092 IFR COMMUNICATION Görsel referanslar olmadan uçuş aletleri ile yapılan uçuşlarda kullanılan haberleşme usulleri IFR nedir ? IFR ; Instrument Flight Rules kelimelerinin baş harflerinden oluşmuş aletli uçuş kuralları anlamına gelen bir havacılık kısaltmasıdır. Görüşün düşük olduğu hava şartlarında uçuş esnasında yerdeki görsel referansları kullanamazsınız. Uçuşunuzu gerçekleştirebilmek için yerdeki navigasyon cihazlarını ve uçağınızdaki aletleri kullanarak uçuşunuzu gerçekleştirmek zorundasınız. IFR Uçuşlarınız esnasında gelişmiş radar sistemlerini kullanan hava trafik ünitelerinden hizmet alacaksınız. Ne zaman IFR uçuş yapılır? 1. 2. 3. 4. 5. Görüş 5 km nin altına düştüğünde Bulut alt tavanı 1500 feet in altına düştüğünde Gece uçuşlarında Eğitim maksadıyla yapılan uçuşlarda Hava yolları uçuşlarında IFR uçuş yapılır. MÜSAADE ÜNİTESİ (CLERANCE DELIVERY) YAKLAŞMA KONTROL (APPROACH) YER KONTROL (GROUND) SAHA KONTROL (CONTROL/RADAR) IFR kalkış yaptıysanız,herhangi bir alet IFR uçuşlarınızda ATC müsaadesini aldığınız ünitedir. Genelde küçük meydanlarda bu hizmeti tırmanma paterni uyguluyorsanız veya herhangi bir alet yaklaşması yapıyorsanız yol kontrol yada yer kontrol ünitesi vermekle birlikte büyük meydan kontrol ünitesine geçene kadar kontrolü meydanlarda ayrı bir birim olarak altında kalacağınız hava trafik ünitesidir. hizmet verir. Motor çalıştırma ve taksi müsadelerini yer kontrol ünitesinden alırsınız. MEYDAN KONTROL (TOWER) Piste giriş,kalkış,iniş,trafik paterni, meydan kontrol sahasına giriş,çıkış müsadelerini meydan kontrol ünitesi olan Kuleden alırsınız. Yaklaşma kontrolün üst kademesi olan saha kontrol IFR uçuşlarınızda hava yollarını kullanacağınız zaman hizmet alacağınız hava trafik ünitesidir. TRANSPONDER KULLANIMI GENEL RADAR FREYZYOLOJİSİ ATC MÜSAADESİ ÖRNEK IFR UÇUŞ DİĞER KONULAR SORULAR Hava trafik üniteleri görüşün kısıtlı olduğu IMC şartlarda trafiğin idaresinde radar cihazlarını kullanırlar. Uçaktaki transponder cihazı uçağın tanıtım kodu , irtifa ve diğer bilgilerinin yer aldığı sinyalleri yayar. Radar cihazları da uçaklardan aldıkları bu sinyaller sayesinde onların yön , hız , irtifa ve tanıtma bilgilerini kontrolörün kullandığı ekrana aktarır. Transponder sisteminin kullanım alanları: -Trafiğin teşhisinde -Trafiğin hız,yön,irtifa bilgilerinin okunmasında -Emercensi durumların aktarılmasında TEŞHİS: Transponder ile donatılmış her uçağa uçuştan önce dört haneli bir sayı tahsis edilir. Uçuş öncesi uçuş planınıza da yazdığınız bu kod sayesinde radar sistemleriyle donatılmış hava trafik üniteleri sizi ekranlarında teşhis edebilir. BİLGİLERİN OKUNMASI: Kontrolörler , transponderınızdan alınan bilgiler doğrultusunda ekranlarında irtifanızı , hızınızı , uçtuğunuz başı görebilirler ve bu bilgiler ışığında size talimat verebilirirler. EMERCENSİ DURUMLAR: Uçuş esnasında herhangi bir emercensi durumda belli kodları bağlayarak yada transponder daki IDENT tuşuna basarak kontrolörün ekranında sizi farketmesini ve yardımcı olmasını sağlayabilirsiniz. Emercensi transponder kodları: 7500 Uçak kaçırma,7600 Telsiz arızası,7700 Genel Emercensi Squawk 1710 (Set Mode A Code as instructed) Confirm Squawk 1710 (Confirm Mode and Code set on the transponder) Reset 1710 (Reselect the assigned Code) Squawk ldent (Pressing the ldent button) Squawk Mayday Select Emergency (Mode C, 7700) Squawk Standby (Select the Standby position on your transponder) Squawk Charlie (Select ALT on your transponder) Stop Squawk Charlie wrong indication. (Deselect ALT, transmission faulty. Switch transponder to ON) RADAR TANIMLAMASI Uçağa radar hizmeti verilmeden önce kontrolörün o uçağı tanımlaması gerekir. Genellikle tanımlama SSR kodu verilerek yapılır; eğer SSR mümkün değil ise kontrolör uçağın dönüş yapmasını isteyecektir. RADAR YÖNLENDİRMESİ Kontrolör tarafından radar vektörü verilerek uçağınbelli bir başta uçurulmasıdır. Pilotlar ILS, tehlikeli bir meteorolojik durumdan kaçınmak, intersction bulmak veya istasyona direk gidebilmek için radar vektörü talep edebilirler. 1.Yatay ayırmayı sağlamak için bir uçağa belirli bir istikamet verilebilir. Sebebininçok açık ve görülür olduğu durumlar hariç, pilota neden radar vektörü gerektiği söylenmelidir. 2.Uçağın yatay ayırımının yapılması için ATS bakımından uçtuğu baĢın bilinmesi gerekebilir. Uçağın uçtuğu başı muhafaza ederek uçması talimatı verilebilir. Karşılaşan trafiklere yatay ayırma uygulanmalıdır. 3.Vektör etme tamamlandığı zaman pilotlara kendi S/S imkânları ile devam etmeleri ve gerekirse diğer uygun talimatlar verilebilir. 4.Zaman zaman uçaklardan tam bir dönüş (orbit veya 360 dönüş) yapması istenebilir. Bunun amacı uçağı bekletmek veya öndeki uçaklarla ayırımı sağlamaktır. TRAFİK MALUMATLARI VE KAZADAN KAÇINMA 1.Karşılaşan uçaklara trafik bilgisi aşağıdaki formda verilir: -Relative bearing (Saat istikameti olarak) -İlgili trafikten olan mesafe (nm olarak) -İlgili trafiğin uçuş istikameti (karşı yönde, paralel) -Uçağın seviyesi ve tipi, bilinmiyorsa nisbi sürati (yavaş veya hızlı) 2.Hal ve duruma göre vektör kontrolör tarafından önerilebilir veya pilotlarca istenebilir. Kontrolörler pilota ilgili trafiğin durumunda değişiklik olmadığını bildirmelidir. 3.Gerekli tedbir hemen alınmadığında bir çarpışma riskinin olabileceği kontrolör tarafından varsayıldığında pilota kaçınma talimatı verilmelidir. Pilota iletilecek genel trafik bilgisi şöyle olmalıdır: TC-THK, unknown traffic 10 o‘clock 6 miles crossing left to right, height unknown fast moving. If not sighted turn left heading 270. Left heading 270. TC-THK Risk geçtiğinde:THK resume own navigation Wilco, THK CONFIRM SQUAWK: transponder kodunuzu bildirin SQUAWK 1716: transponder kodum 1716 SQUAWK C: transponder mod C yi açın (irtifa bilginizi radara aktarır) SQUAWK IDENT: transponder ident yapın (radar ekranında flash yapacaktır) SQUAWK STANDBY: transponderınızı kapatın SQUAWK MAYDAY: transponderınıza 7700 bağlayın RECYCLE SQUAWK: transponderınıza squawk’ınızı tekrar girin TRANSPONDER NEGATIVE: transponder yok IDENTIFIED: tanımlandınız REPORT PRESENT POSITION: mevkinizi bildirin 6 NM NORTH-WEST OF BAG VOR: Bağlum VOR ın 6 NM kuzey batısındayım RADAR CONTACT: radar teması sağlandı RADAR CONTACT LOST: radar teması kaybedildi RADAR SERVICE TERMINATED: radar servisi sonlandı RECYCLE SQUAWK: squawkınızı tekrar girin RESUME OWN NAVIGATION: kendi seyrüseferenize devam edin TURN LEFT NEW HEADING 090: soldan yeni uçuş başınız 090 olsun (090 manyetik baş) CLIMB TO FL110 : uçuş seviyesi 110 a tırmanın (FL110=10.000 feet) REQUEST DESCENT: alçalma talep ediyorum DESCENT 8.000 FEET: 8.000 feet e alçalın MAINTAIN FL130: uçuş seviyesi 130’ı muhafaza edin REPORT REACHING FL150: uçuş seviyesi 150’ı alışı ikaz edin PASSING FL150: uçuş seviyesi 150 katediliyor LEAVING FL170: uçuş seviyesi 170 terkediliyor EXPEDITE CLIMB: tırmanmanızı hızlandırın UNTIL REACHING TO FL120: uçuş seviyesi 120’a ulaşana kadar IMMEDIATELY CLIMB 5.000 FEET: hemen 5.000 feet’e tırmanın STOP DESCENT FL140: uçuş seviyesi 140 da alçalışınızı durdurun REPORT PASSING ANK NDB: Ankara NDB kat edişi ikaz edin PROCEED DIRECT TO KULAR: kular noktasına direkt devam edin PROCEED PETAR VIA BAG VOR: bağlum VOR üzerinden petar noktasına devam edin. YOU ARE OUT OF MY CONTROL AREA: kontrol sahamın dışına çıktınız REPORT LEAVING MY AIR SPACE: kontrol sahamın dışına çıkışı ikaz edin FREQUENCY CHANGE IS APPROVED: frekans değiştirebilirsiniz CONTACT ANKARA WEST 122.8: Ankara batı 122.8 temas ediniz CONTACT WITH APPROACH 119.6: yaklaşma ile 119.6 da temas edin REPORT COMMENCING VOR DME APPROACH: VOR alçalmasına başlayışı ikaz edin HOLD OVER BUK VOR AT 8.000 FEET: Çubuk VOR üzerinde 8.000 feet te bekleyin REQUEST EXPECTED APP. CLEARANCE TIME: tahmini alçalma zamanı nedir? EXPECTED APPROACH TIME 10: tahmini alçalma zamanı saat başı 10 ESTIMATED TIME OF ARRIVAL (ETA): tahmini varış zamanı NO DELAY EXPECTED: gecikme beklenmiyor EXPECTED ILS APPROACH RWY 03R: 03 sağ pistine ILS yaklaşması olacak CLEARED FOR ILS APPROACH RWY 03R: 03 sağ pistine ILS yaklaşmasına serbestsiniz REPORT FULL ESTBALISHED: ILS hattını tam olarak yakaladığınızda ikaz edin ILS FULL ESTABLISHED RWY 03R: 03 sağ pisti ILS hattını yakaladı (süzülüş ve istikamet) REPORT MINIMUMS: minimumları ikaz ediniz OVER MINIMA: minimumlardayız RUNWAY INSIGHT: pist görüşü alındı IFR uçuş öncesi mutlaka uçuş planı doldurarak ilgili hava trafik ünitesine en geç 30 dk.En fazla 5 gün önceden göndermelisiniz. Hava trafik ünitesi kleransınızı önceden gönderdiğiniz uçuş planına göre onaylayıp size okuyacaktır. Daha sonra bu kleransı tekrar geri okumanızı isteyecektir. VFR planların geçerlilik süresi 1 saat , IFR planların ise 30 dk. dır. Kleransın içeriği: -Uçuşa serbest kılan ünite -Çağrı adınız -Varış meydanı -Uçuş seviyesi -Gidiş yolları -Alet tırmanma prosedürü (SID) -Transponder kodu Örn: -Ankara kontrol TC-TKS yı varış meydanı Atatürk’e belirlenen yollardan uçuş seviyesi 180 da serbest kılar , kalkış sonrası Petar1A sid si uygulanarak yaklaşma kontrol ile 119.6 da temas edilecek,Transponder kod 1715,tekrar ediniz. - Ankara control clears TC-TKS to destination Atatürk Airport via flight plan in route (as filled) , at FL180 , after departure execute petar1A sid , contact approach on 119.6 , squawk 1715 , read back. Hava Trafik Akıs Yönetim ( ATFM ) tedbirlerine konu olan uçuslara dair uçus planları ; Sürekli bir Uçus Planı (RPL) olmadıkça, Tahmini Takoz Çekme Zamanından (EOBT) en az 3 saat öncesi doldurulmus olacaktır. VFR uçuslar için Uçus Planı Istenildigi veya gerektigi kadarıyla, VFR bir uçus için kalkıstan önce AIS' e veya ATS' e sunmak amacıyla bir uçus planı doldurulacaktır. Kaptan, Pilot veya Uçak isleticisi asagıdaki hususları saglamaktan sorumlu olacaktır: a) Tam ve dogru veri saglamaktan, b) Uçus öncesi bilgi ve ATC müsaadesi temin etmekten, c) Tam adreslemeden, d) Saglanan uçus öncesi bilgiye dayanarak diger seyler arasında, uçusun yapılabilirligini kanıtlamaktan. VFR uçus planları, IFPS' e çekilmez . IFR VMC YAPILAN UÇUŞLAR IFR VMC uçuşlarda radio telsiz arızası olması durumunda transponder 7600 bağlıyoruz. VMC koşulları muhafaza ederek en yakın suitable meydana iniş yapıyoruz. İnişimizi (actual landing time) en geç 30 dakika içerisinde ilgili ATC yada FIC’ ye bildiriyoruz. IFR IMC YAPILAN UÇUŞLAR IFR IMC uçuşlarda radio telsiz arızası olması durumunda transponder 7600 bağlıyoruz ATC tarafından en son tahsis edilen uçuş seviyesi ve sürati 7 dakika boyunca muhafaza ediyoruz.(RADARSIZ YAKLAŞMALARDA 20 DAKİKA) 7 dakika sonra FPL de önceden tahsis edilmiş olan uçuş seviyesi ve sürati muhafaza ediyoruz. İniş meydanımızdaki uçuş planında belirtilen alçalmayı uygulayacak şekilde seyrüsefer yardımcısının fixine devam ediyoruz.(Bir STAR vasıtasıyla olabilir) Eğer alçalmaya hazır değilsek,muhtemel alçalma zamanına uygun olacak şekilde ilgili VOR veya NDB üzerinde beklemeye giriyoruz. EAT veya ETA’ya göre alçalmaya başlıyoruz ve normal alçalma prosedürünü uyguluyoruz. ETA’ya göre 30 dakika içerisinde inişimizi tamamlıyoruz. 14 AIRPROXIMITY REPORT 8.33 KHZ FREYZYOLOJİSİ 8.33 KHZ FREYZYOLOJİSİ RVSM FREYZYOLOJİSİ RVSM FREYZYOLOJİSİ ATC MÜSAADESİ (ATC CLEARANCE) - YER KONTROL,TC-TKD,ATC kleransı için hazır - TC-TKD,YER KONTROL,Anlaşıldı,Ankara kontrol TC-TKD yı varış meydanı Atatürk’e belirlenen yollardan uçuş seviyesi 180 da serbest kılar , kalkış sonrası emniyet irtifası alınarak soldan dönüşle BAG VOR 5.500 feet , yaklaşma ile 119.6 da temas edilecek,Transponder kod 1715 , tekrar ediniz. - Ankara kontrol TC-TKD yı varış meydanı Atatürk’e belirlenen yollardan uçuş seviyesi 180 da serbest kılar,kalkış sonrası emniyet irtifası alınarak soldan dönüşle BAG VOR 5.500 feet, yaklaşma ile 119.6 da temas edilecek, Transponder kod 1715,TC-TKD - TC-TKD,YER KONTROL,Tekrar edişiniz doğru - GROUND,TC-TKD,Ready to copy ATC clearance - TC-TKD,GROUND, Roger, Ankara control clears TC-TKS to destination Atatürk Airport via flight plan in route , at FL180 , after departure safe altitude then turn left proceed BAG VOR at 5.500 feet,contact with approach control on 119.6,squawk 1715,Read back. - Ankara control clears TC-TKD to destination Atatürk Airport via flight plan in route at FL180,after departure safe altitude then turn left proceed BAG VOR at 5.500 feet,contact with approach control on 119.6,squawk 1715,TC-TKD - TC-TKD,GROUND,read back is correct MOTOR ÇALIŞTIRMA VE TAKSİ TALİMATI (start-up engine and taxi instructions) - YER KONTROL,TC-TKD,Motor çalıştırma müsaadesi - TC-TKD ,YER KONTROL,Motor çalıştırma serbest - Motor çalıştırma serbest TC-TKD - GROUND,TC-TKD,Request start-up engine - TC-TKD,GROUND,Start-up engine approved - Start-up engine approved TC-TKD - YER KONTROL,TC-TKD,29 pisiti bekleme noktasına taksi müsaadesi - TC-TKD,YER KONTROL,29 pisti bekleme noktasına taksi serbest - 29 pisti bekleme noktasına taksi serbest,TC-TKD - GROUND,TC-TKD,request taxi to holding point RWY 29 - TC-TKD,GROUND,cleared taxi to holding point RWY 29 - Cleared taxi to holding point RWY 29,TC-TKD PİSTE GİRİŞ VE KALKIŞ (line-up and take-off ) - KULE,TC-TKD,29 pisitine giriş müsadesi - TC-TKD,KULE,29 pistine giriş serbest - 29 pistine giriş serbest,TC-TKD - TOWER,TC-TKD,request line up RWY 29 - TC-TKD,TOWER,cleared to line up RWY 29 - Cleared to line up RWY 29,TC-TKD - TOWER,TC-TKD,kalkışa hazır - TC-TKD ,TOWER,son rüzgar sakin,QNH 1009, 29 pistinden kalkış serbest - Son rüzgar sakin,QNH 1009, 29 pistinden kalkış serbest,TC-TKD - TOWER,TC-TKD,ready for departure - TC-TKD ,TOWER,wind is calm,QNH 1009,cleared for take-off RWY 29 - Wind is calm,QNH 1009,cleared for take-off RWY 29,TC-TKD PİSTE GİRİŞ,KALKIŞ,YAKLAŞMA İLE TEMAS (line-up,take-off,contact with approach ) - TC-TKD,KULE,kalkışınız 10 oldu,yaklaşma ile 119.6 temas ediniz - Yaklaşma ile 119.6 da temas ediyoruz,iyi günler,TC-TKD - TC-TKD,TOWER,airborn at 10,contact with approach control on 119.6 - Contact with approach control on 119.9,good day,TC-TKD - YAKLAŞMA,TC-TKD,Etimesguttan yeni kalktık,5.500 feet te bağlum VOR’a devam ediyoruz,Esenboğaya ILS yaklaşması talep ederiz - TC-TKD ,YAKLAŞMA,radar teması sağlandı,soldan dönüşle ANK NDB’ye devam edin,6.500 feet’e tırmanma serbest,03 sağ pistine ILS yaklaşması olacak - Soldan dönüşle ANK NDB’ye devam ediyoruz,6.500 feet’e tırmanıyoruz,TC-TKD - APPROACH,TC-TKD,just airborn Etimesgut,proceeding BAG at 5.500 feet,request ILS approach to Esenboğa - TC-TKD ,APPROACH,radar contact,turn left proceed ANK NDB,cleared to climb 6.500 feet,expected ILS approach RWY 03R - Turning left,proceeding ANK NDB,climbing 6.500 feet,expected ILS approach RWY 03R,TC-TKD ILS YAKLAŞMASI VE İNİŞ (ILS approach and landing) - TC-TKD,YAKLAŞMA,03 sağ pistine ILS yaklaşmasına serbestsiniz, ILS hattını yakaladığınızda rapor edin - ILS hattını yakaladığımızda rapor edeceğiz,TC-TKD - YAKLAŞMA,TC-TKD,ILS hattı full yakalandı - Oturma noktasına 10NM mesafedesiniz,Kule ile 118.1 de temas ediniz - Kule ile 118.1 de temas edilecek,TC-TKD - TC-TKD,APPROACH,Cleared for ILS approach for RWY 03R,report ILS established. - Cleared ILS approach for RWY 03R,we will report ILS established,TC-TKD - ILS established for RWY 03R,TC-TKD - TC-TKD,APPROACH,10 NM from touchdown,contact with tower on 118.1 - Contact with tower on 118.1,TC-TKD KULE İLE TEMAS VE İNİŞ (contact with tower and landing) - KULE,TC-TKD, oturma noktası 8 nm,yaklaşmaya devam ediyor - TC-TKD,KULE, anlaşıldı,yaklaşmaya devam ediniz,son görüş 2 km puslu,rüzgar sakin,altimetre 1008,minimumları ikaz ediniz. - Altimetre 1008, minimumlar ikaz edilecek,TC-TKD - Minimumlar,pist görüldü - TC-TKD,KULE,Son rüzgar sakin iniş serbest - Rüzgar sakin,iniş serbest,TC-TKD - TC-TKD,KULE,inişiniz saat başı 40 oldu,sağdan ilk taksiruttan pisti terk edin,yer kontrolle 121.9 da temas ediniz - Sağdan ilk taksiruttan pist terk edildi,yer kontrolle 121.9 da temas edeceğiz,TC-TKD - TOWER,TC-TKD, 8 NM from touchdown,continue approach - TC-TKD,TOWER, roger,continue approach,last visibility 2 km hazy,wind is calm,altimetter 1008,report minimums - Altimetter 1008,we will report minimums,TC-TKD - Minimums,runway insight,TC-TKD - TC-TKD,TOWER,last wind is calm,cleared to land - Last wind is calm,cleared to land,TC-TKD - TC-TKD,TOWEROn the ground at 40,RWY vacated from right first taxiway, contact with ground 121.9 - Runway vacated from right first taxiway,will contact with ground 121.9,TC-TKD Qestion 1 - When a RADAR operator says : "fly heading 030", the pilot must fly heading: a) 030° true, in still air conditions (thereby flying the true track) b) 030° true c) 030° magnetic d) 030° magnetic in still air conditions (thereby flying the magnetic track) Qestion 2 - Loss of communications is indicated by which transponder code? a) 7700 b) 7600 c) 7500 d) 7400 Qestion 3 - What shall the pilot's readback be for "Climb to FL 280 "? a) Climbing to flight level two eight zero b) Climbing flight level two eight c) Climb flight level two hundred eight zero d) Climbing flight level two hundred eighty Qestion 4 - An aircraft experiencing radio communication failure on an IFR flight in IMC is assumed to ; a) proceed to an area from where the flight can be continued according to the visual flight rules. b) proceed in accordance with the current flight plan to the designated navigation aid serving the destination aerodrome. c) divert to the most suitable aerodrome according to the route of flight. d) execute a VMC approach at the nearest suitable aerodrome. Qestion 5 - What does the abbreviation “RVR” mean ? a) Recleared via route.... b) Radar vectors requested. c) Runway visibility report. d) Runway visual range. Qestion 6 - What phrase shall be used when asking for the readability of a transmission ? a) Read back b) Read you loud and clear c) How do you read d) Report readability Qestion 7 - What does the word "acknowledge" mean ? a) Pass me the following information b) Let me now that you have received and understood c) Repeat all of your message d) Repeat last message Qestion 8 - What does the word "approved" mean ? a) Permission for proposed action granted b) Negative c) That is correct d) I repeat for clarity Qestion 9 – Which word or phrase shall be used to indicate a separation between portions of a message ? a) stop b) over c) Disregard d) break Qestion 10 – Before transmitting the pilot should...: a) Make sure that the aircraft is levelled off b) Listen out on the frequency to ensure no interference with another station already transmitting accur c) Always write the message and read it during transmission d) Make sure that the emergency frequency is tuned in at the same time DERSİMİZ SONA ERMİŞTİR DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER GÜNEYDOĞU FLIGHT SCHOLL / ANKARA Kaynaklar: ICAO sARPs ANNEX-10,jeppesen Radio Navigation,Oxford aviation theoretical knowledge manual radiotelephony,DHMI havacılık freyzyolojisi,CAP 413 havacılık freyzyolojisi el kitabı. 34