KASAYSAYAN AT PANGYAYARI
Panahon ng mga
Espanyol
Inihanda ni: Joy Nicole Etac
Miguel Lopez de Legazpi
Ang
isinaalang–alang
na
naunang
pananakop ng mga Espanyol sa ating
kapuluan ay ang pananatili rito ni Miguel
Lopez de Legazpi noong 1565,
bilang
kauna-unahang Kastilang gobernadorheneral. At dito nagsimula ang panitikan
ng mga tao sa Pilipinas. Ang diwa ng
pasimulang ito ay nagpatuloy nang
walang
pagbabago
hanggang
sa
pagkakaroon ng digmaan sa Kabite noong
1872. Higit sa tatlong dantaon ding
pananakop na ito ng mga kastila.
Pagbabagong Naganap sa Buhay ng mga Pilipino
Tinangkilik ang relihiyong Katoliko.
Nagpalit sila ng pangalan at nagpabinyag.
Nagbago ang kanilang pamumuhay
Nagkaroon ng mga bahay na tisa atbato
Magagandang kasangkapan tulad ng piyano, at mga
kagamitang pangkusina
Nagkaroon ng mga sasakyangtulad ng karwahe, tren at
bapor.
Natuto silang mag diwang ng mga kapistahan bilang
parangal sa mga santo at Papa.
IMPLUWENSIYA NG MGA KASTILA SA PANITIKANG FILIPINO
1 . Ang“baybayin” na ipinagmamalaki na kauna-unahang abakadang Filipino na
nahalinhinan ng alpabetong Romano.
2. Ang Pagkakaturo ng Doctrina Cristiana na kinasasaligan ng mga gawang
makarelihiyon.
3. Ang wikang Kastila na naging wika ng Panitikan nang panahong yaon. Marami sa
mga salitang ito ang naging bahagi ng wikang Filipino.
4. Ang pagkakadala ng mga alamat ng Europa at tradisyong Europeo rito na
nagingbahagi ng Panitikang Filipino tulad ng awit, kurido, moro-moro at iba pa.
5. Ang pagkakasinop at pagkakasalin ng makalumang panitikan sa Tagalog at sa
ibang wikain.
6. Ang pagkakalathala ng iba’t ibang aklat na pambalarila sa wikang Filipino tulad
sa Tagalog, Ilokano at Bisaya.
7. Ang pagkakaroon ng makarelihiyong himig ng mga lathalain ng mga panahong
yaon.
Tomas Pinpin
Ama ng Palimbagang Pilipino/Ama ng Paglilimbag
siyá ang unang tanyag at kinikilálang manlilimbag na katutubo nang ipasok
ang imprenta ng mga Español.
naging katulong sa limbagan sa Bataan ng mga Dominiko.
Inimprenta ni Pinpin ang aklat ni Padre Francisco Blancas de San Jose na
Arte y Reglas de la Lengua Tagala (Sining at mga Tuntunin ng Wikang
Tagalog) noong 1610.
Ipinangalan din sa kanya ang paglilimbag ng mga sumusunod na aklat:
1. Vocabulario Tagalog (1613) ni Fray Pedro de San Buenaventura
2. Relacion Verdadero del Insigne y excelente Martyrio(1623) ni Fray Melchor
de Manzano
3. Virgen San Mariano (1623) ni Fray Juan de los Angeles
4. Relacion de Martirio (1625) di-kilala ang awtor
5. Relacion Verdadero y Breve de la Persecucion y martyrios(1625) ni Fray
Diego de San Francisco
MGA UNANG AKLAT SA PANAHON NG KASTILA
Doctrina Cristiana
kauna-unahang aklat na nalimbag sa Pilipinas
noong 1593, sa pamamagitan ng silograpiko. Aklat
ito nina PadreJuan de Placencia at Padre Domingo
Nieva. Nasusulat ang aklat sa Tagalog at Kastila.
Naglalaman ito ng mga dasal, sampung utos, pitong
sakramento,
pitong
kasalanang
pangungumpisal at
katesismo. May 87 pahina lamang.
mortal,
MGA UNANG AKLAT SA PANAHON NG KASTILA
Nuestra Senora del Rosario
ikawalang aklat na nalimbag sa Pilipinas. Akda
ito ni Padre Blancas de San Jose noong 1602 at
nalimbag sa Imprenta ng Pamantasan ng Sto.
Tomas sa tulong ni Juan de Vera, isang mestisong
Intsik. Naglalaman ito ng mga talambuhay ng mga
santo, nobena at mga katanungan at sagot ukol sa
relihiyon.
MGA UNANG AKLAT SA PANAHON NG KASTILA
Barlaan at Josaphat
Aral na tunay na totoong pag aacay sa tauo,
nang manga cabanalang gaua nang manga
maloualhating santos na si Barlaan ni Josafat na
ipinalaman sa sulat ni S. Juan Damaceno
ikatlong aklat na nalimbag sa Pilipinas. Akda
ito sa Tagalog ni Padre Antonio de Borja. Orihinal
na nasa wikang Griyego. Ipinalalagay itong kaunaunahang nobelang nalimbag sa Pilipinas. Mayroon
itong 553 na pahina.
MGA UNANG AKLAT SA PANAHON NG KASTILA
Pasyon
aklat na nauukol sa buhay at pagpapakasakit ni Kristo.
Binabasa ito tuwing Mahal na Araw. Nagkaroon ngapat
na bersyon sa Tagalog ang akdang ito, at ang bawat
bersyon ay ayon na rin sa pangalan ng mga nagsisulat.
Ang mga ito ay ang Version de Pilapil (Padre Mariano
Pilapil); Version
deBelen (Gaspar Aquino deBelen);
Version dela Merced (Aniceto dela Merced); at Version
de
Guia
(Luis
de
Guia).
Isinaalang–alang
pinakapopular ang ay Version de Pilapil.
na
MGA UNANG AKLAT SA PANAHON NG KASTILA
Urbana at Felisa
aklat na sinulat ni Modesto de Castro, ang tinaguriang “Ama
ng Klasikong Tuluyan sa Tagalog”. Naglalaman ito ng
pagsusulatan ng magkapatid na sina Urban at Felisa. Pawang
nauukol sa kabutihang-asal ang nilalaman ng aklat na ito,
kaya’t malaki ang nagawang impluwensya
nito sa kaugaliang panlipunan ng mga Pilipino.
PANAHON NG PANITIKANG PANSIMBAHAN
Dalit - ang pag-aalay ng bulaklak kasabay nang pag-awit bilang handog sa
Birheng Maria. Dahil ang Birheng Maria ay simbolo ng kalinisan ng puri siya ay
hinahandugan tuwing buwan ng Mayo.
Ang nobena ay mga katipunan ng mga panalangin na kailangang ganap sa loob
ng 9 na araw. Maaaring sunod- sunod na araw o tuwing Martes (halimbawa ng
isang araw sa loob ng isang linggo).Batay na ito sa santo’t santa ng
namiminitakasi.
Mga Buhay-buhay ng mga Santo’t Santa sa layunin ng mga Kastilang
mapalaganap ang relihiyon, sumulat sila ng mga nauukol sa buhay-buhay ng mga
santo’t santa para gawing halimbawa ng mga tao.
PANAHON NG PANITIKANG PANSIMBAHAN
Senakulo, ito ay sang dulang nagsasalaysay ng buhay at kamatayan ng Poong
Hesuskristo.
Tibag isang pagtatanghal kung buwan ng Mayo, ng paghahanap ni Santa Elena
sa krus na pinagpakuan kay Kristo.
Parabula, kwentong hango sa banal na kasulatan na maaaring umakay sa tao sa
makatuwid na landas ng buhay.
Mga Uri ng Panitikan
AWIT
KURIDO
KOMEDYA/MORO-MORO
KARAGATAN
Maraming Salamat
sa Pakikinig!