FilDis – 12-12-21
Discussion 4
Batayang Kaalaman sa mga Teorya sa Pananaliksik na
Akma o Buhat sa Lipunang Pilipino
Teorya – anumang pananaw na binubuo upang
makapagpaliwanag, makatulong sap ag-unawa ng mga
phenomenon, at sumuri ng ibat-ibang kabuluha.
Nakikita mo ang mundo bilang literal na mundo.
Nakapagsusuot tayo ng salamin na magpapakita ng bagong
perspektiba at basahin ang mundo.
Teorya: May malaking pagpapahalaga ang mga sinaunang
Pilipino sa mga heavenly bodies. May Diwata ng langit,
araw, buwan, bituin. Matagal na ang ganito sa atin.
Nagiging gabay ito sa pamumuhay ng mga sinaunang
Pilipino ayon sa antropolohiya. Biitbit na natin ang gawain
nito mula noon pa.
babae na nagngangalang neneng. Hindi lang kwento ng
pagpitas ng hilaw na prutas kundi pagbabanta at
pagbababala sa batang si neneng sa kanyang sasapiting
mas matanda na si leron. Si leron ay teen to adult na
character. “pagdating sa dulo, lalamba-lambayo. Kumapit
ka neneng baka ka mahulog”. Nagbabanta at nagbababala
ang awat sa batang si neneng. Mukhang patibonf kung
paano nabibigyang tuon ang patriyalkal na pananaw sa
pilipinas, yung lakas ng lalake na maaaking nauuwi sa
pagiging narsistiko bilang pang-amo at pamantayan ng
pagpapa-ibig sa babae katulad ng sa awiting ito.
Teorya ng eko-kritisismo: Ang pagdami ng maya sa siyudad
ay hindi isang implikasyon na bumubuti ang kalikasan. Ang
mga maya ay malungkot na katotohanan na bihira na ang
mga ibon sa urbanidad at isa itong uri ng ibon sa ilalim ng
kategoryang scavengers o nabubuhay sa pagkain ng basura
o kalat, sa pulosyon. Ito rin marahil ang dahilan sa
pagpapalit ng agila bilang national bird. Ang mga squirrel
naman ay may banta para sa mga ibon tayo sa kalikasan
dahil tulad ng daga, nagiging peste ang mga ito kapag
dumadami sila at nagiging peste sa mga itlog ng ibon sa
mga puno.
SIkolohiyang Pilipino
-
Psycho-analytic theory: Pambata ba talaga ang kantang
ito? Kwento din ito ng sexual intension ni leron sa batang
Paraan ng pagsasabuhay sa larangang psychology
gamit ang pananaw, paniniwala, at kulturang
Pilipino.
-
-
Binubo ni Sir Virgilio Enriquez (Ama ng
sikolohiyang Pilipino)
Sa pananaw na ito, hinahamon ang universal use
of psychology. Hindi dapat universal dahil iba ang
pag-iisip ng mga taga-kanluran kung saan
nanggaling ang “psychology” sa ating mga takasilangan.
Ang sikilohiyang Pilipino ay sikilohiyang bunga ng
karanasan, kaisipan, at oryentasyong Pilipino.
Binibihay nito ang panbansang identidad at
kamalayan ng mga Pilipino, pakikisangkot sa mga
isyung panlipunan at gawaing panlipunan, at
sikolohiya ng wika at kultura.
1. Nasa mga sinaunang pamumuhay ang mga paraan
ng ating pag-iisip at pag-uugali.
- Ang teoryang ito ay higit na mailalapat sa mga pagaaral na nag-uusisa sap ag-uugali at paraan ng pagiisip ng Pilipino.
Pantayong Pananaw
-
Binuo ni Zeus Salazar, ama ng bagong kasaysayang
pilipino
Panloob na pagkakaugnay-ugnay ng mga
katangian, halagahin, kaalaman, karunungan,
hangarin, kaugalian, pag-aasal, at karanasan ng
isang kabuuang pangkalinangan.
-
-
-
Talahanayan na nagpapakita nab ago magkaroon
ng pantayong pananaw nandoon na konseptong
pangkayong pananaw, pangsilang pananaw,
pangkaming pananaw.
Pangkayong pananaw, pananaw ng banyaga sa
kanilang kapwa banyaga. Pangkaming pananaw,
banyaga pinag-uusapan bilang paksa ang mga
Pilipino. (Ano ang kalayan natin sa conscoines ng
mga banyaga.) Pangsilang pananaw, Pilipino ay
kumakausap ng banyaga o banyaga sa pilipino.
(Paggawa ng research paper). Pantayong
pananaw, kailangan nating tumindig para sa ating
sarili. Makikita lang natin na hindi tayo madumi
kung kaya nating magbigay ng interpretasyon sa
sarili natin bayan – pantayong pananaw. Ang mga
Pilipino ay nag-uusap tungkol sa pagka-pilipino. Ito
ay kapakinabangan ng mga Pilipino. Tayong tayong
ang mag-uusap at ang paksa natin ay ang nasa
loob ng ating bansa. (ang pagbuburo ay titignan as
katalinuhan).
Madalas nagagamit ito ng mga mananaliksik sa
mga talakayang pangkasaysayan. Sarili, Pilipino,
tayo-tayo.
Markismo
-
Pinangunahan ng mga sosyalistang sina Friedrich
Engels at Karl Marx.
Kinikilala ang teoryang ito na nagpapamalas ng
tunggalian sa pagitan ng mahihina at malalakas na
uri sa lipunan. Sa pangkasaysayang konteksto nito,
ang isang kapitalistang lipunan ay binubuo ng mga
-
kapitalista na siyang nagmamay-ari ng kapital o
namumuhunan at mga manggagawang
nagtatrabaho para sa kapakanan at kayamanan ng
kapitalista.
Ang teoryang ito ay produkto sa panghahamon sa
kawalan ng pagkakapantay-pantay sa lipunang
Pilipino o bunsod sa pananaig ng kapitalismo sa
bansa at paghahari ng iilang pamilya sa larangan
ng pulitika. Sa ganitong sitwasyon, habang
yumayaman ang kapitalista, ay lalong naghihirap o
nahihirapan naman ang mga manggagawa.
-
-
(Ayon sa diayagram) Binubuo ang lipunan ng
dalawang antas, ang itaas ay tinatawag na super
estruktura. May mga naghahari at nag-uutos sa
idolohiyang manatili sa sining (hal. Inuutos nito
kung ano ang mananatili sa kultura natin, sa
relihiyon, sa pilosopiya, sa sining , batas, media,
pulitika, agham, edukasyon. Konti lang sila pero
dahil sa kapangyarihan na meron ito, sinusunod
ang super structure sa lipunan). Ang nasa ilalim
naman ay ang sangay na kumikilos at
nagtatrabaho. Sangay ng lakas paggawa,
nagpapawis na ang puhunan ay lakas. Kumikilos
ayon sa naghaharing super structure.
-
Ang super structure ang nagpapanatili ng
anumang kaisipan at ano mang idolohiya. Hawak
nito ang anumang iko-konsumo natin sa media,
pulitika, at edukasyon. Sila ang nagtatakda ng
tama at mali. Ano ang dinadakila at kinasusuklaman sa loob ng isang lipunan. Ang nasa ilalim
ang may tunay na kapangyarihan upang mabago
ang mga ideology sa loob ng lipunan, ayun sa
pananaw ng maskismo dahil nasa ilalim ang dami.
Kagamit0gamit angteoryang ito sa pagbasa ng
ating kalagayan sa reyalidad ng lipunan. Hal. sa
usapin ng palay o bigay. Simple at natural na
pagkain ito para sa mga Pilipino pero kapag
ginamitan mo ng kaisipang markismo, makikita mo
na may bigas na ang makaka-afford lang ay yung
mga may kaya tapos may sobra pa silang pera para
magamit sa kagustuhan nuilang produkto na
bilhin. Pero may mga bigay din na tinuturing na
para sa mga karaniwan. Mas mura, mas affordable
pero hindi kasing puri ng bigas ng mga may
pribiliheyo at may kakayahang bumili ng mas
mahal ang presyo.
Ayon ay Marx at Engles, kung may mga mali na
nananatili sa lipunan na itinatakda ng super
structure hindi lang dapat ito isisi sa nasa super
structure dahil responsibilidad din ito ng mga nasa
ilalim lalo nakung hindi pa nauunawaan ng lahat
Sistema ng kanyang lipunan sa sub-structure. Oo,
nasa super structure ang pagme-mentain, tandaan
na nasa kolektibong desisyon pa rin. Kung kaya ng
super structure na maghugis at magpanatili, kaya
din ng nasa sub-structure ang maghugis at
magpanatili kung nakikita nila yung kolektibo.
Nasa kanila ang dami at kung kritikal lang mag-isip
yung nasa sub-structure.
Magagamit ito sa mga pananaliksik na tumatalakay
sa 1. Migrasyon at diapora (bakit nagkakaroon
nito, dahil sa usapin). 2. Karahasan sa mga
kababaihan, 3. Pang-aabuso sa mga manggagawa,
4. Kahirapan, 5. Globalisasyon ay iba pang kaugnay
ng mga ito.
[42:00]