İTÜ
DERS KATALOG FORMU
(COURSE CATALOGUE FORM)
Dersin Adı: Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi II
Course Name: Atatürk’s Principles and History of Turkish Renovation II
Ders Uygulaması, Saat / Hafta
(Course Implementation, Hours/Week)
Kodu
(Code)
Yarıyılı
(Semester)
Kredisi
AKTS Kredisi
ATA122
Güz/Bahar
-
-
Bölüm / Program
Department/Program
Tüm programlar
(All programs)
Dersin Türü
(Course Type)
Zorunlu
(Compulsory)
Dersin Önkoşulları
(Course Prerequisites)
Yok
(None)
Dersin mesleki bileşene
katkısı, %
(Course Category by
Content, %)
Temel Bilim
(Basic Sciences)
Ders
(Theoretical)
Uygulama
(Tutorial)
Laboratuar
(Laboratory)
2
-
-
Dersin Dili
(Course Language)
Temel Mühendislik
(Engineering Science)
Türkçe
(Turkish)
Mühendislik Tasarım
(Engineering Design)
İnsan ve Toplum Bilim
(General Education)
100%
Erken Cumhuriyet tarihi, Atatürk Dönemi’nde çok partili sistem denemeleri, Atatürk inkılâpları, Atatürk
Dönemi Türk dış politikası, İsmet İnönü Dönemi (1938-1950), II. Dünya Savaşı ve Türkiye, Demokrat Parti
Dönemi (1950-1960), 27 Mayıs 1960 Askerî Müdahalesi, Adalet Partisi ve Süleyman Demirel, 12 Mart
1971 Askerî Müdahalesi, Bülent Ecevit ve CHP, Türk dış politikasında Kıbrıs ve Kıbrıs Barış Harekâtı
(1974), 12 Eylül 1980 Askerî Müdahalesi
Dersin İçeriği
(Course Description)
Early history of the Republic of Türkiye, multi-party political system trials in Atatürk period, Atatürk’s
Principles and Turkish Renovation, Turkish foreign policy in the Atatürk Period, İsmet İnönü Period
(second President of the Turkish Republic, 1938-1950), Second World War and Türkiye, Democratic Party
(Demokrat Parti) government period (1950-1960), May 27, 1960 Military Coup, Süleyman Demirel and
Justice Party (Adalet Partisi), March 12, 1971 Military Coup, Bülent Ecevit and Republican People’s Party
(CHP), Cyprus in Turkish foreign policy and Cyprus Peace Operation (Kıbrıs Barış Harekâtı, 1974),
September 12, 1980 Military Coup
Dersin Amacı
(Course Objectives)
20.yüzyıldaki Türk modernleşmesi bağlamında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş felsefesi, temel ilkeleri ve
bu kapsamdaki siyasi, kültürel ve sosyo-ekonomik gelişmelerin öğrenciye aktarılması. Türk inkılâbı,
Atatürkçülük düşüncesi, 20.yüzyıl Türk siyasi hayatının kırılma noktaları ve Türkiye’de demokrasinin
gelişiminin Türk ve dünya tarihi çerçevesinde karşılaştırılarak öğretilmesi.
Erken dönem Cumhuriyet tarihi ve Atatürk Dönemi’nde siyasî gelişmeler, Türk dış politikası, İsmet İnönü
Dönemi’nde gerçekleşen önemli gelişmeler, çok partili sisteme geçiş ve Demokrat Parti Dönemi, 27 Mayıs
1960 Askerî Müdahalesi, Süleyman Demirel Hükümetleri, 12 Mart 1971 Askerî Müdahalesi, Bülent Ecevit,
Türk dış politikasında Kıbrıs ve Kıbrıs Barış Harekâtı ve 12 Eylül 1980 Askerî Darbesi gibi önemli konular
hakkında lisans düzeyinde akademik bilgi verilmesi.
Examing of following:
Early history of the Republic of Türkiye, Atatürk Period (1923-1938), Turkish foreign policy in the Atatürk
Period, İsmet İnönü Period (1938-1950), transition from single-party to multi-party political system and
Democratic Party (Demokrat Party), May 27, 1960 Military Coup, Süleyman Demirel and Justice Party
(Adalet Partisi), March 12, 1971 Military Coup, Bülent Ecevit and Republican People’s Party (CHP),
Cyprus in Turkish foreign policy and Cyprus Peace Operation (Kıbrıs Barış Harekâtı, 1974), September 12,
1980 Military Coup.
Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, aşağıdaki kazanımlara sahip olacaktır:
Dersin Öğrenme
Çıktıları
(Course Learning
Outcomes)
1. Erken Cumhuriyet Dönemi hakkında akademik bilgi edinilmesi
2. Atatürk ve Atatürk Dönemi hakkında akademik bilgi edinilmesi
3. Türk dış politikası hakkında akademik bilgi edinilmesi
4. Atatürk sonrası gerçekleşen politik ve diplomatik gelişmeler hakkında akademik bilgi edinilmesi
Students who successfully pass this course gain knowledge, skill and competency in the following
subjects:
1. Gaining academic information about the Early history of the Republic of Türkiye
2. Gaining academic information about Atatürk and the Atatürk Period
3. Gaining academic knowledge about Turkish foreign policy
4. Gaining academic information about the political and diplomatic developments that took place postAtatürk Period
Kaynaklar
(References)
Not: Dersin anlatımında herhangi bir kitap ya da kaynağa doğrudan bağlı kalınmamaktadır.
Dolayısıyla “ders notu” olarak herhangi bir kitap ya da özet paylaşılmayacaktır. Öğrencilerin
derslere katılarak edinecekleri notlar, onların vize ve final sınavları için çalışma notları
olacaktır. Öğrencinin derse devamı, bu açıdan da önemlidir. Aşağıdaki kaynaklar, derste
incelenecek konulara ilgi duyan ve daha ayrıntılı bilgiye ulaşmak isteyen öğrenciler için tavsiye
niteliğindedir.
Bernard Lewis, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1993
Eric Jan Zürcher, Modernleşen Türkiye'nin Tarihi, İstanbul: İletişim, 2010
Şevket Süreyya Aydemir, Tek Adam, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1999
Refik Halit Karay, Çankaya, İstanbul: Hürriyet, 2012
Mahmut Goloğlu, Tek Partili Cumhuriyet, İstanbul: İş Bankası, 2009
Cemil Koçak, Türkiye’de Millî Şef Dönemi, İstanbul: İletişim, 1996
Liddell Hart, İkinci Dünya Savaşı Tarihi, İstanbul: İş Bankası, 2015
Feroz Ahmad, Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980), İstanbul: Hil Yayınları, 1996
Tanel Demirel, Türkiye’nin Uzun On Yılı: Demokrat Parti İktidarı ve 27 Mayıs Darbesi,
İstanbul: Bilgi Üniversitesi, 2016
Tanel Demirel, Adalet Partisi: İdeoloji ve Politika, İstanbul: İletişim, 2013
Suna Kili, 1960-1975 Döneminde CHP'de Gelişmeler, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi
Yayınları, 1976
İlgili öğretim görevlisinin ders kapsamında çevrimici erişilebilen bazı çalışmaları:
Barış Ertem, “Atatürk’ün Balkan Politikası ve Atatürk Dönemi’nde Türkiye Balkan Devletleri
İlişkileri”, Akademik Bakış Dergisi, Cilt 21, 2010, s.1-24
Barış Ertem, “İkinci Dünya Savaşı Sırasında Türkiye-Sovyetler Birliği İlişkileri ve Türkiye'nin
Amerika Birleşik Devletleri ile Yakınlaşmasına Etkileri”, Turkish Studies, Cilt 8, Sayı 7,
2013, s.157-183
Barış Ertem, “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin İlk On Yılında Parlamento İçi Muhalefet Ve
Bir Örnek: Serbest Cumhuriyet Fırkası”, Türkiye Sosyal Araştırmalar (TSA) Dergisi, Cilt
17, Sayı 2, 2013, s.345-362
Barış Ertem, “Türkiye-ABD İlişkilerinde Truman Doktrini ve Marshall Planı”, Balıkesir
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 12, Sayı 21, 2009, s.377-397
Barış Ertem, “Türk Siyasetinde Asker-Sivil İlişkileri: 1960-1971”, Dicle Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 16, 2016, s.132-149
Barış Ertem, “12 Mart 1971 Askerî Müdahalesi Sonrası Ara Rejim ve Türkiye Siyasetine
Etkileri (1971-1974)”, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Cilt 8, Sayı 14,
2018, s.655-676
Barış Ertem, “Mavi Vatan’ın Tarihsel Arkaplanı”, Lacivert Dergi, Sayı 72, Ekim 2020, s.2629
Barış Ertem, “1876'dan 2016'ya 140 Yıllık Darbeler Tarihimiz”, Lacivert Dergi, Sayı 81,
Temmuz-Ağustos 2021, s.42-45
Barış Ertem, “Tarihi Süreç Bağlamında NATO-Ukrayna-Rusya Krizi ve Türkiye”, Lacivert
Dergi, Sayı 89, Nisan 2022, s.91-94
Barış Ertem, “Osmanlı’nın Son Yüzyılında Aydın-İktidar İlişkisi ve Cumhuriyet’e Bıraktığı
Miras”, Lacivert Dergi, Sayı 98, Şubat 2023, s.28-30
Ödevler ve Projeler
(Homework & Projects)
Laboratuar Uygulamaları
(Laboratory Work)
Bilgisayar Kullanımı
(Computer Use)
Diğer Uygulamalar
(Other Activities)
Başarı Değerlendirme
Sistemi
(Assessment Criteria)
Faaliyetler
(Activities)
Yıl İçi Sınavları
(Midterm Exams)
Kısa Sınavlar
(Quizzes)
Ödevler
(Homework)
Projeler
(Projects)
Dönem Ödevi/Projesi
(Term Paper/Project)
Laboratuar Uygulaması
(Laboratory Work)
Diğer Uygulamalar
(Other Activities)
Final Sınavı
(Final Exam)
Adedi*
(Quantity)
1
Değerlendirmedeki Katkısı, %
(Effects on Grading, %)
%40
1
%60
DERS PLANI
Hafta
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Konular
Saltanatın kaldırılması, Halk Fırkası’nın kurulması, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, ilk çok partili sistem
denemesi ve Takrir-i Sükûn Dönemi’nin başlangıcı gibi ayrıntılarla birlikte Cumhuriyet’in ilânı sürecinin
incelenmesi
Takrir-i Sükûn Dönemi ve Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması
Atatürk İnkılâplarının incelenmesi
Atatürk Dönemi dış politikası: İngiltere (Birleşik Krallık), Yunanistan, Sovyetler Birliği, Fransa ve Almanya
ile ikili ilişkiler
Atatürk Dönemi Dış Politikası: Milletler Cemiyeti, Balkan Paktı, Montrö Sözleşmesi ve Hatay Meselesi gibi
diplomatik konuların incelenmesi
İsmet İnönü Dönemi: İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı’na seçilmesi ve bu görevdeki ilk icraatlarının
incelenmesi. Sebepleri, tarafları ve sonuçlarıyla birlikte II. Dünya Savaşı ve Türkiye’nin savaştaki dış
politikası
İsmet İnönü Dönemi: II. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’de yaşanan ekonomik, toplumsal ve politik
gelişmeler. Hükümetlerin aldığı tedbirler, Millî Korunma Kanunu, Varlık Vergisi gibi uygulamalar. Savaş
sonrası dünyada oluşan yeni konjonktür ve Demokrat Parti’nin kurulması
Demokrat Parti Dönemi: Demokrat Parti’nin kurulma süreci, özellikleri ve kurucu kadrosu. 21 Temmuz
1946 Genel Seçimleri ve çok partili sisteme geçiş. 1946-1950 yılları arasındaki gelişmeler. 14 Mayıs 1950
Genel Seçimleri ve Demokrat Parti’nin iktidara gelmesi. 1950-1954 yılları arasındaki gelişmeler
Demokrat Parti Dönemi: 1954-1960 yılları arasındaki gelişmeler. Dış politikada Kıbrıs meselesi. 27 Mayıs
1960 Askerî Müdahalesi, Demokrat Parti iktidarının sonu ve Türkiye Cumhuriyeti tarihi kapsamında “askerî
müdahale” ifadesinin incelenmesi
27 Mayıs 1960 sonrası gelişmeler, MBK Dönemi, 1961 Anayasası, 15 Ekim 1961 Genel Seçimleri, İsmet
İnönü’nün başbakanlığında CHP-AP (Adalet Partisi) Koalisyon Hükümeti, Türkiye Cumhuriyeti tarihi
kapsamında “koalisyon hükümeti” ifadesinin incelenmesi ve Süleyman Demirel’in 1964’te AP Genel
Başkanı olarak siyasete girmesi
Dersin
Çıktıları
1,2
1,2
1,2
1,2,3
1,2,3
3,4
4
4
3,4
4
10 Ekim 1965 Genel Seçimleri, AP’nin seçimi kazanmasıyla Süleyman Demirel’in başbakan olması ve
Demirel’in başbakanlık döneminin Türkiye’deki diğer önemli gelişmelerle birlikte incelenmesi (1965-1971)
12 Mart 1971 Askerî Müdahalesi ile Demirel’in iktidardan uzaklaştırılması, 12 Mart Müdahalesi sonrası ara
rejim dönemi, Erim, Talu ve Melen Hükümetleri, Bülent Ecevit’in CHP’nin Genel Başkanı olması, 1974
Genel Seçimleri, Bülent Ecevit’in başbakanlığında CHP-MSP (Millî Selâmet Partisi) Koalisyon
Hükümeti’nin kurulması
Kıbrıs meselesinin genel olarak tekrar özetlenmesi, adada Rum-EOKA terörü, Nikos Sampson darbesi,
Kıbrıs Barış Harekâtı, ABD’nin harekâta tepkisi sonrası gelişmeler ve 12 Eylül 1980 Askerî Müdahalesi
12 Eylül 1980 Askerî Müdahalesi sonrası ara rejim dönemi, Turgut Özal’ın siyasete girişi ve final sınavı
öncesi yarıyılda incelenen konuların genel olarak özetlenmesi
11
12
13
14
4
3,4
3,4
4
COURSE PLAN
Weeks
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Course
Outcomes
1,2
Topics
Examining the abolition of the Ottoman Sultanate, establishment of the people's party (HF, CHP), multiparty political system trial and Law on the Maintenance of Order (Takrir-i Sükûn Kanunu)
Law on the Maintenance of Order (Takrir-i Sükûn Dönemi, 1925-1929), establishment of the Free
Republican Party (Serbest Cumhuriyet Fırkası, 1930)
Examining the Atatürk’s Principles and Turkish Renovation
Turkish foreign policy in the Atatürk Period: Bilateral relations with England (United Kingdom),
Greece, Soviet Union, France and Germany
Turkish foreign policy in the Atatürk Period: League of Nations, Balkan Pact, Montreux Convention and
Hatay Issue (1938-1939)
İsmet İnönü Period: İsmet İnönü's first years as President of the Rebuplic of Türkiye, Second World War
and Turkish foreign policy during war
İsmet İnönü Period: Political, economic and other developments occurred in Türkiye during Second
World War, establishment of the Democratic Party (Demokrat Parti, 1946)
Democratic Party Period: Leading board of the Democratic Party, 1946 General Elections and Transition
to the multi-party political system in Türkiye, developments occurred in Türkiye during between the
years of 1946-1950, 1950 General Elections and coming to power of the Democratic Party,
developments occurred in Türkiye during between the years of 1950-1954
Democratic Party Period: Developments occurred in Türkiye during between the years of 1954-1960,
Cyprus Question in Turkish foreign policy, May 27, 1960 Military Coup and end of the Democratic
Party government
Political, economic and other developments occurred in Türkiye during between the years of 1960-1965
1965 General Elections and Süleyman Demirel’s Justice Party (Adalet Partisi) government (1965-1971)
March 12, 1971 Military Coup and end of the Süleyman Demirel (Justice Party) government, political,
economic and other developments occurred in Türkiye during between the years of 1971-1974
Examination of the Cyprus Question in Turkish foreign policy, Greek Cypriot terror group EOKA,
Cyprus Peace Operation (Kıbrıs Barış Harekâtı, 1974), political, economic, diplomatic and other
developments occurred in Türkiye during between the years of 1974-1980 and September 12, 1980
Military Coup
Developments occurred in Türkiye after September 12, 1980 Military Coup, Turgut Özal in Turkish
politics.
1,2
1,2
1,2,3
1,2,3
3,4
4
4
3,4
4
4
3,4
3,4
4
Dersin Mühendislik Programıyla İlişkisi
Katkı
Seviyesi
1
2
3
Programın mezuna kazandıracağı bilgi, beceri ve yetkinlikler (programa ait çıktılar)
Çok disiplinli takım çalışması yürütebilme becerisi
Mesleki ve etik sorumlulukları kavramış olması
Çok etkin sözlü ve yazılı iletişim kurabilme becerisi
Mühendislik çözümlerinin küresel ve toplamsal boyutlarda etkisini kavraması için gereken geniş kapsamlı bir
eğitim almış olması
Yaşam boyu öğrenme gereğini algılamış ve bu yeteneği kazanmış olması
e
Güncel/çağdaş konulara ilişkin bilgi sahibi olması
f
1: Az, 2. Kısmi, 3. Tam
a
b
c
d
+
+
+
+
+
+
Relationship Between the Course and Engineering Curriculum
Program Outcomes
a
b
An ability to function on multi-disciplinary teams
An understanding of professional and ethical responsibility
Level of
Contribution
1
2
3
+
+
An ability to communicate effectively
The broad education necessary to understand the impact of engineering solutions in a global and societal
contex
A recognition of the need for, and an ability to engage in life-long learning
e
A knowledge of contemporary issues
f
1: Little, 2. Partial, 3. Full
c
d
+
+
+
+
1. Derse devam zorunluluğu %70’tir. Bu şart herhangi bir esneklik olmadan
uygulanacaktır. Belgelendirilmiş ve onaylanmış mazeret durumları bu kapsamın dışındadır.
2. Ders başarı notu, vize sınav puanının %40’ı ile final sınav puanının %60’ının
toplamından sağlanacaktır. Dersten başarılı (BL) sayılmak için en düşük başarı puanı
60’tır.
Dersle İlgili Diğer Önemli Bilgiler
(Other Important Information About
the Course)
3. Dersin sınavları yüz yüze yapılmaktadır. Yetkili makamlar tarafından sınav
yönteminde değişiklik kararı alınabilir. Değişiklik durumunda duyuru yapılacaktır.
4. Vize sınavında 30 ve üzerinde puan alan öğrenciler final sınavına girmeye hak
kazanacaktır. Vize sınav sonucu 30 puanın altında olan ya da mazeretsiz olarak sınava
katılmayan öğrenciler final sınavına katılamayacaktır. (VF)
1. Minimum 70% compulsory attendance is required. Documented and approved excuses
are excluded.
2. To be considered successful in this course, the sum of 40% of the midterm exam score
and 60% of the final exam score must be at least 60 points out of 100 points.
3. All exams will be held face-to-face. A decision may be made to change the exam
method. In this case, an announcement will be made.
4. Students who score 30 points out of 100 points and above in the midterm exam, will be
eligible to take the final exam. Students with a midterm score of less than 30 points out of
100 points will not be able to attend the final exam. Students who do not attend the
midterm exam without an excuse, will not be able to attend the final exam.
Düzenleyen (Prepared by)
Tarih (Date)
Dr. Barış ERTEM
2023
İmza (Signature)