Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas-Sta. Mesa Manila
Departamento ng Senior High School
Science, Technology, Engineering and Mathematics
Salik at Epekto ng Pangingibang-bansa ng mga Pilipinong Inhinyero sa Larangan ng Sibil
Mga Mananaliksik:
Anacin, Angela Alexis V.
Rakim, Marifa M.
Soliven, Michelle S.
Soria, Roselle O.
Villaruel, Melyn Joy D.
Sinaliksik para kay:
G. Abet Umil
Propesor sa Filipino sa Piling Larang
TALAAN NG NILALAMAN
PAHINA






Agenda ...............................................................................................
Talumpati ..........................................................................................
Posisyong Papel .................................................................................
Lakbay Sanaysay ..............................................................................
Photo Essay ........................................................................................
Pananaliksik
1. Abstrak ............................................................................................
2. Introduksiyon ..................................................................................
3. Metodolohiya ..................................................................................
4. Analisis
4.1. Mga salik ..................................................................................
4.2. Mga Epekto ..............................................................................
5. Resulta
5.1. Mga salik ..................................................................................
5.2. Mga Epekto ..............................................................................
6. Diskusiyon .......................................................................................
 Bionote
7. Anacin, Angela ................................................................................
8. Rakim Marifa ...................................................................................
9. Soliven, Michelle .............................................................................
10. Soria, Roselle .................................................................................
11. Villaruel, Melyn .............................................................................
1
2
4
6
7
13
14
15
15
18
19
20
20
22
23
24
25
26
Agenda:
•
Talakayan ukol sa nappagkasunduang paksa nng mga mananaliksik
•
Naghahangad na malaman ang mga bagay sa likod ng pagkakaroon ng kurso ng mga
inhinyero sa larangan ng sibil
•
Nais ibahagi sa bawat mananaliksik ang mga impormasyong natuklasan ukol sa paksang
ninais
•
Mapalawak ang kaisipan ukol sa paksang napili
•
Nais ibahagi ng mga mananaliksik kung anong proseso o ano ang hirap na naranasan ng
mga matagumpay na inhinyero sa kasalukuyang panahon
Research topics:
•
Mga sikat na istrakturang gawa ng mga inhinyero sa larangan ng sibil
•
Unang pagsibol ng kurso ng mga inhinyero sa larangan ng sibil
•
sibil
Mga karanasang napagdaanan upang maging iisang ganap na inhinyero sa larangan ng
•
Mga materyales na ginagamit sa pagpapatayo ng mga gusali ng mga inhinyero
Brainstorming:
•
Naibahagi ng mga mananaliksik ang kahalagahan ng bawat paksang naisip
•
Napagkasunduan ng bawat mananaliksik na magkaroon ang bawat isa ng kaniyakaniyang gawain sa pagtuklas ng mga maaaring solusyon sa mga suliraning kakaharapin sa
hinaharap
Meeting:
•
Ang bawat mananaliksik ay nagbahagi ng kani-kanilang saloobin ukol sa mga topikong
naisip na gagawan ng pananaliksik.
•
Nagbahagi ng mga karagdagang kaalaman ukol sa paksang napili.
Attendance:
Soria, Roselle
Anacin, Angela
Villaruel, Melyn Joy
Rakim, Marifa
Soliven, Michelle Ann
1
Salik at Epekto ng Pangingibang-bansa ng mga Pilipinong Inhinyero sa Larangan ng Sibil
Anacin, Angela; Rakim, Marifa; Soliven, Michelle; Soria, Roselle; Villaruel, Melyn
Talumpati sa Filipino sa Piling Larang
Ika-2 ng Oktubre, 2019
Magandang araw aming minamahal na guro at mga kamag-aral ngayon nagtitipon tayo
rito upang masaksihan ang aking pahayag tungkol sa paksang inhenyerong sibil, ako'y nasa inyong
harapan upang magbigay liwanag kung bakit patuloy silang nag-iibang bansa.
"Napakaraming inhinyero dito sa atin ngunit bakit 'tila walang natira? Nag-aabroad sila",
narinig mo na ba ang kantang ito? O pamilyar ba sa iyong pandinig? Bakit nga ba maraming
mamamayan ang mas pinipiling magtrabaho sa bansang pandayuhan keysa sa sariling bansang
sinilangan. Marahil maraming dahilan, o mga salik ang bawat Pilipinong tumatahak sa landas na
ito. Ang inhenyeriya ay isang propesyon kung saan pinag-aaralan ang pagpaplano sa paggawa ng
bahay, kalsada, gusali at iba pang mga establisyimento ng komyunidad. Hindi rin maikakaila na
kapag ikaw ay nagtapos sa kursong ito ay mataas ang tingin sa iyo ng ibang tao, "ay magaling 'yan
sa matematika", "marunong sa mga elektrisidad", "mayaman yan dahil malaki sweldo niyan" ilan
lamang iyan sa mga maririnig mo kapag ikaw naging isang inhinyero. Kung ililibot natin ang ating
mga mata, malalaking istruktura, matataas na tulay, mga kalsada at naggagandahang mga bahay
ang ating mga nakikita. Lahat ng mga iyon ay gawa ng mga inhinyero sa larangan ng sibil. Sa dami
nito, bakit nga ba mas pinipili pa rin nilang iwanan ang sariling bayan at maging pakinabang sa
mga dayuhan.
"Nag-aral ako ng inhinyero sa larangan ng sibil para balang araw mataas ang sweldo ko"
minsan maririnig ang dahilang iyan sa mga taong nagsakripisyo't naglaan ng maraming taon sa
inhinyero nang sa gayon mabago ang kanilang buhay. Bakit nga ba tayo nag-aaral? Hindi ba't para
sa pera?.
Isa sa pinakamalaking dahilan kung bakit nangingibang bansa ang mga inhinyero sa
larangan ng sibil ay dahil sa mga pangangailangan at kagustuhan na hindi mabili dahil sa
kakulangan sa pera. Hindi nagiging sapat ang kanilang kinikita upang maibigay ang magandang
buhay na pinangarap nila para sa kani-kanilang mga pamilya. Aminin natin na lahat tayo ay minsan
ng nag nais rin na yumaman at umasenso sa buhay. Marahil ang tingin ng ibang Pilipino sa bansang
pandayuhan ay isang pintuan para sa bagong kapalaran kaya't mas pinipili nilang ialay ang
kanilang pinag-aralan sa bansang hindi nila sinilangan, ngunit masisisi mo ba sila kung ang mithiin
naman nila'y para sa ikabubuti ng kanilang pamilya?. Sa kabila nito, andiyan ang mga katagang
"Miss ko na si honey, miss ko na ang mga bata" na marirrinig mo sa ilan lamang sa kanila na
tinitiis ang hirap at pighati mabigyan lamang ng maginhawang buhay at magandang kinabukasan
ang mga naiwang pamilya.
Nang ipinatupad ni dating pangulong Marcos ang Presidential Decree 442 o Labor
Code dahil sa lumulubog ang ekonomiya ng bansa, may panibago na namang batas ang bumungad
2
upang sapilatang mangibang bansa ang mga inhinyerong Pilipino. Apat na taon bago ang EDSA
Revolution, ay ipinalabas ang Executive Order No. 747 o ang kautusang bumuwag sa NSB, OEDB,
at BES para mabuo naman ang Philippine Overseas Employment Agency o POEA. Samantala,
ito’y nagbunga ng 380 k na OFW habang tumataas ang porsyiento ng unemployment rate. Sa mga
sitwasyong ito, magdadalawang-isip ka pa kaya? Kung ang bansang patutunguhan ay siyang
makapagbibigay ng mas masaganang buhay sa iyong sarili at pamilya? Na kung saan sa dayong
bansa ay makakamtan ang mas malaking salpi o magigging kuntento ka na lamang sa ‘sakto’ na
binibigay ng sariling bansa.
13
Pahayag ukol sa mga salik at epekto ng pangingibang bansa ng mga inhinyero
sa larangan ng sibil
Ika-limang grupo
Sa mundong ginagalawan, hindi natin maipagkakaila na ang pagkakaroon ng maraming
salapi ay isa sa mga pangarap na nais makamtan ng isang tao upang mabuhay at matugunan ang
sariling mga pangangailangan. Mula pagkabata, ninais ng iba na pangarapin at mamuhay sa
pantasyang ito upang maiahon ang sarili at pamilya sa kahirapang nararanasan sa bansang
kinagisnan. Karamihan sa atin ay ang mga pilipinong namulat sa reyalidad at nakaranas ng
matinding hirap sa kanilang mga buhay. Sa kabila ng mga paghihirap na ito, naging mas malakas
at pursigido ang mga pilipino na kumayod, araw man o gabi. Kaya naman, may mga pagkakataon
na ang ibang pilipino ay kinailangang mangibang bansa dulot ng mga iba’t ibang kadahilanan at
salik sa kanilang buhay. Ilan na lamang sa mga pilipinong ito ay ang mga inhinyerong
nakapagtapos ng pag-aaral subalit walang mahanap na kompanyang mapagtatrabahuan at sa may
mababang sahod na lamang natatanggap taon-taon.
Mayroong negatibo at positibong salik ang nakakaapekto sa pangingibang bansa ng mga
inhinyerong pilipino. Sa negatibo, ang mga salik ay ang paghahanap ng trabaho sa Pilipinas, ang
suweldong ibinibigay at ang paglilipat-lipat ng lokasyon ng kompanyang kinabibilangan
(Santos. C, 2018). Sa paghahanap ng trabaho dito sa Pilipinas, may mga pabrika, kompanya at
planta naman na maaring pasukan ngunit sa dami ng mga aplikante na pumasa ay hindi sapat ang
posisyon na kayang ibigay sa mga aplikante. Dagdag pa, hindi na kaugnay ng kanilang propesyon
ang kanilang mga nagiging trabaho kung kaya sila ay hindi nakakapasa. Sa paglilipat naman ng
lokasyon ng kompanyang pinagtatrabahuan, kinakailangan ng ibang inhinyerong lumipat sa
malapit na lugar upang hindi magastos ngunit, nagiging problema lang ito sa mga taong may
pamilya na dahil ang mga pabrika at planta ay nakasalalay sa Philippine Economic Zone Authority
o PEZA kung saan ang mga inhinyero ay walang ibang magagawa kundi sumunod. Sa usaping
salapi naman, nakadepende sa lugar ang suweldo ng isang inhinyero. Ang mga inhinyerong kakagraduate lamang ay nakakatanggap ng 19000 pesos sa Manila samantalang, 10000-15000 pesos
naman sa mga probinsya.
Kung mayroong negatibo, may positibong dala rin ang pangingibang bansa ng mga ito. Sa
ibang bansa, isa ang mga inhinyero sa mga trabahong nakatatanggap ng pinakamataas na sweldo.
Ang mga kagamitang ginagamit roon ay mas maganda at advance dulot ng modernisadong bansa.
Dagdag pa, kumukuha o nabibigyan ang ilan ng advance studies upang magkaroon ng mas mataas
na kaalaman sa larangan ng inhinyero. Marami rin ang nakukuhang mga benepisyo ng iilan mula
sa iba’t ibang sektor sa ibang bansa. Isa pa, nakakatulong din ang pangingibang bansa ng mga
inhinyerong pilipino sa pagtaas ng ekonomiya ng bansa.
4
Sa kabuuan, sa iba’t ibang salik na nabanggit, sa negatibo man o sa positibo, makikitang umaabot
sa punto na ang mga inhinyero sa Pilipinas ay mas pinipili na lamang na maghanap ng trabaho sa
ibang bansa dahil hindi hamak na mas marami roong naibibigay na oportunidad kaysa sa ating
bansa. Di naman maikakaila na lahat naman ng tao ay may kahilingang magkaroon ng sapat na
salapi sa pagsustento ng kanilang mga pangangailangan. Kaya naman, pinipili ng mga inhinyero
ang mga sitwasyong mas nakakadali na nagdudulot din ng mas nakabubuting resulta para
mapaunlad ang kani-kanilang buhay. Sabi pa nila “Pilipinas ang iyong bayan ngunit bakit ibang
bansa ang makikinabang sa iyo?” subalit kung iisipin, paano na lamang kung hindi sapat ang
natatanggap na suweldo para makamtan ang isang masaganang buhay at maabot ang mga pangarap
na pinapangarap.
Sanggunian:
Gmanetwork.com. (2018). GMANews Online. [online] Available at:
https://www.gmanetwork.com/news/balitambayan/pinoyabroad/640092/mga-inhenyero-it-atnasa-healthcare-mga-trabaho-na-may-mataas-na-sahod-sa-abroad/story/ [Accessed 28 Aug.
2019].
Santos, C. (2018). Struggles of Being an Engineer in the Philippines. [online] GineersNow.
Available at: https://gineersnow.com/engineering/struggles-engineerphilippines?fbclid=IwAR2AOyV3JMlmYZFZb_cq998QWWu8gk_iIqE1yvIMrUOwtGis9WwcgG1kCs [Accessed 28 Aug. 2019].
Allanigue, E. (2018). Working as an Overseas Engineer is a Good Idea. [online] GineersNow.
Available at: https://gineersnow.com/engineering/working-overseas-engineer-goodidea?fbclid=IwAR1fmdVC10Nl7lSUHakR0HTO2gHZQcTzHfn0swk_emgOHmTpkGG2IidkbQ [Accessed 29 Aug. 2019].
5
LAKBAY SANAYSAY
Maraming tao nanaman ang nagkukumpulan at nag-aabang ng masasakyan sa harap ng
malaking gusali sa Cubao-Gateway. Bitbit ang kani-kanilang mga payong, isang mahigpit na
yakap sa kanilang bag ang ibinigay upang hindi madukutan at mapagsamantalahan ng mga taong
may masasamang loob.
Mga busina ng paparating na bus ang biglang nangibabaw sa ingay na galing sa mga tao at
makikita sa harapan nito ang isang maliit na karatulang nakapaskil na may nakasulat na salitang
Alabang. Tulad ng isang latang sardinas, nagpupumilit pumasok at makipagsiksikan ang iilan sa
isang pampasaherong bus na may higit sa limampung mga upuan ang laman ngunit parang isang
daan ang pwedeng magkasya sa paningin ng ibang kundoktor. Sa kabutihang palad, nagkasya
naman ang aking balinkinitang katawan sa maliit na espasyo sa dalawahang-upuan sa may bandang
kanan malapit sa bintana.
Kasabay ng mga maingay na diskusyon ng mga tao tungkol sa kani-kanilang mga buhay,
isang babaeng nakaitim na blazer, nakapusod ang buhok at may kolorete sa mukha ang
nagbabahagi ng isang balita ukol sa panahon para sa buwan ng Agosto ang pinapalabas sa maliit
na kuwadradong tv ng bus. Napatingin ako bigla sa labas ng bintana, pinagmasdan at hindi
maiwasang mapakinggan ang malakas na buhos ng ulan na siyang nagpapalala sa daloy ng trapiko.
Palalim na ang gabi at nagsisimula ng umilaw ang iba’t ibang pailaw ng mga pangalan o
signs ng mga gusaling aming nilalampasan. Sa kadahilanang mabigat ang daloy ng trapiko, magiisang oras na akong nakaupo at nagsisimula ng uminit ang aking pang-upo. Upang maibsan ang
kainipang nararamdaman, inaliw ko ang aking sarili sa mga palabas sa telebisyon ng GMA at
paminsan-minsang binabasa ang mga posters na nakapaskil sa iba-t ibang pader na nadadaanan.
Nang magsawang magbasa, ako ay biglang napatingin sa hindi kalayuan kung saan kahit malalim
na ang gabi, tanaw ko pa rin ang isang mahabang tulay na punong-puno ng mga pribado at
pampasaherong mga sasakyan. Inilibot ko ang aking panangin at ako ay napamangha sa ideyang
maraming kapuwa ko pipilino ang naging dahilan sa pag-usbong ng mga malalaking istraktura at
nagtataasang mga gusali na aking natutunghayan sa mga oras na iyon. Napaisip ako bigla sa
konseptong pumasok sa aking isipan. Maraming pilipino ang nakakagawa ng mga magagandang
gusali at nagiging produkto sila ng Pilipinas ngunit bakit nananatiling lubog sa utang at hirap ang
sariling bansa? Sa mga sitwasyong gaya nito, may mga tanong ang nabuo sa aking isipan. Kailan
kaya uusad? o Uusad pa kaya?
Habang palalim ng palalim ang gabi at ang aking pag-iisip, isang malakas na sigaw mula
sa kundoktor ang nagpabalik sa akin sa kasalukuyan. Malapit na pala ako sa aking bababaan.
Natatanaw ko na ang malaking signage ng SM MEGAMALL. Sa aking pagbaba, hindi pa rin
tumitila ang malakas ng ulan kung kaya’t napilitan akong tumakbo ng mabilis upang makisilong
sa malapit na gusali. Sa aking paglalakad pauwi, ilang ulit sumagi sa aking ispan ang mga tanong
na aking nabuo kanina sa loob ng bus. Uusad pa kaya? Ang buhay ng mga pilipinong umaasang
balang araw na ang sariling bansa ay makabangon mula sa pagkadapa?
6
Salik at Epekto ng Pangingibang-bansa ng mga Pilipinong Inhinyero sa Larangan ng Sibil
Anacin, Angela; Rakim, Marifa; Soliven, Michelle; Soria, Roselle; Villaruel, Melyn
Photo Essay sa Filipino sa Piling Larang
September 25, 2019
Pigura 1. Medium Shot
Bayarin
Sa aking pag-uwi, samu't-saring mga bayarin ang sumasalubong sa akin. Hindi ko na
rin alam kung paano pa pagkakasyahin ang salaping natitira o kung kakasya pa ba at aabot pa
sa makalawa? Binabagabag na rin ako ng aking isipan kung makakamit ko pa rin kaya ang
kaunlaran kung ipagpapatuloy ko pa ang kumayod sa bansang puno ng utang.
7
Pigura 2. Medium Shot
Pagtanaw
Nakatingala, halos abot langit ang istrakturang aking nasa harapan.
Tulad ng aking pangarap, hindi natatapos sa pagkamit ng diploma sa
pagtatapos ng kolehiyo at ang pagiging empleyado. Ngunit tila ako’y
napapaisip na lang, kung makakamtan ko ba ang aking inaasam?
8
Pigura 3. Close-Up
Umiiyak
Makikita sa mga mata ang tunay na emosyong nadarama ng isang tao at ang
katotohanang hindi maibahagi ng kaniyang sarili. Maaring kalungkutan na hindi matamo ang
pangarap na inaasam. O 'di kaya ay pagsuko sa sitwasyong kinalalagyan.
9
Pigura 4. Medium Shot
Pag-iisip
Tama ba? Na mag-isip ng negatibo kung ano ang kahihinantnan ng bawat desisyon?
Tama bang makutento na lang sa ano ang nasa harapan, masama bang maghangad ng labis
para sa pangarap na hindi mabitawan?
10
Pigura 5. Long Shot
Maleta
Ako'y aalis sa aming bayan, iiwan muna pansamantala ang aking
mga minamahal. Makikipagsapalaran sa ibang bansa upang ang pamumuhay
ay guminhawa. Walang kasiguraduhan sa sasapitin ko doon, ngunit ang
sigurado ko lang ito ang susi para guminhawa ang buhay na mayroon.
11
Pigura 6. Full Shot
Himpapawid
Nilisan ko na ang bayan na nasa ilalim nitong himpapawid. Sakay ng
eroplanong patungo sa bansa kung saan mas malaki ang kinikita. Pangarap na bigyan
ng mas magandang buhay para sa pamilya, makakamit kaya?
12
Salik at Epekto ng Pangingibang-bansa ng mga Pilipinong
Inhinyero sa Larangan ng Sibil
ABSTRAK
Ang Pilpinas ay bansang maituturing na isa sa may pinakamalaking bilang ng mamamayan na
nangingibang-bansa dahil sa iba-t ibang mga salik at epekto sa maiiwanang bansa. Sa paglipas ng
panahon, dumarami ang mga inhinyero sa larangan ng sibil na pinipiling lisanin ang Pilipinas sa
kabila ng mga hamong kakaharapin. Lumikom ang mga mananaliksik ng esensiyal na mga datos
mula sa kaugnay na mga literatura at pag-aaral upang malaman ang mga salik at epekto ng
pangingibang-bansa ng mga inhinyerong sibil. Ayon sa naging resulta, napag-alamang
pinakamalaking salik na dahilan sa pangingibang-bansa ng mga inhinyero sa larangan ng sibil ay
ang mataas na sweldo, may mas magandang buhay na maibibigay sa pamilya at mas maayos na
kalagayan ng mga inhinyero sa maunlad na bansang pagtatrabahuhan. Malaki naman ang epekto
nito sa pamilya at bansang maiiwanan. Kabilang sa mga epekto ang hindi maayos na pagkakapitkapit ng bawat miyembro ng pamilya. Sa bansa naman, kukulangin ang lakas paggawa, ngunit
nakakatulong naman sa pagpapasigla sa ekonomiya ng bansa.
The Philippines is considered to have one of the largest number of people who works abroad due
to various factors and effects on the country being left. As time goes by, the number of civil
engineers who chooses to leave the Philippines is increasing despite of the possible challenges to
be faced. The researchers gathered essential data from related literatures and studies to determine
the possible causes and effects of the said issue. According to the results, some of the greatest
factor that causes civil engineers to work abroad are higher salary, better life for the family and
good condition as an engineer working in a developed country. Also, working abroad has greater
effects on the family and country being left. Including to these effects is the weakening of ties
between every members of the family. While on the country, manpower might decreases but on
contrary, it strengthens the country’s economy.
Mga susing termino: pangingibang-bansa, inhinyerong sibil, salik, lakas paggawa, pagpapasigla
ng ekonimiya
13
mapasukan doon. Kaya naman sa kabila ng
mataas na edukasyon na natamo ng isang
inhinyero sa Pilipinas, napakarami pa rin
nilang hinaing. Ayon sa isang ekonomista na
si J. K. Galbraith (2013) ang pangingibang
bansa ay malaon ng ginagawa para makaahon
sa kahirapan. Kaya naman, mahihinuha na isa
sa solusyon ng mga inhinyero ang mangibang
bansa upang mabigyan ng katapusan ang mga
hinaing at mabigyan ng mas magandang
buhay ang sarili pati na rin ang pamilya.
Ayon sa artikulo ni Jennie P. Arado (2017),
maaaring kulangin ang bansang Pilipinas ng
man-power o mga lakas ng inhinyero sa
darating pang mga taon dahil sa paglipas ng
panahon ay dumarami at patuloy na
nadadagdagan ang bilang ng mga
inhinyerong mas pinipiling magtrabaho sa
ibang bansa upang may maipakain sa kanikanilang mga pamilya.
INTRODUKSIYON
Sa Pilipinas, kahit saang sulok ka
tumingin ay hindi maikakailang marami na
ang mga gusali, imprastraktura, mga
sasakyan at mga bagay na ginamitan ng
matematika at agham upang mabuo ng mga
inhinyero. Lalong lalo na sa mga urban,
nagtataasan at naglalakihan ang mga bahay,
building at condominium na ipinatayo rito
upang pagkakitaan at matirhan ng iilang
mamamayan. Makikitang halos lahat ng tao
ay nakadepende sa mga teknolohiya na
nakakatulong upang mapagaan ang buhay ng
bawat isa. Unang-una rin sa sanhi ng traffic
na nagaganap hindi lamang sa urban ay ang
napakaraming sasakyan. Sa likod ng mga
bagay na ito, ay ang mga dalubhasang nagaral at nagtapos ng kursong inyenheriya.
Maraming iba't ibang larangan ang
inyenheriya
tulad
na
lamang
ng
inyenheriyang sibil na humaharap sa
pagdidisenyo, pagbubuo at pagpapanatili ng
pisikal at likas na itinatag ng kapaligiran,
kabilang ang paggawa ng kalsada, mga tulay,
mga kanal, mga prinsa at gusali. Kabilang rin
dito ang inyenheriyang mekanikal kung saan
ginagamit ang prinsipyo ng physics at
siyensya ng nga materyal para sa paganalysa, pagdisenyo, pag-gawa, at pag-ayos
ng nga mekanikal na sistema. Narito pa ang
inyenheriyang industriyal na nagdadalubhasa
sa aspeto ng integrasyon ng kaalaman sa
karunungang panlipunan, matematika at paginhinyero upang mapag-aralan at mapabuti
ang isang proseso o sistema. Ayon kay Jesse
Medina (2014) ang inyenheriya ay paglalapat
ng agham
upang
matugunan
ang
pangangailangan ng sangkatauhan.
Ang pananaliksik na ito ay nakatuon
sa iba’t ibang salik at epekto ng pangingibang
-bansa ng mga Pilipinong inhinyero sa
larangan ng sibil. Ayon sa isang anonymous
writer (2018), ang isa sa pinakamalaking
dahilan ng pag-alis ng mga inhinyero sa
patungo sa ibang bansa upang doon
ipagpatuloy ang trabaho ay dahil sa
mababang suweldong natatanggap nila rito sa
Pilipinas.
Ang pag-aaral na ito ay maaaring
makatulong sa mga inhinyero sa larangan ng
sibil na lumawak ang kanilang kaalaman
tungkol sa mga dahilan kung bakit marami sa
kanila ang nangingibang-bansa. Bilang isang
Pilipino, mahalaga na malaman kung anu-ano
ba ang mga kakulangan ng bansa na
nagdadahilan sa paglisan ng sariling
mamamayan upang dayuhan ang makinabang
sa karunungang ipinanday sa sariling bansa.
Sa pag-aaral na ito, marami ang maaaring
mamulat na mga kabataang nangangarap
maging isang inhinyero sa larangan ng sibil
tungkol sa maaaring mangyari sa kanilang
hinaharap bilang isa nang inhinyero.
Ang Pilipinas ay isa sa mga bansang
hindi mayaman, mababa ang pasahod at hindi
marami ang bukas na oportunidad para sa
mga mamamayan nito. Kung ikukumpara sa
mauunlad na bansa, tiyak na mas mFataas
ang sweldong naibibigay at mas maraming
pintuan ng oportunidad na maaaring
14
panglokal at pang-internasyonal na
literature at pag-aaral.
METODOLOHIYA
I.
II.
Paraan ng Pag-aaral
Pagsusuri ng Datos
Gumamit ang mga mananaliksik ng
komparatibong pananaliksik sa mga
nakalap na ibat-ibang literature at
pag-aaral upang magkaroon ng
malawakang ideya sa mga nag-iibang
bansa na mga inhinyerong sibil na
galing sa Pilipinas.
A. Pagpili ng Paksa
Nagsimula
ang
proseso
ng
pananaliksik na ito sa paghahanap ng
mga suliraning kinakaharap sa
larangan ng inhinyerong sibil.
Pinagtuunan ng pansin ng mga
mananaliksik ang pagpili ng paksa.
Naghanap ang mga mananaliksik ng
paksa na maaring gamitin sa
pamamagitan ng paghahanap ng
madalas o usong topiko sa larangan
ng inhinyerong sibil. Napili ng mga
mananaliksik na pagtuonan mg
pansin ang topikang naglalarawan sa
mga pilipinong inhenyerong sibil
kung ano ang dahilan ng kanilang
pag-iibang bansa.
ANALISIS
1. Mga Salik
Ayon sa artikulo ni Henson (2017) na
pinamagatang “Bakit Iniiwan ang Bayan ni
Juan ng OFW?”, sinasabi dito na maraming
pilipino ang mas pinipiling mangibang bansa
dahil mababa ang suweldo sa mga
manggagawang Filipino na hindi sapat sa
pang araw-araw ng isang pamilya at bukod pa
doon, kahit na grumadweyt sa magandang
kurso ang isang Filipino ay hindi pa rin
malaki ang kinikita niya sa sa pagtatrabaho sa
kanyang bayan samantalang sa ibang bansa
ay doble ang swinesweldo. Sinasabi rin dito
na kaya karamihan sa mga pilipino ay
umaalis ng bansa ay dahil bukod sa
magandang pa-sweldo sa ibang bansa, hindi
pa kinakaltasan ng income tax rate ang
sweldo na kanilang natatanggap kaya
napupunta lang ang lahat ng sweldo ng isang
manggagawang Filipino sa kanilang naiwang
pamilya sa Pilipinas.
B. Pagpapatibay ng Paksa
Pangunahing
sangkap
ng
pagpapatibay ng paksa ang pagkalap
ng mga impormasyon at pagsangayon ng gurong tagapayo. Upang
mapatibay ang paksang napili,
lumikom ang mga mananaliksik ng
iba’t ibang esensyal na datos sa mga
kaugnay na literature at pag-aaral sa
internet. Ang mga impormasyong ito
ay nakatulong sa pananaliksik na
isinagawa ng mga mananaliksik.
C. Pagsasaayos ng mga Nakalap na
Datos
Ayon
naman
sa
artikulong
pinamagatang “Karaniwang dahilan sa
Pangingibang bansa ng mga Manggagawang
Filipino” ni Escolar (2017), mayroon ditong
anim na dahilan kung bakit umaalis ang ibang
Ang mga datos na nakalap ng mga
mananaliksik ay isinaayos sa paraang
pagbubuklod ng mga impormasyon,
kung saan magkahiwalay ang
15
manggagawang
Filipino
upang
makapagtrabaho sa ibang bansa. Una, dahil
may mga kamag-anak sa ibang bansa.
Pangalawa, gusto maging 'immigrant' o gusto
nilang maging permanenteng residente sa
ibang bansa na kanilang pinupuntahan.
Pangatlo, dahil mas malaki ang sahod, ito
daw ang nakikitang paraan ng ibang Filipino
sa atin upang umangat sa buhay dahil mas
malaki ang sahod sa ibang bansa. Pang-apat,
tanging paraan para makakuha ng
magandang trabaho, naniniwala ang ibang
Filipino na mas makakahanap sila ng
disenteng trabaho sa pangingibang bansa.
Pang-lima, para matupad ang pangarap sa
buhay dahil sa pangingibang bansa
nakasalalay ang pag ganda ng buhay ng isang
pamilyang Filipino. Pang-anim, nahihirapang
mag-hanap ng trabaho sa sariling bansa,
walang mahanap na trabaho ang ibang
Filipino na bansa natin kaya mas pinipili nila
sa ibang bansa.
pinamagatang “Engineers selecting a
country to work abroad: The critical factors
to decide,” mayroong limang mga salik na
nakakaapekto sa pangingibang bansa ng mga
inhinyero. Una na rito ay ang nais na
mapaunlad ang sariling kakayahan sa
kursong napili. Pangalawa ay ang kagustuhan
ng pamilya ng indibidwal na magkaroon ng
mas magandang buhay. Ikatlo ay ang nais na
mapalawak ang mga natutuhan sa larangang
napili mula saa kolehiyo. Ikaapat naman ay
ang pagkakaroon na kaonting sahod sa
sariling bansa na nag-uudyok sa mga ito na
magtrabaho sa ibang bansa. Ika-lima ay ang
nais na makamit ang maunlad na buhay at
maabot ang sariling satispaksyon na inaasam.
Dagdag pa, makikita sa pag-aaral na ito na
importante ang pagsasagawa ng tamang
desisyon sa mga bagay katulad ng
pangingibang bansa ng isang tao bagamat
maari itong magdulot ng masama o mabuti sa
kanilang pamilya at sarili.
Ayon sa isang artikulong nagmula sa
GineersNow na may pamagat na "Why It
Sucks Being An Engineer In Metro Manila?"
marami ang mga inhinyerong Pilipino ang
mas pinipili ang opurtunidad sa ibang bansa
upang doon makapagtrabaho at makaipon
para sa magandang kinabukasan ng kanilang
mga pamilya. Ilan sa mga kadahilanang
nabanggit ay ang traffic dahil base sa isang
mamamayan ay mas kinakain ng traffic ang
oras ng mga inhinyero. Sumunod naman ay
mababang sweldo na isa sa pinakadahilan
kung bakit mas pinipili nilang umalis at
magtrabaho sa ibang bansa dahil
nagpapakapagod sila sa trabaho upang
mabuhay ang pamilya ngunit hindi pa rin
sapat ang kanilang kinikita. Ang huling
nabanggit naman ay ang patuloy na pagkonti
ng mga naaplayang trabaho. Makikitang ang
pera ay isa sa malaking bahagi ng desisyon
ng mga inhinyero bago mangibang bansa.
Ayon sa artikulo ni Allanigue (2018)
na may pamagat na “Working as an Overseas
Engineer is a Good Idea”, mas maganda ang
magtrabaho sa ibang bansa bilang isang
inhinyero. Mas marami ang bukas na pintuan
para sa mga oportunidad sa ibang bansa.
Lalawak din ang koneksiyon at kaibigan
mula sa ibat-ibang kultura. Isa rin sa dahilan
ay ang pagkakaroon ng oportunidad na
makapunta aa ibat-ibang lugar sa bansa kung
saan napiling magtrabaho.
Sa pag-aaral naman nina Selmer J. at
Lauring J. (2011) na may pamagat na
“Acquired demographics and reasons to
relocate among self-initiated expatriates”,
binanggit nila na mayroong mga dahilan o
motibo ang isang tao upang magtrabaho at
manirahan sa ibang bansa. Una na dito ay ang
pagkakaroon ng malayang pagpili at
pagdedesisyon ng isang indibidwal ayon sa
kaniyang kagustuhan. Pangalawa ay ang
kagustuhan ng pamilya. Ika-tatlo ay ang
pagnnanais na makaluwas sa tinatawag na
Ayon sa pag-aaral nina Yiannis
Xenidis at Maria Gallou (2014) na
16
comfort zone ng isang indibidwal at maging
malaya. Ika-apat ay upang makapagbigay at
maiparanas ang isang maginhawang buhay
para sa maiiwang pamilya at ang huli ay ang
pagsubok makipagsapalaran at mapalawak
ang sariling kakayahanan.
at paggawa ng mga inovasyon. Ito ang
dahilan kung bakit patuloy na tumataas ang
mga kinakailngan na mga higly skilled, kung
saan nakakarami ay nanggagaling sa mga
developing countries. Nagkakaroon ng
malaking pagkabahala ang mga developing
countries dahil ang kanilang mga
mamamayan ay nag-iibang bansa.
Ang isang pag-aaral na may titulong
"PAGKILALA SA PAGSASAKRIPSYO
NG MGA OFW SA IBANG BANSA
UPANG MATUGUNAN ANG MGA
PANGANGAILANGAN NG PAMILYA SA
PATALASTAS NA OPEN HAPPINESS NG
COCA-COLA: ISANG PAG-AARAL" ay
gumamit ng isang patalastas upang masuri
ang ang suliranin ng mga OFW at pati na rin
ang mga dahilan kung bakit pinili nilang
magtrabaho sa ibang bansa. Ayon sa resulta
masasabi na mahirap ang kalagayan ng mga
OFW dahil sa pangungulila sa pamilya at
among malulupit, ngunit hindi nila maaaring
itigil na lamang ang pagtatrabaho roon dahil
sila lamang ang inaasahan ng pamilya. Hindi
na rin baleng makaramdam ng kalungkutan
basta't may dolyar na kikitain upang may
maipanggastos sa pamilyang naiwan sa
sariling bansa. Isa pa sa mga salik ay ang
realidad na hindi sapat mababang pasahod sa
Pilipinas
upang
matugunan
ang
pangangailangan at pagkaing masustansiya
para sa pamilya. Karagdagan pa, mas madali
rin ang humanap ng trabaho sa ibang bansa
kumpara sa Pilipinas. Nalaman rin na ang
kawalan ng maayos na gobyerno at planong
sosyo ekonomikal ang pangunahing dahilan
kung bakit napipilitang mangibang bansa ang
mga Pilipino.
Sa malakihang pag-iibang bansa ng mga
Filipino, malaki ang nawawala sa Pilipinas
dahil halos lahat ay hindi na bumabalik sa
taon na sila’y produktibo (Alburo and Abella
2002).
Skilled Migration, Knowledge Transfer and
Development: The Case of the Highly Skilled
Filipino Migrants in New Zealand and
Australia
Fig. 1 Percentage Growth of Filipino
Migrants in the Four Traditional
Immigration Countries, 1999-2008
Ayon kay Foray 2006; Huggins and
Izushi 2007, ang kaalaman ay itinuturing na
responsible sa pag-isip ng mga bagong ideya
17
Noong 2001, 30 porsyentong New Zealand's
university-qualified ay nanggaling sa ibang
bansa, 20 porsyento ay nanggaling sa Asia,
partikular sa Pilipinas ay pangatlo sa mga
pinanggagalingan ng
mga trabaho sa
siyensiya at teknolohiya. Ang mga
mananaliksik ay nakipanayam sa mga piling
Filipino.
part actively in making life better for other
people. And then (gain) benefit for myself,
mainly knowing that I am fulfilling the goal I
set to myself; otherwise, I will feel guilty.
2. Mga Epekto
2.1 Pamilya
Una, sa kaso ni Vic, Ang diaspora ay ang
pinagmulan ng mga kaalaman at kasanayan:
Ang isang artikulong pinamagatang
"Pangingibang Bansa ng mga OFW, May
Epekto sa Kanilang Pamilya" ay nagsaad na
malaki ang naging epekto ng pangingibang
bansa ng mga magulang sa kanilang mga
anak. Bagama't ilan sa mga OFW o Overseas
Filipino Workers ay pinalad sa mga amo at
kompanya may ilan din namang hindi, bukod
pa rito ay kumikita sila ng mas malaking
halaga sa ibang bansa kaysa dito sa Pilipinas
kaya't mas pinipili nilang makipagsapalaran
doon. Ani pa ng manunulat ay
nakakapagpatayo at nakakapagpundar ng
bahay ang ilan sa mga OFW. Sa kabilang
banda, ang naging epekto naman nito sa
kanilang pamilya ay ang emotional
investment kung saan hindi nakikita o
nararansan ng ilan sa mga OFW parents ang
paglaki ng kanilang mga anak dahil sa
pagsasakripisyo nila sa ibang bansa. Dagdag
pa na hindi naman natutumbasan ng kahit na
anong materyal na bagay o salapi ang
pagiging isang magulang kung kaya't ang ilan
sa mga anak ay mas gustong manatili dito sa
Pilipinas ang kanilang mga ina at ama.
After living in Australia for 22 years
and wanting to work in the Philippines which
he had not done before, Vic applied to the
Transfer of Knowledge by Expatriate
Professional (TOKTEN) programme of the
UNDP. At that time, he was an engineering
professor in New South Wales. He stayed for
five months and gave short courses to
professional civil engineering bodies and to a
tertiary university. When he was nearing
retirement, Vic took a long leave of absence
and went back to the Philippines in 1997, as
a return scientist under the Philippine
government's Balik Scientist Program (ShortTerm Expert). Feeling the three months were
not enough and given the availability of a
full-time teaching position, he extended his
stay and taught courses in the engineering
department of the same state university which
is his alma mater. At one point, he also served
as chairperson of the department. After seven
years teaching in the Philippines, Vic went
back to Australia in 2004 to reunite with his
family. In 2009, already widowed, he
returned to the Philippines, again through the
return scientist programme of the Philippine
government, and spent three months giving
lectures and talks to tertiary institutions.
Pinapakita na mataas ang epekto sa
conjugal home ng mga nag-iibang bansa ng
mga asawang babae at malaki naman ang
remittance income ng mga nag-iibang bansa
na asawang lalaki. Sa mga lalaki, madalang
ang kanilang mga anak na magkaroon ng
partisipasyon sa pagtratrabaho sa murang
edad, samantala kapag mataas ang remittance
income ng mga babae madalang na
magkaroon ang lalaking asawa ng mataas na
sweldo. At sa bawat pagtaas ng income ng
babae sa halagang 10, 000 pesos ay
Ikalawa, sa kaso ni Jenny, isang medikal na
doctor sa Australia kung saan pinasimulan
niya ay isang medical na organisasyon sa
Pilipinas:
I know the hardship in the Philippines that is
why I left, and because of this, I want to take
18
nababawasan ang pagtatrabaho ng mga lalaki
at nagtaas ng 6 na porsyento sa
unemployment rate sa mga migrant kaysa sa
non-migrant. (Cabegin, 2006)
malaking tiyansa na ang isa sakanilang
magulang ay mag-loko lalo na't malayo sila
sa isa't isa.
Sa isang pag-aaral ukol sa epekto ng
mga pangingibang bansa ng mga magulang
sa kanilang mga anak ni Bea Narvasa (2014),
isinaad niya na ang pangingibang bansa ng
isang magulang ay mayroong iba’t ibang
epekto, maaarinng masama o mabuti sa mga
naiwang anak sa Pilipinas. Karamihan sa mga
epektong ito ay maituturing na masama para
sa mga kabataan kung kaya’t mas mabuting
maagapan ng mas maaga upang hindi na
lumala. Ilan lamang sa mga nabanggit sa pagaaral na ito ay ang mga sumusunod na
pahayag. Una ay ang may posibilidad na ang
mga ito ay maging pariwara sapagkat walang
may nag-aalaga at nagbabantay sa kanila.
Nagiging mas agresibo at rebelde kung hindi
natututukan ng mabuti araw-araw. Maaaring
malulong sa iba’t ibang klase ng bisyo tulad
ng pag-inom, paninigarilyo at pagsama sa
kani-kanilang mga barkada. Inirerekomenda
ng pag-aaral na ito na nararapat magkaroon
ng isang taong gagabay sa mga batang
maiiwan ng kanilang magulang upang
maiwasan ang mga epektong dulot ng
pangingibang bansa ng kanilang mga
magulang.
2.2 Bansa
Ayon
sa
isang
artikulong
pinamagatang "Pice Warns of Shortage Civil
Engineers" ay binabalaan ng Philippines
Institute of Civil Engineers (Pice), Davao
City Chapter (DCC) ang posibleng
kakulangan ng mga manpower sa mga
darating na taon lalo na sa larangan ng sibil.
Base kay Pice-DCC Board of Director Engr.
Eddi Fuentes, maraming proyekto ang
Pilipinas sa mga susunod na taon, kung kaya't
kukulangin ang bansang ito ng mga inhinyero
dahil ang ilan sa mga dalubhasa at
magagaling sa larangang ito ay mas pinili ang
mangibang bansa dahil mas malaki ang
kanilang kikitain sa bansang pandayuhan.
Sinasabi sa artikulong “Maraming
salamat sa ating mga OFWs” na napakalaki
ng kanilang tulong sa bansa dahil sa malaking
kontribusyon sa remittance earnings. Dahil
dito, napapanatili ang ekonimiya ng bansa. Sa
pamamagitan ng pagganda ng buhay ng
pamilya na naiwan ng mga OFW ay
nakakatulong din sa social development ng
bansa at napapanatili rin ang katatagan ng
piso laban sa dolyar.
Ayon sa artikulong pinamagatang
"The Effects of Working Overseas of Filipino
Parents on the Academic Performances of
their Children" ni Kristelle D. Pascual,
sinasabi dito na may malaking epekto ang
pangingibang bansa ng isang magulang sa
pang-akademikong perpormans ng kaniyang
anak, dahil maaaring hindi magampanan ng
maayos ng isang nanay/tatay ang kaniyang
pagiging magulang kung mag-isa lang ito.
Sinasabi rin dito na hindi lang sa pangakademikong perpormans ng isang bata ang
maaapektuhan, may posibilidad din na
maranasan ng isang anak ang pagkakaroon ng
isang hindi kompletong pamilya dahil may
RESULTA
1. Mga Salik
Mula sa mga nakalap na literatura at
pag-aaral, mapa-banyaga man o lokal,
natalakay dito ang mga salik ng pangingibang
bansa ng mga Pilipino sa larangan ng sibil.
Batay sa mga pag-aaral at literatura na
nabanggit, ang mga salik na maaaring dahilan
upang magtrabaho sa ibang bansa ang mga
19
inhinyero sa larangan ng sibil ay ang mga
sumusunod: (1) mas maraming oportunidad
na may makuhang trabaho sa ibang bansa; (2)
Mas malaking pasahod na hindi kinakaltasan
ng income tax rate na kung saan ang kanilang
naipapadalang pera ay sapat upang mabuhay
ang naiwang pamilya; (3) mas nahahasa ang
kanilang kakayahan sa pagiging isang
inhinyero; (3)Mas maayos na daloy ng
trapiko sa ibang bansa kumpara dito sa
Pilipinas na palaging trapik at umuubos sa
oras tuwing papasok sa trabaho; (4) Maging
permanenteng residente sa ibang bansa kung
saan siya nagtatrabaho nang sa ganoon ay
maaari na nitong dalhin ang kaniyang
pamilya upang doon manirahan; (5) Kawalan
ng maayos na gobyerno at planong sosyoekonomikal ang pangunahing dahilan kung
bakit napipilitang mangibang bansa ang mga
Pilipino.
nagagabayan, ito rin ang dahilan minsan ng
isang bata kung bakit nawawalan sila ng gana
sa mag-aaral o bumababa ang kanilang pangakademikong perpormans dahil hindi sila
natututukan sa pag-aaral.
2.2 Bansa
Malaki ang epekto ng pangingibang
bansa ng mga inhinyerong sibil sa ating bansa
ayon sa mga pag-aaral at artikulo. Masasabi
na dahil sa kaakit-akit na magiging kalagayan
ng pamilya, dumarami ang nahihikayat na
mangibang-bansa. Patuloy na dumarami at
lumalaki ang porsiyento ng mga inhinyero sa
larangan ng sibil na nangingibang-bansa.
Kaya naman maaaring sa susunod na mga
taon na mas dumarami pa ang mga proyekto,
ang lakas paggawa ng bansa ay siguradong
kukulangin. May maganda ring epekto sa
bansa ang mga OFW dahil sa malaking
kontribusyon sa pagpapaganda ng ekonomiya
at pagpapanatili ng katatagan ng piso laban sa
dolyar.
2. Mga Epekto
2.1 Pamilya
Base sa mga nakalap ng mga
mananaliksik mas maraming masamang
epekto ang pangingibang bansa ng mga
inhinyero o ng mga manggagawang pilipino
kumpara sa magandang epekto nito sa
pamilya. Ang magandang epekto na nakalap
ng mga mananaliksik ay ang mas mabibigay
ng isang magulang na nasa ibang bansa ang
mga kailangan o luho ng kaniyang anak,
ngunit ang sitwasyong ito ay nakadepende pa
kung may magandang employer at amo ang
kanyang napasukan. Ang mga masasamang
epekto naman ng pangingibang bansa ng
isang manggagawang Pilipino ay ang mga
sumusunod: (1) maaaring maging dahilan
upang magkawatak-watak ang isang pamilya
dahil sa pangungulila sa pagmamahal ng
isang asawa kaya nagkakaroon ng third
party: (2) maaaring mapariwara ang isang
anak ng isang magulang na nasa ibang bansa
dahil hindi masyadong nababantayan o
DISKUSIYON
Mahihinuha mula sa mga salik na
nabanggit na napakalaki ang pagkakaiba
bansang Pilipinas sa mga bukas na
oportunidad para sa mga trabahador at doble
doble rin ang kakulangan sa sweldo na
naibibigay sa loob ng Pilipinas kung
ikukumpara sa mga bansang kadalasang
pinupuntahan ng mga inhinyero. Mas
maganda rin ang sistema sa pagdaloy ng
pamumuhay sa ibang bansa dahil sa
kaunlaran kaya naman mas madali ang
pamumuhay roon para sa mga inhinyero.
Batay sa resulta ng pag-aaral, sadyang
kung may magandang idudulot ang
pangingibang bansa ay paniguradong
mayroon din itong masamang epekto. May
dalawang pinakamalaking bagay na nakita
20
ang mga mananaliksik na naapektuhan ng
pangingibang-bansa ng mga Pilipino lalo na
sa mga inhinyerong sibil. Ito ay ang mga
epekto sa kanilang pamilya at bansang
Pilipinas.
https://gineersnow.com/engineering/working
-overseas-engineer-good-idea
S. Shiar (2011). Skilled Migration,
Knowledge Transfer and Development: The
Case of the Highly Skilled Filipino Migrants
in New Zealand and Australia. Nanggaling sa
https://journals.sagepub.com/doi/full/10.117
7/186810341103000303
Mga Sanggunian:
Selmer,
J.,
&
Lauring,
J.
(2011). Acquired demographics and reasons
to relocate among self-initiated expatriates.
The International Journal of Human
Resource Management, 22(10), 2055–
2070.doi:10.1080/09585192.2011.580176
E. Cabegin (2006). The Effect of
Filipino Overseas Migration on the NonMigrant Spouse’s Market Participation and
Labor Supply Behavior.
https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abst
ract_id=924567
Xenidis, Y., & Gallou, M.
(2014). Engineers Selecting a Country to
Work Abroad: The Critical Factors to
Decide. Procedia Engineering, 85, 553–
561.doi:10.1016/j.proeng.2014.10.583
Hirano, N. T., (2018, May 05).
"Pangingibang Bansa ng mga OFW, May
Epekto sa Kanilang Pamilya" Ronda Balita
Galing sa:
http://rondabalita.news/pangingibang-bansang-mga-ofw-may-epekto-sa-kanilangpamilya
Arado, J.P. (2017, May 28). "Lice
warns of shortage civil engineers" Philippine
Newsletter.
Galing sa:
https://www.sunstar.com.ph/article/144353
K. Pascual (2012). "The Effects of
Working Overseas of Filipino Parents on the
Academic Performances of their Children".
https://phdessay.com/the-effects-ofworking-overseas-of-filipino-parents-on-theacademic-performance-of-their-children/
Anonymous. (2018). "Why It Sucks
Being An Engineer In Metro Manila"
GeneersNow
Galing
sa:
https://www.sunstar.com.ph/article/144353
Dy,
D.
Tiu,
R.
(2014).
PAGKILALA SA PAGSASAKRIPSYO NG
MGA OFW SA IBANG BANSAUPANG
MATUGUNAN
ANG
MGA
PANGANGAILANGAN NG PAMILYASA
PATALASTAS NA “OPEN HAPPINESS”
NG COCA-COLA: ISANG PAG-AARAL.
Academia.
Galing
sa:
https://www.academia.edu/6409012/PANA
NALIKSIK_RENDELL?auto=download
Sto. Tomas, P. (2010). Maraming
salamat sa ating mga OFWs. ABS CBN
News. Galing sa: https://news.abscbn.com/insights/06/12/10/maramingsalamat-sa-ating-mga-ofws
llanigue, E. (2018). Working as an
Overseas Engineer is a Good Idea.
Gineersnow.
Galing
sa:
21
BIONOTE ni Angela Alexis V. Anacin
Taong dalawang libo't isa ng
Disyembre labing-isa ay nanganganak ang
isang babae na nag-ngangalang Ginang
Angelene Villegas Anacin habang hawak
hawak ang kamay ng kaniyang asawa na si
Ginoong Jerson Raul Uy Anacin. Mga
pasadong alasdos ng madaling araw, bago pa
man sumikat ang araw ay isinilang na ang isang
maliit at may kayumangging kulay na sanggol
na pinangalanan ng mag-asawa bilang Angela
Alexis Villegas Anacin.
Ang Lola Lita niya ang nag-alaga sa
kaniya mula sa pagiging sanggol hanggang sa
sapitin ang edad na labing-pito. Gelai ang ibinigay na palayaw sa kanya ng kaniyang Lola Lita.
Simple ngunit masaya ang naging buhay ng mag-Lola sa probinsya ng Bulacan, paminsan minsa'y
lumuluwas ang mga ito upang pumunta sa Maynila, sa lugar kung saan nagtatrabaho at
nanunuluyan ang kaniyang mga magulang. Hindi rin nagtagal ay tuluyan ng nanirahan sa Maynila
si Angela at ang kaniyang Lola Lita kasama ang mga magulang nito.
Sa panahon ng pag-aaral niya sa elementarya ay ninais niyang kumuha ng kursong
Accountancy sa kolehiyo. Pinagpatuloy niya ang pag-aaral sa eskwelahan kung saan siya nagtapos
ng elementarya. Pagtungtong ni Angela sa sekondarya o highschool ay nagkaroon siya ng mga
matatalik na kaibigan at nakasama sa mga pinagdaanang pagsubok sa buhay highschool. Dito rin
napagtanto ni Angela na nagbago na ang kaniyang nais na kurso sa kolehiyo. Civil Engineer, ito
na ang pangarap na gusto niyang tuparin pagdating ng panahon. Kaya't nang matapos ang apat na
taon sa highschool, siya ay nagtapos bilang isa first honor sa kaniyang klase. At bilang gusto ni
Angela ang maging isang Civil Engineer ay tinahak niya and landas ng STEM (Science,
Technology, Engineering and Mathemathics) dahil dito nakapaloob ang kursong nais niya. Dahil
siya ay inabutan ng K-12, sa Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas siya nag-aral at patuloy na
nag-aaral bilang isang grade 12 student. Sa kasalukuyan ay hinaharap niya ang mga pagsubok
upang makapag tapos ng Senior High School at makapasok sa napupusuang unibersidad
22
BIONOTE ni Marifa M. Rakim
Siya si Marifa Malicdem Rakim, 17 taon na
gulang na siya, ipinangak siya noong Pebrero 22, 2002
at siya ay nakatira at lumaki sa Quezon City. Ang hilig
niya ay magtahi ng damit at bukod doon hilig niya ring
manuod ng k-drama at kumain. Siya ay may apat na
lalaking kapatid, nag-iisang babae lang siya. Ang
kanyang nanay ay wala na, pumanaw ito noong 2015,
si Marifa ay labing-tatlong gulang noon at siya ay maggrade 8 na sana noon. Kaya noong nawala ang kanyang
nanay siya ay tumira at nag-aral sa Pangasinan, kung
saan andoon ang mga kamag-anak niya sa side ng
nanay niya.
Sa Pangasinan nag-aral si Marifa mula grade 8
hanggang grade 9, noong nag-aaral siya doon kapag
tapos ng semester siya ay laging kasama sa with honors
naman, pero hindi siya lumalaban sa iba’t ibang patimpalak o sa mga laro sa loob at labas man ng
kanilang eskwelahan. Ngayon ay grade 12 na si Marifa noong nag-grade 11na sya ay lumipat na
ulit siya ng Manila at umuwi sa kanilang bahay sa Quezon City, siya ay nag-aaral ngayon sa
Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas, hindi man matataas ang mga nagiging iskor at grade niya
ngayong senior high na siya, ayoslang at kontento na siya doon dahil hindi naman siya
bumabagsak. Hindi pa niya alam kung ano talaga ang gusto niya maging propesyon baling araw,
dahil maraming pumapasok sa kaniyang isipan. Ang gusto niya langmuna sa ngayon ay
makapagtapos ng pag-aaral upang masuklian niya balang araw ang mga kuya niya.
23
BIONOTE ni Michelle S. Soliven
Isang araw, noong ika-10 ng Setyembre
taong 2001. Isinilang ang isang babaeng sanggol sa
Baler, Aurora. Siya'y pinangalang Michelle kung saan
ito'y nanggaling sa isang magazine na binabasa ng
kaniyang ama habang siya'y naghihintay sa kalagayan ng
mag-ina sa hospital. At sa araw na iyon, ang kaniyang
dalawang kuya ay mayroon ng kapatid na babae na
puwedeng asarin.
Ang kaniyang pinaka-unang sinlihan, ay
ang math competition at quiz bee noong siya’y nasa
kindergarten. Ngunit di pinalad na manalo at siya’y
nagulat sa paraan ng kompetisyon.
At siya’y sumali sa band and lyre simula ng
siya’y nasa ika-apat na baitang at ika-ani na baitang,
kung saan sila’y nakikipaligsahan sa mga iba’t ibang paaralan. Minsa’y sila’y natatalo at nananalo.
Ito ang dahilan kung bakit siya’y hindi kaputian katulad ng kaniyang bunsong kapatid.
Nang siya’y nasa ika-apat na baitang, siya’y sumali sa arnis ngunit natalo sa division
na antas, pero sabi nila hindi rin lang siya makakapaglaban sa CLARAA dahil ang kaniyang edad
ay hindi abot sa kategorya. At dahil sa kaniyang pagkabigo, siya’y nahanap ng ibang
pagkakaabalahan. Nang siya naman ay nasa ika-lima na baitang, siya’y sumali sa volleyball at
nakaabot hanggang sa kompetisyon ng CLARAA. Ngunit, nang nasa ika-anim na baitang na si
Michelle siya’y nagpokus na lang sa pag-aaral at pinalad na makapasa sa pagsusulit ng isa sa mga
pinakamagandang paaralan sa kanilang lalawigan.
Hindi mapagkakaila na magagaling ang mga nag-aaral sa Aurora National Science
High School kaya’y ng siya’y makapasa, hindi na siya sumali sa mga sports at nagpokus muli sa
pag-aaral. Pero siya’y bumawi sa kanyang ika-sampu na baitang dahil sa taon na iyon ang kanyang
huling taon sa paaralan na iyon. Siya’y sumali muli sa arnis at nakarating na sa CLARAA. At
siya’y nagtapos ng junior high school ng high honors.
Lumipat siya ng paaralan sa Polytechic University of the Philippines sa kanyang
senior high school. At ngayon siya’y labing walo na at nasa ika-labindalawa na baitang, ang mga
magtatapos sa taong 2020.
24
BIONOTE ni Roselle O. Soria
Ipinanganak si Roselle O. Soria noong ika-5 ng
Nobyembre taong 2001. Ang kaniyang magulang ay sina Ernesto
R. Soria at Marilyn O. Soria. Ipinanganak siya sa Pangasinan na
kanilang probinsiya ngunit lumipat din agad sa Manila upang
manirahan sa minanang bahay ng kaniyang ama. Siya ay
lumaking malusog sa piling ng kaniyang mga magulang at
dalawang kapatid.
Sa Small World Learning Center siya unang pumasok
bilang kinder 2. Sa pagtatapos niya rito siya ay nakakuha ng
parangal bilang Top 3 sa klase. Itinuloy niya ang elementarya sa
Pinagbuhatan Elementary School kung saan hindi siya pinalad
na makakuha ng mga parangal at kalianman ay hindi siya
napabilang sa pinakamataas na seksiyon. Sa kaniyang pagtapak
sa Junior High School nagset siya ng goal na makarating sa
pinakamataas na seksiyon. Dahil sa kaniyang layunin nag-aral
siyang mabuti. Kaya naman, ang kaniyang pagsasakripisyo ay
nagbunga ng magandang resulta. Siya ay napunta sa section 1 sa
baiting na walo at napanatili niya ang pagiging estudyanteng may
karangalan sa mataas na paaralan ng Pinagbuhatan hanggang sa kaniyang pagtatapos.
Mula pagkabata hilig na niya ang pagguhit ngunit nangangarap na maging isang guro na
kalaunay napalitan ng pagiging inhinyero at psychologist. Kaya naman kinuha niya ang STEM
para sa kurso na kukunin. Napagdesisyunan niyang subukang mag-apply sa magandang
unibersidad para sa kaniyang pagiging estudyante sa Senior High. Siya ay kasalukuyang nag-aaral
sa Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas mula sa strand na STEM at magtatapos siya rito sa taong
2020. Ngayon naman, ang goal niya ay makapagtapos para magkaroon ng magandang trabaho at
kumita ng sapat para matustusan ang pangangailangan at kagustuhan ng sarili pati na rin
makatulong sa pamilya.
25
BIONOTE ni Melyn Joy Villaruel
Taong 2002, noong ika-dalawampu’t tatlong araw sa
buwan ng Abril, may isang babaeng sanggol ang ipinanganak
sa angkan ng mga Villaruel sa munisipalidad ng Carles sa
lalawigan ng Iloilo. Ang pangalang ibinigay ng ama sa
kaniyang anak ay Melyn Joy na kung saan ang pangalang iyon
lang sa lahat ng magkakapatid ang hinango sa unang letra ng
mga pangalan ng kanilang mga magulang. Makikita sa
kaniyang pisikal na anyo na siya ay mayroong kayumangging
balat, mala-alon na buhok at may kaliitan na mga mata.
Siya ay nagkamit ng iba’t ibang mga parangal noong
nasa elementarya pa lamang siya. Sumali sa iba’t ibang klase
ng mga quiz bee mapa-ingles, filipino at matematika. Naging
isang valedictorian sa kaniyang paaralan mula una hanggang
anim na baitang. Hindi naging madali sa kaniya ang paglipat
ng paaralan ng siya ay tumuntong sa high school sapagkat
napalayo siya sa kaniyang mga magulang at kinailangan
niyang tumayo sa sariling mga paa. Hindi man madali para sa kaniya na umuwi tuwing sabado
dahil kailangan pa nila ng kaniyang mga kasama na bumiyahe gamit ang pampasaherong bangka,
kinaya niya na tiisin ang sitwasyong iyon para sa kaniyang pangarap at para sa kaniyang mga
magulang na nagsasakripisyo. Sa kaniyang ika-apat na taon sa high school kung saan nasa ikasampung baitang na siya, nagtamo siya ng medalya para sa mga estudyanteng with high honors sa
mataas na paaralan ng Estancia.
Para naman sa ika-labing-isang taon niya sa paaralan, napagdesisyunan ng kaniyang mga
magulang at kapatid na siya ay mag-aral sa maynila at doon na magkolehiyo sapagkat maraming
mga magagandang unibersidad doon at maraming oportunidad pagkukuha na siya ng trabaho sa
hinaharap. Mahirap man mag-adjust sa bagong kapaligiran dahil na rin hindi ang wikang kaniyang
kinalakihan ang ginagamit, kinailangan niyang matuto at makisama upang siya ay maka-survive
araw-araw. Sa kabutihang palad, siya ay nakapasok sa Poletiknikong Unibersidad ng Pilipinas.
Saa kaniyang puberty stage kung saan mas nakikita niya na ang tunay na kalagayan ng mundo,
mas lalo siyang nalinawan at mas napalago pa niya ang kaniyang mga hilig. Nakahiligan niyang
gumuhit ng mga larawan noong bata pa lamang siya ngunit ang kaniyang mga produkti ay hindi
kagandahan. Ngunit ng bigyan niya ito ng pokus at pinalakas ang sarili na walang imposible sa
taong nagpupursigi, araw-araw niyang pinapraktis ang sarili at kalaunan ay nahahasa na ssiyang
gumuhit at nasasabi niya na sa sarili niyang kaya niya pala. Ngayon ay nag-aaral pa rin siya sa
PUP at sa taong 2020 ay magtatapos na siya ng senior high school.
26