Akışkanlar Mekaniği Final sınav soru ve cevapları 16.1.2008 1- 400N ağırlığındaki bir taş, su içinde tartıldığında ağırlığı 220N olmaktadır. Taşın hacmini ve yoğunluğunu bulunuz. FK = 400 − 220 = 180 N FK = ρ gVb = 1000 ∗ 9.81 ∗ Vb = 180 ⇒ W = mg = 400 ⇒ m = 400 / 9.81 = 40.77kg ρ= ⇒ ∴ m 40.77 kg = = 2228,1 3 V 0.0183 m Vb = 0.0183m3 2. Şekildeki manometrede A’daki mutlak basıncı bulunuz (Patm=101325Pa) PA + 900 ∗ 9.81 ∗ 0.6 − 2940 ∗ 9.81 ∗ 0.5 − 1000 ∗ 9.81 ∗ 0.3 = 101325 PA = 113,3913kPa 3. 3048m uzunluğunda, 305mm çaplı dökme demir borudan( ε = 0.26 mm ) , Q=44,4x10-3 m3/s debi ile, mutlak viskozitesi 0.1Pa.s ve yoğunluğu 850kg/m3 olan bir yağ akmaktadır. Borudaki yük kaybını bulunuz. V= Q 44,4 × 10 −3 = = 0.607m / s A π0.305 2 / 4 Laminer Akış; f = Re = 64 64 = = 0.0406 Re 1573.61 h=f ρVD 850 ∗ 0.607 ∗ 0.305 = = 1573.6 l µ 0.1 3048 ∗ 0.607 2 LV 2 = 7.63m = 0.0406 ∗ 0.305 ∗ 2 ∗ 9.81 D2g 4. Bir haznenin duvarında bulunan ve A noktasından mafsallı 2 m yüksekliğindeki AB dikdörtgen şeklindeki kapağın B noktasına 0.02 m2 kesitli borudan fışkıran su çarpmaktadır. Bu kapağın kapalı kalması için bu borudan fışkıran suyun debisi ne olmalıdır (Kapağın genişliği 1m’dir). F = ρgh c A = 1000 ∗ 9.81 ∗ 3 ∗ 2 ∗ 1 = 58860 N yp = yc + yp = 3 + I xx ,c ycA I xx ,c = 0.666 = 3.111m 3 ∗ 2 ∗1 bh 3 1 ∗ 2 3 = = 0.666 12 12 A noktasına göre moment; 58860 ∗ 1.11 = Fjet ∗ 2 ⇒ Fjet = 32696 N Fjet = m V = ρAV 2 = 1000 ∗ 0.02 ∗ V 2 = 32696 . V = 40.4m / s 5. Şekildeki hidrolik kaldırıcı üzerindeki 500kg’lık bir yük ince bir boruya yağ (ρ = 780kg / m 3 ) dökülerek Yük 500kg 1.2m Yağ h 1cm yükseltilecektir. Yükün yükselmeye başlayacağı h yüksekliğini bulunuz. W 500 ∗ 9.81 = ρ gh ∴ = 780 ∗ 9.81 ∗ h π ∗1.22 A 4 h = 56.7cm 6. Şekilde gösterilen su haznesinden sifonlama yoluyla su çekilmektedir, burada sifonun debisini bulunuz. Akışın sürtünmesiz olduğunu kabul ediniz. P1 V12 P V2 + + z1 = 2 + 2 + z2 ρ g 2g ρ g 2g P1 = P2 = Patm , V1 ≅ 0, z2 = 0 2m φ20mm z1 = ⇒ 3= V22 2g 3m Q = VA = 7.67 ∗ V22 ⇒ V2 = 7.67 m / s 2 ∗ 9.81 π ∗ 0.022 4 = 0.00241m3 / s 7. 40cm çapında ve 90cm yüksekliğindeki düşey silindirik tank 60cm yüksekliğine kadar suyla doludur. Tanktan suyun taşmaması istenildiğine göre tankın maksimum dönme açısal hızını devir/dakika cinsinden bulunuz. z = h0 − w 2 ∗ 0.4 2 w 2R 2 = 60 =h⇒ 2 ∗ 9.81 2g w = 85.77 rad / s ⇒ n = 819.1dev / dk w2 2 ( R − 2r 2 ) 4g w2 (0.4 2 − 2 ∗ 0.4 2 ) veya 90 = 60 − 4g w = 85.77 rad / s ⇒ n = 819.1dev / dk 8. Geniş bir tankta bulunan su d=100mm çaplı ve L=450m uzunluğundaki bir borudan atmosfere boşalmaktadır. Depodan boruya keskin kenarlı bir giriş olup, H=12 m için, düz boru kayıp katsayısı f=0.04 alınarak sistemin debisini bulunuz (Kkeskin,giriş=0.5) P1 V12 P V2 + + z1 = 2 + 2 + z2 + hK ρ g 2g ρ g 2g hK = f 12 = H=12m LV 2 V2 +K D2 g 2g Daimi akış olmalı Sürtünmesiz akış olmalı Mil işi olmamalı Sıkıştırılamaz akış olmalı Isı geçişi olmamalı Bir akım çizgisi z1 = Q = VA = 1.138 ∗ π ∗ 0.12 4 = 0.0089m3 / s hK = hs + hL V22 + hK 2g V22 V22 450V22 + 0.04 ∗ + 0.5 ∗ 2g 0.1 ∗ 2 ∗ 9.81 2 ∗ 9.81 9. Bernoulli denkleminin uygulanma kriterlerini yazınız. 1. 2. 3. 4. 5. 6. ⇒ ⇒ ∴ V2 = 1.138m / s Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği – Vize Sınav soruları Adı Soyadı 1‐ No Çok akışkanlı bir kap şekilde gösterildiği gibi bir U‐tüpüne bağlı bulunmaktadır. Verilen bağıl yoğunluklar ve akışkan sütunu yükseklikleri için A noktasındaki basıncı bulunuz. Ayrıca A noktasında aynı basıncı meydana getirecek civa sütunu yüksekliğini hesaplayınız. Patm+ρyağ*g*hyağ+ρsu* g*hsu‐ ρgliserin*g*hgliserin=PA PA‐ Patm= ρb‐yağ * ρsu*g*hyağ+ρb‐su* ρsu* g*hsu‐ ρb‐gliserin* ρsu*g*hgliserin PA, gösterge=g* ρsu(ρb‐yağ *hyağ+ρb‐su*hsu‐ ρb‐gliserin*hgliserin) PA, gösterge=(9.81 )* (1000 )[0.90 *(0.70 )+1*(0.30)‐ 1.26*0.70] (1 / 1000 ) PA, gösterge=0.471 kN / m2 = 0.471 kPa hciva= PA, gösterge / ρciva*g = 0.471 / (13,6)*(1000)*(9.81) hciva= 0,00353 m = 0.353 cm 2‐ 5 m yüksekliğinde ve 5 m genişliğindeki dikdörtgensel bir plaka, şekilde gösterildiği gibi 4 m derinliğindeki tatlı su ağzını kapatmaktadır. Plaka, üst kenarında A noktasından geçen yatay bir eksen boyunca mafsallanmış olup B noktasındaki sabit bir çıkıntı ile açılması engellenmektedir. Çıkıntı tarafından plakaya uygulanan kuvveti hesaplayınız. Port.=PC= ρ*g*hC= ρ*g*(h/2) Port.= (1000)*(9.81)*(4/2) [1 kN / 1000 kg. m/s2] Port.= 19,62 kN/m2 FR= Port*A = (19,62)*(4 *5 ) = 392 kN I=b*h3 /12 = 5*43 /12 = 26.66 m4 e= I / z*A = 26.66 / 2 *(4 *5 ) = 0.667 m ΣMA= 0 FR*(s+e)= FB* IABI = (392)*(3+0.667)= FB* 5 m FB= 288 kN 3‐ Bir havuz içerisinde tamamen suya gömülü olarak dik vaziyette ayakta duran 1,8 m boyundaki bir adamı göz önüne alınız. Bu adamın başına ve ayakuçlarına etki eden basınçlar arasındaki farkı kPa olarak hesaplayınız. Pbaş=Patm+ ρ*g*hbaş ve Payak=Patm+ ρ*g*hayak Payak‐ Pbaş = ρ*g*hayak‐ ρ*g*hbaş = ρ*g*( hayak‐ hbaş) Payak‐ Pbaş = (1000 )* (9.81)*(1,80 ‐ 0) Payak‐ Pbaş = 17,7 kPa Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği – Vize Sınav soruları Adı Soyadı 4‐ No 50x30x20‐cm3 boyutlarında ve 150 N ağırlığında olan bir blok, sürtünme katsayısı 0.27 olan bir eğik yüzey boyunca 0.8 m/s sabit hızla hareket ettirilecektir, (a) Yatay yönde uygulanması gereken F kuvvetini belirleyiniz. (b) Blok ile yüzey arasında dinamik viskozitesi 0.012 Pa•s olan 0.4 mm kalınlığında bir yağ filmi bulunursa, bu durumda uygulanması gereken kuvvetteki yüzde azalmayı belirleyiniz. a) ΣFx= 0 : F1‐Ffcos 20˚‐ FN1*sin 20˚ =0 (1) ΣFy= 0 : FN1*cos 20˚ ‐Ff*sin 20˚‐G=0 (2) Kayma gücü : Ff= f*FN1 (3) FN1= G / (cos 20˚‐ f* sin 20˚) =150/ (cos 20˚‐0,27* sin 20˚) = 177,0 N F1=Ffcos 20˚+FN1*sin 20˚ =(0,27‐177 N)* cos 20˚+(177 N)* sin 20˚= 105.5 N b) ‐4 Fkayma=τ*A=µ*A*(V/h)=(0.012)*(0,5*0,2)*[(0,8) /(4*10 )]=2,4 N ΣFx= 0 : F2‐Fkayma*cos 20˚‐ FN2*sin 20˚ =0 (4) ΣFy= 0 : FN2*cos 20˚ ‐Fkayma*sin 20˚‐G=0 (5) FN2= (Fkayma*sin 20˚+G) / cos 20˚ =[(2,4 N)* sin 20˚+(150 N)] / cos 20˚=160,5 N F2=Fkayma*cos 20˚+ FN2*sin 20˚ = =(2,4 N)*cos 20˚+(160,5 N)* sin 20˚=57,2 N Yüzde azalma =[(F1‐F2)/F1]*100=[(105,5‐57,2)/105,5]*100 =%45,8 5‐ Bir sabun kabarcığını dikkate alınız. Kabarcık içerisindeki basınç dıştaki basınçtan yüksek midir yoksa düşük müdür? Sabun köpüğü içindeki basınç dış basınçtan büyüktür. Sabun köpüğünün film tabakasının gerginliği de bunun kanıtıdır. 6‐ 45° olan enlemdeki yerçekimi ivmesi, deniz seviyesinden yükseklik z'nin fonksiyonu olarak, g = a‐bz şeklinde tanımlanmıştır. Bu ifadede sırasıyla a = 9.807 m/s2 ve b = 3.32 x 10‐6s2 dir. Bir cismin ağırlığının yüzde 1 azalması için deniz seviyesinden ne kadar yükseğe çıkılması gerektiğini belirleyiniz. G=m*g = m*(9.807‐3.32*10‐6 z) G=0.99*Gdeniz=0.99*m*gdeniz =0,99*(m)*(9.807) ‐6 0,99*(9.807)= (9.807‐3.32*10 z) z=29,540 m Başarılar Doç.Dr. Ali PINARBAŞI Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği – Final Sınavı Soruları 09.06.2004 Öğrencinin, 1 Adı 2 Soyadı 3 Numarası 4 1- Şekildeki özgül kütlesi 7850 kg/m3 olan 3 cm çapında ve 40 cm uzunluğundaki çelik şaft 3.02 cm çaplı düşey konumdaki dairesel kesitli bir yatak içerisinde kendi ağırlığı ile hareket etmektedir. Şaft ile yatak arasındaki sıvının viskozitesi 1.5 Pa.s olduğuna göre şaftın hareket hızını bulunuz? G = γ ⋅V = ρ ⋅ g ⋅V = ρ ⋅ g ⋅ π ⋅d2 4 ⋅ L = 7850 ⋅ 9.81 ⋅ 3.02 cm 40 cm π ⋅ (0.03 )2 4 3 cm 0.4 ⇒ G = 27.77 N V A = π ⋅ d ⋅ L = π ⋅ 0.03 ⋅ 0.4 ⇒ A = 0.0377 m 2 Şaft ile yatak arsındaki boşluk; h= 0.0302 − 0.03 ⇒ h = 0.0001 m 2 τ= F h 21.77 0.0001 F dV V =µ⋅ = µ ⋅ ⇒V = ⋅ = ⋅ ⇒ V = 0.0385 m/s A dy h A µ 0.0377 1.5 2- Şekildeki A ve B tankı arasında bulunan 20 m uzunluğundaki boru dökme demir’den yapılmış olup debisi Q=0.0020 m3/s’ dir. Aşağıda verilen özelikleri dikkate alarak gerekli boru çapını bulunuz. K hç = 0.5; K dirsek = 1.5; K hg = 1; f = 0.032 için yerine yazılırsa; 3- Dairesel kesitli bir kelebek vananın çapı 3 m'dir. Yatay bir mil etrafında dönebilen vananın bir tarafında su dolu diğer taraf boştur. Buna göre vananın açılmaması için tabana etki etmesi gereken kuvveti bulunuz. F = ρ ghG A; hG = 1.5 + 0.6 = 2.1 m, I= π R4 = A = π R 2 = π .(1.5) 2 = 7.07 m 2 F = 9810 x 2.1x7.07 = 145, 649kN π (3) 4 + 7.07 x(2.1) 2 = 35.15 m 4 64 64 35.15 y= e = 2.37 − 2.1 = 0.27 m = 2.37 m; 7.07 x 2.1 K = 26, 216 kN 145, 649 x0.27 − Kx1.5 = 0, 4- Aşağıdaki terimler hakkında bildiklerinizi yazınız. - Viskozite - Mükemmel Akışkan - Bernoulli Denklemi - Akım çizgisi - Laminer ve Türbülanslı Akım Sorular eşit ağırlıklıdır Sınav Süresi: 75 dakikadır Doç.Dr.Ali PINARBAŞI Başarılar… Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Final Sınav Soruları 1 2 3 4 Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası 1-Şekildeki su akışını kontrol eden vananın K yük kayıp katsayısını hesaplayınız? (V=1.45 m/s, h=11.4cm, ρbciva=13.6) 2- 10 cm çapında, 7 cm uzunluğunda bir piston, çapı 10.04 cm olan bir silindir içinde hareket etmektedir. Piston ile çeper arası viskozite katsayısı 0.066 Pa.s olan bir yağ ile yağlanmaktadır. Pistona 0.8 m/s’lik bir hız sağlanabilmesi için eksenel olarak uygulanması gerekli kuvveti bulunuz? Hava 3-Silindirik depo 50 mm yüksekliğinde su içermektedir. İçteki küçük silindir depo h yüksekliğinde özgül ağırlığı 0.8 olan gaz yağı içermektedir. PA`nın ölçülen basıncı ve gaz yağının ölçülen yüksekliği 50 mm nedir. (Gaz yağının deponun üstüne çıkmasının önlendiği kabul edilecektir.) Gaz yağı Pa Su Pb Pc 4- A ve B haznelerini birbirinden ayıran duvar üzerinde O ekseni etrafında dönerek açılabilen dikdörtgen şeklinde bir kapak mevcuttur. Kapağı açmak için gerekli momenti hesaplayınız. (a=2 m, b=1.5 m) 25.05.2005 Sorular eşit ağırlıklıdır. Sınav Süresi: 75 dakikadır. Başarılar… Doç. Dr. Ali PINARBAŞI Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Final Sınav Soruları 1 2 3 4 Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası 1- Şekildeki su akışını kontrol eden vananın K yük kayıp katsayısını hesaplayınız? ( V = 1.45 m/s; h = 11.4 cm; ρb civa = 13.6 ) Vana Su 2 1 1 – 2 arası Bernoulli uygularsak; h P V2 P1 V2 + 1 + z 1 = 2 + 2 + z 2 + ζ 12 ρ ⋅g 2⋅ g ρ ⋅g 2⋅g Civ V1 = V2 ve z 1 − z 2 = 0 P1 − P2 V2 = ζ 12 = K ⋅ ρ⋅g 2⋅ g (1) 1 – 2 arasında basınç taraması yaparsak; P1 + ρ s ⋅ g ⋅ h = P2 + ρ c ⋅ g ⋅ h ⇒ P1 − P2 = ( ρ c − ρ s )⋅ g ⋅ h ⇒ (1) K⋅ ve (2)’yi birbirine eşitlersek; [ ] [ [ ] P1 − P2 = ρbc − 1 ⋅ h ρ⋅g (2) ] 2 ⋅ g ⋅ h ⋅ ρ b c − 1 2 ⋅ 9.81 ⋅ 11.4 ⋅ 10 − 2 ⋅ 12.6 ⋅ V2 = h ⋅ ρbc − 1 ⇒ K = = ⇒ K ≅ 13.4 2⋅ g V2 (1.45 )2 2- 10 cm çapında, 7 cm uzunluğunda bir piston, çapı 10.04 cm olan bir silindir içinde hareket etmektedir. Piston ile çeper arası viskozite katsayısı 0.066 Pa s olan bir yağ ile yağlanmaktadır. Pistona 0.8 m/s’lik bir hız sağlanabilmesi için eksenel olarak uygulanması gerekli kuvveti bulunuz? D A = π ⋅ D ⋅ L = π ⋅ 0.1 ⋅ 0.07 ⇒ A ≅ 0.0219 m 2 ∆y = F =µ⋅ (10.04 − 10 ) ⋅ 10 −2 ⇒ ∆y = 2 ⋅ 10 −4 2 m 0.8 ∂u ⋅ A = 0.066 ⋅ ⋅ 0.0219 ⇒ F = 5.78 N ∂y 2 ⋅ 10 −4 25.05.2005 Sorular eşit ağırlıklıdır. Sınav Süresi: 75 dakikadır. Başarılar… Doç. Dr. Ali PINARBAŞI Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Final Sınav Soruları 1 2 3 4 Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası 3Silindirik depo 50 mm yüksekliğinde su içermektedir. İçteki küçük silindir depo ise h yüksekliğinde, özgül ağırlığı 0.8 olan gaz yağı içermektedir. PA’nın ölçülen basıncı ve gazyağının ölçülen yüksekliği nedir? (Gazyağının deponun üstüne çıkmasının önlendiği kabul edilecektir.) ( PB = 13.80 kPa; PC = 13.82 kPa ) s H = 50 mm h PA = ρ s ⋅ g ⋅ H + PC = −1000 ⋅ 9.81 ⋅ 50 ⋅ 10 −3 + 13.82 ⋅ 10 −3 ⇒ PA = 13.329 kPa gazya PB PA + ρ s ⋅ g ⋅ (H − h ) + ρ g ⋅ g ⋅ h = PB h= (PB − PA ) − ρ s ⋅ g ⋅ H − g ⋅ (ρ g − ρ s ) PA hava PC ( 13.80 − 13.329 ) − 1000 ⋅ 9.81 ⋅ 50 ⋅ 10 −3 = − 9.81 ⋅ (800 − 1000 ) h = 1.987 ⋅ 10 −3 m ⇒ h ≅ 2 mm A 4- A ve B haznelerini birbirinden ayıran duvar üzerinde xx’ yatay ekseni etrafında dönerek açılabilen dikdörtgen şeklinde bir kapak mevcuttur. Kapağı açmak için gerekli momenti bulunuz? ( a = 2 m; b = 1.5 m ) A haznesinden doğan itme kuvveti; x x B 2 m 5.5 m Fa a Fb 4 m b 2.5 m PA = ρ ⋅ g ⋅ h A ⋅ (a ⋅ b ) = 1000 ⋅ 2 ⋅ 2 ⋅ 1.5 ⇒ PA = 6000 kg Bu kuvvetin tatbik noktasının x eksenine olan uzaklığı; la = e + 1 Ia 7 a2 +1= + 1 ⇒ la = m la = 6 24 zG ⋅ A PB = γ ⋅ hB ⋅ b ⋅ 1.5 = 0.75 ⋅ 1000 ⋅ (1.5 ) ⇒ PB = 1687.5 kg 2 lb = 0.5 + 1.5 ⋅ ⇒ lb = 1.5 m 3 B haznesindeki suyun itme kuvveti; 2 kapağı açmak için gerekli moment; M = 6000 ⋅ l a − 1687.5 ⋅ lb ⇒ M = 4468.5 kg ⋅ m 25.05.2005 Sorular eşit ağırlıklıdır. Sınav Süresi: 75 dakikadır. Başarılar… Doç. Dr. Ali PINARBAŞI Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Final Sınav Soruları Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası 25.05.2005 Sorular eşit ağırlıklıdır. Sınav Süresi: 75 dakikadır. 1 2 3 4 Başarılar… Doç. Dr. Ali PINARBAŞI Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Akışkanlar Mekaniği Final Sınav Soruları (II. Öğretim) 16.06.2003 B 1- Şekildeki düzende akışın sürekli, sürtünmesiz ve D P0 (1) A P V2 P V2 2 1 1 z + + =z + + 2 2 ρg 2 g 1 ρg 2 g V2 P 2 = 1 + z −z 1 2 2 g ρg P =0 2 ) b) A noktasındaki basınç 4 B V ≅0 1 V = 2 Q = AV = V h h' a) 1-2 arası bernoulli’den b) πD 2 d (2) sıkıştırılamaz kabulüyle, a) Debiyi, b) A,B,C noktalarındaki basınçları hesaplayınız. (Po=4,2 Bar, h=40 m, h’=2 m, d=6 cm, D=10 cm) ( C = πd 2 4 z − z = −(h − h') 1 2 ( ) 2 gP 1 + 2 g z − z ⇒ V = 9,71m / s 1 2 2 ρg V = 27,47lt / s 2 πd 2 36 V ⇒V = × 9,71 = 3,495m / s B 2 100 4 P =P A o 1-A arası için B-2 arası için V2 V2 P B = 2 − B ⇒ P = P = 0,4103Bar B C ρg 2 g 2 g 2- Şekildeki düzende P0 basıncının mutlak değerini bulunuz ve hız düzey farkını hesaplayınız. (H1=1.2 m, H2=1.6 m, h1=20 cm, ρ1=82 kg/m3, ρ2=1600 kg/m3, ρ3=13600 kg/m3, ρ4=1120 kg/m3) P0 + ρ 3 gh1 = 0 ⇒ P0 = − ρ 3 gh1 = −13600 × 9.81 × 0.2 P0 = −0.267 Bar P0 hava H1 ρ1 h1 ρ2 H2 ρ3 (-) isareti vakumu gösterir. P0 + ρ1 gH 1 + ρ 2 gH 2 + ρ 4 gh2 = 0 − ρ 3 h1 + ρ1 H 2 + ρ 2 H 2 + ρ 4 h2 = 0 h2 = 2720 − 98.4 − 2560 h2 = 0.055 m = 55 mm h2 ρ4 3- Dikdörtgen kesitli bir kapak 3 m genişliğinde olup şekilde görüldüğü gibi dik olarak suyun içine yerleştirilmiştir. Suyun derinliği 10 m’ye ulaştığında kapağın otomatik olarak açılması istenmektedir. a) Sürtünmesiz yatay şaft hangi noktaya yerleştirilmelidir? b) Kapağın açılabilmesi için uygulanması gerekli kuvvet ne olur? 10 m Kapak Su 4m G e 1 (Taban ) ⋅ (Yükseklik )3 12 1 ⋅ 3 ⋅ 43 I GY a) e = = 12 ⇒ e ≅ 0.111 m z G ⋅ A (10 + 2 ) ⋅ (3 ⋅ 4 ) I GY = b) F = PG ⋅ A = ρ ⋅ g ⋅ h ⋅ A = 9810 ⋅ 12 ⋅ (4 ⋅ 3 ) F = 1412.64 kN 4. Şekilde görüldüğü gibi dikdörtgen prizma vagon h yüksekliğine kadar yağ ile, tamamen açık olan üst yüzeye kadar su ile doldurulmuştur. Vagon sabit bir ivme ile hareket ederken suyun 1/3’ü dökülmektedir. a) İvmeyi bulunuz? b) A ve B noktalarındaki basınçları hesaplayınız? ( ρb = 1.6, ρsu = 1000 kg/m3 ) c: derinlik a) Dökülen su hacmi = C θ Su H = 2.45 m Yağ A Toplam su hacmi 3 x ⋅ g 0.83 ⋅ 9.81 x b = ⇒b= = ⇒ b = 0.68 m/s 2 L 12 L g b) A noktasındaki basınç, PA = ρ s ⋅ g ⋅ (H − h ) + ρ y ⋅ g ⋅ h = 1000 ⋅ 9.81 ⋅ (2.45 − 1.2 ) + 1.6 ⋅ 1000 ⋅ 9.81 ⋅ 1.2 PA = 31097.7 N/m 2 B noktasındaki basınç, PB = ρ s ⋅ g ⋅ [(H − h ) − x ] + ρ y ⋅ g ⋅ h = 9810 ⋅ [(2.45 − 1.2 ) − 0.83] + 1.6 ⋅ 1000 ⋅ 9.81 ⋅ 1.2 PB = 22955.4 N/m 2 h = 1.2 m B L= 12 m (H − h ) ⋅ c ⇒ x = 2 ⋅ (H − h ) ⇒ x = 0.83 m x⋅L ⋅c = 2 3 3 tg θ = x θ Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Akışkanlar Mekaniği Final Sınav Soruları (I. Öğretim) 1- x= 17.06.2003 Şekilde görülen V şeklindeki dikdörtgen kapak 0 ekseni etrafında dönerek açılmaktadır. Kapağın kendi ağırlığını ihmal ederek, kapağın açılmaması için H derinliğinin ne olması gerektiğini bulunuz? ( L = 2 m; θ = 600 ) H sin θ Fx x H θ 0 b H H H H ⋅ (b ⋅ x ) = ρ ⋅ g ⋅ ⋅ b ⋅ ⇒ Fx = ρ ⋅ g ⋅ ⋅ 2 2 2 sin θ sin θ Fy = ρ ⋅ g ⋅ H ⋅ L ⋅ b Fx = ρ ⋅ g ⋅ L Su Fy 2 ∑M = 0 ⇒ F x ⋅ L H − Fy ⋅ = 0 3 ⋅ sin θ 2 L b H2 H ρ⋅g⋅ ⋅ ⋅ − ρ ⋅ g ⋅ H ⋅ L ⋅b⋅ = 0 2 sin θ 3 ⋅ sin θ 2 H2 = L2 ⇒ H 2 = 3 ⋅ L2 ⋅ sin 2 θ = 3 ⋅ 2 2 ⋅ sin 2 60 ⇒ H = 3 m 2 3 ⋅ sin θ 2. Dm = 75 mm çapında bir mil Dy = 75.150 mm çapında ve L = 200 mm genişliğinde bir yatak içerisinde eksenel doğrultuda F = 9 N’luk bir kuvvetle ancak V = 0.12 m/s’lik F bir hızla hareket ettirilebiliyor. Dm a) Bu durumda mil ile yatak arasındaki yağlama yağının viskozitesini hesaplayınız. b) Aynı mili teğetsel doğrultuda aynı çevresel hızla döndürebilmek için döndürme momenti ne olmalıdır. Yağ tabakası kalınlığı için; e= D y − Dm 75.15 − 75 ⇒ e = 0.075 mm 2 2 Sürtünme yüzey alanı ise; = A = π ⋅ Dm ⋅ L = π ⋅ 75 ⋅ 200 ⇒ A = 47123.89 mm 2 a) Newton’un viskozite yasası gereği; F V F ⋅ e 9 ⋅ 75 ⋅ 10 −6 ⇒ µ = 0.1193 kg / m ⋅ s = =µ⋅ ⇒µ = A e A ⋅ V 0.047 ⋅ 0.12 b) M = F ⋅ Dm 0.075 = 9⋅ ⇒ M = 0.3375 N ⋅ m 2 2 Dy e L 3. Suyun hız ve debisini ölçmek amacıyla kullanılan eğik bir venturimetre için aşağıdaki veriler ışığında 1 nolu kesitteki hız ve debiyi kayıpları ihmal ederek hesaplayınız. ( h = 30 cm; d1 = 40 mm; d2 = 15 mm ) ( ρciva = 13600 kg/m3; θ = 300 ) θ 2 1 h2 h1 Bernoulli denkleminden; h P V2 V2 + 1 + z1 = 2 + 2 + z 2 γ 2⋅g γ 2⋅g civa P1 P1 − P2 V22 − V12 + z 2 − z1 2⋅ g Süreklilik denkleminden; + γ (1) d A1 ⋅ V1 = A2 ⋅ V2 ⇒ V2 = 1 ⋅ V1 (2) d2 Manometre için basınç taraması yapılırsa; 2 P1 + ρ su ⋅ g ⋅ h1 − ρ civa ⋅ g ⋅ h − ρ su ⋅ g ⋅ h2 = P2 ⇒ P1 − P2 γ = h⋅ ρ civa − h1 + h2 ρ su (3) (1) nolu denklemi (1)’de yerine yazarsak; h⋅ ρ civa ρ su d1 d − h1 + h2 = 2 Buradan; V1 = Q= π ⋅ d 12 4 ⋅ V1 = ⋅ V12 ⋅ V22 + z 2 − z1 2⋅g 4 ρ 2 ⋅ g ⋅ h ⋅ civa − 1 = ρ su 4 d1 − 1 d2 π ⋅ (0.04 )2 4 z 2 − z 1 = h2 − h1 + h 13600 2 ⋅ 9.81 ⋅ 0.3 ⋅ − 1 ⇒ V = 1.223 m / s 1000 1 4 40 −1 15 ρ2 ⋅ 1.223 ⇒ Q = 1.536 ⋅ 10 −3 m 3 / s 4. Şekildeki düzenekte A ve B noktaları arasındaki basınç farkını veren ifadeyi çıkartınız? Basınç taramasından; PA − ρ 1 ⋅ g ⋅ h1 − ρ 3 ⋅ g ⋅ h2 + ρ 4 ⋅ g ⋅ (h1 + h2 ) + ρ 5 ⋅ g ⋅ h3 = PB PA − PB = g ⋅ [ρ 1 ⋅ h1 + ρ 3 ⋅ h2 − ρ 4 ⋅ (h1 + h2 ) − ρ 5 ⋅ h3 ] h2 ρ4 ρ1 h1 ρ3 A h3 ρ5 B Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Akışkanlar Mekaniği Quiz – 2 (II. Öğretim) 24.05.2003 1-Şekildeki diferansiyel manometrede h1 = 25 cm ve h2 = 15 cm olarak okunduğuna göre Pa basıncının efektif değerini hesaplayınız? Hava ( ρciva = 13600 kg/m3; ρsu = 1000 kg/m3; ρhava = 1.2 kg/m3 ) Patm Su Pa + ρ su ⋅ g ⋅ h1 − ρ civa ⋅ g ⋅ h1 + ρ hava ⋅ g ⋅ h1 − ρ civa ⋅ g ⋅ h2 = Patm Pa Pa = ρ civa ⋅ g ⋅ (hh + h2 ) − ρ su ⋅ g ⋅ h1 − ρ hava ⋅ g ⋅ h1 h2 h1 Pa = 13600 ⋅ 9.81 ⋅ (0.25 + 0.15 ) − 1000 ⋅ 9.81 ⋅ 0.25 − 1.2 ⋅ 9.81 ⋅ 0.25 Civa Pa = 50910.95 N / m 2 ⇒ Pa = 0.509 bar 2- Şekildeki kaba Q1 = 10 lt/s debisiyle su girişi ve Q2 = 4 lt/s debisiyle su çıkışı olduğunda su seviyesinin sabit kaldığı gözlenmektedir. Kaptaki su yüksekliğini hesaplayınız? ( Kayıplar ihmal edilecektir.) ( Q3 debisi 5 cm çaplı delikten çıkmaktadır.) Q1 A h Q2 B Süreklilik denklemi gereği; Q3 Q1 = Q2 + Q3 ⇒ Q3 = Q1 − Q2 = 10 − 4 ⇒ Q3 = 6 lt / s V3 = 4 ⋅ Q3 4 ⋅ 0.006 ⇒ V3 = 3.056 m / s = 2 π ⋅ D3 π ⋅ (0.05 )2 A ve B arası Bernoulli’den; PB VB2 V A2 + + zA = + + zB γ 2⋅ g γ 2⋅ g PA Vb = V3 ; PA = PB = Patm = 0 ; V32 = h ⇒ V3 = 2 ⋅ g ⋅ h ⇒ h = 0.48 m 2⋅ g z A − zB = h Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Vize Sınav Soruları 1 2 3 4 Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası a Su 28 cm 15 cm Soru 1 : Şekildeki sıvı tankı katı cisim hareketi yapan sıvı ile sağa doğru ivmelenmektedir. a) İvme değerini hesaplayınız, b) Akışkan su olduğuna göre A noktasındaki etkin basıncı hesaplayınız. A 100 cm F Soru 2: AB kapağının uzunluğu L, kağıt düzlemine dik genişliği b olup, B noktasından mafsallanmıştır ve ihmal edilebilir bir ağırlığı vardır. Sıvı seviyesi h’dır. Şekildeki kapağı dengede tutabilmek için, AB’ye dik olarak etkiyen gerekli F kuvvetini veren ifadeyi bulunuz. A h Su L θ B Yağ 100 cm Su 200 cm Akışkan 300 cm Soru3: Şekildeki sistemde atmosfer basıncı 101,325 kPa ve tankın dibindeki basınç 242 kPa ise akışkanın yoğunluğunu bulunuz. ρ yağ = 888 kg m3 ρ su = 1000 kg m3 ρciva = 13600 kg m3 d (2) Civa 0, 5 m P D (0) Soru 4: Şekildeki kapalı depo içerisinde basınç ve su seviyesi sabit tutulmaktadır. Su, 100 m uzunluğunda bir hortumla H=20 m yükseklikte yatay olarak püskürtülmektedir. Dirsek kayıplarını ihmal ederek debiyi hesaplayınız? ( P = 60 Pa ; h = 258 cm; D = 10 cm; f = 0.02; d = 5 cm; Fıskiyenin kayıp katsayısı K = 0.235; Khç = 0,5 ) 18.05.2005 Sorular eşit ağırlıklıdır. Sınav Süresi: 100 dakikadır. H h Başarılar… Doç. Dr. Ali PINARBAŞI Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Vize Sınav Soruları 1 2 3 4 Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası ax Su 28 cm 15 cm A 100 cm tan θ = a) Soru 1 : Şekildeki sıvı tankı katı cisim hareketi yapan sıvı ile sağa doğru ivmelenmektedir. c) İvme değerini hesaplayınız, d) Akışkan su olduğuna göre A noktasındaki etkin basıncı hesaplayınız. Cevap 1 : ax 28 − 15 = = 0,13 100 g ax = 0,13 9,81 b) ax = 1, 28 m s 2 F A h Su L θ e= h 2 12 = L 6 L .( L.b) 2 L F .L = Fsu ( − e) 2 h L L h 4L ρ su .g . ( − ) ρ su .g. ( ) 2 2 6 = 2 6 = ρ .g . h ( 4 ) = ρ .g . h F= su su 2 6 3 L L b.L3 Pa = 2746,8 N m 2 Soru 2: AB kapağının uzunluğu L, kağıt düzlemine dik genişliği b olup, B noktasından mafsallanmıştır ve ihmal edilebilir bir ağırlığı vardır. Sıvı seviyesi h’dır. Şekildeki kapağı dengede tutabilmek için, AB’ ye dik olarak etkiyen gerekli F kuvvetini veren ifadeyi bulunuz. B Fsu = ρ su .g . Pa = ρ su .g .h = 1000.9,81.0, 28 Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Vize Sınav Soruları 1 2 3 4 Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası Yağ 100 cm Su 200 cm Akışkan 300 cm Civa 0, 5 m Soru 3: Şekildeki sistemde atmosfer basıncı 101,325 kPa ve tankın dibindeki toplam basınç 242 kPa ise akışkanın yoğunluğunu bulunuz. ρ yağ = 888 kg m3 3 ρ su = 1000 kg m ρ civa = 13600 kg m3 Ptoplam = Patm + ρ yağ .g.1 + ρ su .g .2 + ρ akışkan .g.3 + ρ civa .g.0,5 ρ akışkan = ρ akışkan ρ akışkan Ptoplam − Patm − ρ yağ .g .1 − ρ su .g .2 − ρciva .g .0,5 g.3 242000 − 101325 − 888.9,81.1 − 1000.9,81.2 − 13600.9,81.0,5 = 9,81.3 242000 − 101325 − 8711,3 − 19620 − 66708 = = 1550, 7 kg m3 29, 43 d (2) Soru 4: Şekildeki kapalı depo içerisinde basınç ve su seviyesi sabit tutulmaktadır. Su, 100 m uzunluğunda bir hortumla H=20 m yükseklikte yatay olarak püskürtülmektedir. Dirsek kayıplarını ihmal ederek debiyi hesaplayınız? ( P = 60 Pa ; h = 258 cm; D = 10 cm; f= 0.02; d = 5 cm; Fıskiyenin kayıp katsayısı K = 0.235; Khç = 0,5 ) P (0) H h 0 ve 2 arası Bernoulli’den; P0 V02 P2 V22 + + z0 = + + z 2 + ζ 02 ρ ⋅g 2⋅ g ρ ⋅ g 2⋅ g 0-2 arası toplam kayıplar; K hç ⋅ V2 : Hazne çıkış kaybı 2⋅g D K hç = 0.5 Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Vize Sınav Soruları 1 2 3 4 Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası f⋅ L V2 : Boru boyu yük kaybı ⋅ D 2⋅ g K ad ⋅ V2 : Fıskiyedeki daralma kaybı 2⋅ g K ad = 0.235 P0 V22 V12 V22 L V12 = H −h+ + 0.5 ⋅ +f⋅ ⋅ +K⋅ ρ⋅g 2⋅ g 2⋅ g 2⋅ g D 2⋅ g V2 D = V1 d V2 = 4V1 2 60 = 20 − 2.58 + (16 + 0.5 + 20 + 16 ⋅ 0.235 ) ⋅ 42.58 = 40.26 ⋅ Q= π ⋅ D2 4 V12 2⋅ g V12 ⇒ V = 1.06 2 ⋅ g ⇒ V = 4.68 m / s 2⋅g ⋅V = π ⋅ (0.01)2 4 ⋅ 4.68 ⇒ Q = 0.0368 m 3 / s 20.04.2004 Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği – Vize Sınavı Soruları Öğrencinin, 1 Adı 2 Soyadı 3 Numarası 4 Soru 1: Alt tarafı açık bir kaba bir U-borusu manometresi bağlanarak su içinde R kuvvetiyle şekilde görüldüğü gibi dengede tutulmaktadır. h yüksekliğini hesaplayınız. P0 ρ su = 1000 kg m3 , ρ sıvı = 2500 kg m3 h1 = 30cm , h2 = 60cm , h3 = 90cm Su R Hava h3 sıvı h P0 h2 Su h1 Su Cevap 1: Basınç taramasından; P0 − ρ su .g.h2 = P0 − ρ sıvı .g (h3 − h) ρ sıvı .h3 − ρ su .h2 ρ sıvı ρ .h h = h3 − su 2 ρ sıvı h= h = 0,9 − 1000.0, 6 = 0, 66m 2500 Soru 2: O da dönebilecek şekilde yerleştirilmiş olan OAB kapağı bir P kuvveti vasıtasıyla B ye dayanmaktadır. Kağıda dik yönde kapağın eni 3m dır. Kapağın Ağırlığını ve O daki sürtünmeleri ihmal ederek suyun akmaması için gerekli olan minimum P kuvvetini hesaplayınız. ρ su = 1000 kg m3 P0 3m O SU 4m B A 2m Cevap 2: Kapağa gelen Fx kuvveti; Fx = ρ su .g .(3 + 2). A Fx = 1000.9,81.5.4.3 Fx = 588600 N P0 P Yüzeyden Fx kuvvetinin kapağa etki etme noktası I e= a zg .A e= 3.43 12.5.4.3 e = 0, 2666m Kapağa gelen Fy kuvveti; Fy = ρ su .g.V Fy = 1000.9,81.(2.7.3) Fy = 412020 N O noktasına göre moment alırsak Fy .1 + Fx .2, 2666 = P.4 P= Fy .1 + Fx .2, 2666 4 412020.1 + 588600.2, 2666 P= 4 P = 436535,19 N Soru 3: Aşağıdaki kavramları tanımlayınız. a-) Akışkan , b-) Mükemmel akışkan , c-) Viskozite , d-) Bağıl yoğunluk , e-) Özgül ağırlık Cevap 3: a-) Üzerine uygulanan kayma doğurabilecek en ufak bir kuvvet ile devamlı olarak deforme olan madde. b-)Vizkositesi sıfır olan akışkana mükemmel akışkan denir. c-)Akışa karşı gösterdiği iç dirençtir. Diğer bir ifadeyle akışkanın iç sürtünmelerini ifade eden özelliğidir. d-)Bir akışkanın yoğunluğunun ,standart referans kabul edilen bir akışkanın yoğunluğuna oranıdır. e-)Akışkanın birim hacminin ağırlığıdır. Soru 4: Şekildeki sıvı tankı katı cisim hareketi yapan sıvı ile sağa doğru ivmelenmektedir. a-) ax i m s 2 biriminden hesaplayınız , b-) akışkan 200C civa ise A noktasındaki etkin basıncı belirleyiniz. ρciva = 13600 kg m3 ax 48 cm Civa 35cm 200cm Cevap 4: a-) a 48 − 35 tan θ = x = 0, 065 g 200 θ = 3, 719 ax = g .0, 065 ax = 0, 6377 m s 2 b −) PA = ρciva .g .∆z + ρ civa .ax .∆x PA = 13600.9,81.0,35 + 13600.0, 6377.2 PA = 46695, 6 + 17345, 44 PA = 64041, 04 Pa Doç.Dr.Ali PINARBAŞI Başarılar… Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Vize Sınav Soruları 1 2 3 4 Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası 1. Bir su pompasının giriş kesitinde suyun basıncı P1=2Bar hızı V1=6,8m/s, çıkış kesitindeki basınç ise P2=5Bar, V2=9,7m/s. Çıkış ve giriş kesitleri arasındaki yükseklik farkı e=0,98m olduğuna göre pompanın özgül enerjisini bulunuz? B E Motor Y =Y B −Y P −P V 2 −V 2 B E E + g(z − z ) Y = + B pom B E ρ 2 5 × 10 5 − 2 × 10 5 6, 8 2 − 9, 7 2 Y = + + 9, 81(0, 98) pom 1000 2 Y = 261, 76 J / kg pom E P V2 B Y = + B + gz B B ρ 2 P V2 E Y = + E + gz E E ρ 2 2. 8.5 cm çapında, 6.5 cm uzunluğunda bir piston, çapı 8.58 cm olan bir silindir içinde hareket etmektedir. Piston ile çeper arası viskozite katsayısı 0.056 Pa s olan bir yağ ile yağlanmaktadır. Pistona 0.7 m/s’lik bir hız sağlanabilmesi için eksenel olarak uygulanması gerekli kuvveti ve momenti hesaplayınız? Dm A = π ⋅ D ⋅ L = π ⋅ 0.085 ⋅ 0.065 ⇒ A = 0.017 m 2 e= Dm − Ds ⇒ 2 F =µ⋅ e= ( 0.0858 − 0.085) ⇒ e = 0.0004 m 2 ∂u 0.7 ⋅ A = 0.056 ⋅ ⋅ 0.017 ⇒ F = 1.66 N 0.0004 ∂e M = F. Dm 0.085 = 0.07 Nm ⇒ 1.66. 2 2 3. Şekildeki diferansiyel manometrede h1 = 32 cm ve h2 = 21 cm olarak okunduğuna göre Pa basıncının efektif değerini bar cinsinden hesaplayınız? ( ρciva = 13600 kg/m3; ρsu = 1000 kg/m3; ρhava = 1.2 kg/m3 ) Hava Patm Su Pa h2 h1 Civa Pa + ρ su ⋅ g ⋅ h1 − ρ civa ⋅ g ⋅ h1 + ρ hava ⋅ g ⋅ h1 − ρ civa ⋅ g ⋅ h2 = Patm Pa = ρ ⋅ g ⋅ (h h + h 2 ) − ρ su ⋅ g ⋅ h 1 − ρ hava ⋅ g ⋅ h 1 Pa = 13600 ⋅ 9.81⋅ ( 0.32 + 0.21) −1000 ⋅ 9.81⋅ 0.32 −1.2 ⋅ 9.81⋅ 0.32 civa Pa = 57567.51 N / m 2 ⇒ Pa = 0.575 bar 4. Boyutları 8mx5mx3m olan, dikdörtgen kesitli bir depoda su seviyesi 1,7m’dir. Buna göre; a) Tank uzunluğu yönünde yatay lineer ivme 3,54 m/s 2 olduğunda, her iki alana etkiyen suyun doğurduğu toplam kuvveti bulunuz? b) Deponun tamamen su ile dolu olması durumunda ve uzunluğu yönünde 1,7m/s 2 ivmeli olması durumunda, kaç m 3 suyun boşaldığını hesaplayınız? L=8m a H=5m h=1,7m A B a) L=8m C θ y H=5m D A B d a tan θ = a 3,54 = = 0,36 g 9,81 tan θ = 19,80 y L tan θ = ⇒ y = tan θ . L/2 2 d = h − y ⇒ 1, 7 − tan θ .4 = 0,3m d = 0,3m hAC = h + y = 3,1m hBD = h − y = 0,3m y = 1.4m FAC = ρ .g.hAC . A = 9,81.1000.3,1/ 2.(3,1.3) = 141411,15 N FBD = ρ .g.hBD . A = 9,81.1000.0,3 / 2.(0,3.3) = 927, 04 N b) L=8m C θ y a H=5m A B tan θ = 1, 7 a ⇒ = 0.173 g 9,81 y tan θ = ⇒ y = 8.tan θ = 1,38m L 1 1 Dökülen Hacim= d . y.L. ⇒ 3.8.1,38. = 16.56m3 2 2 23.11.2005 Sorular eşit ağırlıklıdır. Sınav Süresi: 90 dakikadır. (d=derinlik) Başarılar… Doç.Dr.Ali PINARBAŞI Cumhuriyet Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Final Sınav Soruları 1 2 3 4 Öğrencinin; Adı Soyadı Numarası 5 6 7 Toplam SORULAR Soru 1: Bir binanın tepesindeki ve dibindeki atmosfer basınçları sırası ile 730 mmHg ve 755 mmHg olarak ölçülmüştür. Buna göre binanın yüksekliğini bulunuz. (ortalama hava yoğunluğu 1,18 kg/m3) (ortalama civa yoğunluğu 13600 kg/m3) Soru 2: Sağlıklı bir insan kolundaki maksimum kan basıncı yaklaşık 120 mmHg’dir. Eğer atmosfere açık dikey bir tüp insan kolundaki damara bağlanırsa kanın tüpte ne kadar yükseleceğini bulunuz. (kanın yoğunluğu 1050 kg/m3) Soru 3: Göl seviyesinden 90 m yukarıda bulunan bir nehir 3 m/s hız ve 500 m3/s debi ile göle doğru akmaktadır. Buna göre nehir suyunun birim kütle başına düşen toplam enerjisini ve nehrin güç üretme potansiyelini bulunuz. Soru 4: Ağırlığı 80 kg olan bir adam, yoğunluğu 900 kg/m3 ve toplam yüksekliği 0,7 m olan bir buz plakasını üzerinde oturmaktadır. Buz plakasının 0,65 m’lik kısmı, yoğunluğu 1035 kg/m3 olan sıvı içerisinde olduğuna göre, buzun yüzey alanı en az ne kadar olmalıdır? Soru 5: Yoğunluğu 1252 kg/m3 ve µ =0,27 kg/ms olan 400C gliserin 5 cm çapındaki yatay düzgün boruda ortalama hızı 3,5 m/s olarak akmaktadır. Buna göre her 10 m deki basınç düşümünü hesaplayınız. Soru 6: 60 cm yüksekliğinde ve 40 cm çapındaki silindirik su tankı, düz bir yolda taşınmaktadır. Suyun tanktan dökülmemesi için izin verilebilen maksimum ivmenin 4 m/s2 kabulüyle başlangıçta tanktaki su seviyesini bulunuz. Soru 7: Soğuk iklimlerde gerekli önlem alınmaz ise boru içerisindeki su donabilir ve boruyu patlatır. Böylesi bir durumda su patlayan noktadan 34 m yukarıya doğru fışkırmaktadır. Borudaki suyun gösterge basıncını hesaplayınız. (Boru içi hız değeri düşük olduğu için ihmal edilebilir.) 19.01.2007 Sorular eşit ağırlıklıdır. Sınav Süresi: 90 dakikadır. Başarılar… Doç. Dr. Ali PINARBAŞI 1 CEVAPLAR 1. Püst = (ρgh) üst = 13600 ⋅ 9,81 ⋅ 0, 730 = 97393, 68 Pa Palt = (ρgh)alt = 97,39 kPa = 13600 ⋅ 9,81 ⋅ 0, 755 = 100729, 08 Pa = 100, 73kPa Whava / A = Palt − Püst (ρgh) hava = Palt − Püst h= Palt − Püst 100729, 08 − 97393, 68 = = 288,15 m 1,18 ⋅ 9.81 ρg Pkan = ρkan ⋅ g ⋅ h kan ve Pciva = ρciva ⋅ g ⋅ h civa 2. P = ρkan ⋅ g ⋅ h kan = ρciva ⋅ g ⋅ h civa h kan = ρciva ⋅ h civa 13600 = ⋅ 0,12 = 1,55 m ρkan 1050 3. Nehrin toplam enerjisi; V2 e mek = Pe + K e = gh + 2 2 3,5 1kJ / kg = (9,81 ⋅ 90 + ) 2 1000 m 2 / s 2 Güç üretme potansiyeli; = 0,8874 kJ / kg W max = E mek = m⋅ e mek . . . m = ρ ⋅ Q = 1000 ⋅ 500 = 500000 kg / s . W max = 500000 ⋅ 0,8874 = 443700 kW . = 443, 7 MW 4. FG = FK m buuz ⋅ g + madam g = ρsıvı ⋅ VBKH ⋅ g ρbuz ⋅ VBTH + m adam = ρsıvı ⋅ VBKH ρbuz ⋅ (A ⋅ h T ) + m adam = ρsıvı ⋅ (h BK ⋅ A) A= m adam 80 = = 1,87 m 2 ρsıvı h BK − ρbuz ⋅ h T 1035 ⋅ 0, 65 − 900 ⋅ 0, 7 2 5. ρVD h 1252 ⋅ 3,5 ⋅ 0, 05 = = 811,5 0, 27 µ R e < 2300 olduğu için akış la min er Re = λ= 64 65 = = 0, 07887 R e 811,5 ∆P = PL = λ 6. 7. L V2 10 3,52 1252 ρ = 0, 07887 = 120702,19 Pa D 2 0, 05 2 = 121kPa tan θ = ax 4 = = 0, 4077 (θ = 22, 20 ) g 9,81 D 0, 40 ∆z tan θ = ⇒ ∆z = tan θ ⋅ = 0, 4077 ⋅ = 0, 082 m D/2 2 2 = 8, 2 cm h su = h tan k − ∆z = 60 − 8, 2 = 51,8cm P1 V12 P V2 + + z1 = 2 + 2 + z 2 ⇒ ρg 2g ρg 2g P − Patm P1 Patm = + z2 → z2 = 1 ρg ρg ρg P → z2 = 1 ρg P1 = ρgz 2 = 1000 ⋅ 9.81 ⋅ 34 = 333540 Pa = 333,5 kPa 3 Cumhuriyet Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği Final Sınav Soruları Öğrencinin, Adı Numarası 1 2 3 4 TOPLAM 1- Bir basınç tankı, bağıl yoğunluğu 0.9 olan yağ içermektedir. Bu tankın yan yüzünde 0.6 m x 0.6 m boyutlarında, şekilde görüldüğü gibi cıvatalanmış bir plaka mevcuttur. Yağın üst kısmında bulunan havanın basıncı basınç ölçer yardımıyla 50 kPa olarak ölçüldüğünde, alttaki plakaya etki eden kuvvetin büyüklüğünü ve etki noktasını tespit ediniz? Şekil 1 Şekil 2 2- Şekil 2’deki sistemde bağıl yoğunluğu 0.85 olan Kerosen Venturi metreden 0.005 ile 0.05 m3/s’ lik debide akmaktadır. Bu aralıktaki debiyi hassas olarak ölçebilmek için 1 ve 2 noktaları arasındaki basınç farkını hesaplayınız. 3-Şekildeki su akışını kontrol eden vananın K yük kayıp katsayısını hesaplayınız? ( V = 1.45 m/s; h = 11.4 cm; ρb civa = 13.6 ) Vana Su 2 1 h Civa 4-Yatay durumdaki dirseğin giriş kesiti 20 cm² basıncı 3 bar, çıkış kesiti ise 65 cm²`dir. Q=20 lt/s olduğuna göre dirseğe gelen kuvveti ve yatayla yaptığı açıyı hesaplayınız. Not: Sorular eşit ağırlıklıdır. Tam sonuçlar değerlendirmede dikkate alınacaktır. Sınav süresi 100 dakikadır 22.01.2003 Doç. Dr. Ali PINARBAŞI Başarılar Cumhuriyet Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği Final Sınav Soruları Öğrencinin, Adı Numarası ÇÖZÜMLERİ 1- 1 2 TOPLAM 3 4 Cumhuriyet Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği Final Sınav Soruları Öğrencinin, Adı Numarası 1 2 3 4 TOPLAM 2- 3- 1 ve 2 arası Bernoulli denkleminden, P1 − P2 V2 =K 2g ρg 1 ve 2 arasında basınç taramasından P1 − P2 P1 + ρ su gh = P2 + ρ civa gh ⇒ = ( ρ cb − 1)h ρg Her iki denklemin eşitliğinden K V2 = h( ρ cb − 1) = h(13.6 − 1) 2g 2.9,81.12, 6.11.4.10−2 K= (1.45) 2 ⇒ K = 13.4 Vana Su 2 1 h Civa Cumhuriyet Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği Final Sınav Soruları Öğrencinin, Adı Numarası 1 2 3 4 TOPLAM 4- 20.10−3 ⇒ V1 = 10 m / s 20.10−4 20.10−3 Q2 = A2V2 den V2 = ⇒ V2 = 3.076 m / s 65.10−4 Bernoulli denklemiyle Q = AV V1 = 2.105 (102 − 3.0762 ) + P2 = .9810 2.9,81 9810 x yönündeki momentumdan, − A1 P1x − A2 P2 x + Rx = ρ Q(V2 x − V1x ) Rx = ρ Q(V2Cos 60 + V1 ) + P1 A1 + P2 A2Cos 60 Rx = 1000.20.10−3 (3.076.Cos 60 + 10) + (3.20 + 3.452.65.Cos 60)10 Rx = 1952.66 N Rx' = −1952.66 N y yönündeki momentumdan, Ry + P2 A2 Sin 60 = ρ Q(−V2 Sin 60 − V1 ) Ry = −3.46.105.65.10−4 Sin 60 − 1000.20.10−3 Sin 60 Ry = −2000 N ⇒ Ry' = 2000 N R ' = Rx'2 + Ry'2 = (−1952.66) 2 + 20002 = 2795 N tg β = Ry' ' x R ⇒ β = 45.65o ⇒ P2 = 3.452 Bar Cumhuriyet Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Final Sınav Soruları Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası 1-Şekildeki sistemde arabanın yakıt deposundan bir miktar benzin alınmak istenmektedir. Kullanılan tüp çapı 4 mm olduğuna ve kayıpların ihmal edilmesi durumunda; a- Tankdan gaz bidonuna 4 L benzinin çekilebilmesi için minimum geçen süreyi, b- 3 noktasındaki basıncı hesaplayınız. Gazın yoğunluğu, 750 kg/m3, Atmosfer basıncı ise 101.3 kPa alınacaktır. a- b- 2- 5 m uzunluğunda, 4 m yüksekliğinde ve 2.5 m derinliğindeki tank üst orta noktasından atmosfere açıktır. 2 m/s2 lik ivme ile hareket eden tanktaki maksimum basıncı hesaplayınız. 1 2 3 4 3- İçi su dolu basınçlı bir tankın altında 10 cm çapında, suyun atmosfere çıkışını sağlayan orifis vardır. Tanktaki su seviyesi 3 m, ve üzerindeki hava basıncı ise 300 kPa olup atmosfer basıncı 100 kPa dır. Kayıpları ihmal ederek çıkış debisini hesaplayınız. 4- 25 N ağırlığındaki piston tarafından ayrılmış olan iki aynı akışkan (su) kolonunda A ve B bölümlerinde ölçülen basınçları hesaplayınız. Suyun yoğunluğu; 1000 kg/m3 1- Yüksek yerlerde bazı kimselerin neden burun kanaması geçirdiğini ve bazılarının da neden sık nefes aldığını açıklayınız. Atmosfer basıncı, yükseklikle azalır. Bu nedenle damar içinde akan kanın basıncı ile atmosfer basıncı arasındaki farkın artmasıyla, bazı zayıf dokulardan kanama gerçekleşir. Yine yükseklikle havanın yoğunluğu azalacağından, birim hacim başına alınacak hava miktarının azalması nedeni ile daha sık nefes alınır. 0.9 m 1.8 m 2- Boyutları 6x1.8x2.1 olan dikdörtgen kesitli bir depoda su seviyesi 0.9 m’dir. Tank uzunluğu yönünde yatay ivme 2.45m/s2 olduğuna göre deponun yan duvarlarındaki su yüksekliklerini bulunuz. a 2.45 tan θ = = ⇒ θ = 14.02 Sol duvardaki su yüksekliği hsol g 9.81 a=2.45m/s 2 tan14.02 = y ⇒ y = 0.749m ⇒ hsol = 0.9 + 0.749 3 hsol=1.65m, Sağ duvardaki su derinliği hsağ =0.9-0.749=0.15m 6m 3- Bir saç kurutma makinası aslında içine birkaç sıra halinde elektrik rezistansı yerleştirilmiş sabit çaplı bir kanaldan oluşmaktadır. Küçük bir fan havayı içeri emer ve havayı ısıtılan rezistansların üzerine doğru üfler. Havanın yoğunluğu girişte 1.2kg/m3 ve çıkışta 1.05kg/m3 olduğuna göre, saç kurutma makinasından geçen havanın hızındaki yüzde artışı belirleyiniz. Süreklilik denkleminden m1 = m 2 = ρ1 AV 1 1 = ρ 2 A2V2 ⇒ . . V2 ρ1 1.2 = = = 1.142 ⇒ %14.2 V1 ρ 2 1.05 4- a) Bir lüleden çıkan, en-kesiti sabit yatay bir su jeti; hareketsiz düşey, düz bir plakaya dik olarak çarpmaktadır. Plakayı su akımına karşı tutabilmek için belirli bir F kuvveti gerekir. Su hızı iki katına çıkarılırsa, plakayı tutmak için gereken kuvvet kaç F olmalıdır. F = mV burada m = ρ AV ’dir. Su hızı iki katına çıkarılırsa kütlesel debi de 2 katına çıkar. m = ρA 2V . Hızda 2 katına çıktığından, kuvvet 4 katına çakar. 4F olmalıdır. . . . 5- Boru içerisindeki türbülanslı akışta sürtünme faktörü f, yüzey pürüzlülüğünün bir fonksiyonudur. Laminer akışta da f, pürüzlülüğünün fonksiyonumudur? Değilse neden değildir. Açıklayınız. Türbülanslı akışta laminer alt tabaka azalır dolayısıyla viskoz etkiler pürüzlülük tarafından oluşturulur. Laminer akışta viskoz alt tabakanın yeterli kalınlıkta olması dolayısıyla pürüzlülüğün fonksiyonu değildir. 6. Şekildeki düzenekte A ve B arasındaki basınç farkını (PA-PB) veren ifadeyi çıkarınız. PA − ρ1 gh1 − ρ3 gh2 + ρ 4 g (h2 + h1 ) + ρ5 gh3 = PB PA − PB = ρ1 gh1 + ρ3 gh2 − ρ 4 g (h2 + h1 ) − ρ5 gh3 PA − PB = gh1 ( ρ1 − ρ 4 ) + gh2 ( ρ3 − ρ 4 ) − ρ5 gh3 7. Şekildeki 2 m genişliğe sahip dikdörtgen AB kapağı üzerine etkiyen hidrostatik kuvveti ve etki noktasının serbest yüzeye olan mesafesini bulunuz. γ = 10kN / m 3 A h=6m 2.8m B 2.1m Not: Sınav süresi 90 dakikadır. 12.12.2007 Sadece tam sonuçlar değerlendirmeye alınacaktır. Başarılar Doç.Dr. Ali PINARBAŞI F = ρ ∗ g ∗ hc ∗ A hc=6-1.4=4.6m F = 10000 ∗ 4.6 ∗ 7 = 322kN θ = arctan A = 3.5 ∗ 2 = 7 m 2 I xx = 8. bh 2 ∗ 3.5 = = 7.145m 12 12 3 2.8 ⇒ θ = 53.13 2.1 y p = 5.75 + 3 y p = yc + 7.145 = 5.927 m 5.75 ∗ 7 AB = 2.82 + 2.12 = 3.5m I xx ,c yc A yc = 4.6 ⇒ yc = 5.75m , Sin53.13 hp = 5.927 ∗ sin 53.13 = 4.74m 6 cm çaplı pürüzsüz bir boru içinde akan su, 4 cm boğaz çaplı bir venturimetreye girmektedir. Yukarı akım basıncı 120kPa, boğazdaki basınç ise 50 kPa olduğuna göre, ideal sürtünmesiz akışın debisini bulunuz. P1 V12 P V2 + + z1 = 2 + 2 + z2 ρ g 2g ρ g 2g P1 − P2 V22 − V12 = 2g ρg V1 = V2 π D22 V1 A1 = V2 A2 ⇒ V2 = 2.25V1 4 4 120000 − 50000 (2.25V1 ) 2 − V12 = ⇒ V1 = 5.87m / s 9810 2 ∗ 9.81 0.062 Q = V1 A1 = 5.87 ∗ π = 0.01659m3 / s = 16.6 L / s 4 2 D2=4cm P2=50kPa 1 D1=6cm P1=120kPa π D12 z1 = z2 9- 6 cm çapındaki bir mil 6.02 cm çapında ve 40 cm uzunluğunda bir yatak içinde eksenel olarak itilmektedir. Üniform olarak kabul edilen açıklık özellikleri kinematik viskozitesi 0.003m2/s ve bağıl yoğunluğu 0.88 olan bir yağ ile doludur. Mili 0.4 m/s hareket ettirmek için gerekli olan kuvveti bulunuz. τ =µ µ = νρ = 0.003 ∗ 880 = 2.64 du dy τ = 2.64 ∗ 0.4 10560 Pa 0.0001 kg m.s ⇒ F = τ ∗ A = τ ∗ 2π rL = 10560 ∗ 2 ∗ π ∗ 0.03 ∗ 0.4 = 796.2 N 10. Şekildeki pompa yoğunluğu 1000kg/m3 olan suyu 57 m3/saat debi ile basmak için 10 kW elektrik gücü harcamaktadır. Kayıplar ihmal edilerek, pompa tarafından suya aktarılan gücü ve pompamotor grubunun toplam verimini bulunuz. D1=9cm P1 V12 P V2 + + z1 + h f = 2 + 2 + z2 ρ g 2g ρ g 2g hf = D2=3cm Pompa P2 − P1 V22 − V12 Q = V1 A1 = V2 A2 = 57 m3 / saat = 0.01583m3 / s + 2g ρg V1 = 2.48m / s V2 = 22.4m / s hf = 400000 − 120000 22.42 − 2.482 + = 53.8m 9810 2 ∗ 9.81 W = ρ ∗ g ∗ Qh f = 1000 ∗ 0.01583 ∗ 53.8 = 8.35kW η pompa − motor = Not: 120kPa 400kPa Wakt 8.35 = = 83.5% 10 Wgir Sınav süresi 90 dakikadır. 12.12.2007 Sadece tam sonuçlar değerlendirmeye alınacaktır. Başarılar Doç.Dr. Ali PINARBAŞI Cumhuriyet Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Vize Sınav Soruları Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası 1 2 3 4 1. Şekildeki basınçlı su tankında basınç, çoklu manometre aracılığıyla ölçülmektedir. Suyun üzerindeki havanın ölçülen basıncını hesaplayınız. 2- Bir adam göldeki taşı çıkarmak istemektedir. Gölün tabanında bulunan taşı çıkarabilmesi için adamın gereksinim duyduğu kuvveti hesaplayınız. Acaba bu kişi taşı çıkarmayı başarabilir mi?, tartışınız. Taşın ağırlığı 170 kg, yoğunluğu ise 2700 kg/m3. 3- Asansör kabininde bulunan balık tankının hareketini göz önüne alınız. Tankın tabanına etki eden kuvveti, asansörün a) sabit, b) sabit ivmeyle yukarı doğru, c) sabit ivmeyle aşağı doğru, olduğu konumları için hesaplayınız. 4-Hava geçirmez basınçlı tankta su yüksekliği şekildeki gibi verilmiştir. Tankın tabanından bağlanan bir hortumun çıkışı yukarı doğru ayarlanmıştır. Suyun yükselebileceği maksimum yüksekliği bulunuz. 23.11.2005 Sorular eşit ağırlıklıdır. Sınav Süresi: 90 dakikadır. Başarılar… Doç.Dr.Ali PINARBAŞI Cumhuriyet Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği – Vize Sınav Soruları Öğrencinin, 1 Adı 2 Soyadı 3 Numarası 4 Soru 1:Şekildeki deponun altında sağ tarafta 4cm çapında bir tıpa vardır. 25 N’luk bir hidrostatik kuvvetin etkisi altında tıpa dışarı fırlayacaktır. Bu koşul için sol taraftaki civalı manometre de okunacak h değerini bulunuz ? ( ρ civa = 13600kg / m3 , ρ su = 1000kg / m3 ) 50 0 Su H h 2 cm D= 4 cm civa Soru 2: Aşağıdaki kavramları açıklayınız. a- Bernoulli denkleminin fiziksel anlamı ve uygulama kriterleri, b- Reynolds sayısının fiziksel içeriği ile akım yapısı ile olan ilişkisi, c- Laminar ve Türbülanslı akım kavramını açıklayınız, d- Akışkanın tanımı ile sürekli ortam kavramını tanımlayınız, e- Mutlak, Etkin, Statik ve Dinamik basınç nedir. R Soru 3: Şekildeki V borunun tamamı su ile doludur. B tapası açıldığında sıvının dengede kalması ve suyun dökülmemesi için tüpün simetri ekseni etrafında hangi açısal hız ile dönmesi gerektiğini bulunuz? ( θ = 300 ) ω h = 20 cm θ B h A D1 L1 D2 L2 B Soru 4: A ve B su depoları iki boru yardımıyla şekildeki gibi birleştirilmiştir. Depodaki su seviye farkı h=0,8 m’dir. Bütün geçişler keskin kenarlı kabul edilerek A deposundan B deposuna akan suyun debisini bulunuz? K hazneçıkışı = 0,5 L1 = 2m K anidaralam = 0, 44 D1 = 10cm K haznegirişi = 1 λ1 = 0, 027 λ2 = 0, 019 Sorular eşit ağırlıklıdır Sınav Süresi: 75 dakikadır L2 = 0,5m D2 = 2cm Doç.Dr.Ali PINARBAŞI Başarılar… Soru 1:Şekildeki deponun altında sağ tarafta 4cm çapında bir tıpa vardır. 25 N’luk bir hidrostatik kuvvetin etkisi altında tıpa dışarı fırlayacaktır. h Bu koşul için sol taraftaki civalı manometre de okunacak h değerini bulunuz ? ( ρ civa = 13600kg / m3 , ρ su = 1000kg / m3 ) Cevap 1: Kapağa etki eden kuvvet F = P. A F = ρ su .g.( H − D.cos 40). H= H= 50 0 Su H 2 cm D= 4 cm civa basınç taraması yapılırsa Patm + ρ su .g .( H + 0, 02) = Patm + ρciva .g .h π .D 2 4F + D.cos 40 ρ su .g.π .D 2 ρ su .g.( H + 0, 02) = ρciva .g.h ρ .( H + 0, 02) h = su ρciva 4 1000.(2, 06 + 0, 02) 13600 h = 0,153m 4.25 + 0, 04.cos 40 1000.9,81.3,14.0, 042 H = 2, 06m h= Soru 2: Şekildeki AB kapağının kâğıt düzlemine dik genişliği 2 m olup dalmış durumda ağırlığı 13344 N’dur ve B noktasında mafsallanmış olup A noktasında düz bir duvara dayanmaktadır. Kapağın açılmasına yol açacak soldaki en küçük h su seviyesini belirleyiniz. h 1,5 m A Su Su 4m B 3m Soru 2: Şekilde görünen çemberin kapağa dik genişliği 2,5 m’dir. Kapak üzerindeki yatay ve düşey kuvvetleri ve toplam kuvvetin etki çizgisini hesaplayınız? Su Soru 3: Şekildeki V borunun tamamı su ile doludur. B tapası açıldığında sıvının dengede kalması ve suyun dökülmemesi için tüpün simetri ekseni etrafında hangi açısal hız ile dönmesi gerektiğini bulunuz? ( θ = 300 ) R ω h = 20 cm θ B tapası açıldığında sıvının dengede kalması ve suyun dökülmemesi için; ω 2 ⋅ R2 olacaktır. h= 2⋅ g tg θ = ω= B h h 0.2 ⇒R= = ⇒ R = 0.346 m tg θ tg 30 R 2⋅g ⋅h = R2 2 ⋅ 9.81 ⋅ 0.2 ⇒ ω = 5.718 rad / s (0.346 )2 Soru 4: A ve B su depoları iki boru yardımıyla şekildeki gibi birleştirilmiştir. Depodaki su seviye farkı h=0,8 m’dir. Bütün geçişler keskin kenarlı kabul edilerek A deposundan B deposuna akan suyun debisini bulunuz? L1 = 2m K hazneçıkışı = 0,5 L2 = 0,5m K haznegirişi = 1 D1 = 10cm K anidaralam = 0, 44 D2 = 2cm h A D1 L1 D2 B L2 A-B arası Bernoulli denklemi yazılırsa p A VA 2 p V2 + + z A = B + B + z B + Kayıplar ρ .g 2.g ρ .g 2.g PA=0 , PB=0 , VA=0 ,VB =0 ,zA – zB =h λ1 = 0, 027 λ2 = 0, 019 h = ξ h ç + λ1 ξ hç = K hç ξ ad = K ad ξ hg = K hg h = 0, 5 h = 0, 5 L1 V1 2 L V2 . + ξ ad + λ 2 2 . 2 + ξ hg D1 2 g D2 2 g V1 2 V1 2 = 0, 5 2g 2g V 22 V 22 = 0, 4 4 2g 2g V 22 V 22 = 2g 2g V1 2 L V2 V2 L V2 V2 + λ1 1 . 1 + 0, 4 4 2 + λ 2 2 . 2 + 2 D1 2 g D2 2 g 2 g 2g 2g V1 2 V2 2 V1 2 0, 5 V 22 V 22 . + . + 0, 02 7 + 0, 44 2 + 0, 0 19 2g 0,1 2 g 2g 0, 0 2 2 g 2 g h = 1, 04 V1 2 V2 + 1, 9 15 2 2g 2g Süreklilik denkleminden Q1 = Q2 V1. A1 = V2 . A2 ⇒ V1. π D12 4 = V2 . π D22 4 ⇒ V1.D12 = V2 .D22 V2 D V 10 = ⇒ 2 = 2 = 25 ⇒ V2 = V1.25 V1 D V1 2 Denklem yerine yazılırsa V2 (25V1 ) 2 h = 1, 04 1 + 1,915 2g 2g 2 1 2 2 2 h = 61, 056V12 ⇒ V1 = Q1 = V1. A1 = 0,114. Q1 = 0,895lt / s h 0,8 ⇒ V1 = = 0,114m / s 61, 056 61, 056 π .0,12 4 Cumhuriyet Üniversitesi Makina Mühendisliği Akışkanlar Mekaniği Vize Sınav Soruları 22.12.2003 1- Şekildeki sistemde üstü açık iki tank arasındaki seviye farkı ∆h ’ı bulunuz. Basınç Taramasından; − ρ su .g .(0.4) + ρ akışkan .g .(0.4) + ρ su .g.(∆h) = 0 ∆h = 0.4.(1 − 0.9); ∆h = 0.04 m 2- Şekildeki A ve B tankı arasında bulunan 20 m uzunluğundaki boru dökme demir’den yapılmış olup debisi Q=0.0020 m3/s’ dir. Aşağıda verilen özelikleri dikkate alarak gerekli boru çapını bulunuz. K hç = 0.5; K dirsek = 1.5; K hg = 1; f = 0.032 için yerine yazılırsa; 3- Dairesel kesitli bir kelebek vananın çapı 3 m'dir. Yatay bir mil etrafında dönebilen vananın bir tarafında su dolu diğer taraf boştur. Buna göre vananın açılmaması için tabana etki etmesi gereken kuvveti bulunuz. F = ρ ghG A; hG = 1.5 + 0.6 = 2.1 m, I= π R4 = π (3) 4 A = π R 2 = π .(1.5) 2 = 7.07 m 2 F = 9810 x 2.1x7.07 = 145, 649kN + 7.07 x(2.1) 2 = 35.15 m 4 64 64 35.15 = 2.37 m; y= e = 2.37 − 2.1 = 0.27 m 7.07 x 2.1 K = 26, 216 kN 145, 649 x0.27 − Kx1.5 = 0, 4- Aşırı rüzgar, binaların çatılarına etki etmekten ziyade onları kaldırmaya zorlar. Bu olayı basınç dağılımı yönünden irdeleyiniz. Aşırı rüzgarlı havalarda, çatıların üzerindeki basınç, atmosfer basıncının çok altındadır, buna karşın binaların aralarında basınç ise, atmosfer basıncı veya üzeri bir basınç hakimdir. 5- Ne zaman bir araba, kamyon veya otobüs ile yüksek hızda karşılık olarak geçerken, arabadaki kişilerin bu olaydan etkilenmesi daha fazla hissedilir. Bu olayı akışkanlar mekaniği açısından irdeleyiniz. Bir kamyon veya otobüsün ön kısmındaki hava yüksek hızda yanlara doğru hareket eder. Küçük bir araç, bir otobüs veya kamyonu geçerken bu yanal hava küçük araç tarafında etkili bir şekilde hissedilir. İki araç arasında gözlemlenen, özellikle büyük araç tarafından üretilen vortex hareketi küçük araç üzerine türbülans hareketi doğurur. 6- Böceklerin su yüzeyinde yürüyebilmelerinin nedenini açıklayınız. Çok hafif böcekler, eğer ayakları ıslanmamışsa su üzerinde yürüyebilirler. Yüzeyin dibindeki gerilme ayaklar tarafından dengelenmekte olup, suyun basıncı, böceğin uyguladığı denge basıncına göre yani atmosfer basıncından çok büyüktür. Not: Sorular eşit ağırlıklıdır Tam sonuçlar değerlendirmede dikkate alınacaktır. Doç. Dr. Ali PINARBAŞI Başarılar Cumhuriyet Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Akışkanlar Mekaniği- Vize Sınav Soruları Öğrencinin, Adı Soyadı Numarası 1 2 3 4 1- Bir balık tankı 40 cm yükseklikte su içermekte olup asansör kabininde hareket etmektedir. Tankın tabanındaki basıcı, asansörün; a- Durgun b- Yukarı doğru 3 m/s2 ivmeyle, c- 3 m/s2 ivmeyle yukarı doğru hareketi durumunda hesaplayınız. 2- Hava 200 l/s debiyle boru içerisinden almaktadır. İki bölümden oluşan boru 20 cm giriş bölümü 10 cm’ye daralmaktadır. Bu iki bölüm arasındaki basınç farkı içerisinde su içeren bir manometre yardımıyla ölçülmektedir. Kayıpları ihmal ederek manometredeki su seviyesi h’ı hesaplayınız. Havanın yoğunluğu 1.2 kg/m3’dür. 3- Büyük bir tank 102 kPa basınçta hava içermekte olup bulunduğu yerdeki çevre basıncı ise 100 kPa ve çevre sıcaklığı 200C ’dir. Şekildeki gibi 2 cm’lik tapanın açılması durumunda çıkış debisini hesaplayınız. 23.11.2005 Sorular eşit ağırlıklıdır. Sınav Süresi: 90 dakikadır. Başarılar… Doç.Dr.Ali PINARBAŞI