TEACHING GUIDE DEPARTMENT: QUARTER NUMBER: SUBJECT MATTER: TOPIC / LESSON NAME CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS INTERMEDIATE 1 ARALING PANLIPUNAN 5 Ang Pinagmulan ng Lahing Pilipino Ang mag-aaral ay: ● naipamamalas ang mapanuring pag-unawa at kaalaman sa kasanayang pangheograpiya, ang mga teorya sa pinagmulan ng lahing Pilipino upang mapahahalagahan ang konteksto ng lipunan pamayanan ng mga sinaunang Pilipino at ang kanilang ambag sa pagbuo ng kasaysayan ng Pilipinas. Ang mag-aaral ay: ● naipamamalas ang pagmamalaki sa nabuong kabihasnan ng mga sinaunang Pilipino gamit ang kaalaman sa kasanayang pangheograpikal at mahahalagang konteksto ng kasaysayan ng lipunan at bansa kabilang ang mga teorya ng pinagmulan at pagkabuo ng kapuluan ng Pilipinas at ng lahing Pilipino. ● Nailalarawan ang lokasyon ng Pilipinas sa mapa, AP5PLPIa-1 1.1 Natutukoy ang kinalalagyan ng Pilipinas sa mundo gamit ang mapa batay sa ”absolute location” nito (longitude at latitude) 1.2 Natutukoy ang relatibong lokasyon (relative location) ng Pilipinas batay sa karatig bansa na nakapaligid dito gamit ang pangunahin at pangalawang direksyon ● Nailalarawan ang klima ng Pilipinas bilang isang bansang tropikal ayon salokasyon nito sa mundo, AP5PLPIb-c-2 2.1 Natutukoy ang mga salik na may kinalaman sa klima ng bansa tulad ng temperatura, dami ng ulan, humidity 2.2 Naipaliliwanag ang pagkakaiba ng panahon at klima sa iba’t ibang bahagi ng mundo 2.3 Naiugnay ang uri ng klima at panahon ng bansa ayon sa lokasyon nito sa mundo ● ● ● 5.1 Natatalakay ang teorya ng pandarayuhan ng tao mula sa rehiyong Austronesyano 5.2 Natatalakay ang iba pang mga teorya tungkol sa pinagmulan ng mga unang tao sa Pilipinas LEARNING COMPETENCIES ● Naipagmamalaki ang lipunan ng sinaunang Pilipino, AP5PLP-If6 ● Nasusuri ang kabuhayan ng sinaunang Pilipino, AP5PLPIg-7 6.1 Natatalakay ang mga uri ng lipunan sa iba’t ibang bahagi ng Pilipinas 6.2 Naipaliliwanag ang ugnayan ng mga tao sa iba’t ibang antas na bumubuo ng sinaunung lipunan 6.3 Natatalakay ang papel ng batas sa kaayusang panlipunan 7.1 Natatalakay ang kabuhayan sa sinaunang panahon kaugnay sa kapaligiran, ang mga kagamitan sa iba’t ibang kabuhayan, at mga produktong pangkalakalan 7.2 Natatalakay ang kontribusyon ng kabuhayan sa pagbuo ng sinaunang kabihasnan Naipaliliwanag ang mga sinaunang paniniwala at tradisyon at ang impluwensiya nito sa pangaraw-araw na buhay AP5PLPIg-8 ● Naihahambing ang mga paniniwala noon at ngayon upang maipaliwanag ang mga nagbago at nagpapatuloy hanggang sa kasalukuyan, AP5PLPIh-9 ● Natatalakay ang paglaganap ng relihiyong Islam sa ibang bahagi ng bansa. AP5PLP-Ii10 ● Nasusuri ang pagkakapareho at pagkakaiba ng kagawiang panlipunan ng sinaunang Pilipino sa kasalukuyan, at AP5PLP-Ii11 ● Nakakabuo ng konklusyon tungkol sa kontribusyon ng sinaunang kabihasnan sa pagkabuo ng lipunang at pagkakakilanlang Pilipino. AP5PLP-Ij12 ● Nakagagawa ng learning journal sa pamamagitan ng pagsagot samga tanong. 26 hours and 40 minutes / 1,600 minutes ● SPECIFIC LEARNING OUTCOMES TIME ALLOTMENT Naipaliliwanag ang katangian ng Pilipinas bilang bansang archipelago, AP5PLPIc3 Naipaliliwanag ang teorya sa pagkakabuo ng kapuluan at pinagmulan ng Pilipinas batay sa teoryang Bulkanismo at “Continental Shelf”, AP5PLPId-4 Nakabubuo ng pansariling paninindigan sa pinakapanipaniwalang teorya ng pinagmulan ng lahing Pilipino batay sa mga ebidensiya, AP5PLPIe-5 LESSON OUTLINE EXPLORE: Sa yunit na ito, ating pag-uusapan ang pinagmulan ng lahing Pilipino. Atin ring tatalakayin ang nabuong kabihasnan ng mga sinaunang Pilipino at mahahalagang kasaysayan ng lipunan at bansa kabilang ang mga teorya ng pinagmulan ng kapuluan ng Pilipinas. Essential Question: Ano ang pinagmulan ng Pilipinas at lahing Pilipino? Bakit mahalagang malaman ang mga bagay na ito? Map of Conceptual Change: Panuto: Balikan natin ang mga bagay na iyong natutunan tungkol sa lokasyon ng Pilipinas sa nakaraang taon. Isulat ang natatandaan mong mga bansang nakapaligid sa Pilipinas gayundin ang mga karagatan o dagat na nakapaligid dito sa unang column sa pamamagitan ng pagsagot ng mga katanungang ito: BEFORE THE SESSION QUESTION 1. 2. 3. 4. 5. AFTER THE SESSION Matutukoy mo ba ang tiyak na lokasyon o kinalalagyan ng Pilipinas? Saang bahagi ng mundo makikita ang Pilipinas? Saang kontinente ito kabilang? Ano-ano ang mga anyong tubig na nakapaligid dito? Ano-ano ang mga karatig ng bansang ito? FIRM-UP: Pagtatasa 1: BILBOARD (Online) AP5PLPIa-1 Panuto 1.1: Isulat kung ano ang hinihingi sa bawat bilang. 1. Ang natatanging planetang tahanan ng sangkatauhan. 2. Ang eksaktong hugis ng Mundo. 3. Ang pinagsamang guhit latitud at longhitud. 4. Ang pinakamababang bahagi ng Mundo. 5. Dito matatagpuan ang prime meridian. Clickable Link/s: https://bilboard.bene.edu.ph/teacher_class/show/268 Panuto 1.2: Ibigay ang guhit pangkaisipang tinutukoy sa bawat bilang. Isulat lamang ang titik ng tamang sagot. Pagkatapos ay iguthit sa loob ng bilog ang mga guhit pangkaisipang natalakay. 1. 2. 3. 4. 5. Ang parallel na nasa 23.5 degree hilaga ng ekwador. Ang parallel na nasa 66.5 degree timog ng ekwador. Ang parallel na nasa 66.5 degree hilaga ng ekwador. Malaking parallel na may sukat na 360 degree. Pinagsamang guhit latitude at longhitud. Clickable Link/s: https://bilboard.bene.edu.ph/teacher_class/show/268 Panuto 1.3: Suriin ang pahayag sa bawat bilang. Piliin ang TAMA kung ang pahayag ay nagpapakita ng totoo, at HINDI kung hindi. 1. Ang mundo kasama ang iba pang planeta sa Solar System ay maaaring gawing tahanan ng mga tao. 2. Ang parallel at latitud, at meridian at longhitud ay maaaring gamitin nang palitan. 3. Tatlong-kapat ang bahagi ng Mundo ay binubuo ng kapuluan. 4. Ang Pilipinas ay napapalibutan ng malaking masa ng lupa. 5. Isang perpektong hugis bilog ang Mundo. Clickable Link/s: https://bilboard.bene.edu.ph/teacher_class/show/268 Panuto 1.4: Gamit ang mapa ng mundo, tukuyin ang kinalalagyan ng Pilipinas at mga bansang nakatala sa talahanayan batay sa absolute location nito sa latitud at longhitud. Absolute Location Bansa Latitud Longhitud Pilipinas Bahamas Kenya Australia Norway Clickable Link/s: https://bilboard.bene.edu.ph/teacher_class/show/2686766 Pagtatasa 2: BILBOARD (Online) AP5PLPIb-c-2 Tukuyin sa hanay B ang salik na nakakaapekto sa klima o panahon sa iba’t ibang panig ng bansang nakatala sa hanay A. 1. Ang pag-ikot ng Mundo sa kanyang axis sa loob ng isang araw. 2. Ang pag-ikot ng ng Mundo sa araw sa loob ng isang taon. 3. Panahon kung saan ang mga bansa sa kabilugang artiko ay hindi nakakaranas ng paglubog ng araw. 4. Panahon kung saan ang bawat lugar sa Mundo ay nakakaranas ng 12 oras na araw at 12 oras na gabi. 5. Panahon kung saan ang hilagang emisperyo ay nakakaranas ng panakanaikling araw at ppinakmahabang gabi. a. rotasyon b. rebolusyon c. winter solstice d. fall equinox e. summer solstice Clickable Link/s: https://bilboard.bene.edu.ph/teacher_class/show/2686766 Pagtatasa 3: BILBOARD (Online) AP5PLPIc-3 Panuto: Piliin ang tsek (/) lung ang pahayag ay nagpapatunay na ang Pilipinas ay isang bansang arkipelago at ekis (x) naman kung hindi. 1. Ang Pilipinas ay napapaligiran ng mga mga anyong tubig. 2. Maraming tao ang nakatira sa Pilipinas. 3. Binubuo ng 7,641 na malalaki at maliliit na pulo ang ating bansa. 4. Ang Pilipinas ay nakalatag sa kanlurang bahagi ng Karagatang Pasipiko. 5. May tulay na lupa na nagdurugtong sa Pilipinas at mga bansa sa Asya. Clickable Link/s: https://bilboard.bene.edu.ph/teacher_class/show/2686766 Pagtatasa 5: BILBOARD (Online) AP5PLP-If6 at AP5PLPIg-7 Panuto: Basahin at unawain ang tanong sa bawat bilang. Piliin ang tamang sagot. 1. Ilang pamilya ang binubuo sa barangay? a. 30-100 b. 40-60 c. 100-150 2. Alin sa mga sumusunod ang hindi tungkulin ng datu? a. tagapagbatas b. tagasilbi c. tagapagpaganap 3. Alin sa mga susunod itinuturing nilang mabigat na kasalanan? a. pagsisinungaling b. pagpatay c. pakikiapid 4. Ano ang tawag sa pinuno ng barangay? a. ama b. rajah c. datu 5. Anong pangkat ang ang kinabibilangan ng mga mangangalakal at mandirigma? a. aliping namamahay b. maharlika c. timawa Clickable Link/s: https://bilboard.bene.edu.ph/teacher_class/show/2686766 DEEPEN: Scaffold for Transfer 1: (Offline) AP5PLPIa-1 Kumuha ng graphing paper at gawin ng sumusunod. Panuto: Ngayon ay nalaman mo na ang eksaktong lokasyon o kinalalagyan ng Pilipinas, ngayon naman ay ilarawan mo ang lokasyon ng Pilipinas sa mapa gamit ang graphing paper. Ipagpalagay mo na ikaw ay isang catographer o taong gumagawa ng mapa. Kailangan mong maipakita ang lokasyon ng Pilipinas sa mapa na iyong iguguhit sa papel sa pamamagitan ng pagsunod sa sumusunod na panuto: a. Iguhit ang mapa ng Pilipinas sa loob ng kahon batay bsa tiyak na lokasyon nito sa latitud at longhitud. b. Gamit ang mga pangunahin at pangalawang direksyon ay iguhit din ang mga bansa at katubigang nais ipakita. Sa pagguhit, maaaring hugis o balangkas lamang ang mga bansa at katubigan ang maipapakita. Ang mahalaga ay matutukoy ang tamang lokasyon ng mga ito. Gawain 1: BILBOARD (Online) AP5PLPIb-c-2 Panuto: Gamit ang google slide, ipaliwanag kung paano nagkakaiba-iba ang mga panahon at klima sa iba’t ibang panig ng Munod sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong na makikita sa graphic organizer. Clickable Link/s: https://docs.google.com/presentation/d/1eUyf3dXgJLONySDoIyZGiuM7LhSVoJ9COfLm1W9XYpQ/edit?usp=sharing Gawain 2: (Offline) AP5PLPIb-c-2 Sa bond paper, Iugnay ang uri ng klima at panahon ng bansa ayon sa lokasyon nito. Punan ang balloon graphic organizer ng uri ng klima at panahong matatagpuan sa iba’t ibang posisyon sa latitud na nakatala. Pagkatapos ay ibigay ang iyong sariling opinyon o obserbasyon kung paano maiaangkop ang pamumuhay ng tao sa nasabing latitud batay sa kategoryang nakasulat dito. Kung ikaw ay bibigyan ng pagkakataong pumili sa tatlong lokasyon, saan at bakit mo gustong manirahan dito? ___________________________________________________________________________________________________________ Pagtatasa 4: BILBOARD (Online) AP5PLPIc-3 at AP5PLPId-4 Panuto: Sagutin at ipaliwanag ang bawat tanong. 1. Bakit sinasabing isang bansang kapuluan o arkipelago ang Pilipinas? 2. 3. Bakit naging mahalaga sa Pilipinas ang Doktrinang pangkapuluan? Ano ang dalawang teoryang nagpapaliwanag sa pagkabuo ng kapuluan at pinagmulan ng Pilipinas? Mula sa dalawang nabanggit na teorya, alin sa mga ito ang higit na pinaniniwalaan mo? Bakit? Clickable Link/s: https://bilboard.bene.edu.ph/teacher_class/show/268 Scaffold for Transfer 2: (Offline) AP5PLPId-5 Panuto: Sa malinis na papel, gawin ang sumusunod. Sa pamamagitan ng Tri-Question ng pansariling paninindigan hinggil sa kapanipaniwalang teorya ng pinagmulan ng lahing Pilipino batay sa mga ebidensya sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong na nasa loob ng kahon. Isulat ang iyong sagot sa mga nakalaang espasyo. Pagtatasa 4: BILBOARD (Online) AP5PLP-If6 Panuto: Sagutin ang mga tanong sa bawat bilang. 1. Ipaliwanag kung paano nagkaroon ng ugnayan o relasyon ang isang barangay sa iba pang barangay? 2. Bakit nagkaroon ng hidwaan ang mga barangay noon? 3. Ano ang pagkakaiba ng barangay noon sa barangay sa kasalukuyan? Ipaliwanag. Clickable Link/s: https://bilboard.bene.edu.ph/teacher_class/show/2686766 Scaffold for Transfer 3: (Offline) AP5PLPIg-7 Panuto: Gamit ang chart na ibibigay sa’yo, buoin ang ito upang maipakita ang uri ng lipunan ng sinaunang Pilipino. Pagtatasa 6: BILBOARD (Online) AP5PLPIg-8 at AP5PLPIh-9 Panuto: Sagutin ang mga tanon o hinahanap sa bawat bilang. 1. Paano lumaganap ang relihiyong Islam sa ibang bahagi ng bansa? 2. 3. 4. 5. Kung hindi dumating ang mga Espanyol noong ika-16 na siglo, gaano kaya kalawak ang naging paglaganap ng Islam sa bansa? Maghinuha. Ilarawan ang katangian ng kababaihan sa lipunan noon. Isa-isahin ang tungkulin at gawaing kanilang dapat at kayang gawin. Sang-ayon ka bang dapat paglingkuran munan ang pamilya ng babae bago sila pakasalan ng iniibig na lalaki? Bakit? Masasabi mo bang mataas pa rin ang katayuan at iginagalang pa rin ang mga kababaihan sa kasalukuyan? Bakit? Clickable Link/s: https://bilboard.bene.edu.ph/teacher_class/show/2686766 Gawain 3: BILBOARD (Online) AP5PLP-Ii10 Panuto: Gamit ang timeline sa baba, ibigay kung paano lumaganap ang relihiyong Islam sa bansa. Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat sa loob ng bilog. Sa nakalaang mga linya ay talakayin kung paano nakaapekto ang mga pangyayaring ito sa pag-unlad o paglaganap ng relihiyong Islam sa bansa. a. Dumating si Sharif Kabungsuwan sa Maguindanao kung saan nahikayat niya ang maraming tribung yumakap sa Islam at nagpakasal kay Putri Tunina. b. Naging mabagal ang paglaganap ng Islam nang dumating ang mga Espanyol. c. Dumating si Abu Bakr at nagtatag ng sultanato sa Sulu at kinilala bilang unang sultan ng lugar. d. Nagpunta si Sharif Makhdum sa Sulu at dito itinuro ang mga aral ng Islam. e. Dumating si Rajah Baginda sa Sulu kasama ang kanyang mga mandirigma at naging asawa niya ang isang prinsesang katutubong nagpalakas ng pananampalataya sa lugar. Clickable Link/s: https://bilboard.bene.edu.ph/teacher_class/show/2686766 Gawain 4: (Online) AP5PLP-Ii11 Panuto: Gamit ang Venn Diagram ay suriin ang pagkakapareho at ang pagkakaiba ng kagawiang panlipunan, tradisyon, at paniniwala ng mga sinaunang Pilipino sa kasalukuyan. Sa kahon naman ay ipaliwanag ang mga nagbago at nagpatuloy sa mga ito sa kasalukuyan. TRANSFER: Performance Task: A Nation at Risk (Online) AP4AABIi-j-12 Ngayong alam mo na halos ang lahat ng bagay na dapat mong matutunan tungkol sa pinagmulan ng ating bansa at kung paano nagsimula ang lahing Pilipino handa ka ng gawin ang panghuling gawain para sa yunit na ito. Goal: Makabuo ng isang dokumentaryo sa anyo ng PowerPoint Presentation na naglalaman ng mgatalang bunga ng pananaliksik o masusing pag-aaral at mga aktwal na pangyayari o datos tungkol sa heograpiya ng bansa at pinagmulan ng lahing Pilipino. Role: Ikaw kasama ang iyong kapangkat ay kabilang sa mga mag-aaral na may adbokasiya o layuning magbigay-halaga at ipagmalaki ang heograpiya ng kapuluan ng Pilipinas at pinagmulan ng lahing Pilipino. Audience: Mga mamamayang Pilipino partikular ang mga mag-aaral sa kasalukuyang nangangailangan ng impormasyon tungkol sa paksa. Situation:Bilang bahagi ng ng inyong pag-aaral ng lahat ng aralin ay mahalagang maipamalas mo aat ng iyong kamag-aral ang pagpapahalaga at pagmamalaki sa heograpiya ng bansa at pinagmulan ng lahing Pilipino. Product: Bumuo ng dokumentaryo sa anyo ng PowerPoint Presentation na ilalagay (upload) ninyo sa anumang social media account gaya ng Facebook o sa Youtube. Paalala: Hintayin ang pagwawasto at sasabihin ng guro kung kailan dapat na bang iupload ang inyong ginawa. Standard: Nilalaman, Presentasyon ng Bawat Slide, Gramatika at Mga kombensyon, at Pagpapasa sa Tamang Oras Rubrics: Higit na Inaasahan Nakamit ang Inaasahan Hindi Nakamit ang Inaasahan 3 Bahagyang Nakamit ang Inaasahan 2 4 Nilalaman Ang nilalaman ay tumpak at ang lahat ng kinakailangang impormasyon ay ipinakita sa isang lohikal na pagkakasunodsunod. Ang nilalaman ay tumpak ngunit ang ilang kinakailangang impormasyon ay nawawala at/o hindi ipinakita sa isang lohikal na pagkakasunodsunod, ngunit sa pangkalahatan ay madaling sundin. Ang nilalaman ay tumpak ngunit ang ilang kinakailangang impormasyon ay nawawala at/o hindi ipinakita sa isang lohikal na pagkakasunodsunod, na nagpapahirap sa pagsunod. Ang nilalaman ay kaduda-dudang. Ang impormasyon ay hindi nagpapakita sa isang lohikal na pagkakasunodsunod at mahirap sundin. Presentasyon ng Bawat Side Maayos at lohikal ang daloy ng presentasyon. Ang pagtatanghal ay nagpapakita ng malawak na paggamit ng mga kasangkapan sa isang malikhaing paraan. Maayos ang daloy ng presentasyon. Nagagamit ng wasto ang mga kasangkapan. Ang pangkalahatang pagtatanghal ay kawili-wili. Maayos ang daloy ng presentasyon. Ang ilang mga kasangkapan ay ginamit upang ipakita ang katanggaptanggap na pagunawa. Hindi organisado ang pagtatanghal. Ang mga kasangkapang ginagamit ay walang kaugnayan. Gramatika at Mga kombensyon Walang pagkakamali sa estruktura ng mga pangungusap at gamit ng mga salita. Halos walang pagkakamali sa estruktura ng mga pangungusap at gamit ng mga salita. Maraming pagkakamali sa estruktura ng mga pangungusap at gamit ng mga salita. Napakaraming pagkakamali sa estruktura ng mga pangungusap at gamit ng mga salita. Naipasa ang proyekto bago ang itinakdang oras. Naipasa ang proyekto sa takdang oras. Naipasa ang proyekto isang/dalawang araw pagkatapos ng itinakdang oras. Naipasa ang proyekto tatlong araw o higit pa pagkatapos ng itinakdang oras Pamantayan Pagpasa sa Tamang Oras 1 KABUUAN: Self Assessment: (Offline) AP5PLP-Ij12 Sa iyong journal (kwaderno) sagutin ang mahalagang tanong bilang paglalahat sa araling ito. ISKOR Bilang isang kabataang Pilipino ano-ano ang kontribusyon ng sinaunang kabihasnan sa pagkabuo ng lipinunan at pagkakakilanlang Pilipino? Ibigay ang pangkalahatang konklusyon tungkol dito. __________________________________________________________________________________________________________. Values Integration: 1. Mamulat tayo sa kasalukuyan at kinakaharap na suliranin ng ating bansa. 2. Malaman ang pinagmulan ng ating bansa at kung paano… 3. Patuloy na ginagawa o ginagamit ang kultura o kinagisnan ng mga Pilipino sa kasalukuyan. 4. Naipapakita ang mga pagbabago ng kultura noon sa ngayon. MATERIAL ● ● RESOURCES REMARKS Prepared by: JAKE ROLE GUSI TG#1 ● ● ● ● ● ● ● ● Laptop, PowerPoint Presentation, World Map, Philippine Map, Graphic Organizer,Venn Diagram, BILBOARD, Google Docs, Google Slides, Canva, Graphing paper, and Art Materials Ikalawang Edisyon - Bagong Lakbay ng Lahing Pilipino 5 Ailene G. Baisa- Julian, Nestor S. Lontoc Koordineytor: Alma M. Dayag Pahina 1-96 https://images.google.com/ https://www.facebook.com/ https://www.worldometers.info/ https://www.youtube.com/ https://www.nationsonline.org/oneworld/map/philippines-political-map.htm https://www.canva.com/ https://bilboard.bene.edu.ph/ https://drive.google.com/drive/ Ang mga opisyal na clickable link (Pagtataya at Gawain) sa BILBOARD ay hindi pa pinal dahil wala pang child class ang nagagawa sa AP 5.