O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TOSHKENT VILOYATI KASBIY TA’LIMNI RIVOJLANTIRISH VA MUVOFIQLASHTIRISH HUDUDIY BOSHQARMASI TOSHKENT VILOYATI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI TEXNIKUMI “TASDIQLAYMAN” Toshkent viloyati axborot Texnologiyalari texnikumi direktori ___________________X.Eshimov ,,AXBOROT XAVFSIZLIGI’’ FANIDAN ISHCHI O’QUV DASTURI Professional ta’lim yo’nalishi kodi va nomi: Kasb kodi va nomi: Kvalifikatsiya nomi: 5.52.01.03.-Axborot xavfsizligi 5.52.01.02-Dasturiy injiniring 5.52.01.01-Kompyuter injiniring 5.55.01.01-Telekommunikatsiyalari texnologiyalari 1.Amaliy dasturlash bo’yicha mutaxassis. 2.Mobil dasturlash bo’yicha mutaxassis. 1.Kompyuter tizimlari bo’yicha mutaxassis. 2.Kompyuter va ofis qurilmalariga xizmat ko’rsatish bo’yicha mutaxassis. 1.Kommutatsiya va uzatish tizimlarini montaj qilish ishlari hamda ma’lumotlar uzatish tarmog’I mutaxassis. Mazkur ishchi o‘quv dasturi ,,Axborot xavfsizligi’’ fan (modul)ining ____yil “___ ______dagi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining ____-sonli buyrug‘i asosida tasdiqlangan ______-raqam bilan ro‘yxatga olingan namunaviy o‘quv dastur asosida ishlab chiqilgan.20___ Toshkent viloyati axborot texnologiyalari texnikumi tomonidan Kvalifikatsiyalar bo‘yicha ishlab chiqilgan 20__ yil “__” ___da tasdiqlangan ishchi o‘quv rejasida ,,Axborot xavfsizligi’’fani (moduli)ga jami 40 soat ajratilgan. Tuzuvchi : Taqrizchi (lar): B.Bo’riyev-Toshkent viloyati axborot texnologiyalari texnikumi maxsus fan o’qituvchisi _______________________________ Toshkent viloyati axborot texnologiyalari texnikumi ta’lim muassasasining 20___ yil “___” ___dagi Pedagogik kengashida muhokama qilindi, mazkur ishchi o‘quvdasturini tasdiqlashga va o‘quv jarayoniga tadbiq etishga qaror qilindi. Bayonnoma № _____ 3-ilova Mazkur fan (modul)ning mashg‘ulot turlari bo‘yicha semestrlar kesimida quyidagicha soatlar miqdori taqsimlangan. № Mashg’ulot turi Ajratilgan soat 1 2 3 4 5 6 Jami auditoriya yuklamasi Nazariy mashg’ulot Amaliy mashg‘ulot Labaratoriya ishi Seminar Kurs ishi 40 22 18 7 Mustaqil ta’lim 30 Shundan semestrlar kesimida I II III IV V VI Axborot xavfsizligi o‘quv fani (moduli)ning mashg‘ulot turlari bo‘yicha mavzular rejasi va mazmuni Fan (modul) mavzulari Va mustaqil ta’lim 1 Mashg‘ulot turi va soat 2 1 3 N 2 Axborot xavfsizligi tushunchasi 2 Xavfsizlik va himoya qilish informatika sohalaridan biri sifatida. Axborot xavfsizligi tizimi. Xavfsizlik tizimi. N 2 O‘qitish natijalari (learning outcomes) O‘qitish natijalarini baholash 4 5 I. Axborot xavfsizligi tushunchasi O‘rgatiladigan Bilimlar 6 Shakllantiriladigan ko‘nikmalar 7 1.Axborot xavfsizligi tushunchasi haqida ma’lumotlar 1.1. Axborot xavfsizligi tushunchasini yoritib beradi -Davlatning axborot xavfsizligini ta'minlashning maqsadlari, vazifalari, tamoyillari va asosiy yo'nalishlari to'g'risida; -Information axborot xavfsizligi tizimlarini yaratish metodologiyasi to'g'risida;: Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish 1.Xavfsizlik va himoya qilish va Axborot xavfsizligi tizimi, Xavfsizlik tizimi to’g’risida ma’lumotlar beradi 1.1.Buzg'unchilar tomonidan olinadigan ma'lumot turlari: oshkor qilish, sizib chiqishi, ruxsatsiz kirish to’g’risida aytib beradi -Davlatning axborot xavfsizligini ta'minlashning maqsadlari, vazifalari, tamoyillari va asosiy yo'nalishlari to'g'risida; -Information axborot xavfsizligi tizimlarini yaratish metodologiyasi to'g'risida;: Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish 3 Axborotning qiymati Axborotning qiymati va iste'molchi qiymati tushunchasi. 2 1.Axborotning qiymati Axborotning qiymati va iste'molchi qiymati tushunchasi haqida ma’lumotlar berish 1.1.Axborotning qiymati Axborotning qiymati va iste'molchi qiymati tushunchasi ni yoritib beradi -Komputer ma'lumotlarini himoya qilish vositalari va usullarini istiqbolli ishlab chiqish to'g'risida; -Maxfiy ma'lumotlarni sirlarning turlari va maxfiylik darajalari bo'yicha tasniflash to'g'risida; Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish 1.Axborot xavfsizligining kontseptual modeli tushunchasi yoritib beradi 1.1.Axborot xavfsizligining kontseptual modelini aytib beradi, -Xavfsizligining kontseptual modeli haqida ko’nikmaga ega bo’ladi; Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish 1. Kompyuter viruslari va viruslardan himoya qilish muammolari haqida ma’lumotlar beradi 1.1. Kompyuter viruslari va ulardan himoyalanish to’g’risida aytib beradi -Davlat va tijorat sirlarini himoya qilishning huquqiy asoslari; -Information axborotni muhofaza qilish bo'yicha asosiy huquqiy hujjatlar; -Information axborotni himoya qilish bo'yicha asosiy tashkiliy choralar; Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish A Mustaqil ish: Axborotning qiymati 4 Axborot xavfsizligining kontseptual modeli A 2 Mustaqil ish: Axborot xavfsizligining kontseptual modeli 5 N Kompyuter viruslari va viruslardan himoya qilish muammolari 2 6 Viruslardan birlamchi himoya. Antivirus dasturlaridan foydalanish qoidalari. A 2 Mustaqil ish: Antivirus dasturlari 7 N 2 A 2 Virusga qarshi mudofaa tizimini yaratish 8 Dasturlarni kompyuter viruslaridan himoya qilish choralari. Axborot ob'ektlarining qiymatini aniqlash. Mustaqil ish: Axborot ob'ektlarining qiymatini 9 Axborotni huquqiy himoya qilish Axborotni muhofaza qilishning davlat tizimini tashkil etish N 2 1. Viruslardan birlamchi himoya ; 1.1. Viruslardan birlamchi himoyani aytib beradi -Viruslardan birlamchi himoya; -Antivirusdasturlaridan foydalanish qoidalari to’g’risida bilimga ega bo’ladilar. 2. . Antivirus dasturlaridan foydalanish qoidalarini yoritib beradi 2.1. . Antivirus dasturlaridan foydalanish qoidalarini aytib beradi 1.Virusga qarshi mudofaa tizimini yaratish to’g’risida ma’kumot 1.1.Mudofaa tizimini yaratish tamoyillarini aytib beradi -Protection texnik himoya vositalarining tasnifi; -Information dasturiy ta'minot va apparat xavfsizligi tushunchalari va tasnifi; 1.Dasturlarni kompyuter viruslaridan himoya qilish choralari haqida ma’lumotlar beradi 1.1.Viruslardan himoya qilish choralarini aytib beradi 2. . Axborot ob'ektlarining qiymatini aniqlash to’g’risida ma’lumotlar beradi 2.1. Axborot ob'ektlarining qiymatini aniqlash to’g’risida aytib beradi -Protection texnik himoya vositalarining tasnifi; -Information dasturiy ta'minot va apparat xavfsizligi tushunchalari va tasnifi; 1.Axborotni huquqiy himoya qilish to’g’risida tushuncha beradi 1.1. Axborotni huquqiy himoyalarini yoritib beradi -Davlat va tijorat sirlarini himoya qilishning huquqiy asoslari; Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha 10 . Federal qoidalar: qonunlar, qoidalar, standartlar. Mahalliy qoidalar: qoidalar, buyruqlar, ko'rsatmalar. Axborotga egalik huquqini tartibga solishda me'yoriyhuquqiy bazaning vazifalari. A 2 Mustaqil ish: Axborotga egalik huquqini tartibga solish 11 Tashkiliy axborotni muhofaza qilish Axborotni qayta ishlash va uzatishning texnik vositalarini himoya qilishni tashkil etish. N 2 2.Axborotni muhofaza qilishning davlat tizimini tashkil etish choralari haqida ma’lumotlar beradi 2.1. Axborotni muhofaza qilishning davlat tizimini tashkil etish choralari haqida aytib beradi 1.Federal qoidalar: qonunlar, qoidalar, standartlar. Mahalliy qoidalar: qoidalar, buyruqlar, ko'rsatmalar. Axborotga egalik huquqini tartibga solishda me'yoriy-huquqiy bazaning vazifalari haqida ma’lumotlar 2. Mahalliy qoidalar: qoidalar, buyruqlar, ko'rsatmalar. Axborotga egalik huquqini tartibga solishda me'yoriyhuquqiy bazaning vazifalarini yoritib beradi 1.1. .Federal qoidalar: qonunlar, qoidalar, standartlar. Mahalliy qoidalar: qoidalar, buyruqlar, ko'rsatmalar haqida aytib beradi 1.Tashkiliy axborotni muhofaza qilish to’g’risida ma’lumotlar 1.1. Tashkiliy axborotni muhofaza qilish to’g’risida aytib beradi 2.Axborotni qayta ishlash va uzatishning texnik vositalarini himoya qilishni tashkil etish haqida 2.1. Axborotni qayta ishlash va uzatishning texnik vositalarini himoya qilishni aytib beradi 2.1.Federal qoidalar: qonunlar, qoidalar, standartlar. Mahalliy qoidalar: qoidalar, buyruqlar, ko'rsatmalar. -Information axborotni muhofaza qilish bo'yicha asosiy huquqiy hujjatlar; -Information axborotni himoya qilish bo'yicha asosiy tashkiliy choralar; -Federal qoidalar; -qonunlar; - qoidalar; - standartlar; - Mahalliy qoidalar: -qoidalar, -buyruqlar, -ko'rsatmalar. -Axborotga egalik huquqini tartibga solishda me'yoriyhuquqiy bazaning vazifalari haqida ma’lumotlar -Axborotga egalik huquqini tartibga solishda me'yoriyhuquqiy bazaning vazifalari haqida ma’lumotlar asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish 12 Axborotni kriptografik himoya qilish usullari A 2 N 2 1.Axborotni kriptografik himoya qilish usullari to’g’isida gi ma’lumotlar beradi 1.1. Axborotni kriptografik himoya qilish usullari ni yoritib beradi -Information axborotni muhofaza qilish bo'yicha asosiy huquqiy hujjatlar; -Information axborotni himoya qilish bo'yicha asosiy tashkiliy choralar; Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish 1.Axborot xavfsizligi texnik tizimlari Simmetrik va assimetrik shifrlash tizimlari 1.1. Axborot xavfsizligi texnik tizimlarini 2.Simmetrik va assimetrik shifrlash tizimlari haqida gi ma’lumotlar yetkazish 2.1. Simmetrik va assimetrik shifrlash tizimlarini aytib beradi -Information axborot xavfsizligi sohasida korxonaning asosiy tashkiliy hujjatlari; -Information axborotni himoya qilishning kriptografik usullari muammolarini hal qilish; Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish 1.Identifikatsiya va autentifikatsiya Foydalanuvchining identifikatsiyasi va autentifikatsiyasi haqida tushunchalar beradi 1.1.Identifikatsiya va autentifikatsiya Foydalanuvchining identifikatsiyasi va autentifikatsiyasini aytib beradi -Information axborot xavfsizligi sohasida korxonaning asosiy tashkiliy hujjatlari; -Information axborotni himoya qilishning kriptografik usullari muammolarini hal qilish; Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish 1.Parollar va sertifikatlar asosida autentifikatsiyasi to’g’risidagi ma’lumotlar beriladi 1.1. Parollar va sertifikatlar asosida autentifikatsiyasini tushuntirib beradi -Technical Axborotni muhofaza qilishning texnik vositalari va usullarini tasniflash qobiliyati. Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, Mustaqil ish: Kriptografik himoy 13 14 15 Axborot xavfsizligi texnik tizimlari Simmetrik va assimetrik shifrlash tizimlari Identifikatsiya va autentifikatsiya Foydalanuvchining identifikatsiyasi va autentifikatsiyasi Parollar va sertifikatlar asosida autentifikatsiya. Axborot xavfsizligi metodologiyasi N 2 A 2 2.Axborot xavfsizligi metodologiyasi haqida ma’lumotlar 2.1. Axborot xavfsizligi metodologiyasini aytib beradi -Davlatning axborot infratuzilmasini tahlil qilish qobiliyati; -Kompyuter tizimlari va tarmoqlarining axborot xavfsizligini ta'minlash masalasini rasmiy ravishda shakllantirish va hal qilish qobiliyati. standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish 1.Elektron biznes va elektron biznesni himoya qilish muammolari to’g’risida tushunchalar beradi 1.1. Elektron biznes va elektron biznesni himoya qilish muammolarini yoritib beradi -Technical Axborotni muhofaza qilishning texnik vositalari va usullarini tasniflash qobiliyati. -Davlatning axborot infratuzilmasini tahlil qilish qobiliyati; -Kompyuter tizimlari va tarmoqlarining axborot xavfsizligini ta'minlash masalasini rasmiy ravishda shakllantirish va hal qilish qobiliyati. Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish 1.Elektron biznes va tijorat modellari; 1.1. Elektron biznes va tijorat modellarini; 2. Elektron biznes tizimini himoya qilish muammosi; 2. Elektron biznes tizimini himoya qilish muammosini -Elektron biznes va tijorat modellari; - Elektron biznes tizimini himoya qilish muammosi; -Elektron biznesni himoya qilish usullari haqida ma’lumotlar beradi Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan Mustaqil ish: Axborot xavfsizligi metodologiyasi 16 17 Elektron biznes va elektron biznesni himoya qilish muammolari Elektron biznes va tijorat modellari Elektron biznes tizimini himoya qilish muammosi Elektron biznesni himoya qilish usullari N 2 A 2 Mustaqil ish: Elektron biznesni himoya 18 19 Ma'lumot uzatish tarmoqlarida axborotni muhofaza qilish. Himoyalangan xavfsizlik devori texnologiyasi Xususiy xavfsiz virtual tarmoqlar va VPN-lar. foydalanish N A 2 2 Mustaqil ish: VPN-lar. 20 Simsiz tarmoqlarda axborot xavfsizligi IPsec protokollari. VPN himoyasi. Yakuniy nazorat N/A 2 3.Elektron biznesni himoya qilish usullari haqida ma’lumotlar beradi 1.Ma'lumot uzatish tarmoqlarida axborotni muhofaza qilish to’g’risida tushunchalar beradi 3.Elektron biznesni himoya qilish usullari haqida aytib beradi 1.1.Axborotni muhofaza qilish choralarini aytib beradi 1.Himoyalangan xavfsizlik devori texnologiyasi tushunchasiga izoh beradi 1.1 .Xavfsizlik devori texnologiyasini aytib beradi 2.Xususiy xavfsiz virtual tarmoqlar va VPN-lar haqida ma’lumotlar beradi 2.1. .Xususiy xavfsiz virtual tarmoqlar va VPNlar haqida o’rganadi 1.Simsiz tarmoqlarda axborot xavfsizligi IPsec protokollari. VPN himoyasi haqida ma’lumotlar beriadi 1.1. Simsiz tarmoqlarda axborot xavfsizligi IPsec protokollari. VPN himoyasi haqida aytib beradi -Information axborot xavfsizligi sohasida korxonaning asosiy tashkiliy hujjatlari; -Information axborotni himoya qilishning kriptografik usullari muammolarini hal qilish; Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish -Davlatning axborot infratuzilmasini tahlil qilish qobiliyati; -Kompyuter tizimlari va tarmoqlarining axborot xavfsizligini ta'minlash masalasini rasmiy ravishda shakllantirish va hal qilish qobiliyati -Information axborot xavfsizligi sohasida korxonaning asosiy tashkiliy hujjatlari; -Information axborotni himoya qilishning kriptografik usullari muammolarini hal qilish; Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish Sohaga tegishli axborot xavfsizligi bo‘yicha asosiy qonunlarni, standart va me’yoriy hujjatlardan foydalanish