Essay actualiteit
De titel van zijn opiniestuk geeft het al een beetje weg. “Weg met de waarheid! De zondeval
van de narratieve journalistiek” plaatst narratieve journalistiek nu niet bepaald in een
positief daglicht en op sommige vlakken zoals de volledig verzonnen reportages is dit
correct. Er zijn echter ook genoeg voorbeelden van hoe het wel kan. Narratieve journalistiek
hoeft niet losjes met de waarheid om te gaan om toch een boeiend feitelijk verhaal te
brengen en de jeugd terug geïnteresseerd te krijgen in nieuws. Feiten brengen op een
verhalende manier kan net een goede zaak zijn om meer mensen aan boord te krijgen
zonder aan geloofwaardigheid te verliezen. Hoewel Kuitenbrouwer een goede case maakt en
deze stevig onderbouwt wil ik toch proberen bewijzen dat het tegendeel ook mogelijk is.
The Daily Show is een satirische talkshow die regelmatig politieke en culturele onderwerpen
aansnijdt. Sinds 2015 wordt de Daily show gepresenteerd door Trevor Noah die het elan van
zijn voorgangers voortzet door actuele gebeurtenissen op een satirische manier te brengen.
Noah heeft altijd een hoofdverhaal in de show dat meestal wordt vooraf gegaan door enkele
kleinere verhalen. In dit gedeelte verschijnt Noah alleen en gebruikt hij humor en storytelling
om zijn publiek op de hoogte te houden van wat er in de wereld gebeurt. De specifieke case
die zal besproken worden in dit essay gaat over het police quota system. Dit is een video die
werd geüpload op 27 oktober 2021 op het YouTube kanaal van The Daily Show. Deze video
geeft een perfect beeld van hoe Noah via storytelling en humor toch niet moet inboeten aan
de kwaliteit en objectiviteit die van de traditionele journalist worden verwacht.
Opinie: Kom maar op met de waarheid! Storytelling done the right
way
The Daily Show met Trevor Noah aanvaardt zijn plaats in het media-ecosysteem van
vandaag, waarbij de grens tussen nieuws en amusement vervaagt doordat Noah humor
gebruikt om onderliggende waarheden van de wereld uit te drukken, terwijl hij weigert zijn
subjectiviteit en persoonlijke idealen op te geven.
Zoals Kuitenbrouwer stelt is narratieve journalistiek booming business. The Daily Show heeft
naast het publiek dat ze aantrekken op de traditionele televisie een YouTube-kanaal met
9,46 miljoen abonnees. Ze slagen erin om op een doordeweekse video over politieagenten
die genoeg verkeersboetes moeten uitschrijven om bepaalde quota te halen een slordige
655 000 kijkers te lokken. Dan is het niet verwonderlijk dat narratieve journalistiek gezien
wordt als de redding van de journalistiek en traditionele nieuwsmedia. De nieuwe generatie
nieuwsconsumenten zijn volgens Kuitenbrouwer al van kinds af aan verzadigd door media
via televisie, sociale media video games, films,… en hij heeft daarin gelijk. Hij stelt dat de
narratief een soort van drug is. Een droge opsomming doet ons niet, maar een verhaal raakt
ons waardoor het beter onthouden wordt. Het is bovendien veel aantrekkelijker en
aangenamer om naar te luisteren. Daarbovenop staat deze narratieve manier van
journalistiek niet per se gelijk aan een vermindering op objectiviteit en kwaliteit. In de opinie
van Kuitenbrouwer wordt er een eerder negatief beeld geschetst over deze stijl en deze
wordt ook goed onderbouwd. Met dit voorbeeld wil ik echter tonen dat het ook beter kan
zijn.
De waarheid is een van de fundamentele principes van de journalistiek. Journalisten zijn deel
van de vierde macht en worden gezien als leiders van het publieke debat. Een comedian
heeft vergelijkbare taken in de zin dat zij hun publiek bewust maken over bepaalde aspecten
van de samenleving en op die manier een nieuwe culturele focus creëren. Comedians zijn
bovendien experts in het aansnijden van moeilijk bespreekbare onderwerpen. Noah dankt
zijn succes aan het vermogen om de componenten van journalistiek en de voordelen die
comedy met zich mee brengt te combineren.
Het openingsdeel van The Daily Show vertrekt altijd vanuit een plaats van waarheid. De
gekozen verhalen zijn allemaal feitelijk. De show gebruikt vaak videofragmenten om zowel te
informeren over een probleem als te benadrukken hoe het door de media is behandeld, en
het commentaar van Noah wordt alleen via deze lens gegeven. Wanneer hij een mening uit,
is het altijd duidelijk dat dit zijn persoonlijke mening is door middel van iets komisch
bijvoorbeeld.
The Daily Show hecht veel waarde aan het concept van balans. Grotere segmenten worden
onderbroken door informatieve clips, Noah's rationele lezing van de situatie, en komedie die
zwaar gebruik maakt van culturele verwijzingen. Zelfs in de kortere nieuwsartikelen
waarmee veel afleveringen openen, is er meestal een evenwicht tussen politieke en sociale
onderwerpen. Noah gebruikt satire en maakt belangrijke argumenten over zowel ernstige als
humoristische verhalen.
Het gebruik van de komedie met veel culturele verwijzingen kan echter ook gezien worden
als een punt van kritiek. Wanneer mensen op deze show rekenen als een bron van
objectieve informatie, maar niet bekend zijn met de culturele verwijzingen kan dit mogelijk
wel voor problemen zorgen. Ze moeten dan al bekend zijn met de referenties naar de
populaire cultuur om de objectiviteit van het verhaal te verzekeren. Meestal zijn deze echt
wel duidelijk verwerkt in de show zodat verwarring vermeden wordt.
Noah heeft dus een rol als authenticator en als iemand die de feiten begrijpelijk maakt. Hij is
in staat om de informatie rond ingewikkelde onder zoals het Police quota system dat
besproken wordt in de video om te zetten naar kennis. Door verzameling van verschillende
nieuwsreportages en getuigenissen van experten over het onderwerp zorgt hij ervoor dat hij
een genuanceerd en feitelijk verhaal brengt. Hij gebruikt dan zijn vaardigheden als komiek
om verbanden te leggen tussen alles terwijl hij voor entertainment en opwinding zorgt.
Daarnaast kan hij zijn rol als komiek gebruiken om meer moeilijk bespreekbare thema’s zoals
ras aan te kaarten in deze video. Satire wordt hier gebruikt als retorisch middel om de
onderliggende moraliteit te onderzoeken. Dit doet hij door de onbeantwoorde vragen te
stellen.
Kuitenbrouwer argumenteert dat het stellen van vragen waar je het antwoord niet op weet
een fundamenteel deel van journalistiek is. Dit is volgens hem in een narratieve cultuur
taboe omdat er nooit een vraag wordt gesteld die onbeantwoord blijft. Noah laat bewust
witte plekken of verzint een absurde komische oplossing om het probleem te benadrukken.
Dit kan ook gezien worden als een witte plek omdat hij geen antwoord biedt op het
probleem, maar eerder kritiek uit op het systeem.
In het huidige medialandschap waarin informatie onmiddellijk beschikbaar is en de
tevredenheid over traditionele nieuwsmedia afneemt moet journalistiek innoveren. Het niet
zich niet meer zomaar beperken tot het verzamelen, onderzoek, verifiëren en ordenen van
feiten zoals het modernisme voorschrijft. De meest waardevolle kwaliteiten om te slagen in
het moderne nieuwsmedialandschap zijn het vermogen om situaties vanuit een uniek
perspectief te bekijken, het publiek te entertainen en tegelijkertijd te informeren over
belangrijke verhalen en kwesties. Trevor Noah is in staat om beide dingen te doen met The
Daily Show. Ondanks het feit dat hij zich niet als een objectieve informatiebron presenteert,
houdt Noah zich uiteindelijk aan de journalistieke normen.
Door de verschillende doelen van de show op boeiende manieren met elkaar in evenwicht te
brengen, geeft hij zichzelf de vrijheid om het luchtig te houden of juist diep in te gaan als dat
nodig is. The Daily Show met Trevor Noah is een uitstekende weergave van de manier
waarop de media is geëvolueerd over de laatste jaren en staat als een voorbeeld voor de
manier waarop journalistiek en entertainment en storytelling kunnen worden gecombineerd
tot een product met een brede aantrekkingskracht en inhoudelijke betekenis. De
journalistiek moet geen afstand doen van waarheid, objectiviteit of zijn rol als vierde macht
zoals Kuitenbrouwer stelt om ook een storyteller te zijn en te fungeren binnen een meer
narrativistische cultuur.
Akkoord dat het narrativisme ook niet de perfecte oplossing is. Zoals Kuitenbrouwer
uitvoerig beargumenteert in zijn opiniestuk zijn er genoeg voorbeelden hoe CNN, The
Washington Post of The New York Times bijvoorbeeld de journalistiek in een lastig parket
brengen door het narrativisme toe te passen. Storytelling kan ook teveel de focus worden
waardoor wordt ingeboet aan feitelijke informatie, objectiviteit en kwalitatieve reportages.
The Daily Show slaagt er naar mijn menig echter wel in om dit succesvol toe te passen en ons
wel degelijk het verhaal van de werkelijkheid te brengen.
Bibliografie
-
-
Kuitenbrouwer, J. (2019, 26 januari). Opinie: Weg met de waarheid! De zondeval van de
narratieve journalistiek. Geraadpleegd van https://www.ftm.nl/artikelen/zondeval-van-denarratieve-journalistiek?share=1
The Daily Show. (The Daily Show with Trevor Noah). (2021, 27 oktober). Home[YouTubekanaal]. YouTube. Geraadpleegd op 9 november 2021, van
https://www.youtube.com/watch?v=19ZvN5jm6iw