2
Amaçlarımız

Bilgisayarlarda verinin nasıl ifade edildiğini, veri aktarım
hızı ve depolama kapasitesi birimlerini anlamak.

Sistem ünitesi içerisinde bulunan birimleri listelemek ve
kullanımlarını tanımlamak.

Bilgisayarın anakartında bulunan birimleri listelemek ve
bilgisayar sistemindeki görevlerini tanımlamak.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
3
Amaçlarımız

Merkezi İşlem Biriminin (CPU) temel üniteleri ve
performans faktörlerini tanımlamak.

Bilgisayar sisteminde bulunan farklı türdeki bellek
birimlerini listelemek ve amaçlarını tanımlamak.

Sistem ünitesinin fiziksel dış bağlantılarını ve kullanım
amaçlarını açıklamak.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
4
Bilgisayarda Verinin İfade Edilmesi

Bilgisayarda veri, ikili sayı sistemi kullanılarak ifade
edilir. İkili sayı sisteminde sadece iki sayı kullanılabilir:
ve 1.

Bilgisayar dünyasındaki en küçük veri bit ile ifade edilir
ve sadece 0 ya da 1 değerini alabilir.

Sekiz bit’in yan yana gelmesi ile bir bayt (byte) oluşur.
1 bayt = 8 bit
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
0
5
Bilgisayarda Verinin İfade Edilmesi

Bilgisayar dünyasında bir modem’in veri aktarım hızı bir
saniyede transfer edilen bit sayısı (bps - bits per second)
birimi ile ifade edilir.


Örneğin: 100Mbps, 1Gbps
Depolama kapasitesi ise bayt (byte) birimi ile ifade edilir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
6
Bilgisayarda Verinin İfade Edilmesi

Bilgisayarlar özellikle hafıza adreslemede ikili sayı
sistemindeki sayıları onaltılık sayı (hexadecimal)
sistemine dönüştürür.

Onaltılık sayı sistemindeki sayılar ve ondalık sayı
(decimal) sistemindeki karşılıkları aşağıdaki gibidir:
Hexadecimal
Decimal
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
7
Bilgisayarda Verinin İfade Edilmesi

Bilgisayarda harfler, sayılar, semboller ve tüm karakterler
ikili sayı sistemi kullanılarak ifade edilir.

Bilgisayarda hem tamsayılar hem de noktalı sayılar ikili
sayı sistemi kullanılarak ifade edilebilir.

Noktalı sayıların ifade edilmesi, çok büyük ve çok küçük
sayılarla kolay işlemler yapılmasını sağlamaktadır.

Örneğin 564,000,000,000 sayısı 5.64x1011 ile ifade edilir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
8
Bilgisayar Sistem Ünitesi

Sistem ünitesi, bilgisayarın kasası ve kasanın
içerisindekileri ifade etmek için kullanılan terimdir.

Çeşitli şekil ve boyutlarda bulunmaktadır.

Form faktörleri terimi, bir sistem ünitesi içerisinde
bileşenlerin nasıl ve ne şekilde yerleştirilmesi gerektiğini
açıklamaktadır.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
9
Bilgisayar Sistem Ünitesi
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
10
Bilgisayar Sistem Ünitesi

Sistem ünitesinin ana bileşenleri aşağıdaki belirtilmiştir:






Anakart
Merkezi işlem birimi (CPU)
Güç ünitesi
Hafıza birimleri
Sürücüler
Genişleme yuvaları
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
11
Bilgisayar Sistem Ünitesi

Bir masaüstü bilgisayar kasası ve içerisindeki ana
bileşenler aşağıda göstrerilmiştir:
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
12
Bilgisayar Sistem Ünitesi

Bir dizüstü bilgisayar ve içerisindeki bazı ana bileşenler
aşağıda göstrerilmiştir:
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
13
Anakartda Bulunan Bileşenler


Anakart, bilgisayarın elektrik devrelerini taşıyan ve tüm
bileşenlerin ya doğrudan ya da kablo aracılığıyla
bağlandığı devre kartıdır.
Bir anakartda bulunan temel bileşenler aşağıda
sıralanmıştır:






Merkezi işlem birimi (CPU)
Hafıza kartı (RAM)
Ekran kartı
Modem kartı
Ağ bağlantı kartı (NIC)
Ses kartı
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
14
Anakartda Bulunan Bileşenler
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
15
Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Merkezi işlem birimi (Central processing unit-CPU),
bilgisayardaki elektrik sinyallerini işlemeye yarayan,
bilgisayar birimlerinin çalışmasını ve bu birimler
arasındaki veri (data) akışını kontrol eden, veri işleme
görevlerini yerine getiren elektronik aygıttır.

Mikroişlemci olarak da bilinir ve bilgisayarın tüm
işlemlerinin gerçekleştirildiği merkezdir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
16
Merkezi İşlem Birimi (CPU)
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
17
Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Komut, işlem, veri, vb. kavramların ikili sayı sistemi ile
ifadesine makine dili (makine kodu) denir.

Bu sayı grupları üzerinde işlem yapmak için işlemci
içerisinde komut seti (instruction set) mevcuttur.

Bu komutlar, işlemcinin sorumlu olduğu tüm
matematiksel ve mantıksal işlemleri gerçekleştirir.

İşlemciye gönderilen ve ona ne yapması gerektiğini
söyleyen komutlara ise programlar denir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
18
Merkezi İşlem Birimi (CPU)



Bilgisayarda tüm programlar sabit diskte (hard disk)
tutulur. İşlemci saniyede milyonlarca, hatta milyarlarca
komutu işleyebilir. Sabit disk, işlemcinin komut işleme
hızına ulaşamaz.
Bu sorunu ortadan kaldırmak için programlar sabit diskten
alınarak Rasgele Erişimli Bellek'e (Random Access
Memory-RAM) yüklenir, buradan da işlemciye aktarılır.
İşlemcinin yaptığı işlemler sonucunda ürettiği veriler de
işlemciden, RAM’e ve oradan da sabit diske alınarak
orada tutulur.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
19
Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Bir işlemcinin genel yapısı aşağıda gösterilmiştir:
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
20
Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Çekirdek (Core)



Çekirdek diye bahsedilen aslında işlemcinin kendisidir ve
komut çalıştırma işlemlerini yapan bölümdür.
Çalıştırma birimi (execution unit) olarak da bilinir.
Aritmetik Mantık Birimi (Aritmetic Logic Unit-ALU)

İşlemci tarafından gerçekleştirilen matematiksel ve mantıksal
işlemlerin yapıldığı bölümdür.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
21
Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Ön Bellek (Cache)



Sistem belleğinden (RAM) gelen veriler, çoğunlukla
CPU’nun hızına yetişemezler. Bu problemi çözmek için CPU
içinde yüksek hızlı hafızalar bulunur.
Ön bellek, çalışmakta olan programa ait komutların,
verilerin geçici olarak saklandığı yüksek hızlı hafızalardır.
İşlemcinin komutları daha hızlı yüklemesini sağlayan bu
hafıza günümüz bilgisayarlarında genellikle 3 kademeden
oluşur: L1 (Level 1), L2 (Level 2) ve L3 (Level 3).
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
22
Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Kontrol Birimi

İşlemciye gönderilen komutların çözülüp (komutun ne
anlama geldiğinin tanımlanması) işletilmesini sağlar.

İşlemci içindeki birimlerin ve dışındaki birimlerin eş zamanlı
olarak çalışmasını sağlayan kontrol sinyalleri bu birim
tarafından üretilir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
23
Merkezi İşlem Birimi (CPU)

İşlemciler bilgisayarı yönetmek ve kontrol etmek için
iletişim yollarını kullanır.

Hem işlemci içerisinde, hem de işlemciyle diğer birimler
arasında iletişim hatları bulunmaktadır.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
24
Merkezi İşlem Birimi (CPU)



Adres Yolu (Address Bus)
 İşlemcinin bilgi yazacağı veya okuyacağı her hafıza hücresinin
ve çevre birimlerinin bir adresi vardır. İşlemci, bu adresleri bu
birimlere ulaşmak için kullanır. Adres yolu genellikle işlemci
tarafından kullanıldığından tek yönlüdür.
Veri Yolu (Data Bus)
 İşlemci, hafıza elemanları ve çevresel birimleriyle çift yönlü
veri akışını sağlar.
Kontrol Yolu (Control Bus)
 İşlemcinin diğer birimleri yönetmek ve eş zamanlamayı
(senkronizasyon) sağlamak amacı ile kullandığı sinyallerin
gönderildiği yoldur.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
25
Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Merkezi işlem biriminin performansını etkileyen
faktörler aşağıda sıralanmıştır:




İşlemcide bulunan transistor sayısı: Aynı anda
yapılabilecek işlem sayısını belirtmektedir.
Veri yolu genişliği: İşlemciye aynı anda aktarılabilecek veri
miktarını belirtmektedir.
Saat hızı (clock speed): Birim zamanda kaç tane işlemin
başlatılabileceğini belirtmektedir. Hertz (Hz) birimi ile ifade
edilir.
Paralel işlem kapasitesi: Aynı anda kaç tane işlemin paralel
olarak yapılabileceğini belirtmektedir. Günümüzde bir
işlemci içerisinde bulunan birden çok çekirdek ile paralel
işlemler yapan bilgisayarlar sıklıkla kullanılmaktadır.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
26
İşlemci Soğutması

CPU, çok ısınan bir bileşen olduğundan soğutucuya
ihtiyaç duymaktadır.

Belli değerden sonra yüksek ısı, işlemciye zarar
vermektedir. Bu nedenle işlemcilere soğutma düzeneği
takılmalıdır.

Soğutma işlemi iki aşamadan oluşur:


İşlemcinin üzerindeki ısıyı emerek işlemcinin ısısını azaltma
Emilen ısıyı dağıtarak işlemciden uzaklaştırma
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
27
İşlemci Soğutması

Isının emilmesi işlemi için soğutucu ve termal macuna
ihtiyaç vardır.

Soğutucu, işlemcinin üzerine yerleştirilen ve işlemcinin
çekirdeğindeki ısıyı kanatlarına çeken metallerdir.

Soğutucular alüminyum ve bakır metallerinden yapılır.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
28
İşlemci Soğutması

Tamamı alüminyum olan, işlemci üzerine oturan kısmı
bakır, geri kalanı alüminyum olan ve tamamı bakır olan
soğutucular vardır.

Bakırın ısı iletimi alüminyumdan daha fazladır.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
29
İşlemci Soğutması



İşlemci ve soğutucunun yüzeyleri dümdüz gibi gözükse de
aslında gözle görülemeyecek düzeyde pürüzlere
sahiptirler.
Aralarında gözle göremediğimiz mikroskobik düzeyde
boşluklar bulunur ve bu boşluklar havayla doludur.
Isı iletimini daha iyi gerçekleştirmek için termal macun
geliştirilmiştir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
30
İşlemci Soğutması


Termal macun, işlemcinin üzerine sürülen, ısıyı oldukça
hızlı soğutucuya ileten, üzerinde tutmayan ve bu şekilde
işlemcinin ısısını düşürmeye yarayan bileşiktir.
Genelde beyaz bir tutkala benzemektedir ve bir pirinç
tanesi büyüklüğünde macun kullanmak ve bunu
olabildiğince ince bir tabaka şeklinde sürmek uygundur.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
31
İşlemci Soğutması

İşlemciden emilen sıcak havanın dışarıya aktarılması
fanlar ile sağlanmaktadır.

Fanlar bilgisayar sistemlerinde ısınan donanımlar
üzerindeki ısıyı dağıtmak amacıyla kullanılan
pervanelerdir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
32
İşlemci Soğutması


Fanlarda işlemci üzerine sabitlenmeyi sağlayan
mandal/kilit düzeneği ve kanatları döndürmeye yarayan
motor bulunmaktadır.
Soğutucunun üzerine yerleştirilirler.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
33
Merkezi İşlem Birimi (CPU)
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
34
Bilgisayardaki Temel Bellek Birimleri

Bilgisayarlarda işlemlerin yapılabilmesi için bilgi
parçacıklarının ve yapılcak olan işlemlerin kalıcı ya da
geçici olarak belleklerde tutulması gerekir.

Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama
üniteleridir. İşlemciler her türlü bilgiyi ve komutu bellek
üzerinden alır.

Bellekler anakart üzerindeki yuvalara doğrudan
takılabileceği gibi, başka bir bileşen üzerinde de
bulunabilirler.

Örneğin, işlemci üzerinde önbellek bulunur.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
35
Bilgisayardaki Temel Bellek Birimleri

Bellek kapasitesi bayt (byte) cinsinden ölçülür. 1 bayt 8
bitten oluşur.
 Bit ise 1 veya 0 sayısal bilgisini saklayan en küçük
hafıza birimidir.

Bellek ölçüleri küçükten büyüğe doğru aşağıda
belirtilmiştir.
1 Kilobyte (KB) = 1024 Byte
1 Megabyte (MB) = 1024 KB
1 Gigabyte (GB) = 1024 MB
1 Terabyte (TB) = 1024 GB
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
36
Bilgisayardaki Temel Bellek Birimleri

Bellekler genel olarak 2'ye ayrılır:
 Geçici bellekler: İçindeki bilgilerin, bilgisayar
kapatıldığı veya bilgisayara giden elektrik kesildiğinde
silinen bellek türüdür. (ör: RAM, önbellek)

Kalıcı bellekler: İçindeki bilgilerin bilgisayar
kapandığında ya da elektrik kesildiğinde kaybolmadığı
bellek türüdür. (ör: sabit disk, ROM)
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
37
Bilgisayardaki Temel Bellek Birimleri

Bilgisayar bellekleri aşağıda da göründüğü gibi hiyerarşik
bir yapıya sahiptir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
38
Bilgisayardaki Temel Bellek Birimleri

Veriler, ister sabit bir depolama kaynağından (sabit disk)
ya da herhangi bir giriş kaynağından (klavye, fare) gelsin,
bunların çoğu öncelikle rasgele erişimli belleğe (RAM)
gider.

Bu aşamadan sonra işlemci, kendi için gerekli olan küçük
veri parçalarını önbellekte (cache) saklar.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
39
Bilgisayardaki Temel Bellek Birimleri




Bilgisayar işletim sistemini sabit diskten belleğe yükler ve
sadece sistem için hayati olan kısımlar bellekte sistem
kapanana kadar kalır.
Herhangi bir uygulama başlattığınızda bu öncelikle
belleğe yüklenir.
Uygulamada açtığınız dosyalar da belleğe yüklenir ve
dosya kapatılana kadar burada tutulur.
Dosya kapatıldıktan sonra son şekli sabit diske yazılır ve
bellekten silinir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
40
Bilgisayardaki Temel Bellek Birimleri

Günümüzdeki standart bir bilgisayar üzerinde aşağıdaki
bellek türleri bulunur:
 önbellek (cache)
 rasgele erişimli bellek (random access memory-RAM)
 sanal bellek (virtual memory)
 sabit disk (hard disk)
 salt okunur bellek (read only memory-ROM)
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
41
Önbellek

Daha önce de belirtildiği gibi önbellek, işlemcinin hemen
yanında bulunan ve işlemcinin sık kullandığı veri ve
uygulamalara en hızlı biçimde ulaşmasını sağlamak üzere
tasarlanmış bir bileşendir.

İşlemcinin ön belleğe erişmesi, ana belleğe erişmesine
oranla çok kısa bir süredir. Eğer aranan bilgi, ön bellekte
yoksa işlemci ana belleğe başvurur.

Ön bellek sayesinde, işlemci tekrar tekrar yaptığı işlemler
için zaman kaybetmez.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
42
Önbellek

Önbellek, günümüz bilgisayarlarında genellikle 3 kademeden
oluşur: L1 (Level 1), L2 (Level 2) ve L3 (Level 3).
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
43
Rasgele Erişimli Bellek (RAM)

İşletim sisteminin, çalışan uygulama programlarının veya
kullanılan verinin işlemci tarafından hızlı bir biçimde
erişebildiği yerdir.

Bilgisayar çalıştığı sürece RAM faaliyetini devam ettirir,
bilgisayar kapandığı zaman ise RAM’de o an depolanmış
olan veriler silinir. Bu yüzden RAM geçici bir bellek
türüdür.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
44
Rasgele Erişimli Bellek (RAM)

RAM, satır ve sütunlardan oluşan bir matris şeklindedir.
Her satır ve sütunun kesiştiği hücreye bilgi depolanabilir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
45
Rasgele Erişimli Bellek (RAM)

Günümüzde masaüstü bilgisayarlarda RAM yuvaları
DIMM (Dual Inline Memory Module), dizüstü
bilgisayarlarda da SO-DIMM (Small Outline Dual Inline
Memory Module) adı verilen yuvalara takılmaktadır.

Bu RAM yuvalarına takılabilmesi için kullanılan
günümüz RAM çeşidi ise üçüncü nesil Çift Veri Hızı
Senkronize Dinamik RAM (Double Data Rate
Synhronous Dynamic Random Access Memory), kısaca
DDR3-SDRAM olarak adlandırılmaktadır.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
46
Rasgele Erişimli Bellek (RAM)
DDR3-SDRAM (DIMM)
DDR3-SDRAM (SO-DIMM)
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
47
Sanal Bellek (Virtual Memory)

Bilgisayarınızda bir programı çalıştırmak veya işlemi
yapmak için gereken rasgele erişim belleği (RAM) yeterli
değilse, işletim sistemi onun yerine sanal belleği kullanır.

Sanal bellek, bilgisayarın sabit diski üzerinde RAM
çalışma mantığı ile işlem yapan özel olarak ayrılmış bir
alandır.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
48
Sabit Disk

Sabit disk, bilgilerin kalıcı olarak depolanabileceği bir
bellek türüdür. Bütün sabit diskler temelde aynı yapıdadır.
◦ Bilgilerin manyetik olarak
depolandığı bir veya daha
fazla sayıda plaka (platter)
◦ okuma yazma kafaları
◦ plakalarla okuma yazma
kafalarının hareketini sağlayan
motorlar ve diskin
kontrolünden sorumlu
devreleri üzerinde barındıran
kontrol kartı
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
49
Salt Okunur Bellekler

Salt okunur bellek (Read Only Memory-ROM), üzerine
sadece bir kereye mahsus yazılabilen ve daha sonra
istenildiği kadar okuma işlemi yapılabilen bellek tipidir.

Buna göre bellek üretim sırasında üzerine yazılan bilgiyi
saklar ve bu bilgiyi değiştirmenin bir yolu yoktur.

Bu tür belleklere ROM, PROM, EPROM, EEPROM ve
Flash ROM örnek olarak verilebilir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
50
Salt Okunur Bellekler

Daha sonraları çıkan teknolojik ilerlemeler ile salt okunur
bellek türleri kullanıcılara farklı alternatifler
sunmaktadırlar.

Bu teknolojilerden ROM ve PROM salt okunur bellekler
iken; EPROM, EEPROM ve Flash ROM ise çokça
okunur belleklerdir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
51
Salt Okunur Bellekler

ROM (Read Only Memory–Salt Okunur Bellek)
 Standart ROM üzerindeki bilgiler üretici firma
tarafından yazılır ve hiçbir yol ile değiştirilemez veya
silinemez.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
52
Salt Okunur Bellekler

PROM (Programmable ROM-Programlanabilir ROM)
 PROM da bir kez programlanır ve bir daha programı
değiştirilemez ya da silinemez.
 Ancak ROM’dan farkı, herkes satın alabileceği PROM
programlayıcısı ile amaca göre PROM’a bilgi yazabilir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
53
Salt Okunur Bellekler

EPROM (Erasable PROM–Silinebilir PROM)
 EPROM programlayıcı aygıt yardımı ile bir EPROM
defalarca silinip programlanabilir.
 EPROM programlayıcı, EPROM’un üzerindeki
kodlanmış programı üst tarafında bulunan pencereden
mor ötesi ışınlar göndererek silebilir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
54
Salt Okunur Bellekler

EEPROM (Electrically Erasable PROM–Elektriksel
olarak Silinebilen PROM)
 EPROM'a benzer olarak EEPROM da silinebilir ve
yazılabilir. Ancak silme işi elektriksel olarak
yapılabildiğinden, ultraviyole ışığa gerek yoktur.
 EEPROM sayesinde ana kart üreticileri güncelleşmiş
BIOS'larını anakartlara aktarabilmektedir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
55
Salt Okunur Bellekler

Flash ROM
 Bu tip hafızalar bir çeşit EEPROM olmakla birlikte,
aralarındaki en önemli fark ise EEPROM’a bilgilerin
bayt boyutunda, flash ROM’lara ise sabit bloklar
halinde yazılmasıdır.
 Sabit bloklar halinde yazılma özelliğinden dolayı flash
ROM bellekler EEPROM’a göre daha hızlı yazma ve
okuma işlemi yapabilmektedir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
56
Kasa Dışı Bağlantıları


Portlar ve konnektörler,
anakartın dış birimlerle
bağlantı kurduğu özel
yapılardır.
Bağlantı kurulacak birim
ile iletişim kurmaya uygun
fiziksel yapıdadır.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
57
Kasa Dışı Bağlantıları

Bazı bağlantılara daha yakından bakılırsa:
Yeşil renkte olan bu port,
PS/2 bağlantılı fareler
içindir.
Mor renkte olan bu porta
PS/2 bağlantılı klavye
bağlanır.
Pembe
renkte
olan bu
porta
mikrofon
takılabilir.
Açık yeşil
renkte olan bu
porta
kulaklık,
hoparlör
takılabilir.
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar
Açık mavi renkte
olan bu porta teyp,
CD, DVD çalar ya da
diğer ses kaynakları
bağlanabilir.
58
ITEC115 Bilgisayara Giriş / ITEC190 Hukuk İçin Bilgisayar