជាប់មន
ិ ជាប់ ក្ស់ពន
័ ធសទ្

គ្បាក្ស់ចសំ ែញឬខារសលើបសញ្ា ញសចាលគ្ទ្ពយសក្សមារម
ួ បញ្ាូ លទយជជទនរមលសប
់ ក្ស
ូ សយង155ណ លជា
ចំណ្ដយជាប់មន
ិ ជាប់ ក្ស់ពន
័ ធ -ចូរពិនរ
ិ យសមើលធារុសាច់គ្បាក្ស់ណរប៉ាុសណ្ដាេះស លរឺគ្បាក្ស់ចំែូលសអរ
ចាយឬបសញ្ា ញសចាលគ្ទ្ពយសក្សមា។

រនមលស ើមគ្បវរតិសាស្តសតននសគ្រឿងមា៉ា សុីនរឺជាការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លច
ិ បារ់156

រនមលក្សរ់គ្តាក្សនុងបញ្ជីរែសនយយឬគ្ទ្ពយសក្សមាមន
ិ ទន់រមលស់(NBV) ននមា៉ា សុីនរឺជាការរួមបញ្ាូ លគ្មននន
រនមលស ើមគ្បវរតិសាស្តសត (ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សប់លិចបារ់) និងទយជជទនរមលសប
់ ក្ស
ូ សយង157
(មិនណមនលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សទ្) ។
៧.ការសនគ្ម្្ិត្ាែ ិត្ឬការសនគ្ម្្ិត្ាទិញ
អាជីវក្សមាអាចនឹងគ្រូវគ្បឈមនឹងការសសគ្មចចិរថា
ត សរើគ្រូវផលិរសមាសធារុសគ្មាប់ផលិរផលផ្ទទល់របស់េួ ល ន
សោយេលួ នឯងឬស ើមបីគ្បមូល្នធានរបស់ពួក្សសរសៅសលើការផតរ
ំុ សមលង
ើ ក្សនុងការផលិរផលណ លទ្ទ្ួលបានសមាស
ធារុពីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់សៅខាងសគ្ៅជំនួសឱ្យការផលិរសោយេលួ នឯង158។
គ្បសិនសបើ្នធានគ្រូវបានទ្ិញរនមលននការទ្ិញសមាសធារុរមា
ឺ នចំនន
ួ រិចរួចប៉ាសុ ណ្ដាេះ(ឧទហ្រែ៍ផ្ទទល់) ។
សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយគ្បសិនសបើការសសគ្មចចិរសត ម
ើ បីផលិរសគ្រឿងបរិកាខរសោយេលួ នឯងវិញ ស េះនងលចំណ្ដយ
សគ្បៀបស្ៀបននការផលិរ ច
ូ ជាវរថធា
ុ រុស ើមសោយផ្ទទល់នង
ិ នងលឈួ ន លជាគ្បាក្ស់សបៀវរសបូក្សនឹងការចំណ្ដយសលើ
សគ្រឿងសរាងចគ្ក្សគ្ពមទំងចំណ្ដយផលិរក្សមាសផសងៗ។
គ្បសិនសបើចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ អនិចាស
ំ រុបជាសមាសធារុណ លផលិរសោយេលួ នឯងគ្រូវបានសរសមើលសឃើញថា
មានទ្ំហ្ំ្ំជាងនងលស ើមននការទ្ទ្ួលបានសមាសធារុគ្សស ៀងគ្មនសៅក្សណនលងសផសងសទ្ៀរវាចាស់ណ្ដស់រនមលសថាក្ស
ក្សនុងការផលិរធារុទង
ំ សនេះជាងការផលិរេលួ នឯង។
មានការផលិរពីរគ្បសពទ្រទ្ល់នង
ឹ ការសសគ្មចចិរទ្
ត ញ
ិ ៖
155

ការផលិរឬទ្ិញជាការសសគ្មចចិរគ្ម
ត ា នក្សតាតក្សំែរ់។

ការផលិរឬទ្ិញជាការសសគ្មចចិរមា
ត នក្សតាតក្សំែរ់។
Accumulated Depreciation:ទយជជទនរមលស់បូក្សសយង
156 Sunk Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សប់លិចបារ់
157
Accumulated Depreciation:ទយជជទនរមលស់បូក្សសយង
158
In house
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
253
ការផលិរឬទ្ិញជាការសសគ្មចចិរគ្ម
ត ា នក្សតាតក្សំែរ់
ក្សនុងការសសគ្មចចិរក្ស
ត នុងការផលិរឬទ្ិញគ្មានក្សំែរ់ក្សតាតចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ពន
័ ធរឺចំណ្ដយនងលស ើមឌ្ីសផរ៉ាង់
ណសយល( ូចគ្មន)រវាងជសគ្មើសទំងពីរគ្បសពទ្។
នត្សាសមត្ថភាេទី៣៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ថងឈាេក្សំពុងពិចារណ្ដថាសរើគ្រូវគ្រប់គ្រងទ្ិ នុបបវរតទ្
ិ ញ
ិ ផ្ទទល់េួ ល នឬក្ស៏សគ្បើគ្បាស់សសវាក្សមា
រែសនយយខាងសគ្ៅ។ វាទ្ទ្ួលបានការបា៉ា ន់សាានរនមល ូចខាងសគ្កាមសគ្មាប់ជសគ្មើសនីមយ
ួ ៗ៖
ណផនក្សសសវានផទក្សង
នុ ៖
មុេងារចំណ្ដយ
នងលស ើម
បរិមាែ
ទ្ិញបរិកាខរនិងសវណហ្វរ
320 លា
ុ ល រក្សនុង១ឆ្នំ
ការណងទំទ្ញ
ិ បរិកាខរនិងសវណហ្វរ
750 លា
ុ ល រក្សនុង១ឆ្នំ
សមាារេះការិយល័យ
500 លា
ុ ល រក្សនុង១ឆ្នំ
គ្បាក្ស់សបៀវរសរែសនយយបណែារ
6,000 លា
ុ ល រក្សនុង១ឆ្នំ
ណផនក្សសសវានផទសគ្ៅ៖
នងលស ើម
បរិមាែ
ចំណ្ដយសលើការសចញវិក្ស័យបគ្រ
0.50ក្សនុងឯក្សសារ១
5,000 លា
ុ ល រក្សនុង១ឆ្នំ
ចំណ្ដយសលើទ្ូទរ់មូលបបទនប័គ្រ
0.50មូលបបទនប័គ្រ១សនលក្ស
ឹ
4,000 លា
ុ ល រក្សនុង១ឆ្នំ
ចំណ្ដយសលើសផទៀងផ្ទទរ់
2.00សគ្មាប់អនក្សផគរផ
់ ង
គ ់មានក្ស់ក្សនុង១ណេ
150 អនក្សផគរ់ផង
គ ់
សាំណួរ៖
ក្សំែរ់រនមលសក្ស
័ ស
ក ទ្
ិ ធ ភា
ិ ព159ននការផតល់សសវាក្សមារែសនយយខាងសគ្ៅនិងក្សំែរ់ក្សតាតរុែភាពជាប់ ក្ស់ព័នធ។
៨.ការែ ិត្ឬទិញណាមួយ្ក្សតាាក្សាំណត្់
សៅក្សនុងវរតមានននក្សតាតក្សំែរ់ អពិគ្ក្សមជាជំហានៗ ូចខាងសគ្កាមអាចគ្រូវបានអនុម័រជាមួយការផលិរ
ឱ្យទ្ល់នឹងការទ្ិញ។
១.ការសនស ំបានក្សនុងមួយឯក្សតាននផលិរផលនីមយ
ួ ៗគ្រូវបានរែ
ការសនស ំទ្ុក្សបាន =នថៃទញ
ិ ទាំេិញ-នថៃន ើមអេិ្េាំន ើមបីែ ិត្។
159
Effectiveness:ភាពស័ក្សកសិទ្ធ
254
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
ូចខាងសគ្គ្មម។
ឹ រួចសហ្ើយនូវការសនស ំ
២.ណបងណចក្សសោយបរិមាែ្នធានេវ េះខារឬក្សគ្ម ណ លផលិរផលនីមួយៗ ច
ូ បាន ង
ទ្ុក្សបាន ក្សនុងមួយឯក្សតាននក្សតាតក្សំែរ់ (LF160) ។
៣.ការចំណ្ដរ់ថានក្ស់ផលិរផលសគ្មាប់ ការសនស ំទ្ុក្សបានក្សនង
ុ មួយឯក្សតានន LF កាន់ណរេព ស់ស េះអាទ្ិភាព
កាន់ណរ្ំក្សនុងការផលិរឱ្យវាគ្រូវបានផតល់ឱ្យផលិរផលស េះ។
៤.សៅសពលណ លអាទ្ិភាពគ្រូវបានសសគ្មចស េះ្នធានណ លេវ េះខារឬក្សគ្មគ្រូវបានសរវិភាជន៍ទ្ុក្សសគ្មាប់
ផលិរផលតាមលំោប់ននអាទ្ិភាពរហ្ូរ ល់វាគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់យ៉ាងសពញសលញ។
៥.ផលិរផលណ្ដមួយណ លមានរគ្មូវការមិនសពញចិរអា
ត ចបំសពញបានសោយការទ្ិញពីគ្បពពខាងសគ្ៅ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយផលិរ 4 សមាសភារ (L, M, N និង P) ណ លមានបញ្ាូ លគ្មនសៅក្សនង
ុ ផលិរផលសផសងគ្មន។
សមាសភារទំងអស់រផ
ឺ លិរសោយសគ្បើគ្បាស់សគ្រឿងមា៉ា សុីនសគ្មាប់សគ្មលបំែងទ្ូសៅ។ លំ ំតាម
រនមលស ើមផលិរក្សមានិងទ្ិននន័យសមា៉ា ងមា៉ា សុីនអាចសគ្បើបានរួមជាមួយការទ្ិញពីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់សៅខាងសគ្ៅ។
រនមលស ើមផលិរក្សមា
L
M
N
P
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមវរថធា
ុ រុស ម
ើ
12
18
15
8
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលមក្សមា
25
15
10
8
8
7
5
4
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
10
6
4
3
សរុប
55
46
34
23
រនមលទ្ញ
ិ សសវាខាងសគ្ៅ
57
55
54
50
សមា៉ា ង
សមា៉ា ង
សមា៉ា ង
សមា៉ា ង
3
5
4
6
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមារម
ួ
ចំនួនសមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី
រគ្មូវការផលិរក្សមាបងាាញពីរំរូវការសំរាប់សគ្រឿងប ល ស់នីមួយៗបរិមាែចំនន
ួ 1,500ឯក្សតាត
សមាសភារក្សនុងមួយសបាតហ្៍។ ចំនួនអរិបរសមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី អាចរក្សបានក្សនុងមួយសបាតហ្៍រឺ 24,000សមា៉ា ង ។
សាំណួរ៖
សរើប រិមាែចំនួនប៉ាុ ា នឯក្សតារួរគ្រូវបានទ្ិញពីខាងសគ្ៅអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់?
160
(LF)Limiting factor
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
255
ការផលិរការសគ្បៀបស្ៀបនិងការទ្ិញ៖បញ្ញាសផសងៗសទ្ៀរស ម
ើ បីពចា
ិ រណ្ដ
បណនថមពីសលើនងលស ើមននការទ្ិញពីខាងសគ្ៅសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងការផលិរសោយេលួ នឯងននគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អនក្សគ្រប់គ្រង
គ្រូវពិចារណ្ដសលើបញ្ញាមួយចំនួនសទ្ៀរមុនសពលការសសគ្មចចិរច
ត ុងសគ្កាយក្សនុងការផលិរផលិរផលឬសសវា។
ភាពអាចទ្ុក្សចិរបា
ត នននអនក្សផគរ់ផង
គ ់ពីខាងសគ្ៅ៖សរើគ្ក្សុមហ្៊ែុនខាងសគ្ៅសំអាងសលើអសវី ើមបីបំសពញតាមរគ្មូវការ៖
 បរិមាែគ្រូវការ
 រុែភាពគ្រូវការ
 ផតល់ជូនឬគ្បរល់ទន់សពលសវលា
 សសថរភាពនងល។

ជំ ញឯក្សសទ្ស៖អនក្សផគរផ
់ ង
គ ់ខាងសគ្ៅអាចមានជំ ញមួយចំនួនណ លមិនមានសៅគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ េលួ នឯង

ការសគ្បើគ្បាស់សផសងសទ្ៀរនន្នធាន៖សសវាមានគ្បពពពីខាងសគ្ៅនឹងស្វើឲ្យមាន្នធានទ្ំសនរណ លអាច
គ្រូវបានសគ្បើសៅក្សនុងណផនក្សសផសងសទ្ៀរននអាជីវក្សមាឬគ្ក្សុមហ្៊ែុន។

បញ្ញាសងគម៖សរើសសវាមានគ្បពពពីខាងសគ្ៅនឹងការ់បនថយក្សមាលំងពលក្សមាណ រឬសទ្?គ្បាក្ស់ទ្ទ
ូ រ់ ល់
ក្សមាក្សរណ លគ្រូវបញ្ឈប់ការងារ161រួរណរគ្រូវបានពិចារណ្ដ។

បញ្ញាណផនក្សចាប់៖សរើសសវាមានគ្បពពពីខាងសគ្ៅនឹងប៉ាេះ ល់ ល់ការពវក្សច
ិ ាបែ
ំ ល
ុ តាមក្សិចស
ា នោ162
ិ ណ រឬសទ្?
ជាមួយអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់ឬនិសយជរ

ការរក្សាការសមាងរ់៖សរើមានការរក្សាការសមាងរ់ហានិពយ
័ ននការបារ់បង់ឬសទ្ ជាពិសសសគ្បសិន
ុ ហ្៊ែន
សបើអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់ពីខាងសគ្ៅស្វកា
ើ រងារគ្សស ៀងគ្មនសគ្មាប់គ្ក្សម
ុ រូគ្បណជង163។

ិ ន៖សរើអរិងិជនយក្សចិរទ្
គ្បរិក្សមារបស់អរិងជ
ត ុក្សោក្ស់ចសំ េះផលិរផលណ លក្សំពុងផលិរសៅផទេះសទ្?
៩.គុណសមបត្ាិ េិងគុណ វិបត្ាិរបស់នសវាមាេគ្បេេេីខាងនគ្ៅ
រុែសមបរតសិ សវាមានគ្បពពពីខាងសគ្ៅ
រុែ វិបរតសិ សវាមានគ្បពពពីខាងសគ្ៅ
ភាពបរ់ណបនបានឬទ្ន់ពលនកា
់ ន់ណរសគ្ចើន
លទ្ធ ភាពននការសគ្ជើសសរីសអនក្សផគរ់ផង
គ ម
់ ិនគ្រឹមគ្រូវ
បនថយហានិពយ
័ សលើការ វិនិសយរ
ការបារ់បង់ភាពសមើលសឃើញនិងការគ្រប់គ្រងសលើ
ំសែើរការផលិរ
ស្វើឲ្យគ្បសសើរស ើងលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់
លទ្ធ ភាពននការសក្សើនស ើងសពលសវលាសៅមុេ
161
Redundancy Payment/Cost:គ្បាក្ស់ទ្ូទរ់ ល់ក្សមាក្សរណ លគ្រូវបញ្ឈប់ការងារ
162
Contractual Obligations:ការពវក្សិចាបំែល
ុ តាមក្សិចាសនោ
163
Rival Company:គ្ក្សុមហ្៊ែុនរូគ្បណជង
256
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
សផ្ទតរសលើសមរថភាពសនូល
សបើក្ស ំសែើរការបសចាក្ស វិទ្ោទ្ំសនើបបណនថមសទ្ៀរស ម
ើ បី
សគ្បើសោយមិនចាំបាច់ស្វើការវិនិសយរ
១០.ការសនគ្ម្្ិត្ាផ្ទអក្សការែ ិត្ឬបិទទវរនរាជាង្គ្ក្ស
ជាណផនក្សមួយននជំនញ
ួ ្ុរក្សិចា ឧទហ្រែ៍
យក្សោះនឬផលិរផលមួយអាចនឹងមិនមានផលចំសែញ។
អាជីវក្សមាអាចនឹងស្វកា
ើ រសសគ្មចចិរថា
ត សរើណផនក្សសនេះរួរណរគ្រូវបានបិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស164ឬអរ់។
ការចំណ្ដយណ លអាចក្សំែរ់បានឬអរថគ្បសយជន៍ននការបិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ណ ល ក្ស់ព័នធនឹងការបិទ្គ្រូវពិចារណ្ដ។ឧទហ្រែ៍៖

ការបារ់បង់ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ននការបិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស
(=រនមលស ើមជាប់ ក្ស់ពន
័ ធននការបិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស)

ការសនស ំបានសៅក្សនុងការចំណ្ដយសងរជាក្ស់លាក្ស់ពីការបិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស
(=អរថគ្បសយជន៍ជាប់ ក្ស់ព័នធននការបិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស)

ការពិនយ
័ និងការចំណ្ដយសផសងសទ្ៀរណ លសចញពីការបិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស,ឧ.មានគ្បាក្ស់ទ្ូទរ់
ល់ក្សមាក្សរណ លគ្រូវបញ្ឈប់ការងារ165,សំែងសៅអរិងិជន (=រនមលណ លជាប់ទក្ស់ទ្ង)

ការចំណ្ដយសលើការសរៀបចំស ើង វិញណ លគ្រូវបានសរសាគល់ (=នងលស ើមននការបិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស)
-ការរួមចំណែក្សបណនថមសទ្ៀរណ លបានសាគល់ពីការសគ្បើ្នធាន
(=អរថគ្បសយជន៍ជាប់ ក្ស់ព័នធននការបិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស)។
គ្បសិនសបើផលគ្បសយជន៍ជាប់ ក្ស់ព័នធមានសគ្ចើនជាងនងលស ើមននការបិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស ច
ូ សនេះការបិទ្បិទ្ទវរ
សរាងចគ្ក្សអាចសក្សើរស ើង។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយមុនសពលមានការសសគ្មចចិរច
ត ង
ុ សគ្កាយ អាជីវក្សមាក្ស៏រួរណរ
រិរពីក្សតាតណ លមិនអាចក្សំែរ់បាន ូចខាងសគ្កាម។
ការចំណ្ដយមិនអាចក្សំែរ់បាននិងអរថគ្បសយជន៍ននការបិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស៖

ចំណ្ដយនិងអរថគ្បសយជន៍មួយចំនួនណ លបានពិភាក្សាខាងសលើអាចនឹងមិនអាចក្សំែរ់បានសៅ
ចំែច
ុ ននការសសគ្មចចិរកា
ត របិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស៖
164
Shut down:ផ្ទអក្សការផលិរឬបិទ្ទវរសរាងចគ្ក្សឬឈប់ ំសែើរការ
165
Redundancy Cost:គ្បាក្ស់ទ្ទ
ូ រ់ ល់ក្សមាក្សរណ លគ្រូវបញ្ឈប់ការងារ
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
257
 ការពិនយ
័ និងការចំណ្ដយសផសងសទ្ៀរណ លបានមក្សពីការបិទ្ ឧ.មានគ្បាក្ស់ទ្ទ
ូ រ់ ល់ក្សមាក្សរណ ល
គ្រូវបញ្ឈប់ការងារ166,សំែងសៅអរិងិជន) អាចមិនគ្រូវបានសរ ឹងចាស់ថាមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន
ប៉ាុ ា ន។
 ការចំណ្ដយសលើការសរៀបចំស ើង វិញអាចមិនគ្រូវបានសរ ឹងចាស់ថាមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួនប៉ាុ ា ន។
 ការចូលរួមចំណែក្សបណនថមពីការសគ្បើ្នធានណ លបានសចញស ើមមិនគ្រូវបានសរ ឹងចាស់។

ផលប៉ាេះ ល់ននការសសគ្មចចិរនត នការបិទ្បិទ្ទវរសរាងចគ្ក្ស។ឧទហ្រែ៍ផារទ្ំសនើបជាញឹក្សញាប់សក្ស
តុ
ទ្ំនញ
ិ មួយចំនន
ួ គ្រូវបានពួក្សសរលក្ស់ខារស ើម។សនេះរឺស ើមបីទ្ទ្ួលបានអរិងិជនណ លពួក្សសរសងឃឹមថា
នឹងទ្ិញផលិរផលសផសងសទ្ៀរណ លមានគ្បាក្ស់ចំសែញមានក្សគ្មិរេព ស់ជាងសគ្មាប់ពួក្សសរ។គ្បសិនសបើ
ការសសគ្មចចិរគ្ត រូវបានស្វើស ើងស ើមបីបញ្ឈប់ការលក្ស់ផលិរផលទំងសនេះស េះអរិងិជននឹងណលងមក្ស
ហាងស េះសទ្ៀរសហ្ើយ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥៖
ុ ហ្៊ែុន Fiona Co ក្សំពុងពិចារណ្ដពីការបិទ្គ្បរិបរតិការមួយក្សនង
ការគ្រប់គ្រងរបស់គ្ក្សម
ុ ចំសណ្ដម យក្សោះន៣
របស់េួ ល នសហ្ើយរែសនយយក្សរហ្ិរញ្ាវរថបា
ុ នបញ្ជូនរបាយការែ៍ ូចខាងសគ្កាម។
យក្សោះន
យក្សោះនទ្ី១
យក្សោះនទ្ី២
យក្សោះនទ្ី៣
5,000
6,000
2,000
13,000
ការលក្ស់រឹរជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
150,000
240,000
24,000
414,000
នថៃន ើមទាំេញ
ិ ( ុលាលរ)
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ការលក្ស់រឹរជាឯក្សតា
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
75,000
150,000
10,000
235,000
ចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
25,000
30,000
8,000
63,000
5,769
6,923
2,308
15,000
105,769
186,923
20,308
313,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
44,231
53,077
3,692
101,000
ចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រ
15,384
18,461
6,155
40,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសុទ្ធ
28,847
34,616
-2,463
61,000
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា
សរុប
េ័ត្៍មាេបណេថ ម៖
166
លា
ុ លរ
សរុប
Redundancy Cost:គ្បាក្ស់ទ្ទ
ូ រ់ ល់ក្សមាក្សរណ លគ្រូវបញ្ឈប់ការងារ
258
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ

ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាចន
ំ ួន 15,000 ុលាលរគ្រូវបានសរវិភាជន៍ឬការណបងណចក្សសៅឱ្យ យក្សោះន
ទំង៣សោយណផអក្សសលើប រិមាែននឯក្សតាលក្ស់។

ការចំ យរឺចំ យការិយល័យក្សណ្ដ
ត លនិងការវិភាជន៍ឬការណបងណចក្សជាងាីមង
ត សទ្ៀរបានណចក្សសៅ
យក្សោះនជាបរិមាែននឯក្សតាលក្ស់។
ក្សនុង មជារែសនយយក្សរមានក្ស់អនក្សអាច ឹងបណនថមសទ្ៀរថាជាមូលោះននននងលស ម
ើ តាមក្សមា វ្
ិ ប
ី ញ្ញជនងល167៖

50% ននចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាអាចគ្រូវបានរក្សសឃើញសោយផ្ទទល់សៅ យក្សោះនសហ្ើយ ូសចនេះអាច
សៅសលើមល
ូ ោះនសមាមាគ្រ 2:2:1 ។

ូចគ្មនសនេះណ រមានចំណ្ដយ 60% អាចសៅសលើមល
ូ ោះនសមាមាគ្រ 3:3:2សៅសល់មន
ិ
អាចណបងណចក្ស។

80% ននចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមាជាចំណ្ដយសងរ សហ្ើយមិនអាចគ្រូវបានសរវិភាជន៍ឱ្យសទ្។ 20% ណ ល
សៅសល់រឺជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ អនិចឬ
ាំ នងលស ម
ើ ណគ្បគ្បួលឬអសងរក្សនង
ុ ១ឯក្សតា168សផសងៗសហ្ើយអាចគ្រូវបាន
សរណបងណចក្សឱ្យលអជាងមុនសោយណផអក្សសលើប រិមាែទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ននការលក្ស់។
(ក្ស) ចូរស្វើការក្សំែរ់ស ើង វិញនូវសាថនភាពហ្ិរញ្ាវរថទ
ុ ក្ស់ទ្ងនឹងការចូលរួមចំណែក្សរបស់ យក្សោះននិមួយៗ
សហ្ើយណផអក្សសលើរសួ លេទំងសនេះសូមផតល់អនុសាសន៍ចាស់លាស់។
(េ) ចូរពិភាក្សាពីក្សតាតសផសងៗណ លរួរពីពិចារណ្ដ មុនសពលស្វកា
ើ រសសគ្មចចិរច
ត ង
ុ សគ្កាយ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖ឧទហរណ៍បណេថ មន
ើការសនគ្ម្ការបិទបិទទវរនរាជាង្គ្ក្ស
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ កាត្់ន រសគ្មស់ន រីណខមរ ហាងលក្ស់សំសលៀក្សបំ ក្ស់មាន យក្សោះនចំនន
ួ 3រឺ៖

សំសលៀក្សបំ ក្ស់បុរស

សំសលៀក្សបំ ក្ស់

សំសលៀក្សបំ ក្ស់រួម ។ងវិកាហាងមាន ូចខាងសគ្កាម៖
រី និង
បុរស
រី
សំសលៀក្សបំ ក្ស់រួម
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ការលក្ស់
40,000
60,000
20,000 120,000
នងលស ើមទ្ំនញ
ិ
20,000
36,000
15,000
167
Cost Driver:នងលស ើមតាមក្សមា វិ្ីបញ្ញជនងល
168
Variable Cost:ចំណ្ដយនងលស ើមអនិចាំឬនងលស ើមណគ្បគ្បួលឬអសងរក្សនុង១ឯក្សតា
លា
ុ លរ
សរុប
លា
ុ លរ
71,000
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
259
ចំណ្ដយតាម យក្សោះន
5,000
10,000
3,000
18,000
ចំណ្ដយសមាមាគ្រឃាលង
ំ ទ្ំនញ
ិ
5,000
5,000
5,000
15,000
10,000
9,000
-3,000
16,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញឬខារ
ណផនក្សលក្ស់សំសលៀក្សបំ ក្ស់រួមគ្រូវបានបិទ្ឈប់ផលិរស ម
ើ បីបសងកន
ើ ទ្ំហ្ំសំសលៀក្សបំ ក្ស់បុរស ឬ
រី។
សាំណួរ៖
ក្សំែរ់ថាសរើពរ
័ មា
៌ នណ្ដជាប់ ក្ស់ព័នធឬគ្រូវការ។
សំ ណ្ដេះគ្សាយ៖
ចសមលើយអាចមាន ូចខាងសគ្កាម៖
(ក្ស) ណផនក្សលក្ស់សំសលៀក្សបំ ក្ស់រួមរក្សគ្បាក្ស់ចំែូលបាន 2,000 លា
ុ ល រ (ការវិភាជន៍នងលស ើមចំណ្ដយបានណចក្សនឹង
គ្រូវបានការវិភាជន៍ស ើង វិញសៅ យក្សោះនសផសងៗសទ្ៀរ)។
(េ) ការសក្សើនស ើងននបរិមាែលក្ស់សគ្មាប់សំសលៀក្សបំ ក្ស់បុរសឬ
រី។
(រ) សរើបុរល
គ ិក្សលក្ស់សគ្មាប់សំសលៀក្សបំ ក្ស់រួម នឹងគ្រូវបានបញ្ឈប់ឬបញ្ជូនសៅលក្ស់សំសលៀក្សបំ ក្ស់បុរស
ឬ
រី?
(ឃ)រាល់ការចំណ្ដយសលើការសរៀបចំស ើង វិញ ឧ.ការណបងណចក្ស ការលក្ស់សចាលសននិ្សិ ចញ។
(ង) ការបារ់បង់អរិងិជន សោយសារណរណផនក្សលក្ស់សំសលៀក្សបំ ក្ស់រម
ួ ទក្ស់ទញគ្បសពទ្អរិងិជនមួយចំនន
ួ ណ ល
នឹងមិនទ្ិញទ្ំនញ
ិ ក្សនុងណផនក្សសំសលៀក្សបំ ក្ស់បុរសឬ
១១.ក្សិ្េសេានក្សើត្ន
រី។
ើងមាេណត្មាង
សៅសពលអាជីវក្សមាគ្រូវបានបងាាញជាក្សិចាសនោសក្សើរស ង
ើ មានណរមាង169វាគ្រូវអនុវរតសគ្មលការែ៍រនមលណ ល ក្ស់
ព័នធស ើមបីបសងករ
ើ លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ណ ល ក្ស់ព័នធនឹងរសគ្មាងស ើមបីជួយក្សំែរ់រនមល។
រនមលក្សិចាសនោអបបបរមា = លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សុទ្ធសុទ្ធណ ល ក្ស់ព័នធនឹងក្សិចាសនោ។
ផាលស់ យបល់សលើវ្
ិ សា
ី ស្តសណា លបានសគ្បើ៖

នងលលក្ស់អបបបរមា៖ផតល់ឱ្យគ្ក្សុមហ្៊ែុនគ្មានចំសែញឬបារ់បង់មានគ្បសិទ្ធភាព។

គ្បសិនសបើរនមលក្សច
ិ ាសនោមិនគ្រប ែតប់លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ទង
ំ សនេះសទ្ ស េះវារួរណរគ្រូវបានគ្ចានសចាល
សៅសពលណ លគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ នឹងមានសាច់គ្បាក្ស់រិចជាង គ្បសិនសបើវាទ្ទ្ួលយក្សក្សិចាសនោ។

នងលលក្ស់ណ្ដមួយណ លេព ស់ជាងអបបបរមានឹងមានន័យថាគ្ក្សុមហ្៊ែុនអាចទ្ទ្ួលបានក្សិចាសនោគ្បសសើរ
ជាងការប ិសស្។
169
One off Contract:ក្សិចាសនោសក្សើរស ើងមានណរមាង
260
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
ការពិចារណ្ដបណនថមសទ្ៀរ៖

រនមលអាចនឹងទ្ទ្ួលយក្សបានសគ្មាប់ក្សច
ិ ាសនោណរមួយប៉ាុណនតមិនណមនសគ្មាប់ក្សំែរ់រនមលក្សិចាសនោនិង
ផលិរផលទំងអស់សទ្ ឧទហ្រែ៍សៅសពលណ លសមើលរនមលក្សិចាសនោណរមតងរនមលសងរអាចនឹងគ្រូវបាន
សរមិនសអើសពើ។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយគ្បសិនសបើគ្រប់អនក្សគ្រប់គ្រងមិនសអើសពើនឹងរនមលសងរស េះគ្ក្សុម
ហ្៊ែុននឹងគ្រូវខារបង់។

នងលលក្ស់អបបបរមាទ្ទ្ួលបានសោយការចំណ្ដយមានរនមលអាចទបជាងនងលទ្ីផារ្មាតា។
ូសចនេះគ្ក្សុម
ហ្៊ែុនអាចសាទក្ស់សសទើរក្សនុងការទ្ទ្ួលយក្សរនមលសនេះគ្បសិនសបើវាអាចប៉ាេះ ល់ ល់រនមលននក្សិចាសនោ នទ្
សទ្ៀរ សពលអ ររ។ ឧទហ្រែ៍អរិងិជនណ លឮអំពីរនមលទបណ លគ្រូវបានផតល់ឲ្យនឹងទមទរ
រនមលគ្សស ៀងគ្មនសលើក្សិចាសនោរបស់ពួក្សសរ។

មោ៉ា ង វិញសទ្ៀរគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អាចសុេចិរទ្
ត ទ្ួលយក្សការខារបង់សលើក្សច
ិ ាសនោសនេះគ្បសិនសបើវាបសងកើន
ឱ្កាសឈន េះក្សិចាសនោជាបនតប ទ ប់ សពលសគ្កាយ (សទេះបីជាមានរនមលប៉ាុ ា នក្ស៏សោយ) ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦៖
សលាក្ស ឈាេគ្រូវបានសសនើឱ្យ ក្សគ្សង់រនមលសគ្មាប់ក្សិចាសនោពិសសសមួយ។គ្មរ់បានសរៀបចំការស ញនងលរបស់
គ្មរ់រួចសហ្ើយប៉ាណុ នតបានសសនស
ើ ុំឱ្យអនក្សពិនិរយសមើលវាសគ្មាប់គ្មរ់។
គ្មរ់បានចងអល
ុ បងាាញ ល់អនក្សថាគ្មរ់ចង់ ក្សគ្សង់នងលលក្ស់អបបបរមា ូចណ លគ្មរ់សជឿជាក្ស់ថាសនេះនឹង ំសៅរក្ស
ការរក្សក្សនគ្មគ្បាក្ស់ចំសែញបានសគ្ចើន សពលអ ររ។
ុលាលរ
វរថធា
ុ រុស ើម
ចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមា
A
200 រ.ក្ស X10 ុលាលរ/រ.ក្ស
20,000
B
1,000រ.ក្សX15 ុលាលរ/រ.ក្ស
15,000
C
500 រ.ក្សX40 ុលាលរ/រ.ក្ស
20,000
D
50លិគ្រX12 ុលាលរ/លិគ្រ
600
ក្សមាក្សរជំ ញ 1,000សមា៉ា ង(1សមា៉ា ងរនមល25 ុលាលរ)
25,000
ក្សមាក្សរជំ ញ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល 2,000សមា៉ា ង(1សមា៉ា ងរនមល 15 ុលាលរ)
30,000
ក្សមាក្សរគ្មានជំ ញ 500សមា៉ា ង (1សមា៉ា ងរនមល 10 ុលាលរ)
ចំណ្ដយក្សនង
ុ ផលិរក្សមាសងរ 3,500សមា៉ា ង (1សមា៉ា ងរនមល 12 ុលាលរ)
42,000
ចំណ្ដយសពលវាលាសលាក្ស ឈាេ
1,000
គ្បាក្ស់ចំសែញអរិបបរិមា(5%នននងលស ើមសរុប)
7,725
រនមលស ញនងលក្សង
នុ ក្សិចាសនោ
166,825
េ័ត្៌មាេបណេថ ម៖
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
261
វរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្បសពទ្ A៖

វរថធា
ុ រុស ើមគ្បសពទ្ A ចំនួន 1,000 រី ូគ្កាមននវរថធា
ុ រុស ើមមានរនមល 5 ុលាលរក្សនុងមួយរី ូគ្កាម។

សលាក្សឈាេមិនមានការសគ្បើជំនួសសគ្មាប់វរថធា
ុ រុស ម
ើ របស់គ្មរ់សហ្ើយមានបំែងលក្ស់វាក្សនុង
រនមល 2 ុលាលរ ក្សនុងមួយរី ូគ្កាម។

សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយសបើគ្មរ់លក្ស់បានរនមលសរុបគ្បាក្ស់ចំនួន 300 លា
ុ ល រសគ្មាប់ចំណ្ដយសលើការ
ឹក្សជញ្ជូន។

រនមលទ្ញ
ិ បចាុបបននវរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្បសពទ្ A មានរនមល 10 លា
ុ ល រក្សនុងមួយរី ូគ្កាម។
វរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្បសពទ្ B៖

វរថធា
ុ រុស ើមគ្បសពទ្ Bមានរនមល 18 លា
ុ ល រក្សនុងមួយរី ូគ្កាម។

រនមលទ្ញ
ិ វរថធា
ុ រុស ើមគ្បសពទ្ Bបចាុបបននមានរនមល 15 លា
ុ ល រក្សនុងមួយរី ូគ្កាម។
វរថធា
ុ រុស ើមគ្បសពទ្ B សនេះគ្រូវបានសគ្បើជាទ្ូសៅសោយសលាក្សឈាេសៅក្សនុងមុេជំនញ
ួ របស់គ្មរ់។
វរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្បសពទ្ C៖

វរថធា
ុ រុស ើមគ្បសពទ្ C មានចំនួនសរុប 500 រី ូគ្កាមទ្ិញក្សនុងរនមល 10,000 លា
ុ ល រ សពលមុនសគ្មាប់
ក្សិចស
ា នោសក្សើរស ង
ើ មានណរមាងណ លមិនណ លបានសក្សើរស ើងមាងសទ្ៀរសទ្។

សលាក្សឈាេក្សំពុងពិចារណ្ដលក្ស់វាក្សនុងរនមលសរុបចំនន
ួ 6000 ុលាលរឬសគ្បើវាជា ជំនួសវរថធា
ុ រុស ម
ើ
គ្បសពទ្ C មួយសផសងសទ្ៀរគ្រូវបានសគ្បើជាគ្បចាំសៅក្សនុងផលិរក្សមា្មាតា។

គ្បសិនសបើគ្រូវបានសគ្បើក្សនុងលក្សខែៈចុងសគ្កាយសនេះវានឹងជួយសនស ំគ្បាក្ស់បានចំនួន 8,000 លា
ុ ល រ សលើ
វរថធា
ុ រុស ម
ើ សទ្ៀរ។

រនមលទ្ញ
ិ បចាុបបននរឺ 40 ុលាលរក្សនុងមួយរី ូគ្កាម។
វរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្បសពទ្ D៖

វរថធា
ុ រុស ើមគ្បសពទ្ D មានចំនួន 100 លីគ្រននវរថធា
ុ រុស ើមសនេះមានសៅក្សនុងសតក្ស
ុ ។

វរថធា
ុ រុស ើមគ្បសពទ្ D វាមានសគ្គ្មេះថានក្ស់ណ្ដស់សហ្ើយសបើមិនបានសគ្បើគ្បាស់ក្សនុងក្សិចាសនោសទ្ គ្រូវ
សបាេះបង់សចាលក្សនុងរនមល 50 លា
ុ ល រក្សនុងមួយលីគ្រជាបនទុក្សចំណ្ដយរបស់សលាក្សឈាេ។

រនមលទ្ញ
ិ វរថធា
ុ រុស ើមគ្បសពទ្ D បចាុបបននមានរនមល 12ក្សនុងមួយលីគ្រ។
ក្សមាលំងពលក្សមាជំ ញ170៖

170
សលាក្ស ឈាេ ជួលណរក្សមាក្សរណ លមានជំ ញសៅសពលគ្មរ់គ្រូវការវាណរប៉ាសុ ណ្ដាេះ។
Skilled Labour:ក្សមាលំងពលក្សមាជំ ញ
262
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ

ក្សមាលំងពលក្សមាជំ ញមានរនមល 25 លា
ុ ល រ ក្សនុងមួយសមា៉ា ងរឺជាអគ្តាសមា៉ា ង សពលបចាុបបនន។
ក្សមាលំងពលក្សមា ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លជំ ញ171៖

សលាក្សឈាេ មានក្សមាលំងពលក្សមាចន
ំ ួន 50
ក្ស់ណ លមានជំ ញ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល សពលបចាុបបននមិន
បានសគ្បើយ៉ាងសពញសលញសៅទ្ំសនរ។

ក្សមាលំងពលក្សមា ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លជំ ញទំងស េះ ពួក្សសរមានក្សិចាសនោគ្បចាំឆ្នំនិងចំនួនសមា៉ា ងទ្ំសនរបចាុបបនន
សគ្មាប់រសគ្មាងមានសមា៉ា ងអាចសគ្បើការបានចំនន
ួ 1,500សមា៉ា ង ។ សមា៉ា ងណ្ដណ លសលើសពីសនេះនឹងគ្រូវ
បានបង់ទ្ទ
ូ រ់ជាសាច់គ្បាក្ស់ចំនួនសគ្មាប់សៅក្សនុងសពលសវលា ក្ស់ក្សណ្ដ
ត ល។

អគ្តាសមា៉ា ងក្សនុងរនមល្មាតា 15 លា
ុ ល រក្សនុងមួយសមា៉ា ង។
ក្សមាលំងពលក្សមាគ្មានជំ ញ172៖

សលាក្សឈាេបចាុបបននបានជួលការងារទំងសនេះក្សនុងការផលិរការបានរួមចំណែក្ស
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 2 ុលាលរក្សនង
ុ មួយសមា៉ា ងសគ្មាប់ក្សមាលំងពលក្សមាគ្មានជំ ញ។

ក្សមាលំងពលក្សមាគ្មានជំ ញមានអគ្តាបចាុបបននរនមល 10 លា
ុ ល រ ក្សនុងមួយសមា៉ា ងសទេះបីជាអាចបណនថមការ
ជួលក្សមាលំងពលក្សមាគ្មានជំ ញបណនថមអាចមានអគ្តា 20 ុលាលរក្សនុងមួយសមា៉ា ងសបើចាំបាច់។
ចំណ្ដយសងរសគ្មាប់ផលិរក្សមា173៖

សលាក្ស ឈាេបានចារ់ទ្ុក្សថាជាការបា៉ា ន់សាាន ៏គ្រឹមគ្រូវមួយរនមលអគ្តាសមា៉ា ងសោយណផអក្សសលើផលិរក្សមា
ណ លមានគ្សាប់របស់គ្មរ់។
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើការសរៀបចំស ញនងល៖

សលាក្សឈាេបានចំណ្ដយសពល 10 សមា៉ា ងស្វកា
ើ រសលើរសគ្មាងសនេះរនមល 100 ុលាលរក្សនុង1សមា៉ា ងណ ល
គ្មរ់សជឿជាក្ស់ថាជាអគ្តាបនទុក្សរបស់គ្មរ់។

ការចំណ្ដយសផសងសទ្ៀររួមបញ្ាូ លទំងរនមលននការស្វើ ំសែើរនិងការគ្សាវគ្ជាវណ លបានចំណ្ដយសោយ
សលាក្សឈាេ សគ្មាប់រសគ្មាងសនេះ។
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ៖

គ្បាក្ស់ចសំ ែញអបបបរមារបស់សលាក្សឈាេ ណ លគ្មរ់សជឿជាក្ស់ ចាំបាច់ស ើមបីគ្រប ែតប់ 'ការចំណ្ដយ
គ្បចាំនងងទ្ូសៅននការររ់អាជវី ក្សមា។
171
Semi-Skilled Labour:ក្សមាលំងពលក្សមា ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លជំ ញ
172
Unskilled Labour:ក្សមាលំងពលក្សមាគ្មានជំ ញ
173
Fixed Overheads:ចំណ្ដយសងរសគ្មាប់ផលិរក្សមា
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
263
សាំណួរ៖
ចូររែ និងពនយល់អំពីសលាក្ស ឈាេនូវអវីណ លអនក្សសជឿជាក្ស់ថាការស ញនងលជារនមលអបបបរមារួរណរគ្រូវបាន
សជារជ័យ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖ក្សិ្េសេានក្សើត្ន
ើងមាេណត្មាង
ក្សិចាសនោគ្សាវគ្ជាវណ លកាលបរិសចេទ្មានរនមលគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ 150,000 លា
ុ ល រ សថរ
ិ សគ្កាមការពិនរ
ិ យស ើង វិញ។
គ្បសិនសបើក្សិចាសនោគ្រូវបានអនុញ្ញារិបនត៖

វានឹងគ្រូវបានបញ្ា ប់ក្សនុងរយៈសពលគ្បមាែមួយឆ្នំ។

លទ្ធ ផលនឹងគ្រូវបានលក្ស់សៅឱ្យទ្ីភានក្ស់ងាររោះពិបាលក្សនង
ុ រនមល 300,000 លា
ុ ល រ។
បងាាញខាងសគ្កាមរឺជាការចំណ្ដយបណនថម យក្សគ្រប់គ្រងការបា៉ា ន់គ្បមាែនឹងចាំបាច់ស ើមបីបញ្ា ប់ការងារ។
វរថធា
ុ រុស ម
ើ ៖

វរថធា
ុ រុស ម
ើ សគ្មាប់ក្សិចាសនោសនេះសទ្ើបណរគ្រូវបានទ្ិញក្សនង
ុ រនមល 60,000 លា
ុ លរ។

វារឺជាជារិពុល។ គ្បសិនសបើមិនបានសគ្បើសៅក្សនុងក្សិចាសនោសនេះសទ្ស េះវាគ្រូវបានសរសបាេះសចាល
ក្សនុងរនមល 5,000 លា
ុ លរ។
ក្សមាលំងពលក្សមា៖

ក្សមាលំងពលក្សមាជំ ញរឺពបា
ិ ក្សក្សនុងការសគ្ជើសសរីស។

ិ ណ លជាប់ ក្ស់ព័នធគ្រូវបានសផទរសៅក្សិចាសនោពី យក្សោះនផលិរក្សមា និងក្សិចាគ្បជុំងាីៗ
ក្សមាក្សរនិសយជរ
មួយ អនក្សគ្រប់គ្រងបានអេះអាងថាគ្បសិនសបើបុរសទំងស េះគ្រូវបានបញ្ជូនសៅឱ្យពួក្សសរវិញពួក្សសរអាច
ស្វើបានបសងករ
ើ ការលក្ស់រនមល 150,000 លា
ុ ល រ សៅឆ្នំសគ្កាយ។

ការចំណ្ដយនងលស ើមមានរនមល 100,000 លា
ុ ល រ រួមបញ្ាូ លទំងទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 40,000 លា
ុ លរ
សគ្មាប់ក្សមាលំងពលក្សមា។

ការចំណ្ដយនងលស ើមសលើការគ្សូបឬសលបចូលក្សនុងនងលស ើមផលិរក្សមា174មានចំនួន20,000 លា
ុ លរ។
ចំណ្ដយសគ្មាប់បរ
ុ ល
គ ក្ស
ិ គ្សាវគ្ជាវ៖

វាគ្រូវបានសរសសគ្មចចិរថា
ត សៅសពលណ លក្សិចាសនោសលើក្សិចាសនោបានបញ្ឈប់ សហ្ើយ
យក្សោះន
គ្សាវគ្ជាវនឹងគ្រូវបានបិទ្។

គ្បាក្ស់សបៀវរសសគ្មាប់ឆ្នំសិក្សាចំនន
ួ 60,000 លា
ុ ល រ និងការណលងគ្រូវការរសៅសទ្ៀរនិងគ្បាក្ស់ទ្ូទរ់
ល់ក្សមាក្សរណ លគ្រូវបញ្ឈប់ការងារ គ្បាក្ស់បំណ្ដច់គ្រូវបានបា៉ា ន់គ្បមាែថាមានចំនួន 15,000 លា
ុ លរ
174
Absorption:ការគ្សូបចូលឬសលបចូលក្សនុង
264
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
ឥ ូវសនេះគ្បាក្ស់ទ្ទ
ូ រ់ ល់ក្សមាក្សរណ លគ្រូវបញ្ឈប់ការងារ គ្បាក្ស់បំណ្ដច់គ្រូវបានបា៉ា ន់គ្បមាែថាមាន
ចំនួនសក្សើនស ើង 35,000 ុលាលរ សពលសវលាមួយឆ្នំ។
ឧបក្សរែ៍នង
ិ បរិកាខរ៖

ក្សិចាសនោសគ្បើគ្បាស់មគ្ី ក្សូទ្សសន៍ពសិ សស175ណ លមានរនមល 18,000 លា
ុ ល រសគ្មាប់រយៈសពល 3ឆ្នំ។

វាមានរនមលកាក្សសំែល់មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 3,000 លា
ុ ល រក្សនុងរយៈសពល 2ឆ្នំរសៅមុេសទ្ៀរនិង
បចាុបបនន រនមលរនមលកាក្សសំែល់ 8,000 លា
ុ លរ។

សបើសិនជាសគ្បើក្សនុងក្សិចាសនោសរបា៉ា ន់គ្បមាែថារនមលកាក្សសំែល់មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 6000 លា
ុ លរ
ក្សនង
ុ ឆ្នំ។
ចំណែក្សននការោក្ស់សគ្បើគ្បាស់អគ្មរជាទ្ូសៅ៖

ក្សិចាសនោគ្រូវបានចំណ្ដយជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 35,000 លា
ុ ល រក្សនុងមួយឆ្នំស ម
ើ បីគ្រប ែាប់
សលើចំណ្ដយអគ្មរទ្ូសៅ។

ភាលមៗប ទ ប់ពីក្សិចាសនោគ្រូវបានបញ្ា ប់ក្សណនលងទ្ំសនរគ្រូវបានោក្ស់ជល
ួ បនតសគ្មាប់ការជួលគ្បចាំឆ្នំ មាន
រនមលចំនន
ួ 7,000 លា
ុ ល រ។
សាំណួរ៖
ចូរផតល់ជា ំបូ ា ន ល់ យក្សគ្រប់គ្រងថាសរើក្សច
ិ ាសនោរួរណរជាក្សិចាសនោទ្ទ្ួលបានសជារជ័យឬសទ្
សោយពនយល់ពីសហ្រុផលននការអនុវរតន៏រែសនយយក្សមារបស់សមាធារុនីមយ
ួ ៗ។
(ចំណ្ដំ៖មិនសអើសពើរនមលសពលសវលាននរូបីវរថុ )
សាំណួរ៖
ផតល់ ំបូ ា ន ល់ យក្សគ្រប់គ្រងថាសរើក្សច
ិ ាសនោសនេះរួរណរអនុញ្ញារតិបនតឲ្យណ រឬសទ្សោយពនយល់ពីសហ្រុផល
ននការអនុវរតទង
ំ អស់ស េះ។
(ចំណ្ដំ៖មិនសអើសពើរនមលសពលសវលាននរូបីវរថ)ុ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ការចំណ្ដយ ក្ស់ព័នធនិងគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលជាប់ ក្ស់ព័នធនឹង ំសែើរការននក្សិចាសនោ
(១)
ចំណ្ដយគ្បរិបរតិការ 150,000 ុលាលរននការចំណ្ដយនងលស ើមក្សប់លិចបារ់ (sunk)-មិនេវ ល់។
(២)
វរថធា
ុ រុស ើម -សៅក្សនុងសតក្ស
ុ និងនឹងមិនគ្រូវោក្ស់បានជំនួស និង មានរនមលឱ្កាសទ្ទ្ួលបានអរថគ្បសយជន៍
ុលាលរ
5,000
ននកាក្សសំែល់បានសនស ំទ្ុក្ស។
(៣)
175
នងលក្សមាលំងពលក្សមា - គ្មានសមរថភាពទ្ំសនរនិងពលក្សមា មិននអាចជួលបណនថមបានសទ្ៀរសទ្។
-90,000
Special Microscope:មីគ្ក្សូទ្សសន៍ពិសសស
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
265
រនមលឱ្កាសគ្រូវបានបារ់បង់ការចូលរួមចំណែក្សរនមល 50,000 ុលាលរ (150,000-100,000)បូក្សនឹងនងល
ស ើមផលិរក្សមាចំនួន 40,000
ុលាលរ។ ផលិរក្សមារឺសនា រថានឹងខារបង់ជាក្ស់ជាពុំខាន
ូចសនេះរឺមិនគ្រូវ
បានខាវយេវ ល់។
(៤)
ការចំណ្ដយសលើការគ្សាវគ្ជាវ៖គ្បាក្ស់ឈួ ន លសគ្មាប់ឆ្នំ(ការចំណ្ដយនឹងគ្រូវបានរក្សាទ្ុក្សគ្បសិនសបើក្សិចា
-60,000
សនោបានស្វើមិនសៅមុេ)
បសងកើនគ្បាក្ស់ទ្ូទរ់ ល់ក្សមាក្សរណ លគ្រូវបញ្ឈប់ការងារណ លគ្រូវបានពនោរសពលសោយសារណរការពនោរ
-20,000
សពលក្សនុងការបិទ្ យក្សោះន (35,000 ុលាលរ - 15,000 ុលាលរ)
(៥)
ឧបក្សរែ៍និងបរិកាខរ៖
-8,000
រនមលេូចខារគ្បសិនសបើសគ្បើសៅក្សនុងរសគ្មាង =រនមល កាក្សសំែល់
6,000
ការសបាេះសចាលក្សនុងមួយឆ្នំ(នងលស ើមទំងអស់និងរមលស់ជាចំណ្ដយមិនទក្ស់ទ្ងនឹងគ្មនសទ្)
(៦)
ោក្ស់សគ្បើគ្បាស់សសវាក្សមាអាគ្មរទ្ូសៅ៖ការវិភាជន៍ចំណ្ដយ - មិន ក្ស់ព័នធ
-7,000
រនមលឱ្កាសននការជួលអាគ្មរមុន
លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់សរុប ក្ស់ព័នធនង
ឹ ក្សិចាសនោ
ការែា
0
-174,000
រនមលននការលក្ស់ក្សិចាសនោ
300,000
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញសក្សើនស ើងពីក្សិចាសនោ
126,000
់នយាប
់៖គ្រូវទ្ទ្ួលយក្សក្សិចាសនោសនេះ
១២. ាំនណើរការនេការសនគ្ម្្ិត្ាបណេថ ម
ការសសគ្មចចិរណត ក្សនចនបណនថមនឹងគ្រូវបានសាក្សលបងសៅក្សនង
ុ បរិបទ្ននផលិរផលរួមគ្មនក្សនុងការគ្ប ង។
ការណក្សរគ្មូវរនមលផលិរផលរួមគ្មន
រនមលផលិរផលរួមគ្រូវបានណែ ំសៅក្សនុងសសៀវសៅ F2៖គណនេយ្យគ្គប់គ្គង

ផលិរផលរួមគ្មនសក្សើរស ើងសៅសពលផលិរផលិរផលមួយណ លមិនអាចសជៀសបានលទ្ធ ផលសៅក្សនង
ុ ការ
ផលិរននផលិរផលសផសងសទ្ៀរ។

ចំែច
ុ ជាក្ស់លាក្ស់មយ
ួ ណ លផលិរផលនីមយ
ួ ៗអាចកាលយជាអរតសញ្ញាែបានសរសាគល់ថាជាចំែច
ុ
បំណបក្ស។

នងលស ើមចំណ្ដយណ លសក្សើរស ើងមុនសពលចំែច
ុ បំណបក្សគ្រូវបានសរសៅថាការចំណ្ដយរួមគ្មនសហ្ើយគ្រូវ
ណរគ្រូវបានណចក្សរំណលក្សរវាងផលិរផលរួមគ្មនផលិរ។

ប ទ ប់ពផ
ី លិរផលោច់សោយណ ក្សអាចលក្ស់បានភាលមឬអាចបាន ំសែើរការបណនថម។ការចំណ្ដយសលើ
ការណក្សនចនបណនថមណ្ដមួយគ្រូវបានបគ្មុងទ្ុក្សសោយផ្ទទល់សៅផលិរផលណ លពួក្សសរក្សំពុងសក្សើរមាន។
មូលោះនននការណចក្សរំណលក្សននការចំណ្ដយរួមគ្មនសៅនឹងផលិរផលរឺជា្មាតាមួយននការ
ខាងសគ្កាម៖
266
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
(១) រនមលលក្ស់ននផលិរក្សមា (គ្រូវបានសរសាគល់ផងណ រថាជា “រនមលទ្ីផារ”)
(២) ផលិរផលរិរជាឯក្សតា
(៣) រនមលសុទ្ធរួរឲ្យទ្ុក្សចិរបា
ត ន176។
176
Net Reliable Value:រនមលសទ្
ុ ធ រួរឲ្យទ្ុក្សចិរបា
ត ន
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
267
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖ការវាយ្ត្នមៃែ ិត្ែ រួមបញ្ជូ
ោន
ផលិរផល A និង B រឺជាផលិរផលរួមគ្មនពីរណ លមានព័រមា
៌ ន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ផលិររិរជារ.ក្ស
លក្ស់ររ
ិ ជារ.ក្ស
នងលលក្ស់ លា
ុ ល រ/រ.ក្ស
នងលស ើមរួម
ផលិរផល A
100
80
5 លា
ុ លរ
ផលិរផល B
200
150
2 លា
ុ លរ
750 លា
ុ លរ
(ក្ស) ការណបងណចក្សសមាមគ្រតាមផលិរផលរិរជាឯក្សតា
រនមលផលិរផលរួម
ផលិររិរជារី ូគ្កាម
750 លា
ុ លរ
=
=
300
2.50 លា
ុ ល រ/រ.ក្សសគ្មាប់ ផលិរផល Aនិង B
លទ្ធ ផលននការជួញ ូរមាន ូចខាងសគ្កាម៖
ផលិរផល A
ផលរបលក្ស់
80X5 លា
ុ លរ
នងលស ើមទ្ំនញ
ិ
80X2.5 លា
ុ លរ
400 150X2 ុលាលរ
-200 150X2.50 លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញឬខារ
រនមលសននិ្សិ ៅចុងគ្គ្ម
ផលិរផល B
200
20X2.50 ុលាលរ
50 50X2.50 ុលាលរ
សរុប លា
ុ លរ
300
700
-375
-575
- 75
125
125 លា
ុ លរ
សមាមាគ្រផលិរក្សមារឺ 100:200 ណ លមានន័យថាស ម
ើ បីទ្ទ្ួលបាន1រី ូគ្កាមននផលិរផល A វាចាំបាច់
ស ើមបីផលិរ2រី ូគ្កាមននផលិរផល B។ សគ្មាប់ការគ្ប ងសគ្មលបំែងអនក្សរួរសនារ់ថាសមាមាគ្រននលទ្ធ
ផលគ្រូវបានរក្សារសងរមិនណគ្បគ្បួល។
(េ) ការណបងណចក្សជាសមាមគ្រតាមរនមលទ្ផ
ី ារសៅចំនច
ុ ននការណបងណចក្ស
ទ្ំហ្ំលក្ស់
គ្រូវជា
នងលស ើមរួម
រិរក្សនុង1
ផលិរផល
សមាមាគ្រ
គ្រូវណបងណចក្ស
រី ូគ្កាម
ផលិរផល A: 100X5 ុលាលរ
500 លា
ុ លរ
5/9
417 លា
ុ លរ
4.17 ុលាលរ
ផលិរផល B: 200X២ លា
ុ លរ
400 លា
ុ លរ
4/9
333 លា
ុ លរ
1.67 ុលាលរ
750 លា
ុ លរ
លទ្ធ ផលននការជួញ ូរ៖
ផលិរផល A
លក្ស់
268
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
ផលិរផល B
សរុប
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
400
300
700
នងលស ើមទ្ំនញ
ិ
333.6
250.5
585.1
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
66.4
49.5
114.9
16.6%
16.5%
(20X4.17 លា
ុ ល រ)
(50X1.67 លា
ុ ល រ)
=83 លា
ុ លរ
=83 លា
ុ លរ
អនុបារគ្បាក្ស់ចំសែញ /លក្ស់
សននិ្ិចុងគ្គ្ម
ចំណ្ដំថា៖ការណបងណចក្សសមាមគ្រសនេះរឺណផអក្សសលើសមាមាគ្ររននការលក្ស់ផលិរផល គ្បាក្ស់ចំសែញក្សនុង១ឯក្សតា
នឹងមាន ូចគ្មន (ជាមួយនឹងរូចមួយភាពេុសគ្មនននការបងគរ់)។
(រ) ការណបងណចក្សសមាមាគ្រតាមរនមលសទ្
ុ ធ ររួ ឲ្យទ្ុក្សចិរបា
ត ន
វិ្ីសាស្តសតសនេះរួរណរគ្រូវបានសគ្បើសៅក្សនុងសាថនភាពណ លរនមលលក្ស់សៅចំែច
ុ បំណបក្ស - មិនគ្រូវបានសរសាគល់ សោយសារណរផលិរផលមិនមានការលក្ស់ ឬគ្បសិនសបើអនក្សគ្រួរពិនរ
ិ យមិនបានគ្បាប់សយើង។
គ្រូវការព័រ៌មានបណនថមសទ្ៀរ៖
នងលស ើមនន សំ ែើរការផលិរបណនថម
នងលលក្ស់សគ្កាយ ំសែើរការផលិរបណនថម
ផលិរផល A
280 លា
ុ ល រ + 2.00 ុលាលរ/រ.ក្ស
8.40 លា
ុ លរ
ផលិរផល B
160 លា
ុ ល រ + 1.40 ុលាលរ/រ.ក្ស
4.50 លា
ុ លរ
ការណបងណចក្សឬវិភាជន៍នងលស ម
ើ រួម៖
ផលិរផល A
ុលាលរ
ផលិរផល B
ុលាលរ
រនមលលក្ស់ចុងសគ្កាយននផលិរក្សមា (100X8.40 ុលាលរនិង200X4.50 ុលាលរ)
840
900
ចំណ្ដយសលើ ំសែើរការផលិរបណនថម(280 ុលាលរ+100 ុលាលរX2និង160 ុលាលរ+200X1.40 ុលាលរ)
480
440
រនមលសុទ្ធរួរឲ្យទ្ុក្សចិរបា
ត ន
360
460
3.29 ុលាលរ
2.10 ុលាលរ
នងលស ើមរួមណបងណចក្សសមាមគ្រ(360 ុលាលរនិង460 ុលាលរ)
នងលស ើមរួមរិរក្សនុងមួយរី ូគ្កាម
លទ្ធ ផលជួញ ូរ (សគ្មាប់ ំសែើរការ្មាតាប៉ាុសណ្ដាេះ)
ការលក្ស់
700
750
ក្សសនន ិ្ិចុងគ្គ្ម
A :20 X3.29 ុលាលរ
66
B :50 X2.10 ុលាលរ
105
171
នងលស ើមទ្ំនិញ
579
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
269
គ្បាក្ស់ចំសែញ
121
នត្សាសមត្ថភាេទី៧៖
ខាងសគ្កាមសនេះជាប់ ក្ស់ព័នធនឹង ំសែើរការផលិរក្សនុង ណ្ដ
ំ
ក្ស់កាលទ្ី1៖
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើមសោយផ្ទទល់
10,000
រនមលពលក្សមាសោយផ្ទទល់
5,000
ចំណ្ដយផលិរក្សមា
3,000
ចំណ្ដយសរុប
18,000
ំសែើរការផលិរផលិរផលរួមគ្មនរវាង A និង B ណ លគ្រូវបានលក្ស់សៅរនមលបានផតល់ឱ្យខាងសគ្កាម។
រួសលេលទ្ធ ផលរំណ្ដងឱ្យលទ្ធ ផលទំងអស់ពី ំសែើរការ៖
ផលិរផល A
បរិមាែទ្ិននផល
រនមលក្សនុងមួយឯក្សតា
ផលិរផល B
2,000
8,000
5 លា
ុ លរ
2.50 លា
ុ លរ
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលស ម
ើ ទ្ំនញ
ិ និងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សគ្មាប់ផលិរផល A និង Bសនារ៖
(១) រនមលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបានសមាមាគ្រសោយរនមលទ្ផ
ី ារ
(២) រនមលស ើមរួមគ្មនគ្រូវបានណបងណចក្សសមាមាគ្រជាឯក្សតាផលិរ។
សំ ែើរការផលិរននការសសគ្មចចិរប
ត ណនថម
សៅសពលសសគ្មចចិរថា
ត សរើគ្រូវ ំសែើរការផលិរជាក្ស់លាក្ស់បណនថមឬលក្ស់ប ទ ប់ពី
ការបំណបក្សសចញណរលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់បណនថម សពលអ រររួរណរគ្រូវបានពិចារណ្ដ

ភាពេុសគ្មនរវាងចំែូលនិងការចំណ្ដយបណនថម។

នងលស ើមចំណ្ដយរួមគ្រូវការចំណ្ដយនងលស ើមក្សប់លិចបារ់សៅ ំណ្ដក្ស់កាលសនេះសហ្ើយ ូសចនេះមិនទក្ស់ទ្ង
សៅនឹងសសចក្សតីសសគ្មចស េះសទ្។
(ចំណ្ដំ៖គ្បសិនសបើសយើងក្សំពុងពិចារណ្ដលទ្ធ ភាពសជារជ័យនន ំសែើរការទំងមូលប ទ ប់មក្ស
ការចំណ្ដយរួមគ្មននឹងមានជាប់ទក្ស់ទ្ង)
នត្សាសមត្ថភាេទី៨៖
270
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ផលិរផលិរផលរួមគ្មនចំនន
ួ បីរឺ X, Y និង Z ណ លមានរនមលរម
ួ គ្មន 400,000 ុលាលរ។
ការចំណ្ដយស ម
ើ រួមគ្មនគ្រូវបានណចក្សសៅសលើមល
ូ ោះនននទ្ំងន់។ ផលិរផល X និង Z
មានបចាុបបននបាន ំសែើរការបណនថម។
ផលិរផល
ទ្ំងន់គ្រូវបំណបក្ស
ចំណ្ដយសលើ ំសែើរការផលិរបណនថម (អសងរ) ទ្ឹលគ្បាក្ស់លក្ស់
X
600 សតាន
800 លា
ុ លរ
980 លា
ុ លរ
Y
200សតាន
-
120 លា
ុ លរ
Z
200សតាន
400 លា
ុ លរ
600 លា
ុ លរ
មានចំណ្ដយឱ្កាសមួយបានសលចស ើងស ើមបីលក្ស់ផលិរផលទំងបីសៅចំែច
ុ បំណបក្សសគ្មាប់
រនមល ូចខាងសគ្កាម។
X
200,000សតាន
Y
120,000សតាន
Z
160,000សតាន
សាំណួរ៖
សរើផលិរផលមួយណ្ដណ លរួរណរ ំសែើរការឱ្យបានសគ្ចើនជាងមុន?
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
271
១៣.សនងខបជាំេូក្ស
ការផលិរសគ្បៀបស្ៀបសៅនិងការទ្ិញនឹងការសសគ្មចចិររត យសពលេល ី
ការផលិរសគ្បៀបស្ៀបសៅនិងការទ្ិញ
ទ្ិ ះភាពននការរែ
 សគ្បៀបស្ៀបនងលស ើមននការផលិរស្ៀបនឹងការ
ទ្ិញ
 សរើមានសមរថភាពទ្ំសនរឬសទ្?
ទ្ិ ះភាពពិភាក្សា
 រុែភាព
 ជំ ញ / សមរថភាព
 ការសគ្បើគ្បាស់្នធានជាគ្បចាំ
 ទ្ិ ះភាពសងគម /ចាប់
 ការរក្សាការសមាងរ់
 ក្សគ្មិរបំែល
ុ
 កាលវិភារផលិរ
ិ ន
 គ្បរិក្សមារបស់អរិងជ
 ោក្ស់សញ្ញាស ើង វិញ
272
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ពន
័ ធ
ការឈប់ផលិរ
 សជៀសវាងមានចំណ្ដយផលិរក្សមាសងរ
 សរើបុរល
គ ិក្សនឹងគ្រូវសរបសែតញសចញពីការងារឬក្ស៏
សគ្ជើសតាំងស ើង វិញសទ្?
 រាប់បញ្ាូ លគ្បាក្ស់ទ្ទ
ូ រ់ ល់ក្សមាក្សរណ លគ្រូវបញ្ឈប់
ការងារនិងនងលស ើមបិទ្សរាងចគ្ក្សសផសងសទ្ៀរ?
សសចក្សតស
ី សគ្មចណរមួយ
 រួមបញ្ាូ លទំងការរែ លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់បណនថម
 ផលវិបាក្សឧ.ផលវិបាក្សននផលវិបាក្ស្ំស្ងសលើការ
លក្ស់សគ្មាប់រយៈសពលយូរអណងវង
ការសសគ្មចចិរណត ក្សនចនផលិរផលរួម
 នងលឈួ ន លមិនជាប់ទក្ស់ទ្ង
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
នត្សាសមត្ថភាេទី១៖ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមណាប់ពាក្ស់េ័េធ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) គ្បាក្ស់សបៀវរសរឺជាចំណ្ដយជាប់ទក្ស់ទ្ងមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 12,000 ុលាលរ ។ ក្សុលា
ំ យជាមួយចំណ្ដយសងរ វាជា
ចំណ្ដយជាប់ ក្ស់ព័នធនឹងការសសគ្មចចិរសត ើមបីបនតជាមួយនឹងការអពិវឌ្ឍន៍ផលិរផលងាី សពលអ ររ។
សនេះជាឧទហ្រែ៍ននចំណ្ដយសងរណ លគ្រូវបានរួម វិភារទនសោយផ្ទទល់។ចំណ្ដយសងរចូលរួមសោយផ្ទទល់អាច
គ្រូវបានសរសៅថាចំណ្ដយសងរផលិរក្សមាជាក្ស់លាក្ស់ផងណ រ។
(េ) ការចំណ្ដយររ់បណនថមទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 2,500 ុលាលរសទ្ៀរមានជាប់ ក្ស់ពន
័ ធនឹងការសសគ្មចចិរត
ទ្ិញមា៉ា សុីនងាី។ អាចសនស ំបានសៅក្សនុងនងលស ើមគ្សូបក្សនង
ុ ផលិរក្សមារឺមិនជាប់ ក្ស់ព័នធសទ្ចាប់តាំងពីសយើងមិនគ្រូវ
បានសរគ្បាប់ថាការចំណ្ដយក្សនុងផលិរក្សមាសរុបនឹងគ្រូវបានផ្ទលស់បូរត ។ ការសនស ំទ្ុក្សបានពីរនមលក្សមាលំងពលក្សមា
នឹងមានជាប់ទក្ស់ទ្ង ណរសយើងនឹងសនារថាសនេះគ្រូវបានសររាប់បញ្ាូ លក្សនុងការក្សំែរ់ការចំណ្ដយគ្បរិបរតិការ
គ្បចាំណេបណនថម វិញ។
(រ) សនេះមិនណមនជាការចំណ្ដយជាប់ទក្ស់ទ្ងសគ្មាប់ណេសគ្កាយសោយសារណរវានឹងគ្រូវបានសក្សើរស ើង
សបើសទេះបីជាក្សិចាសនោគ្រូវបានលុបសចាលសៅនងងសនេះ។ គ្បសិនសបើមានការសសគ្មចចិរប
ត ទ្
ិ ការិយល័យ, ការ
ចំណ្ដយសនេះមិនអាចគ្រូវបានរួមបញ្ាូ លជាការសនស ំទ្ុក្សស ើមបីឱ្យមានការផលិរសៅណេសគ្កាយសទ្។ សទេះជាយ៉ាង
ណ្ដក្ស៏សោយវានឹងគ្រូវបានរក្សាទ្ុក្សសៅប៉ាុ ា នណេសៅមុេប ទ ប់ពីស េះ សូ ចនេះវានឹងកាលយជាការសនស ំក្សនុងការ
ចំណ្ដយជាប់ទក្ស់ទ្ងចាប់ពណី េទ្ី 2រសៅ។
(ឃ) សនេះមិនណមនជាការចំណ្ដយជាប់ ក្ស់ព័នធននការសសគ្មចចិរប
ត នតជាមួយក្សិចាសនោ។ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 75
លា
ុ ល រ គ្រូវបានជាការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លច
ិ បារ់177សហ្ើយមិនអាចគ្រូវបានសាារស ង
ើ វិញសទ្សទេះបីជាគ្ក្សុម
ហ្៊ែុនមិន ំសែើរការជាមួយការចរចារក្ស៏សោយចុេះ។
177
Sunk Cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លិចបារ់
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
273
នត្សាសមត្ថភាេទី២៖ត្នមៃឱ្កាសឬកាោេុវត្ាភាេ្ាំណាយ្
ាំនណាះគ្សាយ្៖
សមរថភាពផលិរ 100% = 102,000 í 0.85 = 120,000 ឯក្សតា
សមរថភាពសគ្រឿងប ល ស់មានចំនន
ួ 18,000សគ្រឿង។ ូសចនេះ្នធានមិនសមគ្សបនឹងោក្ស់បញ្ញជទ្ិញងាីមា៉ាសុីន
ស េះសទ្។
ចំណ្ដយនងលស ើមអនិចាំឬនងលស ើមណគ្បគ្បួលឬអសងរ
330,000 ុលាលរ -75,000 ុលាលរ=255,000 ុលាលរ
ចំណ្ដយនងលស ើមអនិចាំឬនងលស ើមណគ្បគ្បួលឬអសងរក្សនុង១ឯក្សតា
255,000 ុលាលរ í102,000 ុលាលរ =2.50 ុលាលរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ុលក្សនុង១ឯក្សតាសគ្មាប់ផលិរផលណ លមានគ្សាប់
3,25 ុលាលរ - 2.50 ុលាលរ =0.75 ុលាលរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ុលក្សនុង១ឯក្សតាសគ្មាប់ផលិរផលងាី
2.80 ុលាលរ-2.50 ុលាលរ=0.30 ុលាលរ
លា
ុ លរ
បសងកើនចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាពីផលិរផលងាី៖0.30X12,000ឯក្សតា
3,600
ការធាលក្ស់ចេះុ សៅក្សនុងចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាពីផលិរផលណ លមានគ្សាប់
0.75 X (12,000 លា
ុ ល រ៖ 15 ុលាលរ)X2ឬ
0.75X1, 600 លា
ុ លរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាសុទ្ធ
274
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
(1,200)
2,400
នត្សាសមត្ថភាេទី៣៖នគ្បៀបនធៀបការែ ិត្ េិង ការទិញ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចំណ្ដយសលើការ សំ ែើរការខាងក្សនុងគ្បចាំឆ្នំ
លា
ុ លរ
Hardware and software
320
ការណងទំគ្បចាំឆ្នំសលើ Hardware/software
750
សមាារៈការិយល័យណផនក្សរែសនយយ
500
ជំនួយការរែសនយយ
6,000
សរុប
7,570
ការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាគ្បចាំឆ្នំ
លា
ុ លរ
ំសែើរការវិក្ស័យបគ្រ / លិេិរឥែទន178
2,500
5,000X0,50 លា
ុ លរ
ំសែើរការននការទ្ូទរ់តាមរយៈមូលបបទនប័គ្រ179
2,000
4,000X0.50 លា
ុ លរ
គ្បមូលផាំរ
ុ ែនីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់
3,600
150X2 ុលាលរ x12
សរុប
8,100
វានឹងមិនជាចំណ្ដយមានគ្បសិទ្ធិភាពសទ្ក្សនុងការផតល់សសវាពីខាងសគ្ៅ ល់សក្សមាភាពរែសនយយ។ សនេះនងលស ើម
បចាុបបននចំនន
ួ 7,570 លា
ុ ល រនឹងអ ររសក្សើនស ើង ល់ 8,100 លា
ុ ល រក្សនុងមួយឆ្នំ
ក្សតាតរុែសមបរតិរម
ួ មាន៖

បរិមាែណ លបានពោក្សរែ៍៖បរិមាែកាន់ណរសគ្ចើននឹងស្វើឱ្យមានក្សមាលំងពីខាងសគ្ៅបណនថមសទ្ៀរមាន
រនមលនងលេពស់។

រុែភាពននការផគរផ
់ ង
គ ់៖សរើអនក្សផគរ់ផង
គ ់ពខា
ី ងសគ្ៅនឹងស្វើឱ្យមានក្សំហ្ុសបណនថមសទ្ៀរណ រឬសទ្?
សនតិសុេសុវរថិភាពព័រមា
៌ ន។
178
Credit note:លិេិរឥែទន
179
Cheque:មូលបបទនប័គ្រ
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
275
នត្សាសមត្ថភាេទី៤៖នគ្បៀបនធៀបការែ ិត្ េិង ការទិញណាមួយ្េឹងក្សតាាក្សាំណ
ាំ ត្់
ាំនណាះគ្សាយ្៖
វិ្ីសាស្តសតខាងសគ្កាមអាចគ្រូវបានអនុមរ
័ សៅក្សនុងឧទហ្រែ៍សនេះ៖
(១) ការសនស ំក្សនុងមួយឯក្សតាននផលិរផលនីមយ
ួ ៗគ្រូវបានរែ ។
សនស ំទ្ុក្សបាន =រនមលទ្ញ
ិ -ចំណ្ដយនងលស ើមអនិចឬ
ាំ នងលស ើមណគ្បគ្បួលឬអសងរ(VC)ស ើមបីផលិរ។
(២) ណបងណចក្សសនេះសោយបរិមាែ្នធានេវ េះខារ (តាមក្សតាតក្សំែរ់ )។
ផលិរផលនីមយ
ួ ៗគ្រូវសគ្បើគ្បាស់។ សនេះផតល់នូវការសនស ំទ្ុក្សក្សនុងមួយឯក្សតាននក្សតាតក្សំែរ់(LF) ។
(៣) ស្វើចំណ្ដរ់ថានក្ស់។ ការសនស ំទ្ុក្សក្សនុងមួយឯក្សតា អរិភាពស្វើឱ្យណ លរួរគ្រូវបានផតល់សៅឱ្យផលិរផល។
(៤) សៅសពលណ លអាទ្ិភាពគ្រូវបានសសគ្មចស េះ្នធានណ លេវ េះខាររឺ
បគ្មុងទ្ុក្សសគ្មាប់ផលិរផលតាមលំោប់ននអាទ្ិភាពរហ្ូរ ល់វាសពញសលញបានសគ្បើគ្បាស់ស ើង។
(៥) ផលិរផលណ្ដមួយណ លមានរគ្មូវការមិនសពញចិរអា
ត ចគ្រូវបានសពញចិរសត ោយការទ្ិញពីគ្បពពខាង
សគ្ៅ។
(១) រែ ការសនស ំទ្ុក្សបាន =រនមលទ្ញ
ិ -ចំណ្ដយនងលស ម
ើ អនិចឬ
ាំ នងលស ម
ើ ណគ្បគ្បួលឬអសងរ(VC)ស ម
ើ បីផលិរ។
L
M
N
P
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
រនមលទ្ញ
ិ ពីខាងសគ្ៅ
57
55
54
50
ចំណ្ដយនងលស ើមអនិចាំឬនងលស ើមណគ្បគ្បួលឬអសងរ(VC)ស ើមបីផលិរ
45
40
30
20
ការសនស ំទ្ុក្សបាន
12
15
24
30
(២) រែ ការសនស ំទ្ុក្សបានក្សនង
ុ មួយឯក្សតាននក្សតាតក្សំែរ់ឬ ក្សងវេះ្នធាន៖
L
ការសនស ំទ្ុក្សបាន
្នធានេវ េះខារ(សមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី )ក្សនុងមួយឯក្សតា
ការសនស ំទ្ុក្សបានក្សនុងមួយឯក្សតាននការេវ េះខារ
M
N
P
12 ុលាលរ
15 ុលាលរ
24 ុលាលរ
30 ុលាលរ
3សមា៉ា ង
5សមា៉ា ង
4សមា៉ា ង
6សមា៉ា ង
សមា៉ា ង
សមា៉ា ង
សមា៉ា ង
សមា៉ា ង
4 លា
ុ លរ
3 លា
ុ លរ
6 លា
ុ លរ
5 លា
ុ លរ
(៣) ការស្វច
ើ ណ្ដ
ំ
រ់ថានក្ស់៖
L
276
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
M
N
P
ការសនស ំទ្ុក្សក្សនុងមួយឯក្សតានន្នធានេវ េះខារ
ការស្វច
ើ ណ្ដ
ំ
រ់ថានក្ស់៖ផលិរផលណ លគ្រូវស្វើអាទ្ិភាព
4 លា
ុ លរ
3 លា
ុ លរ
6 លា
ុ លរ
3
4
1
5 លា
ុ លរ
2
(៤) ណបងណចក្ស្នធានណ លេវ េះខារ ចំនួន 24,000សមា៉ា ងសរុប សៅផលិរក្សមាផល
ា ់ឱ្យផលិរផល N ទំងអស់
(1,500ឯក្សតា)។សនេះនឹងសគ្បើគ្បាស់រហ្ូរ ល់ 1,500x4សមា៉ា ង =6,000សមា៉ា ង។
ប ទ ប់មក្សផលិរក្សមាផល
ា ់ឱ្យផលិរផល P ទំងអស់ (1,500ឯក្សតា) ។ សនេះនឹងសគ្បើរហ្ូរ ល់ 1,500X6សមា៉ា ង
=9000 សមា៉ា ង។ ចំនួនសរុបសក្សើនស ើងអស់ 6,000សមា៉ា ង + 9,000សមា៉ា ង = 15,000 សមា៉ា ង។
ប ទ ប់មក្សផលិរផល L ទំងអស់ (1,500 ឯក្សតា) ។ សនេះនឹងសគ្បើគ្បាស់រហ្ូរ ល់ 1,500x3សមា៉ា ង =
4,500 សមា៉ា ង។ ចំនន
ួ សរុបសក្សើនស ើងអស់ 15,000សមា៉ា ង +4,500សមា៉ា ង =19,500 សមា៉ា ង។
សមា៉ា ងសៅសល់ (24,000សមា៉ា ង - 19,500សមា៉ា ង) = 4,500 សមា៉ា ងស ើមបីផលិរ M
4,500 សមា៉ា ង
5
=
900 ឯក្សតា សគ្មាប់ផលិរផល M
(៥) រគ្មូវការមិនសពញចិរត =1,500ផលិរផល M - 900ផលិរផល M = 600ផលិរផល M ទំងសនេះនឹង
គ្រូវណរទ្ិញពីខាងសគ្ៅ។
L
M
N
P
រនមលផលិរក្សមាអសងរ
45 ុលាលរ
40 ុលាលរ
30 ុលាលរ
20 ុលាលរ
ចំណ្ដយពីខាងសគ្ៅ180
57 ុលាលរ
55 ុលាលរ
54 ុលាលរ
50 ុលាលរ
ការចំណ្ដយសក្សើនបណនថម181
12 ុលាលរ
15 ុលាលរ
24 ុលាលរ
30 ុលាលរ
៖5
៖4
៖6
សមា៉ា ងក្សនុងមួយឯក្សតា
182
៖3
ចំណ្ដយសក្សើនបណនថមក្សនុងមួយសមា៉ា ង183
4 លា
ុ លរ
3 លា
ុ លរ
6 លា
ុ លរ
5 លា
ុ លរ
រនមលសថាក្សបំផរ
ុ ក្សនុងមួយសមា៉ា ង
2nd
1st
4th
3rd
ការវិភារបានបងាាញថាវាពិរជាសថាក្សជាងស ើមបីសាក្សលបងនិងស្វើឱ្យអវីៗទំងអស់សមាសភារសៅ
ក្សនុងសរាងចគ្ក្ស។ចំនួនសមា៉ា ងណ លគ្រូវការស ើមបីស្វើឱ្យសមាសធារុនីមយ
ួ ៗមានចំនន
ួ 1,500ឯក្សតា៖
(1,500X3)+(1,500X5)+(1,500X4)+(1,500X6) = 27,000 សមា៉ា ង។
180
External Cost
181
Incremental Cost
182
Hours per Unit
183
Incremental Cost per hours
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
277
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សនេះមានគ្រឹមណរ 24,000 សមា៉ា ងប៉ាុសណ្ដាេះ។ ូសចនេះ, 3,000 សមា៉ា ងការងារគ្រូវណរចុេះក្សិចាសនោបណនថម។
សមាសភារបំផរ
ុ ក្សនុងមួយសមា៉ា ងគ្រូវណរទ្ិញពីខាងសគ្ៅ។ សនេះរឺជាសមាសភារសគ្មាប់ផលិរផល M ។
3,000 សមា៉ា ង សលើចន
ំ ួនសមា៉ា ងសសាើ 3,000í5 = 600 ឯក្សតារបស់ផលិរផល M។
នត្សាសមត្ថភាេទី៥៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) ជា ំបូងសយើងគ្រូវណរជួសជុលរួសលេស ើង វិញស ើមបីឱ្យពួក្សសរបងាាញសាថនភាពសៅក្សនុងពនលឺពរ
ិ របស់វា។
មានណរលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ណ ល ក្ស់ពន
័ ធប៉ាុសណ្ដាេះពិចារណ្ដ។ សនេះនឹងស្វើឱ្យ យក្សោះននីមយ
ួ ៗមានភាពងាយ
គ្សួលបានវាយរនមលសលើការអនុវរតក្សនុងរំបន់ណ លអាចគ្រប់គ្រងបាន។
យក្សោះន
យក្សោះនទ្ី១
ការលក្ស់រឹរជាឯក្សតា
យក្សោះនទ្ី២
យក្សោះនទ្ី៣
សរុប
5,000
6,000
2,000
13,000
150,000
240,000
24,000
414,000
75,000
150,000
10,000
235,000
ចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់(១)
4,846
5,815
1,939
12,600
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា(២)
3,000
3,000
1,500
7,500
ចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសផសងៗ(៣)
9,000
9,000
6,000
24,000
58,154
72,185
4,561
134,900
ការលក្ស់រឹរជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
នថៃន ើមទាំេញ
ិ ( ុលាលរ)
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
ចំណ្ដយនងលស ើមសផសងៗ
ចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមា(៤)
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា(៥)
ចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសផសងៗ
គ្បាក្ស់ចំសែញសុទ្ធ
សមាគល់៖
(១) 80% ននរនមលពលក្សមាគ្រូវជាចំណ្ដយសងរសហ្ើយ ូសចនេះគ្រូវបាន ក្សសចញ
ការរែ ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ។ សៅសល់ 20% សទ្ៀរវិភាជន៍ចល
ូ សៅសលើមល
ូ ោះននន
បរិមាែលក្ស់។
(២) មានណរ 50% ននចំណ្ដយផលិរក្សមាអាចគ្រូវបានវិភាជន៍ចូលសោយផ្ទទល់សៅ យក្សោះន។
សនេះគ្រូវបានវិភាជន៍ចល
ូ សៅក្សនុងសមាមាគ្រ 2:2:1 ។
278
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
-50,400
-7,500
-16,000
61,000
(៣) មានណរ 60% ននការចំណ្ដយអាចគ្រូវបានរក្សសឃើញសោយផ្ទទល់
យក្សោះន។ សនេះគ្រូវបានវិភាជន៍ចល
ូ សៅក្សនុងសមាមាគ្រ 3:3:2។
(៤) ការចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមាសងររឺ 80% ។
(៥) ចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ណ លសៅសល់ 50% ណ លមិនបានវិភាជន៍ចូលសៅក្សនុង យក្សោះនសទ្។
(៦) ការចំណ្ដយ 40% ណ លសៅសល់ណ លមិនបានវិភាជន៍ចល
ូ សៅក្សនុង យក្សោះនសទ្។
សសចក្សតស
ី ននោ
ិ ះ ន៖
ពីរួសលេសលេសរៀងសសើរសរីស ើង វិញ យក្សោះនសលេ 3 រួររក្សាទ្ុក្សជាបនតប ទ ប់ចាប់តាំងពី៖

យក្សោះនសនេះគ្រូវបានស្វឱ្
ើ យការរួមចំណែក្សមួយ 4,561 លា
ុ ល រ សៅសរុបគ្បាក្ស់ចំសែញក្សនុង
អាជីវក្សមា។
 ការបារ់បង់ជាក្ស់ណសតងសក្សើរសចញពីភាពមិនសមរមយការណបងណចក្សសមាមាគ្តាចំណ្ដយផលិរក្សមានិង
ចំណ្ដយសផសងៗ។
 គ្បសិនសបើ យក្សោះនគ្រូវបានបិទ្ឬឈប់ផលិរ៖
 មានការខារបង់ចំនន
ួ 4,561 ុលាលរសគ្មាប់អាជីវក្សមានិង
 សៅសលើការសនារថានឹងមិនមានការសនស ំបណនថមសទ្ៀរសៅសលើចំណ្ដយសងរនិងអាចចំសែញនឹងគ្រូវបាន
ការ់បនថយមក្សសៅគ្រឹម 56,439 លា
ុ ល រ។
(េ) ការពិចារណ្ដគ្រូវណរគ្រូវបានផតលស់ ៅនឹងក្សតាត ច
ូ ខាងសគ្កាមណ លអាចជាមិនមានបរិមាែសៅសពល
បចាុបបនន៖
 គ្បាក្ស់ទ្ទ
ូ រ់ ល់ក្សមាក្សរណ លគ្រូវបញ្ឈប់ការងារ184ឬចំណ្ដយទក្ស់ទ្ងនឹងការលក្ស់សចាលកាក្សចំែល់
ឧបក្សរែ៍និងបរិកាខរគ្បសិនសបើ យក្សោះនទ្ី 3គ្រូវបានបិទ្។
 ការបារ់បង់អាជីវក្សមាណ លអាចសក្សើរមានសោយសារណរផលិរផលពី យក្សោះនទ្ី3ណ លមិនអាចសគ្បើ
បានសគ្មាប់អរិងិជនណ លទ្ិញពីអនក្ស នទ្ យក្សោះនក្សនង
ុ សពលណរមួយ។
 ការចំណ្ដយសរៀបចំស ើង វិញណ លអាចសក្សើរស ើងពីការបិទ្ យក្សោះនទ្ី3 ។
 អរថគ្បសយជន៍បណនថមសទ្ៀរននការបិទ្ យក្សោះនទ្ី 3 ូចជាពលក្សមានិងសគ្រឿងមា៉ា សុីនគ្រូវបានសគ្បើ
ស ើមបីបសងករ
ើ ការចូលរួមចំណែក្សសៅក្សណនលងសផសងសៅក្សនុងអាជីវក្សមាស ើង វិញ។
184
Redundancy Cost:គ្បាក្ស់ទ្ទ
ូ រ់ ល់ក្សមាក្សរណ លគ្រូវបញ្ឈប់ការងារ
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
279
នត្សាសមត្ថភាេទី៦៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ុលាលរ
វរថធា
ុ រុស ើម A (សមាគល់១)
1,000រ.ក្ស X2 ុលាលរ/រ.ក្ស-300 ុលាលរ
1,000រ.ក្ស X10 ុលាលរ
ុលាលរ
1,700
10,000
11,700
វរថធា
ុ រុស ើម B (សមាគល់២)
1,000រ.ក្សX15 ុលាលរ
15,000
វរថធា
ុ រុស ើម C (សមាគល់៣)
500រ.ក្ស-កាលានុវរតភាពចំណ្ដយ185
វរថធា
ុ រុស ើម D (សមាគល់៤)
50លិគ្រX12 ុលាលរ/លិគ្រ
-2,500
ក្សមាលំងពលក្សមាជំ ញ186
1,000សមា៉ា ងX25 ុលាលរ
25,000
ក្សមាលំងពលក្សមា ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លជំ ញ187
500សមា៉ា ងX 22.50 ុលាលរ
11,250
ក្សមាលំងពលក្សមាគ្មានជំ ញ188
500សមា៉ា ងX12 ុលាលរ-កាលានុវរតភាពចំណ្ដយ189
8,000
6,000
74,450
សមាគល់៖
(១) មានសននិ្ច
ិ ំនន
ួ 1,000 រី ូគ្កាមសហ្ើយមិនគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់ោក្ស់ជំនួស។ ទំងសនេះសបើមន
ិ ូសចនេះសទ្គ្រូវ
បានលក្ស់ក្សនុងរនមលសុទ្ធចន
ំ ួន 1,700 លា
ុ ល រ។ ផលចំសែញសនេះរឺ ូសចនេះបានក្សនលងផុរសៅមុនសោយសារណរការ
សគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ម
ើ សនេះសៅក្សនុងក្សិចាសនោ។សផសងសទ្ៀរ 1,000 រី ូគ្កាមរឺអស់សក្ស
តុ សហ្ើយ ូសចនេះការចំណ្ដយ
ក្ស់ព័នធរឺជារនមលទ្ញ
ិ
សពលបចាុបបននរនមល 10 ុលាលរក្សនង
ុ មួយរី ូគ្កាម។
(២)វរថធា
ុ រុស ម
ើ ណ លមានសៅក្សនុងសតក្ស
ុ ប៉ាុណនតនង
ឹ គ្រូវបានជំនួសសហ្ើយ ូសចនេះរនមលណ ល ក្ស់ពន
័ ធររ
ឺ នមលទ្ញ
ិ
សពល
បចាុបបននចំនន
ួ 15 លា
ុ ល រក្សនង
ុ មួយរី ូគ្កាម។
(៣) វរថធា
ុ រុស ម
ើ សថរ
ិ ក្សនុងសតក្ស
ុ និងមានជសគ្មើសមាន 2គ្បសិនសបើវរថធា
ុ រុស ម
ើ សនេះរឺមន
ិ គ្រូវបានសគ្បើសគ្មាប់
ក្សិចាសនោ៖
ជសគ្មើសទ្ី 1៖លក្ស់ក្សនុងរនមល 6,000 លា
ុ ល រ។
ជសគ្មើសទ្ី 2 ៖សគ្បើវាជាអនក្សជំនួសនិងជួយសនស ំគ្បាក្ស់បាន 8,000 ុលាលរ។
ជសគ្មើសទ្ី 2៖ រឺលអជាង។ ូចសនេះរឺវាមានកាលានុវរតភាពចំណ្ដយសៅក្សនុងក្សិចាសនោ។
185
Opportunity Cost:កាលានុវរតភាពចំណ្ដយ
186
Skilled Labour:ក្សមាលំងពលក្សមា ជំ ញ
187
Semi-Skilled Labour:ក្សមាលំងពលក្សមា ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លជំ ញ
188
Unskilled Labour:ក្សមាលំងពលក្សមាគ្មានជំ ញ
189
Opportunity Cost:កាលានុវរតភាពចំណ្ដយ
280
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
(៤) វរថធា
ុ រុស ើមសថរ
ិ ក្សនុងសតក្ស
ុ សហ្ើយនឹងមិនគ្រូវបានជំនស
ួ ។ រនមលននការការសបាេះសចាល 50 លីគ្រនឹងគ្រូវបាន
រក្សាទ្ុក្ស (រនមល 50 ុលាលរ /លីគ្រស លរឺ 2,500 លា
ុ ល រ) ។ ក្សំពុងសនស ំទ្ុក្សបានការចំណ្ដយសនេះរឺជាផល
គ្បសយជន៍ណ លជាប់ ក្ស់ពន
័ ធ។
(៥) ការចំណ្ដយសក្សើនស ើងបណនថមសលើការចំណ្ដយសគ្មាប់ក្សមាលំងពលក្សមាណ លគ្រូវការ។
(៦) ចំនួន 1,500 សមា៉ា ងសៅ ទ្ំសនរគ្រូវបានបង់រច
ួ សៅសហ្ើយ ច
ូ ជាក្សមាលំងពលក្សមារសឺ លើក្សិចាសនោគ្បចាំឆ្នំ។
ូសចនេះលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់បណនថមរឺជាការបណនថម 500 សមា៉ា ងណ លគ្រូវការសពល ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល។
(៧) រាល់សមា៉ា ងណ លគ្រូវបានសរផ្ទលស់បូរត ពីការរួមចំណែក្សក្សនុងការងារ្មាតារបស់ពួក្សសរចំនួន 2 លា
ុ ល រ នឹង
គ្រូវបានក្សនលងផុរសៅ។ សនេះរួមជាមួយនឹងការចំណ្ដយននការបង់ក្សមាក្សរស ើមបីស្វើរសគ្មាងសនេះមានរនមលជាប់ ក្ស់
ព័នធសសាើនឹង 12 ុលាលរក្សនង
ុ មួយរី ូគ្កាម។ ពួក្សសរនឹងមិនគ្រូវបានជួលក្សនុងរនមល 20 លា
ុ ល រក្សនុងមួយសមា៉ា ងសគ្ េះវា
អាចនងលជាងសនេះ។
(៨) ការចំណ្ដយសលើសងរអាចគ្រូវបានសរមិនសអើសពើសៅសពលណ លវាមិនគ្រូវបានបសងកើន។
(៩) ការចំណ្ដយសលើការសរៀបចំស ញនងលរឺសុទ្ធណរជាការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លច
ិ បារ់190។
(១០) គ្បាក្ស់ចំសែញរួរណរគ្រូវបានសអើសពើចាប់តាំងពីរនមលក្សិចាសនោអបបបរមាក្សំពុងរែ ។
នត្សាសមត្ថភាេទី៧៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) មូលោះនរនមលទ្ផ
ី ា
ផលិរផល A
ផលិរផល B
សរុប
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
10,000
20,000
30,000
រនមលរួមគ្មនគ្រូវបានណចក្សចាយឬសមាមាគ្រ (ក្សិ1)
6,000
12,000
18,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
4,000
8,000
12,000
រនមលលក្ស់
គ្បមាែវិ្១
ី ៖
ការចំណ្ដយរួមគ្មនបានវិភាជន៍សគ្មាប់ផលិរផល A =
ការចំណ្ដយរួមគ្មនបានវិភាជន៍សគ្មាប់ផលិរផល B =
190
10,000
30,000
20,000
X18,000 ុលាលរ
=6,000 ុលាលរ
X18,000 ុលាលរ
=12,000 លា
ុ លរ
Sunk Cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លិចបារ់
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
281
30,000
(េ) មូលោះននងលស ម
ើ ផលិរក្សមា
ផលិរផល A
ផលិរផល B
សរុប
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
10,000
20,000
30,000
រនមលរួមគ្មនគ្រូវបានណចក្សចាយឬសមាមាគ្រ (ក្សិ២)
3,600
14,400
18,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
6,400
5,600
12,000
រនមលលក្ស់
គ្បមាែវិ្២
ី ៖
ចំនួនទ្ិននផលសរុប = 2,000 + 8,000 = 10,000
ការចំណ្ដយរួមគ្មនបានវិភាជន៍សគ្មាប់ផលិរផល A =
ការចំណ្ដយរួមគ្មនបានវិភាជន៍សគ្មាប់ផលិរផល B =
2,000
10,000
800
10,000
X18,000 ុលាលរ
=3,600 ុលាលរ
X18,000 ុលាលរ
=14,400 លា
ុ លរ
នត្សាសមត្ថភាេទី៨៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ការណបងណចក្សជាមុន (ស លរឺ "ការរួមផលិរផល") មិនមានការសក្សើនស ើងសទ្ ូសចនេះសហ្ើយអាចជា
មិនសអើសពើ។ លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សក្សើនស ើងមាន ូចរសៅ៖
ផលិរផល
X
Y
Z
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចំែូលបណនថមពី ំសែើរការផលិរបណនថម
780,000
N/A
440,000
ការចំណ្ដយនងលស ើមបណនថមសទ្ៀរពី ំសែើរការផលិរបណនថម
800,000
N/A
400,000
អរថគ្បសយជន៍ /(រនមល)នន សំ ែើរការផលិរបណនថមសទ្ៀរ
(20,000)
ូសចនេះមានណរផលិរផល Z ប៉ាុសណ្ដាេះរួរណរគ្រូវបាន ំសែើរការផលិរបណនថម
282
ជំពូក្សទ្ី ០៩៖ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ព័នធ
40,000
ជាំេក្ស
ូ ទី ១០៖្ាំណាយ្នថៃន ើមន
ើនសវាក្សមមេិងគ្បត្ិបត្ាិការ
ជាំេូក្សទី ១០
្ាំណាយ្នថៃន ើមន
នោ
ើនសវាក្សមមេិងគ្បត្ិបត្ាកា
ិ រ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ផតល់នូវឧទហ្រែ៍ននសាថនភាពសគ្បើសសវា / គ្បរិបរាកា
ិ រចំណ្ដយរឺសមរមយ

ការគ្សាយបំពលឺបណនថម វិធានការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាសមគ្សបសគ្មាប់នងលសសវាក្សមាគ្បរិបរតិការ /
សាថនភាពគ្បរិបរាកា
ិ រសផសងគ្មនៗ

អនុវរតការវិភារសលើចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាសៅក្សនុង វិស័យឧសាហ្ក្សមាសសវាក្សមាមានលក្សខែៈសាមញ្ា
សាថនភាពការសគ្បើទ្ន
ិ ននយ
័ ណ លបានផតល់ឱ្យ។
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ
283
ចារិរ្មាជារិននសសវាក្សមា និង គ្បរិបរតការនងលស ើមសសវាក្សមា
សសវាក្សមានង
ិ រនមលគ្បរិបរតកា
ិ រ
វិធានការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ 1ឯក្សតាសមគ្សប
សគ្មាប់នងលសសវាក្សមាគ្បរិបរតកា
ិ រ
284
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ
ការវិភារចំណ្ដយនងលស ើមសសវាក្សមា
១.ចរិត្ធមមណាត្ិនេ្ាំណាយ្នថៃន ើមន
ើនសវាក្សមមេង
ិ គ្បត្ិបត្ាិការ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើសសវាក្សមា
ុ ហ្៊ែន
រែ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើសសវាក្សមាគ្រូវបានសគ្បើសៅសពលគ្ក្សម
ុ ឬ យក្សោះនផតល់នូវសសវាក្សមា។
មានភាពេុសគ្មន ៏សំខាន់រវាងចំនន
ួ បួនយ៉ាង "ទ្ិននផលឬធារុសចញននឧសាហ្ក្សមាសសវាក្សមានិងផលិរផលនន
ឧសាហ្ក្សមាផលិរ។

វរថអ
ុ រូបយ
ិ 191៖ទ្ិននផលឬធារុសចញរឺសៅក្សនុងទ្គ្មង់នន"សមិទ្ធិផល "ជាជាងវរថរុ ូបី ('មិនអាចប៉ាេះបាន')
ស េះសទ្។

វិសភារភាព192៖្មាជារិនិងសាង់ោរននសសវាក្សមានឹងគ្រូវណគ្បគ្បួលសោយសារណរធារុចូល
មនុសសេព ស់។

ផលិរ ណ្ដ
ំ
លគ្មននិងការសគ្បើគ្បាស់ 193៖សសវាក្សមាណ លអនក្សគ្រូវការមិនអាចគ្រូវបានគ្រួរពិនរ
ិ យជាមុន
ននការទ្ទ្ួលបានវា។

ភាពរលាយចូលគ្មន194៖សសវាក្សមាណ លអនក្សគ្រូវការមិនអាចគ្រូវបានរក្សាទ្ុក្សបានសទ្។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖ចរិត្ធមមណាត្ិនេ្ាំណាយ្នថៃ ន ើមន
ើនសវាក្សមមេិងគ្បត្ិបត្ាិការ
ឧទហ្រែ៏ននឧសាហ្ក្សមាសសវាក្សមាបានរួមបញ្ាូ ល ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

សណ្ដ
ះ គ្មរ

មហាវិទ្ោល័យ

ជាងការ់សក្ស់

សភាជនីយោះន
សយើងអាចសួរសំែួរ ូចខាងសគ្កាមអំពី, ឧ.ឧសាហ្ក្សមាសណ្ដ
ះ គ្មរ។
(១) ទ្ិននផលឬផលិរផលឬជារធារុសចញក្សនង
ុ សំែំណុ បបបទ្ននសមិទ្ធផ
ិ លការងារ195 សនេះសហ្ើយ - សណ្ដ
ះ គ្មរ
សនេះផាល់នូវណគ្រស ក្សនិងអាចស្វើអាហារសពលគ្ពឹក្ស។ អនក្សនឹង វិនិច័យ
េ សសវាក្សមារបស់សណ្ដ
ះ គ្មរសៅសលើរសបៀបណ ល
មានផ្ទសុេភាពណគ្រស ក្សស េះជានិងរសបៀបណ លហា៊ែនអាហារសពលគ្ពឹក្សស េះសទ្។ ពិរជាអនក្សមិនអាច "ប៉ាេះវា
បានសទ្" សមិទ្ធផ
ិ លការងារ ននសណ្ដ
ះ គ្មរ។
191
Intangibility:វរថអ
ុ រូបិយ
192
Heterogeneity: វិសភារភាព
193
Simulation:ផលិរ ណ្ដ
ំ
លគ្មននិងការសគ្បើគ្បាស់
194
Perishability:ភាពរលាយចូលគ្មន
195
Performance:សមិទ្ធិក្សមា/សមិទ្ធផ
ិ ល ហ្ិរញ្ាវរថុ
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ
285
(២)សរើសង
ត ោ
់ ននអសងរសសវាក្សមា ៖ការសានក្ស់សៅរបស់សលាក្សអនក្សសៅក្សនុងសណ្ដ
ះ គ្មរសនេះអាចណគ្បគ្បួលរាល់សពល
ណ លអនក្សសានក្ស់សៅទ្ីស េះ។ អនក្សគ្បណហ្លជាមិនមានណគ្រមានផ្ទសុេភាពជាមួយនិងអាហារសពលគ្ពឹក្សរបស់អនក្ស
អាចនឹងមិនហា៊ែន រាល់សពលណ លអនក្សទ្សស ។ សតង់ោននការសសវាក្សមាសនេះ សូ ចនេះអសងរសោយសារណរមានភាព
េុសគ្មនជាសគ្ចើនននបុរល
គ ិក្សការងារសៅក្សនុងសណ្ដ
ះ គ្មរ- សាង់ោរននការបសគ្មើណ លអនក្សទ្ទ្ួលបានអាចអាគ្ស័យ
សលើការពវក្សិចាបុរល
គ ិក្សសណ្ដ
ះ គ្មរ ។
(៣)អនក្សអាចពិនរ
ិ យសមើលការផតល់សសវាសនេះសៅក្សនង
ុ ជាមុនននការទ្ទ្ួលសសវាបានសទ្? ជាទ្ូសៅអនក្សមិនអាចស ក្ស
សៅសលើណគ្រសណ្ដ
ះ គ្មរមួយឬបរិសភារអាហារសពលគ្ពឹក្សសៅសណ្ដ
ះ គ្មរសនេះរហ្ូរ ល់អនក្សបានគ្បមាទ្ក្សនុងនិងបាន
ស្វើក្សិចាសនោក្សនុងការទ្ិញសសវាក្សមារបស់សណ្ដ
ះ គ្មរសនេះបានស យ
ើ ។
(៤)បណ្ដ
ត សសវាក្សមាសណ្ដ
ះ គ្មរសនេះគ្រូវបានរក្សាទ្ុក្សបានសទ្? សទ្! អនក្សមិនអាចយក្សណគ្ររបស់អនក្សបារ់សៅជាមួយ
អនក្សក្ស៏មិនណមនជាអនក្សអាចរក្សាទ្ុក្សអាហារសពលគ្ពឹក្សរបស់អនក្ស - វាគ្រូវណរគ្រូវបានបរិសភារក្សនុងអំ ុងសពលគ្ពឹក្សនន
ការសានក្ស់សៅរបស់អនក្សបាសទ្។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
សាំណួរ៖
ចូររាយសឈា
ា េះឧសាហ្ក្សមាសសវាក្សមាជាសគ្ចើន ូចណ លអនក្សអាចរិរវាជាសសវាក្សមា។
២. វិធាេការ្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សនុងឯឯក្សតាសមគ្សបសគ្មាប់នថៃ នសវាក្សមមគ្បត្ិបត្ា ិការ
វិធានការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតា
សរឿងមួយននការលំបាក្សក្សនង
ុ ការបសគ្មើ ៏សំខាន់ការចំណ្ដយនងលស ើមរឺការបសងករ
ើ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា
សមរមយ។ សៅក្សនុងសាថនភាពមួយចំនួនវាអាចជាការចាំបាច់ស ើមបីរែ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា
ណ លមានសមាសធារុផស ំ។

សមាសធារុចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាជាសគ្ចើនសទ្ៀរណ លសមគ្សបសបើសសវាមួយមានមុេងារនន
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរពីរ។

ឧទហ្រែ៏ននសមាសធារុចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតារឺមាន ូចខាងសគ្កាម៖
 សតានតាមរី ូណមគ្រសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឹក្សជញ្ជូន
 អនក្សជំងឺ-នងងសគ្មាប់មនទីរសពទ្យ
ុ ហ្៊ែុន ឹក្សជញ្ជូនសាធារែៈ
 រី ូណមគ្រ ឹក្សអនក្ស ំសែើរគ្ក្សម
 សព្ៀវនងងសគ្មាប់សសវាសណ្ដ
ះ គ្មរ។
286
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ

ជាជំនួសសសវាគ្ក្សុមហ្៊ែុនអាចសគ្បើចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាេុសគ្មនជាសគ្ចើនស ើមបីវាស់ណវងគ្បសពទ្សផសង
គ្មនននសសវាក្សមាណ លពួក្សសរគ្រូវបានផតលន
់ ូវ។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតា ូចខាងសគ្កាមអាចគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់សោយសណ្ដ
ះ គ្មរ៖
សសវាក្សមា
ឯក្សតាចំណ្ដយ
សភាជនីយោះន
អាហារបំស រីការ
អនុរមន៍ឬមុេងារ
សមា៉ា ងស្វកា
ើ រ
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សសវាក្សនង
ុ មួយឯក្សតា
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបននការផតល់សសវាសលើចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាការងារនឹងរួមបញ្ាូ លទំងវរថធា
ុ រ
ស ើមផ្ទទល់ ចំណ្ដយនងលស ើមសផសងៗនិងចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ ( ូចគ្មននឹងចំណ្ដយនងលស ើម ក្ស់ពន
័ ធនឹង
ផលិរផលណ លបានផលិរសៅក្សនុង វិសយ
័ ឧសាហ្ក្សមាផលិរ) ។
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រស ើមផ្ទទល់
X
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាការងារផ្ទទល់
X
ចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់
X
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំគ្សូបយក្សនងលស ើមសពញសលញ
X
្ាំណាយ្នថៃន ើមសរុប
XX

ក្សនង
ុ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើសសវាក្សមាវាមិនណមនជាសរឿងចណមលក្សសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា
ការងារស ើមបីឱ្យមានចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់ណរមួយររ់ណ លជាប់ ក្ស់ពន
័ ធក្សនុងការផតល់សសវាក្សមានិង
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំក្សនុងការស្វើឱ្យមានស ើងភារសគ្ចើនបំផរ
ុ ននចំណ្ដយនងលស ើមសរុបណ លសៅ
សសសសល់។

ក្សនង
ុ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើសសវាក្សមាសៅសពលេល េះណ លវារឺជាការចាំបាច់ស ើមបីចារ់ថានក្ស់ថាជាការចំណ្ដយ
សងរ,អសងរឬ ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លអសងរ។គ្បសិនសបើមានចំណ្ដយនងលស ើមរឺមាន ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លអសងរវាជាការ
ចាំបាច់ស ើមបីបណំ បក្សពួក្សសរចូលសៅក្សនុងធារុផស ំសងរនិងអសងររបស់េួ ល នសោយ
សគ្បើគ្បាស់ វិ្ីសាស្តសតេពស់ /ទប។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើសសវាក្សមាក្សង
នុ មួយឯក្សតាសសវាក្សមាគ្រូវបានរែ សោយការបសងករ
ើ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ
សរុបណ លបានចូលរួមក្សនុងការផតល់សសវាក្សមានិងការណបងណចក្សសោយចំនន
ួ សសវាក្សមាក្សនុង1ឯក្សតាបានសគ្បើ
សៅក្សនុងការផតល់ជន
ូ នូវសសវាក្សមាសនេះ។
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ
287

ការរែ ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមាក្សនុងមួយឯក្សតាមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម។
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមាក្សនុងមួយឯក្សតា
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមាសរុប
=
ចំនួនសសវាក្សមាររ
ិ ជាឯក្សតាបានសគ្បើស ម
ើ បីផល
ត ់សសវាក្សមា
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖ចរិត្ធមមណាត្ិនេ្ាំណាយ្នថៃន ើមន
ើនសវាក្សមមេិងគ្បត្ិបត្ាិការ
ុ ហ្៊ែុនមួយសនេះបានក្សរ់គ្តាចំែូលនិងចំណ្ដយ ូចខាងសគ្កាមសគ្មាប់រយៈសពល1ណេ។
អាហារោះនរបស់គ្ក្សម
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចំែូល
លា
ុ លរ
59,010
ចំណ្ដយអាហារ
17,000
ចំណ្ដយសពសជៈ
6,000
ចំណ្ដយទ្ឹក្ស ប
750
ចំណ្ដយសលើសគ្បងឥនធនៈ(ឧសា័នសគ្មាប់ចមអន
ិ អាហារ)
800
ចំណ្ដយការណងរក្សាមា៉ា សុន
ី
850
ចំណ្ដយជួសជុល
250
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់ឈួ ន លបុរល
ក រ
ិ
15,500
បនទុក្សរមលស់
1,000
ក្សនុងអំ ុងណេសនេះអាហារោះនសនេះបានបសគ្មើអរិងិជនចំនួន 56,200 ក្ស់។
សាំណួរ៖
ចូររែ ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមាក្សនុងមួយឯក្សតាននអាហានិងគ្បាក្ស់ចំែូលជាម្យមក្សនុង1 ក្ស់។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ការចំណ្ដយសលើអាហារោះនសរុបក្សនុងណេ
=
42,150 ុលាលរ
ចំនួនអរិងិជនសរុបសៅក្សនុង1ណេ
=
56,200 ក្ស់
ការចំណ្ដយជាម្យមក្សនុងអាហារ1សពល
ការចំណ្ដយជាម្យមក្សនុងអាហារ1សពល=
គ្បាក្ស់ចំែូលម្យមក្សនុងអាហារ1សពល
288
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ
42,150 ុលាលរ
56,200
= 0.75 លា
ុ ល រក្សនុងមានក្ស់
59,010 ុលាលរ
គ្បាក្ស់ចំែូលម្យមក្សនុងអាហារ1សពល=
56,200
= 1.05 លា
ុ ល រក្សនុងមានក្ស់
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
សាំណួរ៖
សរើមយ
ួ ណ្ដមាន ូចខាងសគ្កាមលក្សខែៈចារិរជាសសវាក្សមា?
(១) ការក្សគ្មិរេព ស់ននការចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាសោយផ្ទទល់ណ លជាសមាមាគ្រនន
ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុប។
(២) សមាសធារុការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា។
(៣) ការសគ្បើគ្បាស់ឯក្សតាសមមូល
(ក្ស)
(១) ណរប៉ាុសណ្ដាេះ
(េ)
(១) និង )២) ណរប៉ាុសណ្ដាេះ
(រ)
(២) ណរប៉ាុសណ្ដាេះ
(ឃ)
(២) និង )៣) ណរប៉ាសុ ណ្ដាេះ
៣.ការវិភាគនថៃន ើមនសវាក្សមម
គ្បសិនសបើគ្ក្សុមហ្៊ែុនសៅក្សនុងឧសាហ្ក្សមាសសវាសនេះ ូចគ្មនសគ្បើសសវា ច
ូ គ្មនរហ្ូរ ល់ការចំណ្ដយប ទ ប់មក្សសគ្បៀប
ស្ៀបរវាងគ្ក្សុមហ្៊ែុនអាចគ្រូវបានស្វបា
ើ នយ៉ាងងាយគ្សួល, ណ លជាឧទហ្រែ៏អនុវរតតាមសសចក្សតីណងលងការែ៍
មួយណ លបានបងាាញខាងសគ្កាមចំណ្ដយនងលស ើមសសវាក្សមា។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៣៖ការវិភាគនថៃន ើមនសវាក្សមម
រួសលេ ូចខាងសគ្កាមសនេះគ្រូវបានសរយក្សមក្សពីរែនីគ្បចាំឆ្នំរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនផតលស់ សវាក្សមា មានអរគីសនីចំនន
ួ
ពីរណ របានគ្បគ្ពឹរសត ៅសលើ វិ្ីសាស្តសតឯក្សសណ្ដ
ះ នចំណ្ដយនងលស ើម។
បនទេះកាារ (ក្ស)
គ្បាក្ស់សបៀវរសនិងគ្បាក្ស់ឈួ ន ល
បនទេះកាារ (េ)
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ណម៉ាគ្រអានអរគីសនី
150,000
240,000
បុរល
គ ិក្ស វិក្សយ
័ ប័គ្រនិងការគ្បមូល
300,000
480,000
30,000
40,000
ការ ឹក្សជញ្ជូននិងការស្វើ ំសែើរ
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាិការ
289
ការគ្បមូលគ្បាក្ស់ វន
ិ យ
័ ទ្ីភានក្ស់ងារ
0
20,000
10,000
10,000
100,000
200,000
10,000
10,000
600,000
1,000,000
2,880,000
9,600,000
800,000
1,600,000
18,000,000
50,000,000
4,000,000
4,000,000
បំែល
ុ អាគ្ក្សក្សទរមិនបាន
បនទុក្សទ្ូសៅ
ការចំណ្ដយទ្ូសៅ
សរុប
របាយការែ៍បណនថម៖
បានលក្ស់(ឯក្សតា)
ចំនួនអរិជន( ក្ស់)
ការលក្ស់អរគីសនី
ទ្ំហ្ំននគ្ក្សឡានផទជារី ូណមគ្រកាសរ៉ា
ចូរសគ្បៀបស្ៀបការចំណ្ដយសគ្មាប់បនទេះកាារ (ក្ស) និង (េ) អាចគ្រូវបានគ្បមូល ូចខាងសគ្កាមនិងមាន
គ្បសយជន៍ក្សនុងការបងាាញពីរសបៀបផងណ រ (សបើមិន ូសចនេះសទ្) គ្រូវបានសមិទ្ធផ
ិ លការបសគ្មើផ្ទទល់
បនទេះកាារ (ក្ស)
គ្បាក្ស់សបៀវរសនិងគ្បាក្ស់ឈួ ន ល
លា
ុ លរ
ភាររយ
បនទេះកាារ (េ)
សរុប (%)
លា
ុ លរ
ភាររយ
សរុប (%)
ណម៉ាគ្រអានអរគីសនី
150,000
25%
240,000
24%
បុរល
គ ិក្ស វិក្សយ
័ ប័គ្រនិងការគ្បមូល
300,000
50%
480,000
48%
30,000
5%
40,000
4%
0
0
20,000
2%
10,000
1.7%
10,000
1%
100,000
16.7%
200,000
20%
10,000
1.7%
10,000
1%
600,000
100%
1,000,000
100%
ការ ឹក្សជញ្ជូននិងការស្វើ ំសែើរ
ការគ្បមូលគ្បាក្ស់ វន
ិ យ
័ ទ្ីភានក្ស់ងារ
បំែល
ុ អាគ្ក្សក្សទរមិនបាន
បនទុក្សទ្ូសៅ
ការចំណ្ដយទ្ូសៅ
សរុប
ព័រមា
៌ នណ លមានតារាង ូចខាងសគ្កាមសនេះរឺមានសគ្ចើនសទ្ៀរណ លមានគ្បសយជន៍សគ្មាប់សគ្មលបំែងណម៉ាគ្រ
សបើសគ្បៀបស្ៀបជាងការអាននិងការចំណ្ដយវិក្ស័យប័គ្រព័រមា
៌ នផតល់ឱ្យខាងសលើ
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា
លា
ុ លរ
290
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ
លា
ុ លរ
បរិមាែលក្ស់ជាឯក្សតា
208,000,000
104,000,000
750,000
625,000
33,333,000,000
20,000,000,000
150
250
អរិងិជនឬអនក្សគ្ប់គ្បាស់
ផលរបលក្ស់
គ្ក្សឡានផទជារី ូណមគ្រកាសរ៉ា
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ យាេវិមាេ្ស្រនទ គ្បរិបរតិការអាជីវក្សមាមានរងយនត ចំនួន 3សគ្រឿង។ ការចំណ្ដយនិងការអនុវរត
ទ្ិនននយ
័ ណ លបានបា៉ា ន់គ្បមាែខាងសគ្កាមសនេះរឺអាចសគ្បើបាន
ុលាលរ
សាំង
0.5
ក្សនុងមួយរី ូណម៉ាគ្រជាម្យម
ជួសជល់
0.3
ក្សនុងមួយរី ូណមគ្រ
រំលស់
1.00
ក្សនុងមួយរី ូបូក្ស 50 ុលាលរក្សនុងមួយសបាតហ្៍ក្សនុងមួយរងយនត
គ្បាក្ស់ណេអនក្សសបើក្សបរ
300
ក្សនុងមួយសបាតហ្៍ក្សនុងមួយរងយនត
ការគ្រួរពិនិរយនិងការចំណ្ដយទ្ូសៅ
550
ក្សនុងមួយសបាតហ្៍
ផទុក្សការចំណ្ដយ
6
ក្សនុងមួយសតាន
ក្សនុងអំ ុងសពលចំនួន 26សបាតហ្៍ វាគ្រូវបានសររំពឹងទ្ុក្សថាទំងបីសគ្រឿងណ លនឹងគ្រូវបានសគ្បើចំនន
ួ 280 សតាន
នឹងគ្រូវបានផទុក្សនិងការសរុបចំងាយ 3,950 រី ូណម៉ាគ្របានស្វើ ំសែើរ (រួមបញ្ាូ លទំងការស្វើ ំសែើរគ្រ ប់មក្ស
វិញសៅសពលណ លទ្សទ្) ូចបានបងាាញក្សនុងតារាងខាងសគ្កាម៖
ចំនួនការស្វើ សំ ែើរ
ការ ឺក្សជាសតាន
រី ូណម៉ាគ្រ
1
34
180
2
28
265
3
40
390
4
32
115
5
26
220
6
40
480
7
29
90
8
26
100
9
25
135
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ
291
សរុប
280
1,975
សាំណួរ៖
ចូររែ ចំណ្ដយនងលស ើមម្យមភារក្សនុងមួយសតានរិរជារី ូណម៉ាគ្រក្សនុងសបាតហ្៍ទ្ី 26 ។
292
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ
៤.សនងខបជាំេូក្ស
ចារិរ្មាជារិននសសវាក្សមា និង គ្បរិបរតការនងលស ម
ើ សសវាក្សមា

អរូបីឬគ្មានរូបរាង

វិសភារភាព

ផលិរក្សមាសក្សើរស ើងក្សនុងសពល ំណ្ដលគ្មននិងការសគ្បើគ្បាស់

ភាពរលាយចូលគ្មន
ឧទហ្រែ៏ននឧសាហ្ក្សមាខាងសសវាក្សមា

សណ្ដ
ះ គ្មរ

គ្ក្សុមហ្៊ែុនអាកាសចរែ៍

ការ ឹក្សជញ្ជូនសាធារែៈ

មហាវិទ្ោល័យ / វិទ្ោល័យ

គ្ក្សុមហ្៊ែុនសនងការរែសនយយ / គ្ក្សុមហ្៊ែុនសវនក្សមា

គ្ក្សុមហ្៊ែុនផគរ់ផគង់ ទ្ឹក្ស សពលើង

ការណចក្សចាយ / គ្ក្សុមហ្៊ែុន ឹក្សជញ្ជូន
សសវាក្សមានិងរនមលគ្បរិបរតិការ
សគ្បើសៅសពលគ្ក្សុមហ្៊ែុនឬ យក្សោះនមួយផតល់សសវាក្សមា
វិធានការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង1ឯក្សតាសមគ្សបសគ្មាប់នងល
សសវាក្សមាគ្បរិបរតកា
ិ រ
ការវិភារចំណ្ដយនងលស ើមសសវាក្សមា
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាគ្រូវបានសគ្បើ
គ្បសិនសបើគ្ក្សុមហ្៊ែុនសៅក្សនុងឧសាហ្ក្សមា ូចគ្មនសគ្បើ
គ្បសិនសបើសសវាក្សមាមានមុេងារនងលស ើមអសងរឧទហ្រែ៍៖
គ្បាស់នងលសសវា ូចគ្មនការសគ្បៀបស្ៀបរវាងគ្ក្សុមហ្៊ែុន
 នងងអនក្សជំងឺសគ្មាក្ស
អាចគ្រូវបានស្វើឱ្យបានយ៉ាងងាយគ្សួល
 នងងស្វើ ំសែើរអនក្ស ំសែើរ
 នងងសព្ៀវសានក្ស់សៅ
 ខានរសតានរី ូណម៉ាគ្រ
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ
293
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ទ្ីសនេះរឺមានេល េះៗ អនក្សគ្បណហ្លជាបានរិរពីអវីសផសងសទ្ៀរ ក្សុំសពលចសួរសំែួរ 1-4 សៅខាងសលើគ្បសិនសបើអនក្សមិន
គ្បាក្ស ថាសរើវាជាការគ្រឹមគ្រូវស ើមបីសរៀបចំឧសាហ្ក្សមាមួយកាលយជាឧសាហ្ក្សមាសសវាក្សមា:

សណ្ដ
ះ គ្មរ

គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អាកាសចរ, រងសពលើង, សហ្ើយនិងគ្ក្សុមហ្៊ែុនឡានគ្ក្សុង

ហាងការ់សក្ស់

គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឡានឈនួ ល

មហាវិទ្ោល័យ និងសក្សលវិទ្ោល័យ

គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សនងការរែសនយយ / គ្ក្សុមហ្៊ែុនសវនក្សរ

គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ណចក្សចាយ

គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឧបក្សរែ៍សគ្បើគ្បាស់ (ឧសា័ន / អរគីសនី / ទ្ូរស័ពទ)

្ គ្មរ

គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ធា រា៉ា ប់រង

មនទីរសពទ្យ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (េ)
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់អាចនឹងមានសមាមាគ្រេព ស់សលើការចំណ្ដយសរុបននការផតល់សសវានិង
ចំណ្ដយនងលស ើមចគ្មេះុ រឺមានលក្សខែៈពិសសសននរនមលសសវាក្សមា។ (១) និង (២) ូសចនេះសហ្ើយអនុវរតនិងចសមលយ
ើ
ណ លគ្រឹមគ្រូវ (េ)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
លា
ុ ល រក្ស.រ/
294
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមា និងគ្បរិបរាកា
ិ រ
លា
ុ លរ
សាំង
0.50
ជួសជុល
0.30
បនទុក្សរមលស់
1.00
1.80 x 3,950
1.80
7,110
ចំណ្ដយនងលស ើមពលក្សមា
លា
ុ លរ
បនទុក្សរមលស់(50 ុលាលរ x 3)
150
គ្បាក្ស់ឈួ ន ល (300 លា
ុ ល រ x 3)
900
ការគ្រួរពិនរ
ិ យនិងការចំណ្ដយទ្ូសៅ
550
1,600
ការចំណ្ដយនងលស ើមផទុក្សទ្ំនញ
ិ (6 x 280)
1,680
10,390
សតានរី ូណម៉ាគ្រក្សនុងសបាតហ្៍ទ្ី 26 (សូមសមើលគ្បមាែវិ្ី)
66,325
គ្បមាែវិ្ី៖
ចំនួនការស្វើ សំ ែើរ
ការ ឺក្សជាសតាន
រម.
សតាន-រម.
1
34
180
6,120
2
28
265
7,420
3
40
390
15,600
4
32
115
3,680
5
26
220
5,720
6
40
480
19,200
7
29
90
2,610
8
26
100
2,600
9
25
135
3,375
280
1,975
66,325
ជំពូក្សទ្ី ១០៖ចំណ្ដយនងលស ើមសលើសសវាក្សមានិងគ្បរិបរាកា
ិ រ
295
ជាំេក្ស
ូ ទី ១១៖នោ
ការណ៍្ាំណាយ្នថៃន ើមជាំេួស
ជាំេូក្សទី ១១
នោ
នោ
ការណ៍្ាំណាយ្នថៃន ើមជាំេួស
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពនយល់ពី ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព (ABC196) ការរិរនងលស ម
ើ សគ្មលសៅ197,
វ ឬ
ត េួបជី វរ
ិ ននចំណ្ដយនងលស ើម198និងការគ្រប់គ្រងរុែភាពសរុប (TQM199) ជាចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស,ជា
បសចាក្សសទ្សគ្រប់គ្រង។

ភាពេុសគ្មនពីសអប៊ែ៊ីសុី ការរិរនងលស ម
ើ សគ្មលសៅ និងវ ឬ
ត េួបជី វិរននចំណ្ដយនងលស ើមគ្រូវចំណ្ដយពី
បសចាក្សសទ្សរឹរការរិរនងលស ម
ើ តាមទ្គ្មង់គ្បនពែី200(ចំណ្ដំ៖ ការរែ មិនចាំបាច់សទ្)
196
Activity based Costing:ចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព
197
Target costing:ការរិរនងលស ើមសគ្មលសៅ
198
life cycle costing:វ តឬេួបជី វិរននចំណ្ដយនងលស ើម
199
Total quality management (TQM) :ការគ្រប់គ្រងរុែភាពសរុប
200
Traditional costing:នងលស ើមតាមទ្គ្មង់គ្បនពែី
296
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
សគ្មលការែ៍ចណ្ដ
ំ
យនងលស ើមជំនួស
សអបីសុី(ABC)
ចំណ្ដយនងលស ើមសគ្មលសៅ
វ ជ
ត ី វិរននចំណ្ដយនងលស ើម
TQM
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
297
១.បរិយាកាសែ ិត្ក្សមមទាំនេើប
ផលិរក្សមាទ្ំសនើបរឺេុសគ្មនពីបសចាក្សសទ្សផលិរណបបបុរាែ៖

សគ្រឿងមា៉ា សុន
ី និងគ្បព័នធផលិរក្សំពយូទ្័រជាសគ្ចើនគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់។

ទ្ំហ្ំបាច់រច
ូ ជាងមុនគ្រូវបានផលិរតាមការសសនើសរុំ បស់អរិងិជន។

ការសគ្បើគ្បាស់ក្សមាលំងពលក្សមាសោយផ្ទទល់រិចសោយសារការសគ្បើគ្បាស់ក្សុំពយូទ្័រេព ស់នង
ិ សគ្រឿងមា៉ា សុន
ី ។
បញ្ញាសនេះជេះឥទ្ធ ព
ិ លសលើនងលស ម
ើ ផលិរក្សមា៖

នងលស ើមសោយគ្បសយល (ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ)

សគ្បើគ្បាស់ចំណ្ដយស ើមក្សមាលំងពលក្សមារិចរួច
សនេះមានន័យថាវិ្ីសាស្តសតនងលស ើមតាមទ្គ្មង់គ្បនពែីសោយសគ្បើការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ201
និងការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម202រឺមិនសូវមានគ្បសយជន៍សទ្។

ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ៖ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំសលើផលិរក្សមាសោយ វិ្ប
ី ំ ន
- ជា្មាតាណផអក្សសលើប រិមាែននការផលិររិរជាឯក្សតាឬសមា៉ា ងពលក្សមា។

ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម៖រនមលផលិរផលណផអក្សសលើចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ អសងរស ើមបីផលិរនិង
ចំណ្ដយសងររឺជាបនទុក្សចំណ្ដយរយៈសពលឬកាលបរិសចេទ្។ សៅក្សនុងបរិយកាសទ្ំសនើបចំណ្ដយនងលស ម
ើ អ
សងរអាចមានរិចរួចសបើសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរសហ្ើយចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរមិនគ្រូវបាន
រិរថាសងរសទ្គ្បសិនសបើពិចារណ្ដសលើគ្រប់ទ្ិ ះភាពនន ំសែើរការផលិរក្សមា។
២.្ាំណាយ្នថៃន ើមណែអក្សតាមសក្សមមភាេ(ABC)
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព (ABC) រឺជា វិ្ីសាស្តសតជំនួសក្សនង
ុ ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា។ វា
រឺជាការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើមសពញសលញ ប៉ាុណនតជាជាងការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំ។
មូលោះនបរិមាែផលិរក្សមាវាគ្រូវបានសរ វិភាជន៍ទ្ុក្សពួក្សសរជាសលើក្ស ំបូងពី
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សគ្ចើនគ្បសពទ្រួមបញ្ជូលគ្មន203។
គ្សូបយក្សពួក្សវាសៅជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតា សោយសគ្បើក្សមា វ្
ិ ប
ី ញ្ញជចំណ្ដយនងលស ម
ើ 204។
នងលស ម
ើ សគ្ចើនគ្បសពទ្រួមបញ្ជូលគ្មន (Cost Pools)៖រឺជាសក្សមាភាពមួយណ លសុី្នធាន ល់
201
Absorption costing:ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
202
Marginal cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
203
Cost Pools:នងលស ើមសគ្ចើនគ្បសពទ្រួមបញ្ជូលគ្មន
204
Cost Driver:នងលស ើមតាមក្សមា វិ្ីបញ្ញជនងល
298
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំសលើផលិរក្សមាគ្រូវបានក្សំែរ់និងណបងណចក្សឬវិភាជន៍ពសី ម
ើ សគ្ចើនគ្បសពទ្រួមបញ្ជូលគ្មន
(Cost Pools)នីមួយៗអាចជា សគ្បើក្សមា វ្
ិ ប
ី ញ្ញជចំណ្ដយនងលស ម
ើ ។
ក្សមា វ្
ិ ប
ី ញ្ញជចំណ្ដយនងលស ម
ើ (Cost Driver)៖រឺជាណផនក្សមួយននសក្សមាភាពណ លសគ្បើគ្បាស់្នធាន
និយមន័យជំនួសរបស់ក្សមា វ្
ិ ប
ី ញ្ញជចំណ្ដយនងលស ម
ើ រឺជាក្សតាតណ លជេះឥទ្ធ ិពល ល់ក្សគ្មិរចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព (ABC)ស្ៀបនឹងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ
សូមគ្សនមរិរអំពណី ផនក្សមា៉ា សុន
ី ននអាជីវក្សមាណ លបសងករ
ើ សសមលៀក្សបំ ក្ស់។ សៅក្សនុងគ្បព័នធនងលស ើមននការគ្សូបយក្ស
តាមណបបបុរាែ អគ្តាគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ(OAR205) នឹងណផអក្សសលើសមា៉ា ងមា៉ា សុីនសគ្ េះភារសគ្ចើននន
ណផនក្សសៅក្សនុងណផនក្សសគ្រឿងមា៉ា សុន
ី នឹងទក្ស់ទ្ងសៅនឹងមា៉ា សុន
ី ឧទហ្រែ៍ថាមពលការណងរក្សារមលសមា
់ ៉ា សុីនជាស ើម
សោយសគ្បើណរ សមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី ជាមូលោះននឹងហាក្ស់ ូចជា សទេះយ៉ាងណ្ដ យក្សោះនជំ ញមិនគ្រឹមណរចំណ្ដយ
នងលស ើមទក្ស់ទ្ងនឹងមា៉ា សុន
ី ប៉ាសុ ណ្ដាេះសទ្ ប៉ាុណនតណងមទំទង
ំ សៅក្សនុងគ្បព័នធចំណ្ដយគ្សូបយក្សផងណ រវាអាចមាន
ចំណែក្សនននងលឈួ ន លនិងពនធោរ សពលើងបំពលគ្ឺ រូវណបងណចក្ស។ ការចំណ្ដយទំងសនេះក្ស៏នឹងគ្រូវបានគ្សូបយក្សសោយ
ណផអក្សសលើសមា៉ា ងមា៉ា សុីន សហ្ើយសនេះមិនសមរមយសទ្។សោយសារសមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី មិនទ្ទ្ួលេុសគ្រូវសោយផ្ទទល់ចំស េះ
នងលឈួ ន លឬអគ្តា។
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព (ABC)យក្សឈន េះសលើបញ្ញាសនេះសោយមិនសគ្បើ យក្សោះនជាក្សណនលងគ្បមូលផតំុ
សគ្មាប់ចំណ្ដយប៉ាុណនតផទុយសៅវិញវាសគ្បើសក្សមាភាពស ើមបីោក្ស់ជាគ្ក្សុមនូវនងលស ើម (នងលស ើមសគ្ចើនគ្បសពទ្រួមបញ្ជូល
គ្មនឬ Cost Pools)ណ លបណ្ដ
ត លមក្សពី (ក្សមា វិ្ីបញ្ញជចំណ្ដយនងលស ើម /Cost Driver)សោយសក្សមាភាពមួយ។
វានឹងមានសក្សមាភាពណ លទក្ស់ទ្ងសៅនឹងចំែច
ុ នីមយ
ួ ៗ ូចខាងសគ្កាមៈការសគ្បើគ្បាស់ថាមពល រមលស់មា៉ាសុន
ី
និងការណងរក្សាមា៉ា សុន
ី ។ សគ្រឿងមា៉ា សុីននឹងមិនយក្សចំណែក្សនននងលស ើមបុរល
គ ិក្សឬនងលឈួ ន លនិងអគ្តាសទ្សគ្ េះ
ឧបក្សរែ៍ទង
ំ សនេះនឹងគ្រូវបានរិរនងលសៅនឹងសក្សមាភាពសផសងសទ្ៀរ។ ឧទហ្រែ៍៖

នងលស ើមននការសរៀបចំសគ្រឿងមា៉ា សុីនសគ្មាប់ ំសែើរការផលិរក្សមាអាចគ្រូវបានជំរញ
ុ សោយចំនន
ួ
ននការរំស ើង (ការងារឬផលិរជាបាច់)

នងលស ើមននមា៉ា សុីន ំសែើរការអាចគ្រូវបានជំរញ
ុ សោយចំនួនសមា៉ា ងមា៉ា សុីនណ លមា៉ា សុន
ី ក្សំពុង ំសែើរការ។

នងលស ើមនន សំ ែើរការបញ្ញជទ្ិញអាចទក្ស់ទ្ងសៅនឹងចំនន
ួ ននការបញ្ញជទ្ិញណ លបានបញ្ជូនឬជាម្យមនន
ទ្ំនញ
ិ បានបញ្ជូន។

205
នងលស ើមននការទ្ិញអាចទក្ស់ទ្ងនឹងចំនន
ួ ទ្ិញ។
Overhead Absorption Rate:អគ្តាគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ(OAR)
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
299
ភាពបរ់ណបនរបស់ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព (ABC)ជួយការ់បនថយរំរូវការសគ្មាប់ការណបងណចក្សតាម
អំសពើចិរ។
ត
ការសគ្បើគ្បាស់ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព (ABC)រួរណរ ំឱ្យផលិរផលនិង / ឬនងលសសវាក្សមាកាន់ណរ
គ្រឹមគ្រូវក្សនុងការរែ ។
ការន
បឬគ្សូប្ូ ក្សនុងនថៃ ន ើមនេញន ញនធៀបេឹង្ាំណាយ្នថៃ ន ើមណែអក្សតាមសក្សមមភាេ(ABC)
សមាគល់៖មិនចាំបាច់ស្វើការរែ ក្សនុងការគ្ប ងសទ្។ ឧទហ្រែ៍សលើការគ្សាយបំពប
លឺ ណនថម
គ្រូវបានផតល់ស ើមបីជួយ ល់ការយល់ ឹងអំពីបសចាក្សសទ្ស។
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ នមមា៉យ្នៅាគ្សួយ្ មានមជឈមែឌលផលិរក្សមាណរមួយនិងបានផតល់ជូន ូចខាងសគ្កាម។
ព័រមា
៌ នងវិកាសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្ប ទ ប់។
ផលិរផល
ផលិរផល
ផលិរផល
ក្ស
េ
រ
ណផនក្សផលិរនិងលក្ស់(ឯក្សតា)
សរុប
40,000
25,000
10,000
75,000
25 ុលាលរ
20 ុលាលរ
18 ុលាលរ
1,680,00 លា
ុ លរ
ចំនួនសមា៉ា ងពលក្សមាផ្ទទល់ក្សង
នុ 1ឯក្សតា
3សមា៉ា ង
4សមា៉ា ង
2សមា៉ា ង
240,000 សមា៉ា ង
ចំនួនសមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី ក្សនុង1ឯក្សតា
2សមា៉ា ង
4សមា៉ា ង
3សមា៉ា ង
210,000សមា៉ា ង
5
10
25
40
ចំនួនននសមាសធារុបានទ្ទ្ួល
15
25
120
160
ចំនួនននការបញ្ញជទ្ិញផលិរក្សមា
15
10
25
50
រនមលវរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់ក្សនុង1ឯក្សតា
ចំនួនននផលិរក្សមាបាន សំ ែើរការ

ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់គ្រូវបានបង់ 8 ុលាលរក្សនង
ុ 1សមា៉ា ង។

ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំក្សនុងរយៈសពលឬកាលបរិសចេទ្គ្រូវបានរំពឹងថានឹងមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយសលើការសរៀបចំរំស ង
ើ
140,000
ចំណ្ដយសលើមា៉ាសុន
ី
900,000
ចំណ្ដយសលើទ្ំនញ
ិ ចូល
280,000
ចំណ្ដយសលើការសវចេា ប់
200,000
ចំណ្ដយសលើ វិសក្ស
វ មា
180,000
1,700,000
300
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
សាំណួរ៖
សរើចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាននផលិរផលនីមយ
ួ ៗសគ្បើគ្បាស់ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប៉ាុនា ?
(ក្ស) វិ្ីសាស្តសតណបបគ្បនពែីណផអក្សសលើចំនន
ួ សមា៉ា ងពលក្សមាការងារ?
(េ) វិ្ីសាស្តសតចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC)?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) វិ្ីសាស្តសតននការចំណ្ដយតាមណបបគ្បនពែីនឹងគ្រូវចំណ្ដយសលើផលិរផលនីមយ
ួ ៗ ូចខាងសគ្កាម៖
ផលិរផល
ក្ស
ផលិរផល ផលិរផល
េ
រ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
រនមលវរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
25
20
18
ពលក្សមាផ្ទទល់ X 8 ុលាលរ ក្សនុង1សមា៉ា ង
24
32
16
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ 7.08 ុលាលរក្សនុង1សមា៉ា ង )ក្សិ១)
21.24
28.32
14.16
សរុប
70.24
80.32
48.16
(ក្សិ១) អគ្តាននសាារស ើង វិញសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
=1,700,000 ុលាលរ / 24,000,000សមា៉ា ង = 7.08 ុលាលរក្សនុង1សមា៉ា ង សមា៉ា ងការងារផ្ទទល់។
(េ) ចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC) សុីគ្រូវការក្សំែរ់អរតសញ្ញាែក្សមា វិ្ីបញ្ញជចំណ្ដយនងលស ម
ើ
/Cost Driver សគ្មាប់ចណ្ដ
ំ
យនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ មិនគ្រូវបានជំរញ
ុ សោយបរិមាែផលិរក្សមា។ សនារថា
ទំងសនេះមាន ូចខាងសគ្កាម
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ក្សមា វ្
ិ ប
ី ញ្ញជចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ចំណ្ដយសលើការសរៀបចំរំស ង
ើ
សរៀបចំចំនន
ួ នន ំសែើរការផលិរក្សមា
ចំណ្ដយសលើទ្ំនញ
ិ ចូល
ចំនួន ងននទ្ំនញ
ិ ចូលទ្ំនញ
ិ
ចំណ្ដយសលើការសវចេា ប់
ចំនួន ងននការបញ្ញជទ្ិញ
ចំណ្ដយសលើ វិសក្ស
វ មា
ចំនួន ងននវិសក្ស
វ មា
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ សគ្មាប់ មា៉ា សុីនជាង 900,000 លា
ុ ល រទ្ំនងជាទក្ស់ទ្ងជាបំម បរិមាែផលិរក្សមា
ូសចនេះវានឹងគ្រូវបានរក្សសឃើញសៅសលើមល
ូ ោះនននមា៉ា សុន
ី ។
ចំនួនសមា៉ា ងបានសគ្បើ = 900,000 លា
ុ ល រ / 210,000 សមា៉ា ង = 4.29 លា
ុ ល រក្សនុង1សមា៉ា ង។
(ប ទ ប់ពីការបងគរ់) ។
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
301
ចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាពនីមយ
ួ ៗននមជឈមែឌលចំណ្ដយសផសងៗមាន ូចខាងសគ្កាម៖
ចំណ្ដយនងលស ើមសរៀបចំ = 140,000 ុលាលរ /40 = 3,500 ុលាលរក្សនុង1ផលិរក្សមា។
ចំណ្ដយនងលស ើមទ្ំនញ
ិ ចូល = 280,000 លា
ុ ល រ / 160 = 1,750 លា
ុ ល រសគ្មាប់ទ្ទ្ួលសគ្រឿងប ល ស់
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើការសវចេា ប់ = 200,000 លា
ុ ល រ /50 = 4,000 លា
ុ ល រក្សនុង1សគ្មាប់
ការបញ្ញជទ្ិញផលិរក្សមា។
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើ វិសក្ស
វ មា = 180,000 ុលាលរ /50 = 3,600 លា
ុ ល រក្សនុងការបញ្ញជទ្ិញផលិរក្សមា។
វិ្ីសាស្តសតសអប៊ែស
៊ី ុីនឹងណបងណចក្សគ្បាក្ស់សំែង ល់ផលិរផលនីមយ
ួ ៗគ្ក្សុម ូចខាងសគ្កាម៖
ចំណ្ដយសលើការសរៀបចំរសំ ង
ើ
ផលិរផល
ផលិរផល
ផលិរផល
ក្ស
េ
រ
0
0
0
17,500
0
0
10 x 3,500
0
35,000
0
25 x 3,500
0
0
87,500
ចំណ្ដយសលើទ្មា៉ា សុន
ី
0
0
0
2) x (40,000x 4.29 លា
ុ លរ
343,200
0
0
4) x (25,000x 4.29 លា
ុ លរ
0
429,000
0
3) x (10,000x 4.29 លា
ុ លរ
0
0
128,700
ចំណ្ដយសលើទ្ន
ំ ញ
ិ ចូល
0
0
0
15 x 1,750 លា
ុ លរ
26,250
0
0
25 x 1,750 លា
ុ លរ
0
43,750
0
120 x 1,750 លា
ុ លរ
0
0
210,000
ចំណ្ដយសលើការសវចេា ប់
0
0
0
15 x 4,000 លា
ុ លរ
60,000
0
0
10 x 4,000 លា
ុ លរ
0
40,000
0
25 x 4,000 លា
ុ លរ
0
0
100,000
ចំណ្ដយសលើវស
ិ ក្ស
វ មា
0
0
0
15 x 3,600 លា
ុ លរ
54,000
0
0
5 x 3,500
302
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
10 x 3,600 លា
ុ លរ
0
36,000
0
25 x 3,600 លា
ុ លរ
0
0
90,000
500,950
583,750
616,200
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ម្យមភារក្សនុង1ឯក្សតា
12.52
23.35
61.62
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
25.00
20.00
18.00
ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
24.00
32.00
16.00
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសរុប
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំជា
សរុបចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា
61.52
75.35
95.62
សៅសពលសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងអគ្តាគ្សូបយក្សតាមណបបបុរាែវាអាចមានពសឃើញថាផលិរផល(រ) មានរនមល
សថាក្សរួរឱ្យក្សរ់សមាគល់តាមចំណ្ដយនងលស ើមសគ្បើគ្បនពែី។ គ្បព័នធេែៈសពលណ លផលិរផល (ក្ស) និង (េ)
មានរនមលនងលជាងសាថនភាពសនេះសក្សើរស ើង។ សោយសារណរសមាមាគ្រ្ំននការចំណ្ដយជំរញ
ុ សោយផលិរផលសុី
មិនមាន។ សគ្ជើសសរីសយក្សតាមគ្បព័នធនងលស ើមតាមណបបបុរាែ។ សោយសារវាជាក្សមា វិ្ីចំណ្ដយតាមបញ្ញជណ ល
បានក្សំែរ់សៅក្សនុងគ្បព័នធចណ្ដ
ំ
យនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC)ណ លបសងករ
ើ នងលស ើមសៅក្សនង
ុ ។
គ្បព័នធចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC) ំបូងនឹងបសងករ
ើ វរគផ្ទតច់គ្ព័គ្រគ្រឹមគ្រូវជាងមុន ការវិភារ។
រុែសមបរតន
ិ ង
ិ រុែវិបរតរិ បស់ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC)
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC)មានរុែសមបរតម
ិ យ
ួ ចំនន
ួ ៖

វាផតលន
់ ូវការចំណ្ដយនងលស ើម1ឯក្សតាកាន់ណរគ្រឹមគ្រូវក្សនង
ុ ។ ជាលទ្ធ ផលនងលលក្ស់,យុទ្ធសាស្តសតលក្ស់,ការ
គ្រប់គ្រងសមិទ្ធផ
ិ លនិងការសសគ្មចចិររ
ត ួរណរមានស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើង។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC) វាផតលន
់ ូវការយល់ ឹងកាន់ណរចាស់អំពអ
ី វីណ លបណ្ដ
ត លឱ្យ
មានការចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC)បានទ្ទ្ួលសាគល់ថាចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំទំងអស់មន
ិ
ទក្ស់ទ្ងនឹងផលិរក្សមាសទ្ និងបរិមាែលក្ស់ផលិរផល។

ក្សនុងអាជីវក្សមាជាសគ្ចើនចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំរឺជាសមាមាគ្ររួរឱ្យក្សរ់សមាគល់ននចំណ្ដយនងលស ម
ើ
សរុប ការចំណ្ដយនិងការគ្រប់គ្រងគ្រូវការណសវងយល់ពីក្សតាតក្សមា វិ្ីបញ្ញជចំណ្ដយនងលស ើម /Cost Driverនន
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំ ស ើមបីគ្រប់គ្រងអាជីវក្សមាសអាយបានគ្រឹមគ្រូវ។
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំគ្រូវបានគ្រប់គ្រងសោយការគ្រប់គ្រងនងលស ើមក្សមា វ្
ិ ប
ី ញ្ញជ។
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
303

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC)វាអាចគ្រូវបានអនុវរតស ើមបីរែ ការចំណ្ដយជាក្ស់ណសតង
សៅក្សនុងអាជីវក្សមាសាុរសាាញបរិសាថន។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC)អាចគ្រូវបានអនុវរតសៅសលើរាល់ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំ
ទំងអស់មន
ិ គ្រឹមណរចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំផលិរក្សមាប៉ាុសណ្ដាេះសទ្។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC) អាចគ្រូវបានសគ្បើយ៉ាងងាយគ្សួលក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ើម
សគ្មាប់សសវាក្សមា ូចសៅក្សនង
ុ ចំណ្ដយផលិរក្សមា។
រុែ វិបរតរិ បស់ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC)៖

ចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC) នឹងទ្ទ្ួលបានអរថគ្បសយជន៍មានក្សំែរ់គ្បសិនសបើ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំជាចំបង ក្សគ្មិរទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ទក្ស់ទ្ងឬគ្បសិនសបើ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ប ទ ប់បនស ំរឺជាសមាមាគ្ររូចមួយននចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំសរុប។

ចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC) ,វាមិនអាចសៅរួចសទ្ក្សនុងការណបងណចក្សរាល់ចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ
ប ទ ប់បនស ំសលើសក្សមាភាពជាក្ស់លាក្ស់។

ជសគ្មើសននសក្សមាភាពទំងពីរនិងក្សមា វិ្ីបញ្ញជចំណ្ដយនងលស ើម /Cost Driverណ លចំណ្ដយគ្បណហ្ល
ជាមិនសមរមយក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់សទ្។

ចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC)អាចមានភាពសាុរសាាញជាងមុនក្សនុងការពនយល់ ល់អនក្ស
ក្ស់ព័នធក្សនុងការអនុវរតនងលស ម
ើ ។

អរថគ្បសយជន៍ណ លទ្ទ្ួលបានពីចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC)គ្បណហ្លជាមិនបងាាញ
អំពីការចំណ្ដយសទ្។
៣.ការគិត្នថៃន ើមនោ
នៅ
ការរិរនងលស ម
ើ សគ្មលសៅ206រឺជាការបា៉ា ន់សាានរនមលផលិរផលណ លបានមក្សពីការ ក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញចង់បានពី
រនមលទ្ីផារគ្បក្សួរគ្បណជង។ សនេះអាចរិចជាងរនមលផលិរផល ំបូងបានសគ្គ្មងទ្ុក្សប៉ាុណនតរំពឹងថានឹងសសគ្មចបាន
សៅសពលណ លផលិរផលឈាន ល់ ំណ្ដក្ស់កាលផលិរចាស់ទ្ុំ។
វិ្ីសាស្តសតសាមញ្ាក្សនុងការចំណ្ដយផលិរផលរឺជា វិ្សា
ី ស្តសតនផទក្សនុង។ សាថប័នសនេះបសងកើរនងលស ើមននផលិរផល
ណ លសក្សើរស ើងសៅក្សនុងផលិរក្សមារបស់េួ ល នសហ្ើយជាសរឿយៗនឹងក្សំែរ់រនមលលក្ស់របស់េួ ល នសោយបណនថមសលើចន
ំ ន
ួ
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់នននងលស ើមផលិរក្សមា។ វិ្ីសាស្តសតសនេះមិនសអើសពើនឹងបរិយកាសខាងសគ្ៅណ លសាថប័ន ំសែើរការ -
206
Target costing:ការរិរនងលស ើមសគ្មលសៅ
304
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
លក្សខេែឌរំរូវការទ្ីផារនិងរនមលណ លក្សំែរ់សោយរូគ្បណជងមិនអាច្លុេះបញ្ញាង
ំ បានទំងគ្សុងសៅក្សនុងសគ្មល
នសយបាយក្សំែរ់រនមលរបស់សាថប័ន។
ការរិរនងលស ម
ើ សគ្មលសៅគ្រូវបានរច ស ង
ើ ជាចមបងស ម
ើ បីសជៀសវាងបញ្ញា៖
ចំែច
ុ ចាប់សផតើមសគ្មាប់ការរិរនងលស ម
ើ សគ្មលសៅរឺការបា៉ា ន់សាានរនមលលក្ស់សគ្មាប់ផលិរផលងាីណ លនឹងជួយ
ឱ្យគ្ក្សុមហ្៊ែុនអាចចាប់យក្សចំណែក្សទ្ីផារ។ជំហានប ទ ប់រឺការ់បនថយរួសលេសនេះសោយក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចំសែញ
ណ លគ្ក្សុមហ្៊ែុនគ្រូវការ។សនេះនឹងរិររូរពីប ិការផលសងគ្រ ប់មក្សវិញណ លគ្រូវការសលើការវិនិសយរងាីណ្ដ
មួយ
និងរគ្មូវការទ្ុនបងវល
ិ ។ សនេះនឹងបសងករ
ើ រួសលេការរិរនងលស ម
ើ សគ្មលសៅសគ្មាប់សាថប័ន។
យក្សោះនទំងអស់
ណ លទ្ទ្ួលេុសគ្រូវក្សនុងការ ំផលិរផលសៅទ្ីផារនឹងបា៉ា ន់គ្បមាែនងលស ើមសហ្ើយគ្រូវរួមគ្មនរក្សវិ្ីស ើមបីសសគ្មច
សគ្មលសៅ។ ការវិភាររនមលនិង / ឬវិសក្ស
វ មារនមលអាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីការ់បនថយនងលស ើម (ពិភាក្សាសៅជំពក្ស
ូ
ប ទ ប់) ។
សៅក្សនុងេល ម
ឹ សារវិ្សា
ី ស្តសតននការចំណ្ដយនិងនងលលក្ស់សាមញ្ាអាចគ្រូវបានពិពែ៌ ថាជាណផនក្សខាងសគ្កាមននវិ្ី
សាស្តសតរបស់ពួក្សសរពួក្សសរចាប់សផតើមសោយការចំណ្ដយខាងក្សនុងសហ្ើយបសងករ
ើ បានជារនមលលក្ស់។
ការរិរនងលស ម
ើ សគ្មលសៅរឺជា វិ្ីសាស្តសតធាលក្ស់ចុេះមួយ - វាចាប់សផតើមពីនងលសគ្មលសៅសហ្ើយទញយក្សការចំណ្ដយពី
រនមលស េះ។
៤.វ ឬ
ា ខួបជី វត្
ិ នេ្ាំណាយ្នថៃ ន ើម
តាមោនវ ឬ
ត េួបជី វរ
ិ ននចំណ្ដយនងលស ម
ើ និងគ្បមូលការចំណ្ដយនិងគ្បាក្ស់ចំែូលជាក្ស់ណសតងណ លបងកស ើង
សោយផលិរផលនីមួយៗចាប់ពីការចាប់សផតើមរហ្ូរ ល់ការសបាេះបង់សចាល។
សនេះរឺជាបសចាក្សសទ្សណ លសគ្បៀបស្ៀបគ្បាក្ស់ចំែូលពីផលិរផលជាមួយនឹងការចំណ្ដយនងលស ើមទំងអស់ណ ល
សក្សើរស ើងក្សនុងវ ជ
ត ី វរ
ិ ផលិរផលទំងមូល។
េូបននជីវរ
ិ ផលិរផល
វ ជ
ត ី វិរផលិរផលបងាាញថាផលិរផលទំងអស់្លងការ់ ំណ្ដក្ស់កាលមួយចំនន
ួ ពីការអពិវឌ្ឍសៅជាការធាលក្ស់ចុេះ
សហ្ើយជាមូលោះនគ្រឹេះសគ្មាប់ការចំណ្ដយសលើវ ជ
ត ី វរ
ិ ។
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
305
ោគ្កាមណ លពិពែ៌ អំពរ
ី ំរូននវ ជ
ត ី វរ
ិ សតងោ
់ រសគ្មាប់ផលិរផលគ្រូវបានបងាាញ ូចខាងសគ្កាម៖
Time
ការបក្សគ្សាយរំរសូ នេះមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

សៅ ណ្ដ
ំ
ក្ស់កាលអពិវឌ្ឍន៍ផលិរផលមិនទន់គ្រូវបានលក្ស់សៅស យ
ើ សទ្ការលក្ស់ការចំណ្ដយនិងការ
អពិវឌ្ឍក្សំពុងបសងករ
ើ ការខារបង់។

ការណែ ំផលិរផលគ្រូវបានោក្ស់លក្ស់សៅសលើទ្ផ
ី ារ។ការលក្ស់ក្សគ្មិរសំស ងរឺទ្ំនងជាសៅក្សគ្មិរទប
ក្សនុងអំ ុងសពលសនេះេែៈសពលណ លផលិរផល បសងករ
ើ សោយេលួ នឯងសៅក្សនុងទ្ីផារ។ សលើសពីសនេះ
សទ្ៀរអរិងិជនសកាតនុពល គ្បណហ្លជាមិនបាន ឹងចាស់អំពីអរថភា
ិ ពននផលិរផលឬអាចសាទក្ស់សសទើរ
ក្សនុងការពោយមសាក្សលបងផលិរផលងាីសោយចូលចិររត ក្សាភាពសសាាេះគ្រង់ចំស េះផលិរផលណ លបាន
បសងកើររួចសហ្ើយសៅក្សនុងទ្ីផារ។

ក្សនុង ំណ្ដក្ស់កាលលូរលាស់ឬក្សំសែើនសរសងឃឹមថាបរិមាែលក្ស់នឹងសក្សើនស ើងយ៉ាងឆ្ប់រហ្័សសៅ
សពលអរិងិជនកាន់ណរសាុញា
ំ ជា
ំ មួយផលិរផលនិងវាចាប់យក្សពីផលិរផលណ លមានគ្សាប់
សៅសលើទ្ផ
ី ារ។

សៅចំែច
ុ េល េះក្សំសែើនននការលក្ស់នឹងធាលក្ស់ចេះុ សហ្ើយគ្បណហ្លជានឹងឈប់។ឥ ូវសនេះផលិរផលបាន
ឈាន ល់ ំណ្ដក្ស់កាលសពញវ័យសៅក្សនុងវ ជ
ត ី វរ
ិ របស់វាសហ្ើយ។ ការលក្ស់ សៅណរសថិរក្សនុងក្សគ្មិរេព ស់។
សៅ ំណ្ដក្ស់កាលសនេះទ្គ្មង់ននការណក្សណគ្បេល េះអាចជារគ្មូវឱ្យការ រផលិរផលពីការឈានចូល ំណ្ដក្ស់
កាលចុងសគ្កាយ។

ក្សនុង ណ្ដ
ំ
ក្ស់កាលធាលក្ស់ចេះុ ការលក្ស់នង
ឹ ធាលក្ស់ចុេះគ្បណហ្លជាសៅស ើម ំបូងប៉ាុណនតសលបឿនននការធាលក្ស់ចុេះ
ទ្ំនងជាសក្សើនស ើង។ ផលិរផលសនេះអាចណគ្បជាហ្ួសសម័យឬមិននចនម៉ាូ ឬផលិរផលងាីគ្បណហ្លជាបាន
ចូលទ្ីផារសហ្ើយទក្ស់ទញអរិងិជនឆ្ងយ។
306
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
រុែសមបរតនិ នការចំណ្ដយសលើវ ជ
ត ី វរ
ិ រឺ៖

គ្បាក្ស់ចសំ ែញននការពោក្សរែ៍ននផលិរផលណ លបានផតល់ឱ្យសពញមួយជី វរ
ិ របស់វាបានក្សំែរ់មន
ុ
សពលផលិរក្សមាចាប់សផតម
ើ ។

ការចំណ្ដយបងគរសៅ ំណ្ដក្ស់កាលណ្ដមួយអាចសគ្បៀបស្ៀបនឹងវ ជ
ត ី វរ
ិ ការចំណ្ដយងវិកា,
ផលិរផលសោយផលិរផល, សគ្មាប់សគ្មលបំែងននការស្វណើ ផនការនិង គ្រប់គ្រងគ្រួរពិរនិរយ។
សយើងអាចសគ្បៀបស្ៀបវិ្សា
ី ស្តសតសនេះជាមួយនឹងការគ្រប់គ្រងណបបគ្បនពែីជាងមុនការអនុវរតរែសនយយ។

គ្បព័នធរែសនយយរែសនយយភារសគ្ចើនពឹងណផអក្សសលើរែនីតាមកាលក្សំែរ់ការរាយការែ៍អំពីគ្បាក្ស់
ចំសែញផលិរផលក្សនុងបរិមាែណផអក្សសលើគ្បរិទ្ន
ិ ជាជាងសផ្ទតរសលើចំែូលនិងចំណ្ដយណ លគ្បមូល
បានក្សនុងវ ជ
ា ី វរ
ិ រហ្ូរមក្ស ល់បចាុបបនន។

ការទ្ទ្ួលសាគល់ការសបតជា្ចិរណត លគ្រូវការសៅក្សនុងវ ជ
ា ី វរ
ិ ទំងមូលរបស់ក្សផលិរផលជាទ្ូសៅនឹង ំ ឱ្យ
មានការណបងណចក្ស្នធានណ លមានគ្បសិទ្ធភាពជាងគ្បព័នធង វិកាគ្បចាំឆ្នំតាមណបបគ្បនពែី។

ការគ្សាវគ្ជាវនិងការអពិវឌ្ឍន៍ការរច បសងករ
ើ ផលិរផលការចំណ្ដយសលើទ្ផ
ី ារនិងសសវាក្សមាអរិងិជន
គ្រូវបានរាយការែ៍ជាគ្បនពែីសោយណផអក្សសលើមូលោះនរួមសគ្មាប់ផលិរផលទំងអស់និងគ្រូវបានក្សរ់
គ្តាជាការចំណ្ដយរយៈសពល។ វ ជ
ត ី វិរចំណ្ដយសលើការចំណ្ដយទំងសនេះចំស េះផលិរផលនីមយ
ួ ៗសលើ
វ ជ
ត ី វិរទំងមូលរបស់ពួក្សសរស ើមបីជួយសគ្បៀបស្ៀបជាមួយគ្បាក្ស់ចំែូលផលិរផលណ លបានបសងករ
ើ
សៅសពលសគ្កាយ។

ទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងរវាងការសសគ្មចចិរត ប
ំ ូងសលើការរច ផលិរផលនិង វិ្សា
ី ស្តសតផលិរក្សមានិងការចំណ្ដយ
ចុងសគ្កាយអាចគ្រូវបានក្សំែរ់និងសគ្បើគ្បាស់សគ្មាប់ការស្វើណផនការជាបនតប ទ ប់។
ជាមួយនឹងការងយចុេះអាយុកាលផលិរផលវាចាំបាច់ណ្ដស់ក្សនុងការទ្ទ្ួលសាគល់និងតាមោនផលិរ ផលមុននងល
ស ើមេព ស់និងផលិរផលនងលស ើមសៅ ំណ្ដក្ស់កាល ំបូង។
មានក្សតាតមួយចំនួនណ លចាំបាច់គ្រូវគ្រប់គ្រងស ើមបីមានទ្ទ្ួលបានមក្សវិញនូវផលិរផលជាអរិប រិមាក្សនុង ំសែើរ
ជី វិររបស់វា៖
ការរច នងលស ម
ើ សចញពីផលិរផល៖
គ្បណហ្ល 70 ភាររយនននងលស ើមផលិរផលសគ្ចើនណរគ្រូវបានរច និង ំណ្ដក្ស់កាលអពិវឌ្ឍន៍ននជី វិររបស់វា។
ការសសគ្មចចិរណត លបានស្វើប ទ ប់មក្សគ្បគ្ពឹរតា
ត មការសរៀបចំការចំណ្ដយសៅសពលសគ្កាយពីសគ្ េះការរច
ផលិរផលក្សំែរ់ចំនន
ួ សមាសធារុ វិ្សា
ី ស្តសតផលិរក្សមា។ ល។
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
307
ូសចនេះវាពិរជាសំខាន់ណ្ដស់ណ លគ្ក្សុមឌ្ីហ្ាញឬរច មិនស្វើការសៅោច់សោយណ ក្សពីសរប៉ាុណនតជាណផនក្សមួយនន
គ្ក្សុមណ លមានមុេងារ្លងការ់ស ើមបីការ់បនថយការចំណ្ដយសលើវ ជ
ត ី វរ
ិ ទំងមូល វិសវក្សមារនមលជួយសៅទ្ីសនេះ។
ការ់បនថយសពលសវលាសគ្មាប់ទ្ផ
ី ារ៖
សៅសលើពិពពសលាក្សណ លអនក្សគ្បក្សួរគ្បណជងសមើលគ្មនយ៉ាងយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់ស ម
ើ បីសមើលថាសរើផលិរផលងាីនឹងគ្រូវ
ោក្ស់ឱ្យ ំសែើរការវាចាំបាច់ណ្ដស់ក្សនុងការយក្សផលិរផលងាីណ្ដមួយចូលសៅក្សនុងទ្ីផារឱ្យបានសលឿនបំផរ
ុ ។
ិ សនិទ្ធស ើមបីឱ្យពួក្សសរអាចចាប់សផតើមផលិរផលរូគ្បណជងឱ្យបានឆ្ប់
ន រូគ្បក្សួរគ្បណជងនឹងគ្រួរពិនិរយគ្មនយ៉ាងជរ
តាមណ លអាចស្វើសៅបានស ម
ើ បីរក្សាគ្បាក្ស់ចំសែញ។ ូសចនេះវាចាំបាច់ណ្ដស់សគ្មាប់សាថប័ន ប
ំ ូងណ លសបើក្ស
ំសែើរការផលិរផលរបស់េួ ល នឱ្យបានសលឿនតាមណ លអាចស្វើសៅបានប ទ ប់ពីរន
ំ រ
ិ គ្រូវបានបសងករ
ើ ូសចនេះវា
មានរយៈសពលយូរតាមណ លអាចស្វើសៅបានស ើមបីបសងករ
ើ ផលិរផលសៅសលើទ្ផ
ី ារនិងរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញមុនសពល
ការគ្បក្សួរគ្បណជងសក្សើនស ើង។ ជាសរឿយៗវាមិនចំណ្ដយសគ្ចើនសទ្ណ លការ់បនថយគ្បាក្ស់ចំសែញសៅសពលណ ល
េជ េះខាជយ។
បសងកន
ើ រយៈសពលននវ ជ
ា ី វរ
ិ សោយេលួ នឯង៖
ជាទ្ូសៅវ ជ
ត ី វរ
ិ កាន់ណរយូរគ្បាក្ស់ចំសែញកាន់ណរសគ្ចើនណ លនឹងមាន។បសងករ
ើ សោយសនារ់ថាផលិរក្សមាឈប់សៅ
សពលណ លផលិរផលធាលក្ស់ចុេះសហ្ើយកាលយជាផលចំសែញ។ វិ្ីមួយស ើមបីពគ្ងីក្សវ ជ
ត ី វិរឱ្យបានេព ស់បផ
ំ រ
ុ រឺគ្រូវ
ំផលិរផលសៅទ្ីផារឱ្យបានសលឿនបំផរ
ុ សគ្ េះសនេះរួរណរបសងកើនសពលសវលាណ លផលិរផលអាចរក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញបាន។
វិ្ម
ី ួយសទ្ៀរននការពគ្ងីក្សអាយុកាលផលិរផលរឺការណសវងរក្សការសគ្បើគ្បាស់ឬទ្ីផារសផសងសទ្ៀរ
សគ្មាប់ផលិរផល។ ការសគ្បើគ្បាស់ផលិរផលសផសងសទ្ៀរគ្បណហ្លជាមិនមានភាពចាស់លាស់សទ្សៅសពល
ផលិរផលសៅណរសថរ
ិ ក្សនុង ណ្ដ
ំ
ក្ស់កាលស្វណើ ផនការសហ្ើយចាំបាច់គ្រូវសរៀបចំណផនការនិងគ្រប់គ្រងសៅសពលសគ្កា
យ។ ម៉ាោងសទ្ៀរវាអាចមានលទ្ធ ភាពសរៀបចំណផនការសគ្មាប់ការចូលសៅក្សនុងទ្ីផារសផសងៗគ្មនសៅ ំណ្ដក្ស់កាលស្វើ
ណផនការ។
សាថប័នជាសគ្ចើនងាក្សសៅរក្សការោក្ស់លក្ស់ផលិរផលរបស់េួ ល នសៅក្សនុងទ្ីផារពិពពសលាក្សសផសងៗគ្មនស ើមបីការ់
បនថយនងលស ើមបសងកន
ើ គ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលនិងពនោរអាយុកាលផលិរផលទំងមូល។ ឧទហ្រែ៍បចាុបបននរឺជា វិ្ីណ ល
ណេសភាពយនតងាីគ្រូវបានសចញផាយសៅសហ្រ ះអាសមរិក្សមុនសពលចគ្ក្សពពអង់សរលសចាប់សផតើម ំសែើរការ។ សនេះ
308
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
គ្រូវបានស្វើស ើងស ើមបីបសងករ
ើ ភាពរីក្សរាយសគ្មាប់ណេសភាពយនតនិងបសងកន
ើ គ្បាក្ស់ចំែូលរួម។ គ្ក្សុមហ្៊ែុនសផសងសទ្ៀរ
គ្បណហ្លជាមិនមានងវិកាស ើមបីសបើក្ស សំ ែើរការទ្ូទង
ំ ពិពពសលាក្សក្សនុងសពលណរមួយសទ្សហ្ើយអាចនឹងគ្រូវបងខំឱ្យ
សបើក្សវា។
ផលប៉ាេះ ល់ននការចំណ្ដយសលើវ ជ
ត ី វរ
ិ
នងលលក្ស់ផលិរផល៖
ការសសគ្មចចិរសត លើរនមលអាចគ្រូវបានណផអក្សសលើរនមលវ ជ
ត ី វិរសរុបជាជាងការចំណ្ដយសគ្មាប់រយៈសពលបចាុបប
នន។
ការស្វសើ សចក្សតស
ី សគ្មច

ក្សនុងការសសគ្មចចិរផ
ត លិរ ផលិរផលសពលសវលាននការចំណ្ដយសលើវ ជ
ា ី វិរជួយបងាាញពីអវីណ លការ
ចំណ្ដយនងលស ើមណ លគ្រូវការឱ្យគ្រូវបាន វិភាជន៍សគ្មាប់ផលិរផល ូសចនេះមួយសាថប័នអាចទ្ទ្ួលបាន
មក្សវិញនូវការចំណ្ដយរបស់េួ ល ន។ គ្បសិនសបើការចំណ្ដយទំងអស់មិនអាចរក្សសឃើញមក្សវិញសទ្នឹងមិន
មអាចធា បានស ើមបីផលិរផលិរផលឬសសវាក្សមា។

ចំណ្ដយនងលស ើមសលើវ ជ
ា ី វិរអនុញ្ញារឱ្យមានការវិភារននទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងរវាងអាជីវក្សមា។មុេងារ, ឧ. ការ
សសគ្មចចិរម
ត ួយគ្រូវបានស្វសើ ើងក្សនុងការការ់បនថយការគ្សាវគ្ជាវនិងការចំណ្ដយសលើការអពិវឌ្ឍ
អាច ំឱ្យមានការធាលក្ស់ចុេះននការលក្ស់ សពលអ ររ។
ការគ្រប់គ្រងសមិទ្ធផ
ិ ល៖

ការគ្រប់គ្រងបានគ្បសសើរស ង
ើ គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ជាសគ្ចើនយល់សឃើញថា 90 ភាររយននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើវ ា
ជី វរ
ិ របស់ផលិរផលគ្រូវបានក្សំែរ់សោយការសសគ្មចចិរណត លបានស្វើស ើងសៅក្សនង
ុ ំណ្ដក្ស់កាល
អពិវឌ្ឍន៍និងចាប់សផតើម។ សផ្ទតរសលើចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់ពីផលិរផលបានចូល។លទ្ធ ផលផលិរក្សមា
មានណរសមាមាគ្ររូចមួយននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើវ ជ
ា ី វរ
ិ ប៉ាសុ ណ្ដាេះ អាចគ្រប់គ្រងបាន។ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ
សលើវ ជ
ា ី វរ
ិ ជួយពគ្ងឹងសារៈសំខាន់ននការគ្រប់គ្រងរឹង រុង
ឹ សលើការចំណ្ដយណ លជាប់សសារ ូចជាការ
គ្សាវគ្ជាវនិងការអពិវឌ្ឍន៍ក្សនុង ំណ្ដក្ស់កាលអពិវឌ្ឍន៍។

ការស្វរើ បាយការែ៍គ្បសសើរស ង
ើ - ការចំណ្ដយ ូចជាការគ្សាវគ្ជាវនិងការអពិវឌ្ឍន៍និងការស្វើទ្ីផារ
គ្រូវបានសររាយការែ៍តាមគ្បនពែីសោយណផអក្សសលើមល
ូ ោះនសរុបសគ្មាប់ទង
ំ អស់ផលិរផលនិងបាន
ក្សរ់គ្តាជាការចំណ្ដយរយៈសពលមួយ។ ោនចំណ្ដយនងលស ម
ើ សលើវ ជ
ា ី វរ
ិ ។ការចំណ្ដយទំងសនេះចំស េះ
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
309
ផលិរផលនីមយ
ួ ៗសលើវ ជ
ត ី វិរទំងមូលរបស់ពួក្សសរស ម
ើ បីជួយ សគ្បៀបស្ៀបជាមួយគ្បាក្ស់ចំែូល
ផលិរផលណ លបានបសងករ
ើ សៅក្សនុងរយៈសពលសគ្កាយ។
៥.ការគ្គប់គ្គងគុណភាេសរុប (TQM)
ការគ្រប់គ្រងរុែភាពសរុប (TQM) រឺជាទ្សសនវិជាជននការគ្រប់គ្រងរុែភាពនិងការគ្រប់គ្រងនងលស ើមណ ល
មានលក្សខែៈសំខាន់ៗមួយចំនួន។

សរុប៖មានន័យថាអនក្សរាល់គ្មនសៅក្សនុងណេសសងាវក្ស់រនមលគ្រូវបានចូលរួមសៅក្សនុង សំ ែើរការរួមមាន
បុរល
គ ិក្សអរិងិជននិងអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់។

គុណភាេ៖ផលិរផលនិងសសវាក្សមាគ្រូវណរស្លើយរបសៅនឹងអរិងិជនរគ្មូវការ

ការគ្គប់គ្គង៖រុែភាពគ្រូវបានគ្រប់គ្រងយ៉ាងសក្សមាជាជាងការគ្រប់គ្រងបញ្ញាគ្រូវបានរារាំងពីការ
សក្សើរស ើង។
មានសគ្មលការែ៍ជាមូលោះនចំនន
ួ ៣ របស់ TQM៖
(១) ទ្ទ្ួលបានវាគ្រឹមគ្រូវជាសលើក្ស ប
ំ ង
ូ
TQM ចារ់ទ្ុក្សថានងលស ើមននការការ ររឺរិចជាងនងលស ម
ើ ការណក្សរគ្មូវ សគ្មលបំែងសំខាន់មយ
ួ របស់ TQMរឺ
ស ើមបីសសគ្មចបាននូវការប ិសស្និងរុែភាព 100% ។
(២) ការណក្សលំអជាបនតប ទ ប់
សគ្មលការែ៍ជាមូលោះនទ្ីពីរនន TQM រឺការមិនសពញចិរន
ត ឹងសាថនភាពសគ្មលសៅេវ េះចស ល េះជាក្ស់ណសតងអាចមិន
មាន វាស្វើសទេះយ៉ាងណ្ដផតល់សគ្មលសៅស ើមបីធា ថាគ្ក្សុមហ្៊ែុន មិនសពញចិរន
ត ឹងក្សគ្មិរននការប ិសស្បចាុបបនន
របស់វា ការគ្រប់គ្រងនិងបុរល
គ ិក្ស រួរសជឿថាវាអាចស្វើសៅបានស ើមបីស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើងសៅសពលសគ្កាយ។
ិ ន
(៣) ការសផ្ទតរអារមាែរ៍ បស់អរិងជ
រុែភាពគ្រូវបានពិនរ
ិ យតាមទ្សសនៈរបស់អរិងិជនសហ្ើយគ្បព័នធរឺសគ្មលបំែងស ើមបីបំសពញតាមរគ្មូវការនិង
ការរំពឹងទ្ុក្សរបស់អរិងិជន។
ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ទក្ស់ទ្ងនឹងរុែភាព
ការេក្សខានមិនបានបំសពញតាមរគ្មូវការនិងការរំពឹងទ្ុក្សរបស់អរិងិជនឬេក្សខានមិនបានស្វើមន
ុ សពលសវលា
ចំណ្ដយគ្ក្សុមហ្៊ែុនជាម្យមរវាង 15% សៅ 30% ននការលក្ស់ជាគ្បាក្ស់ចំែូល។
ការចំណ្ដយនងលស ើមទក្ស់ទ្ងនឹងរុែភាពរឺជា 'ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ការធា និងធា រុែភាព' ក្ស៏ ូចជា។
ការខារបង់សក្សើរស ើងសៅសពលរុែភាពមិនគ្រូវបានសសគ្មច រនមលរុែភាពគ្រូវបានចារ់ថានក្ស់។
310
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងល ស ើមជំនួស
ូចជាការចំណ្ដយសលើការរ រការវាយរនមល នងលស ើមការបរាជ័យខាងក្សនុងនិងការបរាជ័យពីខាងសគ្ៅនងលស ើម
(១) ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ នងលបងាករទ្ុក្ស
ការចំណ្ដយសលើការការ ររំណ្ដងឱ្យរនមលននសក្សមាភាពណ្ដមួយណ លគ្រូវបានអនុវរតស ើមបីការ រឬការ់បនថយ
ពិការភាពនិងការបរាជ័យ។ ឧទហ្រែ៍រួមមាន៖
 ការសទង់មរិអរិងិជន
 គ្សាវគ្ជាវរគ្មូវការអរិងិជន
 ការសាក្សលបង
 ក្សមា វិ្ីអប់រំនិងបែតុេះបណ្ដ
ត លគ្បក្សបសោយរុែភាព
 ការពិនរ
ិ យអនក្សផគរ់ផង
គ ់
 ការវិនិសយរសលើឧបក្សរែ៍ផលិរក្សមាណ លបានណក្សលមអ

វិសក្ស
វ មាណ លមានរុែភាព
(២) រនមលវាយរនមលនងលស ម
ើ
ការចំណ្ដយសលើការវាយរនមលរឺជានងលស ើមណ លសក្សើរស ើង ូចជាការគ្រួរពិនរ
ិ យនិងការស្វើសរសតជាស ើមជាបំម
បញ្ញជក្ស់ភាពគ្សបគ្មនននផលិរផលសអាយមានរុែភាព រគ្មូវការ។ ឧទហ្រែ៍អាចជា៖
 បនទុក្សហ្ិរញ្ាវរថនុ នឧបក្សរែ៍វាស់ណវង
 គ្រួរពិនរ
ិ យនិងស្វើសរសត
 សវនក្សមារុែភាពផលិរផល
 ការគ្រួរពិនរ
ិ យការគ្រួរពិនរ
ិ យ ំសែើរការ
 ការចំណ្ដយសលើឧបក្សរែ៍សាក្សលបង
(៣) នងលស ម
ើ បរាជ័យខាងក្សនង
ុ
ការចំណ្ដយសលើការបរាជ័យខាងក្សនុងរឺជាការចំណ្ដយណ លសក្សើរស ើងពីរុែភាពមិនគ្រប់គ្គ្មន់ណ លបញ្ញាគ្រូវ
បានរក្សសឃើញមុនសពលសផទរក្សមាសិទ្ធិពីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់សៅអនក្សទ្ិញ។ ឧទហ្រែ៍រួមមាន៖

ំសែើរការស ើង វិញឬការចំណ្ដយសលើការណក្សរគ្មូវ
 ចំណ្ដយសុទ្ធននសំែល់សអរចាយ
 ការសបាេះសចាលផលិរផលេូចរុែភាព
 សពលសវលារងចាំឬសពលសវលាទ្ំសនរសោយសារបញ្ញារុែភាព
(៤) នងលស ម
ើ បរាជ័យខាងសគ្ៅ
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
311
នងលស ើមណ លសក្សើរស ើងសោយសាររុែភាពមិនគ្រប់គ្គ្មន់គ្រូវបានរក្សសឃើញប ទ ប់ពីការសផទរក្សមាសិទ្ធិពីអនក្សផគរ់
ផគង់សៅអនក្សទ្ិញ។ ឧទហ្រែ៍រួមមាន៖
 ការសសុើបអសងករនិង ំសែើរការ ក្សយបែតឹង
 បែតឹងធា សលើផលិរផលបានលក្ស់
 នងលស ើមននការបារ់បង់មក្សពីការលក្ស់
 ផលិរផលសៅមក្សវិញ
ការចំណ្ដយសលើការអនុសលាមនិងការចំណ្ដយមិនអនុសលាមតាមចាប់
ការវាយរនមលនិងការការ រអាចគ្រូវបានសំសៅសៅសលើនងលស ើមគ្សបគ្មនេែៈសពលណ លការខារបង់ខាងក្សនុង
និងខាងសគ្ៅអាចបណ្ដ
ត លមក្សពីការមិនអនុសលាមភាពការចំណ្ដយ។
312
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
៦.សនងខបជាំេូក្ស
នោ
ការណ៍្ណា
ាំ
យ្នថៃ ន ើមជាំេួស
សអបីស(ុី ABC)
ចំណ្ដយនងលស ើមសគ្មលសៅ
ចំណ្ដយនងលស ើមរួម
នងលលក្ស់ ក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ = ក្សគ្មិរ
ក្សមា វិ្ីបញ្ញជចំណ្ដយ
ចំសែញសគ្មលសៅ
វ ជ
ត ី វិរននចំណ្ដយនងលស ើម
TQM
តាមោននិងបងគរចំណ្ដយនិងចំែូលពិរ
 ទ្ទ្ួលបានវាជាសលើក្ស ំបូង
គ្បាក្ស ពីការចាប់សផតើមរហ្ូរ ល់សបាេះបង់សចាល
 បនតណក្សលមអ
 សផ្ទតរសលើអរិងិជន
រុែភាពចំណ្ដយនងលស ើម
 ការការ រ
 ការវាយរនមល
 ការបរាជ័យនផទក្សង
នុ
 ការបរាជ័យខាងសគ្ៅ
ជំពូក្សទ្ី ១១៖សគ្មលការែ៍ចំណ្ដយនងលស ើមជំនួស
313
ជាំេក្ស
ូ ទី ១២ ៖ការនធវ ើណែេការណាមួយ្េឹងក្សតាាធេធាេមាេក្សគ្មិត្
ជាំេូក្សទី១២
ការនធវ ើណែេការណាមួយ្េឹងក្សតាាធេធាេមាេក្សគ្មិត្
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ការសគ្ជើសសរីសបសចាក្សសទ្សសមគ្សបមួយក្សរែីក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ ឬក្សតាតរនលេះឹ ស ើមបីសសគ្មចនូវ
សគ្មលបំែងរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន

ក្សំែរ់ណផនការផលិរក្សមា ល
៏ អ គ្បសសើរបំផរ
ុ ណ លគ្ក្សុមហ្៊ែុនគ្រូវបានោក្ស់ក្សហ្
ំ រ
ិ សោយក្សតាតក្សគ្មិរសទល
រួមបញ្ាូ លទំងសៅក្សនុងបរិបទ្ននការសសគ្មចចិរត ផលិរ ឬ ការទ្ិញ (ជំពក្ស
ូ ោច់សោយណ ក្ស ជំពក្ស
ូ ៥)

សគ្ជើសសរីសបសចាក្សសទ្សសមគ្សបណ លមានក្សតាត្នធានក្សគ្មិរសគ្ចើន ឬក្សតាតរនលឹេះស ម
ើ បីសសគ្មចនូវ
ុ ហ្៊ែុនចង់បាន
សគ្មលបំែងណ លគ្ក្សម

រូមមនតសគ្បើគ្បាស់ វិ្ល
ី ីសនសអ៊ែរណ ល ក្ស់ព័នធសៅនឹងសោេះគ្សាយបញ្ញាសគ្មាប់ផលិរផល២គ្បសពទ្

ក្សំែរ់បាននូវ ំសណ្ដេះគ្សាយលអ បំផរ
ុ ចំស េះរូមមនតសគ្បើគ្បាស់ វិ្ល
ី ីសនសអ៊ែរសោយសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតគ្កាហ្វិច

សគ្បើសមីការបណមលងស ើមបីក្សែ
ំ រ់ប ទ រ់ពីរការ់គ្មនក្សនុងការសោេះគ្សាយបញ្ញា្នធានក្សគ្ម207

ពនយល់អំពរ
ី នមលគ្សសមាល និ (រនមលសទ្វ រធារុ)ងពិភាក្សាអំពីផលប៉ាេះ ល់ស់ លើការស្វស
ើ សគ្មចចិរត
ក្សនុងការផលិរ និងការគ្រប់គ្រងសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញវរថក្ស
ុ ង
នុ សាថនភាព្នធានមានក្សគ្មិរ

រែ រនមលគ្សសមាល (រនមលសទ្វ រធារុ
208
) និងពិភាក្សាសលើផលប៉ាេះ ល់ជាក្ស់លាក្ស់សលើការស្វើសសគ្មច
ចិរក្ស
ត នុងការផលិរ និងការគ្រប់គ្រងសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញវរថ209
ុ

ពនយល់អំពផ
ី លប៉ាេះ ល់ននអរិភាពនន្នធានមានក្សគ្មិរ210 ណ លមានសៅក្សនុងសាថនភាព្នធានមាន
ក្សគ្មិរសគ្មាប់ការសសគ្មចចិរផ
ត លិរ និងការគ្រប់គ្រងសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញវរថុ

រែ ្នធានមានក្សគ្មិរ និងពនយល់អំពីផលប៉ាេះ ល់ជាក្ស់លាក្ស់របស់ ្នធានមានក្សគ្មិរ សគ្មាប់
ពិភាក្សាក្សនុងការផលិរនិងការគ្រប់គ្រងសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញវរថុ ។
207
ក្សគ្ម ក្សំ-រ៉ា ( ន. ) ការគ្ក្ស, ការលំបាក្ស, ក្សគ្មនឹងស្វបា
ើ ន, ការក្សគ្មណ្ដស់ ។
208
Dual Prices:រនមលសទ្វ រធារុ
209
Performance Management:ការគ្រប់គ្រងសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញវរថុ
210
Slack:្នធានមានក្សគ្មិរ
314
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
ការស្វើណផនការងវិកាជាមួយក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
ក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរណរមួយ
វិភារក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
ក្សតាត្នធានក្សគ្មិរមានសគ្ចើន
សគ្បើគ្បាស់ វិ្ល
ី ីសនសអ៊ែរ
គ្កាហ្ិច
វ និង ំសណ្ដេះគ្សាយពីជរែិរ
រនមលគ្សសមាល
និង
្នធានមានក្សគ្មិរ
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
315
១.នស្ក្សាីណណនាំ
ការវិភារក្សតាតក្សគ្មិរគ្រូវបានគ្រប ែតប់សៅក្សនុងសសៀវសៅ F2 ។ ភាពេុសគ្មនចំបងសៅក្សនុងសសៀវសៅ F5 រឺការ
គ្ប ងសនេះមានលក្សខែៈជាសំែួរសរសសរណបបជាលាយលក្សខែ៍អក្សសរ
ូចសនេះបញ្ញាអាចគ្រូវបានសរពិនរ
ិ យឲ្យ
សុីជំសៅបណនថមសទ្ៀរជាមួយនឹង វិសាលភាពសគ្មាប់ការពិភាក្សា។ ជាមួយនឹងក្សមា វិ្ល
ី ីសនសអ៊ែរសលើក្សមា វិ្ិសិក្សា
សសៀវសៅ F5 ក្ស៏បានបញ្ាូ លនូវគ្ទ្ង់គ្ទយងាីណ រមិនមានសៅក្សនុង សសៀវសៅ F2 ផងណ រ ។
ក្សតាតមានក្សគ្មិរ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ នឹងគ្រូវគ្បឈមមុេជាមួយនឹងឧបសរគជាសគ្ចើនសៅសលើសក្សមាភាព និងណផនការរបស់ពួក្សសរតាមរយៈ៖

រគ្មូវការមានក្សគ្មិរ

ជំ ញពលក្សមាសៅមានក្សគ្មិរ និង្នធានផលិរក្សមាសផសងសទ្ៀរ

្នធានហ្ិរញ្ាវរថមា
ុ នក្សគ្មិរ (សនិទនមូល្ន211)
សំែួរគ្ប ងនឹងសផ្ទតរសលើបញ្ញាននក្សងវេះ្នធានឬ្នធានក្សគ្មណ លរារាំង ល់ណផនការណ លក្សំពុងសសគ្មច។
ឧទហ្រែ៍៖គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សំពង
ុ គ្បឈមមុេនឹងក្សងវេះឬ្នធានក្សគ្មក្សមាលំងពលក្សមាសៅក្សនុងណេសនេះសោយសារជំងឺ វា
ជាមូលសហ្រុណ លគ្ក្សុមហ្៊ែុនមិនអាចផលិរបាននូវចំនន
ួ ឯក្សតាណ លចង់បានស េះសទ្ ។ សរើណផនការផលិរក្សមារួរ
ណក្សណគ្បស ើង វិញយ៉ាងណ្ដ ?
២.ការនធវ ើណែេការណាមួយ្េឹងក្សតាាក្សគ្មិត្ណត្មួយ្
ជាទ្ូសៅសគ្មលបំែងសៅក្សនង
ុ សំែួររឺស ើមបីចង់បសងកន
ើ គ្បាក្ស់ចំសែញអរិបរមា ។ ការបានផតលន
់ ូវរនមលសងរ រឺមិន
គ្រូវរងនូវផលប៉ាេះ ល់សោយការសសគ្មចចិរផ
ត លិរក្សមាសៅក្សនុងរយៈសពលេល ី ស េះវិ្សា
ី ស្តសតរួរណររួមចំណែក្ស
ទ្ទ្ួលបានជាអរិបរមា ។
សយើងបានរក្សសឃើញ វិ្ីសាស្តសតសៅក្សនុងជំពក្ស
ូ ២ ជាមួយរែសនយយ្លងការ់212 ។
គ្បសិនសបើមានក្សតាតក្សគ្មិរណរមួយ
ូសចនេះការសោេះគ្សាយបញ្ញា ល
៏ អបំផរ
ុ រឺសគ្បើការវិភារក្សតាតសំខាន់ៗ ូចជា៖
ជំហានទ្ី១៖ការក្សំែរ់នូវ្នធានណ លេវ េះខារឬក្សគ្ម
ជំហានទ្ី២៖រែ ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនង
ុ មួយឯក្សតាត213សគ្មាប់ផលិរផលនីមួយៗ
ជំហានទ្ី៣៖រែ ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុងមួយឯក្សតាតននក្សងវេះ្នធានសគ្មាប់ផលិរផលនីមយ
ួ ៗ
ជំហានទ្ី៤៖ចំណ្ដរ់ថានក្ស់ផលិរផលតាមលំោប់ននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុងមួយឯក្សតាតនន្នធានក្សគ្ម។
ជំហានទ្ី៥៖វិភាជន៍្នធានសោយសគ្បើចំណ្ដរ់ថានក្ស់សនេះសហ្ើយស្លើយរបសៅនឹងសំែួរចង់បាន។
211
Capital rationing:សនិទនមូល្ន
212
Throughput Accounting:រែសនយយ្លងការ់
213
Contribution:ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតា
316
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖គ្ក្សុមហ៊ែុេ ម៉ុក្ស
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ម៉ុក្ស បានផលិរផលិរផលចំនន
ួ ៣ ក្ស,េ, និង រ សគ្មាប់ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងមួយឯក្សតា ណ ល
មានចំនួនរនមលសមា៉ា ងមា៉ា សុីន និងនងលលក្ស់មាន ូចខាងសគ្កាម៖
ផលិរផល ក្ស
ចំនួនសមា៉ា ងមា៉ា សុីន
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់(@ 50សសន/១រ.គ្ក្ស)
ផលិរផល ខ
ផលិរផល គ
10សមា៉ា ង
12សមា៉ា ង
14សមា៉ា ង
ុលាលរ
ុលាលរ
ុលាលរ
7 ុលាលរ (14រ.គ្ក្ស)
6 ុលាលរ (12រ.គ្ក្ស)
5 ុលាលរ (10រ.គ្ក្ស)
9 ុលាលរ
6 ុលាលរ
3 ុលាលរ
(12សមា៉ា ង)
(6សមា៉ា ង)
(0.4សមា៉ា ង)
3 ុលាលរ
3 ុលាលរ
3 ុលាលរ
19 ុលាលរ
20 ុលាលរ
15 ុលាលរ
6 ុលាលរ
5 ុលាលរ
4 ុលាលរ
គ្បាក្ស់ឈួ ន លក្សមាលំងពលក្សមាសោយផ្ទទល់
@ 7.50 ុលាលរក្សនុងមួយសមា៉ា ង
ចំណ្ដយនងលស ើមអនិចាំ214សគ្មាប់ផលិរក្សមា
ការចំណ្ដយប ទ ប់បនស ំបណនថម215
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ុលក្សនុង១ឯក្សតា216
ណផនការងវិការគ្មូវការលក្ស់សគ្មាប់កាលបរិសចេទ្រឺមានក្សគ្មិរ ូចខាងសគ្កាម៖
លា
ុ លរ
ផលិរផល ក្ស
4,000
ផលិរផល េ
6,000
ផលិរផល រ
6,000
សគ្មលនសយបាយរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនរឺស ើមបីផលិរផលិរផលជាអបបបរមាចំនួន 1,000ឯក្សតាននផលិរផលក្ស។
ការផគរផ
់ ង
គ ់វរថធា
ុ រុស ើមសៅក្សនុងកាលបរិសចេទ្រឺគ្មានការក្សំែរ់ ប៉ាុណនតចំនន
ួ សមា៉ា ងមា៉ា សុីនរឺក្សំែរ់សៅ 200,000
សមា៉ា ង នឹងចំនន
ួ សមា៉ា ងក្សមាលំងពលក្សមាសៅ 5,000សមា៉ា ង។
សាំណួរ៖
បងាាញក្សគ្មិរផលិរក្សមាណ លរួរណរគ្រូវបានអនុមរ
័ សគ្មាប់ផលិរផលទំង៣ស ើមបីបសងកើរ
ផលចំសែញសស ះក្សិចាអរិបរមានឹងបញ្ញជក្ស់ពីចណំ ែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ជាអរិបរមា។
214
Variable Cost:ចំណ្ដយនងលស ើមអនិចាំឬនងលស ើមណគ្បគ្បួលឬអសងរក្សនុង១ឯក្សតា
215
Marginal cost:ការចំណ្ដយប ទ ប់បនស ំបណនថម
216
Contribution:ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតា
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
317
ត្នមៃនេធេធាេបណេថ មន
ើ ាំហាត្់ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
សគ្មាប់ក្សងវេះឬក្សគ្ម ្នធានសយើងអាចពិចារណ្ដបានពីរុែរនមលរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ តាមរយៈការចំសែញ ឬខារ
ននក្សងវេះ្នធាន ។
ុ ហ្៊ែន
ឧទហ្រែ៍៖សៅលំហារ់ការ ក្សពិសសា្ន៍សមរថភាពទ្ី១៖គ្ក្សម
ុ ម៉ាក្ស
ុ ខាងសលើវាគ្រូវបានក្សំែរ់ថាចំនួន
សមា៉ា ងពលក្សមារឺជាក្សតាតក្សគ្មិរ និងមានចំនន
ួ សមា៉ា ងអរិបរមា 5,000សមា៉ា ងណ លជាចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ
អាចរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ 38,750 ុលាលរ ណផអក្សសលើការលក្ស់

ផលិរផល ក្ស ចំនន
ួ 1,000ឯក្សតា

ផលិរផល ខ ចំនន
ួ 1,750ឯក្សតា និង

ផលិរផល គ ចំនួន 6,000ឯក្សតា។
ុ ហ្៊ែុនផលិរនឹងលក្ស់ផលិរផល ខ បណនថមសទ្ៀរ
ឧបមាថា៖មានចំនួនសមា៉ា ងពលក្សមាបណនថមសទ្ៀរស េះគ្ក្សម
(ចំណ្ដំ៖ថាសនេះរឺផលិរផលណ លគ្រូវបានផលិរសៅសពលណ លអស់សមា៉ា ងពលក្សមា )។

ផលិរផលនីមយ
ួ ៗគ្រូវចំណ្ដយសពល 0.8សមា៉ា ង សូ ចនេះសបើបណនថមមួយសមា៉ា ងសទ្ៀរ វានឹងអាចផលិរបាន
1.25ឯក្សតាបណនថមសទ្ៀរននផលិរផល ខ

ផលិរផល ខ នីមយ
ួ ៗអាចរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាបាន 5 លា
ុ ល រ ូសចនេះសបើបណនថមមួយសមា៉ា ង
សទ្ៀរអាចអាចរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាបណនថមបាន
1.25 ុលាលរX5= 6.25 ុលាលរ

ចំណ្ដំថាវារឺជាចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ
សូ ចនេះបានជាការ់បនថយនងលពលក្សមារួចសៅសហ្ើចំនន
ួ 7.50
សមា៉ា ងក្សនុងមួយសមា៉ា ង។

ុ ហ្៊ែន
ូសចនេះគ្ក្សម
ុ នឹងគ្រូវបង់ស ើងសៅ 7.50 លា
ុ ល រ + 6.25 លា
ុ ល រ - 13.75សមា៉ា ង
សគ្មាប់ពលក្សមាបណនថមទ្សសនៈរំនរ
ិ សនេះរឺគ្រូវបានពិភាក្សាបណនថមសទ្ៀរសៅខាងសគ្កាមគ្បធានបទ្
រនមលគ្សសមាល ។
៣.ក្សតាាក្សគ្មិត្ណានគ្្ើេ - នគ្បើគ្ ស់ វិធីសាស្រសា
ីនេណអ៊ែរ
សៅសពលណ លក្សងវេះ្នធានណរមួយ វិ្សា
ី ស្តសតខាងសលើ ( វិភារក្សតាតរនលឹេះ) អាចសគ្បើស ម
ើ បីសោេះគ្សាយបញ្ញាបាន។
សទេះបីជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយក្សណនលងណ លមាន្នធាន២ឬសគ្ចើនសៅក្សនុងការផគរផ
់ ង
គ ់រយៈសពលេល ណី លក្សំែរ់
សក្សមាភាពរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ស េះ ណ លរគ្មូវឲ្យក្សមា វិ្ល
ី ីសនសអ៊ែររក្ស សំ ណ្ដេះគ្សាយ។
សៅក្សនុងសំែួរគ្ប ងក្សមា វិ្ល
ី ីសនណអ៊ែររឺសគ្បើស ើមបី៖
318
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ

អរិបរមាចំណែក្សរបស់គ្បាក្ស់ចំសែញ

ការ់បនថយការចំណ្ដយ
ការសរសសរក្សមា វិ្ល
ី សី នសអ៊ែរណ ល ក្ស់ព័នធសៅនឹងបញ្ញាណ លមានអសងរពីរ
ជំហានណ ល ក្ស់ព័នធ នឹងក្សមា វិ្ីលីសនសអ៊ែរមាន ូចជា៖
ជំហានទ្ី១៖ ក្សំែរ់អសងរឬអញ្ារស
ិត មីការ
ជំហានទ្ី២៖ ក្សំែរ់បសងករ
ើ សមីការ
បសងកើរសមីការ
(ឧ.អរិបរមាចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ c= 5x+6y)
ជំហានទ្ី៣៖ បសងករ
ើ ណ នក្សំែរ់ឬលក្សខេែឌសមីការ
ជំហានទ្ី៤៖ រូរគ្កាហ្វក្សំែរ់អរតសញ្ញាែរំបន់មានសមិទ្ធិ
ផល
ជំហានទ្ី៥៖ សោេះគ្សាយណផនការផលិរក្សមាលអបំផរ
ុ ជាសមីការ
សោេះគ្សាយសមីការ
ជំហានទ្ី៦៖ ចសមលើយរបសំែួរសមីការ
(ឧ.អរិបរមាគ្បាក្ស់ចំសែញ)
្ាំណា ាំ៖ការរែ ក្សមា វិ្ល
ី ីសនសអ៊ែរនឹងមានណរអសងរឬអញ្ារិ២
ត សទ្ក្សនុងសំែួរគ្ប ង។
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
319
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖ក្សមម វិធី
ីនេណអ៊ែ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយផលិរផលិរផល២សៅក្សនង
ុ ណផនក្សចំនន
ួ 3។ ពរ៌មានលមអរ
ិ នឹងគ្រូវបានបងាាញសៅខាងសគ្កាមសនេះ
ណ លទក្ស់ទ្ងអំពសី ពលសវលាផលិរក្សនុងមួយឯក្សតា ណ លគ្រូវការសៅក្សនុងណផនក្សនីមយ
ួ ៗ សមា៉ា ងណ លសៅសល់ក្សនុង
ណផនក្សនីមួយៗ និងចំណែក្សរបស់គ្បាក្ស់ចសំ ែញក្សនុងមួយឯក្សតាននផលិរផលនីមយ
ួ ៗ
ផលិរផល “X”
ផលិរផល “Y”
សមា៉ា ងក្សនុងមួយឯក្សតា
សមា៉ា ងក្សនុងមួយឯក្សតា
ណផនក្ស ក្ស
8
10
11,000
ណផនក្ស ខ
4
10
9,000
ណផនក្ស គ
12
6
12,000
4 ុលាលរ
8 ុលាលរ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ុលក្សនុង១ឯក្សតា
សមា៉ា ងណ លសៅសល់
រគ្មូវការគ្មានណ នក្សំែរ់សគ្មាប់ផលិរផល X ប៉ាុណនតរគ្មូវការសគ្មាប់ផលិរផល Y គ្រូវបានក្សំែរ់គ្រឹម 600
ឯក្សតាក្សនុងមួយឆ្នំ ។
សាំណួរ៖
ចូរក្សំែរ់សោយសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតមួយជំហានមតងៗថាសរើអជា
វី ណផនការផលិរផលលអបផ
ំ រ
ុ ។
ាំនណាះគ្សាយ្
ស ើមបីក្សំែរ់ថា សរើណផនការផលិរក្សមាមយ
ួ ណ្ដណ ល សយើងនឹងគ្រូវសៅអនុវរតតាមជំហានណ្ដមួយសៅក្សនុងក្សមា វ្
ិ ី
លីសនសអ៊ែរ ។
ជំហានទ្ី១៖ ក្សំែរ់អសងរឬអញ្ារិត

តាង X ជាចំនួនឯក្សតារបស់ផលិរផល X

តាង Y ជាចំនួនឯក្សតារបស់ផលិរផល Y ។
ជំហានទ្ី២៖ក្សំែរ់នង
ឹ បសងករ
ើ មុេងារននសគ្មលបំែងសមីការ
សគ្មលបំែងននមុេងារសមីការ៖ រឺស ើមបីបសងករ
ើ អរិបរមារបស់គ្បាក្ស់ចសំ ែញ C= 4X + 8Y
ជំហានទ្ី៣៖បសងករ
ើ ណ នក្សំែរ់ឬលក្សខេែឌសមីការ
គ្បធានបទ្៖

ផលិរផល ក្ស 8X + 10Y ≤ 11,000សមា៉ា ង

ផលិរផល ខ 4X + 10Y ≤ 9,000 សមា៉ា ង

ផលិរផល គ 12X + 6Y ≤ 12,000 សមា៉ា ង
320
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ

លក្សខេែឌ៖ 0 ≤ X , Y
រគ្មូវការលក្ស់សគ្មាប់ផលិរផល Y ក្ស៏មានណ នក្សំែរ់ផងណ លបានបងាាញសោយវិសមភាព Y ≤ 600 ។
ជំហានទ្ី៤៖រូរគ្កាហ្វច
ិ ស ម
ើ បីក្សែ
ំ រ់រប
ំ ន់គ្បសពវប ទ រ់
រាល់ណ នក្សំែរ់ទង
ំ អស់រជា
ឺ ប ទ រ់ ូសចនេះការរូរប ទ រ់ស េះបានគ្រូវមាន 2ចំែច
ុ ។
សៅក្សនុងសំែួរ LP(ក្សមា វិ្ីលីសនសអ៊ែរ)វាមានភាពងាយគ្សួលបំផរ
ុ ស ើមបីទ្ទ្ួលបានចុងចំែច
ុ ពីរ ។
ឧទហ្រែ៍៖ប ទ រ់ការ់អក្ស
័ ស X និង Y ។ ស ើមបីរូរណ នក្សំែរ់1 (ណ នក្សំែរ់សៅក្សនង
ុ ណផនក្ស ក្ស) សយើងមានសមី
ការវិសមភាព “8X + 10Y ≤ 11,000សមា៉ា ង” និងបានជាសមីការមួយរឺ៖
8X + 10Y = 11,000។
ស ើមបីរូរណ នក្សំែរ់ទង
ំ សយើងគ្រូវការចំែច
ុ 2 ូចជា៖


សបើ X=0, Y=11,000 í 10
ំឲ្យ Y=1,100
ូចគ្មន សបើ Y=0, X=11,000 í 8
ំឲ្យ X = 1,375
ស ើមបីរូរណ នក្សំែរ់ទង
ំ 2 (ផលិរផល ខ)

សបើ X=0, Y=900 និង

សបើ Y=0, X= 2,250
ស ើមបីរូរណ នក្សំែរ់ 3 (ផលិរផល គ)

សបើ X=0, Y=2,000 និង

សបើ Y=0, X=1,000
ស ើមបីរូរណ នក្សំែរ់ចុងសគ្កាយ (រគ្មូវការអរិបរមារបស់ផលិរផល Y) សយើងរូសប ទ រ់ Y = 600 សគ្មាប់
រនមលណ្ដមួយនន X ៖

សបើ X=0, Y=600 និង

សបើ X=100, Y=600
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
321
សគ្មាប់ប ទ រ់នីមយ
ួ ៗសយើងគ្រូវពិចារណ្ដ ថាសរើអាចទ្ទ្ួលបាន (ចំែច
ុ គ្បសពវ) មានក្សូអរសោសន ច
ូ ខាង
សគ្កាម ឬខាងសលើប ទ រ់ ។ ណ នក្សំែរ់ទង
ំ អស់សនេះរឺជាគ្បសពទ្ “≤” ូសចនេះការទ្ទ្ួលយក្សនូវ ំសណ្ដេះគ្សាយរឺ
សៅខាងស្វងខាងសគ្កាមប ទ រ់ណ លបានឲ្យនូវរំបន់សមិទ្ធិផល A, B, C, D និង E ។
ជំហានទ្ី៥៖ រក្ស សំ ណ្ដេះគ្សាយសោយសគ្បើ iso-contributionរក្សក្សគ្មិរអរិប រិមា
322
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
សយើងមិន ឹងពីរនមលអរិបរមាននណេសសកាង៖សទេះបីជាសយើងអាចរូរប ទ រ់ iso-contribution (ឬគ្បាក្ស់ចសំ ែញ)
ណ លបានបងាាញនូវចំណែក្សរបស់គ្បាក្ស់ចំសែញទំងអស់នន X និង Y ណ លផតល់នវូ រនមលសរុប ូចគ្មនសគ្មាប់់
សគ្មលបំែងរបស់ណេសសកាង ។
ឧទហរណ៍៖ គ្បសិនសបើ សយើងគ្រូវការគ្បាក្ស់ចំសែញអរិបរមា 4X( ុលាលរ) + 8Y( លា
ុ ល រ) ។ សយើងអាចរូរ
ប ទ រ់សៅសលើគ្កាហ្វច
ិ ណ លបងាាញនូវការរួមបញ្ាូ លគ្មននូវរនមល X និង Y សរុបបញ្ាូ លគ្មន ូចគ្មនសៅសពល X មាន
គ្បាក្ស់ចសំ ែញនន 4( លា
ុ ល រ) និង Y មានការគ្បាក្ស់ចសំ ែញ 8( លា
ុ ល រ)។
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សរុបណ្ដមួយក្ស៏អាចគ្រូវបានសគ្ជើសសរីសប៉ាុណនតពហ្ុរុែនន 4( លា
ុ ល រ)នឹង 8( ុលាលរ)
រឺវាមានភាពងាយគ្សួលជាងសរ ។

ឧទហ្រែ៍៖ សនារថា 4X + 8Y = 4000 ។ ប ទ រ់គ្បាក្ស់ចំសែញសនេះអាចគ្រូវបានរក្សសឃើញសោយ
ការចូលរួមក្សនុងចំែច
ុ សនេះសៅសលើគ្កាហ្វិច
X=0, Y=500 និង X=1000, Y=0

ជំនួសមក្សវិញសយើងអាចសគ្ជើសសរីសរនមលរបស់គ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ សរុបនន 4X + 8Y= 8000 លា
ុ ល រ។
ប ទ រ់គ្បាក្ស់ចំសែញសនេះអាចគ្រូវបានរក្សសឃើញ សោយការចូលរួមក្សនុងចំែច
ុ សនេះសៅសលើគ្កាហ្វិច X=0,
Y=1000 និង X=2000, Y=0

សៅសពលណ លរូរប ទ រ់គ្បាក្ស់ចំសែញទំងពីរសៅសលើគ្កាហ្វិច សយើងអាចរក្សសឃើញថាប ទ រ់ទង
ំ ពីររឺ
គ្សបគ្មន សហ្ើយប ទ រ់ណ លមានចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ុលសរុបេព ស់ជាងរនមល X និង Y
(8,000 លា
ុ ល រ) រឺវាសៅឆ្ងយពីចំែច
ុ ស ើមននគ្កាហ្វច
ិ (ចំែច
ុ 0)។

វាអាចសគ្បើស ើមបីក្សំែរ់នូវ សំ ណ្ដេះគ្សាយសទនឹងបញ្ញាក្សមា វិ្ីលីសនសអ៊ែរ។ រូរប ទ រ់ iso-contribution
ស ើមបីបងាាញការរួមបញ្ាូ លននរនមល X និង Y ណ លបានឲ្យរនមលសរុបសសាគ្ម
ើ ន សគ្មាប់សគ្មលបំែងននណេស
សកាង ។

សមើលសៅសលើសមរុែគ្បាប់ទ្ស
ិ ននប ទ រ់គ្បាក្ស់ចំសែញ និងសគ្បើប ទ រ់ស ើមបីក្សំែរ់ ថាសរើរនមលចំណែក្ស
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ មួយណ្ដនន X និង Y សៅក្សនុងរំបន់សមិទ្ធិផលសគ្មាប់ណ នក្សំែរ់ណ លឆ្ងយពី
ចំែច
ុ សូនយននគ្កាហ្វិច ។ រនមលណ លគ្រូវបានបញ្ាូ លសគ្មាប់ X និង Y ណ លជាប ទ រ់ isoុ មួយននរំបន់
contribution អាចរូរបានឆ្ងយសៅតាមអវណី លអាចស្វបា
ើ នណ លគ្គ្មន់ណរសៅប៉ាេះគ្ជង
សមិទ្ធិផល ។ សនេះរឺជាការរួមបញ្ាូ លននរនមល X និង Y ណ លផតល់នូវ ំសណ្ដេះគ្សាយ ចំស េះលីសនសអ៊ែរ ។
គ្ជុងណ លលអបផ
ំ រ
ុ រឺគ្ជុង
C ចំែច
ុ គ្បសពវនន៖ 8X+ 10Y = 11,000 ណ ល Y = 600
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
323
ណ លសៅចំែច
ុ សនេះ X=625 ណ ល Y=600
ណផនការផលិរផលលអបផ
ំ រ
ុ រឺផលិរ 625 ឯក្សតាននផលិរផល X និង 600ឯក្សតាននផលិរផល X។ ការរួម
បញ្ាូ លននចំែច
ុ សនេះរឺអរិបរមា C=(625 x 4 លា
ុ ល រ) + (600 x8 លា
ុ ល រ) = 7,300 ុលាលរ ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ ទី២៖ជាំហាេទី ១ នៅជាំហាេទី ៣
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សមានសា
ត លផលិរបរិកាខរផទេះ និងបរិកាខរសួនចារ ។ ផលិរផលនីមយ
ួ ៗគ្រូវបាន្លងការ់ ំសែើរការ
ការ់ និងរសមលើង ។ ផលិរបរិកាខរផទេះ មួយអាចរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញចំនួន 50 ុលាលរ សោយសគ្បើរយៈសពលអស់ 6
សមា៉ា ងស ម
ើ បីការ់ និងសគ្បើរយៈសពល 4សមា៉ា ង ស ើមបីរសមលើង។ ក្សំ ុងសពលស្វើ បរិកាខរសួនចារ មួយអាចរក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញចំនួន 40 លា
ុ ល រ សោយគ្រូវសគ្បើរយៈសពលអស់ 3សមា៉ា ងស ម
ើ បីការ់ និង 8សមា៉ា ងស ើមបីរសមលើង ។
ចំនួនសមា៉ា ងអរិបរមារឺ 36សមា៉ា ងក្សនុងសបាតហ្៍ននការការ់ និង 48សមា៉ា ងក្សនុងការរសមលើង ។
អនក្សការ់សៅាបានទ្ូទរ់ 10 លា
ុ ល រ/សមា៉ា ងនិងក្សមាក្សររសមលង
ើ 15 លា
ុ ល រ/សមា៉ា ង។
សាំណួរ៖
ចូរចងគ្ក្សងសមីការលីសនសអ៊ែរ
ជំហានទ្ី៤៖រូរគ្កាហ្វនង
ិ ការក្សំែរ់រប
ំ ន់ចែ
ំ ច
ុ គ្បសពវ
រូរគ្កាហ្វច
ិ ៖
ជំហានទ្ី៤ ននរំរូក្សមា វិ្ល
ី សី នណអ៊ែររឺ គ្រូវបានបងាាញពីណ នក្សំែរ់ ច
ូ សៅនឹងប ទ រ់សៅសលើគ្កាហ្វច
ិ ។
ស ើមបីសគ្គ្មងនូវណ នក្សំែរ់ជាទ្ូសៅរឺ ការរែ ក្សនុងការការ់សមភាពសៅសលើ ជួរឈរ និងសៅជួរស ក្ស ។ ូច
សចនេះ X និង Y ននសំែំន
ុ ីមយ
ួ ៗសសាើរនឹងសូនយសៅក្សនុងការផ្ទលស់ទ្ិស និងរនមលនន X និង Y គ្រូវរែ តាមកា
លៈសទ្សៈទំងសនេះ។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖ណក្សសគ្មួ
គ្កាហវ ិ្បនទត្់នថរ៖
ជំហានទ្ី៤៖ននរំរូក្សមា វិ្ីលសី នណអ៊ែរ រឺរំណ្ដងឲ្យណ នក្សំែរ់ ូចសៅនឹងណេសសកាងសៅសលើគ្កាហ្វិច សយើងនឹងស្វវា
ើ
សៅខាងសគ្កាម។
សៅក្សនុងសពលសនេះណផនក្សសនេះមានការណក្សណគ្បជាមូលោះនសគ្មាប់និសសិរណ លមិនសាគល់អំពី ំសែើរការរបស់ណេស
សកាងននគ្កាហ្វិច។ជា ំបូង សយើងគ្រូវមានទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងរវាងសមីការលីនណី អ៊ែររវាងការបា៉ា ន់សាាន២ ។
ឧទហ្រែ៍៖
Y = 3X + 1
Y = 2X + 42
324
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
ចំណ្ដំ៖
(១)ស ើមបីទ្ទ្ួលសាគល់ទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងសមីការលីសនណអ៊ែរគ្រូវមានណរ X ប៉ាុសណ្ដាេះ X មិនណមនជាសវ័យរុែអវីមួយស េះ
សទ្ ឧទហ្រែ៍៖ X2
(២)
ណេសសកាងប ទ រ់ រឺមាន 2លក្សខេែឌ
(ក្ស)
សមរុែគ្បាប់ទ្ិសណ លវាស់ “ចំសណ្ដរ” ននប ទ រ់
(េ)
ចំែច
ុ មួយណ លការ់អ័ក្សស Y វាគ្រូវបានសៅថា “ចំែច
ុ ការ់”៖
Y = (សមរុែគ្បាប់ទ្ិស X) + ចំែច
ុ ការ់
ឧទហ្រែ៍៖ Y = 2X + 3
ូសចនេះសមរុែគ្បាប់ទ្ិសរឺ 2 និងចំែច
ុ ណ លប ទ រ់ការ់អ័ក្សស Y រឺ 3 ។
ស ើមបីរូរណេសសកាងសលើគ្កាហ្វច
ិ សយើងគ្រូវ ឹងអំពីចំែច
ុ ពីរណ លនឹងគ្រូវរូស
(ក្ស)
(X = 0, Y = 3) និង (X = 3, Y = 9)
(េ)
(X = 0, Y = 2) និង (X = 3, Y = 4)
ូសចនេះស ម
ើ បីរូរប ទ រ់ សយើងគ្រូវសគ្មងរូសចំែច
ុ (0 , 3) និង (3 , 9) ។ គ្សស ៀងនឹងសនេះណ រ ប ទ ប់ទ្ីពីរ
សយើងគ្រូវចារ់ (0 , -2) និង (3 , 4) សហ្ើយណ លនឹងគ្រូវរូសជាមួយគ្មន ។
ចំណ្ដំ៖ ប ទ រ់គ្សបគ្មនសគ្ េះសមីការមានរា៉ា យង់ 2 ូចគ្មន ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣៖ជាំហាេទី ៤
ការសគ្បើគ្បាស់ពរ
័ ៌មានពីឧទហ្រែ៏ )ការ ក្សពិសសា្ន៍សមរថភាពរឺរគ្មូវឲ្យ(២ក្សំហ្ិរសៅសលើចំែច
ុ គ្បសពវ
គ្កាប និងចងអល
ុ បងាាញគ្កាបណ លអាចមាន។
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
325
ការក្សំែរ់រក្សចំែច
ុ គ្បសពវ៖

មានសញ្ញាសៅប ទ រ់គ្រង់សៅក្សនុងគ្កាហ្វិចសយើងរឺរច
ួ រាល់សគ្មាប់ សំ ែើរការណ លសយើងសៅថា រំបន់
ចំែច
ុ គ្បសពវ។

រំបន់ចែ
ំ ច
ុ គ្បសពវអាចមានបានបងាាញពីការរួមបញ្ាូ លេុសណបលក្សគ្មនណ លអាច ផាល់សោយគ្បពពស ើម
ននក្សំហ្រ
ិ ្នធាន។

សរសាសមរថភាពខាងសលើបានបងាាញពីក្សំហ្រ
ិ ្នធាន។ ណ លពិររឺគ្បសពទ្សញ្ញា ” ≤ “ ូចសនេះរំបន់
ិ សៅសលើគ្កាប។
ចំែច
ុ គ្បសពវអាចមានរឺគ្រូវបងាាញសៅរំបន់សោយមានប ទ រ់សមា រ

ប ទ រ់គ្រូវបានសររូរសៅសលើគ្កាបរំណ្ដងឲ្យសមីការសៅចំែច
ុ ណ ល LHS សសាើនឹង RHS។ សទេះបីជា
យ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយ ណ នក្សំែរ់រឺមានទំង ។ ” ≥ “ ” ≤ “

A ជាគ្បសពទ្សញ្ញា ណ លរំណ្ដងសោយគ្រប់” ≤ “ចំែច
ុ សៅសលើប ទ រ់ AND គ្រប់ចំែច
ុ ក្សនុងរំបន់
ិ គ្បពពស ើម ចំែច
ខាងសគ្កាមននប ទ រ់ )ឧ.សៅជរ
ុ -X=0, Y=0)។

A ជាគ្បសពទ្សញ្ញា “ ≥ ”ណ លរំណ្ដងសោយគ្រប់ចំែច
ុ សៅសលើប ទ រ់ AND គ្រប់ចំែច
ុ ក្សនុងរំបន់
ខាងសលើននប ទ រ់ (ឧ.ឆ្ងយពីគ្បពពស ើម)។

ការពិនរ
ិ យសមើលសៅសលើសញ្ញាណ លបងាាញពីចន
ំ ន
ួ យ៉ាងរិចគ្រូវលអ ូចចំនួនសគ្ចើនននសញ្ញាណ លមាន។
ជំហានទ្ី៥៖ រក្ស សំ ណ្ដេះគ្សាយសោយសគ្បើ iso-contributionរក្សក្សគ្មិរអរិប រិមា
ិ ពីរសៅរឺ៖
ការណសវងរក្សរំបន់ ណ លអាចមានបងាាញរឺគ្រូវរក្ស ំសណ្ដេះគ្សាយសៅក្សណនលងណ លអាចមានការេិរជរ

សោយការពិនរ
ិ យសមើល ៖រឺមានភាពចាស់លាស់ណ លផាល់នូវ និងគ្រូវបានណផអក្ស សលើគ្ជុងមួយណនរំបន់
ណ លអាចមាន។

សោយការរូរប ទ រ់សោយសគ្បើ iso-contributionរក្សក្សគ្មិរអរិប រិមា
ក្សមាបទ្ស ើររួសគ្មាប់រនមលពិសសសណ លមានប ទ រ់មយ
ួ តាងឲ្យគ្រប់ចំែច
ុ ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤៖ជាំហាេ៥ េឹង៦
ការសគ្បើគ្បាស់ននឧទហ្រែ៏ (ការ ក្សពិសសា្ន៍សមរថភាព២និង៣)ខាងសលើ
អនក្សរឺសសនើឲ្យណសវងរក្ស ំសណ្ដេះគ្សាយសោយការសគ្បើគ្កាប (៥ជំហានទ្ី)។
សាំណួរ៖
រែ ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតា (៦ជំហានទ្ី)
សោេះគ្សាយបញ្ញាសោយសគ្បើសមីការគ្សបគ្មន
326
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
អនក្សអាចចារ់ណចង សំ ែើរការទំងមូលឲ្យមានលក្សខែៈងាយគ្សួលសោយសោេះគ្សាយបញ្ញាសោយ
ក្សំែរ់
សលើសមីការប ទ រ់គ្សបនិងមិនប៉ាេះ ល់នឹងគ្កាហ្វិច ។
វាអាចសៅបាន និងអនក្សនឹងទ្ទ្ួលបានចសមលើយគ្រឹមគ្រូវប៉ាុណនតបសចាក្សសទ្សគ្រូវណរមានការគ្បយ័រនគ្បណយង និងវាមិន
បានណែ ំ រហ្ូរទល់ណរអនក្សក្សំែរ់គ្តាគ្កាបណ លបញ្ញារឺមានឥទ្ធ ិពលសៅសលើការក្សំែរ់ស េះ ។
សលើសពីសនេះសៅសទ្ៀរ គ្បសិនសបើសំនរួ សួរសគ្មាប់ សំ ណ្ដេះគ្សាយគ្កាហ្វិចប ទ ប់មក្សគ្កាហ្វិចមួយ
នឹងគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់។
បសចាក្សសទ្សអាចគ្រូវបានសគ្បើជាការគ្រួរពិនរ
ិ យឬស ើមបីបសងកើរគ្រឹមគ្រូវបរិមាែសគ្មាប់ ំសណ្ដេះគ្សាយលអបំផរ
ុ
សៅសពលគ្កាហ្វមន
ិ ផតល់ឱ្យគ្រប់គ្គ្មន់ភាពគ្រឹមគ្រូវ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥៖នដាះគ្សាយ្សមីការបនទត្់ណខៃង
តាមឧទហ្រែ៏ ការ ក្សពិសសា្ន៍សមរថភាព២៤- អនក្សនឹងបានសគ្បើគ្បាស់សមីការប ទ រ់គ្សបស ើមបីសផទៀងផ្ទទរ់
ចំែច
ុ ។ អនក្សនឹងគ្រូវការគ្កាហ្វិចលីសនណអ៊ែរជាប ទ រ់ ស ើមបីពិនរ
ិ យសមើលចំែច
ុ គ្បសពវ និងគ្កាហ្វិច ណ លរូរ ច
ូ
ខាងសគ្កាម៖
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦៖ឧទហរណ៍បណេថ ម
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មាេីគ្គុមបានសរៀបចំណផនការផលិរក្សមាសគ្មាប់ណេខាងមុេ ។ គ្ក្សុមហ្៊ែុនសនេះ ផលិរផល Flak trap
និង Sap trap
ផលិរផល
រនមល /នងលឈួ ន ល
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
327
Flak trap
Sap trap
ចំនួនក្សនុង ១ឯក្សតា
រនមលលក្ស់ ( លា
ុ ល រ)
125
165
វរថធា
ុ រុស ើម (kg)
6
4
$5/kg
សមា៉ា ងពលក្សមា៖
រនមលពលក្សមាជំ ញ
ក្ស់ក្សណ្ដ
ា យជំ ញពលក្សមា
10
10 3 លា
ុ ល រក្សនុង1សមា៉ា ង
5
25 3 លា
ុ ល រក្សនុង1សមា៉ា ង
អគ្តាគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមផលិរ(OAR217)សងររបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនមាន 1 លា
ុ ល រក្សនុង១សមា៉ា ងសគ្មាប់ជំ ញទំង២៖
 ក្សមាលំងពលក្សមា ក្ស់ក្សណ្ដ
ា យជំ ញ និង
 ក្សមាលំងពលក្សមាជំ ញ ។

ការផគរផ
់ ង
គ ់ក្សលា
ំ ំ ងពលក្សមាជំ ញចំនន
ួ 2,000សមា៉ា ង/មួយណេ និង

ក្សំលាំងពលក្សមា ក្ស់ក្សណ្ដ
ា យជំ ញរឺ 2,500សមា៉ា ង/មួយណេ ។
នងលលក្ស់បានបងាញគ្បាប់រគ្មូវការសគ្មាប់
 ផលិរផល Flak trap េព ស់បំផរ
ុ រឺ 150 ឯក្សតាក្សនុង១ណេ និង
 ផលិរផល Sap trap រគ្មូវការសគ្ចើនបំផរ
ុ 80ឯក្សតាក្សនុង១ណេ។
សាំណួរ៖
ុ ហ្៊ែន
(ក្ស) បសងកើរណ នក្សំែរ់ឬសមីការសគ្មាប់ គ្ក្សម
ុ មាេីគ្គុម
(េ) សគ្គ្មងណ នក្សំែរ់ឬលក្សខេែឌសមីការសៅសលើគ្កាហ្វិច និងបងាាញរំបន់សមិទ្ធផ
ិ លសៅសលើគ្កាហ្វិច
(រ) សគ្បើគ្កាហ្វច
ិ ស ើមបីរក្សណផនការផលិរក្សមាណ លលអគ្បសសើរបំផរ
ុ
(ឃ) សគ្បើសមីការ ូចគ្មនឬណេល ង ស ើមបីរែ បរិមាែផលិរផលឲ្យបានគ្រឹមគ្រូវ
សៅសលើចំែច
ុ ណ លលអគ្បសសើរបំផរ
ុ និងរែ គ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ អរិបរមាសៅក្សនង
ុ ចំែច
ុ សនេះ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧៖នថៃន ើមអបបបរមា
ី សិក្សមា បានទ្ិញជី្មាជារិ២គ្បសពទ្មានភាររយននជារិរីមី ូចខាងសគ្កាម៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សសិោះនផលិរជក្ស
គ្បសពទ្ X
217
នីគ្តារ
ផូសាវរ
ប៉ាូតាសយូម
18
5
2
OAR:អគ្តាគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើម(OAR)
328
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
គ្បសពទ្ Y
3
2
5
សគ្មាប់ ំណ្ដំជាក្ស់លាក្ស់មយ
ួ ចំនន
ួ សមបរិមាែរី ូមយ
ួ ជាអបបបរមាណ លគ្រូវបាន
រគ្មូវការ ូចខាងសគ្កាម៖
នីគ្តារ
100រ.ក្ស
ផូសាវរ
ប៉ាូតាសយូម
50រ.ក្ស
40រ.ក្ស
គ្បសពទ្ X មាននងលស ើម 10 ក្សនុងមួយរី ូនឹងគ្បសពទ្ Yមាននងលស ើម 5 ុលាលរក្សនុងមួយរី ូគ្កាម ។
ី សិក្សមា។ បានទ្ិញជារិរីមីមួយមុេចំនួន 1,000 រី ូគ្កាម និង
បចាុបបននគ្ក្សុមហ្៊ែុន ក្សសិោះនផលិរជក្ស
បានការ់បនថយការចំណ្ដយសៅសលើជីស េះ។
ី សិក្សមា។
(ក្ស) សរសសរនូវសមីការប ទ រ់និងលក្សខេែឌសមីការសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សសិោះនផលិរជក្ស
(េ) រូសគ្កាហ្វិច ស ើមបីពនយល់អំពល
ី ក្សខេែឌសមីការទំងអស់សមីការវិសម)ភាពោក្ស់គ្សសមាលសៅសលើ (
ចំែច
ុ គ្បសពវននសមីការប ទ រ់។
(រ) ផាល់នូវអនុសាសន៏សៅសលើប រិមាែននគ្បសពទ្ជី្មាជារិនីមយ
ួ បរិមាែរួរទ្ិញ និងរនមលស ម
ើ ទំងស េះ។
ី សិក្សមា។ ស ើមបគ្ក្សុមហ្៊ែុនក្សសិោះនផលិរជក្ស
ី សិក្សមាអាចបាូរទ្គ្មង់
(ឃ) រក្សាទ្ុក្សនូវគ្ក្សុមហ្៊ែុនក្សសិោះនផលិរជក្ស
សគ្មលនសយបាយបចាុបបននរបស់
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សៅជាអនុសាសន៏។
វិភារក្សតាតណ លមានក្សំែរ់៖ទ្ិ ះភាពពិភាក្សា
ការសនារ៖

ក្សនុងសគ្មលបំែងណរមួយណ លអាចក្សំែរ់បាន
ឧទហ្រែ៏ ៖ អរិប រិមាននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ។
សៅក្សនុងសពលជាក្ស់ណសាងអាចមានពហ្ុសគ្មលបំែង ូចជាអរិបរមាគ្រ ប់មក្សវិញក្សំ ុងសពលហានិពយ
័
អរិបរមាសក្សើរស ើង ំណ្ដលគ្មន។

ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ផលិរផលនីមយ
ួ ៗ សងរណរងណរសគ្បើប រិមាែ ូចគ្មននន
ក្សងវេះ្នធានក្សនុងមួយឯក្សតា។ សៅក្សនុងសពលជាក្ស់ណសាងវាមិនអាចមានក្សរែីស េះសទ្ ។
ឧទហ្រែ៏ ៖សរៀនអំពគ្ី បសិទ្ធភាពអាចមានភាពរីក្សរាយក្សនុងការសរៀន។

ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុងមួយឯក្សតាសងរ (ជាក្ស់ណសាងវាមិនអាចមានក្សរែីសនេះសទ្)
 នងលលក្ស់មានរនមលទបស ើមបីលក្ស់ឲ្យបានកាន់ណរសគ្ចើន។
 វាមានទ្ំហ្នំ នសស ះក្សិចាឧទហ្រែ៏ ៖ អបបហាបញ្ាុ េះរនមលសគ្មាប់ទ្ញ
ិ មានទ្ំហ្ំ្ំ។
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
329

ផលិរផលឯក្សរាជយ សៅក្សនង
ុ សពលជាក្ស់ណសាង៖ -
 អរិងិជនអាចរំពឹងនឹងទ្ិញផលិរផលទំងពីររួមគ្មន
 ផលិរផលអាចនឹងផលិរក្សនង
ុ សពលណរមួយជាមួយគ្មន

សសណ្ដរីយ៉ាូ រឺជាសពលសវលាេល ី។ ការអនុញ្ញារឲ្យមិនសអើសពើនឹងការចំណ្ដយសងរ។
ការសនារចំស េះការវិភារណ លគ្រូវបានសគ្បើសៅសពល ណ លមានក្សតាតមួយឬគ្បសិនសបើមានក្សតាត
មានក្សំែរ់មានសគ្ចើន ។
រនមលគ្សសមាល និង ្នធានមានក្សគ្មិរ
សៅសពលណ លពិភាក្សាសលើណ នក្សំែរ់្នធានមានក្សគ្មិររឺជាចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ណ ល្នធានមួយគ្រូវ
បានសគ្បើគ្បាស់។
ឧទហ្រែ៏៖ សក្សើរស ើង្នធានមានក្សគ្មិរអបរិមាអាចរក្សបានរឺមន
ិ អាចសគ្បើ។ និយយអំពីគ្កាហ្វិក្ស វានឹងសក្សើរ
ស ើងសោយសារចំែច
ុ ណ លលអបផ
ំ រ
ុ មិន បានធាលក្ស់ចុេះសៅសលើប ទ រ់្នធានបានឲ្យ ។


ំសណ្ដេះគ្សាយលអបផ
ំ រ
ុ ជា្មាតានឹងសក្សើរស ើងសៅប ទ រ់ការ់ពីរ “សំខាន់ការ់គ្មន” ។
វានឹងមិនមាន្នធានមានក្សគ្មិរ (Slack)សគ្មាប់ណ នក្សំែរ់្នធាននឹងសគ្បើគ្បាស់សមា៉ា ងសពញសល
ញ។

សគ្មាប់ប ទ រ់ក្សហ្
ំ រ
ិ ជាការពិរណ ល ំសណ្ដេះគ្សាយណ លលអបផ
ំ រ
ុ រឺមិនសៅសលើប ទ រ់ទង
ំ សនេះសទ្
មានន័័យថា ំសណ្ដេះគ្សាយរឺសគ្បើគ្បាស់មន
ិ បានសពញសលញ
ូសចនេះវានឹងមាន្នធានមានក្សគ្មិរ
(Slack)។
មូលសហ្រុ្នធានមានក្សគ្មិរ (Slack)មានសារេះសំខាន់មាន២យ៉ាង៖

សគ្មាប់ណ នក្សំែរ់្នធានមានក្សគ្មិរសំខាន់ (Zero Slack) ប ទ ប់មក្សទ្ទ្ួលបានឯក្សតាបណនថមសទ្ៀរ
ននក្សងវេះខារឬក្សគ្ម្នធាន និងអនុញ្ញារឲ្យណក្សលមអ ំសណ្ដេះគ្សាយឲ្យបានលអគ្បសសើរ (ឧ.)៖ ការរក្ស
បានចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ុលេព ស់បំផរ
ុ ) ។ ូចគ្មនសនេះណ រគ្បសិនសបើ គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយចង់បាន្នធាន
ប ទ ប់មក្សវានឹងបានលទ្ធ ផលចូលរួម។

សគ្មាប់ណ នក្សំែរ់មន
ិ សំខាន់ ចំសែញឬខាររឺជាឯក្សតាណ លរូចននក្សងវេះឬក្សគ្ម្នធាន នឹងមិនមាន
ផលប៉ាេះ ល់សៅសលើ ំសណ្ដេះគ្សាយ ល
៏ អបផ
ំ រ
ុ ។
ស ើមបីក្សំែរ់ថា សរើវានឹងបសងកើរក្សងវេះ្នថានណ លមានរនមល ចំស េះអាជីវក្សមាប៉ាុ ា ន សូមសមើលណផនក្ស
ខាងសគ្កាម សៅសលើ “រនមលគ្សសមាល។”
ចំណ្ដំ ៖
330
ក្សយ “្នធានមានក្សគ្មិរ (Slack)” ក្ស៏អាចអនុវរតសៅសលើផលិរផល ។
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
ឧទហ្រែ៏៖ វាអាចមានរគ្មូវការមិនគ្រប់គ្គ្មន់។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖
ការគ្សាយបំពលឺបណនថម២ -្នធានមានក្សគ្មិរ (Slack)
ការគ្សាយបំពលឺបណនថម១
សៅក្សនុងការគ្សាយបំពលឺបណនថម១៖សយើងសោេះគ្សាយ ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
សមីការក្សមាវរថុ ៖ ការផាលជា
់ អរិផរណ្ដ C = 4X + 8Y
សមីការ៖

ផលិរផល ក្ស 8X + 8Y ≤ 11,000

ផលិរផល ខ 4X + 10Y ≤ 9,000

ផលិរផល គ 12X + 6Y ≤ 12,000

លក្សខេែឌសមីការ ៖ 0 ≤ X, Y
ំសណ្ដេះគ្សាយ ល
៏ អគ្បសសើរបំផរ
ុ (X = 625,Y= 600) រឺគ្រូវសោេះគ្សាយសៅក្សនុងផលិរផល (ក្ស) និង
ផលិរផល ខ
ពួក្សសយើងអាចបក្សគ្សាយបានថា៖
ផលិរផល ក្ស មានការបសងករ
ើ សោយគ្មាន្នធានមានក្សគ្មិរ (Slack)

ណ នក្សំែរ់ផលិរផល Y រឺមានការបសងករ
ើ សោយគ្មាន ្នធានមានក្សគ្មិរ (Slack)

សគ្មាប់ផលិរផល ខ, ចំនន
ួ ណ លសគ្បើ =12X + 6Y = 12X 625 + 6X600 = 11,000 ។

ចំនួនភាររិចណ លបានរក្សរឺ 12,000 ណ លផាល់្នធានមានក្សគ្មិរ (Slack) 900 សមា៉ា ង។
Hebrus (ការ ក្សពិសសា្ន៍សមរថភាព ២-៥)
សៅក្សនុងឧទហ្រែ៏ ចំែច
ុ Q ណផអក្សសលើចំែច
ុ ការ់ និងប ទ រ់សពល ូចគ្មន ។ ូសចនេះ្នធានទំងអស់រឺ
គ្រូវសគ្បើគ្បាស់និងគ្រូវទក្ស់ទ្ន
ិ ូចចំែច
ុ គ្រឹមគ្រូវ។
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មានីគ្រុម (ការ ក្សពិសសា្ន៍សមរថភាព ៦)
សៅក្សនុងឧទហ្រែ៏ គ្ក្សុមហ្៊ែុន មានីគ្រុមចំែច
ុ D (X = 150, Y = 50) ណផអក្សសលើចំែច
ុ គ្បសពវនន
ប ទ រ់ណផនក្សពលក្សមា (10X + 20Y = 2,000) និង
រគ្មូវការយ៉ាងសគ្ចើនសគ្មាប់ flak trap (X = 150)។
សៅក្សនុងចំែច
ុ សនេះគ្មានការសគ្បើគ្បាស់ក្សលា
ំ ំ ងពលក្សមាសទ្ ។ វាមានន័យថាភាពសេាយសៅណរមានក្សនង
ុ ក្សំលាំងពល
ក្សមាសគ្មាប់ជំ ញប ទ ប់បនស ំ ។
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
331
ចំនួនននជំ ញពលក្សមាប ទ ប់បនស ំសគ្បើសោយ 5X + 25Y = (5 X150) + (25X50) = 2,000 សគ្បៀបស្ៀប
នឹងចំនន
ួ ណ លរក្សបានយ៉ាងសគ្ចើន 2,500 ូសចនេះមាន ្នធានមានក្សគ្មិរ (Slack)500សមា៉ា ង ។ ជំ ញក្សំលាំង
ិ ល់មយ
ពលក្សមារឺជា បញ្ញាណ លមិន រ
ួ និង្នធានណ លមិន សគ្បើគ្បាស់ទង
ំ សនេះរួរណរសគ្បើក្សនុងក្សណនលងសផសងសៅ
ក្សនុងជំនួយស ើមបិ ំឲ្យមានការណចក្សចាយ ។
រនមលគ្សសមាល (រនមលសទ្វ )
រនមលគ្សសមាល (រនមលសទ្វ )ននក្សតាតមួយណ លបានក្សំែរ់រច
ួ ជាសគ្សច រឺជាក្សំសនើនសៅក្សនង
ុ ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
ណ លបសងករ
ើ សោយការបូក្សបណនថមននមួយឯក្សតានននងលស ម
ើ ណ លក្សំែរ់។

រនមលគ្សសមាល (រនមលសទ្វ )នន្នធានមួយអាចរក្សបានសោយការរែ រនមលសក្សើនស ង
ើ សោយសគ្បើ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ បណនថម(បសងករ
ើ ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ បណនថម) មួយឯក្សតាននរនមលស ើម។

វាតាងសោយរនមលេពស់ជាងសរណ លគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រួរណរចំណ្ដយសគ្មាប់បណនថមរនមល។ការវិភារណបបសនេះរឺ
គ្រូវបានបងាាញយ៉ាងសក្សាេះក្សាយសៅខាងសគ្កាម។

បញ្ញាមិនជាក្ស់លាក្ស់នឹងមានរនមល “០”ណ លមានចំែច
ុ ជាសគ្សច។
ការរែ រនមលគ្សសមាល
វិ្ីណ លងាយគ្សួលបំផរ
ុ ក្សនង
ុ ការរែ រនមលគ្សសមាលសគ្មាប់បញ្ញាណ លរិេះរន់មាន ូចរសៅ៖
ជំហានទ្ី១៖ស្វើសមីការននវិ្ីសាស្តសតរមលស់សសាើរភារ ណ លចំែច
ុ គ្បសពវសៅចំែច
ុ ១ បណនថមឯក្សតាណ លមាន
បញ្ញា រិេះរន់មន
ិ ណគ្បគ្បួល។
ជំហានទ្ី២៖សគ្បើសមីការគ្សបគ្មន ស ើមបីទញយក្ស ំសណ្ដេះគ្សាយមួយ។
ជំហានទ្ី៣៖រែ ស ើង វិញនូវចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ុល។ ការសក្សើនស ើងននរនមលចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
ទបបំផរ
ុ សគ្មាប់បញ្ញាសគ្កាមការចារ់ទ្ុក្ស។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨៖ត្នមៃគ្សនមា
ំសណ្ដេះគ្សាយណ លលអគ្បសសើរសៅក្សនុង Hebrus រឺគ្រូវបានក្សំែរ់ថា X=4, Y=4 សហ្ើយអាចរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
បានលអបផ
ំ រ
ុ រឺ 360 ុលាលរ ។
សមីការប ទ រ់សគ្មាប់ការការ់
6X + 3Y = 36
សមីការប ទ រ់សគ្មាប់រសមលង
ើ
4X + 8Y = 48
សាំណួរ៖
រក្សសមា៉ា ងបណនថមមួយសមា៉ា ងរឺបានរក្សសឃើញចំណ្ដយសលើការការ់។ រែ រនមលគ្សសមាលសគ្មាប់ការបណនថមសមា៉ា ង
សលើចំណ្ដយសលើការការ់។
332
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖ឧទហរណ៍បណេថ មន
ើត្នមៃគ្សនមា
សំ ណ្ដេះគ្សាយ៖
ការសគ្បើគ្បាស់ទ្ិននន័យខាងសគ្កាម ស ើមបីរែ រនមលគ្សសមាលសគ្មាប់សមា៉ា ងមា៉ា សុីន
រនមលអរិប រិមា C = 80X + 75Y (ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតា(
សមីការ៖
(១) 20X + 25Y < 500 (ចំនួនសមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី ចាប់សផាើម)
(២) 40X + 25Y < 800 (ចំនួនសមា៉ា ងបញ្ា ប់)
ំសណ្ដេះគ្សាយ ល
៏ អបផ
ំ រ
ុ សៅចំែច
ុ គ្បសពវ ននបញ្ញា X = 15, Y = 8
ជំហានទ្ី១៖ ចំនន
ួ សមា៉ា ងមា៉ា សុីនលក្សខេែខសមីការ៖
(១)
20X + 25Y ≤ 501
(២)
40X + 25Y ≤ 800
ជំហានទ្ី២៖ យក្ស(១) ក្ស(២)
ទញបាន៖
20X = 299 និង
X = 14.95 ជំនួសចូល (១)
ទញបាន៖
(20X1495) + 25Y = 501
25Y
= 202
Y
= 8.08
ជំហានទ្ី៣៖ ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ស ើម = (15X80) + (8X75) =1,800 ុលាលរ។
ចំណែក្សននគ្បាក្ស់ចសំ ែញណ លណក្សណគ្ប = (14.95X80) + (8.08X75) =1,802 លា
ុ លរ
រនមលគ្សសមាលក្សនុង ១សមា៉ា ងរឺ 2 លា
ុ ល រ។
លទ្ធ ផល វិបាក្សននរនមលគ្សសមាល

ការគ្រប់គ្រងអាចសគ្បើឲ្យរនមលគ្សសមាល ូចសៅនឹងការវាស់ណវងមួយននរនមលេពស់បផ
ំ រ
ុ ណ លពួក្សសរ នឹង
ចំណ្ដយសគ្មាប់ឯក្សតាមួយនន្នធានក្សគ្ម។

សទេះបីជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយ រនមលគ្សសមាលរួរណរគ្រូវបានគ្បុងគ្បយ័រន។ សគ្មាប់ជាឧទហ្រែ៏ រនមល
គ្សសមាលននពលក្សមានឹងរែ មួយសមា៉ា ង។
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
333

សទេះបីជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយ វាគ្បណហ្លជាមានការចរចាររនមលគ្សសមាលមួយ។

បណនថមសលើសនេះសៅសទ្ៀរ គ្បសិនសបើបញ្ញា រិេះរន់សក្សើរមាន ប ទ រ់សនេះសៅផ្ទលស់បូរា សៅសគ្ៅទ្ំរង់ននរំបន់
គ្បសពវសមីការប ទ រ់។ សគ្កាយមក្សចំែច
ុ ណ លចាស់មានចំែច
ុ មួយចំនួនសៅក្សនង
ុ ការទ្ិញបណនថមនន
្នធានក្សគ្មពីសគ្ េះមិនមានបញ្ញា រិេះរន់នឹងកាលយជាការរិេះរន់។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖ឧទហរណ៍បណេថ មនៅន
ើបនទត្់
ីនេណអ៊ែរ
សៅសលើសំសែើរននប ទ រ់លីសនណអ៊ែរមានបញ្ញា ច
ូ រសៅ៖
្នធានក្សំហ្រ
ិ
រនមលស ើម្មាតា
ក្សមាលំងពលក្សមាជំ ញ218
ក្សមាលំងពលក្សមា ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល
ជំ ញ219
រនមលវរថធា
ុ រុស ើម
រនមលគ្សសមាល
20 ុលាលរ/សមា៉ា ង
12 ុលាលរ/ សមា៉ា ង
10 ុលាលរ/សមា៉ា ង
សូនយ
5 លា
ុ ល រ/រ.ក្ស
3 លា
ុ ល រ/រ.ក្ស
សាំណួរ៖
(ក្ស)្នធានក្សំហ្រ
ិ មាន២ មួយណ្ដណ លផាលន
់ ូវ ំសណ្ដេះគ្សាយ ល
៏ អគ្បសសើរបំផរ
ុ ?
(េ) ការចំណ្ដយសលើការណងមសមា៉ា ង
ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល និង ក្ស់ក្សណ្ដ
ា លសពលណ្ដសរើការចំណ្ដយសលើគ្បាក្ស់ណងម
សមា៉ា ងជួយសំរល
ួ
ល់្នធានក្សំហ្រ
ិ ណ រឬសទ្ ?
(រ) ផលិរផលងាីមួយគ្រូវបានបសងករ
ើ ស ើងសោយមាននងលស ើមនិងចំនល
ូ
ូចខាងសគ្កាម៖
រនមលលក្ស់
80
ក្សមាលំងពលក្សមាជំ ញ - 2សមា៉ា ងX20 ុលាលរ/សមា៉ា ង
(40)
ក្សមាលំងពលក្សមា ក្ស់ក្សណ្ដ
ា លជំ ញ- 1សមា៉ា ងX10 លា
ុ ល រ/សមា៉ា ង
(10)
រនមលវរថធា
ុ រុស ើម 3រ.ក្ស X5រ.ក្ស
(15)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញក្សនុង 1ឯក្សតា
15
សនារថា្នធានក្សំហ្រ
ិ មានបនថយការផលិរសរើផលិរផលងាីអាចផលិរបានណ រឬសទ្?
សំ ណ្ដេះគ្សាយ៖
(ក្ស)្នធានក្សំហ្រ
ិ សូនយ ូសចនេះ ំសណ្ដេះគ្សាយ ល
៏ អគ្បសសើរបំផរ
ុ នឹងសៅ ចំែច
ុ គ្បសពវននពលក្សមាមានជំ ញ
និងរនមលវរថធា
ុ រុស ើម ។
218
Skilled Labour
219
Unskilled Labour
334
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
(េ) សគ្មាប់ការណងមសមា៉ា ងណផនក្សពលក្សមាជំ ញនឹងមានរនមល
លា
ុ ល រ30ក្សនុង សមា៉ា ង និង1គ្បាក្ស់សមា៉ា ងបណនថម
សៅជា 20 លា
ុ ល រ12 + លា
ុ ល រ 32 = លា
ុ ល រ ក្សនុងមួយសមា៉ា ង ។
ការណងមសមា៉ា ងរឺមានគ្បសយជន៏ និងអាចបណនថម 2 លា
ុ ល រ ក្សនុង សមា៉ា ង ពីសលើស េះសទ្ៀរ ។1
សគ្មាប់ក្សមាលំងពលក្សមា ក្ស់ក្សណ្ដ
ា លជំ ញនឹងគ្រូវបានធាលក្ស់ចុេះ ូសចនេះការបណនថមសមា៉ា ងរឺមិនមានគ្បសយជន៏
ស េះសទ្។
(រ) របាយការែ៏គ្បាក្ស់ចំសែញរឺគ្រូវបាន ស្វើស ើង វិញ ូចខាងសគ្កាម៖
លា
ុ លរ
រនមលលក្ស់សចញ
80
នងលពលក្សមាណ លមានជំ ញ 2X(20+12)
(64)
នងលពលក្សមាណ លគ្មានជំ ញ-1សមា៉ា ងX10
(10)
រនមលវរថធា
ុ រុស ើម - 3រ.ក្សX(5+3)
(24)
ខារក្សនុង 1ឯក្សតា
(18)
ការមិនសមគ្សបគ្មនរវាងចំណែក្សននគ្បាក្ស់ចំសែញគ្រូវខារបង់សោយការណបងណចក្សស ើង វិញនូវ្នធានក្សគ្ម
ំ
ឲ្យផលិរផលងាីមិនអាចផលិរបាន ។
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
335
៤.សនងខបជាំេូក្ស
ណផនការជាមួយក្សតាត្នធានក្សគ្មិរ
ក្សតាត្នធានក្សគ្មិរមានសគ្ចើន
ក្សតាត្នធានក្សគ្មិរមានណរមួយ
ក្សតាា វិភាគ
សមីការបនទត្់
សគ្ជើសសរីសចំណ្ដរ់ថានក្ស់សគ្មាប់សគ្បើ
គ្បាស់ចណំ ែក្សគ្បាក្ស់ចំែសែញ ុល
១.ក្សំែរ់រនមលអសងរឬអញ្ញារិត
1
២.ក្សំែរ់សគ្មលសមីការ
ឯក្សតាក្សនុងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
៣.ក្សំែរ់លក្សខេែឌសមីការ
៤.រូរគ្កាហ្វិចនិងរំបន់ណ លអាចស្វសើ ៅបាន
៥.សោេះគ្សាយសគ្មាប់ចំែច
ុ លអបផ
ំ រ
ុ
៦.សំែួរចសមលើយ
ការសេម ត្
 សគ្មលបំែងណរមួយ
 នងលលក្ស់សងរ
 រនមលអសងរក្សនុង 1ឯក្សតា
 គ្មានសស ះក្សិចានន Scale ឬ
ប៉ាេះ ល់
 ផលិរផលឯក្សរាជយ
 រយៈសពលេល ី
336
ត្នមៃគ្សនមា
េិងធេធាេក្សគ្មិត្

ក្សំហ្ិរ្ន្នសំខាន់មន
ិ មាន្នធានមានក្សគ្មិរ

រនមលគ្សសមាល =គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មាន្នទ េះក្សនុងចំណ្ដយបណនថម

ឧបសរគសំខាន់មន
ិ មានរនមលគ្សសមាលសទ្

នងលស ើមទក្ស់ទ្ង =នងលស ើម + រនមលគ្សសមាល
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
្នមៃើយ្
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖
ជំហានទ្ី១៖ ការក្សំែរ់្នធានក្សគ្ម (គ្បណហ្លជាសយើងបានស្វើរួចសហ្ើយនូវសំែួរននការគ្ប ង) ។
ក្សគ្មិរសកាតនុពលននផលរបរ៖
ផលរបសកាតនុពល
សរុបចំនន
ួ សមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី
សរុបចំនន
ួ សមា៉ា ងក្សមាលំងពលក្សមា
ឯក្សតា
សមា៉ា ង
សមា៉ា ង
ផលិរផល ក្ស
4,000
40,000
4,800
ផលិរផល េ
6,000
72,000
4,800
ផលិរផល រ
6,000
84,000
2,400
196,000
12,000
សូ ចនេះក្សតាត្នធានក្សគ្មិរននចំនន
ួ សមា៉ា ងក្សមាលំងពលក្សមា
ជំហានទ្ី២៖ រែ ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង 1ឯក្សតាសគ្មាប់ផលិរផល នទ្សទ្ៀរ។
សំែួរសនេះមាន ំសណ្ដេះគ្សាយរួចមក្សសហ្ើយ
ជំហានទ្ី៣៖រែ ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង 1ឯក្សតានន្នធានក្សគ្មសគ្មាប់ផលិរផល នទ្សទ្ៀរ។
ឧទហ្រែ៍៖ 1សមា៉ា ងននក្សមាលំងពលក្សមា
ផលិរផល ក្ស
6 លា
ុ ល រ/1.2 =
5.00 លា
ុ លរ
ផលិរផល េ
5 លា
ុ ល រ/0.8 =
6.25 លា
ុ លរ
ផលិរផល រ
4 លា
ុ ល រ/0.4 =
10.00 លា
ុ លរ
ជំហានទ្ី៤៖ចំណ្ដរ់ថានក្ស់ផលិរផលតាមលំោប់គ្បាក្ស់ចំសែញក្សនុង 1ឯក្សតានន្នធានក្សគ្ម។
ូសចនេះ, ផលិរក្សមារួរគ្រូវបានគ្បមូលផតំជា
ុ
ំបូងសៅសលើផលិរផល រ , រហ្ូរ ល់ចំនួនអរិបរមាណ លលក្ស់,
ប ទ ប់ផលិរផល េ និងចុងសគ្កាយ ផលិរផល ក្ស ។ អបបរមាននផលិរផលផលិរផល ក្ស រឺ 1,000 ឯក្សតា
។
ជំហានទ្ី៥៖្នធានបគ្មុងសគ្បើគ្បាស់សគ្មាប់សរៀបចំចណ្ដ
ំ
រ់ថានក្ស់ នឹងសំែួរចសមលយ
ើ ។ ឧទហ្រែ៍៖ ការ
បសញ្ា ញអរិបរមាននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង 1ឯក្សតា។
យក្សក្សតាតទំងសនេះចូលសៅក្សនង
ុ រែនី, កាលវិភារផលិរក្សមាខាងសគ្កាម៖
ឯក្សតា
ចំនួនសមា៉ា ង
ក្សមាលំងពលក្សមា
ក្សតាតក្សគ្មិរ
បានផលិរ
ក្សមាលំងពលក្សមា
បូក្សសយង
ផលិរក្សមា
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
337
ផលិរផល ក្ស
1,000
1,200
1,200
ផលិរផល េ
6,000
2,400
3,600
ផលិរផល រ
1,750
1,400
5,000
ូសចនេះ អរិបរមាគ្បាក្ស់ចំសែញមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
លា
ុ លរ
ផលិរផល ក្ស
(1,00X6 លា
ុ ល រ) =
6,000
ផលិរផល េ
1,750 X5 លា
ុ លរ =
8,750
ផលិរផល រ
6,000X4 ុលាលរ =
24,000
38,750
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២៖ជាំហាេទី ១ នៅ ជាំហាេទី៣
ជំហានទ្ី១៖ ក្សំែរ់រនមលអសងរឬអញ្ញារិត
X= ចំនួនសមាារៈផទេះ ផលិរផលក្សនុងសបាតហ្៍នីមយ
ួ ៗ
Y= ចំនួនសមាារៈសួនចារ ផលិរផលក្សនុងសបាតហ្៍នម
ី ួយៗ
(ចំណ្ដំ៖ គ្បុងគ្បយ័រនសៅនឹងការក្សំែរ់សពលសវលាជាក្ស់លាក្ស់)
ជំហានទ្ី២៖ ក្សំែរ់សមីការប ទ រ់ ។
សគ្មលបំែងសនេះរឺស ើមបីបសងកើនចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ C,
ផតល់សោយចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ អរិប រិមា = 50X + 40Y
ជំហានទ្ី៣៖ ការបសងករ
ើ លក្សខេែឌសមីការប ទ រ់
ណ នក្សំែរ់ រឺចណ្ដ
ំ
យការការ់ នឹងចំណ្ដយការរសមលង
ើ
គ្បសិនសបើ 1 សមាារៈផទេះ រគ្មូវឲ្យការ់សពលសវលា 6 សមា៉ា ង។
X សមាារៈផទេះចំណ្ដយការការ់រគ្មូវការចំនន
ួ 6Xសមា៉ា ង (ការការ់)
គ្បសិន 1 សមាារៈសួនចារ ចំណ្ដយការការ់រគ្មូវការចំនួន 3Xសមា៉ា ង (ការការ់)
Y សមាារៈសួនចារ ចំណ្ដយការការ់រគ្មូវការចំនន
ួ 3Y សមា៉ា ង។
ូសចានេះ រគ្មូវចំណ្ដយការការ់ចន
ំ ន
ួ សមា៉ា ងសរុប = 6X + 3Xសមា៉ា ង
338
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
មានសគ្មលនសយបាយ
ផលិរចំនន
ួ 1,000ឯក្សតា
សគ្មាប់លក្ស់
ចំនន
ួ សមា៉ា ងពលក្សមា
គ្បណហ្ល, គ្បសិនសបើ 1 សមាារៈផទេះ នឹង 1 សមាារៈសួនចារ រគ្មូវការ 4សមា៉ា ង នឹង 8សមា៉ា ង សពលសវលាននការរ
សមលង
ើ សពលសវលាសរុប X សមាារៈផទេះ នឹង Yសមាារៈសួនចារ 4X+8Y។
វិ្ីសាមញ្ាក្សនុងការក្សំែរ់ ណ នក្សំែរ់ណរការសគ្បើគ្បាស់ទ្ីក្សននលងសៅខាងស្វង,សហ្ើយណ លមានសៅខាងសាត៖
ំ
ណ លមានលក្សខែៈសមភាព។
ណ នក្សំែរ់ឬលក្សខេែឌ
សគ្បើគ្បាស់
ការចំណ្ដយការការ់
(១)
6X + 3Y
ការចំណ្ដយផគរ
ំុ សមលើង
(២)
4X + 8Y
ទ្ំសនរ
36
≤
48
≤
បណនថមពីសនេះសៅសទ្ៀរ ណ នក្សំែរ់លក្សខេែឌពីររួរណរវិជមា
ជ ន, ឧទហ្រែ៍ x ≥ 0 សហ្ើយ y ≥ 0
ទំងអស់សនេះជាចំនន
ួ អវិជមា
ជ ននន សមាារៈសួនចារ ឬ សមាារៈផទេះ ណ លមិនអាចបសងកើរបានសទ្។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣៖ជាំហាេទី៤
សំ ណ្ដេះគ្សាយ៖
ណ នក្សំែរ់ននចំនន
ួ សមា៉ា ងសលើការការ់របា
ឺ នវិសមីការ 6X + 3Y ≤ 36 ណ លរំណ្ដងឲ្យគ្កាហ្វ និងរំបន់ននគ្កា
ហ្វ។ ស ើមបីក្សំែរ់នូវរំបន់ទង
ំ សនេះ
សយើងអាចរូរសមីការប ទ រ់ 6X + 3Y = 36 (សមីការ)
សហ្ើយប ទ រ់ក្សំែរ់ណផនក្សណ្ដមួយននប ទ រ់ណ លអាចស្វើសៅបាន ។
ំសែើរការសនេះគ្រូវបានស្វម
ើ ង
ត សទ្ៀរសគ្មាប់ណ នក្សំែរ់នីមួយៗ ។
សមីការប ទ រ់(សលើការការ់)៖ 6X + 3Y = 36 ចំនួនសមា៉ា ងសលើការការ់
កាលណ្ដ X=0 និង Y = 36/3 =12
កាលណ្ដ Y = 0 និង X = 36/3 = 6
ណ នក្សំែរ់ននគ្កាហ្វិច, សយើងបានរូរប ទ រ់សៅចស ល េះចំែច
ុ (0, 12) សហ្ើយ (6, 0)។
សមីការប ទ រ់(ការរសមលង
ើ )៖ 4X + 8Y = 48 ចំនួនសមា៉ា ងសលើការរសមលើង
កាលណ្ដ X=0 និង Y = 48/8 =6
កាលណ្ដ Y = 0 និង X = 48/4 = 12
ណ នក្សំែរ់ននគ្កាហ្វិច, សយើងបានរូរប ទ រ់សៅចស ល េះចំែច
ុ (0, 6) សហ្ើយ (12, 0)។
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
339
ណ នក្សំែរ់ឬលក្សខេែឌ '≤' គ្បសពទ្ ូសចនេះរំបន់គ្បសពវសមីការប ទ រ់អាចស្វបា
ើ នគ្រូវបានបងាាញ
សោយរំបន់គ្ពំណ នសោយប ទ រ់ពែ៌សមាគ្កាស់សៅសលើគ្កាហ្វ។ ផលិរក្សមាអាច
គ្រូវសៅគ្រប់ទ្ីក្សណនលងសៅក្សនុងរំបន់សនេះ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤៖ជាំហាេទី៥េិងជាំហាេទី៦
ជំហានទ្ី៥៖ ណសវងរក្ស សំ ណ្ដេះគ្សាយ ល
៍ អសគ្មាប់សគ្បើគ្បាស់ក្សង
នុ គ្កាហ្វ
ំបូងសូមពិចារណ្ដអំពីអរថន័យននសមីការប ទ រ់ននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតា
(Iso-Ccontribution) រឺជាសមីការប ទ រ់សៅគ្រប់ទ្ក្ស
ី ណនលងននចំែច
ុ ណ ល
រំណ្ដងឲ្យចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតា។ គ្បាក្ស់ចំសែញរបស់ Hebrus ណ លបានពីសមីការ
C = 50X + 40Y (មក្សពីជំហានទ្ី២)
គ្បសិនសបើសយើងសគ្ជើសសរីសគ្បាក្ស់ចំសែញ 200 ុលាលរ ស េះសយើងអាចរូរសមីការប ទ រ់(Iso-Ccontribution)
200=50X+40Y
កាលណ្ដ X=0 និង Y= 200/40 = 5
កាលណ្ដ Y=0 និង X= 200/50 = 4
340
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
ស ើមបីរូសសមីការប ទ រ់ជាគ្កាបមួយបានសយើងអាចរូរប ទ រ់សៅចស ល េះចំែច
ុ (0, 5) និង (4 ,0) សមីការ
ប ទ រ់នឹងបងាាញសៅគ្កាបខាងសគ្កាម៖
គ្បសិនសបើសយើងសគ្ជើសសរីសចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតា នទ្សទ្ៀរ 240 លា
ុ ល រ សយើងអាចរូរសមីការ
ប ទ រ់
(Iso-Ccontribution) 240 = 50X + 40Y
កាលណ្ដ X = 0និង Y = 240/40 = 6
កាលណ្ដ Y = 0និង X = 240/50 = 4.8
ស ើមបីបានសមីការប ទ រ់គ្កាបមួយ,សយើងអាចរូរប ទ រ់គ្រង់មយ
ួ សៅចស ល េះចំែច
ុ (0, 6)និង (4.8,0)។
សមីការប ទ រ់នឹងបងាាញសៅគ្កាហ្វខាងសគ្កាម។
សមីការប ទ រ់ (Iso-Ccontribution)បានផ្ទលស់បូរត ពីចែ
ំ ច
ុ សូនយសៅគ្សបគ្មន សហ្ើយគ្ពួញបងាាញពីការសក្សើន
ស ើងននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតា ។ សគ្មលបំែងណ លទ្ទ្ួលបានចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនង
ុ
១ឯក្សតា(ប៉ាេះប ទ រ់)នឹង
សមីការប ទ រ់ក្សគ្មិរមួយសទ្ៀរ។ចំែច
ុ លអបផ
ំ រ
ុ រឹចង់បងាាញសោយយក្សឧទហ្រែ៍ នន
សមីការប ទ រ់ (Iso-Ccontribution) សៅសលើ ោគ្កាម (រនមល C និងស្វើបានសោយងាយគ្សួល) សហ្ើយនឹង
មានការផ្ទលស់បូរត ចំែច
ុ របស់វា ។
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
341
ប ទ ប់មក្ស ផ្ទលស់បូរត ទ្ីតាំងប ទ រ់ពីចំែច
ុ សូនយ(ក្សនុងក្សរែីអបបបរមា) សឆ្ពេះសៅរក្សគ្បពពស ើម (ក្សនុងក្សរែីអបប
បរមា)ប៉ាុណនតរក្សាវាគ្សបសៅនឹងណេសប ទ រ់ (Iso-Ccontribution) សគ្មាប់ចំែច
ុ ចុង
សគ្កាយនន ំសណ្ដេះគ្សាយណ លអាចស្វសើ ៅបាន សពលណ លគ្រូវការ់គ្មនរំណ្ដងឲ្យ សំ ណ្ដេះគ្សាយលអបំផរ
ុ ។
ស ើមបីណសវងរក្សចំែច
ុ ល
៍ អគ្បសសើរសគ្មាប់ Hsebrusសយើងបានសគ្បើគ្បាស់ណេសប ទ រ់ (Iso-Ccontribution)
សគ្មាប់ភារទនមានចំនួន។ សទេះបីជាយ៉ាងណ្ដក្ស៍សោយណេសប ទ រ់ (Iso-Ccontribution) នទ្សទ្ៀរនឹង
បក្សគ្សាយខាងសគ្កាម និងណេសប ទ រ់ (Iso-Ccontribution) មួយចំនួនសទ្ៀរណ លបានសគ្បើគ្បាស់។
165 = 50X + 40Y
កាលណ្ដ X = 0និង Y = 165/40 = 4.125
កាលណ្ដ Y = 0និងX = 165/50 = 3.3
ស ើមបីបានណេសប ទ រ់គ្កាបមួយ, សយើងអាចរូរណេយប ទ រ់គ្រង់ សៅចស ល េះចំែច
ុ (0, 4.125) និង (3.3, 0) ណេស
ប ទ រ់នឹងបងាាញសៅគ្កាហ្វខាងសគ្កាម។
ចំែច
ុ លអបផ
ំ រ
ុ ណេសប ទ រ់សក្សើនស ើងេព ស់សៅ ល់ចំែច
ុ ។
ជំហានទ្ី៦៖ សំែួរចសមលយ
ើ ,ឧទហ្រែ៍ រែ ចំែច
ុ គ្បាក្ស់ចសំ ែញណ លលអបផ
ំ រ
ុ ។
មក្សពីគ្កាបសៅចំែច
ុ Q X = 4 សហ្ើយ Y = 4 គ្បាក្ស់ចសំ ែញនន C
C = (50X4) + (40X4) =360 លា
ុ លរ
342
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥៖សមីការ ណា
ាំ
ោន
សំ ណ្ដេះគ្សាយ៖
ជំហានទ្ី១៖ យក្សសមីការប ទ រ់ននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ទំងពីរណ លការ់គ្មន ។ ក្សំែរ់ចំែច
ុ អរិប រិមា
ស េះជា Q សហ្ើយណេសប ទ រ់គ្បាក្ស់ចសំ ែញននចំែច
ុ ណេសគ្បសពវទង
ំ ពីរ
4X + 8Y = 48 សៅថាប ទ រ់ (ក្ស)
6X + 3Y = 36 សៅថាប ទ រ់ (េ)
ជំហានទ្ី២៖រុែសមីការទំងពីរណ លមានចំនន
ួ ច
ូ គ្មននន X's ឬ Y's សៅក្សនង
ុ សមីការ នទ្
(ក្ស)
រុែនឹង 3 ទញបានសមីការ៖ 12X + 24Y = 144
(េ)
រុែនឹង 2 ទញបានសមីការ៖ 12X + 6Y = 72
ជំហានទ្ី៣៖ ក្សគ្សាយសមីការសោយសគ្បើ វ្
ិ ល
ី ប
ុ បំបារ់ X ឬ Y
(ក្ស)
12X + 24Y = 144
ក្ស (េ) 12X + 6Y = 72
ំឲ្យ 0X + 18Y = 72
ូសចនេះ Y = 72/18 = 4 (ចំនួន ច
ូ គ្មនននកា យង់ណ លបានសគ្បើគ្បាស់ក្សនុងគ្កាហ្វ)។
ជំហានទ្ី៤៖ សគ្បើគ្បាស់សមីការ ស ម
ើ បីណសវងរក្សរនមលណ លបារ់បង់ ឧទហ្រែ៍៖ X ឬ Y
ការសគ្បើគ្បាស់រនមល Y = 4 សយើងអាចរក្សបាននូវរនមលរបស់ X ។ សមីការជាសគ្ចើនណ លបានសគ្បើគ្បាស់ខាងសលើ។
ឧទហ្រែ៍៖
4X + 8Y = 48
4X + (8X4) = 48
4X = 16
X = 16/4 = 4 (ចំនន
ួ ូចគ្មនននសមាារៈផទេះណ លបានសគ្បើគ្បាស់ក្សនុងគ្កាហ្វ )។
ជំហានទ្ី៥៖ សំែួរចសមលយ
ើ
ចំែច
ុ ៍លអបផ
ំ រ
ុ រឹ X = 4 សហ្ើយ Y = 4 ណ លបានឲ្យរនមលភារទនននអបបបរមា
C =(50X4) + (40X4) =360 លា
ុ ល រ (ក្សនុង នត្សាសមត្ថភាេទី៤)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦៖ឧទហរណ៍បណេថ ម
សំ ណ្ដេះគ្សាយ៖
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
343
(ក្ស)
ជំហានទ្ី១៖ក្សំែរ់អសងរឬអញ្ញារិត
តាង X = ចំនន
ួ ននឯក្សតានន flak traps ផលិរក្សនង
ុ មួយណេ
តាង Y = ចំនួនននឯក្សតានន sap traps ផលិរក្សនុងមួយណេ
ជំហានទ្ី២៖សរសសរសមីការ
សគ្មលបំែងរឺស ើមបីបានចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាអរិបរមា C
សោយ C= 50X + 40Y (សូមសមើលគ្បមាែវិ្ី)

ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាក្សនុង flak trap = 125 - (6X5) - (10X3) - (5X3) = 50

ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាក្សនុង sap trap = 165 - (4X5) - (10X3) - (25X3) = 40
ជំហានទ្ី៣៖លក្សខេែឌសមីការ
ក្សមាលំងពលក្សមាជំ ញ
ក្សមាលំងពលក្សមាជំ ញ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល
10X + 10Y ≤
2,000
5X + 25Y ≤
2,500
X ≤
150
Y ≤
80
X,Y ≥
0
រគ្មូវការអរិប រិមា
អញ្ញារិតវិជមា
ជ ន
(េ)
រូរគ្កាប នឹងក្សំែរ់សៅរំបន់គ្បសពវននសមីការប ទ រ់
ជំ ញក្សមាលំងពលក្សមា៖ X = 0, Y = 2,000/10 = 200
Y = 0, X = 2,000/10 = 200
ចូលរួមសៅក្សនុងចំែច
ុ សនេះ (0, 200) និង (200, 0)
ក្សមាលំងពលក្សមាជំ ញ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល៖ X = 0, Y = 2,500/25 = 100
Y = 0, X = 2,500 = 500
ចូលរួមសៅចំែច
ុ (0, 100) (500, 0)
344
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
វាបានឲ្យនូវរំបន់សមិទ្ធិផលននចំែច
ុ គ្បសពវសមីការប ទ រ់ 0ABCDE។
(រ) ជំហានទ្ី៥៖ សគ្បើគ្បាស់ស ម
ើ បីសោេះគ្សាយណផនការផលិរផលឲ្យបានលអគ្បសសើរបំផរ
ុ (អរិប រិមា)
សគ្មលបំែងរឺស ើមបីបសងករ
ើ នូវចំណែក្សរបស់គ្បាក្ស់ចំសែញ C = 50X + 40Y
សមីការប ទ រ់ (Iso-Ccontribution) C = 2,000 គ្រូវបានរូរស ម
ើ បីបសងករ
ើ សមរុែគ្បាប់ទ្ិសនិងក្សំែរ់
ំសណ្ដេះគ្សាយណ លលអគ្បសសើរបំផរ
ុ សៅចំែច
ុ D៖
វាពិបាក្សក្សនុងការយល់ពក្ស
ី អ
ូ រសោសន220 សគ្មាប់ចំែច
ុ D ប៉ាុណនតរឺ
ជាចំែច
ុ គ្បសពវននសមីការប ទ ប់ទង
ំ ២៖ X=150 និង 10x +10Y= 2,000។ វាគ្រូវគ្មននឹង 150 ឯក្សតានន
X (flak traps) នឹងគ្បមាែ 50-60 ឯក្សតានន Y (sap traps)។ រនមលពរ
ិ គ្បាក្ស អាចគ្រូវបានរក្សសឃើញសោយ
សគ្បើសមីការបណនលង (បានសឃើញសៅខាងសគ្កាម)។
(ឃ)សគ្បើសមីការបណនលង ស ម
ើ បីរែ ឲ្យមានភាពសុគ្ក្សឹរ សលើប រិមាែផលិរសៅក្សនង
ុ ចំែច
ុ លអគ្បសសើរមួយនឹង
រែ គ្បាក្ស់ចសំ ែញអរិបរមាសៅក្សនុងចំែច
ុ សនេះ ។ យក្សសមីការណ នក្សំែរ់ពីរ ណ លការ់គ្មនសៅចំែច
ុ លអ
គ្បសសើរបំផរ
ុ ។
ចំែច
ុ ណ លលអគ្បសសើរបំផរ
ុ រឺចំែច
ុ D។ វារឺសៅគ្រង់ចំែច
ុ គ្បសពវននប ទ រ់ណ នក្សំែរ់ពីរ៖
220
Co-ordinates:ក្សូអរសោសន
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
345
X=150 សនេះគ្រូវបានសៅសមីការប ទ រ់ (ក្ស)
10X + 10Y = 2,000 សនេះនឹងគ្រូវបានសៅសមីការប ទ រ់ (េ)
ណសវងរក្សរនមលនន X
ំសណ្ដេះគ្សាយសនេះមានភាពងាយគ្សួលជាងមុនបនតិច
សោយសយើងបាន ឹងថា X=150 ,i.e. សយើងអាចផលិរ 150 flak traps
សគ្បើសមីការណ្ដមួយស ម
ើ បីណសវងរក្សរនមលណ លបារ់ ,i.e. Y
សោយសគ្បើរនមល X=150 សយើងអាចណសវងរក្សរនមលនន Yបាន៖
10X + 10Y =2,000
(10X150) + 10Y = 2,000
10Y = 500
Y = 500/10 = 50, i.e.សយើងអាចផលិរ 50 sap traps
ជំហានទ្ី៦៖ស្លយ
ើ សំែួរ
ចំែច
ុ ណ លលអគ្បសសើរបំផរ
ុ រឺ X = 150នឹង Y = 50។ សនេះគ្រូវបានឲ្យចំណែក្សរបស់គ្បាក្ស់ចំសែញ ុលអរិ
បរមារនន
C = (50X150) + (40X50) = 9,500 លា
ុ លរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧៖ការកាត្់បេថ យ្នថៃន ើម
សំ ណ្ដេះគ្សាយ៖
(ក្ស)សារធារុរីមគ្ី រូវបានផាល់ជាភាររយណ លគ្រូវបណមលងសៅជាសលេទ្សភារ។
ជំហានទ្ី១៖ក្សំែរ់អសងរឬអញ្ញារិត
តាងសោយ X = ចំនន
ួ រី ូគ្កាម ននការទ្ិញ X
តាងសោយ Y =ចំនូនរី ូគ្កាម ននការទ្ិញ Y
ជំហានទ្ី២៖ ក្សំែរ់សមីការប ទ រ់
នងលស ើមសរុប : X=10X+5Y ស េះណេសសកាងណ លគ្រូវបគ្ងួមជាអបបបរមា។
ជំហានទ្ី៣៖បសងករ
ើ លក្សខេែឌសមីការ
ណ នក្សំែរ់ណ លមានសៅសលើសមាសភាពរីមនី នជីរឺ៖
346
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
នីគ្តារ
0.18X + 0.03Y ≥
100
ផូសាវរ
0.05X + 0.02Y ≥
50
ប៉ាូតាសយូម
0.02X + 0.05Y ≥
40
X,Y ≥
0
អញ្ញារិតវិជមា
ជ ន
(េ)ជំហានទ្ី៤៖ រូរគ្កាហ្វ និងក្សំែរ់រប
ំ ន់ចែ
ំ ច
ុ គ្បសពវ
សៅក្សនុងឧទហ្រែ៍សនេះ ចំែច
ុ ទំងអស់ណ លប ទ រ់ការ់អ័ក្សសរឺគ្រូវបានទមទរ ូសចនេះ វិ្ីណ លគ្សូលបំផរ
ុ
ស ើមបីរូរណ នក្សំែរ់រឺគ្រូវរែ ចំែច
ុ ទំងសនេះ។
បសងករ
ើ លក្សខេែឌសមីការ
ចំែច
ុ បញ្ា ប់
0.18X + 0.03 = 100
X=0, Y = 100/0.03= 3,333.3 Y=0, X = 100/0.18 = 555.5
0.05X + 0.02Y = 50
X = 0,Y = 50/0.02 = 2,500
Y=0, X = 50/0.05 = 1,000
0.02X + 0.05Y = 40
X=0, Y = 40/0.05 = 800
Y=0, X = 40/0.02 = 2,000
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
347
(រ)ជំហាទ្ី៥៖ ណសវងរក្ស សំ ណ្ដេះគ្សាយលអគ្បសសើរបំផរ
ុ សោយសគ្បើគ្កាហ្វច
ិ វិ្សា
ី ស្តសតអ្ិការក្សិចាពន
ិ រ
ិ យគ្រូវបាន
សគ្បើសៅទ្ីសនេះ សគ្មាប់សគ្មលបំែងការគ្សាយបំពលឺបណនថមណរមួយ ។ ពិចារណ្ដអំពីណេសឈរ (ឧ. គ្ជុង) ននរំបន់
គ្បសពវប ទ រ់។
A: X=0 Y=3,333.3
Z=10X + 5Y = 10(0) + 5(3,333.3) = 16,666.50 លា
ុ លរ
B: សោេះគ្សាយ 0.18X + 0.03Y = 100 និង 0.05X + 0.02Y = 50
ឲ្យ
X = 238.1 និង Y = 1,904.8
Z = 10(238.1) + 5(1,904.8) = $11,905
C: សោេះគ្សាយ 0.05X + 0.02Y = 50 និង 0.02X + 0.05Y = 40
ឲ្យ
X = 809.5 និង Y = 476.2
X = 10(809.5) = 5(476.2) = 10,476 លា
ុ លរ
D: X = 2,000 Y = 0
Z = 10(2,000) + 5(0) = 20,000 ុលាលរ
ជំហានទ្ី៦៖ស្លយ
ើ សំែួរ
ូចសចនេះ C បានឲ្យចំែច
ុ នននងលស ើមអបបបរមាជាមួយ
X = 089.5 និង Y = 476.2
ឧទហ្រែ៍៖ 809.5 kg នន X និង 476.2 kg នន Y, សរុបនងលស ើម 10,476 លា
ុ ល រ។
ឬ៖
ជាជសគ្មើស, iso-cost សគ្មាប់ Z = 20,000 (say) អាចនឹងសគ្គ្មង នឹងផ្ទលស់ពសី លើមក្សសគ្កាម។ វាអាចក្សំែរ់
ចំែច
ុ C ូចសៅនឹងចំែច
ុ ណ លលអគ្បសសើរបំផរ
ុ សៅសលើគ្កាហ្វ, នឹងរនមលនន x នឹង y អាចនឹងក្សំែរ់សោយ
សគ្បើសមីការ ំណ្ដលគ្មន ូចខាងសលើ។ វាអាចនឹងសលឿនសៅក្សនុងសពលគ្ប ង នឹង វិ្សា
ី ស្តសតអាចឲ្យនូវចំសលើយ
ូចគ្មន។
(ឃ)នងលស ើមសគ្មលនសយបាយបចាុបបនន ៖ 1,000 (10 លា
ុ ល រ) + 1,000 (5 លា
ុ ល រ) =15,000 លា
ុ ល រ ូចសចនេះ
វាបានស្វើស ើងនន (15,000 លា
ុ ល រ - 10,476 ុលាលរ) = 4,524 លា
ុ ល រ។
348
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨៖ត្នមៃគ្សនមា
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ជាំហាេទី១៖យក្សសមីការប ទ រ់ ណ លគ្បសពវគ្មនសៅចំែច
ុ លអគ្បសសើរ ។បណនថមមួយឯក្សតាសៅ ណ នក្សំែរ់
ណ ល ក្ស់ព័នធស េះការងាក្សសចញពីការរាំងសទេះ នទ្សទ្ៀរណ លមិនអាចណគ្បគ្បួលបាន ។
សយើងគ្រូវការ ំសណ្ដេះគ្សាយប ទ ប់
ចំនួនសមា៉ា ងសគ្មាប់ការការ់
6X + 3Y
=
37
ចំនួនសមា៉ា ងសគ្មាប់ការរសមលង
ើ
4X + 8Y
=
48
ជាំហាេទី២៖ ការសគ្បើគ្បាស់សមីការបនតប ទ ប់ ស ើមបីទញយក្ស ំសណ្ដេះគ្សាយណ លលអ
សមីការខាងសលើអាចសោេះគ្សាយសៅក្សនុងមស្ោបាយ ច
ូ គ្មន ណ លសឃើញការ ក្សពិសសា្ន៍សមរថភាពពីមន
ុ សៅ។
ទំងសនេះផាលន
់ ូវរនមលលអបផ
ំ រ
ុ នន Y = 3.888.... និង X = 4.222
ជំហានទ្ី៣៖ រែ ភារទនណ លមានការផ្ទលស់បូរា ។ ការសក្សើនស ើងសនេះរឺជារនមលគ្សសមាលសគ្មាប់ឧបសរគ
ណ លសថរ
ិ សគ្កាមការពិចារណ្ដ ។
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ C= 50X + 40Y
ចំែច
ុ ណ លមានការផ្ទលស់បូរា រឺគ្បាក្ស់ចសំ ែញ C = (50X4.222) + (40X3.888) =366.67 លា
ុ លរ
ការសក្សើនស ើងនន 6.67 លា
ុ ល រ (366.67 លា
ុ ល រ - 360 ុលាលរ)រឺជារនមលគ្សសមាលសគ្មាប់ចំណ្ដយសលើការការ់
សពលសវលាក្សនុងមួយសមា៉ា ង។
សនេះរំណ្ដងឲ្យរនមលសរុបណ លបានគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មាន្នទេះ និងចំណ្ដយសគ្មាប់ចំណ្ដយសលើការការ់សពលសវលា។
ការចំណ្ដយបចាុបបននរឺ 10 លា
ុ ល រ ក្សនុងមួយសមា៉ា ងសហ្ើយ ូសចនេះរនមលអរិបរមាណ ល
នឹងគ្រូវបានបង់សគ្មាប់រយេះសពលបណនថមននចំណ្ដយសលើការការ់រឺ 16.67 លា
ុ ល រ។
ចំណ្ដំ៖ការរែ គ្សស ៀងគ្មនសនេះ វាអាចគ្រូវបានស្វស
ើ គ្មាប់សពលសវលាននការជួបគ្បជុំគ្មនណ លផាល់ លល់
រនមលគ្សសមាល 2.5 លា
ុ ល រ ក្សនុងមួយសមា៉ា ង។
ជំពូក្សទ្ី ១២ ៖ការស្វើណផនការជាមួយនឹងក្សតាត្នធានមានក្សគ្មិរ
349
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៣៖ការនរៀប្ាំណែេការថវិកា
ជាំេូក្សទី ១៣
ការនរៀប្ាំណែេការថវិកា
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពនយល់ថាសហ្រុអបា
វី នជាសាថប័នមានការសរៀបចំសគ្បើគ្បាស់់ក្សញ្ា ប់ង វិកា

ពនយល់ពីរសបៀបសរៀបចំគ្បព័នធក្សញ្ា ប់ង វិកាសមគ្សបសៅនឹងឋា នុគ្ក្សមននការអនុវរថហ្រិ ញ្ាវរថុ

ពិពែ៌ អំពីមុេងារណ លមានឥទ្ធ ិពលឥរិយបងសៅក្សណនលងស្វើការងារ

ពិភាក្សាអំពីបញ្ញាណ លទក្ស់ទ្ងនឹងការក្សំែរ់ក្សគ្មិរផលវិបាក្សននងវិកា

ពនយល់អំពីអរថគ្បសយជន៏ និង ផលពិបាក្សននការចូលរួមរបស់បុរល
គ ក្ស
ិ ក្សនុងសគ្មលសៅក្សនុងការស្វើ
ចរចាសុំង វិកា

ពនយល់ និងស្វើការវាយរនមល “ការសរៀបចំង វិកាពីសលើចេះុ មក្សសគ្កាម221 ” និង “ការសរៀបចំង វិកាពីសគ្កាម
ស ើងមក្សសលើ ននគ្បព័នធង វិកា222, “ការសរៀបចំង វិការំក្សល
ិ 223 ”, “ការសរៀបចំង វិកាយក្សសក្សមាភាពជាមូល
ោះន224 ”, “ការសរៀបចំង វិកាតាមការសក្សើនស ើងជាភាររយ225 ” និង’ការសរៀបចំង វិកាពីក្សំររ
ិ សូនយស ង
ើ ”
ននគ្បព័នធក្សញ្ា ប់ង វិកា

ពនយល់ និងស្វើការវាយរនមល “ការសរៀបចំង វិកាយក្សងវិកាចាស់ការសឆ្ពេះសៅមុេននការគ្រួរពិនរ
ិ យងវិកា”

សគ្ជើសសរីស និង ស្វើយុទ្ធក្សមាននគ្បព័នធក្សញ្ា ប់ង វិកាឲ្យបានគ្រឹមគ្រូវសគ្មាប់ផល
ត ់ឲ្យសាថប័ន

ពិពែ៌ អំពីពែ៌មានណ លបានសគ្បើក្សនុងគ្បព័នធក្សញ្ា បង
់ វិកាសផសងៗ និងគ្បពពននពែ៌មាន
ណ លគ្រូវការ

ពនយល់ពកា
ី រលំបាក្សននការផ្ទលស់បូរត គ្បព័នធង វិកា និងគ្បសពទ្ននងវិកាណ លបានសគ្បើ

ពនយល់ពីរសបៀបណ លគ្បព័នធក្សញ្ា ប់ង វិកាសគ្មាប់សោេះគ្សាយជាមួយភាពមិនចាស់លាស់សៅក្សនង
ុ
221
Top down:ការសរៀបចំង វិកាពីសលើចេះុ មក្សសគ្កាម
222
Bottom up:ការសរៀបចំង វិការពីសគ្កាមស ើងមក្សសលើ
223
Rolling:ការសរៀបចំង វិការំក្សិល
224
Activity Based:ការសរៀបចំង វិកាយក្សសក្សមាភាពជាមូលោះន
225
Incremental:ការសរៀបចំង វិកាតាមការសក្សើនស ើងជាភាររយ
350
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
កាលសទ្សៈ

ពនយល់ពីមេ
ុ ងារអរថគ្បសយជន៏ និង ហានិពយ
័ ្ំៗក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់បញ្ាីង វិកាតាមក្សមា វិ្ីExcel
ថវិកា
ទ្ិ ះភាពឥរិយបងវិកា
ឋា នុគ្ក្សមហ្ិរញ្ាវរថុ
អពគ្ក្សមងវិកា
សគ្មលបំែង
សគ្ជើសសរីសគ្បព័នធង វិកា
សគ្មលបំែងផទុយ
សមគ្សប
១.នោ
បាំណងនេថវិកា
ងវិការឺជាណផនការជាបរិមាែណ លគ្រូវបានសរៀបចំសគ្មាប់រយៈសពលជាក្ស់លាក្ស់មយ
ួ ។ ជាទ្ូសៅវាគ្រូវបាន
បញ្ញជក្ស់សៅក្សនុងលក្សខេែឌហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ិងសរៀបចំសគ្មាប់រយៈសពលមួយឆ្នំ។
ងវិកាមានន័យក្សនង
ុ សគ្មលបំែងមួយចំនន
ួ ៖

ការសរៀបចំណផនការងវិកា226៖
ំសែើរការងវិកាមួយបងខំឱ្យអាជីវក្សមាសមើលសៅអ ររ។សនេះរឺជាសារៈសំខាន់សគ្មាប់ការរស់រានមានជី វរ
ិ ចាប់
តាំងពីវាបញ្ឈប់ការគ្រប់គ្រងពីការពឹងណផអក្សសលើការសរៀបចំសគ្មាប់សគ្បើសលើណផនការឬការសរៀបចំ ពិសសស227,ណ ល
មានស ង
ើ សគ្មាប់ណរសរឿងរា៉ា វឬក្សិចកា
ា រអវម
ី យ
ួ ពិសសសឬមួយ ងមួយកាលស េះសទ្។

ការគ្រួរពិនរ
ិ យ228៖
លទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស គ្រូវបានសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងងវិកាសហ្ើយការងារជាក្ស់ណសាងគ្រូវបានសរយក្សសៅតាម
ការសមគ្សប។

ការស្វកា
ើ ររម រមន៍ឬទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងជាមួយងវិកា229៖
ងវិការឺជាយនតការគ្បាគ្ស័យទក្ស់ទ្ងជាផលូវការណ លអនុញ្ញារឱ្យអនក្សគ្រប់គ្រងងាីនិងអនក្សចារ់ការ ជាន់េពស់ជណជក្ស
គ្មនបាន។
226
Planning:ការសរៀបចំណផនការងវិកា
227
Ad hoc:ពិសសស,ណ លមានស ើងសគ្មាប់ណរសរឿងរា៉ា វឬក្សិចកា
ា រអវីមួយពិសសសឬមួយ ងមួយកាល
228
Control:ការគ្រួរពិនរ
ិ យ
229
Communication:ការស្វកា
ើ ររម រមន៍ឬទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងជាមួយងវិកា
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
351

ការសគ្មបសគ្មួល230៖
ងវិកាអនុញ្ញារឱ្យមានសហ្គ្បរិបរតកា
ិ រននណផនក្សអាជីវក្សមាទង
ំ អស់សឆ្ពេះសៅរក្សសគ្មលសៅរួមរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន។

ការវាយរនមល231៖
រែសនយយភាពននការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវណបងណចក្សសាថប័នសៅជាមជឈមែឌលងវិកានីមួយៗមានអនក្ស គ្រប់គ្រងងវិកា
ណ លទ្ទ្ួលេុសគ្រូវចំស េះ ំសែើរការរបស់េួ ល ន។ងវិកាអាចគ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បីវាយរនមល សក្សមាភាពរបស់អនក្ស
គ្រប់គ្រងមានក្ស់សៅក្សនង
ុ អាជីវក្សមាទក្ស់ទ្ងនឹងចំណ្ដយនិងចំែូលណ លពួក្សសរបាន
គ្រប់គ្រង។

ការសលើក្សទ្ឹក្សចិរ232
ត ៖
ងវិកាអាចគ្រូវបានសគ្បើជាសគ្មលសៅមួយសគ្មាប់អនក្សគ្រប់គ្រងណ លមានបំែង។រងាវន់រួរគ្រូវ បានផតល់ជូន
សគ្មាប់គ្បរិបរតកា
ិ រសៅក្សនុងឬសថិរសៅសគ្កាមក្សគ្មិរងវិកាននការចំណ្ដយ។ សក្សមាភាពសនេះជាការសលើក្សទ្ឹក្សចិរត
សគ្មាប់អនក្សគ្រប់គ្រង។

ការឲ្យអំណ្ដច233៖
ងវិកាស ើររួជា វិ្ីសាស្តសាផូ លវការមួយននការឲ្យអំណ្ដច ល់អនក្សគ្រប់គ្រងសគ្មាប់ការចំណ្ដយជួលបុរល
គ ិក្ស
និងការណសវងរក្សណផនការណ លមានសៅក្សនុងងវិកា។

គ្បរិពក្ស
ូ មា234៖
ុ
អនក្សគ្រប់គ្រងអាចចូលរួមសៅក្សនុងការក្សំែរ់ង វិកា។ការផ្ទលស់បូរត បណនថមអាចជគ្មញ
ល់អនក្សគ្រប់គ្រង។
ការចូលរួមរបស់រែៈគ្រប់គ្រងអាច ំ ឱ្យមានសគ្មលសៅជាក្ស់ណសតងបណនថមសទ្ៀរផង។
២.ថវិកា េិង ការគ្គប់គ្គងការងារ
ងវិការួមចំណែក្ស ល់សមិទ្ធផ
ិ លននការគ្រប់គ្រងការរក្សគ្បាក្ស់ចំែូលតាមរយៈការសគ្បៀបស្ៀបណ លសគ្បៀបស្ៀប
លទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស (តាមរយៈការវាស់ណវងរមាលរននភាពេុសគ្មន)និងបសងករ
ើ វិធានការណក្សរគ្មូវឬ
ការស្វើនយ
ិ រក្សមា។
ពួក្សសរបានយក្សទ្គ្មង់ជាសគ្ចើននិងបសគ្មើមេ
ុ ងារជាសគ្ចើនប៉ាុណនតភារសគ្ចើនផតលន
់ ូវមូលោះនសគ្មាប់៖

ណផនការលមអរ
ិ សគ្មលសៅលក្ស់ជាក្ស់លាក្ស់
230
Co-ordinates:ការសគ្មបសគ្មួល
231
Evaluation:ការវាយរនមល
232
Motivation:ការសលើក្សទ្ឹក្សចិរត
233
Authorization:ការឲ្យអំណ្ដច
234
Delegation:គ្បរិពូក្សមា
352
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា

ក្សនុងការស្វើណផនការបុរល
គ ិក្ស

ណផនការផលិរក្សមា

ណផនការការវិនិសយរសាច់គ្បាក្ស់និងការេា ី

ណផនការសលើការចំណ្ដយមូល្ន
ងវិកាផាល់ឱ្យអនក្សចារ់ណចង "ការអនុមរ
័ មុនជាបំម"សគ្មាប់ការគ្បរិបរតណិ ផនការចំណ្ដយនិងអនុញ្ញារ ឱ្យពួក្ស
សរផតល់ការណែ ំសឆ្ពេះសៅមុេសគ្មាប់អនក្ស វិនសិ យរនិងមាាស់បំែល
ុ ។ ឧទហ្រែ៍ង វិការឺ ចាំបាច់ស ម
ើ បីបញ្ាុ េះ
បញ្ាូ ល្ គ្មរនិងអនក្សផតល់គ្បាក្ស់ក្សមាី នទ្សទ្ៀរស ើមបីបសងកើនឥែទន។
សូមបីណរសៅក្សនុងអាជីវក្សមាខានររូចមួយណផនការ /ងវិកា ៏ រឹងមាំមយ
ួ អាចស្វើឱ្យមានលទ្ធ ផលទ្ុក្សជាមុន និង សជៀស
វាងនូវលទ្ធ ផល ៏មហ្នតរាយទំងឡាយបាន។គ្ក្សុមហ្៊ែុនខានរម្យមនិង្ំពឹងណផអក្សសលើង វិកា។
សនេះក្ស៏ ច
ូ គ្មនណ រសៅក្សនុងអាជវី ក្សមា និង្ុរក្សិចាជំនញ
ួ និងសាថប័នមិនណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ។ ងវិកាផតលន
់ ូវការ
បសញ្ា ញមរិជាផលូវការ។ វារឺជាណផនក្សសំខាន់នន សំ ែើរការស្វើណផនការ និង ការគ្រប់គ្រង។ សាថប័នគ្មានសរៀបចំ
ងវិកានឹងមិនមានគ្បសិទ្ធភាព235េព ស់និងគ្មានភាពស័ក្សស
ក ទ្
ិ ធ 236។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖ការវាយ្ត្នមៃរបស់អនក្សគ្គប់គ្គង
រងាវន់គ្បាក្ស់ឈួ ន លសគ្មាប់បរ
ុ ល
គ ិក្សផលិរគ្រូវបានយល់គ្សបថាសរើសលើសពីគ្បាក្ស់ឧបរថមាណ លោក្ស់បញ្ាូ លសៅក្សនង
ុ
ងវិកា។
សាំណួរ៖
ចូរពិភាក្សាថាសរើការអនុវរតរបស់អនក្សគ្រប់គ្រងផលិរក្សមារួរណរគ្រូវបានផារភាជប់សៅនឹងការចំណ្ដយសលើ
គ្បាក្ស់សបៀវរសន៍ឬសទ្?
៣.ការបាំនេញមុខងារឋានេុគ្ក្សម
អនក្សអាចរំលឹក្សពីសសៀវសៅក្សគ្មិរ F1 គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មានឋា នុគ្ក្សមស្វើណផនការមួយ៖
ណផនការយុទ្ធសាស្តសត
ណផនការជាមស្ោបាយឬសសនៀរ
235
Efficiency:គ្បសិទ្ធភាព
236
Effectiveness:ភាពស័ក្សស
ក ិទ្ធ
ណផនការគ្បរិបរតកា
ិ រ
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
353

ការស្វណើ ផនការយុទ្ធសាស្តសត237រឺមានរយៈសពលណវងសមើលសៅសាថប័នទំងមូលនិង
ក្សំែរ់រគ្មូវការ្នធាន។
ឧទហ្រែ៍ស ើមបីអពិវឌ្ឍផលិរផលងាីស ើមបីស្លើយរបនឹងរគ្មូវការរបស់អរិងិជន។

ណផនការជាមស្ោបាយឬសសនៀរ238រីមានរយៈសពលម្យមសមលឹងសមើលក្សគ្មិរ យក្សោះន /ថានក្ស់ណបងណចក្ស
និងបញ្ញជក្ស់អំពីរសបៀបសគ្បើ្នធាន។ ឧទហ្រែ៍ស ម
ើ បីហ្វឹក្សហារ់បុរល
គ ិក្សស ើមបីសោេះគ្សាយបញ្ញាគ្បឈម
ណ លផលិរផលងាី។

ការសរៀបចំណផនគ្បរិបរតកា
ិ រ239រឺមានរយៈសពលេល ីណ លលមអរ
ិ សហ្ើយសផ្ទតរជាសំខាន់សៅសលើ
សក្សមាភាពគ្រួរពិនរ
ិ យ។សក្សមាភាពរឹរបែតឹងភារសគ្ចើនសក្សើរស ើងសៅក្សនុងណផនការនិង
ការគ្រប់គ្រងគ្បរិបរតកា
ិ រ។ឧទហ្រែ៍ង វិកាគ្រូវបានក្សំែរ់សគ្មាប់ផលិរផលងាីស ើមបីរួម
បញ្ាូ លការចំណ្ដយផាយ ែិជក្ស
ជ មាការពោក្សរែ៍ការលក្ស់ក្សមាលំងពលក្សមានិងវរាធា
ុ រុស ើមជាស ើម។
សគ្មលបំែងរឺថាគ្បសិនសបើអនក្សចារ់ការសសគ្មចសគ្មលសៅងវិកាយៈសពលេល ី (ណផនការគ្បរិបរិកា
ត រ) ស េះនឹង
មានឱ្កាសកាន់ណរសគ្ចើនក្សនុងការសសគ្មចបាននូវសគ្មលសៅណផនការជាមស្ោបាយឬសសនៀរនិង
សជារជ័យចុងសគ្កាយសគ្មាប់ណផនការយុទ្ធសាស្តសត។
ការសសគ្មចបាននូវណផនការងវិកានឹងជេះឥទ្ធ ិពលសលើការបញ្ា ប់ណផនការជាមស្ោបាយឬសសនៀរនិង
ណផនការយុទ្ធសាស្តសត។សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយការចំណ្ដយងវិកាក្ស៏រួរណរមានភាពបរ់ណបនបានផងណ រ
ស ើមបីបំសពញនូវរគ្មូវការណ លក្សំពុងផ្ទលស់បូរត របស់អាជីវក្សមា។
៤.ទិ ភា
ឋ េអាក្សបបក្សិ រិយានេថវិកា
បុរល
គ មានក្ស់ៗមានគ្បរិក្សមាចសំ េះរគ្មូវការងវិកានិងការគ្រប់គ្រងងវិកាតាមវិ្ីសផសងគ្មនសហ្ើយអាក្សបបក្សិ រយ
ិ
237
Strategic Planning:ណផនការយុទ្ធសាស្តសត
238
Tactical Planning:ណផនការជាមស្ោបាយឬសសនៀរ
239
Operational planning:ណផនការគ្បរិបរតកា
ិ រ
354
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
របស់ពួក្សសរអាចស្វើឱ្យេូច សំ ែើរការងវិកា។
បញ្ញាអាក្សបបក្សិ រយ
ិ គ្រូវបានភាជប់ជាញឹក្សញាប់សៅនឹងរច បទ្គ្រប់គ្រងសហ្ើយរួមបញ្ាូ លឥរិយបងមិន គ្បគ្ក្សរី
និងការធាលក្ស់ចុេះងវិកា។
រច បទ្គ្រប់គ្រង (Hopwood)
ការគ្សាវគ្ជាវគ្រូវបានស្វើស ង
ើ សោយ Hopwood (1973240) សៅក្សនុងណផនក្សផលិរក្សមាននការសាងសង់ ណ ក្សណងប
អាសមរិក្សណ លមានរំរូអនក្សគ្រប់គ្រងជាង 200
ក្ស់ណ លមានការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវសលើការចំណ្ដយ។ Hopwood
បានក្សំែរ់រច បទ្េុសគ្មន 3រសបៀបសោយសគ្បើគ្បាស់ពរ
័ មា
៌ នងវិកាស ើមបីវាយរនមលការអនុវរតន៍
ការគ្រប់គ្រង។
រច បទ្គ្រប់គ្រង
(១) រច បទ្ឧបសរគង វិកា
ការវាយរនមលការងារ
ទ្ិ ះភាពអាក្សបបក្សិ រយ
ិ
 អនក្សគ្រប់គ្រងបានវាយរនមលសលើ សមរថភាព
 សមាព្ណ លទក្ស់ទ្ងនឹងការងារ
ក្សនុងការទ្ទ្ួលបានងវិកា ក្សនុងរយៈសពលេល ី។
 អាចបណ្ដ
ត លឱ្យមានការ សសគ្មចចិររត
យៈសពលេល ីក្សនុងការចំណ្ដយសលើសគ្មល
សៅ រយៈសពលណវង។
(២)រច បទ្បំែងរក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញ
 អនក្សចារ់ការនឹងគ្រូវ រិេះរន់សោយសារ លទ្ធ
 អាចបណ្ដ
ត លឱ្យមានទ្ំ ក្ស់ទ្ំនង
ផលមិនលអ។ឧទហ្រែ៍គ្បសិនសបើ ការ
ការងារមិនលអជាមួយនឹងសហ្សសវិក្ស
ចំណ្ដយសលើសក្សំែរ់ង វិកា។
 អាចបណ្ដ
ា លឱ្យមានភាពគ្ចបូក្សគ្ចបល់
 អនក្សគ្រប់គ្រងបានវាយរនមលសលើ សមរថភាព
ការ់បនថយការចំណ្ដយ និងបសងកន
ើ គ្បាក្ស់
 ការ់បនថយការងារណ លទក្ស់ទ្ងនឹង
សមាព្។
ចំសែញក្សនុងរយៈសពលណវង
 ឧទហ្រែ៍អនក្សគ្រប់គ្រងនឹងគ្រូវបានសរៀបចំ
ស ើមបីសលើសពីណ នក្សំែរ់ង វិកាក្សនុងរយៈសពល
េល ី។សបើសិនជាការសនេះនឹង ំឱ្យមានការគ្បាក្ស់
 ទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងការងារលអជាមួយមិរត
រួមការងារ
 ការសរៀបចំទ្ិននន័យសគ្បើយ៉ាងបុិនគ្បសប់
ចំសែញក្សនុងរយៈសពលណវង
240
Research was carried out by Hopwood (1973) into the manufacturing division of a US steelworks, involving a sample of more than
200 managers with cost centre responsibility. Hopwood identified three distinct styles of using budgetary information to evaluate
management performance. Source:
http://kfknowledgebank.kaplan.co.uk/KFKB/Wiki%20Pages/Management%20Styles%20(Hopwood).aspx
ជំពក្ស
ូ ទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
355
(៣) រច បទ្មិនណមន
 អនក្សគ្រប់គ្រងភារសគ្ចើនវាយរនមលសលើ
រែសនយយក្សមា
សូច ក្សរសតីពីការអនុវរតមិនរែ
ូច
ជារុែភាពនិងការសពញចិររត បស់អរិងិជន
 គ្សស ៀងសៅនឹងរច បទ្ ឹងរក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញប៉ាុណនតមានការគ្ពួយបារមា
រិចសគ្មាប់ព័រ៌មានរែសនយយ
 រគ្មូវឱ្យមានការគ្រួរពិនិរយយ៉ាង
សំខាន់និងរឹង រឹងននការអនុវរត
សគ្បៀវស្ៀបនឹងងវិកា។
៥.ក្សាំណត្់ក្សគ្មិត្េិ ក្សនេថវិកា
សគ្មលសៅងវិកានឹងជួយសលើក្សទ្ឹក្សចិរន
ត ិងការពិចារណ្ដគ្បសិនសបើពួក្សសរមានក្សគ្មិរគ្រឹមគ្រូវ។
ការរំពង
ឺ ទ្ុក្សននងវិកា241រឺជាងវិកាណ លបានក្សំែរ់សៅក្សគ្មិរណ លអាចសសគ្មចបាន សពលបចាុបបនន។ សនេះមិន
ទ្ំនងជាសលើក្សទ្ឹក្សចិរអ
ត នក្សគ្រប់គ្រងឱ្យណក្សលមអស េះសទ្ប៉ាណុ នតវាជាការទ្សសន៍ទយគ្រឹមគ្រូវសគ្មាប់ ការស្វើណផនការ
្នធានការគ្រប់គ្រងនិងការវាយរនមលលទ្ធ ផល។
ងវិកាតាមសសចក្សតគ្ី បាថាន242រឺជាងវិកាណ លបានក្សំែរ់សៅក្សគ្មិរមួយណ លសលើសពីក្សគ្មិរណ លសសគ្មចបាន
សពលបចាុបបនន។ សនេះអាចជគ្មុញអនក្សគ្រប់គ្រងឱ្យគ្បសសើរស ើងគ្បសិនសបើវាគ្រូវបានសរសមើលសឃើញថាអាច ជាការ
ពិរបានប៉ាណុ នតអាចបណ្ដ
ត លឱ្យមានភាពេុសគ្មនផងណ រគ្បសិនសបើវាពិបាក្សក្សនុងការ ំសែើរការ។ វាគ្រូវបានសរ
គ្រប់គ្រងយ៉ាងគ្បុងគ្បយ័រន។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
អនក្សគ្រប់គ្រងទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់រងាវន់សគ្មាប់ការសសគ្មចសគ្មលសៅងវិកាគ្បចាំណេ។ ណងលងពីផលប៉ាេះ ល់នន
ឥរិយបងណ លអាចសក្សើរមានចំនន
ួ បីននសគ្មលនសយបាយសនេះ សរើអវណី លរួរស្វសើ ើមបីពោយមណក្សលមអ ំសែើរ
ការងវិកា?
241
Expectation budget:ការរំពឺងទ្ុក្សននងវិកា
242
Aspiration budget:ងវិកាតាមសសចក្សតីគ្បាថាន
356
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
អនក្សគ្រប់គ្រងណផនក្សលក្ស់បានទ្ទ្ួលនូវការលក្ស់ចន
ំ ួន 550,000 ុលាលរសៅក្សនុងឆ្នំបចាុបបនន។ អាជីវក្សមាគ្រូវបានសរ
រំពឹងថានឹងសក្សើនស ើង 10%សហ្ើយអរិផរណ្ដរនមលគ្រូវបានសររំពឹងថានឹងមាន 3%។
សសនឱ្
ើ យមានសគ្មលសៅងវិកាសមគ្សបសគ្មាប់ឆ្នំខាងមុេសនេះ។
៦.នោ
បាំណងការគ្បឆ្ាំងោនរបស់ថ វិកា
មានឧទហ្រែ៍ជាសគ្ចើនននសគ្មលបំែងគ្បឆ្ំងគ្មនណ លសក្សើរស ើងសៅក្សនុងងវិកា។រំនរូ ខាងសគ្កាមសនេះបងាាញពី
ជសមាលេះទ្ូសៅមួយចំនួននិងពនយល់ពីរសបៀបណ លពួក្សសរអាចសោេះគ្សាយបាន។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១
គ្បសពទ្ននការគ្បឆ្ំងគ្មនរបស់ងវិកា
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ស្ៀបនឹងណផនក្សគ្រប់គ្រងជំទស់
ឧទហ្រែ៏
 គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ចង់បសងកន
ើ គ្ទ្ពយមាាស់ហ្ន
៊ែុ ។ សនេះរួរណរ ក្ស់
ព័នធនឹងការសគ្បើគ្បាស់
NPV ប៉ាុណនតណផនក្សគ្រប់គ្រង
សំ ណ្ដេះគ្សាយ
 គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ េល េះពោយមទ្ទ្ូចថារសគ្មាង
ទំងស េះគ្រូវ បានវាយរនមលសោយ
គ្រូវបាន វាយរនមលសលើសគ្មលសៅគ្បាក្ស់ចំសែញតាម
សគ្បើគ្បាស់ NPVប៉ាុណនតសៅណរមានភាជប់
រែសនយយ វិញ។
សគ្មលសៅចំសែញតាមរែសនយយផង។
 ផតលភា
់ រហ្៊ែន
ុ ល់អនក្សគ្រប់គ្រង
ជាជសគ្មើស ូសចនេះពួក្សសរសផ្ទតរសលើ គ្ទ្ពយសមបរតិរបស់
មាាស់ហ្ន
៊ែុ វិញ។
 គ្ទ្ពយសក្សមារបស់មាាស់ហ្ន
៊ែុ គ្សស ៀង
 សគ្បើ វធា
ិ នការការអនុវរតណ លគ្រប់គ្រង
គ្មនសនេះគ្រូវបានក្សំែរ់សោយរយៈសពល
ជំទស់ស ើមបីទ្ទ្ួលយក្សរសគ្មាងណ ល បំសពញឬសលើស
ណវងប៉ាុណនតគ្រប់គ្រងជំទស់គ្រូវបានក្សំែរ់
សគ្មលសៅរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។ ឧ.គ្បាក្ស់ចំែូលណ លសៅ
សគ្មលសៅរយៈសពលេល ី (សូមសមើលខាងសគ្កាម)
សសសសល់ (ការពិនរ
ិ យស ើង វិញសៅក្សនុងជំពូក្ស១២)។
 អនក្សចារ់ការទ្ូសៅគ្ចានសចាលរសគ្មាងឲ្យរលាយ
ណ លស្វើឱ្យការបណងវរការណបងណចក្សសទេះ បីជាពួក្សសរ
បានផតួលគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
357
គ្បសពទ្ននការគ្បឆ្ំងគ្មនរបស់ងវិកា
ណផនក្សគ្រប់គ្រងជំទស់ស្ៀបនឹង
ណផនក្សគ្រប់គ្រងជំទស់243
ឧទហ្រែ៏
 ការណបងណចក្សអាចគ្បក្សួរគ្បណជងសគ្មាប់ ្នធាន
ហ្ិរញ្ាវរថមា
ុ នក្សំែរ់សៅ
សពលសរៀបចំង វិកា។
សំ ណ្ដេះគ្សាយ
១.ក្សំែរ់អាទ្ិភាព (ឧ.សគ្បើគ្បាស់ង វិកាមូលោះនសលើ
សូនយ
ណ លគ្រប ែតប់សៅជំពូក្សទ្ី ៧)។
២.ការចរចានិងការសគ្មបសគ្មួល។
សគ្មាប់រយៈសពលេល ី
 អនក្សគ្រប់គ្រងបានការ់បនថយការ គ្សាវគ្ជាវនិង
អពិវឌ្ឍន៍ស ើមបីវាយលុក្ស សគ្មលសៅរយៈសពលេល ីបណ៉ាុ នត
បសងកើរ នូវសមរថភាពរយៈសពលណវង។
 អនក្សគ្រប់គ្រងចារ់ណចងរសគ្មាងណ ល "ចាប់សផតើ
(ទំងសនេះគ្រូវបានពិភាក្សាលមអិរបណនថមសទ្ៀរ
យ។
២.ភាជប់គ្បាក្ស់រងាវន់សៅនឹងរយៈសពលណវង។
 ការគ្រួរពិនិរយងវិកាយ៉ាងទ្ូលទ្
ំ លា
ូ យ។
សពលណ លអនក្សគ្រប់គ្រងចូលរួមក្សនុងការ ក្សំែរ់
 ការបែតុេះបណ្ដ
ត លអនក្សគ្រប់គ្រងឲ្យលអ
សគ្មលសៅសហ្ើយជាលទ្ធ ផលស្វើឱ្យងវិកា
ជាងមុន។
Division
358
ូចជារុែភាពផលិរភាពជាស ើម។
សៅក្សនុងជំពូក្ស១១)
មានភាពងាយគ្សួលក្សនុ ងការសសគ្មចបាន។
243
សលើបញ្ញារយៈសពល ណវងសំខាន់ៗ
មយឺរ" សទេះបីជាពួក្សសរមាន NPV វិជមា
ជ នក្ស៏សោ
 ហានិព័យននការធាលក្ស់ចុេះងវិកា។ សនេះរឺសៅ
បុរល
គ និយម
១.សគ្បើសច
ូ
ក្សរណ លមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ ណ លសផ្ទតរ
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
អនក្សចារ់ការទ្ូសៅមួយរូបមានរសគ្មាងណផនការនឹងចូលនិវរតន៍សៅចុងបញ្ា បន់ នរយៈសពលបចាុបបនន។ គ្បាក្ស់សលើក្ស
ទ្ឹក្សចិរច
ត ុងសគ្កាយរបស់គ្មរ់រឺណផអក្សសៅសលើលទ្ធ ផលននការណបងណចក្សរបស់គ្មរ់សគ្មាប់
រយៈសពលសនេះ។
សាំណួរ៖
ចូរសសនើឱ្យមាន ំសណ្ដេះគ្សាយសលើបញ្ញាការអនុវរតន៍សលើការគ្រប់គ្រងមួយចំនន
ួ សលើក្សសនេះបសងកើន
និង វិ្ីសោេះគ្សាយបញ្ញាទំងស េះ។
៧. វិធីសាស្រសាថ វិកា
មានគ្បព័នធង វិកាេុសៗគ្មនជាសគ្ចើន៖

ការសរៀបចំង វិកាពីសលើចុេះមក្សសគ្កាម244 ស្ៀបនឹង ការសរៀបចំង វិកាពីសគ្កាមស ើងមក្សសលើ245

ការសរៀបចំង វិកាតាមការសក្សើនស ើងជាភាររយ246

ការសរៀបចំង វិកាមានមូលោះនសូនយ (ZBB247)

ការសរៀបចំង វិការំក្សល
ិ 248

ការសរៀបចំង វិកាយក្សសក្សមាភាពជាមូលោះន249

ការសរៀបចំង វិកាយក្សងវិកាចាស់ការសឆ្ពេះសៅមុេក្សនុងការគ្រប់គ្រង250
គ្បព័នធនីមួយៗនឹងគ្រូវពិនរ
ិ យស ើង វិញជាចំបាច់។
៨.ថវិកាេិងការ្ូ រួម
មានមូលោះនពីរ វិ្ីណ លអាចក្សំែរ់ង វិកាបានពីការសរៀបចំង វិកាពីសលើចេះុ មក្សសគ្កាម (ងវិកាណ លបានោក្ស់
សចញ) ឬការសរៀបចំង វិកាពីសគ្កាមស ើងមក្សសលើ (ងវិកាណ លមានការចូលរួម)។
រច បទ្ោក្ស់អនុវរតន៖
៍
ងវិកាណ លបានោក្ស់អនុវរតចេះុ មក្សសគ្កាម និងពីសគ្កាមស ង
ើ មក្សសលើរជា
ឺ "ងវិកាណ លគ្រូវបានក្សំែរ់សោយ
គ្មានការអនុញ្ញារឱ្យអនក្សកាន់ង វិកាចុងសគ្កាយមានឱ្កាសចូលរួមក្សនង
ុ សំ ែើរការងវិកា" ។
244
Top down:ការសរៀបចំង វិកាពីសលើចុេះមក្សសគ្កាម
245
Bottom up:ការសរៀបចំង វិការពីសគ្កាមស ើងមក្សសលើ
246
Incremental:ការសរៀបចំង វិកាតាមការសក្សើនស ើងជាភាររយ
247
Zero-based budgeting:ការសរៀបចំង វិកាមានមូលោះនសូនយ (ZBB)
248
Rolling:ការសរៀបចំង វិការំក្សិល
249 Activity Based:ការសរៀបចំង វិកាយក្សសក្សមាភាពជាមូលោះន
250 Feed-forward control:ការសរៀបចំង វិកាយក្សងវិកាចាស់ការសឆ្ពេះសៅមុេ
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
359
អត្ថគ្បនយាជេ៍នេរ្នប័ទមដាក្ស់អេុវត្ថេថ
៍ វិកា
មានសហ្រុផលមួយចំនន
ួ ណ លវាអាចជាការគ្បសសើរជាងសគ្មាប់អនក្សគ្រប់គ្រងមិនគ្រូវ៖
ចូលរួមសៅក្សនុងការក្សំែរ់ង វិកាផ្ទទល់េួ ល នរបស់ពួក្សសរ៖
(១)អនក្សគ្រប់គ្រងជាប់ ក្ស់ពន
័ ធនសៅក្សនុងការសរៀបចំង វិកាសពលសវលាកាន់ណរសគ្ចើនជាងអនក្សគ្រប់គ្រងជាន់េពស់បាន
ោក្ស់អនុវរតន៍ង វិកា។
(២) អនក្សគ្រប់គ្រងគ្បណហ្លជាមិនមានជំ ញឬក្ស៏សលើក្សទ្ឹក្សចិរឱ្
ត យចូលរួមក្សនុង ំសែើរការសរៀបចំង វិកា។
ុ ហ្៊ែុននិង្នធានរបស់េួ ល នសហ្ើយ
(៣)អនក្សគ្រប់គ្រងជាន់េពស់មានចំនុចលអគ្បសសើរជាងមុនរបស់គ្ក្សម
អាចមាន ទ្ីតាំងលអជាងមុនក្សនុងការក្សសាងងវិកាសគ្បើ្នធានក្សគ្មរទំងស េះស ើមបីមានគ្បសិទ្ធភាពបំផរ
ុ ។
(៤) អនក្សគ្រប់គ្រងជាន់េពស់ក្ស៏យល់ ឹងអំពយ
ី ុទ្ធសាស្តសតននយុទ្ធសាស្តសតរយៈសពលណវងសាថបន័និងអាចសរៀបចំ ងវិកា
ណ លគ្សបជាមួយយុទ្ធសាស្តសតរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន។
(៥) អនក្សគ្រប់គ្រងអាចក្សសាងងវិកាមិនលអឬលំសអៀងសៅក្សនុងងវិកាស ើមបីស្វើឱ្យងវិកាមានភាពងាយគ្សួល ក្សនុងការ
សសគ្មចបានសហ្ើយេលួ នអនក្សសមើលសៅលអ អាចសសគ្មចបាន។
(៦) អនក្សគ្រប់គ្រងមិនអាចសគ្បើង វិកាស ើមបីសលងសហ្គមណ លបងាអក្ស់អនក្សកាន់ង វិកាសផសងសទ្ៀរ។
(៧) សោយមានងវិកាណ លបានោក្ស់អនុវរថន៍សោយអនក្សគ្រប់គ្រងជាន់េពស់។ ឧទហ្រែ៍នរណ្ដមានក្ស់សៅខាង
សគ្ៅ យក្សោះនណ លមានសគ្មលបំែងកាន់ណរសគ្ចើនស េះ
ទ្សសនវិស័យគ្សស់ថាលអាចនឹងទ្ទ្ួលបាន។
(៨) គ្បសិនសបើការចូលរួមសនេះគ្គ្មន់ណរជាការចូលរួមសោយសគ្បើ ក្សយសមាីប៉ាុសណ្ដាេះសហ្ើយងវិកាគ្រូវបាន
ផ្ទលស់បូរត ជាញឹក្សញាប់សោយថានក្ស់ ឹក្ស ំសហ្ើយប ទ ប់មក្សវានឹងស្វើឱ្យមិនសពញចិរសត ហ្ើយឥទ្ធ ិពលនឹងបញ្ឈប់
ការសលើទ្ឹក្សចិរត ល់បុរល
គ ិក្សសទ្។
ការចូលរួមក្សសាងងវិកា៖
ការចូលរួមងវិកា / បារស ើងងវិការឺ គ្បព័នធង វិកាមួយណ លអនក្សមានងវិកាទំងអស់គ្រូវបានផតល់ឱ្កាសស ើមបី
ចូលរួមសៅក្សនុងការក្សំែរ់
ងវិកាផ្ទទល់េួ ល នរបស់ពួក្សសរ'
អរថគ្បសយជន៍ននងវិកាោក្ស់ចល
ូ រួមអនុវរថ៖
(១)សីល្ម៌ននការគ្រប់គ្រងគ្រូវបានស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើង។ អនក្សចារ់ការទ្ូសៅមានអារមាែ៍ ូចជា រំនិររបស់ពួក្ស
សរគ្រូវបានសរសាតប់ថារំនរ
ិ របស់ពួក្សសររឺមានរនមល។
360
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
(២) អនក្សគ្រប់គ្រងទ្ំនងជាទ្ទ្ួលយក្សណផនការណ លមានសៅក្សនុងងវិកាសហ្ើយេិរេំស ម
ើ បីសសគ្មចបាន នូវសមិទ្ធិ
ផលជាទ្ិសសៅគ្បសិនសបើពក្ស
ួ សរនិយយេល េះក្សនុងការក្សំែរ់ង វិកាជាជាងសបើង វិកាគ្រូវបាន
ោក្ស់សលើពួក្សសរ។ បរាជ័យក្សនង
ុ ការសសគ្មចសគ្មលសៅណ ល ពួក្សសរបានក្សំែរ់គ្រូវបានសរសមើល សឃើញថាជា
មនុសសមានក្ស់ណ លរងការេូចខារក្ស៏ ច
ូ ជាភាពបរាជ័យរបស់សាថប័នផងណ រ។
(៣) អនក្សគ្រប់គ្រងក្សគ្មិរទបនឹងមានចំសែេះ ឹងលមអរ
ិ បណនថមសទ្ៀរអំពីណផនក្សពិសសសរបស់ពួក្សសរជាង
អនក្សគ្រប់គ្រងជាន់េពស់សហ្ើយ ូសចនេះនឹងអាចបសងករ
ើ ងវិកាណ លមានលក្សខែៈគ្បាក្ស និយមបណនថមសទ្ៀរ។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ
ទ្ិ ះភាព ៏សំខាន់មយ
ួ សទ្ៀរននគ្បព័នធគ្រួរពិនរ
ិ យងវិកាសហ្ើយការវាយរនមលសនេះប៉ាេះ ល់ ល់មនុសសណ លនឹង
ំសែើរការនិងគ្រូវបានវិនិចយ
័ េ សោយគ្បព័នធទង
ំ ស េះ។
វាសទ្ើបណរសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងលទ្ធ ផលននការសិក្សាប៉ាុ ា នឆ្នំននទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងផ្ទទល់េួ ល នសៅក្សណនលងស្វកា
ើ រណ លបាន
គ្បមូលផាសំុ ៅក្សនុង វិសយ
័ គ្រប់គ្រងរែសនយយ។ឥ ូវសនេះគ្រូវបានសរសមើលងាយថាការេក្សខានមិនបានពិចារណ្ដ
សលើការគ្រប់គ្រងគ្បព័នធគ្រប់គ្រងសលើគ្បជាជនណ លរងផលប៉ាេះ ល់អាច ំឱ្យមានការបញ្ាុ េះទ្មងន់នង
ិ ការការ់
បនថយននការសលើក្សទ្ឹក្សចិរ។
ត
សលើសពីសនេះសៅសទ្ៀរមនុសសទំងស េះអាចគ្រូវបានសរជំរុញឱ្យស្វើអណវី លមិនណមនជាផលគ្បសយជន៍
លអបផ
ំ រ
ុ របស់សាថប័ន។
បញ្ញាអាក្សបបក្សិរយ
ិ ជាក្ស់លាក្ស់ណ លបានជួបគ្បទ្េះសៅក្សនង
ុ ងវិការួមមាន៖
ការន ក្ស
ើ ទឹក្ស្ិត្ាេិងក្សិ្េសហគ្បត្ិបត្ាិការ
ស ើមបីឱ្យមានគ្បសិទ្ធិភាពយ៉ាងសពញសលញគ្បព័នធគ្រប់គ្រងហ្ិរញ្ាវរថណ្ដ
ុ មួយគ្រូវណរផតល់នូវការសលើក្សទ្ឹក្សចិរន
ត ិង
ការសលើក្សទ្ឹក្សចិរ។
ត គ្បសិនសបើរគ្មូវការសនេះមិនគ្រូវបានសពញចិរត ល់អនក្សគ្រប់គ្រងនឹងឈានសៅរក្សការទ្ទ្ួល
េុសគ្រូវ របស់ពួក្សសរក្សនុងលក្សខែៈគ្បុងគ្បយ័រននង
ិ អពិរក្សស។ វាគ្រូវបានសររក្សសឃើញជាញឹក្សញាប់ថាភាពេុសគ្មន
អវិជមា
ជ នទក្ស់ទញការសសុប
ើ អសងករនិងការចាប់ពិរុទ្ធ
ប៉ាុណនតមន
ិ មានការសលើក្សទ្ឹក្សចិរអ
ត នុសគ្គ្មេះវា៉ារយ៉ាង់។ការបរាជ័យក្សនុងការណបងណចក្សអាចគ្រប់គ្រងបាន
ពីការចំណ្ដយណ លមិនអាចគ្រប់គ្រងបានសៅក្សនុងការគ្រប់គ្រងងវិកាអាចស្វើឱ្យអនក្សគ្រប់គ្រងោច់សចញ
ពី ំសែើរការទំងមូល។
សគ្មលសៅផ្ទទល់េួ ល ននិងមហ្ិចតា
េ រឺសៅក្សនុងគ្ទ្ឹសីភា
ត ជ ប់យ៉ាងខាលំងសៅនឹងសគ្មលសៅរបស់សាថប័ន។សគ្មលសៅ
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
361
ផ្ទទល់េួ ល នទំងសនេះអាចរួមមានបំែងគ្បាថានចង់បានគ្បាក្ស់ចំែូលេព ស់និងជំហ្រសងគមកាន់ណរេព ស់។
ស ើមបីផូផ
គ ង
គ សគ្មលសៅរបស់សាថប័ននិងសគ្មលសៅរបស់បរ
ុ ល
គ សោយសសរីគ្រូវណរមាន'ការគ្បមូលសគ្មលសៅ'
ណ លជាអនក្សគ្រប់គ្រង មានក្ស់យល់សឃើញថាសគ្មលសៅផ្ទទល់េួ ល នរបស់គ្មរ់រឺសសគ្មចសគ្មលសៅរបស់េួ ល ន។ បញ្ញារឺ
ថាការពឹងណផអក្សសលើ គ្បព័នធគ្រប់គ្រងងវិកាមិនណរងណរមានលទ្ធ ផលសៅក្សនុងការបំសពញសគ្មលសៅសទ្។
ភាពសជារជ័យននគ្បព័នធគ្រប់គ្រងងវិកាអាគ្ស័យសៅសលើមនុសសណ លស្វគ្ើ បរិបរតកា
ិ រនិងគ្រូវបាន ប៉ាេះ ល់សោយ
វា។ ពួក្សសរគ្រូវណរស្វើការសៅក្សនុងគ្បព័នធក្សនុងការយល់ ឹងនិងសហ្ការគ្មន។
សនេះអាចគ្រូវបានសសគ្មចសោយបុរល
គ ណ លមានការចូលរួមសពញសលញសៅគ្រប់ ណ្ដ
ំ
ក្ស់កាលទំងអស់សៅ ក្សនង
ុ
ំសែើរការងវិកា។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដវាគ្រូវបានរក្សសឃើញជាញឹក្សញាប់ថា៖
(១) ងវិកាគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់ជាឧបក្សរែ៍សមាព្។ គ្បសិនសបើង វិកាគ្រូវបានសរ ឹងថាជា
" ំបងសឈើទ្ុក្ស
សគ្មាប់វាយមនុសស"ស េះវាចំណ្ដប់ខាាំងនឹងគ្រូវបានណបក្សបាក្ស់ក្សនុងគ្រប់ វិ្ទ
ី ង
ំ អស់។
(២) ំសែើរការងវិកានិងលំហារ់គ្រប់គ្រងងវិកាជាបនតប ទ ប់ជំរញ
ុ ឱ្យមានការគ្បក្សួរគ្បណជងរវាង ណផនក្សនីមយ
ួ ៗ
និង យក្សគ្បរិបរតិ។អនក្សចារ់ការទ្ូសៅអាចគ្រូវបានជំរញ
ុ ឱ្យស្វើអវីស ើមបីឱ្យមាន "ងវិកា" ណ លមិនមានផល
គ្បសយជន៍លអបំផរ
ុ សគ្មាប់អាជីវក្សមាទង
ំ មូល។
ភាេបរាជាជ័យ្ន
ើណែនក្សមាេនោ
នៅ៖
វាគ្រូវបានសរសមើលសឃើញពីមូលោថនគ្រឹេះ ៏សខា
ំ ន់ក្សនុងការគ្រប់គ្រងនិងគ្រួរពិនរ
ិ ទ្សលើង វិការឺជា ការវាយរនមល
សលើសមិទ្ធ ផ
ិ លមួយ។លទ្ធ ផលពិរជាសគ្ចើនរឺគ្រូវបានសរយក្សមក្សសគ្បៀបស្ៀបជាមួយ នឹងងវិកាណ លបានមក្សនិង
សាង់ោរបស់វាក្សនុងសគ្មលបំែងស ើមបីក្សំែរ់ថាសរើសមិទ្ធិផលស េះ លអ ឬ អាគ្ក្សក្ស់។ អវីណ លគ្រូវបានសរវាយរនមល
រឺវាមិនណមនគ្រឹមណរជំនញ
ួ គ្បរិបរតកា
ិ រ ប៉ាុណនតអនក្សណ លគ្រប់គ្រងរឺគ្រូវទ្ទ្ួលេុសគ្រូវខាលំងចំស េះវា។ សគ្មល
បំែងណ លគ្រប់គ្រងងវិការឺគ្រូវរំរូវឲ្យអនក្សគ្រប់គ្រងមានអាក្សបបក្សិ រិយលអៗណ លស្វើឲ្យមានរុែសមបរតល
ិ អ
បំផរ
ុ សគ្មាប់សាថប័នការអនុសលាមងវិការឺគ្រូវពគ្ងឹងសោយវិ្ីសផសងៗ ននការោក្ស់ទ្ែឌក្សមាអ វិជមា
ជ ន
ឬ វិជមា
ជ ន។
សៅសពលភាពេុសគ្មនមិនលអ ននផលអវិជមា
ជ នសក្សើរមាន រឺគ្រូវបានសរវាយការសគ្មាប់គ្បរិបរតិការប ទ ប់ វារឺការ
សំសៅសលើសមិទ្ធិផលទបណ លអនក្សគ្រប់គ្រងននសហ្គ្បរិបរតកា
ិ រសនេះ។ គ្បសិនពួក្សសរមិនអាចណក្សឲ្យគ្រឹមគ្រូវ ឬ
ពនយល់ននផលអវិជមា
ជ ន ពួក្សសរនឹងទ្ទ្ួលបានការោក្ស់ទ្ែឌក្សមាសៅសពលសគ្កាយ។ ពួក្សសរនឹងមិនទ្ទ្ួលបានការ
រំស ើងគ្បាក្ស់ណេ ឬអាចនឹងធាលក្ស់រណំ ែងមក្សទបជាងសនេះ។ សលើសពីសនេះសៅសទ្ៀរ ផលអាគ្ក្សក្ស់ទង
ំ ស េះ រឺអាច
សៅរួចណ លថាមនុសសគ្រប់គ្មនណ លធាលប់ស្វើការសៅសាថប័ន្ំៗ រឺយល់ ឹងចាស់ពីបញ្ញាទំងសនេះ។
362
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
ការសក្សើរផលវិជមា
ជ នសគ្ចើនរឺនឹងអាចផាល់ជាក្សំលាំងចិរច
ត សំ េះអនក្សគ្រប់គ្រងក្សនុងការសជៀសវាងឲ្យមានផលប៉ាេះ
ល់អ វិជមា
ជ ន។ អនក្សគ្រប់គ្រងណ លជួបសរឿងងវិកាសគ្ចើនអាចនឹងជួបការទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់ណេបណនថមទក្ស់ទ្ងនឹង
សមិទ្ធ ផ
ិ លការងារការផសពវផាយគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ងាី ឬក្ស៏ការសគ្បើគ្បាស់ននបនទប់ យក្សគ្បរិបរតិ។
សោយសហ្រុសនេះ អនក្សគ្រប់គ្រងរឺមានការពិចារណ្ដនិងការសលើក្សទ្ឹក្សចឹរសត ើមបីធា ថា យក្សោះន ឬគ្បរិបរតិការ
ស េះគ្មរ់ជាអនក្សទ្ទ្ួលេុសគ្រូវចំស េះការសជារជ័យស េះណ លជាសមិទ្ធ ផ
ិ លគ្រប់ក្សំ ររ
ិ ។ សទេះបីជាយ៉ាងណ្ដ
មានមស្ោបាយសផសងៗគ្មនជាសគ្ចើនក្សនុងការសរឿងទំងអស់សនេះណរអាចនឹងមិនទ្ទ្ួលបាន
ផលគ្បសយជន៍ពីសាថប័នទំងគ្សុងស េះសទ្។
ឧទហ្រែ៍អនក្សគ្រប់គ្រងណផនក្សផលិរក្សមាអាចការ់នងល
ូសចនេះសហ្ើយអាចនឹងពគ្ងឹងសមិទ្ធិផលណ លគ្រូវ
បានសររាយការែ៍ណ លបណ្ដ
ា លឲ្យមានការការ់បនថយរុែភាពននការគ្រប់គ្រង។ វានឹងអាចសចញលទ្ធ ផល
ក្សនុងរយៈសពលយូរណ លជាបញ្ញជណ លរួរឲ្យបារមាែ៍ននការបរាជ័យក្សនុងការផលិរក្សនង
ុ សសវាសផសងៗបារ់បង់មន
ូ ្
ិ ិ
ែិជក្ស
ជ មាននអរិងិជននឹងរនមលគ្រ ប់មក្សវិញប៉ាណុ នតអទ
វី ង
ំ ស េះមិនណមន
ជាក្សាីបារមារបស់អនក្សគ្រប់គ្រងណផនក្សផលិរក្សមាសទ្។
គ្បពនធននការគ្រប់គ្រងរឺជាសមរថភាពនន ំសែើរការេូចគ្ទ្ង់គ្ទយវាមានន័យថា ូចជាបំស រីរណផនក្សសសវាក្សមា។ ការ
ពគ្ងឹងសលើង វិកាសលើគ្បពនធគ្័ រប់គ្រង រឺរគ្មូវឲ្យមានភាពណគ្បគ្បួលគ្បសិនសបើវាមិនសក្សើរស ើង។
ថវិកាណាសកាាេុេ ណាសា្់គ្ ក្ស់៖
សៅក្សនុងបរិសាថនមួយចំនន
ួ អនក្សគ្រប់គ្រងអាចនឹងចារ់ទ្ុក្សថាងវិការឺការបូក្សសាច់គ្បាក្ស់គ្រូវបានចំណ្ដយ។ វាសក្សើរ
ស ើងជាញឹក្សញាប់ក្សនុងណផនក្សសសវាក្សមានន យក្សោះនឬសាថប័នសាធារែៈ។ សមិទ្ធ ផ
ិ លរឺការវាស់ណវងយ៉ាងសំខាន់
តាមរយៈការសគ្បៀបស្ៀបពិរសលើការចំណ្ដយរួម។
យក្សគ្រប់គ្រងនន យក្សោះនសមាអរតាម ងផលូវរបស់អាជា្្រមូលោះនអាចគ្រូវបានផតល់ឱ្យនូវងវិកាសងរ
មួយ លា
ុ ល រចំនន
ួ 120,000 លា
ុ ល រស ើមបីសមាអរផលូវ។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
363
ឹ ថា ងនឹងគ្រូវទ្ទ្ួលទ្ែឌក្សមាគ្បសិនសបើ ងចំណ្ដយរិចជាង 120,000 លា
អនក្សចារ់ការ ង
ុ ល រក្សនុងឆ្នំស េះ
ងវិកាបស់ ងគ្បណហ្លជានឹងគ្រូវការ់បនថយសៅឆ្នំសគ្កាយ។ ការការ់បនថយណបបសនេះនឹងស្វើឱ្យបារ់បង់ឋានៈជា
បុរល
គ សៅក្សនុងសាថប័នសហ្ើយនឹងស្វើឱ្យការងាររបស់
ងកាន់ណរពិបាក្សសៅឆ្នំសគ្កាយ។
ស ើមបីធា ថា ងមិនចំណ្ដយសលើសពីង វិការបស់ ងក្សនុងឆ្នំសនេះអនក្សចារ់ការអាចចំណ្ដយគ្បាក្ស់ 9,000 ុលាលរ
ក្សនុងមួយណេសគ្មាប់រយៈសពល 11ណេ ប
ំ ូងននឆ្នំសនេះ។សនេះអាចគ្រូវបានសសគ្មចសោយការ់
បនថយភាពញឹក្សញាប់ននការសមាអរតាមផលូវនិងការសគ្បើគ្បាស់សមាារៈណ លមានរុែភាពទប។ វាអនុញ្ញារគ្ឱ្យ
មូល្នរំពឹងទ្ុក្សមួយគ្រូវបានបងគរក្សនុងក្សរែីមានភាពអាសនន។
សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយសៅក្សនុងណេចុងសគ្កាយននឆ្នំសនេះអនក្សគ្រប់គ្រងគ្រូវចំណ្ដយគ្បាក្ស់ចំនន
ួ
21,000 ុលាលរ។
គ្បសិនសបើ ងចង់ធា ថាងវិកាទំងមូលរបស់ ងគ្រូវបានសគ្បើយ៉ាងសពញសលញ។ ង អាចសសគ្មចបាន
សោយសគ្បើគ្បាស់ក្សមាលំងពលក្សមាបណនថមនិងវរថធា
ុ រុស ើមណ លមានរុែភាពេព ស់។
សរើអាក្សបបក្សិរយ
ិ សនេះសមសហ្រុផលសទ្? ជាការពិរណ្ដស់វាមិន។ឥរិយបងទំងមូលគ្រូវបានបងខូចគ្ទ្ង់គ្ទយ
សោយគ្បព័នធគ្រប់គ្រង។ វាមានន័យថាអនក្សរស់សៅក្សនុងរំបន់មានសសវាក្សមាមន
ិ មានសតង់ោរសគ្មាប់រយៈសពល
11 ណេននឆ្នំសហ្ើយគ្បាក្ស់គ្រូវបានេជ េះខាជយសៅណេទ្ី 12។
សទេះយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយវាជាការពិរមួយណ លអនក្សផគរ់ផង
គ ់ ល់រោះពិបាលនិងគ្ក្សុមគ្បឹក្សាគ្សុក្សជាញឹក្សញាប់មាន
ការសក្សើនស ើងននការបញ្ញជទ្ិញសឆ្ពេះសៅរក្សការបញ្ា ប់ននឆ្នំហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ ការសក្សើនស ើងសនេះបណ្ដ
ត លមក្សពីអនក្ស
គ្រប់គ្រងក្សំពុងោក្ស់បញ្ញជសៅសពលចុងសគ្កាយក្សនុងការបញ្ញជទ្ិញស ើមបីធា ថាងវិកាសពញសលញរបស់ពួក្សសរ
សគ្មាប់ឆ្នំសនេះគ្រូវធា ចំណ្ដយ។
ការ្ចរន
ើថ វិកា៖
ងវិកាជាទ្ូសៅគ្រូវបានមក្ស ល់សោយ ំសែើរការននការចរចាជាមួយអនក្សគ្រប់គ្រងណ ល ក្ស់ពន
័ ធ។ ងវិកាអាចនឹង
គ្រូវបានរំរាមក្សំណហ្ងសោយអនក្សគ្រប់គ្រង យក្សោះនសហ្ើយប ទ ប់មក្សគ្រូវបានណក្សរគ្មូវសោយលទ្ធ ផលននការ
ចរចារជាមួយមស្តនតីង វិកា។
ចាស់ណ្ដស់អនក្សគ្រប់គ្រងមានការសលើក្សទ្ឹក្សចិរក្ស
ត នុងការចរចាងវិកាណ លមិនណមនជាការលំបាក្សក្សនុង
364
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
ការសសគ្មចបាន។សនេះបសងករ
ើ ឱ្យមានបារុពរ
ូ មួយណ លគ្រូវបានសរសាគល់ថាជា
'ការទ្ំលាក្ស់ង វិកាយឺរ' ឬ 'ងវិការិចរួច' ។ អនក្សគ្រប់គ្រងនឹងនិយយបំសផលើសពីការចំណ្ដយណ លគ្រូវការស ើមបី
សសគ្មចសគ្មលបំែង។ សនេះមានលទ្ធ ផល ូចខាងសគ្កាម។ (១)គ្បសិនសបើអនក្សចារ់ការទ្ទ្ួលបានសជារជ័យសៅ
ក្សនុងក្សញ្ា ប់ង វិកាបស់គ្មរ់ស េះលំហារ់គ្រប់គ្រងទំងមូលគ្រូវបានេូចខារ។ការសគ្បៀបស្ៀបពិរគ្បាក្ស ជាមួយ
ងវិកាមិនផតល់នូវ វិធានការ មា
៏ នគ្បសិទ្ធភាព
ននការអនុវរតសទ្សហ្ើយអនក្សចារ់ការអាចរួមបញ្ាូ លការគ្មានគ្បសិទ្ធភាពសៅក្សនុងគ្បរិបរតកា
ិ ររបស់គ្មរ់គ្បសិន
សបើគ្មរ់ចង់។
(២)អនក្សចារ់ការណ លសជារជ័យមានក្ស់កាលយជាអនក្សចរចាពិបាក្ស។បញ្ញាជាមួយសនេះរឺថាការចរចាជាសំែួរ
រឺរវាងមិររត ួមការងារនិងមិនណមនជាមួយអរិងិជនសទ្។ការប៉ាេះទ្ងគិចអាចនឹងកាលយសៅជា ំសែើរការក្សនុង
ការគ្រប់គ្រង។
(៣)សពលសវលានិងថាមពល ៏អសាារយណ លអាចគ្រូវបាន ឹក្ស ំ សៅជាអនក្សគ្រប់គ្រង្ុរក្សិចាននអាជីវក្សមាគ្រូវ
បានរំខានសោយអវីណ លជានីរិ វិ្ីរ ះបាលណ លមានលក្សខែៈគ្សបចាប់។
ទំងសនេះរឺជាឧទហ្រែ៍ទង
ំ អស់ននគ្បព័នធគ្រប់គ្រងការបងខូចគ្ទ្ង់គ្ទយ សំ ែើរការណ លពួក្សសរមានន័យ
ស ើមបីបសគ្មើ។
ឥទធ ិេ
ន
ើនោ
េនយា យ្គណនេយ្យ៖
រែសនយយក្សរគ្រប់គ្រងណ លបានចូលរួមក្សនុងការសរៀបចំរបាយការែ៍គ្រួរពិនរ
ិ យហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ឹងយល់ចាស់
ពីការប៉ាុនប៉ាងរបស់អនក្សគ្រប់គ្រងស ើមបីជេះឥទ្ធ ិពលសគ្មលនសយបាយរែសនយយណ លគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់។
ជាឧទហ្រែ៍ការចារ់ណចងនងលចំណ្ដយសោយគ្បសយលរវាងមនទីរ
ជាសរឿយៗមានធារុសំខាន់ៗ។ សរើការ
ចំណ្ដយសលើសនតិសេ
ុ គ្រូវបានណបងណចក្សសៅសលើមូលោះន បុរល
គ ិក្សណ រឬសទ្?
អនក្សចារ់ការណ លការចំណ្ដយសោយគ្បសយលគ្រូវបានណចក្សចាយអាចមានផលប៉ាេះ ល់យ៉ាងខាលំងសៅសលើរសបៀប
ណ លការបំសពញការងាររបស់ណផនក្សនីមួយៗគ្រូវបានយល់សឃើញ។ ទ្ីតាំងសនេះបសងករ
ើ វិសាលភាពនិងការសលើក្សទ្ឹក្ស
ចិរស
ត គ្មាប់ការគ្រប់គ្រងស ម
ើ បីជណជក្សរវា៉ាសលើសគ្មលនសយបាយណ លគ្រូវបានក្សំែរ់។
គ្បសិនសបើអនក្សចារ់ការ ឹងថាការបំសពញការងាររបស់ យក្សោះនរបស់គ្មរ់ធាលក្ស់ចេះុ សៅសគ្កាមងវិកាអនក្សអាចនរ
អងាគសគ្បាក្ស់តាម យក្សោះនរបស់គ្មរ់និងទមទរឱ្យអនក្សេល េះគ្រូវបានចារ់ថានក្ស់ស ើង វិញនិងគ្រូវបានរិរគ្បាក្ស់
សៅក្សណនលងសផសងសទ្ៀរ។ សពលសវលានិងក្សមាលំងថាមពលចូលសៅក្សនុងគ្បសពទ្ននការស្វល
ើ ំហារ់គ្បាែសនេះគ្រូវបាន
សរបណងវរពីការណ លអាចរក្សបានសគ្មាប់ការគ្រប់គ្រងសទ្ៀងទរ់ននអាជីវក្សមា។
រ្នបទគ្គប់គ្គងគ្គប់គ្គងថវិកា៖
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
365
សៅសពលការអនុវរតរបស់អនក្សគ្រប់គ្រងគ្រូវបានវាយរនមលសោយសមរថភាពរបស់គ្មរ់ក្សនុងការបំសពញតាមងវិកា
គ្មរ់នឹងទ្ំនងជាទ្ទ្ួលយក្សវិ្ីសាស្តសតអពិរក្សសស ើមបីរក្សឱ្កាសងាីណ លសលចស ើង។ ផលប៉ាេះ ល់ភាលមៗននការប
ណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនងាីរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន ទ្ំនងជាការសក្សើនស ើងស ើមទ្ុននិងការចំណ្ដយ
គ្បរិបរតិការណ លមានផលប៉ាេះ ល់អ វិជមា
ជ នសៅសលើគ្បាក្ស់ចំសែញ សពលបចាុបបនន។ អរថគ្បសយជន៍ននការប
ណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនណបបសនេះអាចគ្រូវបានសររិរថាមានរយៈសពលណវង។ អាគ្ស័យសហ្រុសនេះសៅសពលណ លមានការបរិចាារ
ងាីអនក្សគ្រប់គ្រងវាយរនមលវាអាចគ្គ្មន់ណរ ឹងថាការទ្ទ្ួលយក្សរបស់វានឹង ំ ឱ្យមានការអនុវរតទបជាងងវិកាសៅ
ក្សនុងរយៈសពលបចាុបបនននិងស្វើឱ្យវាធាលក្ស់ចុេះសៅសលើ សី នេះណរមានក្ស់ឯង។ ការពិចារណ្ដមួយសទ្ៀររឺការពឹងណផអក្សសលើ
ការគ្រប់គ្រងងវិការឺជា វិ្ីសាស្តសតមយ
ួ សគ្មាប់ការគ្រប់គ្រងណ លជាប់ទក្ស់ទ្ងនឹងការអងគយ
ុ សៅក្សនុងការិយល័យ
និងការអានរបាយការែ៍ហ្រិ ញ្ាវរថ។
ុ វិ្ីសាស្តសតមួយ (សៅក្សនុងការភាជប់ជាមួយលក្សខែៈពិសសស ូចជាបនទប់អនុ
វនតគ្បរិបរតិ) អាចបណ្ដ
ត លឱ្យវបប្ម៌សាជីវក្សមាមិនសពញចិរសត ោយណផអក្សសលើឋា នុគ្ក្សមនិងណផនក្សសងគម។ អងគកា
ព្ំៗណ លពឹងណផអក្សយ៉ាងខាលំងសលើគ្បព័នធគ្រប់គ្រងងវិកាណរងណរយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់។
ការពិចារណ្ដមួយសទ្ៀររឺថាការពឹងណផអក្សសលើការស្វើណផនការងវិកាអាចបណ្ដ
ា លឱ្យអនក្សចារ់ការទ្ូសៅអនុសគ្គ្មេះ
ល់រសគ្មាងនិងការអពិវឌ្ឍន៍ណ លអាចស្វើសៅបានក្សនុងការក្សសាងងវិកា។ រសគ្មាង
ណ លគ្រប ែតប់សលើ
ភាពមិនចាស់លាស់រិចរួចនិងរិចរួចណ្ដស់មានភាពងាយគ្សួលក្សនុងការោក្ស់បញ្ាូ លក្សនុងងវិកាសហ្ើយ ូសចនេះ
អនក្សចារ់ការអាចនឹងមានទ្ំស រសគ្ចើនក្សនុងការទ្ទ្ួលយក្សរសគ្មាងណបបសនេះជាងជសគ្មើសសផសងសទ្ៀរ។ រសគ្មាង
ណ ល ក្ស់ព័នធនឹងភាពមិនចាស់លាស់អាចមានភាពទក្ស់ទញគ្បសិនសបើពួក្សសររួមបញ្ាូ លការរួមបញ្ាូ លគ្មនមួយ
ចំនួនននការរំពឹងទ្ុក្សេព ស់នង
ិ ការចាក្សសចញផលូវចំណ្ដយទប។ ប៉ាុណនតអនក្សគ្រប់គ្រងងវិកាណ លមានការគ្មបសងករ់
អាចនឹងមិនមានទ្ំស រក្សនង
ុ ការទ្ទ្ួលយក្សរសគ្មាងណបបស េះសទ្សគ្ េះពួក្សសរពិបាក្សក្សនង
ុ ការបញ្ាូ លក្សនុងងវិកា។ អនក្ស
និពនធេលេះបានណែ ំថា វិ្សា
ី ស្តសតង វិកាអាចមិនសមរមយជាពិសសសក្សនុងបរិសាថនបរិយកាសថាមវនត និង សសព
ញ។ការសននោ
ិ ះ នទ្ូសៅទក្ស់ទ្ងនឹងបញ្ញាសនេះនិងចំែច
ុ មុនៗ រឺថាការគ្រប់គ្រងងវិកាបាន
លអអាចផតល់អរថគ្បសយជន៍មួយចំនួន។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយសៅសពលណ លការគ្រួរពិនរ
ិ យងវិកាគ្រូវបានសរ
អនុវរតក្សនុងលក្សខែៈរឹងមាំឬយ៉ាងមុឺងមា៉ា រ់វាអាចគ្រូវបានបញ្ា ប់សគ្ចើនជាងផលអាគ្ក្សក្ស់។
ថវិកាេិងការន ក្ស
ើ ទឹក្ស្ិត្ា៖
ភារសគ្ចើនននការងារសិក្សា ប
ំ ូងសតីពីង វិកា ក្ស់ព័នធនឹង វិសាលភាព “ភាពរឹងណរង”ឬ “ភាពទ្ន់សេាយ”ននងវិកា
ជាការសលើក្សទ្ឹក្សចិរឬ
ត ក្ស៏បងាអក្ស់ ល់ក្សិចាគ្បឹងណគ្បងគ្រប់គ្រង។ សនេះរឺជាបញ្ញាងវិកា។ សិកាខសាលាសៅក្សនង
ុ រំបន់
ទ្ូសៅរួមបញ្ាូ លទំងការសិក្សាសោយ A.C.stedry ។
លទ្ធ ផលសំខាន់ៗននការគ្សាវគ្ជាវណ លបានសលចសចញពីការសិក្សាទំងសនេះរឺ:
366
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
(១) ការបារ់បង់ង វិកា (ស លរឺអនក្សណ លងាយទ្ទ្ួលបាន) រឺជាមិនមានអនក្សសលើក្សទ្ឹក្សចិរត
(២) េែៈងវិកាគ្រូវរងការរឹរបនតឹងរហ្ូរ ល់ចំែច
ុ មួយណ លពួក្សសរកាន់ណរមានការសលើក្សទ្ឹក្សចិរត
(៣) ហ្ួសពីចំែច
ុ ស េះងវិការឹងណរងមួយយ៉ាងរឹង រុឹងនឹងគ្រូវបានសលើក្សទ្ឹក្សចិរ។
ត
រួ ទ្ីននការចូលរួមងវិកានិងរសបៀបណ លសសចក្សតគ្ី បាថាននិងសគ្មលបំែងគ្រូវបានបញ្ញជក្ស់ក្ស៏គ្រូវបានសរយក្សមក្ស
សិក្សាផងណ រសៅក្សនុងការសិក្សាមួយចំនន
ួ ។ វាគ្រូវបានសរសសនើថាការចូលរួមពីថានក្ស់គ្រប់គ្រងក្សនុងការសរៀបចំង វិការឺ
ជាក្សតាតជំរុញមួយ -ប៉ាុណនតសូមសមើលការពិភាក្សាមុនទក្ស់ទ្ងនឹងក្សញ្ា ប់ង វិកានិងការចរចាងវិកា។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
ការសរៀបចំង វិកាពីសគ្កាមស ង
ើ មក្សសលើ251គ្រូវបានសរសមើលសឃើញថាជាការសពញចិរសត គ្ េះវា ំឱ្យមានការសលើក្សទ្ឹក្ស
ចិរន
ត ិងការអនុវរតលអគ្បសសើរ។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយមានសាថនការែ៍ជាសគ្ចើនណ លរួរឲ្យក្សរ់សមាគល់ក្សង
នុ
ការសរៀបចំង វិកាពីសលើចេះុ មក្សសគ្កាម252។
សាំណួរ៖
ចូរពិពែ៌ សាថនភាពចំនួន៣ចំែច
ុ ណ លស្វើឲ្យការសរៀបចំង វិកាពីសលើចេះុ មក្សសគ្កាមរួរអនុវរតសគ្ចើនជាង។
ការនរៀប្ាំថ វិកាតាមការនក្សើេន
ើងណាភាគរយ្
ការសរៀបចំង វិកាតាមការសក្សើនស ង
ើ ជាភាររយចាប់សផតើមពីង វិកាឬលទ្ធ ផលពិរគ្បាក្សបានអនុវរតន៍
សហ្ើយបណនថម (ឬ ក្សសចញចំនួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់បណនថមស ើមបីគ្រប ែតប់អរិផរណ្ដនិង
ការផ្ទលស់បូរត ណ លសរសាគល់សផសងសទ្ៀរ។
វាសមគ្សបសគ្មាប់អាជីវក្សមាមានសសថរភាពណ លការចំណ្ដយមិនគ្រូវបានរំពឹងថានឹងមានការផ្ទលស់បូរត យ៉ាងខាលំ
ង។ វារួរណរមានការគ្រប់គ្រងលអនិងចំណ្ដយរិចរួច។
រុែសមបរតិ
រុែ វិបរតិ
(១) វិ្ីសាស្តសតសលឿនបំផរ
ុ និងងាយគ្សួលបំផរ
ុ
(១) ក្សសាងបានបញ្ញាមុនៗនិងបញ្ញាគ្មានគ្បសិទ្ធភាព
(២) សមរមយគ្បសិនសបើសាថប័នមានរមាលភាពនិង
(២) សក្សមាភាពណ លមិនមានសស ះក្សិចាអាចបនត។
រួសលេជាគ្បវរាិសាស្តសាអាចទ្ទ្ួលយក្សបានសោយ ឧ.គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អាចបនតស្វើសមាសភារមួយសៅផលិរេលួ ន
សារណរការសក្សើនស ើងសនេះគ្រូវការនិយរ
័ ក្សមា។
251
Bottom up:ការសរៀបចំង វិការពីសគ្កាមស ើងមក្សសលើ
252
Top down:ការសរៀបចំង វិកាពីសលើចុេះមក្សសគ្កាម
ឯងណ លវាអាចមានរនមលសសវាខាងសគ្ៅសថាក្សជាង។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
367
(៣) អនក្សគ្រប់គ្រងអាចចំណ្ដយមិនចាំបាច់សគ្បើវា
ចំណ្ដយ វិភាជន៍ង វិកាសៅឆ្នំសនេះធា ថាពួក្សសរទ្ទ្ួល
ងវិកាបាន ូចគ្មន (ឬងវិកាចសគ្មើន) ងវិកាសៅឆ្នំសគ្កា
យ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយ មានផលិរផលិរផល២គ្បសពទ្រឺ “ក្ស”ទ្ីនិង“រ”។ កាលពីឆ្នំសៅមិញ (20X4) ផលិរបាន
ផលិរផល“ក្ស”ចំនន
ួ 640 ឯក្សតានិងផលិរបានផលិរផល “រ”ចំនន
ួ 350 ឯក្សតាមាននងលស ើម ចំនួន
672,000 លា
ុ ល រ។ ការវិភារសលើការចំណ្ដយនងលស ើមបានបងាាញថា 75% ននចំណ្ដយសរុបជាចំណ្ដយនងលស ើម
អនិចាំឬនងលស ើមណគ្បគ្បួលឬអសងរ។ 60%ននចំណ្ដយនងលស ើម
អនិចាំឬនងលស ើមណគ្បគ្បួលឬអសងរសគ្មាប់ផលិរផល “ក្ស”និងចំនន
ួ ណ លសៅសល់សគ្មាប់ផលិរផល “រ”។
ងវិកាសគ្មាប់ឆ្នំ 20X5 ឥ ូវសនេះក្សំពុងគ្រូវបានសរៀបចំសោយសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតបសងកន
ើ ងវិកាជាភាររយ។ ព័រមា
៌ ន
បណនថមខាងសគ្កាមអាចរក្សបានសគ្មាប់ឆ្នំ 20X5៖

ការចំណ្ដយទំងអស់នឹងមានការសក្សើនស ើង ល់ 4%េព ស់ជាម្យមក្សនុង 20X4 ។

ក្សគ្មិរគ្បសិទ្ធភាពនឹងមិនផ្ទលស់បូរត ក្សនង
ុ ការផលិរ។

ទ្ិននផលរំពឹងទ្ុក្សរបស់ផលិរផល “ក្ស”ផលិរឲ្យបានចំនន
ួ 750ឯក្សតានិងផលិរផល “រ” ផលិរឲ្យ
បានចំនួន 340 ឯក្សតា។
សាំណួរ៖
សរើចំណ្ដយនងលស ើមអនិចាំឬនងលស ើមណគ្បគ្បួលឬអសងរជាងវិកាសគ្មាប់ផលិរផល “ក្ស”និង និង ផលិរផល “រ”
មានរនមលប៉ាុ ា នសពញ1ឆ្នំសគ្មាប់ឆ្នំ20X5?
ការនរៀប្ាំថ វិកាមាេមូ ដាឋេន
ើសូេយ (ZBB)
វិ្ីសាស្តសតននការចំណ្ដយងវិកាណ លរគ្មូវឱ្យធារុនីមយ
ួ ៗគ្រូវបានរាប់ជាពិសសស ច
ូ ជាសក្សមាភាពណ ល
ងវិកា ក្ស់ព័នធគ្រូវបានអនុវរតជាសលើក្ស ំបូង។ សបើគ្មានការអនុញ្ញារការចំណ្ដយ វិភាជន៍ង វិការឺសូនយ។
វាសមរមយសគ្មាប់៖

ការណបងណចក្ស្នធានសៅក្សនង
ុ រំបន់គ្រូវបានចំណ្ដយរឺជាការគ្បុងគ្បយ័រ,ន ្ ទ នុសទ្
ិ ធ 253
ិ , សសរីភាពក្សនុង
ការសសគ្មចចិរម
ត ន
ិ ចំណ្ដយសំខាន់។ឧទហ្រែ៍ការគ្សាវគ្ជាវនិងការអពិវឌ្ឍ
253
Discretionary:ការគ្បុងគ្បយ័រ,ន ្ ទ នុសិទ្ធ,ិ សសរីភាពក្សនង
ុ ការសសគ្មចចិរត
368
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
ការផាយ ែិជក្ស
ជ មានិងការបែតុេះបណ្ដ
ត ល។

សាថប័នជា វិស័យសាធារែៈ ូចជាអាជា្្រមូលោះន។
មាន៤ ំណ្ដក្ស់កាលេុសៗគ្មនសៅក្សនុងការអនុវរតការសរៀបចំង វិកាមានមូលោះនសលើសូនយ (ZBB)។
(១)អនក្សគ្រប់គ្រងរួរណរបញ្ញជក្ស់ពីចំែច
ុ សនូលននការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវរបស់ពួក្សសរសក្សមាភាពទំងស េះណ លអាច
គ្រូវបានវាយរនមលោច់សោយណ ក្សពីគ្មន។
(២) រាល់សក្សមាភាពបុរល
គ នីមួយៗគ្រូវបានពិពែ៌ សៅក្សនុងក្សញ្ា បកា
់ រសសគ្មចចិរ។
ត ក្សញ្ា ប់ការសសគ្មចចិររ
ត ួរ
ណរបញ្ញជក្ស់ពកា
ី រចំណ្ដយនិងចំែូលណ លរំពឹងទ្ុក្សពីសក្សមាភាពណ លបានផតល់ឱ្យ។វារួរណរគ្រូវបានរិររូរស ើង
សៅក្សនុងក្សញ្ា បអា
់ ចគ្រូវបានវាយរនមលនិងចំណ្ដរ់ថានក្ស់ស្ៀបនឹងក្សញ្ា ប់សផសងសទ្ៀរ
(៣)ក្សញ្ា ប់ការសសគ្មចចិរន
ត ីមួយៗគ្រូវបានសរវាយរនមលនិងចារ់ចំណ្ដរ់ថានក្ស់ជាទ្ូសៅសោយសគ្បើការវិភារ
ចំណ្ដយឬផលគ្បសយជន៍។
(៤)្នធានគ្រូវបានវិភាជន៍សគ្មាប់ក្សញ្ា ប់សផសងៗ។
គុណសមបត្ាិរបស់ZBB
(១)គ្បរិបរាិការគ្មានគ្បសិទ្ធភាពឬណលងសគ្បើបាន
និងឈប់សគ្បើគ្បាស់។
គុណ វិបត្ាិរបស់ZBB
(១) វាសងករ់្ន
ង ់សលើអរថគ្បសយជន៍រយៈសពលេល ី
ល់ការប៉ាេះ ល់ ល់សគ្មលសៅរយៈសពលណវង។
(២)ZBB ំឱ្យមានការចូលរួមពីសំណ្ដក្ស់បុរល
គ ិក្ស
(២) ំសែើរការងវិកាអាចមានភាពរឹង រុឹងសពក្ស សហ្ើយ
គ្រប់ក្សគ្មិរទំងអស់ចាប់តាំងពីពរ៌មានបណនថមនិង
សាថប័នអាចនឹងមិនអាចឈានសៅរក្ស ឱ្កាសននការ
ការងារគ្រូវបានរគ្មូវឱ្យបំសពញងវិកា។
រំរាមក្សំណហ្ងសោយមិន ឹងជាមុន
(៣) វាស្លើយរបសៅនឹងការផ្ទលស់បូរត សៅក្សនុង
សពលអ ររ។
បរិយកាស្ុរក្សិចា។
(៣)ជំ ញគ្រប់គ្រងណ លមិនមានទមទរឲ្យមាន
(៤) ចំសែេះ ឹងនិងការយល់ ឹងអំពីឥ រិយបង នងល
(៤)អនក្សគ្រប់គ្រងអាចមានអារមាែ៍ថាគ្រូវបាន
ស ើមរបស់សាថប័ននឹងគ្រូវបានសលើក្សក្សមពស់។
បញ្ឈប់សោយសារណរសពលសវលាចំណ្ដយងវិកាសគ្ចើន
(៥)្នធានរួរណរគ្រូវបានផតល់ឱ្យមាន
(៥)ចំណ្ដរ់ថានក្ស់អាចជាការលំបាក្សសគ្មាប់ គ្បសពទ្
គ្បសិទ្ធភាពនិងសស ះក្សច
ិ ា។
សក្សមាភាពសផសងៗគ្មនឬក្សណនលងណ ល អរថគ្បសយជន៍
មានរុែភាពសៅក្សនុង្មាជារិ។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
369
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ
ក្សញ្ា បកា
់ រសសគ្មចចិរគ្ត រូវបានក្សំែរ់សោយសលាក្ស Peter Phyhrr254 (ចងគ្ក្សងវិ្ីសាស្តសត ZBB ជាសលើក្ស ំបូង)
ូចជា៖
ឯក្សសារណ លក្សំែរ់អរតសញ្ញាែនិងពិពែ៌ សក្សមាភាពជាក្ស់លាក្ស់មួយសៅក្សនុងលក្សខែៈណ ល
អនក្សគ្រប់គ្រងជាន់េពស់អាច៖
(ក្ស) វាយរនមលនិងចារ់ចណ្ដ
ំ
រ់ថានក្ស់វាស្ៀបនឹងសក្សមាភាពសផសងសទ្ៀរណ លគ្បក្សួរគ្បណជងសគ្មាប់្នធាន ណ ល
មានក្សំ ររ
ិ និង
(េ) សសគ្មចចិរថា
ត យល់គ្ពមឬមិនយល់គ្ពម។
ក្សញ្ា បកា
់ រសសគ្មចចិររ
ត ឺជាឯក្សសារណ ល៖

វិភាររនមលននសក្សមាភាព (ការចំណ្ដយអាចគ្រូវបានបសងកើរស ើងពីមល
ូ ោះនសូនយប៉ាុណនតការចំណ្ដយ
ព័រមា
៌ នអាច រក្សបាន ពីក្សែ
ំ រ់គ្តាគ្បវរតិសាស្តសតឬងវិកាឆ្នំមុន)

បងាាញពីសគ្មលបំែងននសក្សមាភាព

ក្សំែរ់អរតសញ្ញាែវិ្ីសាស្តសតសផសងននការសសគ្មចសគ្មលបំែង ូចគ្មន

វាយរនមលផលវិបាក្សននការមិនស្វើសក្សមាភាពទំងអស់ឬស្វើសក្សមាភាពសៅក្សគ្មិរេុសគ្មន

បសងកើរ វិធានការននសក្សមាភាពសគ្មាប់សក្សមាភាព។
សលាក្ស Pyhrr បញ្ញជក្ស់ពីក្សញ្ា ប់ពីរគ្បសពទ្។
(១) ក្សញ្ា ប់ផ្ទតច់មេ
ុ ោច់សោយណ ក្សពីគ្មន៖
ទំងសនេះមានវិ្សា
ី ស្តសតសផសងៗគ្មនស ើមបីទ្ទ្ួលបានសគ្មលសៅ ូចគ្មន
(២) ក្សញ្ា បប
់ ណនថម៖ទំងសនេះណចក្សសក្សមាភាពសៅជាចំនន
ួ សក្សមាភាពសផសងៗគ្មន។ ក្សញ្ា ប់មល
ូ ោះនពិពែ៌
ក្សិចាេរ
ិ េំគ្បឹងណគ្បងរិចរួចនិងចំណ្ដយណ លគ្រូវការស ម
ើ បីអនុវរតសក្សមាភាព។ ក្សញ្ា ប់សផសងសទ្ៀរពែ៌
អំពី
ពីការ
ចំណ្ដយបណនថមនិងអរថគ្បសយជន៍សៅសពលបានបណនថមសៅមូលោះន។
ឧទហ្រែ៍គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សំពុងស្វើលហារ់ ZBB សហ្ើយក្សញ្ា ប់ការសសគ្មចចិរម
ត យ
ួ ក្សំពុងគ្រូវបានសរៀបចំសគ្មាប់
គ្បរិបរតិការសមាារៈរបស់េួ ល ន។

អនក្សចារ់ការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវបានក្សំែរ់ក្សញ្ា ប់មល
ូ ោះនសគ្មាប់្នធានអបបបរមាណ លគ្រូវការស ម
ើ បី
អនុវរតការគ្បឌ្ិរ។ សនេះរឺស ម
ើ បីមានគ្ក្សុមការងារចំនួនគ្បាំ
254
ក្ស់ និងអនក្សគ្រប់គ្រងណ លគ្បរិបរតិការ
Peter Pyhrr was a manager at Texas Instruments in Dallas, Texas, who developed the idea of zero-based budgeting. He used ZBB
successfully at Texas Instruments in the 1960s and authored an influential 1970 article in Harvard Business Review
370
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
សោយគ្មានសគ្រឿងមា៉ា សុីន សនស ំសំនចក្សមាលំងពលក្សមា។ ការចំណ្ដយសលើគ្បាក្ស់ណេ និងគ្បាក្ស់ណេគ្បចាំ ឆ្នំ
ណ លបានបា៉ា ន់គ្បមាែជាមួយការបណនថមសមា៉ា ងនឹងមានចំនួន 375,000 លា
ុ ល រ។

ុ ហ្៊ែុនសនេះអាចស្វើពរិសនយឬ
បណនថមពីសលើក្សញ្ា ប់មល
ូ ោះនអនក្សគ្រប់គ្រងបានក្សំែរ់ក្សញ្ា ប់បណនថម។ គ្ក្សម
ជួលរងយនត ឹក្សទ្ំនញ
ិ ចំនួនពីរសគ្រឿងក្សនុងរនមល 20,000 លា
ុ ល រជាសរៀងរាល់ឆ្នំ។ ការស្វើណបបសនេះនឹងផតល់
នូវគ្បព័នធលអគ្បសសើរជាងមុនសោយសារណរវរថធា
ុ រុស ើមអាចគ្រូវបាន
េវ េះខារ និងផ្ទលស់ទ្ីបានសលឿន។ហានិពយ
័ សុេភាពនិងសុវរថិភាពសគ្មាប់ក្សមាក្សរនិសយជិរនឹងគ្រូវ
ការ់បនថយ។
សហ្ើយនឹងមានការសនស ំ 5,000 ុលាលរជាសរៀងរាល់ឆ្នំមានការទ្ូទរ់គ្បាក្ស់សមា៉ា ងបណនថម ។
ក្សញ្ា ប់សក្សើនស ើងមួយសផសងសទ្ៀរគ្រូវបានសរៀបចំ,ណ លក្សនង
ុ ស េះគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ បានណែ ំ
ក្សមា វិ្ីក្សុំពយូទ្័រងាីស ើមបីសរៀបចំឯក្សសារគ្រប់គ្រងកាលវិភារ។ រនមលននការទ្ិញនិងការអនុវរត
គ្បព័នធនឹងគ្រូវបាន 60,000 លា
ុ ល រ ប៉ាុណនតអរថគ្បសយជន៍គ្រូវបានសររំពឹងថានឹងមាន
ការស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើងនូវគ្បសិទ្ធិភាពណ លការ់បនថយសពលសវលាននការផលិរនិង
ជាលទ្ធ ផលក្សនុងការសនស ំគ្បាក្ស់ចំនួន 10,000 ុលាលរជាសរៀងរាល់ឆ្នំក្សនុងការបង់គ្បាក្ស់សមា៉ា ងបណនថម។
ក្សញ្ា ប់ជាមូលោះននឹងគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថាសំខាន់សហ្ើយផតល់ឱ្យេព ស់អាទ្ិភាព។ ក្សញ្ា ប់បសងកើនចំនួនពីររួរគ្រូវបាន
វាយរនមលនិងចារ់ថានក្ស់។
ឹ ជញ្ជីងអាចគ្រូវបានជាប់ចណ្ដ
សៅទ្ីសនេះជសគ្មើសរងយនត ក្ស
ំ
រ់ថានក្ស់េពស់ជាងក្សមា វិ្ីក្សុំពយូទ្័រ។
សៅក្សនុងងវិកាណ លគ្រូវបានសសគ្មចចិរសត ៅទ្ីបំផរ
ុ សោយការគ្រប់គ្រងជាន់េពស់, រងយនតសលើក្សឥវាន់
ក្សញ្ា បឡា
់ ន ឹក្សទ្ំនញ
ិ អាចគ្រូវបានអនុមរ
័ ប៉ាុណនតក្សមា វិ្ីក្សព
ុំ យូទ្័រក្សញ្ា បគ្់ រូវបានប ិសស្សៅសលើ ណី លមានការ
ទមទរសផសងសទ្ៀរ្នធានណ លមានអាទ្ិភាពេព ស់។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧
សគ្មាប់រយៈសពលជាសគ្ចើនឆ្នំការគ្សាវគ្ជាវននណផនក្សននគ្ក្សុមហ្៊ែុន “ក្ស”បានបសងករ
ើ ងវិកាគ្បចាំឆ្នំ
របស់េួ ល ន (សគ្មាប់រសគ្មាងងាីៗនិងបនត) សោយសគ្បើបសចាក្សសទ្សការសរៀបចំង វិកាតាមការសក្សើនស ង
ើ ជាភាររយ។
សាំណួរ៖
ចូរពនយល់ពរី សបៀបគ្ក្សុមហ្៊ែុន “ក្ស”សថិរសៅសគ្កាមការគ្រប់គ្រងងាីសហ្ើយងវិកាគ្បចាំឆ្នំសគ្មាប់ ឆ្នំ20X4គ្រូវបាន
សរៀបចំសោយសគ្បើបសចាក្សសទ្ស ZBBសគ្មាប់ការគ្សាវគ្ជាវ ។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
371
ZBB េិងការនរៀប្ាំថ វិកាតាមការនក្សើេន
ើងណាភាគរយ្នៅក្សនុង វិស័យ្សាធារណៈ
ំសែើរការននការក្សំែរ់អរតសញ្ញាែក្សញ្ា ប់ង វិកា ការសសគ្មចចិរន
ត ិងការក្សំែរ់របស់ពួក្សសរ
សគ្មលបំែងការចំណ្ដយនិងអរថគ្បសយជន៍រឺចំណ្ដយសពលយ៉ាងសគ្ចើននិងចំណ្ដយសគ្ចើនផង។
ំសែើរការននបញ្ញាសនេះរឺការសរៀបចំង វិកាតាមការសក្សើនស ង
ើ ជាភាររយជាសរៀងរាល់ឆ្នំសហ្ើយប ទ ប់មក្សសគ្បើ ZBB
សរៀងរាល់៣ឆ្នំសៅ៥ឆ្នំមង
ត ឬសៅសពលការផ្ទលស់បូរត ៏សខា
ំ ន់សក្សើរស ើង។
សនេះមានន័យថាសាថប័នមួយអាចទ្ទ្ួលបានអរថគ្បសយជន៍ពីរុែសមបរតម
ិ ួយចំនន
ួ របស់ ZBB សោយមិន
ចាំបាច់ចំណ្ដយសពលនិងចំណ្ដយគ្បចាំឆ្នំ។
ជសគ្មើសមួយសទ្ៀររឺសគ្បើ ZBB សគ្មាប់ យក្សោះនមួយចំនួនប៉ាណុ នតមន
ិ ណមនសគ្មាប់អនក្ស នទ្សទ្។ ការចំណ្ដយ
ជាក្ស់លាក្ស់រមា
ឺ នសារៈសំខាន់ជាជាងការសសគ្មចចិរសត ហ្ើយវាអាចគ្រូវបានអេះអាងថាវាគ្មានគ្បសយជន៍ស ម
ើ បីអនុ
វរត ZBB ទក្ស់ទ្ងសៅនឹងបញ្ញាទំងសនេះសទ្។សគ្មាប់ការសនេះនឹងគ្រូវបង់
សោយមិនរិរពីចន
ំ ួនងវិកាណ លបានបគ្មុងទ្ុក្សសគ្មាប់ពួក្សសរ។ ការបសងកើនងវិកាហាក្ស់បី ូចជាសមគ្សប
សគ្មាប់ការចំណ្ដយ ូចសនេះនិងចំណ្ដយសលើការជួសជុលអគ្មរ។
ការនរៀប្ាំថ វិកាតាមវិធសា
ី គ្សាារឹក្សិ
ងវិកាជា្មាតាគ្រូវបានរក្សាទ្ុក្សជាបនតរហ្ូរ ល់បចាុបបននសោយបណនថមសមាយិក្សរែសនយយមួយសផសងសទ្ៀរ (ឧ.
ណេឬគ្រីមាស) សៅសពលរែសនយយ ំបូងបំផរ
ុ រយៈសពលផុរក្សំែរ់។
សាក្សសមសគ្មាប់៖

ការពោក្សរែ៍មិនគ្រឹមគ្រូវអាចមិនគ្រូវបានស្វើស ើង។ឧទហ្រែ៍ក្សនុងការផ្ទលស់បូរត បរិសាថនសលឿន។
ឬ សគ្មាប់រប
ំ ន់ណ្ដមួយននអាជីវក្សមាណ លគ្រូវការការគ្រប់គ្រងយ៉ាងរឹង រឹង។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖ការនរៀប្ាំថ វិកាតាមវិធសា
ី គ្សាារឹក្សិ
ការសរៀបចំង វិកាតាមវិ្ីសាគ្សាតរំក្សល
ិ ជា្មាតាអាចគ្រូវបានសរៀបចំ ូចខាងសគ្កាម៖
(១) ងវិកាគ្រូវបានសរៀបចំសគ្មាប់ឆ្នំខាងមុេសនេះ (ណេមក្សរា ល់ណេ្នូ)ណ លគ្រូវបានណបងណចក្ស
សៅជាសពលសវលាសមគ្សបអាចជាគ្រីមាស។
372
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
(២) សៅចុងបញ្ា ប់នន ំណ្ដក្ស់កាលគ្រួរពិនរ
ិ យសលើក្សទ្ី 1 (31 ណេមី ) ការសគ្បៀបស្ៀបគ្រូវបានស្វសើ ើងពីលទ្ធ
ផលននរយៈសពលស េះសគ្បៀបស្ៀបនឹងងវិកា។ សសចក្សតីសននិោះនណ លបាន ក្សគ្សង់សចញពីការវិភារសនេះគ្រូវ
បានសគ្បើស ម
ើ បីស្វើបចាុបបននភាពងវិកាសគ្មាប់រយៈសពលគ្រួរគ្តាស ើង វិញនិងបណនថមសៅសលើង វិកាយៈសពល៣ណេ
សទ្ៀរស ើមបីឱ្យគ្ក្សុមហ្៊ែុនសនេះមានងវិកាសគ្មាប់ឆ្នំខាងមុេ(ចស ល េះណេសមសានិងណេមិ )
(៣) ំសែើរការសរៀបចំណផនការគ្រូវបានស្វសើ ើងមតងសទ្ៀរសៅចុងបញ្ា ប់ននរយៈសពលគ្រួរពិនរ
ិ យរយៈសពល៣ណេ
មាងៗ។
អរថគ្បសយជន៍តាមវិ្សា
ី គ្សាតរំក្សល
ិ
រុែ វិបរតតា
ិ មវិ្សា
ី គ្សាតរំក្សល
ិ
(១) ណផនការនិងការគ្រប់គ្រងនឹងគ្រូវបានណផអក្ស
(១)ងវិការំក្សិលសៅសពលយប់មានរនមលនងលនិងចំណ្ដយ
សលើង វិកាសុគ្ក្សិរជាង។
សពលសគ្ចើនជាងការបសងកន
ើ ងវិកាជាភាររយ។
(២) ងវិការំក្សិលការ់បនថយធារុផស ំ
(២) អាចការ់បនថយការសលើក្សទ្ឹក្សចិរប
ត ុរល
គ ិក្ស
ននភាពមិនចាស់លាស់សៅក្សនុងងវិកាចាប់ តាំង
គ្បសិនសបើពួក្សសរមានអារមាែ៍ថាពួក្សសរបានចំណ្ដយ
ពីការសផ្ទតរអារមាែ៍រយៈសពលេល ី ននភាពមិន
សពលមួយភារ្ំននងវិកាសពលសវលារបស់ពួក្សសរឬ
ចាស់លាស់ រឺរច
ូ ជាងសគ្ចើន
គ្បសិនសបើពួក្សសរ មានអារមាែ៍ថាសគ្មលសៅងវិកា
(៣)ជានិចាកាលមានងវិកាណ លលារសនធឹង
ក្សំពុងផ្ទលស់បូរត ជានិចា។
ក្សនុង រយៈសពល 12 ណេជា្មាតា។
(៣)មានហានិព័យណ លថាងវិកាអាចកាលយជាងវិកា
(៤)វាបងខំឱ្យអនក្សគ្រប់គ្រងវាយរនមលង វិកា
ចុងសគ្កាយបូក្សឬ ក្សបនតិចក្សនង
ុ ការសលើសឬេវ េះ។
ជាសទ្ៀងទរ់និងស ើមបីស្វើបចាុបបននភាពងវិកា
(៤)ការបសងកើនការងារងវិកាអាចបណ្ដ
ត លឱ្យមានការ
គ្រប់គ្រងរិចរួចសលើលទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស
(៥) បញ្ញាជាមួយការគ្រួរពិនរ
ិ យក្សំណែជា សរៀងរាល់ណេ
សលេទ្ូរស័ពទសពញមួយឆ្នំនង
ឹ ផ្ទលស់បូរត
(៦)ការយល់គ្ច ំសៅក្សនុងក្សិចាគ្បជុំរឺទក្ស់ទ្ងនឹង សលេ
នីមួយៗណ លអាជីវក្សមាក្សំពង
ុ ស្វើការសឆ្ពេះសៅរក្ស
សនេះអាចបណងវរបញ្ញាសំខាន់ៗ។ ក្សនុង មជា អនក្សចារ់ការ
ទ្ូសៅពិភាក្សាពីសលេណ លគ្រូវសសគ្មច។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
373
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី ៨
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយសគ្បើង វិកាលក្ស់ ូចខាងសគ្កាម៖
្មាសទ្ី១
ផលរបរឬគ្បាច់ចំែូល
្មាសទ្ី២
្មាសទ្ី៣
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
125,750
132,038
138,640
្មាសទ្ី៤
សរុប
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
145,572 542,000
ការលក្ស់ពរ
ិ គ្បាក្ស សគ្មាប់គ្រីមាសទ្ី1 រឺ123,450 លា
ុ ល រ ការណគ្បគ្បួលអវិជមា
ជ នគ្រូវបានពនយល់យ៉ាង
សពញសលញសោយការគ្បរួរគ្បណជងណ លមានភាពខាលំងកាលជាងការរំពឹងទ្ុក្សនឹងក្សំសែើនទបជាងការរំពឹងទ្ុក្ស។រ
ែៈក្សមាក្ស្ិកាងវិកាបានសសនើថាការសនារណ លបានណក្សសំរួលសគ្មាប់ការលក្ស់គ្រូវសក្សើនស ើង3%
ក្សនុងមួយគ្រីមាស។
សាំណួរ៖
ចូរស្វើបចាុបបននភាពងវិកាឲ្យសមគ្សប។
ការនរៀប្ាំថ វិកាណែអក្សន ស
ើ ក្សមមភាេ
ការសរៀបចំង វិកាណផអក្សសលើសក្សមាភាព(ABB)រឺជាការក្សំែរ់ជា វិ្ីសាស្តសតននងវិកាសោយណផអក្សសៅសលើគ្ក្សបេែឌ
សក្សមាភាពនឹងការសគ្បើគ្បាស់ការបរិសចេទ្ជាទ្ិនន័យនងលស ម
ើ តាមក្សមា វ្
ិ ប
ី ញ្ញជនងល255 ក្សនុងការក្សសាងងវិកា
និង ំសែើរកាលមរិសយបល់គ្រលប់មក្សវិញ។
ឬងាយគ្សួលសគ្ចើនជាងការសរៀបចំង វិកាសោយសគ្បើការចំណ្ដយសរុមរួមសោយវី្ីសាស្តសតចំណ្ដយណផអក្ស
សលើសក្សមាភាព។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី ៩ ៖ការនរៀប្ាំថ វិកាណែអក្សន
ើសក្សមមភាេ(ABB)
ណផនក្សគ្បរិបរ
ិ កា
ត ររបស់ គ្ក្សុមហ្៊ែុន “ស”ធាលប់បានសគ្បើ វិ្សា
ី ស្តសតបរា
ុ ែស ើមបី វិភារសៅសលើការចំណ្ដយ
សៅក្សនុងសមាសធារុសងរនិងអសងររបស់ពួក្សសរ។វិធានការណរមួយននសក្សមាភាពគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់សគ្មាប់
សក្សមាភាពសាមញ្ារឺជាចំនន
ួ រិរជាឯក្សតាបានផលិរ។អនក្សគ្រប់គ្រងងាីមិនទ្ទ្ួលសាគល់ថា វិ្សា
ី ស្តសត
សាមញ្ាណបបសនេះវិភាជន៍ង វិកាសគ្មាប់ការសរៀបចំង វិកាសៅក្សនុងបរិយកាសទ្ំសនើបសហ្ើយបានសសនើសុំឲ្យ
អនក្សគ្រប់គ្រងចារ់ វធា
ិ នការសរៀបចំង វិកាណផអក្សសលើសក្សមាភាព(ABB)ក្សនុងសពលអ ររ។
សាំណួរ៖
ចូរពនយល់ពរី សបៀបននការសរៀបចំង វិកាណផអក្សសលើសក្សមាភាព(ABB)នឹងគ្រូវបានអនុវរតនស៏ ោយណផអក្ស
255
Cost Driver:នងលស ើមតាមក្សមា វិ្ីបញ្ញជនងល
374
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
សលើគ្បរិបរិកា
ត ររបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន “ស”។
រុែសមបរតនិ នការសរៀបចំង វិកាណផអក្សសលើសក្សមាភាព(ABB) រឺគ្សស ៀងគ្មនសៅនឹងអវណី លបានផតល់សោយចំណ្ដយ
នងលស ើមតាមសក្សមាភាព(ABC)

វារូរយក្សចិរទ្
ត ក្ស
ុ ោក្ស់សលើចណ្ដ
ំ
យនងលស ើមតាមសក្សមាភាពចំណ្ដយណ លអាចជាសមាមាគ្រ ៏្ំ
ននចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសរុប។

វាទ្ទ្ួលសាគល់ថាវាជាសក្សមាភាពតាមនងលស ម
ើ តាមក្សមា វ្
ិ ប
ី ញ្ញជនងល។សយើងអាចគ្រប់គ្រងមូលសហ្រុ (នងល
ស ម
ើ តាមក្សមា វ្
ិ ប
ី ញ្ញជនងល) ននការចំណ្ដយប ទ ប់មក្សនងលស ើមរួរណរគ្រូវបានគ្រប់គ្រង់
នឹងយល់បានលអគ្បសសើរ។

ការសរៀបចំង វិកាណផអក្សសលើសក្សមាភាព(ABB) អាចផតល់ពរ
័ មា
៌ នណ លមានគ្បសយរជន៍សៅ
ក្សនុងការគ្រប់គ្រងរុែភាពសរុប (TQM) បរិសាថនសោយទក្ស់ទ្ងនឹងការចំណ្ដយ
តាមក្សគ្មិរសក្សមាភាពននសសវាក្សមាណ លផតល់។
រុែ វិបរតនិ នការសរៀបចំង វិកាណផអក្សសលើសក្សមាភាព(ABB)

មានសពលសវលានឹងការេិរេំគ្បឹងណគ្បងសគ្ចើនសពក្សស ើមបីបសងកើរសក្សមាភាពសមខាន់ៗនឹងនងលស ម
ើ តាមក្សមា
វិ្ប
ី ញ្ញជនងល។

វាអាចពិបាក្សក្សនុងការក្សំែរ់ការទ្ទ្ូលេុសគ្រូវជាក្ស់លាក្ស់ចំស េះសក្សមាភាព

វាអាចគ្រូវបានអេះអាងថាសៅក្សនុងរយៈសពលេល កា
ី រចំណ្ដយសលើសការចំណ្ដយរួមជាសគ្ចើនមិន
អាចគ្រប់គ្រងបាននឹងមិនណគ្បគ្បួល។ការណគ្បគ្បួលនងលស ម
ើ តាមក្សមា វ្
ិ ប
ី ញ្ញជនងល។នងលស ម
ើ ណរមួយររ់មានរមាលរ
ស ើមបីរាយការែ៍នឹងគ្រូវបានជាចំណ្ដយសងរេុសគ្មនសគ្មាប់ចំណ្ដយសលើសសក្សមាភាព
នីមួយៗ។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖មា៉គ្ទិសតាមសក្សមមភាេ
ការសរៀបចំង វិកាណផអក្សសលើសក្សមាភាព(ABB)អាចគ្រូវបានបសងកើរស ើងសោយសរៀបចំមា៉ាគ្ទ្ីសសក្សមាភាព។
សនេះក្សរ់សមាគល់សក្សមាភាពសៅក្សនុងជួរឈរនីមយ
ួ ៗនឹង្នធានណ លគ្រូវការស ើមបីអនុវរតន៍សក្សមាភាព
នីមួយៗ។
មា៉ា គ្ទ្ីសក្សមាភាពបងាាញពី្នធានណ លបានសគ្បើ (ជួរស ក្ស)និងមុេងារសក្សមាភាពសំខាន់ៗនន(ជួរឈរ)
យក្សោះនហាង។សៅក្សនុងឧទហ្រែ៍សនេះសក្សមាភាពណ លបានក្សំែរ់តាំងអស់សក្សើរស ើងក្សនុង យក្សោះនណរមួ
យ។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
375

ការចំណ្ដយគ្បចាំឆ្នំបចាុបបននសរុបសរុបនន្នធាននីមយ
ួ ៗណ លសគ្បើគ្បាស់សោយ យក្សោះនគ្រូវបាន
បងាាញសៅក្សនុងជួរឈរចុងសគ្កាយ។ប ទ ប់មក្សពួក្សសរគ្រូវបានរីក្សរាលោលគ្រ ប់មក្សវិញសៅសលើ
សក្សមាភាពជាសគ្ចើនស ើមបីបសងកើរចំណ្ដយនងលស ម
ើ គ្បមូលផារំុ ម
ួ បញ្ជូលគ្មន256។ ការ វិភាជន៍ណបងណចក្ស
ចំណ្ដយនន្នធានរវាងសក្សមាភាពបានលអក្សនុងក្សគ្មិរមួយចំនន
ួ គ្រូវជាគ្បធានបទ្។

រាល់សក្សមាភាពចំនួន៤ ំបង
ូ មានក្សមា វិ្ប
ី ញ្ញជរនមលណ លអាចក្សំែរ់បាននងលស ើមតាមក្សមា វិ្ីបញ្ញជនងល
សហ្ើយអគ្រ្នធានសរុបសលើនងលស ើមតាមក្សមា វិ្ីបញ្ញជនងលអាចគ្រូវបានក្សំែរ់ (រនមលស ើមក្សនុងមួយឯក្សតា
ននសក្សមាភាព)។

សក្សមាភាព២ជាសលើក្សចុងសគ្កាយណ លសក្សើរស ើងសៅក្សនុង យក្សោះនសនេះរឺទក្ស់ទ្ងនឹងទ្ំហ្ំណ លមិន
ទក្ស់ទ្ងនឹងទ្ំហ្ំសហ្ើយជួនកាលសរសៅថា "ការចំណ្ដយមាននិរនតភាពឬចំណ្ដយចរនត"។ ពួក្សសររឺជា
មុេងារចាំបាច់នង
ិ មិនរួរគ្រូវបានមិនសអើសពើសៅក្សនុង ំសែើរការងវិកា;សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយពួក្សសរ
មិនរួរគ្រូវបានក្សំែរ់សោយនងលស ើមតាមក្សមា វិ្ប
ី ញ្ញជនងលជាពិសសសសទ្សគ្ េះវានឹង
មិន្លុេះបញ្ញាង
ំ ពីឥ រិយបងចំណ្ដយពិរគ្បាក្ស របស់ពួក្សសរសទ្សហ្ើយវានឹងគ្រូវបានក្សំែរ់សោយ
ងវិកាមិនមាមភាពសមរមយសទ្។
មា៉ា គ្ទ្ីសតាមសក្សមាភាពសគ្មាប់ យក្សោះនជាហាងលក្ស់ទ្ន
ំ ញ
ិ
សក្សមាភាព
ក្សមា វិ្ីបញ្ញជនងល
បរិមាែ
ឹ
ទ្ទ្ួលការ ក្ស
បសញ្ជញទ្ំនញ
ិ
បញ្ញជ
ការរាប់
រក្សាទ្ុក្ស
ការគ្រួរពិ
សរុប
ជញ្ជូន
ពីហាង
ទ្ិញទ្ំនញ
ិ
សនន្
ិ ិ
ក្សំែរ់គ្តា
និរយ
ចំណ្ដយ
ការ ឹក្ស
បំសពញ
ចំនួននន
ចំនួនបាន
ជញ្ជូន
សនន ិ្ិ
ការបញ្ញជទ្ិញ
រាប់សនន ិ្ិ
-
-
-
400
ន់ ុលាលរ
ការគ្រប់គ្រង គ្បាក្ស់សបៀវរស
800
ន់ ុលាលរ
400
ន់ ុលាលរ
12
ន់ ុលាលរ
ន់ ុលាលរ
ន់ ុលាលរ
ន់ ុលាលរ
0
0
0
1
4
25
30
គ្បាក្ស់សបៀវរសមូលោះន
20
25
6
4
11
0
66
ការទ្ូទរ់សមា៉ា ងបណនថម
5
0
0
5
5
0
15
ចំណ្ដសមាារៈការិយល័យ
1
2
2
1
3
0
9
សផសងសទ្ៀរ
6
5
2
1
1
5
20
32
32
10
12
24
30
140
80 ុលាលរ
40 ុលាលរ
25 ុលាលរ
1,000 ុលាលរ
សរុប
រនមលក្សនុងមួយឯក្សតាសក្សមាភាព
256
Cost pools:ចំណ្ដយនងលស ើមគ្បមូលផាុំរម
ួ បញ្ជូលគ្មន
376
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
និរនតភាពចំណ្ដយនឹងគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សជាចំណ្ដយសងរ។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយសគ្មាប់សគ្មលបំែង
គ្រប់គ្រងការចំណ្ដយណផអក្សសលើសក្សមាភាពអាចគ្រូវសរសនារ់ជាអសងរសហ្ើយការចំណ្ដយពិរគ្បាក្ស អាចគ្រូវបាន
សគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងរនមលណ លរំពឹងទ្ុក្សសគ្មាប់ក្សគ្មិរននសក្សមាភាពណ លបានផតលឲ្
់ យ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១០៖
សរើរបាការែ៍មួយណ្ដណ លគ្រូវណក្សរគ្មូវស ើង វិញនូវអរថគ្បសយជន៍ណ លទ្ទ្ួលបានពីការសគ្បើគ្បាស់ ABB?
(ក្ស)គ្បសិនសបើមានភាពមិនមានគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសគ្ចើនសៅក្សនង
ុ គ្បរិបរតិការអាជីវក្សមាស េះទ្រ ABB នឹងក្សំែរ់
អរតសញ្ញាែនិងលុបបំបារ់ភាពមិនគ្បគ្ក្សរីទង
ំ ស េះនិងគ្មានគ្បសិទ្ធិភាពទំងស េះ។
(េ)សៅក្សនុង ំសែើរការក្សមានសា
ត លយ៉ាងខាលំងកាលសោយសគ្បើក្សមាលំងពលក្សមា វិ្ីសាស្តសត ABB នឹងជួយ ល់ការ
គ្រប់គ្រងងវិកាសគ្មាប់នងលស ើមផលិរក្សមាភារសគ្ចើន។ (រ)សៅក្សនុងសាថប័នមួយណ លបចាុបបននក្សំពុង ំសែើរការ
គ្បក្សបសោយគ្បសិទ្ធភាពសៅសពលណ ល
រយៈសពលប ទ ប់នឹងមិនផ្ទលស់បូរត ពីបចាុបបននសទ្ស េះ ABB នឹងស្វើឱ្យ ំសែើរការងវិកាកាន់ណរងាយគ្សួល
និងឆ្ប់រហ្័ស។
(ឃ)គ្បសិនសបើសាថប័នមួយបសងកើរនូវផលិរផលជាសគ្ចើនគ្បសពទ្សផសងៗគ្មនជាសគ្ចើនសោយសគ្បើការផស ំគ្មន
ននសក្សមាភាពសផសងៗគ្មនស េះ ABB អាចផតលន
់ ូវព័រ៌មានណ លមានអរថនយ
័ សគ្ចើនសគ្មាប់
ការគ្រប់គ្រងងវិកា។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
377
៩.ការគ្គប់គ្គងមត្ិគ្ត្
ប់
ការគ្រួរពិនរ
ិ យមរិសយបល់គ្រូវបានក្សំែរ់ជា’ការវាស់សទង់ភាពេុសគ្មនរវាងលទ្ធ ផលសគ្គ្មងទ្ុក្សឬណផនការ
និងលទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស ឬបានអនុរវរតនណ៍ លបានសសគ្មចនិងការណក្សណគ្បននសក្សមាភាពជាបនតប ទ ប់និង/ឬ
ណផនការស ើមបីសសគ្មចបានលទ្ធ ផលណ លគ្រូវការសៅសពលអ ររ”។ សនេះរឺជាគ្បសពទ្គ្បព័នធគ្រប់គ្រងទ្ូសៅ ៏
សាម័ញ្ប
ា ផ
ំ រ
ុ ។
និយរ
័ ក្សមាង វិកា
ងវិកា
សគ្បៀបស្ៀប
ការពនយល់
ឬ ក្ស៏
សក្សមាភាព
សក្សមាភាពណក្សរគ្មូវ
មត្ិសាថបនេូវេ័ត្៌មាេែា
់មក្សឱ្យវិញណា វិជមា
ជ េ257៖រឺគ្រូវបានយក្សមក្សណក្សលមអរមាលរពីសង
ា ់ោរ
ពីសិរ
ត ិ។ធារុចល
ូ ឬ ំសែើរការនឹងមិនគ្រូវបានផ្ទលស់បូរត សទ្។
មត្ិសាថបនេ័ត្៌មាេែា
់មក្សឱ្យវិញណាអវិជមា
ជ េ៖រឺគ្រូវបានស្វើស ើងស ើមបីបស្តញ្ញាសរមាលរពី
សាង់ោរសតរ
ិ ិ។ សនេះអាចគ្រូវបានសោយការណក្សណគ្បធារុចល
ូ ឬ សំ ែើរការ, ូសចនេះគ្បព័នធគ្រ ប់សៅសាថនភាពសថរិ
ភាពមួយ។ឧទហ្រែ៍មា៉ាសុន
ី គ្បណហ្លជាគ្រូវការក្សំែរ់ស ើង វិញតាមសពលសវលាសៅការក្សំែរ់ស ើម។
គ្បត្ិក្សមមមត្ិសាថបនេូវេ័ត្៌មាេែា
់មក្សឱ្យវិញ
គ្បរិក្សមាមរិសាថប នូវព័រមា
៌ នផតលម
់ ក្សឱ្យវិញមួយជុរ
ំ ជា
ឺ គ្រួរពិនរ
ិ យស្វើនយ
ិ រ
័ ក្សមាលទ្ធ ផលននគ្បព័នធ។ វា ក្ស់ព័នធ
នឹងការផារភាជប់យុទ្ធសាស្តសតមួយសគ្មាប់សក្សមាភាពជាមួយនឹងការបនតសក្សមាភាព។ ឧទហ្រែ៍គ្បសិនសបើ
សក្សមាភាពណ លសយើងយក្សលទ្ធ ផលេុសគ្មនសៅនឹងអវីណ លសយើងរំពឹងទ្ុក្ស ('សគ្មលសៅមិនគ្រូវបានសសគ្មច')
តាមរយៈព័រមា
៌ នផតល់មក្សឱ្យវិញណរមួយសយើងនឹងសសងករសឃើញលទ្ធ ផលទ្ទ្ួលយក្សមរិសយបល់
257
Feedback:ព័រ៌មានផតល់មក្សឱ្យវិញ
378
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
សោយសវ័យគ្បវរតិនិងផ្ទលស់បូរត វិ្ីសាស្តសតស ើមបីសសគ្មចបានសគ្មលសៅ។
សទេះជាយ៉ាងណ្ដសយើងមិនពោយមនិងផ្ទលស់បូរត អ ទ ក្ស់។
គ្បរិក្សមាពរ
័ មា
៌ នផតលម
់ ក្សឱ្យវិញជុសំ ទ្វ រ ងសក្សើរមានស ើងសៅសពលណ លជំនញ
ួ រឺមិនអាចសគ្បើបានសោយ
បានពោយមស ើមបីសសគ្មចសគ្មលសៅ (និយយថាសគ្មាប់ទ្ំហ្ំននការលក្ស់) សៅសលើឱ្កាសសផសងៗស ើមបីណក្សណគ្ប
សគ្មលសៅឬងវិកាសៅក្សនុងពនលឺននបទ្ពិសសា្ន៍ឬ
អាចប ិសស្សគ្មលសៅ។
១០.ការគ្ត្ួត្េិេិត្យមត្ិេត្
័ ៌មាេ
គ្បព័នធគ្រួរពិនរ
ិ យមរិពរ
័ មា
៌ ន ំសែើរការសោយសគ្បៀបស្ៀបលទ្ធ ផលងវិកាជាមួយការពោក្សរែ៍។ សក្សមាភាព
គ្រប់គ្រងគ្រូវបានបងកឱ្យមានភាពេុសគ្មនរវាងលទ្ធ ផលងវិកានិងលទ្ធ ផលននការចាក្ស់ផាយ។
ការគ្រប់គ្រងចំែីអាហាររឺជាការគ្រួរពិនរ
ិ យសោយណផអក្សសលើលទ្ធ ផលននការពោក្សរែ៍។ សៅក្សនុង ក្សយសផសងសទ្ៀរ
គ្បសិនសបើការពោក្សររឺអាគ្ក្សក្ស់,សក្សមាភាពគ្រួរពិនរ
ិ យគ្រូវបានយក្សមុនសពល
លទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស មក្សសទេះបី។ ឧទហ្រែ៍គ្កាហ្វខាងសគ្កាមបងាាញពីគ្បរិក្សមាមរិសាថប នូវព័រមា
៌ នផតលម
់ ក្ស
ឱ្យវិញនិងគ្បព័នធពរ
័ ៌មាន
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
379
សគ្មាប់លក្ស់។
ផលរប លា
ុ លរ
(១)ងវិកាសគ្មាប់ 20X9
(១)ងវិកាសគ្មាប់ 20X9
(៤)សក្សមាភាពគ្រប់គ្រងអាចគ្រូវបាន
ំយក្សមក្សស ើមបីបិទ្ឬលុបរមាលរ
(៣)ផលរបរហ្ូរមក្ស ល់សពវនងងសនេះគ្រូវ
បានសរសគ្បើស ើមបីពោក្សរែ៍លទ្ធ ផលសៅ
ចុងឆ្នំ។
សពលវាលា
ផលរបរឥលូវ
កាលបរិសចេទ្
ឥលូវ
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៣
អនក្សគ្រប់គ្រងណផនក្សលក្ស់បានទ្ទ្ូលរបាយការែ៍គ្រួរពិនរ
ិ យគ្បចាំណេអំពីផលរបរលក្ស់។ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ការលក្ស់ជាងវិកា
សគ្មាប់ឆ្នំសនេះ ល់នងងទ្ី 31ណេ្នូមានចំនួនសរុប 600,000 ុលាលរ។
សៅចុងណេសមសាចារ់ការអាចទ្ទ្ួលបាននូវរបាយការែ៍គ្រួរពិនរ
ិ យមរិគ្រ ប់ ូចខាងសគ្កាម៖
របាយការែ៍លក្ស់សគ្មាប់ណេ នមសា
ជាណេ
ងវិកា
បានអនុវរតន៍
រួសលេបូក្សសយង
អស្តញ្ារ
ងវិកា
បានអនុវរតន៍ អស្តញ្ារក្សមា
ក្សមា258
ផលិរផល
ន់ លា
ុ លរ
ន់ លា
ុ លរ
ន់ លា
ុ លរ
ន់ លា
ុ លរ
ន់ លា
ុ លរ
ន់ លា
ុ លរ
P1
35
38
3(F259)
90
94
4(F)
P2
20
14
6(A260)
50
39
11(A)
258
Variance:អស្តញ្ារក្សមា
259
Favorable:លសមអៀងសៅលអ
380
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
P3
25
23
2(A)
50
45
5(A)
សរុប
80
75
5(A)
190
178
12(A)
មោ៉ា ង វិញសទ្ៀរអនក្សគ្រប់គ្រងការលក្ស់អាចនឹងទ្ទ្ួលបាននូវរបាយការែ៍គ្រួរពិនរ
ិ យសោយយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់
ូចខាងសគ្កាម៖
របាយការែ៍លក្ស់សគ្មាប់ណេ នមសា
ងវិកា
ផលិរផល
ការពោក្សរែ៍ចុងសគ្កាយ
ន់ លា
ុ លរ
ការរំពឹងទ្ុក្សសលើអស្តញ្ារក្សមា
ន់ លា
ុ លរ
ន់ លា
ុ លរ
P1
240
250
10(F)
P2
150
120
30(A)
P3
210
194
16(A)
Total
600
564
36(A)
ការសគ្បើគ្បព័នធគ្រប់គ្រងគ្បព័នធបញ្ាូ នព័រមា
៌ នសៅមុេមានន័យថា សក្សមាភាពណក្សរគ្មូវអាចគ្រូវបានសរសជៀសវាង
ពីភាពេុសគ្មនណ លរំពឹងទ្ុក្ស។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី ១១
ចូរពនយល់ពម
ី ូលសហ្រុណ លការគ្រប់គ្រងព័រ៌មានផតល់មក្សឱ្យវិញការបញ្ជូនសៅមុេអាចមានភាព
សមគ្សបជាពិសសសសគ្មាប់ង វិកាជាចំណ្ដយមូល្នឬចំណ្ដយវិនិសយរ។
១១.ការនគ្ជើសនរីសគ្បេ័េធថ វិកាសមគ្សប
ូចណ លសយើងបានសឃើញមានវិ្ីសាស្តសតជាសគ្ចើនក្សនុងការសរៀបចំង វិកាសហ្ើយសាថប័នមួយនឹងចង់សគ្ជើសសរីសគ្បព័នធ
ណ លសមគ្សបបំផរ
ុ ។
ក្សតាតណ លនឹងក្សំែរ់ភាពសមគ្សបរួមមាន៖
260

គ្បសពទ្និងទ្ំហ្នំ នសាថប័ន

គ្បសពទ្ននឧសាហ្ក្សមា

គ្បសពទ្ននផលិរផលនិងជួរផលិរផល

វបប្ម៌របស់សាថប័ន។
Adversable:លសមអៀងសៅមិនលអ
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
381
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម ៤៖ការនគ្ជើសនរីសគ្បេ័េធថ វិកាសមគ្សប
មនទីរសពទ្យមួយគ្បរិបរតកា
ិ រក្សនុងបរិយកាសហ្ិរញ្ាវរថមា
ុ នសសថរភាពមានសមាមាគ្រេព ស់បំផរ
ុ នន
ការចំណ្ដយសងរនិងសក្សមាភាពអនក្សសបើក្សបរ។ក្សតាតណ លគ្រូវពិចារណ្ដសៅសពលសគ្ជើសសរីសគ្បព័នធង វិកា
ណ លសមគ្សបអាចជា៖

វិ្ីសាស្តសតបណនថមអាចមានលក្សខែៈសមរមយសគ្មាប់សក្សមាភាពគ្បចាំនងង។ ការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនងាីអាចសគ្បើ វិ្ី
សាស្តសតណ លមានមូលោះនសូនយ។

ិ សនិទ្ធសហ្ើយ សូ ចនេះមួយចំនួនពី វិ្សា
ការចំណ្ដយសងរអាចគ្រូវការការគ្រួរពិនរ
ិ យយ៉ាងជរ
ី ស្តសតការសរៀបចំ
ងវិកាណផអក្សសលើសក្សមាភាព(ABB)អាចជាការសមរមយ។

វបប្ម៌ននសាថប័នសនេះអាចក្សំែរ់ថាសរើរច ប័ទ្ាង វិកាណ លចូលរួមឬោក្ស់តាមរសបៀបណ្ដ
មានគ្បសិទ្ធភាពជាង។គ្បសិនសបើមានអនក្សគ្រប់គ្រងណ លបានទ្ទ្ួលការបែតុេះបណ្ដ
ត លណផនក្សងវិកានិងការ
ចំណ្ដយភារសគ្ចើនអាចគ្រប់គ្រងបានស េះវាអាចជាការងាយគ្សួលក្សនុងការទ្ទ្ួលយក្សនូវការចូលរួមសោយេលួ ន
ឯងស ើមបីផល
ត ់អំណ្ដចនិងជំរុញបុរល
គ ិក្ស។គ្បសិនសបើការចំណ្ដយជាទ្ូសៅមិនអាចទ្ប់ទ្ល់បានវាអាចគ្រូវបានសរ
សគ្បើឱ្យសគ្បើ ងវិកាណ លគ្រប់គ្រងសោយផទុយពីក្សណ្ដ
ត ល។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី ១២៖
ុ ហ្៊ែន
ចូរសគ្ជើសសរីសនិងបងាាញអំពីភាពគ្រឹមគ្រូវននគ្បព័នធង វិកាសមគ្សបសគ្មាប់គ្ក្សម
ុ ណ លក្សំពុង
គ្បរិបរតិការសៅក្សនុងទ្ីផារទ្ូរស័ពទចល័រ។
េ័ត្៌មាេសគ្មាប់ថ វិកា
ងវិការគ្មូវឱ្យមានព័រ៌មាន ៏អសាារយណ លអាចគ្រូវបានទញយក្សពីគ្បពពជាសគ្ចើន។
គ្បពពសំខាន់ននព័រមា
៌ នសគ្មាប់សគ្មលបំែងងវិការឺ៖

លទ្ធ ផលពិរកាលពីឆ្នំមន
ុ

គ្បពពខាងក្សនុងសផសងសទ្ៀរណ លអាចរួមបញ្ាូ លចំសែេះ ឹងរបស់អនក្សគ្រប់គ្រងទក្ស់ទ្ងនឹងសាថនភាព
ជួសជុលគ្ទ្ពយសមបរតរ
ិ គ្មូវការបែតុេះបណ្ដ
ត លបុរល
គ ិក្សរគ្មូវការរយៈសពលណវងននអរិងិជន
នីមួយៗ។

ការបា៉ា ន់គ្បមាែននការចំណ្ដយននផលិរផលងាីសោយសគ្បើ វិ្ីសាស្តសត ូចជាបសចាក្សសទ្សសិក្សា ការងារ
និងការបា៉ា ន់គ្បមាែបសចាក្សសទ្ស។

382
បសចាក្សសទ្សសថរ
ិ អា
ិ ចជួយពោក្សរែ៍ក្សគ្មិរសតក្ស
ុ អវិជមា
ជ ន។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា

គ្បពពព័រ៌មានខាងសគ្ៅអាចរាប់បញ្ាូ លបញ្ជរ
ី នមលរបស់អនក្សផគរ់ផង
គ កា
់ របា៉ា ន់សាានននអរិផរណ្ដ និង
ចល អគ្តាបតូរគ្បាក្ស់ការវិភារជាយុទ្ធសាស្តសតននបរិយកាសសស ះក្សិចា។
ក្សតាាផ្ទៃស់បាូរណ
ប៉ះពា
់
់ថ វិកាគាំរូ
PESTEL ណ លបានជួបគ្បទ្េះសៅក្សនុងសសៀវសៅF1មានគ្បសយជន៍សគ្មាប់ក្សំែរ់អរតសញ្ញាែ
ឧបក្សរែ៍ផ្ទលស់បូរត ៖
ការផ្ទៃស់បាូរេនយា យ្(P)៖
ការផ្ទលស់បូរត សគ្មលនសយបាយរោះពិបាល ច
ូ ជាការហាមឃារ់សារសពើពនធអាចជេះឥទ្ធ ិពល ល់រគ្មូវការសគ្មាប់
ផលិរផលរបស់សាថប័នមួយនិង ។ ការផ្ទលស់បូរត ណបបសនេះឬការចំណ្ដយក្សនង
ុ ការផតល់ឱ្យពួក្សសរ/នឹងប៉ាេះ ល់ ល់
ការស្វើណផនការរយៈសពលេល ន
ី ិងរយៈសពលណវង។ សនេះរឺជាមូលហ្រុមយ
ួ
ល់ការស្វើណផនការរឺជា ំសែើរការបនត។
ការផ្ទៃស់បាូរសងគម(S)៖
ការផ្ទលស់បូរត ការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវសងគមនិងអាក្សបបក្សិ រយ
ិ របស់គ្បជាជនសឆ្ពេះសៅរក្សវាប៉ាេះ ល់ ល់សាថប័នទំងអ
ស់។ ក្សនុងប៉ាុ ា នឆ្នំងាីៗសនេះមានការគ្ពួយបារមាជាសគ្ចើនអំពីការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវសងគមណ លមួយ
ចំនួនគ្រូវបានទ្ទ្ួលសាគល់សោយចាប់។ ក្សតាតទំងអស់សនេះអាចប៉ាេះ ល់ ល់ណផនការរបស់សាថប័ន។
ការផ្ទៃស់បាូរនស ក្ស
ឋ ិ្េ(E)៖
សៅសពលមានការផ្ទលស់បូរត បរិយកាសសស ះក្សិចាពីការរីក្សចសគ្មើនរហ្ូរ ល់ វិបរតសិ ស ះក្សិចា ការទមទរសលើគ្បាក្ស់
ចំែូលរបស់គ្បជាពលរ ះនឹងកាន់ណរមានការសផ្ទតរអារមាែ៍។ លុយមាននិ ន ការគ្រូវបានចំណ្ដយសលើទ្ន
ំ ញ
ិ
ចាំបាច់សោយមានរិចរួចសគ្មាប់ និងការសនស ំ។ ក្សងវេះននការសនស ំរារាំងការវិនិសយរសោយ "ទ្ំនញ
ិ គ្បែីរ"
មានការរិេះរន់ថាណផនការណ លគ្រូវណរណក្សសគ្មួលសបើសន
ិ ជាពួក្សសរចង់កាលយជាសគ្មលសៅជាក្ស់ណសតង។ ក្សតាតសស ះ
ក្សិចាអាចជាមូលោះនជារិឬអនារជារិនិងរួមបញ្ាូ លនូវក្សតាតពិពពសលាក្ស ូចជាការរិេះរន់្ គ្មរនិងផលប៉ាេះ ល់
ណ លក្សំពុងណរសក្សើរមានសលើសស ះក្សិចាពិពពសលាក្ស។
ការផ្ទៃស់បាូរបន្េក្ស វិទា(T)៖
សៅសពលណផនការគ្រូវបានបសងកើរស ើងពួក្សសរគ្រូវបានណផអក្សសលើការសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតនិងឧបក្សរែ៍។
េែៈណ លបសចាក្ស វិទ្ោឈានមុេសរវិ្សា
ី ស្តសតចាស់ៗគ្រូវបានសរបងាាញថាមិនមានគ្បសិទ្ធភាពណ លជាលទ្ធ
ផលការសសគ្មចចិរគ្ត រូវបានស្វើស ើងស ើមបីស្វើបចាុបបននភាពគ្បរិបរតកា
ិ រ។ជាលទ្ធ ផលទ្ិ ះភាពននងវិកានិង
ណផនការណ លទក្ស់ទ្ងសៅនឹង វិ្ីសាស្តសតចាស់រឺមិនទក្ស់ទ្ងសទ្ៀរសទ្។ណផនការណក្សលមអងាីគ្រូវណរគ្រូវបានបសងករ
ើ
ស ើងសោយមូលោះនននបសចាក្ស វិទ្ោងាី។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
383
ការផ្ទៃស់បាូរណែនក្ស្ាប់(L)៖
សៅសពលណផនការគ្រូវបានបសងកើរស ើងពួក្សសរគ្រូវពឹងណផអក្សសលើគ្ក្សបេែឌចាប់បចាុបបននសហ្ើយការផ្ទលស់បូរត ណ លគ្រូវ
បានសរសាគល់ក្ស៏គ្រូវបានសរក្សរ់សមាគល់ផងណ រ។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយការផ្ទលស់បូរត គ្ក្សបេែឌចាប់អាចប
ណ្ដ
ត លឱ្យព័រមា
៌ នណ លគ្រូវបានសគ្បើសៅសពល ក្សងវិការួមគ្មនស ើមបីកាលយជាការណលងគ្រូវការរសៅសទ្ៀរ។ ឧទហ្
រែ៏ននការណ លរោះពិបាលបានណែ ំចាប់ណ លហាមឃារ់អាហាររហ្័សពីការផាយ
ែិជក្ស
ជ មាក្សនុងអំ ុងសពលចស ល េះរវាងក្សមា វិ្ីទ្រូ ទ្សសន៍ក្សុមារ(បារីឬគ្សា)។
ក្សតាានែសងៗនទៀត្៖
ចំណ្ដំថាេែៈសពលណ ល PESTELការវិភារអាចមានគ្បសយជន៍ខាលំងណ្ដស់ក្សនុង
ការក្សំែរ់អរតសញ្ញាែអនក្សសបើក្សបរននការផ្ទលស់បូរត សៅក្សនង
ុ ឧសាហ្ក្សមាសនេះ។ វាមិនរក្សសឃើញក្សតាតទំងអស់ណ ល
បណ្ដ
ត លឲ្យមានភាពមិនចាស់លាស់សោយសវយ
័ គ្បវរតិ ច
ូ ជា :


ក្សតាតគ្បក្សួរគ្បណជង ូចជាសក្សមាភាពរបស់រូគ្បណជង
ក្សតាតសំខាន់ៗ ូចជាការសក្សើនស ើងសមាព្ពីសហ្ជីពស ម
ើ បីចាប់សផតើមផ្ទលស់បូរត ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី ១៣
ចូរចងអល
ុ បងាាញពីគ្បពពននព៏រមា
៌ នណ លគ្រូវការសគ្មាប់ង វិកាជាសាច់គ្បាក្ស់របស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន។
ការផ្ទៃស់បាូរគ្បេ័េធថ វិកា៖
ការផ្ទលស់បូរត សៅក្សនុងគ្បព័នធង វិកាអាច ំមក្សនូវការគ្រួរពិនរ
ិ យណផនការនិងការស្វើសសចក្សតីសសគ្មច។ សទេះជាយ៉ាង
ណ្ដក្ស៏សោយមុនសពលមានការផ្ទលស់បូរត គ្រូវបានបសងករ
ើ បញ្ញា ូចខាងសគ្កាមរួរណរគ្រូវ
បានពិចារណ្ដ៖

សរើបុរល
គ ិក្សណ លបានទ្ទ្ួលការបែាុេះបណ្ដ
ា លសមរមយស ើមបីអនុវរតការផ្ទលស់បូរត សោយសជារជ័យ?

សរើការផ្ទលស់បូរត គ្បព័នធនឹងយក្សសពលសវលាគ្រប់គ្រងណ លរួរណរគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីសផ្ទតរសលើ
យុទ្ធសាស្តសត?

បុរល
គ ិក្សទំងអស់ណ លជាប់ ក្ស់ព័នធនឹង ំសែើរការងវិកានឹងគ្រូវបានទ្ទ្ួលការបែតុេះបណ្ដ
ត លសៅក្សនុង
គ្បព័នធងាីសហ្ើយយល់អំពន
ី រ
ី ិ វិ្ីងាីណ លគ្រូវអនុវរតតាមការផ្ទលស់បូរត សៅវិ្ីសាស្តសតងាី។

រនមលទង
ំ អស់ននការផ្ទលស់បូរត គ្បព័នធ,។ឧ.នងលគ្បព័នធងាីការចំណ្ដយសលើការបែតុេះបណ្ដ
ត លរួរណរគ្រូវបាន
វាយរនមលគ្បឆ្ំងនឹងអរថគ្បសយជន៍ណ លសរ ឹង។ អរថគ្បសយជន៍អាចមានការពិបាក្សក្សនុងការវាស់ណវង
សហ្ើយ សូ ចនេះការវាយរនមល វិនសិ យរយ៉ាងម៉ារ់ចរ់ននរសគ្មាងអាចពិបាក្សក្សនុងការសរៀបចំ។
384
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី ១៤
នងងឈប់សគ្មាក្ស ៏្ំមយ
ួ ក្សំពង
ុ សគ្បើគ្បាស់ង វិកាបណនថមប៉ាុណនតគ្ពួយបារមាអំពីសមាមាគ្រេព ស់បំផរ
ុ ននការចំណ្ដយ
សលើសចំណ្ដយសហ្ើយក្សំពុងពិចារណ្ដផ្ទលស់បូរត សៅជាគ្បព័នធង វិកាណផអក្សសលើសក្សមាភាព។រគ្មូវការទមទរតាម
លំ ំតាមរ ូវកាលណ លអាចទយបាន។
សាំណួរ៖
ចូរពិភាក្សាអំពីបញ្ញាណ លរួរណរគ្រូវបានពិចារណ្ដមុនសពលផ្ទលស់បូរត គ្បព័នធង វិកាងាី។
នដាះគ្ដាយ្ណាមួយ្ភាេមិេ្ាស់ោស់នៅក្សនុងថវិកា
ការសោេះគ្សាយភាពមិនចាស់លាស់សៅក្សនុងងវិកា ងវិការឺសបើក្សចំហ្ចំស េះភាពមិនចាស់លាស់។ ឧទហ្រែ៍
ក្សតាតណ លមិនអាចគ្រប់គ្រងបាន ច
ូ ជាការធាលក្ស់ចេះុ សស ះក្សិចាឬការណគ្បគ្បួលរនមលណ ល
បានផគរ់ផង
គ ស់ ោយអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់នឹងរួមចំណែក្ស ល់ភាពមិនចាស់លាស់សៅក្សនុង ំសែើរការក្សំែរ់ង វិកា។
ភាពមិនចាស់លាស់សក្សើរស ើងភារសគ្ចើនសោយសារណរការផ្ទលស់បូរត បរិយកាសខាងសគ្ៅណ លគ្ក្សុមហ្៊ែុននឹងមាន
ការគ្រប់គ្រងរិចរួច។
មូ នហត្ុរួមបញ្េូ
៖
(១)ភាពចលាចលសងគមនិងនសយបាយអាចប៉ាេះ ល់ ល់ផលិរភាពក្ស៏ ច
ូ ជាសគ្គ្មេះមហ្នតរាយ្មាជារិ
ូចជាការរញ្ជួយ ីនិងពយុេះជាស ើម។
(២)មា៉ា សុីនអាចនឹងណបក្សបាក្ស់សោយមិននឹក្សសាានសហ្ើយជំនួញអាចនឹងេក្សខានក្សនុងការបំសពញតាម
កាលវិភារផលិរក្សមា។
(៣) អរិងិជនអាចសសគ្មចចិរទ្
ត ញ
ិ ទ្ំនញ
ិ និងសសវាក្សមារិចឬសគ្ចើនជាងការពោក្សរែ៍ស ើម។ ឧទហ្រែ៍
គ្បសិនសបើអរិងិជន្ំមួយចូលសៅក្សនុងការទ្ូទរ់វាមានផលប៉ាេះ ល់ ៏្ំស្ងសលើគ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយសហ្ើយអាចបណ្ដ
ត
លឱ្យពួក្សសរចូលសៅក្សនុងការទ្ូទរ់។
(៤)ក្សមាលំងពលក្សមាមិនអាចអនុវរតបានក្ស៏ ូចជាការរំពឹងទ្ុក្សសោយសារណរការេវ េះការសលើក្សទ្ឹក្សចិរ,ត ជំងឺ, ។ល។
សៅសលើន សផសងសទ្ៀរណ លពួក្សសរអាចអនុវរតជាងការរិរ។
(៥)អនក្សគ្បរូរគ្បណជងអាចពគ្ងឹងឬសលចសចញសហ្ើយយក្សជំនួញេល េះសចញពីគ្ក្សុមហ្៊ែុន។ មោ៉ា ង វិញសទ្ៀរជំហ្ររបស់
អនក្សគ្បក្សួរគ្បណជងអាចនឹងចុេះសេាយណ ល ំ ឱ្យមានក្សំសែើនអាជីវក្សមា។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
385
ុ ហ្៊ែុន បានោក្ស់លក្ស់ផលិរផល ឬ
(៦) បសចាក្ស វិទ្ោសជឿនសលឿន អាចនឹងសក្សើរស ើងណ លគ្ក្សម
សសវាក្សមាស ម
ើ បីកាលយជាហ្ួសសម័យ ូសចនេះមិនសូវចង់បាន។
(៧) សមាារៈអាចបសងករ
ើ រនមលពីសគ្ េះ ការផ្ទលស់បូរត ជាសក្សលននរនមលទ្ំនញ
ិ
(៨) អរិផរណ្ដក្ស៏ ូចជាចល ក្សនុងអគ្តាការគ្បាក្ស់អាចបងករឲ្យមានរនមលននធារុចល
ូ ទំងអស់ស ើមបី បសងកន
ើ ឬងយ
ចុេះ។មានបសចាក្សសទ្សមួយចំនួនណ លអាចជួយសោេះគ្សាយភាពមិនចាស់លាស់។ មានការពិភាក្សាមុន និងរួម
បញ្ាូ ល ៖

ងវិកាមានភាពបរ់ណបន៖ មានងវិកាណ ល សោយការទ្ទ្ួលសាគល់រនមលេស
ុ គ្មន លំ ំឥ រិយបងចំណ្ដយ
សផសងៗគ្រូវបានបសងករ
ើ ស ើងស ើមបីផ្ទលស់បូរត ជាទ្ំហ្នំ ន
ការផ្ទលស់បូរត សក្សមាភាព។ងវិកាមានភាពបរ់ណបនបានសរៀបចំសៅសគ្កាមការចំណ្ដយសគ្ៅក្សំំែរ់របស់មាាស់ភារ
ហ្៊ែុន សហ្ើយការចំណ្ដយចគ្មុេះ ូសចនេះគ្រូវ បានបំណបក្សចូលសៅក្សនុងសមាសភារសងរ និង អសងរវាមានគ្បសយជន៏
សៅ ំណ្ដក្ស់កាលគ្រូរពិនរ
ិ យវាចំបាច់ក្សនុងការសគ្បៀបស្ៀបលទ្ធ ផល
ជាក្ស់ណសតងសៅនិងក្សគ្មិរជាក្ស់ណសតងននសមាភាពណ លសសគ្មចបានតាមលទ្ធ ផលណ លរួរគ្រូវបាន
សររំពឹងទ្ុក្សសៅក្សគ្មិរសក្សមាភាពសនេះណ លគ្រូវបានបងាាញសោយងវិកាមានភាពបរ់ណបនបាន។

ការសរៀបចំង វិការំក្សល
ិ ៖ងវិកាគ្រូវគ្រូវបានស្វើឲ្យបចាុបបននភាពសទ្ៀងទរ់នឹងលទ្ធ ផល ភាពមិនចាស់លា
ស់់គ្រូវបានការ់បនថយ។

វិភារសវទ្យិរភាព៖ អសងរអាចគ្រូវបាបផ្ទលស់បូរត មតងក្សនង
ុ មួយសពលនឹងងវិកាមួយចំនួន្ំគ្រូវបាន ផលិ
រ។ ឧទហ្រែ៏ អវីណ លនឹងសក្សើរស ើងសបើប រិមាែលក្ស់ពរ
ិ គ្បាក្ស មានគ្រឹមណរ 75% ប៉ាុសណ្ដាេះ

ការណក្សលងស្វគ្ើ តាប់តាម៖គ្សស ៀងគ្មនសៅនឹងការវិភារណគ្បគ្បួលប៉ាុណនតវាអាចផ្ទលស់បូរត អសងរសគ្ចើន
ជាងមួយក្សនុងសពលណរមួយ។
ការគ្ប់គ្បាស់ Excel
ការគ្ប់គ្បាស់Excelរឺជាក្សុំពយូទ្័រណ លទ្ុក្សកាលបរិសចេទ្ក្សនង
ុ ទ្ំរង់មា៉ាគ្ទ្ីសណ លជាចំែច
ុ គ្បសពវននជួរស ក្ស
នីមួយៗគ្រូវបានសំសៅជា cell។ ពួក្សសរគ្រូវបានសគ្បើជាទ្ូសៅស ើមបីជួយក្សនង
ុ ំសែើរការងវិកា។
រុែសមបរតនិ នការគ្ប់គ្បាស់ Excel

មានទ្ំហ្ំ្ល
ំ ាមស ើមបីរួមបញ្ាូ លពរ័មានណ លមានទ្ំហ្្
ំ ំ

រូបមនតនិងការរក្សសមើលតារាងអាចគ្រូវបានសគ្បើ ូសចនេះគ្បសិនសបើរួសលេណ្ដមួយគ្រួវបាន
ណក្សណគ្បរួសលេទំងអស់នឹងគ្រូវបានរែ ស ើង វិញភាលមៗ។ សនេះរឺមានគ្បសយជន៏ខាលំងណ្ដស់សគ្មាប់ការយក្ស
សចញ វិភារសវទ្យិរភាព
386
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា

លទ្ធ ផលអាចគ្រូវបានសបាេះពុមព ឬ ណចក្សចាយ ល់អនក្សសគ្បើគ្បាស់សផសងសទ្ៀរសអ ិចគ្រូនិច យ៉ាងឆ្ប់
រហ្័សនិងងាយគ្សូល

ក្សមា វិ្ីភារសគ្ចើនក្ស៏អាចគ្រូវបានបងាាញសៅក្សនុងតារាងរំនួសតាង
សមរុលយសាច់គ្បាក្ស់សៅចុងគ្គ្ម
$1200
$1000
$800
$600
$400
$200
$០
Jan
Feb
Mar
Apr
រុែ វិបរតនិ នការគ្ប់គ្បាស់ Excel

ការគ្ប់គ្បាស់ Excelសគ្មាប់ក្សមា វិ្ីង វិកាជាក្ស់លាក្ស់នឹងគ្រូវការសពលសវលានឹងគ្រូវការសពលសវលា
ស ើមបីអពិវឌ្ឍន៏។អរថគ្បសយជន៏ននការគ្ប់គ្បាស់ Excelគ្រូវណរមានសគ្ចើនជាងការចំណ្ដយ
សលើការអពិវឌ្ឍន៏និងរក្សាវា។

ទ្ិនននយ
័ អាចគ្រូវបានផ្ទលស់បូរត សោយនច នយ (ឬបានលុប) សោយគ្មានអនក្សសគ្បើ ឹងអំពគ្ី ពឹរត ការក្សំពុង
សក្សើរស ើង។

ក្សំហ្ុសក្សនុងការរច
ជាពិសសសសៅក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់រប
ូ មនតសនេះ អាចផលិរលទ្ធ ផល មិនគ្រឹមគ្រូវ។
សោយសារភាពសាុរសាាញននរំរូ មានក្សំហ្ុសរច អាចមានការពិបាក្សក្សនុង ការក្សំែរ់ទ្ីតាំង។

ទ្ិនននយ
័ ណ លបានសគ្បើនឹងមានក្សគ្មឹរេព ស់ននភាពមិនចាស់លាស់។ សនេះអាចគ្រូវបានសរ បំសពលចសចាល
សហ្ើយទ្ិនននយ
័ គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីផលិរ អវណី លគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថាជា របាយការែ៏គ្រឹមគ្រូវ។

សុវរតិភាពសបាេះផាយភារហ្៊ែុនមាន ច
ូ ជា ហានិពយ
័ ណ លគ្មានការអនុញ្ញារត

(ឧទហ្រែ៏ : លួច) ឬ ការបារ់បង់ទ្ិនននយ
័ (ឧទហ្រែ៏៖សោយសារសពលើងស្េះឬសចារក្សមា)

ការគ្រួរពិនរ
ិ យក្សំណែសបាេះផាយភារហ្៊ែន
ុ អាចសក្សើរស ើង
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
387

ការអប់រំបុរល
គ ិក្សស ម
ើ បីសគ្បើសសៀវសៅបញ្ជី ឬរំនូនង
ិ ណ នរំបន់ឬសកាសិកាស ើមបីសគ្បើជាធារុ ចូលអាចគ្រូវ
ការសពលសវលា។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖ ការគ្ប់គ្បាស់ Excel
សៅសពលណ លផលិរផលងវិកាសមសោយន បញ្ា ចមបងរឺគ្រូវធា ធារុណ្ដមួយសៅក្សនុងងវិកាឬ ការណក្សសគ្មួល
សៅនឹងធារុង វិកា្រមានស េះងវិកាគ្រូវណរសគ្មរពតាមសគ្មលការែ៏ធារុង វិកា្រមានស េះ ងវិកាគ្រូវណរសគ្មរព
តាមសគ្មលការែ៏ធារុសទ្វ ្មាតាស ើមបីឲ្យគ្សបគ្មន។
388
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
ឧបមាការលក្ស់សៅក្សនង
ុ ណេមុនគ្រូវបានសររំពង
ឹ ទ្ុក្សថានឹងសក្សើរស ង
ើ 10,000 លា
ុ ល រ សរើការស្វន
ើ យ
ិ រ
័ ក្សមានង
ឹ ចាំបាច់?
ងវិកាចំែូលលក្ស់ នឹង គ្រូវបានសក្សើនស ើង
គ្បសិនសបើអរិងិជនចំណ្ដយសគ្ចើនជាងមួយណេស ើមបីបង់គ្បាក្ស់
រែនីអរិងិជនសៅចុងឆ្នំសនេះនឹងគ្រូវសក្សើនស ើង
នងលស ើមនឹងគ្រូវសក្សើនស ើង
ការទ្ិញនឹងគ្រូវសក្សើនស ើង
រែនីអនក្សផគរ់ផង
គ ់ ឬការទ្ូទរ់ជាសាច់គ្បាក្ស់នឹងគ្រូវសក្សើនស ើង
សននិ្ិសៅចុងណេអាចគ្រូវសក្សើនស ើងប៉ាុណនត
សននិ្ិមិនសក្សើនស ើងសៅចុងឆ្នំសទ្
គ្បាក្ស់ចសំ ែញនឹងគ្រូវសក្សើនស ើង
ការសគ្បើគ្បាស់ Excelទំងអស់ននការណក្សរគ្មូវខាងសលើអាចគ្រូវបាន សំ ែើការសោយសវ័យគ្បវរតិគ្បសិន
សបើ ក្ស់ព័នធរូបមនតគ្រួវបានសរៀបចំគ្រឹមគ្រូវ។នងលចំណ្ដយសក្សើន ការលក្ស់ ការទ្ិញ រែនីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់ សាច់គ្បាក្ស់
សននិ្ិ នឹងគ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចផ្ទលស់បូរត ភាលមៗសមើលសលើការណក្សសគ្មួលការលក្ស់សៅណេ ១២។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
389
១២.សនងខបជាំេូក្ស
ការនរៀប្ាំថ វិកា
វិធីសាស្រសាថ វិកា

ការសរៀបចំង វិកាសគ្កាម/ បារស ើងសលើ

ការសរៀបចំង វិកាសក្សើនស ើងភាររយ

ការសរៀបចំង វិកាណផអក្សសលើសូនយ

ការសរៀបចំង វិកាក្សំ រិល

ការសរៀបចំង វិកាណផអក្សសលើសក្សមាភាព

ការសរៀបចំង វិកាចិញ្ាឺមងវិកាសៅមុេ
390
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
នគ្ជើសគ្បេ័េធណ
សមរមយ

សោេះគ្សាយជាមួយការផ្ទលស់បូ រត

បញ្ាូ លភាពមិនចាស់លាស់

ការគ្ប់គ្បាស់ Excel
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖ការវាយ្ត្នមៃអនក្សគ្គប់គ្គង
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចំែច
ុ សំខាន់រឺថាចសមលើយអាគ្ស័យសៅសលើការសក្សើនស ើងចំណ្ដយ។
គ្បសិនសបើសនេះជាការសសគ្មចចិររត បស់គ្រប់គ្រង់ផលិរក្សមាប ទ ប់មក្សការចំណ្ដយនឹងអាចបាន។អាគ្ស័យសលើវបប
្ម៍របស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនប ទ ប់មក្សអនក្សគ្រប់គ្រងនឹងគ្រូវសថរ
ិ សគ្កាមសមាព្ស ម
ើ បីពនយល់ពម
ី ូលសហ្រុ
ណ លសក្សើរសចញពីង វិកាក្សនុងក្សរែីសនេះឯង។
អាចនិយយជាទ្ូសៅបាន ល់ យគ្រប់គ្រងក្សប ទ ប់មក្សការសក្សើនស ើងនូវចំណ្ដយនងលស ើមសោយមិនបានបាន
គ្រប់គ្រងពីអនក្សគ្រប់គ្រង នឹងមិនរួរមានលក្សខែៈពិសសសក្សនុងការវាយរនមលរបស់ពួក្សសរសទ្។
សមាគ
៖
់ ទ្សសនៈរំនរ
ិ ននការគ្រួរពិនរ
ិ យរឺមានសារៈសំខាន់សគ្មាប់ការគ្ប ងរបស់សសៀវសៅសនេះ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
អនក្សចារ់ការអាចពោយម៖

មាន្ ទ នុសិទ្ធិពនោសពលចំណ្ដយរយៈសពលេល ីសោយនច នយឧទហ្រែ៏ណងទំ សៅក្សនកា
ុ រចំណ្ដយរយៈ
សពលណវងសមិទ្ធិផលស ម
ើ បីស្វើឲ្យមានលទ្ធ ផលគ្បសសើរស ើង

សរៀបចំលទ្ធ ផលយ៉ាងបុន
ិ គ្បសពវស ើមបីគ្បាក្ស ថាសគ្មលសៅណ ល ក្ស់ព័នធគ្រូវបានសសគ្មច

រូមចញ្ាូ លងវិកាសៅក្សនុងសគ្មសៅស ើមបីស្វើឲ្យពួក្សសរងាយគ្សួលក្សនុងការសសគ្មចបាន
ំសែើរការសនេះអាចគ្រូវបានណក្សលមអសោយការវាស់សង
ទ កា
់ រអនុវរតសគ្បៀបស្ៀបនឹងសគ្មលសៅេុសៗគ្មន រួមទំង
សគ្មលសៅមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ឹងការផារភាជប់ការអនុវរតសៅនឹងសគ្មលសៅរយៈសពលណវង។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ងវិកាចំែូលពីលក្ស់គ្រូវបានរំពឹងទ្ុក្សថានឹងមាន
550,000 លា
ុ ល រ x 110% x103% = 623,150 លា
ុ ល រ ។ អនក្សចារ់ណចងអាចនិងទ្ទ្ួលយក្សវាជាសគ្មលសៅ
យុរិ្
ត ម៍សគ្មាប់ការវាយរនមលការអនុវរត ណផនការនិង
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
391
ការគ្រប់គ្រងស ើមបីសលើក្សទ្ឹក្សចឹរអ
ត នក្សគ្រប់គ្រងឲ្យស្វើឲ្យគ្បសសើរស ើងនូវទ្ិសសៅគ្បាថានបណនថមសទ្ៀរ និយយសៅ
650,000 លា
ុ ល រ អាចគ្រូវបានសគ្បើនឹងភាជប់សៅនឹងគ្បព័នធរងាវន់។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
បញ្ញារនលេះឹ រយៈសពលេល ីអនក្សគ្រប់គ្រងអាចស្វើសក្សមាភាពស ើមបីបសងកន
ើ គ្បាប់ចំសែញសគ្មាប់រយៈសពលសនេះ ( ូសចនេះ
ការបសងកន
ើ គ្បាក្ស់រងាវន់ឬគ្បាក្ស់ប៉ាូវចុងសគ្កាយរបស់គ្មរ់) សោយគ្មានការពិចារណ្ដណ្ដមួយននផលប៉ាេះ ល់រយៈ
សពលណវង។ ទំងសនេះអាចរួមបញ្ាូ លវាបាន៖

ការ់បនថយការគ្សាវគ្ជាវនិងការអពិវឌ្ឍន៍ (R&D)

ការ់បនថយចំណ្ដយទ្ីផារ

ការ់បនថយការហ្វឺក្សហារ់បុរល
គ ិរ

ប ិសស្រសគ្មាងណ លមិនមានចំែូលេព ស់ក្សនុងឆ្នំទ្ី១

ការបសែតញបុរល
គ ិក្ស្ក្សមាតាសចញ
វានឹងមានការពិបាក្សក្សនង
ុ ការភាជប់គ្បាក្ស់រងាវន់ឬគ្បាក្ស់ប៉ាូវសៅនឹងរយៈសពលយូរជាងសនេះសៅសពលណ ល
អនក្សចារ់ការនឹងចូលនិវរតន។
៏ ជំនួសរច បទ្មិនណមនរែសនយយមួយណ លសផ្ទតរសលើរុែភាព ផលិរភាព ការ
យល់ ឹងអំពីមា៉ាក្ស ចំណែក្សទ្ីផារ ។ល។
អាចគ្រូវបានអនុមរ
័ គ្បសិនសបើសៅនឹងក្សណនលងវាមិនមានរួចសៅសហ្ើយ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(១)អនក្សគ្រប់គ្រងគ្បរិបរតិការអាចមានចំសែេះ ឹងនិងបទ្ពិសសា្ន៏ស ើមបីក្សំែរ់ង វិកា។ឧទហ្រែ៏សៅក្សនុង
អាជីវក្សមាខានររូចមាាស់ណរប៉ាសុ ណ្ដាេះអាចគ្រូវបានចូលរួមសៅក្សនុងគ្រប់ទ្ិ ះភាពទំងអស់ននអាជីវក្សមាសហ្ើយ ូសចនេះ
អាចក្សំែរ់ង វិកា។
(២)សៅក្សនុងធារុននវិបរតិអាចមានសពលសវលាគ្មានគ្បសិទ្ធភាពស ើមបីក្សំែរ់ង វិកាចូលរួចសហ្ើយសគ្មលសៅអាចនឹង
គ្រូវបានសរោក្ស់ស ើមបីធា បាននូវការរស់សៅមានជី វរ
ិ ។
392
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
(៣)ការចូលរួមគ្រូវមានភាពសសាាេះគ្រូវគ្រង់សគ្មាប់វាស ើមបីឲ្យមានការសលើក្សទ្ឹក្សចិរគ្ត បសសើរស ើង។ការចូលគ្ប ូ
សុីណ លជាក្សណនលងណ លអនក្សគ្រប់គ្រងជាន់េពស់ណសវងរក្សមរិរបស់អនក្សកាន់ង វិកាេព ស់បណ៉ាុ នតមន
ិ ស្វើតាមទ្សសនៈទំង
សនេះអាច ំឲ្យមានការងយចុេះ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ឆ្នំ
ផលិរផល
រនមលអសងរសរុប
រនមលអសងរ/ឯក្សតា
20X4
ផលិរផល “ក្ស”
672,000 ុលាលរX75%X60%
=
302,400 ុលាលរ
302,000 ុលាលរ៖ 640ឯក្សតា=472.50 ុលាលរ
ផលិរផល“រ”
672,000 ុលាលរX75%X40%
=
201,600 លា
ុ លរ
201,600 ុលាលរ៖ 350ឯក្សតា=576 ុលាលរ
ផលិរផល“ក្ស”
472.50 ុលាលរ X1.04X750ឯក្សតា
=
368,550 ុលាលរ
គ្មាន
ផលិរផល “រ”
576 ុលាលរX1.04X340ឯក្សតា
=
203,674 ុលាលរ
គ្មាន
20X5
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី ៧៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ណ្ដ
ំ
ក្ស់កាលទ្ី១៖អនក្សគ្រប់គ្រងរួរណរបញ្ញាក្ស់អំពីសក្សមាភាពជាក្ស់លាក្ស់អាចអាចវាយរនមលបាន
អនក្សគ្សាវគ្ជាវណ លទ្ទ្ួលេុសគ្រូវសលើរសគ្មាងនីមយ
ួ ៗរួរណរសសគ្មចចិរសត រើរសគ្មាងណ្ដ
អនក្សគ្រប់គ្រង
ណ លពួក្ស
សរចង់រយៈសពលខាងមុេ។រសគ្មាងងាីៗ។
ណ្ដ
ំ
ក្ស់កាលទ្ី២៖សក្សមាភាពនីមួយៗគ្រូវបានពិពែ៍ សៅក្សនុងក្សញ្ា ប់ននការសសគ្មចចិរត
សគ្មាប់រសគ្មាងណ លបានចាប់សផតើមរួចសហ្ើយណ លអនក្សគ្រប់គ្រងចង់បនតសៅ ំណ្ដក្ស់កាលប ទ ប់សទ្ៀរ សយើងរួរ
ណរគ្ពសងើយក្សសនតយ
ើ នឹងលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ណ្ដមួយណ លបានសក្សើនស ើងរួចសៅសហ្ើយពួក្សសរគ្រូវបានចំណ្ដយនងល)
សហ្ើយសយើងរួរណរសមលឹងសមើលសៅសលើការចំណ្ដយ សពលអ ររនិងអរថគ្បសយជន៏ (ឈនួ ល
ណ្ដ
ំ
ក្ស់កាលទ្ី៣៖ការសសគ្មចចិរន
ត ីមយ
ួ ៗគ្រូវបានវាយរនមលនិងោក្ស់ចំណ្ដរ់ថានក្ស់ វិ្ីសផសងគ្មនស ើមបីសគ្មចបាន
នូវសគ្មលសៅគ្សាវគ្ជាវ ូចគ្មនរួរណរគ្រូវបានស្វើការសសុប
ើ អសងករសហ្ើយរសគ្មាងសនេះរួរណរបនតសៅមុេគ្បសិនសបើ
បានផលគ្បសយជន៏សលើសពីការចំណ្ដយ។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
393
ណ្ដ
ំ
ក្ស់កាលទ្ី៤៖្នធានគ្រូវបានបគ្មុងទ្ុក្សសគ្មាប់ក្សញ្ា ប់សផសង។សៅសពលណ លសគ្គ្មងមានសកាតនុពល ទំង
អស់គ្រូវបានសរវាយរនមលគ្បសិនសបើមានមូលនិ្ិមន
ិ គ្រប់គ្គ្មន់ស ើមបីអនុវរតរសគ្មាងណ លលអបំផរ
ុ ទំងអស់
សោយណផអក្សសលើការវិភាររនមលចំណ្ដយ។
ZBB រឺជា្មាតាមានលក្សខែៈេព ស់។(ការចំណ្ដយជាសរឿយៗគ្រូវបានក្សំែរ់បណ៉ាុ នតជា្មាតាភាព មិនចាស់លាស់
ជាសគ្ចើនគ្រូវបានភាជប់សៅនឹងអរថគ្បសយជន៏ណ លបានបា៉ា ប់គ្បមាែ)។សនេះអាចគ្រូវបាន បងាាញសោយ
ឧទហ្រែ៍ននណផនក្សគ្សាវគ្ជាវអាចមានរសគ្មាងចិញ្ាម
ឹ សរវផ្ទទល់េួ ល នរបស់ពួក្សសរ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ងវិកាណក្សលមអរួរណរបញ្ាូ លរួមក្សំសែើន 3%ណ លចាប់សផតម
ើ ពីរួសលេននការលក្ស់ជាក្ស់ណសតងននគ្រីមាសទ្ី1 សហ្ើយរួរ
ណរបញ្ាូ លរួសលេសគ្មាប់គ្រីមាសទ្ី1ននឆ្នំប ទ ប់។
្មាសទ្ី២
លា
ុ លរ
ងវិកាចំែូលលក្ស់
127,154
្មាសទ្ី៣
្មាសទ្ី៤
លា
ុ លរ
30,969
្មាសទ្ី១
លា
ុ លរ
134,898
លា
ុ លរ
138,945
សរុប
លា
ុ លរ
431,966
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៩៖
សំ ណ្ដេះគ្សាយ៖
ំណ្ដក្ស់កាលទ្ី១៖
ំណ្ដក្ស់កាលទ្ី២៖
ក្សំែរ់ចំណ្ដយនងលស ើមគ្បមូលផាំរុ ួមបញ្ជូលគ្មន
261
262
និងនងលស ើមតាមក្សមា វិ្ីបញ្ញជនងល
រែ អគ្តាចំណ្ដយនងលស ើមគ្បមូលផាំរុ ួមបញ្ជូលគ្មនក្សនុងងវិកា
ំណ្ដក្ស់កាលទ្ី៣៖ ផលិរងវិកាសគ្មាប់ យោះននីមយ
ួ ៗឬផលិរសោយរុែនន
អគ្តាចំណ្ដយនងលស ើមគ្បមូលផាំរុ ួមបញ្ជូលគ្មនក្សនង
ុ ងវិកាសោយសគ្បើគ្បាស់ណ លរំពង
ឹ ទ្ុក្ស។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១០៖
សំ ណ្ដេះគ្សាយ៖
D រឺជាចសមលើយគ្រឹមគ្រូវ
261
Cost pools:ចំណ្ដយនងលស ើមគ្បមូលផាុំរម
ួ បញ្ជូលគ្មន
262
Cost Driver:នងលស ើមតាមក្សមា វិ្ីបញ្ញជនងល
394
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
សាថនភាព A
នឹងគ្រូវបានសម ល
៏ អបផ
ំ រ
ុ សោយអនុវរតង វិកាសូនយមូលោះន
សាថនភាព B
មិនគ្រូវការ ABB ចារ់តាំងពីវាមានចំណ្ដយទប
សាថនភាព C
នឹងសមគ្សបសគ្មាប់ង វិកាបណនថម។នឹងមិនគ្រូវបានសលឿន
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១១៖
សំ ណ្ដេះគ្សាយ៖
ការចំណ្ដយមូល្នជាញឹក្សញាប់មានរយៈសពលណវង។វាមានអរថគ្បសយជន៍បណនថមសទ្ៀរស ើមបីសគ្បៀបស្ៀបការ
ចំណ្ដយពិរគ្បាក្ស ស ើមបីពោក្សរែ៏ចំណ្ដយបញ្ា ប់ស ើមបីឲ្យសក្សមាភាពអាចគ្រូវបានអនុវរតសៅសពលរសគ្មាង
ក្សំពុង ំសែើរការជាជាងការរងចាំការបញ្ា ប់។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១២៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ុ ហ្៊ែុនមួយនឹងគ្រូវការគ្បមូលព័រមា
ទ្ីផារទ្ូរស័ពវចល័រមានការគ្បក្សួរគ្បណជងខាលំង ូសចនេះគ្ក្សម
៌ នអំពីទ្ផ
ី ារនិងអនក្ស
គ្បក្សួរគ្បណជង។
ទ្ីផារក្ស៏មានការផ្ទលស់បូរត យ៉ាងឆ្ប់រហ្័សផងណ រ
ូសចនេះ វិ្ីសាស្តសតង វិកាអាចនិងសមគ្សបស ើមបីរក្សាសគ្មលសៅ
ងវិកាហ្ូរ ល់ទ្ន
ិ ននយ
័ ។វានឹងមានសារៈសំខាន់ខាលំងណ្ដស់ក្សនុងការបញ្ាូ លព័រមា
៌ នចុងសគ្កាយបំផរ
ុ សៅក្សនុងការ
ឹ ក្សនុងរំបន់ណ លនឹងស្វើឲ្យ
ផ្ទលស់បូរត និង វិ្សា
ី ស្តសតណ លមានការចូលរួមនឹងគ្បធានណផនក្សលក្ស់អាចមានចំសែេះ ង
ំសែើរការងវិកាកាន់ណរគ្បសសើរស ើង។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៣៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ព័រមា
៌ ននផទក្សនុងនិងគ្រូវបានទមទរពី

យក្សោះនទក្ស់ទ្ងណផនក្សលក្ស់និងបរិមាែលក្ស់និងការបា៉ា ន់គ្បមាែរយៈសពលគ្បមូល

អនក្សគ្រប់គ្រងផលិរនិងបា៉ា ន់គ្បមាែវរថធា
ុ រុស ម
ើ ពលក្សមា នឹងការចំណ្ដយផលិរក្សមា

អនក្សគ្រប់គ្រងទ្ិញនឹងបា៉ា ន់សា
់ ា នរនមលវរថធា
ុ រុស ើម និងលក្សខេែឌទ្ូទរ់

្នធានមនុសសនឹងពោក្សរពីអគ្តាគ្បាក្ស់ឈួ ន លភាពលាពនឹងរគ្មូវការបណនថមសមា៉ា ង

ការិយល័យហ្ិរញ្ាវរថអា
ុ ពោក្សរែ៍ពីការទ្ូទរ់ភារលាពការគ្បាក្ស់នឹងការចំណ្ដយការិយល័យទ្ូសៅ។
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
395
ព័រមា
៌ នខាងសគ្ៅអាចគ្រូវបានទមទរទក្ស់ទ្ងនឹងការពោក្សរែ៍អគ្តាការគ្បាក្ស់ អគ្តាពនធ លក្សខេែឌទ្ូទរ់
សគ្មាប់ចំណ្ដយសលើពនធោរ អរិផរណ្ដ។ ល។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៤៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ការវិភារអំពីចំណ្ដយផលិរក្សមារួរគ្រូវបានស្វើស ើងស ើមបីក្សំែរ់សមាមាគ្រណ ល
នងលស ើមតាមក្សមា វិ្ីបញ្ញជនងលណ លេុសគ្មនពីនងលស ើមតាមក្សមា វិ្ីបញ្ញជនងល ណ លមានរនមល្មាតាណ លអាចគ្រូវបាន
សរសគ្បើសៅសពលណ លចំណ្ដយងវិកាសគ្ចើន។
គ្បសិនសបើប រិមាែសគ្ចើនសលើសលប់ននការចំណ្ដយរឺមិនទក្ស់ទ្ង នឹងបរិមាែសពលអនុវរត ABB អាច ំឲ្យ
មានណផនការនិងការគ្រប់គ្រងបានគ្រឹមគ្រូវ។
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សបាេះផាយណ លប ទ ប់មក្សរួរណរគ្រូវបានចារ់ទ្ុក្សថារួមបញ្ាូ ល

ការអពិវឌ្ឍន៍ឬការទ្ិញគ្បព័នធក្សុំពយូទ្័រសមរមយមួយស ើមបីគ្មំគ្ទ្ ABB ំសែើរការ

បែតុេះបណ្ដ
ត លបុរល
គ ិក្សស ម
ើ បីគ្បរិបរ
ិ កា
ត រនឹងបក្សណគ្បព័រមា
៌ នណ លបានផលិរ

ការអពិវឌ្ឍន៏ននណផនការអនុវរតន៍មយ
ួ នឹងថាសរើសនេះរួរណរ ំសែើរការគ្សបជាមួយនិង ំសែើរកាណ លមាន
គ្សាប់សគ្មាប់រយៈសពលសាក្សលបង។
396
ជំពូក្សទ្ី ១៣៖ការសរៀបចំណផនការងវិកា
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៤៖ការនរៀប្ាំថ វិកា វិេិនយាគ
ជាំេូក្សទី ១៤
ការនរៀប្ាំថ វិកា វិេិនយាគ
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖
 ពិភាក្សាអំពសា
ី រៈសំខាន់ននការស្វើណផនការ និងការគ្រប់គ្រងការវិនសិ យរស ើមទ្ុន។
 ក្សំែរ់ និងណបងណចក្សរវាងចំណ្ដយមូល្ន263ឬចំណ្ដយវិនសិ យរ និងចំណ្ដយបសងករ
ើ ចំែូល264។
 សរៀបរសគ្មាងពីបញ្ញាណ លគ្រូវពិចារណ្ដ និងជំហាន ក្ស់ព័នធក្សនុងការសរៀបចំង វិកាចំណ្ដយមូល្ន
 ពនយល់និងបងាាញពីភាពេុសគ្មនរវាងអគ្តាការគ្បាក្ស់្មាតា,អគ្តាការគ្បាក្ស់សមាសនិង
អគ្តាការគ្បាក្ស់មានណរ មនិងអគ្តាការគ្បាក្ស់គ្បសិទ្ធភាព។
 ពនយល់ និងឧទហ្រែ៏ពីអគ្តាការគ្បាក្ស់សមាស និងអគ្តាអបបហារ។
 ពនយល់ពភា
ី ពេុសគ្មនរវាងលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ និងគ្បាក្ស់ចំសែញ សហ្ើយនិងភាព ក្ស់ព័នធននលំហ្ូរសាច់
គ្បាក្ស់សៅនឹងការវាយរនមល វន
ិ ិសយរមូល្ន។
 ក្សំែរ់ និងវាយរនមលលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ណ ល ក្ស់ព័នធសគ្មាប់ការសសគ្មចចិរតវិនសិ យរនីមួយៗ។
 ពនយល់និងបងាាញពីរនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV) និងអគ្តាបងវិលនផទក្សង
នុ (IRR265)ននអបបហារលំហ្រូ សាច់
គ្បាក្ស់ ។
 រែ រនមលបចាុបបននសោយសគ្បើរូបមនត្នលាពគ្បចាំឆ្នំសងរ266 និងរូបមនតអននត267
 រែ
NPV, IRR និងការសងគ្រលប់ (មានអបបហារ និងគ្មានអបបហារ)
 ការបក្សគ្សាយលទ្ធ ផលនន រនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV),IRR និងការរែ លទ្ធ ភាពននសងគ្រលប់ស ើម
ននវិនសិ យរ
263
Capital Expenditure:ចំណ្ដយមូល្ន
264
Revenue Expenditure:ចំណ្ដយបសងកើរចំែូល
265
ិ រផលសងគ្រ ប់មក្សវិញ
Internal Rate of Return(IRR):អគ្តាបងវិលនផទក្សនុងននប កា
266
Annuity:្នលាពគ្បចាំឆ្នំសងរឬរនមលអបបហាអនុសំវចេរ័រវឬសងរ
267
Discounting perpetuity:អបបហារអនតន
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
397
ការវាយរនមលមល
ូ ្នក្សនុងរសគ្មាង វិនិសយរ
ំសែើរការវាយរនមល
ការគ្បាក្ស់សមាសនិង
បសចាក្សសទ្សលំហ្រូ សាច់
អបបហារ
គ្បាក្ស់អបបហារ
រសគ្មាងវិសយរ
បសចាក្សសទ្សបុរាែ
សវនក្សមាសគ្កាយសគ្កាយ
រនមលបចាុបបនន សុទ្ធ
អគ្តាបងវិលនផទក្សនុង
រយៈសពលសងគ្រ ប់មូល្ន
បញ្ា ប់ការទ្ូទរ់
(NPV)
(IRR)
(Payback period)
១.ន ើមទុេ វិេិនយាគ
សៅសពលអាជីវក្សមាចំណ្ដយលុយសលើគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង វាគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាមូល្នវិនសិ យរ ឬ
ចំណ្ដយមូល្នឬចំណ្ដយវិនសិ យរ។
English
នខមរភាសា
Capital Expenditure
ចំណ្ដយមូល្ន
Capital Investment
មូល្នវិនិសយរ
Capitalized Asset
គ្ទ្ពយមូល្ន
Financial Capitalized(US)
ពរិសនោហ្ិរញ្ាវរថុ
Financial Lease
ពរិសនោហ្ិរញ្ាវរថុ
Fixed Asset
អចលនគ្ទ្ពយ
Investment Property
គ្ទ្ពយវិនិសយរ
Long term Asset
គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង
398
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
Non-Current Asset
គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង
Property, Plant and Equipment(PPE)
អចលនគ្ទ្ពយសរាងចគ្ក្សនិងបរិកាខរ
Tangible Asset
គ្ទ្ពយសក្សមារូបី
ការចំណ្ដយជា្មាតាមិនសទ្ៀងទរ់និងមានទ្ំហ្ំសគ្ចើនសហ្ើយវាគ្រូវបានសររំពឹងថានឹងបសងករ
ើ អរថគ្បសយជន៍
រយៈសពលណវង។
ការសសគ្មចចិរសត លើ វិនសិ យរមូល្នជា្មាតារំណ្ដងឱ្យការសសគ្មចចិរត ៏សខា
ំ ន់បផ
ំ រ
ុ ណ លសាថប័នស្វើចាប់តាំង
ពីពក្ស
ួ សរបានស្វសើ គ្ចើនសមាមាគ្រនន្នធានរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនចំស េះសក្សមាភាពណ លទ្ំនងជាមិនអាចគ្រ ប់ វញ
ិ បា
ន។មានរសគ្មាងវិនិសយរសផសងៗគ្មនជាសគ្ចើនរួមមាន៖

ការោក្ស់ជន
ំ ួសគ្ទ្ពយសក្សមា

សគ្គ្មងការែ៍ការ់បនថយចំណ្ដយ

ផលិរផលងាីឬការអពិវឌ្ឍសលើសសវាក្សមា

វិតាថរក្សមា268ឬការពគ្ងីក្សផលិរផល ឬសសវាក្សមា

សំសែើតាមលក្សខនិក្ស
ត បរិសាថន និងសុេមា
ុ លភាព។
២.្ាំណាយ្មូ
ធេ េិង ្ាំណាយ្បនងកើត្្ាំណូ
ភាពេុសគ្មនរវាងចំណ្ដយមូល្ននិងចំណ្ដយបសងករ
ើ ចំែូល269រឺមានសារៈសំខាន់។
ការចំណ្ដយមូល្ន៖
ការចំណ្ដយមូល្នរឺជាការចំណ្ដយណ លបានសក្សើរស ើងក្សនុង៖
(ក្ស) ការទ្ិញគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវងណ លគ្រូវការសគ្មាប់សគ្បើគ្បាស់ក្សង
នុ អាជវី ក្សមានិងមិនសគ្មាប់លក្ស់បនត។
(េ) ការផ្ទលស់បូរត ឬការណក្សលមអសំខាន់ននគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង សគ្មាប់សគ្មលបំែងបសងកើនសមរថភាពរក្ស
គ្បាក្ស់ចំែូលរបស់សាថប័នជាគ្ក្សុមហ្៊ែុន។
ការចំណ្ដយមូល្នរឺ គ្រូវបានបងាាញសៅក្សនុងរបាយការែ៍សព
ី ត សា
ី ថ នភាពហ្ិរញ្ាវរថជា
ុ គ្ទ្ពយសក្សមា
រយៈសពលណវង។ ប ទ ប់មក្សវាគ្រូវបានរិរជាចំណ្ដយក្សនង
ុ របាយការែ៍លទ្ធ ផល ក្សនង
ុ រយៈសពលណ្ដមួយចំនន
ួ
តាមរយៈការ ក្សបនទុក្សរមលសន់ នគ្ទ្ពយសក្សមាសចញ។
ចំណ្ដយបសងករ
ើ ចំែូលឬចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រ
ចំណ្ដយបសងករ
ើ ចំែូល វាសក្សើរស ើងសៅសពល៖
268
Expansion: វិតាថរក្សមា
269
Revenue Expenditure:ចំណ្ដយបសងកើរចំែូល
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
399
(ក្ស) ការទ្ិញគ្ទ្ពយសមបរតិណ លទ្ទ្ួលបានសគ្មាប់បំណលងសៅជាសាច់គ្បាក្ស់ (ឧ. ទ្ំនញ
ិ សគ្មាប់លក្ស់បនត)
(េ) ការផលិរ ការលក្ស់ និងការណចក្សចាយទ្ំនញ
ិ និងការគ្រប់គ្រងអាជីវក្សមាគ្បចាំនងង
(រ) ការណងរក្សាទំនឹងគ្បាក្ស់ចំែូលននគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង (ឧទហ្រែ៍ ចំណ្ដយការជួសជុល ជាស ើម។
ចំណ្ដយបសងករ
ើ ចំែូល ជាទ្ូសៅគ្រូវបានរិរសៅសលើរបាយការែ៍លទ្ធ ផលននគ្បាក្ស់ចំសែញឬការខារ សគ្មាប់
ការិយបរិសចេទ្ននការចំណ្ដយបានសក្សើរស ើង។
សៅក្សនុងការអនុវរតជាក្ស់ណសតង វាអាចមានការលំបាក្សមួយចំនួនក្សនុងការណបងណចក្សឲ្យចាស់រវាងការផ្ទលស់បូរត / ការ
ណក្សលមអ គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង (ចំណ្ដយមូល្ន) និងការណងរក្សា (ចំណ្ដយបសងកើរចំែូល) ។
ឧទហ្រែ៍សរើការរំស ើងគ្បព័នធក្សំសៅទ្ំសនើប ស ើមបីជន
ំ ស
ួ គ្បព័នធណ លគ្មានគ្បសិទ្ធភាពចាស់រឺជាការណក្សលំអឬណង
រក្សាណ រឬសទ្? សទេះយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយអនក្សមិនចាំបាច់ស្វើការសសគ្មចចិរណត បបសនេះសៅក្សនុងការគ្ប ងរបស់អនក្សសទ្។
៣.ថវិកា វិេនិ យាគណាមូ ធេ េិង ការវាយ្ត្នមៃគនគ្មាង វិេិនយាគ
ងវិកា វិនសិ យរជាមូល្នរឺ

ជាក្សមា វិ្ីមួយននការចំណ្ដយស ើមទ្ុនណ លបានធា សគ្ចើនឆ្នំ។

រួមបញ្ាូ លទំងរសគ្មាងនិងរសគ្មាង សពលអ ររណ លមានការអនុញ្ញារណ លក្សំពុងពិចារណ្ដ។
ំណ្ដក្ស់កាលមួយក្សនុង ំសែើរការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរជាមូល្នរឺការវាយរនមលរសគ្មាង វិនសិ យរ។
ការវាយរនមលសនេះមានលក្សខែៈពិសសស ូចខាងសគ្កាម៖

ការបា៉ា ន់គ្បមាែអំពីការចំណ្ដយនិងអរថគ្បសយជន៍ សពលអ ររសលើអាយុកាលរសគ្មាង វិនិសយរ។

ការវាយរនមលសលើក្សគ្មិរននគ្បាក្ស់ចំែូលណ លរំពឹងទ្ុក្សថានឹងទ្ទ្ួលបាន។
ំសែើរការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរជាមូល្នមាន ំណ្ដក្ស់កាលមួយចំនន
ួ ៖
400
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
១.ការពោក្សរែ៍រគ្មូវការស ម
ើ ទ្ុន វិនិសយរ
ណផនក្សននក្សិចាសហ្ការ
និងយុទ្ធសាស្តសតអាជីវក្សមា
២. ក្សំែរ់អរថសញ្ញាែរសគ្មាងសមគ្សប
រែ នងលស ើម និងអរថគ្បសយជន៍
៣. ស្វើការវាយរនមលរសគ្មាង ណ លមានសកាតនុពល
៤. សគ្ជើសសរីស និងអនុមរ
័ រសគ្មាង ល
៏ អបំផរ
ុ
អាយុកាលរសគ្មាងទំងមូល
អនុមរ
័ សោយរែៈគ្រប់គ្រង
ឬគ្ក្សុមគ្បឹក្សាពិបាល
៥. សរៀបចំចំណ្ដយមូល្ន
៦. សគ្បៀបស្ៀបរសគ្មាងចំណ្ដយសៅនឹងការចំណ្ដយជាក្ស់ណសតងផលគ្បសយជន៍រសគ្មាង
ជំពក្ស
ូ ទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
401
៤.
ាំហូរសា្់គ្ ក្ស់នគ្បើសគ្មាប់ការវាយ្ត្នមៃគនគ្មាង វិេិនយាគ
សៅក្សនុងការវាយរនមលរសគ្មាង វិនសិ យរវាជាការសមគ្សបជាងស ើមបីវាយរនមលអ ររ លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ជាជាង
គ្បាក្ស់តាមបញ្ជច
ី ំសែញរែសនយយ។ គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្រូវបានរែ សលើរបាយការែ៍លទ្ធ ផលសហ្ើយសាច់
គ្បាក្ស់រជា
ឺ គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលេល ីសៅសលើរបាយការែ៍សីព
ា ីសាថនភាពហ្ិរញ្ាវរថឬ
ុ តារាងរុលយការ។
ភាពេុសគ្មនសក្សើរស ើងសោយសារណរ៖

ចំែូល៖គ្រូវបានទ្ទ្ួលសាគល់សៅក្សនុងរបាយការែ៍លទ្ធផល សៅសពលណ លទ្ទ្ួលបាន ប៉ាុណនតវាមិន
ចាំបាច់សទ្សៅសពលណ លទ្ទ្ួលបានសាច់គ្បាក្ស់។

នងលស ម
ើ ៖គ្រូវបានទ្ទ្ួលសាគល់សៅក្សនុងរបាយការែ៍លទ្ធផលសៅសពលណ លវាសក្សើរស ើង ប៉ាុណនតវាមិន
ចាំបាច់សទ្សៅសពលណ លសាច់គ្បាក្ស់គ្រូវបានបង់រួចរាល់។

ការចំណ្ដយមិនណមនជាសាច់គ្បាក្ស់270៖ក្សនុងរបាយការែ៍លទ្ធ ផល អាជីវក្សមាគ្រូវបានរិរនងលជាមួយនឹង
ការចំណ្ដយមិនណមនជាសាច់គ្បាក្ស់ មួយចំនួន ច
ូ ជាបនទុក្សរមលស់ និងសំ វិធាន្នសគ្មាប់
បំែល
ុ សងស័យជាស ើម។ សទេះបីជាវរថទ
ុ ង
ំ សនេះគ្រូវបានរិរយ៉ាងគ្រឹមគ្រូវជាការចំណ្ដយក្សនុងរបាយការែ៍លទ្ធ
ផល ក្ស៏សោយវាមិនណមនជាលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សហ្ើយនឹងមិនការ់បនថយរុលយភាពសាច់គ្បាក្ស់របស់អាជីវក្សមាស ើ
យ។

ការទ្ិញគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង៖ការទ្ិញទំងសនេះសគ្ចើនណរជាលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់្នំ នអាជីវក្សមាប៉ាុណនត
ចំនួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ណ លគ្រូវបានរិរសៅក្សនុងរបាយការែ៍លទ្ធ ផល រឺជាការ ក្សរមលស់គ្បចាំឆ្នំមន
ិ ណមនជាការ
ចំណ្ដយគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវងទំងអស់ស េះសទ្។

ការលក្ស់គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវងឬការសំែល់៖សៅសពលណ លគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវងគ្រូវបាន
លក្ស់ វានឹងបងាាញជាលទ្ធ ផលសៅក្សនុងលំហ្ូរចូលននសាច់គ្បាក្ស់ននអាជីវក្សមា ប៉ាុណនតរួរសលេណ លបងាាញ
សៅក្សនុងរបាយការែ៍លទ្ធ ផល មិនណមនជាគ្បាក្ស់សុទ្ធសទ្ ណររឺជាគ្បាក្ស់ចំសែញ ឬខារទំងឡាយណ្ដ
ណ លបានពីការលក្ស់គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវងឬការសំែល់។

គ្បរិបរតកា
ិ រហ្ិរញ្ាវរថ៖
ុ គ្បរិបរតកា
ិ រទំងឡាយ ូចជា ការសបាេះផាយប័ែាភារហ្៊ែន
ុ បណនថមស ើមបីសង
បំែល
ុ វានឹងបងាាញជាលទ្ធ ផលក្សនុងលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ចូល ឬសចញ ៏្ំននអាជីវក្សមាណ លមិនប៉ាេះ ល់
ល់រួរសលេគ្បាក្ស់ចំសែញស េះសទ្។សៅសពលស្វកា
ើ របា៉ា ន់សាានការវិនិសយរស ើមទ្ុក្សណ លអាចស្វើបាន
វាចាំបាច់ក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ចូល និងសចញ្នធានននអាជីវក្សមាជាជាងរក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញ សគ្ េះគ្បាក្ស់ចំសែញរឺមានលក្សខែៈផ្ទទល់េួ ល ន និងមិនអាចចំណ្ដយបាន។
270
Non-Cash Expense:ការចំណ្ដយមិនណមនជាសាច់គ្បាក្ស់
402
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ណ លគ្រូវបានបា៉ា ន់សាានរួរណ ល ក្ស់ព័នធនឹង ឬផ្ទលស់បូរត ជាលទ្ធ ផលសោយផ្ទទល់ននការស្វើសសច
ក្សតីសសគ្មចចិរតវន
ិ ិសយរ លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់ ក្ស់ពន
័ ធ មាន ូចជា៖

ចំណ្ដយអ ររ និងចំែូល៖ វាមិនអាចផ្ទលស់បូរត អវីណ លសក្សើរស ើង ូសចនេះចំណ្ដយ ក្ស់ពន
័ ធ ឬចំែូល
រឺជអ ររ។

លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់៖សាច់គ្បាក្ស់ជាក្សលាក្ស់ចល
ូ មក្ស ឬចាក្សសចញ្នធានពីអាជីវក្សមាមន
ិ រាប់បញ្ាូ លអវីណ ល
មិនណមនជាសាច់គ្បាក្ស់ ូចជា ការរមលស់ងយចុេះ និងនងលស ម
ើ លំសអៀង។

ការចំណ្ដយបណនថម និងចំែូល៖ការផ្ទលស់បូរត នននងលស ើម និងចំែូលណ លសក្សើរស ើងរឺជាលទ្ធ ផល
សោយផ្ទទល់ននការស្វើសសចក្សតស
ី សគ្មចចិរតវន
ិ ិសយរ។
វាក្សយស័េទបន្េក្សនទសទក្ស់ទង្ាំណាយ្ពាក្ស់េ័េធ៖
វាក្សយស័ពទបសចាក្សសទ្សណ ល ក្ស់ព័នធនឹងនងលស ើម៖

នងលស ម
ើ អវិក្សល៖ជាភាពសផសងគ្មនសៅក្សនង
ុ នងលស ើមសរុបឬចំែូលរវាងពីរសផសងគ្មន។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ មានកាលានុវរតភាព271៖រឺជារំនិរសំខាន់មួយក្សនុងការសសគ្មចចិរ។
ត វារំណ្ដងឲ្យ
ជសគ្មើស ល
៏ អបផ
ំ រ
ុ ណ លគ្រូវបានក្សនលងផុរសៅក្សនុងការស្វសើ សចក្សតីសសគ្មចចិរ។
ត នងលស ម
ើ ឱ្កាសសងករ់ថា
ការសសគ្មចចិរទ
ត ក្ស់ទ្ងជាមួយនឹងក្សតាតសផសងគ្មន និងអវីណ លការស្វើសសចក្សតស
ី សគ្មចចិរនត នការសគ្បើគ្បាស់
នងលស ើមរឺចំសែញ
ឬរួមបញ្ាូ លពីមុនមក្សសោយមិនបានមិនបានសគ្ជើសសរីសជសគ្មើសណ លលអបផ
ំ រ
ុ ប ទ ប់។

ចំណ្ដយអាចសជៀសវាង272 ៖រឺការចំណ្ដយជាក្ស់លាក្ស់ណ លទក្ស់ទ្ងនឹងសក្សមាភាពណ លនឹងគ្រូវសជៀស
វាងគ្បសិនសបើសក្សមាភាពស េះមិនបានសក្សើរស ើង។
វាក្សយស័ពទ
ទ ក្ស់ទ្ងនឹងចំណ្ដយមិន ក្ស់ពន
័ ធ៖

ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លច
ិ បារ់បង់273៖ រឺជាការចំណ្ដយទំងឡាយណ្ដណ លមិន ក្ស់ព័នធជាមួយនឹង
ការសសគ្មចចិរត ឧទហ្រែ៍ ូចជានងលស ម
ើ អពិវឌ្ឍ ឬនងលស ម
ើ គ្សាវគ្ជាវទ្ីផារ។

ការធា ចំណ្ដយ274៖ រឺជាចំណ្ដយអ ររណ លមិនអាចសជៀសបានសៅសពលមានការសសគ្មចចិរត
សក្សើរស ើង។
271
Opportunity Cost:ចំណ្ដយនងលស ម
ើ មានកាលានុវរតភាព
272
Avoidable Cost:ចំណ្ដយអាចសជៀសវាង
273
Sunk Cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លិចបារ់បង់
274
Committed Cost:ការធា ចំណ្ដយ
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
403

នងលស ម
ើ មិនណមនជាលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់275៖ រឺជានងលស ើមណ លមិនទក្ស់ឬងនឹងលំហ្ូរននសាច់គ្បាក្ស់
ឧទហ្រែ៍ បនទុក្សរមលសន
់ ិងស ើមលំសអៀង។ នងលស ើមលំសអៀងជានងលស ើមណ លមិនបងាាញសៅក្សនុងលំហ្រូ
សចញននសាច់គ្បាក្ស់មន
ិ ថាក្សនង
ុ សពលបចាុបបននឬអ ររស េះសទ្។ ឧទហ្រែ៍ សពលេល េះសាខាក្សណ្ដ
ត លនន
សាថប័នមួយអាចរិរនងលឈួ ន លជួលនឹងសាខាស េះ។ នងលស ើមសនេះនឹងបងាាញសៅក្សនុងរែសនយយរបស់សាថ
ប័នស េះ ប៉ាុណនតវានឹងមិនបងាាញសៅក្សនុងសាច់គ្បាក្ស់ពិគ្បាក្ស ក្សនុងការចំណ្ដយស េះសទ្។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាសងរប ទ ប់បនស ំទ្ូសៅ276៖ ជាសរឿយៗមិនទក្ស់ទ្ងនឹងការស្វើសសចក្សតីសសគ្មចចិរត
សទ្។ ប៉ាុណនតនងលស ើមផលិរក្សមាេលេះអាចនឹង ក្ស់ព័នធសៅនឹងការស្វើសសចក្សតីសសគ្មចិរត ឧទហ្រែ៍ ការ
ចំណ្ដយសងរអាចមានភាព ក្ស់ព័នធ គ្បសិនសបើការចំណ្ដយសងរសក្សើនស ើងជាលទ្ធ ផលសោយផ្ទទល់ននការ
ស្វើសសចក្សតីសសគ្មចចិរន
ត ឹងសក្សើរស ើង។

រនមលពរ
ិ ក្សនង
ុ បញ្ជរ
ី ែសនយយននគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង277៖ រឺមិន ក្ស់ព័នធសៅនឹងនងលស ើមសទ្ ពីសគ្ េះ
ូចជារមលស់ងយ សោយសារវាក្សំែរ់សោយអនុសញ្ញារែសនយយ ជាជាងលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
សពលអ ររ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី១៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សំពុងស្ាើការបា៉ា ន់គ្បមាែចំណ្ដយ វិនិសយរនឹងគ្រូវសសនើសគ្មាប់សគ្រឿងបរិកាខរសគ្បើគ្បាស់ណ លនឹងមាន
រនមល 160,000 ុលាលរ ។
ការសិក្សាលក្សខែៈបសចាក្សសទ្សគ្រូវបានអនុវរតសោយអនក្សពិសគ្គ្មេះសយបល់ សោយចំណ្ដយទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 15,000
លា
ុ ល រ ស ើមបីទ្ទ្ួលបានអរថគ្បសយជន៍ននសគ្រឿងបរិកាខរស េះ។
ចំណ្ដយ វិនិសយរនឹងបា៉ា ន់គ្បមាែថាសគ្រឿងបរិកាខរសនេះនឹងមានអាយុកាល 4 ឆ្នំ សហ្ើយគ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បចាំឆ្នំ
នឹងមានចំនួន 8,000 លា
ុ ល រសងរ ប ទ ប់ពី ក្សរមលស់គ្បចាំឆ្នំ 40,000 ុលាលរ នឹងនងលសសវាគ្បចាំឆ្នំ 25,000 លា
ុ លរ
សគ្មាប់ចំណែក្សននការចំណ្ដយសងររបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។
សាំណួរ៖
ចូររែ លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ ក្ស់ព័នធសគ្មាប់ការវិនសិ យរសនេះ?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
275
Non-cash flow cost:នងលស ើមមិនណមនជាលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
276
General Fixed Overheads:ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំទ្ូសៅ
277
Carry amount of non-current Asset:រនមលពរ
ិ ក្សនុងបញ្ជីរែសនយយននគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង
404
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 160,000 លា
ុ ល រ ណ លគ្រូវបានចមណ្ដយសៅសលើសគ្រឿងបរិកាខរងាីរឺ ក្ស់ព័នធ សគ្ េះវាជាលំហ្រូ
សាច់គ្បាក្ស់ សពលអ ររណ លជាលទ្ធ ផលសោយផ្ទទល់ននការស្វើសសចក្សតស
ី សគ្មចចិរត។
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 15,000 ុលាលរ ណ លបានចំណ្ដយរួចសហ្ើយសគ្មាប់ការសិក្សាពីលទ្ធ ភាពណ លអាចសៅរួចជាការ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លច
ិ បារ់បង់278 - វាគ្រូវបានចំណ្ដយរួចសហ្ើយ - ូសចនេះវាមិន ក្ស់ព័នធសទ្។
ការរមលស់ និងចំណែក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាសងរប ទ ប់បនស ំទ្ូសៅ279មិន ក្ស់ព័នធសទ្។
បនទុក្សរមលស់មន
ិ ណមនលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ និងចំណែក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាសងរប ទ ប់បនស ំទ្ូសៅរំណ្ដងឲ្យនងល
ស ើម វានឹងសក្សើរស ើង សពលខាងមុេ។
វាអាចស្វើការបា៉ា ន់គ្បមាែលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំ សោយរែ គ្បាក្ស់ចំសែញសគ្មាប់អណវី លមិនណមនជា
សាច់គ្បាក្ស់។
លា
ុ លរ
បា៉ា ន់គ្បមាែគ្បាក្ស់ចំសែញ
8,000
បូក្ស៖បនទុក្សរមលសគ្់ ទ្ពយសក្សមា
40,000
បូក្ស៖ណែក្សចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរប ទ ប់បនស ំ
25,000
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំ
73,000
ូសចានេះ៖ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 73,000 លា
ុ ល រ លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំក្ស៏ជាការ ក្ស់ពន
័ ធនង
ឹ ការវិនិសយរ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ផលិរក្សមាមួយក្សមពុងពិចារែសលើការផលិរ ផលិរផលសគ្បើគ្បាស់គ្បសពទ្ងាីមួយ។ សោយក្សនុង
ផលិរផលសគ្បើគ្បាស់ មួយគ្រូវការរយៈសពលពីរសមា៉ា ងក្សនង
ុ ការបសងករ
ើ ។
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ រឺជានងលឈួ ន លទ្ូសៅ 1 ុលាលរ ក្សនុង1សមា៉ា ងសគ្មាប់ក្សមាលំងពលក្សមា។
គ្បសិនសបើ ផលិរផលសគ្បើគ្បាស់ គ្រូវបានបសងករ
ើ ស ើង គ្ក្សុមហ្៊ែុននឹងគ្រូវជួលសមការបណនថមជាមួយនឹងគ្បាក្ស់
សបៀវរស 15,000 លា
ុ ល រ ក្សនុង1ឆ្នំ។ គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ គ្រូវផលិរ ែ ិត្ែ នគ្បើគ្ ស់ បរិមាែចំនួន 10,000 ឯក្សតា
ននផលិរផលសគ្បើគ្បាស់ ក្សនុងមួយឆ្នំ។
សាំណួរ៖
278
Sunk Cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សប់លិចបារ់បង់
279
General Fixed Overheads:ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំទ្ូសៅ
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
405
ចូររែ លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ ក្ស់ព័នធរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ?
៥.នេ
នវោនេត្នមៃរូបយ្
ិ វត្ថុ
លក្សខែៈមួយននរសគ្មាងចំណ្ដយទ្ុន វិនិសយរទំងអស់ រឺលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សក្សើរស ើងក្សនុងរយៈសពលណវង (អាច
មានរយៈសពលណវងជាង 12ណេ)។ សៅសគ្កាមសក្សមាភាពសនេះ វាចាំបាច់គ្រូវពិចារណ្ដសោយគ្បុងគ្បយ័រននូវ
សពលសវលាននរនមលរប
ូ យ
ិ វរថឬ
ុ រនមលរប
ូ យ
ិ វរថសុ សារើ សពលអ ររ280។
រូបយ
ិ វរថណុ លទ្ទ្ួលបានសៅនងងសនេះមានរនមលសគ្ចើនជាងផលបូក្សទ្ទ្ួលបាន សពលអ ររ។ វាមានរនមលសពល
សវលា។
សគ្មាប់ វន
ិ ិសយរិនរនមលសពលសវលាមានគ្បសិទ្ធភាពននគ្បាក្ស់រសឺ ោយសារ៖
(១) ការចំណ្ដយសលើបនទុននហ្ិរញ្ាវរថ281
ុ ៖គ្បសិនសបើមល
ូ និ្ិអាចរក្សបានសៅសពលសនេះសាច់គ្បាក្ស់អាចគ្រូវបាន
សគ្បើស ើមបីសងឬការ់បនថយគ្បាក្ស់ក្សមាីសហ្ើយបនថយការគ្បាក្ស់សលើគ្បាក្ស់ក្សមាី
(២)កាលានុវរតភាពវិនសិ យរឬឱ្កាសវិនសិ យរ282៖មូលនិ្ិអាចគ្រូវបានវិនិសយរស ម
ើ បីរក្សចំែូល
បានញឹក្សញាប់និងភាររយននអគ្តាបងវល
ិ សងគ្រ ប់មក្សវិញ។
(៣)បញ្ញាអរិផរណ្ដ៖រារាំងអំណ្ដចទ្ិញរបស់មល
ូ និ្ិសៅសពលរនមលទ្ន
ំ ញ
ិ សក្សើនស ង
ើ ។
(៤) បញ្ញាហានិពយ
័ ៖ងវិកាណ លទ្ទ្ួលបានឆ្ប់ជាងសនេះមិនជាក្ស់លាក្ស់។
ការចំណ្ដយសលើបនទុននហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ង
ិ កាលានុវរតភាពវិនសិ យរគ្រូវបានពិភាក្សាជាញឹក្សញាប់ទក្ស់ទ្ងនឹង
"អគ្តាការគ្ ក្ស់" -ការគ្បាក្ស់គ្រូវបានរក្សាទ្ុក្សសោយការ់បនថយចំនន
ួ គ្បាក្ស់ក្សមាីណ លមិនទន់ទ្ទ
ូ រ់ឬសននិ្ិ
បំែល
ុ និងចំណ្ដយការគ្បាក្ស់ណ លទ្ទ្ួលបានពីការវិនិសយរ។
ក្សតាតទំង4ខាងសលើខាងសលើសនេះរួមបញ្ាូ លគ្មនស ើមបីបងាាញពីរនមលសពលសវលាននគ្បាក្ស់ក្សមាីជាអគ្តាការគ្បាក្ស់។
ត្នមៃនេ
នវោនេរូបបិវត្ថុ
សកាតនុពលសគ្មាប់រក្សគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល៖
280
Time of value for money:សពលសវលាននរនមលរប
ូ យ
ិ វរថុ What Is the Time Value of Money?
If you're like most people, you would choose to receive the $10,000 now. After all, three years is a long time to wait. Why would any
rational person defer payment into the future when he or she could have the same amount of money now? For most of us, taking the
money in the present is just plain instinctive. So at the most basic level, the time value of money demonstrates that all things being
equal, it seems better to have money now rather than later.
281
Cost of Finance:ការចំណ្ដយសលើបនទុ ននហ្ិរញ្ាវរថុ
282
Opportunity Cost:ចំណ្ដយនងលស ម
ើ មានកាលានុវរតភាព
406
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
គ្បសិនសបើស ម
ើ ទ្ុន វិនសិ យរគ្រូវបានផតល់ភាពយុរិ្
ត ម៌ឬយុរក្ស
ិត មា283ស េះវាចាំបាច់គ្រូវរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញអបបបរ
មាយ៉ាងរិចបំផរ
ុ
ូសចនេះការផតល់សំែងគ្រ ប់មក្សវិញ ល់ វិនសិ យរិនទំងបរិមាែណ លបានវិនសិ យរ
និងរយៈសពលមុនសពលទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់ចសំ ែញ។
ឧទហ្រែ៍គ្បសិនសបើគ្ក្សុមហ្៊ែុនអាចបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនួន 80,000 ុលាលរ ស ើមបីរក្សចំែូលបាន 82,000
លា
ុ ល រក្សនុងមួយសបាតហ្៍គ្បាក្ស់ចំសែញចំនួន 2,000 ុលាលរក្សនុងរយៈសពល 7 នងងស េះរឺទ្ទ្ួលគ្រលប់មក្សវិញ ៏
ិ រផល
លអ។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយគ្បសិនសបើចំណ្ដយសពល 4ឆ្នំស ើមបីរក្សលុយបានគ្បាក្ស់ចំែូលស េះប កា
ស េះរឺទបបាំែុត្។
ូសចនេះរនមលសពលសវលាននរនមលរប
ូ បីវរថុ វាអាចគ្រូវបានបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនស ើមបីរក្សចំសែញឬគ្បាក្ស់ចំសែញ ូសចនេះវាលអ
គ្បសសើរជាងមុនក្សនុងការទ្ទ្ួលបាន 1 លា
ុ ល រសគ្ចើនជាងសពលមួយឆ្នំ។ សនេះសោយសារណរ 1 ុលាលរអាចគ្រូវ
បានបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនសគ្មាប់ឆ្នំសគ្កាយស ើមបីរក្សចំែូលមួយចំណែក្សឯ 1 លា
ុ ល រក្សនុងមួយឆ្នំមន
ិ អាចស្វបា
ើ នសទ្។
វិ្ីមួយសទ្ៀរននការសមលឹងសមើលរនមលសពលសវលាននរនមលរប
ូ បីវរថុ រឺនិយយថា 1 ុលាលរក្សនុងរយៈសពល 6ឆ្នំរមា
ឺ ន
រនមលរិចជាង 1 ុលាលរ សពលបចាុបបនន។
មានទ្គ្មង់សផសងៗគ្មនននការគ្បាក្ស់ណ លគ្រូវបានពិភាក្សាសៅក្សនុងណផនក្សប ទ ប់៖

អគ្តាការគ្បាក្ស់សាមញ្ា

អគ្តាការគ្បាក្ស់សមាស

អគ្តាការគ្បាក្ស់មានណរ ម

អគ្តាការគ្បាក្ស់មានគ្បសិទ្ធភា
ិ ព។
ផលប៉ាេះ ល់ននអរិផរណ្ដ៖
សៅក្សនុងគ្បសទ្សភារសគ្ចើនក្សនង
ុ រយៈសពលសគ្ចើនឆ្នំនងលទ្ំនញ
ិ ឬសសវាបានសក្សើនស ើងជាលទ្ធ ផលននអរិផរណ្ដ។
ូសចនេះមូលនិ្ិទ្ទ្ួលបានសៅនងងសនេះនឹងទ្ិញសគ្ចើនជាងចំនួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ ូចគ្មនកាលពីឆ្នំមន
ុ សៅសពលនងលទ្ំនញ
ិ ឬ
សសវានឹងសក្សើនស ើងក្សនុងសពលសនេះ។ មូលនិ្ិសនេះអាចនឹងបារ់បង់អំណ្ដចទ្ិញក្សនុងរយៈសពលមានន័យថា
បរិមាែទ្ំនញ
ិ ឬសសវាមិនបាន ច
ូ មុនសទ្។
ហានិពយ
័ ៖
283
Justify:ស្វើយុរិក្ស
ត មា
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
407
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ងាីៗរឺសោយសារណរគ្រូវបានសរទ្ទ្ួលបានកាន់ណរចាស់ថាពួក្សសរមាន - មានឱ្កាសរិចជាង
មុនណ លថាគ្ពឹរកា
ិត រែ៍នឹងការ រលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ណ លសក្សើរស ើង។ ូសចនេះលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ពីមុនគ្រូវបាន
ពិចារណ្ដថាមានរនមលសគ្ចើនជាង។
៦.អគ្តាការគ្ ក្ស់
អគ្តាការគ្បាក្ស់សាមញ្ា
អគ្តាការគ្បាក្ស់សាមញ្ា គ្រូវបានរែ សោយណផអក្សសលើផលបូក្សគ្បាក្ស់ស ើមណ លបានវិនិសយរ។ ការគ្បាក្ស់ណ ល
រក្សបានក្សនុងក្សំ ុងសពលមុនមិនគ្រូវបានរាប់បញ្ាូ លសទ្។ អគ្តាការគ្បាក្ស់ គ្រូវបានសគ្បើជាញឹក្សញាប់សគ្មាប់រយៈ
សពលវិនសិ យរសទលណ លមានរយៈសពលរិចជាងមួយឆ្នំ។
ស ើមបីរែ រនមលអ ររននចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ណ លបានវិនិសយរសគ្កាមលក្សខេែឌទំងសនេះអនក្សអាចសគ្បើរូបមនត ូច
ខាងសគ្កាម៖
V = X + (X x rx n)
តាងសោយ៖
V = រនមលអ ររ
X = ការវិនិសយរ ំបង
ូ (រនមលបចាុបបនន)
r = អគ្តាការគ្បាក្ស់ (បានបញ្ញជក្ស់ជាទ្សភារ)
n = ចំនួនសពលសវលាឬចំនន
ួ កាលបរិសចេទ្
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី២៖អគ្តាការគ្ ក្ស់ធមមតា
ទ្ឺក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 100 លា
ុ ល រ គ្រូវបានយក្សមក្សបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនសៅក្សនុងរែនីរយៈសពល 6 ណេ
និងមានអគ្តាការគ្បាក្ស់ 10% ក្សនុងមួយឆ្នំ។
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលអ ររសគ្មាសបើរែនី 6ណេខាងមុេ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
V = X + (Xx r x n)
V = 100 + (100x 0.1x (6/12)) =105 លា
ុ លរ
អគ្តាការគ្បាក្ស់សមាស
408
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
អគ្តាការគ្បាក្ស់បូក្សបញ្ាូ លរែ រនមលអ ររ (ឬរនមលចុងសគ្កាយ284) ននផលបូក្សណ លបានបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនសៅនងង
សនេះក្សនុងចំនួនឆ្នំណ្ដមួយ។
ស ើមបីរួមបញ្ាូ លផលបូក្សននការគ្បាក្ស់សមាសមួយរួសលេសនេះគ្រូវបានសក្សើនស ើងសោយចំនន
ួ ននការគ្បាក្ស់ណ លវា
នឹងរក្សបានក្សនុងរយៈសពលឬកាលបរិសចេទ្នីមយ
ួ ៗ។ ការគ្បាក្ស់គ្រូវបានសក្សើនស ើងសលើការគ្បាក្ស់ណ លទ្ទ្ួលបានមុន
ក្សនុងក្សំ ុងសពលឬកាលបរិសចេទ្នីមួយៗ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី៣៖អគ្តាការគ្ ក្ស់សមាស
ទ្ឺក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 100 លា
ុ ល រ គ្រូវបានបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនសៅក្សនុងរែនីរយៈសពល 5 ឆ្នំនិងមានអគ្តាការគ្បាក្ស់10%
ក្សនុងមួយឆ្នំ។
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលអ ររននរែនីសគ្មាប់រយៈសពល 5ឆ្នំខាងមុេ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ស ើមបីរួមបញ្ាូ លផលបូក្សរនមលសមាសគ្រូវបានបសងកើនសោយផលចំសែញណ លវានឹងរក្សបានក្សនុងក្សំ ុងសពលណ ល
វាគ្រូវបានវិនិសយរ។
ូសចនេះ 100 លា
ុ ល រ វិនិសយរសគ្មាប់រយៈសពល 5 ឆ្នំនឹងទ្ទ្ួលបាន៖
លា
ុ លរ
ឆ្នំទ្ី 1
100 លា
ុ ល រ + (100 ុលាលរ 10%)
=
110
ឆ្នំទ្ី 2
110 លា
ុ ល រ + (110 លា
ុ ល រx 10%)
=
121
ឆ្នំទ្ី 3
121 លា
ុ ល រ + (121 ុលាលរ x 10%)
=
133.10
ឆ្នំទ្ី 4
133.10 ុលាលរ + (133.10 លា
ុ ល រ x10%)
=
146.41
ឆ្នំទ្ី 5
146.41 ុលាលរ + (146.41 លា
ុ ល រ x 10%)
=
161.05
សនេះអាចគ្រូវបានរែ សោយសគ្បើរប
ូ មនត៖
រូបមនតស ម
ើ បីបូក្សបញ្ាូ លរឺ V = X (1 + r)n
តាងសោយ៖
V = រនមលអ ររ
X = វិនិសយរ ំបូង (រនមលបចាុបបនន)
284
Terminal value:រនមលចុងសគ្កាយ
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
409
r = អគ្តាការគ្បាក្ស់ (បានបញ្ញជក្ស់ជាទ្សភារ)
n = ចំនួនសពលសវលាឬចំនន
ួ កាលបរិសចេទ្
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី៤៖អគ្តាការគ្ ក្ស់សមាស
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ វន
ិ ិសយរចំនួន 100 លា
ុ ល រគ្រូវបានបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ សៅក្សនង
ុ រែនីរយៈសពល 5 ឆ្នំនិងមាន អគ្តាការគ្បាក្ស់
10% ក្សនុងមួយឆ្នំ។
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលអ ររននរែនីសគ្មាប់រយៈសពល 5ឆ្នំខាងមុេសោយសគ្បើរូបមនតការគ្បាក្ស់សមាស។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
V = X (1+ r)n
V = 100 (1.10)5 =161.05 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២៖
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ វន
ិ ិសយរចំនួន 450 លា
ុ ល រគ្រូវបានបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ សៅក្សនង
ុ រែនីណ លទ្ទ្ួលបានការគ្បាក្ស់ 6.25% ក្សនុង
មួយឆ្នំ។
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលអ ររននរែនីសគ្មាប់រយៈសពល 12ឆ្នំខាងមុេសោយសគ្បើរូបមនតការគ្បាក្ស់សមាស។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣៖
អនក្ស វិនិសយរិនគ្រូវការ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 5,000 លា
ុ ល រគ្រូវចំណ្ដយក្សនុងរយៈសពល 10 ឆ្នំ។រនមលបចាុបបនន $ x គ្រូវ
បានបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនសៅក្សនុងរែនីណ លទ្ទ្ួលបានការគ្បាក្ស់ 5%ក្សនុងមួយឆ្នំ។
សាំណួរ៖
ចូររែ
$ x(ជារនមលបចាុបបនន)មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប៉ាុ ា ន?
អគ្តាការគ្បាក្ស់ មក្សរែ៍
អគ្តាការគ្បាក្ស់ មក្សរែ៍រអ
ឺ គ្តាការគ្បាក្ស់ណ លបានបញ្ញជក្ស់ក្សនុងរយៈសពល - ឧទហ្រែ៍1ណេឬ1ឆ្នំ។
អគ្តាការគ្បាក្ស់មានគ្បសិទ្ធភា
ិ ព
អគ្តាការគ្បាក្ស់ណ លមានគ្បសិទ្ធភាពរឺអគ្តាការគ្បាក្ស់ណ លរួមមានផលប៉ាេះ ល់ននការបសងករ
ើ អគ្តាការគ្បាក្ស់
មក្សរែ៍មួយ។
រូបមនតសគ្មាប់អគ្តាការគ្បាក្ស់មានគ្បសិទ្ធភាព
410
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
តាងសោយ៖
r = (1 + i / n)n -1
r=អគ្តាការគ្បាក្ស់មានគ្បសិទ្ធិភាព
i =អគ្តាការគ្បាក្ស់ មក្សរែ៍
n=ចំនន
ួ សពលសវលាឬចំនន
ួ កាលបរិសចេទ្
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី៥៖អគ្តាការគ្ ក្ស់មាេណត្នមេិងអគ្តាការគ្ ក្ស់មាេគ្បសិទធិភាេ
ុ ហ្៊ែុនមួយនឹង វិនិសយរ
អគ្តាការគ្បាក្ស់មានណរ ម 10% ក្សនុងមួយឆ្នំណ លគ្រូវបានផស ំជាសរៀងរាល់ណេ។ គ្ក្សម
ក្សនុងរយៈសពល 12 ណេ។
សាំណួរ៖
សរើអគ្តាការគ្បាក្ស់មានគ្បសិទ្ធភាព?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
r = (1+ i / n)n -1
r = (1 +0.1/12)12 -1
r = 0.1047
អគ្តាការគ្បាក្ស់ណ លមានគ្បសិទ្ធិភាពននមានអគ្តាការគ្បាក្ស់ 10% ក្សនុងមួយឆ្នំណ លគ្រូវបានរួមផស ំគ្មនគ្បចាំ ណេ
សគ្មាប់រយៈសពល 12 ណេរឺ ូចគ្មននឹងការទ្ទ្ួលបានការគ្បាក្ស់ 10.47% ក្សនុងមួយឆ្នំសោយ
គ្មានការគ្បមូលផល។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយមានទ្ុន វិនិសយរទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 1,000,000 លា
ុ ល រសគ្មាប់រយៈសពល 12ណេ។
ជសគ្មើសណ លមានរឺ៖

រែនីគ្បាក្ស់បសញ្ាណើ លផតលជ
់ ូនអគ្តាការគ្បាក្ស់ 10% ក្សនុងមួយឆ្នំសោយការគ្បាក្ស់គ្រូវបាន
រែ គ្បចាំជាគ្រីមាស

រែនីគ្បាក្ស់បសញ្ាណើ លផតលជ
់ ូននូវការចុេះបញ្ជីអគ្តាការគ្បាក្ស់ 10.25% ក្សនុងមួយឆ្នំជាមួយនឹងការ
គ្បាក្ស់រែ ជាសរៀងរាល់ឆ្នំ។
សាំណួរ៖
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
411
សរើរែនីគ្បាក្ស់បសញ្ាើមួយណ្ដផតល់អគ្តាការគ្បាក្ស់មានគ្បសិទ្ធភាពមានប៉ាុ ា ន?
៧.អគ្តាអបបហារឬនមគុណអបបហារ
អគ្តាអបបហារអនុវរាអនុរមន៍ផទុយសៅនឹងអគ្តាសមាស។ អគ្តាសមាសរក្សសឃើញរនមល សពលអ ររននផល
បូក្សណ លបានបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនសៅសពលសនេះរីអគ្តាអបបហារឬសមរុែអបបហារពិចារណ្ដសលើផលបូក្សណ លគ្រូវ
ទ្ទ្ួលសៅសពលអ ររនិងបសងកើររនមលសមមូលរបស់វាសៅនងងសនេះ។ រនមលសនេះក្សនុងលក្សខេែឌនងងសនេះគ្រូវបានសរ
សាគល់ថាជារនមលបចាប
ុ បនន (PV) ។
សៅក្សនុងរសគ្មាងវិនិសយរណ លមានសកាតនុពលលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់នឹងសក្សើរស ើងសៅគ្រប់សពលសវលា។ ការរែ
រនមលបចាុបបននននលំហ្រូ សពលអ រររឺជាបសចាក្សសទ្សសំខាន់មយ
ួ សៅក្សនុងការសសគ្មចចិរសត លើ
ការវាយរនមល វន
ិ ិសយរ។
ការសនារសគ្បើក្សង
នុ អគ្តាអបបហារឬសមរុែអបបហារ
លុេះគ្តាណរបានគ្បាប់សបើមន
ិ ូសចនេះសទ្អនក្សរួរណរសនារ៖
លំហ្រូ សាច់ក្សទ
់ ង
ំ អស់សក្សើរស ង
ើ សៅណពលចាប់សផតម
ើ ឬចុងឆ្នំននរសគ្មាងវិនសិ យរ៖
សទេះបីជាសៅក្សនុងការអនុវរតជាក្ស់ណសតងលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់ជាសគ្ចើនសពញមួយឆ្នំក្សស៏ ោយសគ្មាប់សគ្មលបំែងអគ្តា
អបបហារឬសមរុែអបបហារ ពួក្សសរគ្រូវបានសរចារ់ទ្ុក្សថាសក្សើរស ើងសៅស ើមណេឬចុងឆ្នំ។ សូមចំណ្ដំផងណ រថា
គ្បសិនសបើនងងសនេះ (T0) រឺ 01/មក្សរា/20X0កាលបរិសចេទ្ 31/្នូ/ 20X1 និង 01/មក្សរា/20X2 ងវីសបើនងងោច់
សោយណ ក្សពីគ្មនក្ស៏សោយក្ស៏អាចគ្រូវបានសរយក្សសៅអគ្តាអបបហារឬសមរុែអបបហារសគ្មាប់ចំែច
ុ ណ លសៅ
ក្សនុងសពលសវលាណ រ។ T1 ។
ការវិនិសយរ ំបូង ៗ សក្សើរស ើងក្សនុងសពលណរមួយ (T0) លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សផសងសទ្ៀរចាប់សផតើមក្សនុងរយៈសពលមួយ
ឆ្នំ (T1) ។
សៅក្សនុងការវាយរនមលរសគ្មាងការវិនិសយរគ្រូវស្វើមន
ុ សពលលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់អាចសក្សើនស ើង។ ូសចនេះលុេះគ្តាណរ
អនក្សពិនរ
ិ យបញ្ញជក្ស់បញ្ញជក្ស់សបើមិន ូសចនេះសទ្វាគ្រូវបានសនារថា
់ ការវិនិសយរបានសក្សើរស ើងជាមុន។ លំហ្ូរសាច់
គ្បាក្ស់ជាសលើក្ស ំបូងណ លជាប់ទក្ស់ទ្ងនឹងការ សំ ែើរការរសគ្មាងគ្រូវបានសរសនារថានឹងសក្សើរមានស ើងមួយឆ្នំ
ប ទ ប់ពីរសគ្មាងចាប់សផតើម, មានន័យថាសៅ T1 ។
រូបមនតសគ្មាប់អបបហារ៖
រនមលបចាុបបនន = រនមល សពលអ ររ xក្សតាតអបបហារ (តាមរយេះការសិក្សា)
តាងសោយ៖
412
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
ក្សតាតអបបហារ =
1
ឬ (1 + r)-n (សរឲ្យ)
(1 + r)n
r រឺជាអគ្តាការគ្បាក្ស់ណ លបានបងាាញជាទ្សភារ
n=ចំនន
ួ សពលសវលាឬចំនន
ួ កាលបរិសចេទ្
ុ ពី 1% សៅ 20% អាចគ្រូវបានសមើលសលើតារាងអបបហារណ លបាន
ក្សតាតអបបហារគ្មាប់អគ្តាការគ្បាក្ស់ទង
ំ គ្សង
រក្សសឃើញសៅណផនក្សខាងមុេននអរថបទ្សនេះ។ ទំងសនេះនឹងគ្រូវបានផតល់ជូនសៅក្សនុងការគ្ប ង។ អនក្សគ្រូវសគ្បើរូបមនត
គ្បសិនសបើអគ្តាការគ្បាក្ស់សគ្មល ប់ (ឧទហ្រែ៍ 3.6%) គ្រូវបានផតល់។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥៖
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលបចាុបបននគ្រូវបាន វិនសិ យរសៅសពលសនេះស ើមបីទ្ទ្ួលបានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ន
ួ 250 លា
ុ ល រក្សនុងរយៈ
សពល 8ឆ្នំ? សបើសរ ឹងថាអគ្តាការគ្បាក្ស់ 12% ក្សនង
ុ មួយឆ្នំ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦៖
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលបចាុបបនននន ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 25,000 ុលាលរ ស ើមបីទ្ទ្ួលបានក្សនុងរយៈសពល 6ឆ្នំគ្បសិនសបើអគ្តា
ការគ្បាក្ស់រឺ 10% ក្សនុង1ឆ្នំ ។
បនទុក្សននមូល្នឬការគ្បាក្ស់
សៅក្សនុងការពិភាក្សាខាងសលើសយើងសំសៅសៅសលើអគ្តាការគ្បាក្ស់។ មាន ក្សយជំនួសសផសងសទ្ៀរណ លគ្រូវបានសគ្បើ
ុ ហ្៊ែន
ស ើមបីសំសៅសៅសលើអគ្តាណ លគ្ក្សម
ុ មួយរួរសគ្បើស ើមបីរែ រនមលសពលសវលាននរូបីវរថ៖
ុ
285
English285
នខមរភាសា
Annual effective discount rate
អគ្តាអបបហារគ្បចាំឆ្នំ
Bankers' acceptance rate
អគ្តាសវីការធា គ្ម
Cost capital
បនទុក្សននមូល្ន
Cost of Capital
បនទុក្សននមូល្ន
Cost of equity
បនទុក្សននមូល្ន
https://www.powerthesaurus.org/cost_of_capital/synonyms
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
413
Discount factor
សមរុែអបបហារ
Discount Rate
អគ្តាអបបហារ
Discount window interest rate
អគ្តាការគ្បាក្ស់
Expected rate of return
អគ្តាការគ្បាក្ស់សងឃឹមទ្ុក្ស
Hurdle rate
អគ្តាការគ្បាក្ស់
Interest percentage
អគ្តាភាររយ
Interest rate
អគ្តាការគ្បាក្ស់
Minimum interest rate
អគ្តាការគ្បាក្ស់អរិប រិមា
Rate of discount
អគ្តាអបបហារ
Rate of interest
អគ្តាការគ្បាក្ស់
Rate of return for an investment
អគ្តាសគ្មាប់ការវិនិសយរ
Required rate of return
រគ្មូវការរបសនងមក្សវិញ
Required return
រគ្មូវការរបសនងមក្សវិញ
សទេះជាគ្រូវសគ្បើ ក្សយណ្ដក្ស៏សោយអគ្តាអគ្តាការគ្បាក្ស់ណ លបានសគ្បើសគ្មាប់អបបហាររួរណរសំសៅសៅសលើការ
ចំណ្ដយសលើហ្ិរញ្ាវរថណុ លនឹងគ្រូវចងភាជប់ក្សនុងការវិនិសយរ។
៨.ការវាយ្ត្នមៃន ើមទុេ វិេិនយាគ
វិ្សា
ី ស្តសវា
ត យរនមលរសគ្មាងវិនសិ យរ
មានវិ្សា
ី ស្តសតវាយរនមលបណី លគ្រូវបានសគ្បើយ៉ាងទ្ូលំទ្លា
ូ យរឺ៖
(១) រយេះសពលសងស ើមទ្ុន វិនិសយរ286 (សោយសគ្បើគ្បាស់លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់មន
ិ បានអបបហារនិងអបបហារ)។
(២) រនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV) ។
(៣) អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR287) ។
វិ្ីសាស្តសតទង
ំ 3ពិចារណ្ដពីរនមលសពលសវលាននរូបីវរថ,ុ សនារថាវិ្សា
ី ស្តសតអបបហារសលើកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុន
មក្សវិញ288គ្រូវបានសគ្បើ។ ពួក្សសរគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាបសចាក្សសទ្សអបបហារសលើលហ្
ំ រូ សាច់គ្បាក្ស់ (DCF289) ។
286
payback period:កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ
287
Internal Rate of Return(IRR):អគ្តាបងវិលនផទក្សនុង (IRR)
288
Discounted Payback period:អបបហារសលើកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ
289
Discounted Cash Flow(DCF):អបបហារ សលើលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
414
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
៩.កា
បរិន្េទគ្សង់ន ើមទុេមក្សវិញ
កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញរឺជាសពលសវលាណ លរសគ្មាងនឹងគ្រូវចំណ្ដយស ម
ើ បីសងគ្បាក្ស់ណ លបាន
ចំណ្ដយសលើវា។ វាគ្រូវបានណផអក្សសលើលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ណ លបានរំពឹងទ្ុក្សនិងផតលន
់ ូវ វិធានការសាច់គ្បាក្ស់ងាយ
គ្សួល។
វារឺជាសពលសវលាណ លបានក្សនលងផុរសៅទល់ណរស ើមទ្ុន វិនិសយរគ្រូវបានរក្សសឃើញ វិញ។ វាចារ់ទ្ក្ស
ុ លំហ្ូរ
សាច់គ្បាក្ស់ណរប៉ាសុ ណ្ដាេះ។ មិន ូចបសចាក្សសទ្សននអបបហារសលើលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់ (DCF) វាគ្រូវបានសរសនារថាលំ
ហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់អាចសក្សើរស ើង ូចគ្មនក្សនុងឆ្នំ។
លក្សខែៈវិនច
ិ យ
័ េ កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ(Payback period)៖

សគ្បៀបស្ៀបកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញសៅនឹងការគ្រ ប់មក្សវិញអរិបរមារបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ណ ល
បានអនុញ្ញារសហ្ើយគ្បសិនសបើការសងគ្រលប់ វិញឆ្ប់រហ្័សស េះរសគ្មាងរួរណរគ្រូវបានទ្ទ្ួលយក្ស។

គ្បឈមមុេនឹងរសគ្មាងណ លមានលក្សខែៈផ្ទតច់មុេសគ្ជើសរសគ្មាងណ លមានការសងនងលស ើម
សលឿនបំផរ
ុ ។
ការរែ កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ -ក្សរែីមានលំហ្រូ គ្បចាំឆ្នំសងរ
កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ =
ការវិនិសយរ ំបូង(ទ្ិញគ្ទ្ពយសក្សមា)
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំសងរ
កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ អាចមិនណមនសគ្មាប់ចំនួនឆ្នំជាក្ស់លាក្ស់សទ្។ ស ើមបីរែ ការសងគ្រលប់
វិញក្សនុងឆ្នំនិងណេអនក្សរួរណររុែគ្បភារគ្បភារទ្សភារឆ្នំសៅ 12 ស ើមបីទ្ទ្ួលបានចំនួនណេ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧៖
ការចំណ្ដយមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 2,000,000 លា
ុ ល រ រំពឹងថានឹងបសងករ
ើ លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សុទ្ធទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន
50,000 ុលាលរក្សនុងមួយឆ្នំសគ្មាប់រយៈសពល 7 ឆ្នំរសៅមុេ។
សាំណួរ៖
ចូររែ កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ សគ្មាប់រសគ្មាង?
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨៖
រសគ្មាងមួយនឹងគ្រូវចំណ្ដយងវិកាចំនួន 1,800,000 លា
ុ ល រ។ លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំពីរសគ្មាងសនេះរំពឹងថា
នឹងបសងករ
ើ លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់សុទ្ធទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 350,000 លា
ុ ល រសងរ។
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
415
សាំណួរ៖
ចូររែ កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ សគ្មាប់រសគ្មាង?
ការរែ កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ -ក្សរែីមានលំហ្រូ គ្បចាំមន
ិ សសាគ្ម
ើ ន
គ្បសិនសបើលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់មិនសសាើគ្មន (សាថនភាពទ្ំនងជា) ការសងគ្រលប់គ្រូវបានរែ សោយស្វើការសោេះ
គ្សាយលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់បូក្សសយងសលើអាយុកាលរបស់រសគ្មាង វិនិសយរ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី៦៖ គ្ក្សុមហ៊ែុេអសុរាជា290
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អសុរាជា ក្សំពុងពិចារណ្ដសលើរសគ្មាងពីរណ លផតល់សិទ្ធិផ្ទតច់មុេសៅវិញសៅមក្សជាមួយព័រមា
៌ នលមអរ
ិ ូច
ខាងសគ្កាម៖
គនគ្មាង(ក្ស)
លា
ុ លរ
ការវិនិសយរ ំបូង
ការសំែល់ក្សនុងឆ្នំទ្5
ី
ឆ្នំ
450,000
20,000
ឆ្នំទ្1
ី
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំ
ឆ្នំទ្2
ី
ឆ្នំទ្3
ី
ឆ្នំទ្4
ី
ឆ្នំទ្5
ី
200,000 150,000 100,000 100,000 100,000
គនគ្មាង(ខ)
លា
ុ លរ
ការវិនិសយរ ំបូង
ការសំែល់ក្សនុងឆ្នំទ្5
ី
100,000
10,000
ឆ្នំ
ឆ្នំទ្1
ី
ឆ្នំទ្2
ី
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំ
50,000 40,000
ឆ្នំទ្3
ី
30,000
ឆ្នំទ្4
ី
ឆ្នំទ្5
ី
20,000
20,000
សនារថាការវិនិសយរ ំបូងរឺសៅសពលចាប់សផតើមរសគ្មាងនិងលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំសក្សើនស ើងសសាើៗគ្មនសពញ1
ឆ្នំ។
សាំណួរ៖
290
(សំ. បា. ) រំនិរអាគ្ក្សក្ស់; វិញ្ញាែសគ្ជាក្សគ្ជាក្ស ។
អមនុសសពួក្សមួយ, ទ្ីនទ្ពីពួក្សសទ្វតា, សៅក្សនុងអសុរពព មានសវបចិរិអ
ត សុ រន
ិ ទជាសសាច, ជាសគ្រូវននពួក្សសទ្វសៅឋានគ្រ័យគ្រិងស
416
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
ចូររែ រសគ្មាង វិនិសយរណ្ដមួយណ លគ្ក្សុមហ្៊ែុនរួរសគ្ជើសសរីសគ្បសិនសបើមានសគ្មលបំែងការ់បនថយកាល
បរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ ជាអបបបរមា?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
រសគ្មាង(ក្ស)
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
ឆ្នំ0
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់បូក្សសយង
(450,000)
(450,000)
ឆ្នំទ្1
ី
200,000
(250,000)
ឆ្នំទ្2
ី
150,000
(100,000)
ឆ្នំទ្3
ី
100,000
0
ចសមលើយ៖កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ = 3ឆ្នំ
គនគ្មាង(ខ)
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់បូក្សសយង
ឆ្នំ 0
(100,000)
(100,000)
ឆ្នំទ្1
ី
50,000
(50,000)
ឆ្នំទ្2
ី
40,000
(10,000)
ឆ្នំទ្3
ី
30,000
20,000
ចសមលើយ៖កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ = 3ឆ្នំ4ណេ
សមាគ
់៖
រសគ្មាង(េ)៖គ្រូវការគ្បាក្ស់ចំនួន 10,000 ុលាលរក្សនុងឆ្នំទ្ី 3 ស ើមបីសងគ្បាក្ស់គ្រលប់ វិញ។
ក្សនុងរយសពលឆ្នំទ្ី 3 សាច់គ្បាក្ស់ 30,000 លា
ុ ល រ។
ក្សំពុងគ្រូវបានទ្ទ្ួលសហ្ើយសនារថាសាច់គ្បាក្ស់នង
ឹ សក្សើនស ើងសលើស។ឆ្នំសនេះវានឹងចំណ្ដយសពល 1/3 ននមួយឆ្នំ
ស ើមបីគ្បមូលសាច់គ្បាក្ស់ណ លសៅសល់សងគ្រលប់សៅវិញ1/3 x 12 ណេ =4ណេ។
អបបហារសលើកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ
ការរិេះរន់ ៏្ំមយ
ួ ននការសគ្បើគ្បាស់កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញរឺវាមិនបានរាប់បញ្ាូ លសៅក្សនុងរែនីយ
រយេះសពលននសាច់គ្បាក្ស់។
ការទ្ូទរ់សងវិ្ីសាស្តសតណ លមានអបបហារគ្រូវបានជំនេះសោយការវាស់សទង់សពលសវលាណ លបានផាល់ឲ្យរំរូវ
សគ្មាប់រនមលបចាុបបននននសាច់គ្បាក្ស់សុទ្ធពីរសគ្មាងសសាើររនមលបចាប
ុ បននននលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់សចញ។
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
417
វិ្ីសាស្តសតរឺគ្រូវបានក្សរ់សមាគល់ ប៉ាុណនតរនមលបចាប
ុ បននននលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់រឺរែ មុនសពលរែ លំហ្ូរសាច់
គ្បាក្ស់បូក្សសយង។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី៧៖គ្ក្សុមហ៊ែុេ អសុរាជា (ត្)
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អសុរាជា ក្សំពុងពិចារណ្ដសលើរសគ្មាងពីរណ លផតល់សិទ្ធិផ្ទតច់មុេសៅវិញសៅមក្សជាមួយព័រមា
៌ នលមអរ
ិ ូច
ខាងសគ្កាម។
គនគ្មាង(ក្ស)
លា
ុ លរ
ការវិនិសយរ ំបូង
450,000
ការសំែល់ក្សនុងឆ្នំទ្5
ី
20,000
ឆ្នំ
ឆ្នំទ្1
ី
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំ
ឆ្នំទ្2
ី
ឆ្នំទ្3
ី
200,000 150,000 100,000
ឆ្នំទ្4
ី
ឆ្នំទ្5
ី
100,000
100,000
គនគ្មាង(ខ)
លា
ុ លរ
ការវិនិសយរ ំបូង
100,000
ការសំែល់ក្សនុងឆ្នំទ្5
ី
10,000
ឆ្នំ
ឆ្នំទ្1
ី
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំ
50,000
ឆ្នំទ្2
ី
ឆ្នំទ្3
ី
40,000 30,000
ឆ្នំទ្4
ី
ឆ្នំទ្5
ី
20,000
20,000
សនារថាការវិនិសយរ ំបូងរឺសៅសពលចាប់សផតើមរសគ្មាងនិងលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំសក្សើនស ើងសសាើៗគ្មនសពញ
មួយឆ្នំ។
សាំណួរ៖
ការរែ អបបហារសលើកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ291ននទំង 2រសគ្មាង វិនសិ យរសបើសិនបនទុក្សននហ្ិរញ្ា
វរថុ 10%។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
គនគ្មាង (ក្ស)
លំហ្រូ
291
រនមល
គនគ្មាង (ខ)
លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់
Discounted Payback period:អបបហារសលើកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ
418
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
លំហ្រូ
រនមល
លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់
ឆ្នំ
អបបហារ
សាច់គ្បាក្ស់
10%
បចាុបបនន
ុលាលរ
បូក្សសយង
ុលាលរ
សាច់គ្បាក្ស់
ុលាលរ
ុលាលរ
1.000
(450,000)
(450,000)
(450,000)
1
0.909
200,000
181,800
(268,200)
50,000
2
0.826
150,000
123,900
(144,300)
40,000
3
0.751
(69,200)
30,000
4
0.683
100,000
68,300
(9,000)
5
0.621
120 ,000
74,5200
73,620
75,100
បូក្សសយង
ុលាលរ
0
100,000
បចាុបបនន
(100,000)
(100,000)
45,450
33,040
22,530
ុលាលរ
(100,000)
(54,550)
(21,510)
1,020
រសគ្មាង (ក្ស) ឥ ូវកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញក្សនង
ុ រយៈសពលណរជាង 4 ឆ្នំប៉ាុសណ្ដាេះសហ្ើយរសគ្មាង (េ)
ក្សនុងរយៈសពលសគ្កាម 3 ឆ្នំ។
រសគ្មាង (េ) សៅណរសពញចិរច
ត ំស េះរសគ្មាង (ក្ស) ប៉ាុណនតកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ
បានសក្សើនស ើងសៅសពលណ លរនមលសពលសវលាននរូបីវរថគ្ុ រូវបានអនុវរតសៅសលើលហ្
ំ ូរសាច់គ្បាក្ស់។
គុណសមបត្ា ិ
គុណ វិបបត្ា ិ
 មានភាពងាយគ្សួលយល់បាន
 មិនណមនជារងាវស់ននគ្បាក្ស់ចំសែញោច់ខារ
 រសគ្មាងណ លមានកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញរ
 មិនសអើសពើរនមលសពលសវលាននរូបវី រថ។
ុ
យៈសពលណវង សគ្ចើនណរមានហានិព័យជាងកាលបរិសចេទ្
សមាគល់៖អបបហារសលើកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញគ្រូវ
គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញរយៈេល ។
ី
បានស្វសើ ើងស ើមបីបសញ្ា ៀសបញ្ញា។
កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញរឺជាភាពសាមញ្ាមយ
ួ ននការ
វាស់ណវងហានិព័យ។
 សគ្បើលហ្
ំ ូរសាច់គ្បាក្ស់, មិនបានផ្ទលស់បូរា រែសនយយ
គ្បាក្ស់ចំសែញសទ្។
 មិនោក្ស់បញ្ាូ លក្សនង
ុ លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ហ្ួសពីកាល
បរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ។
 សងករ្
់ ន
ង ់សលើលហ្
ំ ូរសាច់គ្បាក្ស់សៅក្សនង
ុ ឆ្នំ ំបូងៗ។
 គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សគ្ជើសសរីសរសគ្មាងសោយណផអក្សសលើរយៈសពល
សងគ្រលប់អាចសជៀសវាងបញ្ញាលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់។
គុណសមបត្ាិ េិងគុណ វិបបត្ាិនេកា
បរិន្េទគ្សង់ន ើមទុេមក្សវិញ
កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញមានរុែសមបរតិ ច
ូ ជា៖

រំនិរេល េះកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញគ្រូវបានយល់នង
ិ រែ យ៉ាងងាយគ្សួល។

បសចាក្ស វិទ្ោផ្ទលស់បូរត យ៉ាងឆ្ប់រហ្័ស, គ្បសិនសបើរសគ្មាងងាីស េះទ្ំនងជាគ្រូវបានសរសបាេះបង់សចាល
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
419
មួយរយៈេល ី សោយសារណរគ្រូវការសពលសវលាយូរ, ការសងគ្រលប់មក្សវិញរហ្័សរឺចាំបាច់។

ការណក្សលមអលក្សខេែឌននការវិនសិ យរ សៅសពលមានលក្សខេែឌ វិនិសយរណ លរំពឹងថានឹងមានភាព
គ្បសសើរស ើង សពលអ ររ ការយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់ សផ្ទតរសលើរសគ្មាងទំងស េះ និងការបសញ្ា ង វិកាឲ្យ
បានឆ្ប់បំផរ
ុ ស ើមបីទញយក្សអរថគ្បសយជន៍។

កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញរឺគ្មំគ្ទ្រសគ្មាងណ លទ្ទ្ួលបានផលគ្រ ប់មក្សវិញយ៉ាងឆ្ប់រហ្័ស។
វាគ្រូវបានសរអាងថាមានសហ្រុផលបីយ៉ាង៖
ុ ហ្៊ែុន រីក្សចសគ្មើនយ៉ាងឆ្ប់រហ្័ស  កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញរសគ្មាងរហ្័ស ំ ឱ្យគ្ក្សម
ប៉ាុណនតការពិរសគ្មលការែ៍ណបបសនេះនឹង ំឱ្យមានកាលានុវរតភាពវិនសិ យរ292ណ លអាចរក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញជាសគ្ចើនគ្រូវបានសរសមើលរំលងពីសគ្ េះកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញរបស់ពួក្សសរ
មិនសលឿនសទ្។
 កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញយ៉ាងឆ្ប់រហ្័សការ់បនថយហានិពយ
័ - សហ្រុផលណ លកាល
បរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញកាន់ណរេល ី អាចមានបញ្ញាកាន់ណររិច។ មិនណមនហានិពយ
័ ទំងអស់
សក្សើរស ើងសោយសារសពលសវលាសទ្, ប៉ាុណនតកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញរឺអាចផតល់
មស្ោបាយណ លមានគ្បសយជន៍ក្សនុងការវាយរនមលហានិព័យសពលសវលា។ វា ូចជាលំហ្ូរសាច់
គ្បាក្ស់ចល
ូ សលឿនអាចគ្រូវបានបា៉ា ន់គ្បមាែជាមួយនឹងភាពជាក្ស់លាក្ស់កាន់ណរសគ្ចើន។
 បរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញឆ្ប់រហ្័សបសងកើនសនទីយភាពសាច់គ្បាក្ស់ងាយគ្សួលប៉ាុណនតបញ្ញា
សាច់គ្បាក្ស់ងាយគ្សួលគ្រូវបានសោេះគ្សាយជាលក្សខែៈបុរល
គ តាមរយៈការពោក្សរែ៍
សាច់គ្បាក្ស់។

បរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញសោយការសគ្បើលហ្
ំ ូរសាច់គ្បាក្ស់ សគ្ចើនជាងគ្បាក្ស់ចំសែញវាបសងករ
ើ រួសលេ
សុទ្ិ ះិនិយមណ លមិនប៉ាេះ ល់ ល់គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ំបង
ូ ស ើយ។
រុែ វិបបរតនិ នបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ ច
ូ ជា៖

រសគ្មាងអាចគ្រូវបានសរបំសពលចសចាល ជាពិសសសលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ណ លបានសក្សើរស ើងប ទ ប់ពី
បរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញគ្រូវបានសរបំសពលចសចាល។

សពលសវលាននលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្រូវបានសរបំសពលចសចាល, លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្រូវបានស្វើសោយមាន
គ្បសិទ្ធភាព ច
ូ ជាការសងគ្បាក្ស់មុនឬសគ្កាយបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញប៉ាណុ នតមន
ិ មានវិធានការែ៍
បណនថមសទ្ៀរសទ្។
292
Investment Opportunity :មានកាលានុវរតភាពវិនសិ យរ
420
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ

រនមលសពលសវលាននរូបីវរថគ្ុ រូវបានសរបំសពលចសចាល (សលើក្សណលងណរអបបហារសលើកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើម
ទ្ុនមក្សវិញ) ។

មិនមានវិធានការែ៍ការវាស់ណវង ឬក្ស៏ក្សំែរ់ថាជារយៈសពលគ្រូវសងគ្រលប់ជាអបបបរមាឬអរិបរមា
ស េះសទ្។ ូសចនេះវាជាការសសគ្មចចិរតវន
ិ ិសយររបស់អនក្ស។

បរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញមិនប៉ាេះ ល់សលើគ្បាក្ស់ចំសែញអាជីវក្សមានិងការអនុវរតតាមកាលក្សំែរ់នន
រសគ្មាង ច
ូ ណ លបានបងាាញសៅក្សនុងរបាយការែ៍ហ្ិរញ្ាវរថសុ ទ្។ សនេះជាការសំខាន់ណ្ដស់គ្បសិនសបើ
អាជីវក្សមាសោយអនក្សសគ្បើគ្បាស់របាយការែ៍។
១០. ត្នមៃប្េុបបេន សុទធ (NPV)
រនមលបចាុបបននសទ្
ុ ធ (NPV) ននការវិនិសយររំណ្ដងឱ្យអរថគ្បសយជន៍សុទ្ធឬការបារ់បង់អរថគ្បសយជន៍ក្សនុង
លក្សខេែឌរនមលបចាុបបននសគ្មាប់កាលានុវរតភាពវិនសិ យរ293។
រនមលបចាុបបននសទ្
ុ ធ (NPV) មានរនមល វិជមា
ជ នរំណ្ដងឱ្យការទ្ទ្ួលបានចំសែញសលើរសគ្មាងសនេះ។ សនេះមានន័យ
ថាវាគ្បាប់សយើងពីផលប៉ាេះ ល់សលើគ្ទ្ពយសមបរតិរបស់មាាស់ភារហ្៊ែុន។
លក្សខែៈវិនច
ិ យ
័ េ ននការសសគ្មចចិរសត លើរសគ្មាងវិនសិ យរ៖

រសគ្មាងណ្ដមួយរនមលបចាប
ុ បននសទ្
ុ ធ (NPV) មានរនមលអ វិជមា
ជ នរឺអាចទ្ទ្ួលយក្សបាន។

រសគ្មាងណ្ដមួយរនមលបចាប
ុ បននសទ្
ុ ធ (NPV) មានរនមលអ វិជមា
ជ នរឺមន
ិ អាចទ្ទ្ួលយក្សបាន។

គ្បឈមមុេនឹងរសគ្មាងណ លមានសិទ្ធផ្ទ
ិ ត ច់មុេ, សគ្ជើសសរីសរសគ្មាងណ លមាន NPV េព ស់បំផរ
ុ ។
នត្ើត្នមៃប្េុបបេន សុទធ (NPV)មាេេ័យ្ ូ្នមា្?
ឧបមាថាសៅក្សនុងបញ្ញា វិនិសយរសយើងរែ
NPV ននលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ក្សនុងអគ្តា 12% សៅ 97 លា
ុ ល រនិង
10% ជាសូនយនិង 8% NPV ននលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់ ណ លរឺ + 108 ុលាលរ។ វិ្ីមយ
ួ សទ្ៀរននការបងាាញសនេះរឺ
ូចខាងសគ្កាម៖

គ្បសិនសបើគ្បាក្ស់ក្សមាីគ្រូវបានេា ីសៅ 12% អនក្ស វិនិសយរនឹងបានមក្សវិញចំនន
ួ 97 ុលាលរ
ឧ. រឺការវិនិសយរទ្ទ្ួលបានទ្ិននផលសគ្កាមបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថឬ
ុ ការគ្បាក្ស់។

គ្បសិនសបើមល
ូ និ្គ្ិ រូវបានេា ីសៅ 10% វិនិសយរិននឹងទ្ទ្ួលបានរនមលសសាើរស ើម
ឧ. ការវិនិសយរទ្ទ្ួលបានផលសសាើនឹងបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថឬ
ុ ការគ្បាក្ស់។
293
Investment Opportunity:មានកាលានុវរតភាពវិនសិ យរ
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
421

គ្បសិនសបើគ្បាក្ស់ក្សមាីគ្រូវបានេា ីសៅ 8% អនក្ស វិនិសយរនឹងបានមក្សវិញចំនួន108 ុលាលរ
ឧ. ស លរឺការវិនសិ យរទ្ទ្ួលបានមក្សវិញនូវការចំណ្ដយសលើសបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថឬ
ុ ការគ្បាក្ស់។
ូចសនេះ NPV វិជមា
ជ នរឺជាការបងាាញពីការចំសែញណ លវិនសិ យរិនទ្ទ្ួលយក្សការវិនិសយរសលើរសគ្មាងសនេះ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី៨៖គ្ក្សុមហ៊ែុេ អសុរាជា (ត្)
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អសុរាជា ក្សំពុងសិក្សាសលើរសគ្មាងផ្ទតច់មុេពីរណ លមានព័រមា
៌ នលមអរ
ិ ូចខាងសគ្កាម៖
គនគ្មាង(ក្ស)
ការវិនិសយរ ំបូង
450,000
ការសំែល់ក្សនុងឆ្នំទ្5
ី
20,000
ឆ្នំ
ឆ្នំទ្1
ី
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំ
ឆ្នំទ្2
ី
ឆ្នំទ្3
ី
200,000 150,000 100,000
ឆ្នំទ្4
ី
100,000
ឆ្នំទ្5
ី
100,000
គនគ្មាង(ខ)
ការវិនិសយរ ំបូង
100,000
ការសំែល់ក្សនុងឆ្នំទ្5
ី
10,000
ឆ្នំ
ឆ្នំទ្1
ី
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំ
50,000
ឆ្នំទ្2
ី
ឆ្នំទ្3
ី
40,000 30,000
ឆ្នំទ្4
ី
ឆ្នំទ្5
ី
20,000
20,000
សនារថាការវិនិសយរ ំបូងរឺសៅសពលចាប់សផតើមរសគ្មាងសហ្ើយលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំសក្សើនស ើងសសាើៗគ្មនក្សនុង
ឆ្នំនីមយ
ួ ៗ។
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV)សគ្មាប់រសគ្មាង ក្សនិងេគ្បសិនសបើបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថឬ
ុ ការគ្បាក្ស់ 10 %។
គនគ្មាង (ក្ស)
ឆ្នំ
អបបហារ
10%
លំហ្រូ
រនមល
លំហ្រូ
រនមល
សាច់គ្បាក្ស់
បចាុបបនន
សាច់គ្បាក្ស់
បចាុបបនន
ុលាលរ
ុលាលរ
0
1
2
3
422
គនគ្មាង (ខ)
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
ុលាលរ
ុលាលរ
4
5
ាំនណាះគ្សាយ្៖
គនគ្មាង (ក្ស)
ឆ្នំ
អបបហារ
10%
គនគ្មាង (ខ)
លំហ្រូ
រនមល
លំហ្រូ
រនមល
សាច់គ្បាក្ស់
បចាុបបនន
សាច់គ្បាក្ស់
បចាុបបនន
ុលាលរ
ុលាលរ
ុលាលរ
0
1.000
(450,000)
(450,000)
1
0.909
200,000
181,800
50,000
2
0.826
150,000
123,900
40,000
3
0.751
4
0.683
100,000
68,300
20,000
13,660
5
0.621
120 ,000
74,5200
30,000
18,630
រនមលបចាុបបនន =
33,310
100,000
រនមលបចាុបបនន =
75 ,100
744,300
(100,000)
ុលាលរ
30,000
-100,000
45,450
33,040
22,530
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៩៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយស្វើការសិក្សាពីការវិនិសយរទ្ុនសលើការផគរផ
់ ង
គ ់ប រិកាខរការិយល័យ ណ លលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ណ ល
បានបា៉ា ន់គ្បមាែមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
លា
ុ លរ
0
-240,000
1
80,000
2
120,000
3
70,000
4
40,000
5
20,000
ចំណ្ដយបនទុក្សននមូល្នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ 9%ក្សនុង1ឆ្នំ
សាំណួរ៖
ចូររែ
រនមលបចាុបបននសទ្
ុ ធ (NPV) ននរសគ្មាងស ើមបីស្វើការវាយរនមលថាសរើវារួរណរគ្រូវបានអនុវរតណ រឬសទ្
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
423
គុណសមបត្ាិ
គុណ វិបត្ាិ

រនមលសពលសវលាននរនមលរូបបីវរថិ

សាុរសាាញ

ជារងាវស់ននគ្បាក្ស់ចំសែញ

មិនបានយល់ ឹងចាស់ពីអនក្សគ្រប់គ្រងមិនគ្បគ្ក្សរី

ពិចារណ្ដពីលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់

វាអាចពិបាក្សក្សនុងការក្សំែរ់
ចំណ្ដយបនទុក្សននមូល្នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ

ជា សងាើមជិ វិរននរសគ្មាង

គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ណ លសគ្ជើសសរីសរសគ្មាងសោយណផអក្ស
សលើមល
ូ ោះននីយក្សមាអរិបរមា
រនមលបចាុបបននសុទ្ធរួរណរបសងកន
ើ គ្ទ្ពយសមបរតរិ បស់
មាាស់ហ្ន
៊ែុ ។
គុណសមបត្ាិេិងគុណ វិបត្ាិនេត្នមៃប្េុបបេន សុទធ (NPV)
សៅសពលវាយរនមលរសគ្មាង ឬការវិនសិ យរ រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV) គ្រូវបានសរចារ់ទ្ុក្សថាលអគ្បសសើរជាងវិ្ី
សាស្តសត នទ្សទ្ៀរ សគ្ េះណរ៖

រនមលសពលសវលាននរូបីវរថុ និង អបបហារននលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់អ ររសៅរនមលបចាុបបននណ លរិរទំងអរិផ
រណ្ដនិងហានិពយ
័ តាមសពលសវលា។

ជារងាវស់ននប ិការផលសងគ្រ ប់មក្សវិញ - រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV) ននការវិនិសយររំណ្ដង
ឱ្យសកាតនុពលណ លបានសលើក្សស ើងក្សនុងរសគ្មាង និងស្វើឱ្យកាន់ណរមានគ្បសិទ្ធភាពសលើការក្សសគ្មាង។

ណផអក្សសលើលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់មិនណមនជាគ្បាក្ស់ចសំ ែញ។ គ្បាក្ស់ចំសែញរឺមិនរួរឱ្យទ្ុក្សចិរជា
ត ងលំហ្ូរសាច់
គ្បាក្ស់ ូសចនេះវាមិនសមគ្សបសគ្មាប់ការសសគ្មចចិរសត ទ្។

ពិចារណ្ដសលើអាយុកាលទំងមូលននរសគ្មាង - រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV) រិរពីលហ្
ំ ូរ ក្ស់ព័នធទង
ំ អស់
ណ លជាប់ទក្ស់ទ្ងនឹងរសគ្មាង។ ការការ់បនថយលំហ្រូ ចូលគ្រូវរិរពីការពិរជាក្ស់ណសតងពីលំហ្ូរណ លស្វើ
ឲ្យប៉ាេះ ល់ ល់ការសសគ្មចចិរ។
ត

ំឱ្យមានការពគ្ងីក្សគ្ទ្ពយសមបរតិរបស់មាាស់ភារហ្៊ែុន។ គ្បសិនសបើចណ្ដ
ំ
យបនទុក្សននមូល្នរបស់គ្ក្សុម
ហ្៊ែុន្លុេះបញ្ញាង
ំ ពីការទមទរគ្រ ប់មក្សវិញរបស់ វិនសិ យរិន (មាាស់ភារហ្៊ែុន) ស េះរនមលបចាុបបនន សុទ្ធ
(NPV) ្លុេះបញ្ញាង
ំ ពីការសក្សើនស ើងននគ្ទ្ពយសមបរតរិ បស់ពួក្សសរ។ សគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយសនេះគ្រូវបានសរ
ចារ់ទ្ុក្សថាជាសគ្មលសៅចមបងននការគ្បក្សបអាជីវក្សមា។
424
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
សទេះយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយមានរុែ វិបរតស
ិ កាតនុពលមួយចំនន
ួ ៖

វាពិបាក្សក្សនុងការពនយល់ ល់អនក្សគ្រប់គ្រង។ ស ើមបីយល់អរថន័យននរនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV)ណ លបាន
ឹ អំពីសរឿងរាវអបបហារ។វិ្ីសាស្តសតរឺមន
រែ ទមទរការយល់ ង
ិ មានវិចារែញាែ ូចជា
បសចាក្សសទ្ស ូចជាកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ។

វាទមទរចំសែេះ ឹងអំពច
ី ណ្ដ
ំ
យបនទុក្សននមូល្នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។ ការរែ ននចំណ្ដយបនទុក្សនន
មូល្នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនរឺមានភាពសាុរសាាញជាងការក្សំែរ់អគ្តាការគ្បាក្ស់។ វា ក្ស់ព័នធនឹងការគ្បមូល
ទ្ិនននយ
័ និងស្វើការរែ មួយចំនន
ួ ។ណផអក្សសលើទ្ិនននយ
័ ស េះនិងការបា៉ា ន់សាានេល េះ។
ំសែើរការវាយរនមលរសគ្មាងវិនិសយរអាចមាន។ចារ់ទ្ក្ស
ុ ថាមានរយៈសពលយូរសពក្សសគ្មាប់ការវាយរនមលណ ល
គ្រូវអនុវរត។

រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV) វាសាុរសាាញណ្ដស់។ ចំស េះសហ្រុផលណ លបានពនយល់ខាងសលើ
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV)គ្រូវបានប ិសស្សៅក្សនង
ុ ការសពញចិរនត នបសចាក្សសទ្សសាមញ្ា។
១១.អគ្តាបងវិ នែទក្សនុង (IRR)
សនេះរឺជាអគ្តាននការគ្រ ប់មក្សវិញឬចំណ្ដយបនទុក្សននមូល្នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ណ លរសគ្មាងមាន រនមលបចាុបបនន
សុទ្ធ(NPV)សសាើរសូនយ។
គ្កាហ្វបងាាញពីរនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV) ននរសគ្មាងមួយណ លគ្រូវបានវាយរនមលសោយអគ្តាអបបហារេុសៗ
គ្មន។
រនមលបចាុបនបនន សទ្
ុ ធ (NPV)
អគ្តាបងវិលនផទក្សនុង (IRR)
ការគ្បាក្ស់ %
លក្សខែៈវិនច
ិ យ
័ េ ននការសសគ្មចចិរស
ត គ្មាប់អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
ុន (IRR)

គ្បសិនសបើ អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
នុ (IRR)្ំជាងចំណ្ដយបនទុក្សននមូល្នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនរួរណរគ្រូវបាន
ទ្ទ្ួលយក្សរសគ្មាងវិនសិ យរមក្សអនុវរតន៍។
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
425

គ្បឈមមុេនឹងរសគ្មាងណ លផ្ទតច់មុេសៅវិញសៅមក្សសគ្ជើសសរីសរសគ្មាងជាមួយអគ្តាបងវិលនផទក្សង
នុ
(IRR) េព ស់ជាងសនេះ។
ការេេយ ់បណេថ មអត្ថេ័យ្អគ្តាបងវិ នែទក្សនុង (IRR)

សោយសគ្បើ វិ្ីសាស្តសត រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV), រនមលបចាុបបនន(PVs) គ្រូវបានរែ សោយអបបហារ
សលើលហ្
ំ រូ សាច់គ្បាក្ស់294។ចំណ្ដយបនទុក្សននមូល្ននិងភាពេុសគ្មនរវាងរនមលបចាុបបនន(PVs) និងផល
គ្បសយជន៍ននរនមលបចាុបបនន(PVs) មានភាពេុសគ្មន។អគ្តាបងវិលនផទក្សង
នុ (IRR) ផទុយសៅវិញ វិ្ីសាស្តសត
អបបហារ សលើលហ្
ំ រូ សាច់គ្បាក្ស់។ការវិភាររឺស ម
ើ បីរែ ទញសចញអគ្តា អបបហារ សលើលហ្
ំ រូ សាច់
គ្បាក្ស់ ននរសគ្មាងគ្រ ប់មក្សវិញនិងរំពឹងថានឹងសសគ្មចបាន។

គ្បសិនសបើការវិនិសយរមាន រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV) វិជមា
ជ នវាមានន័យថាវារក្សគ្បាក្ស់ចំែូលបាន
សគ្ចើនជាង។ចំណ្ដយបនទុក្សននមូល្ន។ គ្បសិនសបើរនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV)រឺអ វិជមា
ជ នវារក្សគ្បាក្ស់
ចំែូលបានរិចជាង។ចំណ្ដយបនទុក្សននមូល្ន។សនេះមានន័យថាគ្បសិនសបើ រនមលបចាុបបននសុទ្ធ
(NPV)សូនយស េះវានឹងទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់ចំែូលពិរគ្បាក្ស សសាើរចំណ្ដយបនទុក្សននមូល្ន
របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។

ផទុយសៅវិញភាររយគ្រ ប់មក្សវិញសលើការវិនិសយរគ្រូវណរជាអគ្តា អបបហារ ឬចំណ្ដយបនទុក្សននមូល
្នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនណ ល រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV)សសាើនង
ឹ សូនយ។ អគ្តាសនេះការគ្រ ប់មក្សវិញគ្រូវបាន
សរសៅថា អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
នុ (IRR) ឬទ្ិននផល អបបហារ សលើលហ្
ំ រូ សាច់គ្បាក្ស់(DCF) សហ្ើយ
ិ រផលសងគ្រ ប់មក្សវិញប ទ ប់មក្សរសគ្មាងសនេះ
គ្បសិនសបើវាេព ស់ជាងសគ្មលសៅ។អគ្តាប កា
រឺមានរនមលហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ
ការរែ
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សុង
ន (IRR)(សគ្បើការបក្សគ្សាយតាមលីសនណអ៊ែរឬInterpolation)
ជំហានក្សនុងការបក្សគ្សាយលីសនណអ៊ែរឬInterpolationរឺ៖
(១) រែ រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV) ពីរសគ្មាប់រសគ្មាងសោយចំណ្ដយបនទុក្សននមូល្នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន 2
សផសងគ្មន។
(២) សគ្បើរូបមនតខាងសគ្កាមស ើមបីរក្ស អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)៖
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)=
294
L+
NL
NL- NH
Discounted Cash Flow(DCF):អបបហារ សលើលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
426
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
X
H-L
តាងសោយ៖
L
=
អគ្តាការគ្បាក្ស់ទប
H
=
អគ្តាការគ្បាក្ស់េពស់
NL
=
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV)មានអគ្តាការគ្បាក្ស់ទប
NH
=
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV)មានអគ្តាការគ្បាក្ស់េពស់
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី៩៖គ្ក្សុមហ៊ែុេ អសុរាជា (ត្)
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សុទ្ធពីរសគ្មាងក្សមាន៖
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
ឆ្នំ0
(450,000)
ឆ្នំទ្1
ី
200,000
ឆ្នំទ្2
ី
150,000
ឆ្នំទ្3
ី
100,000
ឆ្នំទ្4
ី
100,000
ឆ្នំទ្5
ី
120,000
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV) ននរសគ្មាង(ក្ស) ក្សនុងអគ្តាអបបហារ 10% មានរនមលទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 73,620 លា
ុ ល រ។
សាំណួរ៖
ចូររែ អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
នុ (IRR)ននរសគ្មាង (ក្ស)។
គនគ្មាង (ក្ស)
ឆ្នំ
អបបហារ
%?
លំហ្រូ
រនមល
សាច់គ្បាក្ស់
បចាុបបនន
ុលាលរ
0
(450,000)
1
200,000
2
150,000
3
ុលាលរ
100,000
4
100,000
5
120 ,000
រនមលបចាុបបនន =
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
427
ាំនណាះគ្សាយ្៖
គនគ្មាង (ក្ស)
លំហ្រូ
ឆ្នំ
អបបហារ
សាច់គ្បាក្ស់
20%
0
រនមល
បចាុបបនន
ុលាលរ
1.000
ុលាលរ
(450,000)
(450,000)
1
0.833
200,000
166,600
2
0.694
150,000
104,100
3
0.579
4
0.482
5
100,000
0.402
57,900
100,000
48,200
120 ,000
48,240
រនមលបចាុបបនន =
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)=
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)=
L+
10+
24-,960
NL
NL- NH
X
H-L
744,300
744,300-(-24,960)
X
20-10
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)=10+9.67= 17.12% (Excel)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១០៖
មានព័រមា
៌ ន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV) មានអគ្តាការគ្បាក្ស់ 20%មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 8,510 លា
ុ ល រ។
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV) មានអគ្តាការគ្បាក្ស់ 30%មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ
(9,150) លា
ុ ល រ អវិជមា
ជ ន។
សាំណួរ៖
ចូររែ អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
នុ (IRR)?
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១១៖
428
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
សាំណួរ៖
ចូររែ
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
នុ (IRR) ូចខាងសគ្កាម៖
រសគ្មាងមានសកាតនុពលបានពោក្សរថាលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ផល
ត ់ឲ្យននរនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV) សសាើនឹង 50,000
លា
ុ ល ណ លគ្រូវនិងអគ្តាអបបហារ 10% ក្សនុង1ឆ្នំ និង រនមលណ លស្វើឱ្យ រនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV)សសាើនឹង 10,000 ុលាលអវិជមា
ជ នក្សនុងអគ្តាអបបហារ 15% ក្សនុង1ឆ្នំ។ ចូររែ
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)?
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១២៖
មានព័រមា
៌ ន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ចូរបងាាញឬក្សំែរ់ការពនយល់ណ លគ្រឹមគ្រូវននអគ្តាបងវិលនផទក្សនុង (IRR)វារឺជាអគ្តាការគ្បាក្ស់ណ លស្វើឲ្យសសាើរ
សៅនឹងរនមលបចាុបបននននការរំពឹងទ្ុក្សននសាច់គ្បាក្ស់សៅនងងអ ររណ លមានលំហ្ូរ៖
សាំណួរ៖
(ក្ស) រនមល វិនិសយរទ្ុន ប
ំ ូង។
(េ) រមលស់ននរនមលការវិនិសយរទ្ុន។
(រ)រនមលសាច់គ្បាក្ស់ចុងសគ្កាយ(ជាសមាស)រនមលសាច់គ្បាក្ស់សៅអ ររ
ុ ហ្៊ែន
(ឃ) ការចំណ្ដយបនទុក្សននមូល្នរបស់គ្ក្សម
ុ
ការ ៉ េ់គ្បមាណអគ្តាបងវិ នែទក្សនុង (IRR)
ការវិនិសយរមាន រនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV)សសាើរ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 4,400 ុលាលរនិងអគ្តាបបបហារ 10% និង
មានរនមលបចាុបបននសទ្
ុ ធ (NPV)សសាើរ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ -31,100 ុលាលរ អវិជមា
ជ ន ក្សនុងអគ្តាបបបហារ 20%។ អ
ិ 10% ប ទ ប់មក្ស 20% សៅសពលទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនួន 4,400 លា
ិ
គ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) នឹងេិរសៅជរ
ុ ល រ ជរ
ល់សន
ូ យជាង ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ន
ួ -31,100 ុលាលរ អវិជមា
ជ ន។
សយើងអាចបា៉ា ន់សាាន IRR ៖

មានភាពេុសគ្មន 10% រវាង 10% និង 20% ណ លគ្រូវបានសគ្បើសគ្មាប់ការរែ រនមលបចាុបបននសុទ្ធ
(NPV) ។

មានភាពេុសគ្មនរនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV) 31,000 ុលាលរ + 4,400 ុលាលរ = 34,500 លា
ុ ល រ។

ការផ្ទលស់បូរត ភាររយនីមយ
ួ ៗរឺគ្បហាក្ស់គ្បណហ្ល (31,000 លា
ុ ល រ + 4,400 ុលាលរ) /10 លា
ុ លរ=
3,540 លា
ុ ល រ។
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
429
ុ ហ្៊ែុនសនេះ
ស ើមបីឱ្យរសគ្មាងណបក្សបាក្ស់សូមបីណរ 4,400 លា
ុ ល រ លា
ុ ល រគ្រូវបានទមទរសនេះគ្ក្សម

រំណ្ដងយ 4,400 លា
ុ ល រ / 3,540 លា
ុ ល រ = 1.24% ។

អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)អាចបា៉ា ន់សាានបាន 10% + 1.24% = 11.24%។
គុណសមបត្ា ិ
គុណ វិបត្ា ិ

បានពិចារណ្ដរនមលសពលសវលាននរូបីវរថ។
ុ

វាមិនណមនជាការវាស់ណវងគ្បាក្ស់ចំសែញជាោច់ខារ។

ពិរជាភាររយសហ្ើយងាយយល់បានសគ្មាប់អនក្សគ្រប់គ្រងមិនមាន

សគ្បើគ្បាស់ វិ្ីសាស្តសតរែ តាមក្សគ្មិរលំសអៀងតាមការបា៉ា ន់សាាន
ជំ ញខាងហ្ិរញ្ាវរថុ

សគ្បើគ្បាស់ វិ្ីសាស្តសតលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់មិនបានចំសែញ។
នន អគ្តាបងវិលនផទក្សនុង (IRR)។

មានភាពសាុរសាាញក្សនុងការរែ សទេះប-ីីសគ្បើគ្បាស់ក្សមា វិ្ី
Excelមានក្សមា វិ្ីជាប់ជាសគ្សច។

ពិចារណ្ដឲ្យរនមលជី វិរអាយុកាលទំងមូលរបស់រសគ្មាង។

អគ្តាបងវិលនផទក្សនុង (IRR) ននរសគ្មាងអាចមានបញ្ញា។ជាមួយ រនមល
បចាុបបនន សុទ្ធ (NPV)។ គ្បសិនសបើវាសក្សើរស ើង។រនមលបចាុបបនន សុទ្ធ
(NPV)គ្រូវណរមានអាទ្ិភាពេព ស់។

វាអាចគ្រូវបានរែ សោយគ្មានសយងសៅសលើរនមលននមូល្ន

មានន័យថាជារសគ្មាងការសគ្ជើសសរីសគ្ក្សុមហ្៊ែុនណ លមាន អគ្តា
បងវិលនផទក្សនុង )IRR) យក្សសលើសពីរនមលននមូល្នសហ្ើយបានបសងកន
ើ
គ្ទ្ពយសមបរិរត បស់មាាស់ភារហ្៊ែុន។
គុណសមបត្ាិ េិងគុណ វិបត្ា ិអគ្តាបងវិ នែទក្សនុង (IRR)
រុែសមបរិត ៖

អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) បានពិចារណ្ដសលើរនមលសពលសវលាជារូបីវរថ។
ុ
ូសចនេះរនមលបចាុបបននទ្ទ្ូលបាន
ពីរសគ្មាងវិនិសយរកាន់ណរសគ្ចើនរឺជាការវាស់គ្រឹមគ្រូវ។ ការសលើក្សស ើងខាងសលើសនេះរឺជាការលអគ្បសសើរ
រួរឲ្យក្សរ់សមាគល់ក្សង
នុ រយេះវិ្ីសាស្តសតជាមូលោធន។

អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) រឺជាភាររយសហ្ើយ ូសចនេះយល់បានយ៉ាងងាយគ្សួល។ សបើសទេះបីជាអនក្សចារ់
ការទ្ូសៅអាចនឹងមិនយល់ទង
ំ គ្សុងលមអរ
ិ សលើ អគ្តាបងវិលនផទក្សនុង (IRR)រំនិរននប ិការផលគ្រលប់
វិញទ្ទ្ួលបានគ្សស ៀងនិង អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) អាចគ្រូវបានសបើសគ្បៀបស្ៀបជា្មាតាជាមួយ
នឹងប ិការផលគ្រ ប់ វញ
ិ បានទមទររបស់សាថបន័។

អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) សគ្បើលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់មន
ិ បានសគ្បើគ្បាស់គ្បាក្ស់ចសំ ែញ។ ទំងសនេះរឺគ្បធាន
បទ្មិនសំខាន់បានពិភាក្សាខាងសលើ។
430
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ

អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) បានពិចារណ្ដសំខាន់អាយុកាលរសគ្មាងនិងលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ផ្ទរ់សចាល។

អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) សគ្ជើសសរីសយក្សរសគ្មាងរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ណ្ដគ្រង់ អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)
មានអគ្តាសលើសពីអគ្តាមូល្នឬអគ្តាការគ្បាក្ស់ណ លបណ្ដ
ត លឲ្យគ្ទ្ពយសមបរតភា
ិ រទ្ុនិក្សសក្សើនស ើង។
សនេះទ្ទ្ួលបានការផតលបា
់ នការពិរផតលសា
់ ច់គ្បាក្ស់លំហ្រូ រសគ្មាងតាមរំរូសង
ត ោ
់ ននការលំហ្ូរសាច់
គ្បាក្ស់ ច
ូ សៅក្សនុងឧទហ្រែ៏ជាសគ្ចើនខាងសលើ។
សទេះជាយ៉ាងណ្ដមានការលំបាក្សមួយចំនន
ួ នឹងការសគ្បើគ្បាស់ វ្
ិ សា
ី ស្តស ត អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
ុន (IRR)៖

វាមិនណមនជាការវាស់ននគ្បាក្ស់ចំសែញោច់ខារ។ រសគ្មាង 1,000 ុលាលរ វិនិសយរអីលូវសនេះសហ្ើយ
ប ិការផលគ្រ ប់ វញ
ិ 1100 លា
ុ ល រ សៅក្សនុងសពលសវលាមួយឆ្នំមានអគ្តាការគ្បាក្ស់ 10% ក្សនុងមួយឆ្នំ
ុ ហ្៊ែុនទមទរចង់
របស់ អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) ។ គ្បសិនសបើការសងវិញគ្រ ប់ វិនិសយររបស់គ្ក្សម
បានគ្រឹមណរ 6% ក្សនុងមួយឆ្នំសគ្កាយមក្សរសគ្មាងសនេះរឺអាចសសគ្មចបានសបើសយងតាមវិធាន អគ្តា
បងវិលនផទក្សនុង (IRR) ប៉ាុណនតអាជីវក្សមាភារសគ្ចើននឹងពិចារណ្ដពី ប ិការផលគ្រ ប់ វញ
ិ ស ម
ើ បីឲ្យមានរនមល
វិនិសយរ្ំ។

វិ្សា
ី ស្តសតក្សគ្មិរលំសអៀងឬណងមងយ( Interpol) បានណរផតល់នូវការបា៉ា ន់គ្បមាែ ( ស ើមបីបានលទ្ធ
ផលគ្រឹមគ្រូវ រគ្មូវឲ្យមានការសគ្បើគ្បាស់ក្សមា វិ្ី Excel)។ការរែ ចំណ្ដយមូល្នផ្ទទល់របស់វារឺ
ស្វើយ៉ាងណ្ដឲ្យមានលំសអៀងរូចសទ្ើបការសសគ្មចចិរម
ត ិនេុសសគ្ចើន។

ការចំណ្ដយសលើបនទុននហ្ិរញ្ាវរថុ ក្ស៏គ្គ្មន់ណរជាការបា៉ា ន់សាានសហ្ើយគ្បសិនសបើ រឹមរវាងការគ្រ ប់មក្សវិញ
ណ លគ្រូវការនិង អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
នុ (IRR) រឺរូចក្សងវេះភាពគ្រឹមគ្រូវអាចមានន័យថាការសសគ្មចចិរត
េុសគ្រូវបានស្វើស ើង។
១២.ត្នមៃប្េុបបេន សុទធ NPV េិង អគ្តាបងវិ នែទក្សនុង( IRR)នសមើរេិង ាំហូរសា្់គ្ ក្ស់
អបបហារជាអនុសវំ ចេររវឬ
័ អបបហារសងរ
អនុសវំ ចេររវឬ
័ សងររឺជាចំនួនសាច់គ្បាក្ស់ណ លមានរនមលសងរសគ្មាប់បង់គ្បចាំឆ្នំ។
ការរែ រនមលបចាប
ុ បននសទ្
ុ ធ ណ លមានលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់សសារើ គ្មនននរសគ្មាងមួយ
សៅសពលណ លរសគ្មាងមួយមានលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំសសាើរនឹងអនុសំវចេររ
័ វ ូចសនេះសយើងគ្រូវរែ រក្សរនមល
បចាុបបននសុទ្ធ (NPV) ។
រនមលក្សតាតអបបហារសសារើ ឬសងរ (AF) រឺជាសឈា
ា េះផតល់ឲ្យសឈា
ា េះផលបូក្សរបស់រនមលក្សតាតអបបហារនីមយ
ួ ៗ។
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
431
រនមលបចាុបបនន (PV) ននអបបហារសសាើរឬសងរអាចគ្រូវបានរក្សសឃើញបានយ៉ាងឆ្ប់រហ្័សសោយសគ្បើរូបមនត ៖
រនមលបចាុបបនន (PV) =លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំសងរ x រនមលក្សតាតអបបហារសសារើ ឬសងរ (AF)
ការរែ សនេះស្វើ ូចការរែ រនមលក្សតាតអបបហារសសារើ ឬសងរ ឬតារាងរនមលក្សតាតអបបហារសសាើរឬសងររូបមនតរឺ៖
រនមលក្សតាតអបបហារសសាើរឬសងរ (AF)=
432
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
1-(1+r)-n
r
ឧទហ្រែ៏៖សគ្មាប់អបបហារសសាើរឬសងររយេះសពល 6ឆ្នំមានអគ្តាការគ្បាក្ស់ 10%៖
ក្សតាតអបបហារសសាើរឬសងរ (AF)
ឬមួយសគ្បើតារាង
ការរែ
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
នុ ( IRR)ននរសគ្មាងណ លមានលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់។
មានបសចាក្សសទ្សសាមញ្ាណ លអាចសគ្បើបានសោយសគ្បើតារាងក្សតាតអបបហារសសាើរឬសងរ (AF)គ្បសិនសបើរសគ្មាង។
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់រជា
ឺ គ្បចាំឆ្នំសងរ។
(១) រែ ក្សតាតអបបហារសសាើរឬសងរ (AF) = ការវិនិសយរ ំបូង+លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំសងរ។
(២) ណសវងរក្សអាយុកាលរបស់រសគ្មាង, មានរយៈសពលចំនួន n ។
(៣) រក្សសមើលសៅជួរ n ឆ្នំននផលបូក្សសយងហ្ូរ ល់រនមលអបបហារណ លសៅណក្សបរបំផរ
ុ បានរក្សសឃើញ។
(៤) ជួរឈរណ លរួសលេសនេះគ្រូវបានរក្សសឃើញអគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង( IRR) ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ មទី១០៖ គណន អគ្តាបងវិ នែទក្សនុង( IRR) ក្សនុង ាំហូរសា្់គ្ ក្ស់នសមើរោន
សាំណួរ៖
ចូរណសវងរក្ស អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សុង
ន ( IRR) ននរសគ្មាងជាមួយនឹង វិនិសយរ ំបូងទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចចំនួន 1,500,000
លា
ុ ល រ នឹងមានអាយុកាលរសគ្មាង3ឆ្នំមានលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចចំនួន 700,000 លា
ុ ល រសងរ
បានចាប់សផតើមភាលមៗសៅក្សនុងឆ្នំ ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ការរែ រនមលបចាុបបននសទ្
ុ ធ (NPV)
លា
ុ លរ
0
ចំណ្ដយសលើការវិនិសយរ ប
ំ ូង
1-3
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ចូល
(1,500,000)
700,000
1
(1,500,000)
(េ)
(ក្ស)
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV)
គ្មាន
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
433

សគ្មលបំែងរឺស ើមបីណសវងរក្សអគ្តាអបបហារ(រ) ណ ល ំឲ្យមានរនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV)សូនយ។

ូសចនេះ PV ននលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ចល
ូ (ក្ស) គ្រូវសសាើរនឹងរនមលបចាុបបនន( PV) ននលំហ្រូ សចញទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន
1,500,000 លា
ុ ល។

គ្បសិនសបើ រនមលបចាុបបនន( PV) ននលំហ្ូរចូល (ក្ស) រឺគ្រូវ 1,500,000 ុលាលរ និងទ្ំហ្ំននបរិមាែលំ
ហ្ួរសាច់គ្បាក្ស់ចល
ូ សសាើរ 700,000 លា
ុ ល , ក្សតាតអបបហារ (DF) រគ្មូវឲ្យមាន (េ) ណ លទមទរគ្រូវណរ
មាន 1,500,000í700,000 = 2.143

អគ្តារនមលអបបហារ (រ) គ្រូវនិងរយៈសពល3ឆ្នំអាចគ្រូវបានរក្សសឃើញក្សនុងតារាងអបបហាររឺ3ឆ្នំជួរស ក្ស
ននការសក្សើនសមរុែអបបហារ (DF) ណ លបានបងាាញសៅក្សនុងតារាងអបបហារសសាើឬសងរ (annuity
table)។

ិ ស េះ។
រូសលេនន 2.140 ុលាល សលចស ើងសៅសគ្កាមជួរ 6% បងាាញ IRR of 19% រឺសៅជរ
សូមសមើលតារាង
1
2
3
4
5
11%
0.901
1.713
2.444
3.102
3.696
12%
0.893
1.690
2.402
3.037
3.605
13%
0.885
1.668
2.361
2.974
3.517
14%
0.877
1.647
2.322
2.914
3.433
15%
0.870
1.626
2.283
2.855
3.352
16%
0.862
1.605
2.246
2.798
3.274
17%
0.855
1.585
2.210
2.743
3.199
18%
0.847
1.566
2.174
2.690
3.127
19%
0.840
1.547
2.140
2.639
3.058
20%
0.833
1.528
2.106
2.589
2.991
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៣៖
(ក្ស)គ្ក្សុមហ្៊ែុន ឋាេគ្េះ្័េទបានបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុមរសគ្មាងចំណ្ដយទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 50,000 ុលាលរ។ រសគ្មាងសនេះគ្រូវ
បានសររំពឹងថាទ្ទ្ួលបានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 10,000 លា
ុ ល រ រាល់ឆ្នំក្សង
នុ រយៈសពល 7 ឆ្នំ។ ការចំណ្ដយននបនទុក្ស
មូល្នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ 10%។
សាំណួរ៖
ចូររែ ថាសរើរសគ្មាងសនេះអាចនឹងទ្ទ្ួលបានការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុនឬសទ្។
(េ)ចូររែ អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង( IRR) ននរសគ្មាងសនេះ?
អបបហារអនតឬគ្មានកាលក្សំែរ់(Discounting Perpetuities)
អបបហារអនត ឬគ្មានកាលក្សំែរ់រឺជាលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំមយ
ួ ណ លសក្សើរស ើងរហ្ូរគ្មាទ្ីបញ្ា ប់ ។
ជាញឹក្សញាប់វាគ្រូវបានពិពែ៌ សោយអនក្សគ្រួរពិនរ
ិ យ ូចជាលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ជាបនត
"ចក្សខុ វិស័យសពលអ ររ ល់អនតឬគ្មានកាលក្សំែរ់ "។
434
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
រែ រនមលបចាប
ុ បននសទ្
ុ ធ (NPV) ននរសគ្មាងជាមួយនឹងអបបហារអនត
រនមលបចាុបបននននអបបហារបនតគ្រូវបានរែ សោយរូបមនត៖
រនមលបចាុបបនន (PV)=
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ (Cash flow)
អគ្តាការគ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំ (r)
ឬ រនមលបចាុបបនន (PV) =លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ (Cash flow) x 1៖ r
រនមលបចាុបបនន (PV)=
1
ហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ (Cash flow)x
អគ្តាការគ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំ
1៖ r គ្រូវសរសាគល់ថាជារនមលអបបហារអនតឬគ្មានកាលក្សំែរ់
រែ
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង( IRR)ននរសគ្មាងអបបហារអនតលហ្
ំ ូរសាច់គ្បាក្ស់ចល
ូ គ្បចាំឆ្នំ
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង( IRR)=
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ (Cash flow)
ការវិនិសយរ ំបូង (Initial investment)
X100
អបបហារនសមើឬនថរ េិងអបបហារអេា ឈាេមុខ
ការសគ្បើគ្បាស់ក្សរតាតអបបហារសសាើឬសងរនឹង និងអបបហារអនតទង
ំ សនារថាសំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សលើក្ស ំបូងនឹងគ្រូ វ
បានសក្សើរស ើងក្សនុងសពលមួយឆ្នំសនេះ។គ្បសិនសបើអបបហារសនេះមិនណមនជាក្សរែីសនេះអនក្សនឹងគ្រូវការណក្សរគ្មូវការ
រែ របស់អនក្ស។
ក្សតាតអបបហារសសាឬ
ើ សងរ និងអបបហារអនតឈានមុេ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់្មាតាជាទ្ូសៅអាចចាប់សផតម
ើ សៅសពល (T0) ជាជាងសៅក្សនុងឆ្នំ (T1)។
រែ រនមលបចាុបបនន (PV) សោយមិនរិរ ល់ការទ្ូរទរ់សៅសពល (T0) ការពិចារណ្ដល់ចំនន
ួ លំហ្ូរសាច់
គ្បាក្ស់ និងគ្រូវបូក្សបណនថម 1 (មួយ) ជានិចាសលើក្សក្សតាតអបបហារសសាឬ
ើ សងរ និងអបបហារអនត
ការគ្សាយបំពប
លឺ ណនថម - អបបហារសសាឬ
ើ សងរ និងអបបហារអនត ឈានមុេ
ការទ្ូទរ់ចំនន
ួ សងរ 600 ុលាលររយៈសពល 5ឆ្នំជាប់គ្មនសោយបានចាប់សផតើមពីឥលូវភាលមៗ។ គ្ពមទំងមានការ
គ្បាក្ស់10%ក្សនុង១ឆ្នំ។ រែ រនមលបចាុបបនន (PV) តាមវិធានអបបហារសសាើរឬ សងរឈានមុេ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
សនេះរឺជា ក្សតាតអបបហារសសាឬ
ើ សងរ 4ឆ្នំ ជាមួយនឹងការបូក្សបណនថមសមរុែ 1 (T0)។
ូចសនេះរនមលបចាុបបននអាចគ្រូវរែ
To
T1
ូចខាងសគ្កាម។
T2
T3
T4
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
435
CF
600
PV
600
600
600
600
600
+ 600 x 4-years 10% AF
រនមលបចាុបបនន(PV) = 600 + 600x 3.17 = 600 + 1902 =2,502 លា
ុ លរ
ចសមលើយ ច
ូ គ្មនអាចគ្រូវបានរក្សសឃើញបណនថមសទ្ៀរយ៉ាងឆ្ប់រហ្័សសោយបណនថម 1 ល់ AF
ថា រនមលបចាុបបនន(PV) = 600 ុលាលរ x (1 + 3.17) = 600 លា
ុ ល រ x 4.17 = 2,502 ុលាលរ
ការគ្សាយបំពប
លឺ ណនថម -អបបហារអនតឈានមុេ
ការទ្ូទរ់មានរយៈសពលគ្មានកាលក្សំែរ់ចំនន
ួ 2,000 ុលាលរ រឺសោយសារណរចាប់សផតើមភាលមៗ។ អគ្តាការ
គ្បាក្ស់រឺ 9%។ ចូររែ រនមលបចាុបបននតាមវិធាន អបបហារអនតឈានមុេ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
សនេះក្សឺជាការទ្ូទរ់តាមក្សបួនណបបអនតឬគ្មានកាលក្សំែរ់គ្រូវបូក្សបណនថម1 សៅនឹងរយៈសពលវា T0។
រែ រនមលបចាុបបនន (PV) សនេះអាចគ្រូវបានរែ
T0
T1
2,000
T2
T3
ច
ូ ខាងសគ្កាមៈ
T4 ...
2,000 → ∞
PV (2000) + (2000 x 9% perpetuity formulas)
ជាងាីមង
ត សទ្ៀរណ លជាចសមលយ
ើ
ូចគ្មនអារគ្រូវបានរក្សសឃើញបណនថមសទ្ៀរយ៉ាងឆ្ប់រហ្័សសោយបណនថម ១សៅក្សតាត
អបបហារអនត។
2,000 x (1+1 1/(0.09 ))=2000 x 12.11=24,222 លា
ុ លរ
អបបហារសសាឬ
ើ សងរ និងអបបហារអនត ឈានមុេណ លហ្ួសនងងក្សំែរ់ណ លគ្រូវសង
អបបហារសសាឬ
ើ សងរ និងអបបហារអនតសគ្មាប់ការពនោសពល
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់មយ
ួ ចំនួនអាចចចាប់សផតើមសៅសពលសគ្កាយជាង T1។
ទំងសនេះគ្រូវបានសោេះគ្សាយសោយ៖
(១) ការោក្ស់អនុវរតន៍ក្សតាតសមគ្សបសៅនឹងលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ជាការ្មាតា
(២) រិរអបបហារ ល់ចសមលយ
ើ របស់អនក្សគ្រលប់ងសៅរយៈសពល T0។
អរថបទ្ពគ្ងីក្សេល ឹមសារសលើ អបបហារសសាឬ
ើ សងរ និង អបបហារអនតសគ្មាប់ការពនោសពល
សរើអវីជារនមលបចាុបបននននទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 200 ុលាលរ សក្សើរស ើងរយៈសពល4ឆ្ាំ, ប៉ាុណនតរសគ្មាងសនេះណ លបានចាប់សផតើមសៅ
ក្សនុងឆ្នំទ្ប
ី ,ី សបើមានក្សតាតអបបហារការគ្បាក្ស់ 5%?
436
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
វិ្ីសាស្តសត៖
T0
អបបហារសសាឬ
ើ សងរក្សនុងរយៈសពល៤ឆ្នំ ចាសបើសផតើមសៅចំនច
ុ T3 (1-4)
T1
µ
T2
T3
µ
T4
200
T5
200
T6
200
200
រនមលបចាុបបនន
2
1
ជំហានទ្ី១៖ អបបហារសងរជា្មាតា
200 x 4 yr 5% AF = 200 x 3.546 = 709.2 ុលាលរ
ចំណ្ដំថាសនេះផតល់នូវរនមលអបបហារសងរសៅនឹងសពល T2
ជំហានទ្ី២៖ រនមលអបបហារចសមលើយគ្រលប់សៅនឹងរយៈសពល T0
709.2 x 2 yr 5% DF = 709.2 x 0.907 =643 ុលាលរ
ក្សតាតសងរឬអនតននលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ នឹងរនមលអបបហារគ្រ ប់ វិញរនមលមួយឆ្ាំមុនសពលមានលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់ជា
សលើក្ស ប
ំ ូងណ លបានសក្សើរស ើង។ ចំស េះក្សតាតសងរនិងអនតគ្រលប់សៅរយៈសពល (T0) រនមលបចាុបបននមានចាប់តាំង
ពីលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ជាសលើល ំបូងចាប់សផតើមរយៈសពល T1។
សទេះយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយសគ្មាប់លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ពនោរសពលការោក្ស់ ក្សយសុំក្សតាតនឹងរក្សសឃើញរនមល។
សាច់គ្បាក្ស់ហ្ូរមួយឆ្នំមុនសពលពួក្សសរចាប់សផតម
ើ ណ លក្សនុងឧទហ្រែ៍សនេះរឺ T2 ។
ស ើមបីណសវងរក្ស PV ការរែ បណនថមគ្រូវបានទមទរ - រនមលគ្រូវណរមាន។
បញ្ាុ េះរនមលគ្រ ប់សៅ T0 វិញ។គ្រូវយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់ស ម
ើ បីបញ្ាុ េះចំនួនឆ្នំណ លសមគ្សប។
រួសលេសៅទ្ីសនេះគ្រូវបានសរអបបហារមក្សវិញក្សនុងរយៈសពលពីរឆ្នំសោយសារណរជំហាន ំបូង។
បានផតលរ
់ នមលសៅ T2 ។ វាអាចជួយរូរប ទ រ់សពលសវលា ូចខាងសលើនិងរូសសលើ។
ផលប៉ាេះ ល់ននជំហា៊ែន ំបង
ូ ( ូចបងាាញសៅសលេ 1សៅទ្ីសនេះ) ស ើមបីជយ
ួ អនក្សចងចាំ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៤៖
ការវិនិសយរ លា
ុ ល រគ្រូវបានសរ50,000រំពឹងថានឹងផតលល
់ ំហ្ូរគ្បាក្ស់ 5,670 ុលាលរក្សនុងមួយឆ្នំគ្មានកាលក្សំែរ់
សាំណួរ៖
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
437
ចូររែ រនមលបចាុបបននសុទ្ធននឱ្កាសវិនិសយរគ្បសិនក្សរែីបនទុក្សននរនមលស ម
ើ ទ្ុន 9% ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៥៖
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 10,000 ុលាលរគ្រូវបានោក្ស់ជាគ្បាក្ស់បសញ្ាើរទ្ុក្សក្សនុងរែនី្ គ្មរសោយបង់ការគ្បាក្ស់ 8%
ក្សនុងមួយឆ្នំ។
សាំណួរ៖
ចូររែ ផលបូក្សអរិបរមាណ លអាច ក្សពីរែនីសៅចុងឆ្នំនីមយ
ួ ៗជាសរៀងរហ្ូរ(អនតន)។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៦៖
ស ើមបីទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់ណេ 2,000 លា
ុ ល រក្សនុងមួយឆ្នំជាសរៀងរហ្ូរ(អនតន)
សាំណួរ៖
ចូររែ ចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ វិនិសយរសៅនងងសនេះគ្បសិនក្សរែីបនទុក្សននរនមលស ម
ើ ទ្ុន 10% ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៧៖
សាំណួរ៖
ចូររែ
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
នុ ( IRR) ននការវិនិសយរមួយណ លមានរនមល 20,000 លា
ុ ល រនិងវាបសងករ
ើ បាន
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ចំនន
ួ 1,600 ុលាលរសគ្មាប់រយៈសពលណវងមិនក្សំែរ់។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៨៖
ុ ហ្៊ែន
គ្ក្សម
ុ មួយក្សំពុងពិចារណ្ដសលើរសគ្មាងមួយណ លមានអាយុកាល 3ឆ្នំផលិរ ផលិរផលនិងការចំណ្ដយនិង
គ្បាក្ស់ចំែូល ូចខាងសគ្កាម៖
លា
ុ លរ
រនមលទ្ញ
ិ មា៉ា សុីន ក្សនុងការវិនិសយរ
10,000
រមលស់មា៉ាសុន
ី (សគ្មាប់រយៈសពល 3ឆ្នំ)
20,000 ក្សនុង1ឆ្នំ
រនមលកាក្សសំែល់មា៉ាសុន
ី
40,000
ចំណ្ដយនងលស ើមពលក្សមាផ្ទទល់គ្បចាំឆ្នំ
20,000
ចំណ្ដយនងលស ើមគ្បចាំឆ្នំសគ្មាប់ពលក្សមា (វិភាជន៍ណបងណចក្ស 10%)
438
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
5,000
ចំណ្ដយនងលស ើមគ្បចាំឆ្នំននសមាសធារុផលិរគ្រូវការ
18,000
គ្បាក្ស់ចំែូលសុទ្ធគ្បចាំឆ្នំពមា
ី ៉ា សុីន
80,000
បនទុក្សននមូល្នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន
20%
សាំណួរ៖
ិ បំផរ
ចូរក្សំែរ់ថាសរើមយ
ួ ណ្ដ ូចខាងសគ្កាមណ្ដណ លសៅជរ
ុ ននរនមលបចាុបបននសុទ្ធននមា៉ា សុន
ី ៖
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
(13,000)
េ
(11,380)
រ
11,610
ឃ
22,370
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៩៖
រសគ្មាងមួយមានលំ ំ រច បទ្្មាតាននលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ (ឧទហ្រែ៍លំហ្ូរសចញ ំបូងបានអនុវរតតាម
សោយលំហ្ូរជាសគ្ចើនឆ្នំ) ។
សាំណួរ៖
ចូរក្សំែរ់នូវអវណី លជាផលប៉ាេះ ល់ននការសក្សើនស ើងននបនទុក្សននមូល្នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន។
សលើអគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង( IRR) ននរសគ្មាងនិងអបបហារសលើកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ(DPP295)របស់វា
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង( IRR)
DPP
ក្ស
ការងយចុេះ
ការងយចុេះ
េ
ការងយចុេះ
ការសក្សើនស ើង
រ
គ្មានការផ្ទលស់
ការសក្សើនស ើង
ឃ
គ្មានការផ្ទលស់
ការងយចុេះ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២០៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ បញ្េ េណ៌296 ផលិរថានលា
ំ បសហ្ើយក្សំពុងពិចារណ្ដវិនិសយរសលើការលាយងាី។
295
Discounted Payback period:អបបហារសលើកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
439
មា៉ា សុីន។ ការចំណ្ដយនិងរុែគ្បសយជន៍ននមា៉ា សុីនលាយងាីមាន ូចខាងសគ្កាម៖
ចំណ្ដយទ្ិញមា៉ា សុន
ី នឹងអស់រនមល 30,000 លា
ុ ល រស ម
ើ បីទ្ញ
ិ ។

រមលស់នឹងគ្រូវរិរអគ្តា 20% ភាររយសោយណផអក្សសលើមល
ូ ោះនរមលស់សងរឬសសាើភារ។

ការលក្ស់គ្រូវបានសរពោក្សរែ៍ថានឹងសក្សើនស ើង 10% ភាររយសលើការពោក្សរែ៍បចាុបបនន។
ការលក្ស់សគ្មាប់រយៈសពល 5 ឆ្នំខាងមុេ។ ការពោក្សរែ៍បចាុបបននមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

ឆ្នំទ្1
ី ៖ 20,000 លា
ុ លរ

ឆ្នំទ្2
ី ៖ 22,000 លា
ុ លរ

ឆ្នំទ្3
ី ៖ 23,000 លា
ុ លរ

ឆ្នំទ្4
ី ៖25,000 លា
ុ លរ

ឆ្នំទ្5
ី ៖ 28,000 លា
ុ លរ

ការចំណ្ដយសលើការបែតុេះបណ្ដ
ត លបុរល
គ ិក្សបចាុបបននមានចំនន
ួ 12,000 លា
ុ ល រក្សនុងមួយឆ្នំវានឹងសក្សើន
ស ើងចំណ្ដយសនេះនឹងសក្សើនស ើងសៅ 14,000 លា
ុ ល រក្សនុងឆ្នំ ប
ំ ូងប៉ាុណនតប ទ ប់មក្សនឹងធាលក្ស់ចុេះ
ល់ 1,000 លា
ុ ល រសៅ ឆ្នំបនតប ទ ប់។

នងលគ្បរិបរតកា
ិ រនឹងគ្រូវការ់បនថយពីក្សគ្មិរបចាុបបននចំនន
ួ 15,000 ុលាលរនិងធាលក្ស់ចុេះគ្បចាំឆ្នំ ល់ ទ្ឹក្ស
គ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 10,000 ុលាលរក្សនុងមួយឆ្នំ។
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាម ក្ស់ពន
័ ធនង
ឹ ការសសគ្មចចិរ៖
ត

កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញរឺ 4 ឆ្នំនិង 1 ណេរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។សគ្មលនសយបាយរឺសគ្មាប់
រសគ្មាងណ លមានកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញក្សនង
ុ រយៈសពល 5 ឆ្នំ។

រនមលបចាុបបននសុទ្ធមានរនមល( 5,774) ុលាលរអវិជមា
ជ ន។

ុ ហ្៊ែន
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង( IRR) 7% និង បនទុក្សននរនមលស ើមទ្ុនរបស់គ្ក្សម
ុ 16% ។
សាំណួរ៖
ចូររែ និងបញ្ញជក្ស់ពរ
ី នមលណ ល ក្ស់ព័នធននលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សគ្មាប់េទង់នម
ី ួយៗប ទ ប់។ សលេសូនយរួរណរ
គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីបងាាញថាមិនមានរនមលរសងកៀបស ើមបីបងាាញពីលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់។
ឆ្នំទ្០
ី
296
ឆ្នំទ្១
ី
ឆ្នំទ្២
ី
ឆ្នំទ្៣
ី
ឆ្នំទ្៤
ី
ឆ្នំទ្៥
ី
រនមលទ្ញ
ិ
0.5ពិនទុ
បនទុក្សរមលស់
0.5ពិនទុ
រុែសពទ(សំ. បញ្ា វែ៌; បា. បញ្ា វែា) ព័ែ៌គ្បាំ យ៉ាង; ណ លមានព័ែគ្៌ បាំយ៉ាងសំពរ់បញ្ា ពែ៌ ។
440
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
គ្បាក្ស់ចំែូលពីការលក្ស់
2ពិនទុ
រនមលបែតុេះបណ្ដ
ត ល
2ពិនទុ
ចំណ្ដយគ្បរិប
ត គ្រការែ៍
1ពិនទុ
បំសពញឃាលខាងសគ្កាមលុប ក្សយ / ំណ្ដក្ស់កាលណ្ដណ លសមរមយ។
(សញ្ញាផ្ទកយ*)
កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ 4 ឆ្នំ 1 ណេរឺសៅក្សនុង / សគ្ៅ * ?សគ្មលនសយបាយរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ កាល
បរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ 5 ឆ្នំសហ្ើយសលើលក្សខែៈវិនច
ិ ័យ
េ សនេះការវិនិសយររួរណរសៅ / មិនរួរសៅមុេសទ្។
១ពិនទុ
រនមលបចាុបបននសុទ្ធមានរនមល(NPV)មាន វិជមា
ជ ន / អវិជមា
ជ ន * សហ្ើយសៅសលើលក្សខែៈវិនិច័យ
េ សនេះការវិនិសយរ
រួរណរសៅ / មិនរួរសៅមុេសទ្។
១ពិនទុ
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង( IRR) 7% ភាររយរឺេពស់ជាង / សគ្កាម * នងលស ើមទ្ុន 16% របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សហ្ើយសៅសលើ
លក្សខែៈវិនិចយ
័ េ សនេះការវិនសិ យររួរណរសៅ / មិនរួរសៅមុេសទ្។
១ពិនទុ
ជារួមការវិនិសយរមិនរួរ / មិនរួរស្វើសទ្ពីសគ្ េះ

កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ

រនមលបចាុបបននសុទ្ធមានរនមល(NPV)

អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង( IRR)* រឺជាលក្សខែៈវិនិច័យ
េ សលចសធាល។
១ពិនទុ
សរុប
១០េិេទុ
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
441
១៣.សនងខបជាំេូក្ស
ការវាយរនមលមល
ូ ្នក្សនុងរសគ្មាង វិនិសយរ
ំសែើរការវាយរនមល
រសគ្មាងវិសយរ
សវនក្សមាសគ្កាយសគ្កាយ
ការគ្បាក្ស់សមាសនិង
បសចាក្សសទ្សលំហ្រូ សាច់
អបបហារ
គ្បាក្ស់អបបហារ
រនមលបចាុបបនន សុទ្ធ
បញ្ា ប់ការទ្ូទរ់
442
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
អគ្តាបងវិលនផទក្សនុង
បសចាក្សសទ្សបុរាែ
រយៈសពលសងគ្រ ប់មូល្ន
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ការចំណ្ដយមួយបានសលើក្សស ើងថាមានណរគ្បាក្ស់ណេ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 15,000 លា
ុ ល រ សទ្ណ លទក្ស់ទ្ងសៅនឺងការ
សក្សើនស ើងជាលទ្ធ ផលផ្ទទល់ននការសសគ្មចចិរសត ើមបីបសងករ
ើ សៅជាក្សមានសា
ត លសគ្មាប់របស់សគ្បើគ្បាស់។
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងររឺមិនណមនជាការចំណ្ដយបណនថមក្សនុងការសសគ្មចចិរសត នេះសទ្ សហ្ើយវារួរណរគ្រូវសរមិន
សអើសពើរ។
ការចំណ្ដយសផសងៗសទ្ៀរណ ល ក្ស់ពន
័ ធ រួមបញ្ជូលមាន ច
ូ ជាចំណ្ដយល់វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់ ពលក្សមាសោយផ្ទទល់
និងការចំណ្ដយសោយផ្ទទល់ណ លសក្សើរស ើងជាលទ្ធ ផលនូវផលិរផលមួយននផលិរផលសគ្បើគ្បាស់ងាី។
សហ្ើយក្ស៍មានការចំណ្ដយផលិរក្សមាសផសងៗសទ្ៀរផងណ រ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
រនមលអ ររ(V)=450(1.0625)12 = 931.45 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
X =5,000/1.0510 = 3,070 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
វាហាក្ស់ ូចជាការវិនិសយរគ្បសសើរជាងមុនរឺជាការផតលជ
់ ូនរែនីោក្ស់គ្បាក្ស់។
10.25% ក្សនុងមួយឆ្នំណរសនេះមិនណមនជាសរឿង្មាតាសទ្។
សៅសពលណ លការគ្បាក្ស់គ្រូវបាន ក្សគ្សង់ក្សនុងអគ្តា 10% ក្សនុងមួយឆ្នំបង់គ្បចាំគ្រីមាសមានន័យថាសនេះ។
អគ្តាការគ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំមានគ្បសិទ្ធិភាពរឺ៖
r = (1 + 0.1 / 4)4 -1 ។
r = 10.38% ក្សនុងមួយឆ្នំ។
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
443
សនេះរឺជាអគ្តាេព ស់ជាងសនេះ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
X =250 x 0.404 = 101 លា
ុ លរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថ ភាេទី៦៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
PV = 25,000 x 0.564 =14,100 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ297 = 2,000,000 ុលាលរ/ 500,000 លា
ុ លរ
កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ = 4 ឆ្នំ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
រយ:សពលសងគ្រ ប់ = 1,800,000 លា
ុ ល រ/350,000 លា
ុ ល រ = 5.1429 ឆ្នំ
0.1429 ក្សនុងមួយឆ្នំ X 12 ណេ = 1.7 ណេ (បងគរ់ស ើង = 2 ណេ)
ួសចនេះចសមលើយគ្រូវបានបញ្ញជក្ស់ថា៖
5.1 ឆ្នំ
5 ឆ្នំ 2ណេ
សនារថាលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់សក្សើរស ើងសសារើ គ្មនសពញមួយឆ្នំ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៩៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
297
payback period:កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ
444
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ អគ្តាអបបហារ
រនមលបចាុបបនន
លា
ុ លរ
%
លា
ុ លរ
0
(240,000)
1.000
(240,000)
1
80,000
0.917
73,360
2
120,000
0.842
101,040
3
70,000
0.772
54,040
4
40,000
0.708
28,320
5
20,000
0.650
13,000
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ
+269,760
រនមលបចាុបបននននលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់ចល
ូ សលើសរនមលបចាុបបននននលំហ្ូរសាច់គ្បាក្សសចញសោយ $29,760 មានន័យ
ថារសគ្មាងនឹងចំសែញ DCF គ្រ ប់មក្សវិញក្សសលើសពី 9%។ ឧទហ្រែ៍, វានឹងទ្ទ្ួលបានអរិសរក្សនន
29,760 ុលាលរ ប ទ ប់ពកា
ី រចំណ្ដយសលើការផតល់ហ្ិរញ្ាបបទនបាន។ ូសចនេះវារួណរគ្រូវបានអនុវរត។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១០៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
សៅសពលអគ្តាការគ្បាក្ស់ 20% រនមលបចាុបបននសុទ្ធមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 8,510 លា
ុ ល រវិជមា
ជ ន
សៅសពលអគ្តាការគ្បាក្ស់ 30% រនមលបចាុបបននសុទ្ធមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន -9,150 លា
ុ ល រអវិជមា
ជ ន
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)=
L+
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)=
20+
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)=
20+
NL
NL- NH
X
8,510
8,510+9,150
8,510
17,660
H-L
X
30-20
X
30-20
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) = 20 + (0.82 X 10)
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) = 24.8%
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
445
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១១៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)=
L+
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)=
NL
NL- NH
10+
X
H-L
50,000
50,000-(-10,000)
X
15-10
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)=14.17%
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១២៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (ក្ស)
គ្រង់ចំនច
ុ អគ្តាបងវិលនផទក្សង
នុ (IRR)រនមលបចាុបបននននលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ អ ររកាល
= ការោក្ស់ស ើមទ្ុន ំបូង។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៣៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស)
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
អបបហារ
លា
ុ លរ
0
1-7
រនមលបចាុបនន
លា
ុ លរ
(50,000)
1.000
-50,000
10,000
4.868
48,680
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ
-1,320
(េ) 10,000 លា
ុ ល រ xក្សតាតសមរុែអបបហារសងរគ្បចាំឆ្នំ = 50,000 លា
ុ ល រ។
ក្សតាតគ្បចាំឆ្នំ =5
ិ បំផរ
ការសគ្បើគ្បាស់តារាងនិងអាយុកាល 7 ឆ្នំណ លជាក្សតាតសសាើនឹងអាយុជរ
ុ ។
446
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
សៅ 5 រឺ 5.033 ។ សនេះមានន័យថាអគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)មានគ្បមាែ 9%
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៤៖
នាំ ណាះគ្សាយ្៖
រែ រនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV) = (50,000) + 5,670í 0.09 = 13,000 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៥៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ការ ក្ស់គ្បាក្ស់អរិបរមា = 100,000 ុលាលរ x0.08 = 8,000 លា
ុ ល រ រយេះសពលមួយឆ្នំណ លសថរ
ិ សសថរអនតន។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៦៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ការវិនិសយរ ំបូងណ លរំរូវឲ្យមាន = 2,000 លា
ុ ល រ í 0.10 = 20,000 លា
ុ ល រ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៧៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)=
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ចូល
X
ការវិនិសយរ ំបួង
=
1,600
20,000
X100 =8%
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៨៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចំែូល - ចំណ្ដយសមាស-ចំណ្ដយពលក្សមា = 80,000 ុលាលរ - 18,000 ុលាលរ - 20,000 លា
ុ លរ
= 42,000 ុលាលរ
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
រិរជា ន់ លា
ុ លរ
0
1-3
ចំណ្ដយវិនិសយរ ប
ំ ូង
សាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំ
អគ្តាអបបហារ
រនមលបចាុបនន
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
(100)
-100
42
2.106
88.452
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
447
3
កាក្សសំែល់
40
0.579
23.160
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV)
11.61
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV) = 11.612 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៩៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (រ)
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR)នឹងមិនរងផលប៉ាេះ ល់ ល់បនទុក្សននមូល្ន។ ូសចនេះការសក្សើនស ើង ននអគ្តាអបបហារ
សៅនឹងលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់អ ររកាលរឺគ្រូវបានក្សនុងន័យការ់បនថយរនមលបចាុបបនន, ូចសនេះសហ្ើយបានអបបហារ
សលើកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ298 នឹងគ្រូវសក្សើនស ើង។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២០៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
រនមលទ្ញ
ិ
ឆ្នំទ្០
ី
ឆ្នំទ្១
ី
ឆ្នំទ្២
ី
ឆ្នំទ្៣
ី
ឆ្នំទ្៤
ី
ឆ្នំទ្៥
ី
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
-30,000
0
0
0
0
0
0.5ពិនទុ
បនទុក្សរមលស់
0
0
0
0
0
0
0.5ពិនទុ
គ្បាក្ស់ចំែូលពីការលក្ស់
0 2,000
2,200
2,300 2,500 2,800
2ពិនទុ
រនមលបែតុេះបណ្ដ
ត ល
0
-200
200
ចំណ្ដយគ្បរិប
ត គ្រការែ៍
0 5,000
5,000
200
200
200
2ពិនទុ
5,000 5,000 5,000
1ពិនទុ
ចំណ្ដំ៖អាជីវក្សមាសនេះក្សំពុង ំសែើរការរួចសហ្ើយ ូសចនេះ ំសែើរការវាយរនមលមល
ូ ្ននឹងពិនរ
ិ យសមើលការចំណ្ដយ
បណនថម / គ្បាក្ស់ចំែូលណ លនឹងគ្រូវបានសរៀបចំនិងផលិរសោយមា៉ា សុន
ី ងាី។

បនទុក្សរមលសម
់ ិនណមនជាលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់ជាក្ស់ណសតងសទ្ ូសចនេះវាមិនគ្រូវបានរាប់បញ្ាូ លក្សនុងការរែ
វាយរនមលមល
ូ ្នសទ្។
298
Discounted Payback period:អបបហារសលើកាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ើមទ្ុនមក្សវិញ
448
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ

គ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលពីការលក្ស់រួរណររាប់បញ្ាូ លណរការសក្សើនស ើង (ឬគ្បាក្ស់ចំែូលបណនថម) 10% សលើការ
ពោក្សរែ៍បចាុបបនន។

ការចំណ្ដយសលើការបែតុេះបណ្ដ
ត លរួរណររាប់បញ្ាូ លទំងការចំណ្ដយបណនថម (ឆ្នំទ្ី 1) ឬសលេសនស ំ (ឆ្នំ
ទ្ី2 សៅទ្ី 5) សបើសគ្បៀបស្ៀបនឹងនងលស ើមណ លបានពោក្សរែ៍។

ការចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រពិរជាគ្រូវបានចារ់ថានក្ស់ជាលំហ្រូ ចូល ច
ូ ណ លមាន ទំងសនេះរឺជាការសនស ំ
សំនចនងលស ើមសបើសគ្បៀបស្ៀបនឹងនងលស ើមណ លបានពោក្សរែ៍។
គ្បសយរបញ្ា បឬ
់ សនិនោះន៖
កាលបរិសចេទ្គ្សង់ស ម
ើ ទ្ុនមក្សវិញ 4 ឆ្នំនិង 1 ណេរឺសិរ
ថ សៅក្សនុងគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។ សគ្មលនសយបាយរយៈសពល 5 ឆ្នំ
សហ្ើយសលើលក្សខែៈវិនិចយ
័ េ សនេះការវិនិសយររួរណរបនតសៅមុេសទ្ៀរ។
រែ រនមលបចាុបបននសុទ្ធ រឺមានផលអវិជមា
ជ នសលើលក្សខែៈវិនិច័យ
េ ននការវិនិសយរមិនរួរគ្រូវបានចំណ្ដយសទ្
សៅសពលខាងមុេ។
ុ ហ្៊ែុនសលើបញ្ញាសនេះ
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង (IRR) 7% រឺទបជាងបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ 16% របស់គ្ក្សម
ូសចនេះលក្សខែៈវិនិចយ
័ េ ការវិនិសយរមិនរួរសៅមុេសទ្។
និយយជារួមការវិនសិ យរមិនរួរ ំសែើរការសទ្ ពីសគ្ េះរនមលបចាុបបនន សុទ្ធលក្សខែៈវិនិច័យ
េ ចាស់លាស់ជាងសរ។
ជំពូក្សទ្ី ១៤៖ការសរៀបចំង វិកា វិនសិ យរ
449
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៥៖្ាំណាយ្នថៃន ើមសាង់ដារ
ជាំេូក្សទី ១៥
្ាំណាយ្នថៃន ើមសាង់ដារឬបទសាថេ
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពនយល់ពីសគ្មលបំែងនិងសគ្មលការែ៍នន ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រ

ពនយល់និងបងាាញពីភាពេុសគ្មនរវាងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រ,ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម299
និងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ300

ការបសងករ
ើ បសងករ
ើ ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រក្សនុង1ឯក្សតាសគ្កាម ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម301
និងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើមសពញសលញ។

ការរែ នងលលក្ស់ ភាពលំសអៀង និងទ្ំហ្ំប រិមាែ

រែ ចំណ្ដយវរតធា
ុ រុស ម
ើ សរុប នងលលក្ស់ និងភាពេុសគ្មនននការសគ្បើគ្បាស់វរតធា
ុ រុស ម
ើ

រែ ក្សមាលំងពលក្សមាសរុប អគ្តា ភាពលំសអៀង និងគ្បសិទ្ធភាពភាពលំសអៀង

រែ ភាពលំសអៀងសលើចណ្ដ
ំ
យនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសរុបនិងគ្បសិទ្ធភាពភាពលំសអៀងឬភាពលំសអៀង
សលើចំណ្ដយនងលស ើម។

រែ ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសងរនិងចំណ្ដយនងលស ើមសមគ្សប បរិមាែ សមរថភាពនិងគ្បសិទ្ធភាព
ភាពលំសអៀង

ការបក្សគ្សាយ គ្បសិទ្ធភាពភាពលំសអៀងឬភាពលំសអៀង

ពិភាក្សាអំពសា
ី រៈសំខានៗទក្ស់ទ្ងននភាពលំសអៀង

ពនយល់ពីសក្សមាភាពមានសកាតនុពលស ើមបីលុបបំបារ់ក្សតាតពនយល់ពីក្សតាត
ណ លគ្រូវពិចារណ្ដមុន
សពលសសុើបអសងករភាពេុសគ្មន

ពនយល់ពីមល
ូ សហ្រុណ លអាចសក្សើរមានននភាពេុសគ្មននិងផតល់អនុសាសន៍សលើសក្សមាភាពគ្រួរពិនរ
ិ យ

ពនយល់ពភា
ី ពទក្ស់ទ្ងគ្មនរវាងភាពលំសអៀង
299
Marginal cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
300
Absorption costing:ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ
301
Marginal cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
450
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ

រែ រួសលេជាក្ស់ណសតងឬរួសលេសតងោ
់ រណ លភាពលំសអៀងគ្រូវបានផតល់ជូន
គ្បាក្ស់ចសំ ែញតាមងវិកាសោយផគូរផគងជាមួយនឹងគ្បាក្ស់ចំសែញជាក្ស់ណសតងសគ្កាមការចំណ្ដយនងលស ើម
សតង់ោរ ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
ផគូរផគងងវិកាជាមួយនឹងគ្បាក្ស់ចំសែញជាងវិកាឬការចូលរួម វិភារទនជាមួយគ្បាក្ស់ចំសែញពិរគ្បាក្ស ឬការ
ចូលរួមចំណែក្សសគ្កាមការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម។
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
451
សគ្មលបំែងននចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រ
ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រ
ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រក្សនុងមួយឯក្សតា
ការរែ និងការវិភារសលើ ភាេ
ការលក្ស់ឬផលរប
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើវរតធា
ុ រុស ើម
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើពលក្សមា
ាំនអៀងខាងសគ្កាម៖
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
របាយការែ៍គ្បរិបរតកា
ិ រ
452
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
១.នោ
បាំណងនេ្ាំណាយ្នថៃន ើមសាង់ដារ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ ររឺជាណផនកានងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាននផលិរផលឬសសវាក្សមា។ វារឺជាការចងអុលបងាាញពីអវី
ណ លឯក្សតាននផលិរផលឬសសវាក្សមារួរជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ ។
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ ររំណ្ដងឱ្យចំណ្ដយនងលស ម
ើ 'សគ្មលសៅ' សហ្ើយ ូសចនេះវាមានគ្បសយជន៍សគ្មាប់
ការស្វើណផនកា,ការគ្រួរពិនរ
ិ យនិងការសលើក្សទ្ឹក្សចិរ។
ត ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រ ពួក្សវាក្ស៏គ្រូវបានសគ្បើជាទ្ូសៅស ម
ើ បី
ស្វើឱ្យសាមញ្ាសគ្មាប់ការវាយរនមលសនន្
ិ ។
ិ
គ្បសពទ្ននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រមានបួនគ្បសពទ្សំខាន់ៗ

មូលោះនចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រ302

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រមានភាពសុគ្ក្សិរ303

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រអាចសសគ្មចបាន304

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ របចាប
ុ បនន305
មូលោះនចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រ៖រឺជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ ររយៈសពលណវងណ លសៅណរមិនផ្ទលស់បូរត ក្សនុងរយៈ
សពលប៉ាុ ា នឆ្នំ។ ការសគ្បើគ្បាស់ណរមួយររ់របស់ពួក្សសររឺស ើមបីបងាាញនិ ន ការសៅតាមសពលសវលាសគ្មាប់ធារុ
ូចជារនមលវរថធា
ុ រុស ើម អគ្តាក្សមាលំងពលក្សមានង
ិ គ្បសិទ្ធក្សមាលំងពលក្សមា។ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រទំងស េះពួក្ស
សរក្ស៏គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីបងាាញពីគ្បសិទ្ធភាពននការសគ្បើ វ្
ិ ីសាស្តសតសផសងៗតាមសពលសវលា។ មូលោះនចំណ្ដយនងល
ស ម
ើ សតងោ
់ រគ្រូវបានសគ្បើរច
ិ បំផរ
ុ និងគ្បសពទ្សតងោ
់ រណ លមានគ្បសយជន៍រិចបំផរ
ុ ។
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រមានភាពសុគ្ក្សិរ៖ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រទំងសនេះណផអក្សសលើលក្សខេែឌគ្បរិបរតិការលអ
ឥរសខាាេះ។ លក្សខេែឌគ្បរិបរតកា
ិ រលអឥរសខាាេះរួមមាន គ្មានការេជ េះខាជយ, គ្មានសំែល់សអរចាយ, គ្មានការ
ណបក្សបាក្ស់; គ្មានការឈប់; គ្មានសពលទ្ំសនរ។ ក្សនុងការណសវងរក្សរុែភាពលអ ឥរសខាាេះគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អាចសគ្បើសង
ត ោ
់ រ
លអសគ្មាប់ចងអល
ុ បងាាញរំបន់ណ លការគ្រួរពិនរ
ិ យយ៉ាងជិរសនិទ្ធអាច ំ ឱ្យមានការសនស ំនងលស ើមេព ស់។
ុ សលើក្សទ្ឹក្សចិរព
សតង់ោរលអអាចមានឥទ្ធ ិពលជគ្មញ
ត ីសគ្ េះពួក្សសរទ្ំនងជាមិនទ្ទ្ួលបានលទ្ធ ផលសទ្។
សតង់ោរណ លអាចទ្ទ្ួល។
302
Basic standards:មូលោះនចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
303
Ideal standard:ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរមានភាពសុគ្ក្សិរ
304
Attainable standard:ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរអាចសសគ្មចបាន
305
Current Standard:ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតង់ោរបចាុបបនន
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
453
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រអាចសសគ្មចបាន៖សតងោ
់ រទំងសនេះរឺជាគ្បសពទ្សតងោ
់ រណ លជួបគ្បទ្េះញឹក្សញាប់
បំផរ
ុ ។ ពួក្សសរណផអក្សសលើលក្សខេែឌគ្បរិបរតិការណ លមានគ្បសិទ្ធិភាព (ប៉ាុណនតមិនលអឥរសខាាេះ) ។ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ
សតងោ
់ រ ទំងសនេះរួមមានគ្បាក្ស់ឧបរថមាសគ្មាប់ការ ូចខាងសគ្កាមសនេះ ការបារ់បង់វរថធា
ុ រុស ើម្មាតាឬរំពឹងទ្ុក្ស;
អស់ក្សមាលំង; ការបំណបក្សមា៉ា សុីន។ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រ ណ លអាចទ្ទ្ួលបានគ្រូវណរណផអក្សសលើក្សគ្មិរននការអនុ
វរតេពស់ សូ ចនេះជាមួយនឹងចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ជាក្ស់លាក្ស់ននការេិរេំពួក្សសរអាចសសគ្មចបាន (មិន ូចចំណ្ដយនងលស ម
ើ
សតងោ
់ រអាចសសគ្មចបានសទ្) ។
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ របចាប
ុ បនន៖សតងោ
់ របចាុបបននបទ្ោះនទំងសនេះណផអក្សសលើក្សគ្មិរគ្បសិទ្ធភាពបចាុបបននទក្ស់ទ្ង
នឹងគ្បាក្ស់ឧបរថមាសគ្មាប់ការណបក្សបាក្ស់ការេជេះខាជយការខារបង់ជាស ម
ើ ។ រុែ វិបរតិចមបងននការសគ្បើគ្បាស់សង
ត ់
ោរ សពលបចាុបបននរឺពួក្សសរមិនបានផតលកា
់ រសលើក្សទ្ឹក្សចិរសត ើមបីស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើងសលើក្សគ្មិរននការអនុវរត
បចាុបបននសទ្។
២.្ាំណាយ្នថៃន ើមសាង់ដារក្សនុងមួយ្ឯក្សតា
ស ើមបីសរៀបចំង វិកាសយើងគ្រូវ ឹងថាសរើអងគភាពនីមយ
ួ ៗននផលិរផលឬសសវាក្សមាមយ
ួ គ្រូវបានសររំពឹងថានឹង
ចំណ្ដយ ។

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រអាចគ្រូវបានណផអក្សសលើការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញឬការសលបឬ
គ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ

ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រក្ស៏ផល
ត ់នូវ វិ្សា
ី ស្តសតរែសនយយកាន់ណរងាយគ្សួលណ រសគ្ េះវាអនុញ្ញារឱ្យរក្សា
ទ្ុក្សក្សំែរ់គ្តាសាមញ្ា។

សៅសពលគ្រូវបានបា៉ា ន់គ្បមាែចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រជា្មាតាគ្រូវបានគ្បមូលពីប័ែាចណ្ដ
ំ
យនងល
ស ម
ើ សតងោ
់ រ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖្ាំណាយ្នថៃន ើមសាង់ដារក្សនុង1ឯក្សតា
គ្ក្សុម េី្ស្រនទ ផលិរបានផលិរផល 2,000ឯក្សតា
ព័រមា
៌ នទក្ស់ទ្ងនឹងផលិរផលសនេះគ្រូវបានផតល់ជូនខាងសគ្កាម។
ទ្ិននផលជាងវិកាផលិរផលក្សនុងឆ្នំមានបរិមាែចំនួន 900 ឯក្សតា
ព័រមា
៌ នលំអរ
ិ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រសគ្មាប់1ឯក្សតា៖
454
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ចំណ្ដយវរតធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់៖
40 ណម៉ាគ្រកាសរ៉ារនមល 5.30 ុលាលរក្សនុង1ណម៉ាគ្រកាសរ៉ា
គ្បាក្ស់ឈួ ន លសោយផ្ទទល់៖
យក្សោះនទ្ំ ក្ស់ទ្ំនង 24 សមា៉ា ង 5.00 ុលាលរក្សនុង 1.00សមា៉ា ង
យក្សោះនផលិរផលសសគ្មច 15សមា៉ា ង 4.80 ុលាលរក្សនុង1សមា៉ា ង
ចំណ្ដយងវិកានិងសមា៉ា ងក្សនុង1ឆ្នំ៖
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
លា
ុ លរ
សមា៉ា ង
យក្សោះនបសងករ
ើ ពុមពផលិរផល
45,000
25,000
នយ្ក្សដាឋេែ ិត្ែ សនគ្ម្
25,000
25,000
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំសងរសគ្មាប់ផលិរផល
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរ
ចំណ្ដយសលើលក្ស់ណចក្សចាយនិងរ ះបាល
សមាគ
36,000
27,000
៖
់ ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំណ លអាចផ្ទលស់បូរត បានគ្រូវបានសាារស ើង វិញ (ការសលបឬគ្សូប
ចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ)សោយសគ្បើសមា៉ា ង,ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំបានគ្រូវបានសាារស ើង វិញ
សៅសលើមល
ូ ោះននងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា។
សាំណួរ៖
ចូរសរៀបចំប័ែាចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ សតងោ
់ រស ើមបីបសងករ
ើ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រ ឯក្សតាននផលិរផល 2,000 ឯក្សតា
និងបញ្ាូ លសលេរងខាងសគ្កាមសៅសលើការ៖
(១) ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់306
(២) ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
(៣) ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញសរុប
(៤) ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រសរុប
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ប័ែាចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ សតងោ
់ រ- ផលិផល 2,000
ចំណ្ដយវរតធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់ (40 x 5.30 ុលាលរ)
លា
ុ លរ
212
ក្សំលាំងពលក្សមាផ្ទទល់៖
យក្សោះនបសងករ
ើ ពុមពផលិរផល (24 សមា៉ា ងរនមល 5.00 លា
ុ ល រ)
306
120
Prime Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
455
យក្សោះនផលិរផលសសគ្មច (15 សមា៉ា ងនងល 4.50 ុលាលរ)
72
404
(១) ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់307
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
យក្សោះនទ្ំ ក្ស់ទ្ំនង (45,000 លា
ុ ល រ / 30,000) x 24 សមា៉ា ង)
36
យក្សោះនផលិរផលសសគ្មច (25,000 លា
ុ ល រ /25,000 x 15 សមា៉ា ង)
15
455
(២) ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ (36,000 លា
ុ ល រ / 900)
40
495
(៣) ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញសរុប
ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ(27,000 លា
ុ ល រ / 900)
(៤)ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រសរុប
30
525
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖
របាយការែ៍ខាងសគ្កាមបងាាញពីការចំណ្ដយងវិកានិងចំណ្ដយជាក្ស់ណសតងសគ្មាប់ណេរុលាសគ្មាប់ យក្សោះន
Xេែៈចុងណេនងងទ្ី 31 ណេរុលា។
ថវិកាន ើម
អេុវត្ាថ វិកា
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ការលក្ស់
600,000
550,000
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
150,000
130,000
ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
200,000
189,000
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
50,000
46,000
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
25,000
29,000
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំផលិរក្សមា
307
Prime Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់
456
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
្ាំណាយ្នថៃន ើមសរុប
425,000
394,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
175,000
156,000
ចំនួនសមា៉ា ងស្វើការសោយផ្ទទល់
50,000សមា៉ា ង
47,500សមា៉ា ង
លក្ស់នង
ិ ផលិរក្សមាជាឯក្សតា
5,000ឯក្សតា
4,500ឯក្សតា
សំគ្មល់៖គ្មានសននិ្ិស ម
ើ គ្គ្មនិងចុងគ្គ្មសននិ្ិ
(ក្ស) រែ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ នងលស ើមសតងោ
់ រក្សនុង1ឯក្សតាសគ្កាមការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ។
(េ) រែ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតង់ោរក្សនុង1ឯក្សតាសគ្កាមការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម។
៣.ការវិភាគន ភា
ើ េ
ាំនអៀង308
មូលោះនក្សនង
ុ ការវិភារសលើភាពលំសអៀងគ្រូវបានសរសឃើញសៅក្សនុងជំពក្ស
ូ ងវិកាសៅសពលសគ្បៀបស្ៀបងវិកាណ ល
បានបក្សសៅនឹងលទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងការវិភារភាពលំសអៀងខាងសគ្កាមបសងករ
ើ លទ្ធ ផលលមអរ
ិ បណនថមសទ្ៀរទក្ស់ទ្ង
នឹងមូលសហ្រុននភាពេុសគ្មនរវាងអវីណ លការចំណ្ដយនិងចំែូលរួរមាននិងអវណី លពួក្សសរពិរជាមាន។
ក្ស៏ ូចជាមូលោះនគ្រឹេះសគ្មាប់ការសរៀបចំង វិកាចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រក្ស៏គ្រូវបានសគ្បើសគ្មាប់ការរែ និង
វិភារភាពេុសគ្មន។
ភាពលំសអៀងណ លនឹងគ្រូវពិនរ
ិ យសមើលរឺ៖

ភាពលំសអៀងននការលក្ស់ជាផលរប

ភាពលំសអៀងវរថធា
ុ រុស ើម

ភាពលំសអៀងក្សមាលំងពលក្សមា

ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំអសងរ

ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំសងរ។
ភាពលំសអៀងមានពីរគ្បសពទ្ណ លគ្រូវបានពិភាក្សាសៅក្សនង
ុ ណផនក្ស ច
ូ ខាងសគ្កាមគ្រូវបានរែ េុសគ្មនអាគ្ស័យ
សលើគ្បព័នធនងលស ើមណ លអាជវី ក្សមាសគ្បើ៖

ភាពលំសអៀងបរិមាែលក្ស់នឹងគ្រូវបានរែ សោយសគ្បើ វិភារទនឬចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ សតង់
ោរសគ្កាមគ្បព័នធការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមនិងសគ្បើគ្បាក្ស់ចំសែញសតងោ
់ រសគ្កាមគ្បព័នធការ
សលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ។

ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំសគ្កាមការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម មានណរភាព
េុសគ្មនននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ ចំណែក្សឯការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញភាព
308
http://kfknowledgebank.kaplan.co.uk/KFKB/Wiki%20Pages/Variance%20Analysis.aspx?mode=none
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
457
េុសគ្មនននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំគ្រូវបានណបងណចក្សសៅជាចំណ្ដយនិងក្សគ្មិរទ្ំហ្ទ្
ំ ឹក្សគ្បាក្ស់
(បរិមាែឬទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់អាចគ្រូវបានណបងណចក្សសៅជាសមរថភាពនិងគ្បសិទ្ធភាព)
៤.ភាេ
ាំនអៀងន
ើែ រប
សសចក្សាសី ផាម
ើ ៖
ភាពលំសអៀងឬភាពេុសគ្មនមានមូលសហ្រុពីរភាពេុសគ្មនននការលក្ស់៖

ភាពេុសគ្មននននងលលក្ស់ផលិរផល

ភាពេុសគ្មនននបរិមាែការលក្ស់
ភាពលំសអៀងផលរបសរុប
ភាពលំសអៀងសលើនងលលក្ស់ផលិរផល
ភាពលំសអៀងបរិមាែលក្ស់(ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់)
ភាពលំសអៀងបរិមាែលក្ស់ជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
ភាពលំសអៀងបរិមាែលក្ស់ជទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ននការលក្ស់រែ ផលចំសែញសលើទ្ហ្
ំ ំននការលក្ស់ជាក្ស់ណសតងេុសគ្មនពី
ងវិកាណ លបានសគ្គ្មងទ្ុក្ស។ ឥទ្ធ ិពលសលើគ្បាក្ស់ចំសែញនឹងេុសគ្មនអាគ្ស័យសលើថាសរើគ្បព័នធការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមឬការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញសពញសលញក្សំពុងគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់។

សៅសគ្កាមការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ ភាពេុសគ្មនណ្ដមួយសៅក្សនុងឯក្សតាគ្រូវបានវាយ
រនមលសលើគ្បាក្ស់ចំសែញសតងោ
់ រក្សនុង1ឯក្សតា។

ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមចំស េះភាពេុសគ្មនននឯក្សតាគ្រូវបានវាយរនមលសលើចណំ ែក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញ ល
ុ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតាជាសតង់ោរក្សនុង1ឯក្សតា។
ភាពេុសគ្មនននបរិមាែននការលក្ស់
(បរិមាែលក្ស់ជាក្ស់ណសតង)
-
(បរិមាែងវិកាបានលក្ស់)
X
(ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សតងោ
់ រ)
(Actual Quantity Sold)
-
(Budget Quantity Sold)
X
(Standard marginal)
458
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ សតង់ោររឺជាចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតា (ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា
បណនថម)ឬ គ្បាក្ស់ចសំ ែញសតង់ោរក្សនុង1ឯក្សតា (ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ) ។
គ្បសិនសបើប រិមាែពិរគ្បាក្ស ណ លបានលក្ស់រ្
ឺ ំជាងងវិកាសគ្គ្មងទ្ុក្សវានឹងផតល់នវូ ភាពលំសអៀងអំសណ្ដយផល
សៅសពលវាបសងកើនគ្បាក្ស់ចំសែញ ល់សាថប័ន។
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់ផលិរផលទ្ី១
ភាពេុសគ្មននននងលលក្ស់ផលិរផលបងាាញពីផលចំសែញសលើគ្បាក្ស់ចំសែញននការលក្ស់ក្សនុងនងលលក្ស់េុសគ្មនពីការ
រំពឹងទ្ុក្ស។
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់ផលិរផលទ្ី២
(នងលលក្ស់ផលិរផលជាក្ស់ណសតង)
-
(នងលលក្ស់ផលិរផលជាងវិកា)
X
(បរិមាែជាក្ស់ណសតងណ លបានលក្ស់)
(Actual Price)
-
(Budgeted Price)
X
(Actual Quantity)
គ្បសិនសបើនងលលក្ស់ផលិរផលជាក្ស់ណសតង្ំជាងងវិកាសនេះវានឹងផតល់នូវភាពអំសណ្ដយផលសៅសពលវាបសងកន
ើ គ្បាក្ស់
ចំសែញ ល់សាថប័ន។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖ភាេ នាំ អៀងនេការ ក្ស់ែ រប
ទ្ិនននយ
័ ខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងនឹងឆ្នំ 20X8 ។
ការលក្ស់ជាក្ស់ណសតង៖
1,000 ឯក្សតា 650 លា
ុ ល រក្សនុង1ឯក្សតា
ទ្ិននផលឬផលិរផលនិងការលក្ស់ង វិកាគ្បចាំឆ្នំ៖
900 ឯក្សតា
នងលលក្ស់ផលិរផល្មាតា៖
700 លា
ុ ល រក្សនុង1ឯក្សតា
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា309៖
245 លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតាជាងវិកា310៖
205 លា
ុ លរ
សាំណួរ៖
ចូររែ ភាពលំសអៀងជាបរិមាែននការលក្ស់ជាផលរប (សគ្កាមការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
និងការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាបណនថម) និងភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់ផលិរផល។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ភាពលំសអៀងននបរិមាែទ្ំហ្កា
ំ រលក្ស់ផលរប - តាមការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ។
309
Budgeted contribution per unit:ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតា
310
Budgeted profit per unit:គ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង1ឯក្សតាជាងវិកា
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
459
(1,000 ឯក្សតា - 900 ឯក្សតា) X 205 ុលាលរ = 20,500 ុលាលរ (មានអំសណ្ដយផលលអ311)
ភាពលំសអៀងននបរិមាែទ្ំហ្កា
ំ រលក្ស់ផលរប - តាមការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតាបណនថម។
(1,000 ឯក្សតា - 900 ឯក្សតា) X 245 ុលាលរ = 24,500 ុលាលរ (មានអំសណ្ដយផលលអ)
ភាពលំសអៀងននរនមលលក្ស់
(650 ុលាលរ - 700 ុលាលរ) X 1,000ឯក្សតា =500 ុលាលរ (គ្មានអំសណ្ដយផលលអ312)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រសមីេណណ រាជាយ្313 មានសគ្គ្មងជាងវិកាលក្ស់ឲ្យសសគ្មចបាន ចំនន
ួ 400 ឯក្សតាក្សនុងរនមល 2.50 លា
ុ លរ
ក្សនុង1ឯក្សតា។ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរគ្រូវបានសររំពឹងថានឹងមានចំនន
ួ 1.80 លា
ុ ល រក្សនង
ុ 1ឯក្សតាសហ្ើយមិនមាន
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរសទ្។បរិមាែការលក្ស់ពរ
ិ គ្បាក្ស រឺ 500 400 ឯក្សតាក្សនុង2 ុលាលរក្សនុង1ឯក្សតា លា
ុ ល រសហ្ើយ
នងលស ើមបានរំពឹងទ្ុក្ស។
សាំណួរ៖
ចូររែ ភាពលំសអៀងសលើនងលលក្ស់ផលិរផលនិងភាពលំសអៀងបរិមាែននការលក្ស់ជាផលរប
(សោយសគ្បើការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាបណនថម) ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ វញ្េ នការ314 មានសគ្គ្មងជាងវិកាលក្ស់ឲ្យសសគ្មចបាន ចំនួន 6,500 ឯក្សតាប៉ាុណនតតាមពិរលក្ស់បាន
ណរ ចំនួន 6,000 ឯក្សតាប៉ាុសណ្ដាេះ។
ប័ែាចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោររបស់វាមាន ូចខាងសគ្កាម៖
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុ ស ើមផ្ទទល់
25
គ្បាក្ស់ឈួ ន លផ្ទទល់សលើក្សមាលំងពលក្សមា
8
311
Favorable(F):មានអំសណ្ដយផលលអ
312
Adverse(A):គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
313
( បា. វែា "ព័ែ,៌ សមបុរ", វ > ព និងណេា រ រាយ ) ណ លស្វើពែ
័ ៌សមបុរឲ្យរាយ រឺណ លពឺលគ្រចេះ, ណ លមានពនលឺឬរសាីរុងសរឿងចាំងសគ្ ងគ្ យ; ពលឺថាល; លអគ្បនព
ពលឺពែារាយ, លអពែារាយ (ព. កា. ) : កាលស េះគ្ពេះយមពែារាយ សលើសណលងសពវសាយ សសាចសបើក្សគ្ពេះសនគ្រយល់ជាក្ស់...( សាស្តសាតសុបន
ិ ) ។ សរសសរកាលយជា
ពគ្ យ ក្ស៏មាន ក្សុសំ គ្បើ ។
314
វញ្ា
( បា. ) អាការបសញ្ញេរ; អាការសបាក្ស, អាការសបាក្សគ្បាស់ ស្វើក្សលលបិចសោយវញ្ា
ការ ។
ការននពួក្សសយធា អាការននក្សលលបិចរបស់ពួក្សទហានក្សនង
ុ សស្តងាគម, ក្សលបសញ្ញេរននពួក្សទហាន ។ ចាំងឈន េះបចាាមិរសត ោយវញ្ា
អាការសគ្បើលបិចបសញ្ញេរ ។ ល ។ ( ម. ព. គ្បវ័ញ្ា ក្សិ. និង គ្បវ័ញ្ាន៍ ន. សទ្ៀរផង )
460
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ការ រយុទ្ធឈនេះសគ្រូវសោយ
ចំណ្ដយអសងរប ទ ប់បនស ំ
4
ចំណ្ដយសងរប ទ ប់បនស ំ
18
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សតងោ
់ រសរុប
55
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សតងោ
់ រ
5
នងលលក្ស់ផលិរផល្មាតា
60
នងលលក្ស់ផលិរផលជាក្ស់ណសតងក្សនុងកាលបរិសចេទ្ 61 លា
ុ ល រក្សនុង1ឯក្សតា។
សាំណួរ៖ចូររែ រនមលលក្ស់និងភាពលំសអៀងននបរិមាែលក្ស់ក្សនុងកាលបរិសចេទ្
(សគ្បើការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ) ។
៥.ភាេ
ាំនអៀងនេ្ាំណាយ្នថៃន ើមវត្ថុធាត្ុន ើម
សសចក្សាសី ផាម
ើ ៖
មូលសហ្រុននភាពលំសអៀងសគ្មាប់នងលស ើមវរថធា
ុ រុស ើមមាន២គ្បសពទ្៖

ភាពលំសអៀងនងលទ្ិញ

ភាពលំសអៀងននននបរិមាែសគ្បើគ្បាស់
ភាពលំសអៀងវរថធា
ុ រុស ើមសរុប
ភាពលំសអៀងសលើនងលទ្ិញវរថធា
ុ រុស ើម
ភាពលំសអៀងការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម
ភាពលំសអៀងវរថធា
ុ រុស ម
ើ សរុប
ភាពលំសអៀងវរថធា
ុ រុស ើមសរុបមានភាពេុសគ្មនរវាង៖
(ក្ស) ចំណ្ដយនងលស ើមជាក្ស់ណសតងននវរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់នង
ិ
(េ) ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរវរថធា
ុ រុស ម
ើ ននផលិរក្សមាជាក្ស់ណសតង (ងវិកាបរ់ណបន)។
ភាពលំសអៀងសរុបអាចគ្រូវបាន វិភារជាអនុក្សតាតពីរយ៉ាង៖

ភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើម វិភារថាសរើគ្ក្សុមហ្៊ែុនបានបង់នងលបណនថមឬអរ់។ឬរិចជាងការរំពឹងទ្ុក្ស
សគ្មាប់វរថធា
ុ រុស ើមណ លបានទ្ិញ។
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
461

សគ្មលបំែងននភាពលំសអៀងក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើមរឺក្សំែរ់ប រិមាែផលប៉ាេះ ល់។ចំសែញពី
ការសគ្បើគ្បាស់ប រិមាែវរថធា
ុ រុស ើមេុសគ្មនពីការរំពឹងទ្ុក្ស,ផលិរក្សមាពិរគ្បាក្ស សសគ្មចបាន។
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ វរថធា
ុ រុស ម
ើ
ភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើម =បរិមាែជាក្ស់ណសតងបានទ្ិញ xនងលលក្ស់ជាក្ស់ណសតង -បរិមាែទ្ិញជាក្ស់ណសតង x
ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រ
ភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើម
=
បរិមាែជាក្ស់ណសតងបានទ្ិញ xនងលលក្ស់ជាក្ស់ណសតង
-
បរិមាែទ្ិញជាក្ស់ណសតង xចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
Material price variance
=
actual quantity bought x actual price
-
Actual quantity bought x standard price
ភាពេុសគ្មនននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម =(បរិមាែសគ្បើគ្បាស់ជាក្ស់ណសតងXនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ) -(បរិមាែសាង់
ោរបានសគ្បើសគ្មាប់ផលិរក្សមាជាក្ស់ណសតង X នងលលក្ស់សង
ត ់ោរ) ។
ឬក្ស៏បាន៖
មូ នហត្ុភាេ
១
ាំនអៀង
ការេេយ ់
បរិមាែជាក្ស់ណសតង x នងលលក្ស់ជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់
ភាពេុសគ្មន រវាងជួរទ្ី ១ និង ជួរទ្ី ២
Actual quantity x Actual price
Price variance
the difference between row 1 & row 2
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់
ភាពេុសគ្មន រវាងជួរទ្ី ២ និង ជួរទ្ី ៣)
Usage variance
the difference between row 2 & row 3
ភាពលំសអៀងសរុប
ភាពេុសគ្មនរនមលសរុប និងការសគ្បើគ្បាស់)
Total variance
the total of the price & the usage variances
២ បរិមាែជាក្ស់ណសតង xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
Actual quantity x Standard price
៣ បរិមាែសតង់ោរ* xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
Standard quantity X Standard price
*បរិមាែសាង់ោររឺចន
ំ ួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ននវរថធា
ុ រុស ើមណ លរួរគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីផលិរលទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៣៖ភាេ នាំ អៀងនេត្នមៃវត្ថុធាត្ុន ើម
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងនឹងការផលិរផលិរផលសឈា
ា េះ X ។
ក្សគ្សង់សចញពីប័ែាចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រននផលិរផល X ។
ចំណ្ដយវរតធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់ (40 ណម៉ាគ្រកាសរ៉ា X 5.30 ុលាលរក្សនុង1ណម៉ាគ្រកាសរ៉ា) ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 212 ុលាលរ។
លទ្ធ ផលផលិរជាក្ស់ណសតងសគ្មាប់វរតធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់ ក្សនុងកាលបរិសចេទ្ 1,000 ឯក្សតា បាន
ផលិរនិងមានទ្ំហ្ំ 39,000 ណម៉ាគ្រកាសរ៉ាននវរថធា
ុ រុស ើមណ លចំណ្ដយងវិកាសរុប 210,600 ុលាលរ។
គ្រូវបានទ្ិញនិងសគ្បើគ្បាស់ក្សង
នុ ការផលិរ។
សាំណួរ៖ ចូររែ វរថធា
ុ រុស ើមសរុបរនមលនិងការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើមសផសងៗគ្មនសគ្មាប់ផលិរផល Xក្សនុង
កាលបរិសចេទ្សនេះ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
មូ នហត្ុភាេ
462
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ាំនអៀង
ការេេយ ់
ុលាលរ
ុលាលរ
210,000
១
បរិមាែជាក្ស់ណសតង x នងលលក្ស់ជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់
Actual quantity x Actual price
Price variance
3,900
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
5,300
មានអំសណ្ដយផលលអ
1,400
មានអំសណ្ដយផលលអ
206,000
២ បរិមាែជាក្ស់ណសតង xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
Actual quantity x Standard price
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់
Usage variance
39,000X5.30 ុលាលរ
៣ បរិមាែសតង់ោរ* xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
Standard quantity X Standard price
ភាពលំសអៀងសរុប
212,000
Total variance
1,000X40X5.30 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ នសនគ្បមុខ ផលិរផលិរផលណរមួយជាមួយនឹងងវិកា ូចខាងសគ្កាម។
នងលស ើមក្សនុងមួយឯក្សតា៖
វរថធា
ុ រុស ើមចំនន
ួ 2 រី ូគ្កាមននវរថធា
ុ រុស ើមសឈា
ា េះ (ក្ស) រនមល 10 លា
ុ ល រ /រី ូគ្កាម។
ព័រមា
៌ នលមអរ
ិ ជាក្ស់ណសតង៖
ទ្ិននផលឬបរិមានផលិរផលចំនួន
វរថធា
ុ រុស ើមបានទ្ិញនិងសគ្បើគ្បាស់មានបរិមាែចំនួន
ចំណ្ដយសលើនងលននវរថធា
ុ រុស ម
ើ មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ
1,000 ឯក្សតា
2,200 រី ូគ្កាម
20,900 ុលាលរ
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលវរថធា
ុ រុស ើមនិងភាពេុសគ្មនននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើមទំងស េះ។
សនន្
ិ វិ រថជា
ុ ធារុស ម
ើ និងភាពលំសអៀងវា
រហ្ូរមក្ស ល់សពលសនេះសយើងបានពិចារណ្ដណរឧទហ្រែ៍ណ លវរថធា
ុ រុស ម
ើ ទំងអស់បានទ្ិញនិងគ្រូវបានសគ្បើ
ូសចនេះមិនមានសនន្
ិ ិសៅចុងគ្គ្មក្សនុងកាលបរិសចេទ្សទ្។
សយើងគ្រូវពិចារណ្ដក្សរែីណ លវរថធា
ុ រុស ម
ើ ទំងអស់ណ លបានទ្ិញមិនបានសគ្បើ។សហ្ើយសននិ្ិសៅណរមាន
សៅសនន្
ិ ិសៅចុងគ្គ្មក្សនុងកាលបរិសចេទ្។
អវីណ លសំខាន់បផ
ំ រ
ុ ណ លគ្រូវយល់រភា
ឺ ពេុសគ្មនននរនមលវរថធា
ុ រុស ើម។គ្រូវបានរែ សលើវរថធា
ុ រុស ើមទំងអស់
បានទ្ិញក្សនុងរយៈសពល។វរថធា
ុ រុស ើមពួក្សវាគ្រូវបានសគ្បើឬអរ់។
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
463
សនេះមានន័យថាសននិ្ិណ្ដមួយណ លគ្រូវបានអនុវរតសៅក្សនុងកាលបរិសចេទ្ប ទ ប់គ្រូវបានអនុវរតតាមនងលស ើមសតង់
ោររបស់វា។
ចំណ្ដំ៖ភាពេុសគ្មនននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើមរឺណផអក្សសលើប រិមាែវរថធា
ុ រុស ើមសគ្បើ ូចពីមុន។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៤៖សេន ិធិ្ុងគ្ោ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ
ិប
ុប ទ្ិញវរថធា
ុ រុស ើមចំនួន 4,000 រី ូគ្កាមក្សនុងរនមល 8,400 ុលាលរ។ គ្ក្សុមហ្៊ែុន
ិប
ុប
សគ្បើ 3,300 រី ូគ្កាម។
ស ើមបីបានផលិរផលចំនួន 600 ឯក្សតាននផលិរផល (ក្ស) ប័ែាចំណ្ដយនងលស ើមរបស់ផលិរផល (ក្ស)
ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រក្សនុង1ឯក្សតា
វរថធា
ុ រុស ើម 5 រ ក្ស.x 2 ុលាលរក្ស.រ/
10 ុលាលរ
សាំណួរ៖
ចូររែ ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់ផលិរផល,ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើមនិងរនមលសននិ្ិចុងគ្គ្ម។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់ផលិរផល -គ្រូវបានរែ សលើវរថធា
ុ រុស ម
ើ ទំងអស់ណ លបានទ្ិញថាសរើវា។
គ្រូវបានសគ្បើក្សនុងផលិរក្សមាឬអរ់។
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម -គ្រូវបានរែ សោយណផអក្សសលើប រិមាែវរថធា
ុ រុស ើមណ លបានសគ្បើ។
រនមលននសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មរឺជាភាពេុសគ្មនរវាងការទ្ិញនិងគ្រូវបានការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម, រនមលក្សង
នុ ចំណ្ដយនងល
ស ើមសតងោ
់ រ
មូ នហត្ុភាេ
ាំនអៀង
ការេេយ ់
ុលាលរ
ុលាលរ
8,400
១
បរិមាែទ្ិញជាក្ស់ណសតង x នងលលក្ស់ជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់
Actual quantity Purchased x Actual price
Price variance
4,000X2 ុលាលរ
២ បរិមាែទ្ិញជាក្ស់ណសតង xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
Actual quantity Purchased x Standard price
400
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
1,400
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
600
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
8,000
ភាពលំសអៀងននសនន ិ្ិចុងគ្គ្ម
Value of closing
Inventory
3,300X2 ុលាលរ
៣ បរិមាែសគ្បើគ្បាស់ជាក្ស់ណសតង xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
464
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
6,600
ភាពលំសអៀងការសគ្បើគ្បាស់
Standard quantity Used X Standard price
Usage variance
600X5X2 ុលាលរ
6,000
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ផ្ទក រីក្សរាជាយ្ ផលិរនិងលក្ស់រូបចមាលក្ស់សួនចារ។
ងវិកានិងលទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងសគ្មាប់វរថធា
ុ រុស ើមក្សនុងណខវិ្េិកាមាន ូចខាងសគ្កាម៖

ងវិកាក្សនុងផលិរក្សមាចំនន
ួ 7,500 ឯក្សតា សោយសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម 22,500 រី ូគ្កាមមានរនមលទ្ឹក្ស
គ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 90,000 ុលាលរ។

ផលិរក្សមាជាក្ស់ណសតងមានបរិមានចំនួន 6,500 ឯក្សតា, សគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម 20,800 រី ូគ្កាមណ ល
បានទ្ិញនងលស ើមមានរនមលទ្ក្ស
ឹ គ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 91,520 ុលាលរ។
សាំោស់៖មិនមានសននិ្ិវរថធា
ុ រុស ើមស ើមគ្គ្មសទ្សៅស ម
ើ ណេវិចកា
ិ េ ប៉ាុណនតមានសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្ម 500 រី ូគ្កាមសៅ
ចុងណេវិចកា
ិេ ។
សាំណួរ៖
ចូររែ ភាពលំសអៀងរនមលវរថធា
ុ រុស ើម ភាពេុសគ្មនននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើមនិង ការវាយរនមលសននិ្ិចុង
គ្គ្មសោយសគ្បើគ្បាស់ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រ។
៦.្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សមាៃង
ាំ េ
ក្សមមមាេភាេខុសោន
សសចក្សតសី ផតម
ើ
មានមូលសហ្រុពីរយ៉ាងននភាពលំសអៀងចំណ្ដនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមា៖

ភាពេុសគ្មនននក្សមាលំងពលក្សមាសរុប

ភាពេុសគ្មនននចំនន
ួ សមា៉ា ងស្វកា
ើ រ
ភាពលំសអៀងក្សមាលំងពលក្សមាសរុប
ភាពលំសអៀងសលើអគ្តាក្សមាលំងពលក្សមា
ភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភាពក្សមាលំងពលក្សមា
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
465
ភាពលំសអៀងសលើចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាសរុប
ភាពលំសអៀងននក្សមាលំងពលក្សមារឺជាភាពេុសគ្មនរវាង៖
(ក្ស) ចំណ្ដយនងលស ើមជាក្ស់ណសតងននពលក្សមាផ្ទទល់និង
(េ)ចំណ្ដយនងលស ើមពលក្សមាផ្ទទល់សង
ត ់ោរននផលិរក្សមាជាក្ស់ណសតង (ងវិកាបរ់ណបន)
ភាពលំសអៀងសរុបអាចគ្រូវបានវិភារជាអនុក្សតាតពីរ៖
ភាពលំសអៀងននអគ្តាចំណ្ដយនងលស ម
ើ ពលក្សមា វិភារថាសរើគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ បានចំណ្ដយគ្បាក្ស់ណេសគ្ចើនឬអរ់។

រិចជាងការរំពឹងទ្ុក្សសគ្មាប់ក្សមាលំងពលក្សមា។

ភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភាពចំណ្ដយនងលស ម
ើ ពលក្សមា វិភារថាសរើគ្ក្សុមហ្៊ែុនបានសគ្បើគ្បាស់សគ្ចើនឬអរ់។ ឬ
សមា៉ា ងការងាររិចជាងការរំពង
ឹ ទ្ុក្ស។
មូ នហត្ុភាេ
១
ាំនអៀង
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង x អគ្តាសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងននអគ្តាសមា៉ា ង
Actual hours x Actual rate
Rate variance
២ ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង xអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
Actual hours x Standard Rate
៣ ចំនួនសមា៉ា ងសតង់ោរxអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
Standard hours X Standard rate
ការេេយ ់
ភាពេុសគ្មន រវាងជួរទ្ី ១ និជួរទ្ី ២
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធិភាព
ភាពេុសគ្មន រវាងជួរទ្ី ២ និងទ្ី ៣
Efficiency variance
សរុបអគ្តានិងគ្បសិទ្ធភាពមានភាពេុសគ្មន
ភាពលំសអៀងសរុប
Total variance
* ចំនួនសមា៉ា ងសតង់ោររឺជាចំនួនសមា៉ា ងណ លរួរណរគ្រូវបានសរផលិរស ើមបីផលិរជាផលិទ្ធផលជាក្ស់ណសតង។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៥៖ភាេ នាំ អៀង្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សមាៃង
ាំ េ ក្សមម
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងនឹងការផលិរផលិរផល X
ក្សគ្សង់សចញពីការរនមលសង
ត ់ោរននផលិរផល X
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់៖
យក្សោះនបសងករ
ើ ពុមពផលិរផល (24 សមា៉ា ងX5 លា
ុ ល រ/សមា៉ា ង)
ទ្ទ្ួលបានលទ្ធ ផលជាក្ស់ណសាង សគ្មាប់គ្បាក្ស់ឈួ ន ល៖
ផលិរផលបរិមាែចំនួន 1,000 ឯក្សតា
បសងកើរពុមពផលិរផល សគ្បើគ្បាស់សមា៉ា ងចំនន
ួ 23,900 សមា៉ា ងរិរជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់សរុប 131,450 ុលាលរ។
សាំណួរ៖
466
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ចូររែ ភាពលំសអៀងននក្សមាលំងពលក្សមា អគ្តានិងគ្បសិទ្ធភាពននភាពលំសអៀង
យក្សោះនបសងករ
ើ ពុមពផលិរផល សគ្មាប់ផលិរផល X សៅកាលបរិសចេទ្។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ភាពលំសអៀងក្សមាលំងពលក្សមាសៅក្សនង
ុ
យក្សោះនបសងករ
ើ ពុមពផលិរផល សគ្មាប់ផលិរផល X
មូ នហត្ុភាេ
ាំនអៀង
131,450
១
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង x អគ្តាសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងននអគ្តាសមា៉ា ង
Actual hours x Actual rate
Rate variance
23,900X5.00
២ ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង xអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
Actual hours x Standard Rate
៣ ចំនួនសមា៉ា ងសតង់ោរxអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
11,950
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
119,500
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធិភាព
500
មានអំសណ្ដយផលលអ
Efficiency variance
ភាពលំសអៀងសរុប
Standard hours X Standard rate
1,000X24សមា៉ា ងX5.00 ុលាលរ
Total variance
120,000
ភាពលំសអៀងសលើក្សមាលំងពលក្សមាសរុបសៅក្សនង
ុ
យក្សោះនបសងកើរពុមពផលិរផល រឺជាផលបូក្សននភាពលំសអៀង
អគ្តានិងគ្បសិទ្ធភាព។
= 11,950 លា
ុ ល រ (A) + 500 លា
ុ ល រ (F) =11,450 លា
ុ ល រ (A)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ណែៃទាំោប់ ផលិរផលិរផលណរមួយសហ្ើយមានងវិកា ូចព័រមា
៌ នខាងសគ្កាម ៖
ងវិកាសគ្គ្មង៖
ងវិកាសគ្មាប់ប រិមាែផលិរក្សមា ចំនួន
ងវិកាពលក្សមាចំនន
ួ សមា៉ា ង
ងវិកាចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមាចំនួន
1,000 ឯក្សតា
3,000 សមា៉ា ង
15,000 ុលាលរ
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតង៖
ទ្ិននផលសគ្មាប់ផលិរផលចំនួន
11,000 ឯក្សតា
ចំនួនសមា៉ា ងបានចំណ្ដយទ្ូទរ់
3,400 សមា៉ា ង
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមា
17,680 ុលាលរ
សាំណួរ៖
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
467
ចូររែ ភាពលំសអៀងននក្សមាលំងពលក្សមា អគ្តានិងគ្បសិទ្ធភាពននគ្ក្សុមហ្៊ែុន ណែៃទាំោប់ ។
៧.ភាេ
ាំនអៀងន
ើ្ាំណាយ្នថៃន ើមអនថរបនទប់បេសាំ
សសចក្សតសី ផតម
ើ
ភាពលំសអៀងសលើចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ អសងរប ទ ប់បនស ំសរុបរឺគ្សស ៀងគ្មនសៅនឹងភាពលំសអៀងវរថធា
ុ រុស ម
ើ និងភាព
លំសអៀងក្សមាលំងពលក្សមាពីសគ្ េះ ូចជាការចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់,ចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរប ទ ប់បនស ំក្ស៏ណគ្បគ្បួលផង
ណ រសៅសពលក្សគ្មិរសក្សមាភាពផ្ទលស់បូរត ។
ភាពលំសអៀងសលើចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំសរុប
ភាពលំសអៀងសលើចំណ្ដយនងលស ើមអ
ភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភាពចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
សងរប ទ ប់បនស ំ
ប ទ ប់បនស ំ
ភាពលំសអៀងសលើចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ អសងរប ទ ប់បនស ំសរុប
ជា្មាតាវាគ្រូវបានសរសនារថាចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំេុសគ្មនជាមួយនឹងសមា៉ា ងការងារសោយផ្ទទល់
សហ្ើយភាពលំសអៀងសលើចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ អសងរប ទ ប់បនស ំសរុបនឹងសក្សើរស ើងសោយសារណរមួយក្សនុងចំសណ្ដមខាង
សគ្កាម៖

ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំក្សនុង1សមា៉ា ងេុសពីការរំពឹងទ្ុក្ស (ភាពេុសគ្មនននការចំណ្ដយ)

ចំនួនសមា៉ា ងស្វើការសគ្ចើន ឬរិចជាងការរំពឹងទ្ុក្សសគ្មាប់ផលិរក្សមាជាក្ស់ណសតង (ភាពេុសគ្មនននគ្បសិទ្ធ
ភាព)។
មូ នហត្ុភាេ
១
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង x អគ្តាសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយ
Actual hours x Actual rate
Expenditure variance
២ ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង xអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
Actual hours x Standard Rate
៣ ចំនួនសមា៉ា ងសតង់ោរxអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
Standard hours X Standard rate
468
ាំនអៀង
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ការេេយ ់
ភាពេុសគ្មន រវាងជួរទ្ី ១ និជួរទ្ី ២
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធិភាព
ភាពេុសគ្មន រវាងជួរទ្ី ២ និងទ្ី ៣
Efficiency variance
សរុបអគ្តានិងគ្បសិទ្ធភាពមានភាពេុសគ្មន
ភាពលំសអៀងសរុប
Total variance
* ចំនួនសមា៉ា ងសតង់ោររឺជាចំនួនសមា៉ា ងណ លរួរណរ ំសែើរការ។ស ើមបីផលិរលទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស ។
ភាេ នាំ អៀងន

ើ្ណា
ាំ
យ្នថៃន ើមអនថរបនទប់បេសាំ
គ្បសិនសបើភាពលំសអៀងនងលចណ្ដ
ំ
យសលើអសងរណគ្បគ្បួលមិនណមនជាលទ្ធ ផលននការផ្ទលស់បូរត សទ្ សមា៉ា ង
ការងារផ្ទទល់ប៉ាុណនតជាលទ្ធ ផលននការផ្ទលស់បូរត ផលិរក្សមា។បរិមាែវាមិនអាចសៅរួចសទ្ស ើមបីរែ ភាព
េុសគ្មន ការចំណ្ដយនិងគ្បសិទ្ធភាព។

ក្សនុងសាថនភាពណបបសនេះមានណរភាពលំសអៀងសលើចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំសរុបអាចមាន ការ
រែ សោយសគ្បើរនមលចណ្ដ
ំ
យសលើអសងរសតង់ោរក្សនុង1ឯក្សតា។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៦៖ភាេ នាំ អៀងន
ើ្ណា
ាំ
យ្នថៃន ើមអនថរបនទប់បេសាំ
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងនឹងការផលិរផលិរផល X ។ ក្សគ្សង់សចញពីការរនមលសង
ត ់ោរននផលិរផល X ។
ពលក្សមាផ្ទទល់៖
យក្សោះនបសងករ
ើ ពុមពផលិរផល (24 សមា៉ា ងx 5 លា
ុ ល រក្សនុង1សមា៉ា ង)
120
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ៖
យក្សោះនបសងករ
ើ ពុមពផលិរផល (24 សមា៉ា ង x 1.50 លា
ុ ល រក្សនុង1សមា៉ា ង)
36
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងសគ្មាប់ផលិរក្សមានិងសមា៉ា ងការងារបានស្វកា
ើ រ៖
ផលិរផល
1,000ឯក្សតា
យក្សោះនបសងករ
ើ ពុមពផលិរផល
23,900 សមា៉ា ង
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
យក្សោះនបសងករ
ើ ពុមពផលិរផលសរុប
38,240 ុលាលរ
សាំណួរ៖រែ ភាពលំសអៀង ចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរប ទ ប់បនស ំសរុប ការចំណ្ដយ និងគ្បសិទ្ធភាព សៅក្សនុង
យក្សោះនបសងករ
ើ ពុមពផលិរផលសគ្មាប់ផលិរផល X ក្សនុងកាលបរិសចេទ្។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
មូ នហត្ុភាេ
១
ាំនអៀង
ុោៃរ
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង x អគ្តាសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយ
38,240
Actual hours x Actual rate
Expenditure variance
២ ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង xអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
Actual hours x Standard Rate
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធិភាព
ុោៃរ
2,390
េេយ ់
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
35,850
Efficiency variance
150
អំសណ្ដយផលលអ
23,900X1.50 ុលាលរ
៣ ចំនួនសមា៉ា ងសតង់ោរxអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
ភាពលំសអៀងសរុប
36,000
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
469
Standard hours X Standard rate
Total variance
2,240
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
1,000X24សមា៉ា ងX1.50 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧
លទ្ធ ផលជាងវិកាណ លបានសគ្គ្មងទ្ុក្សសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែុន សាារគ្ សាទថម សគ្មាប់ណេឧសភារឺមានបរិមាែ
ចំនួន 1,000 ឯក្សតា សគ្មាប់ផលិរផលសឈា
ា េះ (ក្ស)។
អងគភាពនីមយ
ួ ៗគ្រូវការចំនន
ួ សមា៉ា ងការងារផ្ទទល់២គ្បសពទ្។ ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំជា
ងវិកាសៅ 3 ុលាលរ / សមា៉ា ង។
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតង៖
លទ្ធ ផលផលិរផលបាន
ចំនួនសមា៉ា ងការងារស្វកា
ើ របាន
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
900ឯក្សតា
1,980 សមា៉ា ង
5,544 លា
ុ លរ
សាំណួរ៖
ចូររែ ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំសរុបនិងភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភាព។
ការបងាាញ ាគ្កាមអាំេភា
ី េ នាំ អៀងនេ្ាំណាយ្នថៃន ើម
ពិចារណ្ដសលើនងលស ើមននវរថធា
ុ រុស ើមសគ្មាប់ផលិរផលិរផល 1,000 ឯក្សតាននផលិរផលសឈា
ា េះ X ។

ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រក្សនុង1ឯក្សតា បានរែ ជាវរថធា
ុ រុស ើម 2 រី ូគ្កាមននវរថធា
ុ រុស ើមមានរនមល
2 លា
ុ ល រនិង ក្សនុង1រី ូគ្កាម = 4 លា
ុ ល រក្សនុង1ឯក្សតា។

ស ើមបីផលិរផលិរផល 1,000 ឯក្សតាក្សនុង1កាលបរិសចេទ្ ំសែើរការផលិរសនេះពិរជាសគ្បើគ្បាស់បាន ២
2,200 រី ូគ្កាម ណ លមានរនមល ២។៣០ លា
ុ ល រក្សនុង១រី ូគ្កាម។

ការចំណ្ដយនងលស ើមជាក្ស់ណសតងនិងចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរសគ្មាប់វរថធា
ុ រុស ើមអាចគ្រូវបានរែ
ូចខាងសគ្កាម៖
 ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រ 1,000 ឯក្សតា = 2,000 រី ូគ្កាម X 2 ុលាលរ = 4,000 ុលាលរ។
 ចំណ្ដយនងលស ើមជាក្ស់ណសតង 1,000 ឯក្សតា = 2,200 រី ូគ្កាម X 2.3 ុលាលរ = 5,060 ុលាលរ។
 ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ើមសរុប 1,060 ុលាលរ (គ្មានអំសណ្ដយផលលអ )
470
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
រូបភាពគ្កាបសនេះអាចគ្រូវបានបងាាញសៅក្សនុង ោគ្កាម ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
នងលស ើមអនុវរត
នងលស ើម( លា
ុ ល រ)
នងលស ើមជាងវិកា
ការសគ្បើគ្បាស់
រំបន់ណ លមានគ្សសមាលបងាាញពីការសលើសននការចំណ្ដយនងលស ើមជាក្ស់ណសតងសលើសពី
ចំនួនសរុបនងលស ើមសតងោ
់ រ។
សយើងគ្រូវ វិភារវាជាពីរណផនក្ស៖
(ក្ស) ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់ផលិរផល ស លរឺចំនន
ួ ននចំណ្ដយនងលស ើមណ លបណ្ដ
ត លមក្សពី៖
ពិរជាចំណ្ដយ 2.30 ុលាលរ វានងលជាង 2.00 លា
ុ ល រក្សនុង1ឯក្សតា។
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
471
(េ) ភាពលំសអៀងការសគ្បើគ្បាស់ស លរឺចន
ំ ួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ននចំណ្ដយនងលស ើមណ លបណ្ដ
ត លមក្សពី៖
តាមពិរសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម 2,200 រី ូគ្កាមសគ្ចើនជាងចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ 2,000 រី ូគ្កាម។
សនេះគ្រូវបានបងាាញសៅក្សនង
ុ ោគ្កាមសោយណបងណចក្សរំបន់គ្សសមាលននចំនួនសលើសសរុបចំណ្ដយជាពីរណផនក្ស ូច
បងាាញខាងសគ្កាម៖
លំសអៀងនងលលក្ស់
នងលស ើម( លា
ុ ល រ)
លំសអៀងសគ្បើគ្បាស់
ការសគ្បើគ្បាស់
(ក្ស) ភាពេុសគ្មននននងលលក្ស់គ្រូវបានរែ
ូចជា៖
បរិមាែទ្ិញពិរគ្បាក្ស xនងលលក្ស់ជាក្ស់ណសតង។
2,200 រី ូគ្កាម X 2.30 លា
ុ ល រ = 5,060 ុលាលរ
សគ្បៀបស្ៀបសៅនឹង៖
បរិមាែទ្ិញពិរជាXនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
2,200 រី ូគ្កាមX 2.00 ុលាលរ = 4,400 ុលាលរ
សនេះរឺភាពលំសអៀងអវិជមា
ជ នឬមិនអំសណ្ដយផលនន 660 លា
ុ លរ
សយើងរួរណរបង់គ្បាក្ស់។
(េ) ភាពលំសអៀងការសគ្បើគ្បាស់គ្រូវបានរែ
ូចជា៖
បរិមាែទ្ិញពិរជាXនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
2,200 រី ូគ្កាមX 2.00 ុលាលរ = 4,400 ុលាលរ
សគ្បៀបស្ៀបសៅនឹង៖
472
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ូចណ លសយើងបានចំណ្ដយសគ្ចើនជាង។
បរិមាែបានសគ្បើគ្បាស់X រនមលសង
ត ោ
់ រ
1,000 ឯក្សតា X 2រី ូគ្កាម X 2.00 ុលាលរ = 4,400 លា
ុ លរ
សនេះរឺជាភាពលំសអៀងអវិជមា
ជ នឬមិនអំសណ្ដយផលនន 400 លា
ុ ល រ ូចណ លសយើងបានសគ្បើសគ្ចើនជាង
សយើងរួរណរសគ្បើ។
៨.ភាេ
ាំនអៀងន
ើ្ាំណាយ្នថៃន ើមនថរបនទប់បេសាំ
សសចក្សតសី ផតម
ើ
ភាពលំសអៀងសលើចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំបងាាញពីឥទ្ធ ិពលសលើគ្បាក្ស់ចំសែញននភាពេុសគ្មនរវាង។
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំពិរគ្បាក្ស និងការរំពឹងទ្ុក្ស។

តាមនិយមន័យចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំនិងការរំពឹងទ្ុក្សមិនរួរផ្ទលស់បូរត សទ្។សៅសពលណ លមាន
ការផ្ទលស់បូរត ក្សគ្មិរសក្សមាភាព ូសចនេះភារសគ្ចើនននឯក្សសារ ភាពលំសអៀងណ លបានរែ រឺ
ណផអក្សសលើង វិកា។

សទេះយ៉ាងណ្ដផលប៉ាេះ ល់សលើគ្បាក្ស់ចសំ ែញរឺអាគ្ស័យសលើថាសរើគ្បព័នធចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា
បណនថមឬសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើមសពញសលញ ក្សំពុងគ្រូវបានសគ្បើ។
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយសងរសៅក្សនង
ុ គ្បព័នធគ្បព័នធចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតា
គ្បព័នធចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាមិនទក្ស់ទ្ងនឹងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំសៅនឹងចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1
ឯក្សតាសទ្។ ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំេវ េះ ឬការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសលើសនិង
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំណ លសក្សើរស ើង បងាាញសៅក្សនុងរបាយការែ៍លទ្ធ ផល (ជាការចំណ្ដយក្សនុងកាល
បរិសចេទ្)។

ចាប់តាំងពីចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ សងរ ពួក្សសរមិនគ្រូវបានសររំពឹងថានឹងផ្ទលស់បូរត សទ្ សៅសពល
មានការផ្ទលស់បូរត ក្សគ្មិរសក្សមាភាព។

មានភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ ណរមួយប៉ាុសណ្ដាេះសៅក្សនុង
គ្បព័នធចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្ស។
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ (សគ្មលការែ៍គ្បព័នធចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតា)
ការចំណ្ដយជាក្ស់ណសតង
ក្ស៖ ការចំណ្ដយងវិកា
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
X
(x)
X
គ្បសិនសបើការចំណ្ដយជាក្ស់ណសតង្ំជាងការចំណ្ដយងវិកាមាន ភាពលំសអៀងអវិជមា
ជ នឬមិនអំសណ្ដយផលលអ
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
473
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំសៅក្សនង
ុ (គ្បព័នធការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ សពញសលញ)
សគ្មលការែ៍គ្បព័នធការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ សពញសលញ ទក្ស់ទ្ងនឹងចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាសោយការ
សគ្បើគ្បាស់ អគ្តាគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ សពញសលញ315។ សនេះមានន័យថាការរែ សគ្មាប់ចំណ្ដយសងរ។
ភាពលំសអៀងសៅក្សនុងគ្បព័នធចំណ្ដយការគ្សូបយក្សអាចទក្ស់ទ្ងនឹងការផ្ទលស់បូរត ទំងពីរ។
សៅក្សនុងការចំណ្ដយនិងការផ្ទលស់បូរត ក្សគ្មិរផលិរក្សមាឬបរិមាែ។
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំសៅក្សនុងគ្បព័នធគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ សពញសលញមាន ូចខាង
សគ្កាម៖
លំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំសរុប
លំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
លំសអៀងលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
ប ទ ប់បនស ំសរុប
រិរជាទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់សរុប
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំសរុប
សៅក្សនុងគ្បព័នធគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ សពញសលញ វិធានការភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
ប ទ ប់បនស ំសរុបមានផលប៉ាេះ ល់សលើគ្បាក្ស់ចំសែញសៅទ្ីស េះរឺជាភាពេុសគ្មនរវាងចំណ្ដយនងលស ើម
ជាក្ស់ណសតង សក្សើរស ើងនិងចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ណ លគ្សូបយក្សសោយការសគ្បើគ្បាស់អគ្តាគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ សពញ
សលញសោយណផអក្សសលើ សលើង វិកាចំណ្ដយនិងសក្សមាភាព ។ សនេះមានន័យថាចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
ប ទ ប់បនស ំសរុបមាន ភាពលំសអៀងរឺសសាើសៅនឹងការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំេវ េះ ឬការគ្សូបយក្ស
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសលើសក្សនុងកាលបរិសចេទ្។
ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំេវ េះ ភាពេុសគ្មនសរុបអាចគ្រូវបានណបងណចក្សសៅជាការចំណ្ដយនិងភាព
េុសគ្មនននក្សគ្មិរទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ និង េុសគ្មនននចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ។
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំ
315
Overhead Absorption Rate:អគ្តាគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមសពញសលញ
474
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំបងាាញពីផលចំសែញសលើចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំជាក្ស់ណសតងេុសគ្មន
ពីរនមលង វិកា។ វាគ្រូវបានរែ តាមវិ្ី ូចគ្មនសគ្មាប់សគ្មលការែ៍គ្បព័នធចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតានិង
គ្បព័នធគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ សពញសលញ។
ការចំណ្ដយជាក្ស់ណសតង
X
ក្ស៖ ការចំណ្ដយងវិកា
(X)
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
X
គ្បសិនសបើការចំណ្ដយជាក្ស់ណសតង្ំជាងការចំណ្ដយងវិកាមានភាពលំសអៀងអវិជមា
ជ នឬមិនអំសណ្ដយផលលអ។
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំជាទ្ំហ្ទ្
ំ ក្ស
ឹ គ្បាក្ស់
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំជាទ្ំហ្ទ្
ំ ក្ស
ឹ គ្បាក្ស់រឺភាពេុសគ្មនរវាងងវិកា ចំណ្ដយនិងទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំណ លគ្រូវបានគ្សូបយក្ស ផលិរក្សមាពរ
ិ ជាក្ស់ណសាង។
ការរែ សគ្មាប់ការសនេះេុសគ្មនអាគ្ស័យសលើថាសរើអគ្តាចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសងរ(FOAR316)
សៅសពលចាប់សផតម
ើ ននរយៈសពលគ្រូវបានណផអក្សសលើឯក្សតាែ ិត្ឬចំនួនសមា៉ា ងស្វើការស ើមបីផលិរជាឯក្សតា។
ឯក្សតាែ ិត្ផលិរបាន
ឯក្សតាជាក្ស់ណសតង X អគ្តាចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសងរក្សនុង សមា៉ា ង1
ក្ស៖ ងវិកាការចំណ្ដយ
X
(X)
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
X
ឬក្ស៏
ចំនួនសមា៉ា ងស្វើការ៖
សមា៉ា ងសតងោ
់ រសគ្មាប់ផលិរក្សមាជាក្ស់ណសតង X FOAR ក្សនុង1សមា៉ា ងសតង់ោ
ក្ស៖ ការចំណ្ដយងវិកា
X
(X)
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
X
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៧៖ភាេ នាំ អៀង្ាំណាយ្នថៃន ើមនថរបនទប់បេសាំ
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមអាចរក្សបានសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែុនសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្ទ្ី 4
ងវិកា៖
លទ្ធ ផល
316
22,960 ុលាលរ
Fixed Overhead Absorption Rate(FOAR):អគ្តាចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសងរ
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
475
ឯក្សតាផលិរផល
6,560ឯក្សតា
ផលទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតង៖
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
ឯក្សតាផលិរផល
24,200 ុលាលរ
6,460 លា
ុ លរ
សាំណួរ៖
ចូររែ
ូចខាងសគ្កាម៖
(ក្ស) អគ្តាចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសងរ(FOAR317)ក្សនុងមួយឯក្សតា
(េ) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំសគ្មាប់ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាបណនថម
(រ) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំសគ្មាប់ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
(ឃ) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប ទ ប់បនស ំសគ្មាប់ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាបណនថម
(ង) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប ទ ប់បនស ំសគ្មាប់ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
(ច) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុបសគ្មាប់ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាបណនថម
(្) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុបសគ្មាប់ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) FOAR = 22,960 / 6,560= 3.50 ុលាលរក្សនង
ុ 1ឯក្សតា។
(េ) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំសគ្មាប់ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាបណនថម
ចំណ្ដយជាក្ស់ណសតង
ក្ស៖ចំណ្ដយងវិកា
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
24,200 ុលាលរ
22,960 ុលាលរ
1,240 លា
ុ ល រ (មិនអំសណ្ដយផលលអ)
(រ) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំសគ្មាប់ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
រែ តាមរសបៀប ូចគ្មននឹងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ។
(ឃ) មិនមានភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំសគ្មាប់ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាបណនថម
សនេះសោយសារណរសថរ
ិ សៅសគ្កាមការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាបណនថម,ការចំណ្ដយសងរមិនមានសទ្។
រំពឹងថានឹងផ្ទលស់បូរត សៅសពលមានការផ្ទលស់បូរត បរិមាែសក្សមាភាព។
(ង) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប ទ ប់បនស ំសគ្មាប់ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
លា
ុ លរ
317
Fixed Overhead Absorption Rate(FOAR):អគ្តាចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសងរ
476
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ឯក្សតាជាក្ស់ណសតងX FOAR ក្សនុង1ឯក្សតា *
ក្ស៖ចំណ្ដយងវិកា
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ ជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប ទ ប់បនស ំ
22,610
22,960
350
(មិនអំសណ្ដយផលលអ)
* (6,460 X 3.50 ុលាលរ = 22,610 ុលាលរ)
ភាពលំសអៀងរឺមានភាពអាគ្ក្សក្ស់ពីសគ្ េះឯក្សតាផលិររិចជាងរំពឹងទ្ុក្ស។
(ច) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុបសគ្មាប់ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាបណនថមរឺ ូចគ្មន។
ូចជាភាពេុសគ្មនននការចំណ្ដយសគ្មាប់ការចំណ្ដយប ទ ប់បនស ំស ល
រឺ 1,240 ុលាលរ (មិនអំសណ្ដយផលលអ ) ។
(្) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរសរុបសគ្មាប់ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ ននការ
ចំណ្ដយនិងភាពេុសគ្មនននបរិមាែសគ្មាប់ការចំណ្ដយសលើការគ្សូបយក្សស លរឺឧ.
1,240 លា
ុ ល រ (មិនអំសណ្ដយផលលអ ) + 350 ុលាលរ (មិនអំសណ្ដយផលលអ )
= 1,590 លា
ុ ល រ (មិនអំសណ្ដយផលលអ ) ។
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំសមរថភាពនិងគ្បសិទ្ធភាព
សៅក្សនុងគ្បព័នធចំណ្ដយសគ្មាប់ការគ្សូបយក្សគ្បសិនសបើណផនក្សខាងសលើសងរគ្រូវបានគ្សូបយក្សសោយណផអក្សសលើ
ចំនួនសមា៉ា ងស្វើការងារ ប ទ ប់មក្សភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំអាចគ្រូវបានណបងណចក្សសៅជា
ភាពលំសអៀងននសមរថភាពនិងគ្បសិទ្ធភាព។
ភាពលំសអៀងសមរថភាពវាស់ណវងថាសរើក្សមាលំងពលក្សមាស្វកា
ើ របានសគ្ចើនឬអរ់ឬសមា៉ា ងរិចជាងងវិកាសគ្មាប់រយៈ
សពលសនេះ៖
សមា៉ា ងជាក្ស់ណសតងX FOAR ក្សនុងមួយសមា៉ា ង
ក្ស៖ចំណ្ដយងវិកា
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំសមរថភាព
X
(X)
X
គ្បសិនសបើសមរថភាពពិរគ្បាក្ស ្ំជាងសមរថភាពណ លងវិកាសគ្គ្មងទ្ុក្សរឺមានអំសណ្ដយផល
ភាពលំសអៀង ច
ូ ជាសមា៉ា ងស្វកា
ើ រកាន់ណរសគ្ចើន ូសចនេះសមរថភាពកាន់ណរមានគ្រូវបានសសគ្មច
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
477
ភាពេុសគ្មនននគ្បសិទ្ធភាពវាស់ណវងថាសរើក្សមាលំងពលក្សមាបានយក្សសគ្ចើនឬអរ់ រិចជាងសពលសវលា សាងដា
់ រក្សនុង
ការផលិរលទ្ធ ផលរបស់ពួក្សសរសគ្មាប់រយៈសពលសនេះ៖
សមា៉ា ងសតងោ
់ រសគ្មាប់ផលិរក្សមាជាក្ស់ណសតងX FOAR ក្សនុង1សមា៉ា ង
X
ក្ស៖សមា៉ា ងជាក្ស់ណសតងX FOAR ក្សនុង1សមា៉ា ង
(X)
ភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភាពចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
X
គ្បសិនសបើសមា៉ា ងសតងោ
់ រ្ំជាងសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតងមានអំសណ្ដយផលភាពលំសអៀងក្សមាលំងពលក្សមាមានគ្បសិទ្ធិភាព
និងគ្រូវការសពលសវលារិចស ើមបីបំសពញភារក្សិចាណ លបានសគ្គ្មង។
ទ្ុក្សរួមជាមួយអនុក្សតាតទំងពីរសនេះពនយល់ពីមល
ូ សហ្រុននក្សគ្មិរសក្សមាភាពេុសគ្មនពីង វិកាណ លពួក្សសរបាន
បញ្ាូ លស ើមបីផល
ត ់នូវការចំណ្ដយសងរភាពេុសគ្មនននក្សគ្មិរទ្ឹក្សគ្បាក្ស់។
ភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភាពចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៨៖ភាេ នាំ អៀង្ាំណាយ្នថៃន ើមនថរបនទប់បេសាំ
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមអាចរក្សបានសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែុនសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្ទ្ី 4
ងវិកា៖
លទ្ធ ផល
22,960 ុលាលរ
ឯក្សតាផលិរផល
6,560ឯក្សតា
ចំនួនសមា៉ា ងជាសពលសវលាសតង់ោរស ម
ើ បីផលិរឯក្សតានីមយ
ួ ៗគ្រូវការចំនួន 2 សមា៉ា ង
ផលទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតង៖
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
24,200 ុលាលរ
ឯក្សតាផលិរផល
6,460 លា
ុ លរ
ចំនួនសមា៉ា ងក្សមាលំងពលក្សមា
12,600សមា៉ា ង
សាំណួរ៖
ចូររែ
478
ូចខាងសគ្កាម៖
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
(ក្ស) អគ្តាចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសងរ(FOAR318)ក្សនុង1ឯក្សតា
(េ) ភាពលំសអៀងសមរថភាពចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសងរ។
(រ) ភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភាពននចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសងរ
(ឃ) ភាពលំសអៀងទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចណ្ដ
ំ
យគ្បរិបរតកា
ិ រសងរ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
)ក្ស) FOAR = 22,600 ុលាលរ ) /6,560 ឯក្សតា X 2 សមា៉ា ង
1.75 ុលាលរ សមា៉ា ង /
(េ)ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង X FOAR (12,600X1.75 ុលាលរ)
22,050 ុលាលរ
ក្ស៖ចំណ្ដយងវិកា
ភាពេុសគ្មនននសមរថភាព
(22,960 លា
ុ ល រ)
910 លា
ុ ល រ (គ្មានអំសណ្ដយផល)
(រ) សមា៉ា ងសតងោ
់ រ X FOAR
6,460 X 2 X 1.75 ុលាលរ
ក្ស៖ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង x FOAR(12,600 X1.75 លា
ុ លរ
ភាពេុសគ្មនននគ្បសិទ្ធភាព
22,610 ុលាលរ
(22,050 លា
ុ ល រ)
560 លា
ុ ល រ (មានអំសណ្ដយផល)
(ឃ) ភាពលំសអៀងទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចណ្ដ
ំ
យគ្បរិបរតកា
ិ រសងររឺជាផលបូក្សននភាពលំសអៀងសមរថភាពនិងគ្បសិទ្ធភាព
ឧ.910 លា
ុ ល រ (គ្មានអំសណ្ដយផល) + 560 ុលាលរ (មានអំសណ្ដយផល) = 350 (គ្មានអំសណ្ដយផល) ។
សនេះអាចគ្រូវបានបងាាញ ូចខាងសគ្កាម៖
ចំនួនសមា៉ា ងសតងោ
់ រ X FOAR ក្សនុង1សមា៉ា ង
(6,460 X 2 សមា៉ា ង X 1.75 ុលាលរ)
ក្ស៖ ចំណ្ដយងវិកា
ាំនអៀងសរុប
22,610 ុលាលរ
(22,960 លា
ុ ល រ)
350 លា
ុ ល រ (គ្មានអំសណ្ដយផល)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨៖
កាលពីណេមុនសមា៉ា ងផលិរបរិមាែចំនន
ួ 40,000សមា៉ា ង គ្រូវបានសរៀបចំង វិកាសៅក្សនង
ុ គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សមពុណា និង
ងវិកាសគ្មាប់ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ 250,000 សមា៉ា ង។
លទ្ធ ផលចំនន
ួ សមា៉ា ងជាក្ស់ណសតងបងាាញថា 38,000 សមា៉ា ងបានស្វកា
ើ រនិងបានបង់និងចំនួនសមា៉ា ងសមា៉ា ងសតងោ
់ រ។
318
Fixed Overhead Absorption Rate(FOAR):អគ្តាចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រសងរ
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
479
សគ្មាប់ផលិរក្សមាពរ
ិ គ្បាក្ស មានចំនន
ួ 35,000 សមា៉ា ង។ គ្ក្សុមហ្៊ែុន ក្សមពុណា ំសែើរការតាមគ្បព័នធសលបឬគ្សូប
ចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ។
សាំណួរ៖
សរើភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ ននសមរថភាពណេចុងសគ្កាយ?
ក្ស
12,500
លា
ុ លរ
គ្មានអំសណ្ដយផល
េ
12,500
លា
ុ លរ
មានអំសណ្ដយផល
រ
31,250
លា
ុ លរ
គ្មានអំសណ្ដយផល
ឃ
31,250
លា
ុ លរ
មានអំសណ្ដយផល
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ និងការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំេវ េះឬសលើស
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ សរុបសៅក្សនុងគ្បព័នធការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
ូចគ្មននឹងអវីណ លសៅការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំេវ េះឬសលើសននចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៩៖ការគ្សូបយ្ក្ស្ាំណាយ្នថៃន ើមបនទប់បេសាំខះវ ឬន
ើស
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ឯក្សែ ិត្ក្សមម ផលិរផលិរផលណរមួយ។ ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ គ្រូវបានសគ្គ្មងទ្ុក្សសៅ
ងវិកាចំនួន 120,000 ុលាលរនិងសគ្គ្មងការផលិរ បានសគ្គ្មងទ្ុក្សរឺ 1,000 ឯក្សតា។
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតង៖
ទ្ិននផលចំនួន
11,000 ឯក្សតា
ចំណ្ដយសលើស
13,000 ុលាលរ
សាំណួរ៖
រែ
ូចខាងសគ្កាម៖
(ក្ស) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
(េ) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំជាទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
(រ) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំសរុប
(ឃ) ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំេវ េះឬសលើស
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
ចំណ្ដយជាក្ស់ណសតង
480
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
13,000 ុលាលរ
ក្ស៖ចំណ្ដយងវិកា
ភាពេុសគ្មនននការចំណ្ដយ
12,000 ុលាលរ
1,000 លា
ុ ល រ (មិនអំសណ្ដយផលលអ)
(េ)ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំជាទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
ឯក្សតាជាក្ស់ណសតងX FOAR (1,100X12 លា
ុ ល រ)
ក្ស៖ចំណ្ដយងវិកា
ភាពេុសគ្មនននការចំណ្ដយទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
13,200 ុលាលរ
12,000 ុលាលរ
1,200 លា
ុ ល រ (អំសណ្ដយផលលអ)
(រ) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំសរុប
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយចំណ្ដយសងរ
1,000 លា
ុ ល រ (មិនអំសណ្ដយផលលអ)
ក្សគ្មិរសំស ងសងរណ លសលើសសងរ
1,200 លា
ុ ល រ (អំសណ្ដយផលលអ)
ភាពលំសអៀងសរុប
200 លា
ុ ល រ (អំសណ្ដយផលលអ)
(ឃ) FOAR ក្សនុង1ឯក្សតា = 12,000 ុលាលរ / 1,000= 12 ុលាលរក្សនុង1ឯក្សតា។
ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ =1,100 X 12 ុលាលរ
13,000 ុលាលរ
ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសក្សើរស ើង
13,000 ុលាលរ
ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសលើស
200 លា
ុ លរ
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
481
ការបងាាញ ាគ្កាមនេភាេ
ាំនអៀង្ាំណាយ្នថៃន ម
ើ នថរបនទប់បេសាំ
វា៉ារយ៉ាង់អ វិជមា
ជ នសរុបរំណ្ដងឱ្យការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំេវ េះ
ោគ្កាមខាងសគ្កាមការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំេវ េះ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 30 លា
ុ ល រ។
សក្សមាភាពជាក្ស់ណសាង
Overhead absorbed
លា
ុ លរ
150
Actual Overhead
Fixed Overhead
100
Fixed Overhead
Expenditure variance
Volume variance 20 $(F)
50 $(A)
Budgeted Overhead
50
0
50
482
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
100
150
200
ក្សគ្មិរសក្សមាភាព
វា៉ារយ៉ាង់អំសណ្ដយផលសរុបរំណ្ដងឱ្យការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសលើសក្សនុង ោគ្កាមខាងសគ្កាមការ
គ្សូបសលើសរឺ 10 លា
ុ ល រ។
សក្សមាភាពជាក្ស់ណសាង
Overhead absorbed
លា
ុ លរ
150
Budgeted Overhead
Fixed Overhead
100
Fixed Overhead
Expenditure variance
Volume variance 30 $(A)
40 $(F)
Actual Overhead
50
0
50
100
150
200
ក្សគ្មិរសក្សមាភាព
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
483
៩.មូ
នហត្ុនេភាេ
ាំនអៀង
មូលសហ្រុននភាពេុសគ្មនអាចគ្រូវបានចារ់ថានក្ស់សគ្កាម៤ចំែងសជើង៖

ក្សំហ្ុសក្សនុងការស្វើណផនការ

ក្សំហ្ុសក្សនុងការវាស់ណវង

ក្សតាតនច នយ

ក្សតាតគ្បរិបរតកា
ិ រ
ក្សំហ្ស
ុ ក្សនង
ុ ការស្វណើ ផនការ ំឱ្យមានការបសងករ
ើ សតងោ
់ រឬងវិកាមិនសមរមយ។សនេះអាចបណ្ដ
ត លមក្សពីការស្វស
គ្បណហ្សសៅសលើណផនក្សននអនក្សក្សំែរ់សង
ត ោ
់ រ (មិនណមនសទ្ ការ ពិចារណ្ដពីការផ្ទលស់បូរត ណ លបាន ឹងសៅក្សនុង
ំសែើរការផលិរក្សមាឬការរំពឹងទ្ុក្សជា ឧទហ្រែ៍ការសក្សើនស ើងនងល) ឬសោយសារណរការផ្ទលស់បូរត ខាងសគ្ៅណ ល
មិនបានរំពឹងទ្ុក្ស (ទ្ីផារ ក្សងវេះ្នធានណ ល ំឱ្យមានការសក្សើនស ើងរនមល) ។ រគ្មូវការទំងសនេះគ្រូវណរមាន ឯ
សកានិងការណក្សណគ្បសតងោ
់ រណ លគ្រូវបានពិចារណ្ដសគ្មាប់ង វិកាអ ររ។
ក្សំហ្ស
ុ ននការវាស់ណវងរួមមានក្សំហ្ស
ុ ណ លបណ្ដ
ត លមក្សពីការបញ្ា ប់មន
ិ គ្រឹមគ្រូវសនលឹក្សក្សិចាការឬសនលឹក្សបញ្ញជទ្ិញ
និងការវាស់ណវងមិនគ្រឹមគ្រូវននបរិមាែណ លបានសចញពីហាង។
ក្សតាតនច នយរឺសោយនិយមន័យមិនអាចគ្រប់គ្រងបានសទេះបីជាពួក្សសរគ្រូវការការគ្បុងគ្បយ័រនក្សស៏ ោយ។
តាមពិរស ើមបីតាមោនថាវាមិនណមនជាគ្បសពទ្មួយននគ្បសពទ្សផសងសទ្ៀរ ននភាពេុសគ្មន។
ក្សតាតគ្បរិបរិកា
ត រសក្សើរស ើងក្សនង
ុ ក្សំ ុងសពលផលិរផលិរផលរឺ ការផតល់សសវា។ ក្សតាតអាចរួមបញ្ាូ លទំងបុរល
គ ិក្ស
ណ លមិនសូវមានគ្បសិទ្ធភាព។ ការងារនិងការសលចធាលយវរថធា
ុ រុស ើម។
ឧទហរណ៍មូ នហត្ុនេភាេ
នាំ អៀង
ភាពលំសអៀងននការលក្ស់
មូលសហ្រុននភាពលំសអៀងននការលក្ស់រួមមាន៖

ការរំស ើងនងលលក្ស់ណ លមិនបានសគ្គ្មងទ្ុក្ស (ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់)

ការការ់បនថយនងលលក្ស់ណ លមិនបានសគ្គ្មងទ្ុក្សឧទហ្រែ៍សៅសពលពោយមទក្ស់ទញអាជីវក្សមាបណនថម
(ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់)

រគ្មូវការធាលក្ស់ចុេះណ លមិនបានរំពឹងទ្ុក្សសោយសារណរវិបរតិសស ះក្សិចា (ភាពលំសអៀងននបរិមាែលក្ស់)

រគ្មូវការបណនថមគ្រូវបានទក្ស់ទញសោយរនមលងយចុេះ (បរិមាែលក្ស់ភាពលំសអៀង)
484
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ

ការេក្សខានមិនបានបំសពញរគ្មូវការសោយសារណរការលំបាក្សណផនក្សផលិរក្សមា (ភាពលំសអៀងនន
បរិមាែលក្ស់)
ភាពលំសអៀងននវរថធា
ុ រុស ម
ើ
ភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើមអាចបណ្ដ
ត លមក្សពី៖

ការផគរផ
់ ង
គ ់ពីគ្បពពសផសងៗគ្មន

ការស ើងនងលជាទ្ូសៅណ លមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស(មានអរិផរណ្ដ)

ការផ្ទលស់បូរត អបបហារជាបរិមាែ

ជំនួសវរថធា
ុ រុស ើមមួយថានក្ស់សគ្មាប់វរថធា
ុ រុស ើមមួយសផសងសទ្ៀរ

សតង់ោររនមលវរថធា
ុ រុស ើមគ្រូវបានក្សំែរ់ជា្មាតាសៅឯរនមល ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លឆ្នំ ូសចនេះមួយនឹងរំពឹងថានឹង
មានការណគ្បគ្បួលរនមលអំសណ្ដយផលសៅស ើមក្សនុងរយៈសពលមួយនិងមួយភាពលំសអៀងអវិជមា
ជ នសៅ
សពលសគ្កាយក្សនុងរយៈសពលងវិកា គ្បសិនសបើរនមលសក្សើនស ើងសពញមួយឆ្នំ។
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ម
ើ អាចបណ្ដ
ត លមក្សពី៖

ឧបបរតិសហ្រុេពស់ឬទបននសំែល់សអរចាយឬកាក្សសំែល់

ការផ្ទលស់បូរត ការរច ផលិរផល

ជំនួសវរថធា
ុ រុស ើមមួយថានក្ស់សគ្មាប់វរថធា
ុ រុស ើមមួយសផសងសទ្ៀរ
ថានក្ស់ទបនន វរថធា
ុ រុស ម
ើ អាចមានការលំបាក្សក្សនុងការស្វកា
ើ រជាមួយ ូសចនេះវាអាចេព ស់ជាងសនេះអគ្តាននការ
េជ េះខាជយសហ្ើយជាលទ្ធ ផលភាពេុសគ្មនននការសគ្បើគ្បាស់អាចសក្សើរស ើង។
ភាពលំសអៀងននក្សមាលំងពលក្សមា៖
ភាពលំសអៀងននរនមលក្សមាលំងពលក្សមាអាចបណ្ដ
ត លមក្សពី៖

ផាល់ជាគ្បាក្ស់រងាវន់គ្បាក្ស់ឈួ ន លថានក្ស់ជារិណ លមិនបានរំពឹងទ្ុក្ស
ការណងមសមា៉ា ងឬការទ្ូទរ់គ្បាក្ស់រងាវន់ប៉ាូវណ លេុសគ្មនពីបានសគ្គ្មងទ្ុក្ស / ងវិកា។

ជំនួសក្សមាលំងពលក្សមាមយ
ួ ថានក្ស់សគ្មាប់ថានក្ស់េពស់ឬទបជាងមួយសទ្ៀរ។
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាពការងារ(ក្សមាលំងពលក្សមា)អាចបណ្ដ
ត លមក្សពី៖

ការផ្ទលស់បូរត លក្សខេែឌការងារឬវិ្ីសាស្តសតស្វើការឧទហ្រែ៍ ការគ្រួរពិនរ
ិ យលអគ្បសសើរជាងមុន

ផលប៉ាេះ ល់ននគ្បសិទ្ធភា
ិ ពននការសរៀនសូគ្រ (ការងារជាសគ្ចើនគ្រូវបានបញ្ា ប់ស្វបា
ើ នសលឿន)

ការណែ ំអំពីរសគ្មាងសលើក្សទ្ឹក្សចិរឬ
ត ការបែតុេះបណ្ដ
ត លបុរល
គ ិក្ស

ជំនួសក្សមាលំងពលក្សមាមយ
ួ ថានក្ស់សគ្មាប់ថានក្ស់េពស់ឬទបជាងមួយសទ្ៀរ
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
485
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំ៖
ភាពេុសគ្មនននចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំអាចបណ្ដ
ត លមក្សពី៖

ងវិកាមិនគ្រឹមគ្រូវគ្រូវបានក្សំែរ់សៅស ើមននរយៈសពល

ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនសមានធារុមួយចំនន
ួ ូចជា៖
 ចំណ្ដយនងលស ើមសោយគ្បសយល
 វរថធា
ុ រុស ើម
 ពលក្សមាសោយគ្បសយលនងលស ើមណងទំថាមពល។ ល។
ូសចនេះរាល់ការបក្សគ្សាយអរថន័យននការចំណ្ដយ ភាពលំសអៀងគ្រូវណរសផ្ទតរសលើរបស់របរនងលស ើមនីមយ
ួ ៗ។
ភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភា
ិ ពចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំសលើសអាចបណ្ដ
ត លមក្សពី៖

ការផ្ទលស់បូរត វិ្សា
ី ស្តសតនិងលក្សខេែឌការងារឧទហ្រែ៍គ្បសសើរជាង ការគ្រួរពិនរ
ិ យ។

ផលប៉ាេះ ល់ននគ្បសិទ្ធភា
ិ ពននការសរៀនសូគ្រ។

ការណែ ំអំពីរសគ្មាងសលើក្សទ្ឹក្សចិរឬ
ត ការបែតុេះបណ្ដ
ត លបុរល
គ ិក្ស

ជំនួសក្សមាលំងពលក្សមាមយ
ួ ថានក្ស់សគ្មាប់ថានក្ស់េពស់ឬទបជាងក្សមាលំងពលក្សមាមយ
ួ សទ្ៀរ
ចំណ្ដំថាបុពវសហ្រុណ លអាចសក្សើរមានភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាពគ្បសិទ្ធភាពចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរប ទ ប់បនស ំ។
រឺ ូចគ្មននឹងភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាពក្សមាលំងពលក្សមា ច
ូ ណ លវាគ្រូវបានសនារ ចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរ
ប ទ ប់បនស ំមានការណគ្បគ្បួលេុសគ្មនសៅតាមសមា៉ា ងការងារផ្ទទល់។
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ៖
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំអាចបណ្ដ
ត លមក្សពី៖

ការផ្ទលស់បូរត រនមលទក្ស់ទ្ងនឹងការចំណ្ដយសងរសគ្មាប់ឧទហ្រែ៍ការសក្សើនស ើងនងលឈួ ន លសរាងចគ្ក្ស។

ភាពលំសអៀងននរ ូវកាលឧ. ការចំណ្ដយសលើក្សំសៅនិងការសគ្បើសគ្បាស់សពលើងក្សនុងរ ូវរងារ សៅសពលណ ល
ងវិកាគ្បចាំឆ្នំគ្រូវបានណបងណចក្សជា ៤ គ្រីមាសសសាើ ៗ គ្មនមិនមានគ្បាក្ស់ឧបរថមាសទ្។ផតល់ឱ្យសគ្មាប់ក្សតាត
តាមរ ូវនិងការពិរណ លថាក្សំសៅនិងការសគ្បើសគ្បាស់សពលើងមានរនមល។រ ូវរងាជាទ្ូសៅេព ស់ជាងណេរ ូវ
សៅត (ជាការពិរក្សនុងរយៈសពលមួយឆ្នំផលប៉ាេះ ល់រ ូវគ្រូវបានលុបសចាល។ )
ភាពលំសអៀងននក្សគ្មិរឬទ្ំហ្ច
ំ ណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំណ លអាចបណ្ដ
ត លមក្សពី៖

ការផ្ទលស់បូរត បរិមាែផលិរក្សមាសោយសារការផ្ទលស់បូរត រគ្មូវការឬការផ្ទលស់បូរត សគ្មល
នសយបាយសននិ្ិទ្ន
ំ ញ
ិ ។
486
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ

ការផ្ទលស់បូរត ផលិរភាពការងារឬសគ្រឿងមា៉ា សុីន

ផលិរក្សមាបានបារ់បង់តាមរយៈក្សូ ក្សមាសផសងៗ
១០.ទាំនក្ស់ទាំេងណ
អា្នក្សើត្មាេរវាងភាេ
ាំនអៀង
មូលសហ្រុននភាពលំសអៀងជាក្ស់លាក្ស់មយ
ួ អាចប៉ាេះ ល់ ល់ភាពលំសអៀងមួយសទ្ៀរសៅក្សនុង វិ្ីណ លគ្រូវគ្មនឬផទុ
យ។ សនេះគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាអនតរទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងរវាងគ្មនននភាពលំសអៀង។ សនេះជាឧទហ្រែ៍េលេះៗ៖

គ្បសិនសបើការផគរផ
់ ង
គ ់វរថធា
ុ រុស ម
ើ ណ លបានបញ្ញជក្ស់មន
ិ អាចសគ្បើបានវាអាចបណ្ដ
ត លឱ្យក្សភាពេុសគ្មននន
រនមលមិនអំសណ្ដយផល (ការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ម
ើ មានរនមល សថាក្ស) ការសគ្បើគ្បាស់មន
ិ លអ។ភាពលំសអៀង
(ការេជ េះខាជយកាន់ណរសគ្ចើនបណ្ដ
ត លមក្សពីវរថធា
ុ រុស ើមសថាក្សជាង) ភាពអវិជមា
ជ ន និង ភាពលំសអៀង
ក្សគ្មិរចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសងរ (ផលិរក្សមាពនោសពលវរថធា
ុ រុស ើម រឺមិនអាចសគ្បើបាន) និងភាព
លំសអៀងននបរិមាែការលក្ស់អ វិជមា
ជ ន (អសមរថភាពបំសពញរគ្មូវការសោយសារការលំបាក្សផលិរក្សមា)

មា៉ា សុីនណក្សលមអងាីអាចសគ្បើបានណ លបណ្ដ
ត លឱ្យមានបញ្ញាមិនលអ។ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើម
ប ទ ប់បនស ំសងរ (ពីសគ្ េះមា៉ា សុីនសនេះសគ្ចើន នងលនិងមានរមលស់េពស់ជាង)ការទ្ូទរ់សោយគ្បាក្ស់ឈួ ន ល
អំសណ្ដយផល។
គ្បសិទ្ធភាពនិងភាពលំសអៀងននក្សគ្មិរទ្ំហ្ំចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំសងរ (ផលិរភាពេព ស់)

ក្សមាក្សរពោយមណក្សលមអផលិរភាព (គ្បសិទ្ធភាពក្សមាលំងពលក្សមាអំសណ្ដយផលននភាពលំសអៀង) អាច
កាលយជាការស្វសគ្បណហ្សនិងេជ េះខាជយវរថធា
ុ រុស ើមបណនថមសទ្ៀរ (អវិជមា
ជ ន ភាពលំសអៀងននការសគ្បើ
គ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម) ។
ក្សនុងក្សរែីនីមួយៗគ្បសិនសបើមានភាពលំសអៀងមួយណ លបានផតល់ឱ្យមានការសក្សើនស ើងមួយសផសងសទ្ៀរ
មានអំែេះអំណ្ដងមួយសៅក្សនុងការសពញចិរនត នការរួមបញ្ាូ លគ្មនរវាងភាពលំសអៀងទំងពីរនិងបញ្ញជក្ស់ពីមល
ូ សហ្រុ
ទ្ូសៅ។ សោយសមើលសឃើញពីអនតរទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងណ លអាចសក្សើរមានការយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់គ្រូវស្វើសៅសពលអនុវរត
រសគ្មាងគ្បាក្ស់រងាវន់។ គ្បសិនសបើគ្បធានអនក្សទ្ិញ(លទ្ធ ក្សមា)ទ្ទ្ួលបានរងាវន់។ សគ្មាប់ការផលិរភាពលំសអៀង
រនមលអំសណ្ដយផលវាអាចបណ្ដ
ត លឱ្យមានបញ្ញាសៅសពលសគ្កាយសៅសពលណ លវរថធា
ុ រុស ើមណ លមានរុែភាព
ទបបសងករ
ើ ឱ្យមានភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម។
ការទក្ស់ទ្ងគ្មនទ្ូសៅបំផរ
ុ មួយណ លគ្រូវបានសរសមើលសឃើញរឺទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងរវាងរនមលលក្ស់នង
ិ បរិមាែននការល
ក្ស់។ វាគ្រូវបានសររក្សសឃើញថាការធាលក្ស់ចុេះននរនមលនឹង ំឱ្យមានការសក្សើនស ើងនូវបរិមាែណ លបានលក្ស់សហ្ើយ
ផទុយសៅវិញ។ គ្បសិនសបើអាជីវក្សមាផល
ត ់ជន
ូ អបបហារសគ្ចើន ល់អរិងិជនបរិមាែកាន់ណរសគ្ចើនណ លគ្រូវបាន
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
487
ទ្ិញកាន់ណរទបរនមលននការលក្ស់របស់របរនីមយ
ួ ៗនឹងកាលយជា ស្វើឱ្យអរិងិជនរីក្សរាយប៉ាណុ នតអាជីវក្សមានឹងគ្រូវពិនិ
រយសមើលផលប៉ាេះ ល់ជាទ្ូសៅននអបបហារសលើការលក្ស់បេះ៉ា ល់ ល់គ្បាក្ស់ចំែូល។
១១. ាំនណាះគ្សាយ្ណ
អា្នក្សើត្មាេ្ាំេួេ សគ្មាប់ភាេ នាំ អៀង
ភាពលំសអៀងនីមយ
ួ ៗរួរណរគ្រូវបានពិចារណ្ដជាសវននិងការពឹង ក្ស់គ្មនសៅវិញសៅមក្ស រួរពិចារណ្ដមុនសពល
ំសណ្ដេះគ្សាយអាចមក្ស ល់។ ខាងសគ្កាមសនេះរឺជា ំសណ្ដេះគ្សាយណ លអាចសក្សើរមានសគ្មាប់ភាពលំសអៀង
ណ លសក្សើរស ើង៖

ការ់បនថយរនមលលក្ស់ឱ្យកាន់ណរមានការគ្បក្សួរគ្បណជងស ម
ើ បីបសងកន
ើ បរិមាែការលក្ស់

ផតល់ជូនក្សិចាគ្ពមសគ្ពៀង ស ើមបីបសងកើនបរិមាែននការលក្ស់។ (ទ្ិញមួយទ្ទ្ួលបានមួយឥររិរនងល)

បសងកើនការផសពវផាយស ើមបីបសងកើនបរិមាែននការលក្ស់សោយមិនប៉ាេះ ល់ ល់រនមល

ការគ្រប់គ្រងរឹង រឹងសលើនងលស ើមស ើមបីស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើងនូវការចូលរួមចំណែក្ស គ្បាក្ស់ចំសែញណ ល /
បានស្វកា
ើ រលក្ស់។

ការផ្ទលស់បូរត អនក្សផគរផ
់ ង
គ ់អាចជាជសគ្មើសមួយសគ្មាប់ការណក្សលមអរនមលសគ្មាប់វរថធា
ុ រុស ើម

ការចរចារសលើការអបបហារភារសគ្ចើនឬ ែិជក្ស
ជ មាសគ្មាប់វរថធា
ុ រុស ម
ើ ណ លបានទ្ិញ។

សសុើបអសងករថាសរើអាចមានអបបហារសគ្មាប់ការទ្ូទរ់ វិក្សយ
ក បគ្រមុនកាលក្សំែរ់ណ រឬសទ្។

ការស្វើឱ្យបចាុបបននភាពនូវសគ្រឿងមា៉ា សុីន /ការផ្ទលស់បូរត បសចាក្សសទ្សផលិរក្សមាអាចស្វឱ្
ើ យការសគ្បើគ្បាស់វរថុ
ធារុស ើមកាន់ណរគ្បសសើរសហ្ើយក្ស៏អាចបសងកន
ើ គ្បសិទ្ធភាពននក្សមាលំងពលក្សមាផងណ រ។

ការគ្រួរពិនរ
ិ យរុែភាពលអជាងវរថធា
ុ រុស ើមណ លគ្រូវបានសគ្បើក្សនុងផលិរក្សមាអាច
ការ់បនថយការេជ េះខាជយវរថធា
ុ រុស ើម

ការគ្រួរពិនរ
ិ យបុរល
គ ិក្សឱ្យបានលអគ្បសសើរអាចការ់បនថយសពលសវលាទ្ំសនរនិងក្សំហ្ស
ុ ផលិរផល។

ការបសងកន
ើ ឬសលើក្សក្សមពស់ក្សនុង ការបែតុេះបណ្ដ
ត លអាចការ់បនថយក្សំហ្ុសនិងស្វើឱ្យបុរល
គ ិក្សកាន់ណរមាន
គ្បសិទ្ធភាព។

ការផតល់ជន
ូ គ្បាក្ស់រងាវន់ទក្ស់ទ្ងនឹងការអនុវរតអាចបសងកន
ើ គ្បសិទ្ធភាព

ិ សនិទ្ធអាចស្វើឱ្យងវិកាកាន់ណរគ្រឹមគ្រូវ
ការឃាលសំ មើលឬតាមោនងវិកាកាន់ណរជរ
បញ្ជីសនេះមិនទ្ូលំទ្លា
ូ យសទ្សហ្ើយវាចាំបាច់ក្សនុងការទ្ទ្ួលយក្សវា៉ារយង់នីមួយៗបណងវរនិងសសុើបអសងករ វិ្ល
ី អ បផ
ំ រ
ុ
ស ើមបីណក្សលមអសាថនភាព។
488
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
១២.រ យ្ការណ៍គ្បត្ិបត្ាិការ
ភាពលំសអៀងគ្រូវបានសសងខបជាញឹក្សញាប់សៅក្សនុងរបាយការែ៍គ្បរិបរតកា
ិ រ។ របាយការែ៍អនុញ្ញារឱ្យរនមល
ងវិកាគ្រូវបានសផទៀងផ្ទទរ់ជាមួយនឹងរនមលជាក្ស់ណសតង។
គ្បសិនសបើរបាយការែ៍ចាប់សផតើមជាមួយនឹងគ្បាក្ស់ចសំ ែញងវិកា (ការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ319)ឬ
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាងវិកា (ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម320)ប ទ ប់មក្ស៖
បណនថមភាពលំសអៀងអំសណ្ដយផលេែៈការបសងកើនគ្បាក្ស់ចំសែញ /ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតា។
ក្សភាពលំសអៀងអវិជមា
ជ នសោយសារការងយចុេះគ្បាក្ស់ចំសែញ / ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាទំង
សនេះ។
ភាពេុសគ្មនសំខាន់រវាងរបាយការែ៍គ្បរិបរតិការ ការគ្សូបយក្សនិងការចំណ្ដយប ទ ប់បនស ំមាន
ូចខាងសគ្កាម៖

របាយការែ៍គ្បរិបរាកា
ិ រការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថមមានភាពេុសគ្មនននបរិមាែលក្ស់ណ ល
គ្រូវបានរែ សោយសគ្បើចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាជាជាងគ្បាក្ស់ចំសែញសតងោ
់ រក្សនុង1
ឯក្សតា ូចសៅក្សនុងការគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ។

មិនមានភាពលំសអៀងក្សគ្មិរណផនក្សខាងសលើសងរសៅក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម របាយ
ការែ៍គ្បរិបរាកា
ិ រ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១០៖រ យ្ការណ៍គ្បត្ិបត្ាិការ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ខាលគ្រី ផលិរផលិរផលសឈា
ា េះ Z រនមលលក្ស់សង
ត ់ោររបស់វាមាមរនមល 55 លា
ុ លរ
ងវិកាផលិរក្សមានិងការលក្ស់សគ្មាប់គ្រីមាសបានបញ្ា ប់សៅនងងទ្ី 31 ណេមី ឆ្នំ 20X3
បរិមាែចំនន
ួ 7,500 ឯក្សតា។
ការបញ្ញជក្ស់សង
ត ោ
់ រក្សនុង1ឯក្សតាននផលិរផល Z រួមមាន៖
ពលក្សមាផ្ទទល់ 4 សមា៉ា ងសតងោ
់ រ 6 ុលាលរ / សមា៉ា ង។
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់ 1.2 រី ូគ្កាមរនមល 10 ុលាលរ / រី ូគ្កាម
រនមលអសងរសលើសសមា៉ា ង 4 សមា៉ា ង្មាតាសៅ 1 លា
ុ ល រ / សមា៉ា ង។
ងវិកាចំណ្ដយសងរ 75,000 ុលាលរ
319
Absorption costing:ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
320
Marginal cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
489
សៅចុងគ្រីមាសរែនីគ្រប់គ្រងបានបងាាញ ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ផលិរក្សមានិងការលក្ស់ផលិរផល Z ក្សនុងបរិមាែចំនួន
7,700 ឯក្សតា
គ្បាក្ស់ចំែូលពីការលក្ស់ជាក្ស់ណសតង
424,270 លា
ុ លរ
ចំនួនសមា៉ា ងក្សមាលំងពលក្សមាជាក្ស់ណសតង (31,570 សមា៉ា ង)
192,577 លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់ជាក្ស់ណសតង (8,855 រី ូគ្កាម)
89,436 ុលាលរ
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
30,750 ុលាលរ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំជាក្ស់ណសតង
72,400 ុលាលរ
សាំណួរ៖
(ក្ស) សរៀបចំរបាយការែ៍សផទៀរផ្ទទរ់ង វិកានិងគ្បាក្ស់ចសំ ែញពិរគ្បាក្ស សៅក្សនុងគ្រីមាសសោយសគ្បើការសលបឬ
គ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ។
(េ) សរៀបចំរបាយការែ៍សផទៀរផ្ទទរ់ង វិកានិងគ្បាក្ស់ចសំ ែញពិរគ្បាក្ស សៅក្សនុងគ្រីមាសសោយសគ្បើការចំណ្ដយនងល
ស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម។
សមាគល់៖ការរែ ភាពលំសអៀងអាចរក្សសឃើញសៅក្សនង
ុ ការពគ្ងីក្ស ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) សរៀបចំរបាយការែ៍សផទៀរផ្ទទរ់ង វិកានិងគ្បាក្ស់ចសំ ែញពិរគ្បាក្ស សៅក្សនុងគ្រីមាសសោយសគ្បើការសលបឬ
គ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ។
គ្បាក្ស់ចសំ ែញងវិកា (75,000ឯក្សតាX 5 លា
ុ ល រ)
ភាពលំសអៀងននការលក្ស់
អំសណ្ដយ
មិនអំសណ្ដយ
ផលលអ
ផលលអ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់
ភាពលំសអៀងននទ្ំហ្ំគ្បាក្ស់ចំសែញ
37,500
770
1,000
1,770
39,270
ការលក្ស់ជាក្ស់ណសតង ក្សរនមលសពញសលញននសតងោ
់ រ
ការលក្ស់
[424,270 ុលាលរ - (7,700X50 លា
ុ ល រ)]
490
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
អំសណ្ដយ
មិនអំសណ្ដយ
ផលលអ
ផលលអ
0
0
មិន
ភាពលំសអៀងនននងលស ម
ើ
0
0
រនមលវរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
0
886
3,850
0
អគ្តាការងារក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
0
3,157
គ្បសិទ្ធភាពការងារផ្ទទល់
0
4,620
ការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
820
0
0
770
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
2,600
0
សមរថភាពននការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
3,925
0
0
1,925
11,195
11,358
គ្បសិទ្ធភាពននការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
គ្បសិទ្ធភាពការចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញជាក្ស់ណសតង
163(A)
មិន
39,107
Marginal costing: profit reconciliation statement
(េ) សរៀបចំរបាយការែ៍សផទៀរផ្ទទរ់ង វិកានិងគ្បាក្ស់ចសំ ែញពិរគ្បាក្ស សៅក្សនុងគ្រីមាសសោយសគ្បើការចំណ្ដយនងល
ស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម។
អំសណ្ដយ
មិនអំសណ្ដយ
ផលលអ
ផលលអ
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញងវិកា (75,000ឯក្សតាX 5 លា
ុ ល រ)
37,500
បូក្ស៖ចំណ្ដយនងលស ើមងវិការសងរ
75,000
ភាពលំសអៀងននការលក្ស់
112,500
0
ភាពលំសអៀងននការលក្ស់
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់
ភាពលំសអៀងននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតា
0
770
0
3,000
0
3,770
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
491
មិន
ការលក្ស់ជាក្ស់ណសតង ក្សរនមលសង
ត ់ោរក្សនុង1ឯក្សតា
នងលស ម
ើ
116,270
អំសណ្ដយ
មិនអំសណ្ដយ
ផលលអ
ផលលអ
116,270
[424,270 ុលាលរ - (7,700X40 លា
ុ ល រ)]
0
0
ភាពលំសអៀងនននងលស ម
ើ
0
0
រនមលវរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
0
886
3,850
0
អគ្តាការងារក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
0
3,157
គ្បសិទ្ធភាពការងារផ្ទទល់
0
4,620
ការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
គ្បសិទ្ធភាពននការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
820
0
0
770
4,670
9,433
4,763(A)
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
111,507
ងវិកា ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
ភាពេុសគ្មនននចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
75,000
2,600(F)
អំ.
72,400
គ្បាក្ស់ចសំ ែញជាក្ស់សសាង
ការគណនភាេ
39,107
ាំនអៀងសគ្មាប់រ យ្ការណ៍គ្បត្ិបត្ាិការ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំក្សនុងមួយឯក្សតាក្សនុងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
រឺ 75,000/ 7,500 លា
ុ ល រ 1ឯក្សតា = 10 ុលាលរ
សនេះផតល់នងលស ើមសតងោ
់ រ 4 សមា៉ា ង / ឯក្សតាក្សនុងអគ្តា 2.50 ុលាលរ / សមា៉ា ង
លា
ុ លរ
រនមលលក្ស់សង
ត ោ
់ រក្សនុង1ឯក្សតា
492
លា
ុ លរ
55
វរតធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់ (1.2 រី ូគ្កាម X10 លា
ុ ល រ)
12
ពលក្សមាផ្ទទល់ (4 សមា៉ា ងX 6 ុលាលរ)
24
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
មិន
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ (4 សមា៉ា ង X1 លា
ុ ល រ)
4
នងលស ើមសតង់ោរ
40
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតាក្សនុង1ឯក្សតា
15
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
-10
5
ភាពលំសអៀងននការលក្ស់
7,700 ឯក្សតារួរណរលក្ស់ក្សង
នុ រនមល (55 ុលាលរ)
423,500 លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចំែូលពីការលក្ស់ជាក្ស់ណសតង
424,270 លា
ុ លរ
ភាពលំសអៀងននរនមលលក្ស់
770 លា
ុ ល រ (F)
បរិមាែផលិរផលននការលក្ស់ជាងវិកា រិរ (ឯក្សតា)
7,500
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់លក្ស់ជាក្ស់ណសតង (ឯក្សតា)
7,700
ភាពលំសអៀងបរិមាែននការលក្ស់ (ឯក្សតា)
200 (F)
សតង់ោរគ្បាក្ស់ចសំ ែញ(រិរជាឯក្សតាX5 លា
ុ ល រ)
1,000 (F)
សតង់ោរចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ក្សនុង១ឯក្សតា X5 ុលាលរ
3,000 (F)
ភាពេុសគ្មនននវរថធា
ុ រុស ម
ើ សោយផ្ទទល់៖
បរិមាែជាក្ស់ណសតង 8,855 រី ូគ្កាម Xរនមលជាក្ស់ណសតង
89,436
ភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើមសោយផ្ទទល់
886 (A)
បរិមាែជាក្ស់ណសតង 8,855 រី ូគ្កាម X រនមលសង
ត ោ
់ រ 10 លា
ុ លរ
88,550
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើមសោយផ្ទទល់
3,850 (F)
បរិមាែសតងោ
់ រ 7,700 ឯក្សតា X 1.2រី ូគ្កាម Xរនមលសង
ត ់ោរ 10 ុលាលរ
92,400
ភាពលំសអៀងននននក្សមាលំងពលក្សមាសោយផ្ទទល់៖
លា
ុ លរ
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង 31,570 សមា៉ា ង X អគ្តាជាក្ស់ណសតង
អគ្តាអគ្តាក្សមាលំងពលក្សមាការងារផ្ទទល់
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង 31,570 សមា៉ា ង X អគ្តាសតង់ោរ 6 លា
ុ លរ
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាពការងារ
192,577
3,157
(A)
189,420
4,620 (A)
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
493
ចំនួនសមា៉ា ងសតងោ
់ រ 7,700 ឯក្សតា X 4សមា៉ា ងXអគ្តាសតង់ោរ 6 លា
ុ លរ
184,800
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរប ទ ប់បនស ំ៖
លា
ុ លរ
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង 31,570 សមា៉ា ង X អគ្តាជាក្ស់ណសតង
30,750
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរប ទ ប់បនស ំ
820 (F)
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង 31,570សមា៉ា ង X អគ្តាសតងោ
់ រ 1 លា
ុ លរ
31,570
ភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភាពចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរប ទ ប់បនស ំ
770 (A)
ចំនួនសមា៉ា ង្មាតា 7,700 សមា៉ា ងX 4 សមា៉ា ង X អគ្តាសតងោ
់ រ 1 លា
ុ លរ
30,800
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ៖
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
72,400
ងវិកាចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
75,000
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
2,600 (F)
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង 31,750 សមា៉ា ង X FOAR 2.50 លា
ុ ល រក្សនុង 1សមា៉ា ង
78,925
ងវិកាចំនួនសមា៉ា ង 7,500 ឯក្សតា X 4 សមា៉ា ងX FOAR 2.50 ុលាលរក្សនុង 1 សមា៉ា ង
75,000
ភាពលំសអៀងសមរថភាពចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
3,925 (F)
សមា៉ា ងសតងោ
់ 7,700 សគ្រឿងX 4 សមា៉ា ងX FOAR 2.50 លា
ុ ល រក្សនុង 1សមា៉ា ង
77,000
សមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង 31,750 សមា៉ា ងX FOAR 2.50 លា
ុ ល រក្សនុង 1 សមា៉ា ង
78,925
ភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភា
ិ ពចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
1,925 (A)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញជាក្ស់ណសតង ឬចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
ការលក្ស់
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរប ទ ប់បនស ំ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សរុប
424,270
89,436
192,577
30,750
(312,763)
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
111,507
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
(72,400)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
494
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
39,107
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៩៖
ខាងសគ្កាមសនេះជារបាយការែ៍ននភាពលំសអៀងសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែុន (ក្ស)
ភាពលំសអៀងននរនមលលក្ស់
2,100
(F)
ភាពលំសអៀងននទ្ំហ្ល
ំ ក្ស់
1,800
(F)
ភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើម
6,000
(A)
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម
2,000
(A)
ភាពលំសអៀងននអគ្តាការងារពលក្សមា
1,000
(A)
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាពការងារ
1,500
(F)
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
2,800
(A)
ភាពលំសអៀងននក្សគ្មិរទ្ំហ្ច
ំ ំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
2,100
(A)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញណ លបានសគ្គ្មងទ្ុក្សសគ្មាប់រយៈសពលស េះរឺ 300,000 ុលាលរ។
សាំណួរ៖
ចូររែ គ្បាក្ស់ចំសែញពិរគ្បាក្ស
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១០៖
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ជាងវិកាសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែុន រជជទយាទ321 កាលពីណេមុនមានចំនន
ួ
32,000 ុលាលរ។
ភាពលំសអៀងខាងសគ្កាមគ្រូវបានសររាយការែ៍។
ភាពលំសអៀង
លា
ុ លរ
បរិមាែននការលក្ស់ជាចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ
800
(A)
រនមលវរថធា
ុ រុស ើម
880
(A)
ការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម
822
(F)
គ្បសិទ្ធភាពការងារ
129
(F)
គ្បសិទ្ធភាពចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
89
(F)
មិនមានរបាយការែ៍សផសងសទ្ៀរគ្រូវបានរាយការែ៍សគ្មាប់ណេសនេះសទ្។
321
( បា. ) អនក្សណ លគ្រូវបានរាជសមបរតជា
ិ មររក្ស, គ្ពេះរាជឱ្រសណ លបគ្មុងនឹងបានសសាយរាជយរំណ្ដងគ្ពេះវរបិតា គ្ពេះរាជបុគ្រអងគនុេះជា
រជជទយទ្ ( ម. ព. ទយទ្ សទ្ៀរផង ) ។
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
495
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ពិរគ្បាក្ស ណ លរក្សបានសោយគ្ក្សុមហ្៊ែុន រជជទយាទ កាលពីណេមុន។
លា
ុ លរ
ក្ស
1,440
េ
32,960
រ
31,360
ឃ
32,560
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១១៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ្គ្ក្សរាជាសី322 ផលិរនូវការការ ររីមីមយ
ួ ណ លមានសឈា
ា េះថា ផ្ទកយ ។
នងលស ើមអនុវរតតាមការផលិរ 100 សុីឡាង
ំ ៖
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើម
500 រី ូគ្កាម @ 0.80 ុលាលរក្សនុងមួយរី ូគ្កាម
ក្សមាលំងពលក្សមា
20 សមា៉ា ង @ 1.50 ុលាលរក្សនង
ុ មួយសមា៉ា ង
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
400
30
20 សមា៉ា ង @ 1.00 ុលាលរក្សនុងមួយសមា៉ា ង
20
450
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ្គ្ក្សរាជាសីសគ្បើការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ។
ងវិកាផលិរក្សមា / ការលក្ស់គ្បចាំណេរឺ 10,000 សុីឡាង
ំ និងលក្ស់ក្សនុងរនមល 6 លា
ុ ល រក្សនង
ុ 1សុីឡាង
ំ ។
សគ្មាប់ណេវិចកា
ិ េ ផលិរក្សមានង
ិ ការលក្ស់ពរ
ិ គ្បាក្ស
ច
ូ ខាងសគ្កាមមានមានព័រមា
៌ ន៖
ផលិរ លក្ស់បាន /
10,600 សុីឡាង
ំ
នងលលក្ស់ ផលិរផល
63,000 ុលាលរ
វរថធា
ុ រុស ើមបានទ្ិញនិងសគ្បើគ្បាស់
ក្សមាលំងពលក្សមា
53,200 រី ូគ្កាម
42,500 ុលាលរ
2,040 សមា៉ា ង
3,100 លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
សាំណួរ៖
(ក្ស) រែ ភាពលំសអៀងខាងសគ្កាមគ្រូវបានរែ សគ្មាប់ណេវិចកា
ិេ ៖
322
សំ. ចគ្ក្សរាឝិ; បា. ចក្សករាសិ) សេរតជុំ វញ
ិ ននផ្ទកយអាទ្ិរយ ណ លជាផលូវននផ្ទកយគ្ពេះសគ្គ្មេះ (តាមសហារាសាស្តសា)។
496
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
2,200 លា
ុ លរ
ភាពលំសអៀងននបរិមាែលក្ស់
១ ពិនទុ
ភាពលំសអៀងននរនមលននការលក្ស់
១ ពិនទុ
ភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើម
០ ៥.ពិនទុ
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម
០ ៥.ពិនទុ
ភាពលំសអៀងននអគ្តាការងារ
០ ៥.ពិនទុ
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាពការងារ
០ ៥.ពិនទុ
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
១ ពិនទុ
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំជាទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
១ ពិនទុ
៦ពិនទុ
(េ) សរៀបចំរបាយការែ៍គ្បរិបរតកា
ិ រសគ្មាប់ណេវិចកា
ិ េ សោយសគ្បើភាពលំសអៀងណ លអនក្សបានរែ
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញជាងវិកា
ភាពលំសអៀងជាបរិមាែននការលក្ស់
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់ផលិរផល
ភាពលំសអៀងនននងលស ម
ើ ៖
(F)
(A)
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើម
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម
ភាពលំសអៀងននអគ្តាពលក្សមាការងារ
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាពការងារ
សរុប
គ្បាក្ស់ចសំ ែញជាក្ស់ណសាង
៤ពិនទុ
១៣.ការនធវ ើគ្បមាណវិធីថយ្នគ្កាយ្
វិ្ីមួយណ លអនក្សពិនរ
ិ យអាចសាក្សលបងការយល់ ឹងរបស់អនក្សអំពីភាពលំសអៀង ស ម
ើ បីសសនើសុំឱ្យអនក្សរែ
ូច
ខាងសគ្កាមជំនួសឱ្យភាពលំសអៀងគ្រង់ៗក្សនុងការរែ ៖

រួសលេជាក្ស់ណសតងពីភាពលំសអៀងនិងបទ្ោះន
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
497

សតង់ោរពីភាពលំសអៀងនិងរួសលេជាក្ស់ណសតង
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១១៖នធវ ើគ្បមាណវិធីថយ្នគ្កាយ្ (វត្ថុធាត្ុន ើម)
ុ ហ្៊ែុន ទ្ិញសគ្រឿងប ល ស់រូចមួយមានណ លទ្ិនននយ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សខគ សគ្បើនងលស ើមសតង់ោរ គ្ក្សម
័ ខាងសគ្កាម
អាចសគ្បើបាន៖
បរិមាែវរថធា
ុ រុបានទ្ិញជាក្ស់ណសតង
6,800 ឯក្សតា
គ្បាក្ស់ឧបរថមាសង
ត ោ
់ រសគ្មាប់ផលិរក្សមាជាក្ស់ណសតងចំនួន
5,440 ឯក្សតា
នងលលក្ស់សង
ត ោ
់ រ
0.80 ុលាលរ /ឯក្សតា
ភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើម (អវិជមា
ជ ន)
(544 ុលាលរ)
សាំណួរ៖
ចូររែ រនមលជាក្ស់ណសតងក្សនង
ុ មួយឯក្សតាននវរថធា
ុ រុស ម
ើ ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
បរិមាែជាក្ស់ណសតង x រនមលជាក្ស់ណសតង =
6,800 X(A)= ?
បរិមាែជាក្ស់ណសតង X រនមលសង
ត ់ោរ =6,800 X0.85 លា
ុ លរ=
5,780
ភាពេុសគ្មនននរនមលវរថធា
ុ រុស ើម = (ណ លបានផតល់)
544
(A)
សោយសារណរភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើមរឺមានភាពអាគ្ក្សក្ស់ឬមិនអំសណ្ដយផលមានន័យថា។
នងលស ើមជាក្ស់ណសតងននវរថធា
ុ រុស ើម 544 ុលាលរសគ្ចើនជាងរនមលសង
ត ោ
់ ស លរឺឧ.
បរិមាែជាក្ស់ណសតង (6,800) X រនមលជាក្ស់ណសតង = (5,780 + 544) = 6,324 ុលាលរ
រនមលជាក្ស់ណសតងក្សនុង1ឯក្សតា
=
6,324 លា
ុ លរ
បរិមាែជាក្ស់ណសតង
=
6,324 លា
ុ លរ
6,800 លា
ុ លរ
=0.93 លា
ុ លរ
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១២៖នធវ ើគ្បមាណវិធីថយ្នគ្កាយ្ (្ាំណយ្នថៃន ើមបនទប់បេសាំ)
អាជីវក្សមាមួយបានសគ្រៀមងវិកាស ើមបីផលិរនិងលក្ស់ប រិមាែចំនួន 100,000 ឯក្សតា ជាផលិរផលណរមួយមុេ
ប៉ាុសណ្ដាេះ។នងលស ើមសតង់ោរក្សនង
ុ 1ឯក្សតាមាន ូចខាងសគ្កាម៖
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
15 ុលាលរ
ពលក្សមាផ្ទទល់
12 ុលាលរ
498
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ចំែយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
10 ុលាលរ
ចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
8 លា
ុ លរ
ក្សនុងអំ ុងសពលសនេះភាពេុសគ្មន ូចខាងសគ្កាមបានសក្សើរស ើង៖
ភាពលំសអៀងចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ 4,000 ុលាលរ។
ភាពលំសអៀងជាទ្ំហ្ច
ំ ំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ 12,000 មានអំសណ្ដយផល
សាំណួរ៖
ចូររែ
ូចខាងសគ្កាម
(ក្ស) ចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំសៅក្សនុងរយៈសពលស េះ
(េ) បរិមាែផលិរក្សមាជាក្ស់ណសតងជាទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ក្សនុងរយៈសពលស េះ
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) ចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំគ្រូវបានរែ
ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
ចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
?
ចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ (8 X 10,000ឯក្សតា )
8,000 លា
ុ លរ
ភាពលំសអៀងននចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
4,000 លា
ុ ល រ (A)
សោយសារណរភាពេុសគ្មនននចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ រឺអ វិជមា
ជ ន
មានន័យថាចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ ពិរគ្បាក្ស មានចំនួន 4,000 ុលាលរសគ្ចើនជាង។
ងវិកាចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ + ភាពលំសអៀងននចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
=ចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំជាក្ស់ណសាង
80,000 ុលាលរ + 4,000 លា
ុ ល រ = 84,000 លា
ុ ល រ។
(េ) បរិមាែផលិរក្សមាជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានរែ
ូចខាងសគ្កាម៖
ឯក្សតាជាក្ស់ណសតង X អគ្តាចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំក្សនុង1ឯក្សតា? X 8 ុលាលរ
ងវិកា ចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
?
80,000 ុលាលរ
ភាពលំសអៀងននចំែយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
12,000 (F)
ឯក្សតាជាក្ស់ណសតង X អគ្តាចំណ្ដយសងរក្សនុង1ឯក្សតា = 80,000 លា
ុ ល រ +12,000 ុលាលរ
= 92,000 ុលាលរ។
ឯក្សតាជាក្ស់ណសតង
=
92,000 ុលាលរ។
8 លា
ុ លរ
=
11,500ឯក្សតា
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
499
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១២៖
ក្សនុងរយៈសពលមួយមានវរថធា
ុ រុស ើមចំនួន 11,280 រី ូគ្កាមគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់តាមសតង់ោរសរុបនិង
ចំណ្ដយ 46,248 ុលាលរ។ ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើមមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនួន 492 លា
ុ ល រ។
សាំណួរ៖
ចូររែ ជាម្យមភារវរថធា
ុ រុស ើមសគ្បើគ្បាស់សគ្មាប់រយៈសពល
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៣៖
សៅក្សនុងរយៈសពលមួយមានបរិមាែចំនន
ួ 6,500 ឯក្សតា គ្រូវបានផលិរសហ្ើយមានក្សំលាំងពលក្សមាមន
ិ លអ។
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាព 26,000 ុលាលរ។
ិ ទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់ឈួ ន ល 8 លា
ក្សមាក្សរនិសយជរ
ុ ល រក្សនុង1សមា៉ា ង។
គ្បាក្ស់ឈួ ន លរឺ 182,000 ុលាលរសហ្ើយវាមិនភាពេុសណបលក្សគ្មនននអគ្តាពលក្សមាសទ្
សាំណួរ៖
ចូររែ ចំនន
ួ សមា៉ា ងការងារសតង់ោរណ លមានក្សនុង1ឯក្សតា
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៤៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយសគ្បើនងលស ើមតាមសតង់ោរ។ ណេមុនបទ្ោះន។
ការចូលរួមចំណែក្សសលើការលក្ស់ជាក្ស់ណសតងមានចំនួន 44,000 លា
ុ ល រនិងការផ្ទលស់បូរត ូចខាងសគ្កាម
សគ្កាក្សស ើង៖
ភាពលំសអៀងនននងលស ើមសរុប
6,500 លា
ុ លរ
ភាពលំសអៀងនន នងលលក្ស់ផលិរផល
2,000 លា
ុ លរ
ភាពលំសអៀងនន ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ
4,500 លា
ុ លរ
សាំណួរ៖
ចូររែ ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ជាក្ស់ណសតងសគ្មាប់ណេមុនមានអវីេលេះ?
លា
ុ លរ
500
ក្ស
33,000
េ
35,000
រ
37,500
ឃ
39,500
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
អំសណ្ដយផល
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៥៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សគ្រឿងរងយនត ផលិរនិងណចក្សចាយឌ្ីសស្តហាវំង ល់រងយនត វិស័យ។ គ្ក្សុមហ្៊ែុន ំសែើរការគ្បព័នធ
រនមលសង
ត ោ
់ ររួមបញ្ាូ លគ្មន៖

ការទ្ិញវរថធា
ុ រុស ើមគ្រូវបានក្សរ់គ្តាក្សនុងរនមលសង
ត ោ
់ រ

នងលស ើមវរថធា
ុ រុស ើមនិងនងលពលក្សមាផ្ទទល់អសងរ

ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសងរនិងការគ្សូបយក្សនងលស ម
ើ សោយសគ្បើក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់សមា៉ា ង
ទ្ិនននយ
័ ជាក្ស់ណសតងនិងងវិកាសគ្មាប់ណេឧសភាគ្រូវបានបងាាញ ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

ងវិការផ្ទទល់វរថធា
ុ រុស ម
ើ ក្សនុង1ឯក្សតា - 2 រី ូគ្កាមរនមល 5 លា
ុ ល រក្សនុង1រី ូគ្កាម។

ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ - 0.5 សមា៉ា ងក្សនុង1ឯក្សតា

ផលិរក្សមាង វិកាសគ្មាប់ណេរឺ 10,000 ឯក្សតា

វរថធា
ុ រុស ើម 22,500 រី ូគ្កាមគ្រូវបានទ្ិញ

នងលស ើមសតង់ោរននវរថធា
ុ រុស ើមមានចំនន
ួ 115,000 លា
ុ លរ

ចំនួន សមា៉ា ង 6,000 សមា៉ា ងការងារសោយផ្ទទល់គ្រូវបានសរស្វើការក្សនុងរនមល 6 ុលាលរក្សនុង1សមា៉ា ង

ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ សៅក្សនុងរយៈសពលសនេះទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ 240,000 ុលាលរ

ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ ជាក្ស់ណសាងក្សនុងរយៈសពលសនេះរឺ 260,000 ុលាលរ
ភាពលំសអៀងននបានរែ សគ្មាប់ណេឧសភាមាន ូចខាងសគ្កាម៖
ភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើម 11,250 ុលាលរ
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាពការងាររឺ 1,750 ុលាលរ
សាំណួរ៖
(១) រែ ចំនួនពិរគ្បាក្ស ននឌ្ីសស្តហាវំងណ លបានផលិរ
(២) រែ រនមលលក្ស់ជាក្ស់ណសតងណ លបានបង់ក្សនុង1រី ូគ្កាមននវរថធា
ុ រុស ើម
(៣) រែ ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម។
(៤) រែ អគ្តាសតង់ោរក្សនុង1សមា៉ា ងការងារ។
(៥) រែ ភាពភាពលំសអៀងននអគ្តាការងារឬពលក្សមា
(៦) រែ ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
(៧) រែ អគ្តាគ្សូបយក្សនងលស ើមសពញសលញសលើក្សង
នុ មួយសមា៉ា ងការងារ
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
501
(៨) រែ ភាពលំសអៀងសមរថភាពចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
(៩) រែ ភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភាពននចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
(១០) រែ ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំជាទ្ំហ្ំទ្ឺក្សគ្បាក្ស់
១០ ពិនទុ
១៤.ការរាជាយ្ការណ៍អាំេភា
ី េខុសោនឬ
ាំនអៀង
សៅក្សនុងការរាយការែ៍អំពភា
ី ពេុសគ្មនរំនរ
ិ ននរែសនយយភាពទ្ទ្ួលេុសគ្រូវរួរណរមានអនុវរតតាម
ូសចនេះរបាយការែ៍ភាពលំសអៀងសៅអនក្សគ្រប់គ្រងផ្ទទល់រួរណរមានរាប់បញ្ាូ លទំងរួសលេទក្ស់ទ្ងនឹងរំបន់ទ្ទ្ួល
េុសគ្រូវផ្ទទល់េួ ល នរបស់គ្មរ់ក្សនុងរំបន់របស់គ្មរ់។ គ្រប់គ្រង គ្បសិនសបើរសួ លេកាន់ណរសគ្ចើនគ្រូវបានផតល់ឱ្យ
ប ទ ប់មក្សពួក្សសរគ្រូវបានសររាយការែ៍ជា្មាតា សគ្មាប់ណរព័រមា
៌ នប៉ាុសណ្ដាេះជាជំនយ
ួ
ល់អនក្សគ្រប់គ្រងក្សនុងការ
សមើលរូបភាពសរុបឬ។ បរិបទ្ណ លរួសលេរបស់គ្មរ់សក្សើរស ើង។
សំែួរមួយចំនន
ួ អាចគ្រូវបានសួរមុនសពលសសគ្មចចិរថា
ត សរើគ្រូវឬអរ់ សសុប
ើ អសងករភាពេុសគ្មន។ ទំងសនេះរួម
បញ្ាូ លទំង៖

សរើភាពលំសអៀងអាចគ្រប់គ្រងបានសទ្?

រឺជាអរថគ្បសយជន៍ណ លរំពឹងទ្ុក្សពីសក្សមាភាពគ្រួរពិនរ
ិ យណ លអាចសលើសពីសនេះការចំណ្ដយណ លរំពឹង
ទ្ុក្ស?

សរើអវីជាលទ្ធ ភាពននការសជារជ័យក្សនុងការណក្សរគ្មូវភាពេុសគ្មន?

សរើភាពលំសអៀងមានសារៈសំខាន់ណ រឬសទ្?

សរើភាពលំសអៀងកាន់ណរយ៉ាប់យុឺនសៅ ៗ សទ្?
ចំណ្ដយនិងផលគ្បសយជន៍ននភាពលំសអៀង
សគ្មាប់ភាពលំសអៀងមួយចំនួនជាពិសសសភាពលំសអៀងរូចនងលស ើមសគ្មាប់ការសសុប
ើ អសងករ។
បុពវសហ្រុអាចមានសគ្ចើនជាងផលចំសែញពី វិធានការែ៍គ្រួរពិនរ
ិ យណ្ដមួយ។ សៅក្សនុង។
កាលៈសទ្សៈណបបសនេះការសសុើបអសងករភាពេុសគ្មនរឺមន
ិ មានរនមលសទ្។
សទេះយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយមិនណមនរាល់ភាពលំសអៀងណ លអាចគ្រប់គ្រងបានចាំបាច់ ំឱ្យមានសទ្។
គ្រប់គ្រងសក្សមាភាព។ អនក្សគ្រប់គ្រងក្ស៏ររួ ពិចារណ្ដផងណ រ៖

អវីណ លវានឹងគ្រូវចំណ្ដយស ើមបីអនុវរតសក្សមាភាពគ្រួរពិនិរយ

សរើនឹងទ្ទ្ួលបានអរថគ្បសយជន៍អវីេលេះពីការចារ់ វិធានការគ្រួរពិនរ
ិ យ
502
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
សក្សមាភាពគ្រួរពិនរ
ិ យរឺពិរជាមានគ្បសយជន៍គ្បសិនសបើការរំពឹងទ្ុក្សនឹងទ្ទ្ួលបានអរថគ្បសយជន៍ពីវរថប
ុ ញ្ញជ
ធានការសលើសពីនងលស ើមននការអនុវរត អរថគ្បសយជន៍ពស
ី ក្សមាភាពគ្រួរពិនរ
ិ យរឺមិន ូចចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ននភាព
េុសគ្មន។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៣៖
របាយការែ៍ភាពលំសអៀងមួយបងាាញថាមានវរថធា
ុ រុស ម
ើ មិនលអ។
ភាពលំសអៀង 5,000 លា
ុ ល រកាលពីណេមុន។ ការសសុើបអសងករបានបងាាញថាបញ្ញារឺសោយសារណរអគ្តាេជ េះខាជយ
េព ស់សៅក្សនុង ំសែើរការជាក្ស់លាក្ស់មួយ។ អគ្តាននការេជេះខាជយអាចគ្រូវបានការ់បនថយប៉ាុណនតគ្បសិនសបើក្សមាលំងពល
ក្សមាចំណ្ដយសពលសគ្ចើនសលើ ំសែើរការសហ្ើយសនេះនឹងបណនថមគ្បាក្ស់ឈួ ន លពលក្សមាចន
ំ ន
ួ 6,000 ុលាលរក្សនុង1ណេ។
សក្សមាភាពគ្រួរពិនរ
ិ យមិនមានរនមលសទ្សលើក្សណលងណរការសនស ំគ្បចាំណេសលើស។
6,000 លា
ុ ល រ។ អនក្សគ្រប់គ្រងរួរណរសសុើបអសងករគ្បសិនសបើអាចស្វសើ ៅបានគ្បពពវរថធា
ុ រុស ើមណ លមានរុែ
ភាពលអជាងមុនស ើមបីការ់បនថយការេជេះខាជយឬការណក្សលមអ ំសែើរការអាចគ្រូវបានស្វើស ើង។
ភាពសជារជ័យននការណក្សរគ្មូវសោយសជារជ័យ
វិធានការស ើមបីណក្សភាពលំសអៀងគ្បណហ្លជាមិនសជារជ័យសទ្។ លទ្ធ ភាពននសក្សមាភាពគ្រួរពិនរ
ិ យណ ល
មានឥទ្ធ ិពលណ លចង់បានរួរគ្រូវយក្សមក្សពិចារណ្ដផងណ រ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៤៖
ការសសុើបអសងករភាពលំសអៀងននវរថធា
ុ រុស ើមណ លមានចំនួន 5,000 លា
ុ ល រកាលពីណេមុន។បងាាញថាភាព
លំសអៀងនឹងបនតសៅក្សគ្មិរសនេះ សពលអ ររសលើក្សណលងណរវិធានការែ៍គ្រួរពិនរ
ិ យគ្រូវបានអនុវរត។
សក្សមាភាពគ្រួរពិនរ
ិ យនឹងគ្រូវចំណ្ដយបណនថម 3,500 លា
ុ ល រក្សនុង1ណេសៅសលើនងលពលក្សមា។
សទេះយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយមានណរ 50% ប៉ាុសណ្ដាេះណ លសក្សមាភាពណក្សរគ្មូវនឹងសក្សើរស ើង ទ្ទ្ួលបានសជារជ័យក្សនុង
ការការ់បនថយភាពលំសអៀង។
សៅទ្ីសនេះការចំណ្ដយបណនថមនឹងមានចំនួន 3,500 ុលាលរសរៀងរាល់ណេសហ្ើយតាមការរំពឹងទ្ុក្ស។
អរថគ្បសយជន៏ទង
ំ ០ លា
ុ ល រឬ 5,000 ុលាលរ (រនមលម្យម = 0.50 ុលាលរ + 0.50 X5,000 លា
ុ លរ
= 2,500 លា
ុ ល រ។ ) សរអាចសួរបានថាសរើ វធា
ិ នការែ៍ននការគ្រប់គ្រងនឹងមានគ្បសយជន៍ឬអរ់។
សារៈសំខាន់ននភាពលំសអៀង
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
503
របាយការែ៍ភាពលំសអៀង អាចអនុវរតសគ្មលការែ៍ននការគ្រប់គ្រងសោយក្សរែីសលើក្សណលង ភាពេុសគ្មនមួយ
ចំនួនពីង វិការឺសជៀសមិនរួចសទ្ប៉ាុណនតមានណរវា៉ារយ៉ាង់្ំឬមានសកាតនុពលណ លសំខាន់សគ្មាប់សគ្មលបំែងបញ្ញជ។
ជាមួយនឹងការរាយការែ៍សលើក្សណលងមានណររបស់្ំ ៗ និងមានសកាតនុពលប៉ាុសណ្ដាេះណ លគ្រូវបានរាយការែ៍
សៅថានក្ស់គ្រប់គ្រងនិងទក្ស់ទញចំណ្ដប់អារមាែ៍របស់ពក្ស
ួ សរ។ របាយការែ៍សលើក្សណលងមានន័យថាអនក្ស
គ្រប់គ្រងមិនចាំបាច់អានតាមរយៈទ្ិនននយ
័ ចំណ្ដយ ៏សគ្ចើនស ើមបីរក្សព័រមា
៌ នណ លមានសារៈសំខាន់។
ចំនួនព័រមា
៌ នលមអរ
ិ ណ លបានបញ្ាូ លក្សនុងរបាយការែ៍នឹងេុសគ្មនសៅតាមរគ្មូវការរបស់អនក្សគ្រប់គ្រង។ ក្សនុង
ុ អនក្សគ្រប់គ្រងមានក្ស់ៗឱ្យចារ់ វិធានការ
មជាមរគសុ ទ្សក្ស៍ពួក្សសររួរណរមានលក្សខែៈលមអរ
ិ គ្រប់គ្គ្មន់ស ម
ើ បីជគ្មញ
សមគ្សបបំផរ
ុ ក្សនុងគ្រប់កាលៈសទ្សៈ។ គ្បសិនសបើរបាយការែ៍េវេះចំនន
ួ លំអរ
ិ ណ លគ្រូវការប ទ ប់មក្សអនក្ស
គ្រប់គ្រងមានក្ស់ៗរួរណរសសនើសុំសនេះពីរែសនយយក្សរគ្រប់គ្រង។
504
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
១៥.សនងខបជាំេូក្ស
នោ
បាំណងនេ្ាំណាយ្នថៃ ន ើមសាង់ដារ
 ផតល់ជា "សគ្មលសៅ"
 មានគ្បសយជន៍សគ្មាប់ស្វើណផនកា,ការគ្រួរពិនរ
ិ យនិងការស្វសើ សចក្សតីសសគ្មចចិរត
 ភាពចាំបាច់សគ្មាប់ការរែ និង វិភារសលើក្សគ្មិរលំសអៀង
 ភាពលំសអៀងផតលន
់ វូ "មរិគ្បរិក្សមា" ចំស េះអនក្សគ្រប់គ្រង
 វិ្ីសាស្តសតរែសនយយកាន់ណរមានភាពងាយគ្សួល
 សាង់ោរអាចគ្រូវបានណផអក្សសលើការចំណ្ដយសលើការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថមឬការ
សលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ
ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រ
ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរក្សនុងមួយឯក្សតា
 គ្បមូលតាមប័ែាចណ្ដ
ំ
យនងលស ើម
 អនុញ្ញារឱ្យមានភាពលំសអៀងស ើមបីរែ
 ក្សនង
ុ ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមមានរួមបញ្ាូ លការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប៉ាសុ ណ្ដាេះ
 ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើមរួមបញ្ាូ លទំងការចំណ្ដយនងលស ើមសងរក្សនង
ុ 1ឯក្សតា
ការរែ និងការវិភារសលើ ភាេ
ាំនអៀងខាងសគ្កាម៖
អនក្សគ្រូវ ឹងពីរសបៀបរែ និងបក្សគ្សាយននភាពលំសអៀងខាងសគ្កាម
ការលក្ស់ឬផលរប
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើវរតធា
ុ រុស ើម
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើពលក្សមា
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរប ទ ប់បនស ំ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
របាយការែ៍គ្បរិបរតិការ
 សសងខបភាពលំសអៀងសៅក្សនង
ុ របាយការែ៍គ្បរិបរតិការ
 សផទៀងផ្ទទរ់គ្បាក្ស់ចំសែញតាបណផនកាងវិកា (ឬវិភារទន) ជាមួយនឹងគ្បាក្ស់ចសំ ែញពិរគ្បាក្ស ។
 ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមសៅក្សនង
ុ របាយការែ៍គ្បរិបរតិការមិនមានលំសអៀងតាមទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ ( ូសចនេះសហ្ើយសមរថភាពនិងភាពលំសអៀង)
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
 ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមសៅក្សនង
ុ របាយការែ៍គ្បរិបរតិការរែ ទ្ំហ្ប
ំ រិមាែលក្ស់សោយសគ្បើគ្បាស់ វភា
ិ រទនសតងោ
់ រក្សនង
ុ 1ឯក្សតា។
 ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើមសលើការគ្បរិបរាិការរែ រែ ជាភាពលំសអៀងននការលក្ស់សោយសគ្បើគ្បាស់គ្បាក្ស់ចសំ ែញសតងោ
់ រក្សនង
ុ 1ឯក្សតា។
505
្នមៃើយ្ ក្សេីនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) នងលស ើមសតង់ោរក្សនុង1ឯក្សតាសគ្កាមនងលស ើមគ្សូបយក្សនងលស ើមសពញសលញ
លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
150,000
ពលក្សមាផ្ទទល់
200,000
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
50,000
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
25,000
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសរុបច
425,000
ងវិកាផលិរក្សមា = 5,000ឯក្សតា
នងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា - ចំណ្ដយគ្សូបយក្ស = 425,000 លា
ុ ល រ / 5,000 ឯក្សតា =85 លា
ុ លរ
(េ) នងលស ើមសតង់ោរក្សនុងមួយឯក្សតាសគ្កាមការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
វរថធា
ុ រុស ើមផ្ទទល់
150,000
ពលក្សមាផ្ទទល់
200,000
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំមានរនមល
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសរុប
50,000
400,000
ងវិកាផលិរក្សមា = 5,000ឯក្សតា
នងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា - នងលស ើម = 400,000 / 5,000ឯក្សតា =80 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ភាពលំសអៀងននរនមលលក្ស់ ) =2.00 លា
ុ ល រ -2.50 ុលាលរ (X 500 =
ភាពលំសអៀងននបរិមាែលក្ស់ ) =500 - 400 (X 0.70 ុលាលរ =
ភាពលំសអៀងននការលក្ស់សរុប
* ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ សតងោ
់ រក្សនុង1ឯក្សតា = (2.50 - 1.80) = 0.70 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
506
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
250 លា
ុ ល រ (A)
70 លា
ុ ល រ (F)
180 លា
ុ ល រ (A)
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ភាពលំសអៀងននរនមល = (61 ុលាលរ - 60 លា
ុ ល រ)X 6,000 =
6,000 លា
ុ លរ
(F)
ភាពលំសអៀងននទ្ំហ្ំទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ = (6,000 - 6,500) X 5 លា
ុ លរ*=
2,500 លា
ុ លរ
(A)
3,500 លា
ុ លរ
(F)
*គ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ សតងោ
់ ក្សនុង1ឯក្សតា។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
ាំនណាះគ្សាយ្៖
មូ នហត្ុភាេ
ាំនអៀង
ការេេយ ់
ុលាលរ
ុលាលរ
20,900
១
បរិមាែជាក្ស់ណសតង x នងលលក្ស់ជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់
Actual quantity x Actual price
Price variance
1,100
អំសណ្ដយផលលអ
2,000
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
900
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
22,000
២ បរិមាែជាក្ស់ណសតង xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
Actual quantity x Standard price
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់
Usage variance
2,200X10 ុលាលរ
៣ បរិមាែសតង់ោរ* xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
Standard quantity X Standard price
ភាពលំសអៀងសរុប
20,000
Total variance
1,000X2X10 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
ាំនណាះគ្សាយ្៖
មូ នហត្ុភាេ
ាំនអៀង
ការេេយ ់
ុលាលរ
ុលាលរ
91,520
១
បរិមាែទ្ិញជាក្ស់ណសតង x នងលលក្ស់ជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់
Actual quantity Purchased x Actual price
Price variance
20,800X90,000 ុលាលរí22,500
២ បរិមាែទ្ិញជាក្ស់ណសតង xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
8,320
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
83,200
ភាពលំសអៀងននសនន ិ្ិចុងគ្គ្ម
2,000
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
507
Actual quantity Purchased x Standard price
Value of closing
81,2000
Inventory 500X4
3,300X2 ុលាលរ
៣ បរិមាែសគ្បើគ្បាស់ជាក្ស់ណសតង xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
Standard quantity Used X Standard price
ភាពលំសអៀងការសគ្បើគ្បាស់
3,300
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
Usage variance
6,500X22,500í90,000 ុលាលរí22,500
78,000
ិ 500 រី ូគ្កាម ូសចនេះ 20,300 រី ូគ្កាមបានសគ្បើ។
* 20,800 រី ូគ្កាមគ្រូវបានទ្ិញប៉ាុណនតមានសតក្ស
ុ បិទ្ជរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
ាំនណាះគ្សាយ្៖
មូ នហត្ុភាេ
ាំនអៀង
17,680
១
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង x អគ្តាសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងននអគ្តាសមា៉ា ង
Actual hours x Actual rate
Rate variance
3,400សមា៉ា ងX(15,000/3,000)
២ ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង xអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
Actual hours x Standard Rate
៣ ចំនួនសមា៉ា ងសតង់ោរxអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
680
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
500
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
1,180
គ្មានអំសណ្ដយផលលអ
17,000
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធិភាព
Efficiency variance
ភាពលំសអៀងសរុប
Standard hours X Standard rate
1,100X(3,000/1,000)X5 ុលាលរ
Total variance
16,500
លំសអៀងសរុប
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧
ាំនណាះគ្សាយ្៖
មូ នហត្ុភាេ
១
ាំនអៀង
ុោៃរ
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង x អគ្តាសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយ
5,544
Actual hours x Actual rate
Expenditure variance
២ ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង xអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
Actual hours x Standard Rate
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធិភាព
Efficiency variance
508
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
ភាពលំសអៀងសរុប
េេយ ់
396
(F)
540
(A)
5,940
1,980X3 ុលាលរ
៣ ចំនួនសមា៉ា ងសតង់ោរxអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
ុោៃរ
5,400
Standard hours X Standard rate
Total variance
2140
(A)
900X2សមា៉ា ងX3 ុលាលរ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៨
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវ(ក្ស)
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតងX FOAR ក្សនុង1សមា៉ា ង
38,250X 250,000 ុលាលរ /40,000សមា៉ា ង
237,500 លា
ុ លរ
ចំណ្ដយងវិកា
250,000 លា
ុ លរ
ភាពលំសអៀងននសមរថភាព
12,500 ុលាលរ (A)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៩
ាំនណាះគ្សាយ្៖
លា
ុ លរ
ចំសែញងវិកា
ភាពលំសអៀងននរនមលលក្ស់
ភាពលំសអៀងននទ្ំហ្ល
ំ ក្ស់
300,000
2,100
(F)
1,800
(F)
ភាពលំសអៀងននរនមលវរថធា
ុ រុស ើម
-6,000
(A)
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម
-2,000
(A)
ភាពលំសអៀងននអគ្តាការងារពលក្សមា
-1,000
(A)
1,500
(F)
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
-2,800
(A)
ភាពលំសអៀងននក្សគ្មិរទ្ំហ្ច
ំ ំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
-2,100
(A)
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាពការងារ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញពិរគ្បាក្ស
291,500
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១០
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
509
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវ(រ)
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ជាក្ស់ណសតងណ លរក្សបានសោយគ្ក្សុមហ្៊ែុន រជជទយាទកាលពីណេមុនរឺ
31,360 ុលាលរ។
(32,000 - 800 - 880 + 822 + 129 + 89) = 31,360 លា
ុ ល រ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
(ក្ស) ភាពលំសអៀង
រនមលលក្ស់៖
[(63,000/ 10, 600) - ៦ លា
ុ ល រ] X 10,600 = 600 ុលាលរ (A)
បរិមាែលក្ស់៖
(10,600 - 10,000) X [6 លា
ុ ល រ - (450/100)] = 900 ុលាលរ (F)
រនមលវរថធា
ុ រុស ម
ើ និងការសគ្បើគ្បាស់៖
មូ នហត្ុភាេ
ាំនអៀង
ការេេយ ់
ុលាលរ
ុលាលរ
42,500
១
បរិមាែជាក្ស់ណសតង x នងលលក្ស់ជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងនននងលលក្ស់
Actual quantity x Actual price
Price variance
60
(F)
160
(A)
42,560
២ បរិមាែជាក្ស់ណសតង xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
Actual quantity x Standard price
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់
Usage variance
53,200X0.80 ុលាលរ
៣ បរិមាែសតង់ោរ* xនងលលក្ស់សង
ត ់ោរ
Standard quantity X Standard price
ភាពលំសអៀងសរុប
Total variance
42,400
10,600X(500/100)X0.80 ុលាលរ
អគ្តាការងារនិងគ្បសិទ្ធភាព៖
មូ នហត្ុភាេ
ាំនអៀង
3,100
510
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
១
ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង x អគ្តាសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង
ភាពលំសអៀងននអគ្តាសមា៉ា ង
Actual hours x Actual rate
Rate variance
2,040សមា៉ា ងX1.50
40
(A)
120
(F)
3,060
២ ចំនួនសមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង xអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
Actual hours x Standard Rate
៣ ចំនួនសមា៉ា ងសតង់ោរxអគ្តាសមា៉ា ងសតង់ោរ
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធិភាព
Efficiency variance
ភាពលំសអៀងសរុប
Standard hours X Standard rate
10,600X(20/100)1.5 ុលាលរ
Total variance
3,180
លំសអៀងសរុប
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ ៖
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ 20 ុលាលរក្សនុង 100 សុីឡាង
ំ គ្បចាំណេផលិរក្សមាគ្រូវបានសគ្គ្មងទ្ុក្សសៅ 100 សុី
ឡាំង។ ូសចនេះងវិកាសងរនងលស ើមរឺ៖
10,000X 20 លា
ុ ល រ /100 = 2,000 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយជាក្ស់ណសតងរឺ
2,200 លា
ុ ល រ។
ការចំណ្ដយបណនថម 200 ុលាលររឺជាចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ មានភាពេុសគ្មន
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំជាទ្ំហ្ទ្
ំ ក្ស
ឹ គ្បាក្ស់៖
ឯក្សតាជាក្ស់ណសតងX FOAR ក្សនុងមួយឯក្សតា
10,600 X20/100
2,200
ឯក្សតាងវិកាX FOAR ក្សនុងមួយឯក្សតា
10,000 x 20/100
2,000
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំជាទ្ំហ្ទ្
ំ ក្ស
ឹ គ្បាក្ស់
120
(F)
(េ) គ្ក្សុមហ្៊ែុន ្គ្ក្សរាជាសី323 - របាយការែ៍គ្បរិបរតកា
ិ រសគ្មាប់ណេវិចកា
ិេ ។
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញងវិកា )ក្សិ១)
15,000
ភាពលំសអៀងននផលរបលក្ស់
323
900 F
សំ. ចគ្ក្សរាឝិ; បា. ចក្សករាសិ) សេរតជុំ វញ
ិ ននផ្ទកយអាទ្ិរយ ណ លជាផលូវននផ្ទកយគ្ពេះសគ្គ្មេះ (តាមសហារាសាស្តសា)។
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
511
ភាពលំសអៀងននផលរបលក្ស់
600 A
15,300 F
ភាពលំសអៀងនននងលស ើម
A
ភាពលំសអៀងននវរថធា
ុ រុស ើម
F
60
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម
160
ភាពលំសអៀងននអគ្តាការងារ
40
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាពការងារ
120
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
200
ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំជាទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
120
សរុប
300
គ្បាក្ស់ចសំ ែញជាក្ស់ណសតង )ក្សិ២)
(ក្សិ១) គ្បាក្ស់ចំសែញងវិកា
លា
ុ លរ
10,000 សុីឡាង
ំ @ 6.00 លា
ុ លរ
60,000
-45,000
ចំសែញ
15,000
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ការលក្ស់
ក្ស៖វរថធា
ុ រុស ើម
63,000
42,500
ក្សមាលំងពលក្សមា
3,100
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
2,200
-47,800
15,200
512
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
100 (A)
15,200
គ្បមាែវិ្៖
ី
នងលស ើមសរុប
400
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
បរិមាែជាក្ស់ណសតង X រនមលសង
ត ់ោរ។
11,280 ុលាលរ 4.10 ុលាលរ )ក្សិ១) =
46,248 ុលាលរ
ភាពលំសអៀងននការសគ្បើគ្បាស់ =
492 លា
ុ លរ A
បរិមាែសតងោ
់ រ X រនមលសង
ត ់ោរ។
? (ក្សិ៣) 4.10 ុលាលរ = 45,756 លា
ុ ល រ (ក្សិ២)
(ក្សិ១) រនមលសង
ត ោ
់ រក្សនុងមួយរី ូគ្កាម = 46,248 / 11,280 រី ូគ្កាម = 4.10 ុលាលរ
(ក្សិ២) ភាពលំសអៀងការសគ្បើគ្បាស់មិនលអមានន័យថាបរិមាែជាក្ស់ណសតងរឺ្ំជាង។
ជាងបរិមាែសតង់ោរ។
(ក្សិ៣) បរិមាែសតងោ
់ រ = 45,756 ុលាលរ / 4.10 ុលាលរ = 11,160 រី ូគ្កាម
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
សមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង X អគ្តាជាក្ស់ណសតង
182,000
ភាពេុសគ្មនននអគ្តា
សមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង X អគ្តាសតង់ោរ
=?X 8 ុលាល=4
182,000
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាព
26,000
(A)
សមា៉ា ងសតងោ
់ រ X អគ្តាសតងោ
់ រ
= 6,500 សមា៉ា ងសតងោ
់ រX 8 ុលាលរ =
ចំនួនសមា៉ា ងការងារសតងោ
់ រក្សនុងមួយឯក្សតា
156,000
=
156,000
6,500
=3សមា៉ា ង
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
513
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៤
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវ(ឃ)
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សតង់ោរសលើការលក្ស់ជាក្ស់ណសតង
44,000
បូក្ស៖ ភាពលំសអៀងននរនមលលក្ស់អំសណ្ដយផល
2,000
ក្ស៖ ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
-6,500
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ជាក្ស់ណសតង
39,500
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៥
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ភាពលំសអៀងននវរថធា
ុ រុស ម
ើ ៖
(១) ចំនួនពិរគ្បាក្ស ននឌ្ីសស្តហាវំងផលិររឺ 11,500 សគ្រឿង
(២) ភាពលំសអៀងការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើមរឺ 2,500 លា
ុ ល រ (A)
(៣) រនមលជាក្ស់ណសតងណ លបានបង់ក្សនុង1រី ូគ្កាមននវរថធា
ុ រុស ើមរឺ 5.50 លា
ុ លរ
បរិមាែជាក្ស់ណសតងx រនមលជាក្ស់ណសតង។
22,500 រី ូគ្កាមX5. 50 លា
ុ លរ=
រនមល
123,750 លា
ុ លរ
11,250 ុលាលរ
(A)
បរិមាែជាក្ស់ណសតង X រនមលសង
ត ់ោរ
22,500 រី ូគ្កាមX ុលាលរ 5
112,500 លា
ុ លរ
ការសគ្បើគ្បាស់
2,500 លា
ុ លរ
បរិមាែសតងោ
់ រ X រនមលសង
ត ់ោរ
2រី ូគ្កាមX 11,500 ឯក្សតាX លា
ុ លរ5
115,000 លា
ុ លរ
ភាពលំសអៀងននក្សមាលំងពលក្សមា៖
(៤) អគ្តាសតង់ោរក្សនុងមួយសមា៉ា ងស្វកា
ើ ររឺ 7 ុលាលរ
(៥) អគ្តាភាពលំសអៀងក្សមាលំងពលក្សមារឺ 6,000 លា
ុ ល រ (F)
សមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង X អគ្តាជាក្ស់ណសតង
514
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
(F)
6,000 សមា៉ា ង X6 លា
ុ លរ
36,000 ុលាលរ
សមា៉ា ងជាក្ស់ណសតង X អគ្តាសតង់ោរ *
6,000 សមា៉ា ង X7 លា
ុ លរ
គ្បសិទ្ធភាព
42,000 ុលាលរ
1,750 លា
ុ លរ
សមា៉ា ងសតងោ
់ រ X អគ្តាសតងោ
់ រ*
0.5 សមា៉ា ងX 11,500 សគ្រឿងx លា
ុ លរ
40,250 ុលាលរ
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ៖
(៦) ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ រឺ 20,000 លា
ុ ល រ (A)
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ - ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំងវិការ
260,000 លា
ុ ល រ - 240,000 លា
ុ ល រ = 20,000 លា
ុ ល រ។
(៧) អគ្តាគ្សូបយក្សពីខាងសគ្ៅរឺ 48 លា
ុ ល រក្សនុង1សមា៉ា ង។
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
សក្សមាភាពផលិរ
=
240,000 លា
ុ លរ
=48 លា
ុ ល រសមា៉ា ង/
សគ្រឿង 10,000X សមា៉ា ង 0.5
(៨) ភាពលំសអៀងសមរថភាពចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំរឺ 48,000 ុលាលរ
លា
ុ លរ
សមា៉ា ងជាក្ស់ណសតងx OAR = 6,000 សមា៉ា ង
លា
ុ ល រ 48
ចំណ្ដយងវិការX OAR = 0.50 សមា៉ា ងX 100,000 សគ្រឿង
288,000
ុលាលរ 48
240,000
ភាពលំសអៀងននសមរថភាពចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំ
48,000
F
(៩) ភាពលំសអៀងគ្បសិទ្ធភាពចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំរឺ 12,000 ុលាលរ
សមា៉ា ង្មាតាXOAR = 0.5 សមា៉ា ងX 11,500 សគ្រឿង 48 លា
ុ ល រ 276,000 ុលាលរ
សមា៉ា ងជាក្ស់ណសតងX OAR = 6,000 សមា៉ា ង 48 លា
ុ ល រ 288,000 លា
ុ ល រ។
ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាព 12,000 ុលាលរ។
(១០) ភាពលំសអៀងននចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរប ទ ប់បនស ំរឺ 36,000 ុលាលរ។
ភាពលំសអៀងននសមរថភាព + ភាពលំសអៀងននគ្បសិទ្ធភាព = 48,000F + 12,000 A =36,000 លា
ុ ល រ។
ជំពូក្សទ្ី ១៥៖ចំណ្ដយនងលស ើមសតង់ោរ
515
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៦៖បន្េក្សនទសវាស់ណវងសមិទធិែ
ជាំេូក្សទី ១៦
បន្េក្សនទសវាស់ណវងសមិទធិែ
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពិភាក្សាពីសគ្មលបំែងននរបាយការែ៍សបសក្សក្សមានិងរួ ទ្ីរបស់ពួក្សសរក្សនុងការវាស់ណវងសមិទ្ធិផល

ពិភាក្សាពីសគ្មលបំែងននយុទ្ធសាស្តសតនិងគ្បរិបរតកា
ិ រនិងយុទ្ធសាស្តសតនិងរួ ទ្ីរបស់ពួក្សសរក្សនុងការវាស់
ណវងសមិទ្ធិផល

ពិភាក្សាពីផលប៉ាេះ ល់នន សស ះក្សិចានិងលក្សខេែឌទ្ីផារក្សនុងការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល324

ពនយល់ពផ
ី លប៉ាេះ ល់នននិយរ
័ ក្សមាបស់រាជរោះពិបាលក្សនុងការវាស់ណវងសមិទ្ធិផល

ពិភាក្សាអំពីទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងរវាងសមិទ្ធិផលឬការអនុវរតរយៈសពលេល ន
ី ិងរយៈសពលណវង

ពិភាក្សានិងរែ
វិធានសមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថុ (គ្បាក្ស់ចំសែញ, លំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់, សក្សមាភាពនិង
អានុភាព325) និង វិធានការមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ

ពិភាក្សាអំពសា
ី រៈសំខាន់ននសមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថម
ុ ន
ិ ណមនហ្ិរញ្ាវរថុ

ទ្សសនវិស័យននតារាងពិនទុរល
ុ យភាព326
 ពិភាក្សាពីរុែសមបរតិ និងក្សតាត
របស់តារាងពិនទុរល
ុ យភាព327
 ពិពែ៌ អំពីសូចនក្សរការអនុវរតន៍ឬសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថស
ុ គ្មាប់ភាពសជារជ័យណផនក្សហ្ិរញ្ា
វរថកា
ុ រសពញចិររត បស់អរិងិជន ំសែើរការគ្បសិទ្ធភាពនិងក្សំសែើន
 ពិភាក្សា និងបសងករ
ើ ក្សតាតសជារជ័យ ៏សំខាន់និងសូច ក្សរសំខាន់ៗននការសណមតង និងរំែ
ភាជប់សៅនឹងសគ្មលសៅនិងសសចក្សតីណងលងការែ៍សបសក្សក្សមា បសងកើរក្សតាតសជារជ័យ
សំខាន់ៗនិងសូច ក្សរននការអនុវរតសំខាន់ៗក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសតង

ពិភាគ្ក្សសាពីរួ ទ្ី និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀប328ក្សនុងការវាស់ណវង
324
Performance Management:ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
325
Gearing:ក្សគ្មិរបំែល
ុ /អានុភាព
326
balanced scored card:តារាងពិនទុរុលយភាព
327
balanced scored card:តារាងពិនទុរុលយភាព
328
Benchmarking:និយមសគ្មលយក្សមក្សស្វើការសគ្បៀបស្ៀប
516
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល


សស ះក្សិចាគ្បសិទ្ធភាពនិងគ្បសិទ្ធភាព
-
ពិភាក្សាពីអរថន័យនន សមរថភាព គ្បសិទ្ធភាព និងសមិទ្ធផ
ិ លនីមយ
ួ ៗ
-
រែ អនុបារគ្បសិទ្ធភាព អនុបារសមរថភាព និងសក្សមាភាពក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសតង
ការសគ្បើគ្បាស់្នធាន
-
ពិពែ៌ អំពី វិធានការននការសគ្បើគ្បាស់ការបំសពញការងារសៅក្សនុងបរិសាថនសសវាក្សមានិង
ផលិរក្សមា

បសងកើរ វិធានការសគ្បើគ្បាស់្នធានក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសតង
ណបងណចក្សបញ្ញាការវាស់ណវងការបំសពញការងារសៅក្សនុងឧសាហ្ក្សមា សសវាក្សមា និងផលិរក្សមាណ ល
ទក្ស់ទ្ងនឹងរុែភាព។
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
517
បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
ហ្ិរញ្ាវរថុ
518
មិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
តារាងពិនទុរុលយភាព
និយមសគ្មលមក្ស
Balanced Scored Card
ស្វើការសគ្បៀបស្ៀប
១.នស្ក្សាីណណនាំ
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល រឺតាមោនការគ្រួរពិនរ
ិ យងវិកា ឬសគ្មលសៅសគ្បៀបស្ៀបនឹងលទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស ស ើមបី
ក្សំែរ់ថា សរើអាជីវក្សមា និងបុរល
គ ិក្សមាន សំ ែើរការមុេងារយ៉ាងសពញសលញ និងជាបុរល
គ ។
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល អាចទក្ស់ទ្ងសៅនឹងសគ្មលសៅរយៈសពលេល ី (ឧ.ការគ្រួរពិនរ
ិ យនងលស ើម) ឬវិធានការរយៈ
សពលណវង (ឧ.ការសពញចិររត បស់អរិងិជនជាស ើម) ។
សគ្មលបំែង និងសគ្មលសៅ ននអាជីវក្សមាមយ
ួ នឹងណគ្បគ្បួលអាគ្ស័យសលើគ្បសពទ្ននអាជីវក្សមា ណ លក្សំពុងគ្រូវ
បានគ្បរិបរតិការ ឧទហ្រែ៍៖

សគ្មលសៅរួមរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ រឺស ើមបីបសងកើនគ្ទ្ពយសក្សមា ល់មាាស់ភារហ្៊ែុនរបស់ពួក្សសរ
ូសចនេះពួក្សសរនឹងចង់តាមោនគ្បាក្ស់ចំសែញ(ណផអក្សសលើការបសងកើនការលក្ស់និងការ់បនថយការចំណ្ដយនងល
ស ើម) និង ក្សំសែើន ឬ ចំណែក្សទ្ីផារស្ៀបនឹងរូគ្បក្សួរគ្បណជង។

សាថប័នមិនណមនណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ឧទហ្រែ៍ យក្សោះនរោះពិបាលនឹងចង់ផល
ត ់សសវាក្សមា ល
៏ អ
បំផរ
ុ ណ លអាចស្វើសៅបានសគ្មាប់រនមលទបបំផរ
ុ ស ើមបីឱ្យគ្បជាពលរ ះគ្រូវបានយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់ស ើមបី
ទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់ចំែូលពីពនធោរណ លពួក្សសរបង់ជូន។
អវីណ លអាជីវក្សមាទង
ំ សនេះមាន ូចគ្មនស េះរឺថាពួក្សសរនឹងមានសគ្មលសៅឬសគ្មលសៅ យុទ្ធសាស្តសយ
ត រូ អណងវង។
សគ្មលសៅរយៈសពលណវងទំងសនេះនឹងគ្រូវបានបំណបក្សសៅជាសសនៀរ329និងសគ្មលសៅគ្បរិបរតកា
ិ រណ លនឹងគ្រូវការ
គ្រួរពិនរ
ិ យ។ស ើមបីអាចស្វើ សូ ចនេះបានពួក្សសរនឹងក្សំែរ់ពក្ស
ី តាតសជារជ័យសំខាន់ៗ និង
ការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលសូច ក្សរសំខាន់ៗ330ស ើមបីតាមោនស ើមបីធា ថាសគ្មលសៅគ្រូវបានបំសពញ។
របាយការែ៍សបសក្សក្សមានង
ិ ណផនការសាជវី ក្សមា
អនក្សនឹងរំលឹក្សស ើង វិញថារបាយការែ៍សបសក្សក្សមា ូចណ លបានពិភាក្សាសៅក្សនុងជំពក្ស
ូ ទ្ី១ រួរណរពិពែ៌ អំពី
សគ្មលសៅរួមរបស់សាថប័នសហ្ើយសគ្មលបំែងអាចគ្រូវបានបសងករ
ើ ស ើងសៅក្សគ្មិរ យុទ្ធសាស្តសត
គ្បរិបរតិការនិងមស្ោបាយ,សសនៀរស ើមបីអនុញ្ញារឱ្យសាថប័នមួយវាស់វឌ្ឍនភាពរបស់េួ ល នសឆ្ពេះ
សៅរក្សសគ្មលសៅទំងមូល។
ធារុផស ំសផសងៗននរបាយការែ៍សបសក្សក្សមាអាចគ្រូវបានសគ្បើជាមរគសុ ទ្សក្ស៍សគ្មាប់ការបសងកើរ វិធានក្សនុងការវាស់
ណវងសមិទ្ធ ផ
ិ លសគ្មាប់អាជវី ក្សមា។
329
Tactic:មស្ោបាយ, សសនៀរ
330
Key Performance Indicators:ការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលសូច ក្សរសំខាន់ៗ
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
519

នោ
បាំណង331៖សរើក្សច
ិ ាគ្បជុអា
ំ ជីវក្សមារឺជាសគ្មលបំែងចមបងរបស់វាណ រឬសទ្? អរិបរមាននគ្ទ្ពយ
សមបរតិរបស់មាាស់ហ្ន
៊ែុ ? រក្សាការសពញចិររត បស់អរិងិជន? ណសវងរក្សផលិរផលិរផលងាី / សសវាក្សមា
គ្បក្សបសោយភាពនចនគ្បឌ្ិរ?

យ្ុទធសាស្រសា332៖រឺជារសគ្មាងណផនការអាជីវក្សមាផល
ត ់នូវផលិរផលនិងសសវាក្សមាណ លវាមាន?សរើ
ផលិរផលឬសសវាក្សមាណ លគ្រូវបានផតល់ជូនតាមលក្សខែៈណ លវាមានបំែងណ រឬសទ្?

នោ
េនយា យ្េិងវបបធម៌333៖សរើបុរល
គ ិក្សមានអាក្សបបក្សិ រិយតាមលក្សខែៈណ លសររំពឹងទ្ុក្សណ រ
ឬសទ្? សរើផល
ា ់សសវាក្សមា ល់អរិងិជនមានក្សគ្មិរសមគ្សបណ រឬសទ្?

ត្នមៃសាថប័េ334៖ រឺជាសគ្មលការែ៍សូ ល
ន ននអាជីវក្សមាណ លគ្រូវបានណងរក្សានិងមិនគ្រូវបានលួចសទ្?
សរើសល
ី ្ម៌របស់បុរល
គ ិក្សគ្រូវបានរក្សាសៅសមរមយមួយក្សគ្មិរ? សរើក្សគ្មិរននការផ្ទលស់បូរត បុរល
គ ិក្សក្សគ្មិរ
ណ្ដ?
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លសមគ្សបគ្រូវក្សំែរ់ស ម
ើ បីតាមោននូវសមិទ្ធផ
ិ លននសគ្មលបំែងនីមួយៗ។ វិធានការ
នឹងេុសគ្មនសៅតាមគ្បសពទ្ននសគ្មលបំែង។
ូចបានសឃើញសៅក្សនុងជំពក្ស
ូ ទ្ី១ មានក្សគ្មិរណផនការចំនន
ួ បីសផសងគ្មនៗ៖

ឹ
ណែេការយ្ុទធសាស្រសាឬសាជវី ក្សមា៖ ជាញឹក្សញាប់ការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវរបស់ថានក្ស់ ក្ស
ំជាន់េពសន
់ ង
ិ បាន
វាស់ណវងសោយសូច ក្សរបាន្លុេះបញ្ញាង
ំ ពីសមិទ្ធិផលរបស់សាថប័នទំងមូលក្សនុងរយៈសពលណវង។

នសនៀត្ ឬ មនធា យ្៖ជាញឹក្សញាប់ការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវននអនក្សគ្រប់គ្រងថានក្ស់ក្សណ្ដ
ត លនិងការវាស់ណវង
សមិទ្ធផ
ិ ល
អាចគ្រូវបានសគ្បើណ លសសងខបពីការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លនន យក្សោះនឬណផនក្សការណបង
ណចក្សណផនការយុទ្ធសាស្តសតសៅជាក្សំណ្ដរ់ៗណ លអាចគ្រប់គ្រងបានសគ្មាប់សាថប័នអាជវី ក្សមាឬ យក្សោះន
នីមួយៗបាន។

គ្បត្ិបត្ាិការ៖ជាញឹក្សញាប់មានការគ្ពួយបារមាជាមួយ សំ ែើរការគ្បចាំនងងរបស់សាថប័នសហ្ើយ
ជាសរឿយៗជាវិធានការខាងរូបវនតណ លស្វើឱ្យណផនការយុទ្ធសាស្តសតនិងសសនៀរ ឬ មស្ោបាយកាលយសៅជា
ំសែើរការគ្បចាំនងងននអាជីវក្សមា។
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លសមគ្សបអាចរួមមាន៖
331
Purpose:សគ្មលបំែង
332
Strategy:យុទ្ធសាស្តសត
333
Policy and culture:សគ្មលនសយបាយនិងវបប្ម៌
334
Value company:រនមលសាថប័ន
520
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល

យ្ុទធសាស្រសា ៖ការវាស់ណវងននគ្បាក្ស់ចសំ ែញជារួមននអាជីវក្សមានិង / ឬប ិការផលសងគ្រ ប់មក្សវិញ
ណ លបានស្វើសៅសលើសាច់គ្បាក្ស់ វន
ិ សិ យរមានអរិសរក្ស335។
ិ រផលសងគ្រ ប់សលើការវិនិសយរឬ សមាសភារចំែូលស្ៀបនឹងទ្ុន វិនិសយរ (ROI336)
ប កា
ិ រផលសងគ្រ ប់មក្សវិញសៅសលើផលរបបានផលិរគ្បចាំណេ។
ប កា

នសនៀត្ ឬ មនធា យ្៖ការសគ្បៀបស្ៀបការចំណ្ដយនងលស ើមជាក្ស់ណសតងសៅនិងចំែូលជាមួយនឹងការ
ចំណ្ដយជាងវិកានិងគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលសគ្មាប់សាថប័នអាជីវក្សមាឬ យក្សោះននីមយ
ួ ៗ។ គ្បាក្ស់ចសំ ែញពិរ
គ្បាក្ស សបើសគ្បៀបស្ៀបនឹងងវិកាណ លផលិរគ្បចាំណេ។

គ្បត្ិបត្ាិការ៖ការវាស់ណវងពីទ្ិសសៅគ្បចាំនងងនីមួយៗរបស់អរិងិជន ូចជាការបំសពញរគ្មូវការ
ផលិរក្សមាក្សិចាគ្បជុំសគ្មលសៅលក្ស់និងបនថយការេជ េះខាជយ។ បរិមាែននការគ្ចានសចាលសលើ ចំនន
ួ
ក្សយ
បែតឹងឬរអ៊ែរូ ទំ337របស់អរិងិជនណ លបានផលិរគ្បចាំនងង
ូចណ លអនក្សអាចសមើលសឃើញមានសគ្មលសៅរយៈសពលេល ីនិងសគ្មលសៅរយៈសពលណវងនិងសគ្មលបំែង។
សគ្មលសៅរយៈសពលេល ន
ី ង
ឹ អាចឱ្យអាជីវក្សមាតាមោនការរីក្សចសគ្មើនសឆ្ពេះសៅរក្សទ្ិសសៅរយៈសពលណវង និងស ើមបី
ិ គ្រូវវាស់សៅតាមផលូវឬជាមស្ោបាយ។ ូចនេះគ្រូវមានការវាស់ណវង
ំសែើរការននការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល និសយជរ
សមិទ្ធផ
ិ លសមគ្សបស ើមបីតាមោនសមិទ្ធផ
ិ លនីមយ
ួ ៗ។
២.ក្សតាាខាងនគ្ៅណ
ប៉ះពា
់
់ការវាស់ណវងសមិទធិែ ហិរញ្ាវត្ថុ
ក្សតាតខាងសគ្ៅអាចជាឥទ្ធ ិពល ៏សំខាន់ ល់សមរថភាពរបស់សាថប័នសសគ្មចបាននូបសគ្មលសៅរបស់េួ ល ន។
ជាពិសសសលក្សខេែឌទ្ីផារនិងសគ្មលនសយបាយរបស់រោះពិបាលនឹងមានសៅខាងសគ្ៅននការគ្រប់គ្រងននការ
គ្រប់គ្រងរបស់សាថប័នសនេះសហ្ើយនឹងគ្រូវការគ្រួរពិនរ
ិ យយ៉ាងគ្បុងគ្បយ័រនស ើមបីធា ថាការពោក្សរែ៍សៅណរគ្រឹម
គ្រូវ។
សាថនភាពសស ះក្សច
ិ ន
ា ង
ិ ទ្ីផារ
រាល់ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លណ្ដមួយណ លគ្រូវបានសគ្បើសោយអាជីវក្សមាមយ
ួ នឹងគ្រូវការភាពបរ់ណបន
335
Invest surplus cash:សាច់គ្បាក្ស់ វន
ិ សិ យរមានអរិសរក្ស
336
Return on Investment:សមាសភារចំែូលស្ៀបនឹងទ្ុន វិនសិ យរ
337
ណ លស លរអ៊ែូៗគ្ចំណ លសរឿយៗ និយយរអ៊ែូរទំ; សមាីរអ៊ែូរទំ, មនុសសរអ៊ែូរទំ ។ សវវ. រទ្ូរទំ ។
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
521
ស ើមបីអនុញ្ញារឱ្យសគ្មាប់ក្សព
ំ ូលនិង សៅក្សនុងលក្សខេែឌសស ះក្សិចានិងទ្ីផារណ លមានសលើសពីការគ្រប់គ្រងរបស់
អាជីវក្សមាឬបុរល
គ ិក្សជាក្ស់លាក្ស់ឬអនក្សគ្រប់គ្រង។
សក្សមាភាពរបស់ន រូគ្បក្សួរគ្បណជងក្ស៏គ្រូវណរពិចារណ្ដផងណ រ។ឧទហ្រែ៍រគ្មូវការអាចនឹងងយចុេះគ្បសិនសបើ
ន រូគ្បក្សួរការ់បនថយរនមលរបស់វាឬសបើក្ស ំសែើរការសជារជ័យយុទ្ធ ការផសពវផាយ។
បទ្បបញ្ាររិត បស់រោះពិបាល
រោះពិបាលអាចមានផលប៉ាេះ ល់សោយផ្ទទល់សៅសលើការងាររបស់សាថប័នជា វិស័យឯក្សជន សោយការណែ ំបទ្
បញ្ញជឬសោយមាន យក្សោះនណ លគ្រួរពិនរ
ិ យសក្សមាភាពអាជីវក្សមា ូចជា៖

ចាប់គ្បក្សួរគ្បណជងណ លហាមគ្បាមក្សិចាគ្ពមសគ្ពៀងគ្បឆ្ំងនិងការគ្បឆ្ំងការរំសលាពបំ នណ្ដមួយនន
ទ្ីតាំងទ្ីផារសលចសធាល។

ការិយល័យ ែិជក្ស
ជ មាយរ
ុ ិ្
ត ម៌ណ លសសុើបអសងករអាជវី ក្សមាណ្ដណ លសងស័យននការរំសលាពចាប់
គ្បក្សួរគ្បណជង។
បទ្បញ្ារសិត ផសងសទ្ៀរណ លរោះពិបាលអាចអនុវរតរម
ួ មាន៖

េេធ អាក្សរ ៖យក្សពនធសលើសរា
ុ សមរ័យនិងផលិរផលសរលសិលាជាមួយនឹងសចរ ការ់បនថយ
ការសគ្បើគ្បាស់

ការឧបត្ថមភធេ៖ ការផតលជ
់ ូន ល់គ្ក្សុមហ្៊ែុនណ លផតលកា
់ របែតុេះបណ្ដ
ត ល ល់បុរល
គ ិក្ស

ការទូទត្់េិងក្សូតា៖ក្សូតាឬអរិបរមាគ្រូវបានក្សំែរ់ស ម
ើ បីក្សំែរ់ផលិរក្សមាសហ្ើយគ្បសិនសបើសលើសពី
ការផ្ទក្សពិនយ
័ គ្រូវបានក្សំែរ់។ ឧទហ្រែ៍ក្សូតាសនសាទ្គ្រូវបានក្សំែរ់ស ម
ើ បីទ្ប់សាករ់ការហាមគ្បាម
ការសនសាទ្សមុគ្ទ្សហ្ើយសបើមាននុយគ្រីមយ
ួ
ំមក្សសគ្ចើនសពក្សប ទ ប់មក្សការផ្ទក្សពិន័យមួយគ្រូវបាន
សក្សើរស ើង។
គ្បសិនសបើសាថប័ន វិស័យឯក្សជនមួយគ្រូវបានរងផលប៉ាេះ ល់សោយបទ្បបញ្ារិរត បស់រោះពិបាលប ទ ប់មក្សវិធាន
ការអនុវរតរួររិររូរពីបញ្ញាសនេះការោក្ស់ក្សគ្មិរមានន័យថាសគ្មលសៅននការលក្ស់មិនរួរសលើស ការ់បនថយរនមល
ក្សំែរ់សោយរោះពិបាល។
សាថប័នជាវិសយ
័ សាធារែៈគ្រូវបានគ្រប់គ្រងនិងគ្រប់គ្រងសោយរោះពិបាល (ឬរោះពិបាលក្សនង
ុ រំបន់) ។ ពួក្សសរ
មានបំែងផតល់សសវាក្សមាសាធារែៈណ លជាសរឿយៗមានសសរីភាពចំែច
ុ ននការ ឹក្សជញ្ជូន។
សគ្មលបំែងរបស់ពួក្សសររឺស ើមបីផល
ត ន
់ ូវសសវាក្សមាគ្បក្សបសោយរុែភាព ល់សាធារែជន។
522
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
ឧទហ្រែ៍សាលារ ះមួយការផតល់សសវាទ្ឹក្សនិងលូបងារូ ទ្ឹក្ស,សាថប័ន វិសយ
័ សាធារែៈសតង់ោរននសសវាក្សមាសនេះ
នឹងណផអក្សសលើរំនរ
ិ ឬអារមាែន
៍ ិងមិនចាំបាច់ការពិរ។គ្បសិនសបើសយើងក្សំពុងពោយមសគ្បៀបស្ៀបការសណមតងរបស់
សាថប័នឯក្សជនជាមួយថាសាថប័នសាធារែៈភាពេុសគ្មនសៅក្សនុងយុទ្ធសាស្តសតគ្រូវមានពិចារណ្ដ។ សនេះអាចគ្រូវ
បានសរសមើលសឃើញសៅក្សនុងតារាងសសងខបខាងសគ្កាមបងាាញភាពេុសគ្មនរវាងសាលាសរៀនឯក្សជននិងសាលារ ះ។
សគ្បៀបស្ៀបយុទ្ធសាស្តសតក្សង
នុ សាថប័នឯក្សជននិងសាធារែៈ
យ្ុទធសាស្រសា
ក្សខណៈេិនសស
សាោនរៀេឯក្សជេ
សាោនរៀេរ ឋ
យុទ្ធសាស្តសតទ្សូ ៅននសគ្មលសៅ
លក្សខែៈគ្បក្សួរគ្បណជង
សសគ្មចឲ្យបានសបសក្សក្សមា
សគ្មលសៅហ្ិរញ្ាវរថទ្
ុ សូ ៅ
គ្បាក្ស់ចំសែញ,ក្សំសែើន,
ការការ់បនថយរនមល,គ្បសិទ្ធភាព
ចំណែក្សទ្ីផារ
រុែរនមល
ភាពនចនគ្បឌ្ិរ,ការបសងកើរងាី,សក្សរសតិ៍ ឈា
ា េះនិងការ
រែសនយយភាព សោយ
ទ្ទ្ួលសាគល់ជាស ើម។
សុច រិរភាព
ការចង់បានលទ្ធ ផលចុងឆ្នំ338
ការសពញចិររត បស់អរិងិជន
ការសពញចិររត បស់អរិងិជន
ភារីអនក្ស ក្ស់ពន
័ ធ
អនក្សជាប់បង់ពនធ អាក្សរ
ទ្ទ្ួលគ្បាក្ស់ពនធ អាក្សរ៖
អនក្សតាក្ស់ណរងចាប់,អ្ិការក្សិចា
ក្សំែរ់ង វិកា
រគ្មូវការរបស់អរិងិជន
ភាពជាអនក្ស ឹក្ស ំ ,អនក្សតាក្ស់ណរងចាប់អនក្ស
សគ្គ្មង
ក្សតាតសជារជ័យសំខាន់ៗ
អគ្តាក្សំសែើន,គ្បាក្ស់ចំសែញទ្ីផារលក្សខែៈ
ការគ្រប់គ្រងលអបំផុរ
ពិសសសបសចាក្ស វិទ្ោ
ការអនុវរតសង
ត ់ោរ មាគ្រោះនសស ះក្សិចា,
ក្សគ្មិរេព ស់
បសចាក្ស វិទ្ោសតង់ោរ
៣.ក្សតាានណាគជ័យ្សាំខាេ់ៗ
ក្សតាតសជារជ័យ ស
៏ ខា
ំ ន់ៗ (CSFs339)រឺជាណផនក្សសំខាន់ននអាជីវក្សមាគ្រូវណរអនុវរតបានលអ គ្បសិនសបើសបសក្សក្សមាក្សមា
វរថន
ុ ិងសគ្មលសៅននអាជីវក្សមាគ្រូវបានសសគ្មច។
338
Outcome:លទ្ធ ផលចុងឆ្នំ
339
Critical Success Factors(CSFs):ក្សតាតសជារជ័យ ៏សំខាន់ៗ
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
523
ក្សតាតសជារជ័យ ស
៏ ខា
ំ ន់ៗ (CSFs) ស ើររួជាចំែច
ុ រួមមួយននការយល់សឃើញស ើមបីវាស់សទង់ភាពសជារជ័យរបស់
អាជីវក្សមា។ ក្សតាតសជារជ័យ ស
៏ ខា
ំ ន់ៗ (CSFs)ជួយអនក្សគ្រប់គ្មនសៅក្សនង
ុ គ្ក្សុមស ើមបី ឹងពីអវីណ លពួក្សសរគ្រូវការស្វើ
ស ើមបីធា បាននូវភាពសជារជ័យននអាជីវក្សមា។ សនេះជួយឱ្យបុរល
គ ិក្សស្វើការការងាររបស់ពួក្សសរផ្ទទល់សៅក្សនុងបរិប
ទ្គ្រឹមគ្រូវសហ្ើយ សូ ចនេះទញរួមគ្មនសឆ្ពេះសៅរក្ស ូចគ្មនសគ្មលបំែងជាទ្ូសៅស ើមបីសសគ្មចបាននូវភាពសមមូល
សគ្មលសៅ។
ក្សតាតសជារជ័យ ស
៏ ខា
ំ ន់ៗ (CSFs) ក្ស់ព័នធនឹងសបសក្សក្សមានិងសគ្មលសៅអាជីវក្សមា៖
ការវាស់សទងន់ ន ក្សតាតសជារជ័យ ស
៏ ខា
ំ ន់ៗ (CSFs)រឺអាចស្វើសៅបានសោយការបសងករ
ើ ការអនុវរត
សូច ក្សរ (KPIs340)សំខាន់ៗ។ ការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលសូច ក្សរសំខាន់ៗ ( KPIs) អាចពឹងណផអក្សសលើ
ហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ិងមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថព
ុ រ
័ ៌មាន។

សបសក្សក្សមាសផ្ទតរសលើសគ្មលបំែងរយៈសពលណវងរួមនិងអវីណ លជាទ្ីបផ
ំ រ
ុ នឹងគ្រូវបានសសគ្មច

វរថប
ុ ំែងបំណបក្សសបសក្សក្សមាសៅជាសគ្មលសៅណ លអាចក្សំែរ់បាន

ក្សតាតសជារជ័យ ស
៏ ខា
ំ ន់ៗ (CSFs)រឺជារំបន់ចាំបាច់ណ លគ្រូវណរមានភាពលអឥរសខាាេះស ើមបីទ្ទ្ួលបាន
សគ្មលបំែងសហ្ើយ ូសចនេះសបសក្សក្សមាននអាជីវក្សមាសនេះ។
ការវាស់សទងន់ ន ក្សតាតសជារជ័យ ស
៏ ខា
ំ ន់ៗ (CSFs) រឺអាចស្វើសៅបានសោយការបសងករ
ើ ការអនុវរតសំខាន់សូច
ក្សរ (KPIs) ។ KPIs អាចពឹងណផអក្សសលើហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ិងព័រមានមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖ឧទហរណ៍ក្សតាានណាគជ័យ្ ស
៏ ាំខាេ់ៗ (CSFs)េិង KPIs
តារាងខាងសគ្កាមបងាាញពីចន
ំ ួនសូច ក្សរននការអនុវរតណ លបានោក្ស់ជាគ្ក្សុម សគ្បៀបស្ៀបនឹង
ក្សតាតសជារជ័យ ស
៏ ខា
ំ ន់ៗ (CSFs) ។ សាថប័ននឹងបសងករ
ើ KPIs ជាក្ស់លាក្ស់របស់េួ ល ន ណ លសមនឹងជំនញ
ួ របស់េួ ល
ន។
ក្សតាតសជារជ័យ ៏សំខាន់ៗ (CSFs)
ការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលសូច ក្សរសំខាន់ៗ( KPIs)
ភាពគ្បក្សួរគ្បណជងគ្មន

មានក្សំសែើនការលក្ស់ពផ
ី លិរផលឬសសវាក្សមា

ការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលននមូលោះនអរិងិជន

ចំណែក្សទ្ីផារនិងទ្ីតាំងទ្ីផារទក្ស់ទ្ង
340
KPIs:ការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលសូច ក្សរសំខាន់ៗ
524
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
ការសគ្បើគ្បាស់្នធាន

ការវាស់ណវងគ្បសិទ្ធភាពនន្នធានបានសគ្គ្មងទ្ុក្សសគ្បៀបស្ៀប
សៅនឹងការសគ្បើគ្បាស់្នធាន

ការវាស់ណវងនន្នធានណ លអាចរក្សបានសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹង
បានសគ្បើគ្បាស់្នធាន
រុែភាពននសសវាក្សមា
អរិងិជនរបស់ការសពញចិរត

ការវាស់ណវងផលិរភាព

ការវាស់ណវងរុែភាពសៅគ្រប់សាថប័ន

វាយរនមលអនក្សផគរ់ផង
គ ់សោយណផអក្សសលើរុែភាព

ចំនួន ក្សយបែតឹងឬការរអ៊ែរូ ទំរបស់អរិងិជនទ្ទ្ួលបាន

ចំនួនរែនីងាីបានបារ់បង់ឬទ្ទ្ួលបាន វិញ

សលបឿនននការស្លើយរបចំស េះរគ្មូវការរបស់អរិងិជន

ការសាតប់សគ្ៅផលូវការសោយទ្ូរស័ពទសៅចំនួនអរិងិជនជាក្ស់លាក្ស់
មួយសបាតហ្៍ៗ
រុែភាពននជី វិរការងារគ្បចាំនងង
ការនចនគ្បឌ្ិរ(នវានុវរតភាព341 )
ការស្លើយរប(សពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ 342 )

ចំនួនអរិងិជនចូលសមើលសរាងចគ្ក្សឬក្សណនលងស្វកា
ើ រ

ចំនួនសរាងចគ្ក្សនិងគ្បធានមិនណមនសរាងចគ្ក្សមក្សជួបអរិងិជន

នងងអវរតមាន

ការលាឈប់បុក្សល
គ ិក្ស

គ្បាក្ស់បណនថមសមា៉ា ង

ការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលននការសពញចិរកា
ត រងារ

សមាមាគ្រននផលិរផលងាីនង
ិ សសវាក្សមាងាីសៅផលិរផលចាស់ៗ

ក្សគ្មិរការលក្ស់ផលិរផលងាឬ
ី សសវាក្សមាងាី។

ការពនោសពលចូលនិងការបញ្ញជទ្ិញេុស

ស្វើនិសទ្ទ ស343េុសឬជាក្ស់លាក្ស់

រយៈសពលសរៀបចំយូរឬសុីសពលវាលាសគ្ចើន
341
( សំ. បា. នវ "ងាី" + អាររ "មក្ស, ណ លមក្ស, ណ លសទ្ើបមក្ស") ណ លសទ្ើបមក្សងាី; មនុសសឬអវីៗណ លសទ្ើបមក្ស ល់ងាីៗ
342
Lead time:សពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ
343
មសពទ (បា.) ការសណមាងណចក្សណញក្សសសចក្សត,ី សសចក្សតីណ លសណមាងណចក្សណញក្សជាសងាករ់ៗ ្ម៌ក្សនុងរមពីរ វិសុទ្ធិមរគ ណចក្សសចញជា៣និសទ្ទ ស រឺ សីល
និសទ្ទ ស, សមា្ិនសិ ទ្ទ ស, បញ្ញានិសទ្ទ ស ។ ( ម. ព. វិសុទ្ធិមរគ ផង ) ។
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
525
រុែភាពននផលិរផល

រាប់ទ្ំនញ
ិ េូចរុែភាពឬពិការភាពេព ស់

មា៉ា សុីនចាស់ណបក្សបាក្ស់ឬេូច

ការគ្រ ប់ទ្ន
ំ ញ
ិ ឬសសវាពីអរិងិជន

អគ្តាប ិសស្មិនគ្ពមទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ ឬសសវាពីអរិងិជន

ការចំណ្ដយសលើការផលិរស ើង វិញ

ចំណ្ដយសលើនងលការធា ផលិរផលបានលក្ស់រួច
ភាពបរ់ណបន សមរថភាពក្សន)ុ ងការគ្បរិក្សមាសៅ 
ភាពបរ់ណបនណែ ំពផ
ី លិរផល សសវាក្សមា /
នឹងការផ្ទលស់បូរត រគ្មូវការនិងបរិយកាស

ភាពបរ់ណបនលាយផលិរផល ក្សមាសសវា /
ផ្ទលស់បូរត (

ភាពបរ់ណបនក្សគ្មិរទ្ឹក្សគ្បាក្ស់

ភាពបរ់ណបនននការណចក្សចាយ

សពលសវលាស ើមបីស្លើយរបសៅនឹងរគ្មូវការរបស់អរិងិជន
៤.ការវាស់ណវងសមិទធិែ ហិរញ្ាវត្ថុ
វិធានការការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលហ្ិរញ្ាវរថគ្ុ រូវបានសគ្បើស ើមបីតាមោនលំហ្ូរចូល (ចំែូល)
និងលំហ្ូរសចញ (នងលស ើម) និងការគ្រប់គ្រងគ្បាក្ស់ទ្ូសៅក្សនុងអាជីវក្សមា។
វិធានការែ៍ទង
ំ សនេះសផ្ទតរសលើពរ
័ មា
៌ នណ លមានសចញពីរបាយការែ៍លទ្ធ ផលនិង
របាយការែ៍សអ
ីា ព
ំ សា
ី ថ នភាពហ្ិរញ្ាវរថរុ បស់អាជីវក្សមា។
វិធានការការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលហ្ិរញ្ាវរថអា
ុ ចគ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បីក្សរ់គ្តាលទ្ធ ផលនន
មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ344,មជឍមែឌលរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ345 និងមជឍមែឌលវិនសិ យរ346 ក្សនុង
រែសនយយភាពទ្ទ្ួលេុសគ្រូវ។គ្បព័នធប៉ាុណនតពួក្សវាក្ស៏អាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលគ្បរិបរតិ
ការទ្ូសៅរបស់សាថប័នផង។ ឧទហ្រែ៍គ្បសិនសបើការការ់បនថយនងលស ើមឬការគ្រប់គ្រងការចំណ្ដយ
នងលស ើមគ្រូវបានក្សំែរ់ថាជាក្សក្សតាតសជារជ័យសំខាន់ វិធានការការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលណផអក្សសលើនងលស ើមអាច
ជាក្សតាតមួយនិងជាសូច ក្សរការអនុវរតសមគ្សបណ លគ្រូវសគ្បើ។
344
Cost Center:មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
345
Profit Center:មជឍមែឌលរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
346
Investment Center:មជឍមែឌលវិនិសយរ
526
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
វិធានការការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលណផអក្សសលើការចំណ្ដយអាចគ្រូវបានរែ ជាការចំណ្ដយនងលស ើមសាមញ្ា
ក្សនុង1ឯក្សតាននទ្ិននផល។ សាថប័ននឹងគ្រូវក្សំែរ់សគ្មលនសយបាយរបស់េួ ល នសគ្មាប់ការបសងករ
ើ នងលស ើមក្សនុង1ឯក្ស
តាសគ្មាប់សគ្មលបំែងការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផល។ វិ្ីសាស្តសតណ លបានសគ្ជើសសរីសប ទ ប់មក្សរួរណរគ្រូវបាន
អនុវរតជាប់លាប់មានសងគរភាពគ្សបគ្មន។
៥.កាវាស់ណវងភាេ្ាំនណញឬ វិេទភាេ347
ុ ហ្៊ែុនណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញរឺស ើមបីអរិប រិមា វិនទភាព។ អាជីវក្សមាមួយគ្រូវការរក្ស
សគ្មលបំែងចំបងរបស់គ្ក្សម
គ្បាក្ស់ចសំ ែញស ម
ើ បីអាចផតល់មក្សវិញ ល់ វន
ិ ិសយរិណ្ដមានក្ស់និងអាចបសងកន
ើ អាជវី ក្សមាសោយ
ការវិនិសយរស ើង វិញ។
អនុបារគ្បាក្ស់ចំសែញមានចំនួន៣គ្បសពទ្គ្រូវបានសគ្បើជាញឹក្សញាប់ស ើមបីតាមោនសមិទ្ធិផល
ននសគ្មលបំែង។
ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន( ROCE)348
ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន
=
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការ
(បំែល
ុ រយៈសពលណវង+ មូល្នភារហ្៊ែន
ុ សរុប(
X100%
ការលក្ស់គ្រ ប់មក្សវិញ (ROS349) = គ្បាក្ស់ចំសែញគ្បរិបរតកា
ិ រíគ្បាក្ស់ចំែូល X100%
ប ិការផលពីផលរបរ
=
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការ
ផលរបរ
X100%
ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ = គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការíចំែូល %
ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ
=
ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ
ផលរបរ
X100%
សមាគល់៖គ្បាក្ស់ចំសែញគ្បរិបរតកា
ិ ររឺជាគ្បាក្ស់ចំសែញមុនសពលចំណ្ដយការគ្បាក្ស់និងចំណ្ដយពនធសលើគ្បាក្ស់
ចំែូលនិងប ទ ប់ពីចំណ្ដយមិនណមនជាផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំគ្រូវបានរិរជាចំណ្ដនងលស ើម។
ិ រផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មល
ប កា
ូ ្ន( ROCE)
សនេះរឺរនលេះឹ ននការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលគ្បាក្ស់ចំសែញណ លវិនសិ យរិនចង់ ឹងនឹងទ្ទ្ួលបានមក្សវិញពីការវិ
និសយរណ លបានស្វើ។
347
ចំនន
ួ ចំសែញជាភាររយ, ្នវិន,ទ វិនទភាព,ភាពណ លអាចឱ្យផលចំសែញ
348
Return on Capital Employed(ROCE):ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន
349
Return on Sales(ROS):ប ិការផលពីផលរបរ
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
527
ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន( ROCE)រឺជាគ្បាក្ស់ចំសែញគ្បរិបរតកា
ិ រជាភាររយននស ើមទ្ុនបានសគ្បើ
គ្បាស់។ វាផតល់នូវរងាវស់ជាចំនួន ងននគ្បាក្ស់ចំសែញណ លទ្ទ្ួលបានសគ្បើគ្បាស់មល
ូ ្នពីស ើមទ្ុន 1 ុលាលរ
នីមួយៗ ក្សនុងការស្វើអាជីវក្សមា។
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការ (គ្បាក្ស់ចសំ ែញមុនសពលបង់ការគ្បាក្ស់) ក្សំពុងសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងបំែល
ុ រយៈសពល
ណវង(បំែល
ុ រយៈសពលណវង) បូក្សរួមទំងភារហ្៊ែុន វិនិសយរក្សនុងអាជីវក្សមា។
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការរំណ្ដងឱ្យអវីណ លអាចទ្ូទរ់ការគ្បាក្ស់សោយសារណរបំែល
ុ និងភារលាព ល់មាាស់
ភារហ្៊ែុន សូ ចនេះរួសលេណ លបានសគ្បើក្សំពុងសគ្បៀបស្ៀប ច
ូ ជាសគ្មាប់៖
ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន ( ROCE) េព ស់រឺជាការចង់បានការសក្សើនស ង
ើ សៅក្សនុង ROCE អាចគ្រូវ
បានសសគ្មចសោយ៖

ការបសងកន
ើ គ្បាក្ស់ចំសែញឧ. តាមរយៈការសក្សើនស ើងនននងលលក្ស់ឬតាមរយៈការគ្រប់គ្រងការចំណ្ដយនងល
ស ើមឲ្យកាន់ណរគ្បសសើរ។

ការការ់បនថយស ើមទ្ុន វិនិសយរ(គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង)ណ លមានការងារស្វឧ
ើ ទហ្រែ៍
តាមរយៈការទ្ូទរ់សងបំែល
ុ រយៈសពលណវង
ិ រផលពីផលរបរ (ROS) (ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ប កា
ុ ពីគ្បរិបរតកា
ិ រ)
សនេះរឺជាក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ពីគ្បរិបរតកា
ិ រជាភាររយននគ្បាក្ស់ចំែូល។
ិ រផលការគ្រ ប់មក្សវិញេព សរ
ប កា
់ ឺជាការចង់បាន វាបងាាញថាទំងនងលលក្ស់និងបរិមាែរឺេពស់ឬថាការចំណ្ដយ
គ្រូវបានរក្សាបានលអ។
អនុបារ ROCE, ROS និងផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា350 (សូមសមើលណផនក្សប ទ ប់) សមាមាគ្រអាចគ្រូវ
បានសគ្បើរួមគ្មន៖
ROCE =
ROCE =
350
ប ិការផលពីផលរបរ) ROS)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការ
ផលរបរ
Asset Turnover:ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា
528
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
X
X
ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា
ផលរប
ការសគ្បើគ្បាស់មល
ូ ្ន
X100%
ិ រផលពីផលរបរ
វាអាចមានគ្បសយជន៏សបើមានណរពរ៌មានេល េះៗប៉ាុសណ្ដាេះ ឧទហ្រែ៍គ្បសិនសបើអនុបារប កា
(ROS)និងផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា គ្រូវបានសរ ឹងប ទ ប់មក្ស ROCE អាចគ្រូវបានរែ ។
ិ រែ េីែ របរ (ROS)េិងែ របរនេការនគ្បើគ្ ស់គ្ទេយសក្សមម
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖ROCE, ប កា
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ (ក្ស) និង (េ) សុទ្ធណរចូលរួមក្សនុងការលក្ស់រាយមានព័រមា
៌ ន ក្ស់ព័នធសគ្មាប់ឆ្នំបញ្ា ប់នងងទ្ី 30 ណេក្សញ្ញា
ឆ្នំ 20X5ក្ស៏ ូចព័រ៌មានណ រខាងសគ្កាម៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ (ក្ស)
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ (េ)
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចំែូល
80,000,000
200,000,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការ
10,000,000
10,000,000
ការសគ្បើគ្បាស់ស ើមទ្ុន
50,000,000
50,000,000
សាំណួរ៖
សរើអាចរែ
ិ រផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មល
ិ រផលពីផលរបរ (ROS352) និង
ប កា
ូ ្ន( ROCE351),ប កា
ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា353 ពីព័រ៌មានខាងសលើស ើមបីពិនរ
ិ យសមើលទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងរវាងសមាមាគ្រទំង ៣
សនេះ?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
គ្ក្សុមហ៊ែុេ (ក្ស)
ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន( ROCE) = 10,000 í50, 000 X 100 = 20%
ប ិការផលពីផលរបរ (ROS) = 10,000í 80,000 X 100 = 12.5%
ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា = 80,000 í 50,000 = 1.6
ROCE = ប ិការផលពីផលរបរ (ROS) X ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា
= 0.125 X1.6 = 0.2 = 20%
គ្ក្សុមហ៊ែុេ (ខ)
ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន( ROCE) = 10,000 í 50,000 X 100 = 20%
351
Return on Capital Employed(ROCE):ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន
352
Return on Sales(ROS):ប ិការផលពីផលរបរ
353
Asset Turnover:ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
529
ប ិការផលពីផលរបរ (ROS) = 10,000 í 200,000 X 100 = 5%
ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា = 200,000 í50,0000 = 4
ប ិការផលពីផលរបរ (ROS) =
ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន( ROCE)í ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា
= 0.2 í 4 = 0.05 = 5%
ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សផ្ទតរសលើសក្សមាភាព ែិជក្ស
ជ មារបស់អាជីវក្សមា ូចណ លវារឺជាគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ
(គ្បាក្ស់ចំែូល ក្សនងលស ើម) ជាភាររយននគ្បាក្ស់ចំែូល។
ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ េព ស់រួរឱ្យចង់បាន។ វាបងាាញថាទំងនងលលក្ស់នង
ិ បរិមាែរឺេពស់
ឬនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាគ្រូវបានរក្សាបានលអ។
៦.ការវាស់ណវងសេទ ីយ្ភាេ
អាជីវក្សមាមួយអាចរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញបានប៉ាណុ នតក្សនុងសពលណរមួយជួបគ្បទ្េះបញ្ញាលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់។
សាច់គ្បាក្ស់សៅ្ គ្មរនិងមិនណមនជាគ្បាក្ស់ចសំ ែញសទ្ (ពិភាក្សាក្សនុងជំពក្ស
ូ ទ្ី ១៤) ។
មានអនុបារសនទយ
ី ភាពសាច់គ្បាក្ស់ងាយគ្សួល២គ្បនេទណ លគ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បីផល
ត ់នូវការចងអល
ុ បងាាញអំពី
សមរថភាពរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សនង
ុ ការគ្រប់គ្រងនិងបំសពញការពវក្សិចាហ្ិរញ្ាវរថរុ យៈសពលេល ី។
អនុបារចរនត៖
សនេះរឺជាគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលេល ណី លណបងណចក្សសោយបំែល
ុ រយៈសពលេល ី
អនុបារចរនត
=
គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលេល ី
បំែល
ុ រយៈសពលេល ី
អនុបារវាស់ណវងសមរថភាពរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សនុងការបំសពញបំែល
ុ រយៈសពលេល ីរបស់េួ ល នក្សនុងរយៈសពលមួយឆ្នំ
ជាមួយនឹងគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលេល ីជាងរួរណរបតូរសៅជាសាច់គ្បាក្ស់ក្សនុងរយៈសពលមួយឆ្នំ។
អនុបារសលើសពី 1 រឺរួរឱ្យចង់បានប៉ាុណនតសមាមាគ្រណ លរំពឹងទ្ុក្សេុសគ្មនអាគ្ស័យសលើគ្បសពទ្ឧសាហ្ក្សមា។
ការធាលក្ស់ចេះុ ននអនុបារពី1ឆ្នំសៅមួយឆ្នំឬរួសលេណ លទបជាងម្យមឧសាហ្ក្សមាអាចបងាាញថាគ្ក្សុមហ្៊ែុនមាន
បញ្ញាសាច់គ្បាក្ស់។ គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រួរណរចារ់ វិធានការស ើមបីណក្សលមអអនុបារសនទយ
ី ភាពសាច់គ្បាក្ស់ងាយគ្សួលឧទហ្រ
530
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
ែ៍ៈ តាមរយៈការទ្ូទរ់បែ
ំ ល
ុ ឬរែនីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ស់ ៅសពលណ លពួក្សសរគ្រូវបង់ឬសោយការគ្រប់គ្រងរបស់
ិ នណ លគ្បសសើរជាងមុនស ើមបីបំណលងគ្បាក្ស់ណ លជំ ក្ស់សៅជាសាច់គ្បាក្ស់កាន់ណរមានគ្បសិទ្ធភាព។
រែនីអរិងជ
សមាមាគ្រសសាគ្ម
ើ ន េព ស់អាចបងាាញថាសាច់គ្បាក្ស់អរិសរក្សណ្ដមួយមិនគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់គ្បក្សបសោយគ្បសិទ្ធភាព
សទ្។ សាច់គ្បាក្ស់មិនបានផតល់មក្សវិញសទ្ សូ ចនេះវារួរណរគ្រូវបានវិនិសយរស ើង វិញសៅក្សនុងអាជីវក្សមា។
អនុបារសរសតអាសុរ
ី (អនុបាររហ្័ស)
សនេះរឺគ្សស ៀងគ្មនសៅនឹងអនុបារចរនតបណ៉ាុ នតសនន្
ិ គ្ិ រូវបានយក្សសចញពីគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលេល ី សោយសារណរស
នទយ
ី ភាពសាច់គ្បាក្ស់ងាយគ្សួលមិនលអ (សពលសវលាគ្រូវបានបតូរសៅជាសាច់គ្បាក្ស់) ក្សនុងរយៈសពលេល ី។
អនុបារចរនត
=
គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលេល ី -សននិ្ិ
បំែល
ុ រយៈសពលេល ី
សយបល់រឺ ូចគ្មននឹងគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលេល ី ណ រ។
៧.ការវាស់ណវងសក្សមមភាេ
អនុបារសក្សមាភាព៖ពិនរ
ិ យសមើលថាសរើអាជីវក្សមាមួយអាចគ្រប់គ្រងបំណលងរបាយការែ៍សីអ
ា ំពី
សាថនភាពហ្ិរញ្ាវរថសុ ៅជាសាច់គ្បាក្ស់។ គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលេល ីពួក្សសរគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីសសុប
ើ អសងករពី
រសបៀប។គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលេល ី គ្រូវបានគ្រប់គ្រងគ្បក្សបសោយគ្បសិទ្ធភាព។
ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា(Asset Turnover)
ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា
=
គ្បាក្ស់ចំែូលឬផលរបរ
ការសគ្បើគ្បាស់មល
ូ ្ន
ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមាវាស់ណវងថាសរើចំែូលប៉ាុ ា នគ្រូវបានបសងករ
ើ ពី ១ លា
ុ ល រនីមួយៗ
ននការសគ្បើគ្បាស់មល
ូ ្នសៅក្សនុងអាជីវក្សមា។
ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមាមានេព ស់រឺជាការចង់បានការសក្សើនស ើងននផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយ
សក្សមាអាចសសគ្មចបានសោយ៖

ការបសងកន
ើ គ្បាក្ស់ចំែូល
ឧ.តាមរយៈការោក្ស់បងាាញផលិរផលងាីឬយុទ្ធ ការផសពវផាយសជារជ័យ។

ការការ់បនថយការសគ្បើគ្បាស់មូល្នណ លមានការងារស្វើឧទហ្រែ៍៖
តាមរយៈការទ្ូទរ់សងបំែល
ុ រយៈសពលណវង។
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
531
រយៈសពលកាន់កាប់សនន្
ិ (ិ ចំនន
ួ នងង)
រយៈសពលកាន់កាប់សនន្
ិ ិ(ចំនួននងង354) = សមរុលយសនន្
ិ ិíចំណ្ដយនងលស ើមX365
រយៈសពលកាន់កាប់សនន្
ិ ិ(ចំនួននងង)
=
សមរុលយសននិ្ិ
X365
ចំណ្ដយនងលស ើម
សនេះបងាាញពីចន
ំ ួននងងជាម្យមណ លទ្ំនញ
ិ សននិ្ិគ្រូវបានរក្សាទ្ុក្សមុនសពលពួក្សសរគ្រូវបានលក្ស់។
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ គ្រូវបានសគ្បើក្សនុងការរែ សនេះជាសនន្
ិ សិ ម
ើ គ្គ្មបូក្សនឹងការទ្ិញ ក្សសនន្
ិ ច
ិ ង
ុ គ្គ្មសសាើនឹងសននិ
្ិណ លក្សំពុងកាន់កាប់។ សពលេល េះអាជីវក្សមាមយ
ួ គ្បណហ្លជាចង់សមើលសៅសលើបញ្ជស
ី ននិ្ិជាក្ស់លាក្ស់មយ
ួ
ូសចនេះ
ព័រមា
៌ នលមអរ
ិ នឹងគ្រូវបានទមទរ។
ការនក្សើេន
ើងននរយៈសពលកាន់កាប់សនន្
ិ អា
ិ ចបងាាញថាគ្ក្សុមហ្៊ែុនក្សំពុងមានបញ្ញាក្សនុងការលក្ស់ផលិរផលរបស់
េលួ នសហ្ើយក្ស៏អាចបងាាញថាមានការសក្សើនស ើងនូវក្សគ្មិរសននិ្ិណ លណលងសគ្បើផងណ រ។ គ្ក្សុមហ្៊ែុនរួរណរចារ់ វិធាន
ការស ើមបីបសងកន
ើ ចំែូលផលរបរពីសនន្
ិ 355
ិ ។ សោយការ ក្សហ្ូរវរថយ
ុ រ
ឺ ៗ ឬវរថណុ លមិនមានគ្បជាគ្បិយននស
ននិ្ិនិងសោយលុបសចាលនូវសននិ្ិណ លណលងសគ្បើ។
ការថយ្្ុះរយៈសពលកាន់កាប់សនន្
ិ អា
ិ ចជាការចង់បានសមរថភាពរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនក្សនុងការបណងវរសននិ្បា
ិ នស្វើ
ឱ្យគ្បសសើរស ើងសហ្ើយគ្ក្សុមហ្៊ែុនមិនមានសាច់គ្បាក្ស់សលើសសៅក្សនុងឃាលង
ំ សននិ្ិ។ សទេះយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយការការ់
បនថយណ្ដមួយរួរណរគ្រូវបានពិនរ
ិ យស ើង វិញបណនថមសទ្ៀរសគ្ េះថាគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អាចក្សំពុងពោយមគ្រប់គ្រងសនទយ
ី
ភាពសាច់គ្បាក្ស់ងាយគ្សួលរបស់េួ ល នសហ្ើយគ្បណហ្លជាមិនមានសាច់គ្បាក្ស់គ្រប់គ្គ្មន់ស ើមបី
រក្សាក្សគ្មិរសននិ្ល
ិ អបផ
ំ រ
ុ ស េះសទ្។
ិ ន
ចំនន
ួ នងងរែនីអរិងជ
ចំនួននងងរែនីអរិងិជន356
=
សមរុលយរែនីអរិងិជន
ផលរបរជាឥែទន
X365
ិ ននូវអវីណ លពួក្សសរជំ ក្ស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន។
សនេះជារយៈសពលជាម្យមននសមរុលយរែនីអរិងជ
354
Inventory Days:រយៈសពលកាន់កាប់សនន ិ្ិ(ចំនន
ួ នងង)
355
Inventory turnover:ចំែូលផលរបរពីសនន ិ្ិ
356
Receivable days:ចំនន
ួ នងងរែនីអរិងិជន
532
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
ជួនកាលការណបងណចក្សគ្បាក្ស់ចំែូលសៅជាសាច់គ្បាក្ស់នង
ិ ការលក្ស់ឥែទនមិនមានសទ្ណ លក្សនុងស េះចំែូលគ្រូវ
បានសរសគ្បើជំនួសឱ្យការលក្ស់ឥែទនសហ្ើយវាគ្រូវបានសរសនារ់ថាការលក្ស់ទង
ំ អស់
រឺសិរ
ថ សលើឥែទន។
ការនក្សើេន
ិ នសនេះបងាាញថាគ្ក្សុមហ្៊ែុនក្សំពុងពុេះ រស ម
ើងសៅចំនន
ួ នងងរែនីអរិងជ
ើ បីគ្រប់គ្រងបំែល
ុ របស់េួ ល
ន។ ជំហានណ លអាចស្វបា
ើ នស ើមបីការ់បនថយអនុបាររួមមាន៖

ការគ្រួរពិនរ
ិ យឥែទនសៅសលើអរិងិជនស ើមបីធា ថាពួក្សសរនឹងសងទន់សពល

ការគ្រប់គ្រងការណក្សទ្គ្មង់កាន់ណរគ្បសសើរស ើងឧ. ស្វើឱ្យទន់សពលសវលាសចញវិក្សយប័គ្រសៅសលើសពល
សវលាស ញទរបំែល
ុ ។
ិ នអាចបងាាញថាគ្ក្សុមហ្៊ែុនបានណក្សលមអការគ្រប់គ្រងរបស់េួ ល ន។ សទេះជា
ការថយ្្ុះសៅចំនន
ួ នងងរែនីអរិងជ
ិ នសៅសគ្កាមម្យមភារឧសាហ្ក្សមាអាចស្វឱ្
យ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយចំនន
ួ នងងរែនីអរិងជ
ើ យគ្ក្សុមហ្៊ែុនមិនគ្បក្សួរ
គ្បណជងសហ្ើយគ្បាក្ស់ចំសែញអាចរងផលប៉ាេះ ល់ជាលទ្ធ ផល។
ចំនន
ួ នងងរែនីអក្ស
ន ផគរផ
់ ង
គ ់
ចំនួននងងរែនីអនក្សផគរផ
់ ង
គ 357
់
=
សមរុលយរែនីរែនីអនក្សផគរ់ផង
គ ់
ទ្ិញជាជាឥែទន
X365
សនេះរឺជារយៈសពលជាម្យមណ លគ្ក្សុមហ្៊ែុនគ្រូវចំណ្ដយទ្ូទរ់ឲ្យអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់សគ្មាប់ការទ្ិញ។
គ្បសិនសបើរនមលននការទ្ិញឥែទនមិនមានសទ្ចំណ្ដយនងលស ើម អាចគ្រូវបានសគ្បើ។
ការនក្សើេន
ុ ហ្៊ែុនអាចបងាាញថាគ្ក្សុមហ្៊ែុនក្សំពុងរស៊ែូស ម
ើងននចំនន
ួ នងងរែនីអនក្សផគរផ
់ ង
គ រ់ បស់គ្ក្សម
ើ បីសងបំែល
ុ
សៅសពលណ លពួក្សសរគ្រូវបង់។ សទេះយ៉ាងណ្ដវាអាចបងាាញយ៉ាងសាមញ្ាថាគ្ក្សុមហ្៊ែុនក្សំពុងណរទញយក្សអរថ
គ្បសយជន៍ពីរយៈសពលឥែទន(ទ្ិញជំ ក្ស់បាន)ណ លផតល់ជូនពួក្សសរ។
ុ ហ្៊ែុនអាចបងាាញថា។
ការថយ្្ុះននចំនន
ួ នងងរែនីអនក្សផគរផ
់ ង
គ រ់ បស់គ្ក្សម
សមរថភាពរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សនង
ុ ការចំណ្ដយសគ្មាប់ការទ្ិញរបស់េួ ល នទន់សពលសវលាក្សំពុងណរមានភាពគ្បសសើរស ើ
ង។ សទេះយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយគ្ក្សុមហ្៊ែុនមិនរួរបង់គ្បាក្ស់សគ្មាប់ការទ្ិញរបស់េួ ល នឆ្ប់សពក្សសទ្
357
Payable days:ចំនន
ួ នងងរែនីអនក្សផគរផ
់ គង់
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
533
ពីសគ្ េះឥែទនពីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់រឺជាគ្បពពហ្ិរញ្ាបបទនមានគ្បសយជន៍។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖
រួសលេខាងសគ្កាមគ្រូវបាន ក្សគ្សង់សចញពីរែនីរបស់ស៊ែុបពិសសសណ លជាគ្ក្សុមហ្៊ែុន
លក្ស់ស៊ែុបស្វើមូប
ា ឆ្ងញ់។
20X9
20X8
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមទ្ំនញ
ិ ផលិរក្សមា
6,538,000
5,082,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
3,006,000
2,582,000
590,000
574,000
6,011,000
5,722,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញមុនបង់ពនធ
ចំណ្ដយរ ះបាល
សាំណួរ៖
ចូររែ ការសគ្បើគ្បាស់អនុបារសមគ្សបផតល់សយបល់សលើផលចំសែញននគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ស៊ែុបពិសសស
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២៖
ុ ហ្៊ែុន ផ្ទកនគ្េសគ្មាប់ឆ្នំណ លបានបញ្ា ប់ 31្នូ20X9 ។
រែ សក្សមាភាពនិងអនុបារសនទយ
ី ភាពសគ្មាប់ គ្ក្សម
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចំែូល
1,867,500,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
489,300,000
សននិ្ិ
147,900,000
រែនីអរិងិជន
393,400,000
រែនីអនក្សផគរ់ផង
គ ់
275,100,000
សាច់គ្បាក្ស់
វិនិសយររយៈសពលេល ី
បំែល
ុ រយៈសពលេល ីសផសងៗ
534
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
53,800,000
6,200,000
284,300,000
៨.ការវាស់ណវងហាេិេ័យ្
បណនថមសលើការគ្រប់គ្រងគ្បាក្ស់ចំសែញ,សនទយ
ី ភាពនិងសក្សមាភាពវាក្ស៏សខា
ំ ន់ផងណ រសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែុនក្សនុងការ
គ្រប់គ្រងហានិពយ
័ របស់េួ ល ន។ រសបៀប"អាេុភាេ358"អាជីវក្សមាអាចគ្រូវបានរែ ស ើមបីវាយរនមលហានិព័យ
ហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ អានុភាព359បងាាញថាសរើអាជីវក្សមានឹងអាចសោេះគ្សាយបំែល
ុ រយៈសពលណវងបាន
យ៉ាង ូចសមតច។
ក្សគ្មិរអានុភាពននមូល្ន (អានុភាព)
អានុបារទំងសនេះគ្រូវរែ ទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងរវាងមូល្នបានេា ី (បំែល
ុ )និងស ើមទ្ុនរបស់ភារទ្ុននិក្ស
(មូល្នភារហ្៊ែន
ុ )៖
ក្សគ្មិរអានុភាពននមូល្ន = បំែល
ុ រយៈសពលណវង (បំែល
ុ ) íមូលនិ្ភា
ិ រទ្ុនិក្ស្មាតា (ភារហ្៊ែន
ុ )%
ក្សគ្មិរអានុភាពននមូល្ន
=
បំែល
ុ រយៈសពលណវង(បំែល
ុ )
មូលនិ្ិភារទ្ុនិក្ស្មាតា )មូល្នភារហ្៊ែុន(
X100%
ឬ
ក្សគ្មិរអានុភាពននមូល្ន = បំែល
ុ រយៈសពលណវង (បំែល
ុ )í (បំែល
ុ រយៈសពលណវង +
មូលនិ្ិភារទ្ុនិក្ស្មាតា (បំែល
ុ + មូល្នភារហ្៊ែន
ុ ))%
ក្សគ្មិរអានុភាពននមូល្នបងាាញពីចន
ំ ួនអាជីវក្សមាណ លពឹងណផអក្សសលើហ្ិរញ្ាវរថប
ុ ំែល
ុ រយៈសពលណវង។
ភាររយកាន់ណរេព ស់ក្សគ្មិរននហានិព័យក្ស៏កាន់ណរេព ស់ ច
ូ ជាហ្ិរញ្ាវរថប
ុ ំែល
ុ ណ្ដមួយគ្រូវសងតាមរយៈការ
គ្បាក្ស់និងការសងស ើមទ្ុន។ មានការពវក្សិចាគ្សបចាប់ក្សង
នុ ការទ្ូទរ់គ្បាក្ស់ទង
ំ សនេះ។ ការសងហ្ិរញ្ាវរថហ្
ុ ិរញ្ាវរថុ
រឺតាមរយៈភារលាពសហ្ើយមិនមានការពវក្សច
ិ ាគ្សបចាប់ក្សនុងការទ្ូទរ់គ្បាក្ស់ទង
ំ សនេះ ល់មាាស់ភារហ្៊ែុនសទ្។
មិនមានក្សគ្មិរ "គ្រឹមគ្រូវ" ននក្សគ្មិរអានុភាពននមូល្នសទ្ប៉ាុណនតគ្បសិនសបើបំែល
ុ សលើសពីមល
ូ ្នស េះការ
ក្សគ្មិរអានុភាពេព ស់សពក្ស។
ការធា ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់ (អានុភាពននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល)
ការធា ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់ = គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការ íបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថ(ុ ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់)
ការធា ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់360
=
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការ
358
Gearing:អានុភាព
359
(បា. អានុភាវ) អំណ្ដច; សរជេះ; សសចក្សាអ
ី ង់អាច, សសចក្សាកា
ី ល ហាន មានអានុភាពសគ្ចើន, អានុភាពននរុែបុែយ ។ សពទសនេះសគ្ចើនសគ្បើសរៀងភាជប់ពខា
ី ងចុងសពទ នទ្
តាមរួរ ល់ការគ្បក្សប, ូចជា រុណ្ដនុភាព, បុញ្ញានុភាព, ពលានុភាព, ឥទធនុភាព ឬ ឫទធនុភាព "អានុភាពននរុែ,- ននបុែយ, -ននក្សមាលំង,- ននឫទ្ធិ" ជាស ើម ។
360
Interest cover:ការធា ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
535
បនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថ)ុ ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់(
សនេះបងាាញថាសរើបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថប
ុ ៉ាុ ា ន ង (ការទ្ូទរ់ការគ្បាក្ស់) អាចគ្រូវបានទ្ូទរ់ពីគ្បាក្ស់ចំសែញគ្បរិបរតិ
ការ។ រួសលេេព ស់ជាងសនេះកាន់ណរគ្បសសើរ។
ុ ហ្៊ែុនក្សំពុងគ្បឈមនឹងការសក្សើនស ើងហានិព័យននការមិន
ការងយចុេះការធា ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់ បងាាញថាគ្ក្សម
អាចបំសពញតាមការទ្ូទរ់ហ្ិរញ្ាវរថរុ បស់េួ ល នសៅសពលណ លពួក្សសរខារបង់។
អនុបារអាចគ្រូវបានស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើងសោយចារ់ វិធានការស ើមបីបសងកន
ើ គ្បាក្ស់ចំសែញឧ.
តាមរយៈការគ្រប់គ្រងចំណ្ដយកាន់ណរគ្បសសើរឬតាមរយៈការការ់បនថយបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថតា
ុ មរយៈការការ់
បនថយក្សគ្មិរបំែល
ុ ។
៩.បញ្ជ
ា ក្សនុងការនគ្បើគ្ ស់សូ្នក្សរណត្មួយ្នេការវាស់ណវងសមិទធិែ
ហិរញ្ាវត្ថុ
អនុបារហ្ិរញ្ាវរថទ
ុ ង
ំ អស់ណ លគ្រូវបានពិនរ
ិ យរហ្ូរមក្ស ល់សពលសនេះបានសផ្ទតរសលើសមិទ្ធ ផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថុ
ននអាជីវក្សមា។ រាល់អនុបារទំងសនេះជាសគ្ចើន
ឧ.ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មល
ូ ្ន(ROCE361)ឬ(ROI362),ក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ , អាចគ្រូវបានសគ្បើ
ស ើមបីវាស់ណវងសមិទ្ធ ផ
ិ លននណផនក្សនីមយ
ួ ៗ363និងរបស់អនក្សគ្រប់គ្រងទ្ទ្ួលបនទុក្សណផនក្សស េះ។
សមិទ្ធិផលននអនុបារសគ្មលសៅទំងសនេះ (ជាសូច ក្សរននការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថ)ុ អាចគ្រូវបានផារ
ភាជប់ជាមួយនឹងគ្បព័នធរងាវន់ក្សនុងសគ្មលបំែងស ើមបីសលើក្សទ្ឹក្សចិរត ល់អនក្សគ្រប់គ្រងឱ្យស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើងនូវលទ្ធ
ផលហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ
សទេះយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយមានបញ្ញាមួយចំនួនណ លទក្ស់ទ្ងនឹងការសគ្បើគ្បាស់សច
ូ
ក្សរននការវាស់ណវងសមិទ្ធិផល
ហ្ិរញ្ាវរថសុ ើមបីតាមោនសមិទ្ធិផលឬការអនុវរត៖
សមិទ្ធផ
ិ លរយៈសពលេល ន
ី ង
ិ សមិទ្ធផ
ិ លរយៈសពលណវង
361
Return on Capital Employed(ROCE):ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន
362
Return on Investment
363
Performance of a division:ការវាស់ណវងសមិទ្ធ ផ
ិ លននណផនក្សនីមយ
ួ ៗ
536
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
ការភាជប់រងាវន់សៅនឹងលទ្ធ ផលហ្ិរញ្ាវរថអា
ុ ចជំរញ
ុ ឱ្យអនក្សគ្រប់គ្រងស្វកា
ើ រសសគ្មចចិរណត លនឹងស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើង
នូវលទ្ធ ផលហ្ិរញ្ាវរថក្ស
ុ នុងរយៈសពលេល ប
ី ៉ាុណនតអាចជេះឥទ្ធ ិពលអវិជមា
ជ ន ល់គ្បាក្ស់ចំសែញរយៈសពលណវង។ ឧ.ពួក្សរ
អាចសសគ្មចចិរកា
ត រ់បនថយការវិនិសយរឬទ្ិញសមារៈ លមានរុែភាពអន់ងយ។
ូចណ លបានសរៀបរាប់សៅស ើមជំពក្ស
ូ សនេះសគ្មលសៅណ្ដមួយណ លគ្រូវបានក្សំែរ់សៅក្សគ្មិរណផនការេុសគ្មនរួរ
ណរសឆ្ពេះសៅរក្សការសសគ្មចសគ្មលសៅឬសបសក្សក្សមាទ្សូ ៅរបស់អាជីវក្សមា។ វារួរណរមានការសសគ្មច
សគ្មលសៅស ើមបីការ់បនថយហានិពយ
័ ននទ្សសនៈរយៈសពលេល ីមយ
ួ ណ លគ្រូវបានស្វសើ ើងសោយអនក្សគ្រប់គ្រង។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖ទសសេៈរយ្ៈនេ
ខៃី
ក្សនុងសគ្មលបំែងស ើមបីសសគ្មចបាននូវការសនស ំការចំណ្ដយនិងស ើមបីបសងកន
ើ គ្បាក្ស់ចំសែញគ្បចាំឆ្នំមាន។
ចំនួនមានក្សំែរ់ណ លអនក្សគ្រប់គ្រងអាចស្វើបានយ៉ាងងាយគ្សួល។ វិ្ីមួយក្សនង
ុ ចំសណ្ដមវិ្ីទង
ំ សនេះរឺការ់
បនថយនងលចំណ្ដយតាមរំរូវការ ូចជា៖

ផាយ ែិជក្ស
ជ មានង
ិ ទ្ីផារ

ការបែតុេះបណ្ដ
ត ល

ការណងទំ

ការគ្សាវគ្ជាវនិងការអពិវឌ្ឍន៍
ការការ់បនថយទំងអស់សនេះអាចផតលន
់ ូវការណក្សលមអគ្បាក្ស់ចំសែញក្សនុងរយៈសពលេល ី។ ណរបញ្ញាសក្សើរស ើងជាមួយ
នឹងគ្បាក្ស់ចំសែញរយៈសពលណវង។ ការការ់បនថយការផាយ ែិជក្ស
ជ មានិងការលក្ស់ សពលអ ររអាចនឹង
ធាលក្ស់ចុេះការការ់បនថយការបែតុេះបណ្ដ
ត លសហ្ើយបុរល
គ ិក្សអាចនឹងចាក្សសចញឬណលងមានគ្បសិទ្ធភា
ិ ពការការ់
បនថយការណងទំសហ្ើយសរាងចគ្ក្សនិងសគ្រឿងមា៉ា សុន
ី នឹងមានផលិរភាពរិច។ ការ់បនថយការគ្សាវគ្ជាវនិងការ
អពិវឌ្ឍអាចនឹងស្វើឱ្យេូចខារជាពិសសសក្សនុងរយៈសពលណវង - សាថប័នអាចនឹងសៅពីសគ្កាយរូគ្បណជងរបស់េួ ល ន
ក្សនុងការអពិវឌ្ឍផលិរផលងាីនិងទញយក្សអរថគ្បសយជន៍ពីបសចាក្ស វិទ្ោងាី។
សរៀបចំលទ្ធ ផលណក្សលងកាលយឬឧបាយក្សល(ការជប់ររួ សលេ364)
ស ើមបីសសគ្មចបាននូវលទ្ធ ផលហ្ិរញ្ាវរថសុ គ្មលសៅសហ្ើយ ូសចនេះរងាវន់របស់ពួក្សសរអនក្សគ្រប់គ្រងអាចគ្រូវបានលបួង
ឱ្យសរៀបចំលទ្ធ ផលឬសរៀបចំលទ្ធ ផលណក្សលងកាលយឬឧបាយក្សល(ការជប់ររួ សលេ)។
ឧទហ្រែ៍៖
364
Manipulation:ឧបាយក្សល(ការជប់រួរសលេ)
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
537

ការបនងកើេគ្ ក្ស់្ណ
ាំ ូ
៖ចំែូលណ លបានរួមបញ្ាូ លក្សនុងមួយឆ្នំអាចេុស រួមបញ្ាូ លសៅក្សនុងឆ្នំ
ក្សនលងមក្សស ើមបីស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើងនូវសមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថសុ ៅស ើមឆ្នំ។

ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមន
ើការេេារនេ
៖ ការចំណ្ដយណ លសក្សើរស ើងក្សនុងរយៈសពលមួយឆ្នំអាចគ្រូវ
បានក្សរ់គ្តាមិនគ្រឹមគ្រូវ សៅក្សនុងរែនីឆ្នំប ទ ប់ក្សនុងសគ្មលបំែងស ើមបីឱ្យគ្បសសើរស ើងនូវសមិទ្ធិផល
ហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ិង ូចសគ្មលសៅចង់បានសគ្មាប់ឆ្នំ ំបង
ូ ។

ណសវងយ្ ់េីសាំ វិធាេធេឬគណេីបងគរ ៖សនេះនឹងស្វឱ្
ើ យគ្បសសើរស ើងនូវសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ិងអាច
បណ្ដ
ត លឱ្យសគ្មលសៅណ លគ្រូវបានសសគ្មច។

នរៀប្ាំនោ
េនយា យ្គណនេយ្យ៖ឧទហ្រែ៍សននិ្ិចុងគ្គ្មរនមលអាចគ្រូវបានហ្ួសក្សគ្មិរណ ល
ជាលទ្ធ ផលននការសក្សើនស ើងគ្បាក្ស់ចសំ ែញសគ្មាប់ឆ្នំ។
ក្សុប
ំ ងាាញរូបភាពសពញឲ្យសសាេះ
ុ ហ្៊ែន
ការសគ្បើគ្បាស់សូច ក្សរននសមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថណុ រប៉ាុសណ្ដាេះមានអរថគ្បសយជន៍ ល់គ្ក្សម
ុ សគ្ េះវាមិនបាន
បងាាញរូបភាពសពញសលញទក្ស់ទ្ងនឹងក្សតាតណ លនឹងជំរញ
ុ ឱ្យមានគ្បាក្ស់ចសំ ែញយូរអណងវងសទ្ ឧ.ការសពញចិរត
របស់អរិងិជនរុែភាព។
ូសចនេះសៅសពលគ្រួរពិនរ
ិ យសមិទ្ធិផលជា វិធានការទ្ូលទ្
ំ លា
ូ យរួរណរគ្រូវបានសគ្បើ
១០.សូ្នក្សរគ្បត្ិបត្ាិការមិេណមេហិរញ្ាវត្ថុ (NFPIs)
សទេះបីជាគ្បាក្ស់ចសំ ែញមិនអាចគ្រូវបានសរគ្ពសងើយក្សសនតើយសគ្ េះវាជាសគ្មលបំែងសំខាន់របស់សាថប័ន ែិជ ជ
ក្សមាក្ស៏សោយក្សតាតសជារជ័យសំខាន់ៗ (CSFs) និងការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផលសូច ក្សរសំខាន់ៗ (KPIs) មិនរួរ
សផ្ទតរសលើគ្បាក្ស់ចំសែញណរមួយមុេសទ្។ ទ្ិ ះភាពរឺថាសូច ក្សរននការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ ផល
រួរគ្រូវបាន
សគ្បើគ្បាស់សហ្ើយទំងសនេះរួរណរជាវិធានការហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ិងមិនហ្ិរញ្ាវរថរុ ួមបញ្ាូ លគ្មន។
ឧទហ្រែ៍ននសូច ក្សរលទ្ធផលមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ (NFPI365) រួមមាន៖

ការវាស់ណវងននការសពញចិររត បស់អរិងិជនឧ. ការគ្រ ប់មក្សវិញរបស់អរិងិជន
ក្សនុងការការ់បនថយ ក្សយបែតឹង។

ការសគ្បើគ្បាស់្នធានឧ.សរើមា៉ាសុីនក្សំពុង សំ ែើរការបានគ្រប់សមា៉ា ងនិងផលិរសចញយ៉ាងមានគ្បសិទ្ធ
ភាពតាមណ លអាចស្វសើ ៅបានសទ្?

365
ការវាស់ណវងននរុែភាពឧ. ការការ់បនថយចំណ្ដយអនុសលាមភាពនិងការចំណ្ដយអនុសលាមភាព។
Non-Financial performance Indicators(NFPI):សូច ក្សរលទ្ធ ផលមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ (NFPI)
538
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
គ្បសពទ្្ំសផសងៗ សៅក្សនុងគ្បសពទ្អាជីវក្សមាមានន័យថាមានសូច ក្សរលទ្ធ ផលមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ (NFPIs) ជា
សគ្ចើន។ អាជីវក្សមានីមយ
ួ ៗនឹងមានសំែំស
ុ ូច ក្សរលទ្ធ ផលមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ (NFPIs)ផ្ទទល់េួ ល ន
ណ លផតលន
់ ូវ វិធានការែ៍ ក្ស់ព័នធននភាពសជារជ័យននអាជីវក្សមា។ សទេះយ៉ាងណ្ដ សូច ក្សរលទ្ធ ផលមិនណមន
ហ្ិរញ្ាវរថុ (NFPIs) អាចគ្រូវបានោក្ស់ជាគ្ក្សុមរួមគ្មនជាពីរគ្ក្សុម្ំ ៗ ៖

ផលិរភាព

រុែភាព
១១.ែ ិត្ភាេ
វិធានការវាស់ណវងផលិរភាពរឺការវាស់ណវងននគ្បសិទ្ធភាពននគ្បរិបរតកា
ិ រវាក្ស៏គ្រូវបានសរសៅថា
"ការសគ្បើគ្បាស់្នធាន"ផងណ រ។ វាទក្ស់ទ្ងនឹងទ្ំនញ
ិ ឬសសវាក្សមាណ លបានផលិរសៅនឹង្នធានណ លបានសគ្បើ
សហ្ើយ សូ ចនេះសៅទ្ីបផ
ំ រ
ុ ចំណ្ដយនងលស ើមណ លគ្រូវចំណ្ដយស ើមបីផលិរលទ្ធ ផល(ធារុសចញ)។ គ្បរិបរាកា
ិ រណ ល
មានផលិរភាពឬមានគ្បសិទ្ធភាពបំផរ
ុ រឺជាណផនក្សមួយណ លបសងករ
ើ នូវលទ្ធ ផលអរិប រិមាសគ្មាប់សំែំ្
ុ នធាន
ណ លបានផតល់ឱ្យឬសគ្បើ ធារុចល
ូ ជាអបបបរមាសគ្មាប់ប រិមាែឬរុែភាពណ លបានផតល់ឱ្យ។
ឧទហ្រែ៍ននការសគ្បើគ្បាស់្នធាន៖

សណ្ដ
ះ គ្មរ៖ នងលស ើមននណគ្រណគ្រសគ្បើក្សនុងបនទបន
់ ីមួយៗសបើសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងចំនួន ងននសំពរ់អាចសគ្បើ
មុនសពលចាំបាច់គ្រូវសបាេះសចាលសពលសវលាគ្រូវយក្សសៅសមាអរនិងសរៀបចំបនទប់ឱ្យបានគ្រឹមគ្រូវ។

ុ លក្ស់រងយនត៖ ការលក្ស់ក្សនុងបុរល
គ្ក្សម
គ ិក្សមានក្ស់ ការលក្ស់ក្សង
នុ មួយណម៉ាគ្រកាសរ៉ាននទ្ំហ្ំជាន់ណ លមានរយៈ
សពលជាម្យមននឡានន ទ្ីពីរ (ឧ.យក្សជាចំណែក្សសោេះ ូរ) សៅណរមិនទន់ចារ់ទ្ុក្សជាលក្ស់។
គ្បសពទ្ននវិធានការវាស់ណវងផលិរភាព៖
វិធានការវាស់ណវងផលិរភាពគ្រូវបានផតល់ជា្មាតាទក្ស់ទ្ងនឹងគ្បសិទ្ធភាពការងារ។ សទេះយ៉ាងណ្ដ វិធានការ
វាស់ណវងផលិរភាពមិនគ្រូវបានរឹររបិរចំស េះក្សមាលំងពលក្សមានិងអាចគ្រូវបានបងាាញផងណ រទក្ស់ទ្ងនឹង
្នធានជាធារុចល
ូ សផសងសទ្ៀររបស់សាថប័ន ច
ូ ជាសមា៉ា ងមា៉ា សុីនណ លគ្រូវបានសគ្បើសគ្មាប់ផលិរក្សមា។
ផលិរភាពគ្រូវបានវិភារជាញឹក្សញាប់សោយសគ្បើអនុបារគ្រួរពិនរ
ិ យចំនន
ួ ៣គ្បសពទ្៖
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ366៖
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែវាយរនមលផលិរក្សមារួមទក្ស់ទ្ងនឹងណផនការឬងវិកា។ សបើអនុបារសលើសពី
100% បងាាញថាផលិរក្សមាទង
ំ មូលសលើសពីក្សគ្មិរណ លបានសគ្គ្មងទ្ុក្សនិងសបើសគ្កាម 100% បងាាញពីការេវ េះ
ខារសបើសគ្បៀបស្ៀបនឹងណផនការ។
366
Production- volume ratios:អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ំប រិមាែ
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
539
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ =
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ
=
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ367
X100
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាងវិកា368
អនុបារសមរថភាព369៖
អនុបារសមរថភាពផតល់ពរ
័ មា
៌ នទក្ស់ទ្ងនឹងសមា៉ា ងននសមា៉ា ងស្វើការណ លអាចស្វើសៅបានក្សនុងរយៈសពលមួយ។
អនុបារសមរថភាព
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាក្ស់ណសតងបានសគ្បើគ្បាស់370
=
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាងវិកា
X100
អនុបារសមរថភាពវាសលើសពី 100% បងាាញថាមានសមា៉ា ងស្វកា
ើ រសគ្ចើនជាងងវិកាសហ្ើយរិចជាង
ចំនួន 100 សមា៉ា ងស្វកា
ើ ររិចជាងងវិកាសគ្គ្មង។
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព371៖
អនុបារគ្បសិទ្ធភាពរឺជាសូច ក្សរណ លមានគ្បសយជន៍ននផលិរភាពសោយណផអក្សសលើលទ្ធ ផល (ធារុសចញ)
សបើសគ្បៀបស្ៀបជាមួយធារុចូល។
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
=
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាក្ស់ណសតងបានសគ្បើគ្បាស់
X100
អនុបារគ្បសិទ្ធភាពសលើសពី 100% បងាាញថាក្សមាលំងពលក្សមាមានគ្បសិទ្ធភា
ិ ពជាងងវិកាណ ល
បានពោក្សរសហ្ើយទបជាង 100% រិចជាងងវិកា។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៣៖វិធាេការវាស់ណវងែ ិត្ភាេ
ឧបមាថាទ្ិននផលងវិកាសគ្មាប់រយៈសពលមួយរឺ 2,000 ឯក្សតាត សហ្ើយសពលសវលាណ លបានសគ្គ្មងទ្ុក្សសគ្មាប់
ការផលិរឯក្សតាតទំងសនេះមានចំនន
ួ 200 សមា៉ា ង។
ទ្ិននផលជាក្ស់ណសតងសៅក្សនុងរយៈសពលសនេះផលិរបាមបរិមាែចំនួន 2,300 ឯក្សតាតសហ្ើយ
សពលសវលាជាក្ស់ណសតងណ លស្វើការសោយក្សមាលំងពលក្សមាអស់ចំនួន 180 សមា៉ា ង។
សាំណួរ៖
367
Actual output measured in standard hours
368
Budgeted Production hours
369
Capacity Ratios:អនុបារសមរថភាព
370
Actual production hours worked
371
Efficiency Ratios:អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
540
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
ចូររែ ក្សមាលំងពលក្សមាការងារមានផលិរភាព?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ =
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ
=
X100
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាងវិកា
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រក្សនង
ុ 1ឯក្សតា
=
200សមា៉ា ង
2,000សមា៉ា ង
=0.1សមា៉ា ង
ក្សនុង1ឯក្សតាននលទ្ធ ផល(ធារុសចញ(
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ
= 2,300ឯក្សតាX 0.1 សមា៉ា ង = 230 សមា៉ា ងក្សនុងសមា៉ា ងសតង់ោរ។
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ
=
230
200
X100=115%
សនេះបងាាញថាផលិរក្សមាសក្សើនស ើង 15% ភាររយសលើក្សគ្មិរផលិរក្សមាណ លបានងវិកាសគ្គ្មងទ្ុក្ស។
អនុបារសមរថភាព
អនុបារសមរថភាព
អនុបារសមរថភាព
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាក្ស់ណសតងបានសគ្បើគ្បាស់
=
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាងវិកា
180
=
X100
X100=90%
200
ូសចនេះសាថប័នសនេះមានណរ 90% ភាររយននចំនន
ួ សមា៉ា ងផលិរណ លរំពឹងថាអាចរក្សបានសគ្មាប់ផលិរក្សមា។
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
=
=
230
180
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាក្ស់ណសតងបានសគ្បើគ្បាស់
X100
X100=127.78%
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
541
ក្សមាក្សរគ្រូវបានសររំពឹងថានឹងផលិរបាន 10 ឯក្សតាក្សនុង1សមា៉ា ងណ លជាសតង់ោរសមា៉ា ង។ ូសចនេះក្សនុងរយៈសពល
180 សមា៉ា ងវាគ្រូវបានសររំពង
ឹ ថានឹងមានចំនន
ួ 1,800 ឯក្សតា។ ការពិរមានចំនន
ួ 2,300 ឯក្សតា។ សនេះរឺសគ្ចើន
ជាង 27.78% សគ្ចើនជាងការរំពឹងទ្ុក្ស។
សំគ្មល់៖អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ =សមាមាគ្រសមរថភាពXអគ្តាគ្បសិទ្ធភាព
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖ឧទហរណ៏នេវិធាេការវាស់ណវងែ ិត្ភាេសគ្មាប់ វិស័យ្សាធារណៈ
វិធានការផលិរក្សមាមន
ិ គ្រូវបានោក្ស់ក្សគ្មិរក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់ ូចសៅក្សនុងឧសាហ្ក្សមាផលិរក្សមាសទ្ប៉ាណុ នតអាចគ្រូវ
បានណក្សសគ្មួលសគ្មាប់ការសគ្បើគ្បាស់ទង
ំ ណផនក្សសសវាក្សមានិង វិស័យសាធារែៈបាន។
វិសយ
័ សាធារែៈ
រិលានុបោះយិកាសៅរលីនិក្សបាក្ស់្អឹងមួយអាចមានលទ្ធ ភាពបំសពញបារ់គ្ក្សវិល្អឹងជាម្យម
ក្សនុងរយៈសពល 45
ទ្ី។
ទ្ិនននយ
័ សៅរិលានុបោះយិកាមានក្ស់បានបងាាញ ូចខាងសគ្កាម៖
ចំនួនសមា៉ា ងស្វើការក្សនុងមួយសបាតហ្៍
55 សមា៉ា ង
ចំនួនរិលានុបោះយិកាពិរគ្បាក្ស បានបញ្ា ប់
70
រិលានុបោះយិកាមានក្ស់ៗគ្រូវបានសររំពឹងថានឹងស្វើការរយៈសពល 10 សមា៉ា ង 5 នងងក្សនុងមួយសបាតហ្៍។
សាំណួរ៖
ចូររែ អនុបារ ជា ផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ, សមរថភាព និងគ្បសិទ្ធភាពសគ្មាប់រលា
ិ នុបោះយិកា។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ
=
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ
=
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាងវិកា
70X45/60
50
X100=105%
អនុបារសមរថភាព
អនុបារសមរថភាព
542
=
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាក្ស់ណសតងបានសគ្បើគ្បាស់
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាងវិកា
X100
X100
អនុបារសមរថភាព
55
=
X100=110%
50
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
=
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
=
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាក្ស់ណសតងបានសគ្បើគ្បាស់
52.50
55
X100
X100=95.45%
វិសយ
័ សសវាក្សមា៖
វារួរណរអាចស្វើសៅបានស ម
ើ បីផល
ត អា
់ ហារណ លមានសលបឿនសលឿនក្សនុងរយៈសពល 1
ទ្ី 30 វិ ទ្ី។ ព័រ៌មាន
សគ្មាប់សភាជនីយោះនអាហារសលឿនមួយមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
សមា៉ា ងសបើក្សលក្ស់អាហារ
8:30 ល់ 7 លាងច
ចំនួនអាហារពិរគ្បាក្ស ក្សនុងមួយនងង
380 អាហារ
ងវិកាអាហារក្សនុងមួយនងង
420 អាហារ
សាំណួរ៖
ចូររែ អនុបារ ជា ផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ, សមរថភាព និងគ្បសិទ្ធភាព
សគ្មាប់សភាជនីយោះននងងសនេះ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ
=
=
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាងវិកា
380X1.5/60
10.50
X100
X100=90.50%
អនុបារសមរថភាព
អនុបារសមរថភាព
=
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាក្ស់ណសតងបានសគ្បើគ្បាស់
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាងវិកា
X100
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
543
អនុបារសមរថភាព
10.50
=
10.50
X100=100%
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
=
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ
=
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាក្ស់ណសតងបានសគ្បើគ្បាស់
9.50
10.50
X100
X100=90.50%
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣៖
លទ្ធ ផលជាងវិកាសគ្មាប់រយៈសពលមួយមានបរិមាែចំនួន 1,500 ឯក្សតានិងរយៈសពលសតង់ោរអនុញ្ញារក្សនុង
មួយឯក្សតារឺ 30
ទ្ី។
ទ្ិននផលពិរគ្បាក្ស សៅក្សនុងអំ ុងសពលសនេះមានបរិមាែចំនួន 1,400ឯក្សតានិង
សគ្បើគ្បាស់រយៈសពលចំនួន 720 សមា៉ា ងក្សនុងការផលិរ។
សាំណួរ៖
ចូររែ អនុបារ ជា ផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ, សមរថភាព និងគ្បសិទ្ធភាព និង ពនយល់ពីអរថន័យននចសមលយ
ើ
របស់អនក្សផង។
១២.គុណភាេ
រុែភាពរឺជាបញ្ញាមួយសទេះបីជាផលិរក្សមាផលិរផលឬការផតលស់ សវាក្សមាក្សស៏ ោយ។
ផលិរផលឬសសវាក្សមាណ លមានរុែភាពសេាយនឹង ំសៅរក្សការបារ់បង់អាជីវក្សមានិងេូចខារ ល់សក្សរសតិ៍ ឈា
ា េះ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។
សគ្មលសៅននក្សគ្មិរសមរមយមួយគ្រូវណរមាន ក្សំែរ់។ ឧទហ្រែ៏នន NFPIs ណ លអាចគ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បីតាម
ោនរុែភាពទំងពីទ្សសនៈខាងក្សនុងនិងខាងក្សនុង (អរិងិជន) ទ្សសនៈរួមបញ្ាូ ល៖

ក្សគ្មិរខារបង់ឬេជ េះខាជយ

ស្វើការសាសរីស ើង វិញនូវផលិរផលសសគ្មច

ក្សយបែតឹងឬការរអ៊ែូរទំរបស់អរិងិជន
544
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល

សលបឿនននការ ឹក្សជញ្ជូនគ្បរល់ទ្ំនញ
ិ

ភាពគ្រឹមគ្រូវននការ ឹក្សជញ្ជូនគ្បរល់ទ្ំនញ
ិ (តាមបញ្ញជទ្ិញ)

ចំនួនននទ្ំនញ
ិ ឬសសវាវិលគ្រ ប់មក្សវិញ

ស្វើការលក្ស់មង
ត សទ្ៀរ

អរិងិជនងាី

ក្សំសែើនននការលក្ស់

ការលាឈប់បុរល
គ ិក្ស

អវរាមានរបស់បុរល
គ ិក្ស

ការវាយរនមលសលើណផនការអពិវឌ្ឍ

ការសពញចិរកា
ត រងារ

ស្វើការបណនថមសមា៉ា ង

ការណក្សលំអផលិរផល

ការលក្ស់ផលិរផលងាី

រនមលននការគ្សាវគ្ជាវនិងការអពិវឌ្ឍន៍

អ ម័យ

សាអរសអំ រគ្មូវការបុរល
គ ិក្ស

គ្រូវការបុរល
គ ិក្ស

ក្សំែរ់សគ្មលសៅរបស់រោះពិបាលសលើការបំភាយ
១៣.បញ្ជ
ា ណាមួយ្សូ្នក្សរ
ទធ ែ មិេណមេហិរញ្ាវត្ថុ (NFPIs)
បញ្ញាជាមួយសូច ក្សរលទ្ធ ផលមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ (NFPIs) រឺជាក្សណនលង្មាតាប៉ាុណនតវាមិនមានបញ្ញាសទ្

ការបសងករ
ើ និង ំសែើរការគ្បព័នធណ ល ក្ស់ព័នធនឹងសូច ក្សរលទ្ធ ផលអាចមានសពលសវលានិងចំណ្ដយ
សគ្ចើន។

បញ្ញាជាមួយសូច ក្សរលទ្ធ ផលមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ វាអាចជាគ្បព័នធសាុរសាាញមួយណ លអនក្សគ្រប់គ្រង
អាចពិបាក្សក្សនង
ុ ការយល់ ឹង។

មិនមានសំែំច
ុ ាស់ននសូច ក្សរលទ្ធ ផលមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថ(ុ NFPI) ណ លសាថប័នគ្រូវណរសគ្បើ
វានឹងគ្រូវសគ្ជើសសរីសអវណី លហាក្ស់ ច
ូ ជាសមរមយបំផរ
ុ ស េះសទ្។
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
545

វិសាលភាពសគ្មាប់ការសគ្បៀបស្ៀបជាមួយសាថប័ន នទ្សទ្ៀរមានក្សគ្មិររិចរួចណ្ដស់ អាជីវក្សមាសគ្បើ
គ្បាស់ សូច ក្សរលទ្ធ ផលមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថ(ុ NFPIs) ច
ូ គ្មននឹងសាថប័នណ លសថរ
ិ សៅសគ្កាម
ពិនិរយស ើង វិញ។
១៤.តារាជាងេិេទុមាេត្ុ
យភាេ
ស ើមបីទ្ទ្ួលបានគ្បព័នធវាយរនមលការអនុវរតបានឬសមិទ្ធផ
ិ លគ្បក្សបសោយគ្បសិទ្ធភាពអាជីវក្សមារួរណរសគ្បើ វិធាន
ការែ៍ វាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ង
ិ មិនណមនហ្ិរញ្ាវរថរុ ម
ួ បញ្ាូ លគ្មន។
ការវិវរត ស
៏ ំខាន់មយ
ួ ននបសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លឬការអនុវរតណ លគ្រូវបានអនុមរ
័ ជាទ្ូសៅរឺ
តារាងពិនទុមានរុលយភាព372។
រំនិរសនេះគ្រូវបានបសងករ
ើ ស ង
ើ សោយ Kaplan និងន័ររុនសៅឆ្នំ ១៩៩៣ សៅសក្សលវិទ្ោល័យ Harvard។ វារឺ
ជាឧបក្សរែ៍សគ្មាប់ការស្វណើ ផនការណ លអាចឱ្យអនក្សគ្រប់គ្រងអាចក្សំែរ់សគ្មលសៅណ លគ្រូវបានផារភាជប់
ជាមួយនឹងសគ្មលបំែងនិង វិធានការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លសមគ្សប។
ទ្សសនវិសយ
័ ទំងបួនននតារាងពិនទុមានរុលយភាព៖
គ្ក្សបេ័ែឌសនេះពិនរ
ិ យសមើលយុទ្ធសាស្តសតនិង វិធានការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លឬការអនុវរតការងាររបស់សាថប័នមួយពីទ្
សសនៈបួនណ លគ្រូវបានសរសាគល់សៅក្សនុងរំរថា
ូ ជាទ្សសនៈចំនួនបួន៖
372

ហ្ិរញ្ាវរថុ

អរិងិជន

គ្បសិទ្ធភាព ( ំសែើរការ) នផទក្សនុង

ការសរៀនសូគ្រនិងការក្សំសែើន
Balanced scored card:តារាងពិនទុមានរុលយភាព
546
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
វិ្សា
ី ស្តសគ្ត រូវបានបងាាញសៅក្សនង
ុ ោគ្កាម ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
តារាជាងេិេទុមាេត្ុ
យភាេ
ទ្សសនវិសយ
័ ជាយុទ្ធសាស្តសត
អត្ិថិជេ
សរើអរិងិជនរបស់សយើងសមើលសឃើញ
សរើសយើងគ្រូវពូណក្សខាងអវី?
សយើងយ៉ាង ូចសមតច?
សបសក្សមា
ហិរញ្ាវត្ថុ
ទ្សសនវិស័យ
ាំនណើរការនែទក្សនុងគ្ក្សុមហ៊ែុេ
យុទ្ធសាស្តសត
សរើសយើងទ្ទ្ួលបានក្សិចាគ្ពមសគ្ពៀងលអ
សរើសយើងបនតស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើងនិង
បំផរ
ុ សគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សទ្?
បសងកើររនមលសទ្?
ការសិក្សាេិងក្សាំនណើេ
១.ទសសេវិស័យ្ហិរញ្ាវត្ថុ៖
សនេះសផ្ទតរសលើរនមលរបស់មាាស់ភារហ្៊ែុនណ លសពញចិរត
វិធានការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លឬអនុវរតសមគ្សបរួមមាន៖

ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន

ប ិការផលសងគ្រ ប់សៅសលើមល
ូ និ្ិរបស់ភារទ្ុនិក្ស
២.ទសសេ វិស័យ្អត្ិថិជេ
ិ នចំស េះសាថប័នសោយវាស់ណវងការសពញចិររត បស់
សនេះរឺជាការប៉ាន
ុ ប៉ាងស ម
ើ បីវាស់ណវងពីទ្សសនៈរបស់អរិងជ
អរិងិជន។ ឧទហ្រែ៏ននវិធានការសមគ្សបរួមមាន៖

ការសពញចិររត បស់អរិងិជនទន់សពលសវលា

ភាពសសាាេះគ្រង់របស់អរិងិជន
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
547
៣.ទសសេវិស័យ្នែទក្សនុង (គ្បសិទធភាេនេ ាំនណើរការគ្ក្សុមហ៊ែុេឬសាថប័េ)
សគ្មលបំែងសនេះរឺស ើមបីវាស់ណវងទ្ិននផលឬផលិផលជាធារុសចញរបស់សាថប័នសនេះទក្ស់ទ្ងនឹងឧរតមភាពណផនក្ស
បសចាក្សសទ្សនិងរគ្មូវការរបស់អរិងិជន។ សូច ក្សរសៅទ្ីសនេះនឹងរួមបញ្ាូ ល៖

នងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា

ការវាស់ណវងរុែភាព
៤.ទសសេៈវិស័យ្ការនរៀេសូគ្ត្េិងក្សាំនណើេ
សនេះសផ្ទតរសលើរគ្មូវការសគ្មាប់ការស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើងជាបនតប ទ ប់នូវផលិរផលនិងបសចាក្ស វិជាជណ លមានគ្សាប់
និងការបសងករ
ើ ងាីស ើមបីស្លើយរបសៅនឹងរគ្មូវការផ្ទលស់បូរត របស់អរិងិជន។

វិធានការមួយនឹងរួមបញ្ាូ លភាររយននគ្បាក្ស់ចំែូលណ លបានមក្សពីផលិរផលងាី។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៤៖តារាជាងេិេទុមាេត្ុ
យភាេ
សគ្មាប់ទ្សសនវិស័យនីមយ
ួ ៗននតារាងពិនទុមានរុលយភាពសសនន
ើ ិងពនយល់ វិធានការអនុវរតមយ
ួ ណ លអាចគ្រូវបាន
សគ្បើគ្បាស់សោយគ្ក្សុមហ្៊ែុនណ លផតល់សសវាក្សមា ឹក្សជញ្ជូនអនក្ស ំសែើរ
ឧ.គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ តាក្ស់សុីឬគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រងសពលើង
(ក្ស).ទ្សសនវិសយ
័ ហ្ិរញ្ាវរថ៖
ុ
វិធានការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល៖ គ្បាក្ស់ចំសែញគ្បរិបរតកា
ិ រក្សនុងមួយណេ
សហ្រុផលសគ្មាប់តាមោនក្សគ្រួរពិនរ
ិ យ៖ ការសសគ្មចបាននូវសគ្មលសៅគ្បាក្ស់ចសំ ែញងវិកា
ិ ន៖
(េ).ទ្សសនវិសយ
័ អរិងជ
វិធានការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល៖ ភាររយននការផតលស់ សវាទន់សពលសវលា មូលសហ្រុននការពិនរ
ិ យតាមោន៖សស
វាក្សមាសមា៉ា ងស្វើការរឺសំខាន់ចំស េះអរិងិជន។
ុ ហ្៊ែុនឬសាថប័ន)
(រ).ទ្សសនវិសយ
័ នផទក្សង
ុន (គ្បសិទ្ធភាពនន ំសែើរការគ្ក្សម
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល៖ ភាររយននសពលសវលាជាយនមិនអាចសគ្បើបានសោយសារណរការណបក្សបាក្ស់ការណងទំ។
ល.។
សហ្រុផលសគ្មាប់តាមោនក្សគ្រួរពិនរ
ិ យ៖ មានយនយនតជាអរិបរមារឺមានសារៈសំខាន់ណ្ដស់សមិទ្ធិផលនន
សគ្មលសៅសសវាក្សមា។
(ឃ).ទ្សសនវិសយ
័ ការសរៀនសូគ្រនិងក្សំសែើន៖
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល៖ នងងបែតុេះបណ្ដ
ត លក្សនុងបុរល
គ ិក្សមានក្ស់ៗ
548
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
សហ្រុផលសគ្មាប់តាមោនក្សគ្រួរពិនរ
ិ យ៖ចាំបាច់គ្រូវស្វើឱ្យនិសយជិក្សមានបចាុបបននភាពជាមួយសុវរថិភាព
បទ្បញ្ញជជំនយ
ួ
ំបង
ូ និងនីរិ វិ្ីគ្គ្មអាសនន។ ល។
សមាគ
៖
់ វិធានការែ៍ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លឬអនុវរតសផសងសទ្ៀរសគ្មាប់ទ្សសនវិស័យនីមយ
ួ ៗអាចសសាើគ្មននិង
អាចទ្ទ្ួលយក្សបាន។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤៖
ខាងសគ្កាមសនេះរឺជារបាយការែ៍លទ្ធ ផលរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន រមាស់ណហក្ស សគ្មាប់ ំណ្ដច់ឆ្នំ20X3 រួមជាមួយការ
វិភារបណនថមននចំែូលនិងចំណ្ដយ។
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រមាស់ណហក្ស
ការែ៍លទ្ធ ផលរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុន រមាស់ណហក្សសគ្មាប់ចង
ុ ឆ្នំ 20X3 ។
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចំែូល
1,350,000
ចំណ្ដយនងលស ើម
830,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
520,000
ចំណ្ដយរ ះបាលនិងណចក្សចាយចំនន
ួ
150,000
ចំសែញពីគ្បរិបរតិការ
370,000
ចំណ្ដយពនធសលើគ្បាក្ស់ចំែូល
40,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញប ទ ប់ពីបង់ពនធសលើគ្បាក្ស់ចំែូល
330,000
ទ្ូទរ់ភារលាព
130,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញក្សនុងកាលបរិសចេទ្
200,000
គ្ទ្ពយសក្សមាសរុប ក្សបំែល
ុ រយៈសពលេល ី
2,400,000
ការវិភារននគ្បាក្ស់ចំែូលនិងចំណ្ដយបងាាញថា៖
ចំែូល
ផលិរផលមានគ្សាប់
ផលិរផលងាី
ការលក្ស់ជន
ូ អរិងិជនណ លមានគ្សាប់
លា
ុ លរ
1,030,000
320,000
82,000
ការលក្ស់ឲ្យអរិងិជនងាី
រួមបញ្ាូ លសៅក្សនុងរច សមពនធ័ចំណ្ដយនងលស ើមរឺ
លា
ុ លរ
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
549
ការគ្សាវគ្ជាវនិងការអពិវឌ្ឍន៍
80,000
ការបែតុេះបណ្ដ
ត ល
140,000
រនមលគ្មំគ្ទ្អរិងិជន
40,000
ការធា រុែភាព
30,000
សាំណួរ៖
ចូររែ សូច ក្សរសមគ្សបចំនន
ួ ២សគ្មាប់សូច ក្សរនីមួយៗមានក្សនុងតារាងពិនទុមានរុលយភាពទំង៤ ។
រុែសមបរតន
ិ ង
ិ រុែវិបរតនិ នតារាងពិនទុមានរុលយភាព
រំរូសនេះអាចគ្រូវបានសរសមើលសឃើញថាជាណផនក្សបណនថមននការសគ្បើគ្បាស់ជួរមួយសូច ក្សរសមិទ្ធិផលឬ
ការអនុវរត រួមទំង វិធានការសមិទ្ធិផលមិនហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ង
ិ ការផ្ទលស់បូរត ឆ្ងយពីការពឹងណផអក្សខាលំងសលើការរក្សគ្បាក្ស់
ចំសែញនិង វិធានការសមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថសុ ផសងៗសទ្ៀរ ។
រុែសមបរតិ
រុែវិបរតិ
សគ្បើទ្សសនវិសយ
័ ចំនន
ួ 4គ្បសពទ្
ការរែ សលេ្ំទមទរ
មិនសូវអាចបងខូចគ្ទ្ង់គ្ទយវិធានការសមិទ្ធិផល
គ្បធានបទ្
ពិបាក្សលាក្ស់សមិទ្ធិផលមិនលអ
ការសគ្បៀបស្ៀបជាមួយនឹងអាជីវក្សមាសផសងសទ្ៀររឺមន
ិ ងាយគ្សួល
រយៈសពលណវងជាជាងេល ីរយៈសពល
្មាជារិបំ នននការមក្ស ល់សៅសនទុសសន៏ទ្ូសៅននសមិទ្ធិផល
សផ្ទតរសលើ KPIs
KPIs អាចផ្ទលស់បូរត បានការផ្ទលស់បូរត អាជីវក្សមា
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖គុណសមបត្ា ិេិងគុណ វិបត្ា ិនេតារាជាងេិេទុមាេត្ុ
យភាេ
រុែសមបរតនិ នអពិគ្ក្សមរួមមាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

វាសមើលសៅសមិទ្ធផ
ិ លពីចំនច
ុ ននទ្ិ ះភាពទំងបួនទ្សសនវិស័យបានរូសបញ្ញជក្ស់ខាងសលើ, មិនណមនគ្គ្មន់
ណរពីទ្ិ ះភាពរូចចសងអៀរននភារទ្ុនិក្សជាការវិភារតាមណបបគ្បនពែី។

អនក្សចារ់ណចងមិនទ្ំនងអាចបងខ្
ិ លឬការអនុវរតបានសទ្
ូ ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ

សមិទ្ធិផលមិនលអរឺពបា
ិ ក្សក្សនង
ុ ការលាក្ស់ ច
ូ ជាសូច ក្សរសមិទ្ធផ
ិ លកាន់ណរសគ្ចើនក្សំពង
ុ គ្រូវបានវាស់។

វារួរណរ ំសៅរក្សភាពសជារជ័យរយៈសពលណវងននអាជីវក្សមាជាជាងសផ្ទតរសលើការណក្សលមអរយៈសពលេល ី។

វាសផ្ទតរសលើសច
ូ
ក្សរសមិទ្ធផ
ិ លសំខាន់ៗ ំសែើរការននការក្សំែរ់អរតសញ្ញាែសូច ក្សរទំងសនេះអាច
ស្វើឱ្យអនក្សគ្រប់គ្រងជាន់េពស់សួរសំែួរនិងសផ្ទតរសលើធារុសូ ល
ន ននអាជីវក្សមា។
550
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល

ក្សនុង មជាធារុសូល
ន ននការផ្ទលស់បូរត អាជីវក្សមាសច
ូ
ក្សរសមិទ្ធផ
ិ លអាចគ្រូវបានផ្ទលស់បូរត ឬបរ់ណបនបាន
សៅតាមការវាស់ណវង ូសចនេះវាអាចបរ់ណបនបានវាស់។
រុែ វិបរតនិ នរំររូ ម
ួ មាន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖

វាអាច ក្ស់ព័នធនឹងការរែ មួយចំនន
ួ ្ំណ លអាចស្វបា
ើ ន ការវាស់សទងស
់ មិទ្ធផ
ិ លសមរថភាពសគ្បើ
គ្បាស់សពលសវលានិងចំណ្ដយអស់សគ្ចើនស ើមបីស្វើគ្បរិបរតកា
ិ រ។

ការសគ្ជើសសរីសសូច ក្សរសមិទ្ធផ
ិ លសៅសគ្កាមចំនច
ុ នីមយ
ួ ៗននបួន ទ្សសនៈរឺជាគ្បធានបទ្។

សនេះនឹងស្វើឱ្យការសគ្បៀបស្ៀបជាមួយការអនុវរតសផសងសទ្ៀរ សាថប័នមានការលំបាក្សក្សនង
ុ ការសសគ្មចបាន
នូវការសពញចិរ។
ត

ទ្ំងន់ណ លគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីឈាន ល់សនទសសន៍រួមននការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លរឺតាមអំសពើចរ
ិ សត ហ្ើយ
គ្បណហ្លជាគ្រូវការសៅ ល់សោយសាក្សលបងសមើលនិងក្សំហ្ុស។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ផ្ទករឹ ួ
រឺសភាជនីយោះនណេា រ ណ លមានជំ ញេព ស់ណ លមានរុែភាពេព ស់រនមលមូប
ា អាហារណេា រនិង
នំបញ្ាុ ក្សណ លមានរុែភាពេព ស់។ ងាីៗសនេះសភាជនីយោះនបានសសគ្មចចិរអ
ត នុវរតវិ្សា
ី ស្តសតតារាងពិនទុមាន
រុលយភាពសហ្ើយបានបសងករ
ើ សគ្មលសៅសំខាន់ៗ ូចខាងសគ្កាមសគ្មាប់ទ្សសនៈនីមយ
ួ ៗ៖
សគ្មលសៅទ្សសនវិសយ
័ និង ទ្សសនៈរបស់អរិងិជន។
ទ្សសនវិសយ
័
សគ្មលសៅ
ទ្សសនវិស័យអរិងិជន
 បសងកើនចំនួនអរិងិជនងាីនិងការវិលគ្រ ប់មក្សវិញអរិងិជន
 ស ើមបីការ់បនថយភាររយនន ក្សយបែតឹងរបស់អរិងិជន
ទ្សសនវិស័យនផទក្សនុង
 ស ើមបីការ់បនថយសពលសវលារវាងការបញ្ញជទ្ិញអរិងិជននិងការផតល់អាហារ
ល់អរិងិជន។
 ស ើមបីការ់បនថយការលាឈប់បុរកលិក្ស
ទ្សសនវិស័យការសរៀនសូគ្រ
 បសងកើនសមាមាគ្រននចំែូលពីមុេមាូបងាីឬចានងាី
និងការក្សំសែើន
 បសងកើនចំនួនការបែតុេះបណ្ដ
ត ល ល់បុរល
គ ិក្ស
ទ្សសនវិស័យហ្ិរញ្ាវរថុ
 ស ើមបីបសងកន
ើ ការចំណ្ដយក្សនុងអរិងិជនមានក្ស់ៗ
 បសងកើនក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចំសែញ ុល
ពរ៌មាន ច
ូ ខាងសគ្កាមក្ស៏អាចរក្សបានសគ្មាប់ឆ្នំណ លសទ្ើបណរបានបញ្ា ប់សហ្ើយសគ្មាប់ឆ្នំមុន ៗ
20X8
20X9
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
551
អរិងិជនសរុប
11,600
12,000
អរិងិជនងាី
4,400
4,750
អរិងិជនបចាុបបនន
7,200
7,250
464
840
ក្សយបែតឹងរបស់អរិងិជន
សពលសវលារវាងការបញ្ញជទ្ិញនិងអរិងិជនទ្ទ្ួលបានអាហារ
% ចំនួនបុរល
គ ិក្សការលាឈប់សរុប
4
ទ្ី
13
ទ្ី
12%
40%
5%
2%
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
110,000
132,000
ចំែូលពីចានងាី (មាូបងាី)
22,000
39,600
ចំែូលពីចានណ លមានគ្សាប់
88,000
92,400
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សរុប
22,000
30,360
% ចំណ្ដយការបសណ្ដ
ា េះបណ្ដ
ា ល
គ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល
សាំណួរ៖
ចូរសោយសគ្បើ វិធានការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលសមគ្សបនិងរែ និងស្វើអតាថ្ិបាយ ឬថាសរើគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ផ្ទករឹ ួ
រឺសភាជនីយោះនណេា របានសសគ្មចសគ្មលសៅឬ អរ់?
១៥.េិយាមនោ
មក្សនធវ កា
ើ រនគ្បៀបនធៀប(Benchmarking)
និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀប373រឺជាបសចាក្សសទ្សមួយណ លក្សំពុងគ្រូវបានយក្សមក្សសគ្បើជាយនតការសគ្មាប់
ការណក្សលមអជាបនតប ទ ប់។
និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀប៖គ្បមូលទ្ិនននយ
័ សគ្មលសៅនិងអនក្សសគ្បៀបស្ៀបណ លអនុញ្ញារឱ្យមានក្សគ្មិរ
ននការវាស់ណវងសមិទ្ធិផល (និង វិស័យជាក្ស់លាក្ស់មយ
ួ ចំនន
ួ ននការមិន ំសែើរការ)
ណ លគ្រូវបានក្សំែរ់។ការអនុមរ
័ ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល ល
៏ អបផ
ំ រ
ុ ណ លគ្រូវបានក្សំែរ់រួរណរស្វើឱ្យគ្បសសើរ
ស ើងនូវការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល។
សូ ចនេះវារគ្មូវឱ្យមានសាថប័នស ម
ើ បីក្សែ
ំ រ់៖
373

ក្សំែរ់អវីណ លពួក្សសរស្វន
ើ ិងមូលសហ្រុណ លពួក្សសរស្វើ

មានចំសែេះ ឹងអំពីអវីណ លឧសាហ្ក្សមាសនេះស្វន
ើ ិងជាពិសសសអវីន រូគ្បក្សួរគ្បណជងស្វើ
Benchmarking:និយមសគ្មលមក្សស្វើការសគ្បៀបស្ៀប
552
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល

សបតជា្ចិរយ
ត ៉ា ងសពញសលញក្សនង
ុ ការសសគ្មចបាននូវការអនុវរតលអបផ
ំ រ
ុ
សក្សមាភាពណ្ដមួយអាចគ្រូវបានក្សំែរ់ជាសគ្មលការែ៍សហ្ើយសាថប័នរួរណរសផ្ទតរសលើសក្សមាភាពទំងស េះ៖

ចំែច
ុ សនូលននយុទ្ធសាស្តសតអាជីវក្សមា

ការការណក្សលំអរួរឱ្យក្សរ់សមាគល់សោយមិនចាំបាច់បសងកន
ើ ្នធាន

បុរល
គ ិក្សមានការសបតជា្ចិរន
ត ង
ិ ចង់ណក្សលមអ
រំនិរជាមូលោះននននិយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបរឺថាការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លរួរណរគ្រូវបានវាយរនមលតាម
រយៈការសគ្បៀបស្ៀបផលិរផលឬសសវាក្សមាផ្ទទល់របស់សាថប័ន វាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល និងការអនុវរតជាមួយនឹង
'ការអនុវរតលអបផ
ំ រ
ុ ' សៅក្សណនលងសផសងសទ្ៀរ។ សហ្រុផលសគ្មាប់នយ
ិ មសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបអាចគ្រូវបាន
សសងខប ូចជា៖

ស ើមបីទ្ទ្ួលបានការជូន ែ
ំ ឹងអំពីការផ្ទលស់បូរត

សរៀនពីអនក្ស នទ្ស ម
ើ បីស្វើឱ្យគ្បសសើរស ើងនូវការអនុវរតឬសមិទ្ធផ
ិ ល

ការទ្ទ្ួលបាននូវការគ្បក្សួរគ្បណជង (សៅក្សនុង វិសយ
័ ឯក្សជន)

ការណក្សលំអសសវាក្សមា (ក្សនុង វិស័យសាធារែៈ)
គ្បសពទ្និងក្សគ្មិរនននិយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀប
មានគ្បសពទ្និងក្សគ្មិរជាសគ្ចើននននិយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបណ លមានជាចមបងក្សំែរ់សោយនរណ្ដ
មានក្ស់ណ លសាថប័នសគ្ជើសសរីសស ើមបីវាស់េួ ល នវាសគ្បៀបស្ៀបនឹង
ទំងសនេះរួមបញ្ាូ លទំង៖
និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបខាងក្សនង
ុ ៖ជាមួយនឹងនិយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបខាងក្សនុង, សគ្រឿង
សផសងសទ្ៀរឬ យក្សោះនក្សនុងសាថប័នណរមួយគ្រូវបានសរសគ្បើជានិយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀប។ សនេះអាច
មានលទ្ធ ភាពគ្បសិនសបើសាថប័នមានទ្ំហ្ំ្ំនិងណបងណចក្សជាចំនួនការណបក្សបាក្ស់ក្សនុងរំបន់គ្សស ៀងគ្មន។ ការក្សំែរ់
និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបខាងក្សនុងក្ស៏គ្រូវបានសរសគ្បើយ៉ាងទ្ូលំទ្លា
ូ យសៅ
ក្សនុងរោះពិបាល។ ឧទហ្រែ៍សៅចគ្ក្សពពអង់សរលសមានគ្បព័នធនយ
ិ មសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀប
សាធារែៈសសវាក្សមាណ លរក្សាមូលោះនទ្ិនននយ
័ ននវិធានការសមិទ្ធផ
ិ ល។ វិស័យសាធារែៈសាថប័ន ូច
ជាសាថនីយ៍សពលើងនិងមនទីរសពទ្យអាចសគ្បៀបស្ៀបរបស់ពួក្សសរមានសមិទ្ធផ
ិ លណ លលអបផ
ំ រ
ុ សៅក្សនុងគ្បសទ្ស។
និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបគ្បក្សួរគ្បណជង៖ជាមួយនឹងនិយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបគ្បក្សួរ
គ្បណជង, ភារសគ្ចើនបំផរ
ុ ន រូគ្បក្សួរគ្បណជងគ្រូវបានសរសគ្បើនយ
ិ មសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀប។ អនក្សគ្បក្សួរ
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
553
គ្បណជងមានមិនទ្ំនងផតល់ពរ
័ មា
៌ នសាគ្័ រចិរស
ត គ្មាប់ការសគ្បៀបស្ៀបស េះសទ្ប៉ាុណនតវាគ្បណហ្លជាអាចសសងករសមើល
ការអនុវរតរបស់អនក្សគ្បក្សួរគ្បណជង (ឧទហ្រែ៍រសបៀបណ លសលឿនន រូគ្បក្សួរគ្បណជងអនុវរតការបញ្ញជទ្ិញរបស់
អរិងិជន) ។ ផលិរផលរបស់រូគ្បណជងមួយអាចជារុេះសរីស ើមបីសរៀនអំពកា
ី ររច ខាងក្សនុង
និងសមិទ្ធផ
ិ លរបស់វាបសចាក្សសទ្សសនេះគ្រូវបានសៅថាវិសវក្សមាបស្តញ្ញាស។
និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបការក្សំែរ់មេ
ុ ងារ៖ សៅក្សនុងនិយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបការក្សំែរ់
មុេងារ រឺបានស្វើស ើងជាមួយនឹងមុេងារគ្សស ៀងគ្មនមួយ (ឧទហ្រែ៍ការលក្ស់, ការបញ្ញជទ្ិញ, ការបសញ្ា ញ
ទ្ំនញ
ិ )សៅក្សនង
ុ សាថប័នសផសងសទ្ៀរណ លមិនណមនជាន រូគ្បក្សួរគ្បណជងសោយផ្ទទល់។
ឧទហ្រែ៍សលបឿនសលឿនគ្បរិបរតិក្សរសភាជនីយោះនអាហារអាចសគ្បៀបស្ៀបមុេងារទ្ិញរបស់េួ ល នជាមួយការ
ទ្ិញសៅក្សនុងផារទ្ំសនើប។
និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបជាយុទ្ធសាស្តស ត ៖និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបជាយុទ្ធសាស្តស ត រឺជា
ទ្គ្មង់មយ
ួ ននការគ្បក្សួរគ្បណជងសាង់ោសគ្មលបំែងស ម
ើ បីឈាន ល់ការសសគ្មចចិរស
ត គ្មាប់សក្សមាភាពជាយុទ្ធ
សាស្តសតនិងការផ្ទលស់បូរត របស់សាថប័ន។ គ្ក្សុមហ្៊ែុនសៅក្សនុងឧសាហ្ក្សមា ច
ូ គ្មនអាចយល់គ្ពមចូលរួម ំសែើរនិយម
សគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបរួមមួយណ លគ្រូវបានគ្រប់គ្រងសោយឯក្សរាជយទ្ីបីភារី ច
ូ ជាសាថប័ន ែិជក្ស
ជ មា។
ជាមួយនឹងគ្បសពទ្នននិយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបសនេះ,គ្មនគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សៅក្សនុងរសគ្មាងសនេះបានោក្ស់បញ្ាូ ល
ទ្ិនននយ
័ អំពីការអនុវរតរបស់ពួក្សសរសៅអនក្សសរៀបចំសគ្គ្មងការែ៍។ អនក្សសរៀបចំរែ រួសលេននការសណមតងជា
ម្យមសគ្មាប់ឧសាហ្ក្សមាទង
ំ មូលពីទ្ិនននយ
័ ណ លបានផតល់ឱ្យ។ អនក្សចូលរួមនីមយ
ួ ៗសៅក្សនុងប ទ ប់មក្សសគ្គ្មង
ការែ៍គ្រូវបានផគរផ
់ ង
គ ់ជាមួយទ្ិននន័យម្យមឧសាហ្ក្សមាណ លវាអាចសគ្បើស ើមបីវាយរនមល សមិទ្ធផ
ិ លបស់េួ ល ន។
សំ ែើរការនិយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀប
ជំហានខាងសគ្កាមគ្រូវបានទមទរសៅក្សនុងលំហារ់សគ្មលខានររំរូ៖

ការស្វើណផនការ

ការវិភារ

សក្សមាភាព

ពិនិរយស ើង វិញ
ការនធវ ណើ ែេការ៖ រួមបញ្ាូ លទំងការសគ្ជើសសរីសសក្សមាភាពណ លគ្រូវបានក្សំែរ់នយ
ិ មសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀប
ស្ៀបសោយ ក្ស់ព័នធយ៉ាងសពញសលញជាមួយបុរល
គ ិក្សណ លបានចូលរួមជាមួយសក្សមាភាពស េះនិងក្សំែរ់
554
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
ំណ្ដក្ស់កាលសំខាន់ននសក្សមាភាពណ លទក្ស់ទ្ងសៅនឹងទ្ិននផលលទ្ធ ផលនិងលទ្ធ ផល។ វាមានសារៈសំខាន់
ណ្ដស់ក្សនុងការបសងករ
ើ និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបននការអនុវរតលអបផ
ំ រ
ុ ។
ការវិភាគ៖ រួមបញ្ាូ លទំងការក្សំែរ់ពី វសា
ិ លភាពណ លសាថប័នក្សំពុងសថរ
ិ សគ្កាមការអនុវរតនង
ិ ស ើមបីជំរញ
ុ
រំនិរអំពីរសបៀបណ លវាអាចបំសពញបាន។
វាអាចរួមបញ្ាូ លទំង ំសែើរការឬវិ្ីសាស្តសតងាីគ្រូវបានទមទរ។ ការអនុវរត ក្ស់ព័នធនង
ឹ ការសគ្បើណផនការ
សក្សមាភាពស ើមបីសសគ្មចបាននូវការណក្សលមអឬការណងរក្សាសតងោ
់ រណ លបានក្សំែរ់ជាមុន។ អនក្សគ្រប់គ្រងរួរ
ធា ថា្នធានគ្រូវបានបសងកើរស ើងស ើមបីបសំ ពញតាមសគ្មលសៅណ លបានក្សំែរ់។
សក្សមមភាេ៖
ក្ស់ព័នធនង
ឹ ការោក្ស់ណផនការសមគ្សបមួយស ើមបីឱ្យគ្បសសើរស ើងនូវសមិទ្ធិផល
សៅក្សនុងរំបន់នយ
ិ មសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀប។
ការេិេិត្យន
ើង វិញ៖ រួមបញ្ាូ លទំងការតាមោនវឌ្ឍនភាពគ្បឆ្ំងនឹងណផនការនិងពិនរ
ិ យស ើង វិញនូវភាព
សមគ្សបននរងាវស់សមិទ្ធផ
ិ ល។
សៅក្សនុងការអនុវរតជាក្ស់ណសតងអាជីវក្សមាណ លបសងករ
ើ សតងោ
់ រនឹងសគ្បើគ្បាស់គ្បពពព័រមា
៌ នសផសងៗសគ្មាប់ក្សមា វិ្ី
របស់ពួក្សសរ។
ពរ៌មានណ លទក្ស់ទ្ងនិងមានគ្បសយជន៍បផ
ំ រ
ុ រឺថាពីន រូនយ
ិ មសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀប។ ភាពជាន រូ
ណបបសនេះអាចគ្រូវបានសរៀបចំតាមរយៈសមារម ែិជក្ស
ជ មានិងការផារភាជប់គ្មនរវាងគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ។
សាថប័នទំងអស់អាចទ្ទ្ួលបានផលគ្បសយជន៍ពកា
ី រសគ្បៀបស្ៀបជាមួយអនក្ស នទ្។ តាមឧរាមររិវារួរណរគ្រូវ
បានវិនច
ិ ័យ
េ គ្បឆ្ំងនឹងការអនុវរតលអបផ
ំ រ
ុ សៅក្សណនលងណ្ដណ លអាចគ្រូវបានរក្សសឃើញ។
ការវិភារនិយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបអាចផតល់នវូ ការសគ្បៀបស្ៀបនន្នធាន, សមរថភាពក្សនុងសក្សមាភាព
ោច់សោយណ ក្សនិងសមរថភាពទ្ូសៅរបស់សាថប័ន។
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
555
១៦.សនងខបជាំេូក្ស
បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
ហ្ិរញ្ាវរថុ
មិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ
 ផលចំសែញ
 ផលិរភាព
 សនទ ីយភាព
 រុែភាព
 ហានិព័យ
556
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
តារាងពិនទុរុលយភាព
និយមសគ្មលមក្ស
Balanced Scored Card
ស្វើការសគ្បៀបស្ៀប
 ហ្ិរញ្ាវរថុ
 ក្សតាតខាងក្សនុង
 អរិងិជន
 ការគ្បក្សួរគ្បណជង
 គ្បសិទ្ធភាព ំសែើរការ
 មុេងារ
 សរៀននិងក្សំសែើន
 យុទ្ធសាស្តសត
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
អនុបារគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
20X9
20X8
គ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ = គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ íគ្បាក្ស់ចំែូល (%)
31.50%
33.69%
គ្រ ប់សៅការលក្ស់ វញ
ិ = គ្បាក្ស់ចំសែញគ្បរិបរតកា
ិ រíគ្បាក្ស់ចំែូល (%)
6.18 %
7.49%
ROCE = គ្បាក្ស់ចំសែញគ្បរិបរតិការíការសគ្បើគ្បាស់មល
ូ ្ន (CE) (%)
9.82%
10.03%
1.59
1.34
9,544,000
7,664,000
ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា374 =គ្បាក្ស់ចំែូលíការសគ្បើគ្បាស់មល
ូ ្ន (CE)
ចំណ្ដំ៖ចំែូល =ចំណ្ដយផលិរសរុប +គ្បាក្ស់ចំសែញ ុល
ការ វិចរណារ៖
សរុបមក្សគ្បាក្ស់ចំសែញបានធាលក្ស់ចុេះបនតិចពីមយ
ួ ឆ្នំសៅមួយឆ្នំ។
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ៖ សទេះបីជាមានការសក្សើនស ើងននគ្បាក្ស់ចំែូល 24.6% ក្ស៏សោយគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ។
បានធាលក្ស់ចុេះជាង 2% សៅ 31.50% ។
សទេះបីជាគ្បាក្ស់ចំែូលបានបងាាញមួយការសក្សើនស ើងរួរឱ្យក្សរ់សមាគល់នងលស ើមផលិរក្សមាបានសក្សើនស ើងក្សនុងអគ្តា
សលឿនជាងមុន 28.70% ពីមួយឆ្នំសៅមួយឆ្នំ។ គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ននការធាលក្ស់ចុេះអាចបងាាញថា។
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មិនអាចសសគ្មចបាននូវក្សគ្មិរ ូចគ្មនននរនមលលក្ស់ ូចសៅក្សនុងស េះសទ្។
20X8 ឬមិនមានគ្បសិទ្ធភាពេព ស់ក្សនុងការគ្រប់គ្រងនងលស ើមផលិរក្សមារបស់វា។
ិ រផលពីផលរបរ375៖ជាងាីមង
ប កា
ត សទ្ៀរសទេះបីជាមានការសក្សើនស ើងននគ្បាក្ស់ចំែូល 24,6% ក្ស៏សោយ។
ិ រផលពីផលរបរបានធាលក្ស់ចុេះពី 7.49% សៅ 6.18% ។ ប កា
ិ រផលពីផលរបរអាចនឹងធាលក្ស់ចេះុ
ប កា
បងាាញថាគ្ក្សុមហ្៊ែុនមិនអាចសសគ្មចបាននូវក្សគ្មិរលក្ស់ ូចគ្មនសទ្។
រនមល ូចណ លវាមានសៅក្សនុង 20X8 ឬមិនមានគ្បសិទ្ធភាពក្សនុងការគ្រប់គ្រងរាល់ការចំណ្ដយរបស់វា។
ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា376៖សនេះពិរជាបានបងាាញពីភាពគ្បសសើរស ើងបនតច
ិ បនតួចពីមយ
ួ ឆ្នំសៅមួយ
ឆ្នំពី 1.34 ក្សនុង 20X8 ល់ 1.59ក្សនុង 20X9 ។ សនេះបងាាញថាគ្ក្សុមហ្៊ែុនកាន់ណរគ្បសសើរស ើងក្សនុងការបសងករ
ើ គ្បាក្ស់
ចំែូលពីការសគ្បើគ្បាស់មល
ូ ្ន ណ លមានសៅក្សនង
ុ អាជីវក្សមា។
374
Asset Turnover:ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា
375
Return on Sales(ROS):ប ិការផលពីផលរបរ
376
Asset Turnover:ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
557
ិ រផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មល
ប កា
ូ ្ន(ROCE)៖ សទេះបីជាមានការសក្សើនស ើងននផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយ
ិ រផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មល
សក្សមាក្ស៏សោយ ប កា
ូ ្ន(ROCE)ពិរជាធាលក្ស់ចុេះបនតិចពី 10.03% ក្សនុង 20X8 ល់
ុ ហ្៊ែន
9.83% ក្សនុង 20X9។ សនេះមានន័យថាគ្ក្សម
ុ មិនពូណក្សរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញពីគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សទ្។
ិ រផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មល
ការសគ្បើគ្បាស់មល
ូ ្នមានការងយចុេះនន ប កា
ូ ្ន(ROCE)រឺបណ្ដ
ត លមក្សពីការ
ធាលក្ស់ចុេះសៅក្សនុងគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ។
វាមានគ្បសយជន៍ក្សនុងការទ្ទ្ួលបានការណបងណចក្សគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលនិងចំណ្ដយបណនថមសទ្ៀរស ើមបីយល់ចាស់ពម
ី ូល
សហ្រុននការផ្ទលស់បូរត និងការ រការធាលក្ស់ចុេះននសមាមាគ្រណ លបានពិភាក្សា។ វាក្ស៏មានគ្បសយជន៍ផងណ រក្សនុងការ
ទ្ទ្ួលបានសមាមាគ្រម្យមសគ្មាប់ឧសាហ្ក្សមាស ើមបីវាស់សទង់ការអនុវរតស៊ែុបពិសសសស្ៀបនឹងរូគ្បណជងរបស់
េលួ ន។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
អនុបារចរនត=)147.9 + 393.4 + 53.8 + 6.2)/(275.1 +284.3)
= 601.3/559.4
=
1.07
អនុបាររហ្័ស)601.3 - 147.9)/559.4
=
0.81
ចំនួននងងរែនីអរិងិជន377( 393.4/1,867.5 X 365)
=
77 days
រយៈសពលកាន់កាប់សនន្
ិ ិចំនួននងង)378(147.9/(1,867.5 - 489.3) X365
=
39 days
ចំនួននងងរែនីអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់379 (275.1/(1,867.5 - 489.3) X 365)
=
73 days
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ទ្ិននផល(ធារុសចញ)ក្សនុង1សមា៉ា ងសតងោ
់ ររឺ 2ឯក្សតាណ លសាថប័ននីមួយៗមានសតងោ
់ រគ្បាក្ស់ឧបរថមា 30 ទ្ី។
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ប
ំ រិមាែ
=
377
Receivable days:ចំនន
ួ នងងរែនីអរិងិជន
378
Inventory Days:រយៈសពលកាន់កាប់សនន ិ្ិ(ចំនន
ួ នងង)
379
Payable days:ចំនន
ួ នងងរែនីអនក្សផគរផ
់ គង់
558
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាងវិកា
X100
លទ្ធ ផលងវិកាគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ៖ 1,500 / 2 = 750សមា៉ា ង
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ 1,400 / 2 = 700សមា៉ា ងសតងោ
់ រ
អនុបារផលិរក្សមាជាទ្ំហ្ំប រិមាែ380 = 700/750 X 100% = 93.30%
អនុបារសមរថភាព
អនុបារសមរថភាព
=
អនុបារសមរថភាព
=
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាក្ស់ណសតងបានសគ្បើគ្បាស់
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាងវិកា
720
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
X100= 96%
750
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព
=
=
X100
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងគ្រូវបានវាស់ណវងជាសមា៉ា ងសតងោ
់ រ
700
720
ចំនួនសមា៉ា ងផលិរជាក្ស់ណសតងបានសគ្បើគ្បាស់
X100
X100=97.20%
ផលិរក្សមាមានចំនួនរិចជាងការសគ្គ្មងទ្ុក្សចំនួន 6.7% សនេះសោយសារណរក្សងវេះខារសមរថភាពមាន 4% និងផ
លិរភាពទបជាង 2.8% ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
តារាងពិនទុមានរុលយភាព
សូច ក្សរននការអនុវរតសកាតនុពលគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រមាស់ណហក្ស
(ក្ស).ទ្សសនវិសយ
័ ហ្ិរញ្ាវរថុ
ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន(ROCE) = 0.37 / 2.40 X 100 = 15.42%
ប ិការផលពីផលរបរ(ROS) = 0.37 / 1.35 X 100 = 27.41%
ិ ន
(េ).ទ្សសនវិសយ
័ អរិងជ
ការគ្មំគ្ទ្របស់អរិងិជនជា % ននចំែូល = 0.04 / 1.35 X 100 = 2.96%
380
Production volume ratios:អនុបារផលិរក្សមា ជាទ្ំហ្ំប រិមាែ
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
559
ននមុេជំនញ
ួ ពីអរិងិជនណ លមានគ្សាប់ = 0.82 / 1.35 X 100 = 60.74%
(រ).ទ្សសនៈវិសយ
័ និងក្សំសែើន
ចំណ្ដយបែតុេះបណ្ដ
ត លជា % ននការចំណ្ដយសរុប = 0.14 / (0.15 + 0.83) X 100 =14.29%%
ននចំែូលពីផលិរផលងាី = 0.32 / 1.35 X 100 = 23.70%
(ឃ).ទ្សសន វិសយ
័ នផទក្សង
នុ
ការធា រុែភាពននចំែូល = 0.03 / 1.35 X 100 = 2.22%
ចំណ្ដយគ្រប់គ្រងនិងណចក្សចាយ % ននចំែូល = 0.15 / 1.35 X 100 =11.11%
បញ្ជីសនេះមិនទ្ូលំទ្លា
ូ យសទ្ - នឹងមានសូច ក្សរសផសងសទ្ៀរណ លគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រមាស់ណហក្សអាចស្វបា
ើ នរែ
សគ្មាប់ទ្សសនៈនីមយ
ួ ៗក្សនុងចំសណ្ដមទ្សសនៈទំង 4 ។
ស ើមបីឱ្យមានគ្បសិទ្ធភាពសូចនក្សរសមិទ្ធផ
ិ លទំងសនេះនឹងគ្រូវសគ្បៀបស្ៀបជាមួយនិយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀប
ស្ៀប ឬសគ្មលសៅសគ្មាប់រយៈសពលបចាុបបនននិង្លងការ់ការវិភារជាមួយឆ្នំមុន។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥៖
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ិ ន៖
ទ្សសន វិសយ
័ អរិងជ
សគ្មលបំែង៖បសងកើនចំនន
ួ អរិងិជនងាីនិងការវិលគ្រ ប់
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល៖ចំនន
ួ អរិងិជនងាីបានសក្សើនស ើងជាសរៀងរាល់ឆ្នំពី 4,400 ល់ 4,750 ។ សនេះរឺសក្សើន
ស ើង 8.0% ។ ចំនួនននការវិលគ្រ ប់សនេះអរិងិជនក្ស៏បានសក្សើនស ើងបនតិចពី 7,200 សៅ 7,250, ស លរឺ
1.0%សក្សើនស ើង។
សសចក្សតអ
ី ្ិបាយ៖គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សនេះបានសសគ្មចសគ្មលសៅរបស់េួ ល នក្សនុងការបសងកន
ើ ចំនួនននអរិងិជនងាីនិងណ ល
មានគ្សាប់។ វារួរឱ្យក្សរ់សមាគល់ថាសមាមាគ្រននអរិងិជនណ លបានគ្រ ប់មក្សវិញអរិងិជនបានធាលក្ស់ចេះុ បនតច
ិ
ពី 62.1% សៅ 60.4% ននអរិងិជនសរុប។ សនេះអាចបងាាញពីការធាលក្ស់ចុេះរិចរួចសៅក្សនុងក្សគ្មិរននការសពញចិរ ត
របស់អរិងិជន។
សគ្មលបំែង៖ការ់បនថយ ក្សយបែតឹងរបស់អរិងិជន%
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល៖ភាររយនន ក្សយបែតឹងរបស់អរិងិជនបានសក្សើនស ើងពី 4% (464 í11,600) ល់
7% (840 í 12,000) ។
560
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
សសចក្សតអ
ី ្ិបាយ៖ រួរសសុើបអសងករសហ្រុផលសគ្មាប់ការសក្សើនស ើងសនេះសៅក្សនុង ក្សយបែតឹងរបស់អរិងិជននិង
ចារ់ វិធានការចាំបាច់ភាលមៗស ើមបីធា ថាវាអាចបំសពញសគ្មលសៅសនេះ សពលអ ររ។
ទ្សសនវិសយ
័ នផទក្សង
នុ ៖
ផតល់អាហារ ល់អរិងិជន
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល៖ សពលសវលាណ លបានចាប់មានសគ្ចើនជាងបី ងពីម្យមភារ 4 ទ្ីក្សនុង 20X8 សៅជា
ម្យម 13
ទ្ីក្សនុង 20X9 ។
មរិសយបល់៖ អរិងិជនអាចោក្ស់រនមលេពស់សលើការ ឹក្សជញ្ជូនរបស់ពួក្សសរអាហារ។ ការសក្សើនស ើងក្សនុងសពលសវលា
អាចគ្រូវបានភាជប់សៅនឹងចំនួនសក្សើនស ើងនន ក្សយបែតង
ឹ របស់អរិងិជន។ គ្បសិនសបើសនេះសៅណរបនតការសពញចិរ ត
របស់អរិងិជននិង ូសចនេះគ្បាក្ស់ចំសែញ, នឹងទ្ទ្ួលរងសៅក្សនុងរយៈសពលណវង។ សភាជនីយោះនរួរចារ់ វិធានការ
ឥ ូវសនេះស ើមបីធា ថាសគ្មលសៅសនេះនឹងសសគ្មចបានសៅមុេ។
សគ្មលបំែង៖ ការ់បនថយចំែូលរបស់បុរល
គ ិក្ស
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល៖ សនេះបានសក្សើនស ើងយ៉ាងខាលំងពី 12% សៅ 40% សហ្ើយ ូសចនេះអាជីវក្សមាមន
ិ បាន
សសគ្មចសគ្មលសៅរបស់េួ ល ន។
មរិសយបល់៖ សហ្រុផលសគ្មាប់ការផ្ទលស់បូរត បុរល
គ ិក្សេព ស់រួរគ្រូវសសុើបអសងករភាលម។ សនេះអាចជាការរួមចំណែក្ស
ល់ការរង់ចាំយូរជាងសនេះនិងការសក្សើនស ើងនូវ ក្សយបែតឹងរបស់អរិងិជន។ សនេះនឹងមានផលប៉ាេះ ល់ ល់
គ្បាក្ស់ចសំ ែញរយៈសពលណវង។
នចនគ្បឌ្ិរនិងទ្សសនវិសយ
័ សិក្សា៖
សគ្មលបំែង៖ បសងកើនសមាមាគ្រននចំែូលងាី
វិធានការសនេះបានសក្សើនស ើងពីមួយឆ្នំសៅមួយឆ្នំពី 20% (22,000 លា
ុ ល អាសមរិក្ស$ 110,000) ក្សនុង 20 X8
សៅ 30% (39,600 ុលាលរí 132,000 លា
ុ ល រ) សៅក្សនង
ុ 20X9 ។ ូសចនេះសភាជនីយោះនបានសសគ្មចសគ្មល
សៅរបស់េួ ល ន។
មរិសយបល់៖ សនេះរឺជាការសក្សើនស ើងរួរឲ្យសជឿជាក្ស់សហ្ើយអាចមានភាពវិជមា
ជ នផលប៉ាេះ ល់សលើគ្បាក្ស់ចំសែញ
រយៈសពលណវងគ្បសិនសបើផលិរផលងាីបំសពញតាមរគ្មូវការរបស់អរិងិជន។
សគ្មលបំែង៖ បសងកើនភាររយននការចំណ្ដយរបស់បុរល
គ ិក្សសៅសលើការបែតុេះបណ្ដ
ត ល។
វិធានការសនេះបានធាលក្ស់ចុេះយ៉ាងខាលំងពី 5% មក្សគ្រឹមណរ 2% ប៉ាុសណ្ដាេះគ្ក្សុមហ្៊ែុនមិនសសគ្មចបានសគ្មលសៅរបស់
េលួ នសទ្។
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
561
សសចក្សតអ
ី ្ិបាយ៖ បុរល
គ ិក្សអាចមិនសកប់ចរ
ិ គ្ត បសិនសបើពួក្សសររិរថាការហ្វឹក្សហ្វឺនរបស់ពួក្សសរគ្រូវការមិនគ្រូវ
បានបំសពញ។ សនេះអាចរួមចំណែក្ស ល់ការផ្ទលស់បូរត បុរល
គ ិក្សេព ស់។ ចូលសលើសពីសនេះសទ្ៀរបុរល
គ ិក្សអាចមិនមាន
ជំ ញក្សនង
ុ ការស្វើការងារបានលអសហ្ើយសនេះនឹងប៉ាេះ ល់ ល់ក្សគ្មិរននការសពញចិររត បស់អរិងិជន។
ទ្សសនវិសយ
័ ហ្ិរញ្ាវរថ៖
ុ
សគ្មលបំែង៖ បសងកើនការចំណ្ដយក្សនុងអរិងិជន
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល៖ ការចំណ្ដយក្សនុងអរិងិជនមានក្ស់ៗបានសក្សើនស ើងចាប់ពី 9.48 លា
ុ លរ
(110,000 í11,600) សៅ 11 លា
ុ ល រ (132,000 í 12,000), ស លរឺសក្សើនស ើង 16.0% ។
អតាថ្ិបាយ៖សនេះរឺជាការសក្សើនស ើងអំសណ្ដយផល។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដបញ្ញាបានពិភាក្សាខាងសលើគ្រូវណរសោេះ
គ្សាយស ើមបីធា ថានិ ន ការសនេះបនត។
សគ្មលបំែង៖ ស ើមបីបសងកន
ើ គ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ។
ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល៖ រឹមគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ បានសក្សើនស ើងគ្បចាំឆ្នំពី 20%(22,000 ុលាលរ í 110,000
លា
ុ ល រ) សៅ 23% (30,360 លា
ុ ល រ í132,000 លា
ុ ល រ) ។
អតាថ្ិបាយ៖ សនេះរឺជាការសក្សើនស ើងអំសណ្ដយផល។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដបញ្ញាបានពិភាក្សាខាងសលើគ្រូវណរសោេះ
គ្សាយស ើមបីធា ថានិ ន ការសនេះបនត។
562
ជំពូក្សទ្ី ១៦៖បសចាក្សសទ្សវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទធិែ ក្សនុងសាថេភាេណាក្ស់ណសាង
ជាំេូក្សទី ១៧
ការវាស់ណវងសមិទធិែ
នោ
ក្សនុងសាថេភាេណាក្ស់ណសាង
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពិភាក្សាអំពី វិធានការ
ណ លអាចគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់ស ើមបីវាយរនមលសមិទ្ធផ
ិ លននការគ្រប់គ្រង និង
បញ្ញាជាក្ស់ណសាងណ ល ក្ស់ពន
័ ធ

ផលចំសែញសស ះក្សច
ិ ា
 រែ

ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ 381នូវសលើការវិនិសយរនិងរនមលសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល
ពនយល់ពីរុែសមបរតន
ិ ិងណ នក្សំែរ់នន ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ និងសំែល់ននគ្បាក្ស់ចំែូល
(ចំែូលសៅសល់382)

ពិពែ៌ អំពីការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលគ្រូវនឹងក្សនុងក្សិចាសនោសមរមយនិងក្សំែរ់នងលស ើមបនទុក្ស
ចំណ្ដយបរិសាថន

ពិភាក្សាអំពកា
ី រវាស់ណវងសមិទ្ធិផលសមរមយសគ្មាប់ វិសយ
័ ឧសាហ្ក្សមាខាងសសវាក្សមា

ពិភាក្សាអំពកា
ី រវាស់ណវងសមិទ្ធិផលក្សនុងសាថនភាពឧសាហ្ក្សមាសសវាក្សមា

ពិភាក្សាអំពកា
ី រវាស់សមិទ្ធិផលក្សនុងសាថប័នមិនណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញនិង វិសយ
័ សាធារែៈ

សស ះក្សិចា គ្បសិទ្ធភាព និង ភាពស័ក្សស
ក ទ្
ិ ធ 383

ពនយល់អំពីទ្សសនៈននសស ះក្សិចា គ្បសិទ្ធភាព និងភាពស័ក្សកសិទ្ធ

ពិពែ៌ អំពី ការចងអល
ុ បងាាញសមិទ្ធផ
ិ លសគ្មាប់ សស ះក្សិចា ,គ្បសិទ្ធភាព, ភាពស័ក្សកសិទ្ធ

បសងកើរសុច ក្សរបងាាញការវាស់ណវងសគ្មាប់ សស ះក្សិចា គ្បសិទ្ធភាព ភាពស័ក្សកសិទ្ធ សៅក្សនុងសាថនភាព
ជាក្ស់ណសាង។

សគ្បៀបស្ៀបការគ្រួរពិនរ
ិ យនងលស ើម និងការការ់បនថយនងលស ើម

ពែ៌ និងវាយរនមល វិ្សា
ី ស្តសតការ់បនថយរនមល ស ម
ើ និងពែ៌ និងវាយរនមលការវិភាររនមល
381
Return on Investment(ROI):ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ
382
Residual Income:ចំែូលសៅសល់
383
Effectiveness:ភាពស័ក្សកសិទ្ធ
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
563
ការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
ឧសាហ្ក្សមាផលិរ
វិស័យសសវាក្សមា
សាថប័នមិនណសវង
រក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
564
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
តាមណផនក្ស វិនិសយរ
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
565
១.នស្ក្សាីនែាើម
មានគ្បសពទ្អាជីវក្សមាជាសគ្ចើនគ្បសពទ្ណ លគ្រូវបានោក្ស់បញ្ាូ លសៅក្សនុងគ្ក្សុម ូចខាងសគ្កាម៖

ឧសាហ្ក្សមាផលិរក្សមា

អនក្សផតល់សសវាក្សមា

សាថប័នមិនណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ (សបបុរស្ម៌)

សាថប័ន វិសយ
័ សាធារែៈ ( យក្សោះនរោះពិបាល)
វិស័យជំនញ
ួ នីមួយៗនឹងមានសគ្មលបំែងេុសគ្មន

ផលិរក្សមា ៖ ការ់បនថយនងលស ើមផលិរ

អនក្សផតលស់ សវា៖ ស្វើឲ្យរុែភាពននសសវាក្សមាកាន់ណរគ្បសសើរស ើង

សាថប័នមិនណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ៖ ស ើមបីបំសពញតាមរគ្មូវការរបស់អរិងិជន

សាថប័នខាង វិសយ
័ សាធារែៈ ៖ សៅជាមួយនឹងងវិការរិចរួច
អាជីវក្សមានីមយ
ួ ៗនឹងគ្រូវពិនរ
ិ យតាមោននូវសមិទ្ធិផលននសគ្មលបំែងរបស់ពួក្សសរស ើមបីធា ថាពួក្សសរអាច
ទ្ទ្ួលបានសជារជ័យសៅក្សនុង វិស័យណ លពួក្សសរបានសគ្ជើសសរីសប៉ាុណនតមានក្ស់ៗនឹងគ្បឈមមុេនឹងការលំបាក្សផ្ទទល់
េលួ នក្សនុងការសសគ្មចសលើ វិធានការសមគ្សបក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់។ឧទហ្រែ៍ ូចបានសឃើញសៅក្សនុងជំពក្ស
ូ មុនការ
វាស់វាស់ននទ្ិននផលននអនក្សផតល់សសវាអាចជាការពិបាក្ស។

លក្សខែ្មាជារិអរូបិយននសសវាក្សមា

សសវាក្សមាសផសងៗ

ផលិរក្សមា ំណ្ដលគ្មននិងការសគ្បើគ្បាស់សសវាក្សមា

ភាពរលាយចូលគ្មនននសសវាក្សមា
សាថប័នមិនណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ និងសាថប័នខាង វិសយ
័ សាធារែៈនឹងមានការលំបាក្សក្សនុងការសសគ្មចចិរសត លើ
ការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលណ លជា្មាតាហ្ិរញ្ាវរថកា
ុ រវាស់ណវងសមិទ្ធិផលនឹងមិនគ្រូវបានអនុវរត។
២.ការវាស់ណវងសមិទធិែ
សគ្មាប់ការ វិេិនយាគតាមណែនក្ស
ការគ្រប់គ្រងវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
មានបញ្ញាជាក្ស់ណសាងណ ល ក្ស់ព័នធនឹងភាពឯក្សសកាននការគ្រប់គ្រងវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លមក្សពីការណបងណចក្សននសមិទ្ធិ
ផលតាមណផនក្ស វិនិសយរគ្រូវបានគ្រប់គ្រង។ សមិទ្ធិក្សមាននអនក្សគ្រប់គ្រងរឺមិន ូចជាសមិទ្ធិក្សមាទ្ូសៅននការណបង
ណចក្សសោយសារណរក្សតាតខាងសគ្ៅណ លសៅសគ្ៅការគ្រប់គ្រងរបស់សាថប័ន។
ឧទហ្រែ៍៖
566
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង

អនក្សគ្រប់គ្រងរួរណរសៅក្សនុងការគ្រប់គ្រងននណផនក្សមួយណ លគ្បឈមនឹងការគ្បក្សួរគ្បណជង ៏កាចសាហាវ
និងមានលក្សខេែឌពិបាក្សក្សនុងការផលិរសហ្ើយ ូសចនេះនឹងមិនអាចរីក្សចសគ្មើនបានងាយគ្សួលសទ្។

អនក្សគ្រប់គ្រងអាចគ្រូវបានផតល់ឱ្យណផនក្សណ លគ្បឈមនឹងការគ្បក្សួរគ្បណជងរិចណ លអាចពគ្ងីក្សអាជីវក្សមា
បានយ៉ាងងាយគ្សួល។
សមិទ្ធិក្សមាណ ល្លុេះបញ្ញាង
ំ ពីការអនុវរតននការណបងណចក្សទំងមូល ូសចនេះមិនអាច្លុេះបញ្ញាំងពីការអនុវរតរបស់អនក្ស
គ្រប់គ្រងស េះសទ្។
មានពីរ វិ្ច
ី មបងននការវាស់សង
ទ ស
់ មិទ្ធ ផ
ិ លគ្រប់គ្រង
(១)ក្សំែរ់សគ្មលសៅគ្រប់គ្រងជាក្ស់លាក្ស់
អនក្សគ្រប់គ្រងមានក្ស់ៗអាចក្សំែរ់ទ្ិសសៅជាក្ស់លាក្ស់សគ្បៀបស្ៀមសៅនឹងសមិទ្ធ ផ
ិ លរបស់ពួក្សសរអាចគ្រូវបានវាស់
សៅចស ល េះសពលសទ្ៀងទរ់។ សគ្មលបំែងទំងសនេះនឹងគ្រូវបានផារភាជប់សៅនឹងសគ្មលបំែងរួមរបស់សាថប័ន
ទំងមូល។
ឧទហ្រែ៍ សាថប័នអាចមានសគ្មលបំែងបសងកន
ើ ការលក្ស់សរុប 5% ភាររយក្សនុងមួយឆ្នំ។ សគ្មលសៅជាក្ស់លាក្ស់
សគ្មាប់អនក្សគ្រប់គ្រងខាងគ្បរិបរតកា
ិ រ ក្សនុងបរិយកាសគ្បក្សួរគ្បណជងខាលំងរួរណររក្សាការលក្ស់សៅក្សគ្មិរបចាុបបនន
ជាជាងពោយមបសងកើនវា។ សគ្មលបំែងសនេះរួរណរគ្រូវបានយល់គ្សបជាមួយអនក្សគ្រប់គ្រងមានក្ស់ៗណ លគ្រូវបាន
ក្សំែរ់សៅក្សគ្មិរមួយណ លពិបាក្ស ប៉ាុណនតវាអាចស្វើសៅបានស ើមបីផល
ត ន
់ ូវការសលើក្សទ្ឹក្សចិរ។
ត
ការទ្ូទរ់គ្បាក្ស់បណនថមឬគ្បាក្ស់ក្សនគ្មណ លទក្ស់ទ្ងនឹងការបំសពញការងារសផសងសទ្ៀរក្ស៏អាចភាជប់សៅ
នឹងសមិទ្ធផ
ិ លណ លបានគ្ពមសគ្ពៀងគ្មនផងណ រ។
(២)សគ្បើការវាស់ណវងរឺណផអក្សសលើការគ្រប់គ្រងបានចំណ្ដយនិងចំែូលមានន័យថាការគ្រប់គ្រងសលើគ្បាក្ស់ចសំ ែញ
សគ្មលសៅងវិកាអាចណបងណចក្សរវាងការគ្រប់គ្រងងវិកានិងការមិនអាចគ្រប់គ្រងងវិកាសលើចំណ្ដយនិង
ចំែូល។ ការវាយរនមលតាមណផនក្សវិនសិ យរអាចគ្រូវបានវាស់ណវងឬតាមោនបានស្ៀបនឹងងវិកាសរុប
សោយសគ្បើចំណ្ដយនងលស ើមនិងចំែូល ចំណែក្សឯការអនុវរតការគ្រប់គ្រងអាចគ្រូវបានវាស់សោយណផអក្សសលើធារុ
ជាសមិទ្ធិផលណ លអាចគ្រប់គ្រងបាន។
បញ្ញាចំបងរឺជាការលំបាក្សក្សនង
ុ ការសសគ្មចថាអវណី លអាចគ្រប់គ្រងបានឬអាចតាមោនបាន។គ្បសិនសបើសយើង
ក្សំពុងវាយរនមលសមិទ្ធផ
ិ លឬអនុវរតរបស់អនក្សគ្រប់គ្រងសយើងរួរណរពិចារណ្ដសលើក្សតាតទំងស េះណ លមានសមរថ
ភាពអាចគ្រប់គ្រងបានសោយអនក្សគ្រប់គ្រង។ សៅក្សនុងការវាយរនមលពីភាពសជារជ័យននការណបងណចក្សតាមណផនក្សសនេះ
សយើងរួរណរសផ្ទារសលើគ្បាក្ស់ចណ្ដ
ំ
យនិងគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូលណ លអាចបណ្ដ
ត លមក្សពី
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
567
ការណបងណចក្សតាមណផនក្ស384និងការ វិនិច័យ
េ សលើគ្បាក្ស់ចំសែញ ការណបងណចក្សតាមណផនក្ស ។ ឧទហ្រែ៍ បនទុក្សរមលស់សលើ
សគ្រឿងមា៉ា សុន
ី មិនគ្រូវបានរាប់បញ្ាូ លជាចំណ្ដយនងលស ម
ើ ណ លអាចគ្រប់គ្រងបានសៅក្សនុងមជឈមែឌល
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសទ្។ សោយសារណរអនក្សគ្រប់គ្រងមិនបានគ្រប់គ្រងសលើការវិនសិ យរសលើគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង
សទ្។ សទេះយ៉ាងណ្ដការវិនសិ យរសលើគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវងវានឹងគ្រូវបានរួមបញ្ាូ លជាការចំណ្ដយនងលស ើម
សងរមួយណ លអាចតាមោនបានក្សនុងការវាយរនមល សមិទ្ធផ
ិ លឬការអនុវរតការងារសោយការណបងណចក្សតាមណផនក្ស។
ទ្គ្មង់ននសុច ក្សរចងអល
ុ បងាាញការវាយរនមលសគ្មាប់ការណបងណចក្សរឺជារបាយការែ៍ការគ្រប់គ្រងគ្បាក្ស់ចសំ ែ
ញ។ ខាងសគ្កាមជាទ្គ្មង់របាយការែ៍បសណ្ដ
ា េះអាសនន៖
របាយការែ៍ការគ្រប់គ្រងគ្បាក្ស់ចសំ ែញបសណ្ដ
ា េះអាសនន៖
គ្បាក្ស់ចំែូលផលរបរ
លា
ុ លរ
ខាងសគ្ៅ(External)
X
ខាងក្សនុង(Internal)
X
លា
ុ លរ
X
ការគ្រប់គ្រងចំណ្ដយនងលស ម
ើ អសងរតាមណផនក្ស
(X)
ការគ្រប់គ្រងចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរតាមណផនក្ស
(X)
ការគ្រប់គ្រងគ្បាក្ស់ចំសែញតាមណផនក្ស
X
ការក្សំែរ់ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ នទ្សទ្ៀរតាមណផនក្ស
(X)
ការក្សំែរ់ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ នទ្សទ្ៀរតាមណផនក្ស
(X)
ការក្សំែរ់គ្បាក្ស់ចំសែញតាមណផនក្ស
X
ការវិភាជន៍ចំណ្ដយសគ្មាប់កា រិយល័យក្សណ្ដ
ត ល
គ្បាក្ស់ចសំ ែញសុទ្ធ
(X)
X
មជឈមែឌលទ្ទ្ួលេុសគ្រូវ
ការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលក្ស៏េស
ុ គ្មនសៅតាមគ្បសពទ្ននមជឈមែឌលណ លអនក្សគ្រប់គ្រងទ្ទ្ួលេុសគ្រូវ
ណផនក្សទ្ំនល
ួ េុសគ្រូវ៖
មជឈមែឌលទ្ទ្ួលេុសគ្រូវ
384
ឧទហ្រែ៍
Division:ការណបងណចក្សតាមណផនក្ស
568
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
ឧទហ្រែ៍ការសគ្បើគ្បាស់ការវាស់ណវងនន
ការវាយរនមលសមិទ្ធផ
ិ ល
មជឈមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
ប ទ រ់ផលិរក្សមាសៅក្សនុងអាជីវក្សមាផលិរ
 នងលស ើមសរុប និងសងលើស ើមក្សនុងមួយឯក្សតា
នងលស ើមណរមួយប៉ាុសណ្ដាេះ
 ភាពលំសអៀងននរនមលស ើម
 សូច ក្សរសតីពីសមិទ្ធិផលគ្មានហ្ិរញ្ាវរថុ
ទក្ស់ទ្ងនឹងរុែភាពផលិរភាពនិង
គ្បសិទ្ធភាព
មជឈមែឌលគ្បាក្ស់ចំែូល
គ្ក្សុមលក្ស់សគ្មាប់បនទ ប់បងាាញរងយនត
 ការលក្ស់សរុប និងចំណែក្សទ្ីផារ
គ្បាក្ស់ចំែូលណរមួយប៉ាុសណ្ដាេះ
 ភាពលំសអៀងននការលក្ស់ជាផរបរ
 NFPIsទក្ស់ទ្ងនឹងការសពញចិររត បស់
អរិងិជន
មជឈមែឌលគ្បាក្ស់ចំសែញ
មជឈមែឌលវិនិសយរ
ណផនក្សលក្ស់រាយននគ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិរក្សំរាលគ្ពំ
បូក្សសរុបចំែុចខាងសលើទង
ំ អស់
មួយ
 ភាររយគ្បាក្ស់ចំសែញ
នងលស ើម និងគ្បាក្ស់ចំែូល
 អនុបារទ្ុនបងវិល
សាថប័ន ែិជក្ស
ជ មាអុឺរ៉ាុបសៅក្សនុងសាថប័នអនតរ
សរុបចំែុចខាងសលើទង
ំ អស់
ជារិមួយ

ប ិការផលសលើការវិនិសយរ
នងលស ើម គ្បាក្ស់ចំែូល និងអំណ្ដចក្សនុង

រនមលកាក្សសំែល់(RI)
ការវិនិសយរសលើគ្ទ្ពយសក្សមាងាីនិងកាក្សសំន
ល់របស់ចាស់។
(ក្ស).្ាំណូ េីការបណា
ា ក្ស់ទេ
ុ េីការវិេិនយាគ (ROI)
ិ រផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មល
សនេះរឺជា វិធានការគ្សស ៀងគ្មនសៅនឹងប កា
ូ ្ន (ROCE385) ប៉ាុណនត
ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុន(ROI)គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីវាយរនមលការសសគ្មចចិរតវិនិសយរនន
សាថប័នតាមណផនក្ស វិនសិ យរ៖
ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុន)ROI)

=
គ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចគ្រប់គ្រងបាន386
ការសគ្បើគ្បាស់ស ើមទ្ុន)គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង(អាចគ្រប់គ្រងបាន387
គ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចគ្រប់គ្រងបាន៖ជាទ្ូសៅគ្រូវបានសរយក្សប ទ ប់ពី ក្សសចញរមលស់បណ៉ាុ នត
មុនសពលបង់ពនធលគ្់ បាក្ស់ចែ
ំ ូល។

ការសគ្បើគ្បាស់ស ម
ើ ទ្ុនអាចគ្រប់គ្រងបាន៖រឺគ្ទ្ពយសក្សមាសរុប ក្សន្ញបំែល
ុ រយៈសពលេល ី
385
Return on Capital Employed(ROCE):ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន
386
Controllable Profit:គ្បាក្ស់ចំសែញអាចគ្រប់គ្រងបាន
387
Controllable Capital Employed:ការសគ្បើគ្បាស់ស ម
ើ ទ្ុនអាចគ្រប់គ្រងបាន
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
569
X100
ឬមូល្នសរុបបូក្សបំែល
ុ រយៈសពលណវង។

គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវងអាចគ្រូវបានវាយរនមលតាមនងលស ើមគ្បវរតិសាស្តសត, រនមលោក្ស់ជំនួសសុទ្ធឬចំនួន
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ក្សង
នុ បញ្ជរ
ី ែសនយយឬរនមលមន
ិ ទន់រមលស់។ រនមលគ្ទ្ពយសក្សមាបានសគ្បើគ្បាស់ណ លបានបញ្ាូ ល
អាចជារនមលម្យមភារសគ្មាប់រយៈសពលទំងមូលឬរនមលមួយសៅចុងកាលបរិសចេទ្។
យក្សរនមលជាម្យមសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្រឺគ្បសសើរជាងសរ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម១៖្ាំណូ
េីការបណា
ា ក្ស់ទុេ(ROI)
ទ្ិនននយ
័ ខាងសគ្កាមគ្រូវបានសរគ្បមូលសៅក្សនុងមជឈមែឌលវិនសិ យររសគ្មាង (ក្ស)
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចគ្រប់គ្រងបាន
50,000
គ្ទ្ពយសក្សមាអាចគ្រប់គ្រងបាន
250,000
សាំណួរ៖
ចូររែ
ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុន(ROI) របស់ មជឈមែឌលវិនិសយររសគ្មាង (ក្ស)?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុន)ROI)
=
គ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចគ្រប់គ្រងបាន388
389
ការសគ្បើគ្បាស់ស ើមទ្ុន)គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង(អាចគ្រប់គ្រងបាន
ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុន)ROI)
=
50,000
250,000
X100=20%
សនេះរឺមានន័យថាមជឈមែឌលគ្រូវបានបសងករ
ើ អគ្តាននប ិការផល 20% សៅគ្ទ្ពយសក្សមាសៅក្សនុង
សគ្កាមការគ្រប់គ្រងរបស់េួ ល ន។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១៖
ទ្ិនននយ
័
ូចខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងសៅនឹង ំសែើរការននរសគ្មាងវិនិសយរចំនន
ួ ៤ណផនក្សខាងសគ្កាមននគ្ក្សុមហ្៊ែុន
េិេិធភាេ390។
388
Controllable Profit:គ្បាក្ស់ចំសែញអាចគ្រប់គ្រងបាន
389
Controllable Capital Employed:ការសគ្បើគ្បាស់ស ម
ើ ទ្ុនអាចគ្រប់គ្រងបាន
570
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
X100
រសគ្មាងវិនិសយរតាមណផនក្ស
ក្ស
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
250,000
គ្ទ្ពយសក្សមាសុទ្ធ
េ
400,000
រ
ឃ
320,000
80,000
1,300,000 2,500,000 1,600,000 320,000
សាំណួរ៖
ចូររែ សោយ សគ្បើ ROI ស ើមបីវាយរនមលសមិទ្ធផ
ិ ល សរើរសគ្មាងវិនិសយរតាមណផនក្សណ្ដមួយណ លទ្ទ្ួលបាន
សជារជ័យជាងសរ?
ក្ស
ការវិនិសយរណផនក្ស (ក្ស)
េ
ការវិនិសយរណផនក្ស (េ)
រ
ការវិនិសយរណផនក្ស (រ)
ឃ
ការវិនិសយរណផនក្ស (ឃ)
(ខ).កាក្សសាំណ
់នេគ្ ក្ស់្ណ
ាំ ូ
(RI391)
កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល (RI) រឺជាគ្បាក្ស់ចំែូលគ្បរិបរតកា
ិ រសុទ្ធណ លជាមជឈមែឌលវិនិសយរ ឬគ្បាក្ស់
ចំែូលតាមណផនក្សណ លេព ស់ជាងអបបបរមាណ លបានទមទរសលើគ្ទ្ពយសក្សមាសគ្មាប់គ្បរិបរតកា
ិ រ
របស់េួ ល ន។
កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល (RI)=
គ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចគ្រប់គ្រងបាន -សញ្ញាែចំណ្ដយការគ្បាក្ស់សលើមូល្ន392

វិ្ីរែ គ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចគ្រប់គ្រងបានរឺ ូចគ្មននឹង វិ្ីរែ
ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុន
(ROI)ណ រ។

សញ្ញាែចំណ្ដយការគ្បាក្ស់សលើមល
ូ ្ន=ស ើមទ្ុនបានសគ្បើគ្បាស់សៅក្សនុងរសគ្មាងវិនសិ យរតាមណផនក្ស
រុែនឹងបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថឬ
ុ អគ្តាការគ្បាក្ស់។
 ការរែ ការសគ្បើគ្បាស់ស ម
ើ ទ្ុន(គ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលណវង)អាចគ្រប់គ្រងបានរឺ ច
ូ គ្មនសៅ
នឹង វិ្ីរែ ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុន(ROI)ណ រ។
 បនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថឬ
ុ អគ្តាការគ្បាក្ស់បានសគ្ជើសសរីសអាចជាបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថជា
ុ ម្យមភារ
390
( សំ. បា. វិ វិ្ ) សផសងៗគ្មន, សគ្ចើនណបប, សគ្ចើនយ៉ាង ពិពិ្សមបរតិ រឺសមបរតិសគ្ចើនយ៉ាង; ពិពិ្ពែឌ (-្ៈព័ន) ពែឌៈសផសងៗ, របស់សគ្ចើនយ៉ាង, សគ្ចើនមុេ ។
391
Residual Income(RI):កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចំែូល
392
Notional interest on Capital:សញ្ញាែចំណ្ដយការគ្បាក្ស់សលើមូល្ន
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
571
របស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ (បនទុក្សននមូល្ន) ។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយអគ្តាការគ្បាក្ស់សផសងសទ្ៀរអាចគ្រូវបានសរសគ្ជើស
សរីស ូចជាបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថស
ុ គ្មាប់េាីគ្បាក្ស់ឬ សគ្មលសៅ ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI)។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម២៖កាក្សសាំណ ន់ េគ្ ក្ស់្ណ
ាំ ូ
(RI)
របាយការែ៍សីអ
ា ំពីសាថនភាពហ្ិរញ្ាវរថតា
ុ មមជឈមែឌលវិនិសយរមួយបងាាញគ្ទ្ពយសក្សមាសគ្កាមការគ្រប់គ្រង
របស់េួ ល នមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 300,000 លា
ុ ល រ។ មជឈមែឌលននគ្បាក្ស់ចំសែញ សៅក្សនុងរបាយការែ៍លទ្ធ ផល
របស់េួ ល នមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 50,000 លា
ុ ល រ និងបនទុក្សននមូល្ន 10%ក្សនុង1ឆ្នំ។
សាំណួរ៖
ចូររែ
កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចំែូល (RI) សគ្មាប់មជឈមែឌលសនេះ។
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចូររែ រនមលកាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចំែូលននមជឈមែឌលវិនិសយរនឹងគ្រូវបងាាញ៖
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចគ្រប់គ្រងបាន
50,000
ក្ស៖សញ្ញាែការគ្បាក្ស់ននស ើមទ្ុន 300,000X10%
(30,000)
រនមលកាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល
20,000
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២៖
មជឈមែឌលវិនិសយរមួយមានគ្ទ្ពយសក្សមាសុទ្ធ មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ ចំនួន 800,000 ុលាលរ, សហ្ើយបានបសងករ
ើ គ្បាក្ស់
ចំសែញមុនបង់ពនធសលើគ្បាក្ស់ចំែូលនិង ចំណ្ដយការគ្បាក្ស់មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 160,000 លា
ុ លរ
និងបនទុក្សននមូល្ន 11%ក្សនុង1ឆ្នំ។
សាំណួរ៖
ចូររែ កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចំែូលនិងផតលស់ យបល់សលើ កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចំែូលសគ្មាប់
មជឈមែឌលសនេះ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៣៖ការនគ្បៀបនធៀប(ROI)េិង កាក្សសាំណ ន់ េគ្ ក្ស់្ណ
ាំ ូ
ការវិនសិ យរតាមណផនក្សបចាប
ុ បននមាន៖
លា
ុ លរ
572
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
(RI)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចគ្រប់គ្រងបាន
គ្ទ្ពយសក្សមាណ លអាចគ្រប់គ្រងបាន
បនទុក្សននមូល្ន
20,000,000
100,000,000
10%ក្សនុង1ឆ្នំ
កាលានុវរតភាពវិនសិ យរមួយបានសលចស ើងណ លនឹងបសងកើនគ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចគ្រប់គ្រងបានចំនន
ួ
10,000,000 ុលាលរនិងបសងកើនគ្ទ្ពយសក្សមាអាចគ្រប់គ្រងបានចំនួន 50,000,000 លា
ុ ល រ។
សាំណួរ៖
សរើអនក្សគ្រប់គ្រងការវិនសិ យរតាមណផនក្សអាចទញយក្សគ្បសយជន៍ពកា
ី លានុវរតភាពវិនសិ យរបានណ រឬសទ្?
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ការវិនិសយរមិនផ្ទលស់បូរត (ROI)ននការវិនិសយរតាមណផនក្សសទ្៖
ជាមួយការវិនសិ យរមាន(ROI)បចាុបបនន =20,000,000/100,000,000 X100
=
20%
ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុន(ROI) = 30,000,000/150,000,000 X100
=
20%
ការវិនិសយរសនេះ ស្វើឲ្យ RI គ្បសសើរស ើងននការណបងណចក្សសនេះ
បចាុបបនន ( RI) = 20,000,000 -(10% X100,000,000)
= 10,000,000
ជាមួយការវិនសិ យរមាន ( RI) = 30,000,000 - (10% X150, 000,000)
= 15,000,000
សោយណផអក្សសលើកាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចំែូល (RI)ការវិនិសយររួរណរគ្រូវបានទ្ទ្ួលយក្ស សគ្ េះវាបសងករ
ើ បាន
ក្សគ្មិរេព ស់ពរ
ិ គ្បាក្ស ននគ្បាក្ស់ចំែូល។
សនេះបងាាញថាការសគ្បើ (ROI) ណ លជាវិធានការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលអាច ំសៅការសសគ្មចចិរណត លមិនលអឥរ
សខាាេះ ណ លមិនបសងកន
ើ ផលចំសែញអរិប រិមា (សហ្ើយ ូសចនេះគ្ទ្ពយសមបរតិ)ណ លបសងករ
ើ សោយសាថប័ន។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣៖
មានការវិនិសយរតាមណផនក្សមួយមានគ្បាក្ស់ចំែូលសំែល់ចំនន
ួ 280,000 ុលាលរ និង
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ អាចគ្រប់គ្រងបានមុនទ្ូទរ់ការគ្បាក្ស់ទ្ក្ស
ឹ គ្បាក្ស់ចន
ំ ួន 740,000 ុលាលរ។
គ្បសិនសបើសរសគ្បើបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ 10% (សញ្ញាែការគ្បាក្ស់) សគ្មាប់ការគ្បាក្ស់សលើមល
ូ ្នណ ល
បានវិនសិ យររបស់េួ ល ន។
សាំណួរ៖
សរើលទ្ធ ផលវិលគ្រ ប់របស់េួ ល នសលើការវិនិសយរ (ROI) សៅជាភាររយ(បងគរ់)?
ក្ស
4%
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
573
េ
10%
រ
16%
ឃ
27%
ការវាយ្ត្នមៃ (ROI) សគ្មាប់វាស់ណវងសមិទធិែ
ROI រឺជា វិធានការ ៏មានគ្បជាគ្បិយភាពមួយ សគ្មាប់ការវាស់ណវងវាយរនមលរសគ្មាងវិនសិ យរតាមណផនក្ស ប៉ាុណនត
មានេល េះក្ស៏ជាក្សំហ្ុស្ងន់្ងរ ណ លគ្រូវពិចារណ្ដសៅសពលបក្សគ្សាយលទ្ធ ផល។
គុណសមបត្ាិ
គុណ វិបត្ាិ
 មានការរែ សាមញ្ា និងងាយគ្សួល
 ណផអក្សសលើពរ
័ មា
៌ នពីរែសនយយ
 សគ្បើគ្បាស់ពរ
័ មា
៌ នមានភាពងាយគ្សួល
 សបើក្សចំហ្ស ម
ើ បីសរៀបចំឬឧបាយក្សល
 សគ្បើ វិធានការបានយ៉ាងទ្ូលទ្
ំ លា
ូ យ
 អាចគ្រូវបានបងខូចគ្ទ្ង់គ្ទយសោយមានអរិផរណ្ដ
 ផតល់លទ្ធ ផលជាភាររយ ូសចនេះអាចគ្រូវបានសគ្បើ ស ើមបី
 អាចបងាអក្ស់ការវិនិសយរគ្ទ្ពយសក្សមាងាី
សគ្បៀបស្ៀបទ្ំហ្េ
ំ ុសៗគ្មន ននសាថប័នអាជីវក្សមា ។
 ការសគ្បៀបស្ៀបភាររយអាចគ្រូវបានយល់គ្ច ំឬេុស
 អាច ំឱ្យមិនមានសគ្មលសៅ
574
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
គុណសមបត្ាិ េិងគុណ វិបត្ាិរបស់ ្ាំណូ
េីការបណា
ា ក្ស់ទុេ(ROI)
រុែសមបរត៖
ិ

វារឺជាការរែ សាមញ្ា និងងាយគ្សួល។ អនក្សសិក្សាគ្រប់រូបមានមូលោះនចំសែេះ ឹងណផនក្ស
ិ ផលសងគ្រ ប់ពម
រែសនយយនឹងយល់ចាស់ពីទសសេទេសាីអំពីចែ
ំ ូលឬប កា
ី ល
ូ ្ន393។

ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI)វាសគ្បើពរ
័ ៌មានណ លអាចរក្សបានងាយគ្សួល ពីការវិនិសយរោក្ស់គ្បព័នធ
រែសនយយ្មាតា។ ូសចនេះចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុន(ROI)វាជាវិធានការវាស់ណវងចំណ្ដយទប មិន
មានព័រមា
៌ នបណេថ មណ លជា្មាតាគ្រូវបានទមទរ ស ើមបីអាចរែ ស េះសទ្។

ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI)វារឺជា វិធានការមួយណ លគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់យ៉ាងទ្ូលំទ្លា
ូ យ ូសចនេះ
ការសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងអវីសផសងសទ្ៀរ សាថប័នរួរណរអាចរក្សបាននិងងាយគ្សួលសគ្បើនង
ិ យល់។

សៅសពល ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI)បានផតលល
់ ទ្ធ ផលជាភាររយ ROI វាអាចគ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បី
សគ្បៀបស្ៀបណផនក្សណ លេុសគ្មនក្សនុងទ្ំហ្ំ វិនសិ យរបានអនុវរត ពួក្សសរគ្រូវបានការ់បនថយ
ជាមូលោះនទ្ូសៅមួយ ណ លជាលទ្ធ ផលជាការរែ ភាររយ។
រុែ វិបរត៖
ិ

វិធានការសនេះគ្រូវបានណផអក្សសលើពរ
័ មា
៌ នពីរែសនយយហ្ិរញ្ាវរថុ (រួសលេជាគ្បាក្ស់ចំសែញ និងរួសលេ
គ្ទ្ពយសក្សមា)។ សគ្មលនសយបាយរែសនយយសផសងៗគ្មន
ូចជាសគ្មលនសយបាយរមលស់
អាចប៉ាេះ ល់ ល់រួសលេក្សនង
ុ ការរែ ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI)។

ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI) វាអាចសបើក្សចំហ្រជាឧបាយក្សល(ការជប់រួរសលេ394) អនក្សចារ់ការទ្ូសៅ
អាចគ្រូវបានលបួងឲ្យណក្សលងរួសលេ ស ើមបីបងាាញរូបភាពលអគ្បសសើរជាងមុនននសមិទ្ធផ
ិ លរបស់ពួក្សសរ ជា
ពិសសសគ្បសិនសបើគ្បាក្ស់រងាវន់មានហានិព័យ។

វិធានការសនេះអាចគ្រូវបានបងខូចគ្ទ្ង់គ្ទយសោយសារមានអរិផរណ្ដ ណ លជារែនី
នងលស ើមគ្បវរតិសាស្តសត មិនបាន្លុេះបញ្ញាង
ំ ពីរនមលបចាុបបននននគ្ទ្ពយសក្សមាស យ
ើ ។

ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI) អាចនឹងស្វើឱ្យេូច ល់ការវិនិសយរក្សនុងបសចាក្ស វិទ្ោ រហ្ូរ ល់ស្វើ
បចាុបបននភាពសលើគ្ទ្ពយសក្សមារយៈសពលេល ី។ គ្ទ្ពយសក្សមាចាស់ ណ លគ្រូវបានរមលសស់ សទើរណរទំងគ្សុង នឹង
ផតល់នូវមូលោះនគ្ទ្ពយសមបរតទ
ិ ប សៅក្សនុងការរែ
393
ិ ផលសងគ្រ ប់ពីមូល្ន
Return on Capital:ចំែូលឬប កា
394
Manipulation:ឧបាយក្សល(ការជប់រួរសលេ)
ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI) ណ លនឹង ំឱ្យ
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
575
មានរួសលេសក្សើនស ើងសគ្មាប់ ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI) និងផតលន
់ ូវចំណ្ដប់អារមាែ៍ននក្សគ្មិរ
គ្បសសើរស ើងននសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ

ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI) ផតលរ
់ នមលភាររយ មានគ្បសយជន៍សគ្មាប់ការសគ្បៀបស្ៀប ូចជា
សយើងបានសរៀបរាប់ខាងសលើ។ សទេះជាយ៉ាងណ្ដ ការសគ្បៀបស្ៀបក្ស៏អាចគ្រូវបានសបាក្សបសញ្ញេរឬមានការ
យល់គ្ចលំ។

សំខាន់បផ
ំ រ
ុ ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI) អាច ឹក្ស ំ ឲ្យអនក្សគ្រប់គ្រង ឱ្យស្វកា
ើ រសសគ្មចចិរណត ល
ជាអរថគ្បសយជន៍របស់ពួក្សសរប៉ាុណនតមន
ិ បានអរថគ្បសយជន៍ ល់សាថប័នទំងមូលសទ្។ សៅក្សនុង ក្សយ
បសចាក្សសទ្ស ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI) អាច ំឲ្យមានការសសគ្មចចិរម
ត ិេគ្ត្ឹមគ្ត្ូវ។
ការវាយរនមលសមិទ្ធផ
ិ លននកាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល(RI395)
សបើសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹងការសគ្បើចែ
ំ ូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ (ROI) ក្សនុងការវាស់ណវងសមិទ្ធិផល, កាក្សសំែល់នន
គ្បាក្ស់ចំែូល(RI )មានសគ្ចើនរុែសមបរតិ និងរុែ វិបរតិ៖
គុណសមបត្ាិ
គុណ វិបត្ាិ
 មានការសលើក្សទ្ឹក្សចិរត ល់ការវិនិសយរងាី
 មិនអាចសគ្បៀបស្ៀបជាមួយភាពេុសគ្មនននទ្ំហ្អា
ំ ជីវក្សមាសទ្396
 រិរអគ្តាការគ្បាក្ស់ឬបនទុក្សននមូល្ន
 សោយណផអក្សសលើ វិធានការរែសនយយហ្ិរញ្ាវរថុ
 វិធានការោច់ខារ
 ការធា ចំណ្ដយសមគ្សបននបនទុក្សមូល្ន(ការគ្បាក្ស់)
គុណសមបត្ាិ េិងគុណ វិបត្ាិរបស់កាក្សសាំណ
់នេគ្ ក្ស់្ាំណូ
(RI)
រុែសមបរត៖
ិ

សលើក្សទ្ឹក្សចិរត ល់អនក្សគ្រប់គ្រងសាថនប័ន វិនិសយរ ឱ្យស្វើការវិនិសយរងាី។ គ្បសិនសបើពួក្សសរបណនថមសៅ
កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល (RI) ការវិនសិ យរងាីអាចបណនថមសៅ កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចំែូល
(RI) ប៉ាុណនតការ់បនថយ ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុន(ROI)។ ក្សនុងសាថនភាពណបបសនេះ ការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលសោយ
កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល (RI) នឹងមិនមានលទ្ធ ផលសទ្។
សាថនភាពមិន សំ ែើរការ ឬក្សនុងអវជវី េះវិក្សលយ397 ឧទហ្រែ៍៖ ការសសគ្មចចិរត ល
៏ អបំផរ
ុ នឹងគ្រូវបានស្វើ
សគ្មាប់អាជីវក្សមាទង
ំ មូលប៉ាុណនតមន
ិ អាចសទ្សគ្មាប់កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល(RI)។
395
Residual Income(RI):កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចំែូល
396
មិនអាចសគ្បៀបស្ៀបឆ្ានិងក្សែាុរសទ្។
397
Dysfunction:អវជីវេះវិក្សលយ( ំសែើរេវ េះខារ; ំសែើរពិការ ។ វិក្សលភាព ូចគ្មននឹង វិក្សលយ)
576
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង

ការរិរគ្បាក្ស់ជាក្ស់លាក្ស់សគ្មាប់ការគ្បាក្ស់ ជួយឲ្យមានការវិនិសយរ។ អនក្សគ្រប់គ្រងក្សណ្ដ
ត ល នឹង ឹង
កាន់ណរចាស់អំពីនងលស ើមននគ្ទ្ពយសក្សមាណ លេលួ នមាន និងគ្រប់គ្រង។
កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល (RI) ផតល់នូវ វិធានការែ៍ោច់ខារ មិនណមនជារងាវស់ភាររយសទ្។ សូ ចនេះ
សចៀសវាងបាននូវបញ្ញាមួយចំនួនរបស់ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ុន(ROI) ។
រុែ វិបរត៖
ិ

មិនជួយសគ្មួល ល់ការសគ្បៀបស្ៀបរវាងរសគ្មាងវិនសិ យរតាមណផនក្សពី កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល
(RI) សហ្ើយជំរញ
ុ សោយទ្ំហ្នំ នរសគ្មាងវិនិសយរតាមណផនក្សនិងការវិនិសយររបស់ពួក្សសរ។

ណផអក្សសលើ វិធានគ្បាក្ស់ចំសែញតាមរែសនយយ និងការសគ្បើគ្បាស់ស ើមទ្ុន ណ លអាចជាក្សមាវរថនុ នវាអាច
សបើក្សចំហ្រជាឧបាយក្សល(ការជប់រួរសលេ398) ។

មានបញ្ញា ៏្ម
ំ ួយសៅក្សនុងការរែ
កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល (RI)ស េះរឺជាការសបតជា្ចិរនត នការ
ចំណ្ដយនងលស ើមននមូល្នឬការគ្បាក្ស់សមរមយមួយ។
៣.ឧសាហក្សមមែ ិត្ក្សមម
សសចក្សតណី ែ ំ៖
ឧសាហ្ក្សមាផលិរក្សមា អាចសគ្បើសច
ូ
ក្សរសមិទ្ធផ
ិ ល បានសលើក្សស ើងសៅក្សនុងជំពក្ស
ូ មុនៗរួមជាមួយការរែ
មួយចំនួនសៅក្សនុងជំពក្ស
ូ មុនៗ ស ើមបីវាយរនមលសមិទ្ធផ
ិ ល ឬការអនុវរតការងាររបស់អនក្សគ្រប់គ្រង និងរសគ្មាងវិនិ
សយរតាមណផនក្សនីមយ
ួ ៗ។ឧទហ្រែ៍៖

សូច ក្សរហ្ិរញ្ាវរថុ សគ្មាប់គ្បាក្ស់ចសំ ែញរួម និងភាពរឹងមាំ ននអាជីវក្សមា។

សូច ក្សរមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថុ សគ្មាប់ផលិរភាព និងរុែភាព។

ការវិភារសលើភាពលំសអៀងទំងឡាយ ល់៖
 ភាពលំសអៀងននការលក្ស់ជាផលរបរ
 ភាពលំសអៀងននវរថធា
ុ រុស ម
ើ
 ភាពលំសអៀងននក្សមាលំងពលក្សមា និង
 ភាពលំសអៀងននការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សផសងៗ

ការលាឈប់ក្សមាក្សរ
សយើងគ្រូវពិចារណ្ដនូវអវីណ លជាវិធានការវាយរនមលសមិទ្ធផ
ិ ល សមគ្សប។ សគ្មាប់បសចាក្សសទ្សចំណ្ដយនងលស ម
ើ
សផសងៗគ្មន ណ លសក្សើរស ើងសៅក្សនុងសាថនភាពផលិរក្សមា។
398
Manipulation:ឧបាយក្សល(ការជប់រួរសលេ)
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
577
នងលស ម
ើ ជាប់ក្សច
ិ ស
ា នោ (Contract Costing)
នងលស ើមក្សិចាសនោ គ្រូវបានសគ្បើសៅសពលការងារ ឬរសគ្មាងមានទ្ំហ្្
ំ ំ សហ្ើយយក្សរយៈសពលសំខាន់ជាក្ស់លាក្ស់
(ជា្មាតាតាមកាលបរិសចេទ្រែសនយយពីមួយ)សៅជាមួយ។
សោយសមើលសឃើញពីមាគ្រោះនទ្ំហ្ំ្នំ នគ្បរិបរតិការចុេះក្សិចាសនោជាសគ្ចើន ការគ្រួរពិនរ
ិ យនងលស ើមរឺចាំបាច់
ណ្ដស់ សហ្ើយការសគ្បៀបស្ៀបជាញឹក្សញាប់ននទ្ិននន័យងវិកា និងទ្ិននន័យជាក្ស់ណសតងណ លគ្រូវការពិនរ
ិ យ៖

ចំណ្ដយ ំសែើរការ (Cost over-runs)

សពលសវលា ំសែើរការ (Time over-runs)
សលើសពីសនេះសទ្ៀរការគ្រួរពិនរ
ិ យរួរណរគ្រូវបានស្វសើ ង
ើ សលើ៖

អនុបារននការចំណ្ដយណ លបានសក្សើរស ើងចំស េះរនមលការងារណ លបានបញ្ញជក្ស់។

ចំនួនការងារណ លគ្រូវសោេះគ្សាយជាបនាប ទ ប់។
មានគ្បសិទ្ធភា
ិ ពក្សគ្មិរននគ្បាក្ស់ចំសែញណ លទ្ទ្ួលបានសលើក្សិចាសនោអាចគ្រូវបានគ្រួរពិនរ
ិ យ។
ូចជាវិញ្ញាបនប័គ្រសទង់មរិរបស់សាថបរយក្សរឬបរិមាែគ្រូវបានទ្ទ្ួល។
សលើសពីសនេះសទ្ៀរការគ្រួរពិនរ
ិ យរួរណរគ្រូវបានស្វសើ ង
ើ សលើ៖

ក្សគ្មិរននសពលសវលាទ្ំសនរមិនផលិរណរទ្ូទរ់សពញ

បរិមាែេជ េះខាជយវរថធា
ុ រុស ម
ើ

ក្សគ្មិរសននិ្ិ

ណផនការសគ្បើគ្បាស់សរាងចគ្ក្ស
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៤៖នថៃន ើមណាប់ក្ស្
ិ េសេា
ស ើមបីអាចវាយរនមល សលើ វឌ្ឍនភាពននក្សិចាសនោស្ៀបនឹងងវិកាបានចាំបាច់ស ម
ើ បីរែ គ្បាក្ស់ចំសែញណ ល
បានក្សំែរ់សៅ ំណ្ដក្ស់កាលជាក្ស់លាក្ស់ននក្សិចាសនោ។
មាននីរិ វិ្ី៤សគ្មាប់ការរែ គ្បាក្ស់ចំសែញ ណ លបានក្សំែរ់សៅសលើក្សិចាសនោរយៈសពលយូរ ។
ជាំហាេទី១៖ក្សំែរ់រនមលលក្ស់សរុបសគ្មាប់ក្សិចាសនោនីមួយៗ
ជាំហាេទី២៖រែ ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបបានរំពង
ឹ ទ្ុក្ស ល់បញ្ា ប់ក្សិចាសនោ
ជាំហាេទី៣៖រែ គ្បាក្ស់ចំសែញបានរំពឹងទ្ុក្សជាទ្ូសៅសលើក្សិចាសនោ។ គ្បសិនសបើមានការខារបង់ណ លបាន
រំពឹងទ្ុក្សប ទ ប់មក្សការបារ់បង់ទង
ំ មូលគ្រូវបានទ្ទ្ួលសាគល់ភាលមៗ។
ជាំហាេទី៤៖រែ គ្បាក្ស់ចំសែញណ លរក្សបានសោយណផអក្សសៅសលើណ្ដ៖
578
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
រនមលននការងារបានបញ្ញជក្ស់រហ្ូរ ល់កាលបរិសចេទ្
រនមលជាក្សិចាសនោ
X
គ្បាក្ស់ចសំ ែញបានរំពឹងទ្ុក្សជាទ្ូសៅ
X
គ្បាក្ស់ចសំ ែញបានរំពឹងទ្ុក្សជាទ្ូសៅ
ឬក្ស៏
ការចំណ្ដយណ លបានសក្សើនស ើង ល់កាលបរិសចេទ្
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបានរំពង
ឹ ទ្ុក្សនឹងបញ្ា បសា
់ ថ ពរ
រួសលេទំងសនេះអាចគ្រូវបានរែ សោយណផអក្សសលើង វិកាសហ្ើយប ទ ប់មក្សអាចគ្រូវបានសគ្បើជាការណែ ំតាមរ
យៈក្សិចាសនោរយៈសពលណវង។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថ ភាេទី៤៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អ័គីន យ្ខ័ណឌ លំសៅោះនក្សំពុងស្វក្ស
ើ ិចាសនោស ើមបីសាងសង់បលុក្សផទេះណលវង។
រនមលក្សិចាសនោរឺ 62,000,000 ុលាលរ និង ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមអាចរក្សបាន៖
លា
ុ លរ
រនមលការងារមានការបញ្ញជក្ស់
38,000,000
ការចំណ្ដយបានសក្សើរស ើងរហ្ូរមក្ស ល់បចាុបបនន
28,000,000
ចំណ្ដយអ ររ ល់បញ្ា ប់
28,000,000
សាំណួរ៖
ចូររែ គ្បាក្ស់ចំសែញណ លគ្រូវទ្ទ្ួលសាគល់សោយសគ្បើ៖
(១) ការងារមានការបញ្ញជក្ស់
(២) ចំណ្ដយនងលស ើមណ លបានសក្សើរស ើងរហ្ូរមក្ស ល់បចាុបបនន
រិរនងលស ម
ើ តាមការងារបញ្ញជទ្ិញ
រិរនងលស ម
ើ តាមការងារបញ្ញជទ្ិញ399គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីចំណ្ដយសលើការងារនីមយ
ួ ៗនិងណបលក្សៗ។ រិរនងលស ម
ើ តាម
ការងារបញ្ញជទ្ិញតាមក្សិចាសនោ។សគ្មាប់ចំណ្ដយសលើខានររូចទំងរនមលនង
ិ សពលសវលា សូ ចនេះភារសគ្ចើនននវិធាន
ការែ៍វាស់ណវងសមិទ្ធ ផ
ិ លនឹង ូចគ្មនសបេះបិទ្៖
399

ការគ្រួរពិនរ
ិ យការចំណ្ដយនងលស ម
ើ តាម

ការគ្រប់គ្រងសពលសវលា
Job Costing:រិរនងលស ើមតាមការងារបញ្ញជទ្ិញ
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
579
គ្បសពទ្គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ណ លក្សំពុងសគ្បើររ
ិ នងលស ម
ើ តាមការងារបញ្ញជទ្ិញនឹងមានឥទ្ធ ិពលសលើគ្បសពទ្រងាវស់ណ លបាន
សគ្បើឧទហ្រែ៍អាចមាន៖

អនុវរតជាណសាងរបស់រែសនយយក្សរ៖សគ្បើអនុបារននរិរនងលស ើមតាមសពលសវលាណ លអាចទ្ទ្ួលយក្ស
បានសគ្មាប់ការងារមួយសៅសពលសវលាសរុបណ លគ្រូវការស ើមបីបញ្ា បកា
់ រងារ។

យនោះនរងយនត៖ អាយុកាលម្យមននសននិ្ិសគ្រឿងប ល ស់។

មា៉ា សុីនគ្ពីន៖រនមលក្សនុង1ទ្ំព័រណ លបានសបាេះពុមពរួច

គ្រូសពទ្យវេះការ់ណមក្សធាងស ម
ើ សឈើ៖ស្លៀរសពលគ្ចបាច់សពលសវលា
ក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការផលិរក្សមា
ក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការផលិរក្សមា400គ្រូវបានសគ្បើសៅសពលផលិរមានលំោប់ននគ្បរិបរតកា
ិ រឬ សំ ែើរការ
ផលិរក្សមាជាបនតប ទ ប់។ គ្បព័នធសនេះសគ្បើសោយ (ឧទហ្រែ៍)
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រីមី,គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ផលិរចំែីអាហារ,អនក្សផលិរ គ្គ្មប់ប៉ាូ ុងនិង វិសគ្ត រប់គ្បសពទ្និងគ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិរគ្សា
សបៀរ,គ្រូវការរគ្មូវឲ្យមានវិធានការែ៍សំខាន់ៗមួយចំនួន ូចជា៖

ក្សគ្មិរននការបារ់បង់មន
ិ ្មាតាឬេជ េះខាជរ

ក្សគ្មិរននផលិរក្សមាណ លគ្រូវបានប ិសស្

សពលសវលាក្សនុងការផលិរ
បណនថមសលើសនេះក្សគ្មិរសននិ្ន
ិ ិងសគ្មលសៅចំណ្ដយនឹងគ្រូវបានគ្រួរពិនរ
ិ យក្ស៏ ូចជារាល់ឧបសរគ(្នធានក្សក្សសទេះ
ឬក្ស៏ក្សតាតរារាំងឬការក្សំហ្រ
ិ ងវិកា)ណ លគ្រូវបានក្សំែរ់នង
ិ ពោបាល។
ុ ឬបាច់
រិរនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាជាគ្ក្សម
ុ ឬបាច់401 ក្សនុង មជា "ផទេះ ក្ស់ក្សណ្ដ
រិរនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាជាគ្ក្សម
ត លផលូវ" រវាង រិរនងលស ម
ើ តាមការងារបញ្ញជ
ទ្ិញ402និងក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការផលិរក្សមា403 ជាការវិធានការអនុវរតណ លគ្រូវបានសគ្បើសៅក្សនុងគ្បព័នធទង
ំ ពីរ
ុ ឬបាច់។ ជាងាីមង
សនេះអាចសមគ្សបសសាគ្ម
ើ ន សគ្មាប់ រិរនងលស ម
ើ ផលិរក្សមាជាគ្ក្សម
ត សទ្ៀរអាជីវក្សមានីមយ
ួ ៗអាចគ្រូវ
បានពិចារណ្ដរួមគ្មនជាមួយរំបន់ណ លគ្រូវគ្រួរពិនរ
ិ យសហ្ើយ ូសចនេះរំបន់ណ លគ្រូវអនុវរតវិធានការអនុវរតឬវាស់
ណវងសមិទ្ធិផល។

អនក្សផលិរសសមលៀក្សបំ ក្ស់៖បរិមាែននការបារ់បង់វរថធា
ុ រុស ម
ើ
400
Process costing:ក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការផលិរក្សមា
401
Batch Costing:រិរនងលស ើមផលិរក្សមាជាគ្ក្សុមឬបាច់
402
Job Costing:រិរនងលស ើមតាមការងារបញ្ញជទ្ិញ
403
Process costing:ក្សំែរ់នងលស ម
ើ សំ ែើរការផលិរក្សមា
580
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង

ុ ហ្៊ែន
គ្ក្សម
ុ ផលិរសគ្រឿងសងាា រឹម៖ក្សគ្មិរសននិ្ិណ លបានកាន់កាប់

អនក្ស រ
ុ នំ៖ សពលសវលា រ
ុ នំស ើមបីក្សំសៅ

អនក្សផលិរទ្ំនញ
ិ អរគស
ិ នី ៖ ចំនួនននការបរាជ័យក្សនុងការគ្រប់គ្រងរុែភាព
៤. វិស័យ្នសវាក្សមម
សគ្មលការែ៍ជាមូលោះនជាសគ្ចើននឹងគ្រូវបានអនុវរតសៅក្សនុងឧសាហ្ក្សមាសសវាក្សមា ៖
ក្សតាតសជារជ័យ ស
៏ ខា
ំ ន់ៗ (CSFs404), ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លសូច ក្សរសំខាន់ៗ(KPIs405) ជាស ើមប៉ាុណនត ក្សយ
សុំរបស់ពួក្សសរនឹងគ្រូវការការយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់ជាពិសសសគ្បសិនសបើវាមានគ្បសយជន៍ក្សនុងការវាយរនមលការអនុវរត
ឬសមិទ្ធិផល។
វិសយ
័ សសវាក្សមាក្សង
នុ សស ះក្សច
ិ ជា
ា រិ
សៅក្សនុងសស ះក្សច
ិ ាគ្បសទ្សសលាក្សខាងលិចជាសគ្ចើនននការផ្ទលស់បូរត ្
៏ ំមួយណ លបានសក្សើរស ើងក្សនុងប៉ាុ ា នឆ្នំងាីៗ
សនេះរឺការផ្ទលស់បូរត រច សមពន
័ ធននសស ះក្សិចាទង
ំ ស េះ ចុេះក្សនុងទ្ំហ្ំនិងសារៈសំខាន់ វិស័យផលិរក្សមាបានធាលក្ស់ សហ្ើយ វិសយ
័ សសវាក្សមាបានរីក្សចសគ្មើនយ៉ាងសំខាន់។
ុ ហ្៊ែន
ឹ ជញ្ជូន,គ្ក្សម
ុ ហ្៊ែន
វិស័យសសវាក្សមារួមមាន ្ គ្មរ,អាកាសចរែ៍គ្ក្សម
ុ ក្ស
ុ សនងការរែសនយយនិងគ្បឹក្សា
សយបល់នង
ិ ហាងសសវាក្សមាជាស ម
ើ ។
សយើងនឹងពិចារណ្ដសលើទ្ិ ះភាពសំខាន់ពីរននការអនុវរតទក្ស់ទ្ងនឹងអងគការសសវាក្សមា៖

សមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថុ

រុែភាពសសវាក្សមា៖ រុែភាពគ្រូវបានសរសមើលសឃើញថាជាសូច ក្សរគ្បរិបរតកា
ិ រ
មិនណមនហ្ិរញ្ាវរថស
ុ ំខាន់មយ
ួ សៅក្សនុង វិស័យសសវាក្សមា។
សមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថុ
ការវិភារហ្ិរញ្ាវរថសា
ុ មញ្ាណបងណចក្សអនុបារ៤គ្បសពទ្៖
១
អនុបារផលចំសែញ406
Profitability
២
អនុបារសនទីយភាព407
Liquidity
៣
អនុបារអានុភាព408និង
Leverage or Gearing
404
Critical Success Factors(CSFs):ក្សតាតសជារជ័យ ៏សំខាន់ៗ
405
Key Performance Indicators:ការវាស់ណវងសមិទ្ធផលសូច ក្សរសំខាន់ៗ
406
Profitability Ratios:អនុបារផលចំសែញ
407
Liquidity Ratios:អនុបារសនទ ីយភាព
408
Leverage or Gearing Ratios:អនុបារអានុភាព
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
581
៤
អនុបារតាមសក្សមាភាព409
Activity
ការវិភារសមិទ្ធល
ិ ទ្ធ ផលការងាររបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនសោយសគ្បើគ្បាស់អនុបាររែសនយយ ក្ស់ព័នធនឹងការសគ្បៀបស្ៀប
ជាមួយនិ ន ការពីអរីរកាលនិង / ឬអនុបារទំងឡាយរបស់ន រូគ្បក្សួរគ្បណជង។ អនុបារ្មាតាណ លអាចគ្រូវ
បានសគ្បើសោយសាថប័នសសវាក្សមារួមមាន៖
 គ្បាក្ស់ចំែូលក្សនុង"1សសវាក្សមាបានផាល់"
 ចំែូលក្សនុង"អនក្សគ្រប់គ្រងមានក្ស់ ឬន រូក្សនុងការគ្រប់គ្រងឧទហ្រែ៍"គ្បឹក្សាសយបល់
 ចំណ្ដយ ល់បុរល
គ ិ រិរស្ៀបជាភាររយននគ្បាក្ស់ចំែូលសរុប
 ចំណ្ដយជួលទ្ីតាំងជាណមគ្រការ៉ារ រិរជាភាររយននគ្បាក្ស់ចំែូល
 ការចំណ្ដយសលើការបែតុេះបណ្ដ
ត លជាភាររយននគ្បាក្ស់ចំែូល
 គ្បាក្ស់ចសំ ែញជាភាររយ(%)
 អនុបារចរនត
 អនុបារគ្ទ្ពយសក្សមារហ្័ស
 ចំណែក្សទ្ីផារ
 ចំណែក្សទ្ីផារសក្សើនស ើងពីមួយឆ្នំសៅមួយឆ្នំជាស ើម
ការវិភារសមាមាគ្រហ្ិរញ្ាវរថរ
ុ ឺគ្រូវបានសរសគ្បើបណ៉ាុ នតសោយសារណរលក្សខែៈរបស់មនុសសជា
អនក្សផតល់សសវាក្សមារុែភាពននសសវាក្សមាក្ស៏ចាំបាច់គ្រូវពិចារណ្ដផងណ រ។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៥៖វិស័យ្នសវាក្សមមក្សនុងនស ក្ស
ឋ ិ្េណាត្ិ
្ គ្មរ គ្ក្សុងមហាេគរ បានបំណបក្សអាជីវក្សមារបស់េួ ល នសោយណ ក្សពីគ្មនរវាង គ្ក្សុមហ្៊ែុននិងអរិងិជនលក្ស់រាយ។
្ គ្មរសនេះមានផលិរផលនិងសសវាក្សមាជាសគ្ចើនណ លភារសគ្ចើនរឺមាន គ្បាក្ស់ក្សមាី ឬក្ស៏គ្បាក្ស់ឲ្យេា ីណ លគ្បាក្ស់
ចំសែញរបស់សរគ្រូវបានផារភាជប់សៅនឹងគ្បាក្ស់ក្សមាី និងអគ្តាការគ្បាក្ស់ណ ល ឹក្ស ំ សោយគ្បរិបរតកា
ិ រជាមួយ
្ គ្មរ ក្សមពុជរ ន
ឋ ិងសគ្មលនសយបាយសស ះក្សិចារបស់រោះពិបាល។ អរិងិជនលក្ស់រាយមានក្ស់ៗអាចសគ្បើសសវាក្សមា
ចគ្មុេះទំងសនេះសទេះបីជាក្សនុងក្សរែីភារសគ្ចើនមានរំររ
ូ ិចរួចននរងវង់សរុប សៅតាម " ំសែើរការផតល់សសវាក្សមា"
ណ លអាចស្វើបានសគ្ចើនបំផរ
ុ : តាមរយៈនគ្បសែីយ ទ្ូរស័ពទ មា៉ា សុីន ATM សបឡាក្សរ
ឬអនក្សគ្រប់គ្រងសាខា ។ េែៈសពលណ លផលចំសែញ ល
ុ ននសសវាក្សមាេួ ល នសោយណ ក្សពីគ្មនសនេះគ្រូវបានសរ ឹង
ថាពុំមានការគ្បឹងណគ្បងស ម
ើ បីតាមោនចំណ្ដយនងលស ើមសទ្សូមបីណររនមលក្សមាលំងពលក្សមាសគ្មាប់ពួក្សសរ។
វិសយ
័ សណ្ដ
ះ គ្មរ៖
409
Activity Ratios:អនុបារតាមសក្សមាភាព
582
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
សណ្ដ
ះ គ្មរសហ្រមន៏ សណ្ដ
ះ គ្មរនីមយ
ួ ៗមានអនក្សគ្រប់គ្រងទ្ូសៅនិងមជឈមែឌលទ្ទ្ួលបនទុក្ស មួយចំនន
ួ ូចជា:
បនទប់សានក្ស់សៅ មាូបអាហារ បារ ប ិសណ្ដ
ះ ក្សិចា (រួមបញ្ាូ លទំងទ្ូរស័ពទ) និងទ្ីផារ។ អរិងិជនមានក្ស់ៗអាចសគ្បើ
សសវាក្សមាចំរេះុ ទំងសនេះ។ សៅទ្ីសនេះគ្បាក្ស់ចំែូល ល
ុ (ប ទ ប់ពីការ់បនថយការចំណ្ដយសោយផ្ទទល់ទង
ំ អស់)
គ្រូវបានសរ ឹងប៉ាុណនតការចំណ្ដយសោយគ្បសយលមិនគ្រូវបានផតល់ឱ្យសៅមជឈមែឌលទ្ទ្ួលបនទុក្សស ើយ។ គ្ក្សុម
ការងារគ្រប់គ្រងគ្រូវបានផតល់រងាវន់សោយគ្បព័នធគ្បាក្ស់រងាវន់ណ លទក្ស់ទ្ងសៅនឹងគ្បាក្ស់ចំសែញ
រុែភាពសសវាក្សមា៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អាកាស្រេូមិេទក្សមពុណា៖
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អាកាស្រេូមិេទក្សមពុណា រឺជាគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ្ំមយ
ួ ណ លគ្បរិបរតកា
ិ រសលើអាកាសយនោះនសំខាន់ៗជា
សគ្ចើនរបស់ ក្សមពុជរ ។
ឋ គ្ក្សុមហ្៊ែុនបានសគ្បើគ្បាស់ការសទងម
់ រិអរិងិជនជាសទ្ៀងទរ់ស ើមបីវាស់សទងន
់ ូវការយល់
សឃើញរបស់អរិងិជនចំស េះរុែសមបរតិននរុែភាពសសវាក្សមាណ លមាន ូចជាអ ម័យននវរថធា
ុ រុស ើមបរិកាខរ
របស់េួ ល ន ការសចេះជួយយក្សអាសារននបុរល
គ ិក្សរបស់េួ ល ននិងភាពងាយគ្សួលក្សនុងការណសវងរក្សផលូវសៅជុំ វិញអាកាស
យនោះន។
វិធានការណ លមានរុែភាពនិងយនតការណ លគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់ស ម
ើ បីគ្បមូលព័រមា
៌ ននឹងអាគ្ស័យសលើ "បញ្ជ
ា
គុណភាេ"
រុែភាព
ការវាស់ណវង
យនតការ
ផលូវចូល
ចមាងយស ើរ / ភាពងាយគ្សួលននការណសវងរក្សផលូវជុំ វិញ
ការសទង់មរិជាទ្ិននន័យគ្បរិបរតិការ
សសាព័ែភាព
រូបរាងបុរល
គ ិក្ស / រូបរាងគ្ពលានយនតសហាេះរុែភាពននការផតល់អាហារ
អ្ិការក្សិចាសលើការសទង់មរិ
ភាពអាចរក្សបាន
ភាពអាចរក្សបានឧបក្សរែ៍
ឧបក្សរែ៍គ្រួរពិនិរយនផទក្សនុង
ភាពសាអរ
បរិសាថនឬបរិយកាសនិងឧបក្សរែ៍
ការសទង់មរិ /ការស្វើអ្ិការក្សិចា
ផ្ទសុេភាព
សរើវាចសងអៀរប៉ាុណ្ដា
ការសទង់មរិ /ការស្វើអ្ិការក្សិចា
រម រមន៍
ភាពចាស់លាស់ព័រ៌មាន /ភាពចាស់លាស់ននការោក្ស់សាលក្សនិងរនមល
ការសទង់មរិ /ការស្វើអ្ិការក្សិចា
សមរថភាព
គ្បសិទ្ធភាពរបស់បុរល
គ ិក្ស
ការស្វើអ្ិការក្សិចាសលើការគ្រប់គ្រង
សុជីវ្ម៌ឬការរួសម
សុជីវ្ម៌របស់បុរល
គ ិក្សឬការសំណ ងការរួរសមគ្មន
ការសទង់មរិ /ការស្វើអ្ិការក្សិចា
ភាពរាក្ស់ទក្ស់
អាក្សបបក្សិ រិយបុរល
គ ិក្ស
ការសទង់មរិ /ការស្វើអ្ិការក្សិចា
ភាពសជឿជាក្ស់
ឧបក្សរែ៍មិនមានហារនិព័យ
ការសទង់មរិ /ការស្វើអ្ិការក្សិចា
ការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវ
ការស្លើយរបរបស់បុរល
គ ិក្ស
ការសទង់មរិ /ការស្វើអ្ិការក្សិចា
សនតិសុេសុវរថិភាព
គ្បសិទ្ធភាពននសនតិសុេសុវរថភាព
ការសទង់មរិ /ទ្ិននន័យនផទក្សនុង
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
583
រុែភាព
ការវាស់ណវង
យនតការ
គ្រួរពិនិរយ / ចំនន
ួ របាយការែ៍សុវរថិភាពប ទ ន់
ការវាស់សង
ទ ន់ នរុែភាពខាងនផទក្សង
នុ
ការស្វើអ្ិការក្សិចានិងតាមោនការបញ្ាូ លសៅក្សនុង សំ ែើរការសសវារឺមានសារៈសំខាន់សគ្មាប់សាថប័នទំងអស់។
រុែភាពននអនក្សសសនើសុំសៅក្សនង
ុ ការអនុវរតឬចំនន
ួ និងក្សគ្មិរននបុរល
គ ិក្សណ លមានសៅក្សនុងសាថប័នក្សនុងការពិសគ្គ្មេះ
សយបល់រឺមានសារៈសំខាន់ណ្ដស់ក្សនុងការផតល់រុែភាពសសវាក្សមា។
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អាកាស្រេូមិេទក្សមពុណា តាមោនពីភាពអាចរក្សបាននិងលក្សខេែឌននឧបក្សរែ៍និងក្សណនលង។
ុ ហ្៊ែន
សសវាក្សមាគ្ក្សម
ុ ជាសគ្ចើនសគ្បើគ្បាស់យនាការខាងក្សនុងស ើមបីវាស់រុែភាព រុែភាពសសវាក្សមាក្សនុងក្សំ ុងសពលផត
ល់សសវាក្សមា។គ្ក្សុមហ្៊ែុន អាកាស្រេូមិេទក្សមពុណា មានគ្បព័នធសជឿនសលឿនស ើមបីគ្រួរពិនិរយក្សំហ្ុសសៅសលើ
ឧបក្សរែ៍ សហ្ើយអនក្សគ្រប់គ្រងសាថនីយគ្រូវបានសររំពឹងថានឹងរាយការែ៍ពីបញ្ញាណ លពួក្សសរបានសឃើញ។
រុែភាពននសសវាសនេះអាចគ្រូវបានវាស់ណវងប ទ ប់ពីគ្ពឹរកា
ិត រែ៍សនេះ ណ លជាការវាស់លទ្ធ ផលសោយលទ្ធ ផល
ននសសវាក្សមា។
៥. ការណសវងរក្ស េិង ណែនក្សសាធារណៈនេសាថប័េណ
មិេគិត្េីគ្ ក្ស់្ាំនណញ
ទំងអស់សនេះគ្រូវបានសរនិយយថាមានបញ្ញាចមបងពីរណ ល ក្ស់ព័នធនឹងការវាយរនមល សមិទ្ធផ
ិ ល
របស់សាថប័នទំងសនេះ។

បញ្ញាននការក្សំែរ់និងវាស់ណវងសៅសលើសគ្មលសៅឬវរថវុ ិស័យ

បញ្ញាននការក្សំែរ់និងការវាស់សៅសលើលទ្ធ ផល
សគ្មលបំែងឬវរថវុ ស
ិ យ
័
មួយក្សនង
ុ ចំសណ្ដមសគ្មលបំែងឬវរថវុ ិស័យ
ក្សនុងការវាយរនមល សមិទ្ធផ
ិ លពីការអពិវឌ្ឍន៍ក្សង
នុ វិស័យណ្ដមួយរឺ
ក្សំែរ់នូវសគ្មលបំែងឬវរថវុ ិស័យរបស់សាថប័ន។ សៅសពលណ លគ្រូវស្វើការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធ សច
ូ
ក្សរសំខា
ន់ៗអាចគ្រូវបានបសងករ
ើ ស ើងណ លបងាាញពី វិសាលភាពណ លសគ្មលសៅទំងស េះគ្រូវបានសសគ្មច។សៅក្សនុងសាថប័
នមិនណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ សគ្មលបំែងអាចមានភាពេុសគ្មនសគ្ចើនណ ល្លុេះបញ្ញាង
ំ ពីភាពេុសគ្មនននសាថប័ន
ណ លបានរួមបញ្ាូ លសៅក្សនុង វិស័យសនេះ៖

សាថប័នសបបុរស្ម៌

សាថប័ន វិជាជជីវៈ

សាថប័នឬគ្រឹេះសាថនអប់រំ
584
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង

រែៈរោះពិបាល
សទេះបីជាព័រមា
៌ នលំអរ
ិ នឹងណគ្បគ្បួលអាគ្ស័យសលើសាថប័នណ ល ក្ស់ពន
័ ធក្ស៏សោយសយើងអាចណែ ំថាសគ្មល
បំែងទ្ូសៅននសាថប័នមិនណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញរឺស ើមបីផល
ត ់សសវាក្សមា ល
៏ អបផ
ំ រ
ុ សៅក្សនុងក្សញ្ា ប់ង វិកា

សាថប័នសបបុរស្ម៌នឹងមានក្សញ្ា ប់ង វិការិចរួចមួយណ លអាចយក្សមក្សសគ្បើគ្បាស់បាន។ពួក្សសរនឹងណសវង
រក្ស សគ្បើមល
ូ និ្ទ
ិ ង
ំ សនេះស ម
ើ បីផល
ត ់សសវាក្សមា ល់អនក្សគ្រួវការផលសគ្ចើនតាមណ លអាចស្វើសៅបាន។ វា
នឹងមានសារៈសំខាន់ស ើមបីក្សុំឲ្យេា េះខាាយលុយឬ្នធានសផសងសទ្ៀរ។

យក្សោះនរោះពិបាលក្សណ្ដ
ត ល (សុេភាពឬការអប់រស
ំ គ្មាប់ជាឧទហ្រែ៍) ឬអាជា្្រមូលោះនជា
ទ្ូសៅមានងវិការិចរួចណ លអាចរក្សបាន។ សគ្មលបំែងរឺស ើមបីផល
ត ់នូវសសវាក្សមា ៏គ្បសសើរបំផរ
ុ ល់
សហ្រមន៍ជាមួយនឹងក្សគ្មិរហ្ិរញ្ាវរថណុ លបានោក្ស់សលើវា។
បញ្ញាននការវាស់ណវងផលិរផលឬទ្ិននផលក្សនង
ុ ឆ្នំ
ផលិរផលឬទ្ិននផលក្សនុងឆ្នំននសាថប័នសៅក្សនុង វិស័យទំងសនេះជាសរឿយៗមិនមានរនមលក្សង
នុ លក្សខេែឌគ្បាក្ស់សទ្។
សរើសយើងវាស់លទ្ធ ផលននសាលាសរៀនឬមនទីរសពទ្យយ៉ាង ច
ូ សមតច?
សគ្មលសៅននទ្ិននផលអាចគ្រូវបានក្សំែរ់សៅក្សនុងសាថនភាពទំងសនេះប៉ាុណនតពួក្សសរនឹងណរងណរសបើក្សចំហ្រស ម
ើ បី
ជណជក្សស ញសោលនិងជណជក្សណវក្សណញក្ស។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៦៖សាោនរៀេ
សៅគ្ពេះរាជាណ្ដចគ្ក្សក្សមពុជា, រាជរោះពិបាលក្សំែរ់សគ្មលសៅការោក្ស់ពន
ិ ទុសពលគ្ប ងជាប់សគ្មាប់សាលាសរៀន
សគ្មាប់លទ្ធ ផលសាលា។តារាងទំងអស់(គ្រប់សាលាទំងអស់) គ្រូវបានសរគ្បកាសណ លចំណ្ដរ់ថានក្ស់របស់
សាលានីមួយៗណផអក្សសលើលទ្ធ ផលគ្ប ងរបស់ក្សន
ូ សិសស៖

ប៉ាុណនតមានមនុសសជាសគ្ចើនបានពិភាក្សាចំណ្ដរ់ថានក្ស់របស់សាលា មិនអាចវាយរនមលគ្រឹមណរលទ្ធ ផល
គ្ប ងបានសទ្។ពួក្សសរអេះអាងថាចំណ្ដរ់ថានក្ស់មានអរថនយ
័ ទ្ូលាយជាងសនេះ សហ្ើយមួយណផនក្សក្សនុង
ចំសណ្ដមស េះមិនងាយគ្សួលក្សនុងការបក្សគ្សាយ បណនថមទ្សសនៈរណមលននការអប់រំ។ វាហាក្ស់ ូចជាមាន
ភាពរីក្សចសគ្មើនចំសែេះ ឹង នឹង សមរថភាពរបស់សិសស សលើសពីជី វរ
ិ ជាសិសសសាលា។ប៉ាណុ នតសរើសយើង
អាចវាស់ណវងវាបានយ៉ាងណ្ដ?

សគ្បៀបស្ៀបការអនុវរតន៍របស់សាលាសោយគ្បកាសចំណ្ដរ់ថានក្ស់ននលទ្ធ ផលគ្ប ងក្ស៍កាលយជាចមងល់ វា
ជាការពិរណ្ដស់ការពោយមវិភារ រវាង សគ្បៀបស្ៀប និងអនុវរតន៍ សាលាមួយសទ្ៀរក្ស៍សលើក្សយក្សមរិ
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
585
សផសង។ប៉ាុណនតមនុសសជាសគ្ចើនបានសលើក្សយក្សចំែច
ុ តារាងរបស់សាលាមួយមិនអាចសគ្បៀបស្ៀបសៅនឹង
តារាងសាលាសផសងសទ្ៀរបានសទ្. ជាឧទហ្រែ៍សាលាេុសៗគ្មន មានគ្បវិររត ូបក្សូនសិសសេុសៗគ្មន ,
ណ លអាចបងាាញពីលទ្ធ ផលគ្ប ង។
ទ្សសនៈសលើរនមលសគ្មាប់រប
ូ យ
ិ វរថុ (VFM)
រនមលសគ្មាប់រប
ូ យ
ិ វរថ410
ុ ៖បានណគ្បកាលយសៅជាមានគ្បសយជន៍សគ្មាប់ការវាយរនមលលទ្ធ ផលរបស់សាថប័នមិន
ណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ។ ទ្សសនៈ VFM មានបុគ្រសមពន
័ ធ 3Es ូចខាងសគ្កាម ៖

នស ក្ស
ឋ ិ្េ៖(វាស់ណវងធារុចល
ូ ) វិភារចំែូលរវាងគ្បាក្ស់ចំណ្ដយ និងចំសែញ ។ សរើគ្បពពននការសគ្បើ
គ្បាស់ទបបំផរ
ុ សាក្សសមសៅនិងរុែភាពរគ្មូវការឬសទ្ ។

គ្បសិទធិភាេ៖(វាបានផារភាជប់រវាងធារុចល
ូ និងធារុសចញ(ផលិរផល) រឺជាលទ្ធ ផល(ធារុសចញ)អរិ
បរមាណ លក្សំពុងសក្សើរស ើងសចញពី្នធានបានសគ្បើគ្បាស់? ។

ភាេស័ក្សកសិទធ៖ (ភាជប់លទ្ធ ផលជាធារុសចញជាមួយសគ្មលបំែង) - ល់ក្សគ្មិរលទ្ធ ផលណ លបសងករ
ើ
បានសសគ្មចនូវសគ្មលបំែងរបស់សាថប័ន។
410
VFM:រនមលសគ្មាប់រូបិយវរថុ
586
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
ោគ្កាមសសងខប
រនមលសគ្មាប់រូបីវរថុ
សស ះក្សិចា
គ្បសិទ្ធភាព
ភាពស័ក្សកសិទ្ធ
ចំណ្ដយងវិកា
ទ្ិញធារុចល
ូ
ផលិរធារុសចញ
ទ្ិញធារុចល
ូ
ផលិរធារុសចញ
សសគ្មចសគ្មលសៅ
គ្បសិនសបើអនក្សស្វើតាម ោគ្កាមខាងសលើអនក្សនឹងសឃើញថាសៅទ្ីបំផរ
ុ រនមលសគ្មាប់រប
ូ ីវរថុ (VFM)
សរៀបរាប់អំពីការចំណ្ដយលុយស ើមបីសសគ្មចសគ្មលសៅចង់បាន។
អនក្សរួរក្សរ់សគ្ម
ំ ល់ថា រនមលសគ្មាប់រូបីវរថុ (VFM) សៅណរសផ្ទតរសៅសលើសមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ អនក្សនឹងគ្រូវណសវងរក្ស
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ស ើមបីពិចារណ្ដសលើ សមិទ្ធផ
ិ លហ្ិរញ្ាវរថម
ុ ន
ិ ណមនហ្ិរញ្ាវរថ,ុ ជាពិសសសរុែភាព។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៧៖ត្នមៃសគ្មាប់រូបិយ្វត្ថុ
វិស័យជាសាថប័នមិនណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញរួមបញ្ាូ លនូវគ្បរិបរតកា
ិ រេុសៗគ្មនណ លមាន ូចជា
មស្តនតថា
ី ន ក្ស់ជារិ មស្តនតីមល
ូ ោះន សបបុរស្ម៌ ទ្ីភានក្ស់ងារគ្បរិបរតណិ លមានការសជឿទ្ុក្សចិរជា
ត ស ើម។ អវីណ លសំខាន់
ុ ខាលំងមិនណមនស ើមបីបសងកន
បំផរ
ុ អំពីគ្បរិបរតិការណបបសនេះរឺ មិនគ្រូវបានជគ្មញ
ើ គ្បាក្ស់ចំសែញស េះសទ្។
អរថគ្បសយជន៍ភារសគ្ចើន ណ លសក្សើរស ើងពីការចំណ្ដយរបស់ក្សតាតទំងសនេះ រឺមិនអាចក្សំែរ់បានទំងអស់សទ្
(ពិរណ្ដស់មិនណមនជាលក្សខេែឌរូបិយវរថ,ុ ឧទហ្រែ៍សងគមសុេុមាលភាព) ។ ូចគ្មននឹងការចំណ្ដយណ រ ការ
វិភាររនមល / ផលគ្បសយជន៍ណ្ដមួយរឺចាំបាច់គ្រូវការការវិនិចយ
័ េ ណ្ដស់, ឧទហ្រែ៍ផលគ្បសយជន៍សងគម
ស្ៀបនឹងការចំណ្ដយសងគមក្ស៏ ូចជាអរថគ្បសយជន៍ហ្ិរញ្ាវរថសុ ្ៀបនឹង
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
587
ការចំណ្ដយហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ ចំែច
ុ ណ លសគ្គ្មេះថានក្ស់រថា
ឺ គ្បសិនសបើអរថគ្បសយជន៍មិនអាចគ្រូវបានក្សំែរ់ វាស់ណវអ
ជាបរិមាែបានស េះសទ្ ពួក្សវាអាចនឹងគ្រូវបានសរមិនសអើសពើឬផ្ទរ់សចាល។
បញ្ញាមួយសទ្ៀររឺថាសាថប័នទំងសនេះជាញឹក្សញាប់មិនបសងកើរគ្បាក្ស់ចំែូលសទ្ ប៉ាុណនតជា្មាតាពួក្សសរមានជាក្សញ្ា ប់
ងវិកាសងរសគ្មាប់ចំណ្ដយសលើអវីណ លពួក្សសរគ្រូវរក្សាទ្ុក្ស។ រនមលរូបយ
ិ វរថគ្ុ រូវបានសរ ក្សគ្សង់ជាវរថរ
ុ ំណ្ដងសៅទ្ី
សនេះប៉ាណុ នតវាមិនមានបញ្ញាជុំ វញ
ិ ការវាស់ "ត្នមៃណារូបីវត្ថុ" សទ្។
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៧៖ត្នមៃសគ្មាប់រូបិយ្វត្ថុ
សៅក្សនុងសាក្សលវិទ្ោល័យ រនមលរូបយ
ិ វរថរុ ួម សរអាចណបងណចក្សជា៣ចំែច
ុ ូចជា៖
នស ក្ស
ឋ ិ្េ៖ចំែច
ុ សនេះរឺនយ
ិ យអំពរ
ី ល
ុ យភាពនងលស ើម ជាមួយនឹងរុែភាពនន្នធាន ូសចនេះវានឹងពិនរ
ិ យស ង
ើ
វិញនូវចំែច
ុ េល េះៗ ូចជានងលស ម
ើ សសៀវសៅ ក្សុំពយូទ្័រ និងបសគ្ងៀនការសគ្បៀបស្ៀបជាមួយរុែភាពនន្នធាន
ទំងសនេះ។ ទ្ទ្ួលសាគល់ថា ខាងភារីសាក្សលវិទ្ោល័យគ្រូវពិចារណ្ដសៅសលើការចំណ្ដយរបស់េួ ល ន ប៉ាណុ នតមន
ិ រួរ
ការ់បនថយការចំណ្ដយ ល់អបបបរិមាស េះសទ្។
ឧទហ្រែ៍សលើការចំណ្ដយរិច និងការបសគ្ងៀន ឬក្ស៏សសៀវសៅណ លមានរុែភាពអន់ អាចបងកការរារាំង ំសែើរ
ការសិក្សារបស់សិសស និងអាចស្វើឱ្យេូចសក្សរសតិ៍ ឈា
ា េះរបស់សាក្សលវិទ្ោល័យ។
គ្បសិទធភាេ៖ សផ្ទតរសលើការសគ្បើគ្បាស់គ្បក្សបសោយគ្បសិទ្ធភាពនន្នធានទ្ទ្ួលបាន។
ឧទហ្រែ៍៖

សរើសសៀវសៅបណ្ដាល័យននសាក្សលវិទ្ោល័យបានទ្ិញប៉ាុ ា នក្សាលឲ្យនិសសិរេជ?ី

សរើការសគ្បើគ្បាស់្នធានព័រមា
៌ នវិទ្ោរឺជាអវី?

សរើសាស្តសាតចារយនីមួយៗចំណ្ដយសពលសវលាបសគ្ងៀនឬក្ស៏គ្សាវគ្ជាវចំនន
ួ ប៉ាុ ា នសមា៉ា ង?
ភាពសក្សកស
័ ទ្
ិ ធ ៖វាស់ណវងសលើសមិទ្ធិផលរបស់សគ្មលបំែងរបស់សាក្សលវិទ្ោល័យ។
ឧទហ្រែ៍៖

ចំនួនសិសសសសគ្មចបាននូវក្សគ្មិរពិនទុបានក្សំែរ់។

ចំនួននិសសិរបញ្ា បកា
់ រសិក្សាណ លណសវងរក្សការងារសពញសមា៉ា ងក្សនុងរយៈសពល ៦ ណេននការបញ្ា ប់ការ
សិក្សា។
ទ្សសនៈសលើរនមលសគ្មាប់រប
ូ យ
ិ វរថុ (VFM)ជាមួល 3E's
ខាងសគ្កាមរឺការរែ នន សស ះក្សិចា,គ្បសិទ្ធភាព និងភាពសក្សក័សិទ្ធ៖
588
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
១.នស ក្ស
ឋ ិ្េ៖
សស ះក្សិចា
ធារុចល
ូ សតងោ
់ រ411
=
ធារុចល
ូ ជាក្ស់ណសាង412
X100
២.គ្បសិទធភាេ
គ្បសិទ្ធភាព
=
ធារុសចញជាក្ស់ណសាង413
ធារុចល
ូ ជាក្ស់ណសាង414
X100
៣.ភាេសក្សក័សិទធ
ភាពសក្សក័សិទ្ធ
=
ធារុសចញជាក្ស់ណសាង415
ធារុសចញសតងោ
់ រ416
X100
ការគ្សាយ្បាំេៃឺបណេថ ម៨៖ឧទហរណ៍នេការវាស់ណវងសមិទធិែ នដាយ្នគ្បើធាត្ុ 3Es
សាថប័េណាមេទ ីរនេទយ៖
(១).សស ះក្សច
ិ ា៖
សគ្បៀបស្ៀបរនមលសង
ត ោ
់ រននថានសំ ពទ្យណ លបានសគ្បើក្សនុងការពោបាលជាមួយការចំណ្ដយជាក្ស់ណសតង
ននថាន ំសពទ្យស េះ។
(២).គ្បសិទ្ធភាព៖
ការសគ្បៀបស្ៀបចំនន
ួ ណគ្រសំរាក្សណ លក្សំពុងសគ្បើសៅក្សនុងណផនក្សបនទប់នីមយ
ួ ៗជាមួយចំនួនណគ្រមានសៅក្សនុងមួយណផនក្ស
ស េះ។
(៣).ភាពសក្សកស
័ ទ្
ិ ធ៖
សគ្បៀបស្ៀបសពលសវលារង់ចាំជាក្ស់ណសាងរបស់អនក្សជំងឺជាមួយនឹងសពលសវលារង់ចាំណ លអនក្សជំងឺចង់បាន។
មហាវិទា
័យ្៖
(១).សស ះក្សច
ិ ា៖
411
Standards input:ធារុចូលសតង់ោរ
412
Actual input:ធារុចូលជាក្ស់ណសាង
413
Standards input:ធារុចូលសតង់ោរ
414
Actual output:ធារុសចញជាក្ស់ណសាង
415
Standards input:ធារុចូលសតង់ោរ
416
Standard output:ធារុសចញសតង់ោរ
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
589
សគ្បៀបស្ៀបការចំណ្ដយសតង់ោររបស់គ្រូបសគ្ងៀនជាមួយនឹងការចំណ្ដយជាក្ស់ណសតងរបស់គ្រូបសគ្ងៀន។
(២).គ្បសិទ្ធភាព៖
សគ្បៀបស្ៀបការសគ្បើគ្បាស់ចន
ំ ួនសមា៉ា ងគ្រូបសគ្ងៀនពិរគ្បាក្ស ជាមួយនឹងចំនួនសមា៉ា ងគ្រូបសគ្ងៀនបានសគ្គ្មងងវិកា
ទ្ុក្សក្សនុងរយៈសពលប៉ាុ ា នសមា៉ា ង។
(៣).ភាពសក្សកស
័ ទ្
ិ ធ៖
សគ្បៀបស្ៀបលទ្ធ ផលគ្ប ងជាក្ស់ណសតង (រិរជាភាររយសលើក្សគ្មិរថានក្ស់ណ្ដមួយ ឬភាររយពិនទុជាប់) ជាមួយនឹង
លទ្ធ ផលគ្ប ងណ លចង់បាន។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥៖
មនទីសពទ្យ ្គ្ក្សេេណខមរ រឺជាមូលនិ្ិសបបុរស្ម៌មួយណ លគ្បមូលងវិកានិងអំសណ្ដយសោយសគ្បើគ្បាស់របស់
ទំងសនេះសៅក្សនុងការណងទំអនក្សណ លមានជមងឺ ំណ្ដក្ស់កាលចុងសគ្កាយ។
រែៈអពិបាលបានក្សំែរ់ឱ្យអនក្សគ្រប់គ្រងនូវសគ្មលសៅចំនួន 3គ្បសពទ្ សគ្មាប់រយៈសពល 3 ណេ ល់នងងទ្3
ី 0
ណេមិងុ
20X7៖

សសគ្មចបាននូវក្សគ្មិរចំែូលបានពីការបរិចាារចំនន
ួ 150,000 ុលាលរក្សនុងរយៈសពល3ណេ។

រក្សាការចំណ្ដយរ ះបាលមិនឱ្យសលើសពី 8% ននការបរិចាារក្សនុងមួយណេ។

សសគ្មចបាន 80% ននការណងទំសគ្មាក្សណ លបានសសនស
ើ ុំពីសហ្រមន៍។
លទ្ធ ផលជាក្ស់ណសតងមាន ូចខាងសគ្កាម៖
សមសា
ឧសភា
មិងុ
35,000
65,000
55,000
2,450
5,850
4,400
ការសសនើសុំការសំរាក្សលំណហ្រកាយ (នងង)
560
570
600
ការផតលកា
់ រណងទំអនក្សសានក្ស់សៅ (នងង)
392
430
510
ចំែូលបានពីការបរិចាារ ( លា
ុ ល រ)
ចំណ្ដយរ ះបាល( លា
ុ ល រ)
សាំណួរ៖
ចូររែ
វិធានការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលសមគ្សបស ើមបីវាយរនមលអនក្សគ្រប់គ្រង។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦៖
រោះពិបាលក្សំពុងសមលឹងសមើលការវាយរនមលសាលារ ះសោយសយងសៅសលើក្សតាតទំងក្សតាត
ហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ិងមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថ។
ុ សរើក្សតាតមួយណ្ដក្សនុងចំសណ្ដមក្សតាតទំងស េះណ លសមគ្សបសៅនឹងថានក្ស់ម្យម?
សាំណួរ៖
590
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
សរើ វិធានការមួយណ្ដក្សនុងចំសណ្ដមវិធានការទំង3Esណ លលអបផ
ំ រ
ុ ?
(ក្ស)
សស ះក្សិចា
(េ)
គ្បសិទ្ធភាព
(រ)
ភាពសក្សក័សិទ្ធ
(ឃ)
ក្សតាតខាងសគ្ៅ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧៖
រោះពិបាលក្សំពុងសមើលនូវការវាយរនមលសលើសមិទ្ធផ
ិ លរបស់គ្រូបសគ្ងៀនសៅក្សនុងសាលារ ះមួយសោយសយងសៅសលើ
ក្សតាតហ្ិរញ្ាវរថុ និងក្សតាតមិនណមនហ្ិរញ្ាវរថ,ុ ថាសរើមយ
ួ ណ្ដមានអគ្តាលអជាង។
សរើ ក្សយសផាម
ើ សោយអក្សសរ 3 Es ទំង៣ ក្សយណ្ដណ លពែ៌ លអជាងសរ
(ក្ស)
សស ះក្សិចា
(េ)
គ្បសិទ្ធភាព
(រ)
ភាពសក្សក័សិទ្ធ
(ឃ)
ក្សតាតខាងសគ្ៅ
៦.ការគ្គប់គ្គងេិងការកាត្់បេថ យ្នថៃន ើម
ការគ្រប់គ្រងនងលស ម
ើ
ការគ្រប់គ្រងនងលស ម
ើ 417 ក្ស់ព័នធនិងការក្សំែរ់ទ្ិសសៅសគ្មាប់អនក្សគ្រប់គ្រងសៅសលើនងលស ើម ប ទ ប់មក្ស
គ្រួរពិនរ
ិ យតាមោនសមិទ្ធផ
ិ លឬការអនុវរតនស៍ ៅសលើសគ្មលសៅទំងស េះ។
សមិទ្ធិផលឬការអនុវរតអាចគ្រូវបានវាស់សោយសគ្បើសង
ត ោ
់ រនននងលស ើមនិងភាពលមសអៀងរបស់វា។
ការការ់បនថយនងលស ម
ើ
ការការ់បនថយនងលស ម
ើ 418រឺជាការការ់បនថយក្សនុងឯក្សតានងលស ើមននទ្ំនញ
ិ ឬសសវាក្សមាសោយគ្មានភាពប៉ាេះ ល់
សគ្មាប់អនក្សសគ្បើគ្បាស់,និងសោយគ្មានការការ់បនថយរនមល ល់អរិងិជន។
417
Cost Control:ការគ្រប់គ្រងនងលស ើម
418
Cost Reduction:ការការ់បនថយនងលស ើម
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
591
ការការ់បនថយនងលស ម
ើ មានន័យជាអវិជមា
ជ ន។ វាគ្រូវបានសរយល់ថាជាការការ់សចាល, ជាការសនស ំគ្បាក្ស់ មិន
ចង់ឲ្យមានការចំណ្ដយជាស ើម។ ការណក្សលំអគ្បាក្ស់ចំសែញរឺជាការទ្ទ្ួលយក្សលទ្ធ ភាពណ លរនមលនងលស ើមអាច
សក្សើនស ើងពិសគ្ េះណរពួរសរបណនថមរនមលបណនថមសទ្ៀរសៅសលើផលិរផល, សហ្ើយស្វើឲ្យផលិរផលមានការទក្ស់ទញ
ល់អរិងិជន, គ្បាក្ស់ចសំ ែញេព ស់ជាងមុន។
សំគ្មល់៖ ចំែច
ុ សំខាន់សៅទ្ីសនេះ ការការ់បនថយក្សនុងនងលស ើមមិនគ្រូវឲ្យអនក្សសគ្បើគ្បាស់សឃើញថាជាការការ់
បនថយរនមលស េះសទ្។
បសចាក្សសទ្សននការការ់បនថយនងលស ម
ើ
បសចាក្សសទ្សមួយចំនួនគ្រូវបានសរសគ្បើយ៉ាងទ្ូលំទ្លា
ូ យជាមស្ោបាយស ើមបីសសគ្មចបាននូវការការ់បនថយនងល
ុ ហ្៊ែុនផលិរក្សមា។
ស ើម, ជាពិសសសសៅក្សនុងគ្ក្សម
ការវិភាររនមល
ការវិភាររនមលរឺជាគ្បព័នធគ្រួរពិនរ
ិ យននក្សតាតណ លស្វើឲ្យប៉ាេះ ល់ ល់នងលស ើមរបស់ផលិរផល ឬសសវាក្សមាមួយ,
ស ើមបីបសងករ
ើ និងសសគ្មចបាននូវសគ្មលបំែងសស ះក្សិចាជាក្ស់លាក្ស់សៅតាមរគ្មូវការសាង់ោរននរុែភាពនិងភាព
អាចទ្ុក្សចិរបា
ត ន។
ការវិភាររនមល419រឺជា វិ្ីសាស្តសតមួយននការបសងកើនគ្បាក្ស់ចំសែញសោយការ់បនថយនងលស ើមសោយមិនចាំបាច់
បសងកើនរនមល, វាមានគ្បសយជន៍ជាពិសសសចំស េះអនក្សផលិរ ឬអនក្សផគរ់ផង
គ ណ់ លមិនអាចណក្សណគ្បរនមលរបស់ពួក្សសរ
សោយសារណរ, ឧទហ្រែ៍៖ ទ្ីផារគ្បក្សួរគ្បណជង សទេះបីជាយ៉ាងណ្ដក្ស៏សោយ វាអាចគ្រូវបានសគ្បើក្សនុងគ្រប់កា
លៈសទ្សៈស ម
ើ បីពោយមបសងកើនគ្បាក្ស់ចំសែញ។
លទ្ធ ផលននការវិភាររនមលណ លបានមក្សពីការសសគ្មចបានសោយអនក្សផលិរណ ល ពួក្សសរបានរួមបញ្ាូ លលក្សខែៈ
ពិសសសសៅសលើផលិរផលរបស់ពួក្សសរ ណ លអនក្សសគ្បើគ្បាស់ផលិរផលស េះមិនបានគ្រូវការសហ្ើយក្ស៏មិនគ្រូវបាន
ចំណ្ដយសៅណ រ។ ឧទរហ្រែ៍, សរាងចគ្ក្សផលិរ ឡានមួយ ថាសរើអរិងិជនពិរជាមាន្នទៈក្សនុងការចំណ្ដយសៅ
សលើសគ្រឿងលំអ ឬសគ្រឿងប ល ស់ ណ លមានរនមលនងលឬ? គ្បសិនសបើអរិងិជននឹងចំណ្ដយរនមល ូចគ្មនសគ្មាប់ផលិ
រឡានជាមួយនឹងសគ្រឿងប ល ស់ណ លមានរនមលសថាក្សបនតិច, គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ រួរណរបញ្ញជក្ស់ឲ្យ ចាស់លាស់។
419
Value analysis:ការវិភាររនមល
592
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
ការវិភាររនមលគ្រូវបានពិនរ
ិ យសលើលក្សខែៈពិសសសននផលិរផលនីមយ
ួ ៗសោយសាក្សសួរពីរគ្មូវការនិងការសគ្បើ
គ្បាស់របស់វានិងលុបបំបារ់នូវលក្សខែៈមិនសមសហ្រុផលណ្ដមួយ។
បញ្ញាមួយជាមួយការវិភាររនមលរឺជាការោក្ស់អរថនយ
័ សលើ ក្សយថា “រនមល”
អរថគ្បសយជន៍ននការវិភាររនមលមាន២គ្បសពទ្ រឺ៖

រនមលជាឧបក្សរែ៍សគ្បើគ្បាស់420៖ជារនមលណ លធារុមានសោយសារណរការសគ្បើគ្បាស់របស់វាអាចគ្រូវបាន
ោក្ស់។

រនមល េ
៏ ព ង់េពស421
់ ៖ជារនមលណ លោក្ស់សៅសលើរបស់របរមួយសោយសារណរសគ្មស់
ភាពបុិនគ្បសប់របស់វា។ ល។
បុរល
គ ណ លចង់បានរងយនតណ លមានមុេងារជាមូលោះនស ើមបីទ្ទ្ួលបានពី (ក្ស) ល់ (េ)នឹងពិចារណ្ដសលើ
រនមលននឧបក្សរែ៍សគ្បើគ្បាស់សហ្ើយនឹងមិនមានការគ្ពួយបារមាខាលំងសពក្សជាមួយនឹងពែ៌រូបភាពឬសលបឿនក្សំពល
ូ
របស់វាស យ
ើ ។
បុរល
គ សផសងសទ្ៀរគ្បណហ្លជាក្សំពុងសមលឹងសមើលរនមលននឡានណ លមានរនមលជាងរនមលឧបក្សរែ៍សគ្បើគ្បាស់របស់
វា។ ពួក្សសរនឹងមានការគ្ពួយបារមាអំពីរូបភាពរងយនតការរច និងការបញ្ញជក្ស់របស់វា។ ល។
វិ្សា
ី ស្តសតវភា
ិ ររនមល
វិ្ីសាស្តសតវិភាររនមលអាចគ្រូវបានអនុវរតន៍ជា៥ជំហានសំខាន់ៗ៖

ជំហាន១៖ បសងករ
ើ រគ្មូវការចាស់លាស់របស់អរិងិជន។តាមរយៈ សំ ែើរការននការសសុើបអសងករ វាអាច
សៅរួចស ើមបីរក្សឲ្យសឃើញនូវមូលសហ្រុណ លអរិងិជនចង់បានរបស់របរណ លមានរនមល េ
៏ ព ង់េពស់422។មា
ឹ ចាស់ពីមុេងារនីមយ
នណរវិ្ីសាស្តសតសនេះសទ្ណ លអាចឲ្យអនក្សផលិរ ង
ួ ៗណ លបានបញ្ាូ លសៅក្សនុង
ផលិរផលនិងរុែរនមលេលេះរបស់វា។

ជំហាន២៖ បសងករ
ើ និងការវាយរនមល វិ្សា
ី ស្តសតជន
ំ ួសននការសសគ្មចបាននូវរគ្មូវការរបស់អរិងិជន។ វា
អាចមានវិ្សា
ី ស្តសតននការបសងកើរធារុណ លមិនគ្រូវបានសរពិចារណ្ដ។ ឧទហ្រែ៍៖ ជំនួសបនទេះណ ក្ស
សោយផ្ទលសទិច។ វិ្ីសាស្តសតជន
ំ ួសនីមយ
ួ ៗគ្រូវណរចំណ្ដយនងលសៅតាមចំនួនឯក្សតា៖
 (១) វរថធា
ុ រុស ម
ើ ៖គ្រូវការក្សគ្មិរណ លអាចទ្ទ្ួលយក្សបានននការេជ េះខាជយ(អាចស្វើឲ្យគ្បសសើរស ើង)។
420
Utility value:រនមលជាឧបក្សរែ៍សគ្បើគ្បាស់
421
Esteem value:រនមលេពង់េពស់
422
Esteem value:រនមលេពង់េពស់
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
593
 (២) ក្សមាលំងពលក្សមា៖ សរើអាចការ់បនថយការចំណ្ដយសោយលុបបំបារ់គ្បរតិបរតកា
ិ រ ឬផ្ទលស់បូរា វិ្ី
សាស្តសតផលិរក្សមាណ រឬសទ្?
 (៣) ក្សតាតសផសងៗសទ្ៀរ៖ សរើ ំសែើរការងាីណ លមានរនមលសថាក្សអាចទ្ទ្ួលយក្សបានណ រឬសទ្?

ជំហាន៣៖ អនុញ្ញារិរាល់សំសែើរទំងឡាយណ លបានោក្ស់ជាលទ្ធ ផលននជំហានទ្ី២។ការវាយរនមល
ជំហានទ្ី២អាចគ្រូវអនុវរតនស៍ ៅអនក្ស ឹក្ស ំ ថានក្ស់ក្សណ្ដ
ា លសហ្ើយនិងរគ្មូវឲ្យមានការផាល់
ណក្សក្សុន ល់ថានក្ស់ ឹក្ស ំ ក្សំពល
ូ មុនសពលអនុវរតន៍។

ជំហាន៤៖ ការអនុវរតន៍សសំ ែើរ។

ជំហាន៥៖ វាយរនមលមរិសយបល់ពីសសំ ែើរងាីស ើមបីអរថគ្បសយជន៍ពីការផ្ទលស់បូរត ។
អរថគ្បសយជន៍ជាសគ្ចើននឹងបានមក្សពី វិ្សា
ី ស្តសតវភា
ិ ររនមល ូចជា៖

អរិងិជនជាសគ្ចើននឹងគ្រូវបានចាប់អារមាែ៍ណ លបងាាញសៅក្សនុងរគ្មូវការរបស់ពួក្សសរ សនេះសហ្ើយសទ្ើប
ុ ហ្៊ែន
ស្វើឲ្យមានការសក្សើនស ើងននការលក្ស់របស់គ្ក្សម
ុ ។

គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ណ លគ្បកាន់ខាជប់នូវ វិ្ីសាស្តសតសនេះទ្ំនងជាទក្ស់ទញបានកាន់ណរគ្បសសើរសោយសារណរការ
រំពឹងទ្ុក្សសគ្មាប់ការបសញ្ា ញនូវរាល់រំនរ
ិ គ្ពមទំងមានសីល្ម៌េពស់។

អរថគ្បសយជន៍ខាងសស ះក្សច
ិ ានិងហ្ិរញ្ាវរថណុ លសក្សើរស ង
ើ ពីការលុបបំបារ់ភាពសាុរសាាញណ លមិន
ចាំបាច់និងការសគ្បើគ្បាស់្នធានកាន់ណរគ្បសសើរស ើង។
រនមល វស
ិ ក្ស
វ មា
រនមល វស
ិ ក្ស
វ មា រឺជារុែគ្បសយជន៍ននសគ្មលការែ៍នងលស ើមក្សនុងបរិបទ្ននការចំណ្ដយ។ វាគ្រូវការវិ្សា
ី ស្តសតនន
ការវិភាររនមល
៏គ្រឹមគ្រូវមួយស ើមបីបសងករ
ើ ំណ្ដក្ស់កាលតារ់ណរងមួយនន ំសែើរការអជីវក្សមា។
រនមល វស
ិ ក្ស
វ មាមានបំែងបសងករ
ើ ឬតារ់ណរងនូវរនមលណ លលអបផ
ំ រ
ុ សៅសលើផលិរផលងាីណ លមានរនមលស ើម
ទបអាចទ្ទ្ួលយក្សបាន។ រនមលសនេះអាចគ្រូវបានសរសគ្បើសៅក្សនុងគ្បព័នធសគ្មលសៅនងលស ើម ។
ការសិក្សាការងារ
ការសិក្សាការងាររឺជាគ្បព័នធននវិ្ីសាស្តសតគ្រួរពិនរ
ិ យ ចាប់យក្សសក្សមាភាពក្សនុងសគ្មលបំែងស្វើឲ្យគ្បសសើរស ើងនូវ
ការសគ្បើគ្បាស់្នធានគ្បក្សបសោយគ្បសិទ្ធភាពនិងសរៀបចំការអនុវរតសៅតាមសតងោ
់ រ
សគ្មាប់អនុវរតន៍សៅសលើសក្សមាភាព។
594
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
ការសិក្សាការងាររឺជាណផនក្សននចំសនេះ ឹងណ លទក្ស់ទ្ងនឹងការវិភារននវិ្ីសាស្តសតស្វកា
ើ រនិងឧបក្សរែ៍ណ លគ្រូវ
បានសគ្បើក្សនុងការស្វកា
ើ រងារ។ការណក្សនចនននវិ្ីសាស្តសាការងារលអបផ
ំ រ
ុ ក្សនុងការស្វើការងារនិង វិ្ីសាស្តសតសង
ត ោ
់ រននការ
ស្វើការងារ។
ការសិក្សាងារមានពីរណផនក្ស

វិ្សា
ី ស្តសតននការសិក្សា៖ការវិភារវិ្ីសាស្តសតការងារបចាុបបនននិងបសចាក្សសទ្សការងារណ លមានគ្បសិទ្ធិ
ភាពបណនថមសទ្ៀរស ើមបីសគ្បើនង
ិ ការ់បនថយការចំណ្ដយ

ការវាស់ណវងការងារ៖ការក្សំែរ់សពលសវលាណ លគ្រូវបានបញ្ា ប់ការងារជាក្ស់លាក្ស់មួយសគ្មាប់សមាជិក្ស
ណ លមានបទ្ពិសសា្ន៍និងមានលក្សខែៈសមបរតិគ្រប់គ្គ្មន់សគ្មលបំែងននការសិក្សាការងារ
សគ្មលបំែងននការសិក្សាងារ
(១)ស ើមបីសិក្សាវិ្សា
ី ស្តសតននការស្វកា
ើ រងារសៅសពលបចាុបបននជាគ្បព័នធក្សនុងសគ្មលបំែងស ើមបីអពិវឌ្ឍវិ្ីសាស្តសត
ងាីនិងលអគ្បសសើរជាងមុន។
(២)ស ើមបីវាស់ណវងទ្ំហ្ំការងារសគ្មាប់ក្សំែរ់សពលសវលាក្សនុងការស្វើការងារសគ្មាប់បុរល
គ ិក្សណ ល
មានលក្សខែៈសមបរតិគ្រប់គ្គ្មន់ ូសចនេះសហ្ើយនិងវាទ្ទ្ួលសពលសវលាសមគ្សប។
(៣)ស ើមបីបសងកើនផលិរភាពសោយធា ថាសមរថភាពណ លសយើងអាចស្វើសៅបានលអ ក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់ ្នធាន
មនុសស ,មា៉ា សុីននិង្នធានវរថធា
ុ រុស ើមនឹងទ្ទ្ួលបានផលិរផលណ លមានរុែភាពលអ / សសវាក្សមាក្សនុងរនមល
សមរមយបំផរ
ុ
(៤)ស ើមបីបសងកន
ើ គ្បសិទ្ធភាពគ្បរិបរតិការ
បន្េក្សនទសកាត្់បេថ យ្្ាំណាញនែសងៗ
សតងោ
់ រននវរថធា
ុ រុស ម
ើ និងសមាសធារុ
ទក្ស់ទ្ងនឹងសគ្មលនសយបាយការ់បនថយចំណ្ដញ រហ្ូរមក្ស ល់សពលសនេះវាជាសរឿងណ លអាចស្វើសៅបាន រនមល
និងភាពេុសគ្មនននរថធា
ុ រុស ម
ើ និងសមាធារុណ លបានទ្ិញសោយគ្ក្សុមហ្៊ែុននិងសមាសធារុណ ល
បានផលិរ គ្បសិនសបើគ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិរក្សំពុងផលិរចំនន
ួ ម៉ារ
ូ ណ លបានផលិរផល វាជាញឹក្សញាប់អាចស្វើសៅបាន
សគ្មាប់សមាសភារមួយណ លគ្រូវបានសគ្បើសៅទ្ូទង
ំ ។ ឧទហ្រែ៍ ក្សណនលងណ លមានសស៊ែ រីឬរំរូមណ៉ាូ ឌ្លរងយនត
មួយណរវាអាចមានលទ្ធ ភាពសគ្បើគ្បសពទ្គ្ចក្សទវរមួយគ្បសពទ្សលើម៉ាូណ លទំងអស់
អរថគ្បសយជន៍ននសគ្មលនសយបាយ៖
(១)គ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិរអាចទ្ិញឬផលិរបាននូវបរិមាែសគ្ចើនៗអរថគ្បសយជន៍រឺស ម
ើ បីការការ់បនថយ
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
595
នងលស ើម ក្សនុង1ឯក្សតា។
(២)បងាាញពីគ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិរ អាច ឹងពីរុែភាពគ្បសិទ្ធភាពននវរថធា
ុ រុស ើមឬសមាសភារមួយណ លបរិមាែ
នឹងមិនផ្ទលស់បូរត ។
(៣)សោយសារណរការការ់បនថយភាពេុសគ្មនននការគ្រួរពិនិរយសននិ្ិ
(៤)សសវាលអគ្បសសើរជាងមុនអាចគ្រូវបានផតល់ជូន ល់អរិងិជនសៅក្សនង
ុ ការផតល់សគ្រឿងប ល ស់
(៥)គ្រូវការសពលសវលារិចជាងមុនស ើមបីបែតុេះបណ្ដ
ត លគ្បរិបរតិក្សរណ លគ្រប់គ្រងសមាសភារ
រុែ វិបរតអា
ិ ចសក្សើរមានរឺ៖
(១)គ្បសិនសបើមានគ្ក្សុមហ្៊ែុនផគរ់ផង
គ ណ់ រមួយននវរថធា
ុ រុស ម
ើ ឬសមាសភារ, គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ផលិរនឹង
មានហានិពយ
័ គ្បសិនសបើការផគរ់ផង
គ គ្់ រូវបានរំខាន។
(២)វាអាចមានការរឹររបិរសលើការរច ម៉ាូណឌ្លងាីគ្បសិនសបើ។គ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិរចង់បនតសគ្មលនសយបាយសគ្មាប់
សហ្រុផលសស ះក្សិចា។
(៣)សគ្មាប់សហ្រុផល ច
ូ គ្មនសមាសធារុសង
ត ោ
់ រអាចគ្រូវបានសគ្បើក្សនុងមួយ។ម៉ាូណ លសៅសពលណ លវានឹងមាន
លក្សខែៈបសចាក្សសទ្សគ្បសសើរជាងគ្បសិនសបើមានសមាសធារុពិសសស។គ្រូវបានសរសគ្បើ។
ជាឧទហ្រែ៍គ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិររងយនត្ំៗ ជាសគ្ចើនឥ ូវសនេះរច យនយនតតាមរសបៀបមួយស ម
ើ បីធា ថាសគ្រឿង
ប ល ស់ជាសគ្ចើន ូចជាអាចស្វើសៅបានរឺមានលក្សខែៈទ្ូសៅននម៉ាូណ ល្ំទ្លា
ូ យតាមណ លអាចស្វើសៅបាន។
សតងោ
់ រននផលិរផល៖
សតង់ោរននផលិរផល៖សំសៅសៅសលើការផលិរអរថបទ្ណ លមានលក្សខែៈសតងោ
់ រ ូចគ្មនឬជួរផលិរផល
នីមួយៗណ លមានលក្សខែៈសតង់ោរ។
រុែសមបរតមា
ិ ន ច
ូ ខាងសគ្កាម៖
(១)អនក្សផលិរទ្ទ្ួលបានអរថគ្បសយជន៍នន ំសែើរការ ៏ណវងននផលិរក្សមាជាមួយ។ការការ់បនថយនងលស ើម។
(២)ឧបក្សរែ៍រឺមានភាពងាយគ្សួលសគ្ េះវាគ្រូវបានរគ្មង់សៅវិ្សា
ី ស្តសតមយ
ួ ននការផលិរ
(៣)សោយសារណរភាពឯក្សសណ្ដ
ះ នននវិ្សា
ី ស្តសតផលិរក្សមាសមកានិច និងអាចគ្រូវបានទ្ូលំទ្លា
ូ យ។
(៤)លទ្ធ ផលននការទ្ិញបរិមាែ ៏សគ្ចើនននវរថធា
ុ រុ ូចគ្មននិង។ណផនក្សស្វើឱ្យការការ់បនថយនងលស ើម។
(៥)ការគ្រប់គ្រងផលិរក្សមាមានលក្សខែៈសាមញ្ាជាងមុនណ លគ្រូវបានក្សំែរ់គ្រឹមសតង់ោរ។ ំសែើរការ។
(៦)ការបែតុេះបណ្ដ
ត លរិចជាងននគ្បរិបរតកា
ិ ររឺគ្រូវបានទមទរពីសគ្ េះ ំសែើរការមិនមានផ្ទលស់បូរត ។
(៧)មានរគ្មូវការរិចរួចសលើបុរល
គ ិក្សរច ។
596
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
(៨)មានរគ្មូវការរិចរួចសលើបុរល
គ ិក្សរច ។
(៩)អរិងិជន ឹងថាពួក្សសរក្សំពុងទ្ិញផលិរផលណ លបានបងាាញសហ្ើយស េះ។រុែភាពនឹងមិនផ្ទលស់បូរត សទ្។
ចំណ្ដរ់ថានក្ស់ននផលិរផលអាចគ្រូវបានស្វើឱ្យមានលក្សខែៈសតង់ោរប៉ាុណនតមានលក្សខែៈរូចតាច។ ភាពេុសគ្មន
រវាងម៉ាូណ ល។ ជាងាីមង
ត សទ្ៀរការសគ្បើឧសាហ្ក្សមារងយនតជា។ ឧទហ្រែ៍ម៉ាូណ លពិសសសមួយរបស់ឡានអាច
មាន ២០ េុសគ្មន។ ពែ៌ជាស ើម - ប៉ាុណនតសគ្ៅពីសនេះរងយនតទង
ំ អស់រឺ ច
ូ គ្មនសបេះបិទ្។
សគ្មលនសយបាយអាចបសងករ
ើ រុែវិបរតិ ច
ូ ជាចំែច
ុ ខាងសគ្កាម៖
(១)អនក្សផលិរអាចមានអារមាែ៍ថាមានសុវរថភា
ិ ពក្សនុងការស្វើអវីណ លគ្មរ់ ឹងចាស់សហ្ើយ។អាចនឹងកាលយជាការ
សពញចិរច
ត ំស េះភាពសជារជ័យននផលិរផល ូសចនេះ។សៅសពលផលិរផលគ្បឈមមុេនឹងការគ្បក្សួរគ្បណជងងាីឬ
សាធារែៈជនកាលយជា។មិនសសាាេះគ្រង់គ្មរ់យរ
ឺ សពក្សក្សនង
ុ ការទ្ទ្ួលសាគល់វា។
(២)គ្បសិនសបើផលិរផលគ្រូវណរគ្រូវបានផ្ទលស់បូរត សោយសារណរកាលៈសទ្សៈខាងសលើប ទ ប់មក្សឧបក្សរែ៍,
ចំសែេះ ឹងបសចាក្សសទ្សនិងបទ្ពិសសា្គ្រប់គ្រងអាចជួសជុលផងណ រស ើមបីសគ្មបេលួ នសោយសជារជ័យ
(៣)គ្បសិនសបើផលិរក្សមាគ្រូវបានបនត ល់ក្សគ្មិរមួយសលើសពីរគ្មូវការណ លបានការ់បនថយសហ្ើយ។រគ្មូវការ
មិនសក្សើនស ើងសទ្នឹងមានសមាសធារុសលើស។សមាារៈនិងទ្ំនញ
ិ បញ្ា ប់។
ុ
ការសគ្បើគ្បាស់ការការ់បនថយចំណ្ដយនងលស ម
ើ ជាគ្ក្សម
ុ ៖អាចគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីក្សំែរ់ វសា
ការសគ្បើគ្បាស់ការការ់បនថយចំណ្ដយនងលស ម
ើ ជាគ្ក្សម
ិ លភាពសគ្មាប់ការ
សសគ្មចបាននូវនងលស ើម។ការការ់បនថយប៉ាណុ នតគ្រូវយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់ស ម
ើ បីក្សុំឲ្យនងលស ើមសនស ំ។សលើសពីការការសគ្បើ
ុ េលួ នឯង។
គ្បាស់ការការ់បនថយចំណ្ដយនងលស ម
ើ ជាគ្ក្សម
ក្សមា វិ្ីណ លបានក្សំែរ់យ៉ាងចាស់គ្រូវបានបសងករ
ើ ស ើង ូសចនេះការការ់បនថយនងលស ើម។គ្ក្សុមចំណ្ដយសពលសវលា
របស់ពួក្សសរសៅក្សនុង វិសយ
័ ណ លមានវិសាលភាពសនស ំ។សលើសពីសនេះសទ្ៀរវាជាការសំខាន់ណ្ដស់ណ លសពល
សវលាសងរគ្រូវបានបគ្មុងទ្ុក្សសគ្មាប់ជាក្ស់លាក្ស់ណ្ដមួយ។ស្វើអនុវរត វាអាចនឹងមានសំសែើស ើមបី
បនតការស្វើអនុវរត ណ៏ លៗ។បញ្ា បកា
់ រសិក្សានិងទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់សនស ំបណនថមប៉ាុណនតទង
ំ សនេះគ្បណហ្លជាសគ្ចើន។
ប ទ ប់បនស ំសហ្ើយចាប់ននការងយចុេះគ្បាក្ស់ចំែូលនឹងចាប់សផតើម ំសែើរការ។
វិ្ីសាស្តសតចំណ្ដយ / អរថគ្បសយជន៍ចំស េះក្សមា វិ្កា
ី រ់បនថយចំណ្ដយនងលស ើមរឺជាការចាំបាច់។
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
597
ទ្ិ ះភាពមួយសទ្ៀររឺសពលសវលានិងបញ្ញាណ លគ្រូវបានស្វើស ើងសោយការគ្រប់គ្រងប ទ រ់ទ្ទ្ួលយក្សការផ្ទលស់បូ ត
រណ លគ្រូវបានស្វើស ើងសោយរសគ្មាងការ់បនថយរនមល។
យក្សោះននិងមុេងារទំងមូលគ្រូវណរគ្រូវបានផតល់សពលសវលាស ើមបីនលរគ្មូវនិងបគ្ងួបបគ្ងួមការផ្ទលស់បូរត ណ
លបានគ្ពមសគ្ពៀងគ្មន។ សាថនភាពផ្ទលស់បូរត អចិនស្តនតយអា
៍ ចបងកអនតរាយ។សីល្ម៌និងការេក្សចិរកា
ត រងារគ្រឹមគ្រូវ
ននមនទីរ។ វាសំខាន់ណ្ដស់ទ្ទ្ួលសាគល់ថាការការ់បនថយចំណ្ដយមានន័យថាជាក្សមា វ្
ិ ីជាក្ស់លាក្ស់មយ
ួ ណ ល
សំសៅសៅការការ់បនថយការចំណ្ដយនងលស ើមសៅសពលណ លបានផតល់ឱ្យ។ រំនិរមិនទក្ស់ទ្ងនឹងក្សសាថនភាពជា
បនត; វារួរណរមានការចាប់សផតើមយ៉ាងចាស់លាស់និងបញ្ា ប់សហ្ើយរួររួមបញ្ាូ លសគ្មលសៅណ លបានក្សំែរ់យ៉ាង
លអ។ សក្សមាភាពននការគ្រប់គ្រងនងលស ើមរឺជាមុេងារជាបនតននការគ្រប់គ្រង។
៧.រ យ្ការណ៍គ្ត្ួត្េិេត្
ិ យ
លក្សខែៈវិនិចយ
័ េ ទ្ូសៅអាចនឹងរួមមានរបារការែ៍ ូចជា៖
(ក្ស) របាយការែ៍រួរណរទក្ស់ទ្ងជាមួយនឹងរគ្មូវការព័រមា
៌ នរបស់អនក្សទ្ទ្ួល។ សនេះបានន័យថារបាយការែ៍
សនេះរួរណរមានពរ៌មាន ក្ស់ព័នធទង
ំ អស់ចំស េះការសសគ្មចចិរន
ត ឹងការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវណ លបានអនុវរតន៍សោយ
អនក្សគ្រប់គ្រងណ លទ្ទ្ួលរបាយការែ៍។ជាទ្ូសៅព័រមា
៌ នសផសងៗសទ្ៀររួរណរគ្រូវបានសរ ក្សសចញសទេះបីជាមានអំ
ែេះអំណ្ដងរួមទំងបញ្ាូ លព័រមា
៌ នរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនក្ស៏សោយ។
(េ) ការរាយការែ៍រួរណរភាជប់សៅនឹងការទ្ទ្ួលេុសគ្រូវផងណ រ។
(រ)របាយការែ៍រួរណរគ្រូវបានទន់សពលសវលាក្សំែរ់។បញ្ញារាយការែ៍មយ
ួ ណ លមានការរាយការែ៍ញឹក្ស
ញាប់បផ
ំ រ
ុ រឺថារបាយការែ៍គ្រូវបានទ្ទ្ួលប ទ ប់ពកា
ី រសសគ្មចចិររត បស់ពួក្សសរគ្រូវបានទមទរ។
ក្សនុងក្សរែីណបបសនេះអនក្សគ្រប់គ្រងភារសគ្ចើនគ្រូវបានពឹងណផអក្សសៅព័រ៌មានសគ្ៅផលូវការនិងសគ្ៅងវិកា។ គ្បសិទ្ធភាព
ក្ស៏អាចជួយការ់បនថយភាពសជឿទ្ុក្សចិរនត នគ្បព័នធគ្រួរពិនរ
ិ យងវិកាក្សនុងណពនក្សរបស់អនក្សគ្រប់គ្រងស េះ។
(ឃ) របាយការែ៍គ្រូវណរមានភាពសជឿទ្ុក្សចិរ។
ត របាយការែ៍រួរគ្រូវបានសរចារ់ទ្ក្ស
ុ ថាជាព័រមា
៌ នណ លអាច
ទ្ុក្សចិរបា
ត ន(សទេះបីជាមិនចាំបាច់ពរ
ិ គ្បាក្ស សគ្មាប់ការកាក្ស់)។ វាក្ស៏អាចមានជសមាលេះរវាងភាពសជឿទ្ុក្សចិរន
ត ិង
ភាពទន់សពលសវលាសហ្ើយជាញឹក្សញាប់ការបា៉ា ន់សាានគ្បមាែគ្រូវបានស្វើស ើងពីអណវី លជាអគ្តាក្សំហ្ុសណ ល
អាចទ្ទ្ួលយក្សបាននិងក្សគ្មិរគ្បហាក្ស់គ្បណហ្ល។
598
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
(ង) របាយការែ៍គ្រូវបានសរៀបចំស ើងស ើមបីទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងឬរម រមន៍គ្បក្សបសោយគ្បសិទ្ធភាពជាមួយនឹងអនក្ស
ចារ់ការណ លមិនណមនជារែសនយយក្សរជំ ញ។ របាយការែ៍រួរសជៀសវាងការនិយយលំសអៀងណរមានការ
សរៀបរាប់គ្រប់គ្គ្មន់។ ការសគ្បើគ្បាស់អរិបរមាគ្រូវបានបសងកើរពីបងាាញជាគ្កាហ្វិក្ស។
(ច) របាយការែ៍គ្រូវណរមានគ្បសិទ្ធភាពចំណ្ដយនងលស ម
ើ ។ របាយការែ៍មួយរឺមានរនមលគ្បសិន
សបើអរថគ្បសយជន៍ពីអរថភា
ិ ពរបស់វាសលើសពីនងលស ើមផលិរក្សមា។
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
599
៨.សនងខបជាំេូក្ស
ការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
ឧសាហ្ក្សមាផលិរ
វិស័យសសវាក្សមា
នងលក្សច
ិ ស
ា នោ
ហ្ិរញ្ាវរថុ
នងលស ើមការងារបញ្ញជទ្ិញ
រុែភាព
សាថប័នមិនណសវង
រក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
តាមណផនក្ស វិនសិ យរ
ការគ្រប់គ្រងសមិទ្ធិផល
សស ះក្សិចា
នងលស ើមណ លអាចប់គ្រងបាន
នងលស ើមជាបាច់
គ្បសិទ្ធភាព
ROI
នងលស ើមសលើ ំសែើរការផលិរ
ភាពស័ក្សកសិទ្ធ
RI
600
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
្នមៃើយ្
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (ឃ)
រសគ្មាងវិនិសយរតាមណផនក្ស
ក្ស
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ
គ្ទ្ពយសក្សមាសុទ្ធ
250,000
េ
400,000
រ
ឃ
320,000
80,000
1,300,000 2,500,000 1,600,000 320,000
ROI
19%
16%
20%
25%
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
គ្បសិនសបើការវាស់ណវងសមិទ្ធិផលសោយ RI, RIសគ្មាប់រយៈសពលសនេះរឺ៖
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចគ្រប់គ្រងបាន
160,000
ក្ស៖សញ្ញាែការគ្បាក្ស់ននស ើមទ្ុន 800,000X12%
រនមលកាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល
(96,000)
64,000
(សំគ្មល់៖ការគ្ប់គ្បាស់មល
ូ ្នមិនមានសៅក្សនុងសំែួរសនេះសទ្គ្ទ្ពយសក្សមាសុទ្ធរួរណរគ្រូវបានសគ្បើជារនមលជន
ំ ួស)
។
អនក្សគ្រប់គ្រងមជឈមែឌលវិនិសយរណ លស្វើការសសគ្មចចិរសត លើការវិនសិ យរមូលោះនននការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ ល
រយៈសពលេល ីនឹងចង់អនុវរតការវិនិសយរណ្ដមួយ។ណ លបណនថមសៅ RI គ្បសិនសបើ RIមានរនមល វិជមា
ជ ន។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
RI = ការគ្រប់គ្រងគ្បាក្ស់ចំសែញ- បនទុក្សហ្ិរញ្ាវរថឬ
ុ ការគ្បាក្ស់មានណរ ម
280,000 លា
ុ ល រ= 740,000 ុលាលរ -10% X (ស ើមទ្ុន វិនិសយរ)
740,000 លា
ុ ល រ - 280,000 លា
ុ ល រ = 10% X (ស ើមទ្ុន វិនិសយរ)
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
601
460,000 លា
ុ ល រ = 10% ននចំនន
ួ ស ើមទ្ុន វិនិសយរ
ចំនួនស ើមទ្ុន វិនិសយរ = 460,000 លា
ុ ល រ/10 X100 = 460,000 លា
ុ លរ
ROI = គ្បាក្ស់ចំសែញអាចគ្រប់គ្រង ឬ ក្ស៏ស ើមទ្ុនសគ្បើគ្បាស់អាចគ្រប់គ្រងបាន
ROI = 740,000 ុលាលរ /4,600,000 លា
ុ ល រ X100
ROI = 16%
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ជំហានទ្ី១៖ ពិនរ
ិ យរនមលការលក្ស់សរុបជាក្សិចាសនោ
62,000,000 ុលាលរ (និងមានផាល់ជាសំែួរ)
ជំហានទ្ី២៖ រែ ចំណ្ដយនងលស ើមននការរំពឹងទ្ុក្សសរុប ស ើមបីបំសពញក្សិចាសនោ
28,000,000 ុលាលរ + 28,000,000 លា
ុ ល រ = 56,000,000 លា
ុ លរ
ជំហានទ្ី៣៖ រែ នូវគ្បាក្ស់រំពឹងទ្ុក្សសរុបសៅសលើក្សច
ិ ាសនោ ។ គ្បសិនសបើការរិរខាងសលើមានការខារបង់
សយើងគ្រូវសរៀបចំស ើង វិញភាលមៗ។
62,000,000 ុលាលរ - 56,000,000 ុលាលរ = 6,000,000 ុលាលរ
ជំហានទ្ី៤៖ រែ គ្បាក្ស់ចំសែញបូក្សសយអណ លរក្សបានសោយណផអក្សសលើការរែ
រនមលននការងារបានបញ្ញជក្ស់រហ្ូរ ល់កាលបរិសចេទ្
រនមលជាក្សិចាសនោ
X
គ្បាក្ស់ចសំ ែញបានរំពឹងទ្ុក្សជាទ្ូសៅ
(Value of work certified to date)/(Contract price)@Overall expected profit
38,000,000
62,000,000
X
6,000,000=3,680,000 លា
ុ លរ
ឬក្ស៏
ការចំណ្ដយណ លបានសក្សើនស ើង ល់កាលបរិសចេទ្
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុបានរំពង
ឹ ទ្ុក្សនឹងបញ្ា បសា
់ ថ ពរ
X
គ្បាក្ស់ចសំ ែញបានរំពឹងទ្ុក្សជាទ្ូសៅ
(Costs incurred to date)/(Total expected costs of completion)@Overall expected profit
28,000,000
56,000,000
602
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
X
6,000,000=3,000,000
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៥
នាំ ណាះគ្សាយ្៖
ចំណ្ដយរ ះបាលរិរជាភាររយននអំសណ្ដយឬចំែូលពីប រិចាក្ស
ការផតលកា
់ រណងទំសគ្មាប់សរា
ំ ក្សលំណហ្
សមសា
ឧសភា
មិងុ
7%
9%
8%
70% 75.4%
85%
គ្បាក្ស់ឧហ្រថមសរុបឬអំសណ្ដយឬចំែូលពីប រិចាក្ស 155,000 លា
ុ ល រ គ្រូវបានសរទ្ទ្ួល ណ លមានចំនន
ួ សលើស
ពីរទ្ិសសៅ គ្រឹមមួយរយេះសពលេល ី។

ការចំណ្ដយរ ះបាលសថរ
ិ ក្សនង
ុ សគ្មលសៅ 8% ក្សនុងណេសមសានិងមិងុ ណរសលើស
សគ្មលសៅសៅណេឧសភា។

មានការណក្សលមអជាគ្បចាំនូវក្សំ រិរននការណងទំសរា
ំ ក្ស បានផតល់សហ្ើយសៅណេមិងុ
សគ្មលសៅបានសលើស
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៦
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (រ)
ទ្ំហ្ំថានក្ស់រជា
ឺ លទ្ធ ផលននចំនួនក្សូនសិសសណ លទ្ទ្ួលបានការអប់រំ ) ចំនួនគ្រូណ លស្វកា
ើ រ (លទ្ធ ផលជា)ធារុ
ចូល និងសពលសវលាណ លគ្រូវបានសរៀបចំស ើងក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់គ្រូទង
ំ ស េះ។ ( ូសចនេះសនេះរឺជារងាវស់មយ
ួ នន
គ្បសិទ្ធភាព។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៧
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (េ)
អគ្តាសិសសគ្ប ងជាប់ (សគ្មលបំែង) រឺជាលទ្ធ ផលននរសបៀបណ លគ្រូអប់រំសិសស (ជាលទ្ធ ផល) ។ ូសចនេះ
សនេះរឺជារងាវស់ននគ្បសិទ្ធភាព។
ជំពូក្សទ្ី ១៧៖ការវាស់ណវងសមិទ្ធផ
ិ លក្សនុងសាថនភាពជាក្ស់ណសាង
603
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៨ ៖ក្សមម វិធីនគ្បើគ្ ស់ MS EXCEL
ជាំេូក្សទី ១៨
ក្សមម វិធីនគ្បើគ្ ស់ MS EXCEL
នោ
បាំណងក្សនុងការនរៀេជាំេក្ស
ូ នេះ៖
សគ្កាយពីបានបញ្ា បជ
់ ព
ំ ក្ស
ូ សនេះអនក្សនឹងមានសមរថភាពអាចយល់បាន៖

ពនយល់អំពរ
ី រ
ួ ួ ទ្ី លក្សខែៈពិនភារ និងការសគ្បើគ្បាស់ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL។

ក្សំែរ់អរតសញ្ញាែក្សមាក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELតាមក្សុំពយូទ្័រនិងការសគ្បើគ្បាស់MS EXCELក្សនុង
ការគ្រប់គ្រងនងលស ម
ើ ។
ភារសគ្ចើនននជំពូក្សសនេះគ្រូវបានបញ្ាូ លជាអរថបទ្ណ លអាចពគ្ងីក្សបានសគ្ េះថាសិសសជាសគ្ចើននឹងមានចំសែេះ
ឹងលមអរ
ិ ននក្សមា វិ្ីក្សុំពយូទ្័រតាមរយៈបទ្ពិសសា្ន៍ជាក្ស់ណសតង។
604
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
១.នស្ក្សាីណណនាំ
ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELឬ Spreadsheetsរឺជាក្សញ្ា ប់ក្សមា វិ្ក្ស
ី ុំពយូទ្័រណ លគ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បីសរៀបចំ
ទ្ិនននយ
័ ។ ភារសគ្ចើនននទ្ិននន័យរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយទ្ំនងជាគ្រូវបានរក្សាសៅសលើក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
ឬ Spreadsheets។ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELឬ Spreadsheetsអាចគ្រូវបានសគ្បើសគ្មាប់អវីណ លមាន
គ្ទ្ង់គ្ទយជួរស ក្សនិងជួរឈរ។ មុេងារ ៏មានគ្បសយជន៍បំផរ
ុ មួយននក្សមា វិ្សី គ្បើគ្បាស់ MS EXCELរឺអាច
បញ្ាូ លរូបមនតស ើមបីសបើក្សការរែ សក្សើរស ើងសោយសវយ
័ គ្បវរតិសៅសពលទ្ិនននយ
័ គ្រូវបានបញ្ាូ លក្សនុងគ្ក្សឡាជាក្ស់
លាក្ស់។
បញ្ាូ លរូបមនត

រូបមនតណរងចាប់សផតើមសោយសញ្ញាសសាើ (=) សៅក្សនុងក្សមា វ្
ិ ី Excel ។

រូបមនតមានសលេ, អនុរមន៍គ្ក្សឡា (ឧ. A2, F7), សញ្ញាគ្បមាែវិ្ីនិងអនុរមន៍។ គ្បរិបរតិក្សរអនុវរត
សក្សមាភាពសលើសលេនិងសគ្មបសគ្មួល។
ឧទហ្រែ៍ននសញ្ញាគ្បមាែវិ្ីបូក្ស, ក្ស,ណចក្សនិងរុែជាស ើម។ អនុរមន៍អនុវរតសក្សមាភាពក្សគ្មិរ
េព ស់សលើសលេនិងសគ្មបសគ្មួល។
គ្បរិបរតិការនពវនធនិង វិ្សា
ី ស្តសតក្សនុងការសរសសររូបមនតមល
ូ ោះនមានភាពគ្សស ៀងគ្មនសៅក្សនុងក្សញ្ា បទ
់ ង
ំ អស់។
ក្សបួន BODMAS423 (បិទ្រសងកៀប វិញ, ណបងណចក្ស, រុែ, បណនថម, ក្ស) គ្រូវណរគ្រូវបានសគ្បើស ើមបី
វាយរនមលបញ្ញានពវនធ៖

សគ្បើវង់គ្ក្សចក្សស ើមបីបញ្ញជក្ស់ពល
ី ោ
ំ ប់គ្រឹមគ្រូវននគ្បរិបរតកា
ិ រនិងវាយរនមលក្សសនាមសៅក្សនុងរសងកៀបជាមុន
សិន

អនុវរតការណបងណចក្សពហ្ុរុែមុនរុែនិង ក្ស

ស្វើការពីស្វងសៅសាតគ្ំ បសិនសបើក្សសនាមមានណរការបូក្សនិង ក្ស។
ជំហាន ក្ស់ពន
័ ធនង
ឹ ការបញ្ាូ លរូបមនត
ស ើមបីបញ្ាូ លរូបមនត៖

សគ្ជើសគ្ក្សឡា(CELL)ណ លអនក្សចង់បញ្ាូ លរូបមនត

ចុចសញ្ញាសសាើ (=) សៅសលើកាតរចុច (ឬចុចសលើសញ្ញាសៅក្សនុងរបាររូបមនតគ្បសិនសបើមានមួយគ្រូវបាន
បងាាញ)
423
https://byjus.com/maths/bodmas-rule/
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
605

រនលឹេះសៅក្សនុងរូបមនតសោយផ្ទទល់ពីកាតរចុចឬសគ្បើក្សែតុរស ម
ើ បីសគ្ជើសគ្ក្សឡាណ លអនក្សចង់បានក្សនុងរូបមនត។
មិនមានចស ល េះសៅក្សនុងរូបមនតសទ្

ចុចប៊ែរ
ូ ុង <Enter>

សពលអនក្សបញ្ាូ លរូបមនតលទ្ធ ផលលទ្ធ ផលសលចស ើងក្សនុងគ្ក្សឡាស េះ។ រូបមនតអាចសមើលសឃើញណរក្សនុង
របាររូបមនតប៉ាុសណ្ដាេះ
រូបមនត្មាតា៖
= (A6 + C10) - E25 បូក្ស A6 និង បូក្ស C10 និង ក្ស E25 ។
= (H19 * A7) / ៣ រុែ H19 បូក្ស A7 និងណចក្សសរុប 3 ។
= SUM (L12: L14) វិ្ីរហ្័សននការបណនថម L12 + L13 + L14 ។
ក្សមា វ្
ិ សី គ្បើគ្បាស់ MS EXCELក្សនង
ុ មុេងារសថរ
ិ ិ
ការបញ្ញជមូលោះនសគ្មាប់មេ
ុ ងារសថរ
ិ ិណ ល ំសែើរការសលើបញ្ជរ
ី នមល។
ក្ស៏គ្សស ៀងគ្មនណ រសៅទ្ូទង
ំ ក្សញ្ា ប់ក្សមា វិ្សី គ្បើគ្បាស់ MS EXCEL។
ឧទហ្រែ៍៖

SUM - រនមលសរុបសៅក្សនុងបញ្ជី។

AVG - ម្យមននរនមលសៅក្សនង
ុ បញ្ជី។

MAX - រនមលេពស់បផ
ំ រ
ុ សៅក្សនង
ុ បញ្ជី។

MIN - រនមលទបបំផរ
ុ សៅក្សនង
ុ បញ្ជី។
ការអនុវរតជាក្ស់ណសតងននក្សមា វ្
ិ សី គ្បើគ្បាស់ MS EXCELសៅក្សណនលងស្វកា
ើ រ
ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELរឺជាមស្ោបាយងាយគ្សួលក្សនុងការសរៀបចំតារាងក្សំែរ់គ្តា។
មានតារាងរ។ ការសគ្បើគ្បាស់រួមមាន៖
លក្សខេែឌក្សនង
ុ ការវិភារ'ចុេះសបើ?'

ការសរៀបចំង វិកានិងការពោក្សរែ៍

របាយការែ៍សមិទ្ធិផល

ការវិភារបំណរបំរល
ួ ឬរមាលរ

ការវាយរនមលសននិ្ិ
លក្សខេែឌក្សនង
ុ ការវិភារ
606
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL

អំណ្ដចននក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELរឺថាទ្ិនននយ
័ ណ លផទុក្សសៅក្សនុង CELLណ្ដមួយអាចមាន។ស្វើឱ្យ
ពឹងណផអក្សសលើណ លបានរក្សាទ្ុក្សសៅក្សនុងCELLសផសងសទ្ៀរសោយការសគ្បើរូបមនត។

សនេះមានន័យថាការផ្ទលស់បូរត រនមលមយ
ួ សៅក្សនុងCELLមួយអាចបសងករ
ើ ជាណេសសងាវក្ស់មយ
ួ ។គ្បរិក្សមាននការ
ផ្ទលស់បូរត តាមរយៈ CELLណ លទក្ស់ទ្ងសផសងសទ្ៀរ។

សនេះអនុញ្ញារឱ្យការវិភារ“ សរើមានអវគ្ី បសិនសបើ?” គ្រូវបានអនុវរតយ៉ាងឆ្ប់រហ្័សនិងងាយគ្សួល
ឧទហ្រែ៍។ចុេះគ្បសិនសបើការលក្ស់ទបជាងការរំពឹងទ្ុក្ស 10 ភាររយ? '
រសគ្មាងងវិកានិងការពោក្សរែ៍
ការសរៀបចំង វិកានិងការពោក្សរែ៍រឺជាក្សមា វិ្ីមួយននសសៀវសៅបញ្ជីបុរាែណ លពួក្សសរអនុញ្ញារឱ្យការបា៉ា ន់សាាន
គ្រូវបានផ្ទលស់បូរត សោយមិនចាំបាច់រែ ស ើង វិញនូវអវីគ្រប់យ៉ាងសោយន ។
រូបមនតសំខាន់ៗមាន ូចខាងសគ្កាម៖

ការទ្ូទរ់សរុប៖ ឧ. B13: = SUM(B6:B12)

លំហ្ូរសាច់ក្ស់សុទ្ធ៖ ឧ. B14: = B4-B13

សមរុលយចុងគ្គ្ម៖ឧ. B16: = B15+B14
រាយការែ៍លទ្ធ ផល
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
607
ការវាយរនមលការអនុវរតជាទ្ូសៅ ក្ស់ពន
័ ធនឹងការរែ អនុបារគ្បណហ្ល ក្ស់ព័នធនង
ឹ ការសគ្បៀបស្ៀបរវាងគ្ក្សុម
ហ្៊ែុននិងពីមួយឆ្នំសៅមួយ។
វិ្ីសាស្តសតលអក្សនុងការស្វើ ូសចនេះរឺស ើមបីបញ្ាូ លទ្ិននន័យស ើម ូចជារបាយការែ៍ហ្ិរញ្ាវរថសុ ៅសលើសនលឹក្សមួយនិង
រែ សមាមាគ្រមួយសលើមួយសទ្ៀរ។
ឧទ្ហ្រែ៍៖សៅទ្ីសនេះរឺជាការ ក្សគ្សង់ពល
ី ទ្ធ ផល5ឆ្នំសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយណ លមានសឈា
ា េះថា សុខុម ណ ល
បញ្ាូ លសលើសនលឹក្សណ លមានចំែងសជើងថា "ទ្ិនននយ
័ ជាគ្បវរតិសាស្តសត"

សនេះរឺជាសមាមាគ្រមួយចំនន
ួ ណ លគ្រូវបានបសងករ
ើ ស ើងសៅសលើគ្ក្សោសោច់សោយណ ក្ស (មានចំែង
សជើងថាសមាមាគ្របចាុបបនននិងគ្បវរតិសាស្តសត) សៅក្សនុងសសៀវសៅការងារ ូចគ្មន៖
608
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
គ្គ្មន់ណរយក្សមួយឧទហ្រែ៍គ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ - សនេះគ្រូវបានរែ ជាក្សគ្មិរគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ណ លណបង
ណចក្សសោយគ្បាក្ស់ចំែូល។ ចសមលើយគ្រូវបានស្វើគ្ទ្ង់គ្ទយស ើមបីបងាាញជាភាររយសៅេទ ង់ទ្សភារមួយសហ្ើយរូប
មនតសគ្មាប់គ្ក្សឡា C6 រឺ ូចខាងសគ្កាម: 'ទ្ិនននយ
័ គ្បវរិ'ត ! C5 / 'ទ្ិនននយ
័ គ្បវរាសា
ិ ស្តសា'! C3

"ទ្ិនននយ
័ ជាគ្បវរតិសាស្តសត"! ណផនក្សបងាាញពីសនលឹក្សក្សិចាការណ លព័រមា
៌ នបានមក្សពី។ េែៈសពលសនេះ
សមើលសៅសាុរសាាញ, ការបសងកើររូបមនតសនេះរឺគ្គ្មន់ណរជាបញ្ញាននការចុចសលើCELLគ្រឹមគ្រូវសៅក្សនុងក្សណនលង
ំបូង:
សៅសលើសនលឹក្ស "សមាមាគ្របចាុបបនននិងគ្បវរតសា
ិ ស្តសត" ចុចសលើគ្ក្សឡា C6 សហ្ើយចុច "="
 បាូរសៅ "ទ្ិនននយ
័ គ្បវរតសា
ិ ស្តសត" របស់សនលឹក្សសហ្ើយចុចសលើគ្ក្សឡា C5
 គ្បសពទ្ "/"
 ចុចសលើគ្ក្សឡា C5 េែៈសពលណ លសៅសលើសនលឹក្ស "ទ្ិននន័យជាគ្បវរតសា
ិ ស្តសត"
 ចុចបញ្ាូ លសហ្ើយអនក្សនឹងគ្រ ប់សោយសវ័យគ្បវរតិសៅសនលឹក្ស "សមាមាគ្របចាុបបនននង
ិ គ្បវរតសា
ិ ស្តសត" ។
ការវិភារពីការណគ្បគ្បួលទក្ស់ទ្ងនឹងការគ្រប់គ្រងសោយសគ្បៀបស្ៀបលទ្ធ ផលពិរគ្បាក្ស ជាមួយងវិកាសហ្ើយ
ប ទ ប់មក្សស្វើការសសុប
ើ អសងករសលើភាពេុសគ្មន។ សសចក្សតីណងលងការែ៍សាមញ្ាមួយណ លទក្ស់ទ្ងអាចមានសៅតាម
ប ទ រ់ ូចខាងសគ្កាម៖
២.គុណសមបត្ាិេិងគុណ វិបត្ាិនេក្សមម វិធីនគ្បើគ្ ស់ MS EXCEL
សសចក្សតណី ែ ំ
អនក្សសគ្បើគ្បាស់ជាសគ្ចើនក្សមា វ្
ិ ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELស ើមបីទ្ុក្សទ្ិននន័យសទេះបីជាទ្ិននន័យអាចគ្រូវបានគ្រប់គ្រង
បានលអជាងសៅក្សនុងមូលោះនទ្ិននន័យ។ ភាពគ្ចបូក្សគ្ចបល់សនេះសក្សើរសចញពីភាពគ្សស ៀងគ្មនជាមូលោះនណ ល
មុេងារសំខាន់ននក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELនិងមូលោះនទ្ិនននយ
័ រឺរក្សាទ្ុក្សនិងសរៀបចំទ្ន
ិ ននយ
័ ។

មូលោះនទ្ិននយ
័ មួយគ្រូវបានបសងករ
ើ ស ើងស ម
ើ បីរក្សាទ្ុក្សនិងសរៀបចំទ្ិនននយ
័ យ៉ាងសគ្ចើន។
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
609

ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELមួយគ្រូវបានរច ស ើងជាចមបងស ើមបី ំសែើរការរូបមនតនិងរបាយ
ការែ៍សីព
ត ីសលេ។
រុែសមបរតនិ នក្សមា វ្
ិ សី គ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELគ្រូវបានរច ស ើងស ើមបី វិភារទ្ិនននយ
័ និងធារុបញ្ជរ
ី សគ្មៀបមិនណមនសគ្មាប់ការ
ផទុក្សទ្ិននន័យស ើមរយៈសពលណវង។ ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELមួយរួរគ្រូវបានសគ្បើសគ្មាប់សលេ 'crunching'
និងការផទុក្សធារុបញ្ជណី រមួយ។ រុែសមបរតិរបស់សសៀវសៅបញ្ជីរួមមាន៖

ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELរឺងាយគ្សួលសគ្បើ។

មុេងារក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELអនុញ្ញារឱ្យទ្ិនននយ
័
ំសែើរការសលឿនជាងមុន។

ពួក្សវារួមបញ្ាូ លមុេងារគ្កាហ្វិចណ លអនុញ្ញារឱ្យមានការស្វើរបាយការែ៍និងការវិភាររហ្័ស។

ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELជាញឹក្សញាប់ងាយគ្សួលក្សនុងការអានជាងតារាងសរសសរសោយន ។

ពួក្សររួរការ់បនថយក្សំហ្ុសរែ ។
រុែ វិបរតនិ នក្សមា វ្
ិ សី គ្បើគ្បាស់ MS EXCEL

ទ្ិនននយ
័ គ្រូវចមលងស ើង វិញមតងសហ្ើយមតងសទ្ៀរស ើមបីរក្សាទ្ុក្សវាសៅក្សនង
ុ ឯក្សសារទ្ិនននយ
័ ោច់សោយណ ក្ស។

ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELមិនអាចក្សំែរ់ក្សហ្
ំ ុសបញ្ាូ លទ្ិនននយ
័ ។

ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELេវ េះខារការរសគ្មៀបលមអរ
ិ និងការសួរពីសមរថភាព។

អាចមានការណចក្សរំណលក្សការរំសលាពបំ នក្សនុងចំសណ្ដមអនក្សសគ្បើគ្បាស់ណ លចង់សមើលឬផ្ទលស់បូរត ទ្ិនននយ
័
ក្សនុងសពលណរមួយ។

ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELគ្រូវបានោក្ស់ក្សគ្មិរចំស េះក្សំែរ់គ្តាក្សំែរ់មយ
ួ ចំនន
ួ ។

ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELរឺសបើក្សចំហ្ចំស េះការវាយគ្បហារអុិនស្ើណែរតាមវីរុសពួក្សអនក្សវាយ
គ្បហារនិងគ្បព័នធបរាជ័យទ្ូសៅ។
អត្ថបទេគ្ងីក្សខៃឺមសារ៖
សគ្បើក្សញ្ា ប់ក្សមា វិ្សី គ្បើគ្បាស់ MS EXCELេល ឹមសារននអរថបទ្ណ លពគ្ងីក្សសនេះរឺស ម
ើ បីជួយអនក្សណ លមិនសូវសាគល់
ជាមួយក្សញ្ា ប់សសៀវសៅបញ្ជណី ផនក្សសនេះនឹងផតល់នូវសសចក្សតីណែ ំជាមូលោះនណ លគ្រូវការស ើមបីឱ្យមានទ្ំនុក្សចិរត
ក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់ Microsoft Excel និងអនុវរតភារក្សិចា វិភារព័រមា
៌ នសាមញ្ា។ ការស្វើសរសតការយល់ ឹងរបស់
អនក្សសំែួរណ លគ្សស ៀងគ្មនសនេះរឺគ្សស ៀងគ្មនសៅនឹងអវីណ លអនក្សរួររំពឹងសៅក្សនុងការគ្ប ង។
610
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL

ក្សញ្ា ប់សនេះគ្រូវបានសរសគ្ជើសសរីសសគ្ េះវាមានគ្បជាគ្បិយភាពបំផរ
ុ សហ្ើយ ូសចនេះទ្ំនងជាគ្រូវបានសគ្បើសៅ
ក្សនុងបរិយកាសការងារឬមហាវិទ្ោល័យរបស់អនក្ស។

ការសបាេះពុមពនិងក្សមា វិ្ីណ លអនក្សក្សំពុងសគ្បើគ្បាស់គ្បណហ្លជាមិន ច
ូ គ្មននឹងអរថបទ្ណ លបានសគ្បើក្សនុង
ណផនក្សសនេះសទ្។ ក្សនុងក្សរែីស េះសអគ្ក្សង់ណ លអនក្សផលិរនឹងមិន ច
ូ គ្មនសៅនឹងអវីណ លបងាាញសៅទ្ីសនេះសទ្។

សទេះជាយ៉ាងណ្ដក្សញ្ា ប់សសៀវសៅបញ្ជទ
ី ង
ំ អស់នឹងមានលក្សខែៈជាមូលោះនណ លបានពិពែ៌ សៅ
ក្សនុងណផនក្សសនេះនិងការចូល ំសែើរការក្សញ្ា ប់សផសងនឹងមិនបងកឱ្យមានបញ្ញាសគ្ចើនសពក្ស។

គ្បសិនសបើអនក្សមិនចាស់សទ្អនក្សរួរណរអានសសៀវសៅណ លមានសៅសលើសសៀវសៅបញ្ជីណ លអនក្សបានសគ្ជើស
សរីស។
ស ើមបីពនយល់រួ ទ្ីរួ ទ្ីនង
ិ ការសគ្បើគ្បាស់ននក្សញ្ា ប់ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELណែ ំសសចក្សតីណែ ំខាង
សគ្កាមរួរណរគ្រូវបានអាននិងពោយមសពញគ្បសិនសបើអនក្សមិនចាស់ពីការសគ្បើគ្បាស់សសៀវសៅបញ្ជី។ គ្បសិនសបើ
អនក្សមានទ្ំនុក្សចិរក្ស
ត នុងការសគ្បើសសៀវសៅបញ្ជីសូមពិនរ
ិ យសមើលក្សំែរ់គ្តាសគ្មាប់រំបន់ណ្ដមួយណ លអនក្សគ្បណហ្ល
ជាមិនបានគ្រប ែតប់ពីមន
ុ ។
សរើក្សមា វ្
ិ សី គ្បើគ្បាស់ MS EXCELរឺជាអវ?ី
ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELមួយអាចគ្រូវបានក្សំែរ់ជាតារាងននជួរស ក្សនិងជួរឈរណ លគ្បសពវគ្មនស ើមបី
បសងកើរគ្ក្សឡា។
ជួរនីមួយៗគ្រូវបានក្សំែរ់សោយសលេ។េទ ង់នីមយ
ួ ៗគ្រូវបានក្សំែរ់សោយអក្សសរ (ឬអក្សសរ) ។

CELLនីមយ
ួ ៗមានសលេសមាគល់ពិសសសណ លបសងករ
ើ ស ើងសោយអក្សសរ (ឬអក្សសរ) និងមួយចំនន
ួ ។

សលេអរថបទ្ឬរូបមនតអាចគ្រូវបានបញ្ាូ លសៅក្សនុងគ្ក្សឡាទំងសនេះ។

រូបមនតជា្មាតា ក្ស់ពន
័ ធនឹងការរែ រែិរ វិទ្ោសៅសលើ

មារិកាននគ្ក្សឡាសផសងសទ្ៀរណ លលទ្ធ ផលគ្រូវបានបញ្ាូ លសៅក្សនុងគ្ក្សឡាណ លមានរូបមនត។ ទំងសនេះមិន
អាចសមើលសឃើញសៅសពលអនក្សក្សំពុងបញ្ាូ លទ្ិនននយ
័ សទ្រស់សៅក្សនុងនផទខាងសគ្កាយ។

ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCELមួយចំនួនឬទំងអស់អាចគ្រូវបានសបាេះពុមពសោយផ្ទទល់ឬរក្សាទ្ុក្សថាស
សគ្មាប់ការបញ្ាូ លសៅក្សនុងរបាយការែ៍ឬឯក្សសារសផសងសទ្ៀរសោយសគ្បើ ក្សយមួយ ំសែើរការក្សញ្ា ប់
លក្សខេែឌក្សមា វ្
ិ សី គ្បើគ្បាស់ MS EXCELមូលោះន
គ្រូវគ្បាក្ស ថាអនក្សបានសរៀននូវ ក្សយសាប់ជាមូលោះន ច
ូ ខាងសគ្កាមគ្បសិនសបើអនក្សមិនស្វើសាគល់ពួក្សសររួចសហ្ើយ។

សនលក្ស
ឹ ក្សិចកា
ា រ៖សនលឹក្សក្សិចាការឬសសៀវសៅបញ្ជីរជា
ឺ មូលោះនននការងារទំងអស់អនក្សស្វើ។ វាអាចគ្រូវបាន
សរចារ់ទ្ុក្សថាជាសមមូលសអ ិចគ្រូនិក្សមួយរែសនយយក្សររបស់។
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
611

សនលក្ស
ឹ ការងារ៖រឺជាក្សគ្មងសនលឹក្សក្សិចាការ។ សសៀវសៅលំហារ់រគ្ឺ គ្មន់ណរជាងររួមគ្មនជាមួយសនលឹក្សក្សិចា
ការរបស់អនក្ស។

ជួរឈរ៖ជួរឈរនីមួយៗគ្រូវបានសយងសោយអក្សសរមួយឬពីរសៅក្សនុងគ្បអប់ក្សាលជួរឈរ។ សនលឹក្សក្សិចា
ការទំងមូលមាន 256 ជួរឈរ,មានសាលក្ស A ល់ IV ។ជួរស ក្ស: ជួរនីមួយៗគ្រូវបានសយងសោយសលេ
ជួរស ក្សណ លបងាាញសៅជួរស ក្សក្សាលសៅខាងស្វងជួរស ក្សមួយ។ មាន 65,536 ជួរក្សនុង Excel ។

CELL: ចំនុចគ្បសពវននជួរឈរនិងជួរស ក្សគ្រូវបានសរសាគល់ថាជា 'គ្ក្សឡា' ។ សៅសំសៅសៅសលើ CELL
ពិសសសសគ្បើជួរឈរនិងទ្ីតាំងជួរស ក្សរបស់វា។ សនេះរឺជាសៅថា 'អាសយោះនគ្ក្សឡា' ឧទហ្រែ៍ A1,
B22 ។ ល។

សនលក្ស
ឹ ផ្ទទង
ំ ៖ ទំងសនេះរឺសៅចស ល េះសនលឹក្សក្សិចាការនិងរបារសាថនភាពនិងគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីផ្ទលស់ទ្ីរវាង
សនលឹក្សក្សិចាការសៅក្សនង
ុ សសៀវសៅការងាររបស់អនក្ស។

ផ្ទទ ំងបងអួច៖ អនក្សអាចសឃើញណរណផនក្សននសនលឹក្សក្សិចាការសៅសពលណ្ដមួយ។ អនក្សអាចចារ់ទ្ុក្សសអគ្ក្សង់ជា
បងអួចមួយសៅសលើសនលឹក្សក្សិចាការ។ អនក្សមានក្សណនលងស ើមបីផ្ទលស់ទ្ីបងអួចសនេះ ូសចនេះអនក្សអាចសមើលណផនក្សណ្ដ
មួយននសសៀវសៅបញ្ជីសនេះ។

គ្ពួញ CELL: បងាាញគ្ក្សឡាសក្សមាសោយការបនលច
ិ ស៊ែុម
វិ្ីលអបផ
ំ រ
ុ ស ើមបីស្វើសរសតការយល់ ឹងអំពីសសៀវសៅបញ្ជរី បស់អនក្សការពិនរ
ិ យសនេះរឺស ម
ើ បីសួរអនក្សឱ្យសគ្ជើសសរីស
និយមន័យគ្រឹមគ្រូវមួយលក្សខេែឌសសៀវសៅបញ្ជីជាមូលោះនពីបញ្ជីជសគ្មើសណ លអាចស្វើបាន។
សំ ែើរការក្សមា វ្
ិ សី គ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
វិ្ីស ើមបីទ្ទ្ួលបានក្សញ្ា បស់ សៀវសៅបញ្ជីអាគ្ស័យសលើគ្បសពទ្ននគ្បព័នធក្សុំពយូទ្័រក្សំពុងសគ្បើ។(អនក្សអាចសមើលេុសគ្មន
បនតិចបនតួចគ្បសិនសបើអនក្សមានក្សំណែ Excel សផសងគ្មន) ។

មឺនុយអាចមានស ើមបីអនុញ្ញារឱ្យចូលសគ្បើក្សមា វិ្ីណ លបានសគ្ជើសសរីសសោយបញ្ាូ លសលេឬលិេរ
ិ មួយ
ឬសោយសគ្បើទ្សសន៍គ្ទ្និចឬក្សែតុរ។
612
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL

គ្បសិនសបើអនក្សក្សំពុងស្វកា
ើ រសៅក្សនុងគ្បព័នធ វន
ី ូអនក្សនឹងចូល ំសែើរការសសៀវសៅបញ្ជី

ចុចសលើបរ
៊ែូ ុងចាប់សផតម
ើ សៅគ្ជុងខាងស្វងននន បងអួច។

ោក្ស់ក្សែាុរសាាច
ំ េះុ សគ្កាមនិងពិនិរយក្សមា វិ្ី 'និង'ប ទ ប់មក្សក្សញ្ា បណ់ លអនក្សចង់សគ្បើ។ ចុចសលើរូបរំណ្ដង។

គ្ក្សង់ណ លសបើក្សសៅក្សនុង Microsoft Excel អាចសមើលសៅ ូចសនេះ។
(អនក្សអាចសមើលេុសគ្មនបនតិចបនតួចគ្បសិនសបើអនក្សមានក្សំណែ Excel សផសងគ្មន) ។

សៅសលើសអគ្ក្សង់អនក្សនឹងសឃើញរបារចំែងសជើងរបារមុឺនយ
ុ មុេងាររបារឧបក្សរែ៍និងសៅគ្ជុងក្សំពល
ូ សាាប
ំ ៊ែូ
រុងស ម
ើ បីបគ្ងួមអបបបរមា,ពគ្ងីក្ស / សាារនិងបិទ្សនលឹក្សក្សិចាការ។ ូចសៅនឹង វីន ូសគ្ចើនណ រក្សមា វិ្ីណ ល
អនក្សអាចផ្ទលស់បូរត ទ្ំហ្ន
ំ ិងផ្ទលស់ទ្ីបងអួច Excel ។
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
613

គ្បសិនសបើសអគ្ក្សង់របស់អនក្សមិនមានរបាររូបមនតរបារគ្ទ្ង់គ្ទយឬក្សរបារឧបក្សរែ៍ណ លអនក្សអាចបងាាញ
ទំងសនេះបានសោយចូលសៅកាន់ View សហ្ើយប ទ ប់មក្ស Toolbarsពីមុឺនយ
ុ សៅក្សំពូលននសអគ្ក្សង់។
ប ទ ប់មក្សអនក្សអាចសគ្ជើស (ឬសោេះជសគ្មើស) អវីណ លអនក្សចង់បងាាញសៅសលើសអគ្ក្សង់។ សញ្ញា្ីក្សបញ្ញជក្ស់ថា
វាគ្រូវបានសបើក្ស។របារឧបក្សរែ៍មានសៅខាងសគ្កាមរបារមុឺនុយ។ ចុចសលើណ្ដមួយននទំងសនេះប៊ែរ
ូ ុងផតល់
ផលូវការ់ស ើមបីសគ្ជើសជសគ្មើសពីរបារមុឺនយ
ុ ។ គ្បសិនសបើអនក្សផ្ទអក្សទ្សសន៍គ្ទ្និចសលើបរ
៊ែូ ង
ុ មួយសាលក្សនឹង
សលចស ើងសហ្ើយសៅក្សនុងរបារសាថនភាព Excel នឹងគ្បាប់អនក្សពីអវីណ លប៊ែរ
ូ ុងស េះស្វើ។របាររូបមនតរឺរវាង
សសៀវសៅបញ្ជីនិងរបារឧបក្សរែ៍។ សនេះផាល់ឱ្យអនក្សនូវព័រមា
៌ នអំពមា
ី រិកាននគ្ក្សឡាសក្សមា។ការសំរបសំ
រួលននគ្ក្សឡាសក្សមាគ្រូវបាបងាាញសៅខាងស្វងណផនក្សននរបាររូបមនត។របារសាថនភាពសថិរសៅណផនក្សខាង
សគ្កាមននសអគ្ក្សង់។ វាផតល់ឱ្យអនក្សព័រ៌មានអំពីសសៀវសៅបញ្ជីរបស់អនក្ស ូចជាសៅសពលអនក្សសបើក្សឬរក្សាទ្ុក្ស
ឯក្សសារនិងថាសរើអនក្សមាន CAPS LOCK, NUM LOCK ឬចាក្ស់សសារសៅសលើ។

របាររមូរគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីផ្ទលស់ទ្ីសសៀវសៅបញ្ជីរបស់អនក្សស ើងសលើឬចុេះសគ្កាមនិងពីស្វងសៅសាត។
ំ របារ
រមូរបញ្ឈរ (សៅណផនក្សខាងសាតនំ របស់សសៀវសៅបញ្ជី) គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីផ្ទលស់ទ្ីស ង
ើ សលើនិងចុេះសគ្កាម។
របាររមូរសផាក្ស(ខាងសគ្កាមសសៀវសៅបញ្ជីនិងខាងសលើរបារសាថនភាព) គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីផ្ទលស់ទ្សី ្វងនិង
សាត។
ំ
បសងករ
ើ ឯក្សសារងាី
សៅសពលអនក្សសបើក្ស Excel ជាសលើក្ស ប
ំ ូងសសៀវសៅបញ្ជីទ្សទ្នឹងបងាាញសៅសលើសអគ្ក្សង់សហ្ើយអនក្សអាចចាប់សផាើម
វាយភាលមៗ។ សៅចំែច
ុ សនេះអនក្សអាចស្វើការសលើបសងករ
ើ សសៀវសៅបញ្ជីឬចាប់សផតម
ើ ងាីមួយសោយបសងករ
ើ ឯក្សសារ។

ពីមុឺនុយឯក្សសារសគ្ជើសជសគ្មើសងាីនិង Excel ងាីសសៀវសៅលំហារ់នឹងបងាាញសៅសលើសអគ្ក្សង់។ សៅសពល
ណ លអនក្សបានបសងករ
ើ គ្បសិនសបើអនក្សចង់សគ្បើវាសៅសពលអ ររអនក្សគ្រូវណររក្សាទ្ុក្សវាគ្បសិនសបើអនក្សចង់សគ្បើ
វា។
រក្សាទ្ុក្សឯក្សសារ
ស ើមបីរក្សាទ្ុក្សឯក្សសារសូមអនុវរតការណែ ំ ូចខាងសគ្កាម:

ពីមុឺនុយឯក្សសារសគ្ជើសសរីសយក្ស SAVE AS ។គ្បអប់គ្បអប់នឹងសលចស ើង។

សបើចាំបាច់សូមសគ្បើមន
ុឺ ុយទ្មាលក្ស់ចុេះសោយន ស ើមបីសគ្ជើសសរីសចំែច
ុ
ក្ស់ពន
័ ធគ្ោយ។

ក្សនុងគ្បអប់គ្បសពទ្ឯក្សសារ NAME ក្សនុងសឈា
ា េះគ្បអប់ណ លអនក្សចង់សគ្បើ។ ទំងអស់ក្សញ្ា ប់សសៀវសៅបញ្ជី
បណនថមណផនក្សបណនថមសោយសវយ
័ គ្បវរតិសៅរបស់អនក្សសឈា
ា េះឯក្សសារ។

614
ចុចសលើបរ
៊ែូ ុង OK ។
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL

សៅសពលណ លអនក្សបានរក្សាទ្ុក្សឯក្សសារមួយ ងអនក្សមិនចាំបាច់សគ្ជើសសរីសឯក្សសារស េះសទ្រក្សាទ្ុក្សជា
ជសគ្មើសមតងសទ្ៀរប៉ាុណនតគ្គ្មន់ណរសគ្ជើសសរីស SAVE ពីឯក្សសារមុឺនយ
ុ ឬចុចសលើរូបរំណ្ដងសៅសលើរបារ
ឧបក្សរែ៍ (រូបភាពរបស់ឌ្ស
ី ទ្ន់) ។
បិទ្ឯក្សសារ / ការឈប់
សៅសពលណ លអនក្សបានបញ្ា ប់ការងារសៅសលើសសៀវសៅបញ្ជីសហ្ើយអនក្សបានរក្សាទ្ុក្សវា,អនក្សនឹងគ្រូវបិទ្វា។
-អនក្សអាចស្វើ ូសចនេះសោយចុចប៊ែូរុងសៅណផនក្សខាងសាតនំ ចំសហ្ៀងននសនលឹក្សក្សិចាការណ លមានសឈើឆ្កងសៅសលើវាឬ
សោយការសគ្ជើសសរីសបិទ្ឬជសគ្មើស EXIT ពីមុឺនយ
ុ ឯក្សសារ។

គ្បសិនសបើអនក្សគ្គ្មន់ណរចង់សចញពី Excel យ៉ាងេល សី ហ្ើយមិនចង់បិទ្ក្សញ្ា ប់ទង
ំ មូលអនក្សអាចបតូរសៅក្សមា វិ្ី
សផសងឬគ្រលប់សៅក្សមា វិ្ីគ្រប់គ្រងវីន ូសោយចុច <Alt> <Tab> មតងសហ្ើយមតងសទ្ៀរ។សនេះអនុញ្ញារ
ឱ្យអនក្ស្លងការ់គ្រប់ក្សញ្ា ប់ណ លបានសបើក្សសៅក្សនុងការបងវិល។

គ្បសិនសបើអនក្សបានផ្ទលស់បូរត ឯក្សសារ Excel នឹងសួរគ្បសិនសបើអនក្សចង់រក្សាទ្ុក្សការផ្ទលស់បូរត ណ លអនក្សបាន
ស្វើមុនសពលបិទ្។ ចុចសលើបរ
៊ែូ ុងសមរមយ។
ការផ្ទលស់ទ្សី ោយផ្ទទល់សៅគ្ក្សឡា:
ក្សយបញ្ញជ GOTO
សពលេល េះអនក្សគ្បណហ្លជាចង់ផ្ទលស់ទ្ីសៅអាសយោះនជាក្ស់លាក្ស់សៅក្សនង
ុ សសៀវសៅបញ្ជណី លឆ្ងយសពក្សពីទ្ីតាំង
បចាុបបននរបស់អនក្សស ម
ើ បីធា សោយសគ្បើគ្គ្មប់ចុចគ្ពួញស ើមបីសៅទ្ីស េះ។ សៅណផនក្សខាងសលើននកាតរចុចអនក្សអាច
សឃើញជួរស ក្សមួយគ្គ្មប់ចច
ុ ណ លមានសាលក្ស F1តាមរយៈ F12;ទំងសនេះគ្រូវបានសរសាគល់ថា 'ក្សូនសសាមុេងារ' ។

សៅសពលចុចគ្គ្មប់ចុចអនុរមន៍អនុរមន៍ពិសសសគ្រូវបានសៅ។ឧទហ្រែ៍គ្គ្មប់ចច
ុ F5 រឺជាក្សូនសសា
GOTO ក្សនុង Excel ។

ុ ឱ្យ
គ្បសិនសបើអនក្សចង់សៅបនទប់គ្ក្សឡា D19 ចុច F5 សហ្ើយគ្បអប់នឹងសលចស ើង។ អនក្សគ្រូវបានជគ្មញ
បញ្ាូ លអាសយោះនឬជួរ។ បញ្ាូ ល D19សហ្ើយគ្ពួញគ្ក្សឡានឹងសៅសោយផ្ទទល់សៅគ្ក្សឡា D19 ។
ក្សណនលងជំនយ
ួ
ក្សមា វិ្ី Excel មានក្សណនលងជំនួយទ្ូលំទ្លា
ូ យណ លផតលទ
់ ង
ំ ជំនយ
ួ ទ្ូសៅជំនយ
ួ និងជំនួយបរិបទ្.

ស ើមបីសៅ ក្សយបញ្ញជជំនយ
ួ ចុច 'ជំនួយ' សៅសលើមន
ុឺ ុយរបារសនេះ? សៅសលើរបារឧបក្សរែ៍ឬគ្គ្មប់ចច
ុ ផលូវ
ការ់ F1 ។

ស ើមបីទ្ទ្ួលព័រ៌មនសតីពីបសញ្ា នក្ស់ណី លបងាញសូមបរ់គ្ពួញក្សែតុរសលើគ្បធានបទ្ណ លចាំបាច់សហ្ើយ
ចុចឬអនក្សអាចជំរញ
ុ ឱ្យវាយបញ្ាូ លសំែួរ។ជំនយ
ួ ជំនយ
ួ បរិបទ្អាចរក្សបានសៅសពលប៊ែរ
ូ ុងជំនួយមាន
បងាាញក្សនុងគ្បអប់សនទ ឬសៅសពលសារក្សំហ្ុសមួយគ្រូវបានបងាាញសលើសអគ្ក្សង់។
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
615

ការសសនើសុំជំនយ
ួ សៅ ំណ្ដក្ស់កាលសនេះសោយចុចសលើបរ
៊ែូ ង
ុ ជំនួយ?គ្បអប់ឬសោយចុច F1 នឹងមានលទ្ធ
ផលសៅក្សនង
ុ បងអួចជំនយ
ួ សលចស ើងសៅគ្បធានបទ្ទក្ស់ទ្ងនឹងបញ្ញាណ លបានជួបគ្បទ្េះ
ការបញ្ាូ លទ្ិនននយ
័ សលើសនលក្ស
ឹ ក្សិចកា
ា រ
ការបញ្ាូ លទ្ិនននយ
័ សៅសលើសនលឹក្សក្សិចាការរឺមានភាពងាយគ្សួលណ្ដស់។ អនក្សគ្គ្មន់ណរវាយបញ្ាូ លធារុរបស់អនក្ស,
ចុចគ្រ ប់នង
ិ អវីណ លអនក្សបានវាយនឹងគ្រូវបានោក្ស់ក្សង
នុ គ្ក្សឡាបចាុបបនន។ណ លជាគ្ពួញគ្ក្សឡា.

សៅសពលអនក្សវាយរួអងគនីមយ
ួ ៗនឹងគ្រូវបានបងាាញសៅសលើប ទ រ់ណក្សសគ្មួលសៅក្សំពល
ូ ននសអគ្ក្សង់។ ធារុ
មិនគ្រូវបានោក្ស់សៅសលើសនលឹក្សក្សិចាការសទ្រហ្ូរទល់ណរអនក្សចុចប៊ែរ
ូ ុងគ្រ ប់មក្សវិញ។

សៅសពលអនក្សបានបញ្ា ប់ការបញ្ាូ លទ្ិនននយ
័ អនក្សអាចចុចចុច <Enter> សៅសលើកាតរចុចឬចុចសលើគ្បអប់
បញ្ាូ ល (្ីក្សពែ៌នបរង)សៅសលើរបាររូបមនត។

គ្បសិនសបើអនក្សបតូររំនរ
ិ របស់អនក្សអំពីការបញ្ាូ លទ្ិនននយ
័ ប ទ ប់មក្សចុចសលើគ្គ្មប់ចុច <Esc> សៅសលើកាតរ
ចុចឬចុចសលើគ្បអប់សបាេះបង់ (ការ់ពែ៌គ្ក្សហ្ម)សៅសលើរបាររូបមនត។

គ្បសិនសបើអនក្សបានស្វើក្សហ្
ំ ុសអនក្សអាចចុច 'គ្គ្មប់ចុច backspace' (ក្សរនលឹេះខាងសលើគ្គ្មប់ចុចបញ្ាូ ល)
ស ើមបីលុបអវីណ លអនក្សបានស្វើរួអក្សសរសៅសពលណរមួយ។ គ្បសិនសបើអនក្សបានចុចគ្គ្មប់ចុចបញ្ាូ លរួចសហ្ើយ
អនក្សអាចលុបវាសោយការបនលិចគ្ក្សឡាឬគ្ក្សឡានិងចុចលុបរនលឹេះ។

មានបីគ្បសពទ្ទ្ិននន័យណ លអាចបញ្ាូ លបានសនលឹក្សក្សិចាការ - អរថបទ្សលេនិងរូបមនត។
បញ្ាូ លអរថបទ្

គ្បសិនសបើអរថបទ្ណ លអនក្សបញ្ាូ លណវងជាងទ្ទ្ឹងរបស់គ្ក្សឡាប ទ ប់មក្សអរថបទ្នឹងររ់ជាង' សៅក្សនុងគ្ក្សឡា
ប ទ ប់។ ប៉ាុណនតគ្បសិនសបើគ្ក្សឡាប ទ ប់ក្ស៏មានផងណ រទ្ិននន័យ / ព័រមា
៌ នប ទ ប់មក្សអនក្សនឹងសឃើញណរណផនក្ស
មួយននអរថបទ្ណ លអនក្សបានបញ្ាូ លប៉ាុសណ្ដាេះ។ឧទហ្រែ៍សាលក្សនឹងគ្រូវការ់ឱ្យេល ី។

នឹងមានសពលណ្ដណ លអនក្សចង់បានសសៀវសៅបញ្ជីស ើមបីពោបាលសលេ
ឬរូបមនតជាអរថបទ្។ ស ើមបីស្វើ ូចសនេះអនក្សគ្រូវវាយ apostrophe សៅពីមុេ
ននចំនួនឬរូបមនតណ លអនក្សក្សំពុងបញ្ាូ លឧ។ '01707 320903 ឬ
'= A4 + D5 ។
បញ្ាូ លសលេ
សលេអាចគ្រូវបានបញ្ាូ លសៅសលើសសៀវសៅបញ្ជីសោយគ្គ្មន់ណរវាយចូលក្សនុងគ្ក្សឡា។

គ្បសិនសបើទ្ំហ្ំក្សនុងគ្ក្សឡាមិនគ្រប់គ្គ្មន់ស េះសលេនឹងគ្រូវបានបងាាញក្សនុងមួយទ្គ្មង់អច
ិ សប៉ាូែង់ណសយល
សៅសលើសសៀវសៅបញ្ជីប៉ាុណនតសលេនឹងសៅ ណ លរក្សាទ្ុក្សសពញសលញសៅក្សនុងរបាររូបមនត។
616
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL

គ្បសិនសបើអនក្សចង់សឃើញមារិកាននគ្ក្សឡាសពញទំងគ្សុងជួរឈរអាចជាពគ្ងីក្សស ើមបីផទុក្សចំនន
ួ (ឬអរថ
បទ្) ។
មិនចាំបាច់ោក្ស់សញ្ញាសក្សបៀសសោយន សៅសពលចូលសលេ្ំ (ពី 1.000
ក្ស់ឬសគ្ចើនជាងសនេះ) ពីសគ្ េះវាងាយ
គ្សួលក្សនង
ុ ការស្វើគ្ទ្ង់គ្ទយទ្ិនននយ
័ ស ើមបីបងាាញសញ្ញាសក្សបៀសនិងេទ ង់ទ្សភារស ើមបីស្វើឱ្យទ្ិនននយ
័ មានភាព
ងាយគ្សួលយល់។
ឧទហ្រែ៍៖
 គ្បសិនសបើអនក្សចង់ចល
ូ 123,456 បញ្ាូ លសលេ 123456 សៅក្សនុងគ្ក្សឡាសហ្ើយចុចបញ្ាូ ល
 ផ្ទលស់ទ្ីទ្សសន៍គ្ទ្និចមក្សសលើគ្ក្សឡាស េះចុចសលើ 'គ្ទ្ង់គ្ទយ' ក្សនុងរបារមុន
ឺ យ
ុ ប ទ ប់មក្ស 'គ្ក្សឡា
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
617
 សគ្ជើសផ្ទទង
ំ 'សលេ' សហ្ើយប ទ ប់មក្ស 'សលេ' ពីគ្បសពទ្បញ្ជី
 ឥ ូវសនេះការ់បនថយេទ ង់ទ្សភារសៅ '0' សោយចុចសលើចេះុ សគ្កាមសញ្ញាគ្ពួញសហ្ើយចុចគ្បអប់ 'សគ្បើ
1000 សញ្ញាបំណបក្ស'
 ចុច OK ។ ឥ ូវសនេះសលេរបស់អនក្សរួរគ្រូវបានបងាាញជា 123.456
 អនក្សក្ស៏អាចសគ្បើជសគ្មើស 'រូបយ
ិ ប័ែា' ពីបញ្ជគ្ី បសពទ្សៅោក្ស់ $ សៅខាងមុេ។
ការ់ចមលងនិងបិទ្ភាជប់

ការ់ប ទ ប់មក្សបិទ្ភាជប់គ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បីផ្ទលស់ទ្ីCELLពីរំបន់មួយននសសៀវសៅបញ្ជីសៅមួយសផសងសទ្ៀរ។

ចមលងចមលងប ទ ប់មក្សគ្រូវសគ្បើស ើមបីចមលងCELLពីរំបន់មយ
ួ សៅក្សណនលងមួយសទ្ៀរ។

ចមលងនិងបិទ្ភាជប់ឬការ់និងបិទ្ភាជប់គ្បរិបរតិការជានិចាពីរណផនក្ស:
- ក្សំែរ់ជួរណ លអនក្សចង់ចមលងឬការ់ព;ី ប ទ ប់មក្ស
- ក្សំែរ់ជួរណ លអនក្សចង់ចមលងឬផ្ទលស់ទ្ីសៅ។

អនក្សអាចចមលងរូបមនតសៅគ្ក្សឡាសផសងៗសោយវិ្ីសាស្តសត ូចគ្មន។ ចំណ្ដំថាសសចក្សតីសយងគ្ក្សឡាផ្ទលស់បូរត
សោយសវ័យគ្បវរតិសៅសពលរូបមនតរឺចមលង - សនេះគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាការងរចមលងណ លទក្ស់ទ្ង។

គ្បសិនសបើអនក្សមិនចង់ឱ្យការសយងសលើគ្ក្សឡាគ្រូវបានផ្ទលស់បូរត សោយសវយ
័ គ្បវរតិសៅសពលចមលងរូបមនតសៅ
គ្ក្សឡាសផសងគ្មនអនក្សអាចបញ្ាូ លសញ្ញា $មុនសសចក្សាីសយងជួរឈរឬសសចក្សាីសយងជួរស ក្សឬទំងពីរ។ សនេះ
រឺជាសរសាគល់ថាជាការងរចមលងោច់ខារ។
ស្វគ្ើ ទ្ង់គ្ទយសលេ
618
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
ស ើមបីស្វើឱ្យទ្ិនននយ
័ រូបយ
ិ វរថមា
ុ នភាពចាស់ 100% វារួរគ្រូវបានស្វើគ្ទ្ង់គ្ទយបរិមាែរូបិយប័ែា។សគ្មាប់
ជួរឈរណ លមាន '$' សៅខាងសលើ:

រូសបញ្ញជក្ស់ជរួ ឈរននរួសលេណ លគ្រូវបានស្វើគ្ទ្ង់គ្ទយ

ចុចសលើ 'គ្ទ្ង់គ្ទយ' សៅសលើរបាមុឺនយ
ុ ប ទ ប់មក្សសគ្ជើសសរីស 'គ្ក្សឡា'

សៅសលើបញ្ជគ្ី បសពទ្សគ្ជើស 'រូបិយប័ែា' ។ វាគ្បណហ្លជាសោយសវ័យគ្បវរតផ
ិ ល
ា ់ក្សណនលង '$' និង 2 េទ ង់។
ចុចយល់គ្ពម។
ស្វគ្ើ ទ្ង់គ្ទយអរថបទ្
ការស្វើសសៀវសៅបញ្ជីសមើលសៅលអរឺមិនគ្គ្មន់ណរជាការស្វល
ើ ំហារ់គ្បាែសគ្រឿងសំអាងសទ្។ការស្វើគ្ទ្ង់គ្ទយគ្រឹម
គ្រូវការរូសបញ្ញជក្ស់និងការកាលហានអាចស្វើឱ្យសសៀវសៅបញ្ជីងាយគ្សួលក្សនុងការតាមោនរូរយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់
ចំស េះរួសលេសំខាន់ៗនិឧទហ្រែ៍ស ើមបីបូ តរពុមពអក្សសរសៅជា Times New Roman សពញមួយសសៀវសៅបញ្ជ:ី
ចុចសលើគ្ក្សឡាទ្ីមយ
ួ ណ លមានធារុសៅក្សនុងវាសហ្ើយអូសក្សែតុរសៅ CELLចុងសគ្កាយជាមួយធារុសៅក្សនុងវា។ រំបន់
គ្រប ែតប់រួរណរគ្រូវបានគ្សសមាល។ សៅកាន់មន
ុឺ យ
ុ គ្ទ្ង់គ្ទយនិងសគ្ជើសគ្ក្សឡា។ សគ្ជើសពុមពអក្សសរផ្ទទង
ំ សហ្ើយ
ប ទ ប់មក្សរច ប័ទ្ាណ លបានសគ្ជើស។

ិ : ចុចសហ្ើយអូសទ្សសន៍គ្ទ្និចពួក្សវាប ទ ប់មក្សចុចប៊ែរ
ឧទហ្រែ៍ស ើមបីោក្ស់ចំែងសជើងសោយ រ
ូ ុង B
( ិរ) សៅសលើរបារឧបក្សរែ៍។ ជាជសគ្មើស,ធារុទង
ំ អស់ក្សនុងជួរស ក្សឬជួរឈរអាចគ្រូវបានសគ្ជើសសរីស
សោយចុចសលើអក្សសរសៅក្សាលជួរឈរឬសលេសៅខាងស្វងជួរស ក្ស។

ឧទហ្រែ៍ស ើមបីបូរត ទ្ទ្ឹងរបស់ជួរឈរ: ោក្ស់ក្សែតុរចងអុលសៅក្សាលជួរឈរសៅចំែច
ុ គ្បសពវនិងពីរ
ក្សាលគ្ពួញនឹងសលចស ើង។ អូសសនេះសៅសាតទ
ំ ល់ណរជួរឈរ្ំគ្រប់គ្គ្មន់។ នលរគ្មូវទ្ទ្ឹងននជួរឈរ
សផសងសទ្ៀរស ើមបីសគ្មេះុ សគ្មួលធារុមានភាពងាយគ្សួល។ឧទហ្រែ៍ស ើមបីរគ្មឹមក្សាលជួរឈរសគ្បើប៊ែូ
រុងរគ្មឹមសៅសលើរបារឧបក្សរែ៍ស្វើគ្ទ្ង់គ្ទយ (សៅខាងសាានំ នប ទ រ់សគ្កាម U) ។

ឧទហ្រែ៍ស ើមបីរូសបញ្ញជក្ស់សរុបសោយការបនលច
ិ CELLណ លមាន
សរុប: ចុចសលើ 'គ្ទ្ង់គ្ទយ' សៅសលើរបារមុន
ឺ ុយប ទ ប់មក្សចុចសលើ 'គ្ក្សឡា'
ប ទ ប់មក្សផ្ទទង
ំ 'ស៊ែុម' សហ្ើយបងអួចណ លគ្សស ៀងនឹងខាងសគ្កាមនឹងបងាាញ។
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
619

គ្បអប់សៅខាងស្វងបងាាញណរមននCELLឬការសគ្ជើសសរីសCELL។ណ លនឹងមានគ្ពំណ ន។

គ្បអប់ខាងសាតប
ំ ងាាញគ្បសពទ្ប ទ រ់ណ លមាន។

ចុចសលើជួរស ក្សសៅសលើបញ្ជខា
ី ងស្វងសហ្ើយប ទ ប់មក្សសៅសលើសនលឹក្សណរឯងline (គ្បណហ្លជាបានសគ្ជើស
រួចសហ្ើយ) សៅខាងសាានំ ។

ក្សំពូលនន CELL 'totals' រួរណរមានការរូសប ទ រ់ពីសគ្កាម។

ឥ ូវសនេះចុចសលើប ទ រ់ខាងសគ្កាមសហ្ើយប ទ ប់មក្សចុចសលើប ទ រ់សគ្កាមពីរជាន់រច ប័ទ្ា។ សូមចុចសលើ
OK.
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ខាងសគ្កាមសនេះមិនណមនជារុែសមបរតនិ នក្សមា វិ្សី គ្បើគ្បាស់ MS EXCELសទ្ លអជាង វិ្ីសាស្តសតសោយន ?
620
ក្ស
មានសុវរថភាព
េ
សលបឿន
រ
ភាពចាស់លាស់
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
អាចយល់បាន424
ឃ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ង ្រិយា ចង់រែ រនមលរំពឹងទ្ុក្សននលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ ូចខាងសគ្កាមសគ្បើក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL។
1
A
B
C
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
ភាវូបនី
ភាវូបនីយភាពXលំហ្រូ សាច់គ្បាក្ស់
យភាព425
2
250
0.3
3
350
0.2
4
450
0.4
5
600
0.1
6
Total
1
ចូរសរសសររូបមនតរួរណរសៅក្សនុង
ក្ស= Cell C3
េ= Cell C6 ?
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL ូចខាងសគ្កាមគ្រូវបានរំស ើងស ើមបីសមើលទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងរវាង 20សំែំនុ នទ្ិនននយ
័
ណ លទក្ស់ទ្ងសៅនឹងបរិមាែផលិរក្សមា (x) និងការចំណ្ដយ (y)
1
25
A
B
C
D
E
X
Y
XY
X^2
Y ^2
Totals
សរើគ្រូវការវិ្សា
ី ស្តសតអវីស ើមបីរែ ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរក្សនុង1ឯក្សតា?
424
Legibility:អាចយល់បាន
425
Probability:ភាវូបនីយភាព, ភាពអាចនឹងមានស ើង, គ្បូបាប៊ែល
៊ី សី រ
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
621
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយផលិរផលិរផលណរមួយ។ សៅក្សនុងសសៀវសៅបញ្ជីក្សុំពយូទ្័រ,CELL C1 ល់ C12 មានអងគភាពលក្ស់
គ្បចាំណេងវិកាសគ្មាប់ ប់ពរី ណេននឆ្នំប ទ ប់សៅក្សនុងលំោប់ជាមួយនឹងការលក្ស់ណេមក្សរាសៅក្សនង
ុ គ្ក្សឡា C1 និង
ុ ហ្៊ែន
បញ្ា ប់ជាមួយការលក្ស់សៅណេ្នូសៅក្សនុង CELL C12 ។ សគ្មលការែ៍របស់គ្ក្សម
ុ រឺសគ្មាប់បិទ្បញ្ជីសារសពើ
ពែឌននទ្ំនញ
ិ ណ លបានបញ្ា បរា
់ ល់ 10%នន ងវិកាណផនក្សលក្ស់សគ្មាប់ណេប ទ ប់។
សរើរប
ូ មនតណ្ដមួយក្សនុងចំសណ្ដមរូបមនត ូចខាងសគ្កាមនឹងបសងករ
ើ ផលិរក្សមាង វិកា (សៅក្សនុងឯក្សតា)
សគ្មាប់ណេឧសភាឆ្នំសគ្កាយ?
ក្ស
= [(C5 + (0.1* C6)]
េ
= [(C5 - (0.1* C6)]
រ
= [(1.1*C5) - (0.1* C6)]
ឃ
= [(0.9*C5) + (0.1* C6)]
622
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
្នមៃើយ្ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេ
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី១
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (ក្ស)
ុ ហ្៊ែុនសៅនឹងការរំរាមក្សំណហ្ងពី វរី ុស,ពួក្ស Hacker និង
វិ្ីសាស្តសតណ លមានមូលោះនសលើក្សុំពយួទ្័របានបងាាញគ្ក្សម
ការបរាជ័យគ្បព័នធទ្ូសៅ។
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី២
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ក្ស
C3 = A3*B3
េ
C6 = SUM(C2:C5)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៣
ាំនណាះគ្សាយ្៖
រនមលអសងរក្សនុងមួយឯក្សតារឺជាពែ៌ជគ្មាល ("b") ននប ទ រ់រំណររំរង់លីសនណអ៊ែរ។បានផតល់ឱ្យក្សនុងក្សរែីសនសោយ
b=
nËxy-Ëx(Ëy)
=(20*C25-A25*B25)/(20*D25-A25^2)
2
nËx -(Ëx)
ការ ក្សេិនសាធេ៍សមត្ថភាេទី៤
ាំនណាះគ្សាយ្៖
ចសមលើយគ្រឹមគ្រូវរឺ (ឃ)
ផលរបរ
ក្ស៖សននិ្ិស ើមគ្គ្ម
សននិ្ិចុងគ្គ្ម
ផលិរផល
សមសា
ឧសភា
C4
C5
មិងុ
C6
-C5x0.1
C6x0.1
(C5x0.9)+(C6x0.1)
ជំពូក្សទ្ី ១៨ ៖ក្សមា វិ្ីសគ្បើគ្បាស់ MS EXCEL
623
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៩ ៖សាំណួរ
ាំហាត្់
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៩
សាំណួរ
ជាំេក្ស
ូ ទី ០១៖ចរិត្ ក្សខណៈេិងនោ
ាំហាត្់
បាំណងនេគណនេយ្យគ្គប់គ្គង
(១).ទ្ិននន័យរឺជាព័រ៌មានណ លគ្រូវបាន ំសែើរការក្សនុងលក្សខេែឌមួយស ើមបីស្វើឲ្យមានអរថន័យ សគ្មាប់ការសគ្បើ
គ្បាស់របស់អនក្សគ្រប់គ្រងក្សនុងស្វើការសសគ្មចចិរ។
ត សរើរបាយការែ៍សនេះពិរឬមិនពិរ?
ក្ស
ពិរ
េ
មិនពិរ
(២).ក្សនុងចំសណ្ដមចំែច
ុ ខាងសគ្កាមសរើមយ
ួ ណ្ដមិនណមនជារុែសមបរតិគ្រឹេះសគ្មាប់ព័រមា
៌ ន
ក្ស
បញ្ា ប់ជាសាថពរ
េ
សសងខបអាចយល់បាន
រ
ចំណ្ដយមានគ្បសិទ្ធភាព
(៣).ព័រមា
៌ នលអរួរណរជា
(១)ភាពជាប់ ក្ស់ព័នធ
(២)ទន់សពលសវលា
(៣)ភាពគ្រឹមគ្រូវ
(៤)ការសលើក្សទ្ឹក្សចិរសត ផសងៗ
ក្ស
(១)និង(២)
េ
សលេ (១) ល់សលេ(៤)
រ
(១),(៣)និង(៤)
ឃ
(១),(២)និង(៣)
(៤).សរើជហា
ំ នណ្ដមួយក្សនង
ុ ចំសណ្ដមខាសគ្កាមមិនណមនជាណផនក្សនន សំ ែើរការសរៀបចំណផនការ
624
ក្ស
ការក្សំែរ់សគ្មលសៅសគ្មាប់សមិទ្ធិផល
េ
ការក្សំែរ់អរតសញ្ញាែវិ្ីណ លអាចសសគ្មចសមិទ្ធផ
ិ ល
រ
ចារ់ វិធានការណក្សរំរូវស ើមបីជាឱ្កាសស ើមបីសសគ្មចសគ្មលសៅ
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
(៥).សរើខាងសគ្កាមសនេះមួយណ្ដជាសឈា
ា េះណ លលក្សខែៈសមគ្សបសគ្មាប់ស្វើណផនការក្សនុងការពិចារណ្ដជា
រសបៀបជាមុេងារសំខាន់ណ លសាថប័នអាជីវក្សមាបានសគ្មបសគ្មួលជាមួយបុរល
គ ិក្សពីមួយនងងសៅមួយនងង
ក្ស
ណផនការយុទ្ធសាស្តសត
េ
ណផនការជាសសនៀរ426
រ
ណផនការគ្បរិបរតកា
ិ រ
ុ ហ្៊ែន
(៦).អនក្សចារ់ការគ្ក្សម
ុ មួយទ្ទ្ួលេុសគ្រូវសលើមជឈមែឌលចំណ្ដយនិងមជឈមែឌលចំែូលក្ស៏ ច
ូ ជាស ើម
ទ្ុន វិនិសយរ ណ រឬសទ្?សរើការស្វើចំណ្ដរ់ថានក្ស់សមគ្សបសគ្មាប់ណផនក្សសនេះរឺជាអវី?
ក្ស
មជឈមែឌលចំែូល
េ
មជឈមែឌលវិនិសយរ
រ
មជឈមែឌលរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
ឃ
មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ427
(៧).សរើការអេះអាង ច
ូ ខាងសគ្កាមមួយណ្ដណ លទក្ស់ទ្ងនឹងរែសនយយគ្រប់គ្រង
(១)សគ្មលបំែងរែសនយយគ្រប់គ្រងរឺជាណផនក្សផតលសលើព័រមា
៌ ន ល់អនក្សគ្រប់គ្រងអាជីវក្សមានិងអនក្សសគ្បើគ្បាស់
ណផនក្សខាងក្សនុងសផសងសទ្ៀរ។
ុ ហ្៊ែន
(២)រែសនយយគ្រប់គ្រងយក្សចិរទ្
ត ុក្សោក្ស់បញ្ញានិរនតភាពននគ្ក្សម
ុ ចំស េះចំណ្ដយនងលស ើមទ្ំនញ
ិ និងសសវាក្សមា
និងគ្បរិបរតកា
ិ រែ៍។សរើរបាយការែ៍ខាងសគ្កាមសនេះមួយណ្ដគ្រឹមគ្រូវ៖
ក្ស
ការអេះអាង(១)និង(២)រឺគ្រឹមគ្រូវ
េ
មានណរការអេះអាង(១)ណ លគ្រឹមគ្រូវ
រ
មានណរការអេះអាង(២)ណ លគ្រឹមគ្រូវ
ជាំេក្ស
ូ ទី ០២៖គ្បេេទិេនែ
(៨).គ្បសិនសបើអនក្សសគ្ជើសសរីសយក្សសំណ្ដក្សរំរូទ្១
ី ០ឬទ្ី១០០ប ទ ប់ពីការសគ្ជើសសរីស ំបូង។គ្បសពទ្រំរូសនេះគ្រូវ
បានសរសាគល់ថា៖
ក្ស
សំណ្ដក្សរំរនូ ច នយ(Random)
េ
សំណ្ដក្សរំរូតាមគ្សទប់ឬថានក្ស់ (Stratified)
រ
សំណ្ដក្សរំរជា
ូ ចសងាកមឬក្សគ្មង(Cluster)
426
Tactical Planning:ណផនការជាសសនៀរ
427
Cost Center:មជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
625
ឃ
សំណ្ដក្សរំរជា
ូ គ្បព័នធ(Systematic)
(៩).ខាងសគ្កាមសនេះជាឧទហ្រែ៍សគ្មាប់ពរ
័ មា
៌ នខាងសគ្ៅ
ក្ស
គ្បព័នធសបើក្សគ្បាក្ស់សបៀវរស
េ
គ្បព័នធសរ
ិ ថ ិរោះពិបាល
រ
គ្បព័នធរែសនយយ
ឃ
គ្បព័នធណផនការយុទ្ធសាស្តសត
(១០).គ្បសិនសបើអនក្សសគ្ជើសសរីសរំរូសគ្មាប់ការសទងម
់ រិជារិមុនសពលសបាេះសឆ្នរទ្ូសៅសហ្ើយ ំសែើរការស េះនឹង
ចាប់សផតើមសោយការណបងណចក្សគ្បសទ្សសៅជារំបន់និងរំរនូ ច នយសៅតាមរំបន់គ្រូវបានសរ យក្សមក្សណបងណចក្ស
គ្បសទ្សសៅជាទ្ីគ្ក្សុងសហ្ើយយក្សរំរូប ទ ប់មក្សសរសគ្ជើសសរីសយក្សរំរផ
ូ ូ លវនិងផទេះ។សរើសនេះរឺជាគ្បសពទ្រំរូ៖
ក្ស
សំណ្ដក្សរំរ្
ូ មាតា
េ
សំណ្ដក្សរំរនូ ច នយ
រ
សំណ្ដក្សរំរព
ូ ហ្ុ ំណ្ដក្ស់កាល
ឃ
សំណ្ដក្សរំរជា
ូ ចសងាកមឬក្សគ្មង(Cluster)
(១១).មូលសហ្រុសមរមយមួយណ លសរសគ្បើគ្បាស់សំណ្ដក្សរំរូស ើមបីគ្បមូលទ្ិននន័យ
(១).សមើលសំណ្ដក្សរំរូទង
ំ មូលគ្បណហ្លជាមិនបាន ឹង
(២).ការស្វើសរសតឬ ក្សពិសសា្ន៍ក្សនុងចំសណ្ដមសំណ្ដក្សរំរូទង
ំ មូលជាសគ្ចើនមិនអាចស្វើសៅរួចសទ្
(៣).ធារុអាចគ្រូវបានបំផ្ទលញក្សនុង សំ ែើរការការស្វើសរសតឬ ក្សពិសសា្ន៍
សរើរបាយការែ៍សនេះមួយណ្ដគ្រឹមគ្រូវ?
ក្ស
(១),(២)និង(៣)
េ
(២)និង (៣)
រ
(១)និង(២)
ឃ
(៣)ប៉ាុសណ្ដាេះ
(១២).សពលសគ្ជើសសរីសរំរូគ្បជាសាស្តសតមានការក្សំែរ់ចាស់លាស់ វិ្ីសាស្តសតណ លនឹងគ្រូវសគ្បើរឺ
626
ក្ស
សំណ្ដក្សរំរនូ ច នយ
េ
សំណ្ដក្សរំរជា
ូ គ្បព័នធ
រ
សំណ្ដក្សរំរូតាមគ្សទប់ឬថានក្ស់ (Stratified)
ឃ
ពហ្ុសំណ្ដក្សរំរូ ំណ្ដក្ស់កាល
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៣៖ការោត្គ្ត្ដាងបងាាញេ័ត្៌មាេ
(១៣).សរើគ្កាបគ្បសពទ្សនេះជាគ្កាបគ្បសពទ្អវី?
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
20X1
20X2
20X3
ក្ស
ប ទ រ់គ្កាហ្វិក្ស
េ
រំនូសតាងរបារសមាសធារុ
រ
រំនូសតាងរបារភាររយ
ឃ
រនូសតាងរបារភាររយសមាស
(១៤).គ្កាបចំសរៀក្សថាសខាងសគ្កាមសនេះតារាងបងាាញពែ៌អាវយឺរណ លបានបញ្ញជទ្ិញសោយហាងមួយ
អាវយឺរ
ពែ៌គ្ក្សហ្ម
15
ពែ៌ស 35
ពែ៌សាវយ
18
ពែ៌សមា 20
ពែ៌នប៉ារង
12
សរើគ្កាបចំសរៀក្សថាសមុំណ្ដបានបងាាញពីការបញ្ញជទ្ិញអាវពែ៌សមាសសាើរប៉ាុ ា ន?
ក្ស
440
េ
510
រ
650
ឃ
720
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
627
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៤៖គ្បនេទនេការ្ាំណាយ្នថៃន ើមេិងឥរិយាបថ្ាំណាយ្នថៃន ើម
(១៥).សរើការចំណ្ដយនងល លមមួយណ្ដក្សនុងចំសណ្ដមខាងសគ្កាមណ លមិនរួរោក្ស់បញ្ាូ លសៅក្សនុងការវាយរនមល
ុ ហ្៊ែន
សលើនងលស ើមសននិ្ិននគ្ក្សម
ុ ផលិរ។
ក្ស
បនទុក្សរមលស់សលើសរាងចគ្ក្សនិងសគ្រឿងមា៉ា សុន
ី
េ
គ្បាក្ស់សបៀវរសអនក្សលក្ស់ផលិរផលគ្ក្សុមហ្៊ែុន
រ
គ្បាក្ស់សបៀវរសរបស់អនក្សគ្រប់គ្រងសរាងចគ្ក្ស
ឃ
ថាមពលអរគិសនីសគ្មាប់ជស
ុ ជុលហ្រថប
ូ ក្សរែ៍
(១៦).មានហាងជុលជុលមួយស្វកា
ើ រជួសជុលសលើរបស់របរសគ្បើគ្បាស់របស់អរិងិជន ូចជាទ្ូរទ្សសន៍,
ឌ្ី វឌ្
ី ីជាស ើម។សរើអវីជាឧទហ្រែ៍ជាចំណ្ដយនងលស ើមអសងរគ្បសយល?
ក្ស
ចំណ្ដយបង់ពនធសលើអាជីវក្សមាសគ្មាប់ជួសជុលសគ្រឿងអរគីសនី
េ
ចំណ្ដយគ្បាក្ស់សបៀវរសរបស់គ្រប់គ្រងហាងជួសជុល
រ
ចំណ្ដយជួលបុរល
គ ិក្សជួសជុលស្វកា
ើ រក្សនុងមួយសមា៉ា ង
ឃ
ចំណ្ដយសលើថាមពល់អរគិសនីសគ្មាប់បញ្ាូ លឧបក្សរែ៍ជួសជុល
(១៧). ោគ្កាមខាងសគ្កាមបងាាញពីលំ ំឥ រិយបងចំណ្ដយនងលស ើម
Total Cost
0
Volume of Activity
សរើរបាយការែ៍ខាងសគ្កាមសនេះណ្ដមួយមានសងគរភាពសមគ្សបតាម ោគ្កាមខាងសលើ?
ក្ស
េ
រ
ឃ
ចំណ្ដយនងលស ើមសរាងចគ្ក្សគ្បចាំឆ្នំសៅសពលណ លអនក្សផគរផ
់ គង់អរគិសនីក្សំែរ់អគ្តារនមលអរគិសនីសងរបូក្សចំណ្ដយនងលស ើមសងរក្សនុង1ឯក្សតានន
ការសគ្បើគ្បាស់ជាក្សមាវរថច
ុ ណ្ដ
ំ
យអរិប រិមាគ្បចាំឆ្នំ វញ
ិ ។
នងលឈួ ន លពលក្សមាសរុបគ្បចាំសបាតហ្៍សពលក្សមាក្សរបានសបើក្សគ្បាក្ស់ឈួ ន លក្សនុងសមា៉ា ងស្វើការ ្មាតានិងអគ្តាគ្បាក្ស់ឈួ ន លេព ស់សបើពក្ស
ួ សរស្វកា
ើ រ
សគ្ៅសមា៉ា ងបណនថម
រនមលវរថធា
ុ រុស ើមសរុបផ្ទទល់សគ្មាប់រយៈសពលមួយសបើសន
ិ ជាអនក្សផគរផ
់ គងរ
់ រ
ិ នងលទ្ន
ំ ញ
ិ ក្សនុង១ឯក្សតាទប សៅសពលណ លបរិមាែជាក្ស់លាក្ស់
គ្រូវបានទ្ិញក្សនុងក្សំ ុងសពលស េះ
រនមលវរថធា
ុ រុស ើមសរុបផ្ទទល់សគ្មាប់រយៈសពលមួយគ្បសិនសបើអនក្សផគរផគង់បានយល់គ្ពមរិរគ្បាក្ស់អរិបរមាសគ្មាប់រយៈសពលស េះ។
(១៨).សរើរបាយការែ៍ខាងសគ្កាមណ្ដណ លគ្រូវនឹង ោគ្កាមខាងសលើ៖
628
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
Total Cost
0
ក្ស
េ
រ
ឃ
Volume of Activity
ចំណ្ដយនងលស ើមសរាងចគ្ក្សគ្បចាំឆ្នំសៅសពលណ លអនក្សផគរផ
់ គង់អរគិសនីក្សំែរ់អគ្តារនមលអរគិសនីសងរបូក្សចំណ្ដយនងលស ើមសងរក្សនុង1ឯក្សតានន
ការសគ្បើគ្បាស់ជាក្សមាវរថច
ុ ណ្ដ
ំ
យអរិប រិមាគ្បចាំឆ្នំ វញ
ិ ។
នងលឈួ ន លពលក្សមាសរុបគ្បចាំសបាតហ្៍សពលក្សមាក្សរបានសបើក្សគ្បាក្ស់ឈួ ន លក្សនុងសមា៉ា ងស្វើការ ្មាតានិងអគ្តាគ្បាក្ស់ឈួ ន លេព ស់សបើពួក្សសរស្វកា
ើ រ
សគ្ៅសមា៉ា ងបណនថម
រនមលវរថធា
ុ រុស ើមសរុបផ្ទទល់សគ្មាប់រយៈសពលមួយសបើសន
ិ ជាអនក្សផគរផ
់ គងរ
់ ិរនងលទ្ន
ំ ញ
ិ ក្សនុង១ឯក្សតាទប សៅសពលណ លបរិមាែជាក្ស់លាក្ស់
គ្រូវបានទ្ិញក្សនុងក្សំ ុងសពលស េះ
រនមលវរថធា
ុ រុស ើមសរុបផ្ទទល់សគ្មាប់រយៈសពលមួយគ្បសិនសបើអនក្សផគរផគង់បានយល់គ្ពមរិរគ្បាក្ស់អរិបរមាសគ្មាប់រយៈសពលស េះ។
(១៩).នងលចំណ្ដយសលើការសគ្បើគ្បាស់ទ្ូរស័ពទគ្រូវបានស្វច
ើ ំណ្ដរ់ថានក្ស់ជាចំណ្ដយនងលស ើមកាំជសែាើរសងរ។
សរើរបាយការែ៍សនេះពិរឬមិនពិរ?
ក្ស
ពិរ
េ
មិនពិរ
(២០).គ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយមានរសគ្មាងគ្បាក្ស់ឈួ ន លទក្ស់ទ្ងនឹងការអនុវរតសគ្គ្មងការែ៍ណ លក្សំពុង ំសែើរការ។
សរើចំណ្ដរ់ថានក្ស់ចំណ្ដយនងលស ើមមួយណ្ដសមរមយបំផរ
ុ សគ្មាប់គ្បាក្ស់សបៀវរសរបស់អនក្សគ្រប់គ្រងរឺជាអវី?
ក្ស
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
េ
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរកាំជសែាើរ
រ
ចំណ្ដយនងលស ើម ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លអសងរ
(២១).សរើរបាយការែ៍ខាងសគ្កាមមួយណ្ដណ លគ្រឹមគ្រូវ
428
ក្ស
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់រួរណរគ្រូវបានរាប់បញ្ាូ លក្សនង
ុ ការវាយរនមលសននិ្ិ
េ
ផលបូក្សននចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់គ្រូវបានសាគល់ថាជាការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ផលិរផ្ទទល់428
រ
ចំណ្ដយនងលស ើមគ្បសយលក្សនង
ុ មួយឯក្សតាណរងណរ្ំជាងនងលស ើមផ្ទទល់ក្សនុងមួយឯក្សតា
Prime Cost:ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
629
(២២).សរើការចំណ្ដយនងលស ើមនិងលទ្ធ ផលឬផលិរផលននអាជីវក្សមាសគ្មាប់គ្រីមាសចុងសគ្កាយននឆ្នំសនេះមាន
ូចខាងសគ្កាម៖
គ្បចាំ
ផលិរផល
ណេ
ឯក្សតា
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
លា
ុ លរ
ណេរុលា
1,800
8,850
ណេ វិចិកា
េ
2,000
8,750
800
3,950
ណេ្នូ
ចូរសគ្បើគ្បាស់ វ្
ិ សា
ី ស្តសតេពសទ
់ បណ លវិ្សា
ី ស្តសតខាងសគ្កាមណ្ដមួយខាងសគ្កាមចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង
ការបា៉ា ន់សាានសគ្មាប់ការផលិរចំនួន 1,500ឯក្សតា គ្បសិនសបើចំណ្ដយនងលស ើមសងរគ្បចាំណេគ្រូវបានសររំពឹងថា
នឹងសក្សើនស ើង100 ុលាល សៅស ើមឆ្នំសគ្កាយ។
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
6,750
េ
6,850
រ
7,380
ឃ
7,480
(២៣).អាជីវក្សមាបានជួបគ្បទ្េះបទ្ពិសសា្ន៍ការចំណ្ដយពលក្សមា ូចខាងសគ្កាម៖
ផលិរផល
ឯក្សតា
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
លា
ុ លរ
7,000
86,000
12,000
141,000
9,000
102,000
សបើចំណ្ដយនងលស ើមសក្សើនស ង
ើ 15,000 ុលាលរ សគ្មាប់ការផលិរផលិរផលសលើសពី 10,000 ឯក្សតា។
ចូរសគ្បើគ្បាស់ វិ្សា
ី ស្តសតេពសទ
់ បសរើការបា៉ា ន់សាានចំណ្ដយនងលស ើមផលិរចំនន
ួ 14,000ឯក្សតា
មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
630
លា
ុ លរ
ក្ស
142,000
េ
157,000
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
រ
163,000
ឃ
178,000
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៥៖គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់សេន ិធិ
(២៤).សរើអវីសៅណ លអាចសគ្បើស ើមបីក្សរ់គ្តាការសផទរវរថធា
ុ រុស ម
ើ ពីណផនក្សផលិរក្សមាសៅណផនក្សសផសងសទ្ៀរ
ក្ស
ប័ែាសសនើរសុំទ្ិញវរថធា
ុ រុស ម
ើ
េ
ប័ែាបញ្ជូនវរថធា
ុ រុស ើមគ្រ ប់សៅអនក្សផគរ់ផង
គ ់
រ
ប័ែាសផទវរថធា
ុ រុស ើម
ុ ហ្៊ែន
(២៥).ខាងសគ្កាមសនេះរំណ្ដងឲ្យគ្បរិបរតកា
ិ រវរថធា
ុ រុស ម
ើ សគ្មាប់គ្ក្សម
ុ រយៈសពលមួយឆ្នំ។
លា
ុ លរ
ការទ្ិញវរថធា
ុ រុស ើម
240,000
បសញ្ា ញវរថធា
ុ រុស ើមស ើមបបីផលិរក្សមា
215,000
ចំណ្ដយវរថធា
ុ រុស ើមជាចំណ្ដយ
12,000
បញ្ជូនវរថធា
ុ រុស ើមបងវល
ិ គ្រលប់សៅឃាលង
ំ វិញ
6,000
បងវិលគ្រលប់វរថធា
ុ រុស ើមសៅអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់ វញ
ិ
2,000
សននិ្ិជាវរថធា
ុ រុស ើមសៅនងងទ្ី 31ណេ្នូឆ្នំ 20X1 មានរនមល 42,000 ុលាលរ។
សរើសមរុលយស ើមគ្គ្មននរែសនយយសននិ្ិជាវរថធា
ុ រុស ើមសៅនងងទ្ី01 មក្សរា ឆ្នំ20X1មានរនមលប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
1,000
េ
25,000
រ
33,000
ឃ
59,000
(២៦).ការរាប់សននអ
ិ ចិស្តនតសយ៍429រឺជា ំសែើរការននការគ្រួរពិនរ
ិ យរុលយភាពនូវរាល់មេ
ុ ទ្ំនញ
ិ ទំងអស់ណ ល
មានសៅកាលបរិសចេទ្ណរមួយជា្មាតាសៅចុងបញ្ា បន់ នការក្សរ់គ្តាទ្ុក្សននកាលបរិសចេទ្រែសនយយ។
សរើរបាយការែ៍សនេះពិរឬមិនពិរ?
429
Continuous stocktaking:ការរាប់សននអ
ិ ចិស្តនស
ត យ៍ ( បា. អចិសនតយយ; សំ. អចិនយត , អចិនន
ត យ
ី ) ណ លពុំរួររិរ, ណ លពុអា
ំ ចរិរសឃើញ, ណ លហ្ួស វិស័យរំនរ
ិ (
សបើទ្ុក្សជាេំគ្បឹងរិរយ៉ាងណ្ដ ក្ស៏ពអា
ុំ ចសឃើញសោយសពវគ្រប់បាន )។ន. សហ្រុឬ ំសែើរណ លពុំរួររិរ ។ ណេា រសគ្បើ ក្សយសនេះសំសៅសសចក្សាថា
ី "មិនសចេះអស់ មិ នសចេះសហ្ើយ
ឬរក្សទ្ីចប់គ្មាន" ក្ស៏មាន, ថា "ជានិចា" ក្ស៏មាន។
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
631
ក្ស
ពិរ
េ
មិនពិរ
សគ្មាប់សាំណួរណ
ទក្ស់ទងេីន
ខ ២៧
់ន
ខ ៣២។
អាជីវក្សមាមួយមានសននិ្ជា
ិ វរថធា
ុ រុស ើមស ើមគ្គ្ម គ្បសពទ្ ទ្ំនិញ Aមានចំនន
ួ 400ឯក្សតា និងរនមល 2.20 លា
ុ លរ
ក្សនុងមួយឯក្សតាសៅនងងទ្0
ី 1ណេក្សញ្ញា ក្សនុងអំ ុងសពលមួយននណេក្សញ្ញាចល ននសននិ្ិជាវរថធា
ុ រុស ើមននទ្ំនញ
ិ
A
មាន ច
ូ រសៅ៖
ក្សនុងណខក្សញ្ជា
គ្បត្ិបត្ាិការណ៍
្ាំេួេឯក្សតា
05ក្សញ្ញា សចញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់ប រិមាែចំនួន
250ឯក្សតា
10ក្សញ្ញា បានទ្ិញឬផលិរបរិមាែចំនួន
500ឯក្សតា
15ក្សញ្ញា សចញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់ប រិមាែចំនួន
340ឯក្សតា
18ក្សញ្ញា បានទ្ិញឬផលិរបរិមាែចំនួន
400ឯក្សតា
27 ក្សញ្ញា សចញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់ប រិមាែចំនួន
ត្នមៃក្សនុង1ឯក្សតា
2.50 ុលាលរ
2.70 ុលាលរ
600ឯក្សតា
(២៧).រែ ចំណ្ដយនងលស ើមសោយសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតចល
ូ មុនសចញមុន FIFOមានរនមលប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
2,913
េ
2,980
រ
2,975
ឃ
2,990
(២៨).រែ រនមលសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មសោយសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតចូលមុនសចញមុន FIFO430មានរនមលប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
242
េ
251
រ
286
ឃ
297
(២៩).រែ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ក្សនុងសចញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់សោយសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតចល
ូ សគ្កាយសចញមុន LIFO431មានរនមល
ប៉ាុ ា ន?
430
First-in, First-out (LIFO): វិ្ីសាស្តសតចូលមុនសចញមុន
632
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
2,913
េ
2,924
រ
2,980
ឃ
2,968
(៣០).រែ រនមលសននិ្ិចង
ុ គ្គ្មសោយសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតចល
ូ សគ្កាយសចញមុន LIFO432មានរនមលប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
242
េ
251
រ
286
ឃ
297
(៣១).សរើចំណ្ដយនងលស ើមទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ក្សនុងសចញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់តាម វិ្សា
ី ស្តសម
ត ្យមភារ433មានប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
2,913
េ
2,924
រ
2,980
ឃ
2,968
(៣២).រែ រនមលសនន្
ិ ច
ិ ុងគ្គ្មតាមវិ្ីសាស្តសតម្យមភារ?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
242
េ
251
រ
286
ឃ
297
(៣៣).សគ្មលបំែងក្សនុងការកាន់កាប់រក្សារសនន្
ិ ៈិ មានអាសនន434 មួយចំនន
ួ ណ លមានលក្សខែៈជា
431
Last-in, First-out (LIFO): វិ្ីសាស្តសតចូលសគ្កាយសចញមុន
432
Last-in, First-out (LIFO): វិ្ីសាស្តសតចូលសគ្កាយសចញមុន
433
Weighted average Cost: វិ្ីសាស្តសតម្យមភារ
434
Buffer inventory:សនន ិ្ិៈមានអាសនន
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
633
សុវរថភាពសននិ្ិរឺស ើមបីទ្ទ្ួលបានអរថគ្បសយជន៍ប រិមាែអបបហារ។សរើគ្បសយរខាងសលើគ្រឹមគ្រូវណ រឬសទ្?
ក្ស
ពិរ
េ
មិនពិរ
(៣៤) ក្សនុងចំសណ្ដមជសគ្មើសខាងសគ្កាម សរើមយ
ួ ណ្ដមិនមានជារនមលរក្សាសននិ្ិ ៖
ក្ស
រនមលឪកាសននបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ
េ
នងលធា រា៉ា ប់រង
រ
នងល ឹក្ស និង រនមលគ្បរល់ទ្ន
ំ ញ
ិ
ឃ
សននិ្ិចាស់ៗហ្ួសសម័យ
(៣៥).គ្ក្សុមហ្៊ែុនវាយនពែឌសគ្បើគ្បាស់សមាសធារុផស ំចំនួន 100,000មុេ ណ លមានរនមល 1 លា
ុ ល រក្សនុង
មួយមុេនិងមានអគ្តាសងរសពញមួយឆ្នំ។ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការបញ្ញជទ្ិញមាងៗក្សនុង1ឯក្សតាមានរនមល 10
លា
ុ ល រនិងនងលស ើមរក្សារទ្ំនញ
ិ សគ្មាប់សមាសធារុផស ំនីមួយៗមានរនមលស 0.5% ននរនមលសននិ្ិម្យមភារ។
សរើប រិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធភា
ិ ពសស ះក្សច
ិ ា (EOQ)មានប៉ាុ ា នឯក្សតា?
ជសគ្មើស
ឯក្សតា
ក្ស
1,411
េ
14,142
រ
20,000
(៣៦).អនក្សលក្ស់រាយមានក្ស់មានរគ្មូវការសងរសគ្មាប់បាល់ឪបបរិមាែចំនួន 50 គ្គ្មប់ ក្សនុងមួយណេ។
គ្គ្មប់បាល់នីមយ
ួ ៗមានរនមល 6 លា
ុ ល រពីអនក្សផគរ់ផង
គ ់។ នងលស ើមណ លទក្ស់ទ្ឹងនិងការបញ្ញជទ្ិញរឺ 10 លា
ុ ល រ សហ្ើយ
រនមលរក្សាទ្ំនញ
ិ 20% ននរនមលសននិ្ិក្សនុងមួយឆ្នំ។សរើនិងមានការបញ្ញជទ្ិញមានចំនួនប៉ាុ ា ន ងក្សនុងមួយឆ្នំ?
ជសគ្មើស
ចំនួន ង
ក្ស
1.73
េ
6.00
រ
8.48
ឃ
100
(៣៧).រគ្មូវការវរថធា
ុ រុស ម
ើ គ្បចាំឆ្នំមានបរិមាែចំនន
ួ 1,000,000 ឯក្សតា។ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា
0.15 ុលាលរ ។ ចំណ្ដយនងលស ើមសគ្មាប់ស្វល
ើ ទ្ធ ក្សមាក្សង
នុ ការបញ្ញជទ្ិញនីមយ
ួ ៗមានរនមល 20 លា
ុ ល រក្សនុង1ស ើក្ស
634
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
សហ្ើយសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ 435គ្រូវបានបា៉ា ន់សាានថាមានរយៈសពលចំនួន 2នងង។ នងងស្វើការចំនួន250នងង នងល
ឹក្សទ្ំនញ
ិ ក្សនុងមួយឆ្នំរឺ 0.10 លា
ុ ល រ ក្សនុង១ឯក្សតា សហ្ើយនងលស ើមននការរក្សារសននិ្ិទ្ក្ស
ុ រនមល 0.20 លា
ុ លរ
ក្សនុងមួយឯក្សតា។សរើក្សគ្មិរននបញ្ញជទ្ិញស ង
ើ វិញឲ្យបានលអគ្បសសើរបំផរ
ុ មានបរិមាែប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
បរិមាែ
ក្ស
125
េ
8,000
រ
20,000
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៦៖គណនេយ្យសគ្មាប់ក្សមាៃង
ាំ េ
ក្សមម
(៣៨). សរើក្សតាតណ្ដមួយក្សនុងចំសណ្ដមក្សតាតខាងសគ្កាមរួរណរគ្រូវបានចារ់ថានក្ស់ជាក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់?
ក្ស
ុ ហ្៊ែុនសាងសង
ចំណ្ដយសគ្មាប់ក្សមាក្សរសគ្មាប់គ្ក្សម
េ
ចំណ្ដយសគ្មាប់ក្សមាក្សរផគរ
ំុ សមលើងសមាធារុផស ំផលិរក្សមារគ្មូវការណផនក្សសៅក្សនុងសរាងចគ្ក្ស
រ
ចំណ្ដយសគ្មាប់ក្សមាក្សរសមើលឃាលង
ំ ជាណផនក្សមួយមានការសសនើសុំពីសរាងចគ្ក្ស។
(៣៩). គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយជួលក្សមាក្សរសោយផ្ទទល់ ចំនួន 100
ក្ស់សៅក្សនុងសរាងចគ្ក្សជាក្សមាក្សរ។
អគ្តាទ្ូទរ់មល
ូ ោះនជាគ្បាក្ស់សមា៉ា ង 5 លា
ុ ល រក្សនុង1សមា៉ា ងនិងរយៈសពល 35សមា៉ា ងក្សនុង1សបាតហ្៍។
បណនថមពីសលើសនេះសៅសទ្ៀរសយងតាមស្វកា
ើ រសមា៉ា ង្មាតារបស់ពួក្សសរកាលពីណេមុនក្សមាក្សរមានក្ស់ៗគ្រូវបានសសនើសុំ។
ស្វើការណងមសមា៉ា ង 5 សមា៉ា ងបណនថមក្សនុង1សបាតហ្៍ក្សនុងការជួបគ្បទ្េះជាមួយរគ្មូវការផលិរក្សមាទ្ូសៅ។
រាល់សមា៉ា ងស្វើការសលើសសមា៉ា ងគ្រូវបានបង់តាមសពលសវលាសលើសមួយក្សនលៈ(1½)ននសមា៉ា ង្មាតា។
ជាលទ្ធ ផលននវរថធា
ុ រុស ើមណ លមានក្សំហ្ុស ស េះមានក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ចន
ំ ួន 150 សមា៉ា ងគ្រូវចារ់ទ្ុក្សជា
សពលសវលាមិនបានសគ្បើគ្បាស់សចាលឬក្សមាក្សរឥរការស្វ436
ើ ។
សរើចំណ្ដនងលស ើមសគ្មាប់ក្សមាលំងពលក្សមាគ្បសយលសគ្មាប់ណេមុនៗសនេះសនារថាមានរយៈសពល 4 សបាតហ្៍
ប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
750
េ
2,000
រ
5,750
435
Lead time:សពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ
436
idle workers: ក្សមាក្សរឥរការស្វើ
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
635
ឃ
15,750
ិ ទ្ទ្ួលបានគ្បាក្ស់ប៉ាូវរងាវន់តាមរសគ្មាង Rowan អគ្តាគ្បាក្ស់ឈួ ន លជាមូលោះនរបស់
(៤០). និសយជរ
និងសយជិក្សរឺ 6 លា
ុ ល រក្សនុងមួយសមា៉ា ងសពលសវលាណ លបានអនុញ្ញារសគ្មាប់ការងារបញ្ញជទ្ិញរឺ1សមា៉ា ងសហ្ើយ
និសយជិក្សបានបញ្ា បវា
់ ជាសាថពរក្សនុងរយៈសពល 40 ទ្ី។
រសគ្មាងការែ៍ Rowan រឺគ្រូវបាន ូចរែ ។
437
គ្បាក្ស់ប៉ាូវរងាវន់
ចំនួនសមា៉ា ងសគ្បើគ្បាស់សរុប438
=
ចំនួនសមា៉ា ងអនុញ្ញារ441
Xអគ្តាជាសមា៉ា ង439xសពលវាលាសនស440
ំ
សរើចំណ្ដយក្សនុងការទ្ូទរ់សរុបសគ្មាប់ការងារ (បងគរេ
់ ទ ង់) រឺជាអវី?
ក្ស
1.33
េ
4.00
រ
5.00
ឃ
5.33
ឆ្នំ20X1 គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មានបុរល
គ ិក្សចំនួន 5,400
(៤១).សៅនងងទ្ី31 ណេមិ
750
ក្ស់។ សៅក្សនុងឆ្នំមន
ុ ៗមាន ចំនួន
ក្ស់បានចាក្សសចញលាឈប់ពីគ្ក្សុមហ្៊ែុន សបើសទេះបីជារែៈគ្រប់គ្រងបានសសគ្មចចិរថា
ត មានណរ 600 ក្ស់
ប៉ាុសណ្ដាេះណ លគ្រូវជំនួសងាីបានសគ្ជើសសរីស។
សរើអគ្តាការផ្ទលស់បូរា ឬលាឈប់បរ
ុ ល
គ ក្ស
ិ 442សគ្មាប់ឆ្នំសនេះ ល់នងងទ្ី31 ណេមិ
ក្ស
10.96%
េ
11.11%
រ
11.27%
ឃ
13.89%
ឆ្នំ20X1មានប៉ាុ ា នភាររយ?
(៤២).ទ្ិននន័យខាងសគ្កាមសនេះ ទក្ស់ទ្ងនឹងការផលិរគ្បចាំណេចុងសគ្កាយននផលិរផល Z៖

សពលសវលាសតង់ោរណ លបានអនុញ្ញារក្សនុង1ឯក្សតា = 20 ទ្ី
437
Bonus:គ្បាក្ស់ប៉ាូវរងាវន់
438
Time taken:ចំនន
ួ សមា៉ា ងសគ្បើគ្បាស់សរុប
439
Time Tate:អគ្តាជាសមា៉ា ង
440
Time Saved:សពលវាលាសនស ំ
441
Time allowed:ចំនន
ួ សមា៉ា ងអនុញ្ញារ
442
Labor Turnover:ការផ្ទលស់បូ រា ឬលាឈប់បុរល
គ ិក្ស
636
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់

ងវិការជាសមា៉ា ងអាចសគ្បើបាន = 210សមា៉ា ង

ទ្ិននផលជាក្ស់ណសតងឬផលិរផលជាក្សណសាង = 600ឯក្សតា ក្សនុង 220សមា៉ា ង
សរើខាងសគ្កាមសនេះមួយណ្ដណ លជាសមរថភាពននក្សមាលំងពលក្សមាគ្រឹមគ្រូវ និងអនុបារមានគ្បសិទ្ធភាព?
ក្ស
95.24%
90.91%
េ
95.24%
104.76%
រ
104.76%
90.91%
ឃ
104.76%
95.24%
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៧៖ គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមបនទប់បេសាំ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយផលិរពីរផលិរផល (ក្ស) និង (េ) សៅក្សនង
ុ សរាងចគ្ក្សមួយ គ្រូវណបងណចក្សសៅជាមជឈមែឌល
ចំណ្ដយផលិរក្សមាចន
ំ ួនពីរ ណផនក្សផលិរក្សមាបំម និងណផនក្សផលិរផលសសគ្មច។ ក្សនុងសគ្មលបំែងស ើមបីក្សំែរ់
ងវិកាចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំក្សនង
ុ មួយឯក្សតាននផលិរផល ទ្ិនននយ
័ សតីពីង វិកាចំណ្ដយខាងសគ្កាមសនេះរឺ
មានការ ក្ស់ពន
័ ធគ្មន។
ការណបងណចក្សនិង វិភាជន៍ចណ្ដ
ំ
យសងរ
ចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ - រិរជា ទ្ីក្សនុង1ឯក្សតា
ផលិរក្សមាបំម
ផលិរផលសសគ្មច
84,000 ុលាលរ
93,000 ុលាលរ
ទ្ី
ទ្ី
ក្ស
36
25
េ
30
40
ងវិកាក្សនុងការផលិរក្សមាឲ្យបានបរិមាែចំនន
ួ 90,000ឯក្សតានន ផលិរផល(ក្ស) និង6,000ឯក្សតានន
ផលិរផល(េ) ។ ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរប ទ ប់បនស ំគ្រូវបានគ្សូបយក្សសៅតាមសមា៉ា ងការងារផ្ទទល់។
សរើង វិកាចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំសៅក្សនុងការផលិរ ផលិរផល(ក្ស) មានចំនន
ួ ប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ ល រ/ឯក្សតា
ក្ស
10
េ
11
រ
12
ឃ
13
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
637
(៤៤).គ្ក្សុមហ្៊ែុន្គ្ក្សវា
ផលិរផលពីររឺ ផលិរផល (្)និង ផលិរផល(ឈ) សៅក្សនុងសរាងចគ្ក្សមួយណ ល
ណបងណចក្សជា2មជឍមែឌលផលិរក្សមានិងមជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ មានណផនក្សមា៉ា សុីននិងណផនក្សផគរ
ំុ សមលើង
ស ើមបីរក្សចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំក្សនុង1ឯក្សតា តាមទ្ិនននយ
័ ងវិការខាងសគ្កាមរឺ ក្ស់ព័នធ។
ណផនក្សមា៉ា សុីន
ការណបងណចក្សចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
ចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ - រិរសមា៉ា ងក្សនុង1ឯក្សតា
ផលិរផល (្)
ផលិរផល (ឈ)
120,000 លា
ុ លរ
សមា៉ា ង
ណផនក្សផគរ
ំុ សមលើង
72,000 ុលាលរ
សមា៉ា ង
0.5សមា៉ា ង
2សមា៉ា ង
1សមា៉ា ង
0.5សមា៉ា ង
ងវិការផលិរក្សមាររ
ិ ជាបរិមាែចំនួន 4,000 ឯក្សតាននផលិរផលនីមយ
ួ ៗសហ្ើយណផអក្សខាងសលើសងរនិងចំណ្ដយ
នងលស ើមសងរគ្រូវគ្សូបយក្សសោយសយងសៅសលើសមា៉ា ងការងារ។
ចូររែ ងវិកាចំណ្ដយនងលស ើមសងរជាឯក្សតាននផលិរផល (្ )?
ជសគ្មើស
លា
ុ ល រ/ឯក្សតា
ក្ស
28
េ
24
រ
20
ឃ
18
(៤៥).សហ្គ្គ្មសផលិរផលិរផល 2គ្បសពទ្ ផលិរផល(ក្ស)និងផលិរផល(េ)គ្រូវបានផលិរសៅក្សនុងសរាង
ចគ្ក្សណ លមានមជឍមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ 2 គ្បសពទ្ ណផនក្សផលិរផលសសគ្មចនិងណផនក្សការគ្បមូលផតំន
ុ ិង
ងវិកាផលិរមានបរិមាែចំនួន 8,000ឯក្សតា សគ្មាប់ផលិរផល(ក្ស) និង 10,000 ឯក្សតា សគ្មាប់
ផលិរផល(េ)។ ចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំគ្រូវបានគ្សូបយក្សសៅតាមមូលោះនសមា៉ា ងការងារ។
ព័រមា
៌ នអំពីសគ្គ្មងងវិការខាងសគ្កាម៖
ណផនក្សផលិរក្សមា
ការណបងណចក្សនិង វិភាជន៍ចណ្ដ
ំ
យនងលស ើមសងរ
ចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ - រិរសមា៉ា ងក្សនុង1ឯក្សតា
55,000 ុលាលរ
សមា៉ា ង
ផលិរផលសសគ្មច
63,000 ុលាលរ
សមា៉ា ង
ផលិរផល (ក្ស)
1.5សមា៉ា ង
2សមា៉ា ង
ផលិរផល (េ)
1សមា៉ា ង
0.5សមា៉ា ង
សរើចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំក្សនុង១ឯក្សតាសគ្មាប់ផលិរផល (េ)?
638
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
3.46
េ
4.00
រ
9.75
ឃ
10.425
(៤៦).ក្សនុងរបាយការែ៍ចន
ំ ន
ួ 3សតីពីការក្សំែរ់អគ្តាគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ 443៖
(១)ចំណ្ដយនងលស ើមអាចគ្រូវបានណបងណចក្ស ណ លវាអាចក្សំែរ់តាមណផនក្ស។
(២)ចំណ្ដយនងលស ើមគ្រូវ វិភាជន៍ ណ លចំណ្ដយនងលស ម
ើ វាគ្រូវបានណបងណចក្សតាម យក្សោះនសលើសពីមយ
ួ ។
(៣)ចំណ្ដយនងលស ើម មិនរួររួមបញ្ាូ លក្សនុងការចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំក្សនុង1ឯក្សតា។
សរើរបាយការែ៍មយ
ួ ណ្ដណ លគ្រឹមគ្រូវ?
ក្ស
(១) និង (២) ណរប៉ាុសណ្ដាេះ
េ
(១) និង (៣) ណរប៉ាុសណ្ដាេះ
រ
(២) និង (៣) ណរប៉ាសុ ណ្ដាេះ
ឃ
(១), (២) និង (៣)
(៤៧).របាយការែ៍ខាងសគ្កាមសនេះសំសៅ ល់ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំក្សនង
ុ ការគ្សូបសពញសលញ៖
(១)ចំណ្ដយជួលសរាងចគ្ក្ស និងចំណ្ដយសលើពនធ
គ្រូវបានក្សំែរ់សោយណ ក្សជា្មាតាចំស េះណផនក្សទំងឡាយ
សគ្ៅពីគ្រូវណបងណចក្ស។
(២)គ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិរផលណរមួយមុេមិនគ្រូវណបងណចក្សការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំស ើមបីរក្សការចំណ្ដយនងល
ស ើមក្សនុង1ឯក្សតាស េះសទ្។
(៣)គ្បសិនសបើអគ្តារក្សសឃើញការចំណ្ដយនងលស ើមសាារស ើងប ទ ប់បនស ំណផនក្ស មានភាពគ្បហាក្ស់គ្បណហ្លគ្មន ស េះ
វាមានភាពសផសងគ្មនរិចរួច គ្បសិនសបើការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំគ្រូវបានអនុវរតសៅសលើមល
ូ ោះនតាម
យក្សោះនឬណផនក្ស ឬអាជីវក្សមា។
សរើរបាយការែ៍មយ
ួ ណ្ដខាងសលើណ លគ្រឹមគ្រូវ?
443
ក្ស
(១) និង (២) ណរប៉ាុសណ្ដាេះ
េ
(១) និង (៣) ណរប៉ាុសណ្ដាេះ
រ
(២) និង (៣) ណរប៉ាសុ ណ្ដាេះ
Overhead Absorption Rate:អគ្តាគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើម
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
639
ឃ
(១), (២) និង (៣)
(៤៨).គ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិរទ្ំនញ
ិ មួយ មានលទ្ធ ផលចំណ្ដយងវិកាជាក្ស់លាក្ស់សគ្មាប់គ្បចាំឆ្នំ
ងវិកាចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំ
ងវិកាចំនួនសមា៉ា ងតាមសក្សមាភាព
504,000 លា
ុ លរ
42,000 សមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី
ងវិកាចំណ្ដយនងលស ើមសងរជាក្ស់ណសតង
505,000 លា
ុ លរ
ចំនួនសមា៉ា ងតាមសក្សមាភាពជាក្ស់ណសតង
45,000 សមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី
សរើមានលទ្ធ ផល ូចមតច ចំស េះការសគ្បើគ្បាស់អគ្តាននការចំណ្ដយសងរ ណ លបានក្សំែរ់ជាមុនគ្បចាំឆ្នំ ?
ក្ស
11,000 ុលាលរ ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំេវ េះ444
េ
25,000 ុលាលរ ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំេវ េះ
រ
25,000 ុលាលរ ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសលើស
ឃ
36,000 ុលាលរ ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសលើស445
(៤៩).គ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិរផលទ្ំនញ
ិ មួយមានផលិរចំនន
ួ ពីរណផនក្ស

ណផនក្សមា៉ា សុីនផលិរ និង

ណផនក្សផលិរផលសសគ្មច និង
មានណផនក្សសសវាក្សមាមានចំនន
ួ ពីរ ណផនក្ស

ការគ្រួរពិនរ
ិ យរុែភាពទ្ំនញ
ិ និង

ការណងទំផលិរផល។
ប ទ ប់ពីការណបងណចក្សបំមឬការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផ្ទទល់ចសំ េះការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
សគ្មាប់សរាងចគ្ក្ស រឺមាន ូចខាងសគ្កាម៖
សរើមានការចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសរុបប៉ាុ ា នណ លគ្រូវណបងណចក្ស ល់ណផនក្សផលិរផលសសគ្មច?
444
Under-absorption:ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំេវ េះ
445
Over-absorption:ការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសលើស
640
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
សរុប
មា៉ា នសុន
ី
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
633,000
លា
ុ លរ
220,000
ផលិរផល
ការគ្រួរពិនរ
ិ យ
ការណងទំ
សសគ្មច
រុែភាព
ផលិរផល
160,000 ុលាលរ
140,000 ុលាលរ
113,000 ុលាលរ
ការគ្រួរពិនិរយ
45%
35%
0%
20%
ការណងទំ
30%
40%
30%
0%
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
124,750
េ
284,750
រ
285,821
ឃ
348,250
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៨៖ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណេថ មេិងគ្សូប្ូ ក្សនុងនថៃ ន ើមនេញន
ញ
(Marginal and absorption costing)
(៥០).សសចក្សតីនងលងការែ៍ខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងនិងចំណ្ដយនងលស ើមនិងចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំ
(១) ផលិរផលបានផលិរសៅរគ្មូវការសគ្មាប់សក្សមាភាពគ្គ្មំគ្ទ្សៅក្សនុងមជឍមែឌលសសវាក្សមាររ
ិ ជាសមា
មាគ្រផ្ទទល់សៅនិងបរិមាែសៅផលិរផលនីមួយៗ។
(២) សៅគ្រង់ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំក្សនុងទ្គ្មង់សមាគ្រចំណ្ដយនងលស ើមសរុបមានទ្ំហ្ំ្ំ
ប ទ ប់មក្សលក្សខែៈ វិភាជន៍ណបងណចក្សសគ្ចើនយ៉ាង។
(៣) សៅក្សនុងក្សគ្មិរសមរុលយសននិ្ច
ិ ុងគ្គ្មរឺទបជាងក្សគ្មិរសមរុលយសននិ្សិ ើមគ្គ្មស េះ ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម446 ផតលន
់ ូវគ្បាក្ស់ចំសែញ ទបជាងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញ447។
(៤) ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាសងរនិងអសងររួរគ្រូវបានរាប់បញ្ជូលចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាសគ្មាប់
សគ្មលបំែងវាយរនមលសនន្
ិ ិក្សនុងការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ម
ើ សពញសលញេវ េះ448។
សរើរបាយការែ៍ទង
ំ 2ក្សនុងចំសណ្ដម 4របាយការែ៍ណ្ដមួយណ លគ្រឹមគ្រូវ?
ក្ស
របាយការែ៍ (១) និង (៣)
េ
របាយការែ៍ (១) និង (៤)
446
Marginal cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
447
Absorption Costing:ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញ
448
Under Absorption Costing:ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញសលញេវ េះ
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
641
រ
របាយការែ៍ (២) និង (៣)
ឃ
របាយការែ៍ (២) និង (៤)
(៥១).សរើប រិមាែរិរជាឯក្សតាននសននិ្ិទ្ំនញ
ិ សគ្មាប់ផលិរសសគ្មចសៅចុងបញ្ា ប់ននអំ ុងសពលមួយរឺ្ំ
ជាសននិ្ិទ្ំនញ
ិ ស ើមគ្គ្ម។
សរើវានិងមានឥទ្ធ ិពលអវីពីការសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម449ននការវាយរនមលសននិ្?ិ
ក្ស
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការរិចជាងវិ្ីសាស្តសតចំណ្ដយគ្សូបយក្ស
េ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការ ច
ូ គ្មននឹង វិ្សា
ី ស្តសតការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
រ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការសគ្ចើនជាវិ្ីសាស្តសតការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញ
ឃ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញគ្បរិបរតិការរិចឬសគ្ចើនជាងវិ្ីសាស្តសតការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ម
ើ សពញ
សលញសោយណផអក្សសលើអនុបារននចំណ្ដយនងលស ើមសងរសៅនិងចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ។
(៥២).ការគ្មំគ្ទ្សតងោ
់ ររែសនយយអនតរជារិននក្សមពុជា សគ្បើគ្បាស់ វិ្ីសាស្តសតការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតា
បណនថម450នឹងអពិគ្ក្សមក្សនុងការវាយរនមលសននិ្ិ សៅសពលណ លសរៀបចំសចញផាយរបាយការែ៍រែសនយយរបស់
ុ ហ្៊ែន
គ្ក្សម
ុ េែៈណ លវាសសគ្មចបាននូវការផគូរផគងលអគ្បសសើរ ល់ផលរបការលក្ស់ និងការចំណ្ដយសគ្មាប់កាល
បរិសចេទ្រែសនយយ។សរើរបាយការែ៍សនេះពិរ ឬមិនពិរ?
ក្ស
ពិរ
េ
មិនពិរ
(៥៣).ការស្វើអាជីវក្សមាសទ្ើបណរបានបញ្ា បឆ្
់ នំ ប
ំ ូងរបស់េួ ល ន។ ព័រមា
៌ ន ូចខាងសគ្កាមសនេះ គ្រូវបានគ្បមូលពី
ក្សំែរ់គ្តាននរែសនយយ។
ការចំណ្ដយអសងរក្សនុងមួយឯក្សតា
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតា
លា
ុ លរ
 ចំណ្ដយក្សនុងផលិរ
 ចំណ្ដយការលក្ស់ និងចំណ្ដយការគ្រប់គ្រង
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
6.00
0.20
 ចំណ្ដយក្សនុងផលិរ
90,000
 ចំណ្ដយការលក្ស់ និងចំណ្ដយការគ្រប់គ្រង
22,500
449
Marginal cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
450
Marginal cost: ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
642
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
ការផលិរមានបរិមាែចំនន
ួ 75,000ឯក្សតា សហ្ើយការលក្ស់ប រិមាែចំនន
ួ 70,000ឯក្សតានិង
នងលលក្ស់ 8 ុលាលរក្សនុង1ឯក្សតា សគ្មាប់ រយៈសពលសពញមួយឆ្នំ។
សរើភាពេុសគ្មនក្សនុងគ្បាក្ស់ចំសែញ សោយការសគ្បើ វិ្ីសាស្តសតការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម451សគ្មាប់ការ
វាយរនមលបញ្ជីសននិ្ិ សគ្ៅពី វិ្ីសាស្តសតការសលបឬគ្សូបចូលក្សនុងនងលស ើមសពញសលញមានចំនន
ួ ប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
8,500
េ
7,500
រ
6,000
ឃ
2,500
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៩៖ ការ្ាំណាយ្ន
ើការងារ គ្ក្សុម េិង ាំនណើរការ
ការចំណ្ដយសលើទ្ន
ំ ញ
ិ សចញឬផលិរផល គ្រូវបានរក្សសឃើញសោយការរែ សលើការចំណ្ដយនងលស ើមសុទ្ធ
នន ំសែើរការផលិរក្សមា សហ្ើយណចក្សសៅនឹងចំនួនឯក្សតាក្សនង
ុ 1ឯក្សតាបានផលិរ។
សរើ វិ្សា
ី ស្តសតឬអពិគ្ក្សមសនេះគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាអវី?
ក្ស
រិរនងលស ើមតាមការងារ452
េ
ុ ឬបាច់453
រិរនងលស ើមផលិរក្សមាជាគ្ក្សម
រ
ការក្សំែរ់នងលស ើម ំសែើរការ454
(៥៥).សរើឧសាហ្ក្សមាមយ
ួ ណ្ដ ណ លទ្ំនងសគ្បើគ្បាស់ការចំណ្ដយជាគ្ក្សុមខាលំងជាងសរ ជាវិ្ីសាស្តសតបសងករ
ើ ការ
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរផល?
ក្ស
ការជួសជុលរងយនត
េ
សំសលៀក្សបំ ក្ស់
រ
ការចគ្មាញ់សគ្បង
(៥៦).របាយការែ៍ ូចខាងសគ្កាមសនេះ សំសៅ ល់ការរែ សលើការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតានន
ផលិរផល៖
451
Marginal cost:ការចំណ្ដយនងលស ម
ើ ក្សនុង១ឯក្សតាបណនថម
452
Job Costing:រិរនងលស ើមតាមការងារ
453
Batch Costing:រិរនងលស ើមផលិរក្សមាជាគ្ក្សុមឬបាច់
454
Process costing:ការក្សំែរ់នងលស ម
ើ ំសែើរការ
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
643
ុ ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាននផលិរផលសចញ គ្រូវបានរក្សសឃើញ
(១)ការចំណ្ដយសលើ ំសែើរការ និងគ្ក្សម
សោយណចក្សការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបនឹងចំនន
ួ ឯក្សតាសរុបបានផលិរ។
(២) ការចំណ្ដយសលើ ំសែើរការ និងរិរនងលស ើមតាមការងារ ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ 1ឯក្សតាននផលិរផល គ្រូវ
បានរក្សសឃើញសោយផ្ទទល់ សោយការចំណ្ដយនងលស ើមរួមបញ្ាូ លគ្មនសគ្មាប់ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតា
នីមួយៗ។សរើរបាយការែ៍ខាងសគ្កាមសនេះ មួយណ្ដគ្រឹមគ្រូវ?
ក្ស
មានណររបាយការែ៍ (១) ប៉ាសុ ណ្ដាេះ ណ លគ្រឹមគ្រូវ
េ
មានណររបាយការែ៍ (២) ប៉ាុសណ្ដាេះ ណ លគ្រឹមគ្រូវ
រ
គ្រឹមគ្រូវទំងរបាយការែ៍ (១) និងរបាយការែ៍ (២)
(៥៧).ទ្ិននន័យ ច
ូ រសៅសនេះ ទក្ស់ទ្ងនឹង ំសែើរការផលិរក្សមាសគ្មាប់ណេឧសភា៖
លា
ុ លរ
ធារុចល
ូ វរថធា
ុ រុស ើម (500លីគ្រ)
3,000
ចំណ្ដយសលើក្សមាលំងពលក្សមា និងការចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
2,670
ទ្ទ្ួលបានផលិរផល្មាតាគ្រូវបានរំពឹងថាមានចំនួន 9លីគ្រ សរៀងរាល់ធារុចល
ូ 10លីគ្រ។
ទ្ទ្ួលបានផលិរផលជាក្ស់លាក្ស់មានបរិមាែចំនន
ួ 460លីគ្រ។
សរើការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាននផលិរផលសសគ្មច (រិរជាេទ ង់ទ្សភារ២េទ ង់) មានរនមលប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
11.33
េ
11.67
រ
12.33
ឃ
12.60
(៥៨).មានធារុចល
ូ ជាវរថធា
ុ រុស ើម 4,000 រី ូគ្កាមគ្រូវបានបញ្ាូ លសៅក្សនង
ុ ំសែើរការរីមីមួយ។ ការបារ់បង់
្មាតាគ្រូវបានសររំពឹងថានឹងមាន 10% ននធារុចល
ូ ជាវរថធា
ុ រុស ើម និងសោយសារណរជារិពុលរបស់ពួក្សសរនឹង
ទ្ទ្ួលរងនូវការចំណ្ដយសចាលសចាលរនមល 2 លា
ុ ល រ ក្សនុងមួយរី ូគ្កាម។
ចំណ្ដយនងលស ើម ំសែើរការផលិរក្សមាអស់ 11, 800 ុលាលរនិងទ្ិននផលជាផលិរផលពិរគ្បាក្ស មានបរិមាែ
ចំនួន 3,550 រី ូគ្កាម។សរើការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបននការបារ់បង់មិនគ្បគ្ក្សរីរឺប៉ាុ ា ន?
644
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
53
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
េ
153
រ
175
ឃ
275
ព័រមា
៌ ន ច
ូ រសៅសនេះសគ្មាប់ ំសែើរការសគ្មាប់ណេ្នូទក្ស់ទ្ងសៅនឹងសំែួរសលេ ៥៩ និង ៦០
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច @ 01ណេ្នូ
12,000 ឯក្សតា (40% បានបណមលង)ចំណ្ដយវរថធា
ុ រុស ើម
33,600 ុលាលរ ចំណ្ដយការបំណលង 22,980 លា
ុ លរ
ចំណ្ដយវរថធា
ុ រុស ើមបណនថម
48,000 ឯក្សតា ក្សនុងចំណ្ដយនងលស ើម 144,000 លា
ុ លរ
ចំណ្ដយការបំណលង
307,500 លា
ុ លរ
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច @ 31ណេ្នូ
15,000 ឯក្សតា (60% បានចំណ្ដយការបំណលង)
មានធារុចល
ូ ជាវរថធា
ុ រុស ម
ើ ទំងអស់គ្រូវបានបញ្ាូ លសៅសពលចាប់សផតើម ំសែើរការផលិរក្សមាសៅសពល
ណ លការបណមលងសក្សើរស ើងរាបសសាើតាមរយៈ ំសែើរការ។
គ្មានការបារ់បង់សៅក្សនង
ុ ំសែើរការសនេះសទ្។
(៥៩).សរើរនមល WIPសននិ្ិចង
ុ គ្គ្ម សៅនងងទ្ី 31 ណេ្នូសសារើ ប៉ាុ ា ន? វិ្ីសាស្តសតរនមលម្យមភារក្សនុងវាយរនមលសននិ្?ិ
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
84,680
េ
99,480
រ
101,250
ឃ
136,200
(៦០).សរើរនមលននការផលិរសសគ្មចសៅក្សនុងណេ្នូសសាើរប៉ាុ ា ន,សោយសគ្បើ វិ្សា
ី ស្តសតចល
ូ មុនសចញមុនក្សនុងវាយរនមល
សននិ្ិ(FIFO455)?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
305,250
េ
406,830
រ
408,600
ឃ
416,250
(៦១). ខាងសគ្កាមសនេះរឺជា វិ្ីមួយណ្ដណ លមិនអាចណចក្សចាយរនមលរួមនន ំសែើរការផលិរ
455
First-in, First-out (LIFO): វិ្ីសាស្តសតចូលមុនសចញមុន
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
645
ក្ស
បរិមាែរូបវនតឬរាងកាយ
េ
រនមលទ្ីផារសៅចំែច
ុ ននការបំណបក្ស
រ
ចំនួនទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ក្សង
នុ បញ្ជីរែសនយយ456
ជាំេក្ស
ូ ទី ១០៖សវាក្សមមេិង្ាំណាយ្នថៃន ើមគ្បត្ិាបការណ៍
(៦២).សគ្មលការែ៍បានសគ្បើស ើមបីរែ ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងឯក្សតាក្សនុងការផលិរ ឧសាហ្ក្សមាអាចគ្រូវបាន
អនុវរត ូចគ្មនសៅនឹងឧសាហ្ក្សមាសសវាក្សមា។សរើរបាយការែ៍ែ៍សនេះពិរឬមិនពិរឬ?
ក្ស
ពិរ
េ
មិនពិរ
(៦៣). ក្សនុងក្សរែី ូចខាងសគ្កាមសនេះសាថនភាពមួយណ្ដមិនសមរមយឬសមគ្សបសគ្មាប់ការសគ្បើចំណ្ដយនងល
ស ើមសលើសសវា?
ក្ស
ឧសាហ្ក្សមាផរ
គ ផ
់ ង
គ ថា
់ មពលអរគិសនី
េ
សរាងចគ្ក្សចគ្មាញ់សគ្បង
រ
សភាជនីយោះនសៅក្សនុងសរាងចគ្ក្ស
ឃ
អាជីវក្សមារងយនត
(៦៤).សថិរិណ្ដខាងសគ្កាមមួយណ្ដណ លមិនទ្ំនងគ្រូវបានសគ្បើសោយ "បនទប់សណ្ដ
ះ គ្មរ " យក្សោះនអាជីវក្សមា
សណ្ដ
ះ គ្មរមួយ
ក្ស
ការសានក្ស់សៅបនទប់សណ្ដ
ះ គ្មរ
េ
ចំណ្ដយសមាអរបនទប់សណ្ដ
ះ គ្មរ
រ
អាហារផាល់ការបសគ្មើក្សនុងសព្ៀវមានក្ស់ៗ
ឃ
រនមលម្យមក្សនុងមួយណគ្រកាន់កាប់ឬបានស ក្ស
(៦៥).សរើសសវាក្សមាមួយណ្ដអនុវរតន៍ជាសគ្ចើន ក្ស់ពន
័ ធ នង
ឹ ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរេព ស់និងេព ស់ជាងសនេះ
ចំនួននននងលស ើមក្សនុង1ឯក្សតាផលិរបានេព ស់ជាងការចំណ្ដយនងលស ើមសងរក្សនុង1ឯក្សតា។សរើរបាយការែ៍ែ៍សនេះ
ពិរឬមិនពិរឬ?
ក្ស
ពិរ
េ
មិនពិរ
(៦៦).អាជីវក្សមា ឹក្សជញ្ជូនមានឡាន ឹក្សទ្ំនញ
ិ ចំនន
ួ 6 សគ្រឿងក្សនុងរយៈសពល 5 នងងក្សនុងមួយ និង
456 Carrying amount:ចំនន
ួ ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ក្សនុងបញ្ជីរែសនយយ
646
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
សបាតហ្៍ 50 សបាតហ្៍ក្សនង
ុ ឆ្នំ។
រងយនតនីមយ
ួ ៗគ្រូវបានសររំពឹងថានឹងស្វើ ំសែើរ 4 ងក្សនុងមួយនងងសោយផតល់ជាម្យមភារ
ផទុក្សទ្ំនញ
ិ ចំនន
ួ 5សតាន ល់អរិងិជននីមយ
ួ ៗ។
អរិងិជនជាម្យមមានទ្ីតាំងសថិរសៅ 25រី ូណម៉ាគ្រពីទ្សា
ី ន ក្ស់ការក្សណ្ដ
ត ល ឹក្សជញ្ជូន។
ចំណ្ដយនងលស ើមសគ្បងឥនធនៈនិងអសងរសផសងសទ្ៀរការចំណ្ដយគ្បរិបរតកា
ិ រែ៍ក្សនុងមួយរី ូណម៉ាគ្របានស្វើ ំសែើរ
គ្រូវបានក្សំែរ់ង វិកាសៅគ្រូវបាន 0.50 លា
ុ ល រក្សនុងមួយរី ូណម៉ាគ្រ ។ ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរសផសងសទ្ៀរមាន
ចំនួន 225,000 លា
ុ ល រ ក្សនុងមួយឆ្នំ។
សរើនងលស ើមសតង់ោរក្សនុងការស្វើ ំសែើរក្សនុងមួយរី ូណម៉ាគ្រមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ ប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ ល រ/រី ូណម៉ាគ្រ
ក្ស
0.45
េ
0.50
រ
0.77
ឃ
1.25
ជាំេក្ស
ូ ទី ១១៖នោ
ការណ៍នថៃន ើមជាំេួស
(៦៧).សរើមយ
ួ ណ្ដក្សនុងចំសណ្ដមចំែច
ុ ខាងសគ្កាមរឺជាអរថគ្បសយជន៍ននចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព
(ABC457)?
ក្ស
វាផតលន
់ ូវការចំណ្ដយផលិរផលគ្រឹមគ្រូវបណនថមសទ្ៀរ
េ
វារឺសាមញ្ាក្សនុងការអនុវរតន៍
រ
វារឺជាទ្ំរង់មួយននការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណនថមសហ្ើយវា ក្ស់ពន
័ ធនឹងការសសគ្មចចិរត
ឃ
វាមានអរថគ្បសយជន៍ជាពិសសសសៅសពលណ លមានចំណ្ដយនងលស ើមសងរប ទ ប់បនស ំេព ស់
(៦៨).ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងការគ្រប់គ្រងរុែភាពអាចណបងណចក្សសៅខាងក្សនុងនិងខាងសគ្ៅ ការចំណ្ដយសលើការ
បរាជ័យការចំណ្ដយសលើការវាយរនមលនិងការចំណ្ដយសលើការការ រ។ ការស្វើចណ្ដ
ំ
រ់ថានក្ស់ទង
ំ 4សនេះនឹងគ្រូវ
រាប់បញ្ាូ លការចំណ្ដយនងលស ើម ូចខាងសគ្កាម៖
ុ សសវាអរិងិជន
 ចំណ្ដយនងលស ើមរបស់គ្ក្សម
 ចំណ្ដយនងលស ើមសលើការណងទំឧបក្សរែ៍
 ចំណ្ដយនងលស ើមសៅសលើឧបក្សរែ៍ក្សនុងស្វើសរសាគ្បរិបរតកា
ិ រ
457
Activity Based Costing:ចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព(ABC)
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
647
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ
ចំណ្ដយនងលស ម
ើ ឧបក្សរែ៍
ិ ន
គ្ក្សុមសសវាអរិងជ
ការណងទំឧបក្សរែ៍
ក្សនង
ុ ស្វសើ រសាគ្បរិបរតកា
ិ រ
ក្ស
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើការបងាករ
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើការវាយរនមល
ការចំណ្ដយខាងក្សនង
ុ បរាជ័យ
េ
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើការបងាករ
ចំណ្ដយនងលស ើមខាងក្សនង
ុ បរាជ័យ
ចំណ្ដយនងលស ើមការវាយរនមល
រ
ចំណ្ដយនងលស ើមខាងសគ្ៅ
ចំណ្ដយនងលស ើមខាងក្សនង
ុ បរាជ័យ
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើការបងាករ
ឃ
ចំណ្ដយនងលស ើមខាងសគ្ៅ
ចំណ្ដយនងលស ើមសលើការបងាករ
ចំណ្ដយនងលស ើមការវាយរនមល
(៦៩).សៅក្សនុងការរែ វ ជ
ត ី វិរចំណ្ដយនងលស ើមននផលិរផលមួយ, ធារុ ច
ូ ខាងសគ្កាមមួយណ្ដនឹងគ្រូវបាន
ក្សសចញ?
(១).ការស្វើណផនការនិងរំនង
ិ ទ្សសនទនសលើការតាក្ស់ណរងចំណ្ដយនងលស ើម
(២).ការចំណ្ដយបំមនិងការតាក្ស់ណរងចំណ្ដយនងលស ម
ើ យ៉ាងលមអរ
ិ
(៣).ការចំណ្ដយនងលស ើមបាន ក្សពិសសា្ន៍នង
ិ សាលបង
(៤).ការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា
(៥).ការណចក្សចាយនិងការចំណ្ដយសសវាក្សមាអរិងិជន
ក្ស
(៣)
េ
(៤)
រ
(៥)
ឃ
(គ្មានទំងអស់ខាងសលើ)
(៧០). ជាណផនក្សមួយនន ំសែើរការស ើមបីសសគ្មចបាននូវការចំណ្ដយនងលស ម
ើ សគ្មលសៅរបស់
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ អងាគបុសប458 មានសំភាសន៍អរិងិជនអ ររស ើមបីក្សំែរ់ថាសហ្រុអវីបានទ្ិញផលិរផលនិងរសបៀប
ណ លពួក្សសរសគ្បើវា។ សរើមាន ក្សយសពចន៍459ឬលក្សខេែឌ អវល
ី អបផ
ំ រ
ុ ពិពែ៌
458
ក្ស
វិភាររនមល
េ
ការគ្សាវគ្ជាវសលើគ្បរិបរតការ
រ
ការគ្រប់គ្រងរុែភាពសរុប(TQM460)
ំសែើរការសនេះ?
សឈា
ា េះសឈើមយ
ួ គ្បសពទ្សលឹក្សណ្ក្សៗ គ្សួចៗ រសងវើលៗ សចញពីធាង ផ្ទកព័ែ៌សសណ្ដ
ះ នគ្សស ៀងនឹងផ្ទកគ្ចសនៀង មានក្សលន
ិ គ្ក្សអូបឈង ប់ខាលំង, កាល
ណ្ដសងួរសគ្ក្សៀម សបើ រ
ុ ឬលាយនឹងថានជ
ំ ក្ស់ មានក្សលន
ិ ្ុំ ូចក្សលន
ិ អាសពៀន សគ្ចើន ុេះសលើ ំបូក្ស; សរសគ្ចើនោំក្សនុងវរតឬក្សនុងពូមិសគ្បើជាលំអសោយមលបន
់ ិងផ្ទក ។
459
( សំ. បា. វចន )
ក្សយ, សមាី ។ ណេា រសគ្បើជា ប. សគ្មាប់នយ
ិ យផស ំនឹង
ក្សយ ថា
ក្សយសពចន៍ រឺ ក្សយសមាីសផសងៗ,
ក្សយសមាីណ លមានណបបមាន
យ៉ាងឬសមាីងវមា
ី រ់ :អនក្សសចេះ ក្សយសពចន៍ ( ឲ្យជិរគ្បពពស ើមជាងជា ព័ចន៍ សគ្មាប់សគ្បើក្សនុងកាពយ ) ។ ម. ព. ព័ចន៍ សទ្ៀរផង ។
460
Total Quality Management (TQM):ការគ្រប់គ្រងរុែភាពសរុប
648
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
ឃ
វ កា
ត រចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា
ជាំេក្ស
ូ ទី ១២៖បន្េក្សនទសេាក្សរណ៍
(៧១).ការវិភារសលើប ទ រ់បនសុល
ី ណី នណអ៊ែរ គ្រូវបានសគ្បើស ម
ើ បីរក្សប ទ រ់ណ លសមបំផរ
ុ សគ្មាប់ពីរអសងរ x និង y
និងសហ្សមរុែជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនប ទ ប់មក្សរែ ស ើមបីវាយរនមលភាពសជឿជាក្ស់ននប ទ រ់ជាឧបក្សរែ៍ពោក្សរែ៍
មួយ។
សរើរនមលននសហ្សមរុែទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងសគ្មាប់ប ទ រ់ណ លនឹងផតល់ ការពោក្សររួរឱ្យទ្ុក្សចិរប
ត ផ
ំ រ
ុ សសារើ ប៉ាុ ា ន?
ក្ស
-0.9
េ
0
រ
+0.2
(៧២). សោយសគ្បើទ្ិននន័យខាងសគ្កាមរែ សនទសសន៍នងលសគ្មាប់ឆ្នំ 20X3
ឆ្នំ
នងលលក្ស់( លា
ុ ល រ)
សនទសសន៍នងល(%)
20X0
22
100
20X1
23
20X2
26
20X3
25
20X4
28
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
1,610
េ
1,522
រ
1,400
ឃ
1,292
(៧៣). សោយសគ្បើពរ
័ ៌មានខាងសគ្កាម, ក្សំែរ់ស ើង វិញនូវគ្បាក្ស់ចំែូលឆ្នំ 20X6 ល់រនមលឆ្នំ 20X8 ។
ឆ្នំ
ផលរបរ
សនទសសន៍នងល
( ុលាលរ)
(%)
20X4
1,150,000
100
20X5
1,250,000
115
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
649
20X6
1,200,000
130
20X7
1,250,000
115
20X8
1,300,000
140
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
1,610
េ
1,522
រ
1,400
ឃ
1,292
ទ្ិនននយ
័
ូចខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងនឹងសំែួរទ្ី ៧៤ ល់ ៧៦
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ហងស461 ពោក្សរថាការលក្ស់របស់េួ ល នសគ្មាប់ឆ្នំសគ្កាយសោយសគ្បើបនស ំននសស៊ែ រីសពលសវលានិងរំរនូ នការ
វិភារសលើប ទ រ់បនសុល
ី ណី នណអ៊ែរ ។ ការវិភារពីគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ លក្ស់កាលពីមន
ុ បានសមីការខាងសគ្កាមសគ្មាប់និ ន ការ
លក្ស់គ្បចាំគ្រីមាសខាងសគ្កាម៖
y=26x + 8,850
តាងសោយ៖
រនមល x រំណ្ដងឱ្យរយៈសពលរែសនយយគ្បចាំគ្រីមាសនិង
រនមលនន y រំណ្ដងឱ្យនិ ន ការលក្ស់គ្បចាំគ្រីមាសក្សនុងឯក្សតា។ គ្រីមាសទ្ី 1 ឆ្នំសគ្កាយនឹងមានរនមល x សគ្មាប់
25
ការណគ្បគ្បួលតាមបួនរ ូវកាល គ្រូវបានវាស់សោយសគ្បើរំរូរុែនិង

គ្រីមាសទ្ី 1 - 15%

គ្រីមាសទ្ី 2 - 5%

គ្រីមាសទ្ី 3 + 5%

គ្រីមាសទ្ី 4 + 15%
ផលិរក្សមាសគ្គ្មងនឹងសក្សើរស ង
ើ ក្សនុងអគ្តាសងរមួយសពញមួយឆ្នំ។
461
( សំ. បា.ហ្ំស ) កាងននគ្ព ( បារ. Cygne សុញ
ី )។ បក្សសីពក្ស
ួ សក្សុែជារិមានគ្ក្សញាំសជើងណគ្ពក្សជាប់គ្មន រូបរាង ូចកាងន ប៉ាណុ នតមានចំពុេះសរៀវគ្សួចខាងចុងបនតិច មាន-ក្សមូលណវង សគ្ចើនណរមានសមបុរសាលប-សពលឺ ឬសមបុរសាលបសលឿងក្ស៏មានេល េះ សៅថា សុវែាហ្ងស, ជា
សរវសហ្ើរបានេព ស់គ្រណ រ ការ់្លងទ្ីឆ្ងយៗ ចូលចិរតសហ្ើរចុេះណហ្លទ្ឹក្ស រក្សចំែក្ស
ី នុងទ្ឹក្ស វាណហ្លទ្ឹក្សពង់ក្សវាសមណ្ដស់, សមើលសៅសឃើញេ្ង់ រួរសពញចិរតចង់រយរន់, សហ្រុសនេះបានជាមានកាពយបុរាែថា លអសនេះសពញលអ រន់សមើលសៅក្ស មូល ូចក្សហ្ងស រន់សមើលសៅ
មុេ មុេមូល គ្ក្ស ង់ រួរឱ្យណរចង់ សមើលសហ្ើយសមើលសទ្ៀរ ។មានក្សវីនិពនធ ក្សនុងរមពីរសលាក្សនីរថា
ិ ងី រមរិ បុ, េុ រមរិ ្ំ, ហ្ឹ រមរិ បំ, ហ្ំ រមរិសបា "ស្តសតសី គ្រក្សអរចំស េះបុរស, ពិក្សខុមានសីលគ្សស់សគ្រក្សអរចំស េះ្ម៌, គ្ក្សបីសគ្រក្សអរចំស េះពក្ស់ថាបវរ, សរវហ្ងសនិក្សរសគ្រក្សអរ
ចំស េះគ្សេះឈូក្ស" ។សរវហ្ងសសនេះសគ្ចើនសក្សើរមានសៅក្សនុងគ្បសទ្សមានអាកាសធារុគ្រជាក្ស់លា ម ជាសរវនគ្ព ពុណំ មនជាបសុសរវសទ្។ មានចាស់ទ្ុំេលេះនិយយរំណ្ដលថាក្សនុងគ្បសទ្សក្សមពុជាសយើងសម័យពីស ើមសៅណេគ្រក្សំពង់សសាម( គ្សុក្សក្សំពង់សសាមណេគ្រសកាេះក្សុងសម័យ
បចាុបបនន )មានហ្វូងសរវហ្ងសសហ្ើរមក្សចុេះសលងទ្ឹក្សមតងៗណ រ, ប៉ាុណនតក្សនុងសម័យបចាុបបននសនេះ ពុណំ លបានឮសរនិយយថាមានហ្ងសសទ្ ។ហ្ងស សនេះសបើសរៀងភាជប់ពីខាងស ើមសពទ នទ្ អ.ង. ហ្ង់-សៈ ូចជា ហ្ងសររិ សំ ែើរននហ្ងស, ណ លមានលំ ំ សំ ែើរគ្សស ៀងនឹង
ហ្ងស ។ហ្ងសគ្មមិនី ស្តសតណី លមានលំ ំ សំ ែើរគ្សស ៀងនឹងហ្ងស ។ហ្ងស ទ្ សណគ្មក្សហ្ងស ។ ហ្ងស ហ្ៈ,— ហ្នៈ ឬ —រង ណ លមានហ្ងសជាជំនិេះ (គ្ពេះគ្ពហ្ា) ។ ហ្ងសមាលា ហ្វូងហ្ងស( សគ្បើជា ហ្ងសនិក្សរ ក្ស៏បាន )។ ហ្ងសរាជ សសាចហ្ងស ឬ ហ្ងសជាសសាចននបក្សសី(
រាជហ្ងស )។ ហ្ងសសសរ ឬ ហ្ងសសសវរ ស ូចសមបុរសាលបហ្ងស ។ ល ។
650
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មិនមានសល់សនន្
ិ ិសៅចុងឆ្នំសទ្។
(៧៤). ភាពេុសគ្មនរវាងងវិកាលក្ស់គ្បចាំគ្រីមាសទ្ី 1 និងគ្រីមាសឆ្នំទ្ី 4 រឺ៖
ជសគ្មើស
ឯក្សតា
ក្ស
78
េ
2,850
រ
2,862
ឃ
2,940
ិ
(៧៥).បរិមាែចំនួនជាឯក្សតាណ លនឹងគ្រូវផលិរសៅគ្រីមាសទ្ី 1 ននឆ្នំសគ្មាប់ឆ្នំ សគ្កាយនឹងសៅជរ
ជសគ្មើស
ឯក្សតា
ក្ស
9,454
េ
9,493
រ
9,532
ឃ
9,543
(៧៦).គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សងឃឹម បានរក្សសឃើញថាវាអាចបា៉ា ន់សាានការលក្ស់ សពលអ ររសោយសគ្បើការវិភារសស៊ែ រី
សពលសវលានិងបសចាក្សសទ្សប ទ រ់បនសុីលណី នណអ៊ែរ។
សមីការនិ ន ការ ូចខាងសគ្កាមគ្រូវបានសរណបងណចក្ស៖
y= 25,000+6,500x
តាងសោយ៖
y ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់លក្ស់សរុបក្សនង
ុ មួយគ្រីមាស
x រយៈសពលឬកាលបរិសចេទ្
សោយសគ្បើរំរូខាងសលើ សរើការពោក្សរសគ្មាប់រនមលលក្ស់ក្សង
នុ 1ឯក្សតាសគ្មាប់គ្រីមាសទ្ី 3 ននឆ្នំទ្ី 7មានរនមល
ប៉ាុ ន ន? សោយសនារថាគ្រីមាសទ្ី 1 ននឆ្នំទ្ី 1 រឺជាសពលសវលាសយងសលេសយងទ្ី 1។
ជសគ្មើស
ឯក្សតា
ក្ស
194,000
េ
200,500
រ
207,000
ឃ
213,500
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
651
(៧៧).ការវិភារសលើប ទ រ់បនសុល
ី ណី នណអ៊ែរ គ្រូវបានសគ្បើស ើមបីរែ ប ទ រ់ណ លសមបំផរ
ុ
ពីសស៊ែ រីទ្ិននន័យ។ សគ្បើប ទ រ់សនេះស ើមបីទ្សសន៍ទយរនមលណ លសថរ
ិ រវាងរនមលទង
ំ ពីរណ លបានសសងករសឃើញជា
គ្បវរតសា
ិ ស្តសតគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាការ ក្សគ្សង់។
សរើរបាយការែ៍ែ៍សនេះពិរឬមិនពិរឬ?
ក្ស
ពិរ
េ
មិនពិរ
(៧៨). ការវិភារសលើប ទ រ់បនសុល
ី ណី នណអ៊ែរ បានបសងករ
ើ លទ្ធ ផល ូចខាងសគ្កាម
ការចំណ្ដយផលិរក្សមាននរយៈសពល 5 ណេ។
Σx = 540, Σy = 755, Σx2 = 61,000, Σxy = 83,920
ខាងសគ្កាមសនេះរឺជារនមលសមរមយសគ្មាប់រនមល b ក្សនុងប ទ រ់បនសុល
ី ណី នណអ៊ែរ
ក្ស
-1.40
េ
0.01
រ
0.89
ឃ
1.40
(៧៩). គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ក្សំពុងសរៀបចំង វិការបស់េួ ល នសគ្មាប់ឆ្នំសគ្កាយ។ លំ ំតាមសមីការប ទ រ់បនសុល
ី ណី នណអ៊ែរគ្រូវ
បានរក្សសឃើញថាជាការបា៉ា ន់សាានណ លមិនអាចទ្ុក្សចិរបា
ត នការលក្ស់ោច់សោយណ ក្សរបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ XYZ។
y = 10x + 150
តាងសោយ៖
y = បរិមាែចំនន
ួ លក្ស់សរុបរិរជាឯក្សតានិង
x = សំសៅសៅសលើកាលបរិសចេទ្រែសនយយ។
សរើរួសលេរំពឹងទ្ុក្សសគ្មាប់ផលរបលក្ស់ពរ
ិ គ្បាក្ស ក្សនុងកាលបរិសចេទ្រែសនយយទ្ី 19មានរនមលប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
255
េ
315
រ
340
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៣៖ការនរៀប្ាំថ វិកា
(៨០).សសចក្សតីណងលងខាងសគ្កាមសនេះជាប់ទក្ស់ទ្ងនឹងងវិកា៖
652
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
(១)ការពោក្សរែ៍រឺជាការប៉ាុនប៉ាងស ើមបីទ្សសន៍ទយអំពអ
ី វីណ លវានឹងសក្សើរស ើង
(២)ងវិការឺជារសគ្មាងណផនការននអវីណ លវានឹងសក្សើរស ើង
(៣)ងវិកាទំងអស់គ្រូវបានសរៀបចំក្សនុងលក្សខេែឌហ្ិរញ្ាវរថុ
(៤)ងវិកាសមមានរបាយការែ៏ង វិការរបាយការែ៍លទ្ធ ផលឬរបាយការែ៏ង វិកាសាីពីសាថនភាពហ្ិរញ្ាវរថុ
(៥)ងវិកាមានភាពបរ់ណបនអាចស្វន
ើ ិយរ
័ ក្សមាទង
ំ ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរនិងអសងរសគ្មាប់ក្សគ្មិរននសក្សមាភាព
សរើមយ
ួ ណ្ដណ លពិរគ្រឹមគ្រូវ?
ក្ស
របាយការែ៍ទង
ំ អស់គ្រឹមគ្រូវ
េ
របាយការែ៍(១) និង (២)គ្រឹមគ្រូវ
រ
របាយការែ៍(២), (៣) និង (៤)គ្រឹមគ្រូវ
ឃ
របាយការែ៍(១), (២) និង (៥)គ្រឹមគ្រូវ
(៨១).ខាងសគ្កាមសនេះសរើរបាយការែ៍ណ្ដមួយក្សនុងចំសណ្ដមេល ឹមសារ ូចខាងសគ្កាមពិរ៖
ក្ស
អនក្សគ្រប់គ្រងងវិការឺបុរល
គ ណ លទ្ទ្ួលេុសគ្រូវការគ្រប់គ្រងនិងសគ្មបសគ្មួល ំសែើរការងវិកា
េ
អាជីវក្សមាមួយគ្រូវណរផលិរងវិកាលក្ស់របស់េួ ល នជាមុនសិនមុនសពលងវិកាសផសងសទ្ៀរអាចគ្រូវបានសគ្មចចិរត
រ
រែៈក្សមាា្ិង វិកាមានអនក្សគ្រប់គ្រងណ លមានទ្ំនល
ួ េុសគ្រូវចុងសគ្កាយសគ្មាប់ការយល់គ្ពមងវិកា
(៨២)គ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយក្សំពុងសរៀបចំង វិកាគ្បចាំគ្រីមាសរបស់េួ ល ន។ វាមានរក្សាក្សគ្មិរសននិ្ិឱ្យបានសងគរភាពជាប់
លាប់ 10 ភាររយ ច
ូ ខាងសគ្កាមការលក្ស់គ្បចាំណេ។ ងវិកាសគ្គ្មងលក្ស់ សគ្មាប់ណេមក្សរាមានបរិមាែចំនួន
2,000ឯក្សតា និងការលក្ស់គ្រូវបានសររំពឹងថានឹងសក្សើនស ើងបរិមានចំនន
ួ 500 ឯក្សតាក្សនុង1ណេសគ្មាប់រយៈសពល
3ណេខាងសគ្កាម។
សរើង វិកាផលិរក្សមារិរជាឯក្សតាសគ្មាប់ណេក្សុមាៈមានប៉ាុ ា នឯក្សតា?
ជសគ្មើស
ឯក្សតា
ក្ស
2,050
េ
2,450
រ
2,500
ឃ
2,550
(៨៣). រែសនយយក្សរសគ្មាប់រែសនយយគ្រប់គ្រងក្សំពុងសរៀបចំង វិកាសមគ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ លក្ស់រាយរបស់ ង។
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមគ្រូវបានផតល់
ផលរបលក្ស់
300,000 លា
ុ លរ
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
653
សរុលយសនន្
ិ ិស ើមគ្គ្ម
40,000 ុលាលរ
សរុលយសនន្
ិ ិចុងគ្គ្ម
60,000 ុលាលរ
អគ្តាគ្បាក្ស់ចំសែញចង់បាន
20%
សរើគ្រូវចំណ្ដយងវិកាសគ្មាប់ការទ្ិញប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
220,000
េ
225,000
រ
240,000
ឃ
260,000
ុ ហ្៊ែុនផលិរ ូចខាងសគ្កាម៖
(៨៤). ក្សគ្សងសចញងវិកាឆ្នំមន
ុ ពីការផលិររបស់គ្ក្សម
ណេទ្ី3
បរិមាែលក្ស់រិរជាឯក្សតា
សរុលយសនន្
ិ ិចុងគ្គ្មសគ្មាប់ផលិរផលសសគ្មច
សរុលយសនន្
ិ ិចុងគ្គ្មសគ្មាប់វរថធា
ុ រុស ើម
ណេទ្ី4
100,000ឯក្សតា
120,000ឯក្សតា
6,000ឯក្សតា
8,000ឯក្សតា
22,000រី ូគ្កាម
12,000រី ូគ្កាម
ក្សនុង1ឯក្សតានីមួយៗគ្រូវការ 2រី ូគ្កាម ននវរថធា
ុ រុស ម
ើ
សរើការសគ្បើគ្បាស់ង វិកាជាវរថធា
ុ រុស ម
ើ 462មានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប៉ាុ ា នសគ្មាប់ណេទ្ី៤ ?
ក្ស
230,000រ.ក្ស
េ
234,000រ.ក្ស
រ
240,000រ.ក្ស
ឃ
244,000រ.ក្ស
(៨៥).ព័រមា
៌ នជាបនតរឺការជាការផគរ់ផង
គ ់ណ លមានទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងគ្មនជាមួយគ្ក្សុមហ្៊ែុន
មានចំណ្ដយក្សមាលំង ពលក្សមា និងងវិកាចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ។
ក្សមាក្សរគ្មានជំ ញរនមល(5 ុលាលរ/សមា៉ា ង)
462
Budgeted material usage:ការសគ្បើគ្បាស់ង វិកាជាវរថធា
ុ រុស ើម
654
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
ផលិរផល(ក្ស)
ផលិរផល(េ)
នងលស ើម/1ឯក្សតា
នងលស ើម/1ឯក្សតា
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
15
10
ក្សមាក្សរមានជំ ញរនមល(8 ុលាលរ/សមា៉ា ង)
16
24
ចំណ្ដយនងលស ើមពលក្សមាសរុប
31
34
8,000ឯក្សតា
12,000ឯក្សតា
ងវិការបរិមាែផលិរផល
សរើទ្ឹក្សគ្បាក្ស់សគ្មាប់ក្សមាក្សរជំ ញខាងពលក្សមាគ្រូវស្វកា
ើ រប៉ាុ ា នសមា៉ា ងស ម
ើ បីរគ្មូវការសៅក្សនុងកាលបរិសចេទ្
រែសនយយ?
ក្ស
40,000សមា៉ា ង
េ
48,000សមា៉ា ង
រ
52,000សមា៉ា ង
ឃ
60,000សមា៉ា ង
(៨៦).សមិទ្ធិផលណ លទក្ស់ទ្ងនឹងការទ្ូទរ់ក្សនុងការស្វកា
ើ រ
ក្ស
ឲ្យជាគ្បាក្ស់រងាវន់សៅ ល់បរ
ុ ល
គ ិក្សឲ្យសមមាគ្រគ្បាក្ស់ចំសែញសរុប
េ
ឲ្យជាគ្បាក្ស់រងាវន់សៅ ល់បរ
ុ ល
គ ិក្សឲ្យយសមមាគ្រគ្បាក្ស់ចំសែញសរុបសៅក្សនុងការស្វកា
ើ រហ្ួសក្សគ្មិរ
ននក្សគ្មិរក្សំែរ់អបបបរិមា។
រ
ឲ្យជាគ្បាក្ស់រងាវន់សៅ ល់បរ
ុ ល
គ ិក្សសៅតាមការស្វកា
ើ រសរុបណ លសរបានស្វើ
ឃ
ឲ្យជារងាវន់បុរល
គ ិក្សសគ្មាប់ការយល់គ្ពមស្វើឲ្យបានសសគ្មចសគ្មាប់ក្សគ្មិរក្សំែរ់
(៨៧).សៅក្សនុងប រិយបទ្ននងវិការសៅក្សនុងការបំសពញការងាររឺ "សគ្មលសៅគ្សបគ្មន"
ក្ស
ណក្សសគ្មួលគ្សបតាមងវិកាជាមួយនិងសគ្មលសៅណ លសគ្បើគ្បាស់ការគ្រប់គ្រងតាមរយៈការបញ្ជូនសៅមុន
េ
ការសរៀបចំង វិការមួយណ លមិនបានរួមបញ្ាូ លគ្បាក្ស់លំសអៀង
រ
ណក្សសគ្មួលគ្សបតាមការសរៀបចំននអាជីវក្សមាណ លមានសគ្មលសៅផ្ទទល់េួ ល នរបស់អនក្សគ្រប់គ្រង
ឃ
ការសគ្បើគ្បាស់ក្សគ្មិរននការចង់បានសោយតាមរយៈការក្សំែរ់ទ្ិសសៅឲ្យមានផលលអ
(៨៨). សរើរបាយការែ៍មយ
ួ ណ្ដណ ល ក្ស់ពន
័ ធង វិកាគ្រឹមគ្រូវ
(១). ងវិកាោក្ស់អនុវរតរឺមានភាពគ្បាក្ស និយមជាទ្ិសសៅពីសគ្ េះអនក្សគ្រួរពិនរ
ិ យជាន់េពស់មានរំនរ
ិ លអ សៅសលើ
ការស្វើយ៉ាងណ្ដស ើមបីសសគ្មចសគ្មាប់ណផនក្សនីមយ
ួ ៗននជំនញ
ួ ។
(២).ងវិកាោក្ស់អនុវរតអាចមិនសូវមានគ្បសិទ្ធភា
ិ ពជាងការក្សំែរ់យុទ្ធសាស្តសតង វិការជាមូលោះន សគ្ េះវាមាន
ផលវិបាក្សសៅសលើការសលើក្សទ្ឹក្សចិរសត ៅសលើបុរមា
គ ន ក្ស់ៗ ។
(៣).ងវិកាោក្ស់អនុវរតជាទ្ូសៅវាមានភាពរហ្័សសបើសគ្បៀបស្ៀបសៅនិងសំខាន់ជាងងវិការរួមគ្មន
ក្ស
(១) និង (២)ប៉ាុសណ្ដាេះ
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
655
េ
(១) និង (៣)ប៉ាុសណ្ដាេះ
រ
(២) និង (៣)ប៉ាុសណ្ដាេះ
ឃ
(៣)ប៉ាុសណ្ដាេះ
(៨៩). ងវិកាមានភាពបរ់ណបនបានរឺ
ក្ស
ងវិកាចំណ្ដយនងលស ើមណ ល ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លអសងរណគ្បគ្បួលណរមួយមុេររ់
េ
ងវិការណ លទ្ទ្ួសាគល់ចំណ្ដយនងលស ើមេុសៗគ្មនសៅតាមចារិក្សឬឥរិយបទ្ តារ់ណរងស ើង ណគ្ប
គ្បួលសៅតាមទ្ំហ្ំសក្សមាភាពផលិរ
រ
ងវិកាសរៀបចំសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្១២ណេការស ើងចុេះណ លបានបងាាញជាសរៀងរាល់ណេ។
ឃ
ងវិកាគ្រូវសរៀបចំសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្រំក្សល
ិ វិលជុំគ្រូវបានពិនរ
ិ យស ើង វិញជាគ្បចាំណេនិងស្វើ
បចាុបបននភាពគ្បចាំ។
(៩០). សគ្មលបំែងងវិកាមានភាពបរ់ណបនបានរឺ៖
ក្ស
ចាប់បានចំណ្ដយមានភាពលំសអៀង
េ
បសងកើនការគ្រួរពិនិរយតាមរយៈការពោក្សរែ៍ តាមរយៈការផ្ទលស់បូ រត ងវិកាស ើមសាគល់ចំណ្ដយជាក្ស់ណសាង។
រ
គ្រប់គ្រង្នធានឲ្យមានគ្បសិទ្ធភាព
ឃ
ស ើមបីរម រន៍ក្សគ្មិរសក្សមាភាពសគ្មលសៅសៅក្សនុងគ្ក្សុមហ្៊ែុនសោយក្សំែរ់ង វិកាជាមុនក្សនុងរយៈសពលណ លវាទក្ស់ទ្ង។
(៩១). ងវិកាសងរមិនណគ្បគ្បួលឬគ្មានភាពបរ់ណបនបានរឺជា៖
ក្ស
ងវិកាសគ្មាប់សក្សមាភាពក្សគ្មិរនីមយ
ួ ៗ
េ
ងវិកាគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់ោក្ស់បញ្ាូ លផលិរផលចគ្មេះុ សងរជាមុនននងវិកា
រ
ងវិកាមិនបានសអើសពើនឹងបញ្ញាអរិផរណ្ដសទ្។
ឃ
ងវិកាចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ។
(៩២).សៅក្សនុងគ្បព័នធរែសនយយគ្រូវមានទ្ំនល
ួ េុសគ្រូវសគ្មាប់អណវី ល ក្ស់ពន
័ ធសៅនិងណេស
ផលិរក្សមារបស់អនក្សគ្រប់គ្រងរួរទ្ទ្ួលេុសគ្រូវ?
ក្ស
រនមលវរថធា
ុ រុស ើមនិងអគ្តាគ្បាក្ស់ឈួ ន លសគ្មាប់ក្សមាលំងពលក្សមា
េ
ការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម និង អគ្តាគ្បាក្ស់ឈួ ន លសគ្មាប់ក្សមាលំងពលក្សមា
រ
រនមលវរថធា
ុ រុស ើម និង សមា៉ា ងស្វើការរបស់ក្សមាក្សរ
ឃ
ការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម និង សមា៉ា ងស្វើការរបស់ក្សមាក្សរ
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៤៖ការនរៀប្ាំថ វិកាមូ
656
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
ធេសគ្មាប់គនគ្មាងវិេិនយាគ
(៩៣).គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយគ្រូវបានវាយរនមលផលិរផលងាីណ លបានសសនើសុំ 6ឆ្នំមុន ។
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ វន
ិ ិសយរ ំបូងមានរនមល 2,000,000 លា
ុ ល រ ។ ការសសនើសុំនងលលក្ស់ផលិរផលក្សនុងរនមល 220 ុលាលរ សៅ
ក្សនុង1ឯក្សតានិង ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 55 លា
ុ ល រ ក្សនង
ុ 1ឯក្សតា និងការសរៀបចំង វិកាសគ្គ្មង
ណផនការលក្ស់ជាបរិមាែចំនួន 2,750ឯក្សតាសៅក្សនុងមួយឆ្នំ។ ការសក្សើនស ើងចំណ្ដយនងលស ើមសងរគ្បចាំឆ្នំ
សគ្មាប់ផលិរផលមានទ្ឺក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 3,750 លា
ុ ល រក្សនុងមួយឆ្នំ។
ចូររែ រនមលបចាុបបននសុទ្ធ( NPV) របស់ផលិរផលសបើបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ 10%។
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
40,250
េ
-40, 250
រ
190,600
ឃ
- 190,600
(៩៤).ព័រ៌មានលមអរ
ិ ននរគ្មាងវិនិសយរមាន ូចខាងសគ្កាម៖

នងលស ើមននគ្ទ្ពយណ លបានទ្ិញសៅសពលចាប់សផាើមរសគ្មាង 80,000 ុលាលរ

លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំសងរ ចំនួន 25,000 ុលាលរ

បនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ 5%

អាយុកាលរសគ្មាងវិនសិ យរ 8ឆ្នំ
ចូររនមលបចាុបបននននលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សក្សើនស ើងក្សនុងឆ្នំទ្ី២៖
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
23,800
េ
22,675
រ
21,000
ឃ
20,575
ទ្ិនននយ
័ ខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងនឹងសំនួរ៩៥និង៩៦៖
ឆ្នំ
មុេងារសស ះក្សិចា
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
០
រនមល វិនិសយរសលើមា៉ាសុន
ី
១
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សុទ្ធពកា
ី រលក្ស់
22,000
២
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សុទ្ធពកា
ី រលក្ស់
22,000
(50,000)
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
657
៣
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សុទ្ធពកា
ី រលក្ស់
20,000
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ បានសគ្បើបនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ 10%សនារថាលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់នឹងសក្សើនស ើងជាសរៀងរាល់ឆ្នំ។
(៩៥).ចូររែ រយៈសពលសងគ្រលប់ វិញ (Payback Period)តាមទ្ិននន័យខាងសលើ៖
ក្ស
រយៈសពល 1ឆ្នំនិង4ណេ
េ
រយៈសពល 1ឆ្នំនិង10ណេ
រ
រយៈសពល 2ឆ្នំនិង4ណេ
ឃ
រយៈសពល 2ឆ្នំនិង10ណេ
(៩៦).រែ អគ្តាអបបហារសងគ្រលប់ននរយៈសពលសងគ្រលប់ វិញ (Payback Period/IRR)តាមទ្ិនននយ
័
ខាងសលើ៖
ក្ស
រយៈសពល 1ឆ្នំនិង6ណេ
េ
រយៈសពល 1ឆ្នំនិង10ណេ
រ
រយៈសពល 2ឆ្នំនិង4ណេ
ឃ
រយៈសពល 2ឆ្នំនិង10ណេ
ឹ កាំមា៉ារាសុវរថភាព (CCTV463)សៅក្សនុងមួយននសាលា
(៩៧).អាជា្្រគ្ក្សសួងអប់រក្ស
ំ ំពុងពិចារណ្ដសលើការពគ្ងង
សរៀនមួយក្សណនលងរបស់េួ ល ន។ សសចក្សាីលមអរ
ិ ននរសគ្មាងណ លបានសសនើសមា
ុំ ន ូចខាងសគ្កាម៖
អាយុកាលរសគ្មាង 5ឆ្នំ
ចំណ្ដយនងលស ើម វិនិសយរ ប
ំ ូង
75,000 ុលាលរ
សនស ំសផសងៗគ្បចាំឆ្នំ
ចំណ្ដយក្សមាលំងពលក្សមា
20,000 ុលាលរ
ចំណ្ដយសផសងៗ
5,000 លា
ុ លរ
បនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ 15%
ចូររែ អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
ុន 464ននប ិការផលសងគ្រលប់មក្សវិញសគ្មាប់រសគ្មាង វិនិសគរសនេះ?
ជសគ្មើស
463
IRR
ក្ស
20.1%
េ
19.9%
Closed Circuit television (CCTV):កាមា៉ា រាសុវរថភាព
464 Internal Rate of Return-IRR:អគ្តាបងវិលនផទក្សនុង
658
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
រ
19.1%
ឃ
18.9%
(៩៨).ព័រមា
៌ នលមអរ
ិ ននរគ្មាងវិនិសយររឺ៖

អាយុកាលរគ្មាងវិនិសយរ 10ឆ្នំ

នងលស ើមននគ្ទ្ពយសក្សមាបានទ្ិញសៅសពលចាប់សផាើមរសគ្មាងចំនួន 100,000 លា
ុ លរ

លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់5ឆ្នំសងរ ចំនួន 20,000 ុលាលរ

បនទុក្សននមូល្ន 8%
ចូររែ រយៈសពលសងគ្រលប់ វិញ (Payback Period)ននលំហ្ូសាច់គ្បាក្ស់ណ លសក្សើរស ើង?
ក្ស
34,200 ុលាលរ
េ
100,000 លា
ុ លរ
រ
រយៈសពល 5ឆ្នំ
ឃ
រយៈសពល 6ឆ្នំនិង 8ណេ
(៩៩).គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ បានក្សំណ្ដរ់ថារនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV)ននក្សសគ្មាងវិនិសយរមានរនមល 12,304 ុលាលរ សៅ
សពលសគ្បើអគ្តាអបបហារ 10%និងរនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV)អវិជមា
ជ ន (3,216) ុលាលរសៅអគ្តាអបបហារ
15%
ិ 1%?
ចូររែ អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
ុន ននការគ្រ ប់មក្សវិញននរសគ្មាងបងគរ់ជរ
ជសគ្មើស
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង(IRR)
ក្ស
13%
េ
14%
រ
16%
ឃ
17%
(១០០).រសគ្មាងវិនិសយរគ្មានរនមលកាក្សសំែល់សទ្ មានរណមលបចាុបបននទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ ចំនួន 87,980 ុលាលរ សៅសពល
ណ លគ្រូវបានអបបហារសលើចំណ្ដយមូល្ន 10% ។ លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់គ្បចាំឆ្នំមាន ូចខាងសគ្កាម៖
ឆ្នំ
លា
ុ លរ
0
(200,000)
1
80,000
2
90,000
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
659
3
100,000
4
60,000
5
40,000
ចូររែ អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
ុន 465ននប ិការផលសងគ្រលប់មក្សវិញសគ្មាប់រសគ្មាង វិនិសគរសនេះ?
ជសគ្មើស
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង(IRR)
ក្ស
11.6%
េ
16.4%
រ
17.3%
ឃ
25.7%
ទ្ិនននយ
័ ខាងសគ្កាមទក្ស់ទ្ងសៅនឹងសំែួរទ្ី ១០១ ល់ ១០៣។
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយក្សំពុងវាយរនមលរសគ្មាងវិនិសយរចំនួន 3ណ លអាចសៅរួច និងសគ្បើគ្បាស់អបបហារ 10% ស ើមបី
ក្សំែរ់រនមលបចាុបបននរបស់ពក្ស
ួ សរ។
រសគ្មាង(ក្ស)
ការវិនិសយរសលើក្ស ំបូង
រសគ្មាង(េ)
រសគ្មាង(ឃ)
(400,000)
(450,000)
(350,000)
ឆ្នំទ្ី 1
100,000
130,000
50,000
ឆ្នំទ្ី 2
120,000
130,000
110,000
ឆ្នំទ្ី 3
140,000
130,000
130,000
ឆ្នំទ្ី 4
120,000
130,000
150,000
ឆ្នំទ្ី 5
100,000
150,000
100,000
39,000
55,000
48,000
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់បណនថម
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ
(១០១).ចូររែ រយៈសពលសងគ្រលប់ វិញ (Payback Period)របស់រសគ្មាង វិនិសយរ(ក្ស)?
ក្ស
រយៈសពល 3ឆ្នំ
េ
រយៈសពល 3ឆ្នំនិង 4ណេ
រ
រយៈសពល 4ឆ្នំ
ឃ
រយៈសពល 4ឆ្នំ និង 4ណេ
465 Internal Rate of Return-IRR:អគ្តាបងវិលនផទក្សនុង
660
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
(១០២).រែ អគ្តាអបបហារសងគ្រលប់ននរយៈសពលសងគ្រលប់ វិញ (Payback Period/IRR)របស់
រសគ្មាង វិនិសយរ (េ)?
ក្ស
រយៈសពល 3ឆ្នំនិង 1ណេ
េ
រយៈសពល 3ឆ្នំនិង 6ណេ
រ
រយៈសពល 4ឆ្នំនិង 5ណេ
ឃ
រយៈសពល 4ឆ្នំនិង 8ណេ
ិ រផលសងគ្រលប់មក្សវិញ (IRR)របស់រសគ្មាង វិនិសយរ(រ)
(១០៣).ចូររែ អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
ុន 466ននប កា
(និងរែ រនមលបចាុបបននសុទ្ធ (NPV) សោយសគ្បើអគ្តាអបបហារ 20%)?
ជសគ្មើស
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង(IRR)
ក្ស
12.3%
េ
13.5%
រ
14.9%
ឃ
15.2%
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៥៖ការក្សាំណត្់្ណា
ាំ
យ្នថៃន ើមតាមសាង់ដារ
(១០៤).អគ្តាពលក្សមាតាមសតង់ោររបស់គ្ក្សុមហ្៊ែុនសគ្មាប់បុរល
គ ិក្សរបស់េួ ល នគ្រូវបានក្សំែរ់គ្រឹមចំណ្ដយ
5 លា
ុ ល រក្សនុង1សមា៉ា ង។

សពលសវលាសតង់ោរណ លគ្រូវបានអនុញ្ញារិឱ្យផលិរមួយឯក្សតាសគ្បើសពលចំនួន 20

ក្សនុងកាលបរិសចេទ្រែសនយយផលិរបានបរិមាែចំនន
ួ 4,800 ឯក្សតា សហ្ើយក្សមាក្សរសរាងចគ្ក្សទ្ទ្ួលបាន
ទ្ី
ការទ្ូទរ់រនមល 5.25 ុលាលរក្សនុង1សមា៉ា ង

ចំនួនសមា៉ា ងស្វើការជាក្ស់ណសតងមានចំនួន 1,560សមា៉ា ង។
សរើភាពេុសគ្មនឬរមាលររវាងចំណ្ដយនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមាសរុប?
ក្ស
390 អវិជមា
ជ ន(Adverse)
េ
190 អវិជមា
ជ ន(Adverse)
រ
190 វិជមា
ជ ន(Favorable)
ឃ
390 វិជមា
ជ ន(Favorable)
466 Internal Rate of Return-IRR:អគ្តាបងវិលនផទក្សនុង
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
661
(១០៥).សរើមួយណ្ដក្សនុងចំសណ្ដមចំែច
ុ ខាងសគ្កាមអាចពនយល់ពភា
ី ពមិនសសាើគ្មនននរមាលរក្សនុងការសគ្បើគ្បាស់វរថុ
ធារុស ើម?
ក្ស
ទ្ំហ្ំប រិមាែសៅតាមសក្សមាភាពសគ្ចើនជាងការរំពឹងទ្ុក្ស ំបូង
េ
វរថធា
ុ រុស ើមមានរុែភាពេព ស់ជាងការរំពឹងទ្ុក្សគ្រូវបានសគ្បើគ្បាស់
រ
មានការបំពប់សចាលសារធារុសំខាន់ណ លបណ្ដ
ត លឱ្យបារ់បង់វរថធា
ុ រុស ម
ើ ជាស ើម
ព័រមា
៌ នបនតមានទ្ំ ក្ស់ទ្ន
ំ ងគ្មនជាមួយសំែួរទ្ី ១០៦ ល់១០៧
រសគ្មាងងវិការសគ្មាប់ការផលិរបរិមាែចំនួន 5,000 ឯក្សតាននផលិរផលគ្រូវការបិរមាែចំនួន 25,000
លីគ្រ ណ លក្សនុងមួយលីគ្រមានរនមល 3.3 លា
ុ ល រ។សៅក្សនុងណេ ំបួងក្សនុងការផលិរគ្ក្សុមហ្៊ែុនបានទ្ិញរិរឮជា
បរិមាែ30,000លីគ្រសៅរនមល 105,000 ុលាលរ សៅក្សនង
ុ ស េះមានបរិមាែ ចំនួន 28,000លីគ្រគ្រូវបានសគ្បើ
ស ើមបីផលិរឲ្យបានបរិមាែ 5,900ឯក្សតាជាក្ស់ណសាង។
(១០៦).ចូររែ រមាលរក្សនង
ុ ការសគ្បើគ្បាស់វរថធា
ុ រុស ើម?
ជសគ្មើស
លា
ុ ល រ អវិជមា
ជ ន/ វិជមា
ជ ន
ក្ស
9,900 អវិជមា
ជ ន
េ
650 អវិជមា
ជ ន
រ
4,950 វិជមា
ជ ន
ឃ
5,250 វិជមា
ជ ន
(១០៧).ចូររែ រមាលរជាភាពេុសគ្មនននរនមលវរថធា
ុ រុស ម
ើ ?
ជសគ្មើស
លា
ុ ល រ អវិជមា
ជ ន/ វិជមា
ជ ន
ក្ស
6,000 អវិជមា
ជ ន
េ
12,600 អវិជមា
ជ ន
រ
6,000 វិជមា
ជ ន
ឃ
12,600 វិជមា
ជ ន
ព័រមា
៌ នបនតរឺមានទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងគ្មនជាមួយសំែួរទ្ី ១០៨ ល់១០៩
ុ ហ្៊ែុនមួយខាងសគ្កាម៖
លទ្ធ ផលគ្បចាំណេរបស់គ្ក្សម
អនុវរតន៍ជាក្ស់ណសាង
បរិមាែលក្ស់រិរជាឯក្សតា
662
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
ងវិកាសគ្គ្មង
9,500ឯក្សតា
9,000ឯក្សតា
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
ចំែូលពីការលក្ស់
104,500
108,000
ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ សគ្មាប់ការផលិរ
76,000
72,000
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
28,500
36,000
(១០៨).ចូររែ រមាលរជាភាពេុសគ្មននននងលលក្ស់?
ជសគ្មើស
លា
ុ ល រ អវិជមា
ជ ន/ វិជមា
ជ ន
ក្ស
3,500
អវិជមា
ជ ន
េ
9,000
អវិជមា
ជ ន
រ
9,500
អវិជមា
ជ ន
ឃ
9,500
វិជមា
ជ ន
(១០៩).ចូររែ រមាលរជាបរិមាែគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ននការលក្ស់?
ជសគ្មើស
លា
ុ ល រ អវិជមា
ជ ន/ វិជមា
ជ ន
ក្ស
1,500 វិជមា
ជ ន
េ
2,000 វិជមា
ជ ន
រ
6,000 វិជមា
ជ ន
ឃ
7,500 អវិជមា
ជ ន
(១១០).គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មួយមានចំែយនងលស ើមអសងរសាង់ោរប ទ ប់បនស ំសគ្មាប់ការផលិរមានរនមល 7 ុលាលរក្សនង
ុ 1
សមា៉ា ងសហ្ើយសពលសវលាសតងោ
់ រសគ្មាប់ផលិរក្សមាររនមល 2.5 សមា៉ា ងក្សនុង1ឯក្សតា។
ក្សនុងកាលបរិសចេទ្គ្ក្សុមហ្៊ែុន បានផលិរ បរិមាែចំនួន 3,200ឯក្សតា បានផលិរនិងសគ្បើគ្បាស់រយៈសពលចំនន
ួ
8,320 សមា៉ា ង។រមាលរចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំអសងររឺ 1,664 ុលាលរ( វិជមា
ជ ន)។
សរើអគ្តាររមាលរចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំអសងរពិរគ្បាក្ស ក្សនុង1សមា៉ា ងប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
6.53
េ
6.80
រ
6.93
ឃ
7.20
(១១១).គ្បសិនសបើគ្ក្សុមហ្៊ែុនផលិរក្សំពុងគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសងរសៅសលើមល
ូ ោះនជាសមា៉ា ង
ពលក្សមា,ទ្ំហ្ំរមាលរចំណ្ដយនងលស ើមសងរអាចណបងណចក្សសៅជាចំណ្ដយនិងរមាលរមានគ្បសិទ្ធភា
ិ ព។
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
663
សរើរបាយការែ៍ពរ
ិ ឬមិនពិរ?
ក្ស
ពិរ
េ
មិនពិរ
(១១២).ងវិកាចំណ្ដយនងលស ើមសងររបស់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ សគ្មាប់គ្រីមាសចុងសគ្កាយននឆ្នំហ្ិរញ្ាវរថមា
ុ ន
រនមល 280,000 ុលាលរសគ្មាប់ផលិរផលឬទ្ិននផលបរិមាែចំនន
ួ 7,000 ឯក្សតា។
ចំណ្ដយជាក្ស់ណសាងអស់ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 284, 400 លា
ុ ល រ ក្សនុងការផលិរបរិមាែចំនួន 7,200 ឯក្សតា។
សរើទ្ហ្
ំ ំរមាលរចំណ្ដយនងលស ម
ើ សងរមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប៉ាុ ា ន?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
អវិជមា
ជ ន/ វិជមា
ជ ន
ក្ស
8,000 អវិជមា
ជ ន
េ
4,400 អវិជមា
ជ ន
រ
7,900 វិជមា
ជ ន
ឃ
8,000 វិជមា
ជ ន
(១១៣).គ្ក្សុមហ្៊ែុនមួយសគ្បើគ្បាស់ វិ្ីសាស្តសតចណ្ដ
ំ
យនងលស ម
ើ ក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថមសតងោ
់ រ ។កាលពីណេមុនសៅសពល
ការលក្ស់ទង
ំ អស់សរ
ិ ថ សៅរនមលលក្ស់សង
ត ោ
់ រ,ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ សតងោ
់ រ,ពីការលក្ស់ជាក្ស់ណសតងមានចំនួន
85,600 ុលាលរសហ្ើយមានរមាលរ ូចខាងសគ្កាម៖
រមាលរសរុបចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ
12,600 ុលាលរ គ្មានអំសណ្ដយផល
រមាលរសរុបចំណ្ដយនងលស ើមសងរ
10,500 ុលាលរ មាន អំសណ្ដយផល
ទ្ំហ្ំរមាលរផលរបននចំណែក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ
20,500 ុលាលរ គ្មានអំសណ្ដយផល
សរើចណំ ែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ ជាក្ស់ណសតងសគ្មាប់ណេមុនមានទ្ឹក្សគ្បាក្ស់ប៉ាុ ា ន ?
ជសគ្មើស
លា
ុ លរ
ក្ស
62,500
េ
73,000
រ
83,000
ឃ
93,500
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៦៖ បន្េក្សនទសវាស់សទង់សមិទធិែ
េការអេុវត្ា
(១១៤).ការណបងណចក្សមួយមានគ្បាក្ស់ចំែូលសំែល់ចំនួន 240,000 លា
ុ ល រនិងគ្បាក្ស់ចំសែញសុទ្ធមុនសពល
មានទ្ូទរ់ការគ្បាក្ស់ចំនន
ួ 640,000 ុលាលរ ។
664
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
គ្បសិនសបើវាសគ្បើអគ្តាការគ្បាក្ស់ 10% សគ្មាប់ការរែ ការគ្បាក្ស់ណ លបានបា៉ា ន់គ្បមាែសលើ
ិ ជាងសរ
ស ើមទ្ុន វិនសិ យររបស់វាសរើប ិកាផលចំសែញពីការវិនិសយរ (ROI) សៅចំនន
ួ ទំងមូលណ លជរ
បំផរ
ុ ?
ក្ស
4%
េ
10%
រ
16%
ឃ
27%
ព័រមា
៌ នខាងសគ្កាមសនេះសគ្មាប់សែ
ំ ួរ ១១៥ ល់ ១១៧
ងវិកាសគ្គ្មងផលិរផលសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្មួយមានបរិមាែចំនន
ួ 1,500 ឯក្សតានិងរយៈសពលសតងោ
់ រ
អនុញ្ញារក្សនុងមួយឯក្សតាមានចំនួន 30
ទ្ី ។ ផលិរផលឬទ្ិននផលពិរគ្បាក្ស សៅក្សនុងសគ្មាប់កាលបរិសចេទ្
មានបរិមាែចំនួន 1,400 ឯក្សតា និងបានផលិរក្សនុងរយៈសពលចំនួន 720 សមា៉ា ង។
(១១៥). រែ អនុបារផលិរក្សមា ស្ៀបនឹង បរិមាែ
ក្ស
97.2%
េ
93.3%
រ
96.0%
ឃ
95.8%
(១១៦).រែ អនុបារសមរថភាពផលិរភាព
ក្ស
97.2%
េ
93.3%
រ
96.0%
ឃ
95.8%
(១១៧).រែ អនុបារគ្បសិទ្ធភាពផលិរក្សមា
ក្ស
97.2%
េ
93.3%
រ
96.0%
ឃ
95.8%
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
665
(១១៨).គ្ក្សុមហ្៊ែុន ឈាេសនគ្ម្ តាមោនភាររយននការលក្ស់សរុបណ លទ្ទ្ួលបានពីផលិរផលណ លបាន
បសងកើរកាលពីឆ្នំមន
ុ ។សរើណផនក្សណ្ដមួយននតារាងពិនទុរល
ុ យភាពសរើទ្ិននន័យសនេះគ្រូវបានចារ់ថានក្ស់មានអវី ?
ក្ស
ទ្សសនវិស័យហ្ិរញ្ាវរថុ
េ
ទ្សសនវិស័យសលើអរិងិជន
រ
ទ្សសនវិស័យសលើទ្ិ ះភាពខាងក្សនុង
ឃ
ទ្សសនវិស័យក្សនុងការសរៀនសូគ្រ
ុ ហ្៊ែន
(១១៩).គ្បសិនសបើអនុបារបចាុបបននសគ្មាប់គ្ក្សម
ុ មួយសសាើនង
ឹ អនុបារទ្ឹក្សអាសុរ
ី របស់វា?
ក្ស
អនុបារបចាុបបននគ្រូវណរ្ំជាងមួយ
េ
គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ មិនអនុវរតសគ្មាប់សននិ្ិ
រ
រែនីអរិងិជននិងបូក្សសាច់គ្បាក្ស់េពស់ជាងរែនីអនក្សផគរ់ផង
គ ់ ក្សសចញសននិ្ិ
ឃ
ស ើមទ្ុនបងវល
ិ មានរនមល វិជមា
ជ ន
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៧ ៖ការវាស់ណវងការអេុវត្ាក្សនុងសាថេភាេណាក្ស់ោក្ស់
(១២០).រោះពិបាលក្សំពុងសមលឹងសមើលការវាយរនមលមនទីរសពទ្យសោយសយងសៅសលើក្សតាតទំងហ្ិរញ្ាវរថន
ុ ិងមិនណមន
ហ្ិរញ្ាវរថណុ លជាអគ្តាននការរស់រានមានជី វរ
ិ ចំស េះការវេះការ់សបេះ ូង ។
សរើចំែច
ុ ទំង៣នន Es មួយណ្ដណ លលអបំផរ
ុ ក្សនុងការពិពែ៌ ខាងសលើ ?
ក្ស
សស ះក្សិចា (Economic)
េ
ភាពស័ក្សកសិទ្ធ(Effectiveness)
រ
គ្បសិទ្ធភាព(Efficiency)
ឃ
ខាងសគ្ៅ(Externality)
(១២១).អងគការមួយគ្រូវបានណបងណចក្សជាណផនក្សមួយចំនន
ួ ណ លនីមួយៗ ំសែើរការជាមជឈមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចំ
សែញ។សរើអវីេលេះក្សនុងចំសណ្ដមវិធានការ ូចខាងសគ្កាមណ លអាចមានគ្បសយជន៍ក្សង
នុ ការគ្រួរពិនរ
ិ យ
សមើលសមិទ្ធិផល ?
(១) ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ុល
(២) គ្បាក្ស់ចសំ ែញអាចគ្រប់គ្រងបាន
(៣) ប ិការផលសងគ្រ ប់សៅសលើការវិនិសយរ
(៤) គ្បាក្ស់ចំែូលណ លសៅសល់
ក្ស
666
(១) ណរប៉ាុសណ្ដាេះ
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
េ
(១) និង (២) ប៉ាុសណ្ដាេះ
រ
(៣) និង (៤) ណរប៉ាុសណ្ដាេះ
ឃ
ទំងអស់ខាងសលើ
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៨ ៖ Excel
(១២២).អរថគ្បសយជន៍ននការសគ្បើគ្បាស់ក្សមា វិ្ី MS Excelស ើមបីសរៀបចំង វិការឺថាការបា៉ា ន់គ្បមាែអាចណគ្ប
គ្បួលសោយមិនចាំបាច់មានអវីគ្រប់យ៉ាងណ លគ្រូវរែ ស ើង វិញសោយន សទ្ ។
សរើរបាយការែ៍ែ៍សនេះពិរឬមិនពិរ ?
ក្ស
ពិរ
េ
មិនពិរ
(១២៣).ការសគ្បើគ្បាស់ក្សមា វិ្ី MS Excelមានអរថគ្បសយជន៍សគ្ចើនជាងមូលោះនទ្ិនននយ
័ សៅសពលណ លសគ្មល
បំែងចមបងរឺរក្សាទ្ុក្សទ្ិននន័យស ើមណ លគ្រូវការសគ្បើគ្បាស់សោយអនក្សសគ្បើសគ្ចើនក្សនង
ុ សពលណរមួយ ។
សរើរបាយការែ៍ែ៍សនេះពិរឬមិនពិរ ?
ក្ស
ពិរ
េ
មិនពិរ
(១២៤).ខាងសគ្កាមសនេះរឺជារុែ វិបរតិននការសគ្បើគ្បាស់ក្សមា វិ្ី MS Excel ?
ក្ស ការសគ្បើគ្បាស់ក្សមា វិ្ី MS Excelគ្រូវបានោក្ស់ក្សគ្មិរចំស េះក្សំែរ់គ្តាក្សំែរ់មួយចំនួនសហ្ើយអាចគ្រូវ
ការទ្ំហ្ផ
ំ ទុក្ស រឹងគ្មាប់ទ្ហ្
ំ ផ
ំ ទុក្សទ្ិនននយ
័ សគ្ចើន
េ មានការណបងណចក្សការបំ នក្សនុងចំសណ្ដមអនក្សសគ្បើណ លចង់សមើលឬផ្ទលស់បូរត ទ្ិនននយ
័ ក្សនង
ុ សពលណរមួយការ
សគ្បើគ្បាស់ក្សមា វិ្ី MS Excel។
រ ការសគ្បើគ្បាស់ក្សមា វិ្ី MS Excelមិនមានលទ្ធ ភាពបសងករ
ើ គ្កាហ្វិក្សនិងតារាងសគ្មាប់ការវិភារទ្ិនននយ
័
សទ្
(១២៥).សរើខាងសគ្កាមសនេះមួយណ្ដជាក្សមា វិ្ីណ លសមគ្សបបំផរ
ុ ននក្សញ្ា ប់សសៀវសៅបញ្ជី ?
ក្ស
ងវិកា និង ការពោក្សរែ៍
េ
ការណងទំក្សំែរ់គ្តារបស់អរិងជន
រ
ការវាយរនមលសននិ្ិ
ឃ
ការវិភារភាពេុសគ្មនឬលំសអៀង
ជំពូក្សទ្ី ១៩ ៖សំែួរលំហារ់
667
ជាំេក្ស
ូ ទី ២០៖្នមៃើយ្
ជាំេក្ស
ូ ទី ២០
្នមៃើយ្
ជាំេក្ស
ូ ទី ០១៖ចរិត្ ក្សខណៈេិងនោ
បាំណងនេគណនេយ្យគ្គប់គ្គង
(១). (ខ) មិនពិរ
ទ្ិនននយ
័ មាន សលេ, អក្សសរ និងអងគសហ្រុពរ
ិ ណ លគ្រូវបានសរក្សរ់គ្តាទ្ុក្សប៉ាុណនតមន
ិ ទន់បាន ំសែើរការជាទ្គ្មង់
សមរមយសៅស យ
ើ សទ្។
(២).
(ខ)
(៣).
(ឃ)
(៤).
(គ)
(៥).
(គ)
(៦).
(ខ)
(៧).
(ខ)
ជាំេក្ស
ូ ទី ០២៖គ្បេេទិេនែ
(៨). (ឃ)
ការភាជប់ទ្ន
ិ ននយ
័ អាចគ្រូវបនស្វើឲ្យងាយគ្សួលសោយសគ្ជើសសរីសយក្សឯក្សតាទ្ី 10 ឬ 100 ប ទ ប់ពីគ្ក្សុមហ្៊ែុន
ំបូងគ្រូវបានសគ្ជើសសរីសសោយនច នយ ។
(៩).(េ)
(១០).(រ)
វិ្ីសាស្តសតសនេះគ្រូវបានអនុវរតជាញឹក្សញាប់គ្បសិនសបើសណ្ដ
ំ
ក្សរំរូសក្សលមានចំនន
ួ សគ្ចើនជាអនក្សសមើលទ្ូរទ្សសន៍
ទំងអស់សៅចគ្ពេះរាជាណ្ដចគ្ក្សក្សមពុជា ។
(១១) .(ក្ស)
(១២).(រ)
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៣៖ការោត្គ្ត្ដាងបងាាញេ័ត្៌មាេ
(១៣) .(ឃ)
(១៤) .(ឃ)
អាវសមា 20% ននការបញ្ញជទ្ិញ និងមាន 20% នន ឺសគ្ក្សក្សនុងរងវង់ ។
668
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
3600 x 20% = 72o
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៤៖គ្បនេទនេការ្ាំណាយ្នថៃន ើមេិងឥរិយាបថ្ាំណាយ្នថៃន ើម
(១៥).(េ)
(េ)រឺជាចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនជាផលិរក្សមា ូសចនេះមិនរួរគ្រូវបានសគ្បើស ើមបីវាយរនមលសននិ្សិ ទ្ ។
(១៦) .(ឃ)
ក្ស
ចំណ្ដយនងលស ើមសោយគ្បសយល និងសងរ
េ
ចំណ្ដយនងលស ើមសោយគ្បសយល និងសងរ
រ
ចំណ្ដយនងលស ើមសោយផ្ទទល់ និងអសងរ
ឃ
ចំណ្ដយនងលស ើមសោយគ្បសយល និងអសងរ
(១៧).
(េ)
(១៨).
(ឃ)
(១៩).
(េ) មិនពិរ
ការចំណ្ដយសលើទ្ូរស័ពទទ្ន
ំ ងជាមានជាការចំណ្ដយធារុសងរសគ្មាប់ការជួលណេស។
និងការចំណ្ដយធារុអសងរសគ្មាប់ការសៅ ូសចនេះរឺការចំណ្ដយ ក្ស់ក្សណ្ដ
ត លអសងរ។
(២០).
(រ)
(២១).
(រ)
(២២).
(េ)
យក្សលទ្ធ ផលេព ស់បផ
ំ រ
ុ ឬ ទបបំផរ
ុ និងចំណ្ដយនងលស ើមទក្ស់ទ្ង
ផលិរផល
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
ឯក្សតា
លា
ុ លរ
ក្សគ្មិរេព ស់
2,000
8,750
ក្សគ្មិរទប
800
3,950
1,200
4,800
លំសអៀង
ូសចនេះចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ( VC) =4,800 ុលាលរ/1,200 = 4 លា
ុ ល រ/ឯក្សតា
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ(FC )= 3,950 លា
ុ ល រ - (800 x 4) = 750 លា
ុ លរ
ូសចនេះ ចំណ្ដយនងលស ើមស ើមបីផលិរឲ្យបានបរិមាែចំនួន 1,500ឯក្សតា
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
669
= 850 លា
ុ ល រ + (1,500ឯក្សតា x 4 ុលាលរ) = 6,850 លា
ុ លរ
(២៣).(ខ)
យក្សទ្ិននផលេព ស់បផ
ំ រ
ុ និងរនមលណ លជាប់ទក្ស់ទ្ងចំណ្ដយនងលស ើមសងរ។
ផលិរផល
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
ឯក្សតា
លា
ុ លរ
ក្សគ្មិរេព ស់
9,000
102,000
ក្សគ្មិរទប
7,000
86,000
លំសអៀង
2,000
16,000
ូសចនេះចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ ( VC) = 16,000 លា
ុ ល រ/2,000 = 8 លា
ុ ល រ ក្សនុងមួយឯក្សតា
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ(FC ) = 102,000 លា
ុ ល រ -( 9,000ឯក្សតា x 8 លា
ុ ល រ ) = 30,000 លា
ុ ល រ គ្រង់
ផលិរផលចំនួន 10,000 ឯក្សតា។ ូសចនេះចំណ្ដយនងលស ើមសរុបសគ្មាប់ប រិមាែចំនួន 14,000ឯក្សតា
= 30,000 + 15,000 + (14,000ឯក្សតា x 8 លា
ុ ល រ) = 157,000 លា
ុ លរ
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៥៖គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់សេន ិធិ
(២៤).
(រ)
(២៥).
(េ)
រែនីសននិ្ិវរថធា
ុ រុស ើម
លា
ុ លរ
សមរុលយស ម
ើ គ្គ្ម
ការទ្ិញក្សនុងគ្គ្ម
វរថធា
ុ រុស ើមគ្រ ប់សៅហាងវិញ
25,000
240,000
6,000
លា
ុ លរ
ការបសញ្ា ញសៅផលិរក្សមា
វរថធា
ុ រុស ើមគ្រ ប់សៅអនក្សផគរផ
់ ង
គ ់
215,000
2,000
វរថធា
ុ រុស ើមការ់ជាចំណ្ដយ
12,000
សមរុលយចុងគ្គ្ម
42,000
271,000
271,000
(២៦).មិនពិរ
សសចក្សាីណងលងការែ៍សំសៅសលើការរាប់សននិ្ិទ្ុក្សតាមកាលក្សំែរ់
សននិ្ិអចិស្តនតយ៍ក្សនុងការបនតស្វើអាជីវក្សមារាប់ ន់និងរាប់រនមលធារុណ លបានសគ្ជើសសរីសននសននិ្ិសៅសលើមល
ូ ោះន
បងវិលមួយ ។គ្ក្សុមអនក្សឯក្សសទ្សបានរាប់និងពិនរ
ិ យសមើលបញ្ជីសននិ្ិមយ
ួ ចំនួនសៅសរៀងរាល់នងង ។
670
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
(២៧).(ក្ស)
បរិមាែ
រនមល
នងងទ្ី 05 ណេក្សញ្ញា បសញ្ា ញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់
250
2.20
=
550
នងងទ្ី 15 ណេក្សញ្ញា បសញ្ា ញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់
150
2.20
=
330
190
2.50
=
475
310
2.50
=
775
290
2.70
=
783
នងងទ្ី 27 ណេក្សញ្ញា បសញ្ា ញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
2,913
(២៨).(ឃ)
សមរុលយសននិ្ិចុងគ្គ្ម
110
2.70
=
297
(២៩) ).(ឃ)
បរិមាែ
រនមល
នងងទ្ី 05 ណេក្សញ្ញា បសញ្ា ញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់
250
2.20
=
550
នងងទ្ី 15 ណេក្សញ្ញា បសញ្ា ញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់
340
2.50
=
850
400
2.70
=
1,080
160
2.50
=
400
40
2.20
នងងទ្ី 27 ណេក្សញ្ញា បសញ្ា ញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
88
2,968
(៣០) .(ឃ)
សមរុលយសននិ្ិចុងគ្គ្ម
110
2.20
=
242
បរិមាែ
រនមល
250
2.20
=
550
340
2.43
=
826
600
2.58
=
1,548
(៣១).(ឃ)
នងងទ្ី 05 ណេក្សញ្ញា បសញ្ា ញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់
ទ្ឹក្សគ្បាក្ស់
(880 លា
ុ ល រ / 400 = 2.20 លា
ុ ល រ)
នងងទ្ី 15 ណេក្សញ្ញា បសញ្ា ញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់
(1,580 លា
ុ ល រ / 650= 2.43077 លា
ុ ល រ)
នងងទ្ី 27 ណេក្សញ្ញា បសញ្ា ញលក្ស់ឬសគ្បើគ្បាស់
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
671
(1,834 លា
ុ ល រ/710 = 2.5831 លា
ុ ល រ)
2,924
(៣២).(រ)
សមរុលយសននិ្ិចុងគ្គ្ម
110
2.58
=
286
(៣៣).(េ) មិនពិរ
សគ្មលបំែងននការកាន់សននិ្ិបសណ្ដ
ា េះអាសននរឺស ើមបីការបនថយហានិពយ
័ ននការសននិ្ិទ្ុក្សសក្សើរមានណ លអនក្ស
ផគរផគង់ ំមេ
ុ រឺ មិនគ្បាក្ស គ្បជា( សពលសវលារវាងការោក្ស់និងទ្ទ្ួលការបញ្ញជទ្ិញ ) ។
លទ្ធ ភាពននអបបហារសលើប រិមាែនិងប៉ាេះ ល់ ល់ប រិមាែននការបញ្ញជទ្ិញស ើង វិញ ។
(៣៤).(រ)
ណ លជាការចំណ្ដយនងលស ើមននការបញ្ញជទ្ិញបានភាជប់ជាមួយសនន្
ិ ិ។
(៣៥).(រ)

EOQ
= √(2CoD/Ch)

Co
= 10, D=100,000, Ch=0.005 លា
ុ លរ

EOQ
= √(2 x 10 x 100,000 / 0.005) = 20,000ឯក្សតា
(៣៦) .(រ)

Co
= 10, D=50 x 10 = 600, Ch=0.2 x6 លា
ុ លរ

EOQ
= √(2CoD/Ch)

EOQ
=√(2 x 10 x 600/1.2)

EOQ
= 100ឯក្សតា
សហ្រុ ូសចនេះសហ្ើយក្សណនលងទ្ី៦បញ្ញជទ្ិញក្សនុង1ឆ្នំរឺ (600/1.2)
(៣៧) .(េ)

ROL467 = រគ្មូវការសៅក្សនុងសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ 468

រគ្មូវការក្សនុងមួយនងង = 1,000,000 / 250 = 4,000 ឯក្សតា


ូសចនេះរគ្មូវការរំពឹងទ្ុក្សក្សនុងសពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ ROL រឺ 8,000ឯក្សតា
តាង C ចំណ្ដយនងលជា EOQ និងតាង A ចំនួនននកាបញ្ញជទ្ិញណ លនិងគ្រូវបានោក្ស់ក្សនុង១ឆ្នំ។
467
Re-order Level
468
Lead time:សពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនញ
ិ
672
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៦៖គណនេយ្យសគ្មាប់ក្សមាៃង
ាំ េ
(២៤).
(េ)
(២៥).
(រ)
ក្សមម

ចំនួនសមា៉ា ងទ្ំសនរ 150សមា៉ា ងx5 លា
ុ ល រ =750 លា
ុ លរ

សមា៉ា ងបណនថម(មានណរបុពវលាព) 100 x 5 x 4x2.50 ុលាលរ = 5,000 ុលាលរ

ចំណ្ដនងលស ើមសលើក្សមាលំងពលក្សមាសោយគ្បសយលសរុប =5,750 ុលាលរ
(៤០).(ឃ)

អគ្តាមូលោះន = 40 /60 x 6 ុលាលរ = 4 ុលាលរ

គ្បាក្ស់រងាវន់ឬប៉ាូវ = 40 / 60 x 6/60 x 20= 1.3 លា
ុ លរ

ការទ្ូទរ់សរុប = 5.33 ុលាលរ
(៤១).(ក្ស)

គ្មានអនក្សលាឈប់ គ្រូវជំនួស 600 ក្ស់

និសយជិក្សសៅនងងទ្ី 01ណេ សមសា ឆ្នំ 20X0 = 5,400 ក្ស់ +750 ក្ស់ - 600 ក្ស់ = 5,550 ក្ស់

ចំនួនបុរល
គ ិក្សម្យមភារសរុប =[ (5,550 ក្ស់ + 5,400 ក្ស់)]í 2 = 5,475 ក្ស់

អគ្តាបុរល
គ ិក្សលាឈប់ពីការងារ = 600 / 5,475 x 100 = 10,96%
(៤២).(រ)

អនុបារសមថរភាពពលក្សមា = 220 / 210 x 100 = 104.76%

សមា៉ា ងរំពឹងទ្ុក្សស ើមបីផលិរទ្ិននផលជាក្ស់ណសាង = 600ឯក្សតា x 20/60 = 200សមា៉ា ង

អនុបារគ្បសិទ្ធភាពការងារ = 200 /220 x100 = 90.91 %
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៧៖ គណនេយ្យក្សមមសគ្មាប់ការ្ាំណាយ្នថៃន ើមបនទប់បេសាំ
ការផលិរ
បរិមាែ
សមា៉ា ងក្សនុង
ឯក្សតា
1ឯក្សតា
សមា៉ា ងណផនក្ស
យក្សោះនបំម
សមា៉ា ងក្សនុង
សមា៉ា ងណផនក្ស
1ឯក្សតា
ផលិរផលសសគ្មច
ផលិរផល(ក្ស)
9,000 x 36í60
5,400 x 20 í60
3,750
ផលិរផល(េ)
6,000 x 30í60
3,000 x 40 í60
4,000
8,400
7,750

អគ្តាក្សនុងមួយសមា៉ា ងសៅក្សនុង យក្សោះនបំម = 84,000 លា
ុ ល រ / 8,400 = 10 លា
ុ លរ

អគ្តាក្សនុងមួយសមា៉ា ងសៅក្សនុង យក្សោះនបញ្ជប់ = 93,000 ុលាលរ / 7,750 = 12 ុលាលរ
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
673

ផលិរផល(ក្ស) = (10 លា
ុ ល រ x 36í 60) + (12 ុលាលរ x 25í60) = 11 លា
ុ លរ
(៤៤)
(ឃ)
ចំនន
ួ សមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី
= 4,000x 0.5 សមា៉ា ង + 4,000 x 1.0
=
6,000 សមា៉ា ង
ចំនួនសមា៉ា ងផគរ
ំុ សមលើង
= 4,000 x 0.2 សមា៉ា ង + 4,000 x 0.25
=
1,800 សមា៉ា ង
អគ្តាគ្សូបយក្សនងលស ើមតាមសមា៉ា ងមា៉ា សុីន469
អគ្តាគ្សូបយក្សនងលស ើមតាមសមា៉ា ងមា៉ា សុីន
=
120,000 លា
ុ លរ
6,000 សមា៉ា ង
=
20 ុលាលរ ក្សនុងមួយសមា៉ា ង
អគ្តាគ្សូបយក្សនងលស ើមតាមផគរ
ំុ សមលើង470
អគ្តាគ្សូបយក្សនងលស ើមតាមផគរ
ំុ សមលើង
=
72,000 ុលាលរ
1,800 សមា៉ា ង
= 40 ុលាលរ ក្សនុងមួយសមា៉ា ង
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសងរក្សនុងមួយឯក្សតានន ផលិរផល (ក្ស)
= (0.5 សមា៉ា ង x20 លា
ុ ល រ) + (0.2 សមា៉ា ងx 40 លា
ុ ល រ) =18 លា
ុ លរ
(៤៥)
(េ)
ផលិរក្សមា
ផលិរផលសសគ្មច
55,000
63,000
ផលិរផល (ក្ស)
1.5x8,000
2x8,000
ផលិរផល (េ)
1x10,000
0.5x10,000
22,000 សមា៉ា ង
21,000 សមា៉ា ង
2.50 ុលាលរ
3.00 លា
ុ លរ
ចំណ្ដយបគ្មុងទ្ុក្ស និងចំណ្ដយនងលស ើម
សរុបសមា៉ា ងការងារផ្ទទល់៖
ចំណ្ដយនងលស ើមពលក្សមាសងរប ទ ប់បនស ំក្សនុងមួយសមា៉ា ង
ផលិរផល (េ)៖ (1 សមា៉ា ង x 2.5 ុលាលរ) + (0.5 សមា៉ា ងx 3 ុលាលរ) = 4 លា
ុ លរ
469
(៤៦)
(ក្ស)
(៤៧)
(រ)
Machine absorption rate: អគ្តាគ្សូបយក្សនងលស ើមតាមសមា៉ា ងមា៉ា សុន
ី
470470
Assembly absorption rate:អគ្តាគ្សូបយក្សនងលស ើមតាមផគរ
ុំ សមលើង
674
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
(៤៨)
(រ)
ក្សំែរ់អគ្តាចំណ្ដយនងលស ម
ើ ប ទ ប់បនស ំ = 504,000 លា
ុ ល រ/42,000 =12 លា
ុ ល រ ក្សនុង1សមា៉ា ង
លា
ុ លរ
អគ្តាគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ (45,000 សមា៉ា ង x12)
540,000
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំបានសក្សើរស ើង
515,000
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំបានគ្សូបយក្ស
25,000
(៤៩)
(េ)
(១) Q = 140,000 + 0.3M
(២) M = 113,000 + 0.2Q
ជំនួស (១) ក្សនុងសមីការ (២)៖
M = 113,000 + 0.2 (140,000 + 0.3M)
M = 113,000 + 28,000 + 0.06M
0.94M = 141,000
M = 150,000
ជំនួសសនេះសៅជាសមីការ (១)
Q = 140,000 + 0.3(150,000) = 185,000
ណផនក្សមា៉ា សុីន
ការណបងណចក្សជាបំម
ផលិផលសសគ្មច
220,000
160,000
ចំណែក្សនន QC
185,000 x 45% = 83,250
185,000 x 35% = 64,750
ចំណែក្សននការណងទំ
150,000 x 30% = 45,000
150,000 x 40% = 60,000
សរុប
348,250
284,750
គ្បមាែវិ្ី៖
មា៉ា សុីន
ុលាលរ
ការណបងណចក្សបំម
ការណបងណចក្សវិភាជន៍ស ើង វិញសៅ QC
ផលិរផល
គ្រួរពិនិរ
ចំណ្ដយ
សសគ្មច
រុែភាព
ការណងរទំ
ុលាលរ
ុលាលរ
ុលាលរ
220,000
160,000
140,000
113,000
63,000
49,000
-140,000
28,000
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
675
ការណបងណចក្សការណងរទំស ើង វិញ
42,300
56,400
42,000
-141,000
ការណបងណចក្សវិភាជន៍ស ើង វិញសៅ QC
19,035
14,805
-42,300
8,460
ការណបងណចក្សការណងរទំស ើង វិញ
2,538
3,384
2,538
-8,460
ការណបងណចក្សវិភាជន៍ស ើង វិញសៅ QC
1,142
888
-2,538)
508
152
204
152
-508
69
53
-152
30
ការណបងណចក្សការណងរទំស ើង វិញ
9
12
9
-30
ការណបងណចក្សវិភាជន៍ស ើង វិញសៅ QC
5
4
-9
0
348,250
284,750
0
0
ការណបងណចក្សការណងរទំស ើង វិញ
ការណបងណចក្សវិភាជន៍ស ើង វិញសៅ QC
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំ
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៨៖ការ្ាំណាយ្នថៃ ន ើមក្សនុង១ឯក្សតាបណេថ មេិងគ្សូប្ូ ក្សនុងនថៃ ន ើមនេញន
(៥០)
ញ
(ឃ)
(១) មិនគ្រឹមគ្រូវ។ ផលិរផលបរិមាែរូចជាងមុនសគ្ចើនណរបណ្ដ
ត លឱ្យមានការចំណ្ដយមិនសមាមាគ្រ។
(២) គ្រឹមគ្រូវ។
(៣) មិនគ្រឹមគ្រូវ។ ការចំណ្ដយរិចរួចផតលគ្់ បាក្ស់ចំសែញេព ស់។
(៤) គ្រឹមគ្រូវ។
(៥១)
(ក្ស)
(៥២)
(េ) មិនពិរ
វិ្ីសាស្តសតននការចំណ្ដយសលើការគ្សូបយក្សចំណ្ដយនងលស ើមសងរជាឯក្សតាណ លផលិរសហ្ើយជាលទ្ធ ផលសសគ្មច
បាននូវការផគូផង
គ ការលក្ស់នង
ិ ការចំណ្ដយកាន់ណរគ្បសសើរស ើងក្សនុងក្សំ ុងសពលមួយនិង
វិធានការចំសែញសគ្ចើនជាង។
(៥៣)
(រ)
សននិ្ិចុងគ្គ្ម = 5,000 ឯក្សតា
សគ្កាមការគ្សូបយក្សសពញសលញចំណ្ដយសលើសមាមាគ្រននការផលិរសងរនឹងគ្រូវបានអនុវរតសៅមុេសៅក្សនុងសននិ
្ិសនេះ។
90,000 ុលាលរ /75,000 x 5,000 = 6,000 លា
ុ លរ
សនេះរឺជាភាពេុសគ្មនននគ្បាក្ស់ចំសែញ។
ជាំេក្ស
ូ ទី ០៩៖ ការ្ាំណាយ្ន
(៥៤)
676
(រ)
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
ើការងារ គ្ក្សុម េិង ាំនណើរការ
(៥៥)
(េ)
(៥៦)
(ក្ស)
របាយការែ៍ (២) រឺជាការពិរសគ្មាប់ការចំណ្ដយសលើការងារប៉ាុណនតមិនណមននងលស ើម ំសែើរការសទ្។
(៥៧)
(ឃ)
ផលិរផលឬលទ្ធ ផលរំពឹងទ្ុក្ស = 90%x 500 = 450 លីគ្រ
នងលស ើមក្សនុងមួយឯក្សតា = (3,000 លា
ុ ល រ +2,670 លា
ុ ល រ)/450 =12.60 លា
ុ លរ
(៥៨)
(ឃ)
ំសែើរការចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមា
11,800
4,000
800
(400)
12,600
3,600
ការខារបង់្មាតា @ នងលស ើមបារ់បង់សចាល
សរុប

នងលស ើមក្សនុងមួយឯក្សតា =12,600 លា
ុ ល រ/3,600 =3.50 លា
ុ លរ

ការបារ់បង់មិន្មាតា = 3,600រ.ក្ស - 3,550រ.ក្ស = 50 រ.ក្ស

រនមលននការបារ់បង់មន
ិ ្មាតា = 50 ុលាលរ x (3.50 ុលាលរ +2 លា
ុ ល រ) =275 ុលាលរ
(៥៩)
(េ)
លំហ្ូរជារូបវនត៖
សមរុលយស ម
ើ គ្គ្ម WIP + បណនថមបរិមាែឯក្សតា=ឯក្សតាផលិរផលសសគ្មច + សមរុលយចុងគ្គ្ម WIP
12,000 ុលាលរ + 48,000 លា
ុ ល រ = 45,000 លា
ុ ល រ + 15,000
ការរែ ចំនន
ួ ឯក្សតាសមូល៖
វរថធា
ុ រុស ើម
ការបណមលង
ឯក្សតាសសគ្មចសាថពរ
45,000 45,000
សមរុលយចុងគ្គ្ម CWIP
15,000 15,000 x 60% = 9,000
សរុបឯក្សតាសមូល (EU)
60,000 54,000
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាសមូល (EU)៖
វរថធា
ុ រុស ើម
លា
ុ លរ
ចំណ្ដយនងលស ើមសៅក្សនុងផលិរផលមិនទនសសគ្មចស ើមគ្គ្ម (OWIP)
ការបណមលង
លា
ុ លរ
33,600
22,980
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
677
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុងកាលបរិសចេទ្
144,000
307,500
ចំណ្ដយនងលស ើមសរុប
177,600
330,480
60,000
54,000
2.96
6.12
ឯក្សតាសមូល (EU)
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាសមូល (EU)
សមរុលយចុងគ្គ្មផលិរផលមិនទនសសគ្មច( WIP)៖
វរថធា
ុ រុស ើម 15,000 x2.96 លា
ុ ល រ= 44,400 លា
ុ លរ
ការចំណ្ដយសលើការណគ្បចិរសត ជឿ 9,000 x6.12 លា
ុ ល រ = 55,080 ុលាលរ
សមរុលយចុងគ្គ្មផលិរផលមិនទនសសគ្មច( WIP)សរុប = 99,480 ុលាលរ
(៦០)
(េ)
លំហ្រូ ជារូបវនត៖
សមរុលយស ម
ើ គ្គ្មWIP + ឯក្សតាបណនថម =សមរុលយស ើមគ្គ្ម(OWIP) +បរិមាែឯក្សតាផលិរក្សមាចាប់សផតម
ើ
ផលិរផលសសគ្មច+ សមរុលយចុងគ្គ្ម(WIP)
12,000 ុលាលរ + 48,000 លា
ុ ល រ = 12,000 លា
ុ ល រ + 33,000 ុលាលរ + 15,000 លា
ុ លរ
វរថធា
ុ រុស ើម
ការបណមលង
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
0
12,000 x 60% = 7,200
ចាប់សផតើមស ើមបីបានផលិរផលសសគ្មច
33,000
33,000
សមរុលយចុងគ្គ្ម CWIP
15,000
15,000 x 60% = 9,000
ឯក្សតាសមូល (EU)សរុប
48,000
49,200
144,000
307,500
48,000
49,200
3
6.25
សមរុលយស ម
ើ គ្គ្ម OWIP ស ើមបីផលិរផលសសគ្មច
ការចំណ្ដយនងលស ើមកាលបរិសចេទ្
ឯក្សតាសមូល (EU)
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនុង១ឯក្សតាសមូល (EU)
រនមលននផលិរផលសសគ្មច = រនមលននឯក្សតាចាប់សផតើមផលិរផលសសគ្មច + សមរុលយស ើមគ្គ្ម WIP+បាន
បញ្ា បសា
់ ថ ពរ៖
ឯក្សតាចាប់សផតើមផលិរផលសសគ្មច = 33,000 x (3 ុលាលរ + 6.25 លា
ុ ល រ) = 305,250 លា
ុ លរ
សមរុលយស ម
ើ គ្គ្ម WIP៖
ចំណ្ដយនងលស ើមសយង
678
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
លា
ុ លរ
56,580
បូក្ស៖បណនថមវរថធា
ុ រុស ើម
ការចំណ្ដយសលើការណគ្បចិរសត ជឿ (7,200 x 6.25 លា
ុ ល រ)
រនមលសរុប
0
45,000
101,580
ូសចនេះរនមលសរុបននផលិរផលសសគ្មច =305,250 ុលាលរ +101,580 ុលាលរ = 406,830 លា
ុ លរ
(៦១)
(រ)
ជាំេក្ស
ូ ទី ១០៖សវាក្សមមេិង្ាំណាយ្នថៃន ើមគ្បត្ិាបការណ៍
(៦២)
(ក្ស)
ការពិរ
(៦៣)
(េ)
ណ លនឹងសគ្បើនងលស ើម ំសែើរការផលិរក្សមាស ើមបីបសងករ
ើ នងលស ើមននផលិរផលរូបវ័ន។
ត
(៦៤)
(រ)
ណ លអាចនឹងមានគ្បសយជន៍ ល់សភាជនីយោះន / ផទេះបាយ។
(៦៥)
(េ)
មិនពិរ
ក្សយសុំសសវាក្សមាជាសគ្ចើនទក្ស់ទ្ងនឹងនងលស ើមសងរេព ស់ប៉ាុណនតចំនន
ួ នងលស ើមេព ស់នឹងបណ្ដ
ត លឱ្យនងលស ើមសងរទបជាង
ក្សនុងមួយឯក្សតា។
(៦៦)
(េ)
ចំងាយសរុបរី ូណម៉ាគ្រស្វើ សំ ែើរ ក្សនុង1ឆ្នំ = 200 រី ូណម៉ាគ្រ x 5នងងx 50 សបាតហ្៍x 6យយនត(សគ្រឿង)
= 300,000រី ូណម៉ាគ្រ
ចំណ្ដយនងលស ើមអសងរសរុប (VC ) = 300,000 រ.មx 0.50 លា
ុ ល រ =150,000 ុលាលរ
ការចំណ្ដយសលើការររ់ឬ ឹក្សសរុប = 150,000 លា
ុ ល រ (VC )+225,000 លា
ុ ល រ( FC)
= 375,000 លា
ុ ល រ 1ឆ្នំ។
សរុបចំនន
ួ សតានរិរជា រី ូណម៉ាគ្រ ក្សនុង1ឆ្នំ = ការស្វើ សំ ែើរ 4 x 25 រី ូណម៉ាគ្រx 5 សតានx 5 នងងx 50សបាតហ្៍
x យនយនត 6 សគ្រឿង = 750,000 សតាន / រី ូណម៉ាគ្រ
រនមលសង
ត ោ
់ រក្សនុង 1 សតាន = 375,000/750,000 = 0.50 ុលាលរ
ជាំេក្ស
ូ ទី ១១៖នោ
(៦៧)
ការណ៍នថៃន ើមជាំេួស
(ក្ស)
ABC មានភាពសាុរសាាញយុរិ្
ត ម៌រឺជាទ្ំរង់ននការចំណ្ដយក្សនុងការគ្សូបយក្ស (មិនរូចសទ្) សហ្ើយវាមាន
គ្បសយជន៍ជាពិសសសសៅសពលណ លចំណ្ដយសលើក្សាលសងរេព ស់សហ្ើយមិនមានបរិមាែសគ្ចើនសទ្។
(៦៨)
(ក្ស)
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
679
គ្ក្សុមសសវាក្សមាអរិងិជនទក្ស់ទ្ងនឹងសំែួរអរិងិជននិងបែតឹងរវា៉ាពីខាងសគ្ៅអងគការជាពិសសសប ទ ប់ពីទ្ន
ំ ញ
ិ
ុ សនេះសក្សើរស ើងពីការបរាជ័យរុែភាពសហ្ើយអាច
គ្រូវបានបញ្ជូនសៅអរិងិជន។ ការចំណ្ដយរបស់គ្ក្សម
ុ ទ្ុក្សស ើមបីការ រការបំផ្ទលញ
ការ របាន។ ពួក្សសររឺជាការចំណ្ដយបរាជ័យខាងសគ្ៅ។ ការណងទំគ្រូវបានបគ្មង
មា៉ា សុីនសហ្ើយ ូសចនេះស ើមបីការ រការេក្សខានរុែភាពសហ្ើយ ូសចនេះវាជាការចំណ្ដយបងាករ។ ឧបក្សរែ៍ស្វើសរសត
គ្រូវបានសគ្បើសគ្មាប់ការគ្រួរពិនរ
ិ យ។
(៦៩)
(ក្ស)
ការចំណ្ដយសលើវ ជ
ត ី វរ
ិ របស់ផលិរផលរឺរាប់បញ្ាូ ល, វាមិនគ្រូវបានរាប់បញ្ាូ លសទ្។
(៧០)
(ក្ស)
ការវិភាររនមលទក្ស់ទ្ងនឹងការក្សំែរ់មល
ូ សហ្រុនិង វិ្ីណ លអរិងិជនឱ្យរនមលផលិរផលស ើមបីជួយសនស ំការ
ចំណ្ដយសោយមិនស្វើឱ្យេូចរនមល ល់អរិងិជន។
ជាំេក្ស
ូ ទី ១២៖បន្េក្សនទសេាក្សរណ៍
(៧១)
(ក្ស)
សមរុែទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងវាស់ក្សមាលំងននការរភាជប់រវាងអសងរពីរ។ សមរុែជាប់ទក្ស់ទ្ង 0 បងាាញថាអសងរទំងពីរមិន
ិ សៅនឹង +1 ឬ -1
ទក្ស់ទ្ងគ្មនសហ្ើយជាលទ្ធ ផលមិនមានទ្ំ ក្ស់ទ្ំនងលីសនណអ៊ែររវាងពួក្សវាសទ្។ រនមលកាន់ណរជរ
កាន់ណរជាប់ទក្ស់ទ្ងគ្មនសហ្ើយណេសណ លសមបំផរ
ុ ។
(៧២)
(រ)
ការរែ សនទសសន៍សគ្មាប់ឆ្នំនីមយ
ួ ៗមាន ូចខាងសគ្កាម៖
20X3 25/22 x100 = 114
(៧៣)
(ឃ)
ឆ្នំ
គ្បាក្ស់ចំែូល
លា
ុ លរ
20X6
(៧៤)
គ្បចាំ
680
1,200,000
និយ័ក្សមា
និយ័ក្សមាគ្បាក្ស់ចំែូល
សនទសសន៍
លា
ុ លរ
140/130
1,292,000
(ឃ)
រនមល
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
ឯក្សតា
បរិមាែ
ណផនក្សលក្ស់ពោក្សរែ៍
គ្រីមាស
នន x
និ ន ការ
ឯក្សតា
1
25
26x25+8,850
=
9,500
9,500x85%
=
8,075
2
26
26x26+8,850
=
9,526
9,526x95%
=
9,050
3
27
26x27+8,850
=
9,552
9,552x105%
=
10,030
4
28
26x28+8,850
=
9,578
9,578x115%
=
11,015
ភាពេុសគ្មនរវាងការលក្ស់ង វិកាតាមគ្រីមាសទ្ី 1 និងទ្ី 4 = 11,015ឯក្សតា - 8,075ឯក្សតា = 2,940 ឯក្សតា
(៧៥)
(ឃ)
ផលិរក្សមាង វិកាណ លបានសគ្គ្មងទ្ុក្សសរៀងរាល់គ្រីមាស = 38,170/4 = 9,542.5 ឯក្សតា បានបងគរ់សៅ
9,543 ឯក្សតា
(៧៦)
(េ)
X រឺជារយៈសពលសយងសពលសវលាសហ្ើយសគ្មាប់គ្រីមាសទ្ី 1 ននឆ្នំទ្ី 1 រឺ 1. សលេសយងរយៈសពលរយៈសពល
សគ្មាប់គ្រីមាសទ្ី 3 ននឆ្នំទ្ី 7 រឺ 27 ។
y = 25,000 + 6,500 x 27 = 200,500 ឯក្សតា
(៧៧)
(េ)
ការសគ្បើគ្បាស់ប ទ រ់ស ើមបីទ្សសន៍ទយរនមលសៅក្សនុងជួរណ លបានអសងករគ្រូវបានសរសាគល់ថាជាការបក្សគ្សាយ។
(៧៨)
(េ)
សមរុែ b ៖
b=
(៧៩)
(5x83,920)-(540 x755)
2
(5 x61,000) -(540 )
=0.89
(រ)
y= (10x19) + 150 = 340
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៣៖ការនរៀប្ាំថ វិកា
(៨០)
(េ)
(១) គ្រឹមគ្រូវ
(២) គ្រឹមគ្រូវ
(៣) មិនគ្រឹមគ្រូវ។ឧ, ងវិកាសគ្មាប់ចន
ំ ួនបុរល
គ ិក្សណ លគ្រូវការ
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
681
(៤) មិនគ្រឹមគ្រូវ។ ងវិកាសមក្ស៏រួមបញ្ាូ លទំងលំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ណ លបានសគ្គ្មងទ្ុក្សផងណ រ។
(៥) មិនគ្រឹមគ្រូវ។ នលរគ្មូវការចំណ្ដយអសងរ។ សងរគ្រូវបានជួសជុល។
(៨១)
(រ)
(៨២)
(ឃ)
មក្សរា
ក្សុមាៈ
មី
ការលក្ស់
2,000
2,500
3,000
-សននិ្ិស ើមគ្គ្ម
(200)
(250)
(300)
+សននិ្ិចុងគ្គ្ម
250
300
350
2,050
2,550
3,050
ផលិរផល
(៨៣)
(ឃ)
ចំសែញ = 300,000 x 0.2 = 60,000
រនមលននការលក្ស់ =240,000
ចំណ្ដយនងលស ើម =សននិ្សិ ម
ើ គ្គ្ម + ការទ្ិញ -សននិ្ិចង
ុ គ្គ្ម
240,000 = 40,000 + P - 60,000
P = 240,000 - 40,000 + 60,000
P = 260,000
(៨៤)
(ឃ)
ផលិរក្សមាណេ 4 = 120,000ឯក្សតា + 8,000ឯក្សតា - 6,000ឯក្សតា = 122,000 ឯក្សតា
ការសគ្បើគ្បាស់ណេ 4 = 122,000 ឯក្សតា x 2 រី ូគ្កាម = 244,000 រី ូគ្កាម
(៨៥)
(រ)
គ្រូវការសពលសវលាសរុប = 16,000 សមា៉ា ង+ 36,000សមា៉ា ង = 52,000សមា៉ា ង
ផលិរផល(ក្ស) ផលិរផល(េ)
សមា៉ា ងជំ ញក្សនុង1ឯក្សតា
ចំនួនឯក្សតា
ចំនួនសមា៉ា ងសរុប
682
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
2
3
8,000
12,000
16,000
36,000
(៨៦)
(ឃ)
ចំសលើយ (ក្ស) និង (េ) សំសៅសៅសលើគ្បាក្ស់ឈួ ន លណ លទក្ស់ទ្ងនឹងគ្បាក្ស់ចំសែញសហ្ើយចសមលើយ (រ) ពិពែ៌
អំពីការទ្ូទរ់គ្បាក្ស់ជាចំណែក្ស ៗ រឺការទ្ូទរ់តាមសមា៉ា ង / នងង។
(៨៧)
(រ)
សៅសពលណ លមានការសំសរចសគ្មលសៅអនក្សគ្រប់គ្រងណ លក្សំពុងស្វកា
ើ រស ើមបីសំសរចសគ្មលសៅផ្ទទល់េួ ល នរបស់ពួក្ស
សរក្ស៏នឹងស្វកា
ើ រស ើមបីសំសរចសគ្មលសៅរបស់អងគការផងណ រ។ សទេះបីជាការសគ្បើគ្បាស់ក្សគ្មិរសសចក្សតគ្ី បាថានស ើមបី
ក្សំែរ់សគ្មលសៅ (ជសគ្មើសឃ) ទ្ំនងជាអាចជួយក្សនុងការសសគ្មចបាននូវសមិទ្ធផ
ិ លសគ្មលសៅក្ស៏សោយវាមិន
ណមនជានិយមន័យនន ក្សយស េះសទ្។
(៨៨)
(រ)
របាយការែ៍ (១) មិនគ្រឹមគ្រូវ។ អនក្សគ្រប់គ្រងសៅក្សគ្មិរគ្បរិបរតិការទ្ំនងជា ឹងថាអវីណ លអាចសសគ្មចបាន
ពិរគ្បាក្ស ជាងអនក្សគ្រប់គ្រងជាន់េពស់ណ លក្សំែរ់សគ្មលសៅងវិកាពីខាងសលើ។ របាយការែ៍ (២) រឺគ្រឹមគ្រូវ
ណ្ដស់៖ ការចូលរួមក្សនុងងវិកាអាចស្វើសអាយគ្បសសើរស ើងនូវការសលើក្សទ្ឹក្សចិរ។
ត របាយការែ៍ (៣) រឺគ្រឹមគ្រូវ៖
ងវិកាណ លបានោក្ស់សចញរួរណរសលឿនជាងមុនក្សនុងការសរៀបចំពីសគ្ េះរយៈសពលពិភាក្សារិចនិងសពលសវលាចរចា
រឺចាំបាច់ជាងការក្សំែរ់ង វិកាណ លមានការចូលរួម។
(៨៩)
(េ)
ជសគ្មើស (រ) រឺជាងវិកាសងរសហ្ើយជសគ្មើស (ឃ) រឺជាងវិការវិល។ ជសគ្មើស (ក្ស) មិនគ្រឹមគ្រូវសទ្សគ្ េះងវិកា
អាចបរ់ណបនបានរួមបញ្ាូ លទំងនងលស ើមទំងអស់។
(៩០).(រ)
រសគ្មាងងវិការណ លអាចបទ្ណបនបាន អាចជួយគ្រប់គ្រង្មធានសោយមានគ្បសិទ្ធភាពតាមរយៈកាផតល់ង វិកា
ចំណ្ដយជាក្ស់ណសតងសគ្មាប់ក្សគ្មិរជាក្ស់ណសតងននសក្សមាភាពណ លបានសសគ្មច។ ូសចនេះ វិធានការគ្រួរពិនរ
ិ យអាច
មានគ្បសិទ្ធភាពសគ្ចើនពីសគ្ េះផលប៉ាេះ ល់ននការផ្ទលស់បូរា ក្សគ្មិរណ្ដមួយគ្រូវបាន ក្សសចញពីការសគ្បៀបស្ៀប។
(៩១).(ក្ស)
រសគ្មាងងវិកាសងររឺជារសគ្មាងងវិកាណ លបានសរៀបចំសគ្មាប់ក្សគ្មិរសក្សមាភាពណរមួយណ លបានសគ្គ្មងទ្ុក្ស។
វាមិនសអើសពើនឹងអរិផរណ្ដ (ជសគ្មើស (រ) មិនគ្រឹមគ្រូវ) សហ្ើយវារួមបញ្ាូ លទំងការចំណ្ដយផ្ទទល់និងការ
ចំណ្ដយសលើស (ជសគ្មើស (ឃ) មិនគ្រឹមគ្រូវ) ។ ងវិកាសងរមួយអាចគ្រូវបានសរៀបចំសគ្មាប់ផលិរផលណរមួយ
ក្ស៏ ូចជាលាយផលិរផល (ជសគ្មើស (េ) មិនគ្រឹមគ្រូវ) ។
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
683
(៩២). (ឃ)
អនក្សគ្រប់គ្រងណេសចងាវក្ស់ផលិរក្សមាមបា
ិ ននគ្រួរពិនរ
ិ យរនមលឬអគ្តា។
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៤៖ការនរៀប្ាំថ វិកាមូ
ធេសគ្មាប់គនគ្មាងវិេិនយាគ
(៩៣). (េ)
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
អគ្តាអបបហារ
លា
ុ លរ
ឆ្នំ វិនិសយរ ំបូង(ទ្ពយសក្សមា)
10%
រនមលបចាុបបនន
លា
ុ លរ
(2,000,000)
1.000
(2,000,000)
450,000
4.355
1,959,750
ឆ្នំទ្១
ី ល់ទ្ី៦លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ជាគ្បចាំ
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ
(40,250)
(៩៤). (េ)
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
អគ្តាអបបហារ
លា
ុ លរ
រនមលបចាុបបនន
5%
លា
ុ លរ
0
(80,000)
1.000
(80,000)
1
25,000
0.952
23,800
2
25,000
0.907
22,675
(៩៥).(រ)
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
ចល លំហ្ូរគ្បាក្ស់បូក្សសយង
លា
ុ លរ
លា
ុ លរ
0
(50,000)
(50,000)
1
22,000
(28,000)
2
22,000
(6,000)
3
20,000
14,000
រយៈសពលសងគ្រ ប់ វញ
ិ 2ឆ្នំ និង 4ណេ។
រែ គ្បចាំណេ= 6,000/20,000 x 12 = 3.6 ណេ។
(៩៦).(ឃ)
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
ុលាលរ
684
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
អបបហារ
10%
រនមលបចាុបបនន
ុលាលរ
រនមលបចាុបបនន
បូក្សសយង
០
នងលស ើមទ្ិញមា៉ា សុន
ី ំបូង
(50,000)
1.000
(50,000)
(50,000)
១
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សុទ្ធពីការលក្ស់
22,000
0.909
19,998
(30,002)
២
ហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សុទ្ធពីការលក្ស់
22,000
0.826
18,172
(11,830)
៣
ហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់សុទ្ធពីការលក្ស់
20,000
0.751
15,020
3,190
រយៈសពលសងគ្រ ប់ វញ
ិ ២ឆ្នំ ១០ណេ។
ការរែ តាមណេ = 11,830/15,020 x 12 = 9.5 ណេ។
(៩៧).(េ)
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
ុលាលរ
0
1-5
អបបហារ
រនមលបចាុបបនន
15%
ុលាលរ
អបបហា
20%
រនមលបចាុបបនន
ុលាលរ
(75,000)
1.000
(75,000)
1.000
(75,000)
25,000
3.352
83,800
2.991
74,775
8,800
(225)
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង(IRR) = 15 + [8,800/(8,800-(-225)x5)] =19.9%
(៩៨) .(រ)
100,000 លា
ុ ល រ/20,000 លា
ុ ល រ = ៥ឆ្នំ
(៩៩) .(េ)
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង(IRR) = 10 + [12,304 / (12,304 -(-3,216) x 5] = 13.96% ឬ 14%
(១០០) .(ឃ)
ឆ្នំ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
លា
ុ លរ
អបបហារ
20%
រនមលបចាុបបនន
លា
ុ លរ
0
(200,000)
1.000
-200,000
1
80,000
0.833
66,640
2
90,000
0.694
62,460
3
100,000
0.579
57,900
4
60,000
0.482
28,920
5
40,000
0.402
16,080
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ(NPV)
32,000
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
685
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង(IRR) = 10+[87,980/(87,980-32,000)x10] = 25.7%
(១០១) .(េ)
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
ឆ្នំទ្0
ី ការវិនិសយរ ំបង
ូ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់បូក្សសយង
(400,000)
(400,000)
ឆ្នំទ្1
ី
100,000
(300,000)
ឆ្នំទ្2
ី
120,000
(180,000)
ឆ្នំទ្3
ី
140,000
(40,000)
ឆ្នំទ្4
ី
120,000
80,000
រយៈសពលសងគ្រ ប់ វញ
ិ រិរជាណេ = 40/120x12 = 4ណេ
(១០២).(រ)
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
ឆ្នំទ្0
ី ការវិនសិ យរ ំបូង
(450,000)
អបបហារ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
10%
បូក្សសយង
ឆ្នំទ្1
ី
130,000
118,170
(331,830)
ឆ្នំទ្2
ី
130,000
107,380
(224,450)
ឆ្នំទ្3
ី
130,000
97,630
(126,830)
ឆ្នំទ្4
ី
130,000
88,790
(38,030)
ឆ្នំទ្5
ី
150,000
93,150
55,120
រយៈសពលសងគ្រ ប់ វញ
ិ ណេ = 38.03/93.15x12 = 4.899 = 5ណេ
(១០៣ ).(ឃ)
ការវិនិសយរ ំបូង
អបបហារសលើ
ឆ្នំទ្ី 0
(350,000)
ឆ្នំទ្ី ១
50,000
41,650
ឆ្នំទ្ី ២
110,000
76,340
ឆ្នំទ្ី ៣
130,000
75,270
ឆ្នំទ្ី ៤
150,000
72,300
ឆ្នំទ្ី ៥
100,000
40,200
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ
686
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ 20%
(44,240)
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សនុង(IRR) = 10 + [48/(48-44.24) x 10 ] = 15.2%
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៥៖ការក្សាំណត្់្ណា
ាំ
យ្នថៃន ើមតាមសាង់ដារ ( Standard Costing )
(១០៤).(េ)
បរិមាែជាក្ស់ណសាងXនងលលក្ស់ជាក្ស់ណសាង
=
Actual Quantity x Actual Price
=
Aq. x Ap.
=
1,560 x 5.25 លា
ុ លរ
=
បរិមាែលក្ស់Xនងលលក្ស់
=
Sold Quantity x Sold Price
=
Sq x Sp
=
4,800 x 20/60 x 5 លា
ុ លរ
=
លំសអៀង
លា
ុ លរ
8,190
8,000
190 មិនសពញចិរត (A)
(១០៥).
(រ)
(១០៦).
(រ)
វរថធា
ុ រុស ើមសគ្បើបគ្បាស់ជាក្ស់ណសាង x អគ្តាសតង់ោរ
=
Actual materials used x standard rate
=
28,000 x 3.30 ុលាលរ
=
ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រ ននផលិរក្សមាជាក្ស់ណសាង
=
Standard cost of actual production
=
5,900 x 5 x 3.30 លា
ុ លរ
=
លំសអៀង
លា
ុ លរ
97,350
97,350
4,950
សពញចិរ(ត F)
(១០៧).(ក្ស)
105,000 លា
ុ ល រ -30,000 x 3.30= 6,000 ុលាលរ មិនសពញចិរ(ត A)
(១០៨).(ក្ស)
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
687

រនមលលក្ស់តាមងវិកា =108,000 លា
ុ ល រ/9,000 =12 ុលាលរ

104,500 លា
ុ ល រ -9,500 x 12 ុលាលរ = (9,500 លា
ុ ល រ)មិនសពញចិរ(ត A)
(១០៩).(េ)
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សតងោ
់ រ (standard contribution) = 36,000 លា
ុ ល រ/9,000 =4 ុលាលរ ក្សនុង1ឯក្សតា
ភាពេុសគ្មនននបរិមាែ (volume variance) = 500 x4 លា
ុ ល រ =2,000 លា
ុ ល រ សពញចិរ(ត F)
(១១០).(េ)
លា
ុ លរ
សមា៉ា ងពិរគ្បាក្ស x អគ្តាសតង់ោរ 8,320 x 7 ុលាលរ
=
Actual hours x standard rate
=
ក្ស៖នឹង វា៉ារយង់ឬលំសអៀងចំណ្ដយ
=
Favorable (Favorable expenditure)
58,240
(1,664)
56,576
ូសចនេះសហ្ើយ អគ្តាពិរគ្បាក្ស ក្សនុងមួយសមា៉ា ង = 56,576 លា
ុ ល រ / 8,320 = 6.80 ុលាលរ
(១១១).(េ) មិនគ្រឹមគ្រូវ
វា៉ារយង់ននបរិមាែចំណ្ដយសងរ អាចណបងណចក្សជាវា៉ារោង់មានគ្បសិទ្ធភាព។
(១១២).(ឃ)
អគ្តាចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសងរសតង់ោរក្សនុង1ឯក្សតា = 280,000 លា
ុ ល រ/7,000 = 40 ុលាលរក្សនុង1ឯក្សតា។
វា៉ារយង់ននបរិមាែននចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំសងរ = 200 ឯក្សតា x40 លា
ុ លរ
= 8,000 លា
ុ ល រ [សពញចិរត (F)]
(១១៣).(ឃ)
លា
ុ លរ
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ សតងោ
់ រសលើការលក្ស់ពិរគ្បាក្ស
ក្ស៖ ភាពេុសគ្មនននចំណ្ដយនងលស ើមអសងរមិនសពញចិរត
គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ល
ុ ពិរគ្បាក្ស
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៦៖ បន្េក្សនទសវាស់សទង់សមិទធិែ
688
េការអេុវត្ា
RI=គ្បាក្ស់ចំសនញមុនការគ្បាក្ស់-(10%x មូល្នវិនសិ យរ)
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
(12,600)
73,000
(១១៤) .(រ)

85,600

ូចសនេះ 240,000 លា
ុ ល រ =640,000-(10%xមូល្នវិនិសយរ)
ណ ល10%x មូល្នវិនិសយរ = 400,000 លា
ុ លរ
ូចសនេះ មូល្នវិនសិ យរ =4,000,000 ុលាលរ
ផលសលើការវិនិសយរ =គ្បាក្ស់ចំសនញមុនការគ្បាក្ស់/មូល្នវិនិសយរ
= (640,000 លា
ុ ល រ/4,000,000 លា
ុ ល រ)x100
=16%
(១១៥) .(េ)
ទ្ិននផលឬផលិរផលសតងោ
់ រក្សនុង1សមា៉ា ង រឺបានបរិមាែចំនួន 2ឯក្សតា ក្សនុងេែេះសពលណ ល1ឯក្សតាមានរយៈ
សពលសតងោ
់ រ 30 ទ្ី។
ងវិការសគ្មាងរយៈសពលពលក្សមាបានចំនួនសមា៉ា ង 1,500/2=750ឯក្សតា
ទ្ិននផលជាក្ស់ណសាងវាស់ណវងតាមរយៈសពលសតង់ោរបានចំនួនសមា៉ា ង 1,400/2=700ឯក្សតា (សាង់ោរសមា៉ា ង)
អនុបារទ្ំហ្ំផលិរក្សមា=(700/750)x100 =93.3%
(១១៦)
(រ)
អនុបារសមរថភាព=(720/750)x100 =
(១១៧)
96%
(ក្ស)
អនុបារគ្បសិទ្ធភាព=(700/720)x100 =
(១១៨)
(ឃ)
(១១៩)
(េ)
97.2%
អនុបារចរនតរឺជាគ្ទ្ពយចរនតទង
ំ អស់រួមបញ្ាូ លទំងសនន្
ិ ិណចក្សនិងបំែល
ុ ចរនត។ប៉ាុណនតតាមការសាក្សលបង(គ្ទ្ពយ
ចរនត-សននិ្ិ)/បំែល
ុ ចរនត វាអាចនិងសសាគ្ម
ើ ន គ្បសិនសបើគ្ក្សុមហ្៊ែុនមិនមានសននិ្ិក្សនុងគ្គ្ម។
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៧ ៖ការវាស់ណវងការអេុវត្ាក្សនុងសាថេភាេណាក្ស់ោក្ស់
(១២០) .(េ)
ការការ់បនថយអាគ្តាមរែេះរឺជាសគ្មលសៅបញ្ញាក្ស់របស់មនទីសពទ្យសនេះជារងាវស់គ្បសិទ្ធភាពននផលិរផល ។
(១២១) .(េ)
អនក្សគ្រប់គ្រងននណផនក្សគ្បាក្ស់ចសំ នញអាចគ្រប់គ្រងសលើចំនល
ូ ចំ យណ លអាចគ្រប់គ្រងបានប៉ាណុ នតវាមិនអាចមាន
ឥទ្ធ ិពលសលើស ើមទ្ុនននការវិនិសយរស េះសទ្។
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
689
គ្បាក្ស់ចសំ នញ ល
ុ (១)វាអាចជាណផនក្សនន ំសែើការអាជីវក្សមាសគ្ េះអនក្សគ្រប់គ្រងអាចគ្រប់គ្រងចំនល
ូ ពីការលក្ស់និង
នងលស ើមអសងរ។គ្បាក្ស់ចំសនញណ លអាចគ្រប់គ្រងបាន(២)វាជាណផនក្សសំខាន់លុេះគ្តាណរនងលស ើមប ទ ប់បនស ំចំណ្ដយ
សៅសលើការទញយក្សគ្បាក្ស់ចសំ នញណ លអាចគ្រប់គ្រងបានសោយអនក្សគ្រប់គ្រងណផនក្សគ្បាក្ស់ចំសនញ។ការណបងណចក្ស
រនមលក្សណ្ដ
ា លអាចនិងស្វើការ ក្សសចញសពលរែ គ្បាក្ស់ណ លអាចគ្រប់គ្រងបាន។
ផលសលើការវិនិសយរ(៣)គ្បាក្ស់ចំនល
ូ សៅសល់ (៤)វាមិនមានសារេះសំខាន់សទ្សគ្ េះវាជាស ើមទ្ុន វិនសិ យរសៅ
ក្សនុងណផនក្សសនេះ។
ជាំេក្ស
ូ ទី ១៨ ៖ការនគ្បើគ្ ស់ក្សមម វិធី Excel
(១២២)គ្រឹមគ្រូវ
(១២៣) .(េ) មិនគ្រឹមគ្រូវ
មូលោះនទ្ិននន័យមួយនិងមានគ្បសយជន៍បណនថមសទ្ៀរ។សសៀវសៅបញ្ា ីគ្រូវស្វើស ើងស ម
ើ បី វិភារទ្ិនននយ
័ និង
រសគ្មៀបធារុ បញ្ា ីមន
ិ ណមនសគ្មាប់ផទុក្សទ្ិនននយ
័ ស ើមរយៈសពលណវងស េះសទ្។
(១២៤) .(រ)សសៀវសៅបញ្ា ម
ី ិនរួមបញ្ាូ លមុេងារគ្កាហ្ិក្ស
វ ។
(១២៥) .(េ) ជាក្សណនលងណ លមានទ្ិននន័សមគ្សប។
690
ជំពូក្សទ្ី ២០៖ចសមលើយ
ឯក្សសារគ្សាវគ្ណាវណានោ ក្សនុងការបក្សណគ្ប
១.វច នុគ្ក្សមណេា រ
ល.រ
១
សឈា
ា េះឯក្សសារ
ផលិរសោយសាថប័ន
វច នុគ្ក្សមណេា រ
អនក្សនិពនធ
វិទ្ោសាថនពុទ្ធសាសនបែឌរ
ិ យ សសមាចស
ឆ្នំផលិរ
២០០៨
ងឍរាជយ ជួេ
ណាត្
២
Ordida Dictionary of English
Virey An
១៩៩៨
Sath,
២០០១
Cambodian Language
៣
វច នុគ្ក្សមណេា រ-អងសរលស-លីមន
៉ាូ
Limon group co.,ltd
Sokha,
Mony,chhit
៤
English-Khmer Glossary of
NAA
GTZ
២០០៩
Accounting and Auditing
Terminology
https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/failure
២.សរហ្ទ្ំពរ័
https://translate.google.com/
75.
http://www.secc.gov.kh/khmer/m
php?pn=
http://www.investopedia.com/university/dcf/
2
៣.ចាប់នង
ិ បទ្បបញ្ារិត
(ក្ស) ចាប់
១.ចាប់ សតីពី មូលបគ្ររ ះ (Law on Government Securities)
(េ) អនុគ្ក្សិរ
១.អនុគ្ក្សឹរយសលេ: ៥៤ អនគ្ក្ស.បក្ស សតីពី ការអនុវរតចាប់សីព
ត ីការសបាេះផាយ និង ការជួញ ូរមូលបគ្រមហា
ជន
២.ឧបសមព័នធអនុគ្ក្សឹគ្រ សលេ ៥៨ អនគ្ក្ស.បក្សអនុគ្ក្សឹរយសាីពីការអនុវរតចាប់សព
ីា កា
ី រសបាេះផាយនិង
ការជួញ ូរមូលបគ្រមហាជន
៣.អនុគ្ក្សឹក្សយ សលេ: ៧០. អនគ្ក្ស.បក្សសតីពី ការសលើក្សទ្ឹក្សចរតិពនធោរក្សនុង វិស័យមូលបគ្រ
ឯក្សសារគ្សាវគ្ជាវជាសគ្មលក្សនុងការបក្សណគ្ប
691
(រ)គ្បកាស
http://www.secc.gov.kh/khmer/m23.php?pn=3
(ឃ) សសចក្សតស
ី សគ្មច និងសគ្មលការែ៍ណែ ំ
៥.ឯក្សសារ ក្ស់ព័នធ
១.សាង់ោររបាយការែ៍ទក្ស់ទ្ងនឹងហ្ិរញ្ាវរថអ
ុ នតរជារិសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ
២.សាង់ោររបាយការែ៍ទក្ស់ទ្ងនឹងហ្ិរញ្ាវរថអ
ុ នតរជារិសគ្មាប់គ្ក្សុមហ្៊ែន
ុ ខានររូចនិងម្យម(២០០៩)
692
ឯក្សសារគ្សាវគ្ជាវជាសគ្មលក្សនុងការបក្សណគ្ប
ក្សយបសចាក្សសទ្ស
ឯក្សសារគ្សាវគ្ជាវជាសគ្មលក្សនុងការបក្សណគ្ប
693
សេទ សសេ៍ពាក្សយ
ក្ស
ក្សំសែើន ..................................................................... 519, 523
ក្សតាតសជារជ័យ ៏សខា
ំ ន់ៗ......................................... 523, 524, 581
េ
ក្សគ្មិរសុវរថភាពគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ... 162, 178, 180, 181, 182, 184, 185,
េូបននជី វរ
ិ ផលិរផល............................................................305
រ
192
ក្សមាលំងពលក្សមា 32, 37, 38, 57, 139, 140, 143, 204, 206, 207, 209,
224, 225, 241, 337, 485, 496, 512
រែ ការចំណ្ដយនងលស ើមសរុបគ្បចាំឆ្នំ ....................................121
រែនីឥែទន .......................................................... 110, 114
ក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់ ........... 33, 34, 37, 54, 55, 159, 456, 494, 501
រែនីឥែពនធ ........................................................... 110, 114
កាក្សសំែល់ននគ្បាក្ស់ចំែូល ........................... 571, 572, 576, 577
រែសនយយគ្រប់គ្រង ..................................... i, xvii, 1, 19, 20, 21
ការគ្សាយបំពលឺបណនថម .............................................................. xvi
រែសនយយនងលស ើម ........................................................... 19, 20
ការការ់បនថយនងលស ើម .................................................... 591, 592
រែសនយយហ្ិរញ្ាវរថ.ុ ......................................................... 19, 20
ការខារបង់មន
ិ បានរំពឹងទ្ុក្ស ............................. 195, 236, 239, 243
រិរនងលស ើមតាមការងារ .............................194, 196, 198, 238, 643
ការរិរនងលស ើមសគ្មលសៅ ................................................ 296, 304
រុែភាព ..................................... 539, 544, 550, 583, 641, 675
ការគ្រប់គ្រងរុែភាពសរុប ..................................... 296, 310, 648
រុែ វិបរតិ .................................... 103, 104, 106, 367, 424, 430
ការគ្រប់គ្រងនងលស ើម.............................................................. 591
រុែសមបរតិ ...........103, 104, 106, 177, 256, 367, 419, 424, 430
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សប់លច
ិ បារ់ ......... 247, 249, 251, 253, 273, 281
ច
ការចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតាបណនថម ..... 35, 55, 162, 164, 165, 166,
ចំណ្ដយងវិកា ............................................................. 479, 509
171, 172, 173, 174, 177, 191, 450, 455, 456, 489, 641,
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សមាលំងពលក្សមាផ្ទទល់................................... 138, 174
642, 643
ចំណ្ដយនងលស ើមក្សនង
ុ 1ឯក្សតា ......................................127, 241, 642
ការចំណ្ដយនងលស ើមសងរ.... 38, 39, 45, 46, 173, 179, 180, 181, 183,
184, 642
ចំណ្ដយនងលស ើមជាប់ ក្ស់ពន
័ ធ ...................................................245
ចំណ្ដយនងលស ើមសងរ ......43, 51, 52, 53, 58, 60, 67, 166, 170, 177,
ការចំណ្ដយនងលស ើមមិនណមនផលិរក្សមា ...... 29, 32, 34, 35, 36, 55, 173
179, 180, 181, 182, 183, 192, 247, 255, 405, 456, 506,
ការចំណ្ដយនងលស ើមអសងរ .........................29, 38, 39, 46, 173, 184
629, 669, 670
ការចំណ្ដយសៅសលើការណចក្សចាយ ................................................ 34
ចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស 204,
ំ
206, 207, 209, 214, 230, 239, 242,
ការចំណ្ដយគ្បសយល ........................................................... 137
641, 676
ការទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ ....................................................... 93, 94, 110
ចំណ្ដយនងលស ើមផលិរក្សមាប ទ ប់បនស ំអសងរ................. 33, 35, 55, 165
ការទ្ិញទ្ំនញ
ិ ....................................................................... 94
ចំណ្ដយនងលស ើមផ្ទទល់ .......................................... 32, 54, 55, 287
ការធា ចំណ្ដយ ......................................................... 247, 403
ចំណ្ដយនងលស ើមណផអក្សតាមសក្សមាភាព .... 296, 298, 299, 300, 301, 303,
ការស្វណើ ផនការយុទ្ធសាស្តសត ........................................... 13, 22, 354
304, 647
ការបសញ្ា ញទ្ំនញ
ិ ពីឃាល ំង .......................................................... 94
ចំណ្ដយនងលស ើមសតងោ
់ រ ...........................450, 453, 454, 470, 687
ការបញ្ញជទ្ិញទ្ំនញ
ិ ........................................................... 93, 94
ចំែច
ុ រួចស ើម 162, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 191, 192,
ការណបងណចក្សតាមណផនក្ស ............................................................ 568
193
ការរក្សាទ្ុក្សនិងការរាប់សននិ្ិ ..................................................... 94
ចំែូលពីការបណ្ដ
ត ក្ស់ទ្ន
ុ ...........563, 569, 570, 571, 572, 575, 576
ការសលបឬគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើមសពញសលញ .. 162, 174, 451, 455, 489,
ចំណែក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ល
ុ 162, 164, 165, 166, 189, 190, 278, 492,
641
494, 496, 500, 666
ការវាស់ណវងសមិទ្ធលទ្ធផលសូច ក្សរសំខាន់ៗ ...................... 519, 524
រ
ការវិភាររនមល ............................................................. 587, 592
រនមលសងឃឹមរែិរ...................................................... 61, 62, 65
ការគ្សូបចូលក្សនង
ុ នងលស ើមសពញសលញ ... 162, 169, 171, 172, 174, 177,
រនមលបចាុបបននសុទ្ធ.... 397, 414, 421, 423, 424, 425, 426, 427, 428,
190, 191, 489
ក្សំែរ់បងាាញលិេរ
ិ គ្បរល់ទ្ន
ំ ិញ ....................................... 96, 102
694
ឯក្សសារគ្សាវគ្ជាវជាសគ្មលក្សនុងការបក្សណគ្ប
429, 431, 445, 446, 448, 660, 684, 685, 686
រនមល វិសវក្សមា ........................................................................594
រនមលសគ្មាប់រូបិយវរថ.............................................................
ុ
586
សពលសវលាបញ្ជូនទ្ំនិញ ................................... 115, 128, 635, 672
តារាងការងារ ...................................................................... 197
ព័រមា
៌ ន................................................................... 2, 66, 261
តារាងពិនទុរល
ុ យភាព .............................................................. 516
ព
ង
ភាពេុសគ្មនននការចំណ្ដយ .............................................. 468, 481
នងលស ើមក្សនង
ុ ១ឯក្សតា ....................................................... 3, 29, 54
ភាពលមសអៀង ........................................................................ 1
នងលស ើមសគ្ចើនគ្បសពទ្រួមបញ្ជូលគ្មន .............................................. 298
ភាពលំសអៀង ................................................ 450, 495, 503, 510
នងលស ើមសងរជាជំហា៊ែនសងរ .......................................................... 39
ភាពលំសអៀងក្សមាលំងពលក្សមា .....................................................457
នងលស ើមអសងរ ក្ស់ក្សណ្ដ
ា ល ............................................ 29, 32, 39
ភាពលំសអៀងចំណ្ដយនងលស ើមប ទ ប់បនស ំអសងរ ...............................457
នងលលក្ស់ ............................................... 250, 450, 496, 643, 649
ភាពលំសអៀងននការលក្ស់ជាផលរប..............................................457
ទ្
ភាពលំសអៀងននវរថធា
ុ រុស ើម ............................................. 485, 512
ទ្ទ្ួលទ្ំនញ
ិ .................. 103, 104, 105, 106, 108, 112, 113, 114
ភាពលំសអៀងវរថធា
ុ រុស ើម.........................................................457
ទ្គ្មង់ប័ែាបញ្ញជទ្ិញ .............................................................. 96
ភាពស័ក្សស
ក ិទ្ធ ............................................... 254, 353, 563, 666
្
ភាវូបនីយភាព ............................................................... 67, 621
ធារុចល
ូ ............................................................ 213, 539, 603
ម
ធារុសចញ214, 216, 219, 222, 240, 242, 539, 540, 541, 558, 586
មរគសុ ទ្ស .............................................................................. xv
ន
មជឈមែឌលមិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ................................................. 1
និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀប ................................... 516, 552
មជឍមែឌលនងលស ើមមិនរក្សគ្បាក្ស់ចសំ ែញ ..................... 15, 17, 19, 29
និយមសគ្មលមក្សស្វកា
ើ រសគ្បៀបស្ៀបជាយុទ្ធសាស្តសត .......................... 554
មែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចែ
ំ ូល .................................................... 16
ប
មែឌលសគ្មាប់គ្បាក្ស់ចសំ ែញ ................................................... 17
បសចាក្សសទ្សននការការ់បនថយនងលស ើម .......................................... 592
មរិរេះរន់គ្រ ប់មក្សវិញ .......................................................8, 10
បសញ្ា ញទ្ំនិញ ................ 103, 104, 105, 106, 108, 112, 113, 114
មូលោះនអចិនស្តនតយ៍ ...............................................................108
ប ិការផលពីផលរបរ ..................... 527, 528, 529, 530, 557, 559
យ
ប ិការផលសលើការសគ្បើគ្បាស់មូល្ន .. 527, 528, 529, 530, 536, 547,
យុទ្ធសាស្តសត ..........................................................384, 519, 520
558, 559, 569
យុទ្ធសាស្តសត .........................................................................521
បនទុក្សននហ្ិរញ្ាវរថុ .............................................. 29, 34, 657, 658
ល
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញគ្បសិទ្ធិភាពសស ះក្សិចា (EOQ) .... 119, 120, 121, 123,
សលេក្សូ រិរនងលស ើមតាមការងារ ................................................199
125
លំហ្ូរសាច់គ្បាក្ស់ ...... 24, 417, 418, 423, 427, 435, 445, 446, 447,
បរិមាែបញ្ញជទ្ិញមានគ្បសិទ្ធិភាពសស ះក្សច
ិ ា ................................. 115
621, 657, 684, 685, 686
គ្បសិទ្ធភាព .... 353, 515, 517, 523, 546, 563, 588, 589, 591, 666
វ
គ្បាក្ស់ចំសែញសគ្មលសៅ .......................................... 162, 178, 182
វរថធា
ុ រុស ើម10, 29, 32, 38, 39, 57, 197, 203, 209, 214, 216, 218,
គ្បាក្ស់ចំសែញសតងោ
់ រក្សនង
ុ 1ឯក្សតា ............................................. 459
219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 238, 240, 241,
គ្បាក្ស់សបៀវរស........................................................ 138, 159, 376
242, 261, 265, 280, 328, 464, 486, 496, 498, 501, 677, 678
គ្បាក្ស់លាពការគ្បាក្ស់ប៉ាូវ........................................................... 139
វិក្ស័យប័គ្រទ្ិញ ...................................................................... 96
ប័ែាសសនស
ើ ុំទ្ញ
ិ ....................................................... 96, 98, 101
ស
ផ
សក្សមាភាព .........................................................................554
ផលរបរននការសគ្បើគ្បាស់គ្ទ្ពយសក្សមា ............ 528, 529, 530, 531, 557
សនិទនមូល្ន ..................................................................316
ផលិរក្សមា ............................. 135, 142, 150, 153, 223, 337, 674
សននិ្ិបសណ្ដ
ត េះអាសនន ............................................................117
ផលិរផលមិនទន់សសគ្មច ................. 32, 100, 114, 143, 212, 645
សននិ្ស
ិ ក្ស
តុ ទ្ំនិញ ................................................................... 36
ផលិរភាព ................................................................. 392, 539
សមរថភាព .......................................................................... xvi
ព
សមិទ្ធផលការងារ .................................................................285
ពនធអាក្សរ ........................................................................... 522
សមិទ្ធិផល ................................................................. 285, 581
ឯក្សសារគ្សាវគ្ជាវជាសគ្មលក្សនុងការបក្សណគ្ប
695
សមិទ្ធិផលហ្ិរញ្ាវរថម
ុ ន
ិ ណមនហ្ិរញ្ាវរថុ ......................................... 587
ឧ
សមីការណេសប ទ រ់ .................................................................. 50
ឧទហ្រែ៍.......................................................................... xvi
សសៀវសៅបញ្ជស
ី ននិ្ិ ................................................................ 93
អ
សស ះក្សិចា ............................................. 563, 588, 589, 591, 666
អនុរមន៍ប ទ រ់លីសនណអ៊ែរ ......................................................... 74
សសវាក្សមា ........................................................................... 287
អនុបារចរនត ................................................ 530, 531, 558, 582
សាថប័នមិនណមនណសវងរក្សគ្បាក្ស់ចំសែញ ........................................ 519
អនុបារសមរថភាពការងារ .......................................................154
សសនៀរ.......................................................... 14, 519, 520, 521
អនុបារអានុភាព ..................................................................581
ឯ
អបបហារ115, 414, 419, 422, 423, 426, 427, 428, 446, 684, 685,
ឯក្សតាសមមូល............................................. 194, 212, 213, 214
686
អ
ឥ
អគ្តាការគ្បាក្ស់សាមញ្ា ................................................... 407, 408
ឥរិយបងចំណ្ដយនងលស ើម........................................................ 29
អគ្តាបងវល
ិ នផទក្សង
នុ ... 414, 425, 426, 428, 429, 430, 431, 433, 435,
438, 440, 441, 445, 446, 448, 449, 658, 659, 660, 661,
685, 686, 687
696
ឯក្សសារគ្សាវគ្ជាវជាសគ្មលក្សនុងការបក្សណគ្ប