La Salle University Integrated School Ozamiz City Banghay-Aralin sa Filipino Mga Pagbabagong Pangkabuhayan Araw at Oras ng Pagtuturo: Nobyembre 22, 2022 at 08:40-09:30 am Inihanda ni: Lourince M. Delosa, BEED-4 lourince.delosa@lsu.edu.ph 09953779245 Ipinisa kay: Mr. Victor Gomonod Jr. Guro-Araling Panlipunan 6 November 2022 I.Mga Layunin:Pagkatapos ng talakayan ang mga mag-aaral ay inaasahang: a. natutukoy ang mga pagbabagong pangkabuhayan ng mga Pilipino noong Panahon ng Amerikano; b. nakagagawa ng poster slogan tungkol sa pagbabagong pangkabuhayan ng mga Pilipino noong Panahon ng mga Amerikano;at c. nakapagbibigay ng mungkahing paraan ng wastong pangangalaga sa ating mga likas na yaman. II. Paksa: Mga Pagbabagong Pangkabuhayan a. Paksa: Mga Pagbabagong Pangkabuhayan b. Sanggunian: Antonio, E. 2016. KAYAMANAN: Batayan at Sanayang Aklat sa Araling Panlipunan,REX bookstore Inc.page 100-102. c. Kagamitan: PPT Presentation, pictures, realia. III. Pamaraan: Pamaraang Konseptwal Gawaing Guro 1. Paghahanda Magandang umaga Ferdinand! Grade Gawaing Bata 6 - Maganadang umaga teacher! Kamusta naman ang inyong araw? Mabuti naman! Bago magsimula ay ipapakilala ko muna sa inyo ang alituntunin natin sa silid-aralan. M - Makinig sa guro at iwasang makipag-usap sa katabi. U - Umupo ng maayos. Mabuti naman po. M - Makilahok sa talakayan at sa mga aktibidad sa pamamagitan ng pagsagot sa mga katanungan ng guro. I - Itaas ang kamay kung gustong sumagot. R - Respetuhin ang guro at iyong kamag-aral. Malinaw ba ang mga alituntunin, Opo. grade 6? 1.1 Balik-Aral Bago tayo magsimula sa ating bagong tatalakayin ay may tanong muna ako sa inyo, Sino sa inyo ang nakakaalala sa ating huling naitalakay? Tumpak! Ngayon upang malaman ko kung may natutunan nga kayo sa ating naitalakay noong nakaraang tagpo ay magkakaroon tayo ng Gameshow! “Alin Ang Tama?” Mekaniks: ● Makinig ng mabuti dahil babasahin ng guro ang bawat tanong. ● Pumili lamang ng sa iyong Pananakop ng Amerikano sa Pilipinas. palagay ay ang tamang sagot sa bawat katangungan. Link: https://wordwall.net/resource/366722 65 1. Ano ang ginamit ng mga Amerikano na naging mabisang estratehiya upang makuha ang loob ng mga Pilipino at masakop ang bansa? A. Edukasyon B. Kristiyanismo C. Transportasyon 2. Noong Agosto 23, 1901, dumating ang mga gurong Amerikano sakay ng ilang bapor at ang pinakapopular dito ay ang S.S.Thomas. Ano ang tawag sa mga unang guro na ipinadala ng mga Amerikano sa ating bansa? A. Illustrado B. Pensionado C. Thomasites 3. Layunin ng batas na ito na bigyan ng Kalayaan ang Pilipinas ngunit hindi buong natupad dahil sa pagsibol ng Unang Digmaang Pandaigdig. A. Batas Jones B. Batas Tyding-McDuffie C. Hare-Hawes-Cutting 4. Alin sa mga sumusunod ang ikinaiba ng edukasyon sa panahon ng Amerikano sa edukasyon sa panahon ng Espanyol? A. Ipinaturo ang Doctrina Cristiana. B. May naitatag na mga paaralang parokyal. C. Ipinaturo ang demokratikong paraan ng pamumuhay. Magaling! Mukhang may natutunan nga kayo sa ating naitalakay noong nakaraang tagpo. Bigyan nyo ang iyong mga sarili ng Lasalyanong palakpak, simulan! Mahusay! 1.2 Pangganyak Ngayon mga bata ay bago natin simulan ang ating panibagong aralin ay mayroon akong inihandang pagsasadula na nais kung pagmasdan ninyo ng mabuti. Dahil pagkatapos ay magtatanong ako ng mga katanungan sa inyo. Maliwanag ba mga bata? Ang guro ay ipapakita ang pagsasadula Opo teacher. Pangyayari (May nagtitindang lalaki ng iba’tibang lokal na mga produkto gaya ng bag,wallet at sumbrero.Pagkatapos merong mga tatlong mamimili at inubos ang mga nasabing produkto. Pagkatapos, nagtitinda na naman ulit ang lalaki ng iba’t-ibang branded na mga produkto na kung saan mga mayayaman ang syang namimili sa nasabing produkto) A sign board of the year. 1990’s (lokal na mga produkto) 2000’s to present (branded products) Base sa nakita ninyong dula, ano ang unang mga paninda ng tindero? Anong mga paninda naman ang itininda ng tindero sa taong 2000’s hanggang sa kasalukuyan? Base sa mga sagot at mga nasaksihan Mga lokal na mga produkto gaya ng Native bag, wallet at iba pa. Mga branded na mga produkto gaya ng Gucci, Louis Vuitton. ninyo, nagbago ba ang pangkabuhayan ng tindero mula sa taong 1990’s hanggang sa kasalukuyan? Opo Ngayong araw, ating tuklasin ang mga pagbabagong pangkabuhayan sa Pilipinas sa ilalim ng pananakop ng mga Amerikano. 1.3 Paglalahad ng Layunin Sa puntong ito gusto kung makinig kayo ng mabuti dahil pagkatapos ng talakayan, kayo ay inaasahang; a.)natutukoy ang mga pagbabagong pangkabuhayan ng mga Pilipino noong Panahon ng Amerikano;b.)nakapagbibigay halaga sa ating mga likas na yaman;at c.)nakagagawa ng poster slogan tungkol sa pagbabagong pangkabuhayan ng mga Pilipino noong Panahon ng mga Amerikano. Maliwanag ba ang ating layunin? Opo teacher. 2. Paglalahad Nagtitinda ng mga gulay. Ano ang ginagawa ng mga tindera sa larawan? Opo. Malaya ba silang nakikipagkalakalan? Tama! Kagaya ng mga Amerikano noon, malaya silang nakikipagkalakalan sa mga Pilipino. Mga batas tungkol sa mga pagbabagong kalakalan. 1.Batas Payne-Aldrich Batas Payne-Aldrich Pinagtibay ito ng batas na ito. Anong batas ang nakasaad sa larawan? Sereno Payne at Nelson Aldrich. Sino-sino ang nagtakda nito? Dahil dito, bumagsak ang ekonomiya ng bansa. At sa ilalim ng batas at kalakarang ito, ano ang nangyari sa ekonomiya base sa larawan? Kaya naman tingnan natin ang mga larawang ito. Sa unang larawan ay pabrika. Ano ang nakikita ninyo sa unang larawan? Tama! Sa pangalawang larawan, ano- Sa ikalawang larawana makikita ang mga produktong palay,abaka at asukal. Ang ginawa ng mga Amerikano sa mga produkto ay ipinagbili. anong produkto ang nakikita ninyo? Mahusay! Ano kaya sa tingin ninyo ang ginawa ng mga Amerikano sa mga produktong ito? Nagtayo sila ng pabrika upang mapaunlad ang ekonomiya. Ano sa tingin ninyo bakit nagtayo sila ng pabrika? Tama! Dahil dito lumikha sila ng isang korporasyon. Ang Pambansang Sanggunian sa Kabuhayan( National Economic Council) National Economic Council. Ano nga ulit ang tawag sa korporasyon na ito? Tumpak! (Gagawin ng mga bata ang sinabi ng guro.) Ang pangunahing tungkulin nito ay pakibasa sa lahat. 1.kabuhayan at pananalapi. 2.pagpapahusay at pagpapaunlad ng mga industriya; at 3.pagpaparami at pag-iiba-iba ng mga pananim at ani. Mahusay! Ngayon naman tingnan ninyo ang nasa larawan. May isang tao sa isang lupain at meron namang isang taong umaakyat sa puno. Ano ang nakikita ninyo sa larawan? Lupaing sakahan. Opo. Ano kaya ang tawag sa lupaing ito? Mga palay at mga puno ng niyog. Kayo ba mga bata kapag meron kayong lupang sakahan nililinang na ninyo ito? Ano ang itinatanim ninyo? Magaling! Noong unang panahon, nililinang din nila ang lupa sa ating bansa dahil sa isang batas. 2. Homestead Law Homestead Law. Ano ang batas na ito? Tama! Bukod dito ay binibigyan din sila ng sertipiko ng pagmamay-ari o ito ay tinatawag na basahin sa lahat. 3. Batas Torrens Title Batas Torrens title. Ano nga ulit ang batas na ito? Mahusay! Binubukal ang lupain Opo, unti- unti ng umuunlad ang ekonomiya nila. Ano ang ginagawa ng magsasaka sa sakahan? Sa tingin ninyo umuunlad na kaya ang ekonomiya ng ating bansa sa panahong ito? Tama! At dahil dito itinatag ang, tingnan ang nasa larawan. Tungkulin ng kawanihan na ito na matulungan ang magsasaka at maitaguyod ang pananim at sakahan sa bansa. Ano kaya ang tungkulin ng kawanihan na ito? Nakikita namin ang mga makabagong paraan ng pagsasaka at patubig. Mahusay! Ano ang nakikita nyo sa larawan? Pesticides Tama! Traktora at bagong kagamitan. Ano naman ang nasa larawan? Ano ang kanilang ginagamit sa pagsasaka base sa larawan? Opo, dahil mas lalong napaunlad ang mga kagamitang na ginamit ng mga Pilipino sa kasalukuyan. Sa tingin ninyo mas naging maunlad ba ang ekonomiya at pangkabuhayan ng mga Pilipino base sa mga larawang ito? 3. Paglalahat Ano nga ulit ang mga batas na itinatag ng mga amerikano na kung saan nagtakda sila ng malayang kalakalan? Batas Payne-Aldrich Sereno Payne at Nelson Aldrich. National Economic Council. Sinu-sino ang mga nagtakda nito? kabuhayan at pananalapi. Ano ang tawang sa korporasyong itinatag ng Amerikano naglalayong magbigay ng pangkabuhayan? pagpapahusay at pagpapaunlad ng mga industriya; at Ano naman ang tungkulin ng korporasyong ito, magbigay ng isa? pagpaparami at pag-iiba-iba ng mga pananim at ani. Ano pa? Homestead Law. Meron pa ba? Batas Torrens title. Ano naman ang tawag sa batas na ito na naglalayong bigyan ng hindi hihigit sa 25 ektarya ang mga Pilipino? Department of Agriculture. Ano naman ang tawag sa batas na kung saan nabigyan ng karapatan ang Pilipino magkaroon ng ari-arian at negosyo? makabagong paraan ng pagsasaka at patubig. Ano naman ang tawag sa kawanihan na kung saan naglalayong matulungan ang magsasaka at Pesticides maitaguyod ang pananim at sakahan sa bansa? Traktora at bagong kagamitan. Magbigay ng mga tungkulin ng kawanihang ito? Magaling! Halagang Pangkatauhan Maaring masisira at hindi na mapapakinabangan. Ngayon na alam ninyo na ang pagbabagong pangkabuhayan ng mga Pilipino, at alam ninyo na kung Maaring magdulot ng iba’t-ibang ano ang pangunahing sakuna gaya ng landslide. pangkabuhayn ng mga Pilipino noon at ngayon ,ano kaya ang mangyayari kung ang sa mga likas na yaman ng ating bansa ay tuluyang masisira dahil sa mga labis na paggmit ng mga nasabing likas na yaman? Dahil ito ang ating pangunahing pinagkukunana ng pangkabuhayan. Ano pa? Magaling! Tama lahat ng inyong sagot. Bakit kaya kailangan natin bigyan ng tamang alaga ang mga likas na yaman ng ating bansa? Tama! Kailangan natin tugunanna panatilihing nasa mabuting kondisyon ang mga likas na yaman ng ating bansa isa ito sa mga pangunahing pinagkukunan ng ating pangkabuhayan lalong lalo na ang mga lupain.Gaya ng tao kailangan din nila ng tamang pag-aalaga para sila hindi maabuso. Dahil pagdating ng araw hindi na tayo magkulang ng mga likas na yaman na kung saan magagamit pa ng susunod na henerasyon. 4. Paggamit Upang ating malaman kung lubusan ninyo bang naintindihan ang ating talakayan sa araw na ito ay magkakaroon tayo ng gawain. Ang gawain ito ay tinatawag na “Iguhit Mo” Mekaniks: 1. Ipapangkat ang mga estudyante sa apat na grupo. 2. Ang bawat pangkat ay bibigyan ng tag-iisang kartolina strip. 3. Ang bawat grupo ay pipili ng kanilang representante na siyang magpepresenta ng kanilang gawain 4. Bibigyan ang bawat ng 8 minuto lamang. Panuto:Gumawa ng poster slogan tungkol sa pagbabagong Opo pangkabuhayan ng mga Pilipino noong Panahon ng mga Amerikano. Iguhit ito sa kartolina at kulayan.(20pts) Rubriks: Pagkamalikhain- 10pts Kalinisan- 5 pts Nilalaman- 5 pts Maliwanag ba mga bata? VI.Pagtataya Panuto:Basahin nang mabuti ang mga pahayag.Bilugan at piliin ang wastong sagot gaya nang pagpili mo sa taong mahal mo. 1.Ang batas na ito ay nagtaghana ng pagbibigay ng ektaryang lupa sa mga Pilipino. a.Batas Payne-Aldrich b.Homestead Law c.Batas Torrens Title 2.Anong taon ipinasa ang batas Payne-Aldrich. a.1999 b.1989 c.1909 3.Ang batas na ito ay layong pagkalooban ang mga Amerikano ng karapatan upang magkaroon ng ariarian at negosyo ang mga Pilipino. a.Batas Torrens Title b.Batas Jones c.Batas Payne-Aldrich 4.Tungkulin ng kawanihan na ito matulungan ang magsasaka at maitaguyod ang pananim at sakahan sa bansa. a.Department of Agriculture b.Department of Education c.Department of Health 5.Sinu-sino ang mga nagtakda ng batas Payne-Aldrich. a.Sereno Payne at Nelson Aldrich b.Sireno Payne at Nelson Adrich c.Alvin Crus at Kevin Du 6.Ano ang tawag sa korporasyong itinatag ng Amerikano naglalayong magbigay ng pangkabuhayan. a. National Economic Counsil b.National Economic Council c.Natonal Economic Council 7. Ang mga batas na ito ay itinatag ng mga Amerikano sa pagbabagong pangkabuhayan maliban sa isa. a.Batas Payne-Aldrich b.Batas Jones c.Batas Torrens Title 8.Ang mga produktong ito ay mga ipinagbili ng mga Amerikano maliban sa isa. a.palay b.asukal c.mais 9. Isa ito sa mga itinayo ng mga Amerikano na nagpaunlad ng ekonomiya ng bansang Pilipinas. a.Pabrika b.Paaralan c.Gusali 10. Sila ang nagtalaga sa Batas Payne-Aldrich maliban sa isa. a. PayneAldrich b.Aldrich c.Torrens V.Takdang-Aralin Panuto:Basahin ang katanungan sa ibaba. Iguhit ang iyong kasagutan sa katanungan sa isang malinis na short bond paper. 5 puntos. 1.Bilang isang batang Pilipino, paano mo mailalarawan ang pagunlad ng pangkabuhayan sa Pilipinas?