proper waste
management
PAGBABAWAS NG BASURA: ANG UNANG HAKBANG SA PAMAMAHALA
NG BASURA AY ANG BAWASAN ANG PAGBUO NG BASURA. ITO AY
MAAARING MAKAMIT SA PAMAMAGITAN NG MGA KASANAYAN TULAD
NG PAGBABAWAS NG PINAGMULAN (HAL., PAGGAMIT NG MAS
KAUNTING PACKAGING), PAGGAMIT NG MGA PRODUKTONG
MAGAGAMIT MULI, AT PAGHIKAYAT NG MGA RESPONSABLENG PARAAN
SA PAGKONSUMO.
PAGHIHIWALAY NG BASURA:
ANG BASURA AY DAPAT NA PAGHIWALAYIN SA IBA'T IBANG
KATEGORYA BATAY SA MGA KATANGIAN NITO, TULAD NG MGA
RECYCLABLE, ORGANIC NA BASURA, MAPANGANIB NA
BASURA, AT HINDI NARE-RECYCLE/HINDI MAPANGANIB NA
BASURA. ANG WASTONG PAGHIHIWALAY AY NAGBIBIGAYDAAN SA MAS EPEKTIBONG PROSESO NG PAGGAMOT AT PAGRECYCLE.
PAG-RECYCLE:
ANG PAG-RECYCLE AY ANG PAGPROSESO NG MGA BASURA
UPANG MAKAGAWA NG MGA BAGONG PRODUKTO O HILAW NA
MATERYALES. NAKAKATULONG ITO SA PAGTITIPID NG MGA
LIKAS NA YAMAN, BAWASAN ANG PAGKONSUMO NG ENERHIYA,
AT BAWASAN ANG DAMI NG BASURANG NAPUPUNTA SA MGA
LANDFILL. KABILANG SA MGA KARANIWANG NIRE-RECYCLE NA
BAGAY ANG PAPEL, PLASTIK, SALAMIN, AT METAL.
PAG-COMPOST:
ANG PAG-COMPOST AY ISANG PARAAN UPANG
PAMAHALAAN ANG MGA ORGANIKONG BASURA, NA
GUMAGAWA NG MGA PAGBABAGO SA LUPA MULA
SA MGA TIRANG PAGKAIN AT BASURA SA HARDIN.
TAMANG PAGGAMIT/PAGTAPON
NG BASURA:
ANG MGA MAPANGANIB O MEDIKAL NA BASURA AY
NANGANGAILANGAN NG WASTONG PARAAN NG
PAGTAPON. UPANG MAIWASAN ANG MGA PANGANIB
SA KAPALIGIRAN AT KALUSUGAN, TULAD NG MGA
PROSESO NG PISIKAL, KEMIKAL, O BIYOLOHIKAL
UPANG MA-NEUTRALIZE O GAWING MAS LIGTAS NA
ANYO NG BASURA.
KAHALAGAHAN NG WASTONG PAMAMAHALA
NG BASURA
PAGTATAPON NG BASURA:
ANG MGA TINATAPUNAN NG BASURA AY
DAPAT NA MAAYOS NA PINAMAMAHALAAN
UPANG MAIWASAN ANG KONTAMINASYON SA
LUPA AT TUBIG DAHIL ANG MGA LAYON NITO
AY MAG-IMBAK AT MAG BUKOD NG MGA
BASURA NA HINDI MAAARING I-RECYCLE O
IPROSESO.
PAMPUBLIKONG EDUKASYON
AT KAMALAYAN:
ANG MGA PROGRAMANG PAMPUBLIKONG
EDUKASYON AT KAMALAYAN NA NAGTATAGUYOD
NG MGA KASANAYAN SA PAMAMAHALA NG
BASURA AY UMIIRAL UPANG TUMULONG SA
PAG-UNAWA SA KAHALAGAHAN NG
PANANAGUTAN NG BASURA, PAGTATAPON,
PAGHIHIWALAY AT PAG-RECYCLE SA ATING
KOMUNIDAD.
MGA REGULASYON AT
PATAKARAN NG PAMAHALAAN:
ANG PAMAHALAAN AY NAGSASAGAWA NG MGA
ESTRATEHIYA SA PAMAMAHALA NG BASURA SA
KOMUNIDAD SA ANYO NG MGA REGULASYON AT
PATAKARAN NA NAGSISILBING MGA PATNUBAY
PARA SA MGA KASANAYAN SA PAMAMAHALA NG
BASURA, PAGTATAKDA NG MGA PAMANTAYAN PARA
SA PAGTATAPON NG BASURA AT PAGSASAGAWA NG
NAPAPANATILING PAMAMAHALA NG BASURA.
ANG WASTONG PAMAMAHALA NG BASURA AY
NANGANGAILANGAN NG SAMA-SAMANG
PAGSISIKAP MULA SA MGA INDIBIDWAL,
KOMUNIDAD, INDUSTRIYA, AT PAMAHALAAN
UPANG MABAWASAN ANG PAGBUO NG BASURA,
ISULONG ANG PAG-RECYCLE AT MULING
PAGGAMIT, AT TIYAKIN ANG LIGTAS NA
PAGTATAPON NG BASURA UPANG PROTEKTAHAN
ANG KAPALIGIRAN AT KALUSUGAN NG TAO.
ANG MAGANDA AT LIKAS-KAYANG KAPALIGIRAN AY
NAKA DEPENDE SA TAMANG PAG TAPON NG BASURA.
ITO AY PATUKOY SA KOLEKSYON, TRANSPORTASYO,
PAG TRATO, AT PAG TAPON NG BASURA SA PARAANG
NABABAWASAN NITO ANG EPEKTO SA KAPALIGIRAN
AT KALUSUGAN NG MGA TAO.
ANG MGA SUMUSUNOD AY ANG MGA PANGUNAHING
RASON KUNG BAKIT NARARAPAT ANG TAMANG PAG
TAPON NG BASURA:
1. PROTEKSYON SA KAPLIGIRAN
2. PARA SA PAMPUBLIKONG KALUSUGAN
3. RESOURCE CONSERVATION
4. COST SAVING
PARAAN KUNG PAANO ANG TAMANG PAGHIIHIWALAY NG MGA
BASURA:
1.TUKUYIN ANG IBA’T - IBANG URI NG BASURA: ANG PAGTUKOY SA MGA KLASE
NG BASURA NA GALING SA ATING MGA TAHANAN O ESTABLISYEMENTO AY
MAHALAGA PARA SA PAGHIHIWALAY NG BASURA. ANG BASURA AY MAAARING
IKATEGORYA SA APAT NA URI:HAZARDOUS WASTE, RECYCLABLE WASTE, HINDI
NABUBULOK (NON-RECYCLABLE WASTE), AT NABUBULOK (BIODEGRADABLE
WASTE.)
2. MAGLAAN NG LALAGYAN O TAPUNAN SA BAWAT URI NG BASURA : UPANG
MAGKAROON NG MAAYOS NA PAGHIHIWALAY NG MGA BASURA, PAGKAKAROON NG
WASTONG BASURAHAN SA BAWAT KLASE NG BASURA AY DAPAT PAGLAANAN NG
ATENSYON UPANG ITO’Y MAKASANAYAN, AT KUNG MAARI LAGYAN SILA NG MALINAW
LABEL PARA SA MADALING PAGKAKAKILANLAN. HALIMBAWA, ANG MGA BERDENG
LALAGYAN AY MAAARING GAMITIN PARA SA MGA DI-NABUBULOK NA BASURA AT MGA
PULANG LALAGYAN NAMAN AY PARA SA MGA NABUBULOK.
3. PAGHIHIWALAY NG BASURA: PAGBUKUD-BUKURIN ANG MGA BASURA BASE SA
KANILANG MGA KATEGORYA AT ILAGAY ITO SA MGA NARARAPAT NA LALAGYAN.
HALIMBAWA, ILAGAY ANG BASURA NA NABUBULOK SA BERDENG LALAGYAN AT MGA
PLASTIK NA BOTE AT GARAPON BAMAN SA ASUL NA LALAGYAN.
DI- NABUBULOK
4. TURUAN ANG IBANG PANG TAO TUNGKOL SA TAMANG PAGTATAPON NG BASURA:
HIKAYATIN ANG IBA NA SUNDIN ANG PAREHONG PROSESO SA PAMAMAGITAN NG
PAGTUTURO SA KANILA SA HALAGA NG PAGHIHIWALAY NG BASURA. MAAARI NATIN
ITONG ITURO SA ATING MGA KAMAG-ANAK, KASAMA SA TRABAHO, O MAGING SA ATING
MGA KAPITBAHAY.
5. TAMANG PAGTAPON NANG BASURA: ANG WASTONG PAGTATAPON NG BASURA AY
MAHALAGA PAGKATAPOS NG PAGHIHIWALAY NG BASURA. I-COMPOST ANG
NABUBULOK NA BASURA, I-RECYCLE ANG MGA RECYCLABLE NA BASURA, AT ITAPON
ANG MGA MAPANGANIB NA BASURA SA MGA ITINALAGANG LUGAR NG KOLEKSYON.
NAKAKATULONG ITO NA MABAWASAN ANG EPEKTO SA KAPALIGIRAN AT
MAPROTEKTAHAN ANG KALUSUGAN NG PUBLIKO.
NABUBULOK