i
Ang modyul na ito sa Fili 102 (Filipino sa Iba’t ibang Disiplina) ay nakatuon sa pag-aaral
ng wikang Filipino bilang wikang Pambansa, bilang wika ng pananaliksik at wika sa iba’t ibang
larangan. Binigyang-pansin sa pagsulat ng modyul na ito ang paghubog sa makrong kasanayan
sa pagbasa at pagsulat sa wikang Filipino bilang lunsaran ng pananaliksik at paglinang nito sa
iba’t ibang larangan. Makatutulong ang modyul upang mahubog ang kakayahan ng mga magaaral sa pagbasa, pagsulat at pagsasalita sa wikang Filipino para sa pagpapayabong ng sarili, at
ng lipunang kinabibilangan.
Binubuo ang modyul na ito ng anim na yunit.
Ang Yunit 1 ay nauukol sa pag-aaral ng wikang Filipino Bilang Wika at Larangan.
Tinalakay dito ang maikling kasaysayan ng wikang Filipino gayundin ang kanyang pagyabong at
pag-unlad. Binigyang-diin dito ang mahahalagang papel na ginampanan ng wikang Filipino
bilang wika ng bansa at bilang wika sa agham/siyensya, politika, lipunan, matematika, at iba pa.
Ang Yunit 2 ay naglalaman ng mga konsepto tungkol sa paggamit ng Filipino sa
Humanidades, Agham Panlipunan at iba pang kaugnay na larangan. Tinalakay sa bahaging ito
ang kalagayan ng wikang Filipino sa Humanidades at Agham Panlipunan bilang wikang panturo
at wika ng pananaliksik. Sinilip din ang maikling kasaysayan at mahalagang papel na
ginampanan ng pagsasalin sa pagpapaunlad at pagpapayabong ng wikang Filipino sa mga
kaugnay na larangan.
Ang Yunit 3 ay nakapokus sa pagtataguyod at pagsusulong ng paggamit ng wikang
Filipino ng mga iskolar na nagtuturo ng Agham, Teknolohiya, Inhinyeriya, Matematika at iba
pang kaugnay na larangan. Pahapyaw rin na tinalakay ang mga gawain tungo sa
intelektwalisasyon ng wikang Filipino at ang ilang proseso, layon at halaga ng pagsasaling
siyentipiko at teknikal para sa mga guro at mag-aaral.
Ang Yunit 4 ay nakatuon sa rebyu ng mga batayang kaalaman sa pananaliksik. Tinalakay
dito ang ilang sa mga batayang kaalaman sa pananaliksik tulad ng pagpili at paglilimita ng paksa,
at pagpili ng datos ng impormasyon. Matutunghayan din dito ang ilang kasanayan sa pagsulat ng
pananaliksik tulad ng pagsulat ng abstrak, pagsulat ng paraphrase at rebyu. Ipinakita din sa
modyul na ito ang kahalagahan ng presentasyon at publikasyon bilang mahalagang bahagi ng
pananaliksik.
Ang Yunit 5 ay nakatuon sa batayang kaalaman sa mga teorya sa pananaliksik na akma o
mula sa lipunang Pilipino. Tinatalakay naman dito ang iba’t ibang teorya ng pananaliksik
panlipunan na makatutulong upang higit na maging malinaw at malalalim ang gagawing
pananaliksik. Binigyang-kahulugan at halimbawa ang mga nabanggit na teorya.
ii
Ang Yunit 6 ay nakatuon naman sa mga batayang kaalaman sa metodolohiya sa
pananaliksik. Binigyang-kahulugan ang mga metodolohiya, inisa-isa ang mga hakbang, at
binigyan ng mga halimbawang pananaliksik at mga mungkahing paksa na maaaring subukang
ipagawa sa mga mag-aaral.
Ang bawat yunit ay binubuo ng limang komponeng; ang Panimula, Lunsaran, Nilalaman,
Mga Gawain at Maikling Pagsusulit.
Inilahad sa Panimula ang ilang detalye at impormasyon ukol sa kung ano ang maaaring
mabasa sa loob ng yunit. Sa bahagi ng Mga Layunin, inisa-isa ang mga kasanayan at kaalaman
na inaasahang matatamo ng mga mag-aaral matapos mapagtalakayan ang mga paksa sa bawat
yunit. Samantala, sa bahagi ng Lunsaran, nakasaad ang mga panghimok na gawain tungo sa
mabilis at matiwasay na daloy ng pagkatuto. Makikita naman sa bahagi ng Nilalaman ang
masinsing pagtalakay sa mahahalagang detalye at impormasyon tungkol sa pangunahing paksa
sa bawat yunit. Narito rin ang ilang mungkahing artikulo na maaaring basahin upang higit na
maunawaan ang tinalakay na paksa at upang higit na mahubog ang kasanayan sa pagbasa at pagunawa ng mga mag-aaral. Sa bahagi ng Mga Gawain, matutunghayan ang tatlong mga gawain na
higit na magpapayaman at magpapalalim sa kaalaman ng mga mag-aaral hindi lamang tungkol sa
paksa kundi maging sa mga nagaganap sa kapaligiran. Ito ay may layong higit na mahasa ang
pagiging mapag-obserba ng mga mag-aaral at mahasa ang karunungan sa iskolarling
pagpapahayag. At sa huling bahagi ng bawat yunit, makikita ang maikling pagsusulit upang
masukat at mabatid ang antas ng pagkatoto ng mga mag-aaral sa bawat paksang pinag-aralan.
Inaasahan na sa pagtatapos ng kurso ay magkakaroon ang mga mag-aaral ng mas malalim
pang pag-unawa sa wikang Filipino hindi lamang bilang wikang pambansa, kundi wika ng
pananaliksik at wika ng iba’t ibang larangan.
1
Ang wika ay simbolo ng pagkakakilanlan, ng kultura, ng kalayaan. Napakahalaga ng
papel na ginagampanan nito sa pang-araw-araw na buhay ng tao. Ito ang susi ng pagkakaisa
at tagumpay ng isang bayan. Sa mga nakalipas na panahon, wika ang naging sandata upang
pag-isahin ang mga nag-aalab na puso ng mamamayang Pilipino laban sa mga mapang-aping
dayuhan na gustong angkinin ang kariktan at kayamanan nitong ating bayan.
Sa deskripsyon ng Komisyon ng Wikang Filipino (KWF), ang wikang Filipino ay buháy
o matatawag na dinamiko. Dumaan ito sa proseso ng paglinang sa pamamagitan ng
panghihiram sa mga wika sa Pilipinas at mga di-katutubong wika. Ang wikang Filipino ay
nagkaroon ng ebolusyon ng iba’t ibang barayti ng wika para sa iba’t ibang saligang sosyal at
para sa mga paksa ng talakayan ng iskolarling pagpapahayag.
Sa modyul na isinulat ni Gonzales (n.d.) may apat na facets ang sistema ng paglinang ng
wika ayon kina Haugen (1972) at Ferguson (1971). Ang paglinang na ito ay binubuo ng
kodipikasyon, o pagpili ng wika o sistema ng pagsulat na gagamitin, istandardisasyon,
diseminasyon o pagpapalaganap at elaborasyon o pagpapayabong nito. Bahagi ng
pagpapayabong ng wika ang paggamit nito bilang isang wikang panturo at higit sa lahat ay
Filipino bilang isang disiplina o larangan. Dumaraan man ito sa mga pagsubok sa
kasalukuyan, mananatili pa rin itong bahagi ng paglago at pag-unlad ng sistema ng
edukasyon.
Maraming gampanin ang wikang Filipino bilang wika ng pananaliksik sa
agham/siyensya, medisina, komersyo, politika, matematika, musika at sining. Bagama’t
marami pang walang katumbas na wika sa Filipino, patuloy pa rin ang pag-unlad sa
larangang ito upang mapagyaman at mapanatili ang ating wika tungo sa umuunlad na
panahon.
1. Maipaliwanag ang ugnayan ng mga tungkulin ng wikang Filipino bilang wikang
pambansa, wika ng bayan at wika ng pananaliksik na nakaugat sa pangangailangan ng
sambayanan.
2. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan
at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika
ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at ng bansa.
2
Panoorin ang music video na “Ang Awit ng Wika” sa
youtube
Buksan
ang
link
sa
ibaba
.https://www.youtube.com/watch?v=lpq7MeFUVnY&feature=youtu.be&fbclid=IwAR3zWN
sWTZ3uPbkvVhVxQBXWw_zouR3Ij4cly3WM3kBMm7KsCcb5Ohdp1fM&app=desktop
Ipaliwanag ang mensaheng napapaloob sa awitin na hindi karaniwang matatagpuan sa mga
awiting Ingles. Isa-isahin at ipaliwanag ang papel na ginagampanan ng wikang Filipino sa
bayan/bansa.
FILIPINO BILANG WIKANG PAMBANSA
Isang baliktanaw sa kasaysayan ng wikang Filipino bago pa man ito tanghalin na opisyal
na wika ng Pilipinas hango sa lathalain ni Dir. Hen. Roberto Anonuevo. Disyembre 30, 1937
ipinoroklama ang wikang Tagalog bilang batayan ng Wikang Pambansa. Ito ay ayon sa Saligang
Batas ng 1935 kung saan ang Kongreso ay gagawa ng hakbang sa pagpapaunlad at
pagpapayaman ng wikang pambansa batay sa mga umiiral na katutubong wika. Subalit ang
proklamasyon ay magkakabisa lamang dalawang taon matapos ang pagpapatibay nito.
Noong 1940, ipinag-utos ang pagtuturo ng Wikang Pambansa sa ikaapat na taon sa lahat
ng pampubliko at pribadong paaralan sa buong bansa. Sinundan ito ng pagkakaroon ng bisa ng
Batas Komonwelt Blg. 570 noong Hunyo 4, 1946 na pinagtibay ng Pambansang Asambleya
noong Hunyo 7, 1940 kung saan ang wikang opisyal ng bansa ay tatawaging Wikang
Pambansang Pilipino. Noong 1959, ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 ay ibinaba ni Kalihim
Jose B. Romero, Kalihim ng Edukasyon, kung saan ito ay nagsasaad na ang Wikang Pambansa
ay tatawaging Pilipino upang mailagan ang mahabang katawagang “Wikang Pambansang
Pilipino” o Wikang batay sa Tagalog.”
Noong 1987, alinsunod sa Konstitusyon, ang wikang pambansa ng Pilipinas ay
tatawaging Filipino. Ito ay hindi batay sa pinaghalo-halong sangkap ng katutubong wika na
umiiral sa bansa bagkus ito ay nucleus ng Pilipino at Tagalog.
Isinasaad ng Artikulo XIV Konstitusyong 1987, ang legal na batayan ng konsepto ng
Filipino bilang wikang Pambansa at ang magkarugtong na gampanin nito bilang wika ng opisyal
na komunikasyon, at bilang wikang panturo sa Pilipinas.
Seksyon 6. Ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang
nalilinang ito ay dapat na payabungin at pagyamanin pa salig sa
umiiral ng mga wika sa Pilipinas. Alinsunod sa tadhana ng batas at
3
sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng kongreso, dapat
magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang ibunsod at
puspusang itaguyod and paggamit ng Filipino bilang midyum ng
opisyal na komunikasyon at wika ng pagtuturo sa sistemang pangedukasyon.
Seksyon 7. Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang
opisyal ng Pilipinas ay Filipino, at hangga’t walang ibang
itinatadhana ang batas, Inggles. Ang mga wikang panrehiyon ay
pantulong na mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbi na
pantulong ng mga wikang panturo roon. Dapat itaguyod nang kusa at
opsyonal ang Espanol at Arabic.
Seksyon 9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang
Pambansa ng binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon
at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod ng
mga pananaliksik sa Filipino at sa iba pang mga wika para sa kanilang
pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili.
Malinaw na itinatadhana ng nasabing probisyon na ang wikang pambansa sa Pilipinas ay
Filipino at nararapat lamang na gamitin ito lalo na sa larangan ng edukasyon gayundin sa mga
transaksyon sa pamahalaan. Bagamat maraming wikang umiiral sa Pilipinas, mananatili itong
pantulong na wika na gamitin sa mga kontekstong kultural at panrelihiyon.
Samantala, itinatag ang Komisyon ng Wikang Filipino (KWF) upang magbalangkas ng
mga patakaran, mga plano at mga programa upang matiyak ang higit pang pagpapaunlad,
pagpapayaman, pagpapalaganap at preserbasyon ng Filipino at iba pang wika sa Pilipinas.
Nilalayon din ng samahan na ganyakin ang mga iskolor at manunulat na itaguyod ang wikang
Filipino sa pamamgitan ng pagbibigay ng insentibo tulad ng mga grant at award. Hinihikayat din
ng KWF ang paglalathala ng iba’t ibang orihinal na obra at teksbuk at mga materyales na
reperensiya sa iba’t ibang disiplina gamit ang Filipino at iba pang wika sa bansa.
Ang wikang Filipino ay susi sa mabisang komunikasyon at daan sa pagkakaisa ng
sambayanan. Sinasagisag nito ang pagiging isang tunay na Pilipino at tatak ng pagkamakabansa.
Napakahalagang papel din ang ginampanan ng wikang Filipino para maisulong ang demokrasya
sa Pilipinas sapagkat ito ang nagbibigkis sa adhikain ng sambayanang Pilipino. Sa kabuuan, ang
wikang pambansa ay wikang nag-uugnay sa iba’t ibang pangkat ng mga Pilipino at ito rin ang
wika ng pananaliksik para sa pagyabong ng karunungan at karanasan ng mga mamamayang
gumagamit nito.
Para sa karadagang kaalaman buksan ang link sa ibaba ukol sa “Kwento ng Wikang
Pambansa.”
https://drive.google.com/file/d/1e1WpLGAIW2dNC8qX6dGiJMcLy23FG2o4/view
4
Filipino Bilang Wika ng Bayan at/ng Pananaliksik
Minsan ay binanggit ni Manuel L. Quezon sa Pagdiriwang ng Buwan ng Wika ang mga
katagang, “Hindi ko nais ang Kastila o Ingles ang maging wika ng pamahalaan. Kailangang
magkaroon ng sariling wika ang Pilipinas, isang wika na nakabatay sa isa sa mga katutubong
wika.”
Ang wika ay mabisang kasangkapan sa pagpapahayag ng damdamin at opinyon gayundin
sa pagtanggap at pagbibigay ng impormasyon. Ang wikang sinasalita at nauunawaan ng lahat ay
mabisang daan ng komunikasyon, susi ng pagkatuto at matibay na punyal na gagapi sa pang-aapi
at pag-apak sa ating pagkatao. Bawat bayan at bawat institusyon ay may mga patakaran na
nagsisilbing gabay sa kilos at asal ng mga mamayan para sa maayos at matiwasay na
pamumuhay. Subalit, paano ito mangyayari kung ang sinasabing batas ay nakasulat sa wikang
banyaga?
Sa Artikulo XIV Konstitusyong 1987 ay nagsasaad ng ganito:
Seksiyon 8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Inggles, at dapat na
isinalin sa mga pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at Kastila.
Sa isang bansang demokrasya, napakahalaga ng iisang wika na nauunawaan ng lahat,
sapagkat ito ang magiging daan sa kanilang pakikilahok sa mga usaping may kinalaman sa
kapakanan ng bayan. Wikang pambansa ang daan para ang mga ordinaryong mamamayan upang
magkaroon ng kakayahan na makisangkot sa mga programa ng gobyerno. Madaling
maisasatinig ang mga ideyolohiyang magtatampok sa sarili, sa kultura at sa bayan. Mas
mapadadali ang kaunlaran at mapalalakas ang kapangyarihang politikal kung mayroong
nagkakaisang bayan na binibigkis ng iisang mithiin at iisang wikang nauunawaan ng lahat. Sabi
nga ni Dr. Pamela Constantino, propesor sa Filipino sa Unibersidad ng Pilipinas, “Ang wika ay
may malaking papel na ginagampanan sa Pilipinas, sa kaayusan at sa pag-unlad ng
lipunan.(Constantino, n.d.)
Sinabi naman sa artikulo ni Vitangcol III (2019) sa kanyang artikulong, “Ano ang Saysay
ng Wikang Filipino,” na kahit ang dating Pangulong Aquino ay nagsabi na, “imbes na mga galos
at pilat ang makuha dahil sa pagtatagisang-tinig, sana ay umusbong ang pagkakaunawaan at
pusong makabayan. May tungkulin ang bawat isa na palaganapin ang isang kulturang may
malalim na pagkakaintindihan sa isa’t isa gamit ang isang wikang pinagbubuklod at pinagtitibay
ng buong bansa.” Dagdag pa niya, “Wika ang dapat pagbubuuin tayo, hindi tayo dapat
paghihiwalayin.” Malinaw sa pahayag na ito, na ang wikang Filipino ay sandatang nagbubuklod
sa lahat ng Pilipino saan mang dako ng mundo sila naroroon.
Sa panahon ng malawakang pangingibang bansa ng mga Pilipino, wikang Filipino pa rin
ang tanging nagbubuklod sa bawat isa. Wika pa rin ang simbolo ng kulturang pinagmulan na
tanging sandata ng mga Pilipino sa panahon na malayo sila sa kanilang bayan. Sa wikang ito
nakaugat ang mga adhikain na nagsisilbi nilang lakas laban sa mga hamon ng bansang umaalipin
sa kanila. Ngayon, sa panahon ng pandemya, saan mang sulok ng mundo ay naipararating ng
5
mga Pilipino sa kinauukulan ang kanilang kalagayan at tulong na inaasam. Gamit ang sariling
wika, malinaw na naisasalaysay ang hinaing ng puso at pangungulila sa abang bayan na
pansamantalang nilisan para sa inaasam na magandang kinabukasan.
Ang wikang Filipino ay wika rin ng edukasyon. Sa paglulunsad ng K to 12 Basic
Education Curriculum isinaalang-alang ang pangangailangan ng lipunan, global at lokal na
pamayanan maging ang kalikasan at ang pangangailangan ng mamayan. Batay sa Gabay
Pangkurikulum, isasama ang Filipino bilang disiplina sa wika kung saan nilalayon nito ang
pagtuturo ng Filipino upang malinang ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring
pag-iisip, at pagpapahalagang pampanitikan ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga
babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang pagkakailanlan, kultural na
literasi at patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa
daigdig. Dagdag pa rito, isa sa mga pamantayan ng programa ay gagamitin ang wikang Filipino
upang madaling maunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman,
magamit ng angkop ang wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o
karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura na nagbibigay at tumatanggap ng mensahe (K
to 12 Gabay Pangkurikulum, 2016).
Sa kabuuan, sa paglipas ng panahon, napatunayan na ang wika ang siyang naging
pinakamahalagang sandata upang matanto ng bagong henerasyon ang mga pangyayari at
kasaysayan na naging daan sa inaangking kalayaan. Ito rin ang nagbukas ng marami pang
kaalaman sa iba’t ibang larangan at malaking papel ang ginampanan at gagampanan pa sa iba’t
ibang anyo ng pananaliksik tungo sa mas malawak na pagbabago hindi lamang sa larangan ng
edukasyon kundi pati na rin sa pagbabagong anyo at pagbibihis ng bayang kinagisnan.
Filipino Bilang Larangan at Filipino sa Iba’t ibang Larangan
Tinalakay ni Gonzales (n.d.) sa kanyang Modyul na may titulong “Ang Pagpapayabong
at Intelektwakisasyon ng Wikang Filipino: Mula sa Paninging Teoretikal, Historikal, at
Sosyolohikal” ang modelo ng paglinang ng wika ayon kina Haugen (1972) at Ferguzon (1971).
Ayon sa kanila, isang paraan ng pagpapayabong ng wika ay ang elaborasyon o pagpapayabong
nito na tinatawag ding intelektwalisasyon. Ang wika ay uunlad kung ito ay ginagamit bilang
kasangkapan ng kultura at mas lalo pang napalalawak kung ginagamit ito sa pagpapahayag ng
mga pagbabago o pag-unlad ng kabihasnan, partikular sa mga paksang may kinalaman sa agham
at teknolohiya, sa mga makabagong pangangailangan at gawain sa pagsulong ng isang bansa
tungo sa industriyalismo nito.
Ayon naman kay Constantino (2015) sa aklat ni San Juan et al. (2019) ang kahalagahan
ng intelektwalisasyon ay ang paggamit ng Filipino sa iba’t ibang larangan tungo sa pagpapaunlad
hindi lamang ng wikang Filipino kundi ng kaisipang Filipino. Ang wika ay mabilis na uunlad
kung ito ay ginagamit hindi lang sa tahanan, sa lansangan o sa pang-araw araw na buhay kundi
bilang isang larangan sa edukasyon at pananaliksik. Maraming iba’t ibang refereed journal na
6
naglalathala ng mga pananaliksik at artikulo sa Filipino tulad ng HASAAN,
Daluyan, Malay, etc. Sa pangkalahatan, ang pananaliksik na ito at ang mga
mananaliksik ay nagtalastasan gamit ang wikang sarili at nakabuo ng isang
sariling komunidad na pang komunikasyon sa disiplinang Araling Pilipino
(Guillermo, 2016 sa aklat ni San Juan, et al., 2019).
Ayon sa artikulong nakalathala sa Manila Bulletin ni Myca Cielo M.
Fernandez (2018), binigyang-diin ni Virgilio Almario, Pambansang Alagad ng
Sining, na mas magiging epektibo ang saliksik kung ito ay nasa wikang
Filipino. Ito ay kaugnay ng pagdiriwang ng Buwan ng Wikang Pambansa na
may temang “Filipino, Wika ng Pananaliksik.” Ang pagdiriwang na ito ay
nakatuon sa paggamit ng wikang Filipino sa larangan ng pananaliksik. Mas
magiging epektibo ito kung ang bawat unibersidad ay hihikayatin na gawin sa
wikang Filipino ang mga pananaliksik lalo na ang tesis at disertasyon.
Mahalaga ang pagpaplanong pangwika sa pag-unlad ng Filipino bilang
larangan at Filipino bilang iba’t ibang larangan. Ayon kay Flores (2015) sa
aklat ni San Juan (2019), may dalawang antas ang pagpaplanong pangwika.
Ito ay ang antas makro sa pagpaplanong pangwika kung saan nakatuon sa
mandatoring asignaturang Filipino sa Kolehiyo at ang antas maykro sa
pagpaplanong pangwika na nauukol sa aktwal na implementasyon ng gayong
patakaran sa bawat lugar.
★ Para sa karagdagan kaalaman, komunsulta sa aklat nina San Juan, et al. (2019).
Sangangdaan1 Filipino sa Iba’t ibang Disiplina.
7
Gawain 1: Pananaliksik
Panuto: Saliksikin ang CHED Memorandum Order No. 3 Series of 2013.
Ipaliwanag ang isinasaad ng naturang memorandum hinggil sa
pagtuturo ng Filipino sa kolehiyo. Ibigay ang iyong posisyon hinggil sa
usaping ito bilang mag-aaral sa kolehiyo at bilang mamamayang
Pilipino.
Gawain 2: Pagsulat
Panuto: Basahin ang panayam nina Fajilan at Zafra (n.d.) kay Dr. Fortunato
Sevilla III na gumamit ng wikang Filipino sa pagtuturo ng Kemistri sa
Unibersidad ng Sto.Tomas. Ito ay may pamagat na “Ang Gamit at
Kahalagahan ng Wikang Filipino sa Pagtuturo ng Agham: Panayam
kay Prop. Fortunato Sevilla III” na nailathala sa HASAAN, isang
taunang interdisiplinaryong refereed journal sa unibersidad.
Ipaliwanag ang mabuting naidulot ng paggamit ng wikang Filipino sa
larangang siyentipiko at teknikal ganoon din ang kahinaan nito. Sangayon ka ba sa mga inilahad na dahilan/katwiran ng mga iskolar na
sangkot sa artikulo? Ilahad ang iyong sariling pananaw ukol dito.
Buksan ang link para sa kopya ng artikulo:
https://hasaan.ust.edu.ph/wp-content/uploads/2019/04/HASAAN-JournalTomo-II-2015-116-12 3-2-8.pdf
Gawain 3: Editorial Cartoon
Panuto: Buksan ang link https://www.youtube.com/watch?v=Pcl7AcnV8RU
sa YouTube. Pakinggan mabuti at unawain ang mensaheng inilalahad
nito. Sa pamamgitan ng pagguhit ng editorial cartoon ibigay ang
mensahe ng awiting “Di Mo Ba Naririnig” salin sa Filipino ng awiting
Do You Hear the People Sing mula sa awiting Les Miserables na salin
ni Vincent De Jesus at dinagdagan ng liriko nina Rody Vera at Joel
Saracho.
8
Anonuevo, R. (n.d.). Paglingon sa ugat ng Komisyon ng Wikang Filipino
[scribd]. Retreived from
https://www.scribd.com/document/396091096/Paglingon-Sa-UgatNg- Komisyon
-Sa-Wikang-Filipino
Constantino, P. C. (n. d.) Papel ng mga wika sa Pilipinas [Video file].
Retrieved from https://networks.upou.edu.ph/6944/papel-ng-mgawika-sa-pilipinas-dr-pamela-constantin o/
Fernandez, M.C.M. (2018 August 5). Pananaliksik mas magiging epektibo sa
wikang Filipino.Manila Bulletin. Retrieved from
https://www.pressreader.com/philippines/manila
-bulletin/20180805/281509342002584
Gonzales, A.B. (n.d.) Ang Pagpapayabong at intelektwakisasyon ng wikang
Filipino: Mula sa paninging teoretikal,
historikal,
at
sosyolohikal. Retrieved
from
https://www.academia.edu/28273692/Modyul_3_Teksto_ANG_PAGP
APAYABONG_A
T_INTELEKTWALISASYON_NG_WIKANG_FILIPINO_MULA_SA_PANINGI
NG_ TEORETIKAL_HISTORIKAL_AT_SOSYOLOHIKAL
K to 12 Basic Education Curriculum (2016 May). K to 12 Gabay
Pangkurikulum Filipino (Baitang 1-10). Retrieved from
https://depedtambayan.ph/wp-content//2017/05/Filipino
-CG.pdf
Kwentomatik. (2018). Kwento ng Wikang Pambansa [Video file]. Retrieved from
https://drive. google.com/file/d/1e1WpLGAIW2dNC8qX6dGiJMcLy23FG2o4/view
9
San Juan, et al. (2019). Sangangdaan1 Filipino sa iba’t ibang disiplina.
Malabon City: Mutya Publishing House, Inc.
Vitangcol III, A. S. (2019 August 17). Ano ang saysay ng wikang Filipino.
The
Manila
Times.
Retrieved
from
https://www.manilatimes.net/2019/8/17/opinion/ columnists/ano-angsaysay-ng-wikang-filipino/601294/
10