Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon XI
CITY OF MATI NATIONAL HIGH SCHOOL
Government Center, Dahican, City of Mati
Learning Area
Filipino
Quarter
Grade Level
7
Date
Marso 22, 23,
24, 2023 (3
araw)
3
I.
LESSON TITLE
II.
OBJECTIVES
III.
CONTENT/ CORE CONTENT
IV. LEARNING
PHASES
A. Panimula
Mga Tula/Awiting Panudyo, Tugmang De Gulong, Palaisipan,
Bugtong
Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
A. Naibibigay ang mga katangian ng tula/awiting
panudyo, tugmang de gulong at palaisipan;
B. Naihahambing ang mga katangian ng tula/awiting
panudyo, tugmang de gulong at palaisipan; at
C. Nakasusulat ng sariling tulang panudyo, tugmang de
gulong, palaisipan at bugtong.
Tulang Panudyo, Tugmang De Gulong, Palaisipan, Bugtong
Suggested
Timeframe
Learning Activities
20 minuto
Panuto: Ang nasa kahon ay ang mga halimbawa ng Awiting Panudyo,
Tugmang De Gulong, Bugtong at Palaisipan. Ang gawaing ito ay
tatawaging HALI-UGNAY na kung saan, ang mga ibinigay na mga
halimbawa ay iuugnay ng mga mag-aaral kung saan ito napapabilang
na karunungang bayan. Sa pagpili ng mga kalahok sa gawaing ito, ay
idadaan sa “stop dance”. Ang mag-aaral na matatalo sa larong “stop
dance”, ang s’yang sasagot sa HALI-UGNAY.




God knows Hudas not pay.
Ang sitsit ay sa aso,ang katok ay sa pinto,sambitin ang ‘para’
para ang dyip ay huminto.
Anong meron sa aso na meron din sa pusa, na wala sa ibon,
ngunit meron sa manok, na dalawa sa buwaya at kabayo na
tatlo sa palaka?
Hindi hari, hindi pari ang suot ay sari-sari.
Awiting
Panudyo
Tugmang De
Gulong
Bugtong
Palaisipan
Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon XI
CITY OF MATI NATIONAL HIGH SCHOOL
Government Center, Dahican, City of Mati
B.
Pagpapaunlad
30 minuto
Pagtatalakay:
Karunungang Bayan
Ito ay isang sangay ngpanitikan kung saan nagiging daan upang
maipahayag ang mga kaisipan na nabibilang sa bawat kultura ng mga
tao. Nakakatulong ito sa pag- angkin ng kamalayang tradisyunal na
nagpapatibay ng pagpapahalagang kultural.
Tula/Awiting Panudyo, Tugmang De Gulong at Palaisipan
Tula/Awiting Panudyo
 Ang awiting panudyo o tulang panudyo ay isang uri ng
karunungang bayan na ang kayarian ay mga sukat (measure) at
tugma (rima).
 Layunin nitong uyamin o manudyo. Ito rin ay nagpapahayag na
ang mga ninuno natin ay may makulay na buhay nang bata pa
sila.
Halimbawa:
1. Chit Chirit Chit
Chitchiritchit alibangbang
Salaginto Salagubang
Ang babae sa lansangan
Kung gumiri’y parang tandang.
Santo Nino sa Pandacan,
Puto seco sa tindahan
Kung ayaw kang magpautang
Uubusin ka ng langgam.
Mama, Mama, namamangka
Pasakayin yaring bata
Pagdating sa Maynila
Ipagpalit ng manika.
Ale, Ale, namamayong
Pasukubin yaring sanggol
Pagdating sa Malabon
Ipagpalit ng bagoong.
Tugmang de gulong
 Ang tugmang de gulong ay mga paalalang makikita sa mga
pampublikong sasakyan gaya ng dyip, traysikel, o bus.
 Ang mga tugma o paalalang ito ay karaniwang nakatutuwa,
nanunudyo,o di kaya naman ay mayroon talagang
makabuluhang mensaheng nais iparating sa mga pasahero.
Karaniwan ding inihahango ang mga tugmang ito sa mga
kasabihano salawikaingPilipino.
Halimbawa:
1. God knows Hudas not pay.
2. Ang sitsitaysaaso,angkatokay sapinto,
Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon XI
CITY OF MATI NATIONAL HIGH SCHOOL
Government Center, Dahican, City of Mati
sambitin ang ‘para’ para ang dyip ay huminto.
3. Bastadrayber,siguradongsweetlover.
4. Miss na sexy,kung gusto mongmalibre,
sa drayber katumabi.
Bugtong at Palaisipan
 Ang bugtong ay isang pangungusap o tanong na may doble o
nakatagong kahulugan na nilulutas bilang isang palaisipan (tinatawag
ding palaisipan ang bugtong).
 May dalawang uri ang bugtong: mga talinghaga o enigma,
bagaman tinatawag ding enigma ang bugtong, mga suliraning
ipinapahayag sa isang metapora o ma-alegoryang wika na
nangangailangan ng katalinuhan at maingat na pagninilay-nilay para
sa kalutasan, at mga palaisipan (o konumdrum), mga tanong na
umaasa sa dulot ng patudyong gamit sa tanong o sa sagot.
Halimbawa:
Hindi hari, hindi pari
ang suot ay sari-sari.
Sagot : Sampayan
Ang palaisipan ay isang suliranin o uri ng bugtong (enigma) na sinusubok
ang katalinuhan ng lumulutas nito. Sa karaniwang palaisipan, inaasahan
na lutasin ang palaisipan sa pamamagitan ng pagsama-sama ng mga
piraso sa isang lohikal na paraan para mabuo ang solusyon. Kadalasang
nililikha ang mga palaisipan bilang isanguringlibangan,ngunit maaari rin
namang magmula ito sa seryosong matematikal at lohistikal na
suliranin—samga ganitong kaso, ang kanilang matagumpay na
pagkalutas ay isang mahalagangambagsapagsaliksik sa matematika.
Halimbawa:
Anong meron sa aso na meron din sa pusa,
na wala sa ibon, ngunit meron sa manok,
na dalawa sa buwaya at kabayo na tatlo sa palaka?
Sagot: A
Gawain sa Pagkatuto Bilang 1
Panuto: Sagutin ang sumusunod:
1. Ibigay ang mga katangian ng sumusunod batay sa natalakay.
a. Tula/ Awiting Panudyo_______________________________________________________________
b. Tugmang de Gulong_______________________________________________________________
c. Bugtong_______________________________________________________________
d. Palaisipan_______________________________________________________________
Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon XI
CITY OF MATI NATIONAL HIGH SCHOOL
Government Center, Dahican, City of Mati
2. Anong kultura ng mga Pilipino ang ipinapakita sa mga
karunungang bayang nabanggit?
3. Bilang isang mamamayang Pilipino, paano mo mapapanatili ang
mga kulturang bayan na meron tayo?
C.
Pakikipagpalihan
20 minuto
Gawain sa Pagkatuto Bilang 2
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na bugtong at palaisipan.
1. Heto na si Kaka,
Sagot: __________
Pabukabukaka
2. Isang supot ng uling,
Sagot: __________
Naroroo’t bibitin bitin
3. May ulo’ywalang buhok,
Sagot: __________
May tiyan, walangpusod
4. May sampung aso sa itaas ng gusali,
Sagot: __________
May nakita silang pusa sa ibaba,
Tumalon sila sa gusaling iyon. Ilan ang natira?
5. Anong tinapay ang hind kinakain ang gitna? Sagot: __________
D.
Paglalapat
30 minuto
Gawain sa Pagkatuto Bilang 3
Panuto: Paghambingin ang mga katangian ng mga sumusunod na
karunungang bayan. Ibigay ang pagkakatulad at pagkakaiba ng
mga ito at ilagay sa Venn diagram sa ibaba.
Tula/ Awiting Panudyo
Bugtong
V. ASSESSMENT
(Learning Activity
Sheets for
Enrichment,
Remediation or
30 minuto
Tugmang de Gulong
Palaisipan
A. Sagutin ang mga sumusunod na tanong:
1. Bakit mahalagang pag-aralan at matutuhan ang mga akdang
pampanitikan na tulad ng mga ito?
Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon XI
CITY OF MATI NATIONAL HIGH SCHOOL
Government Center, Dahican, City of Mati
Assessment to be
given on
Weeks 3 and 6)
2. Paano sumasalamin sa kultura at uri ng pamumuhay ng mga tao
at sa
kalagayang panlipunan ang nilalaman ng tugmang de gulong,
tulangpanudyo, palaisipan atbugtong?
3. Masasabi mo bang may likas na talinong taglay ang ating mga
ninuno batay sa mga anyong ito ng panitikan? Paano mo ito
mapatutunayan?
B. Sumulat ng sariling komposisyon sa tulang panudyo, tugmang de
gulong, palaisipan at bugtong gamit ang mga katangian nito.
Tulang panudyo
__________________________
__________________________
__________________________
Tugmang de gulong
__________________________
__________________________
__________________________
Palaisipan
__________________________
__________________________
__________________________
Bugtong
__________________________
__________________________
__________________________
PAMANTAYAN
1. Malinaw
na
sinasalamin ng
mga nilikha ang
bawat
katangian
ng
Tugmaang de
Gulong, Tulang
Panudyo
at
Palaisipan
2. Mahusay
ang
paggamit
ng
mga salita at
pahayag
3. Masining
ang
pagkakabuo ng
bawat
halimbawa
5
4
3
2
1
Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon XI
CITY OF MATI NATIONAL HIGH SCHOOL
Government Center, Dahican, City of Mati
4. May kaayusan
ang
mga
ideyang
nakapaloob sa
binuong
mga
halimbawa
5. Nakaaaliw
at
nakapupukaw
ng interes ng
mambabasa.
Pamantayan:
5 – Napakahusay: 4 – Mahusay; 3 – Katamtaman ang husay;
2 – Nangangailangan pa ng pagpapaunlad;
1 – Nangangailangan pa ng gabay
VI. REFLECTION
Inihanda ni:
20 minuto
Isulat sa sagutang papel ang inyong natutunan mula sa aralin gamit
ang mga gabay sa ibaba:
Naunawaan ko na __________________________________________________.
Napagtanto ko na __________________________________________________.
Kailangan ko pangmalaman ng ____________________________________.
CYMON JAMES A. BARBAS
Student Teacher
Namasid ni:
MARK WESLY REQUIRME
Cooperating Teacher