ФИЗИКАЛЫҚ ШАМАЛАР МЕН ӨЛШЕМ БІРЛІКТЕР
Тест сұрақтары
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
КИНЕМАТИКА
Тест тапсырмалары
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
ДИНАМИКА, СТАТИКА ЖӘНЕ САҚТАЛУ ЗАҢДАРЫ
Тест тапсырмалары
1.
2.
3.
Планета дөңгелек орбита бойымен жұлдызды айнала тұрақты жылдамдықпен
қозғалады.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
ТЕРБЕЛІСТЕР МЕН ТОЛҚЫНДАР
Тест тапсырмалары
1.
2.
3
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
МОЛЕКУЛАЛЫҚ ФИЗИКА
Тест тапсырмалары
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
ТЕРМОДИНАМИКА НЕГІЗДЕРІ
Тест тапсырмалары
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
ЭЛЕКТРОСТАТИКА ЖӘНЕ ТҰРАҚТЫ ТОК
Тест тапсырмалары
1.
2.
3.
Графиктерде төрт мүмкін болатын вольт-амперлік сипаттамалар (І-V)
бейнеленген.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
ЭЛЕКТРОДИНАМИКА
Тест тапсырмалары
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Тогы бар түзу сым магнит өрісін тудырады.
Қай суретте магнит өрісінің күш сызықтары дұрыс бейнеленген?
11.
12.
13.
14.
15.
16.
ОПТИКА
Тест тапсырмалары
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
АТОМДЫҚ ЖӘНЕ ЯДРОЛЫҚ ФИЗИКА
Тест тапсырмалары
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
АСТРОНОМИЯ
Тест тапсырмалары
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫНЫҢ ЖАУАПТАРЫ
ФИЗИКАЛЫҚ ШАМАЛАР МЕН ӨЛШЕМДЕР
1
2
3
4
5
6
7
B
C
C
C
D
B
A
КИНЕМАТИКА
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
B
D
B
C
D
D
C
C
B
D
11
12
13
14
15
16
B
A
A
B
D
D
ДИНАМИКА, СТАТИКА ЖӘНЕ САҚТАЛУ ЗАҢДАРЫ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
B
B
D
B
B
A
A
C
B
D
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
C
D
A
A
C
C
A
C
A
C
21
22
23
24
25
B
C
B
D
C
ТЕРБЕЛІСТЕР МЕН ТОЛҚЫНДАР
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
C
C
C
D
D
D
A
A
C
C
11
12
13
14
15
16
A
D
B
D
B
B
МОЛЕКУЛАЛЫҚ ФИЗИКА
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
D
C
B
A
C
B
D
A
A
B
11
12
13
14
B
A
C
C
ТЕРМОДИНАМИКА
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
A
B
C
B
B
C
A
A
A
C
11
12
13
A
B
A
ЭЛЕКТРОСТАТИКА ЖӘНЕ ТҰРАҚТЫ ТОК
1
D
11
B
21
C
2
A
12
B
3
C
13
A
4
D
14
D
5
A
15
B
6
C
16
D
7
C
17
A
8
A
18
D
9
B
19
C
10
D
20
A
ЭЛЕКТРОДИНАМИКА
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
C
C
D
B
B
A
C
C
A
D
11
12
13
14
15
16
B
A
C
B
B
B
ОПТИКА
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
A
D
A
B
D
B
D
D
D
B
11
12
13
14
15
16
D
B
D
B
D
A
7
D
17
D
8
D
18
C
9
A
19
D
10
B
20
A
7
D
8
C
9
C
10
A
АТОМДЫҚ ЖӘНЕ ЯДРОЛЫҚ ФИЗИКА
1
D
11
C
2
B
12
B
3
A
13
A
4
B
14
C
5
C
15
D
6
A
16
B
АСТРОНОМИЯ
1
A
11
C
2
B
3
A
4
B
5
B
6
C
МЕХАНИКА
Құрылымдық тапсырмалар
1.
2.
Кеме көлде жүзіп келеді. Суретте кеменің жүзу мезетінен бастап алғашқы 150 с ішіндегі
жылдамдық графигі берілген.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
ТЕРБЕЛІСТЕР МЕН ТОЛҚЫНДАР
Құрылымдық тапсырмалар
1.
Дене серіппенің ұшына ілінген және вертикаль тербеліс жасайды.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
МОЛЕКУЛАЛЫҚ ФИЗИКА
Құрылымдық тапсырмалар
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
ЭЛЕКТРОСТАТИКА ЖӘНЕ ТҰРАҚТЫ ТОК
Құрылымдық тапсырмалар
1.
2.
3.
4.
5.
6.
ЭЛЕКТРОДИНАМИКА
Құрылымдық тапсырмалар
1.
2.
3.
4.
ОПТИКА
Құрылымдық тапсырмалар
1.
2.
3.
4.
5.
6.
АТОМДЫҚ ЖӘНЕ ЯДРОЛЫҚ ФИЗИКА
Құрылымдық тапсырмалар
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
АСТРОНОМИЯ
Құрылымдық тапсырмалар
1.
2.
3.
4.
5.
6.
МЕХАНИКА
Құрылымдық тапсырмалар жауаптары
Сұрақ
Жауап
Балл
1(a)(і)
Масса жəне уақыт
В1
1(a)(ii)
1. Қозғалыс бағытын сипаттайды
/орын ауыстыру векторыныңуақытқа
қатынасы
В1
2. – Күш әсерінен
В1
В1
1(b)(і)
1(b)(ii)
- ауырлық күші/гравитация күші
көрсетілген
450000 Н/450 кН/ 4.5*105Н
a=FR/m немесе 50000Н/40000кг
1(c)(i)
1.25 мс-2 /1.25 Н/кг
Үдеу нольге тең – D бөлігінде
Егер бір шаманы
көрсететін болса балл
қойылмайды
А1
С1
А1
B1
Үдеу тұрақты – А бөлігінде
1(c)(ii)
Қосымша ақпарат
Үдеуі азаяды – С бөлігінде
B1
Үдеуі артады – В бөлігінде
Денеге модулі тұрақты күш әсер ету
керек
B1
Оқушы 3-4 дұрыс жауап
үшін 2 балл,
2 дұрыс жауап үшін 1
балл алады
B1
1(c)(iii)
Сұрақ
2(a)(i)
2(a)(ii)
2(a)(iii)
2(b)
Бағыты тұрақты күш/дене ілгерлемелі
қозғалады/Ньютонның II заңы
бойынша
Фигураның ауданын есептеу
Барлығы
Жауап
X t = 120 с және t = 150 с арасында
Y t = 0 және t = 30 с арасында
Z t = 30 с және t = 120 с арасында
B1
[12]
Балл
Қосымша ақпарат
B1
қабылданады қисықта
немесе осьте
B1
қабылданады қисықта
немесе осьте
B1
қабылданады қисықта
немесе осьте
Ең басынан бастап градиенті артып
отыратын қисық
B1
Соңындағы градиенті оң болатын түзу
B1
2(c)(i)
170 ( кН) жəне шығыс(қа)
2(c)(ii)
жылдамдық тұрақты/үдеу жоқ жəне
тең әсерлі күш жоқ/күштердің жоқтығы
Барлығы
Cұрақ
3(a)
Жауап
B1
B1
[7]
Қосымша ақпарат
Құлау кезінде қашықтықты өлшеу әдісі
(м-лы, сызғыш немесе лента/рулетка)
B1
м-лы, құлап келе жатқан
доп және таймер немесе
видеокамера немесе
мәліметтер тіркеушісі
және т.б.
Өлшеу әдісі (м-лы, таймер немесе
видеокамера, счетчик)
B1
Кем дегенде 2 жазуы бар сәйкес
құралдың айқын суреті
B1
B1
B1
v2 = 2gh немесе v2 = 2 × 1.6 × 7.2
немесе v2 = 23.04
C1
4.8 (м с –1)
A1
12(кг м с –1)
B1
Барлығы
Сұрақ
Жауап
жоққа шығ. қашықтық
өлшеу
жоққа шығ. уақыт өлшеу
Үдеуді есептеу әдісі (мысалы, = 2h/t2)
3(b)(ii)
жоққа шығ. күштер
балансы
Балл
Таймерді бастау және тоқтату әдісі (млы, магниттік сөндіруші және
жабылатын қақпақ)
3(b)(i)
қабылданады кері
бағытта, қозғалысқа
қарсы
жоққа шығ. таймерді
бастау және тоқтату
жоққа шығ. g мәнін
есептеу
[8]
Балл
4(a)
(p = mv ) or 0.16 × 35
C1
4(b)(i)
5.6 (кг м с–1)
күш импульсі вектор болып табылады /
оның бағыты бар / velocity (not speed)
байланысты
A1
B1
4(b)(ii)
1. 12 (кг м с–1) немесе - 12 (кг м с–1)
B1
2. F= p / t немесе 12 / 0.025
480 (Н) немесе - 480 (Н)
Барлығы
C1
A1
[6]
Қосымша ақпарат
эквивалентті фразалар
қабылданады;
ол кері қозғалады
ескерілмейді
қка (a)
қка (b)(ii)1.
қка (b)(ii)1.
Сұрақ
Жауап
Балл
5(a)
серпімділік шегі
B1
5(b)(i)
11 (см)
B1
5(b)(ii)
F=kx
C1
Қосымша ақпарат
пропорционалдылық
шегі, қабылданады
қабылданады
> 10.5 -тен < 11.5 -ке
дейін (см)
мысалы,
(8.0, 22) және (0, 11)
(3.0, 15) және (0, 11)
(6.0, 19) және (0, 11)
Графиктен алынған 2 нүтенің
көмегімен градиент немесе кері
шаманы есептеген үшін
5(c)
Сұрақ
C1
k дұрыс есептелінген
A1
(жаңа ұзындық) ұзындау
B1
серіппе серпімділік шегінен тыс
созылған / P / тым созылған
Барлығы
B1
Жауап
Балл
8.3(3 Н) немесе 8.5 (Н)
B1
6(a)(ii)
(Бастапқы мезетте) ауа кедергісі жоқ /
кедергі күші / ауадағы үйкеліс
немесе
(Бастапқы мезетте) (сауытқа) тек қана
ауырлық күші әрекет етеді
B1
ауаның кедергі / кедергі / үйкеліс
артады (жылдамдық артқандықтан)
Көбейеді: кинетикалық / жылу / ішкі
энергиясы
B1
Қосымша ақпарат
Қабылданады
8,33(Н) 8,34(Н)
Ескермеу
тек жылдамдық артады
B1
B1
6(b)(i)
0.73 (Н см–1)
0.75 (Н см–1)
Немесе
егер үшбұрыштын
градиенті Х осінде
жатқан 3Н-нан кем
мәнімен есестелініп
дұрыс жауап болса
[7]
6(a)(i)
6(a)(iii)
Ұпай берілмейді, егер
үшбұрыштын градиенті Х
осінде жатқан 3Н-нан
кем мәнімен есестелінсе
Азаяды: гравитациялық (потенциал)
(p = )mv немесе 0.85 × 25
C1
21 (кг м с-1)
Барлығы
A1
[9]
қабылданады
потенциалдық
21.25 (кг м с-1)
Сұрақ
7(a)(i)
7(a)(ii)
7(b)(i)
7(b)(ii)
7(b)(iii)
Сұрақ
8(a)(і)
8(a)(іi)
8(b)
Жауап
Балл
Қосымша ақпарат
(М = )Fd немесе 63 000 × 2.4
C1
1.5 × 105 (Н м)
A1
Сағат тілімен бағыттас күш моменті =
сағат тілінің бағытына қарама-қарсы
күш моментіне
немесе (T = )1.512 × 105 / 0.72
немесе (T = )1.512 × 105 / (0.72 × 28)
немесе 2.1 × 105 (Н)
C1
7500 (Н)
A1
(нүкте) осыдан кейін материал
деформацияланады
В1
Аз жүктеме/ аз күш/ жүктеме (жүк) жоқ
В1
Координаталар басынан оң
градиентінің түзу сызығы
B1
қабылданады
координаталар басынан
салынған қисық;
Артатын (оң) градиентінің үздіксіз
қисығы
B1
серпімділік потенциалы (энергиясы)/
серпілпелі деформацияның энергиясы
Барлығы
B1
ескерілмейді, егер
сызық өздігінен төмен
майысса
қабылданады
серпімділік энергиясы
[9]
Жауап
Балл
Шеңбер центіріне бағытталған вектор
F әріпімен белгіленген
Шеңбер центріне бағытталған вектор
сызылған
В1
Үдеудің бағыты қорытқы күш
бағытымен сәйкес келеді
/ F=ma
Сызықтар Жердің центріне қарай
бағытталған
В1
Минимум 6 сызық
1.512 × 105 (Нм)
151200 (Н м)
27 (а) (i)-дан қатенің
ауысуы
Қабылданады
210000Н
27 (а) (i)-дан қатенің
ауысуы
Келесі жауаптар 1 балл
бағаланады:
Гук заңы орындалатын
нүктеге дейін/ серпімді
деформация өтеді/
қалдық деформация
болмайтын максималды
жүктемесі/ дене
бастапқы қалпына
келмейді (өлшемі, күй)
Қабылданбайды:
материал
бүлінеді/қирайды/үзіледі
Қосымша ақпарат
В1
М1
А1
Минимум 2 сызық
Масса В масса А дан үлкен/ mB > mA /
В
Дененің салмағы дене массасына және
гравитациялық өрістің кернеулігіне
тәуелді болады
B1
B1
Гравитациялық өріс
кернеулігі / еркін түсу
үдеу / P=mg
Гравитациялық өрістің кернеулігі Жер
центрінен алыстаған сайын кемиді
B1
g~1/r
В денесі жер центрінен алысырақ
B1
8(c)(ііі)
F=Gm1m2/R2
B1
(𝑔=𝐺𝑀/(𝑅+ℎ)2
формуласын
қолданып, толық
түсіндірсе, толық балл
беріледі)
𝐹=𝐺𝑚𝑀/R2
8(d)
Кез келген екеу:
Телекоммуникация
GPS
Ауарайын болжау;
Әскери мақсатта
Барлығы
B1
8(с)(і)
8(c)(ii)
Сұрақ
9(a)(i)
Жауап
0.6 с-қа дейін жылдамдық тұрақты
3.0 с-та уақыт осімен қиылысады
9(b)
[12]
Балл
Қосымша ақпарат
Сызықтық функцияның графигі
Бастапқы жылдамдық 18 м/с
көрсетілген
9(a)(ii)
B1
Кез-келген орынды
жауап қабылданады
S=vt немесе 18ˣ0.6
В1
В1
В1
C1
10.8 м
А1
Кез келген екеуі:
Көліктің бастапқы жылдамдығын
арттыру керек;
В1
Үйкеліс күшін / үйкеліс коэффициентін
азайту керек;
В1
қабылданады
егер график уақыт
осімен 3,6 с нүктесінде
қиылысса
қабылданады
егер графиктегі
жылдамдық біркелкі
кемімесе де
қабылданады
11 м
қ.а.
қабылданады
егер жауапта үйкеліс
күшін азайтуға әсер
ететін факторлар туралы
жазылса
9(c)
Тежеу - теріс белгісі бар үдеу /
теңкемімелі қозғалыс
В1
9(d)
3 - ші график
Барлығы
В1
[9]
Сұрақ
Жауап
Балл
қабылданады
жылдамдық кемиді
және кез-келген балама
тіркестер
Қосымша ақпарат
10(а)
Сызылған сызықтан нүктелердің
ауытқуы шамамен бірдей
В1
10(b)
Градиент = 4,5
𝑔
градиент =
2
9,0 м/с2
С1
С1
қабылданады
4,3-тен 4,7-ге дейін
А1
Әр биіктік үшін эксперимент санын
арттырып, орташа мәнін алу.
Барлығы
В1
қабылданады
8,8-ден 9,2-ге дейін
қабылданады
эквивалентті жазба
10(c)
Сұрақ
Жауап
[5]
Балл
Қосымша ақпарат
11(a)
(p=mv) 0,45 × 14
В1
11(b)
6,3
Векторлық шама / бағыты /
жылдамдықпен сәйкес келеді
қабылданады санның
эквивалентті жазбасы
В1
қабылданады
кез келген эквивалентті
сөз тіркестері
қабылданбайды
кері серпіледі / қарамақарсы бағытта
11(с)(i)
(p=mv) 0,45 × 50 / 22,5 / -22,5
В1
11(c)(ii)
11(c)(iii)
(p=) 28,8
(F=) pt немесе 28,8/0,02
В1
C1
11(d)(i)
11(d)(ii)
1440
4
(A=) Fs немесе (-) mgh немесе mgH2
/(-)
А1
В1
C1
18
А1
11(d)(iii)
(A=) Fs немесе mgh немесе mgH2
C1
11(d)(iv)
18
(A=) (А1+А2) немесе -18+18
0
Кинетикалық
А1
C1
А1
В1
Потенциалдық
Барлығы
В1
11(e)
[15]
қ.а. 27(c) (i)
(-) таңбасы ескеріледі
қабылданады
17,7
қабылданбайды
өзгереді
ТЕРБЕЛІСТЕР МЕН ТОЛҚЫНДАР
Құрылымдық тапсырмалар жауаптары
Сұрақ
1(a)(i)
1(a)(ii)
1(b)(i)
1(b)(ii)
Жауап
Балл
4.2 (см)
(f = ) 1  T немесе 1  0.40 немесе 2 
0.80
B1
C1
2.5 (Гц)
белгі, бірліктер және сандар
координата осьтерінде сол жақта, оң
жақта дұрыс көрсетілген
±3.3 см ішіндегі графиктің максимумы
мен минимумы
A1
B1
sin қисық сызығы
1(c)
1(d)
Сұрақ
2(a)
2(b)(i)
2(b)(ii)
B1
екі (жетеуінің ішінен) сәл
дұрыс емес
қабылданады
+ve немесе –ve
C1
қабылданады
егер У осінде
белгіленген +/-100
мәндері +/- 5 мәндерінің
деңгейінде болмаса,
онда тордың
максималды шекті
ауытқуы +/- ½ болу керек
серпімдіден
гравитациялыққа дейін
қабылданады
дұрыс емес уақыт
аралығы белгіленсе
қабылданбайды
–sin қисық сызығы
A1
серпімдіден (потенциалдан)
кинетикалыққа (және гравитациялық
потенциалға) дейін
келесілерден кез келген біреу: 0.1 / 0.3
/ 0.5 / 0.7 / 0.9 / 1.1 / 1.3 с
B1
Барлығы
Жауап
энергия беру (орта арқылы, ортаны
толығымен қозғалтпай)
Қосымша ақпарат
B1
[9]
Балл
Қосымша ақпарат
B1
тербеліс, қозғалыс бағытына
перпендикуляр
B1
Бірдей фазалардың нүктелерін
біріктіретін сызық (бет)
B1
қабылданады
эквивалент фразалар
B1
яғни сыбайлас
Қарама-қарсы жақтағы сызықтармен
жанасатын төрт сызық
Сызықтар түбіне тіреледі жоғарыдан
төменге, солдан оңға қарай
B1
сәйкес (көзбен көргенде) толқын
ұзындығы
B1
қабылданады толқын
ұзындығы артса да
2(b)(iii)
1. сондай болып қалады
B1
2. кемиді
B1
Барлығы
[8]
Сұрақ
Жауап
3(a)
P осьті қисық қиып өтетін кез келген
нүктеде
0 немесе нөл немесе үдеуі жоқ
B1
(f0 = тербеліс саны/уақыт), мысалы
4/3.2 немесе
3.75/3 немесе
2.5/2
C1
f0=1/T
1.25 (Гц)
A1
Координаталар басынан максималды
мәні бар қисық (немесе аз
амплитудалық мәні)
B1
қабылданады 1,2-ден
1,3-ке дейін
қабылданады егер
қисық
Максималды мәні бар қисық тек тек f0
B1
1. дене/жүйе меншікті жиілігімен
тербеледі
B1
Амплитуданың бірден артуы
B1
2. кез келген жағдай (мысалы,
машинада айнаны дырылдағаны)
B1
бұл қалай болатыны (белгілі
жылдамдықта айна үлкен
амплитудамен дырылдайды)
Барлығы
B1
3(b)(i)
3(b)(ii)
3(c)(i)
3(c)(ii)
Сұрақ
4(a)
4(b)
Балл
Жауап
Қосымша ақпарат
B1
ескерілмейді f0
қысқаратын кем
максимумдар
қабылданады
Тербелмелі жүйенің
меншікті жиілігінің
сырттан әсер етуші
күштер жиілігімен сәйкес
келуі/ тербелмелі
жүйенің меншікті
жиілігінің сыртқы
жиілікпен сәйкес келуі
[10]
Балл
Көлденең (толқын)
T = t/N или ν = N/t
В1
B1
Жылдамдық=толқын ұзындығы*жиілік /
= толқын ұзындығы /период
C1
2,4 м/с
A1
Қосымша ақпарат
4(c)
Тас су бетінде ортаның бөлшегін
сығады
B1
Сығылу және сиретілу процесі ауада
таралады
Барлығы
B1
Сұрақ
5(a)
Жауап
тербеліс көзі/тербелетін
дене/осциллятор
[6]
Балл
Қосымша ақпарат
В1
В1
5(b)(i)
серпімді орта
В графигі
В1
5(b)(ii)
Жиілігі жоғары/үлкен
А графигі
В1
В1
5(b)(iii)
Амплитудасы үлкен/жоғары
1/Т немесе N/t
В1
С1
5(c)(i)
1/8х10-3 = 125 (Гц)
(аумақ) шоғырлану/сығылу/жиілеу
А1
В1
(аумақ) сиреу
Қума/бойлық толқын
Барлығы
В1
В1
[11]
5(c)(ii)
Сұрақ
Жауап
Балл
6(a)
уақыт бірлігінде тербелістің қайталану
санына тең физикалық шама
В1
6(b)(i)
Камертон механикалық толқынды
тудырады
В1
Камертонның аяқтары оны қоршаған
ортаның бөлшектерін тербелтіп
жібереді, кезектесіп бөлшектердің
концентрациясы жоғарылап,
төмендейді / сиреу- сығылу /
тығыздығы / қысымы жоғары және
төмен аймақтар пайда болады /
осылайша бойлық толқын пайда
болады.
В1
Жиілігі 16 (20) Гц - 20000 Гц диапазон
аралығындағы толқын таралады
В1
Қосымша ақпарат
қабылданады бір
секундта жасалған
периодтық процестің
циклдарының саны
қабылданады
камертон толқын көзі
болып табылады
қабылданады
пайда болатын толқын
дыбыс / акустикалық
толқын
6(b)(ii)
6(b)(iii)
6(с)(i)
6(с)(ii)
Камертон тербелісінің амплитудасы
азаяды / тербеліс энергиясы азаяды /
тербеліс өшеді
Тон биіктігі жиілікке тәуелді
В1
256 Гц жиілігі бар камертонның дыбыс
тоны 512 Гц жиілігі бар камертонның
тонынан төмен
Микрофон 1
2-ші микрофон алыс орналасқан /
дыбыс көп қашықтықты жүріп өтеді
В1
Қашықтықтың артуымен дыбыс
деңгейінің төмендеу себебі - дыбыс
оның көзінен әрі қарай қозғалған
сайын, дыбыс энергиясы кеңістіктің
өсіп келе жатқан көлеміне таралады /
энергия жұтылады
6(с)(iii)
Тербеліс амплитудасы кемиді
Дыбысты шағылдыратын қабырғалар
көптеген жаңғырық / реверберация
жасайды
Дыбыстың таралу уақыты аз, оны
тіркеу қиындық тудырады
Барлығы
Сұрақ
Жауап
В1
В1
В1
В1
В1
В1
В1
қабылданады
кез келген тиісті
жауаптар
[13]
Балл
7(a)
Еркін
В1
7(b)(i)
7(b)(ii)
7(с)
7(d)(i)
В1
B1
A1
В1
7(e)
(Т=) 0,2
2
5
Графиктегі кез келген максимум
немесе минимум нүктелер
Графиктегі уақыт осінде жатқан кез
келген нүктелер
Кинетикалық / қозғалыс энергиясы
В1
7(f)
Жылдамдық немесе максималды
жылдамдық
Мәжбүр етуші күштің бар болуы
В1
7(g)
Периодты / жиілігі бойынша / периоды
бойынша сәйкес
Рэзонанс құбылысы
f = f0 немесе еріксіз тербелістер жиілігі
мәжбүрлеуші тербеліс жиілігіне сәйкес
Барлығы
В1
7(d)(ii)
қабылданады
жоғары жиіліктер жоғары
тондар береді және
керісінше
Қосымша ақпарат
қабылданады
кез келген релевантты
В1
В1
В1
В1
[12]
қабылданады
эквивалентті жазба
қабылданады
эквивалентті жазба
МОЛЕКУЛАЛЫҚ ФИЗИКА
Құрылымдық тапсырмалар жауаптары
Сұрақ
1(a)
1(b)(i)
1(b)(ii)
Жауап
молекулалардың /бөлшектердің
жылдамдығы артады
B1
әрбір соқтығысу күштірек (үлкен
импульстін берілуі)
B1
олар жиі соқтығысады / аз уақыттың
ішінде соқтығысулар көбірек
B1
(цилиндр) баллон қабырғаларына
барлық күші (әсер)
B1
643(К) немесе 296 (K) айқын
C1
P~T немесе(P2 = ) P1T2/T1
немесе 1.7 × 106 × 370/23
немесе 1.7 × 106 × 643/296
C1
3.7 × 106 (Пa)
цилиндр жарылуы мүмкін
A1
B1
Барлығы
Сұрақ
2(a)
2(b)
Жауап
Поршеннің салмағы (қысымды
арттырады)
Молекулалар қозғалады немесе бірбірімен соқтығысады
Молекулалар цилиндрдің ішкі
бетімен/қабырғаларымен соқтығысады
Күш әсер етеді (цилиндрдің ішкі
бетіне/қабырғаларына)
2(c)(i)
Қосымша ақпарат
Қабылданады(өзара)
көбірек әрекеттеседі
3.692905405 × 106 (Пa)
[8]
Балл
Қосымша ақпарат
B1
B1
қабылданады
атомдар/бөлшктер,
барлық (b) және (c)-да
B1
B1
Молекулалар жылдамырақ қоғалады
Молекулалар үлкенірек кеңістікте
Соқтығысулар (цилиндрдің ішкі
бетімен/қабырғаларымен) азырақ
2(c)(ii)
Балл
B1
C1
A1
V1 / T1 = V2 / T2 немесе 290 (K) немесе
360 (K)
C1
(V2 =) 5.8 × 10–4 × 360/290
C1
7.2 × 10–4 (м3)
A1
Барлығы
[10]
қабылданады 17 + 273
немесе 87 + 273
Сұрақ
3(a)(i)
3(a)(ii)
3(b)(i)
Жауап
Балл
Қосымша ақпарат
(V2 = ) p1V1 / p2 немесе
2.5 × 105 × 0.60 / 1.0 × 105
C1
pV = NRT қабылданады
1.5 (м3)
(әйтпесе) ол жарылады / тым үлкен
болып кетеді
молекулалар / олар жылдамырақ
қозғалады
A1
B1
B1
B1
қаттырақ соғысады
3(b)(ii)
молекулалар алшақтайды
температура Кельвин градустарда
болуы тиіс немесе жылдамдық
/ күш импульсі өзгереді / күш 3 есе
көтерілмейді
Барлығы
Сұрақ
4(a)
4(b)(i)
4(b)(ii)
4(с)
Жауап
5(a)
B1
B1
[7]
Балл
В1
Изохора графигі салынған
В1
Графикте қысымның үш есе кемігенің
нақты белгіленген
Изохоралық (процесс)
P/T=const / P1/T1 = P2/T2
Ішкі энерния өзгермейді
В1
Ішкі энерния кемиді
Барлығы
В1
[7]
Жауап
PV = νRT немесе P=NkT/ν
ν=pV/RT
ν1=2.78 моль
ν2=1.67 моль
ν1+ ν2=2.78 моль+1.67 моль=4.44 моль
қабылданады
279/275 =1,01454
қысымға сілтемелер
ескерілмейді
Изотерма графигі салынған
Сұрақ
жиірек соғысады
қабылданады
Қосымша ақпарат
В1
В1
В1
Балл
Қосымша ақпарат
С1
С1
В1
В1
2,8 моль
1,7 моль немесе
ν1+ ν2= 4.5 моль
қабылданады
5(b)
P = νRT/V
С1
ν = ν1 + ν2 және V = V1 + V2
С1
P = 239.8 кПа
В1
240
кПа/240000Па/2,4*105Па
немесе 243кПа
қабылданады
қ.қ.а 27 (а)
Барлығы
Сұрақ
6(a)
6(b)(i)
6(b)(ii)
6(c)
Жауап
[7]
Балл
Қосымша ақпарат
кг/(м с2) / Па / (Н/м2)
0.5 V0 көлемінің кез келген нүктесі
дұрыс көрсетілген
В1
В1
2.0 V0 көлемінің кез келген нүктесі
дұрыс көрсетілген
Изотерма үшін қысымның p көлеміне V
тәуелділігі графигі дұрыс салынған
В1
В1
қабылданады
егер график 28.2-суретте
сызылса
Поршеньге қосымша салмақ салғанда
шприцтің ішінде артық қысым пайда
болады, ауа молекулалары бұрынғыға
қарағанда тығызырақ орналасады.
В1
қабылданады
кез-келген эквивалентті
жауаптар
Шприцтің ішкі қабырғасымен
соқтығысатын молекулалар саны
көбейеді,
шамадан тыс қысым пайда болады, ол
шприцтің поршеніне түседі
Барлығы
В1
[6]
Сұрақ
7(a)
Жауап
Жылдамдық артады
Балл
В1
Соқтығысу саны / бірлік уақыт ішінде
қабырғаға соғылу артады / соқтығысу
жиілігі артады
В1
7(b)(i)
Қысым артады / баллон жарылады
Изохоралық / изохориялық
В1
В1
7(b)(ii)
27+273/300
C1
(p2=) p1T2 T1 немесе 2,0106×330300
C1
7(b)(iii)
2,2×106
Осьтер дұрыс белгіленген
А1
В1
7(c)
Координата басынан жүргізілген түзу
Қысым төмендейді
В1
В1
Молекулалардың ыдыс қабырғасына
соқтығысу саны азаяды
Газ молекулаларының кинетикалық
энергиясының қосындысы
Кемиді
В1
5 000 Дж-ға
𝑄1 − 𝑄 2
𝜂=
× 100%
𝑄1
25%
В1
С1
7(d)(i)
7(d)(ii)
7(d)(iii)
Барлығы
В1
Қосымша ақпарат
қабылданады
эквивалентті жазба
ескермеу
V = const
қабылданады
өрнектің эквивалентті
жазбасы
қабылданады
эквивалентті жазба
қабылданады
эквивалентті анықтама
В1
А1
[16]
қабылданады
өрнектің эквивалентті
жазбасы
ЭЛЕКТРОСТАТИКА ЖӘНЕ ТҰРАҚТЫ ТОК
Құрылымдық тапсырмалар жауаптары
Сұрақ
Жауап
Балл
Қосымша ақпарат
1(a)(i)
(I = ) V  R немесе 7.0  2.8 × 106
C1
1(a)(ii)
1(b)
2.5 × 10–6 (A)
5 (В)
(C = ) Q  V or 9.5 × 10–5  5.0
A1
B1
C1
1(c)
1.9 × 10–5 (Ф)
конденсатор зарядталған болады
A1
B1
Қка 30(a)(ii)
конденсатор арқылы өтетін
кернеу өседі/ резистор
арқылы өтетін кернеу
азаяды қабылданады
байланыстағы ток азаяды
B1
ток = зарядтың қарқынының
өзгеруі қабылданады
Барлығы
[7]
Сұрақ
2(a)
2(b)(i)
2(b)(ii)
2(c)
Жауап
Электр энергииясына берілетін
химиялық энергия немесе заряда
бірлігіне берілетін энергия
Бірлік зарядты орын ауыстыруға
жұмсалатын жұмыс
5,5 + 2,2 + 0,3 немесе 8,0
Балл
Қка 30(a)(ii)
Қосымша ақпарат
M1
A1
C1
(I = )V/R немесе 12/8,0 немесе 1,5
немесе 1.5 · 2.2
C1
3,3 (В)
Энергияның бір бөлігі
аккумуляторды ішінде жұмсалады
немесе барлық энергия тізбекке
бөлінбейді
A1
B1
қабылданады кедергі = 7,5
ом жəне ток = 1,5 ампер
Аккумулятордағы резистивтік қызу
немесе заряд бірлігіне берілетін
энергия азырақ
(жарық интенсивтілігі кемігендіктен)
LDR кедергісі артадыт
B1
қабылданады
потенциалдар айырмасын
есептеу U = 11,25 вольт
M1
Тізбектегі ток кемиді
M1
(P және Q арасындағы)
потенциалдар айырмасы кемиді
Барлығы
A1
[10]
осы ғана болса бір M балл
беріледі
Сұрақ
3(a)
Жауап
(бірлік) зарядының орын
ауыстырғандағы жұмысы
Балл
В1
Қосымша ақпарат
қабылданады заряд
бірлігі … болған кезде
энергияның ауысуы
қабылданады химиялық
(энергияның) электр
(энергетикалық)
3(b)(i)
(заряд) тұйықталған тізбек бойымен
қозғалады
немесе
Ток көзімен жұмсалады (электр
энергиясы)
1. (1/R = 1/R1 + 1/R2 )
1/R = 1/90 + 1/18
немесе R1 R2 /(R1 + R2)
немесе 90 × 18/(90 +18)
немесе 1620/108
A1
қабылданадыТок көзінің
(энергетикалық)
сипаттамасы
C1
A1
15 Ом
3(b)(ii)
Сұрақ
4(а)(i)
4(а)(ii)
4(b)
4(c)(i)
4(c)(ii)
2. 27 Ом
1. ЭҚК ток көзінен алынатын электр
энергиясының аккумулятор арқылы
өтетін бірлік зарядқа қатынасы
B1
B1
2. Кем/аз жəне батареяның ішкі
кедергісі бар
B1
Ток көзінде энергия жоғалады немесе
батареяда кернеу түсуі, кернеу азаяды
B1
3. Термистор кедергісі азаяды
B1
тізбекте ток артады немесе энергия
көп/ кернеу қолданылған немесе ішкі
кедергі ескеріледі
Барлығы
B1
Жауап
12
3
I2 =I1 +I3
ε1=I1R1+I2 R2
ε2 - ε1 = -I1R1 + I3R3
30(b)-дан қатенің ауысуы
Потенциал айырымы:
Тізбек бөлігі арқылы
өтетін, бірлік зарядқа
берілетін энергия
Қабылданады U<ε
жəне батареяда ішкі
кедергісі бар
[10]
Балл
B1
C1
B1
B1
B1
Қосымша ақпарат
AFEDCBA контур үшін
жазылған теңдеу
қабылданады
4(d)
15-15 = -2 I1 + 2 I3 / I1= I3
С1
I1= I3
I2=I1 +I3
С1
I1 = 1,5 А жəне I3 = 1,5 А
Барлығы
А1
[8]
Сұрақ
Жауап
Балл
5(а)
А – 6 (В)
B1
5(b)(i)
В – 0 (В)
Кедергі өзгереді
B1
B1
Ток күші өзгереді
мысалдардан кез келген екі жауап:
-микроэлектроника
-ауыр өнеркәсіп
-қорғаныс механизм
-қауіпсіздік
I = U/(R1 + R2)
B1
B2
C1
= 2x10-3 A = 2 мА
Барлығы
B1
[8]
5(b)(ii)
5(b)(iii)
Сұрақ
6(a)(i)
6(a)(ii)
6(a)(iii)
6(b)(ii)
6(с)
Жауап
Балл
Күш сызықтары дұрыс көрсетілген
(минимум 2)
Электр өрісі В нүктесінде протонға
әсер ететін күш бағыты дұрыс / төмен
көрсетілген
Протонға С нүктесінде 6.4 ∙ 10-14 Н -ға
тең күші әсер етеді
В1
Электр өрісі біртекті / өріс кернеулігі
тұрақты
F = m пa
F = Eqп немесе mпa= Eqп
В1
Қосымша ақпарат
Кез келген қоңымды
жауап
Қосымша ақпарат
В1
В1
қабылданады
кез-келген эквивалентті
жауаптар
C1
a= Eqп/mп
3,83ˣ1013м/с2 / 3,76ˣ1013м/с2
А1
парабола
Барлығы
В1
[7]
қабылданады
3,8ˣ1013м/с2 /
4ˣ1013м/с2
ЭЛЕКТРОДИНАМИКА
Құрылымдық тапсырмалар жауаптары
Сұрақ
1(a)(i)
1(a)(ii)
1(a)(iii)
1(b)
Сұрақ
Жауап
Балл
(F = ) BIl sin
C1
0.18 × 3.2 × 0.030 × sin (60°) немесе
0.18 × 3.2 × 0.030 × cos (30°)
C1
0.015 (Н)
төмен қарай бағытталған тілше
(күш үлкенірек өйткені) sin(а) үлкенірек
А1
B1
B1
(күш аздау өйткені) аралықтағы
ұзындық аздау
B1
белгілі / өлшенген ток
B1
өлшенген күштен (және токтан) (өріс
кернеуін бақылаңыз)
Барлығы
B1
қабылданады
0.014964918 (Н)
а / бұрышына
байланысты күш
үлкенірек қабылданады
l / ұзындыққа байланысты
күш аздау
қабыладанады
[8]
Жауап
Балл
Ампер күшінің бағыты төмен
бағытталған
Қосымша жүктің массасы Ампер күшін
теңестіреді
51,57-51=0,57г
F=mg
С1
2(a)(ii)
F=5,7*10-3 Н немесе 5,59*10-3 Н
F=BILsina немесе B=F/ILsina
немесе B=5.7×10-3/2.5*10-2× 4.1
А1
С1
2(b)
55,6*10-3 Тл
Өткізгіштің жоғары бөлігінде күш
сызықтары бізге қарай
А1
С1
Өткізгіштің төменгі бөлігінде күш
сызықтары бізден ары қарай
С1
Жоғары бөліктегі күш сызықтары
төменгі бөліктегі күш сызықтарымен
сәйкес келеді
Барлығы
С1
2(a)(i)
Қосымша ақпарат
[7]
Қосымша ақпарат
Сұрақ
Жауап
Балл
3(a)
қозғалмалы зарядталған бөлшек
В1
3(b)(i)
ток катушкасы
Токтың бағытын көрсетеді (ток
белгіленбесе де / ток көзінің
полюстары көрсетілген
В1
В1
Өткізгіштің магнит өрісінің екі
тұйықталған сызығын бейнелейді
бұл өрістің сызықтары концентрлік
шеңберлерде орналасқан, олардың
ортасында тоғы бар өткізгіш
орналасқан.
3(b)(ii)
3(с)(i)
3(с)(ii)
3(d)(iii)
4(b)
4(с)(i)
4(с)(ii)
қ.а.
В1
U1/U2=N1/N2 немесе U2= U1 ˣN2/ N1
C1
12 В
А1
[10]
Сұрақ
4(a)
В1
Магниттік күш сызықтарының бағытын
(сағат тілінін бағытына қарсы)
көрсетеді
магниттік күш сызықтарының / магнит
индукциясының бағыты керісінше
өзгереді
Өзектерді жасау үшін арнайы
ферромагниттік болат / темір
қолданылады.
Трансформатордың жұмысты жасау
электромагниттік индукция
құбылысына негізделген
Барлығы
Жауап
Қосымша ақпарат
В1
В1
В1
қ.а.
қабылданады
сурет өзгермейді
қабылданады
кез-келген эквивалентті
жауаптар
қабылданады
кез-келген эквивалентті
жауаптар
Балл
Қосымша ақпарат
Бірінші орама
Екінші орама
Өзекше
В1
Барлық дұрыс жауап – 2
балл
Екі дұрыс жауап – 1 балл
Бір жауап – 0
Айнымалы ток әсерінен магнит өрісі
өзгереді
В1
Айнымалы магнит өрісі екінші орамада
индукциялық ЭҚК-ті тудырады
В1
Төмендеткіш
U1U2 =N1N2
В1
C1
Екінші орамадағы кернеудің
формуласын өрнектейді
C1
В1
қабылданады
эквивалентті жазба
қабылданады
өрнектің эквивалентті
жазбасы
𝑈2 =
4(с)(iii)
𝑈1∙𝑁2
𝑁1
/ 𝑈2=
220∙50
200
55
Темір / болат / ферромагнетик
Барлығы
А1
В1
[9]
қабылданады
эквивалентті жазба
ОПТИКА
Құрылымдық тапсырмалар жауаптары
Сұрақ
Жауап
Балл
(sin (i) = ) n sin(r) немес 1.5 sin (30)
немесе 0.75
C1
(i) = 49 ()
C1
41 ()
A1
1(b)(i)
екі жазықтықтағы дұрыс сынуы
B1
B1
1(b)(ii)
екі жол қызыл жарықтың жолынан
төмен орналасады
көк жарықтың жылдамығы / ол қызыл
жарықтың жылдамдығынан
төмен(әйнекте)
Барлығы
1(a)
Сұрақ
2(a)(i)
2(a)(ii)
2(b)
Жауап
nwsin α = ngsin β немесе nwg = nw/ng
немесе nwg = 1,153846154 (қандай да
бір жолмен)
B1
қабыладанады
48.59037789 () және
дұрыс дөнгелектелінген
мән, мысалы 48,6()
қабыладанады
41.40962211 ()
және дұрыс
дөнгелектелінген мән,
мысалы 41.4 ()
жауап (b)(i) жауабымен
сәйкес болуы тиіс
[6]
Балл
Қосымша ақпарат
C1
1,3 sin 45° = 1,5 sin β немесе sin β =
sin 45°/1,153846154
C1
38()
Сәуле нормальға қарай сынады жəне
судағы сәуле түсірілген сәулеге
параллель
(vg = ) vw · nw/ng немесе vw/nwg немесе
2,3 · 108 × 1,3/1,5 немесе 2,3 · 108 ·
1,3/1,5
A1
2,0 · 108 (м с–1)
Барлығы
Қосымша ақпарат
қабылданады 2 мәнді
цифрдан артық болса:
37,79411395
көзбен анықталады
B1
C1
A1
[6]
қабылданады 2 мәнді
цифрдан артық болса:
1,9933333
Cұрақ
Жауап
3(a)
X-та салынған перпендикуляр
және сыну бұрышы, r деп белгіленген
n= sin (i)/sin(r)
немесе(r = ) sin-1(sin(i)/n)
немесе (r = ) sin-1(sin(60(°))/1.5)
3(b)
3(c)(i)
3(c)(ii)
Сұрақ
4(a)
4(b)
4(с)
4(d)
Балл
35(°)
коэффициент / сыну көрсеткіші / ол
(қызыл жарық үшін) аз
X-тен түзу сызық берілген сызықтан
төмен және түзуден жоғары
Барлығы
Жауап
Қосымша ақпарат
B1
C1
A1
B1
35.26438968(°)
B1
31(c)(i)-тен қатенің
ауысуы жоқ
nқ < nк
[5]
Балл
Жиілік- өзгермейді
В1
Толқын ұзындығы -кемиді
B1
Жылдамдық -кемиді
Ең жоғары жиілігі бар жарық
толқындары ол күлгін және көгілдір
түстер
B1
В1
Адамның көзі күлгін түске қарағанда
көгілдір түске сезімтал болады
Қанат –жазық параллель пластина
сияқты / жұқа пленка. Жарық
толқындары қанаттын сыртқы және
ішкі шекараларымен шағылады
В1
Интерференцияланады/көгерентті
толқындардың беттесуі.
В нүктесінен шағылған сәуле фокус
арқылы өтеді
В1
Түсу және шағылу бұрыштыры тең
көрінеді
Барлығы
В1
В1
В1
[9]
Қосымша ақпарат
толқын ұзындығымен
түсіндірген дұрыс
жауаптар
қабылданады.
Сұрақ
5(a)(i)
5(a)(ii)
5(b)
5(с)
5(d)
Сұрақ
6(a)
6(b)
6(с)
Жауап
Балл
Қосымша ақпарат
(Түсу нүктесіне тұрғызылған)
перпендикуляр/нормаль
20°
Түсу бұрышы – a
B1
Сыну бұрышы – b
B1
Ішкі шағылу бұрышы – e
B1
Шекті бұрышы – d
Шағылу заңы
B1
B1
Шекті бұрыш жоқ
Сыну заңы
Сәуле оптикалық тығыздығы жоғары
ортадан оптикалық тығыздығы төмен
ортаға өтеді.
B1
B1
Снелл заңы
Түсу бұрышы шекті бұрыштан
үлкен/тең.
Барлығы
B1
Жауап
Белгілі бір түсу бұрышында (θ)
сәуленің сыну бұрышы 90 ° жетеді /
сынған сәуле орталардың шекарасына
параллель қозғалады.
Екі ортаны бөліп жатқан шекараға
жарық сәулесін А нүктесіне дейін
дұрыс бейнелейді,
400 < 𝛾 < 900
B1
B1
Түсу бұрышы – a және d
жауаптары қабылданады
[10]
Балл
В1
Қосымша ақпарат
қабылданады
толық шағылу құбылысы
болатын бұрыш
В1
Екі ортаны бөліп жатқан шекараға
жарық сәулесін В нүктесіне дейін
дұрыс бейнелейді. Сыну болмайды
𝛽 ≈ 500
В1
Сәуленің бағыты В призмасында
өзгермейді
В1
Еккі орта бірдей / екі орта да шыны /
екі ортаның сыну көрсеткіштері бірдей
В1
жүйеден шыққан сәуле бастапқы
сәулеге параллель
В1
екі призма жазықпараллель
пластнинаны түзеді
В1
Барлығы
[7]
қабылданады
егер бұрыш 500-қа тең
емес, бірақ жазылған
қабылданады
егер бұрыш 500-қа тең,
бірақ жазылмаған
егер жауап сыну
заңының негізінде
берілген болса
қабылданады
АТОМДЫҚ ЖӘНЕ ЯДРОЛЫҚ ФИЗИКА
Құрылымдық тапсырмалар жауаптары
Сұрақ
1(a)
Жауап
Балл
Қосымша ақпарат
38 протон жəне 52 нейтрон
B1
Протондар жәнеи нейтрондар ядрода
(электрондармен емес)
B1
38 электрон жəне орбитада (ядроның
айналасында)
B1
.90
.....
B1
яғни 90 орны дұрыс
көрсетілген
B1
яғни 39 орны дұрыс
көрсетілген
1(b)
Y
.....
39Y
0
1β
B1
1(c)
Төмен қарай қисайған сызық/-тар
B1
1(d)
дөңгелек (қөзбен қарағанда) иілген
траектория немесе бір бағыттағы
бірнеше иілген сызықтар
Кез келген екі жол:
яғни 0 және –1 орны
дұрыс көрсетілген
жоқ тік сызылған бөлігі >
1,0 cм
B1
Үш категория: жұтылу;
уақыт; қашықтық
Қорғасын шкаф, қорғасын әйнек
астында, қорғасын қолғап / костюм,
қорғасын әйнектен жасалған көзілдірік
B2
жоқ радиоактивті
костюм, металдық
костюм
Әсер ету уақытын кеміту, носить
значок из пленки
Қысқыш, манипулятор, картон
қорабтың (центрінде) тасымалдау
Барлығы
Сұрақ
2(a)
Жауап
Балл
тастар / тамақ / киім / ғимараттар / радон
B1
ғарыш / әуе жолымен сапар жасау
2(b)
2(c)
[10]
Кездейсоқ/
Болжауға мүмкін емес
(фондық импульстардың орташа саны
= ) 20
B1
B1
B1
Қосымша ақпарат
топырақ, жұлдыздар
2(d)(i)
960
B1
2(d)(ii)
(жартылай ыдырау кезеңдерінің саны
= ) 244  61 немесе 4
C1
960  16 немесе 960 екіге төрт рет
бөлінген немесе 60
C1
80 (импульс)
Барлығы
А1
[8]
Сұрақ
Жауап
Балл
3(a)(i)
86
B1
3(a)(ii)
133
B1
3(b)
1.4 × 1012/5.6 × 1012
немесе 1/4
C1
2 жартылай ыдырау периоды
немесе 9.9 × 105 × 2
C1
2.0 ×
106
(с)
A1
Барлығы
Сұрақ
4(a)
4(b)(і)
4(b)(іі)
4(с)(і)
4(с)(іi)
Жауап
Қосымша ақпарат
1.98 × 106 (с)
19.8 × 105 (с)
1980000 (с)
20*105 (с)
[5]
Балл
0
В1
-1
В1
электрон
Осылардың біреуі:
Клеткалардың зақымдайды
Тканьдарды зақымдайды
ДНК ны зақымдайды
Мутацияға ұшыратады
Рак аурулары
420-440 жыл / 1,32*1010 – 1,39*1010 с
Ауаны иондайды
Батарейканың жұмыс мерзімі
америций-241 дің жартылай ыдырау
периодынан анағұрым қысқа
В1
В1
Батарейканың кернеуінің азаюы
15 – 25 азайтылады,
егер түсіндірілсе
қабылданады
қка (с)
қка (с)
В1
В1
М1
А1
Қосымша ақпарат
Кез-келген орынды
жауап қабылданады
Жалпылама жауаптар
қабылданбайды,
мысалы: ағзаға зиянды /
аурулар туғызады
4(с)(iiі)
Бета сәулелену кезінде иондау
эффектісі аз/гамма- сәуле не
иондалмайды
В1
Өту қабілеті жоғары/зиянды
Барлығы
В1
[10]
Сұрақ
Жауап
5(a)(i)
51
5(a)(ii)
Электрон және протон саны тең емес /
электрон жетіспейді + / оң
5(a)(iii)
Протон саны тең/өзгеріссіз қалады
Нейтрон / нуклон сандары өзгеше
Балл
В1
В1
В1
В1
В1
5(b)(і)
147
В1
5(b)(іі)
4 (α бөлшектін массалық саны)
В1
2 (α бөлшектін заряд саны)
В1
92 (уран изотобының заряд саны)
В1
5(с)(і)
Эксперимент тазалығы / бөгетті /
кедергіні болдырмау
В1
5(c)(іі)
Альфа бөлшектер алтын атомының
ядросымен соқтығысады/ядроға жақын
келді
Барлығы
В1
[11]
Қосымша ақпарат
Сұрақ
6(a)(i)
6(a)(ii)
6(b)
6(с)
Жауап
Балл
Осьтер белгіленген
В1
Радиоактивті үлгінің минутына ыдырау
санының дұрыс қатынасы көрсетілген
және масштаб дұрыс, графиктегі
нүктелер белгіленген
В1
Радиоактивті үлгінің минутына ыдырау
саны графигі дұрыс сызылған
5-6 сағат
В1
Жартылай ыдырау периодының
өзгермейді
Жартылай ыдырау периоды
температураға тәуелді емес
В1
В1
Қорғасын / бетон;
Барлығы
В1
[7]
Сұрақ
Жауап
А1
Балл
5
N0 – N
В1
C1
6∙108
А1
7(b)
7(c) (i)
нейтрон 01𝑛
∆m=m1-m2
В1
C1
7(c) (ii)
0,197113
183,512203
A1
В1
Уран ядроларының бөлінуін
тудыратын нейтрондар / бөлшектер
осы реакцияның өнімі болып
табылады
Барлығы
В1
7(a)(i)
7(a)(ii)
7(d)
[8]
Қосымша ақпарат
қабылданады
5 нүкте
Графикке сәйкес
қабылданады
қабылданды
кез-келген эквивалентті
жауаптар
Қосымша ақпарат
қабылданады
өрнектің эквивалентті
жазбасы
қабылданады
өрнектің эквивалентті
жазбасы
қабылданады
кез келген мәнді сан
түрінде көрсетілген
мәндер
АСТРОНОМИЯ
Құрылымдық тапсырмалар жауаптары
Сұрақ
1(a)
1(b)
Жауап
Балл
Құс жолы
Әр жолдан бір жауаптан (кез келген
ретпен)
B1
(бетіндегі) температура
B2
Қосымша ақпарат
қабылданады масса,
егер бір де балл
қойылмаса
қабылданады өлшем,
көлем, диаметр, радиус
(бетінің) ауданы
1(c)
относительное движение X из-за
параллакса
Х Жерге жақынырақ орналасқан
Х –тің жарқырауы азырақ
Барлығы
Сұрақ
2(a)(i)
Жауап
диаграмманың ішінде:
Күн және Жер (екі әртүрлі нүктеде)
Екі жұлдыз (жақын және алыс) және
Жердің ең шеткі позициясынан жақын
жұлдыз бойымен және ары қарай
өткен сызық
2(a)(ii)
түсіндірмесі:
мысалы, жұлдыздан бастап
қозғалмайтын жұлдыздар арқылы
Жерге дейін өткен сызық Жер
қозғалысымен қозғалады/ Жердің
әртүрлі орналасуынан параллакс
әртүрлі болады
арақашықтық (өлшеу бірлігі)
затқа дейін 1бұрыштық секунд
шамасындағы жылдық параллакспен
(бұрыштың жартысы) немесе
Жер орбитасының радиусы
1бұрыштық секунд шамасындағы
бұрышты топтайды/ жылдық
параллакс 1 секундқа тең денеге
дейінгі қашықтық
B1
B1
B1
қабылданады қарамақарсы аргумент
қабылданады қарамақарсы аргумент
[6]
Балл
Қосымша ақпарат
B1
B1
B1
анық диаграмма сызғаны
үшін бұл балл қойылуы
мүмкін
M1
«арақашықтық» немесе
«қаншалықты алыс»
сөздердің қолданылуы
қабылданады
A1
эквивалентті фразалар
қабылданады;
2(b)(i)
оң еңістің түзу сызығы жəне
координаталар басы арқылы өтеді
B1
2(b)(ii)
(сандық) градиентке тең / сәйкесінше
сандардың бөлінуі
Барлығы
B1
[7]
Сұрақ
Жауап
3(a)
3(b)(i)
Құс жолы
анық емесе / көмескі / шашыраңқы
құбылыс (жұлдыздар – бұл айқын
фокусталған жарық нүктелері)
Тұмандықтар галактикада немесе
одан тыс (орналаса ма)
B1
B1
(Тұмандықтар) басқа галактикалар
немесе газды бұлттар бола ма
B1
(тек қана) бір галактика немесе (бір
ғана емес) бар ма
Цефеида айнымалылардың
арақашықтық мәндерін анықтады
B1
Құс жолынан тым алыс орналасқан
Хаббл тұрақтысы: H = v/d
Немесе
1.5 × 106/6.8 × 1023
B1
C1
2.2 × 10-18 (с-1)
A1
3(b)(ii)
3(c)(i)
3(c)(ii)
Балл
Барлығы
Сұрақ
4(a)(i)
4(a)(іі)
4(b)
Жауап
координаталар басының
төменгі бөлігіне дейінгі
түзу сызықтың кез келген
бөлігі ескерілмейді
B1
Қосымша ақпарат
1 баллға бағаланады
Тұмандықтар бөлек
галактикалар болды, Құс
жолынан тыс орналасқан
Тұмандықтар Құс
жолының бір бөлігі
B1
2.205882353 × 10-18 (с-1)
0.22 × 10-17 (с-1)
[9]
Балл
Осылардын біреуі:
Парсек
Жарық жылы
а.е
D = 1/параллакс
С1
5 пк /16,3 жарық жылы
А1
Диск – С
В1
Спирал тармақтары – В, Е
С1
Ядро - D
Барлығы
А1
[6]
Қосымша ақпарат
В1
толқын ұзындығымен
түсіндірген дұрыс
жауаптар
қабылданады.
Сұрақ
5(a)(і)
Жауап
арақашықтық (өлшеу бірлігі)
Балл
В1
нәрсеге дейін 1 бұрыштық секунд
шамасындағы жылдық паралакспен
(бұрыштың жартысы) немесе Жер
орбитасының радиусы 1 бұрыштық
секунд шамасындағы бұрышты
топтайды/жылдық паралакс 1 секундқа
тең денеге дейінгі қашықтық
1 пк=3.26 ж.ж.
5(b)
Қашықтық =8.7 ж.ж./ 3.26 ж.ж.=2.67 пк
L=4πR2σT4
Сұрақ
6(a)
А1
В1
=1.0х1028ВтхК4
Барлығы
А1
[6]
Бұл қозғалыс біз көзбен көретін аспан
денелерінің қозғалысы болып
табылады / параллакс / тәуліктік
қозғалыс
6(b)(i)
6(b)(ii)
6(с)
Хаббл заңын қолданады, Бернард
галактикасы Лев І галактикасына
қарағанда жылдам алыстайды
Хаббл тұрақтысы Н0 = 68 - 72
((км/c)/Мпк)
Барлығы
2,7 пк қабылданады
Балл
Қосымша ақпарат
В1
қабылданады
Жұлдызды аспанның
көрінісі қай жерде
екенімізге байланысты
өзгереді және кез-келген
эквивалентті жауаптар
қабылданады
кез-келген эквивалентті
жауаптар
В1
Жақын жұлдыздардың параллаксы
алыс жұлдыздардың параллаксына
қарағанда үлкен
Қызыл ығысу
3.09*1016м
қабылданады
С1
=4x3.14x(1.2x109м)2х5.67х10-8Вт/м2
х(104К)4=1.025х1028 ВтхК4
Жауап
«арақашықтық» немесе
«қаншалықты алыс»
сөздердің қолданылуы
қабылданады
Эквивалентті фразалар
қабылданады
С1
5(a)(іі)
Қосымша ақпарат
В1
қабылданады
Хаббл заңына сәйкес
В2
В1
[6]
қабылданады (2,22,3)·10-18 c-1