EKON11 1 Tutorial Dersi – Bölüm 4 Talep ve arz esneklikleri • Amatör dedektif olduğunuzu ve meslektaşlarınızdan birinin gelirini tahmin etmek için düşük mal kavramlarını kullanabileceğinizi düşünün. • Meslektaşlarınızdan birinin dükkan ziyaret ettiğini ve: • iki somun ekmek, • iki kalıp ucuz margarin, • iki kg patates, • ve 40 sigara • içeren bir taşıyıcı çanta ile geri döndüğünü hayal ediniz. Talep ve arz esneklikleri • Bir başka meslektaş (benzer bir keşif gezisinde) • • • • • • bir somun ekmek, bir kalıp ucuz margarin, bir kg patates, bir paket sigara, bir çift çorap, ve bir şişe şarap. • içeren bir taşıyıcı çanta ile geri döndüğünü hayal ediniz. Meslektaşların gelirleri hakkında bir şey söyleyebilir misiniz? 1. Çok bilim dışı olarak, ikinci öğrencinin daha fazla gelire sahip olduğunu öne sürebiliriz. 2. Çünkü < 1 gelir esnekliğine sahip ihtiyaç mallarından daha az satın aldı (ekmek, ucuz margarin, sebze, sigara) ve gelir esnekliği >1 (alkol, kıyafet) ne sahip lüks mallardan daha fazla satın aldı. • • • • iki somun ekmek, iki kalıp ucuz margarin, iki kg patates, ve 40 sigara • • • • • • bir somun ekmek, bir kalıp ucuz margarin, bir kg patates, bir paket sigara, bir çift çorap, ve bir şişe şarap. Talep ve arz esneklikleri • Yeni bir çalışmanın, Levi’s kot pantolonu için talebin fiyat esnekliğinin ve gelir esnekliğinin sırasıyla 1,5 ve 2 olduğunu belirlediğini varsayalım. Kotların arzı da esnektir. Aşağıdaki ifadelerin doğru veya yanlış olup olmadığını açıklayın: • Tüketicilerin gelirlerindeki artış satılan fiyat ve miktarı artıracak, ancak toplam üretici gelir azalacaktır. • • Talebin gelir esnekliği olumludur. Bu nedenle gelirdeki artış Levi’s kot pantolonlarına olan talebin artmasına neden olacaktır. Talep sağa kayar ve denge fiyat ve miktar artar. Bu da toplam üretici gelirinde artışa yol açıyor. Kot fiyatlarındaki %5'lik artış talep edilen miktarı %10 azaltacaktır. • • Yanlış. Talebin fiyat esnekliği 1,5'tir. Bu nedenle fiyattaki %5'lik artış talep edilen miktarı %7,5 oranında azaltacaktır. Talep ve arz esneklikleri Portakal suyunun fiyatı %12 düşüş yaşamıştır. Bu duruma göre portakal suyuna olan talep miktarı %22 artış göstermiştir. Ayrıca elma suyuna olan talep miktarı %14 seviyesinde azalmıştır. • Portakal suyu fiyatı esnek bir ürün müdür? • Portakal suyu ve Elma suyu tamamlayıcı ürünler mi yoksa ikame ürünler midir? Talep ve arz esneklikleri Yüksek petrol fiyatları neticesinde havayolları şirketi mil başına olan ücretleri 75 centten 1,25 dolara yükseltmiştir. Bu duruma karşılık günlük yolcu sayısı 2,5 milyon adetten 1,5 milyon kişiye düşmüştür. Biletlerin orta nokta (yay) fiyat esnekliğini hesaplayınız. Talep ve arz esneklikleri Fiyat Miktar 200 50 250 45 300 40 350 35 400 30 Bu piyasada fiyatın 400 TLden 350 TL ye düşmesi durumunda toplam hasıla nasıl değişir? Bu ürün bu fiyat seviyesinde esnek midir? Nokta fiyat esnekliğini hesaplayın. Toplam hasılanın maksimum olduğu seviyeyi belirtiniz. Talep ve arz esneklikleri Fiyat Miktar 200 50 250 45 300 40 350 35 400 30 Bu piyasada fiyatın 400 TLden 350 TL ye düşmesi durumunda toplam hasıla nasıl değişir? Bu ürün bu fiyat seviyesinde esnek midir? Nokta fiyat esnekliğini hesaplayın. Toplam hasılanın maksimum olduğu seviyeyi belirtiniz. P=200= TH: 200*50= 10 000 P=250= TH: 250*45= 11 250 P=300= TH: 300*40= 12 000 P=350= TH: 350*35= 12 250 P=400 TH: P*Q= 400*30=12 000 Talep ve arz esneklikleri Aşağıda verilen talep eğrisi grafiğine göre, DVD’ nin günlük kirası 3 TL’den 5 TL’ye çıkarsa, talebin orta nokta esnekliğini hesaplayınız.