Rolan Gavin E. Rivera
10-Diligence
FILIPINO
Suring Basa ng Gilgamesh
Sinopsis:
Si Gilgamesh ay isang dalawang katlo ng pagkatao ay diyos at ang
sangkatlo ay tao. Nakilala ni Gilgameshang kasinglakas ni niya na si
Enkido at naging magkaibigan sila. Naglakbay silang dalawa sa
kagubatan ng Cedar para patayin si Humbaba. Pagkatapos ay sinumpa
ng diyosang si Ishtar na mamamatay si Enkido. Sa bandang huli ay
namatay si Enkido dahil sa matinding karamdaman.
Panimula:
Uri ng panitikan:
Ang gilgamesh ay nasa uri ng panitikang epiko. Ang epiko ay uri ng
panitikan na tumatalakay sa mgakabayanihan at pakikipagtunggali ng
isang tao o mga tao laban sa mga kaaway na halos hindimapaniwalaan
dahil may mga tagpuang makababalaghan at di-kapani-paniwala.
Kuwento ito ngkabayanihan na punung-puno ng mga kagila-gilalas na
mga pangyayari. Bawat pangkatin ng mga Pilipinoay may
maipagmamalaking epiko.
Bansang pinagmulan:
Nagmula ang epiko ng gilgamesh sa Mesopotamia. Ang salitang
Mesopotamia ay nagmula sa mgasalitang Greek na meso na ang ibig
sabihin ay “pagitan” at potamos o “ilog". Nangangahulugang anglupain
sa dalawang ilog. Dalawang ilog ang dumadaloy rito: ang mga ilog Tigris
at Euphrates na parehongnagmula sa kabundukan ng Armenia at
tumatagos sa Golpo ng Persia.
Pagkilala sa may akda:
George Smith (ika-26 ng marso 1840 hanggang ika 19 ng agosto 1876)
ay isang tagapangunahang inglesassyriologist na siyang unang
nakadiskubre at nagsalin sa epiko ng gilgamesh, isa sa
mgapinakamatandang gawa ng panitikan.
Layunin ng Akda: Ang pangunahing punto ng may-akda ay
nagpapahiwatig ng kabayanihan dahil karugtong ng pagigingbayani ay
pagsasakripisyo ng buhay katulad na lamang nina Gilgamesh at Enkidu
matapos ng kanilangpinagdaanan sa kwento. Nagpapapahiwatig rin ito
na ang pakikipagkaibigan ay walang pinipili katulad parin nina
Gilgamesh at Enkidu dahil imbis na sila ay itinakda para maging
magkaaway ay nagingmagkaibigan pa rin sila.
Pagsusuring Pangnilalaman
Tema o paksa ng akda:
ANG TEMA NG PAKSA AY NAGLALAHAD NG KABAYANIHAN AT
PAKIKIPAGSAPALARAN NINA GILGAMESH AT ENKIDO
Mga tauhan / karakter sa akda: Mga Tauhan:
Anu - Diyos ng kalangitan; ang Diyos Ama
Ea - Diyos ng karunungan; kaibigan ng mga tao
Enkido - Kaibigan ni Gilgamesh; matapang na tao na nilikha mula sa
luwad
Enlil - Diyos ng hangin at ng mundo
Gilgamesh - Hari ng Uruk at ang bayani ng epiko
Ishtar - Diyosa ng pag-ibig at digmaan; ang reyna ng mundo
Ninurta - Diyos ng digmaan at pag-aalitan
Shamash - Diyos na may kaugnayan sa araw at sa mga batas ng tao
Siduri - Diyosa ng alak at mga inumin
Urshanabi - Mamamangkang naglalakbay araw-araw sa dagat ng
kamatayan patungo sa tahanan ngUtnapishtim
Utnapishtim - Iniligtas ng mga diyos mula sa malaking baha upang
sirainang mga tao; binigyan ng mga diyos ng buhay na walang hanggan
Humbaba - ang demonyong nagbabantay sa kagubatan ng Cedar
Tagpuan / Panahon:
Ang Epiko ni Gilgamesh ang siyang pinakamatandang isinulat na kwento
sa kasaysayan ng mundong. Itoay nagsimula na isinulat sa 12 clay
tablets na nasa cuneiform script. Ito ay tungkol sa buhay ng
isangmakasaysayang hari ng Uruk (modern day Iraq) na nabuhay
somewhere 2750 and 2500 B.C.E.
Balangkas ng mga pangyayari:
1. Nagsimula ang epiko sa pagpapakilala kay Gilgamesh, ang hari ng
lungsod ng Uruk, na ang dalawangkatlo ng pagkatao ay diyos at ang
sangkatlo ay tao. Matipuno, matapang, at makapangyarihan.
Ngunitmayabang siya at abusado sa kaniyang kapangyarihan.
2. Nagpadala ito ng isang taong kasinlakas ni Gilgamesh, si Enkido, na
lumaking kasama ng mga hayop sakagubatan. Nagpang-amok ang
dalawa nang sila ay magkita. Nanalo si Gilgamesh. Ngunit sa bandang
huliay naging matalik na magkaibigan sila. Napagtanto ni Gilgamesh na
maglakbay sila sa kagubatan ngCedar upang paslangin ang halimaw na
si Humbaba. Nagsumpa ang diyosang si Ishtar dahil sa hindi paggalang
nila ay dapat may mamamatay sa kanilang dalawa at iyon ay si Enkido
na mamatay sa matindong karamdaman.
3. Habang nakaratay si Enkido dahil sa matinding damdamin. Nanaginip
si Enkido na naroon siya sa isangnapakadilim na lugar. Nakita niya ang
isang taong nakatayo na parang ibon. Malungkot ang kaniyangmukha.
Mukha siyang bampira, ang kaniyang mga paa ay parang sa leon, ang
kaniyang mga kamay aykasintalim ng kuko ng agila.
4. Sa bahay kung saan makikita mo ang mga tao sa kadiliman. Ang
kanilang kinakain ay ang mga alikabokat mga luad ang kanilang karne.
Ang damit nila’y parang mga ibon na ang pakpak ang tumatakip
sakanilang katawan, hindi sila nakakikita ng liwanag, kundi pawang
kadiliman. Pumasok si Enkido sa bahayna maalikabok, at nakita niya ang
dating mga hari at prinsipeng naghari noong panahon, pero ngayon
aymga alipin na sila na tagadala na lamang ng mga karne at tagasalok
ng tubig sa bahay na maalikabok.
5. Natapos ang panaginip ni Enkido at nakaratay pa rin siya sa
karamdaman. Araw-araw ay palala nangpalala ang kaniyang
karamdaman. Sinabi niya kay Gilgamesh, “Kaibigan, pinarusahan ako ng
mgadakilang diyos at mamamatay akong kahiya-hiya. Dahil sa ginawa
kong hindi paggalang sa mga diyos, ngunit maligaya ang taong namatay
sa pakikipaglaban, kaysa katulad kong nakahihiya ang pagkamatay.”
Iniyakan ni Gilgamesh ang kaniyang kaibigan.
6. Pinagluksa ni Gilgamesh ang pagkamatay ng kaniyang kaibigan sa
loob ng pitong araw at gabi. Sa huli, pinagpatayo niya ito ng estatwa sa
tulong ng kaniyang mga tao bilang alaala.
Pagsusuring pangkaisipan
Mga kaisipan/Ideyang taglay ng akda:
“Ngunit siya ay mayabang at mapangabuso sa kaniyang kapangyarihan.
Dahil dito, laging nananalanginang kaniyan mga nasasakupan sa mga
diyos upang sila ay makalaya sa kanya.”
Ang kaisipan na ating mahihinuha dito ay ang bawat masamang gawain
ay may katumbas na parusa. Ito ay maihahalintulad sa ating kalayaam
bilang tao, maraming mga tao ngayon na inaabuso nila angkanilang
kalayaan, ginagawa nalang nila kung ano ang gusto nila mapasama man
o hindi. Dapat gamitin natin ng wasto ang ating kalayaan para
maiwasan ang masamang dulot ng pang-aabuso ng kalayaan.
Estilo ng Pagkasulat ng akda:
Naglalahad ang epikong ito ng kabayanihan at pakikipagsapalaran ng
bayaning si Gilgamesh na haring Uruk sa Sumerya.
Buod:
Nagsimula ang epiko sa pagpapakilala kay Gilgamesh, ang hari ng
lungsod ng Uruk, na ang dalawangkatlo ng pagkatao ay diyos at ang
sangkatlo ay tao. Matipuno, matapang, at makapangyarihan. Ngunit
mayabang siya at abusado sa kaniyang kapangyarihan. Nagpadala ito ng
isang taong kasinlakas ni Gilgamesh, si Enkido, na lumaking kasama ng
mga hayop sa kagubatan. Nagpang-amok ang dalawa nangsila ay
magkita. Nanalo si Gilgamesh. Ngunit sa bandang huli ay naging matalik
na magkaibigan sila. Napagtanto ni Gilgamesh na maglakbay sila sa
kagubatan ng Cedar upang paslangin ang halimaw na siHumbaba.
Nagsumpa ang diyosang si Ishtar dahil sa hindi paggalang nila ay dapat
may mamamatay sakanilang dalawa at iyon ay si Enkido na mamatay sa
matindong karamdaman. Habang nakaratay si Enkido dahil sa
matinding damdamin. Nanaginip si Enkido na naroon siya sa isang
napakadilim na lugar. Nakita niya ang isang taong nakatayo na parang
ibon. Malungkot ang kaniyang mukha. Mukha siyangbampira, ang
kaniyang mga paa ay parang sa leon, ang kaniyang mga kamay ay
kasintalim ng kuko ngagila. Sa bahay kung saan makikita mo ang mga
tao sa kadiliman. Ang kanilang kinakain ay ang mga alikabok at mga
luad ang kanilang karne. Ang damit nila’y parang mga ibon na ang
pakpak ang tumatakipsa kanilang katawan, hindi sila nakakikita ng
liwanag, kundi pawang kadiliman. Pumasok si Enkido sabahay na
maalikabok, at nakita niya ang dating mga hari at prinsipeng naghari
noong panahon, perongayon ay mga alipin na sila na tagadala na
lamang ng mga karne at tagasalok ng tubig sa bahay namaalikabok.
Natapos ang panaginip ni Enkido at nakaratay pa rin siya sa
karamdaman. Araw-araw aypalala nang palala ang kaniyang
karamdaman. Sinabi niya kay Gilgamesh, “Kaibigan, pinarusahan ako
ngmga dakilang diyos at mamamatay akong kahiya-hiya. Dahil sa
ginawa kong hindi paggalang sa mga diyos, ngunit maligaya ang taong
namatay sa pakikipaglaban, kaysa katulad kong nakahihiya
angpagkamatay.” Iniyakan ni Gilgamesh ang kaniyang kaibigan.
Pinagluksa ni Gilgamesh ang pagkamatay ngkaniyang kaibigan sa loob
ng pitong araw at gabi. Sa huli, pinagpatayo niya ito ng estatwa sa
tulong ng kaniyang mga tao bilang alaala.
Rubrics:
10-Panimula
10-Pagsusuring pangnilalaman
10-Buod
5-Wastong Grammatika
10-Pagsusuring pangkaisipan
5-Malinis, at may rubric, at naipasa sa itinakdang araw