ACADEMIC LEARNING CENTRE
ΚΕΝΤΡΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
HARVARD
REFERENCING
pppp
‘Cite them right’ 11th ed.
alc@mitropolitiko.edu.gr
Dr. Michalis Chiou
2021
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η σωστή καταγραφή των βιβλιογραφικών παραπομπών είναι μια κρίσιμη πτυχή της ακαδημαϊκής γραφής.
Πρέπει να γνωρίζετε ότι η λογοκλοπή (το να παρουσιάζουμε τις ιδέες και την εργασία κάποιου άλλου σαν
δικά μας) είναι σοβαρό ακαδημαϊκό παράπτωμα και πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος. Η σωστή
καταγραφή των βιβλιογραφικών παραπομπών είναι ο μόνος τρόπος για να διαχωρίσουμε στο κείμενό μας
ποιες ιδέες είναι δικές μας και ποιες ανήκουν σε άλλους.
Μέσα στο κείμενό σας πρέπει να υπάρχουν ενδοκειμενικές αναφορές ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να δει
και να γνωρίζει από που προέρχεται κάθε πληροφορία, ιδέα ή οτιδήποτε άλλο έχετε χρησιμοποιήσει.
Επίσης στο τέλος του κειμένου παραθέτουμε μια λεπτομερή λίστα βιβλιογραφίας με όλες τις πηγές που
έχουμε χρησιμοποιήσει ώστε ο αναγνώστης να είναι σε θέση να ταιριάζει τις ενδοκειμενικές αναφορές με
τις πηγές που αναφέρονται στη λίστα της βιβλιογραφίας.
Η χρήση βιβλιογραφικών παραπομπών είναι χρήσιμη και ωφέλιμη για την υποστήριξη των επιχειρημάτων
σας. Ωστόσο, καλό είναι να είστε επιλεκτικοί. Μην χρησιμοποιείτε πολλές και ίσως μη σχετικές αναφορές
μόνο και μόνο για να εντυπωσιάσετε με τον μεγάλο αριθμό πηγών που έχετε διαβάσει. Οι αναφορές σας θα
πρέπει να είναι σχετικές και να αποτελούν πάντα αναπόσπαστο μέρος της επιχειρηματολογίας σας.
Όταν χρησιμοποιείτε τις ιδέες κάποιου άλλου στην εργασία σας, είτε με τα δικά σας λόγια ή κάνοντας μια
ακριβή παράθεση (αντιγράφοντας δηλαδή λέξη προς λέξη), θα πρέπει να αναφέρετε την πηγή, προκειμένου
να:
1.
Δείξετε ότι είστε ενήμεροι για τις ιδέες των άλλων
2.
Στηρίξετε τα επιχειρήματα σας
3.
Βοηθήσετε τον αναγνώστη να βρει το πρωτότυπο υλικό που έχετε χρησιμοποιήσει
2
ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
ΕΡΩΤΗΣΗ
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Ο οδηγός του Harvard είναι ένας οδηγός που
Τι είναι ο οδηγός βιβλιογραφικών αναφορών του καθορίζει το στυλ των βιβλιογραφικών αναφορών
Harvard;
μέσα στο κείμενο μας αλλά και τη λίστα της
βιβλιογραφίας στο τέλος της εργασίας μας
Δυο
Πόσα μέρη έχει η βιβλιογραφική αναφορά;
1.
2.
Ενδοκειμενικές αναφορές
Λίστα βιβλιογραφίας στο τέλος του κειμένου
Τι είναι η ενδοκειμενική αναφορά;
Η αναφορά των πηγών μου μέσα στο κείμενο
1. επώνυμο του συγγραφέα
2. ημερομηνία έκδοσης
3. αριθμό σελίδας (Όταν παραθέσουμε στο
κείμενό μας λέξη προς λέξη ότι γράφει ο
συγγραφέας (π.χ. ορισμοί)).
Τι περιέχει η ενδοκειμενική αναφορά;
Στην περίπτωση που μεταφέρουμε τα λόγια του
συγγραφέα λέξη προς λέξη τα βάζουμε σε
εισαγωγικά
Η αναλυτική αναφορά των πηγών μου στο τέλος της
εργασίας μου
Προσοχή!
Τι είναι η λίστα βιβλιογραφίας;
Πρέπει να υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ των πηγών
που υπάρχουν στη λίστα και των πηγών που
υπάρχουν μέσα στο κείμενό μας
3
Όχι!
Θα πρέπει να υπάρχει κάπου όνομα συγγραφέα. Αν
Γράφω ολόκληρη τη διεύθυνση ενός web site μέσα όχι, βάζω το όνομα της εταιρείας / οργανισμού
στο κείμενο;
Π.χ. (W.H.O., 2012)
Όπως υποστηρίζουν πολλοί μελετητές (Αιγινήτης,
2005; Γιαννακίδης, 2011; Οικονόμου, 2015).....
Αν πολλοί συγγραφείς λένε περίπου το ίδιο;
Tip: Οι πηγές μπαίνουν με χρονολογική σειρά στην
παρένθεση
Χρησιμοποιώ μικρά γράμματα (a,b,c…) για να τα
Τι κάνω αν ένας συγγραφέας έχει εκδώσει δυο ξεχωρίζω
μελέτες την ίδια χρονιά;
Π.χ. (Οικονόμου, 2011a) (Οικονόμου, 2011b)
Τι κάνω αν έχω δυο συγγραφείς;
(Αιγινήτη και Μαρίνη, 2005)
Τι κάνω αν έχω τρείς συγγραφείς;
(Αιγινήτη, Λούη και Μαρίνη, 2009)
Εάν υπάρχουν περισσότεροι από τρεις συγγραφείς,
αναφέρετε τον πρώτο συγγραφέα όπως υπάρχει
στην πηγή σας ακολουθούμενο από το et al.
Τι κάνω αν έχω τέσσερεις και πάνω συγγραφείς;
(Αιγινήτης et al., 2005)
Αιγινήτης et al. (2005)
Σημείωση: Στη λίστα της βιβλιογραφίας σας θα
πρέπει να γράψετε όλους τους συγγραφείς,
ανεξάρτητα από τον αριθμό.
4
Όταν αναφέρουμε μια πηγή την οποία δεν την
έχουμε βρει και διαβάσει οι ίδιοι αλλά έχουμε
διαβάσει γι’αυτήν σε μια άλλη πηγή.
Π.χ. αναφερόμαστε σε κάτι που έχει γράψει ο Jones
(2006) που όμως δεν το έχουμε διαβάσει απευθείας
από τον Jones (2006) αλλά το έχουμε βρει μέσα στο
βιβλίο του Smith (2010).
Τι είναι η δευτερογενής αναφορά;
(Jones, 2006 όπως αναφέρεται στον Smith, 2010,
σελ. 81).
(Wilford, 2011, cited in Ransby, 2012, p. 112).
Προσοχή! Στη λίστα της βιβλιογραφίας αναφέρουμε
μόνο την πρωτογενή πηγή. Στο παράδειγμα εδώ
είναι ο Smith, 2010
Πώς γράφω μια δευτερογενή αναφορά;
Καλό είναι να μην καταφεύγουμε σε δευτερογενείς
αναφορές και να προσπαθούμε να εντοπίσουμε τις
πρωτότυπες πηγές
Εκτός αν…
Είναι δύσκολο ή δεν βρίσκουμε την πρωτότυπη
πηγή και είναι απαραίτητη για την εργασία μας
5
ΕΝΔΟΚΕΙΜΕΝΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Σύμφωνα με το σύστημα του Harvard Referencing Style, κάθε φορά που χρησιμοποιείτε ιδέες ή
πληροφορίες από μια πηγή στο κείμενό σας θα πρέπει να κάνετε μια ενδοκειμενική αναφορά η οποία θα
περιέχει το επώνυμο του συγγραφέα και το έτος δημοσίευσης.
Βάζετε μόνο το επώνυμο του
συγγραφέα.
(Smith, 2010)
ή
Smith (2010)
Ο «συγγραφέας» μπορεί
μερικές φορές να είναι το
όνομα ενός οργανισμού, μιας
εταιρείας ή μια ιστοσελίδα.
(WHO, 2010)
(minedu.gov.gr, 2021)
6
ΠΑΡΑΦΡΑΣΗ
Παράφραση σημαίνει να αναδιατυπώσουμε πληροφορίες που έχουμε διαβάσει χρησιμοποιώντας δικά μας
λόγια και το δικό μας στυλ γραφής. Η παράφραση δεν εστιάζει στην σύντμηση όπως η περίληψη αλλά στην
αναδιατύπωση με διαφορετικές λέξεις και φράσεις.
Είναι πολύ σημαντικό να δημιουργήσουμε ένα κείμενο με αρκετές διαφοροποιήσεις από το αρχικό και όχι
να αλλάξουμε μόνο μερικές λέξεις.
Στην παράφραση είναι απαραίτητη η ενδοκειμενική αναφορά η οποία θα περιέχει το επώνυμο του
συγγραφέα και την ημερομηνία (έτος) σε παρένθεση. Αν συμπεριλάβετε το όνομα του συγγραφέα μέσα
στο κείμενό σας, μόνο το έτος πρέπει να μπει σε παρένθεση. Δείτε τα παραδείγματα:
Όπως αναφέρει ο Κανάκος (2010) οι παραπάνω παρατηρήσεις οδηγούν στο
συμπέρασμα ότι, αφού το παιδί έχει κατακτήσει τη γλώσσα του, που
σημαίνει ότι έχει κατακτήσει τη γραμματική της, ήδη σε προσχολική ηλικία,
η διδασκαλία της γραμματικής στο σχολείο δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό.
Στο βαθμό που η θεωρία αυτή για τη γλωσσική γνώση και κατάκτηση είναι
σωστή, και οι μαρτυρίες υπέρ αυτής είναι εντυπωσιακές (Pinker, 2000) το
φυσικό συμπέρασμα είναι ότι τα παιδιά στο σχολείο δεν χρειάζονται
γραμματική για να μάθουν να χειρίζονται τους μηχανισμούς της μητρικής
τους γλώσσας.
7
ΑΚΡΙΒΗΣ ΠΑΡΑΘΕΣΗ (ΛΕΞΗ ΠΡΟΣ ΛΕΞΗ)
Θα πρέπει να χρησιμοποιείτε όσο το δυνατόν λιγότερο γίνεται τις ακριβείς παραθέσεις, για παράδειγμα
όταν θέλετε να συμπεριλάβετε ορισμούς. Πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομες (λιγότερο από δύο
γραμμές ή περίπου 40 λέξεις) και όσο πιο σχετικές γίνεται.
Όταν παραθέτετε λέξη προς λέξη τα λόγια του συγγραφέα στο κείμενό σας, στην ενδοκειμενική αναφορά
θα πρέπει να συμπεριλάβετε και τον αριθμό της σελίδας στην οποία βρίσκεται το αντίστοιχο κομμάτι.
Επίσης το κομμάτι που έχετε αντιγράψει θα πρέπει να μπει σε εισαγωγικά (« »)
Κοιτάξτε τα παραδείγματα:
Στο βαθμό που η θεωρία αυτή για τη γλωσσική γνώση και κατάκτηση είναι
σωστή, και οι μαρτυρίες υπέρ αυτής είναι εντυπωσιακές το φυσικό
συμπέρασμα είναι ότι «τα παιδιά δεν χρειάζονται γραμματική για να
μάθουν να χειρίζονται τους μηχανισμούς της μητρικής τους γλώσσας»
(Pinker,2000, σελ. 67).
Όπως αναφέρει ο Κανάκος (2010, σελ. 214) «οι παραπάνω παρατηρήσεις
οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, αφού το παιδί έχει κατακτήσει τη γλώσσα του η
διδασκαλία της γραμματικής στο σχολείο δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό».
8
ΦΤΙΑΧΝΩ ΤΗ ΛΙΣΤΑ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ
1. Η λίστα της βιβλιογραφίας πρέπει να υπάρχει στο τέλος της εργασίας σας πριν
από τα παραρτήματα.
2. Είναι αλφαβητική με βάση το επώνυμο του συγγραφέα.
3. Η λίστα της βιβλιογραφίας περιέχει μόνο τις πηγές που παρατίθενται στο κείμενό
σας.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1. Βιβλίο (ένας συγγραφέας)
Κανάκης, Κ. (2001) Εισαγωγή στην Πραγματολογία. 2η εκδ. Αθήνα: Κέδρος.
2. Βιβλίο (πάνω από ένας συγγραφέας)
Κανάκης, Κ., Αιγινήτη, Λ. και Χριστίδης, Δ. (2001) Εισαγωγή στην
Πραγματολογία. 2η εκδ. Αθήνα: Κέδρος.
9
3. Βιβλίο (Κεφάλαιο σε επιμελούμενη έκδοση)
Τι είναι;
Μια έκδοση (βιβλίο) του οποίου κάθε κεφάλαιο έχει γραφτεί από διαφορετικό (-ους) συγγραφέα (-εις). Η
έκδοση αυτή έχει έναν ή περισσότερους επιμελητές.
1. Επώνυμο, Αρχικό μικρού ονόματος συγγραφέα του κεφαλαίου
2. Ημερομηνία έκδοσης
3. Τίτλος κεφαλαίου σε μονά εισαγωγικά
4. στην:
5. Αρχικό μικρού ονόματος, Επώνυμο επιμελητή του βιβλίου
6. (εκδ.).
7. Τίτλος βιβλίου σε πλαγια.
8. Τόπος έκδοσης:
9. Εκδότης,
10. Σελίδες ολόκληρου του κεφαλαίου
Γιαννακίδου, Α. (2008) ‘Ο μέλλοντας στα Νέα ελληνικά’, στην: Φιλιππάκη, Ε.
(εκδ.) Μελέτες για την ελληνική γλώσσα. Αθήνα: Πατάκης, σελ. 56-78.
4. Βιβλίο (μεταφρασμένο στα ελληνικά)
Canetti, E. (2009) Η Δύναμη του χρήματος. Μετάφραση από τα Αγγλικά από
την Γιαννακίδου, Α. Αθήνα: Πατάκης.
10
5. Βιβλίο (e-book)
Κανάκης, Κ. (2001) Εισαγωγή στην Πραγματολογία [οnline]. 4η εκδ. Αθήνα:
Κέδρος. Διαθέσιμο στο: http://www.socresonline.org.uk, (ημερομηνία
πρόσβασης 12 Απριλίου 2014).
6. Άρθρο σε Επιστημονικό Περιοδικό (journal articles)
Παπασταθόπουλος, A. και Αναστασίου, Κ. (2019). ‘Μια εμπειρική μελέτη
για τις μικρές επιχειρήσεις’, Περιοδικό Επιχειρηματικής Έρευνας, 36 (5), σελ.
115-128. Διαθέσιμο στο: http://www.socresonline.org. uk/17/1/4.html,
(ημερομηνία πρόσβασης 12 Απριλίου 2014).
με doi:
Παπασταθόπουλος, A. και Αναστασίου, Κ. (2019). ‘Μια εμπειρική μελέτη
για τις μικρές επιχειρήσεις’, Περιοδικό Επιχειρηματικής Έρευνας, 36 (5), σελ.
115-128. doi: 10.1000/xyz123
11
7. Άρθρο σε website με όνομα συγγραφέα
Νικηφορίδου, A. (2019) Εκτός Συγχρονισμού. Διαθέσιμο στο:
http://www.efap.com/ writing/writfram.htm, (ημερομηνία πρόσβασης 11
Σεπτεμβρίου).
8. Άρθρο σε website χωρίς όνομα συγγραφέα
Π.O. Υ. (2021) Εκτός Συγχρονισμού. Διαθέσιμο στο:
https://www.who.int/emergencies/diseases., (ημερομηνία πρόσβασης 11
Σεπτεμβρίου).
9. Άρθρο σε πρακτικά συνεδρίου (conference proceedings)
Σετάτος, Κ. και Αναγνωστοπούλου, Τ. (2006) ‘Εμβέλεια των κανόνων: Ο
συγκριτικός βαθμός της κοινής νεοελληνικής’, 33η Ετήσια Συνάντηση Τομέα
Γλωσσολογίας. Α.Π.Θ. Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλολογίας, Θεσσαλονίκη
12-13 Σεπτεμβρίου. σελ. 44-56, Διαθέσιμο στο
http://www.lit.auth.gr/amgl33/amgl33_gr/, (Ημερομηνία πρόσβασης 7
Ιουλίου 2007).
12
10. Διατριβές - εργασίες (theses)
Μαρίνη, T. (2017) Οι διαδικασίες διαμόρφωσης της τιμής των φαρμάκων
και πρόσβασης στην αγορά, στον κόσμο και την Ελλάδα. Διδακτορική
Διατριβή. Πανεπιστήμιο Κρήτης. Διαθέσιμο στο:
http://espace.library.curtin.edu, (Ημερομηνία πρόσβασης: 23 Ιουνίου
2018).
ο οδηγός αυτός είναι βασισμένος στο Cite them
right, 11th edition
https://www.citethemrightonline.com/Home
13