Ano ang ideya ninyo sa
sumusunod na salita?
• HAZARD
• VULNERABILITY
• RISKS
HAZARD
• Ang hazard ay mga bagay, pangyayari o
gawain na maaaring magdulot ng pinsala
sa buhay, ari-arian, at kalikasan. Halos
lahat ng ginagalawan ng tao ay mga
nakaambang mga hazard ngunit ang
panganib na maaaring kaharapin ng
isang indibuwal ay nakadepende sa mga
sitwasyon.
DALAWANG URI NG HAZARD SA PAGAARAL NG MGA ISYU PANGKALIKASAN
• NATURAL HAZARD – ito ay tumutukoy sa mga hazard na
nagmumula sa mga natural na umiiral na mga phenomena,
maaaring penomenang geophysical, (lindol, landslide at iba
pa), hydrological (pagbaha, avalanche, at iba pa),
climatological (matinding pag-init o paglamig),
Meteoroligical (bagyo, ipo-ipo, at iba pa) o kaya ay
biological (pandemya at pagkalat ng mga peste)
• MAN- MADE HAZARD – ito ay tumutukoy sa mga hazard na
bunga ng mga gawaing pantao. Ang ilan sa mga
halimbawa nito ay ang polusyon, pagsira sa kalikasan,
aksidente at iba pa.
VULNERABILITY
• Ang vulnerability ay ang mga
katangian at mga kahinaang
taglay ng isang tao, bagay o
isang lugar na maaaring
magdulot ng mas mataas na
posibilidad na malagay sa
panganib dahil sa mga hazard
na nasa paligid nila.
VULNERABILITY
• Ang pagiging vulnerable ng isang tao o lugar ay
naiimpluwensyahan ng mga kalagayang
heograpikal, proximity sa mga hazard at antas ng
pamumuhay. Isang halimbawa nito ay mas
vulnerable ang mga taong nakatira sa tabi ng ilog
at estero sa pagbaha at sakit kung ikukumpara sa
mga taong malayo ang tirahan sa ilog at estero
na iyon. Mas vulnerable ang mga taong nakatira
sa bahay kubo sa hangin ng bagyo kung
ikukumpara sa mga tao na nakatira sa bahay na
gawa sa bato.
RISKS
• Ang risks naman ay ang tumutukoy sa
posibilidad ng pinsalang maaaring matamo
ng isang tao, ari-arian, at kapaligiran dulot
ng isang sakuna o aksidente.
• Ang posibilidad na ito ay nakasalalay sa
mga hazard na nasa kapaligiran at kung
gaano kalaki ang vulnerability ng mga tao
o imprastraktura na malapit sa hazard na
iyon.
RISKS
• Isang halimbawa nito ay mas mataas ang posibilidad
ng sunog(risk) sa mga komunidad na magkakadikit
ang mga tahanan at hindi maayos ang koneksyon ng
kuryente (hazard) at ang mga taong higit na nasa
peligro ay ang mga taong bahagi ng komunidad na
iyon at gawa sa kahoy at iba pang light materials ang
bahay(vulnerability).
• Isa pang halimbawa, mas mataas ang bilang ng
nagkakasakit sa mga lugar na siksikan ang mga tao.
Mas malaki ang risk na ikaw ay mahahawa ng sakit na
naipapasa sa pamamagitan ng pag-ubo kung ikaw
ay nakatira sa lugar na may mataas na population
density.
RISKS
•
Maraming mga aspekto ang nakakaapekto sa
vulnerability at sa risk ng mga tao. Ilan dito ay
ang kasalukuyang kalusuagan nila, sosyoekonomikong katayuan sa buhay, proximity o
layo ng hazard sa tao na iyon at ang pangaraw-araw na exposure ng isang tao sa mga
hazard sa paligid nila.
•
Sa madaling salita, iba- iba ang antas ng risk at
vulnerability na kinakaharap ng bawat tao.