SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
LOGISTIKADA RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNI JORIY ETISH VA
ULARDAN FOYDALANISHNING DOLZARBLIGI
Nodir Tohirovich
Qudbiyev
Gulzodaxon Abdupatto
Boburjon Umarjon oʻgʻli
qizi Qudbiyeva
Abduraximov
Fargʻona politexnika instituti
ANNOTATSIYA
Maqolada raqamli texnologiyalardan foydalanish orqaliy logistikada samaradorligi
oshirish masalalari koʻrib chiqiladi. Mamlakatimiz iqtisodiyotida umumiy tendentsiya
boʻlib,zamonaviy raqamli texnologiyalarni joriy etishning dolzarbligi hisoblanadi,
raqamli texnologiyalarning misoli sifatida blokcheyn, Internet va sun’iy intellekt
hisoblanadi. Logistika kompaniyalariga raqamli texnologiyalarni joriy etishning
afzalliklari va kamchiliklarini aniqlash, amalga oshirishdagi mumkin boʻlgan
qiyinchiliklar, shuningdek, ushbu texnologiyalarni oʻz faoliyatida muvaffaqiyatli
ishlatadigan kompaniyalar oʻrganildi.
Kalit soʻzlar: raqamli transformatsiya, raqamli texnologiyalar, innovatsion
yondashuv, blokcheyn, sun’iy intellekt, raqamli iqtisod, raqamli logistika.
INTRODUCTION AND DEVELOPMENT OF DIGITAL TECHNOLOGIES IN
LOGISTICS
ABSTRACT
The article discusses the issues of increasing efficiency in logistics through the use
of digital technologies. The general trend in the economy of our country is the relevance
of the introduction of modern digital technologies, examples of digital technologies are
blockchain, the Internet and artificial intelligence. The advantages and disadvantages of
the introduction of digital technologies in logistics companies are revealed, possible
difficulties of implementation are studied, as well as companies that successfully use
these technologies in their activities.
Keywords: digital transformation, digital technologies, innovative approach,
blockchain, artificial intelligence, digital economy, digital logistics.
Kirish. Ayni paytda Oʻzbekiston raqamli iqtisodiyotga oʻtish bosqichida. Unga
koʻra, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “RAQAMLI OʻZBEKISTON — 2030”
strategiyasini tasdiqlash va uni samarali amalga oshirish chora-tadbirlari toʻgʻrisi” da
2020-yil 5-oktabrfagi, PF-6079-sonli farmoni yurtimizda raqamli iqtisodiyotga oʻtish
siyosatida yangi sahifa ochdi.[1]
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 133
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
Strategiya Oʻzbekiston Respublikasining raqamli iqtisodiyot va elektron
hukumatni rivojlantirishning strategik maqsadlari, ustuvor yoʻnalishlari hamda oʻrta va
uzoq muddatli istiqbolli vazifalarini belgilaydi, shuningdek, BMTning Barqaror
rivojlanish maqsadlari va Elektron hukumatni rivojlantirish reytingida belgilangan
ustuvor vazifalardan kelib chiqib, raqamli texnologiyalarni yanada keng joriy etish
uchun asos boʻlib xizmat qiladi.
Xususan, elektron hukumat tizimini takomillashtirish, dasturiy mahsulotlar va
axborot texnologiyalarining mahalliy bozorini yanada rivojlantirish, respublikaning
barcha hududlarida IT-parklarni tashkil etish, shuningdek, sohani malakali kadrlar bilan
ta’minlashni koʻzda tutuvchi 220 dan ortiq ustuvor loyihalarni amalga oshirish
boshlangan.
Bundan tashqari, 40 dan ortiq axborot tizimlari bilan integratsiyalashgan
geoportalni ishga tushirish, jamoat transporti va kommunal infratuzilmani
boshqarishning axborot tizimini yaratish, ijtimoiy sohani raqamlashtirish va keyinchalik
ushbu tajribani boshqa hududlarda joriy qilishni nazarda tutuvchi “Raqamli Toshkent”
kompleks dasturi amalga oshirilmoqda.
Mavzuga oid adabiyotlarning tahlili.
Raqamli texnologiyalar ostida turli xil muammolarni qisqa vaqt ichida hal qilish
imkonini beradigan ma’lumotlarni kodlash va tarqatishning maxsus usullaridan
foydalanadigan tizim tushuniladi.
Raqamli iqtisodiyotga oʻtish barcha sohalarni oʻzgartirganligi sababli logistika
ham oʻzgaradi. Yuklarni tashkil qilish vaqtini kamaytirishga logistika jarayonining
barcha ishtirokchilari: savdo kontragentlari, transport ishtirokchilari, sugʻurta va
bojxona organlari va logistika kompaniyalari axborot integratsiyasi orqali erishiladi.
Ushbu integratsiyani ta’minlash uchun kompaniyalar oʻz faoliyatiga raqamli
texnologiyalarni joriy etishadi. Bularning barchasi yangi "raqamli logistika"atamasining
paydo boʻlishiga yordam beradi. "Raqamli logistikaning asosiy yoʻnalishlari"
maqolasida mualliflar V.L. Vasilenok, V.V. Negreeva, E.I. Aleksashkina, A.I. Kruglov
va sa S.A. Plastunova raqamli logistikani axborotni qidirish, saqlash va uzatish usuli,
shuningdek, yuklarni etkazib berish jarayonini optimallashtirishga imkon beruvchi
raqamli texnologiyalar sifatida belgilaydi [2]. Shunday qilib, ushbu mavzuni
oʻrganayotgan mualliflar logistika tashkilotlari faoliyatining samaradorligini oshirish
uchun raqamli texnologiyalarni joriy etish muhimligini ta’kidladilar.
Tadqiqot metodologiyasi. Maqolani yozishda quyidagi metod va usullar
qoʻllanildi: tizim tahlillari, detallar, raqamli texnologiyalardan foydalanish orqaliy
logistikada samaradorligi oshirish boʻyicha faktor tahlili va yetakchi olimlar fikrlari
oʻrganildi.
Tahlil va natijalar. Logistikada ishlatiladigan texnologiyalardan biri
blockchainlar texnologiyasi (ingliz tili. Blockchain). Blockchain-bu doimiy blok zanjiri
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 134
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
boʻlgan axborotni saqlash usuli. Bu tekshirilayotgan usulda bloklar shaklida qayd
etilgan tranzaktsion hisobotlarni qayd etuvchi tarmoq serverlari tomonidan birgalikda
foydalaniladigan umumiy hisob. Ushbu texnologiya "Taqsimlangan ma’lumotlarni
saqlash texnologiyalari" (Distributed Ledger Technology) texnologiyasining bir turi
hisoblanadi.
Deloitte (konsalting va audit sohasida xizmat koʻrsatuvchi kompaniyalar xalqaro
tarmogʻi) tomonidan oʻtkazilgan tadqiqotga koʻra, barcha respondents 74% ularning
kompaniya blockchain foydalanish "iqtisodiy ishonchli” deb aytdi va ularning
koʻpchiligi allaqachon bu texnologiya foydalanishini takidladi. Respondentlarning yana
bir qismi oʻz tashkilotlari keyingi 12 oy ichida blockchainlarni amalga oshirishini aytdi.
Bundan tashqari, respondentlarning deyarli 40% kelgusi yilda ularning kompaniyalari
kamida 5 million dollar sarmoya kiritganligini xabar qildi.[3]. Oʻz navbatida,
Gartner(axborot texnologiyalari bozorlarida ixtisoslashgan tadqiqot va konsalting
kompaniyasi) tahlilchilar 2019 sentyabr oyida qaysi sohalarga ehtiyoj borligi haqida
tavsiyalar berdi bu blockchain boshqalardan iborat [1-15]. Ta’minot zanjirlarining
uzluksizligi yordamida, yuklarning harakatini kuzatish orqali hukumat bojxona ishlarini
takomillashtiradi va mahsulot tarkibidan kelib chiqadigan shaffoflik darajasini oshiradi.
Blockchains bir vaqtning oʻzida bir nechta joylarda tranzaktsiyalarning raqamli
registrini shakllantirish, saqlash va hisobga olish imkonini beradi. Bu pul operatsiyalari
bilan faqat ishlaydi blokcheyn texnologiyasi, deb ishoniladi, lekin hozir bu texnologiya
axborot bilan bogʻliq bloklari bor har qanday sohada foydalanish mumkin. Yaqinda,
blockchain tobora ta’minot zanjiri boʻylab tovarlar bilan operatsiyalar oshkoraligini
ta’minlash vositasi sifatida logistika foydalanish boshladi, elektron hujjat aylanishi va
boshqa raqamli texnologiyalar foydalanish uchun xavf kamaytirish, oʻtish. Shu bilan
birga, axborot xavfsizligi va shaxsiy va tijorat ma’lumotlarini himoya qilishning yuqori
darajasi ta’minlanadi [4].
Blockchains texnologiyasining asosiy printsipi-tarqatilgan tarmoqda saqlangan
axborot bloklaridan foydalanish. Bloklardagi ma’lumotlar qayta ishlanadi, tekshiriladi,
bu ma’lumotlar va tranzaktsiyalarning uzliksizligini ta’minlaydi va oʻzgarishsiz qoladi.
Shunday qilib, ma’lumotlar faqatgina ishtirok etgan barcha ishtirokchilarning roziligi
bilan oʻzgartirilishi mumkin. Shaffoflik jarayonga aloqador boʻlmagan barcha
partiyalarning ma’lumotlarini yashirish orqali amalga oshiriladi.
Blokcheyn texnologiyasi, shuningdek, "aqlli shartnomalar" tuzish imkonini beradi
- shartnomalar, kuzatish va kompyuter dasturi tekshiradi majburiyatlarini bajarish.
Ushbu ikkita texnologiyadan foydalanilganda, shartnomalar shaffof boʻlib, barcha
ishtirokchilar tomonidan boshqariladi va ulardagi ma’lumotlar oʻzgarishsiz qoladi. Aqlli
shartnomalar avtomatik nizolarni hal foydalanish imkonini beradi [5]. Oddiy
kontraktlarni aqlli bilan taqqoslash jadvalda taqdim etiladi.( Jadval 1)
Jadval 1
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 135
SCIENTIFIC PROGRESS
Taqqoslash maydoni
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
An’anaviy va aqlli kontraktlarni taqqoslash
An’anaviy shartnoma
Aqlli shartnoma
Operatsiyani bajarish
muddati
1-3 kun
Daqiqa
Pul mablagʻlarini oʻtkazish
Qoʻlda
Avtomatik
Qiymati
Qimmat
Juda arzon
Mavjudligi
Jismoniy
Virtual
Imzo
Qoʻl bilan
Virtual (raqamli)
Yurist ishtiroki
Zarur
Ehtimol, kerak emas
Xatolar ehtimoli
Bor (Inson omili)
Minimal
Shunday qilib, koʻplab xususiyatlar boʻyicha aqlli shartnoma an’anaviy
kontraktdan ustundir: aqlli shartnoma tezroq, arzonroq, aniqroq va qulayroq, chunki
uning xulosasi va bajarilishi virtual tarzda amalga oshiriladi.
Blokcheyning eng muhim xususiyati-tranzaktsiyalar tizimida haqiqiy
vositachilarning yoʻqligi, shuningdek, tranzaktsiyalarni tasdiqlaydigan va
tasdiqlaydigan tartibga solish organiga ehtiyoj yoʻqligi. Bu vositachilik roli tizimi,
matematik algoritm tomonidan amalga oshiriladi, bu tufayli xato qilmaydi. Ushbu
texnologiya logistika kompaniyalari uchun quyidagi afzalliklarni berishi mumkin:
- etkazib berish zanjiri boʻylab mahsulotni kuzatish qobiliyati: ishlab chiqarilgan
joydan oxirgi iste’molchiga;[15]
- barcha ishtirokchilarning roziligisiz etkazib berish jarayonida oʻzgarishlarni
amalga oshirishning iloji yoʻq, shuningdek, kriptografiyadan foydalanish qoʻshimcha
xavfsizlikni ta’minlaydi;
- qoʻlda ishlov berishni avtomatik ravishda almashtirish orqali jarayonni
tezlashtirish;
- yuk va yoʻlovchilarning tartibga solish organlari tomonidan harakatlanishi
toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni kuzatish qobiliyati;
- xaridorlarni soxta boʻlmagan tovarlar va firibgarliklardan himoya qilish;[8]
- yuklarning kelib chiqishi toʻgʻrisida oʻz vaqtida ma’lumot olish, ularning
xususiyatlari va xususiyatlari, shuningdek, bojxona bojlarini oʻz vaqtida toʻlash,
sugʻurta qilish va toʻlash imkoniyatini beruvchi yuklarning holati toʻgʻrisida ma’lumot
olish.
Shunday qilib, ushbu texnologiyani amalga oshirishda tashkilot nafaqat
ishonchlilikni oshirish, yuklarni etkazib berish jarayonida xatolarni minimallashtirish,
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 136
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
balki blokirovka tomonidan qoʻllab-quvvatlanadigan jarayonlarning samaradorligini
oshirishni kutmoqda.
Blokcheyn texnologiyasi turli maqsadlar uchun ishlatilishi mumkin. Eng muhimi,
ma’lumotlarni saqlash uchun ishlatiladigan statik va dinamik registrlarni saqlashdir.
Statik roʻyxatga olishning namunasi kompaniyaning aktivlari (transport vositalari)
roʻyxatga olinishi mumkin, bunday roʻyxatga olish murakkab hisob-kitoblarni talab
qilmaydi va unga kamdan-kam hollarda oʻzgarishlar kiritiladi. [18] Dinamik registrlar
statik ma’lumotlardan farq qiladi, chunki ma’lumotlar doimiy yangilanadi. Logistikada
dinamik registrlar tez-tez ishlatiladi, chunki yuklar bilan operatsiyalarni amalga oshirish
va yuklarni etkazib berish zanjiri orqali oʻtish registrga kiritilgan yangi ma’lumotlarni
oladi. Yana bir muhim maqsad - logistika sohasida keng qoʻllaniladigan "aqlli
shartnomalar" ni tuzishdir. Bunday shartnomalar har ikki tomon uchun ham qulaydir,
chunki ular oldindan belgilangan harakatni amalga oshirishda ishlaydigan
algoritmlangan shartlarni oʻz ichiga oladi. Misol uchun, iste’molchiga yuk etkazib
berilgandan soʻng va bu haqda blokda (roʻyxatga olish kitobida), bajarilgan xizmatlar
uchun toʻlov avtomatik ravishda amalga oshiriladi. Yana bir maqsad - toʻlov tizimi
sifatida blockchain foydalanish. Bu holda, bu texnologiya aniq afzalligi toʻlov sifatida
kripta valyuta (kripta pullar) foydalanish qobiliyatidir [6, 13].
Logistikada ishlatiladigan boshqa raqamli texnologiyalar-narsalar interneti (ingliz
tili.Internet of Things, IoT). Ushbu texnologiya ma’lumotlarni uzatish uchun Internet
orqali turli qurilmalar va ob’ektlarni birlashtiradigan tarmoqdir.[12]
Butun dunyodagi turli sohalardagi koʻplab kompaniyalar ushbu texnologiyani
allaqachon amalga oshirgan.[11] Cisco-Amerika kompaniyasi tomonida 2020 yilda 50
milliarddan ortiq qurilmani telekommunikatsiya uchun tarmoq uskunalarini ishlab
chiqadigan va sotadigan. Ushbu qurilmalarning faqat 17% shaxsiy kompyuterlar va
smartfonlar boʻldi. Qolgan 83 % aqlli uy tizimlari, gadjetlar va internetga ulangan
qurilmalardir. Shu bilan birga, PRNewswire global Internet bozorining hajmini
quyidagicha baholaydi: 171 milliard dollar. 2017 va 561 milliard dollar. 2022 yil. Bu
holda oʻsish darajasi yiliga taxminan 27% boʻladi [10].
Logistika sohasidagi narsalar Internet texnologiyasini joriy etishning afzalliklari:
- barcha Real vaqtda jarayonlarni kuzatish qobiliyati;
- samaradorlikni oshirish uchun qoʻshimcha oʻzgarishlar kiritish bilan odamlar va
transport vositalarining samaradorligini aniqlash;
- jarayonlarni avtomatlashtirish;[14]
- iste’molchilarga xizmat koʻrsatish sifatini oshirish, qoniqishni oshirish.
Iste’molchilar uchun narsalar Internet ham juda katta ahamiyatga ega. Shunday
qilib, yuklarni kuzatishda tegishli va toʻgʻri ma’lumotlar iste’molchilarga xizmatga
ishonch hosil qiladi va ularning qoniqishini oshiradi.
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 137
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
Internetdan foydalanishning muvaffaqiyatli misollaridan biri-Amerika
kompaniyasi RogueAle tez buziladigan mahsulotlarni tashishni kuzatish imkonini
beruvchi ta’minot zanjirini kuzatish uchun vositalarni joriy etish. Harorat va namlikda
ma’lumotlarni toʻplaydigan va xodimlarga uzatadigan maxsus sensorlar xom ashyoni
yangi va undan foydalanish uchun mos keladi.
Yana bir misol, transport xavfsizligini oshirishga qaratilgan. Union Pacific temir
yoʻl kompaniyasi asbob-uskunalarning muvaffaqiyatsizligini oldini olish va
kompozitsiyani relslardan tushirish xavfini kamaytirish uchun Things Internet
texnologiyasidan foydalanadi. Gʻildiraklarning holatini nazorat qiluvchi sensorlarni
joylashtirish orqali hodisalardan qochish mumkin boʻldi. Bunday holda, texnologiyani
joriy etish kompaniyaga har bir voqea uchun taxminan $40 million zarar yetkazilishini
oldini oldi [16-36].
Ayni paytda logistika sohasini narsalar Internet texnologiyasi orqali oʻzgartirish
uchun qulay muhit yaratilmoqda. Bu mobil ilovalar bozorining rivojlanishi, korporativ
IT-tizimida foydalanuvchi qurilmalaridan foydalanish, 5G tarmoqlarining paydo
boʻlishi va ulardan foydalanish, katta ma’lumotlar bilan ishlash. Bundan tashqari,
iste’molchilar innovatsion texnologiyalar va yondashuvlarni joriy etishni tobora koʻproq
talab qilmoqdalar, bu esa logistika kompaniyalari uchun Internetning tarqalishi va
faolroq amalga oshirilishiga yordam beradi.
Sun’iy intellekt, kompyuterning odatda aqlli mavjudotlar bilan bogʻliq vazifalarni
bajarish qobiliyatini anglatadi. Boshqa raqamli texnologiyalar bilan bir qatorda, sun’iy
intellektni joriy etish logistika sanoatini va uning rivojlanishini yaxshilashga yordam
beradi.
Logistika kompaniyasi DHL va IBM may oyida 2018 "logistika" da" sun’iy
intellekt" hisobotini e’lon qildi, bu sanoatni oʻzgartirish va operatsion tizimlarni
intellektual qoʻllab-quvvatlash bilan rivojlantirish uchun ba’zi gʻoyalarni ochib beradi.
Kompaniyalar sun’iy intellekt, texnologiya kabi, logistika sohasi uchun bir qator
afzalliklarga ega degan xulosaga kelishdi:
- interaktiv muloqot orqali mijoz bilan hamkorlikni takomillashtirish;[7]
- logistika operatsion modelini oʻzgartirish imkoniyati;
- yuklarni kuzatish uchun tizimdan foydalanish;[9]
- jarayonlarni avtomatlashtirish qobiliyati;
- buyurtmalar hajmining oʻzgarishini taxmin qilish imkoniyati [16].
Haqiqiy logistika kompaniyalarida sun’iy intellekt, kelajakka asoslangan
tahlillarga asoslangan ogohlantirishlar uchun ishlatilishi mumkin. Bunday holda,
texnologiya katta miqdordagi ma’lumotlardan muhim voqealarni aniqlash va qaror
qabul qilish boʻyicha takliflarni mustaqil ravishda shakllantirish orqali logistik
biznesning samaradorligini oshirishga imkon beradi va bu jarayonni soddalashtiradi
[17].
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 138
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
Xulosa va takliflar. Shunday qilib, uchta raqamli texnologiyani hisobga olgan
holda: blokcheyn, narsalar Interneti va sun’iy intellekt, ularni amalga oshirishning
afzalliklari, shuningdek, mumkin boʻlgan toʻsiqlar haqida xulosa chiqarish mumkin.
Blokcheyn-Oʻzbek biznes uchun nisbatan yangi texnologiya. Amalga
oshirishning asosiy toʻsiqlari ushbu texnologiyani boshqarishni tartibga soluvchi
me’yoriy-huquqiy bazaning yoʻqligi hisoblanadi. Ammo shunga qaramay, koʻplab
uzbek kompaniyalari allaqachon foydalanmoqdalar blokcheyn tovarlar bilan
operatsiyalarning shaffofligi, aqlli shartnomalar tuzish va yuk haqida oʻz vaqtida va
toʻliq ma’lumot olish kabi afzalliklarni olish. Bu afzalliklar yuk tashish sifatini va
iste’molchilarning qoniqishlarini oshirishi mumkin.
Narsalar interneti -logistika kompaniyalariga kiritilgan yana bir raqamli
texnologiya. Bu sizga Real vaqt rejimida barcha jarayonlarni kuzatish, inson
aralashuvini talab qilmaydigan jarayonlarni avtomatlashtirish, mumkin boʻlgan keyingi
tuzatish bilan ma’lumot toʻplash imkonini beradi. Oʻzbekistonda narsalar Internet uchun
shart - sharoitlar juda qulay-raqamli texnologiyalarni rivojlantirish, 5G tarmoqlari
paydo, shuningdek, narsalar Internet joriy etish uchun logistika kompaniyalariga
iste’molchilar yuqori talablari boʻliyapti. Ushbu texnologiya bozori kichik va uning
oʻsish sur’ati past boʻlishiga qaramasdan, 2022-yil yakuniga qadar har bir aholi punkti
10 Mbit/sdan kam boʻlmagan ma’lumotlarni uzatish tezligidagi Internet tarmogʻiga
ulanish imkoniyati bu bozorning istiqbolini belgilaydi.[1]
REFERENCES
[1] Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “RAQAMLI OʻZBEKISTON — 2030”
strategiyasini tasdiqlash va uni samarali amalga oshirish chora-tadbirlari toʻgʻrisi” dagi
2020-yil 5-oktabr, PF-6079-sonli farmoni.
[2] Sarvarbek Rasuljonovich Abduazizov (2021). DAVLAT MOLIYAVIY
NAZORATINING NAZARIY VA HUQUQIY ASOSLARI. Scientific progress, 2 (8),
250-256.
[3] Abduraximov, Boburjon Umarjon Oʻgʻli, Qudbiyev, Nodir Tohirovich, &
Mominov, Ikromjon Luxmonjon Oʻgʻli (2021). AYLANMA MABLAGʻLARNI
BOSHQARISH TIJORAT KORXONASI MUVAFFAQIYATINING ASOSI. Oriental
renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 1 (10), 724-733.
[4] Qudbiyev, N. T. (2021). Xalqaro moliyaviy hisob standartlariga oʻtish dolzarbligiRelevance of the transition to international financial accounting standards. SJ
international journal of theoretical and practical research, 1(2), 56-64.
[5] Durdona Adashboy Qizi Razzaqova (2021). RAQAMLI IQTISODIYOT
SHAROITIDA BUXGALTERIYA HISOBINI AVTOMATLASHTIRISHNING ROLI
VA AHAMIYATI. Scientific progress, 2 (8), 243-249.
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 139
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
[6] (2021). MAHSULOT TANNARXI HISOBIGA OLISHDA BOSHQARUV
HISOBINI TAKOMILLASHTIRISH MASALALARI. Scientific progress, 2 (8), 603607.
[7] Pulatovich, I. Y., & Kidirbaevich, A. M. (2020). Features of the hydrogeological
conditions of the development of the sary-cheku field. ACADEMICIA: AN
INTERNATIONAL MULTIDISCIPLINARY RESEARCH JOURNAL, 10(12), 449-454.
[8] Irgashev, Y. I., Isomatov, Y. P., & Akhmedov, M. K. (2020). Influence of
technogenic impact on changes in engineering-geological and hydrogeological
conditions of the Kashkadarya depress and its assessment. ACADEMICIA: An
International Multidisciplinary Research Journal, 10(10), 409-416.
[9] Pulatovich, I. Y., & Kidirbaevich, A. M. (2021). ON THE INFLUENCE OF ROCK
MASS FRACTURING ON THE DEVELOPMENT OF MINING AND
GEOLOGICAL PROCESSES IN THE ALMALYK ORE REGION (ON THE
EXAMPLE OF THE KURGASHINKAN, SARY-CHEKU, KALMAKYR AND
YOSHLIK DEPOSITS. International Engineering Journal For Research &
Development, 6(3), 5-5.
[10] Toirov, O., & Tursunov, N. (2021, June). Development of production technology
of rolling stock cast parts. In E3S Web of Conferences (Vol. 264, p. 05013). EDP
Sciences.
[11] Тен, Э. Б., & Тоиров, О. Т. (2020). Оптимизация литиковой системы для
отливки «Рама боковая» с помощью компьютерного моделирования.
In Прогрессивные литейные технологии (pp. 57-63).
[12] Boburbek Toiro’g’li, T., & Otabek Toiro’g’li, T. (2021). Ob’yektlarni Tanib
Olishda Neyron Tarmoqning O’rni. Барқарорлик ва Етакчи Тадқиқотлар онлайн
илмий журнали, 1(6), 681-684.
[13] Турсунов, Н. К., & Тоиров, О. Т. (2021). Снижение дефектности рам по
трещинам за счёт применения конструкции литниковой системы.
[14] Тоиров, О. Т., Турсунов, Н. К., Кучкоров, Л. А., & Рахимов, У. Т. (2021).
ИССЛЕДОВАНИЕ ПРИЧИН ОБРАЗОВАНИЯ ТРЕЩИНЫ В ОДНОЙ ИЗ
ПОЛОВИН
СТЕКЛОФОРМЫ
ПОСЛЕ
ЕЁ
ОКОНЧАТЕЛЬНОГО
ИЗГОТОВЛЕНИЯ. Scientific progress, 2(2), 1485-1487.
[15] Турсунов, Н. К., Тоиров, О. Т., Железняков, А. А., & Комиссаров, В. В.
(2021). Снижение дефектности крупных литых деталей подвижного состава
железнодорожного транспорта за счет выполнения мощных упрочняющих рёбер.
[16] Тoirov, B. Т., Jumaev, Т. S., & Toirov, O. T. (2021). OBYEKTLARNI TANIB
OLISHDA
PYTHON
DASTURIDAN
FOYDALANISHNING
AFZALLIKLARI. Scientific progress, 2(7), 165-168.
[17] Тен, Э. Б., & Тоиров, О. Т. (2021). Оптимизация литниковой системы для
отливки. Литейное производство, (10), 17-19.
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 140
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
[18] Кучкоров, Л. А. У., Турсунов, Н. К., & Тоиров, О. Т. У. (2021).
ИССЛЕДОВАНИЕ
СТЕРЖНЕВЫХ
СМЕСЕЙ
ДЛЯ
ПОВЫШЕНИЯ
ГАЗОПРОНИЦАЕМОСТИ. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural
and social sciences, 1(8), 831-836.
[19] Тоиров, О. Т., Кучкоров, Л. А., & Валиева, Д. Ш. (2021). ВЛИЯНИЕ
РЕЖИМА ТЕРМИЧЕСКОЙ ОБРАБОТКИ НА МИКРОСТРУКТУРУ СТАЛИ
ГАДФИЛЬДА. Scientific progress, 2(2), 1202-1205.
[20] Турсунов, Н. К., & Тоиров, О. Т. (2021). Снижение дефектности рам по
трещинам за счёт применения конструкции литниковой системы.
[21] Амиров, С. Ф., Болтаев, О. Т., & Жураева, К. К. (2020). Исследование
магнитных цепей новых преобразователей усилий. Автоматизация. Современные
технологии, 74(1), 24-26.
[22] Bedritskiy, I. M., & Jurayeva, K. K. (2020, May). Estimation of Errors in
Calculations of Coils with Ferromagnetic Core. In 2020 International Conference on
Industrial Engineering, Applications and Manufacturing (ICIEAM) (pp. 1-6). IEEE.
[23] Fayzullayev, J. S., & Jurayeva, K. K. (2020). The transfer function of a traction
asynchronous motor controlled by a four-square converter. In IOP Conference Series:
Materials Science and Engineering (Vol. 734, No. 1, p. 012195). IOP Publishing.
[24] Amirov, S., & Jurayeva, K. (2019). Research of the basic characteristics of the new
magnetic elastic force sensors. In E3S Web of Conferences (Vol. 139, p. 01084). EDP
Sciences.
[25] Bedritskiy, I. M. L., Jurayeva, K. K., Bazarov, L. K., & Saidvaliyev, S. S. (2020).
Using of the parametric nonlinear LC-circuits in stabilized converters of the number of
phases. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 12(6), 98107.
[26] Жураева, К. К., & Рустемова, А. Р. (2019). Устройство для выявления
неравномерности токовой нагрузки систем электроснабжения нетяговых
потребителей. Транспорт России: Проблемы и перспективы, 2, 225.
[27] Bedritsky, I., Jurayeva, K., Nazirova, Z., & Bazarov, L. (2021). Amplitude and
phase relations in a two-circuit parametric circuit of ferroresonance nature. In E3S Web
of Conferences (Vol. 264, p. 04030). EDP Sciences.
[28] Artikova, R. M., Zakirova, M. R., & Yusupova, N. F. (2021). Molecular-genetic
identification and taxonomic relationships of fungi belonging to fungi
imperfecti. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 11(6),
591-596.
[29] Yusupova, N. F., Urozov, M. K., & Ergashev, S. T. (2021). STUDYING THE
INFLUENCE OF TIME, TEMPERATURE, CONCENTRATION ON THE QUALITY
INDICATORS OF CELLULOSE. Web of Scientist: International Scientific Research
Journal, 2(10), 204-208.
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 141
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
[30] Адинаев, Х. А., Шамадинова, Н. Э., Атакузиев, Т. А., & Юсупова, Н. Ф.
(2019). Опытно-производственные испытания по получению и изучению свойств
активированного
мономинерального
белитового
цемента. Химическая
промышленность, 96(1), 26-29.
[31] Муродов, М. М., Юсупова, Н. Ф., Сидиков, А. С., Турабджанова, С. И.,
Турдибаева, Н., & Сиддиков, М. А. OBTAINING A PAC FROM THE CELLULOSE
OF PLANTS OF SUNFLOWER, SAFFLOWER AND WASTE FROM THE TEXTILE
INDUSTRY.
[32] Irgashev, Y. I., Isomatov, Y. P., & Akhmedov, M. K. (2021). The problem of
rational use and protection geological environment of southwestern uzbekistan in
hydromeliorative
construction. ACADEMICIA:
AN
INTERNATIONAL
MULTIDISCIPLINARY RESEARCH JOURNAL, 11(1), 1261-1267.
[33] Kidirbaevich, A. M., & Pulatovich, I. Y. (2021). On the Formation of Technogenic
Changes in the Geological Environment in the Deposits of the Almalyk Mining
Region. Revista Geintec-Gestao Inovacao E Tecnologias, 11(4), 4681-4698.
[34] Yu, I., & Akhmedov, M. K. (2020). UNDERGROUND WATERS OF
KASHKADARYA AND SURKHANDARYA OIL AND GAS-BEARINGARTESIAN
POOLS. International Engineering Journal For Research & Development, 5(ICIPPS),
5-5.
[35] Исоматов, Ю. П., & Сохибов, И. Ю. (2021). ОБ ИСТОРИИ
ГЕОЛОГИЧЕСКОГО
РАЗВИТИЯ
АНГРЕНСКОГО
УГОЛЬНОГО
МЕСТОРОЖДЕНИЯ. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED
SCIENCES, 2(6), 19-22.
[36] Исоматов, Ю. П., & Гаибназаров, Б. А. (2021). ОБ ОСОБЕННОСТЯХ
ИЗМЕНЕНИЯ ГИДРОГЕОЛОГИЧЕСКИХ УСЛОВИЙ ПРИ РАЗРАБОТКЕ
МЕСТОРОЖДЕНИЯ ЁШЛИК. International Journal of Advanced Technology and
Natural Sciences, 2(1), 4-8.
[37] Isomatov, Y. P., & Ibadlaev, S. I. (2020). Peculiarities of technogenic influence of
the industry of Almalik city on the natural environment. TRANS Asian Journal of
Marketing & Management Research (TAJMMR), 9(6), 24-30.
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 142