T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDSİLİK FAKÜLTESİ Makina Mühendisliği Bölümü MAK 204 TERMODİNAMİK II İdeal Ara Buhar Almalı Rankine Çevrimi, Birleşik Isı-Güç Üretimi, Birleşik Gaz-Buhar Güç Çevrimi 7. Hafta Kurupelit Kampüsü 55139 SAMSUN Tel: +90 362 312 19 19 Faks: +90 362 457 60 91 iletisim@omu.edu.tr www.omu.edu.tr Termodinamik 568 4or: I - Q, I %: - 2143.3 kJ lks : 38961 krykC 0.'150 veyaVo 15 olarak belirlenir. Tartryma Bu problem, Ornek 10-3c'de ara tsttmantn yaprlmadrgr durumda aynr basrng ve srcakhk srnrrlarr igin (basit ideal Rankine gevrimi igin) g6zulmrigtti. Sonuglar kargllagttrrldl$rnda ara tsrtmantn, trirbin grkrgrnda kuruluk derecesini yuzde 80.4'ten, 89.6'ya grkardr$r ve gevrimin rsrl verimini yrizde 43.0'dan yr-izde 45.0'a y0kselttili gorulebilir. 10-6 . |OEAL ARA BUHAR ALMALI RANK|NE CEVR|M| $ekil 10-14'te gciriilen Rankine gevriminin 7-s diyagramr dikkatle incelendilinde, 2-2' hal degigimi suasrnda iq akrqkanrna rsr gegiqinin sallandrgr srcakhlrn gcireceli olarak diiqiik oldugu gcizlenebilir. Bu durum, qevrime rsr giriqinin sallandrgr ofialama srcakhlrn dilqmesine ve bciylece gevrim veriminin azalmasrna neden olmaktadrr. Kazandan grkan Dtigiik srcakhkta Bu sakmcayr gidermek iEin, pompadan grkan iq akrqkanrnrn (kazan beslente suyu olarak da adlandrrrhr) kazana girmeden cince srcakh$nm artrnlmast gerekir. Bunu sallamarun bir yolu, ttirbin igine konan ters akrqh bir rsr de[iqtiricisiyle, tiirbinde genigleyen buhardan kazan besleme suyuna rsr geEiqinin sallarmasrdrr. Bu gciziim uygulanabilir degildir. qiinkii, bciyle bir rsr de$igtiricisinin tasarlanmast giiqttir ve tasarlansa bile tiirbinin son kademesinde kuruluk derecesinin di.iqmesine neden olabilir. Kazan besleme suyunun rsrtrlmasrnrn daha uygulanabilir bir yolu, tiirbinde geniqleyen buhann bir boltimiiniin belirli noktalarda tiirbinden drqan ahnarak kazan besleme suyunun rsrtrlmasrnda kullanrlmasrdr. Bciylece, tiirbinde geniglemeye dev4m etmesi durumunda daha gok iq iiretebilecek olan buhar, kazan besleme suyuhun rsrtrlmasmda kullanrlmrq olur. Bu iqleme ara buhar alma veya $EKil_ 10-14 Kazandaki rsr geqiginin ilk briliimi.i gcireceli olarak diiqi.ik srcakhklarda gergekleqir. rejenerasyory rejenerasyon yoluyla kazan besleme suyunun rsrtilmasmda klllamlan rsr deliqtiricisine de besleme suyu rsrtrcrsr veya rejeneratiir adr verilir. Ara buhar alma iqlemi, sadece gevrimin verimini yiikseltmekle kalma4kazan besleme suyuna yogugturucuda karrqmrq olan havarun atrlmasr igin de uygun bir ortam oluqturur. Su buhanna kanqan havamn atrlmasr, kazanda paslanma olugumunun cinlenmesi bakrmrndan rinemlidir. Ara buhar almanm bir balka yaran da. ttirbindeki geniglemenin son aqamalarrnda cizgtil hacimdeki artl$tan dolayr oluqan ytiksek hacimsel debileri denetim altrnda tutmaktil. Bu nedenle ara buhar alma iglemi, I92A'brin baqlannda ilk uygulanmaya baqladrgrndan beri tiim modem buharh giiq santrallerinde uygulanmaktadr. Besleme suyu lslttclsl esas olarak, iki akrqm dolrudan karrqarak (agrk besleme suyu rsrtrcrsr) veya birbirine kangmadan (kapah besleme suyu rsrtrcrsr) rsr altqveriginde bulunduklarr bir rsr deliqtiricisidir. Her tiirti igin ara buhar alma iqlemi iki besleme suyu rsltlclsl aqagrda incelenmektedir. Agrk Besleme Suyu lsttrcllarl Agrk (veya do[rudan temash) besleme suyu lsltrcrsr, temelde ttirbinden qrkan buharla pompadan grkan besleme suyunun karrqtrlr bir kangtm odasrdtr. ideal durumda kanqrm rsrtrctdan, rsrtrct basrncmda doymug srvr olarak grkar. Bir adet aErk besleme suyu lsrtrclsrna sahip buharh gtiq santralinin (tek kademeli ara buhar almah Eevrim olarak da adlandrnlrr) genel qizimi ve gevrimin Z-s diyagramr $ekil 10-15'te gdrtilmektedrr. Ideal ata buhar almah Rankine gevriminde buhar tiirbine kazan basrncmda (5 hali) girer ve izantropik olarak bir ara basrnca kadar geniqler *U*leuDruBU (npo,(sereuefer) qerup reqnq 1 ere IBepI uBIo ISIoDIST t^11"T:t:".:.11 9r-0r 1D3s eduro4 ! ')I (zr-or.) (gr-or) 8'Ilduodnn (tr.t - * alauodaa(/c _ I) :8'duod/fi n,,D$ - I) + (not - tlD : 5'q'ntd4 t, (ltrr) (tt't-"z)(t-:ir:uo Gr-or) - sq :3b :4IIqeUpe epegr rqr8 qepfe3e gr5r rsepq ue{SD{e unnq ueieS uepueze1'uepn$eple Sr e,r rsr plepqul -u,re5 euoltred JIq rluurls Jeqnq eJe drqes eusrcqrsr n,(ns euolseq 1e1 'epurflr3t uI.gI-gI pte$ npquururle eqluo zo? ue{Jrrm1uruo,( rupule nppururur-3e,(tp s'-J oA ue1rryrde,{ tseurelumzo5 rmuu,re5 'rluu,(u nq 111311 e1r(rururre5 eq1 -ueg (npofsereuefer) Ipurl" r€qnq urv rlpeDlBurlo W ({-D p1epncruruSnflo,( 'esr r1r Iqep Ieseltr-.q p{Bpu?ze{'q?eurg 'npsDl"u{o tplreJ relrqep IoseD11>I p{Bp -J?[rPueIe r11re3 e1,{rsr,{e1oq relsrueS uoIU€IuB] Jep?)I slrcuseq ncnm$nflo,{ esr reqnq 31 (f-t) u€p{ IreD 'rqu,(e uepqqr$ epqpq 91erefe13rue8 ueursnl 're1flus r€pDI ecurseq 4q epulqr$ t.31 f,'uueqnq 3l t req uapS tmqmze>l "re eroS euse141 uB{SDtB ururq ue5a8 u€ptI€zDI 'uuol Isetuuel4leq -+Ufrdnq gtr3eS ueueldeseq eputseureprLrzg5 tmruellerues 5$ qreqng >1q,(e1o>1 '(Ipq ruu^ec ull,Iseu{r}rsl rrlr?llueur€l 9) rr11es1n,( €ucurs€q eurrellnSo>1 SurB urqrnl 'eptmze4 un,tn5 '(Ueq u€23>I rurcurseq un,(ns u€)F5 ueprcrlrsr 'edurod rlq lcq>Il '(ueq g) rrpspJ€l rurseuqudu 4ere1o rnrs Snur,{op spultulsuq {cqtsr 'ueptcqtsr uep(e uopulqJ1.r1 rtSuel ulJeqnq t) -4nu >1ecu,(u1fles urursuu>l 'rueJo Dl€punstm>1 uueqnq uele8 1erep,(e uepurq4l epuJnq eA JrlrJepug8 eursrcqrsr n,tns eruelseq urulsltqrsr nfns eluelseq 'epedruod (wrl d lurepnsqrs JEpe>I "urculssq 4rdorluezr Jrq eJuos egep'n{ns aruaFaq uozo4 e1$Kep rrq e1$eq'ns SmuSnfl -oI '(I"q 1) rqu,tu ryJeIo rrrrs Snur,(op "pulJlrlsuq ncrun1Snflo,( 'uupnc f) Jepa ur"Aep e,teurel3rue8 repe{ etncursuq nJrunl -runrSn?o,( Jeqng '(Uuq -Snflo,t )prelo 4tdo4rmzr epulqr$ mqnq uele>I pe8 'ue141pepu93 uurstc4tst n,(ns eruelseq >1ere1u,(e uepurqmt Jeqnq mDIIIU nq eperueSe nS '(Ipq 9) 699 0t urlltgg 578 Termodinamik xyo.4r / 4e'ar \ t' - sa+ ,rkuyu ] / \ : %|. : (2soK)l (1.2132 | - L 6.7450) kJ/kc'* kJ/ke I * 2018.6 zs* ] :4r4kJlks elde edilir. Bdylece gevrimin tersinmezlili, : xt"'12* xo'"* xt"'34* Ia'+l {o'Eevrim : : 0 + I ll0kJ/kg + 0 + 4l4kJlkg rs24 kJAe olur. Qevrimin toplam ekserji yok olugu 10-21 numarah denklemden de hesaptanabitirdi. Dikkat edilirse en btlyUk ekserji yok olugu gevrime tst girigi srrasrnda yonelik olugmaktadrr. Bu nedenle qevrimdeki ekserji yok olugunu azaltmaya girig srcakltgrnrn giriiimter bu iglemle baglamaldrr. $rnegin, buhartn turbine de azaltacaktt r' |rikselti lmesi sicakh k f arkr n r azaltacag ndln, tersinmezlikleri hesapdenkleminden potansiyeli) 10-22 (i9 ekserjisi grkan buharrn Trirbinden lanabilir. fineiit< ve potansiyel en-erji O-egiglmle1 g6zardr edilirse, denklem r {o -- : ,rr (h^ - hi - Io(so - ss) (hu - - To(sa - s6) lzs) gekline d6ntjgur. Burada, h0: r0 : &o zqo<,toot eu r@ 2e0K,r00kpa 70 = hf a 2e6s : 7l'355*l* . = go zoor : 0'2533 kJ/kg'K olmaktadrr. Bdylece, ,11o: Qa$$ - ,0 a * ; + gea 1r.35s) kJlke - (2e0 K)[ (6.74s0 - 0'2s33) kJlkg'K] : aaekllkg bulunur. -;;;ng*" editirse, eQer turbinden gtkan buhar tersinir..olarak Dikkat kogullinna getiritebitseydi, 449 kJlkg kadar daha i9 elde edilebitirdi. 1o-B gevre . eiuegir lsl - GUQ Uneriui Buraya kadar incelenen tiim gevrimlerdeki lek ?m99, il a\t9ta"11a verilen trrntn bit boliimiiniin, enerjinin en delerli bigimi olan iqe ddniiqttiriilmesiydi. Ismrn geri kalan boltimii, uygulamada herhangi,bit u-qg igin kullantlamayacak-kadar diiqtk nitelikte oldulundan akarsulara, gtillere, okyanuslaraveya atmosfere, atrk rst olarak verilmekteydi, lUytJ< miktarlarda enerjinin atik rsr olarak Eevreye verilmesi, ig iiretmek iqin odenmesi gereken bir "bedeldir. qi.inkii, bii gok-miihendislik sistemi enerjinin y.alnrzca elektrik iqi (iimefin bir fan gibi) veya mekanik iq bigimini kullanarak Eahqmaktadr. ' Faliat mtihendislik sisiemlerinin biiyiik bir boltimii, enerji girdisi olarak, enerjinin rsrl enerji bigimine gereksinim duyar. Bu lsrya proses lslsz denir' Kimya, kafrt, petiol, Eelik, grda ve tekstil endtistrisi gibi bazr endtistri daltarr agrrtrtir olirak tsri iql"m! dayanr. Bu endiistrilerdeki proses r.srsr genel-5 likle ile 7 atm basrnq ve 150 ile 200 'c srcakhklar arasmdaki buharla s€se IJo?ep ISI ,nt-in5nl uIlDIu.,( 'tue-ro e-turtepu;e'( ueptfteug 'Jrllqelrpe rprez-g8 e141eue8 rruldr.{e)- ISI nsnuo>lzos 1€{"{ >1o5 e^ uuprulruoq "i tuueidtr$ t'.t t"f,f ite.{euuelsr ueSnlo uupreluerurle-taflIq"npulleruesde>1 ep ,rirs, unrir6 €puqsv lip"t1",ru"rso8 r,{rsiueplu epntnrnlsn?o,( 'u"t"A ep€Jng .r-l -*'a ,o - | - ' r fuz-ot) e,(el "a (ez-o t) " r\r ubluvr ,^. a + "urll ,,,-,,{^1 rsrsr sesoJd \ + 5ni teu uallle.rll ra ruero uruuelre-re.{ ueptfteue JIq IqF rryprfieSe ut5t qe4uus :Jrlrq€ue1uluel 'rl€Jlu€s uo,ii,ir"u"rol rtq ero8 €ung 'rlp€l1erulruellrul {€r€I9 ncn8 441e1e e'{e't rsrst 'rlplfep (uofsereueiol) 5n3+sr 43ePq PePl ,"rora ,-n*ir'uplii"u, u"1rr"n erul{nq.epuBze>1 e1Sr'{ep rrq u13ug rruqlte ISI JIq I€JBIo rst due a.'(elte5 uaplerues nq epepeu !z-01-Il)fs nsnuolzos 'rrprsuruurulo ununcnt"rS"?or rlq-epurrle-5 'lqf n?npt$q8 ep.tZ ng reqng -O-t tUlS 'rue.( icr1e5 t8l ue uIuII€rIr€s 5n8-tst {lSeIIq Isepl 1ulqr$ nueIJIIeq I€JBIO ,,\[{ upueluBz Iuurq 0zI >IeJeIIUeFUu,( uepursaSuep tfteue 'tsr uelereS ISOIUIIJoA Jrri*jrstrr, 3i epuezel 'eszeruull€ ole+flp ueldr'(e1 ISI rlllqelrpe tpmzo? et' 'rlpeDleurllrlle8 euleq E >l3r€II1I$ eprmzv>l r1qp51p1->1o5 ep111eue8 rSr eduro4 eurcurieq .teri1 iuelsrlu 31 €ruos €q€c 'rrpe11euuu1:e'(e ;i uepunurnlgq ISrJIlrsI "Dld*pdruod eppe'S rycep,{e {eJ€Io r.tts Snur,(op el5urseq €il1 00S ,"ibia 'r.slqip lesepr-r1 ulr€qng llpeqerulrlern 5nB ,41r 0Z e^ eDleuplel -Srue8 repal'ejurseq eill 009 rpulqr!]1 reqnq ur5r^leuep3rel runurslere8 ng 'rtpnr+t;1fles rsrir idoi,i'76 i1q 4l.i6{ 961- e1'(rflqrcere r€qnq qet5urseq 51-tB €6.{ 00s Ierues ng'rlpeDlerurnt-ga'"ir,iZ-oi ril"S rurzt5leue8 urulp-4ues -it'f"s"1iq luepg i1q iqqrnr reqng 'rlllqerusilnl ruru'r'e5 reqnq-ze8 >113e149 u€lo {ecouelecrr eruos'nqnp nk* rytig51 (uo1,furg) IuIq$ ze8 'nuule5 (eri14uig; 1ulqr$ teqnq '1ere1o luu.r.e5 5r-r8 epuqerlues -5n8-tst TSeIIq 4g nps atafprl1 urtpu fi iu {o4 ftau a .ru{o ( 913 4 c713 a^ tssr sasotd) utur'tut5ry t1'nn(. "n1zol ulPtlQ^ ututhaua 'uo'{suJau ltJplap jjlott'rtntnto oreIIsI Ieue0 'rluop ua\p.,luos (uo[so.taua[o4) \n?-rsr ll|at!:t m'(e 'uerye1 r;;;g 'tilsti.tlttistr"a ienuiiues uel€rn ep {IrDIele epuerlrazITJII'q '>l€J€lo -r3re>1 iurrelu'uislere3 rsr-sesord urSr reluelSl 1e^(ulsnpue 'rl€Jlues rsr sesoJd JIq IIS€g nrnuor' utuec"nsni, nB'Jnlo epurre.,{'ry-ue1pt1 ur5t^nuuern 5nB'eurre'( ISI {ItE ruqe,{isuetod St uelore'r 'I€J€Io rflere8 op ulultuouole 0z-0! 1r)3s )€tu1€ {eJelo r"p"l ria"plo ,rtltlrtp,teqnu uepruDl€q ng 'relrpe>l$ !P ncn8 llrDlele nprnlinr4"i 111rgi efueruiiz tufte i.1pit11pte nflnpto unflo'{ uFalueiSl ps1 ,; e1'{tfteue4pllfi dp mqp{e 1ed tsarupnlSalle5ra8 rlq plaDlllelru 1es4n,( 'upuelsj ng'u€Io- un)lulnru tseup4Seple5re8 e1'(tf dr'{414q {n'{$q epulefrs -;rd-44';jrttJ"tp 'e,(e,\ +snp 'eirnireloff'rnPhtttuo{'9s eplfresle >1e.re1o luSrll oPIIIZeurrsJel nq e^ TTZeruuISJsl -uulod Sr oa rlq {n,(nq u51np1o €perng 'nllrelry e.(ns ut5t {oulle eple ruqnq eDIIp{€cIs @: nq PIeDIrIelu {o$ln1 4p +ci lnsnp eqep e.(e,r J" 002 >pSege'{ 'rfteue l"i+r'"it" rtrrink lo5 rniri uqrrern €pwze>l aluepeu nq e.r. (epuue.tlc J" 00tI) epu151 uuqueze; 4lrl"qnf 1ol'1er,i1o NOp *fltUn-tts ueSnlo €purs€rlsepeurue'( uuel'ft1o 'epurfltg 'it1isnili, ftpt*s"fu"5iea ebitris nq leuruiellru ^1o5 jt l"q ;pilrle eier t""od ndro :ipi11"tu1nt93 rqr8 leruurelntu, rseruSqeS urulle4lrcs rsr-sesorcl 'uupurflrperulo--nsnuolzos ISI {uV n11qeue1'(9s rfltpp ' t t ;rqr8 n?npprq8 ?p,02-0I p1e$ 'qlumunl UIUISI -€ilnl epquoluurq ruelSr psr uelual €reqnq npun n\'"toypj ryii96- ueldr'(e>1 ISI Plepulr€Iruoq ruurfi-uq .'riie.Celecui uruqe4lres rsl-sesord.rtq IP'IS ^ riepinp.{'*qnp"'i*rn*Sqe5 rIIIpe eple elirseurplef epue,tul ttq urlqe'{ rrq e>1Seq u(an ze? 1efiop '1or1ed 6r9 'ini"ql e1>pileuea lsi rrlire8 ur5r lururnl3nlo IreqnB 'rrue1fles 0t unlgg e89 -zu8 TSelJIq uelnro8 el,VZ-1I I{eS nunrn uluacunsnp ng 'JIpIAoJeB uluru -rSu1qe,( Irlslpuoqnru 'Istllllpualrsfiep ry.re1o r[eu,(e1 rst apuuna5 UE rrq ,turtelzu1 zoz3e rqrAiruune5 5'.3 q"reqnq lecrs e^ >le.,,u€lJumtuepmlSueze4 ilipe1fles ututseruSqu5 €pJePIIPI€3IS 1es1n,( uIuIJeItuIr^a5 rutqrnl zeg rlp€Dlelulo rl"rrurs eruSelt.{r ueppe eple 1€{3d 'JIpeDIeIIJIIqepreprB uetusDl e1'{tseuruelle rtle;euefer'i.uunei,eJuDIes ng'Jrpol{aue'>pe znsunlo pqe,(lsue1od *ir"n 1"r1nf runrnp nq i,r (epurrelr-r ulu.J" 00S -eHIIIeueB) "rrqesln'( znstunlo rlq IIueuQ 1o5 rre1qpiects Sn15 uepulqJn1 urze1'rrpre,t ep rue,( ,rrutr"l-irnii rurqr111 ze1-,ut3m4'ung_'Jrpr€^ uelleftsuelod eulo dtqes eruu ururrelunr.te5 1ulqr$ ze8 'ueputflrp-llre^ eDIIplurIS -en'yit irq 1ei41.Lf eqep'uqep jurrr.^e5 '!sI 'rqsriu'qeSep1e5:e3 eputse.(es n-ninlro itri >iesrfnf rsuruuuldel'-eyri1.-eryeru r1ryue,(ep eflrplecrs 1es>11'( ^1q13 rol>1lllr€res ururrelleue{ ulqr$ e^. re1eur311e8 uos rlepursuuplnflos uIuIreIlBueI ulqr$'rserqrqeplt5 ere1411ecrs 1esry-r( spulJolulqJru z€C rlpepulJezn uIu.J. 00SI JeIIIHecrs rlepurSr45 rsupo euue.{ €prelJololu lefoqrn; r1p -eDletullq€Io opulrezn ud.'J: ggll refiep nq opulroll€rues 5nB qutqrnl ze3 'u"1f"p"if"rnp C. OZq >gSe11e.{ IIpl€rIS >lgslnj ue epurSur8 ulq4}1 'epuuel -tnrrunt 5na iireqnq-iuapola'reprpelleu3qe5 -upreprpl€cls {es>ln'{ eqep n-51np1o ueputieplrrne5 turqrp r€qnq >luJ€Io 4dr1 uapuu're5 rutqrnl zeg 'Jlpel)errrlo >1es{-r'( uern1Sn1o puple5 >pSe1;tq.'pupe'r' ltst rlptulJ.\e5 rySeprq npnprnrSnlo ururtuu-te5 (eu14uug) Bqep uepulJellulJe^ ut-trn"5 rySdprq ltsl uIJelIuIJ^e5 nf, 4Seprq uelnfnp dlqinr re{nq.e1kt.uirn65 luorferg ylq{$ ze? 'usurc5 iaf'r1'oe uj .''ltripunipe ryre1o urgrrraS >.3a1'q e3€sDI e,(e.t 1ur1rta5 .ruqnq -erueluCznp ng 'JrDleruu€llnl )€Jelo rurrr^,re5 tsn urulurr,re5 -zii3'U3atrlq ue'r93 5113 rrq tlieqnq t.trttttn"S 'rtptltq 51rB quulSqe ze?'est euepoznp e>1Seq 'uq unp:e1unq twtttai rDLlnq tlryt uulo 1ecuue11r5u uqeq ;nqnl' 1oS irES^u5e513 1or u"ise"i'du.{ urreleuelueznp Iue'( epuuellerlues ipp"iI Si"rlrSile 'releruSqe5 uele3erns ur5r >1euqtqe,(e1flus tulre^ IISI 1es1n'{ eqeq [,1f rHA]o 5nc HVHns - zY} )ls3lHlE ' 6-0 ! llperyEullo 9'9g epzpl luElo euluepele'{ ueptfieue MI et lsl uolllo^ autrnaS epueze) 'rr1lqe1ua1s96 ututrli"rn 5nO nu 0'.lL epueulez tu{e 'epunun:np eru6tleS zo1 nq 'ergb eunQnplo rQecelrdel ip ng 'rllecelruelln) Ielelo tstsl seso.td 'lsl MI Z'92 'osllllpo lsx)tlg eut€tyel ,r\I{ z'92 : (E\ln1O.OV$\_/*,, e, j '/s1?v zl) (illnt'euz)(s/s,r s'or) + (srlf{ ?'tltt)(t/8r s' t) :''o Q 'ecef igg sl7lZt: S'gt + S't : sY + r4't : Lry :'ry s/fu s'ot la s/s>t- s't --- : (./srst)(r'o) : /^ la-. ^.\l (t/8r st) (t'o) : ory Epelnq tqtry-stfry+rqtw:5"1O e{an 5'dO:sqery +rtlrr4 tqtry + ug:'g 0t unl98 584 Termodinamik buhar gevrimidir. Bu gevrimde, egzoz gazlarrmn enerjisi kazan iqlevi ytiklenen bir rsr defiqtiricisinde buhar iiretmek igin kullamlrr. Buhara gerekli tstyr sallayabilmek igin genellikle birden gok gaz tiirbini gerekir. Aynca buhar gevriminde ara lsltma ve ara buhar alma da uygulanabilir. Ara rsrtma igin gerekli enerji, oksijence zengin srcak egzoz gazLamda ek bir yakrtm yakrlmasryla safl anabilir. Gaz tiirbini teknolojisinde son yrllarda giirtilen geliqmeler, birleqik gazbuhar santrallerini ekonomik agrdan gok gekici yapml$trr. Birleqik gevrim, yatrnm giderlerini gok fazla artrrmadan gevrimin veriminin artmasmr sa$lamaktadrr. Bunun sonucu olarak bir gok yeni giig santrali birleqik gevrime gcire tasarlanmakta, var olan bir gok buharh ve gaz tiirbinli santral de birleqik santrale ddntiqtiiriilmektedir. Diiniiqiimil tamamlanan santrallerde rsrl verimin yiizde 40'rn iizerinde oldulu bildirilmektedir. Japonya'mn Niigata kentinde 1985 ylnda gahqmaya baqlayan 1090 NltW giiciindeki Tohoku birleqik santralinin srl veriminin yinde 44 oldufu bildirilmektedir. Bu santralde iki adet 191 IVIW giiciinde buhar ttirbini ve alfl adet 118 MW giiciinde gaz tiirbini bulunmaktadr. Srcak yanma sonu gazlan gaz tiirbinlerine 1154"C srcaklkta girmektedir. Buhann ttirbin giriq srcakhlr 500 'C olup, yofuqturucuda kullanrlan so[utma suyunun ortalama srcakh[r 15 'C'dfu. Komprescirlerin basrng oram 14 olup, komprescirlerden gegen havamn ktitlesel debisi 443 kg/s'dfu. BUHAR QEVRIMi Pompa $EKIL 10-24 Birleqik gaz-bthar giig santrali. ' 9 BUHAR eEVRiMi