ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ
МИНИСТРЛІГІ
Коммерциялық емес акционерлік қоғам«Ғ. Ж. ДӘУКЕЕВ атындағы
АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ»
Образец заголовка
«Электрмен жабдықтау және энергияның жаңғыртылатын көздері»
кафедрасы
«Әлуметтік- саяси білім модулі» пәні бойынша
1 семинар
Этнограф және мәдениет тарихшысы Э. Тайлордың
«Первобытная
культура» (1871 жыл) еңбегінің мәні мен маңызы.
Орындаған:Едигеев Қуанышбек ЭЭк21-3
Текс ерген: Гүлзада С аргизова
1 1
Образец заголовка
Эдвард Б.Тайлор (1832-1917)
Сэр Эдвард Бернетт Тайлор, (1832 жылы 2 қазанда
дүниеге келген, Лондон — 1917 жылы 2 қаңтарда қайтыс
болған, Веллингтон, Сомерсет, Англия), ағылшын
антропологы
мәдени
антропологияның
негізін
қалаушысы.
Тейлор әлемнің әртүрлі тілдерінде бірнеше кітаптар мен
250-ден астам мақалаларды жариялады. Тайлордың
негізгі еңбектері: «Анахуак, немесе Мексика мен
Мексикалықтар,
ежелгі
және
қазіргі»
(1861),
«Адамзаттың ежелгі тарихындағы зерттеулер» (1865),
«Алғашқы мәдениет» (1871), «Антропология: зерттеуге
кіріспе. адам және өркениет» (1881).
2 2
Образец заголовка
Примитивті мәдениет
• Эдвард Б.Тайлор (1832-1917) эволюциялық теорияны зерттеуге
бейімдеу арқылы «Примитивті мәдениет: мифологияның,
философияның, діннің, тілдің, өнердің және әдет-ғұрыптың
дамуын зерттеу» (1871) деген еңбегінде Виктория
антропологиясының теориялық принциптерін негіздеді. адам
қоғамы. Мэттью Арнольдтың «Мәдениет және анархия» (1869)
еңбегімен бір мезгілде жазылған Тайлор мәдениетке мүлдем
басқаша анықтама берді: «Мәдениет немесе өркениет, оның кең
этнографиялық мағынасында алғанда, білім, сенім, өнер, мораль,
құқықты қамтитын күрделі тұтастық , әдет-ғұрып және адамның
қоғам мүшесі ретінде алған кез келген басқа мүмкіндіктері мен
әдеттері». Арнольдтың теориясы оның орнына бізде болуы керек
білімді қасиеттерге назар аударды, ол қолданыстағы қоғамды
жақсартудың жолы ретінде белгіледі.
3 3
Тайлор
Образецтүсінігі
заголовка
• Мәдениетті анықтаудың алғашқы
әрекетін эволюциялық мектептің негізін
қалаушы, мәдениетті «білім, сенім, өнер,
мораль, заңдар, әдет-ғұрыптардан»
тұратын күрделі тұтастық деп түсінген
ағылшын этнографы Эдвард Бернард
Тайлор (1832 - 1917) жасады. және
адамның қоғам мүшесі ретінде алған
кейбір басқа да қабілеттері мен
әдеттері.» Оның сіңірген еңбегі – ол
мәдениет туралы жеткілікті кең түсінік
берді, ол өмірлік маңызды әлеуметтік
көріністердің кең ауқымын қамтиды.
Тайлор түсінігінде мәдениет бір
жүйеге қосылмаған гетерогенді
элементтердің қарапайым тізімі
ретінде көрінеді. Сонымен қатар, ол
мәдениетті адамзат баласының
жалпы жетілдірілуі ретінде
қарастыруға болатынын айтты. Дәл
осы идея және Чарльз Дарвин
идеясын әлеуметтік дамуға көшіру
әрекеті эволюционизмнің негізі
болды.
4 4
Образец заголовка
«Алғашқы мәдениет» кітабы
• Тайлор мәдениеттердің дамуының эволюциялық
тұжырымдамасын «Алғашқы мәдениет» кітабында барынша
толық ашып берді. Онда ол мәдениеттердің прогрессивті
дамуы идеясын жан-жақты дамытып, оны граф Джозеф де
Майстрдің «азғындау теориясына» қарсы қойды. Соңғы
теорияның мәнін екі ережеге дейін қысқартуға болады.
Біріншіден, мәдениет тарихы жер бетінде жартылай өркениетті
нәсілдің пайда болуымен басталады; екіншіден, осы кезеңнен
мәдениет екі жолмен жүрді: жабайылар қоғамына қайта,
өркениетті адамдарға қарай.
5 5
Образец заголовка
Сондай-ақ Тайлор мәдениеттің эволюциясы оның
тәуелсіз, дербес дамуы ғана емес, сонымен бірге
тарихи әсерлер мен қарыздардың нәтижесі деп
түсінді. «Өркениет - өзі дамып жатқаннан гөрі жиі
таралатын өсімдік». Кейінірек эволюцияға қарсы
күресте этнограф-диффузионистер де осы идеяны
басты орынға қойды.
6 6
Образец заголовка
7 7
Образец заголовка
8 8
Образец заголовка
9 9
Образец заголовка
Назарларыңызға
рахмет!
10