MESLEK RESMİ DERSİ Giriş Özet Yapı Bilgisi Mimari Tasarım Esasları ve Mimari Proje Örnekleri İncelemeleri Hazırlayan Öğr. Gör. Cahit GÜRER 26.02.2009-Afyonkarahisar YAPI • Canlıların beslenmek ve barınmak gibi doğal gereksinmelerini karşılamak üzere, çeşitli yapı gereçleriyle ve yapım teknikleri uygulanarak oluşturulan yerüstü, yer altı ve su tesislerine yapı denir. Farklı Yapı Formları Bir yapı beklentileri en uygun biçimde karşılayabilmesi için, aşağıda sıralı özellikleri taşımalıdır: • Planlanan amaca uygun olmalı. • Gereçler, yapının özelliklerine ve yapım • • • tekniklerine uygun olarak kullanılmalı. Yük, yağmur, kar, rüzgar, deprem, yangın vb. iç ve dış etkilere dayanabilecek sağlamlıkta olmalı. Estetik (güzek görünümlü) olmalı. Ekonomik olmalı. Yapılar çeşitli özelliklerine göre sınıflandırılabilirler. • Gereçlerine göre sınıflandırma. • Bulundukları yere göre sınıflandırma. • Sürekliliğine göre sınıflandırma. • Hizmet amaçlarına göre sınıflandırma. • Mülkiyetlerine göre sınıflandırma. • Taşıyıcı elemanları (statik) bakımından sınıflandırma. • Binayı oluşturan elemanlarına göre sınıflandırma.. Biz burada taşıyıcı elemanlarına göre sınıflandırmaya bakarsak: A) Yığma (Masif) Yapılar • Ahşap yığma yapılar. • Kargir yığma yapılar. B)İskelet Yapılar: Ahşap İskelet Yapılar. Betonarme İskelet Yapılar. Çelik İskelet Yapılar. C)Takma (Prefabrik )Yapılar Hafif Takma Yapılar. Ağır Takma Yapılar. Çelik Yapı Ahşap Yapı Binayı Oluşturan Elemanlara Göre Sınıflandırma TAŞIYICI ELEMANLAR 1-Temeller 2-Duvarlar 3-Kolonlar (sütunlar) 4-Kirişler, lentolar. 5-Döşemeler. 6-Merdivenler. 7-Çatılar. Betonarme Yapılar ve Taşıyıcı Elemanları Kargir Yığma Yapılar Dolgu Duvar TAMAMLAYICI ELEMANLAR • Kapı ve pencere doğramaları. • Döşeme, duvar, tavan, merdiven ve çatı kaplamaları. • Merdiven,balkon ve teras korkulukları. • Su,nem,ses ve ısı yalıtımları. • Boya ve badanalar. TESİSATLAR • Sıcak, soğuk ve pis su tesisatları. • Elektrik tesisatı. • Isıtma tesisatı. • Havalandırma tesisatı. • İklimlendirme tesisatı. • Asansör tesisatı. • Kanalizasyon tesisatı. • Telefon tesisatı • Televizyon anteni tesisatı. Temel Sistemleri MİMARLIKTA PLAN • Plan, bir yapının bir düzlem üzerinde iki boyutlu izdüşümü olarak bir anlatım aracıdır. • Şehircilikte plan daha geniş alanlarda- makro • ölçekte, mimarlıkta ise mikro ölçekte ele alınır. Mimarlıkta planlama ; işlevlere bağlı mimari verilerin oluşturularak yöntemli bir şekilde bir araya getirilmesi ve bütünleştirilmesi ile, istenen amaçlara varmak için, mimari etkinliklerin yönlendirilmesi ve değerlendirilmesi kararlarının tümüdür. Planlama Sürecinde Yer Alan Evreler • • • • Programlama Tasarlama Uygulama Kullanım evreleridir. Bir mimari tasarımda göz önünde bulundurulan etkenler. Mimarlıkta Tasarlama Evresi KONUTUN BÖLÜMLERİ A)Yaşama Bölümü (dışa açık genel kullanımlı mekanlar): Oturma, dinlenme, çalışma, hobi-boş vakitleri değerlendirme, yemek yeme ve hazırlama eylemleri. B)Ortak Bölümler (Bölümleri veya mekanları bağlayan ara mekanlar ve hizmet alanları): Temizlik,bakım,tuvelet. C)Yatma Bölümü (Dışa kapalı özel kullanımlı mekanlar): Uyuma-dinlenme eylemleri. Konutta yer alan eylemler için gerekli donatım elemanları. YAŞAMA MEKANI EYLEMLERİ • Yaşama mekanı konut içinde yaşayan bireylerin sosyal gereksinmeleri için düzenlenmiş bir mekan olup, aile bireylerinin birlikte oturdukları, sohbet ettikleri, müzik dinledikleri, TV ve radyo gibi araçlar aracılığı ile dolaylı bir şekilde dış dünya ile ilgilendikleri hacimdir. • Gerektiğinde yemek yeme eylemide bu mekanda yer alabilmektedir. Değişik Büyüklüklerdeki yaşama mekanlarının oturma,donatım ve dolaşım alanlarıyla birlikte gösterilmesi. YEMEK HAZIRLAMA EYLEMLERİ Konutta yemek hazırlama ve pişirme eyleminin içinde yer alacağı mekan mutfak olarak adlandırılır. Mutfak ev kadının ana çalışma alanıdır. Ev kadınının ev işlerinin ortalama % 30’unu yemek hazırlamak oluşturur. Yatma ve Uyuma Eylemleri • Uyuma eylemi, insan vücudunun fiziksel ve ruhsal açıdan dinlenmesini sağlayan bir eylemdir. Bu eylemin gerçekleştirilmesi için gerekli olan fiziksel ortam sağlanmalıdır. • Uyuma mekanları diğer bölümlerden ayrı tutulur. • İki gruba ayrılabilir: Ebeveyn Yatak Odası ve Çocuk odaları gibi. Değişik boyut ve düzenlenişteki ebeveyn yatak odaları. Çocuk yatak odasındaki yatma-uyuma eylem alanları. Temizlenme ve Temizlik Eylemleri Banyo-WC-Mutfağın bir ortak duvar üzerinde tesisat birliğinin sağlanması. Tasarımlarda yeterince değerlendirilmek zorunda olan bir kaynak da güneşin konumudur. Vaziyet Planları Binanın oturduğu alanı kuş bakışı görmek, yapının konumunu belirlemek amacıyla yapılırlar. Dubleks Bir Konut ve Planları 1. Kat Planı Farklı Mimari Proje Maketleri Bir Mimari Proje Örneği Bitişik Nizam Dubleks Bir Konut 1/50 Ölçekli üst kat ve zemin kat planı. 1/50 Ölçekli Bodrum Kat Planı 1/50 Ölçekli Üst kat ve Zemin Kat Planı 1/50 Ölçekli Temel Planı ve Kesiti 1/50 Ölçekli Çatı planı ve Kesiti 1/50 Ölçekli A-A Kesiti 1/50 Ölçekli B-B Kesiti ve Önden Görünüş. Ayrık Nizam Bir Dubleks Yapı Örneği 1/50 Ölçekli Bodrum Katı (Uygulama) Planı 1/50 Ölçekli Zemin Katı (Uygulama) Planı 1/50 Ölçekli Üst Kat (Uygulama) Planı 1/50 Ölçekli Temel Kesitleri. Bir Yığma Yapının 1/50 Ölçekli Temel Planı 1/50 Ölçekli Çatı Kesitleri 1/50 Ölçekli Çatı Planı 1/50 Ölçekli A-A Kesiti 1/50 Ölçekli Kuzey-Batı Cephesi 1/50 Ölçekli B-B Kesiti 1/50 Ölçekli Kuzey-Doğu Cephesi Farklı Dubleks Ev Perspektifleri ve Planları SORUSU OLANLAR ? Öğr. Gör. Cahit GÜRER Afyon-2009 Tavsiye Edilen Kaynak • Orhan Şahinler, • Fehmi Kızıl Yapı Endüstri Merkezi (YEM) Yayınları