Relyatsion ma’lumotlar bazasini loyixalash. Reja Relyatsion model Kalitlar Relyatsion model Ma’lumotlarning relyatsion modeli asosida munosabat tushunchasi yotadi. Munosabatni 2 o‘lchamli jadvallar yordamida tavsiflash qulay. Relyatsion model odatda jadvallar va ular orasidagi bog’lanishlarni anglatadi. Relyatsion model Relyatsion modelda ishlatiladigan atamalar ba’zan chalkashliklarga olib keladi. Quyidagi jadvalda muqobil atamalarni keltiramiz. Relyatsion model Relyatsion modelda munosabatning xususiyatlari: 1. Jadvalni xar bir ma’lumot elementi maydon xisoblanadi va takrorlanuvchi guruxlar bulmaydi. 2. Barcha ustunlar bir jinslidir. 3. Xar bir ustunga nom tayinlangan 4. Jadvalda bir xil satr 2 marta uchramaydi. 5. Bunday jadvalda satr va ustunlar ixtiyoriy tartibda qaraladi va ixtiyoriy ketma-ketlikda ishlatilishi mumkin. Kalitlar Aytib o’tilganidek, munosabatda takrorlanuvchi kortejlar bo’lmasligi kerak. Shuning uchun har bir kortejni noyob tarzda bitta yoki bir nechta atributlar yordamida identifikatsiyalash imkoniyati bo’lishi kerak. Bu atributlar kalit deyiladi. Amaliy ish jarayonida kortejni–yozuv, atributni maydon deyishadi. Birlamchi kalit– atributlar yoki ular to’plamining shunday elementidan iboratki, u yagona tarzda bitta yozuv yoki guruhni belgilaydi. Birlamchi bo’lmagan boshqa atributlarning birlashishidan tuzilgan kalit, tarkibli (birlashgan) kalit bo’ladi. Kalitlar Kalit MB loyihalash va uni amalga oshirish jarayonlarida turlicha ma’no kasb etadi. Loyihalash jarayonida kalit munosabatdagi satrni bir ma’noda tavsirlovchi bo’lib, bitta yoki bir nechta tushuniladi. Har bir munosabat kamida bitta kalitga ega bo’ladi, chunki har bir kortej noyob hisoblanadi. Maksimal tarzda kalit munosabatdagi hamma domenlarning birlashmasidan tuzilishi mumkin. Kalitlar Loyihani amalga oshirish jarayonida kalit atamasi boshqacha tushuniladi. Ko’pgina relatsion MBBT kalit sifatida ustun olinadi va shu asosda boshqarish tizimi indekslar yaratadi. Indeks berilgan ustundagi qiymatlarni tezda topishga imkon yaratadi. Bu kalitlarning noyob bo’lishi shart emas, chunki ular faqatgina tezlikni oshirishga xizmat qiladi.